Raadsvoordracht
Onderwerp:
Toekomstbepaling Stichting Welzijn Diemen
Datum:
27 augustus 2013
Steller:
M. Kok
Portefeuillehouder:
R.P. Grondel
Gevraagde beslissing De gemeenteraad wordt gevraagd: 1. in te stemmen met onderliggende notitie ‘Toekomstbepaling Stichting Welzijn Diemen’; 2. het college opdracht te geven voor verdere uitwerking van scenario 3 (het aansluiten bij een koepelorganisatie), nadere randvoorwaarden en het proces; 3. kennis te nemen van de omzetting van het voorschot van € 135.000,- op de subsidieverlening 2013 in een lening met ingang van 2014; 4. kennis te nemen van de aanvullende incidentele subsidie van maximaal € 37.200,- die wordt verleend aan de Stichting Welzijn Diemen ter voorbereiding op de decentralisatie AWBZ, het project buurtsportcoaches en andere gemeentelijke vernieuwingstrajecten.
Relevante achtergrondinformatie Voorgeschiedenis In de zomer van 2012 heeft de gemeenteraad ingestemd met de notitie ‘Positionering SWD, welzijnswerk in Diemen’. Aanleiding voor de heroriëntatie was het voorgestelde wegvallen van de clientondersteuningsfuncties van de Stichting Welzijn Diemen (SWD), de onzekere toekomst van het peuterspeelzaalwerk, het wisselend presteren van de SWD en ontwikkelingen zoals de overheveling van taken vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Concrete aanleiding De positioneringsnotitie eindigde met een aantal vervolgstappen waarbij de gemeente en de SWD gezamenlijk zouden toewerken naar het geschetste takenpakket. In oktober 2012 vroeg de SWD de gemeente om hulp wegens een acuut liquiditeitsprobleem. De gemeente besloot tot verlening van een voorschot van € 135.000,- op de subsidie 2013. Niet alleen financieel waren er problemen; ook de prestaties in het jongerenwerk bleven achter. De gemeente stelde, als voorwaarde voor de financiële hulp, een maatregelenpakket samen waaraan de SWD haar medewerking diende te verlenen. De maatregelen betroffen onder andere het maken van prestatieafspraken voor het jaar 2013, het in kaart brengen van de financiële situatie van de SWD, het nemen van beheersmaatregelen (bijv. een verplichte herinrichting van de administratie) en een gewenst verzoek vanuit de SWD voor nabetaling van het verschil in indexering en CAO stijgingen voor de jaren 2009 t/m 2012. Aan de hand van de gemaakte prestatieafspraken wordt maandelijks op ambtelijk niveau en per kwartaal op bestuurlijk niveau gekeken of de afgesproken prestaties zijn gehaald en of de uitputting van de budgetten in de pas loopt. De prestatieafspraken zijn in januari 2013 aan de gemeenteraad voorgelegd en daarbij is de toezegging gedaan dat de raad in juni zou worden geïnformeerd over de stand van zaken en dat in september een voorstel zou worden gedaan over de toekomst van de SWD. In dit voorstel wordt tevens invulling gegeven aan de motie waarin het college gevraagd wordt te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om verschillende welzijns-
1
organisaties te laten samenwerken om zodoende de kwetsbaarheid van de SWD te verminderen en betere resultaten te boeken.
Toelichting Inhoud van de voordracht In de notitie wordt teruggegrepen naar het geschetste takenpakket uit de notitie ‘Positionering SWD, welzijnswerk in Diemen’ (2012). Wat zijn de taken van de SWD als lokale welzijnsstichting? Welke ontwikkelingen hebben zich in de tussentijd voorgedaan die daarop van invloed zijn? Geconcludeerd wordt het geschetste takenpakket nog steeds up to date is. De gemeente Diemen is het meest gebaat bij een lokale welzijnsstichting die een centrale rol speelt in de wijken. Sterker nog, door de decentralisatie AWBZ per 1 januari 2015 is het urgent geworden een welzijnsstichting te hebben die een spilfunctie heeft in de Diemense samenleving. De gemeente loopt vanaf 2015 financiële risico’s wanneer zij onvoldoende een beroep kan doen op collectieve welzijnsvoorzieningen als alternatief voor individueel toegekende voorzieningen die voorheen vanuit de AWBZ werden gefinancierd. Dat betekent dat de welzijnsstichting een solide en stevige samenwerkingspartner moet zijn voor de gemeente en haar partners en moet kunnen vernieuwen. Is de SWD toegerust voor de toekomst? Bedrijfsmatig zijn de afgelopen jaren keuzes gemaakt die een negatief effect hadden op de inhoudelijke en financiële prestaties van de stichting. Maar het afgelopen jaar zijn er verbeterslagen gemaakt om de financiën beheersbaar te krijgen. Daarnaast heeft de SWD in 2012 (met uitzondering van het jongerenwerk) en in de eerste helft van 2013 de, aan de subsidieverlening verbonden, prestaties behaald. Een ander knelpunt is dat er de afgelopen jaren weinig ruimte geweest om te vernieuwen en dat de SWD zelf ook heeft aangegeven onvoldoende menskracht te hebben om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie. Door de kleine schaal van de gemeente en daardoor van de welzijnsstichting, de kwetsbare positie ten aanzien van de financiën en personeel, is er de afgelopen jaren veel tijd en energie gestoken in de knelpunten rondom overhead, professionalisering en financiën. Hierdoor is weinig ruimte geweest voor de inhoudelijke denkkracht en strategiebepaling. Verdere professionalisering en (financiële) versterking van de SWD is dan ook noodzakelijk. Behoefte aan aansluiting op het lokale veld en zorg over het opgaan in een groter geheel speelde ook bij de discussie in juni 2013 met de raad en de SWD over het peuterspeelzaalwerk. Daarnaast werden ook de zorgen geuit over de (kleine) overhead. Argumenten en keuzemogelijkheden In de notitie wordt een aantal scenario’s geschetst. De voorkeur gaat uit naar het scenario waarin er een lokale welzijnsstichting blijft bestaan, met ondersteuning van een koepelorganisatie die met name de verantwoording heeft voor zaken in de randvoorwaardelijke sfeer zoals het technisch beheer van de wijkcentra, de financiële administratie, de salarisadministratie, ICT en kwaliteitsmanagement. De jongerenwerkers, opbouwwerkers, coördinator vrijwillige inzet, de vrijwilligers (plus eventueel de buurtsportcoaches) worden lokaal aangestuurd door een directeur die verantwoordelijk is voor de dagelijkse gang van zaken. De directeur is het eerste aanspreekpunt voor de gemeente, verantwoordelijk voor de begroting, verantwoording, aannamebeleid, etc. en degene die deelneemt aan de diverse werkgroepen. Op bestuurlijk niveau vindt overleg plaats met de bestuurder van de koepelorganisatie. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de bestuurder van de koepelorganisatie en de grote lijnen worden op dat niveau uitgezet en vervolgens vertaald naar de lokale organisatie. Daarnaast kan er advisering op lokaal niveau plaatsvinden in de vorm van een klankbordgroep of een bestuurscommissie. Doordat een koepelorganisatie in meerdere gemeenten actief is kan er gebruik worden gemaakt van elkaars expertise en ervaring. Op uitvoerend niveau blijft samenwerking (gebruik maken van elkaars aanbod en diensten als dat beter passend is voor de klant) gewenst met partners in de regio conform de huidige gemeentelijke samenwerking in DUO+ verband met als meest voor de hand liggende partner de welzijnsstichting in Ouder-Amstel, Coherente. Dit scenario past in een landelijke trend in het welzijnswerk en maakt het mogelijk efficiënter te werken en minder kwetsbaar te zijn. Door aan te sluiten bij een koepelorganisatie en taken uit te besteden die niet lokaal hoeven te worden georganiseerd wordt er druk weggenomen van de lokale organisatie en kan de SWD zich richten op professionalisering van de uitvoering. Er kan gebruik worden gemaakt van de expertise binnen de koepelorganisatie als het gaat om de opvang van nieuwe doelgroepen, welzijn nieuwe stijl, wijkteams en nieuwe initiatieven zoals de buurtsportcoaches. De gemeente behoudt een zelfstandige lokale welzijnsinstelling met een eigen gezicht wat bijvoorbeeld van belang
2
is voor de werving van vrijwilligers. Een groot pluspunt ten is dat op deze manier sprake blijft van een integrale welzijnsorganisatie die lokaal wordt aangestuurd. Nadelig is dat door aansluiting bij een koepelorganisatie er een lokale welzijnsorganisatie blijft bestaan met een eigen directeur, begroting en (negatief) vermogen maar dat het toezicht en bestuur centraal wordt georganiseerd, een lokaal bestuur wordt daarmee overbodig. Een eis voor aansluiting bij een koepelorganisatie zou moeten zijn dat er in de raad van toezicht plek wordt ingeruimd voor een door het college te benoemen vertegenwoordiger uit en het instellen van een bestuurscommissie (met bijvoorbeeld afgevaardigden van in Diemen gewortelde organisaties). En hoewel het uitgangspunt is ‘ mens volgt werk’ kan aansluiting bij een koepelorganisatie personele consequenties hebben. Los van het proces om aan te sluiten bij een koepelorganisatie zal de SWD op korte termijn mee moeten denken over beleidsontwikkelingen zoals de decentralisaties. Dit is nu een knelpunt. Daarom zal de SWD met ingang van oktober 2013 in eerste instantie moeten worden gefaciliteerd met extra financiële middelen om niet alleen te kunnen participeren in de diverse werkgroepen (decentralisaties, brede HOED, brede school, buurtsportcoaches) maar ook initiatieven uit te kunnen werken. Vooralsnog wordt uitgegaan van een benodigde periode van een jaar en een bedrag van € 37.200,-. De SWD heeft aangegeven met dit bedrag de gewenste inspanningen te kunnen leveren. De SWD zal nog worden gevraagd dit bedrag nader te onderbouwen in een formeel subsidieverzoek. Om liquiditeitsproblemen in het vierde kwartaal van 2013 te voorkomen moet daarnaast het in 2012 verleende voorschot op de subsidieverlening 2013 worden omgezet naar een lening. De SWD heeft voorgesteld deze lening af te betalen in tien termijnen van € 13.500,- wanneer de financiële situatie van de stichting dit toelaat. Het college gaat akkoord met een termijnbedrag van € 13.5000,- maar stelt daarbij als voorwaarde dat de SWD deze lening in 10 opeenvolgende jaren met ingang van 2014 afbetaalt en niet afhankelijk wordt gesteld van de financiële situatie van de stichting. Er worden nadere afspraken gemaakt over de voorwaarden van terugbetaling.
Gevolgen en risico’s Financieel Voor de extra middelen voor de SWD is incidentele dekking aanwezig binnen de bestaande begroting van programma 4 Welzijn. Omzetting van het voorschot van € 135.000,- op de subsidieverlening in 2013 aan de SWD in een renteloze lening betekent dat de gemeente een langlopende verplichting aangaat met de SWD. Zoals aangegeven dienen er nadere afspraken gemaakt te worden over de voorwaarden en garanties van terugbetaling. Juridisch De SWD zal na besluitvorming officieel moeten worden geïnformeerd over de oriëntatie op een samenwerkingspartner die een aantal taken van het bedrijfsbureau zal overnemen. Andere risico’s? n.v.t.
Wat merkt de burger van de te nemen beslissing? Een financieel gezonde en optimaal functionerende, proactieve welzijnsorganisatie kan in de wijk een verbindende rol spelen en de inwoners ondersteunen bij het vergroten van de leefbaarheid en de sociale cohesie en het verkleinen van het isolement van bepaalde groepen.
Opmerkingen ten aanzien van het vervolg Aansluiten bij een koepelorganisatie zou idealiter parallel lopen met het traject voor de peuterspeelzalen. Daarbij wordt gekoerst op 1 september 2014. Een samenwerking aangaan met een koepelorganisatie kan door middel van een onderhandse aanbesteding in samenwerking met de SWD. Er zal een gezamenlijk programma van eisen moeten worden opgesteld en de gemeente zal duidelijke kaders moeten stellen. Er moet worden uitgezocht wat de juridische, financiële en personele consequenties zijn van een eventuele aansluiting / overname. De randvoorwaarden voor het aansluiten bij een koepelorganisatie en het programma van eisen zullen worden voorgelegd aan de raad. In het kader van de voorbereiding van deze notitie is er overlegd met de SWD. In verband met de
3
vakantieperiode is er nog geen gelegenheid geweest om definitief overleg te voeren met de SWD over de scenariokeuze. Begin september vindt bestuurlijk overleg plaats tussen de gemeente en de SWD. Voorafgaand aan de raadsvergadering zult u over de uitkomst van dit gesprek worden geïnformeerd.
Nadere informatie Zoals overeenkomstig eerdere toezeggingen zult u binnenkort de realisatie van de prestatieafspraken van het tweede kwartaal en de halfjaarlijkse financiële rapportage toegestuurd krijgen.
Bijlagen Notitie toekomstbepaling Stichting Welzijn Diemen. Burgemeester en wethouders van Diemen, de secretaris, J.D. de Kort
de burgemeester, mw. drs. A.E. Koopmanschap
4
Raadsbesluit
Onderwerp: 12-53
toekomstbepaling Stichting Welzijn Diemen
De gemeenteraad van Diemen in vergadering bijeen, Gelet op de voordracht van het college d.d. 27 augustus 2013
Besluit De gemeenteraad wordt gevraagd: 1. in te stemmen met onderliggende notitie ‘Toekomstbepaling Stichting Welzijn Diemen’; 2. het college opdracht te geven voor verdere uitwerking van scenario 3 (het aansluiten bij een koepelorganisatie), nadere randvoorwaarden en het proces; 3. kennis te nemen van de omzetting van het voorschot van € 135.000,- op de subsidieverlening 2013 in een lening met ingang van 2014; 4. kennis te nemen van de aanvullende incidentele subsidie van maximaal € 37.200,- die wordt verleend aan de Stichting Welzijn Diemen ter voorbereiding op de decentralisatie AWBZ, het project buurtsportcoaches en andere gemeentelijke vernieuwingstrajecten.
Aldus besloten tijdens de gemeenteraadsvergadering van 26 september 2013,
De voorzitter,
De griffier,
5
