Jaarverslag 2012 Stichting Welzijn Middelsee 1
2
Voorwoord Hierbij bieden wij, bestuur, directeur, managers en medewerkers van de Stichting Welzijn Midddelsee (SWM) U het jaarverslag 2012 aan. Het is een goede traditie om verantwoording af te leggen van alle activiteiten die wij als welzijninstelling in de gemeenten het Bilt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel, Littenseradiel en Menaldumadiel voor jong en oud organiseren. 2012, een jaar van bezuinigingen, ook voor ons werkveld. Het is dan ook zeker niet eenvoudig geweest om een omvangrijk pakket van diensten aan te kunnen bieden aan al onze doelgroepen. In overleg met de gemeenten en met veel creativiteit zijn we daar weer in geslaagd. Daarbij is de kwaliteit die SWM wil leveren voorop blijven staan. Iets om trots op te zijn. De Stichting Welzijn Middelsee kreeg In 2012 te maken met de uitvoering van de door de subsidiërende gemeenten aangekondigde en opgelegde bezuinigingen. In 2012 zijn we er in geslaagd om in samenspraak met de gemeenten en de sectoren binnen SWM de bezuinigingen zo op te vangen dat dit geen directe gevolgen had voor het personeel van SWM en de uitvoerende werkzaamheden van de stichting. We zijn er dan ook in geslaagd het welzijnsaanbod grotendeels te handhaven en uit te voeren. Daarnaast heeft de discussie rondom de gemeentelijke herindeling, waar alle Middelsee gemeenten mee te maken hebben, grote impact op de toekomstige ontwikkeling van Stichting Welzijn Middelsee. Het werk van SWM is mogelijk door de professionele inzet van de medewerkers bijgestaan door alle vrijwilligers. Zij allen maken dat SWM datgene kan doen en waarmaken wat we met de subsidiërende gemeenten en met onze klanten hebben afgesproken. Dit heeft veel energie en inzet van de medewerkers gevraagd en daarvoor zijn we als bestuur de medewerkers en vrijwilligers van SWM niet alleen erkentelijk maar vooral dankbaar. In dit jaarverslag vindt u een breed overzicht van de uitgevoerde activiteiten en ontwikkelingen die in 2012 door SWM zijn uitgevoerd en gerealiseerd en deels wordt er vooruitgekeken naar 2013. Er staat SWM nog veel werk te wachten de komende jaren en met name voor 2014 zullen besluiten moeten worden genomen die SWM in zijn geheel en alle geledingen zal raken. Het gaat te ver om in dit voorwoord hier uitgebreid over uit te wijden. We verwijzen u in naar de verschillende onderdelen van het jaarverslag wat betreft het peuterspeelzaalwerk, de kinderopvang, het sociaal cultureel werk en het activiteitencentrum. We wensen u veel leesplezier. Namens het bestuur van Stichting Welzijn Middelsee, Klaas J. van der Heide, voorzitter.
3
Inhoudsopgave
1 Inleiding 2 Peuterspeelzaalwerk 2.1 Samenwerking 2.2 Kwaliteit 2.3 Ontwikkelingen 2.4 Ambities 2.5 Peuterspeelzalen gemeente Leeuwarderadeel 2.6 Peuterspeelzalen gemeente het Bildt 2.7 Peuterspeelzalen gemeente Menameradiel 2.8 Peuterspeelzalen gemeente Littenseradiel 3 Kinderopvang 3.1 Opvang op maat 3.2 Ontwikkelingen 3.3 Bezetting kinderopvang 4 Sociaal Cultureel Werk 4.1 Vrijwilligerscentrale Middelsee 4.1.1 Bemiddelingen 4.1.2 Maatschappelijke stage 4.1.3 Ondersteunen organisaties 4.1.4 Gezamenlijke projectontwikkeling met netwerkpartners 4.1.5 Buurthulp 4.1.6 Maatschappelijke betrokkenheid vergroten van scholieren en ondernemers 4.1.7 Mantelzorgondersteuning 4.1.8 NLdoet 4.2 Gemeente het Bildt 4.2.1 Eerste lijns vangnet-functie 4.2.2 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers 4.2.3 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden 4.3 Gemeente Leeuwarderadeel 4.3.1 Eerste lijns vangnet-functie 4.3.2 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden 4.4 Menameradiel 4.4.1 Eerste lijns vangnet-functie 4.4.2 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers 4.4.3 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden 4.5 Ferwerderadiel 4.5.1 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers 5 Activiteitencentrum Bijlagen: Bijlage 1 Pedagogische doelen Kinderopvang Bijlage 2 Kwaliteitscontrole Kinderopvang Bijlage 3 Activiteiten Kinderopvang Bijlage 4 Organogram SWM Colofon
5 9 10 10 11 12 13 15 17 19 23 23 25 27 31 33 34 35 36 37 38 39 39 42 43 43 44 46 51 51 55 60 60 64 64 68 68 71 74 74 74 76 77
4
1 Inleiding Stichting Welzijn Middelsee is een brede welzijnsinstelling en voert een gedifferentieerd pakket aan dienstverlening en advies in vijf gemeenten in Noordwest Fryslân uit. Naast gesubsidieerde werksoorten behoort ook een organisatiedeel Kinderopvang tot de stichting. Daarnaast beheert de stichting een activiteitencentrum waar sociaal-culturele en cursusactiviteiten worden aangeboden en dat tevens opengesteld en/of verhuurd wordt voor allerlei groepen van de bevolking, het verenigingsleven en organisaties. Activiteiten die zich voortdurend ontwikkelen, dit in relatie tot de maatschappelijke veranderingen. Vraagsturing en het leveren van maatwerk zijn hierbij passende begrippen. De organisatie biedt professioneel welzijnswerk aan. Zonder organisatie is er geen continuïteit. Stichting Welzijn Middelsee kijkt daarbij goed naar maatschappelijke ontwikkelingen en ook naar inzichten en ontwikkelingen buiten de non-profit organisaties. Wij zijn ons er zeer van bewust dat ons werk deels door de overheid wordt gefinancieerd, direct of indirect. De overheid stelt daardoor ook grenzen aan onze inzet. De stichting is echter geen overheidsorgaan en met uitzondering van de kinderopvang geen commerciële onderneming. Stichting Welzijn Middelsee is een organisatie van het maatschappelijk middenveld, met een eigen doel. Activering van mensen om deel te nemen aan de samenleving, informeren en adviseren, het stimuleren van maatschappelijke participatie, het helpen van mensen in een achterstandssituatie: het lijkt zo vanzelfsprekend maar steeds weer vraagt dit nadenken hoe hier mee moet worden omgegaan. Stichting Welzijn Middelsee is een organisatie die in haar statuten als doel heeft: • Het uitvoeren, stimuleren, begeleiden en ondersteunen van activiteiten op de volgende gebieden: sociaal cultureel werk, peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. • Het beheren en exploiteren van het cultureel centrum De Skalm te Stiens en andere voorzieningen en gebouwen waartoe de stichting is gerechtigd of die haar in beheer is gegeven • Het organiseren van activiteiten in de ruimste zin van het woord die bevorderlijk zijn voor de exploitatie van haar gebouwen en voorzieningen. • Het verrichten van alle verdere handelingen die met het voorgaande verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. Dit jaarverslag 2012 van Stichting Welzijn Middelsee biedt informatie over de resultaten van het afgelopen jaar. Het is bedoeld als informatie aan klanten, opdrachtgevers, financiers, relaties en medewerkers. De stichting is een brede welzijnsorganisatie. Dat brengt met zich mee dat een groot pakket van diverse activiteiten is aangeboden aan de bevolking van Leeuwarderadeel, het Bildt, Menameradiel, Littenseradiel en Ferwerderadiel.
5
Uit oogpunt van efficiency is niet gekozen voor een uitvoerige beschrijving van alle activiteiten en geleverde diensten. Er is voor gekozen om een goed beeld te geven van de geleverde producten in dat jaar. Iedere lezer zal hierbij zijn eigen referentiekader hebben. Voor de gemeenten zijn dat de productafspraken, voor de afnemers zal dat vooral de kwaliteit van de dienstverlening zijn, voor de werknemers zijn dat de werkafspraken en werkplannen en voor het bestuur zijn dat de gestelde beleidsdoelen. Al deze doelen zullen regelmatig geëvalueerd moeten worden.
Werksoorten in de gemeenten conform werkplannen bij aanvang 2012:
Leeuwarderadeel
het Bildt
Menameradiel
Littenseradiel
Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzaalwerk
Sociaal cultureel werk
Sociaal cultureel werk
Sociaal cultureel werk
Ferwerderadiel
Sociaal cultureel werk
Activiteiten centrum
Daarnaast is de stichting zelf verantwoordelijk voor het product kinderopvang (kdv, bso, gob). Directie en administratie : Hieronder vallen: • de directie • de financiële, algemene en salarisadministratie • het secretariaat N.B.: het gebouwenbeheer en de huishoudelijke dienst vallen onder de verantwoordelijkheid van de teammanager AC. De debiteuren-, crediteurenadministratie en kascontroles zijn goed op orde. Het onderbrengen van de financiële administratie, de personeelsadministratie en het secretariaat in één ondersteunende cluster blijkt goed te werken. Het bestuur Het bestuur* is in 2012 zeven keer bij elkaar geweest. Hiernaast werd het bestuur regelmatig schriftelijk (door middel van voortgangsrapportages) geïnformeerd. Een delegatie van het bestuur heeft bestuurlijk overleg gevoerd met het gemeentebestuur van Leeuwarderadeel. Met Leeuwarderadeel, het Bildt, Menameradiel, Littenseradiel en Ferwerderadiel is daarnaast vooral op directie- en managementniveau overleg geweest.
* Bestuurssamenstelling en organogram: zie bijlage 4
6
De verhouding tussen Stichting Welzijn Middelsee (SWM) en de gemeenten was constructief te noemen. Zeker ook in het licht van voorgenomen bezuinigingen en hervormingen werd SWM zowel door portefeuillehouders en gemeenteraden als door beleidsmedewerkers betrokken bij discussies over het gemeentelijk welzijnsbeleid. Ook werd om advies en dialoog gevraagd en er werd wederkerig ook met enthousiasme gereageerd op initiatieven tot brainstormsessies en dialoog vanuit SWM. Veel aandacht is besteed aan wettelijke veranderingen en kwalitatieve en kwantitatieve hervormingen om ondanks bezuinigingen een activerende dienstverlening overeind te houden. Onderwerpen die regelmatig op de bestuursagenda hebben gestaan waren: ontwikkelingen in de kinderopvang, gemeentelijke bezuinigingen en de begroting 2014. Toenemende regeldruk en meermaals wijzigende plannen vanwege dalende subsidies vervullen het bestuur dan ook met waakzaamheid. De constatering dat de financiën en personele zaken goed op orde en in goede handen zijn, geeft vertrouwen om ontwikkelingen tegemoet te treden. De contacten tussen bestuur en de OR liepen in de meeste gevallen via de directeur. Dit gold ook voor de contacten met de ouderraden van de kinderopvang. Personeelsbestand en ziekteverzuim. In het jaarverslag is per werksoort de personeelsbezetting opgenomen. Het ziekteverzuim binnen SWM bedroeg in 2012 6,5 %. Een lichte stijging ten opzichte van 2011. Het langdurig ziekteverzuim bedroeg 5,8 %, het kortdurend verzuim slechts 0,3 % en het middenlang verzuim bedroeg 0,4 %. De bedrijfsarts en de managers volgen het arbeidsverzuim op de voet en de medewerkers worden zorgvuldig begeleid bij het re-integratieproces.
De wethouder van Menameradiel knipt een lint door.
7
Spelen en ontmoeten
8
2 Peuterspeelzaalwerk Doelstelling Stichting Welzijn Middelsee biedt peuterspeelzaalwerk in de gemeenten Leeuwarderadeel, het Bildt, Menameradiel en Littenseradiel. Dit gebeurt met behulp van enthousiast en goed geschoold personeel zodat aan ieder kind van twee tot vier jaar optimale ontwikkelingskansen worden geboden. Daarbij staat voorop dat spelen en ontmoeten kernelementen zijn en dat alle geïnvesteerde energie, aangevuld met liefde en aandacht, kinderen een goed uitgangspunt biedt voor de toekomst. De ontwikkeling van ieder kind wordt gevolgd door middel van een kindvolgsysteem. Vroeg- en Voorschoolse Educatie Met vier jaar gaat een kind naar de basisschool, het is van belang dat de aansluiting van de peuterspeelzaal op het basisonderwijs goed is. In samenwerking met de basisschool is gekozen voor een voorschools taal- en ontwikkelingsprogramma. In de peuterperiode is het van belang te signaleren of de peuter een extra steuntje in de rug nodig heeft. Wordt er een ontwikkelingsachterstand gesignaleerd dan wordt hier op ingespeeld door een specifiek aanbod Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE), waarbij extra dagdelen en ondersteuning worden aangeboden. Puk en Ko en Uk en Ko Er zijn speciale VVE-groepen waar meer ondersteuning wordt geboden door een tweede leidster, de kinderen komen hier meerdere dagdelen (minimaal tien uur). Voor deze groepen worden rijksgelden beschikbaar gesteld vanuit het ministerie van OCW. De inspectie van Onderwijs controleert de organisatie en de werkwijze. Er moet worden gewerkt met een gecertificeerd programma. Bij Stichting Welzijn Middelsee (SWM) is gekozen voor de thematische aanpak van Puk en Ko / Uk en Ko. Dit programma sluit goed aan bij de programma’s van de basisscholen. Voor het specifiek volgen van het jonge risicokind wordt de Zomethode( Zo doe ik, Zo praat ik, Zo beweeg ik) van het CED gebruikt. Een scholingsprogramma is voor de VVE leidsters verplicht. De intern begeleider van SWM is opgeleid trainer van het programma Puk en Ko / Uk en Ko, zij verzorgt jaarlijks de (bij)scholing. Logopedische screening Bij taalachterstanden wordt een logopedische screening aangeboden waarbij een logopediste kinderen observeert. Hierna volgt een plan van aanpak en een advies voor de ouders en leidsters, onder auspiciën van de intern begeleider van SWM. Overdracht kinderen De overdracht van de kinderen uit de speciale VVE-groepen naar de basisscholen verloopt niet alleen via het kindvolgsysteem, maar ook door overdrachtsgesprekken tussen de intern begeleiders, peuterleidsters en leerkrachten van groep 1 van de basisscholen.
9
Friese taal Stichting Welzijn Middelsee streeft bij de peuterspeelzalen een beleid van meertaligheid na. De tweetalige groepen worden jaarlijks bezocht door vertegenwoordigers van de Stifting Fryske Berne-opfang en worden door hen gecertificeerd. Op alle locaties van SWM wordt meegedaan aan projecten ter bevordering van de Friese taal (de Tomke-projecten en indicatieven van de Afuk).
2.1 Samenwerking CJG en GGD Indien nodig worden ouders doorverwezen naar het Centrum Jeugd en Gezin (CJG), het netwerk ten behoeve van 0-12 jarigen waarvan de intern begeleider namens SWM, deel uitmaakt. Vanuit dat kader kan specialistische hulp worden geboden aan ouder(s) en kind. Er wordt nauw samengewerkt met het consultatiebureau. De GGD heeft een toeleidende functie naar de voorschoolse voorzieningen en levert pedagogische ondersteuning daar waar dat nodig is. Ouderraad en medezeggenschap Natuurlijk staat samenwerking met ouders voorop, leidsters overleggen veelvuldig de gang van zaken met de ouders. Voor elke peuterspeelzaallocatie is een ouderraad gerealiseerd, waarin ouders mee kunnen denken over zaken in het belang van hun kind. Vanuit de ouderraden kunnen vertegenwoordigers worden afgevaardigd naar de centrale Cliëntenraad, die in samenwerking met de ouders van de Kinderopvang, wordt vormgegeven. Scholen voortgezet onderwijs Met de ROC ’s bestaat nauw contact over de plaatsing en begeleiding van stagiaires. Stichting Welzijn Middelsee is door Calibris aangemerkt als een volledig gekwalificeerd leerbedrijf. Ook participeert de manager peuterspeelzalen in een werkgroep die zich bezighoudt met de nieuwe vormgeving van de opleiding SPW op het Friesland College en de Friesche Poort met als doel om de theorie beter aan te laten sluiten op de praktijk. Het is van groot belang om ook in de toekomst leerlingen te voorzien van de juiste bagage om een goede collega te kunnen worden.
2.2 Kwaliteit GGD inspectie De peuterspeelzalen van Stichting Welzijn Middelsee zijn allemaal gekwalificeerd volgens de eisen van de Wet Oké. De GGD toetst en keurt in opdracht van de gemeente op randvoorwaarden, personeel, beleid, werkwijze, ruimte en veiligheid. SWM heeft een vaste kwaliteitsmedewerker in dienst die de contacten met de GGD onderhoudt en zorgt dat de peuterspeelzalen aan alle eisen voldoen. Na de inspectie wordt een peuterspeelzaal geregistreerd in het gemeentelijk register; de rapporten zijn openbaar en worden gepubliceerd op de website van de gemeente. De Inspectie van het Onderwijs De VVE peutergroepen van Stichting Welzijn Middelsee worden bezocht door een inspecteur, die de randvoorwaarden en de werkwijze toetst aan de eisen die daaraan door het ministerie van OCW worden
10
gesteld. Ook de groepen 1 en 2 van de basisschool waarmee wordt samengewerkt krijgen deze inspecteur op bezoek. De rapportage is openbaar en op te vragen via de website van het ministerie. Zizeo Verwijsindex Stichting Welzijn Middelsee is participant van de Zizeo (Zicht op Zorg en Onderwijs) Verwijsindex. Professionals kunnen op basis van een aantal vastgestelde criteria een melding in deze verwijsindex doen. Op deze manier wordt bewerkstelligd dat, als zorgen rondom een kind worden gedeeld door meer partijen, er niet langs elkaar heen wordt gewerkt. De doelstelling is: één kind, één plan van aanpak. De manager Peuterspeelzalen is benoemd als instellingscoördinator van SWM en is hiervoor geschoold bij CMO/Partoer. In samenspraak met deze instelling is een protocol signalering kindermishandeling voor SWM ontwikkeld. De intern begeleider, leidinggevende peuterspeelzalen en de manager kinderopvang zijn als meldgerechtigden voor de verwijsindex geregistreerd, evenals de jeugd- en jongerenwerkers van SWM.
2.3 Ontwikkelingen Oudercomponent Om ouders nog beter te betrekken bij de werkwijze van de groepen zal de oudercomponent van de methode Puk en Ko worden uitgebreid. Het is van belang dat ouders goed op de hoogte zijn van de thema’s die worden gebruikt zodat zij in de thuissituatie daar verder op in kunnen spelen. Opbrengstgericht werken en monitoren Op de peuterspeelzalen zal in beeld gebracht moeten worden wat onze inspanningen rondom een kind nu eigenlijk opbrengen. De vaardigheden bij het invullen van handelingsplannen en het borgen van resultaten zullen middels een cursus worden geoptimaliseerd. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de stijgende lijn van de ontwikkeling van een kind in verhouding tot de gerichte aandacht die daaraan gegeven wordt willen we gaan monitoren. Daarvoor moet nog een instrument worden ontwikkeld, temeer omdat er op de peuterspeelzalen van SWM niet wordt getoetst. Liever volgen wij de ontwikkeling van het jonge kind, maar wij zullen ook in beeld moeten brengen of onze inspanningen vruchten afwerpen. In Friesland loopt een pilot met subsidie van de provincie en wij zullen ons aansluiten bij de bevindingen daarvan. Doorgaande lijn en warme overdracht Vanuit het ministerie van OCW wordt het overdragen van gegevens tussen peuterleidsters en leerkrachten van groep 1 van de basisschool als een must gezien. De zogenaamde “warme overdracht” van het jonge risicokind, waarbij bevindingen worden besproken, moet ingroeien in de werkwijze en worden begeleid door de intern begeleiders van beide sectoren. Jaarlijks zitten peuterleidsters en leerkrachten al bijeen om algemene zaken te bespreken tijdens de vergadering doorgaande lijn, waar allerlei zaken rondom beide werksoorten op de agenda staan. Op lokaal niveau zullen de partners vaker om de tafel gaan zitten en de banden aanhalen om kinderen een nog beter start in het basisonderwijs te bezorgen. Verlengde peuteropvang SWM heeft de Verlengde Peuteropvang, waarbij werkende ouders onder de Wet Kinderopvang een verlengd
11
peuterdagdeel kunnen afnemen, succesvol geïntroduceerd. SWM heeft zelf een afdeling Kinderopvang in huis, maar werkt ook samen met andere kinderopvanginstellingen zoals SKF en SISA/ZWF om een zo breed mogelijk aanbod te creëren voor het gezin van de toekomst. Het verlengde dagdeel is in trek en voorziet in een behoefte. Het is de verwachting dat in de toekomst voor alle ouders meer dagdelen beschikbaar zullen komen in aansluiting op de tijden van de basisscholen.
2.4 Ambities Voortzetting harmonisatie In het regeerakkoord worden peuterspeelzalen onder de sector kinderopvang geschoven. In 2014 zal nader bekend worden hoe dit gerealiseerd zal worden. Stichting Welzijn Middelsee gaat door op de ingeslagen weg met de harmonisatie en ziet hierin het onderwijs als voornaamste partner. In de betrokken gemeenten heeft SWM in voorgaande jaren al een nauwe samenwerking met beide sectoren opgebouwd. De visie, zoals die door SWM staat beschreven in de notitie Samen spelen, samen leren, ligt ten grondslag aan deze samenwerking. In veel gevallen zijn peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang ook fysiek ondergebracht in basisscholen. In de kleine dorpen wordt een aanbod op maat gedaan, te allen tijde in samenwerking met het onderwijs. Ook de leefbaarheid van het platteland is in het geding, het is aan gemeenten om hier keuzes in te maken. In deze tijd van krimp, crisis en bezuinigingen is dat geen eenvoudige zaak. In alle dorpen werken peuterspeelzalen, kinderopvang en basisonderwijs aan een gezamenlijk aanbod van werkwijze en activiteiten onder regie van de gemeente via het zogenaamde LEA (Lokaal Educatieve Agenda) overleg. Driejarigen naar school Volgens het advies van de Onderwijsraad zullen driejarigen in de toekomst een aantal dagdelen naar school gaan. In de randstad is dat al het geval en in kleine dorpen lopen pilotprojecten, waarbij peuters en kleuters één of meer dagdelen een gezamenlijk programma volgen onder leiding van de basisschoolleerkracht groep 1 en de peuterleidster. Stichting Welzijn Middelsee en het lokale onderwijs zijn in de betrokken gemeenten bezig dergelijke samenwerkingsvormen gestalte te geven. Voor de kleine dorpen is een peuter/kleuterproject vaak een laatste redmiddel om door krachten te bundelen deze voorzieningen in een dorp te behouden. Scholen profileren zich steeds meer in visie, werkwijze en door invoering van continuroosters. SWM werkt als partner graag met deze initiatieven mee en is er op voorbereid.
Aantal peuterplaatsen per gemeente 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
het Bildt
Menameradiel
okt. / 2011
Leeuwarderadeel
Littenseradiel
okt. / 2012
12
2.5 Peuterspeelzalen gemeente Leeuwarderadeel Iedere peutergroep komt twee vaste dagdelen bij elkaar en bestaat uit maximaal vijftien kinderen. Waar een wachtlijst dreigt te ontstaan wordt een ‘één-dagdeelgroep’ aangeboden, de zogenaamde opstapgroep. Ook kunnen ouders een derde dagdeel aanvragen als de peuter drie jaar wordt in aanloop op de basisschoolperiode. Peuters met een doelgroepindicatie voor Vroeg- en Voorschoolse Educatie worden voor drie verlengde dagdelen (tien uur) geplaatst op de VVE groep in de Skalm te Stiens. Het leidster/kind ratio is hier 1-7, evenals op de groepen van de verlengde peuteropvang. Er zijn zeven kindplaatsen VVE beschikbaar. De toeleiding naar deze groep verloopt in overleg met het consultatiebureau en de intern begeleider SWM. In de gemeente Leeuwarderadeel wordt op zes locaties het peuterspeelzaalwerk door Stichting Welzijn Middelsee georganiseerd. De locaties in Stiens kunnen zich Kindercentrum noemen. Dat wil zeggen dat er voor ouders een breed aanbod aan opvangmogelijkheden wordt geboden, peuterspeelzaalgroepen, verlengde peuteropvang, maar ook buitenschoolse- en tussenschoolse opvang. Verlengde peuteropvang is op alle peutergroepen gerealiseerd. Locaties
Aantal groepen
OBS De Jint
2
OBS de Twilling
3
De Zeeparels
3
Cornjum
OBS Oan’t Skipperspypke
1
Britsum
CBS De Foarikker
1
Hijum
OBS Arjen Roelofsskoalle
1
Stiens
Aantal VVE groepen:
1
Gerealiseerd in 2012 In de begroting voor 2012 is uitgegaan van totaal elf groepen subsidiabel peuterwerk in de leeftijd van twee tot vier jaar, dit is gerealiseerd.
13
Openingstijden peuterspeelzalen
Openingstijden
Stiens obs de Twilling, cbs de Sprankel, obs de Jint
8.30 uur -10.45 uur en 13.15 - 15.15 uur verlengde peuteropvang tot 12.00 uur
Cornjum obs It Skipperspypke
8.30 uur-10.45 uur verlengde peuteropvang tot 12.00 uur
Britsum cbs de Foarikker
8.30 uur -10.45 uur verlengde peuteropvang tot 11.45 uur
Hijum obs Arjen Roelofsskoalle
8.30 uur -10.45 uur verlengde peuteropvang tot 11.45 uur
Verdeling en bezetting van de groepen 01 januari 2012
01 april 2012
01 juli 2012
01 oktober 2012
Stiens
8 groepen (1 VVE) 104
8 groepen (1 VVE) 108
8 groepen ( 1 VVE) 108
8 groepen ( 1 VVE) 107
Britsum
1 groep 13
1 groep 13
1 groep 12
1 groep 12
Cornjum
1 groep 12
1 groep 12
1 groep 11
1 groep 10
Hijum
1 groep 9
1 groep 9
1 groep 10
1 groep 12
Totaal bezetting peuterplaatsen
138
142
141
141
Personeelssituatie 31 december 2012 Fteʼs 2011
Leidsters
Reguliere groepen
10 2 dagdelen 7 uur per week
VVE groepen
1 3 dagdelen 10 uur per week
Aantal uren per week
77
Intern begeleider
4
Kwaliteitsmedewerker
3
Ambities 2013 Het aantal jonge risicokinderen neemt toe. In 2013 zal worden ingestoken op uitbreiding van het aantal plaatsen VVE, zodat er geen wachtlijsten zullen ontstaan.
14
2.6 Peuterspeelzalen gemeente het Bildt Iedere peutergroep komt op twee vaste dagdelen bij elkaar en bestaat uit maximaal vijftien kinderen. Waar een wachtlijst dreigt te ontstaan wordt een één-dagdeelgroep aangeboden, een zogenaamde opstapgroep. Ook kunnen ouders een derde dagdeel aanvragen als de peuter drie jaar wordt in aanloop op de basisschoolperiode. Peuters met een doelgroepindicatie voor Vroeg- en Voorschoolse Educatie worden voor vier dagdelen (tien uur) geplaatst op de VVE groepen. Bij meer dan acht kinderen zijn er twee leidsters per groep. De toeleiding naar deze groep verloopt in overleg met het consultatiebureau en de intern begeleider van Stichting Welzijn Middelsee. In de gemeente het Bildt wordt op zeven locaties het peuterspeelzaalwerk door Stichting Welzijn Middelsee georganiseerd. De locatie in Minnertsga kan zich Kindercentrum noemen. Dat wil zeggen dat er voor ouders een breed aanbod aan opvangmogelijkheden wordt geboden: peuterspeelzaalgroepen, verlengde peuteropvang, maar ook buitenschoolse- en tussenschoolse opvang en kinderopvang van 0 - 4 jaar.
Locatie
Sint Annaparochie
Aantal groepen
Waarvan VVE groep met aantal kindplaatsen
Ons Huis
4
1
15
Asielzoekerscentrum
1
1
8
Sint Jacobiparochie
2
1
8
Minnertsga
2
Ny Altoenae
1
Vrouwenparochie
1
Oude Bildtzijl
1
Gerealiseerd in 2012 In de begroting voor 2012 is uitgegaan van totaal elf groepen subsidiabel peuterwerk in de leeftijd van twee tot vier jaar, dit is gerealiseerd.
Openingstijden peuterspeelzalen
Openingstijden
Sint Annaparochie
9.00 uur - 11.15 uur en 13.00 – 15.15 uur
Sint Jacobiparochie
9.00 uur - 11.15 uur
Minnertsga
8.30 uur - 11.45 uur
Ny Altoenea
9.00 uur - 11.15 uur
Oude Bildtzijl
9.00 uur - 11.15 uur
Vrouwenparochie
8.30 uur - 10.45 uur
15
Verdeling en bezetting van de groepen 1 jan. 2012
1 april 2012
1 juli 2012
1 oktober 2012
4 groepen ( 1 VVE, 15k) 60 1 groep VVE 8
4 groepen ( 1 VVE, 15k) 60 1 groep VVE 8
4 groepen ( 1 VVE, 15k) 60 1 groep VVE 8
4 groepen ( 1 VVE, 15k) 60 1 groep VVE 8
St.Jacobiparochie
2 groepen ( 1 VVE, 8k) 28
2 groepen ( 1 VVE, 8 k) 28
2 groepen ( 1 VVE, 8k) 26
2 groepen ( 1 VVE, 8k) 24
Minnertsga
2 groepen 30
2 groepen 28
2 groepen 26
2 groepen 26
Ny Altoenae
1 groep 8
1 groep 8
1 groep 8
1 groep 10
Oude Bildtzijl
1 groep 14
1 groep 13
1 groep 13
1 groep 12
Vrouwenparochie
1 groep 14
1 groep 14
1 groep 13
1 groep 12
154
151
146
144
St. Annaparochie Ons Huis AZC
Totaal aantal geplaatste kinderen:
Personeelssituatie 31 december 2012
Fteʼs 2011
Reguliere groepen
VVE groepen
Aantal uren per week
Leidsters
10 2 dagdelen 7 uur per week
1 3 dagdelen 10 uur per week
77
Managers
12
Intern begeleider
4
Kwaliteitsmedewerker
3
Ambities 2013 In Sint Jacobiparochie zal een werkgroep, bestaande uit de directies van de basisscholen en de manager peuterspeelzalen van SWM, zich bezig gaan houden met het optimaliseren van de samenwerking tussen onderwijs en peuterspeelzalen. Uitgangspunt is het Inspectierapport Onderwijs met betrekking tot de VVE. Dit rapport kan als een nul-meting worden beschouwd. Deze pilot zal leiden tot het opstellen van een sjabloon, waarmee op alle locaties in iedere gemeente kan worden gewerkt. In Froubuurt zal worden
16
deelgenomen aan de nieuwe samenwerkingsschool. Initiatieven van samenwerkingsscholen, die op stapel staan, zullen worden gevolgd.
2.7 Peuterspeelzalen gemeente Menameradiel Iedere peutergroep komt twee vaste dagdelen bij elkaar en bestaat uit maximaal vijftien kinderen. Waar een wachtlijst dreigt te ontstaan wordt een ‘één-dagdeelgroep’ aangeboden, de zogenaamde opstapgroep. Ook kunnen ouders een derde dagdeel aanvragen als de peuter drie jaar wordt in aanloop op de basisschoolperiode. Peuters met een doelgroepindicatie voor Vroeg- en Voorschoolse Educatie worden voor vier dagdelen of drie verlengde dagdelen (tien uur) geplaatst op de VVE groepen. Bij meer dan acht kinderen zijn er twee leidsters. De toeleiding naar deze groep verloopt in overleg met het consultatiebureau en de intern begeleider van Stichting Welzijn Middelsee. In de gemeente Menameradiel wordt op zes locaties het peuterspeelzaalwerk door Welzijn Middelsee georganiseerd. In Marsum, Menaam, Berltsum, Bitgummole en Dronrijp kan ook gebruik worden gemaakt van een aanbod Verlengde peuteropvang. Locatie
Aantal reguliere groepen
Marsum
OBS De Pôlle
1
Menaam
CBS Eben Haezer OBS De Cingel
2
Berltsum
2
Bitgummole
CBS Mooi Taki
2
Dronryp
OBS De Romte CBS Het Anker Radbodus
3
Deinum
Aantal VVE groepen
1
1
Gerealiseerd in 2012 In de begroting voor 2012 is uitgegaan van totaal twaalf groepen subsidiabel peuterwerk in de leeftijd van twee tot vier jaar, dit is gerealiseerd.
17
Peuterspeelzaal
Openingstijden
Bitgummole
8.30 uur – 10.45 uur en 13.00 – 15.15 uur, op de locatie met verlengde peuteropvang is dit tot 11.45
Berltsum
8.30 uur – 11.00 uur en 13.15 – 15.30 uur, op de locatie met verlengde peuteropvang is dit tot 11.45
Deinum
9.00 uur – 11.00 uur
Dronryp
8.30 uur – 10.45 uur en 13.00 – 15.15 uur, op de locatie met verlengde peuteropvang is dit tot 11.45
Marsum
9.30 uur – 11.30 uur en bij verlengde peuteropvang is dit tot 11.45
Menaam
8.30 uur – 10.45 uur en 13.00 – 15.15 uur, op de locatie met verlengde peuteropvang is dit tot 11.45
Verdeling en bezetting van de groepen 1 januari 2012
1 april 2012
1 juli 2012
1 oktober 2012
Bitgummole
30 2 groepen
30 2 groepen
30 2 groepen
30 2 groepen
Berltsum
45 3 groepen ( 1 VVE)
45 3 groepen 1 (1 VVE)
45 3 groepen (1 VVE)
45 3 groepen (1 VVE)
Deinum
9 1 groep
9 1 groep
5 1 groep
6 1 groep
Dronryp
43 3 groepen
40 3 groepen
39 3 groepen
40 3 groepen
Marsum
15 1 groep
15 1 groep
14 1 groep
14 1 groep
Menaam
30 2 groepen
30 2 groepen
30 2 groepen
30 2 groepen
Totaal bezetting peuterplaatsen
172
169
163
165
18
Personeelssituatie 31 december 2012 Fteʼs 2011
Leidsters
Reguliere groepen
12 2 dagdelen 7 uur per week
VVE groepen
1 4 dagdelen (8 kindplaatsen)
Aantal uren per week
84
Managers
12
Intern begeleider
4
Kwaliteitsmedewerker
3
Ambities 2013 In Berlikum zal in samenwerking met de basisscholen en SKF vorm worden gegeven aan een breed aanbod in de nieuwe Bredeschool. In Deinum zal worden ingestoken op participatie met de samenwerkingsschool, die daar tot stand zal komen.
2.8 Peuterspeelzalen gemeente Littenseradiel Iedere peutergroep komt twee vaste dagdelen bij elkaar en bestaat uit maximaal vijftien kinderen. Waar een wachtlijst dreigt te ontstaan wordt een ‘één-dagdeelgroep’ aangeboden, de zogenaamde opstapgroep. Ook kunnen ouders een derde dagdeel aanvragen als de peuter drie jaar wordt in aanloop op de basisschoolperiode. Peuters met een doelgroepindicatie voor Vroeg- en Voorschoolse Educatie worden voor drie dagdelen geplaatst op de VVE groep in Wommels. De toeleiding naar deze groep verloopt in overleg met het consultatiebureau en de intern begeleider Stichting Welzijn Middelsee. In de Gemeente Littenseradiel werd bij aanvang op dertien locaties het peuterspeelzaalwerk door Stichting Welzijn Middelsee georganiseerd. In het voorjaar 2012 was er sprake van een terugloop van het aantal peuters in Easterlittens en de verwachting was dat het aantal peuters niet meer zou toenemen. In overleg met ouders en dorpsbelang is besloten de locatie na de zomervakantie te sluiten. In Wiuwert en in Spannum zijn gecombineerde kleuter/peutergroepen gestart. In Wiuwert is dit een aanbod van 1 dagdeel per week. In Spannum is er naast de combinatiegroep peuter/kleuters nog een dagdeel met een aanbod voor alleen peuters. Verschillende locaties zijn als kinderdagverblijf gekeurd. Dit betekent dat op deze locaties ouders naast het reguliere gesubsieerde peuterspeelzaalwerk kunnen kiezen voor verlengde peuteropvang. In Hilaard is door inzet van ouders op de basisschool na de zomer een doorstart gemaakt en nog 1 dagdeel peuteropvang gerealiseerd.
19
Locatie
Aantal groepen
Spannum
0,5
Winsum
1,5 (+ opstapgroep)
Easterein
2
Mantgum
1
Easterlittens
1
Wommels
2,5 (+ zorgdagdeel VVE)
Wjelsryp
1
Jorwert
1
Britswert/Wiuwert
0,5
Weidum
1,5 (+ opstapgroep)
Hilaard
0,5
Boazum
1
Gerealiseerd in 2012
In het jaar 2012 is een totaal van 14 groepen peuterspeelzaalwerk gerealiseerd in de leeftijd van twee tot vier jaar.
Openingstijden Peuterspeelzaal
Openingstijden
Wommels
8.30 – 10.45 uur. Bij verlengde opvang is dit tot 11.45 uur
Wjelsryp
8.30 – 10.45 uur. Bij verlengde opvang is dit tot 11.45 uur
Jorwert
8.30 – 10.45 uur
Britswert/Wiuwert
8.30 – 10.45 uur
Weidum
8.30 - 10.45 uur
Hilaard
8.30 – 10.45 uur. Bij verlengde opvang is dit tot 11.45 uur
Boazum
8.30 – 10.45 uur
Spannum
8.30 - 10.45 uur
Winsum
8.30 – 10.45 uur en de opstapgroep van 8.30 - 10.45 uur
Easterein
8.30 – 10.45 uur. Bij verlengde opvang is dit tot 11.45 uur
Mantgum
8.30 – 10.45 uur. Bij verlengde opvang is dit tot 11.45 uur
20
Verdeling en bezetting van de groepen 1 januari 2012
1 april 2012
1 juli 2012
1 oktober 2012
Spannum
6
9
11
10
Winsum
25
24
25
24
Easterein
16
16
20
21
Mantgum
14
14
15
13
Wommels
31
30
30
30
Wjelsryp
9
8
8
9
Jorwert
9
6
8
9
Britswert/Wiuwert
8
8
9
9
Weidum
22
21
21
21
Hilaard
10
8
6
6
Boazum
9
10
13
14
Totale bezetting peuterplaatsen
159
154
166
166
Personeelssituatie op 31 december 2012 Fteʼs 2011
Leidsters
Reguliere groepen:
15 2 dagdelen 7 uur per week
Opstap groepen
2 6 uur per week
VVE groepen
1 3 uur per week
Aantal uren per week 105
Manager
13
Intern begeleider
4
Kwaliteitsmedewerker
4
Ambitie 2013 Ook dit komende jaar zal Stichting Welzijn Middelsee naar aanleiding van het inmiddels gepresenteerde Visiedocument Littenseradiel in gesprek blijven met ouders, directies van basisscholen, vertegenwoordigers van dorpshuizen en verenigingen voor dorpsbelang. Daar waar de toekomst van scholen zeker is zal Stichting Welzijn Middelsee optimaal proberen aan te sluiten bij de scholen. In plaatsen waar, door de krimp, weinig peuters zijn wordt er geprobeerd om een doorstart te maken binnen de basisscholen met een aanbod van een zogenaamde peuter/kleutergroep. De gemeente Littenseradiel stelt een eenmalige subsidie van € 5000 beschikbaar voor Reahus, zodat de tot nu toe zelfstandig opererende peuterspeelzaal kan aansluiten bij Stichting Welzijn Middelsee. SWM wil een combinatie van peuterspeelzaalwerk, verlengde opvang en buitenschoolse opvang in het dorp Reahus opzetten. Voor het jonge risicokind zal het aanbod VVE worden uitgebreid naar de opstapgroepen van Winsum en Weidum.
21
Stimulans en veiligheid
22
3 Kinderopvang (niet door gemeenten gesubsidieerd)
Stichting Welzijn Middelsee biedt de volgende vormen van kinderopvang aan: kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, verlengde peuteropvang, gastouderopvang en tussenschoolse opvang. Doelstelling Stichting Welzijn Middelsee (SWM) biedt binnen een stimulerende en veilige omgeving kinderopvang aan kinderen in de leeftijd van 0-13 jaar. Spelen, leren, ontwikkelen en ontmoeten staan centraal. SWM vindt het belangrijk dat ieder kind zich welkom voelt en zich kan ontwikkelen in zijn of haar eigen tempo. Naast hun verzorgende, pedagogische en stimulerende taken vormt het signaleren van ontwikkelingsachterstanden, gedragsproblemen of problemen in de thuissituatie van het kind een belangrijk aspect van het werk van de pedagogisch medewerkers. Stichting Welzijn Middelsee vindt het belangrijk kinderen een zo breed mogelijk aanbod te geven. Daarom kunnen kinderen op de kinderdagverblijven of kinderen die gastouderopvang afnemen ook terecht voor een aantal dagdelen per week op één van de peuterspeelzalen of bij de verlengde peuteropvang van SWM. In aanloop op en in samenwerking met het basisonderwijs wordt er binnen de peuterspeelzalen gewerkt met het voorschoolse taal- en ontwikkelingsprogramma Puk en Ko, een programma dat aansluit bij Uk en Puk waarmee de kinderopvang werkt. Pedagogische doelen Kinderen het beste meegeven, ze maximaal stimuleren in hun ontwikkeling in een veilige omgeving staat centraal bij de Kinderopvang van Stichting Welzijn Middelsee. Om dit te realiseren werkt SWM vanuit een aantal pedagogische doelen. Deze zijn: veiligheid, persoonlijke competentie, sociale competentie, het eigen maken van normen en waarden. Meer over de pedagogische doelen staat beschreven in bijlage 1.
3.1 Opvang op maat Naast opvang op vaste dagdelen binnen de dagopvang en de buitenschoolse opvang, biedt Stichting Welzijn Middelsee ook flexibele opvang. Ouders kunnen op vaste of wisselende dagen opvang afnemen. Gastouderopvang is de meest flexibele vorm van kinderopvang. Het biedt ouders optimale mogelijkheden om werk, studie en zorg verantwoord te combineren. Een groot aantal gastouders werkt via de Franch & Free formule. Deze gastouders werken als zelfstandig ondernemer onder de vlag van SWM. Ze worden hierbij ondersteund door het gastouderbureau. Tussenschoolse opvang Voor twee scholen in Stiens en voor de kinderen van de buitenschoolse opvang in Minnertsga wordt tussenschoolse opvang aangeboden. Alle schooldagen worden de leerlingen opgevangen op school door pedagogisch medewerksters en overblijfkrachten. De broodmaaltijd en het drinken wordt door SWM verzorgd. Alle kinderen krijgen op deze manier dezelfde gevarieerde maaltijd. De tussenschoolse opvang valt niet onder de Wet Kinderopvang. Ouders betalen voor het overblijven een ouderbijdrage. Gemiddeld maken per dag per school tussen de 10 en 45 kinderen gebruik van de tussenschoolse opvang.
23
Kinderopvang SWM
Locaties:
Kinderdagverblijf
• Kindercentrum de Skalm, Stiens • It Lytse Bosk, Minnertsga
Buitenschoolse opvang
• • • •
Locatie de Twilling, Stiens Kindercentrum De Zeeparels, Stiens Kindercentrum de Jint, Stiens It Lytse Bosk, Minnertsga
Verlengde peuteropvang in de Kindercentra. Buiten deze Kindercentra wordt in verschillende gemeentes ook verlengde peuteropvang aangeboden.
• • • • •
Locatie de Twilling, Stiens Kindercentrum De Zeeparels, Stiens Kindercentrum de Skalm, Stiens Kindercentrum de Jint, Stiens It Lytse Bosk, Minnertsga
Gastouderopvang bij ca. 50 ouders in de gemeenten:
• • • • • • •
Leeuwarderadeel het Bildt Ferwerderadeel Menameradiel Littenseradiel Leeuwarden Opsterland
Tussenschoolse opvang
• Twee scholen in Stiens • Kinderen van de buitenschoolse opvang in Minnertsga
(Op alle locaties wordt ook flexibele opvang aangeboden) Kwaliteitscontrole Bij alle opvangvormen staat kwaliteit hoog in het vaandel. Uiteraard voldoen alle opvangvormen van Stichting Welzijn Middelsee aan de eisen van de Wet Kinderopvang. De kwaliteit van de opvang wordt gewaarborgd door:
• De jaarlijkse GGD inspecties. Op alle locaties heeft in 2012 een geplande of onaangekondigde inspectie plaatsgevonden. Alle locaties kregen een positieve beoordeling.
• De kwaliteitsmedewerker van SWM die nauwe contacten onderhoudt met de GGD en ervoor zorgt dat de • • •
• •
kwaliteit van alle opvanglocaties voldoet aan de eisen van de wet. Regelmatige scholing medewerkers. Meer over scholing zie bijlage 2. De intern begeleider van SWM. Naast het signaleren van (ontwikkelings)achterstanden of sociaal emotionele problematiek bij kinderen, begeleidt/ondersteunt de intern begeleider ouders en medewerkers (ook de gastouders) binnen de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. De Verwijsindex Fryslân, een digitaal instrument waarmee beroepskrachten kinderen en jongeren tot 23 jaar kunnen registreren die risico’s lopen of problemen hebben. De Verwijsindex zorgt voor vroegtijdige signalering van problemen en samenwerking tussen professionals waardoor een gezamenlijk plan van aanpak kan worden opgesteld. De klachtenregeling (in 2012 kwam geen enkele klacht binnen). De oudercommissies.
24
Een uitgebreide beschrijving van de kwaliteitscontrole staat beschreven in bijlage 2. Aandacht voor creatieve en spelactiviteiten, binnen en buiten: Gastouders 24 uur per dag 52 weken per jaar
• • • •
activiteiten in huiselijke sfeer bibliotheek kinderboerderij speel-o-theek
Dagopvang elke dag van 07.00-18.30 u.
• • • • • • • •
thema weken Uk en Puk, het gehele jaar door programma Boekstart elke ochtend van 9.00 – 9.30 uur: kindergymnastiek verjaardagen vieren jaarfeesten met ouders bezoek aan bakkerij in het kader van thema voorleesontbijt opa/oma-dag
Buitenschoolse opvang elke dag van 07.00-18.30 u.
• • • • • • •
buiten spelen, bewegen en sporten staan centraal creatieve activiteiten werken met themaweken kinderen initiëren zelf activiteiten zoals playback-shows in schoolvakanties: sport, spel en cultuur sport en spel in samenwerking met korfbalclub Landelijke Straatspeeldag in juni
Tussenschoolse opvang 11.45-13.15 u.
• gezamenlijke broodmaaltijd, verzorgd door SWM • spelen in groepsruimten en schoolplein
Een uitgebreide omschrijving van de activiteiten staat beschreven in bijlage 3.
3.2 Ontwikkelingen Scholing Taalstimuleringsprogramma Uk & Puk Binnen de kinderopvang wordt gewerkt met het ontwikkelings- en stimuleringsprogramma Uk & Puk. Dit programma richt zich op de brede ontwikkeling van jonge kinderen van 0-4 jaar. Naast de taalontwikkeling is er bij Uk & Puk aandacht voor de sociaal-emotionele en motorische ontwikkeling en speciale aandacht voor de leeftijdsgroep van 0 tot 2,5 jaar. Door deze scholing te volgen, waarna een certificering volgt, kan er binnen de dagopvang ook opvang geboden worden aan de zogenaamde VVE kinderen: kinderen met een ontwikkelingsachterstand of sociale problematiek. Dit vindt plaats in nauwe samenwerking met het peuterspeelzaalwerk waar gewerkt wordt met zowel Uk & Puk als Puk & Ko. Dit laatste programma is vooral geschikt voor kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar en sluit goed aan bij de programma’s waarmee op de basisscholen wordt gewerkt. Het traject wordt begeleid door de intern begeleider van SWM, zij is gecertificeerd trainer voor zowel Uk & Puk als Puk & Ko.
Aandacht voor de buitenschoolse opvang Door de intern begeleider wordt 4 tot 6 keer per jaar een bijeenkomst georganiseerd voor alle BSO medewerkers in het kader van zorgkinderen, het kindvolgsysteem en de pedagogische inrichting van de groepen.
25
Kinder EHBO en BHV De medewerkers van de dagopvang kregen een cursus Kinder EHBO aangeboden. Daarnaast werden er voor alle locaties BHV cursussen en BHV herhalingen aangeboden om er zorg voor te dragen dat op elke locatie voldoende medewerkers met een BHV diploma aanwezig zijn. Ook gastouders worden jaarlijks bijgeschoold op het gebied van EHBO. Jaarlijkse scholingsdag Medewerkers van de dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderopvang en peuterspeelzaalwerk namen deel aan deze verplichte scholingsdag, georganiseerd door Stichting Welzijn Middelsee. Op deze dag bezochten alle medewerkers drie verschillende workshops met een pedagogisch thema. Stagiaires De kinderopvang biedt vele mogelijkheden voor de stagiaires van de verschillende ROC’s. Stagiaires kunnen ervaring opdoen bij de dagopvang, buitenschoolse opvang, tussenschoolse opvang, maar ook bij de gastouders. SWM is een erkend leerbedrijf en voldoet aan alle eisen die het kenniscentrum Calibris aan stage-aanbieders stelt. De kinderopvang biedt stageplaatsen aan voor leerlingen Helpende Welzijn (niveau 2) bij de gastouders, Pedagogisch Werkers niveau 3 en 4 bij de dagopvang en de buitenschoolse opvang. Incidenteel worden er stagiaires geplaats van de HBO opleidingen SPH en Pedagogiek van de hogescholen te Leeuwarden. Gastouders In 2012 vierde het gastouderbureau haar 12,5 jarig bestaan. Voor de gastouders werd er om deze gelegenheid te vieren, een verzorg-/opvoedavond georganiseerd waar ongeveer 25 ondernemers de gast- en vraagouders kennis lieten maken met hun aanbod dan wel product. Gastouders werden in 2012 opgeleid en bijgeschoold op het gebied van EHBO en kregen een pedagogische scholingsavond aangeboden.
Overige ontwikkelingen Boekstart Eind 2012 is er een begin gemaakt met het programma Boekstart. BoekStart is een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen én ouders met jonge kinderen wil laten genieten van boeken. Hierbij speelt de bibliotheek een belangrijke rol. In samenwerking met de kinderopvang in Stiens en Minnertsga wordt een rijke en stimulerende leesomgeving gecreëerd voor jonge kinderen van 0-4 jaar. Nieuw kindercentrum de Jint In september 2012 werd het nieuwe kindercentrum de Jint geopend bij de basisschool de Jint te Stiens. Bij alle basisscholen in Stiens wordt nu een breed aanbod van opvang aangeboden: buitenschoolse opvang, peuterspeelzaalwerk en verlengde peuteropvang; dit in het kader van de brede schoolgedachte. Werken aan kwaliteit: brede scholen, de toekomst! Door de opvang bij de scholen te huisvesten kan er beter gewerkt worden aan de samenwerking tussen school, opvang en peuterspeelzaalwerk met betrekking tot het pedagogische klimaat, de aandacht voor zorgkinderen en de warme overdracht van peuters naar de basisscholen. Voor ouders betekent dit dat zij op één locatie terecht kunnen voor meerdere opvangvormen.
26
In 2012 zijn ook de voorbereidingen getroffen om het kinderdagverblijf en de gastouderopvang in Stiens bij de kindercentra bij de scholen onder te brengen. Op deze manier kunnen we, ondanks de financieel moeilijke tijden, een goed bereikbaar en kwalitatief goed aanbod van kinderopvang en peuteropvang blijven aanbieden. De verwachting is dat dit in 2013 gerealiseerd gaat worden. Gastouderopvang Terwijl de vraag naar kinderopvang in 2012 fors terug liep als gevolg van de economische crisis (baanverlies ouders) en overheidsbezuinigingen, bleef de vraag naar gastouderopvang in 2012 stabiel. Franch & Free gastouders Voor (startende) Franch & Free gastouders werd er een informatieve bijeenkomst over het zelfstandig ondernemerschap georganiseerd om gastouders op weg te helpen en te begeleiden bij het franchise ondernemerschap. Daarnaast worden er 3 tot 4 keer per jaar bijeenkomsten georganiseerd voor Franch & Free gastouders om de begeleiding verder te optimaliseren. Informatie-avonden verloskundigen Twee keer per jaar informeert de kinderopvang, op de informatie-avonden van de verloskundigen in Stiens en omstreken, toekomstige ouders over de mogelijkheden die de kinderopvang van SWM biedt. Er wordt informatie gegeven over de verschillende vormen van kinderopvang, de kwaliteit, de locaties en de kosten. Verlengde peuteropvang Een andere manier om zowel de kinderopvang als het peuterspeelzaalwerk financieel sterker te maken is het uitbreiden van het aanbod van verlengde peuteropvang. Op verschillende peuterspeelzaallocaties wordt in samenwerking met het reguliere peuterspeelzaalwerk verlengde peuteropvang aangeboden. De openingstijden van de verlengde peuteropvang worden uitgebreid tot een dagdeel en sluiten daarmee aan bij de openingstijden van de basisscholen. Hierbij wordt geanticipeerd op de wet Oké, die in augustus 2011 van kracht is gegaan. In 2012 is op alle peuterspeelzalen in de gemeente Leeuwarderadeel verlengde peuteropvang gerealiseerd en daarnaast op een aantal peuterspeelzalen in de overige gemeentes. Het streven is om in de toekomst deze opvang aan te bieden bij zoveel mogelijk peuterspeelzalen. Ouders praten mee Wij vinden het belangrijk dat ouders zeggenschap hebben over de opvang die ze afnemen, mee kunnen praten over de kwaliteit van de opvang en advies kunnen geven. Dit kan via de oudercommissies. Elke kinderopvanglocatie heeft een eigen oudercommissie die de belangen behartigt van alle ouders en kinderen op de betreffende locatie. Daarnaast kent de Stichting een centrale oudercommissie die als doel heeft de gemeenschappelijke belangen van alle locaties te behartigen. De gastouderopvang heeft een eigen oudercommissie. Onderwerpen die in de oudercommissie worden besproken zijn onder andere de tarieven, begroting, jaarrekening, pedagogisch beleid en de inspectierapporten. Deelname aan LEA-overleg Sinds 2011 neemt de kinderopvang deel aan het LEA-overleg. Aan dit overleg nemen de wethouder onderwijs, de beleidsambtenaar, de bovenschoolse directie van de basisscholen, de manager peuterspeelzalen SWM, de manager kinderopvang SWM en (op afroep) medewerkers van Cedin, de bibliotheken en het Centrum Jeugd en Gezin deel. Zo worden zaken betreffende de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) goed geregeld en op elkaar afgestemd.
3.3 Bezetting kinderopvang Kinderdagverblijf Stiens De gemiddelde bezettingsgraad van de dagopvang (over de twee groepen in Stiens) in 2012 was 56 %. Dat betekende een daling van 14 % in vergelijking met 2011. De oorzaak van deze afname is de
27
dalende werkgelegenheid en de hogere kosten van de kinderopvang. Gemiddeld werden er wekelijks op het kinderdagverblijf op de twee groepen 40 kinderen opgevangen die gemiddeld tussen de twee á drie dagen de opvang bezochten. Eind 2012 is het aantal groepen teruggebracht van twee naar één groep. Alle tijdelijke contracten van de pedagogisch medewerkers werden niet verlengd en een tweetal medewerkers werd werk aangeboden binnen het peuterspeelzaalwerk, de buitenschoolse opvang en in het Kindercentrum te Minnertsga, dit om een overbezetting aan formatie te voorkomen.
Bezettingspercentage Kinderdagverblijf Stiens 100 80 60 40 20
0
2010
2011
2012
Kindercentrum It Lytse Bosk te Minnertsga In 2012 steeg de bezetting van het in augustus 2011 gestarte Kindercentrum It Lytse Bosk in Minnertsga snel. Op deze locatie is ruimte voor 9 plaatsen voor 0-4 jarigen en 6 plaatsen voor 4-12 jarigen. De gemiddelde bezetting in 2012 was 59 %, een stijging van 13 % ten opzichte van 2011. Gemiddeld werden er wekelijks op het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang 32 kinderen opgevangen die gemiddeld tussen de twee á vier dagen de opvang bezochten.
Bezettingspercentage Lytse Bosk 100 90 80 70 60 50 40
2011
2012
Buitenschoolse opvang Stiens (Kindercentrum de Zeeparels, de Jint en locatie de Twilling) De gemiddelde bezetting van de buitenschoolse opvang in 2011 bedroeg 49 %. Dit betekende een daling van 7 % in vergelijking met 2011. De oorzaken zijn al eerder aangegeven. Gemiddeld werden er wekelijks op de beide locaties voor buitenschoolse opvang 95 kinderen opgevangen die gemiddeld tussen de twee á drie middagen na schooltijd de opvang bezochten. Bovengenoemde bezettingspercentages zijn exclusief voorschoolse- en flexibele opvang.
28
Bezettingspercentage Buitenschoolse opvang Stiens 100 90 80 70 60 50 40
2010
2011
2012
Gastouderopvang De gastouderopvang bleef, na een flinke groei in 2011, redelijk stabiel. Dit ondanks de landelijke trend tot daling van het aantal ouders die gebruik maakten van kinderopvang. Het aantal koppelingen eind 2012 bedroeg 197 (eind 2011 was dit 210).
Aantal koppelingen gastouderopvang 230 220 210 200 190 180 170 160 150
2010
2011
2012
Tarieven Voor 2012 zag de stichting zich genoodzaakt de kostenstijgingen voor de dagopvang en de buitenschoolse opvang door te rekenen in het uurtarief. Het uurtarief steeg daardoor van € 6,35 (2011) naar € 6,50 in 2012 voor de dagopvang. De tarieven van de buitenschoolse opvang werden verhoogd naar € 6,25 en € 6,35 (afhankelijk van het opvangpakket, inclusief of exclusief vakantie-opvang). In 2011 was dit € 6,15 en € 6,25.
Personeel In 2012 werkten er binnen de verschillende opvanglocaties kinderopvang ongeveer 18 pedagogisch medewerkers (vast en inval), 2 bemiddelingsmedewerkers gastouderopvang, 1 intern begeleider, 1 kwaliteitsmedewerker, 1 manager kinderopvang, 1 leidinggevende en 1 assistent leidinggevende. Daarnaast werken er een zestal medewerkers bij de tussenschoolse opvang op basis van een vrijwilligersvergoeding. Alle medewerkers werken parttime.
29
‘Voor iedereen iets te halen en te brengen’ 30
4 Sociaal cultureel werk Inleiding In 2011 hebben de vier Middelsee gemeenten een gezamenlijk gemeentelijk beleidskader betreffende de Wmo opgesteld. De in dit gemeentelijk beleidskader opgenomen visie, zoals hieronder vermeld, was de basis voor het werkplan 2012.
Eigen kracht en medeverantwoordelijkheid als startpunt, de gemeente zorgt voor een vangnet: dus eerst zelf naar een oplossing zoeken en dan pas naar de gemeente. Van gelijkheid naar maatwerk: niet meer uitgaan van het begrip ‘recht hebben op’ maar kijken naar passende oplossingen per vraag, de compensatieplicht. Kantelen, uitgaan van verschillen, is kijken naar maatwerk, dus luisteren naar de vraag van de burger en daarbij eerst kijken naar de eigen mogelijkheden van de burger en zijn of haar netwerken Voor wie is het aanbod van het SCW? Het dienstenaanbod is bedoeld voor alle burgers van de gemeenten in het Middelseegebied waarbij er vanuit gegaan wordt dat er voor iedereen iets te halen en te brengen valt, maar dat niet iedereen dezelfde uitgangspositie heeft. Er zal dan ook uitgegaan worden van zowel maatwerk als wederkerigheid. Uitgangspunten • Een proactieve houding, waarbij kracht én eigen verantwoordelijkheid van de burgers het uitgangspunt is (burgers geen vis maar een hengel geven). Bestaand aanbod eerst optimaal inpassen en benutten binnen het gewenste aanbod en/of werkwijze • voordat er nieuw aanbod wordt ontwikkeld. • Contacten vinden zoveel mogelijk bij of in de directe leef- en woonomgeving van de burger plaats (geen garage die wacht op klanten, maar wegenwacht die ter plaatse mensen met beschikbare middelen op weg helpt). Iedereen draagt binnen zijn of haar mogelijkheid zijn steentje bij (wij helpen u en wat doet u voor ons?). • Vanuit de in het gemeentelijk beleidskader genoemde belangrijke beleidsinstrumenten: stimuleren activeren ontmoeten bestaat het SCW uit de volgende 3 welzijnsdiensten: 1. Eerstelijns vangnet-activeringsfunctie. 2. Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers. 3. Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden. 1 Eerstelijns vangnet-activeringsfunctie Deze functie richt zich met name op individuele burgers in een kwetsbare positie of met een verhoogd risico hierop. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om ouderen, mantelzorgers, mensen met een beperking of mensen die in een sociaal isolement leven, vluchtelingen, ouders die tijdelijk hulp nodig hebben bij de opvoeding, tieners met grote schulden of vragen over school. In het kader van deze eerste lijnfunctie 31
krijgen alle sociaal cultureel werkers bij SWM binnen hun huidige expertise ook een brede frontlijntaak. Binnen deze frontlijntaak zijn de werkers het aanspreekpunt voor alle burgers met (hulp)vragen. Deze functie is dus niet doelgroep gericht, al zullen jongeren in de praktijk hun vragen eerder bij de jongerenwerker neerleggen dan bij een ouderenwerker. Het omgekeerde geldt ook voor ouderen. Binnen deze functie wordt gekeken wat de vraag achter de vraag is en wordt door de werker ingeschat wat burgers zelf al kunnen, al dan niet met behulp van informele netwerken. Het eerstelijns vangnet is bedoeld voor burgers die het echt niet redden. Binnen dit eerstelijns vangnet worden burgers in maximaal drie gesprekken op weg geholpen of toegeleid naar specialisten in de tweede “schil”. Deze tweede schil bestaat uit werkers met specifieke kennis en/of competenties. Dit kan bij dezelfde werker zijn als het bijvoorbeeld een vraag is voor het jongerenwerk en de betreffende werker zelf jongerenwerker is, maar het kan ook een vraag zijn die beter bij collegawerkers van het CJG, Thuiszorg of Stichting MEE neergelegd kan worden. De werker heeft in deze eerstelijns vangnetfunctie een breed handelingsspectrum (breed inzetbaar) en is altijd gericht op versterken van de eigen kracht van burgers en/of buurten. Hij of zij, signaleert, schakelt en verbindt met formele en informele netwerken, diverse voorzieningen en specialisten in de tweede lijn. Hij of zij verwijst niet klakkeloos door maar blijft in beeld tot de burger het echt zelf kan.
2 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers Deze functie richt zich op activering en participatie en heeft daarmee een spilfunctie bij het in beweging brengen van de burgers in de Middelseegemeenten. Deze beweging wordt in gang gezet door het bemiddelen tussen vraag en aanbod, het verbinden van burgers onderling en het stimuleren van burgerinzet bij collectieve initiatieven zoals burendag, organiseren van dorpsfeesten en het deels in eigen beheer nemen van openbaar groen. Naast het beheren van een vacaturebank voor vrijwilligers en maatschappelijke stagiaires wordt er binnen deze welzijnsdienst vooral ingezet op het stimuleren en ondersteunen van burgerinitiatieven. Hierbij zijn eigen kracht en de maatschappelijke betrokkenheid de uitgangspunten. Het gaat hierbij om een breed spectrum aan initiatieven op het gebied van de leefbaarheid en verjonging en versterking van vrijwilligerswerk. Dit door verbinding te leggen tussen burgers onderling en tussen burgers en informele netwerken. Om een zo’n groot mogelijk maatschappelijk rendement te bereiken wordt hierbij zoveel mogelijk gewerkt met en vanuit de bestaande netwerken en voorzieningen en met een optimale mix tussen het formele en informele netwerken. Daarbij wordt waar mogelijk ook gebruik gemaakt van de aanwezige kennis en middelen van maatschappelijk betrokken ondernemers en instellingen. Het via publiciteit delen van succes (good practices) en bekendheid geven aan inspirerende voorbeelden is een belangrijk instrument voor de gewenste maatschappelijke dynamiek, vertrouwen in eigen kracht en de gewenste omslag van ‘recht hebben op’ naar: ‘maar wat kan ik zelf bijdragen?‘. Ook zal er publiciteit en aandacht moeten worden gegenereerd ten aanzien van succesvolle acties in een Middelseegemeente, waardoor burgers uit andere Middelseegemeenten geïnspireerd worden: het zogenoemde sneeuwbaleffect. 3 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden Het ontmoeten en gezamenlijk delen van passie, interesse, cultuur en/of leeftijdsafhankelijke (levens)vragen en activiteiten versterkt bij burgers het gevoel dat zij erbij horen (sociaal cement) en dat zij er toe doen (de
32
maatschappij ben jezelf). Hierdoor vervult deze functie vaak een eerste stap in het bereiken van actieve maatschappelijke participatie. Voor andere burgers zijn deze activiteiten vaak één van de weinige schakels met de maatschappij. Bij lotgenoten kan ontmoeting bijdragen aan her-, erkenning en inzicht krijgen in de eigen problematiek en van daaruit een bijdrage leveren aan het vergroten van de draagkracht en/of verhelderen van de hulpvraag. Bij de opzet van de ondersteuning wordt uitgegaan van de eigen kracht en het zelf organiserend vermogen van de doelgroep zelf. Per gemeente worden de volgende activiteiten afgenomen: Leeuwarderadeel
het Bildt
Menameradiel
Eerstelijns vangnetactiveringsfunctie
Eerstelijns vangnetactiveringsfunctie
Eerstelijns vangnetactiveringsfunctie
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Ferwerderadiel
Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Opening Burger Service Punt in de Skalm te Stiens
4.1 Vrijwilligerscentrale Middelsee De Vrijwilligerscentrale is een onafhankelijk steunpunt voor vrijwilligerswerk en mantelzorg. Organisaties die met vrijwilligers werken maar ook individuele bewoners kunnen hier terecht met vragen over vrijwilligerswerk en mantelzorg. Naast bemiddeling van vrijwilligers naar organisaties is het geven van advies en ondersteuning een belangrijke taak van de Vrijwilligerscentrale. Vrijwilligerscentrale Middelsee werkt in de vier Middelsee-gemeenten: Leeuwarderadeel, Menameradiel, het Bildt en Ferwerderadiel.
33
4.1.1 Bemiddelingen Naam activiteit
Bemiddelingen
Omschrijving
Vrijwilligerscentrale Middelsee verzorgt de bemiddeling tussen (meest) particuliere hulpvragen en potentiële vrijwilligers.
Doel
Bemiddeling tussen partculiere hulpvragen en (potentiële) vrijwilligers om het vrijwilligerswerk te faciliteren en te stimuleren.
Medewerkers
Het kantoor wordt gerund door betaalde krachten, stagiaires en vrijwilligers. Elke medewerker is verbonden aan een project waarbij hij / zij verantwoordelijk is voor het werven, selecteren en bieden van nazorg aan vrijwilligers.
Wanneer
Vier dagen per week is er personeel op het kantoor aanwezig: van maandag tot en met donderdag.
Doelgroep
• • • •
Behoefte
De behoefte aan vrijwilligers is groot. We zagen de laatste maanden van 2012 een enorme toestroom van vrijwilligers voor sociale projecten, zoals maatjesprojecten, opvoedondersteuning en voorleesprojecten.
Effecten
-
Elke burger in Middelsee met een hulpvraag. Elke burger in Middelsee die wil participeren. Maatschappelijke stagiaires. Maatschappelijk betrokken ondernemers die met een team vrijwilligerswerk willen doen.
Burgers met hulpvragen worden geholpen. Zij worden zelfredzamer en zullen minder snel aanspraak maken op formele zorg. Burgers die zich inzetten als vrijwilliger zijn actief betrokken bij de woonomgeving, hebben een actueel CV, eventueel isolement neemt af. Minder gebruik (Wmo) voorzieningen
Netwerkpartners
CJG Middelsee, Omtinkerij, Thuiszorgorganisatie, Humanitas, Voedselbank, Peuterspeelzaalwerk SWM, Bibliotheek Noordwest Friesland, SOZAWE, Zorgboerderij Blessum, AZC, Talant Stiens
Resultaten
• 275 ingeschreven vrijwilligers, waarvan: 44 uit het Bildt, 81 uit Leeuwarderadeel, 88 uit Menameradiel, 62 uit Ferwerderadiel • 290 ingeschreven vacatures. • 250 succesvolle matches • 1415 publicaties in plaatselijke of regionale media. • 285 publicaties in dorpskrantjes of op dorpswebsites. • 3 nieuwsbrieven, 1 folder en 3 flyers.
Advies/ambitie
• Huidige aantallen handhaven met nieuwe instroom. • Continuering vrijwillige inzet binnen WMO voorzieningen. • Samenwerking voortzetten met CJG om meer projecten i.h.k.v. opvoedondersteuning op te zetten. • Opstarten van een project waarbij vrijwilligers administratieve ondersteuning bieden aan burgers die hier moeite mee hebben (budgetcoaches). Hiervoor zal trainingsbehoefte en noodzaak van vrijwilligers onderzocht worden. • Meer inzetten op wederkerigheid, bijvoorbeeld Talent zet zich in voor dorp. • Actief werven voor maatjesprojecten voor specifieke doelgroepen..
34
4.1.2 Maatschappelijke stage
Vrijwilligerswerk doen is voor leerlingen van het voortgezet onderwijs onderdeel van hun schoolcarrière. In de derde klas lopen ze minimaal 30 uur maatschappelijke stage. VCM verzorgt op projectbasis activiteiten ten bate van de MaS (maatschappelijke stage). In 2012 was VCM betrokken bij : • Twee klassen van OSG Piter Jelles die op 8 en 15 mei actief gewerkt hebben op de zorgboerderij in Blessum. De klassen waren opgedeeld in groepjes. Degene die met de handen wilden werken hebben stallen uitgemest en een kippenren gebouwd. Anderen hebben een cake voor bij de thee gebakken of met de ouderen over de oorlog gepraat. De leerlingen waren hier behoorlijk van onder de indruk. De Bildtse Post en Ynformaasje hebben er aandacht aan besteed. • In de week van 4 tot en met 7 juni hebben 7 klassen van CSG Ulbe van Houten hun maatschappelijke stage gelopen. Er is elke dag een klas naar het AZC gegaan voor een gezamenlijke maaltijd en een sporttoermooi. Verbroedering en elkaars cultuur leren kennen was de kern van het programma. De week begon met een presentatie van Carlos, een vluchteling uit Angola. De kinderen hebben met grote aandacht geluisterd. Op de vraag wat ze nu het meeste bijbleef zei een meisje: “Hij vertelde op een gegeven moment: ‘Dat was de laatste keer dat ik mijn moeder zag. Ik was toen 6’ .” De middagen op het AZC hebben een zichtbare mentaliteitsverandering opgeleverd. • Twee klassen hebben een schoonmaakactie van de fietspaden en fietstunnel in het Bildt gehouden. Hierbij hebben ambtenaren van de gemeente en medewerkers van Wonen Noordwest Friesland geholpen bij de begeleiding van de leerlingen. • Een aantal leerlingen deden als reporters verslag van deze activiteiten. Zij hebben contact gehad met de journalist van de Bildtse Post. De Bildtse Post besteedde daarna ook aandacht aan deze week.
Naam activiteit
Maatschappelijke stage (MaS)
Omschrijving
Maatschappelijke stage houdt in dat jongeren in het voortgezet onderwijs minimaal 30 uur vrijwilligerswerk doen. Op deze manier leren ze hun directe omgeving op een andere manier kennen en leveren ze een actieve bijdrage aan de samenleving. De stagemakelaars van de VCM verzorgen workshops voor de derdejaars leerlingen van het voorgezet onderwijs. Ook ondersteunen de stagemakelaars leerlingen bij het vinden van een stageplek.
Doel
Voorlichting, bemiddeling en faciliteren van de MaS
Wanneer
Op projectbasis
Doelgroep
Scholieren van het voortgezet onderwijs
Behoefte
Beide scholen voor voortgezet onderwijs en leerlingen uit het werkgebied maken voor de maatschappelijke stages gebruik van de diensten van de VCM; optimaal bereik.
Effecten
• Scholieren doen ervaring op als vrijwilliger. • De maatschappelijke betrokkenheid van scholieren is verhoogd. • Bijdrage van scholieren aan het vrijwilligerswerk.
Netwerkpartners
• CSG Ulbe van Houten, Piter Jelles, Fooracker, Maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties
35
Resultaten
• Voorlichting Maatschappelijke stage aan totaal 9 klassen bij 2 verschillende scholen. • 3 specifieke projecten Maatschappelijke stage. • 300 succesvolle maatschappelijke stagematches, waarvan 225 in groepsverband, 60 individueel en 15 leerlingen van scholen buiten het Middelseegebied.
Advies/ambitie
In 2015 wordt de MAS landelijk afgeschaft. Desondanks hebben we de ambitie om door te gaan met maatschappelijke stages met de leerlingen van beide scholen. De algemene ambitie is om meer jongeren te betrekken bij het vrijwilligerswerk.
4.1.3 Ondersteunen organisaties VCM wordt regelmatig door diverse organisaties gevraagd om advies en ondersteuning te geven bij vragen over hun vrijwilligersbeleid.
Naam activiteit
Ondersteunen organisaties
Omschrijving
VCM heeft bij diverse organisaties ondersteuning geboden. Veel organisaties hebben zelf een vrijwilligersbeleid. VCM wordt regelmatig gevraagd om advies en ondersteuning te geven op het vlak van verzekeringen, vrijwilligersovereenkomsten, vrijwilligersvergaderingen en betrokken bij het leiden van groepsdiscussies.
Doel
Ondersteuning bieden aan organisaties op het vlak van het vrijwilligersbeleid.
Wanneer
Op afroep
Doelgroep
Alle verenigingen in de Middelseegemeenten die met vrijwilligers werken.
Behoefte
Er is behoefte aan expertise en een onafhankelijk advies.
Effecten
• Organisaties blijven zelfredzaam wat hun vrijwilligersbeleid betreft. • Er wordt een professionaliseringsslag gemaakt door de expertise van VCM in te zetten op specifieke vragen. • VCM zal meer bekendheid krijgen als expert en meer naamsbekendheid genereren.
Netwerkpartners
Gemeente, Dorpsbelangen, diverse verenigingen
Resultaat
Ondersteuning vijf vrijwilligersorganisaties: • Stichting Berlikumer Belangen • It Piipskoft, Berltsum • Groate Kerk, St Jacobiparochie • Duurzaam Jacht, Burdaard • Omnibus Ferwerderadiel
Advies/ambitie
Verder ontwikkelen van dit product, bijvoorbeeld door het organiseren van workshops en/of themabijeenkomsten.
36
4.1.4 Gezamenlijke projectontwikkeling met netwerkpartners
Naam activiteit
Gezamenlijke projectontwikkeling met netwerkpartners
Omschrijving
Vooruitlopend op de transitie jeugdzorg zijn er een aantal projecten samen met de netwerkpartners ontwikkeld in de vier gemeenten: • Project Voorlezen in taalarme gezinnen • Opvoeden 2012 • Project gezinsmaatjes
Doel
Gezamenlijk met netwerkpartners zinvolle projecten organiseren.
Wanneer
Het project Opvoeden 2012 heeft het afgelopen jaar gedraaid. Door het organiseren van laagdrempelige activiteiten werden contacten gelegd met en tussen opvoeders. Naar aanleiding hiervan zijn twee projecten ontwikkeld die in 2013 uitgevoerd worden.
Doelgroep
Kinderen, opvoeders, professionals en vrijwilligers die met kinderen en tieners werken.
Behoefte
Trend is dat er erg veel vrijwilligers op af komen en dat er dus aan alle hulpvragen voldaan kan worden.
Effecten
• • • •
Laagdrempelige hulp aan gezinnen vergroot hun zelfredzaamheid. Preventie. Minder aanspraak maken op professionele zorg. Vrijwilligers stimuleren ouders om op een andere manier met hun kind bezig te zijn.
Netwerkpartners
• • • • • • • •
CJG Middelsee Bibliotheken Noordwest Friesland Peuterspeelzalen Stichting Welzijn Middelsee Jeugdgezondheidszorg GGD Fryslân PCBO Ferwerderadiel Onderwijsgroep Fier Stichting Zorgcombinatie Interzorg Welzijn Centraal
Resultaten
Resultaten zijn nog niet te benoemen. Het projectplan dateert van 2012. Het project start in 2013.
Advies / ambitie
De projecten sluiten goed aan bij de maatschappelijke tendens om een optimale mix te bewerkstelligen van formele en informele zorg. Ook wordt hiermee ingespeeld op de transitie van de jeugdzorg en AWBZ naar de gemeente. Hierbij zal (preventieve) hulp aan bepaalde doelgroepen door vrijwilligers een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Hier liggen kansen en uitdagingen voor de toekomst van het Sociaal Cultureel Werk.
37
4.1.5 Buurthulp • Iemand die slecht ter been is krijgt hulp van een vrijwilliger voor het onderhouden van de tuin. De hulpvrager die slecht ter been is, bakt op zijn beurt een cake voor de voedselbank en pleegt wekelijks een telefoontje naar iemand die veel alleen is. • Iemand die de taal slecht spreekt kan een taalmaatje krijgen en als tegenprestatie gaan wandelen met een oudere. Dit zijn voorbeelden van burgerparticipatie waarbij wordt uitgegaan van wederkerigheid. VCM spelt hierbij een bemiddelende rol.
Naam activiteit
Buurthulp
Omschrijving
Het versterken van de Civil Society of burgerparticipatie door middel van het verbinden van burgers onderling. Dus hulpvrager en vrijwilliger rechtstreeks met elkaar in contact brengen. Wederkerigheid is een speerpunt. (Bijna) iedereen kan een bijdrage leveren. De rol van de VCM hierbij is coördineren en signaleren wat binnen gemeentes speelt, contacten met netwerkpartners onderhouden en bemiddelen tussen vraag en aanbod. Het aanvragen van hulp en de registratie van vrijwilligers lopen via de VCM. Het zoeken naar matches vindt plaats per gemeente in samenwerking met de medewerkers vanVCM die goed op de hoogte zijn van de sociale kaart en weten wat er speelt en waar behoefte aan is.
Doel
Bemiddeling bij particuliere hulpvragen en wederkerigheid daarbij stimuleren.
Wanneer
Doorlopend
Doelgroep
Iedere burger in Middelsee
Behoefte
Er bestaat vooral behoefte aan maatjes en aan praktische klussers. Bij de doelgroep is vaak sprake van verlegenheid bij het vragen van hulp waardoor bemiddeling noodzakelijk blijft.
Effecten
• • • • •
Netwerkpartners
• Thuiszorg het Friese Land, WMO adviseur, Sociaal Maatschappelijk Adviseur, Huisartsen, Omtinkerij, CJG
Resultaten
Menameradiel : 7 hulpvragen, 6 matches Ferwerderadiel : 6 hulpvragen, 5 matches Leeuwarderadeel : 11 hulpvragen, 7 matches het Bildt : 5 hulpvragen, 4 matches
Advies / ambitie
In alle dorpen, in samenwerking met de sociaal cultureel werkers, een netwerk van vrijwilligers realiseren zodat vraag en aanbod nog beter en sneller kan worden samengebracht.
Leefbaarheid wordt versterkt. Senioren blijven langer zelfstandig wonen. Burgers zijn meer met elkaar verbonden Burgers nemen zelf initiatief om elkaar te helpen. Vermindering aanspraak op (Wmo) voorzieningen.
38
4.1.6 Maatschappelijke betrokkenheid vergroten van scholieren en ondernemers Naast het bemiddelen van vrijwilligers en advisering over vrijwilligerswerk is Vrijwilligerscentrale Middelsee ook intermediair voor bedrijven die zich willen inzetten voor lokale initiatieven en maatschappelijke organisaties. Steeds meer bedrijven kiezen voor Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO). Door het investeren in specifieke doelgroepen of het verbinden van het bedrijfsbelang aan een maatschappelijk belang willen bedrijven een steentje bijdragen aan de (lokale) samenleving.
Naam activiteit
Maatschappelijke betrokkenheid vergroten van scholieren en ondernemers
Omschrijving
• Teams van commerciële organisaties doen in teamverband vrijwilligerswerk. • Ondernemers doen aan maatschappelijke betrokken ondernemen door producten beschikbaar te stellen. • Scholieren doen klassikale of individuele projecten in het kader van de maatschappelijke stage.
Doel
Stimuleren van de maatschappelijke betrokkenheid van ondernemingen door te bemiddelen bij projecten op dit gebied.
Wanneer
Doorlopend
Doelgroep
• Ondernemers • Scholieren
Behoefte
2 bedrijven ( Achmea en het CJIB) hebben zich zelf spontaan aangemeld
Effecten
• Scholieren hebben meer inzicht in de leefwerelden van onder andere vluchtelingen, dementerende ouderen, mensen met een verstandelijke beperking en burgers die onder de armoede grens leven. • Teambuilding voor ondernemers en scholieren. • Maatschappelijke betrokkenheid van bedrijven vergroot.
Netwerkpartners
Smeding, St Annaparochie, CJIB Leeuwarden, CSG Ulbe van Houten, Piter Jelles, Fooracker, AZC, St Annaparochie, Talant, Stiens, Voedselbank Leeuwarderadeel / Ferwerderadiel, Zorgboerderij de Buorren, Blessum.
Resultaten
5 projecten met totaal 145 deelnemers
Advies/ambitie
In het verlengde kunnen er projecten aangeboden worden om in gezinsverband iets te doen.
4.1.7. Mantelzorgondersteuning Mantelzorgers zitten vaak in een dubbelrol. Zij zijn zorgverlener maar kunnen, als zij overbelast of zwaarbelast raken, zelf zorgvrager worden. Als mantelzorger kun je niet zomaar stoppen. Het is van belang om op tijd grenzen aan te geven en hulp te vragen. Bij de Vrijwilligerscentrale van Stichting Welzijn Middelsee kunnen mantelzorgers terecht voor advies, informatie en ondersteuning. SCW heeft in de vier gemeenten waarin zij werkzaam is een Steunpunt Mantelzorg (advies, informatie, ondersteuning). Binnen deze vier gemeenten neemt Leeuwarderadeel een aparte positie in: daar is de POM werkgroep actief: Preventieve Ondersteuning Mantelzorg Leeuwarderdeel.
39
Vrijwilligerscentrale Middelsee organiseert jaarlijks meerdere activiteiten voor mantelzorgers om hen een ontspannen dag te bezorgen: • Bezoekweek In de week voorafgaande aan de dag van de Mantelzorg brachten wethouders en raadsleden een bezoekje aan mantelzorgers. De bezoeker nam een aardigheidje mee voor de mantelzorger en onder het genot van een kopje koffie werd in de gesprekken duidelijk waar een mantelzorger tegen aanloopt. • Dag van de Mantelzorg De Dag van de Mantelzorg werd dit jaar in 4 gemeentes apart gevierd. Ferwerderadiel: • Ontspanningsactiviteit met cabaret en broodmaaltijd. Hier werden de zinnen even verzet en was er volop ruimte voor vertier. • Busreisje voor mantelzorgers. Dit was een ontspannende dag voor de mantelzorgers waarbij ze even alle zorgen achter zich konden laten. Het Bildt: Gezellige bijeenkomst met muziek. Doordat de groep niet zo groot was ontstond een ronde tafelgesprek met vele discussiemomenten en informatie-uitwisseling over en weer. Leeuwarderadeel: Een creatieve middag: de mantelzorgers gingen tijdens een workshop zelf creatief aan de slag. Tussendoor was er voldoende gelegenheid voor ontspanning en lotgenotencontact. Menameradiel: Tijdens deze bijeenkomst leefden medewerkers van Thuiszorg Het Friese land en SWM zich culinair uit voor de mantelzorgers. De professionals zorgden voor een buffet voor de mantelzorgers.
Activiteiten vanuit de (POM) werkgroep: Preventieve Ondersteuning Mantelzorg Leeuwarderadeel. Deze werkgroep bestaat uit een vertegenwoordiger van Palet, Zorgcombinatie Interzorg, Thuiszorg Het Friese Land, Talant en Stichting Welzijn Middelsee. In 2012 heeft de POM werkgroep vier bijeenkomsten georganiseerd: drie keer een Mantelzorgcafé en een keer de Dag van de Mantelzorg. Voorafgaand aan elke activiteit van het Mantelzorgcafé komt er een stuk in de Stienser Omroeper en wordt er een nieuwsbrief vol informatie en tips verspreid onder de doelgroep van elke deelnemende organisatie. Daarnaast hanteert SWM een adressenlijst van 42 personen die bericht krijgen. Fawaka - Mantelzorg activiteiten voor jongeren tussen de 10 en 22 jaar. In 2012 heeft er op het gebied van de G8 Noord/west Friesland een activiteit voor jonge mantelzorgers plaats gevonden: de Fundag. De Fundag bestond uit een zoektocht naar een schat in Harlingen. Dit alles om de jonge mantelzorgers een gezellige ontspannende dag aan te bieden. Waarbij ze hun zorgen om een naaste even los konden laten en in contact konden komen met leeftijdgenoten.
40
Naam activiteit
Steunpunt Mantelzorg
Omschrijving
Steunpunt Mantelzorg biedt aan mantelzorgers: • Advies en informatie • Respijtzorg • Lotgenotencontact • Burenhulp, oppasmogelijkheden
Doel
Advies en ondersteuning bieden aan mantelzorgers.
Wanneer
Doorlopend advies mogelijk, vaak via de sociaal maatschappelijk adviseur tijdens een huisbezoek of via de telefoon op verzoek. Bezoekweek: in de week voorafgaand aan de Dag van de Mantelzorg: 1 x per jaar. Dag van de Mantelzorg: rond 11 november.
Doelgroep
Mantelzorgers uit de gemeenten Menameradiel, Leeuwarderadeel, Ferwerderadiel en Het Bildt.
Behoefte
Er is veel behoefte aan advies, ondersteuning en een luisterend oor. Iemand die neutraal luistert naar het persoonlijke verhaal, die mee kan leven en tips kan geven over voorzieningen wordt erg gewaardeerd. Vooral bij de groep ouderen (65+) is er veelal behoefte aan advies en ondersteuning. Zij weten vaak niet zo goed de weg naar instanties. De behoefte aan lotgenotencontact is heel groot, want er is veel vertrouwen in het advies van iemand die hetzelfde meemaakt. Mantelzorgers ervaren de activiteiten als zeer positief. Het is een stukje waardering voor datgene dat ze doen als Mantelzorger en het lotgenotencontact wordt zeer waardevol gevonden.
Effecten
• Mantelzorgers voelen zich gehoord. • Afgevaardigden van de gemeenten krijgen meer zicht op belasting mantelzorg. • Signaalfunctie en behoeftepeiling voor Steunpunt Mantelzorg om diensten en aanbod te verbeteren. • Bekendheid van het Steunpunt bij mantelzorgers vergroten en omgekeerd worden er meer mantelzorgers bekend bij het steunpunt. • Lotgenotencontact: het luisteren naar en meeleven met elkaars ervaringen is zeer waardevol voor mantelzorgers.
Netwerkpartners
De volgende netwerken waren betrokken bij het ontstaan en uitvoeren van deze activiteiten: Gemeenten het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel, Ferwerderadiel, Mantelzorg werkgroep Ferwerderadiel en het Bildt, Thuiszorg Het Friese Land, Palet, Talant, Interzorg
Resultaten
Ferwerderadiel: • Themabijeenkomst voor 30 mantelzorgers. • Bezoeken aan mantelzorgers in kader van de dag van de mantelzorg. • Gezamenlijk met netwerkpartners organiseren van een themabijeenkomst over opvoeding voor ouders (totaal 35 deelnemers). Het Bildt: • Themabijeenkomst voor 16 mantelzorgers. • Bezoeken aan mantelzorgers in het kader van de Dag van de Mantelzorg.
41
Resultaten
Leeuwarderadeel: • Themabijeenkomst met 16 deelnemers. • Workshop ‘Grenzen stellen en omgaan met schuldgevoelens’ in samenwerking met maatschappelijk werk van Interzorg. 20 mantelzorgers aanwezig. • Voorlichtingsbijeenkomst Sensoor, verzorgd door een medewerkster van Sensoor. 18 mantelzorgers aanwezig. • Activiteit in het kader van de Dag van de Mantelzorg met 20 deelnemers. Menameradiel: • Themabijeenkomst voor 22 mantelzorgers. • Bezoeken van 5 mantelzorgers in het kader van de Dag van de Mantelzorg Rond de Dag van de Mantelzorg is een nieuwsbrief voor mantelzorgers verspreid in het Middelseegebied.
4.1.8 NL doet Het Oranje Fonds organiseert jaarlijks in maart , samen met duizenden organisaties in het land, NLdoet: de grootste vrijwilligersactie van Nederland. NLdoet zet vrijwillige inzet in de spotlights en stimuleert iedereen om een dag(deel) de handen uit de mouwen te steken. De VCM heeft er in 2012 voor gekozen om in het kader van NLdoet in de vier Middelseegemeentes de vrijwilligers en cliënten van een plaatselijke organisatie in de spotlights te zetten. Op deze dag steken ook de burgemeester en wethouders van de vier gemeenten de handen uit de mouwen. In Ferwerderadiel deed het college vrijwiligerswerk in Woonzorgcentrum Foswert en bezoekerscentrum Hegebeintum. Het college van Leeuwarderadeel hielp mee bij diverse klussen en sloopwerkzaamheden op Donia State in Stiens. Het Bildt: Op het Asielzoekers Centrum St. Anna vonden op de NLdoet-dag diverse activiteiten plaats onder begeleiding van de wethouders en raadsleden. Na een dorpswandeling door Sint-Annaparochie en een bezoek aan het AZC werd een film vertoond van de vrijwilliger Muusa. Aan het dagprogramma namen ook inwoners uit het dorp en omgeving deel. Menameradiel: Het college nam deel aan het dagprogramma van Zorgboerderij De Buorren te Blessum en er werd meegeholpen met verschillende klusjes en werkzaamheden. De jongerenwerker van Menameradiel heeft met de vrijwilligers van het Jongeren Centrum Piipskoft in Berlikum en twee gemeentelijke beleidsambtenaren geholpen met een “Wecycle” actie. Radio Eenhoorn maakt een live verslag vanuit het AZC. Naam activiteit
NL DOET
Omschrijving
VCM is betrokken bij de organisatie van de NLdoet-dag in de Middelseegemeenten.
Doel
Vrijwilligerswerk nationaal onder de aandacht brengen.
Wanneer
jaarlijks in maart
Doelgroep
Burgemeester en wethouders en raadsleden van de Middelseegemeenten, inwoners van deze gemeenten. 42
Behoefte
Aan vrijwilligers is grote behoefte. De NLdoet dag brengt deze behoefte landelijk onder de aandacht.
Effecten
• Vrijwilligers voelden zich gewaardeerd; • Versterking van het vrijwilligerswerk; • Vrijwilligerswerk is onder de aandacht gebracht.
Netwerkpartners
Vrijwilligersorganisaties, College B&W en gemeenteraad, burgers
Resultaten
Zes grootschalige activiteiten op projectbasis die aansloten bij de landelijke NLdoet actie.
Advies/ambitie
Voor 2013 staat een NLdoet actie gepland om de sportontmoetingsplek in St. Anna vrij te maken van Graffiti.
4.2 Gemeente het Bildt 4.2.1 Eerstelijns vangnet-activeringsfunctie Naam activiteit
Bezoeken hangplekken, caravans en keten
Omschrijving
De jongerenwerker bezocht regelmatig de jongeren op een laagdrempelige manier. Op deze manier werden behoeften gesignaleerd en vanuit de opgebouwde vertrouwensband werden de jongeren aangesproken op ongewenst en risicogedrag. Regelmatig werden de jongeren ook gezamenlijk bezocht door de buurtagent en de jeugdwerker.
Doel
Vroegtijdig signaleren van risicogedrag bij jongeren.
Wanneer
Een paar keer per week en bij overlastsituaties zo vaak als nodig. Regelmatig bezoek aan de 16 (bekende) hangplekken en caravans. Per jaar contact met 200 verschillende jongeren in het Bildt.
Doelgroep
Jongeren uit de hele gemeente van 12 tot 24 jaar.
Behoefte
Aangezien er in de gemeente diverse hangplekken en caravans zijn was de behoefte aan ambulant werk groot. Dit om overlast zo veel mogelijk te voorkomen of op te lossen.
Effecten
• De jongeren konden snel op ongewenst gedrag worden aangesproken. • Jongeren werden op een laagdrempelige manier gehoord en ondersteund. • Ongewenst gedrag en risicogedrag bij jongeren wordt vroegtijdig gesignaleerd, het wordt op een opgedwongen wijze met hen besproken en eventueel gemeld aan ketenpartners. • Politie en buurtbewoners hebben een contactpersoon waaraan zij risico- en ongewenst gedrag van jongeren kunnen melden. De contactpersoon treedt op als intermediair tussen jongeren en bewoners .
Netwerkpartners
Gemeente, politie, voortgezet onderwijs, CJG, dorpsbelangen. Bij overlast: omwonenden van de overlastsituatie.
Resultaten
Regelmatig bezoeken van de 16 bekende hangplekken, keten en caravans.
Advies/ambitie
Op deze manier doorgaan met het bezoeken van de jongeren. 43
4.2.2 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers Naam activiteit
Jeugdsozen Minnertsga, Sint Jacobiparochie, Vrouwenparochie.
Omschrijving
De jongeren kunnen in hun eigen dorp naar een laagdrempelige ontmoetingsplek. De jongerenwerksters onderhouden contact met de jongeren die binnen de ruimte samenkomen. De jeugdcommissies, oudere vrijwilligers en de jeugdwerker heeft een goed beeld van wat er leeft onder de jongeren. De vrijwilligers werden ondersteund door het S.C.W. Voor activiteiten kregen ze ook een financiële bijdrage vanuit het S.C.W.
Doel
Het ondersteunen en begeleiden van de vrijwilligers die de jeugdsozen draaien en het mogelijk maken van activiteiten.
Wanneer
Twee avonden per week. Op vrijdag- en zaterdagavond.
Doelgroep
Jongeren van 13 tot en met 23 jaar.
Behoefte
De jeugdsozen werden goed bezocht in de dorpen.
Effecten
• De jongeren werden op een laagdrempelige manier gehoord, ondersteund en of geholpen • Ongewenst gedrag werd vroegtijdig gesignaleerd en met jongeren besproken waardoor risico- en of overlastgedrag kon worden beperkt of voorkomen.
Netwerkpartners
Jeugdcommissies, oudere vrijwilligers, dorpsbelangen, politie, CJG Bij overlast: de omwonenden van de desbetreffende jeugdsoos.
Resultaten
Openstelling 3 jeugdsozen door 25 vrijwilligers op 80 avonden. Gemiddelde bezoekersaantallen: • Minnertsga: 15 jongeren waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 12 tot 15 jaar. • Sint Jacobiparochie: 30 jongeren waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 16 tot 23 jaar. • Vrouwenparochie: 20 jongeren waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van12 tot 16 jaar.
Advies/ambitie
In Oudebildtzijl nog een onderkomen realiseren voor de tieners / jongeren.
Naam activiteit
Ondersteuning vrijwilligers bij kinderactiviteiten
Omschrijving
Het op dorpsniveau aanbieden van een zinvolle vrijetijdsbesteding voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. De vrijwilligers werden ondersteund door het S.C.W. Voor activiteiten kregen ze ook een financiële bijdrage vanuit het S.C.W. In mei bestond het kinderwerk 25 jaar op Oudebildtzijl. Dit is gevierd met diverse activiteiten en financieel ondersteund door het S.C.W.
Doel
Bevorderen van de sociale participatie, emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden van kinderen van 4 tot en met 12 jaar.
44
Wanneer
Dit is per dorp verschillend. Gemiddeld één keer per twee weken en in de vakanties.
Doelgroep
Kinderen van 4 tot en met 12 jaar.
Behoefte
De kinderactiviteiten werden goed bezocht.
Effecten
De jongerenwerkster onderhoudt contact met de vrijwilligers en indirect met de kinderen die aan de activiteiten deelnemen. Hierdoor kan ongewenst gedrag (eerder) worden gesignaleerd, voorkomen en eventueel toegeleid worden naar ketenpartners. Vanaf jonge leeftijd zijn de kinderen in beeld en kennen ze het sociaal cultureel werk. Waardoor o.a. vanuit de opgebouwde band, jongeren op latere leeftijd, beter kunnen worden aangesproken op ongewenst gedrag en jongeren makkelijker hulpvragen stellen aan de jongerenwerker.
Netwerkpartners
Vrijwilligers, dorpsbelangen, CJG
Resultaat
60 kinderactiviteiten georganiseerd door 45 vrijwilligers. Gemiddelde bezoekersaantallen: • St. Jacobiparochie: gemiddeld 25 kinderen waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot 12 jaar • Vrouwenparochie: gemiddeld 30 kinderen waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. • Oudebildtzijl: gemiddeld 23 kinderen waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot 12 jaar.
Advies/ambitie
Doorgaan met de activiteiten en ondersteunen van de vrijwilligers.
Naam activiteit
Oudjaarsvuur Oudebildtzijl, Vrouwenparochie en St. Annaparochie
Omschrijving
Op initiatief van het jeugdwerk en de buurtagent (in samenwerking met de gemeente) zijn Dorpsbelangen en jongeren benaderd om gezamenlijk een plaats te bepalen voor het oudjaarsvuur. Door middel van geplaatste containers werd de plek aangegeven en afgeschermd. Aangestelde toezichtshouders houden controle. In de dorpen Oudebildtzijl, Vrouwenparochie en St. Annaparochie werd heel positief gereageerd op dit initiatief. Minnertsga deed helaas niet mee en St. Jacobiparochie had al een container.
Doel
Het gecontroleerd verbranden van kerstbomen en hout op oudjaarsnacht op een bepaalde plek in het dorp.
Wanneer
Tijdens oudjaarsnacht
Doelgroep
Alle tieners / jongeren in Oudebildtzijl, Vrouwenparochie en St. Annaparochie.
Behoefte
Jongeren hebben de behoefte om tijdens de oudjaarsnacht diverse dingen in de brand te steken: een soort vreugdevuur.
Effecten
Er zijn in de dorpen geen brandjes geweest op diverse plaatsen. Alles was gecontroleerd en op één plek wat voor minder schade heeft gezorgd.
Netwerkpartners
Politie, dorpsbelangen, jongeren, gemeente.
Advies/ambitie
Deze activiteit jaarlijks herhalen. Men was tevreden over hoe het is verlopen. Aandachtspunt voor St. Annaparochie is: dat er meer toezichthouders moeten komen: ongeveer 5 tot 6.
45
Naam activiteit
NL Doet
Naam activiteit
Ook dit jaar werd er aandacht besteed aan NL Doet. In de gehele gemeente waren diverse activiteiten. In St.Annaparochie werd een speurtocht georganiseerd door het S.C.W voor de bewoners van het AZC. De groepen werden begeleid door o.a. burgemeester en wethouders.
Doel
Vrijwilligerswerk nationaal onder de aandacht brengen.
Wanneer
Zaterdag 17 maart
Doelgroep
Bewoners van het AZC en St. Annaparochie
Behoefte
De bewoners van het AZC wilden St. Annaparochie beter leren kennen.
Effecten
• Vergroting van participatie en maatschappelijke betrokkenheid. • Doelgroep in een kwetsbare positie werd op een laagdrempelige manier gehoord en ondersteund. • De bewoners van het AZC zijn bekend met het S.C.W. en weten de weg in het dorp. • Versterking vrijwilligerswerk.
Netwerkpartners
Gemeente, Politie, AZC Sint Annaparochie, Vrijwilligerscentrale
Resultaat
De 150 deelnemers zijn bekend met het S.C.W.
Advies/ambitie
Voor 2013 staat een NLdoet actie gepland om de sportontmoetingsplek vrij te maken van Graffiti.
4.2.3 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden Naam activiteit
Kinderactiviteiten St. Annaparochie
Omschrijving
Het aanbieden van een zinvolle, laagdrempelige, vrijetijdsbesteding. De kinderen komen op jonge leeftijd in contact met het sociaal cultureel werk.
Doel
Bevorderen van sociale participatie, emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden van kinderen 4 tot en met 12 jaar.
Wanneer
Een keer per week, op woensdagmiddag van 13.00-15.30 uur en tijdens de vakanties een dagvullende activiteit. Twee keer per maand op de zaterdagavond van 19.30-21.30 uur voor kinderen uit groep 8.
Doelgroep
Kinderen van 6 – 12 jaar.
Behoefte
De kinderactiviteiten worden goed bezocht door een vaste groep.
Effecten
De kinderen zijn op jonge leeftijd in beeld bij het sociaal cultureel werk, waardoor ongewenst gedrag (eerder) wordt gesignaleerd, voorkomen en eventueel toegeleid naar ketenpartners. Vanuit de opgebouwde band, jongeren op latere leeftijd, beter kunnen aanspreken op ongewenst gedrag en jongeren stellen makkelijker hulpvragen aan de jongerenwerker.
Netwerkpartners
Ouders, basisscholen, CJG
46
Resultaten
40 kinderactiviteiten met een gemiddeld bezoekersaantal van 10 kinderen. Waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot 12 jaar.
Advies/ambitie
Nog meer kinderen bereiken tussen de 6 en 12 jaar voor de activiteiten.
Naam activiteit
Jeugdsoos ‘t Honk voor tieners in St. Annaparochie
Omschrijving
De jeugdsoos is specifiek voor deze doelgroep geopend. We ondersteunen de tieners in hun groeiproces en daarvoor bieden we een laagdrempelige, veilige omgeving.
Doel
Tieners worden op een laagdrempelige manier gehoord en ondersteund in een kwetsbare fase, in hun groei naar volwassenheid.
Wanneer
Woensdagavond van 19.30 – 22.00 uur
Doelgroep
Tieners tussen van 12 tot en met 15 jaar.
Behoefte
De soos wordt door een vast groepje bezocht. De tieners van 14 /15 jaar gaan vaak over in de groep 16+.
Effecten
Het jongerenwerk houdt goed contact met de tieners. Trends, hulpvragen en problematiek worden vroegtijdig gesignaleerd en op een ongedwongen manier met de tieners besproken. Vanuit de signaleringsfunctie kunnen trends en ongewenst gedrag worden besproken met ketenpartners en eventueel leiden tot (gezamenlijke) interventies.
Netwerkpartners
Politie, voortgezet onderwijs, dorpsbelangen, CJG .
Resultaten
48 specifieke openstellingen van ‘t Honk’ voor tieners. Met een gemiddeld bezoekersaantal van 8 tieners, waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 12 tot 17 jaar.
Advies/ambitie
Het blijven onderhouden van de contacten met de tieners en netwerkpartners. Met het voortgezet onderwijs de contacten verdiepen.
!
47
Naam activiteit
Activiteiten voor en door tieners / jongeren.
Omschrijving
In de jeugdsoos worden activiteiten georganiseerd voor en door de tieners / jongeren. Dit zijn vaak toernooien: darten, poolen, gitaarspelen met Hero, karten, lasergamen. Daarnaast werden er kookavonden georganiseerd. Dit werd allemaal georganiseerd door de jongeren met ondersteuning van de beroepskracht.
Doel
De tieners / jongeren leren organiseren en verantwoordelijkheid te dragen.
Wanneer
Een of twee keer per maand.
Doelgroep
12+ groep.
Behoefte
Tieners / jongeren vonden het leuk om activiteiten te organiseren, maar hebben daarbij wel ondersteuning nodig.
Effecten
• Het jongerenwerk heeft goed contact met de tieners / jongeren. • De tieners / jongeren leren organiseren en verantwoordelijkheid te dragen. • Activiteiten met groot draagvlak en de zelfredzaamheid wordt gestimuleerd.
Netwerkpartners
CJG , Politie, Voortgezet onderwijs.
resultaten
7 activiteiten georganiseerd door 6 jongeren met 7 deelnemers, waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 14 tot 17 jaar.
Advies/ambitie
Doorgaan met activiteiten organiseren samen met de tieners / jongeren.
Naam activiteit
Jeugdsoos voor 16+
Omschrijving
Iedere vrijdagavond was de jeugdsoos geopend voor de jongeren vanaf 16 jaar. Het is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor de (oudere) jeugd.
Doel
Tijdens de soosavonden kunnen we de jongeren aanspreken op overlastgedrag, gesprekken aangaan met betrekking tot drank en / of drugsgebruik, hen ondersteunen en verantwoordelijkheid stimuleren door bardiensten te laten draaien.
Wanneer
Vrijdagavond van 20.00 – 23.00 uur.
Doelgroep
Jongeren vanaf 16 jaar.
Behoefte
Voor een vaste groep is er behoefte aan deze laagdrempelige ontmoetingsplek.
Effecten
• Jongeren worden gehoord, ondersteund en of geholpen en we kunnen ze snel aanspreken op ongewenst gedrag, waardoor overlast kan worden beperkt of voorkomen. • Contacten versterken met de jongeren die ook in de openbare ruimte samenkomen. • Vanuit de signaleringsfunctie kunnen trends en ongewenst gedrag worden besproken met ketenpartners en eventueel leiden tot (gezamenlijke) interventies.
48
Netwerkpartners
Politie, vrijwilligers, CJG
Resultaat
100 avonden openstelling van het Honk, met gemiddeld tussen de 7 en 10 bezoekers. De meeste bezoekers in de leeftijd van 16 tot 25 jaar. Op deze avonden is structureel één vrijwilliger aanwezig.
Advies/ambitie
Werven nieuwe jongeren. Doorgaan met het aanbieden van een laagdrempelige ontmoetingsplek.
Naam activiteit
Open inloop
Omschrijving
Tijdens de Open inloop kunnen tieners / jongeren elkaar in de jeugsoos ontmoeten: chillen, tafelvoetbal spelen of darten met elkaar. De jongerenwerkers zorgen voor een (sociaal) veilig en goed pedagogisch klimaat. Zij signaleren tijdens de inloop ook behoefte en hulpvragen bij de jongeren en spreken de jongeren, vanuit de opgebouwde vertrouwensband, op een ongedwongen manier aan op risico- en ongewenst gedrag. De jongerenwerkers proberen ook de jongeren tijdens de inloop te activeren om mee te helpen bij de organisatie en de uitvoering van activiteiten voor jongeren.
Doel
Het beperken van overlast door jongeren op straat. Activeren en stimuleren van de jongeren. Signaleren en corrigeren risico- en overlast gedrag.
Wanneer
Wekelijks op dinsdag, donderdag en vrijdagmiddag van 14.00 – 17.00 uur.
Doelgroep
Jongeren uit de gehele gemeente van 12 – 23 jaar.
Behoefte
De behoefte aan de Open inloop is de laatste tijd verminderd, doordat er meer ontmoetingsmogelijkheden voor jongeren in de dorpen zijn gekomen.
Effecten
• • • •
Netwerkpartners
Politie, voorgezet onderwijs, CJG
Resultaten
132 middagen openstelling voor tieners. Gemiddeld aantal bezoekers: 10. De meeste bezoekers in de leeftijd van 14 ot 17 jaar
Advies/ambitie
Door intensiever contact met het voortgezet onderwijs meer tieners / jongeren bereiken.
Door een eigen ontmoetingsplek wordt overlast op straat beperkt. Jongeren worden geactiveerd tot het mee organiseren van activiteiten. Contact met jongeren en ongewenst gedrag met hen bespreken. Vanuit de signaleringsfunctie kunnen trends en ongewenst gedrag worden besproken met ketenpartners en eventueel leiden tot (gezamenlijke) interventies
49
Naam activiteit
Overdekt spelen 2012
Omschrijving
Kinderen tussen de 6 en 12 jaar uit de gemeente het Bildt kunnen meedoen met deze laagdrempelige, dagvullende activiteit in de vakantie..
Doel
Bevorderen van sociale participatie, emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden van kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Kinderen op jongere leeftijd al in contact brengen met het Sociaal Cultureel Werk.
Wanneer
Kerstvakantie
Doelgroep
Kinderen van 4 t/m 12 jaar
Behoefte
Het aanbieden van zinvolle laagdrempelige vrijetijdsbesteding. Gezien de ruime opkomst is er grote behoefte aan laagdrempelige activiteiten in de vakanties.
Effecten
• Kinderen komen op jongere leeftijd al in contact met het Sociaal Cultureel Werk. Hierdoor kan risico- en overlast gedrag eerder worden gesignaleerd en vanuit de opgebouwde band beter worden voorkomen. • Bevorderen van sociale participatie, emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden van kinderen van 4 tot en met 12 jaar.
Netwerk partners
Bildtse Slag, Smeding, Thuiszorg, Liif life coach, Jats
resultaten
Dit jaar waren er 178 kinderen aanwezig bij het Overdekt Spelen.
Advies/ambitie
Blijven aanbieden van laagdrempelige activiteiten in de vakanties.
Naam activiteit
Thema dag : Vrouwendag, gezonde voeding
Omschrijving
Voor de tienermeisjes uit het AZC werd een creatieve dag georganiseerd in het kader van Vrouwendag. Er werden eerst sieraden gemaakt en daarna met elkaar een gezonde maaltijd bereid.
Doel
Activeren van de AZC tieners en hen in contact brengen met het SCW.
Wanneer
Woensdag 7 maart 2012
Doelgroep
Tieners (leeftijd 12 t/m 16 jaar)
Behoefte
Op het AZC was er de behoefte om iets te organiseren voor de tienermeisjes. Het S.C.W. heeft ervoor gekozen om dit in de nationale vrouwenweek te plannen. De tieners gaven aan iets creatiefs te willen doen en ze wilden leren om gezond te koken.
Effecten
• • • •
Netwerk partners
AZC Sint Annaparochie
Resultaten
Deelname van 8 tienermeisjes.
De tieners zijn nu bekend met het S.C.W; Het S.C.W. onderhoudt contact met deze groep; De tieners werden op een laagdrempelige manier ondersteund bij de activiteit; De kwetsbare doelgroep werd geactiveerd waardoor hun weerbaarheid nu of op termijn mogelijk vergroot.
50
4.3 Leeuwarderadeel 4.3.1 Eerstelijns vangnet-activeringsfunctie Burger Service Punt Het Burger Service Punt (BSP) is onderdeel van de Omtinkerij in Leeuwarderadeel en is een informatievoorziening voor burgers van alle leeftijden met (hulp)vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Tijdens het spreekuur van twee keer drie uur per week kunnen mensen zonder afspraak binnen lopen en hun vraag of probleem op tafel leggen. Ook kunnen mensen, tijdens het spreekuur bellen voor een telefonisch consult of een afspraak maken voor een keukentafelgesprek bij hen thuis. De vragen zijn klein of groot: van informatieverzoek en mantelzorghulp tot het aanvragen van betalingsregelingen. Wat het BSP zelf kan doen, wordt direct gedaan. Voor meer specialisme wordt contact gezocht met de juiste organisatie. De coördinator is een sociaal maatschappelijk adviseur van stichting Welzijn Middelsee.
Naam activiteit
Burger Service Punt
Omschrijving
informatievoorziening voor burgers van alle leeftijden met (hulp)vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn.
Doel
Burgers laagdrempelig helpen bij vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn, waarbij zelfredzaamheid wordt gestimuleerd.
Wanneer
Per 1 november 2012, wekelijks op dinsdagochtend en donderdagmiddag.
Doelgroep
Inwoners van Leeuwarderadeel van alle leeftijden.
Behoefte
Het spreekuur voorziet in de behoefte van een informatie- en adviesloket voor vragen op het gebied van welzijn, zorg, wonen en financiën.
Effecten
• Mensen hoeven niet meer naar verschillende loketten voor verschillende vragen. Door het netwerk binnen de Omtinkerij en de Begeleidingscommissie is het altijd mogelijk een antwoord te vinden. Problemen worden zo overzichtelijk en slagvaardig opgelost. • De vraag naar professionele (zorg)voorzieningen wordt teruggedrongen door het inzetten van de eigen kracht (civil society) en doordat andere opties van vrijwillige inzet bekend en beschikbaar zijn, zoals inzet en producten van vrijwilligersorganisaties als bijvoorbeeld de Voedselbank, het SUG, de Ouderenbonden, de kerken, de Zonnebloem en buurthulp. • Burgers behouden langer de regie in en over hun leven. • Burgers worden op een laagdrempelige manier gehoord, geïnformeerd, ondersteund en/of geholpen, waardoor hun zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie wordt vergroot. • Door te werken met vrijwilligers binnen het BSP en het onderdak bieden aan de Voedselbank en het Steunpunt Uitkering Gerechtigden wordt invulling gegeven aan het verbinden en optimaal benutten van de formele en informele zorg in de gemeente.
Netwerkpartners
Omtinkerij, Voedselbank, SUG, CJG
Diverse
Sinds 1 november: 14 maal spreekuur, 9 bezoekers, 13 hulpvragen, 1 vrijwilliger voor bemensing spreekuur.
51
Omtinkerij De Omtinkerij is een eerstelijnsnetwerk voor Integrale dienstverlening bij wonen, welzijn en zorg, die individuele burgers en groepen ondersteunt bij het oplossen van hun individuele en collectieve problemen. Binnen dit netwerk zijn alle eerstelijnsprofessionals binnen het domein van wonen, zorg en welzijn, die binnen de gemeente werkzaam zijn, in het Omtinkersteam vertegenwoordigd. Binnen de werkwijzen van de Omtinkerij kunnen de individuele professionals alle hulpvragen van burgers binnen het domein van wonen, zorg en welzijn beantwoorden. Hierdoor krijgt de burger één aanspreekpunt en is elk contactmoment tussen burger en professional de toegangspoort tot het advies en ondersteuningsaanbod op het gehele domein van wonen zorg en welzijn. Vanuit het Omtinkersteam heeft de professional een goed overzicht op het aanbod binnen de gemeenten en kunnen hulpvragen naar vrijwilligersaanbod en/of naar collega-omtinkers met meer deskundigheid op deelgebieden van de hulpvraag, toegeleid worden.
Naam activiteit
Omtinkerij
Omschrijving
De Omtinkerij is een eerstelijnsnetwerk voor Integrale dienstverlening bij wonen, welzijn en zorg, dat individuele burgers en groepen ondersteunt bij het oplossen van hun individuele en collectieve problemen.
Doel
Burgers laagdrempelig, aan één loket helpen bij vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn, waarbij zelfredzaamheid wordt gestimuleerd.
Wanneer
Permanent
Doelgroep
Mensen van alle leeftijden.
Behoefte
Zowel organisaties als burgers zijn tevreden met de werkwijze van de Omtinkerij.
Effecten
• Mensen hoeven niet meer naar verschillende loketten voor verschillende vragen. Alle vragen worden in één keer aan elkaar voorgelegd en beantwoord. Dit is overzichtelijke en slagvaardig ten aanzien van de oplossing van het probleem. • De vraag naar professionele (zorg)voorzieningen wordt teruggedrongen door het inzetten van de eigen kracht, civil society en doordat andere opties bekend en beschikbaar zijn zoals inzet en producten van vrijwilligersorganisaties als bijvoorbeeld de Voedselbank, het SUG, de Ouderenbonden, de kerken en de Zonnebloem. • Burgers behouden langer de regie in en over hun leven. • Burgers worden op een laagdrempelige manier gehoord, geïnformeerd, ondersteund en/of geholpen waardoor hun zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie wordt vergroot. • Door het netwerk van de Omtinkerij is het altijd mogelijk een antwoord te vinden. • Door het brede netwerk is goed zicht op ontwikkelingen, trends en knelpunten bij burgers en organisaties.
Deelnemende organisaties
Mee Friesland, Talant , Palet, Woonfriesland, SWM, Welzijn Centraal, Intrazorg, Dienst SoZaWe (WMO), Zorgkompas, Zorgkantoor Friesland, Het Friese Land, Friese State, Gemeente.
Resultaten
Netwerk van 12 eerstelijnsorganisaties 2 bijeenkomsten Omtinkersteam
Advies/ambitie
Doorgaan
52
Naam activiteit
Ambulant Jongerenwerk
Omschrijving
De jongerenwerker bezoekt regelmatig de jongeren op een laagdrempelige manier. Op deze manier worden behoeften gesignaleerd en vanuit de opgebouwde vertrouwensband worden de jongeren aangesproken op ongewenst/risico gedrag. Vanuit het ambulant jongerenwerk kunnen er met groepen jongeren activiteiten worden georganiseerd. De jongerenwerker stimuleert de jongeren om naar het jeugdhonk te gaan.
Doel
Vroegtijdig signaleren van risico- en overlastgedrag bij jongeren.
Wanneer
Voornamelijk tijdens voorjaars- en zomeravonden. In de winterperiode en herfst wat minder vaak i.v.m. weersomstandigheden.
Doelgroep
Jongeren die elkaar op straat ontmoeten in de leeftijd van 12 t/m 24 jaar.
Behoefte
In de gemeente Leeuwarderadeel zijn er zo’n 20 tot 25 jongerenontmoetingsplekken (schoolpleinen, parkjes, overkappingen, keten en caravans). Door het regelmatig bezoeken van deze plekken wordt er een band opgebouwd met de jongeren maar ook met de buurtbewoners.
Effecten
• Ongewenst gedrag wordt vroegtijdig gesignaleerd en met de betrokkenen besproken waardoor risico- en overlastgedrag kan worden beperkt of voorkomen. • Door een gezamenlijke aanpak met netwerkpartners wordt optimaal gebruik gemaakt van de bestaande netwerken en voorzieningen. Hierdoor worden hiaten en overlappingen tegengegaan en wordt een bijdrage geleverd aan een sluitende aanpak bij het oplossen van (meervoudige) problematiek van burgers, waardoor risicogedrag, overlast, criminaliteit en desintegratie verminderen. • Jongeren worden op een laagdrempelige manier gehoord, geïnformeerd, ondersteund en/of geholpen waardoor hun zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie wordt vergroot. • Buurtbewoners hebben een contactpersoon waaraan zij risico- en ongewenst gedrag van jongeren kunnen melden. De jongerenwerker treedt op als intermediair tussen jongeren en bewoners.
Netwerkpartners
Politie, Gemeente, Verslavingszorg Noord Nederland, Centrum Jeugd en Gezin
Resultaten
Regelmatig bezoeken van 22 bekende hangplekken. Op jaarbasis contact met 150 verschillende jongeren in de gemeente.
Advies/ambitie
Op deze manier doorgaan met het bezoeken van de jongeren
53
Naam activiteit
Sociaal Maatschappelijk Advies
Omschrijving
Het doelgroep gerichte ouderenadvieswerk is in 2012 uitgebouwd tot een brede algemene adviesfunctie voor alle leeftijden voor vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De oude uitgangspunten: toegankelijkheid, optimaal benutten van eigen kracht en informele zorg zijn binnen deze functie overeind gebleven. Kortom: een voorziening voor informatie, advies, ondersteuning en begeleiding tot de hulpvrager zelf verder kan.
Doel
Burgers laagdrempelig helpen bij vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn, waarbij zelfredzaamheid wordt gestimuleerd.
Wanneer
Drie dagen per week.
Doelgroep
Alle leeftijden.
Behoefte
Mensen komen soms in een situatie waarbij allerlei zaken tegelijk spelen en hebben dan behoefte aan iemand die met ze meedenkt. Weten dat er iemand is die ze serieus neemt en ondersteuning biedt, die is afgestemd op de hulpvrager, geeft ruimte om de situatie aan te kunnen.
Effecten
• Mensen voelen zich gesteund in hun dagelijks leven door de aandacht, verheldering van de hulpvraag, het meezoeken naar oplossingen, het helpen realiseren van de hulp. Dit bevordert de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van de hulpvrager. • Langer zelfstandig wonen van ouderen en mensen met een beperking. • De vraag naar professionele (zorg)voorzieningen wordt teruggedrongen door het inzetten van de eigenkracht, civil society, en doordat andere opties bekend en beschikbaar zijn. • Burgers behouden langer de regie in en over hun leven.
Netwerk partners
Omtinkerij, Begeleiding Commissie, Platform Vrijwilliger Organisaties, Buurthulp, Preventieve Ondersteuning Mantelzorg
Diverse
145 hulpvragen verdeeld over 65 huisbezoeken, 40 telefonische consulten en 40 gespreken op afspraak in de Skalm, 6 vrijwilligers actief.
Advies/ambitie
Bereikbaarheid en bekendheid vergroten.
Naam activiteit
Werkgroep Preventieve Mantelzorg Ondersteuning Leeuwarderadeel
Omschrijving
De werkgroep organiseert drie keer per jaar een informatieve en gezellige bijeenkomst voor mantelzorgers. Daarnaast wordt er tijdens de Dag van de Mantelzorg in november een speciale bijeenkomst georganiseerd waarbij ontspanning en gezelligheid voorop staan. Er wordt bekendheid aan de activiteiten gegeven door een bericht in de plaatselijke krant en een informatieve folder en drie keer per jaar verschijnt een nieuwsbrief.
Doel
Ondersteuning van mantelzorgers.
Wanneer
Vier activiteiten per jaar De Sociaal Maatschappelijk Adviseur is drie dagen per week bereikbaar.
54
Doelgroep
Mantelzorgers van alle leeftijden in de thuissituatie.
Behoefte
Mantelzorgers hebben behoefte aan informatie over tal van voorzieningen, regelingen en ziektebeelden. En daarnaast is er behoefte aan ontspanning en (h)erkenning via lotgenotencontact.
Effecten
• Mantelzorgers herkennen zichzelf als zodanig en worden ontlast in hun taken ter voorkoming van overbelasting. • Langer zelfstandig wonen van ouderen en mensen met een beperking. • Mantelzorgers worden serieus genomen, erkenning gewaardeerd. • Mantelzorgers zijn beter in beeld en knelpunten kunnen eerder worden gesignaleerd.
Netwerkpartners
In de werkgroep zijn vertegenwoordigd: Thuiszorg Het Friese Land, Interzorg, Palet, Talant en Stichting Welzijn Middelsee.
resultaten
• 4 themabijeenkomsten waaraan 74 mantelzorgers hebben deelgenomen, (het Mantelzorgcafé en de Dag van de Mantelzorg • 3 informatieve nieuwsbrieven voor mantelzorgers
Advies/ambitie
Deze activiteit voortzetten.
4.3.2 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden
Naam activiteit
Open inloop Jeugdhonk8 te Stiens
Omschrijving
Tijdens de open inloop van Jeugdhonk8 te Stiens kunnen jongeren elkaar in het jeugdhonk ontmoeten, chillen, gamen, tafelvoetbal of darts met elkaar spelen. De aanwezige jongerenwerker zorg voor een (sociaal) veilig en goed pedagogisch klimaat. Hij of zij signaleert tijdens de inloop wensen, behoeften en hulpvragen bij de jongeren en spreekt jongeren, vanuit de opgebouwde vertrouwensband op een ongedwongen manier aan op risico- en ongewenst gedrag. De jongerenwerker probeert de jongeren tijdens de inloop te activeren om mee te helpen bij het organiseren en uitvoeren van activiteiten voor jongeren. Vanuit de open inloop wordt ingespeeld op de wensen en behoeften van tieners en jongeren. In samenspraak met de jongeren worden er met de jongeren activiteiten georganiseerd. In 2012 zijn de volgende activiteiten georganiseerd: zaalvoetbaltoernooi en een avond gourmetten.
Doel
Het bieden van een veilige plek waar jongeren zichzelf kunnen zijn en het leveren van een positieve bijdrage aan en het bevorderen van de persoonlijke ontwikkeling. Preventieve aandacht voor risico- en overlastgedrag.
Wanneer
Wekelijks op de dinsdagavond van 19.30-21.30 uur, donderdagmiddag van 15.30 -17.30 uur en vrijdagavond 20.30-23.30 uur.
Doelgroep
De open inloop is voor jongeren vanaf 12 t/m 24 jaar. In 2012 lag de leeftijd van de bezoekersgroep tussen de 14 en 20 jaar.
Behoefte
De open inloop voorziet in een grote behoefte. In 2012 zijn er 90 unieke bezoekers van het jeugdhonk geteld.
Effecten
• Het bieden van een veilige plek waar jongeren zichzelf kunnen zijn en het leveren van een positieve bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling. • Vergroting van participatie en maatschappelijke betrokkenheid van de jongeren. • Het jongerenwerk leert de jongeren kennen en de jongeren kennen de
55
Effecten
• • • • •
jongerenwerkers. Jongeren kunnen met hun problemen bij het jongerenwerk terecht. De jongerenwerkers signaleren en corrigeren zo mogelijk risico- en overlast gedrag. Door een eigen ontmoetingsplek wordt overlast op straat beperkt. Jongeren worden geactiveerd tot meehelpen bij het organiseren van de eigen activiteiten. Vanuit de signaleringsfunctie kunnen trends en ongewenst gedrag worden besproken met ketenpartners en eventueel leiden tot (gezamenlijke) interventies. Vergroting van het voorzieningenaanbod. Preventieve aandacht voor risico- en overlastgedrag.
Netwerkpartners
Politie, Voortgezet onderwijs, Centrum Jeugd en Gezin, Gemeente, Verslavingszorg Noord Nederland
resultaten
• 147 maal openstelling met gemiddeld 17 bezoekers, waarvan de meeste bezoekers in de leeftijd van 14 tot en met 20 jaar. • In 2012 hebben 90 verschillende jongeren uit de gemeente het jeugdhonk incidenteel of regelmatig bezocht. • 2 jongeren helpen af en toe mee als vrijwilliger
Advies/ambitie
Het advies is om de huidige openstellingen te handhaven en bij extra middelen te verruimen. Geconstateerd wordt dat op avonden dat het jeugdhonk geopend is, de overlast in de gemeente lager is dan op andere avonden.
Naam activiteit
Kinderactiviteiten
Omschrijving
Bijna elke week werden er algemeen toegankelijke activiteiten georganiseerd voor kinderen in de leeftijd van 6 tot en met12 jaar. De activiteiten bestonden uit knutselactiviteiten, sport- en spel, bingo’s en filmmiddagen. Bij de kinderactiviteiten staan plezier, ontmoeting, werken aan sociale en motorische vaardigheden centraal. Daar waar mogelijk werden deze activiteiten door stagiaires georganisaard, waarbij zij ondersteund werden door de jongerenwerker.
Doel
Het aanbieden van zinvolle laagdrempelige vrijetijdsbesteding.
Wanneer
Elke woensdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur
Doelgroep
Kinderen van 6 tot en met 12 jaar
Behoefte
Het bezoekersaantal van de kinderactiviteiten varieerde enorm. Naar aanleiding van de cijfers kan geconcludeerd worden dat er veel behoefte is aan kinderactiviteiten. Veel kinderen kwamen elke week naar de activiteiten, ongeacht welke activiteit er georganiseerd werd.
Effecten
• De kinderen zijn op jonge leeftijd in beeld bij het sociaal cultureel werk, waardoor ongewenst gedrag (eerder) gesignaleerd en voorkomen kan worden en eventueel toegeleid wordt naar ketenpartners. • Vanuit de opgebouwde band,kunnen jongeren op latere leeftijd, beter worden aangesproken op ongewenst gedrag en kunnen jongeren makkelijker hulpvragen aan de jongerenwerker stellen. • Vergroting van participatie en maatschappelijke betrokkenheid van kinderen en hun ouders. • Vergroting van het voorzieningenaanbod. • Preventief aandacht voor risico- en overlastgedrag.
Netwerkpartners
Centrum jeugd en gezin, Onderwijs , BSO
Resultaten
42 activiteiten met tussen de 15 en 30 deelnemers en bij de filmvoorstellingen zelfs gemiddeld 43 deelnemers. De meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot en met
56
10 jaar. 3 vrijwilligers hebben in 2012 meegeholpen bij de kinderactiviteiten
Advies/ambitie
Succesvolle activiteiten doorzetten, activiteiten met lagere opkomst minder vaak organiseren of er mee stoppen
Naam activiteit
Incidentele activiteiten voor kinderen
Omschrijving
In vakanties biedt SWM een activiteitenaanbod voor basisschoolkinderen aan. Voor de grootschalige activiteiten geldt dat er aansluiting wordt gezocht bij landelijke acties zoals: de Nationale Buitenspeeldag en de Burendag. Een ander voorbeeld van een incidentele activiteit kan een educatieve activiteit zijn zoals een dagje naar het museum of onder begeleiding van een gids de lokale natuur in.
Doel
Het onder de aandacht brengen van het belang van veilig buiten kunnen spelen. Het aanbieden van zinvolle laagdrempelige vrijetijdsbesteding.
Wanneer
Nationale Buitenspeeldag op woensdag 13 juni 2012 in samenwerking georganiseerd met de Buitenschoolse Opvang. Burendag was op 22 september 2012 en werd gezamenlijk georganiseerd met de andere werksoorten van Stichting Welzijn Middelsee.
Doelgroep
Kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar
Behoefte
Er is veel vraag naar vakantieactiviteiten en grootschalige activiteiten zoals Buitenspeeldag. Er is minder vraag naar de activiteit “overdekt spelen”.
Effecten
• Vergroting van participatie en maatschappelijke betrokkenheid van kinderen en hun ouders/ verzorgers. • Vanaf jonge leeftijd zijn kinderen en hun ouders/verzorgers bij het jongerenwerk in beeld en bekend met het jongerenwerk. Hierdoor kan risico -en overlastgedrag eerder worden gesignaleerd en/of op latere leeftijd vanuit de opgebouwde band beter worden voorkomen, beperkt en/of bespreekbaar gemaakt.
Netwerkpartners
Buitenschoolse opvang, Centrum Jeugd en Gezin, Stichting Welzijn Middelsee, It Fryske Gea, Onderwijs
Resultaten
De buitenspeeldag werd bezocht door zo’n 200 kinderen en de De Burendag werd bezocht door ongeveer 30 kinderen. De meeste bezoekers in de leeftijd van 6 tot en met 10 jaar.
Advies/ambitie
Nationale Buitenspeeldag voortzetten i.v.m grote opkomst en het onder de aandacht brengen van veilig spelen. De activiteit overdekt spelen stopzetten of in andere vorm proberen te continueren.
57
Naam activiteit
Openstelling jeugdhonk voor jongeren met een beperking
Omschrijving
1 x keer in de twee weken is er een soos of disco voor cliënten van Talant , het betreft jongeren met een beperking met een hoger niveau. Deze jongeren hebben behoefte aan een activiteit buiten de deuren van Talant. Het idee is om jongeren met en zonder beperking samen te brengen om zo hun contacten uit te breiden. De activiteit wordt door beroepskrachten van Talant en de jongerenwerker begeleidt en er zijn drie vrijwilligers aanwezig.
Doel
Vergroting van participatie, integratie en maatschappelijke betrokkenheid van de cliënten van Talant.
Wanneer
1 keer per 2 weken op de vrijdagavond van 19.00 – 21.00 uur
Doelgroep
Jongeren die bij Talant onder begeleiding wonen, leeftijd vanaf 18 jaar.
Behoefte
De opkomst was in 2012 erg wisselvallig.
Effecten
• Vergroting van participatie en maatschappelijke betrokkenheid van de cliënten van Talant. • Verminderen van vraag naar professionele (zorg)voorzieningen. • Doelgroepen in een kwetsbare positie worden op een laagdrempelige manier gehoord, ondersteund en geactiveerd waardoor hun weerbaarheid en positie nu of op termijn verbetert. • Vergroting van het voorzieningenaanbod. • Preventief aandacht voor risico- en overlastgedrag. • Een groepje cliënten van Talant is ook vaak op de bekende hangplekken in de gemeente Leeuwarderadeel te vinden. Door deze activiteit bouwt de jongerenwerker ook een band met deze jongeren op. Door de opgebouwde vertrouwensband is het aanspreken dan makkelijker.
Netwerkpartners
Talant, Mee Friesland
Resultaten
15 keer openstelling jeugdsoos voor jongeren met een beperking met gemiddeld 11 deelnemers.
Advies/ambitie
Indien mogelijk willen we de activiteit in de toekomst ook open stellen voor jongeren zonder beperking om integratie te bevorderen.
Naam activiteit
Ondersteuning van ouderen
Omschrijving
Ouderen van nu willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven, zelf bepalen hoe ze hun leven leiden en voor zichzelf en elkaar zorgen. Daarbij kunnen ze soms wel wat steun gebruiken. Een goede woning en adequate zorg is van groot belang, maar minstens zo belangrijk is, dat ouderen niet aan de kant blijven of komen te staan. Ouderenwerk Leeuwarderadeel ondersteunt hen daarbij door middel van het opzetten en organiseren van diverse activiteiten in alle dorpen van de gemeente Leeuwarderadeel. Het gaat hierbij om: • Sociaal-culturele activiteiten (kaarten, biljarten, en sociëteiten). • Meer bewegen voor ouderen (koersballen, gymnastiek, volksdansen, country line dance en sportief wandelen). Elke activiteit kent een werkgroep of bestuur die ondersteund wordt door de sociaal cultureel werker en verantwoordelijk is voor de organisatie van de activiteit.
Doel
Maatschappelijk participeren van ouderen en tegengaan van eenzaamheid door onderling en maatschappelijk contact.
58
Wanneer
We spreken hier van activiteiten verdeeld over drie dorpen van de gemeente Leeuwarderadeel. Het betreft hier regelmatig terugkerende activiteiten die veelal wekelijks dan wel maandelijks plaats vinden in de periode van september tot en met mei.
Doelgroep
De doelgroep wordt gevormd door zelfstandig wonende ouderen in de gemeente Leeuwarderadeel ( 55+). In de praktijk wordt de aandacht vooral gericht op die ouderen die in een kwetsbare positie zitten of dreigen te komen.
Behoefte
Vooral bij 75-plussers is de behoefte groot om deel te nemen aan deze activiteiten om zo in contact te komen en te blijven met anderen (sociale behoefte) .
Effecten
• Maatschappelijk participeren van ouderen en tegengaan van eenzaamheid door onderling en maatschappelijk contact. • Groter aanbod voorzieningen ouderen in de dorpen. • Grote zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid doelgroep. • Signaalfunctie: ouderen nemen deel aan sociaalnetwerk. • Ouderen kunnen langer zelfstandig blijven wonen.
Netwerkpartners
Vrijwilligers (contactpersonen voor iedere activiteit), dorpshuizen, Omtinkerij
Resultaten
• 370 deelnemers aan 12 sociaal-culturele- en bewegingsactiviteiten voor ouderen in 3 dorpen georganiseerd door 52 vrijwilligers. • Educatieve E-bike dag met 32 deelnemers. • Voorlichtingsbijeenkomst over valpreventie georganiseerd voor de Soos, 22 deelnemers. • Informatiemiddag over de Vrijwillige Ouderen Adviseurs van de Ouderenbonden, georganiseerd voor de Soos, 25 deelnemers.
Ambities
Voortzetten van de activiteiten
59
4.4 Menameradiel
4.4.1 Eerstelijns vangnet-activeringsfunctie Naam activiteit
Bezoeken hangplekken, caravans en keten
Omschrijving
De jongerenwerker zoekt regelmatig de jongeren op en heeft op een ongedwongen wijze contact met de jongeren. Hierdoor worden behoeften gesignaleerd en vanuit de opgebouwde vertrouwensband worden de jongeren aangesproken op ongewenst en risicogedrag. Regelmatig worden de jongeren ook bezocht door de buurtagent en jeugdwerker samen.
Doel
Vroegtijdig signaleren van risico- en overlastgedrag bij jongeren.
Wanneer
Een paar keer per week en bij overlastsituaties zo vaak als nodig.
Doelgroep
Jongeren uit de hele gemeente Menameradiel van 12 tot 24 jaar.
Behoefte
Aangezien de gemeente diverse hangplekken en caravans heeft is de behoefte aan ambulant werk groot. Dit om overlast zo veel mogelijk te voorkomen en / of op te lossen.
Effecten
• De jongeren worden snel op ongewenst gedrag aangesproken. • Jongeren worden op een laagdrempelige manier gehoord en ondersteund. • Ongewenst gedrag en risicogedrag bij jongeren wordt vroegtijdig gesignaleerd, met hen besproken en eventueel gemeld aan ketenpartners. • Politie en buurtbewoners hebben een contactpersoon waaraan zij risico- en ongewenst gedrag van jongeren kunnen melden. De jongerenwerker kan als intermediair optreden tussen jongeren en bewoners.
Netwerkpartners
Gemeente, politie, voortgezet onderwijs, CJG, dorpsbelangen. Bij overlast ook met omwonenden van de overlastsituatie.
Resultaten
Regelmatig bezoeken aan 30 bekende jongerenhangplakken en caravans
Advies/ambitie
Op deze manier doorgaan met het bezoeken van de jongeren.
Preventief huisbezoek 65-plussers Hoe gaat het met? Wat heeft u nodig om zolang mogelijk zelfstandig te kunnen wonen? Wat kan en wilt u bijdragen aan de samenleving? Dit zijn vragen die aan bod komen tijdens het preventief huisbezoek in de gemeente Menameradiel. Naam activiteit
Preventief huisbezoek 65-plussers
Omschrijving
Geschoolde vrijwilligers bezoeken inwoners van 65 jaar en ouder en gaan met hen in gesprek over hun welzijn, wonen, gezondheid, sociale contacten en vrije tijdsbesteding. De vrijwilligers en de ouderenadviseur komen één keer per maand bij elkaar. Zij gaan vertrouwelijk om met de uitkomsten en gegevens van de huisbezoeken. Bij deze bijeenkomsten is meestal ook een gastspreker aanwezig. Dit verbreedt de kennis van de vrijwilliger. Wonen Noordwest Friesland is partner van het project en financierde de scholing van de 8 vrijwilligers.
Doel
Bevorderen van actief burgerschap en faciliteren van langer zelfstandig blijven wonen.
Doelgroep
Inwoners van Menameradiel van 65 jaar en ouder
60
Behoefte
Preventief huisbezoek loopt nu een jaar en het project voorziet duidelijk in een behoefte. Ouderen zijn positief over de informatie die hen op een laagdrempelige manier wordt aangeboden. Vrijwilligers reageren ook positief en er ontstaan waardevolle gesprekken.
Effecten
• Wensen, behoeften en mogelijkheden voor eigen bijdragen van 65/75-plussers worden in beeld gebracht. • Resultaten worden gedeeld met woningstichting, afdeling welzijn van de gemeente, dorpsbelang, netwerkpartners binnen de Omtinkerij en huisartsen. Netwerkpartners zijn zo beter op de hoogte van (toekomstige) knelpunten en behoeften. • Door ouderen bij elkaar te brengen (maatjes) wordt vereenzaming tegengegaan en wordt ingezet op eigen kracht en netwerk. • Burgers worden vroegtijdig van advies voorzien en eventueel ondersteund bij het oplossen van hulpvragen. Waardoor (duurdere) zorg in de toekomst wordt voorkomen en men langer zelfstandig kan blijven wonen.
Netwerkpartners
Dorpsbelangen, Omtinkerij, huisartsen
Resultaten
• In de dorpen Deinum, Boksum en Blessum zijn 143 uitnodigingen verstuurd. Er zijn 96 huisbezoeken afgelegd door de vrijwilligers, waarvan 10 echtparen en 15 alleenstaanden zijn doorverwezen voor nazorg naar de ouderenadviseur. • In Menaam zijn 228 uitnodigingen verstuurd waarvan er 164 bezocht zijn voor een huisbezoek. 9 echtparen en 11 alleenstaanden zijn doorverwezen naar de ouderenadviseur voor nazorg. Indien nodig worden collega Omtinkers of de Vrijwilligerscentrale ingeschakeld. • Vanuit een huisbezoek komen meerdere hulpvragen naar voren en Wmo aanvragen. Deze zijn onder te verdelen in vervoer, woningaanpassingen, huishoudelijke ondersteuning en hulpmiddelen. 55 hulpvragen
Advies/ambitie
De respons is positief. Zoveel mogelijk doorgaan om de doelgroep te bereiken binnen de gemeente. Vanuit de resultaten eventueel nieuw aanbod en beleid ontwikkelen.
(Ouderen) advieswerk Zelfstandig wonende ouderen willen het liefst zolang mogelijk in hun eigen woning blijven wonen en wensen zelf de regie te behouden. Om over de juiste voorzieningen te kunnen beschikken hebben zij soms ondersteuning nodig. Ouderenadviseurs bieden deze ondersteuning door samen met de cliënt vragen of problemen duidelijk te maken, om vervolgens samen te kijken welke voorziening het meest passend is. De kracht van deze dienst is dat de oudere centraal staat en dat gekeken wordt naar alle aspecten van de woon-en leefsituatie. Binnen de werkwijze wordt uitgegaan van de eigen kracht van burgers. Vraagverheldering is hierbij van groot belang: samen met de burger kijken hoe zijn of haar probleem het beste opgelost kan worden. Niet meer denken in recht op voorzieningen maar samen zoeken naar kostenbesparende creatieve oplossingen. Gedurende het jaar maakten onder invloed van de Omtinkerij en door de crisis niet alleen ouderen maar ook volwassenen die niet tot de doelgroep ouderen behoorden gebruik van de diensten van de ouderenadviseur. Er is dan ook besloten om in 2013 deze functie nadrukkelijker te positioneren als adviesfunctie voor alle leeftijden. Naam activiteit
(Ouderen) advieswerk
Omschrijving
Ondersteuning en advies bieden aan zelfstandig wonende ouderen.
Doel
Het vergroten van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Een preventieve werking wordt beoogd.
Wanneer
Twee dagen per week op dinsdag en donderdag.
Doelgroep
Inwoners van Menameradiel.
Behoefte
Informatie/advisering voorziet in een behoefte. 61
Effecten
• • • •
Ouderen maken langer (zelfstandig) deel uit van de leefgemeenschap. Zorg en voorzieningen komen naar de burger toe. Informele- en formele zorg wordt meer en beter op elkaar afgestemd. Er is bewust aandacht en respect voor de informele zorg.
Netwerkpartners
Omtinkers, Praktijkondersteuners, Huisartsen, Tinz, WMO, SOZAWE, Wonen noord west Friesland, Humanitas, Vrijwilligers Platform, Collega adviseurs, Zorgkantoor, Gemeente Menameradiel, Buurtagent, Zorgboerderij de Buorren.
Resultaten
• Actieve deelname aan de Omtinkerij en Omtinkersteam. • Telefonisch spreekuur (wordt op beide werkdagen veel gebruik van gemaakt om afspraken te maken voor een huisbezoek). Tijdens het telefonische contact worden er ook al wel problemen opgelost. • 440 klantcontacten waarvan 81 alleenstaande ouderen en 42 echtparen waarvan 25 via het spreekuur. • 40 hulpvragen over zorg; thuiszorg, groeps-dag verzorging, wonen in een zorgcentrum, CIZ indicaties, particuliere hulp. • 40 hulpvragen over sociale voorzieningen van de gemeente minimaregelingen en kwijtschelding. • 13 hulpvragen over voorzieningen: maaltijdservice, alarmering, bovenregionaalvervoer. • 35 hulpvragen over vrijwilligersorganisaties: Zonnebloem, Rode Kruis, cursus Glans, activiteiten van welzijn, maatjes. • 20 hulpvragen over CAK: onduidelijkheden van de eigen bijdrage voor thuiszorg. • 27 hulpvragen over administratie: budgetadvies, bezwaarschriften schrijven, afwikkeling complexe vragen. • 8 hulpvragen Schuldhulpverlening doorverwijzen GKB schuldhulpmaatje, aanvragen bijstand. • 21 hulpvragen over mantelzorg en overbelasting van de partner, doorverwijzen naar TINZ (lijnen zijn kort binnen de gemeente). • 18 hulpvragen over belastingen: huur-zorgtoeslag. Doorverwijzing: • 20 hulpvragen: Wonen Noordwest Friesland, Woonpalet. • 20 hulpvragen: familiegesprekken, MDO overleggen, overleg met wijkverpleegkundigen, collega omtinkers (dit gebeurt regelmatig omdat de lijnen kort zijn). • GGD: 2 keer gebruik van moeten maken bij zorgmijders en zeer complexe hulpvraag.
Advies/ ambitie
Ondanks de bezuinigingen: denken in kansen en mogelijkheden! Korte lijnen, niet onnodig papierwerk, laten we het zo simpel mogelijk houden.
Naam activiteit
Informatie- / voorlichtingsbijeenkomst ‘Schuldmaatje’
Omschrijving
Tijdens het jaarlijks terugkerend Platform Thuishulp Menameradiel hebben we de gastspreker Gabriëlle Schot uitgenodigd, die een presentatie gaf over het project Schuldhulpmaatje. Schuldhulpmaatjes zijn getrainde vrijwilligers en ze werken vanuit een lokale diaconale vrijwilligersorganisatie. Ze geven preventief hulp aan mensen die moeite hebben met hun administratie, bieden ondersteuning aan mensen die een traject van schuldhulp doorlopen en geven nazorg wanneer de schuldhulp is afgerond.
Doel
Informeren over het Schuldhulpmaatje-project
Wanneer
Het was een eenmalige bijeenkomst
Doelgroep
Netwerkgroep Platform Thuishulp Menameradiel 62
Effecten
Deskundigheidsbevordering, formele en informele netwerken verbinden en kennisuitwisseling onderling van formele en informele netwerken.
Netwerkpartners
Aanwezig waren vertegenwoordigers van : Gemeente Menameradiel, Kerken uit de gemeente Menameradiel, Groene Kruis Vereniging, Onder de Terebint, Welzijn Centraal, Zonnebloem, Palet, Ouderenbonden ANBO en PCOB, Thuiszorg Het Friese Land, Interzorg, Steun bij Rouw en Verlies, VPTZ – NW Friesland, Humanitas, Rode Kruis, Herbergier, Zorgboerderij, Standby Friesland.
Resultaat
Thema- en voorlichtingsbijeenkomst met 22 deelnemers
Advies / Ambitie
Er wordt binnen de vrijwilligers centrale gekeken of we een Project Schuldmaatje met vrijwilligers kunnen opstarten.
Alzheimercafé In de toekomst is één op de drie Nederlanders betrokken bij dementie en wel als patiënt, door een familielid of partner met dementie of als mantelzorger. Dit krijgt een grote invloed op de samenleving zowel in emotioneel als in sociaal opzicht. Ook het aantal jong dementerenden zal relatief toenemen. Naam activiteit
Alzheimercafé
Omschrijving
Het Alzheimercafé is een informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Elke maand kunnen bezoekers in alle openheid met elkaar praten over een leven met dementie onder leiding van een deskundige gespreksleider. De bijeenkomsten starten meestal met een inleiding door een deskundige of een film, waarna de bezoekers ideeën, informatie en ervaringen kunnen uitwisselen.
Doel
De dementerende en hun partner uit het isolement halen en zich thuis laten voelen onder lotgenoten.
Wanneer
Elke vierde dinsdag van de maand behalve in juli, augustus en december.
Doelgroep
Mensen met dementie, hun partners, familieleden, hulpverleners en andere belangstellenden.
Behoefte
In een informele sfeer een ontmoetingsplek creëren voor lotgenoten. Het voorziet duidelijk in een behoefte.
Effecten
• De dementerende en hun partner uit het isolement halen en zich thuis laten voelen onder lotgenoten. • Bekend maken met de mogelijkheden van verschillende vormen van hulpverlening zodat de dementerende, hun partner en hun netwerk hier gebruik van gaan maken. • Ondersteuning voor en door lotgenoten, herkenning en erkenning. • De angst voor het onbekende wegnemen. • Proberen het taboe rond dementie te verminderen en/of te doorbreken. • Het op informele wijze bespreekbaar maken van de problemen van de dementerende, familieleden en mantelzorgers.
Netwerk partners
Stichting Alzheimer Nederland, Zorggroep Tellens, Stichting Palet, Zorggroep Noorderbreedte, Zorgcentrum het Bildt, Thuiszorg het Friese land, Ouderenwerk Franekeradeel, het Bildt, Menameradiel.
Resultaten
13 keer Alzheimercafé met gemiddeld 50 bezoekers per keer, waarvan 9 café’s in Franeker, 2 locatiecafés in St Annaparochie, 1 locatiecafé in Harlingen en 1 in Menaam.
Advies/ ambitie
Het als een uitdaging zien om als leden van de werkgroep ieder jaar een afwisselend programma samen te stellen. 63
4.4.2 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Naam activiteit
Ondersteuning jeugdsozen in de dorpen.
Omschrijving
De jongeren kunnen in hun eigen dorp naar een laagdrempelige ontmoetingsplek. De jongerenwerkers onderhouden contact met de jongeren die er komen. De jeugdwerkers hebben een goed beeld van wat er leeft onder de jongeren. De vrijwilligers werden ondersteund door het S.C.W. Voor activiteiten kregen ze ook een financiële bijdrage vanuit het S.C.W.
Doel
Faciliteren van plaatselijke ontmoetingsplekken voor jongeren.
Wanneer
Op afroep
Doelgroep
Jongeren van 12 tot en met 23 jaar.
Behoefte
De jeugdsozen werden goed bezocht in de dorpen.
Effecten
• De jongeren werden op een laagdrempelige manier gehoord, ondersteund en of geholpen. • Ongewenst gedrag werd vroegtijdig gesignaleerd en met de jongeren besproken waardoor risico- en of overlastgedrag kan worden beperkt of voorkomen.
Netwerkpartners
Jeugdcommissies, oudere vrijwilligers, dorpsbelangen, politie, CJG Bij overlast ook met de omwonenden van de desbetreffende jeugdsoos.
Resultaten
Openstelling jeugsoos Berlikum: Vrijdagavond, zondagmiddag Boksum: vrijdagavond, zaterdagdavond Engelum: Vrijdagavond 1 keer in de maandag Marssum: Iedere vrijdagavond
Advies/ambitie
Ondersteuning voorziet duidelijk in behoefte bij de vrijwilligers.
4.4.3 Ondersteunen van diverse ontmoetingsmogelijkheden Ouderen van nu willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven, zelf bepalen hoe ze hun leven leiden en voor zichzelf en elkaar zorgen. Daarbij kunnen ze soms wel wat steun gebruiken. Een goede woning en adequate zorg is van groot belang, maar minstens zo belangrijk is, dat ouderen niet aan de kant blijven of komen te staan. Ouderenwerk Menameradiel ondersteunt hen daarbij door middel van het opzetten en organiseren van diverse activiteiten in alle dorpen van de gemeente Menameradiel. Naam activiteit
Ondersteuning van de groepen
Omschrijving
• Sociaal-culturele activiteiten (kaarten, biljarten, en sociëteiten). • Meer bewegen voor ouderen (koersballen, gymnastiek, volksdansen, country line dance en sportief wandelen). Elke activiteit kent een werkgroep of bestuur die ondersteund wordt door de sociaal cultureel werker en verantwoordelijk is voor de organisatie van de activiteit.
Doel
Maatschappelijk participeren van ouderen en tegengaan van vereenzaming door onderling en maatschappelijk contact.
Wanneer
25 activiteiten verdeeld over 8 dorpen van de gemeente Menameradiel. Het betreft hier regelmatig terugkerende activiteiten die veelal wekelijks of maandelijks plaatsvinden in de periode van september tot en met mei.
64
Doelgroep
De doelgroep wordt gevormd door zelfstandig wonende ouderen in de gemeente Menameradiel (55+). In de praktijk wordt de aandacht vooral gericht op ouderen in een kwetsbare positie of die erin dreigen te komen.
Behoefte
Vooral bij 75-plussers is de behoefte groot om deel te nemen aan deze activiteiten om zo in contact te komen en te blijven met anderen (sociale behoefte).
Effecten
• Maatschappelijk participeren van ouderen en tegengaan van eenzaamheid door onderling en maatschappelijk contact. • Groter aanbod voorzieningen ouderen in de dorpen. • Grote zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid doelgroep. • Signaalfunctie: ouderen nemen deel aan sociaalnetwerk. • Ouderen kunnen langer zelfstandig blijven wonen.
Netwerkpartners
Vrijwilligers – contact personen voor iedere activiteit, Dorpshuizen, Omtinkerij
Resultaten
460 deelnemers aan 25 sociaal-culturele- en bewegingsactiviteiten voor de doelgroep ouderen in 8 dorpen, georganiseerd door 86 vrijwilligers
Educatieve cursussen en workshops Het verkeer wordt steeds drukker, verkeersdeelnemers ongeduldiger en verkeersregels wijzigen. Maar ook ouderen verplaatsen zich sneller door op de scootmobiel of e-bike te stappen. Veel ouderen voelen zich onzeker in het verkeer. Tijdens de Scootmobieltraining en de fietsinformatiedag leren de deelnemers hoe men veiliger deel kan nemen aan het verkeer.
Naam activiteit
Educatieve cursussen en workshops Verkeers activiteiten: Scootmobiel training, Fietsinformatiedag, Dorpswandeling Berltsum
Omschrijving
Opfriscursus Scootmobielrijden Praktijkdocenten van SVB analyseren samen met de scootmobielrijders ter plekke diverse verkeerssituaties, leggen uit hoe de deelnemers het veiligst kunnen deelnemen aan het verkeer en besteden aandacht aan het ‘dodehoekeffect’ bij vrachtwagens. Er is tevens gelegenheid voor een check up van de scootmobiel door Lammert de Vries, een behendigheidstraining en een oog-en reactietest door Veilig Verkeer Nederland. Fietsinformatiedag voor senioren De fietsinformatiedag voor senioren is gericht op bevordering van het fietsgebruik en het verbeteren van de veiligheid bij het fietsen. De deelnemers komen op hun eigen fiets of e-bike naar de bijeenkomst.Tijdens de dag doorlopen ze verschillende onderdelen: verkeersinzicht en verkeersgedrag, fietskeuring, een oog- en gehoortest. De fietsvaardigheidtest vindt plaats op een parcours en aansluitend is er een fietstocht. Dorpswandeling Berltsum. Onder begeleiding van een dorpskenner heeft men de gelegenheid om het dorp nog beter te leren kennen. Na een presentatie over het dorp in de Grusert, de Oudheidskamer van Berltsum is er een informatieve, historische wandeling.
Doel
• Vergroting verkeersveiligheid van ouderen. • Maatschappelijk participeren (van ouderen), vereenzaming tegengaan door onderling en maatschappelijk contact.
Wanneer
• Opfriscursus Scootmobiel rijden: de cursus bestaat uit twee keer een middag van 14.30-17.00 uur. • Fietsinformatiedag voor senioren: de cursus bestaat uit een dag van 9.00-16.00 uur. • De Dorpswandeling Berltsum wordt 1 x per jaar georganiseerd.
65
Doelgroep
• Opfriscursus Scootmobielrijden: de cursus is bedoeld voor inwoners met scootmobiel uit Menameradiel en Westeinde van Leeuwarden. • Fietsinformatiedag voor senioren: de cursus is bedoeld voor 55-plussers uit de gemeente Menameradiel. • Dorpswandeling Berltsum: de activiteit is voor een ieder toegankelijk.
Behoefte
Scootmobielrijders voelen zich niet altijd veilig in het verkeer en laten op die manier sneller de scootmobiel staan waardoor ze zicht meer en meer opsluiten in hun woning. Steeds meer senioren stappen over van de gewone fiets naar een e-bike. Deze overstap geeft voor sommigen nogal wat problemen doordat men niet goed om weet te gaan met de e-bike. De e-bike gaat als het ware met hen aan de haal. Het deelnemers aantal viel enigszins tegen. Dorpswandeling Berltsum: ruime opkomst.
Effecten
• Maatschappelijk participeren (van ouderen), vereenzaming tegengaan door onderling en maatschappelijk contact. • Op een leuke en ontspannende manier kom je iets meer van het dorp Berltsum aan de weet. • Vergroting verkeersveiligheid van ouderen. • Doordat men zich veiliger voelt in het verkeer na de cursus is men ook zelf meer op pad met de scootmobiel en wordt de zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie bevorderd.
Netwerkpartners
Gemeente Menameradiel en Leeuwarden, Palet, SBV (Stichting Bevordering Verkeerseducatie), Lammert de Vries, Veilig Verkeer Nederland, Chauffeurs Vereniging Friesland, Oudheidskamer “ De Grusert “ uit Berltsum
Resultaten
3 educatieve cursussen en/of workshops met totaal 40 deelnemers
Ambitie / advies
Doorgaan
Naam activiteit
Museum Plus Bus
Omschrijving
Met de Museum Plus Bus zijn we naar de Hermitage in Amsterdam geweest. Op het moment van ons bezoek konden we daar werken van de Vlaamse schilders Rubens, Van Dyck, Jordaens en anderen bewonderen. De Museum Plus Bus biedt het vervoer naar het musea aan en verzorgt het gehele dagarrangement. Deelname aan een dagarrangement van de Museum Plus Bus is geheel kosteloos uitgezonderd de consumpties.
Doel
Aanbieden van gezellige dag voor ouderen en tegengaan van eenzaamheid door onderling en maatschappelijk contact.
Wanneer
Eenmalig. Dagtocht van 9.00 -17.00 uur.
Doelgroep
De Museum Plus Bus rijdt voor groepen senioren die zonder de Museum Plus Bus niet meer een musea zouden kunnen bezoeken. Het gaat om senioren, die graag nog eens naar het museum zouden willen gaan, maar die hierbij, vanwege hun leeftijd of conditie, wel wat hulp kunnen gebruiken. Senioren woonachtig in de gemeente Menameradiel die zonder begeleiding niet meer van huis komen, maar toch enigszins nog goed mobiel zijn.
Behoefte
Het aantal deelnemers viel tegen omdat er in die periode meerdere uitstapjes waren gepland door andere organisaties.
66
Effecten
• • • • •
Gezellig dag met culturele ervaring; Maatschappelijke participatie ouderen; Tegengaan eenzaamheid door onderling en maatschappelijk contact. Groter aanbod voorzieningen ouderen in de dorpen. Signaalfunctie
Netwerkpartners
Ouderenbonden PCOB en ANBO
Resultaat
32 Deelnemers, waarvan 8 vrijwilligers.
Naam activiteit
Hobby- en cadeaumarkt
Omschrijving
Het organiseren van een hobby- en cadeaumarkt in Nij Statelân te Menaam. Op de dag zelf konden 22 hobbyisten hun hobby delen en showen aan het publiek.
Doel
Stimuleren van het bezig zijn met een hobby.
Wanneer
Deze activiteit vindt plaats rond Sinterklaas en kerst. Het is een gehele dag van 10.00-17.00 uur.
Doelgroep
Voor iedereen toegankelijk. De hobbyisten komen voornamelijk uit Menameradiel.
Behoefte
Veel mensen hebben een hobby en vinden het leuk dat te delen met anderen. Door de verkoop van artikelen kan men nieuw materiaal aanschaffen.
Effecten
• Saamhorigheid, het delen van ervaringen onderling. • Door de Hobby- en cadeaumarkt ontstaan er nieuwe contacten.
Netwerkpartners
Hobbyisten uit Menameradiel, Palet
Resultaat
Over de 200 bezoekers
67
4.5 Ferwerderadiel 4.5.1 Ondersteuning van burgerinitiatieven en vrijwilligers
Naam activiteit
Jongerenparticipatie Ferwerderadiel
Omschrijving
Jongeren die al als vrijwilliger aan de slag zijn, organiseren activiteiten waarbij ze andere jongeren uit het dorp, die nog niet actief zijn als vrijwilliger, betrekken. Deze ‘KikaChallenge’ loopt nu een jaar. Op 31 mei zal tijdens het eindfeest dat VCM organiseert, het geld dat zij met hun acties voor Kika opgehaald hebben, overhandigd worden aan Kika. Er is een sponsorloop georganiseerd, flessenacties, festivals met extra entreegeld, collecties tijdens deze festivals en er is veel activiteit rondom dit project op facebook.
Doel
Jongerenparticipatie
Wanneer
Mei 2012 tot en met mei 2013
Doelgroep
Alle jongeren in Ferwerderadiel
Behoefte
Groot. Jongerenparticipatie, het verjongen van vrijwilligerswerk is een speerpunt van zowel de gemeente als VCM.
Effecten
• • • •
Netwerk partners
Timpaan Welzijn, JeugdadviesRaad, Jeugdsozen The Pitch en de Intro, Kika
Resultaat
Organiseren van jongerenparticipatie d.m.v. Kika challenge, waarbij minimaal 40 jongeren actief bij betrokken waren.
Advies/ambitie
Deze actie stopt op 31 mei. Er zijn al concrete plannen voor acties die de jongeren gaan organiseren als de Kikachallenge afgelopen is. Zo wordt er een zeskamp georganiseerd tussen alle dorpen in Ferwerderadiel voor Serious Request.
Grotere jongerenparticipatie. Positiever beeld vrijwilligerswerk en jongere. Veel meer jongeren zetten zich in als vrijwilliger. Jongeren uit de verschillende dorpen hebben meer contact.
68
Aftrap opvoedingsestafette door de vier verantwoordelijke wethouders van het Middelseegebied
Kikachalleng in Ferwerderadiel
69
Ruimte voor ontmoeting
5 Activiteitencentrum Inleiding Het afgelopen jaar is voor het Activiteitencentrum (AC) niet een gemakkelijk jaar geweest, uiteindelijk wist het AC wel een (nipt) positief resultaat te behalen. Dit positieve resultaat is voornamelijk behaald door te besparen aan de kostenkant; de omzet en huurinkomsten zijn stevig gedaald. De kredietcrisis houdt aan, ook het AC ondervindt hiervan de gevolgen. Hiernaast heeft Stichting Welzijn Middelsee van de gemeente Leeuwarderadeel forse bezuinigingen opgelegd gekregen. De eerste twee tranches hiervan zijn inmiddels gerealiseerd zonder dat dit ten koste is gegaan van openingstijden of serviceniveau. In 2014 zal de laatste tranche gerealiseerd moeten worden, wat de consequenties hiervan zullen zijn is nog onduidelijk. Ook is de gemeente Leeuwarderadeel gestart met een onderzoek naar eventuele privatisering van Cultureel Centrum ‘De Skalm’. Over de uitkomst hiervan valt op dit moment nog niets te zeggen. Indien privatisering van het gebouw mogelijk blijkt, kan het zijn dat het AC haar taken vanuit (een) andere locatie(s) zal moeten gaan aanbieden. Doelstelling Het AC heeft de volgende doelstellingen: • Het voorzien in de vraag naar cursussen voor inwoners uit de gemeente. • Het tegen een redelijk tarief aanbieden van ruimten voor niet commerciële huurders en verenigingen. • Het ondersteunen van de overige afdelingen. Hierbij valt te denken aan pandbeheer, beveiliging, inkoop en schoonmaak. Naast bovengenoemde doelstellingen voert het AC een zo commercieel mogelijk beleid. Ontwikkelingen Het aantal huurders is in 2012 licht gedaald ten opzichte van 2011. Het aantal vaste huurders bedroeg in 2012 ca. 30. Incidentele huurders (eenmalige huurders, inclusief feesten en partijen) zijn hierin niet meegenomen. Vaste huurder zijn o.a. Fanfare Studio, Zangkoor Frisia Cantat, FNV, Stichting Talant, TNT, MOC, OVL, Stavoor, de Voedselbank, Vluchtelingenwerk enz. Niet commerciële verhuur zal de hoofddoelstelling van het Activiteitencentrum blijven. Het is duidelijk dat er binnen Leeuwarderadeel veel vraag is naar betaalbare zaalruimte. Het verhuren aan verenigingen en niet commerciële huurders betekent soms dat dit botst met het commerciële verhuren. Hierbij staat voorop dat verenigingen uit de gemeente, die hun reserveringen vaak al een kalenderjaar vooraf aanvragen, in principe het eerste recht op zaalruimte hebben. Het aantal commerciële huurders is in 2012 stabiel gebleven. Onder commerciële verhuur vallen feesten en partijen, maar ook bijeenkomsten van commerciële bedrijven vinden regelmatig plaats in ‘De Skalm.’ Voor deze categorie huurders geldt een ander (hoger) tarief voor de zaalhuur. Een ontwikkeling waar we als AC erg trots op kunnen zijn is dat ook voor een uitvaart steeds vaker wordt gekozen voor Cultureel Centrum ‘De Skalm.’ Het is gebleken dat voor zowel een herdenkingsdienst als navisite/condolatie ‘De Skalm’ een zeer geschikte locatie is. Het is daarnaast erg dankbaar werk en laat zien dat de stichting en het Cultureel Centrum midden in de samenleving staan. Onze naam is op dit gebied bij de lokale en regionale uitvaartondernemingen gevestigd. In 2012 vond gemiddeld eenmaal per maand een uitvaart plaats in ‘De Skalm.’
71
Uit de cijfers van de afgelopen jaren valt een duidelijk gemiddelde te herleiden. Het aantal huurders blijft vrijwel stabiel en huurders die eenmaal ‘De Skalm’ ontdekt hebben blijven terugkomen. Dit is een gunstige ontwikkeling, aangezien dit betekent dat huurders tevreden zijn en dat het AC hierdoor naamsbekendheid opbouwt. Een goede ontwikkeling is het feit dat veel organisaties elkaar vinden in ‘De Skalm.’ Zo werken de voedselbank, vluchtelingenwerk en Stavoor (Inburgeringcursussen) regelmatig nauw samen en organiseren de ANBO en de PCOB regelmatig samen een activiteit. Cursuswerk Het cursuswerk is ook in 2012 teruggelopen. De kredietcrisis dwingt mensen keuzes te maken en naar blijkt zijn cursussen (in de hobbysfeer) iets wat men in dat geval snel laat vallen. Voor de begroting van het AC heeft dit geen consequenties aangezien cursuswerk, conform het werkplan, kostendekkend wordt aangeboden, zonder grote marges. Door docenten cursussen in het geheel te laten verzorgen, een cursusdocent is in dit geval een huurder, wordt het aanbieden van cursussen minder bewerkelijk en blijft het aanbod ruim. Het doel blijft om de cursussen betaalbaar te houden en eventuele tegenvallers bij een cursus op te vangen met overschotten van andere cursussen om op deze manier zoveel mogelijk cursussen doorgang te laten vinden. Ambitie De doelstelling voor 2012 was om het huidige niveau te handhaven en daarnaast te zoeken naar en in te springen op mogelijke kansen en ontwikkelingen. Hierin is het AC ondanks de aanhoudende kredietcrisis geslaagd. De grote kracht van het AC blijft o.a. de betaalbaarheid voor zaalruimte en bijvoorbeeld het gratis parkeren. Maar ook het multifunctionele karakter van ‘De Skalm’ is een duidelijke reden voor veel gasten om bij ons te huren. Een steeds belangrijker taak voor het AC is openstelling van ‘De Skalm’ ten behoeve van ontmoetingsactiviteiten voor met name (eenzame) senioren. Juist in tijden van crisis blijkt hier behoefte naar te zijn. Door nauw overleg met bijvoorbeeld de ouderenwerkers, maar zeker ook met de doelgroep zelf proberen we met minimale middelen een zo compleet mogelijk aanbod te creëren. Voorbeelden hiervan zijnde koffieochtenden, het seniorencafé en de participatie van het AC bij het bedenken en organiseren van activiteiten voor o.a. de ouderensoos, ANBO, het filmhuis en de biljart- en kaartvereniging. De positie die ‘de Skalm’ en het AC binnen de gemeente Leeuwarderadeel inneemt moet ook in de toekomst gehandhaafd blijven. Het aanbod van het AC is uniek binnen de gemeente en voorziet duidelijk in een vraag. Door een efficiënte werkwijze is het AC meer in staat om de overige afdelingen binnen de stichting te ondersteunen. Receptietaken, pr- en websitewerkzaamheden en beheers- en schoonmaaktaken worden steeds vaker opgepakt door het AC. Zo worden minder rendabele uren op een nuttige wijze ingevuld en worden andere afdelingen ontlast. Personeelssituatie december 2012 Formatie AC 2012
Aantal fte’s
Hoofd
1,00 fte
Barmedewerkers
1,54 fte
Hiernaast is er regelmatig gebruik gemaakt van oproepmedewerkers.
72
73
Bijlage 1
Pedagogische doelen Kinderopvang
Veiligheid De Kinderopvang van Stichting Welzijn Middelsee biedt kinderen een veilige basis. In een veilige situatie kan een kind zichzelf zijn en voelt het zich prettig. Vanuit die basis zal een kind dingen durven ondernemen. Het bieden van veiligheid, en hier bedoelen we emotionele veiligheid, draagt bij aan het welbevinden van kinderen en het zich kunnen en durven ontwikkelen op allerlei gebieden. Persoonlijke competentie In omgang met de pedagogisch medewerkers, de gastouder en andere kinderen ontwikkelen kinderen persoonskenmerken als veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen en creativiteit. Kinderen leren daardoor allerlei soorten problemen adequaat aan te pakken zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het kind leert en ontdekt wie het is, wat het kan, welke interesses het heeft en welke vaardigheden er nodig zijn in welke situaties. Wij stimuleren dit door het aanbieden van uitdagend spelmateriaal, een binnen- en buitenruimte waarin voor kinderen wat te ontdekken is en gevarieerde activiteiten. Sociale competentie Kinderen krijgen binnen de opvang of bij de gastouder voortdurend te maken met interactie tussen leeftijdsgenootjes en de groep. Kinderen kunnen bij ons volop oefenen in het zich verplaatsen in een ander, het leren communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen en het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. De medewerkers en de gastouders zijn voortdurend bezig deze leerprocessen te begeleiden. Wij vinden het belangrijk dat de medewerkers en gastouders goed kunnen observeren en ook luisteren naar kinderen om te begrijpen wat er in kinderen omgaat. Wij stimuleren positieve interacties tussen kinderen omdat deze positieve ervaringen hun sociale competentie kunnen bevorderen. Het eigen maken van normen en waarden Bij het opvoeden van kinderen speelt het overbrengen van waarden en normen een belangrijke rol. Kinderen maken zich de cultuur eigen van een gezin, en in bredere zin van de samenleving. Binnen de opvang maakt het kind kennis met een bredere cultuur dan het gezin. De medewerkers hebben een belangrijke invloed op het zich eigen maken van normen en waarden, de socialisatie van kinderen. Ze geven richting en correctie aan het gedrag van kinderen, maar worden door kinderen ook gekopieerd in hun eigen gedrag naar kinderen en andere volwassenen. Bijlage 2 Kwaliteitscontrole Kinderopvang GGD inspecties Om de kwaliteit te kunnen beoordelen heeft de rijksoverheid regels in de Wet Kinderopvang en in de Beleidsregels Kwaliteit Kinderopvang geformuleerd. Normen direct ontleend aan de Wet kinderopvang gelden als eis waarvan niet mag worden afgeweken. Normen ontleend aan de beleidsregel gelden als richtlijn. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op kwaliteit in de kinderopvang. De gemeente laat de GGD de inspecties uitvoeren. Jaarlijks vinden er bij het kinderdagverblijf, de buitenschoolse opvang en de gastouderopvang inspecties plaats. Om het jaar vindt er een aangekondigde en een onaangekondigde inspectie plaats. Ook bij de peuterspeelzalen en verlengde peuteropvang die onder de wet Kinderopvang werken vinden inspecties plaats. De GGD beoordeelt kwaliteitseisen op de volgende gebieden: o ouders o personeel o veiligheid en gezondheid o accommodatie en inrichting groepsgrootte en leidster-kind-ratio o pedagogisch beleid en praktijk o klachten
74
De inspectierapporten liggen voor de ouders ter inzage. De oudercommissies van de verschillende locaties ontvangen een exemplaar en de rapporten zijn ook in te zien op de gemeentelijke website en het LRK (Landelijk Register Kinderopvang). Voor deze GGD inspecties is bij Stichting Welzijn Middelsee een kwaliteitsmedewerker werkzaam. Deze medewerker onderhoudt nauwe banden met de GGD en zorgt ervoor dat de kwaliteit van alle opvanglocaties voldoet aan de eisen van de wet. Scholing, het werken aan kwaliteit Kinderdagverblijven Spelen, ontwikkelen en leren. Deze drie termen staan centraal binnen de opvang. Om kinderen optimale kansen te bieden worden medewerkers regelmatig geschoold. Binnen de dagopvang wordt er veel aandacht besteed aan educatieve en voorschoolse activiteiten. In 2012 is veel aandacht besteed aan het taalstimuleringsprogramma Uk & Puk. Alle medewerkers binnen de dagopvang hebben deze scholing gevolgd. Uk & Puk richt zich op de brede ontwikkeling van jonge kinderen van 0-4 jaar. Naast de taalontwikkeling is er bij Uk & Puk aandacht voor sociaal- emotionele en motorische ontwikkeling en speciale aandacht voor de leeftijdsgroep van 0 tot 2,5 jaar. Door deze scholing te volgen, waarna een certificering volgt, kan er binnen de dagopvang ook opvang geboden worden aan de zogenaamde VVE kinderen, kinderen met een ontwikkelingsachterstand of sociale problematiek. Dit zal plaatsvinden in nauwe samenwerking met het peuterspeelzaalwerk. Boekstart Eind 2012 is er een begin gemaakt met het programma Boekstart. BoekStart is een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen én ouders met jonge kinderen wil laten genieten van boeken. Hierbij speelt de bibliotheek een belangrijke rol. In samenwerking met de kinderopvang in Stiens en Minnertsga wordt een rijke en stimulerende leesomgeving gecreëerd voor jonge kinderen van 0-4 jaar. Voorlezen en leesbevordering moet een vaste plek krijgen in de kinderopvang bijvoorbeeld d.m.v. een voorleesplan. Bibliotheekspecialisten jeugd worden geschoold om pedagogisch medewerkers een praktische training te kunnen geven over interactief voorlezen. Daarnaast worden er professionals uit de bibliotheek opgeleid om de training tot voorleescoördinator te kunnen geven. De bibliotheek zorgt voor een aantrekkelijke leesplek in de kinderopvang en een startcollectie geschikte boekjes. Ouders worden erbij betrokken, zodat er thuis ook meer voorgelezen wordt en zij bekend worden gemaakt met de mogelijkheden van de bibliotheek. Buitenschoolse opvang Bij de buitenschoolse opvang ging de aandacht uit naar zorgkinderen, interactie kinderen en medewerkers, pesten en het pedagogisch inrichten van de ruimtes. Hiermee werd de kennis en ervaring die opgedaan werd in een pedagogische scholing in 2011 verder geïmplementeerd binnen de opvang. De medewerkers werden hierin begeleid door de intern begeleider van SWM. Jaarlijks maken alle groepen gebruik van de deskundigheid van een orthopedagoog. Op elke groep voert de orthopedagoog een uitgebreide observatie uit. Hiervan wordt verslag gemaakt en er vindt terugkoppeling plaats naar de intern begeleider en de groepen. De orthopedagoog komt langs bij de dagopvang en de buitenschoolse opvang. Gastouderopvang Gastouders worden jaarlijks bijgeschoold op het gebied van EHBO en aan nieuwe gastouders wordt een volledige (verplichte) EHBO cursus aangeboden. Zo nodig worden startende gastouders begeleid bij het scholingstraject tot gastouder. Het gaat dan om de opleiding Helpende Zorg en Welzijn en om EVC trajecten. Ook kregen gast- en vraagouders een cursus avond aangeboden op het gebied van ‘eerste hulp bij opvoedingsproblemen’. Deze avond werd verzorgd door een integratieve kindertherapeut. Deze avond werd verzorgd door een integratieve kindertherapeut. Hierin staat het kind centraal. Uitgangspunt is ‘het kind weet het, kan het en doet het’. 75
Bijlage 3 Activiteiten Kinderopvang Binnen alle vormen van de kinderopvang zijn activiteiten met kinderen een belangrijk onderdeel van de dag. Gastouders vangen kinderen op in een kleinschalige en huiselijke omgeving en organiseren daarbinnen ook regelmatig activiteiten. Het kan om creatieve of spelactiviteiten thuis gaan, of bijvoorbeeld om een bezoek aan de bibliotheek, speel-o-theek, of een uitstapje naar de kinderboerderij. Gastouders ontvangen van ons een korting op het abonnement van de speel-o-theek en de kinderboerderij om te stimuleren dat ze met de kinderen op stap gaan. Voor gastouders, vraagouders en hun kinderen worden jaarlijks activiteiten of uitjes georganiseerd. In 2012 waren dat o.a. een etentje met gastouders, een spelmiddag voor kinderen en gasten vraagouders en een kerstochtend voor gast- en vraagouders. Binnen de dagopvang wordt veel aandacht besteed aan het buiten spelen, in het kindercentrum It Lytse Bosk in Minnertsga is op speelse en natuurlijke wijze een prachtige buitenspeelplaats aangelegd die kinderen veel mogelijkheden tot ontdekking geeft. Binnen de dagopvang worden de jaarfeesten gevierd en natuurlijk de verjaardagen van de kinderen. Voor de zomervakantie wordt altijd een groot feest voor alle kinderen en ouders georganiseerd. Er wordt vaak gewerkt aan de hand van thema’s en met de oudste kinderen van de dagopvang wordt jaarlijks altijd een bezoekje aan de bakker gebracht. Natuurlijk is het thema van deze week dan ‘bakker’. Een vaste activiteit is ook het jaarlijkse voorleesontbijt. De hele week staat ‘het boeken lezen’ centraal, gecombineerd met een heerlijk ontbijt van de warme bakker. Jaarlijks wordt de dagopvang een opa/oma/pake/beppe dagje georganiseerd. Zij mogen een dagdeel meedraaien en kunnen zo meemaken hoe hun kleinkind de dag in de opvang doorbrengt. Door al deze activiteiten loopt het taalontwikkelingsprogramma Uk & Puk heen. De medewerkers werken met zes wekelijkse thema’s in de dagopvang, het gehele jaar door. Bij de buitenschoolse opvang is het buitenspelen een belangrijk onderdeel van de middag. Na een lange schooldag hebben kinderen vaak behoefte aan om lekker lichamelijk actief te zijn. Maar ook wordt veel aandacht aan creatieve activiteiten en aan initiatieven die de kinderen zelf ontplooien (b.v. playback-shows of dansuitvoeringen). Bij alle locaties zijn meer dan voldoende buitenspeelmogelijkheden. Ook tijdens de vakantie-opvang staat bewegen centraal. Met de korfbalvereniging organiseren we elke schoolvakantie één of twee dagdelen sport- en spelactiviteiten. Daarvoor gebruiken we de sportvelden van de korfbalvereniging of bij slecht weer de sporthal in Stiens. In de vakanties wordt er bij de buitenschoolse opvang met themaweken gewerkt. Binnen elke week staat een thema centraal en daarbinnen worden de activiteiten georganiseerd. Zo kan er gedacht worden aan andere culturen, voeding, fantasiefiguren, de ruimte of sport en spel. Ook worden er met de kinderen uitstapjes gemaakt naar bijvoorbeeld het zwembad, de kinderboerderij of musea. In juni van elk jaar organiseert de buitenschoolse opvang in samenwerking met het jeugd- en jongerenwerk van de SWM de jaarlijkse Landelijke Straatspeeldag. Op deze dag komen gemiddeld 200 kinderen spelen en meedoen aan de spel- en sportactiviteiten die aangeboden worden.
76
Bijlage 4: Organogram Stichting Welzijn Middelsee
Colofon Vormgeving en eindredactie: Kromwâl, tekst & communicatie. Druk: De foto’s en teksten op de titelpagina’s in het jaarverslag zijn afkomstig uit het fotobestand van Stichting Welzijn Middelsee. Dit jaarverslag is in pdf-formaat te raadplegen op www.welzijnmiddelsee.nl
77