Raadsmededeling - Openbaar
Nummer Datum B&W datum Portefeuillehouder Onderwerp
: 65/2011 : 12 april 2011 : 12 april 2011 : G. Berghoef : Nota invoering gemeentewapen
Aanleiding Bij Koninklijk Besluit van 8 juni 2010.
Inhoud mededeling Bij Koninklijk Besluit van 8 juni 2010 is aan de gemeente Aalten een nieuw gemeentewapen verleend. Het bijbehorende ‘wapendiploma’ is op 1 september 2010 ontvangen. In notitie wordt ingegaan op de de praktische invoering en gebruiksbescherming. Kortheidshalve wordt verwezen naar deze notitie.
De volgende stukken zijn voor u bijgevoegd: Notitie invoering gemeentewapen. De volgende stukken zijn voor u ter inzage gelegd:
Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning Datum 12 april 2011
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
1. Inleiding
3
2. Deponeren van het gemeentewapen als ‘merk’
3
3. Kanttekeningen
3
4. Verbodsbepalingen in de APV
4
5. Gemeentewapen publiceren
4
6. Gebruik door derden
5
7. Praktische invoering
5
Bijlagen
7
2
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
1. Inleiding
Bij Koninklijk Besluit van 8 juni 2010 is aan de gemeente Aalten een nieuw gemeentewapen verleend. Het bijbehorende ‘wapendiploma’ is op 1 september 2010 ontvangen. In deze notitie wordt u geadviseerd over de te nemen vervolgstappen over de praktische invoering en gebruiksbescherming.
2. Deponeren van het gemeentewapen als ‘merk’ Het deponeren van het gemeentewapen als ‘merk’ biedt weinig meerwaarde. Het gemeentewapen is ontworpen door de Hoge Raad van Adel. De Hoge Raad van Adel beschikt dan ook over het auteursrecht op de registertekening. Dit laat onverlet dat de gemeente het exclusieve recht heeft het wapen te voeren. Gebruikmaking van dat wapen door derden zonder (expliciete of stilzwijgende) instemming van de gemeente is onrechtmatig. Eventueel ongewenst gebruik van het gemeentewapen kan bij de civiele rechter worden bestreden (artikel 6:162 Burgerlijk Wetboek: onrechtmatige daad). Er zijn gemeenten die er voor kiezen het door de Kroon verleende gemeentewapen als ‘merk’ te deponeren bij (afhankelijk van het beoogde beschermingsgebied) het Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) van de Benelux of het Harmonisatiebureau voor de interne markt van de Europese Unie. Voorgesteld wordt hiervan af te zien omdat het tegengaan van ongewenst gebruik van het gemeentewapen door derden ook mogelijk is zonder dat het gemeentewapen formeel als merk wordt gedeponeerd.
3. Kanttekeningen
De VNG stelt zich op het standpunt dat het deponeren van het gemeentewapen als merk slechts zin heeft als de gemeente vanuit commercieel oogpunt haar diensten wil onderscheiden van de diensten van anderen door gebruikmaking van het wapen als merk. Dat is niet aan de orde. Ook de Hoge Raad van Adel ziet weinig meerwaarde in het deponeren van het gemeentewapen als merk. De kosten van de Benelux merkregistratie bedragen € 240,- en de procedure duurt ongeveer vier maanden. De registratie is 10 jaar geldig. Wel is verlenging met telkens 10 jaar mogelijk. Dat vereist een actieve termijnbewaking en gaat met structurele kosten gepaard. 3
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
Volledigheidshalve moet wel opgemerkt te worden dat het auteursrecht, en daarmee het exclusieve gebruiksrecht, vervalt na verloop van 70 jaar. Door het deponeren van het gemeentewapen als merk kan worden voorkomen dat over 70 jaar bescherming tegen ongewenst gebruik onmogelijk wordt. Theoretisch zou het overigens nog mogelijk zijn over 70 jaar, net voordat het auteursrecht en daarmee het exclusieve gebruiksrecht vervalt, het gemeentewapen alsnog als merk te registreren.
4. Verbodsbepaling in de APV
Verbodsbepaling in de APV is niet strikt noodzakelijk en overigens ongewenst. Ook is het mogelijk in de Algemene plaatselijke verordening (APV) op te nemen dat gebruik van het gemeentewapen door derden verboden is zonder uitdrukkelijke toestemming van de gemeente (en daarbij algemene regels te stellen). Er zijn gemeenten die in hun APV een verbodsbepaling betreffende gebruik van het gemeentewapen hebben opgenomen. De Hoge Raad van Adel adviseert de gemeenten ook dit te doen. De VNG heeft daarentegen een dergelijke verbodsbepaling niet in de modelverordening opgenomen omdat ongewenst gebruik al via de burgerlijke rechter kan worden bestreden. Daarnaast kan worden betoogd dat zo’n verbodsbepaling niet in de APV thuishoort omdat deze verordening primair het doel heeft regels te stellen op het gebied van openbare orde en veiligheid. Tenslotte is het toevoegen van een extra verbodsbepaling aan de APV, zeker gezien het feit dat handhaving langs een andere weg mogelijk is, in strijd met het streven naar deregulering. Geadviseerd wordt af te zien van het opnemen van de verbodsbepaling in de APV.
5. Gemeentewapen publiceren Gemeentewapen publiceren. Wij adviseren u de (verlening van) het nieuwe gemeentewapen op de gebruikelijke wijze te publiceren (Aalten Vooruit en De Band, gemeentelijke website enz.). Daarbij dient te worden vermeld dat de gemeente het exclusieve gebruiksrecht van het gemeentewapen bezit, dat het voeren of enige andere vorm van gebruik door derden niet anders dan na schriftelijk verzoek aan en schriftelijke toestemming van het college is toegestaan en dat het college aan zo’n toestemming voorwaarden kan verbinden. Daarnaast wordt voorgesteld met betrekking tot het gemeentewapen permanent een passage op te nemen in de (digitale) gemeentegids 4
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
en op de gemeentelijke website (onder ‘over Aalten’): beschrijving van het wapen, historische betekenis van het wapen, datum van het KB en expliciete vermelding van de gebruiksrestricties.
6. Gebruik door derden Het gemeentewapen is het exclusieve en formele herkenningsteken van de gemeente Aalten. Het wordt gebruikt bij officiële gelegenheden. Het recht tot gebruik hiervan door derden kan niet worden toegestaan, omdat dan de suggestie ontstaat dat er een relatie is met de gemeente Aalten. Slechts bij hoge uitzondering kan men toestemming krijgen om het gemeentewapen te gebruiken voor niet-commerciële doeleinden.
Met het verlenen van toestemming voor gebruik door derden dient terughoudend te worden omgegaan. Toestemming wordt in ieder geval niet verleend als dit ten doel heeft geheel of gedeeltelijk ten onrechte de indruk te wekken dat een organisatie, bedrijf of particulier opereert in naam of onder verantwoordelijkheid van de gemeente.
Een verzoek hiertoe moet schriftelijk worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders.
7. Praktische invoering gemeentewapen Praktische invoering gemeentewapen. Met betrekking tot de praktische invoering van het gemeentewapen moet opgemerkt worden dat het helemaal los staat van de huisstijl van de gemeente Aalten. Het gemeentewapen wordt gebruikt voor de ambtsketting van de burgemeester, op oorkonden, penningen, documenten en dragers die voor de ‘eeuwigheid’ bewaard moeten blijven. Dus in bijzonder formele gevallen. Huisstijl wordt veel breder getrokken. Hiermee wordt de corporate identiteit (zeg maar: de stijl van ‘ons’ huis) uitgedragen. Het verbeeldt het ‘eigene’ van onze organisatie: de karakteristieke kenmerken en waarden (missie / visie / kerncompetenties). Zaken die in de eerste plaats tot uitdrukking komen in hoe wij omgaan met onze klanten / burgers, hoe we werken en hoe we ons gedragen. Bij huisstijl is sprake van visuele herkenbaarheid (opvallend, aantrekkelijk, onderscheidend) door middel van logo, huisstijlkleuren, typografie, praktische toepasbaarheid (op de verschillende media zoals belettering op en in gebouwen, briefpapier, visitekaartjes, autobelettering, flyers, brochures, posters, bedrijfskleding). 5
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
Een goed doordachte huisstijl brengt associaties tot stand. Huisstijl wordt aan de tijd aangepast en regelmatig gemoderniseerd. De huisstijl wordt gebruikt in de dagelijkse communicatie. Ambtsketen Voor de huidige ambtsketen moet een nieuwe medaille gemaakt worden. Voor het vervaardigen van een nieuwe medaille met het nieuwe gemeentewapen is het nodig dat er een nieuwe stempel wordt gemaakt. Met deze stempel wordt de medaille geslagen. Het rijkswapen komt aan de andere kant van de medaille. De medaille wordt aan de bestaande keten gemonteerd met een draaimechanisme. - vervaardigen stempel gemeentewapen Aalten - medaille zilver inclusief ogen - monteren medaille aan ambtsketen - kosten juwelier
€ 5.534,00
Wandkleed Raadzaal Nieuw gemeentewapen op fotopapier / persplexificeren
€
982,00
Wapendiploma Raadzaal Drie gemeentewapens, oud gemeente Aalten, Dinxperlo en nieuwe wapen gemeente Aalten (diploma’s) op fotopapier / persplexificeren
€ 1.116,00
Bovenstaande kosten € 7.632,00 voor de praktische invoering van het wapen zijn al gedekt uit het budget ComBo. Voor de praktische invoering hoeft de raad geen budget beschikbaar te stellen.
6
Titel Gemeentewapen gemeente Aalten Auteur Bernadet Sweenen Functie Teamcoördinator Communicatie en Bestuursondersteuning
Bijlagen
1. Wapendiploma kopie
7