Raadsadres stedelijke vernieuwing door Samen Sterk i n Nieuw-West Amsterdam 7 juh 2012 Geachte raadsleden van Nieuw-West, Donderdagavond 10 mei 2012 organiseerde Samen Sterlc in Nieuw-West (SSNW) de conferentie 'Wijken voor bewoners?!". Een grote groep bewoners(vertegenwoordigers) drong er bij de aanwezige coi-poratieen stads(deel)bestuurders op aan hen in de hoofdrol van de stedelijke vernieuwing te plaatsen. Om dit voor elkaar te laijgen, moet het stads(deel)bestuur de regie van de stedelijke vernieuwing op zich nemen. Dit heeft het tot nog toe verzuimd. Daarmee lieeft zij de democratie een sleclite dienst bewezen en bewoners in de kou laten staan. De deelraad is een door de burgers gekozen lichaam en is daardoor tevens controleerbaar door de burgers. Dat is democratie. Die democratie vind je niet bij corporaties, waarvan ooit aanwezige ledem-aden vaak zijn opgeheven. En die van vereniging stichting zijn geworden, waardoor de invloed van leden c.q. huurders minimaal is geworden. Nu verloopt de vernieuwing ongecoördineerd en ongecontroleerd en bewoners zijn daaivan het slachtoffer. SSNW is een samenwerkingsverband van WE's, bewonerscommissies en andere bewonersgroepen uit Nieuw-West dat zich beijvert in deze situatie verandering te brengen ten gunste van de bewoners. Zij vraagt daarom aan u, raadsleden: geef het DB onverwijld opdracht de regie over de vernieuwing te nemen. Zij vraagt u ook als raad nauwgezet en regelmatig te controleren of het DB deze regie goed voert. Goed, dat wil zeggen met inachtneming van de volgende punten: 1. Een vernieuwingsplan begint en eindigt met wat bewoners (niet) willen. Er bestaan geen plannen voor bewoners, alleen maar plannen met bewoners. 2. Geen grootschalige sloop en deportatie van zittende bewoners. Renovatie waar mogelijk met respect voor zittende bewoners en hun sociale netwerk. 3. Sloop zonder 100% garantie op voorafgaande nieuwbouw is verboden. Nu liggen er te veel gronden jarenlang braak, terwijl er nog enorme wachttijden zijn in de huursector. Dit is een vorm van falende planning die misdadig genoemd mag worden gelet op de nadelige effecten voor zowel de bewoners in de wijken als voor woningzoekenden. 4. Alleen plannen met zo min mogelijk verhuisbewegingen en een controleerbaar en uitvoerbaar plan voor herhuisvesting en terugkeer voor wie wil. 5. Geen aanpak van sociale problemen met fysieke middelen (sloop/deportatie/nieuwbouw). In de bijgevoegde brief van wethouder Ossel lezen wij, dat er onvoldoende bewijs is voor de samenhang tussen sociale en fysieke vernieuwing. Het bestuur van Nieuw-West moet dh feit onder ogen zien, wat betekent dat deze pijler onder haar vernieuwingsdrift wegvalt en het beleid herijkt moet worden. Dus: een sociale aanpak voor sociale problemen waar mogelijk en noodzakelijk. Indien wordt gekozen voor een fysieke aanpak, eerst aantonen dat dit gaat werken. Zo niet, geen fysieke aanpak van sociale problemen. Dat is beter voor bewoners en ook éérlijker tegenover diezelfde bewoners. 6. Controle op corporaties: voeren zij hun kerntaken uit, nl. beheer, onderhoud en, waar nodig, renovatie? En voor nu extra dringend: voeren zij alsnog het onderhoud uit dat soms al 20 jaar achterstallig is? De rol van projectontwikkelaar moet hieraan ondergeschikt zijn. Is dit niet het geval, dan moet de politiek alles, maar dan ook echt alles, doen om de corporaties weer tot hun kerntaak terug te brengen.
raadsadres Samen Sterk juli 2012,doc
pagina 1 van 3
7. Openbare ruimte moet integraal onderdeel uitmaken van vernieuwingsplannen. Er mag geen onduidelijkheid meer bestaan welke deelnemende partij voor die mimte verantwoordelijk is. Door de al jaren voortwoekerende onenigheid over die verantwoordelijkheid tussen politiek en corporatiebestuur hoh de kwaliteit van de openbare ruimte in ons stadsdeel achteruit. Bewoners zijn hieivan de dupe. 8. Problemen in het gebruik van de openbare ruimte oplossen door er privémimte van te maken met hekken eromheen is onwenselijk en past niet bij het plezier dat de meeste bewoners beleven aan het groen en de ruimte in ons stadsdeel. Oplossingen moeten worden gezocht in beheer, handhaving en bewonersdeelname aan onderhoud. 9. Draai de plannen waartegen bewoners al jaren en masse te hoop lopen (Aireystrook langs de De Vlugtlaan, Aiiebéplein) terug en herschiijf ze mét de bewoners. Politici mogen een vastgesteld plan wijzigen, als maatschappelijke omstandigheden daarom vragen. Sterker nog, dat is hun taak, de vinger aan de pols van de inmier veranderende samenleving houden. De herijking van de stedelijke vernieuwing is bij uitstek zo'n omstandigheid. Grijp haar aan, door de meest schrijnende misstanden aan te pakken. 10. Zeker nu de budgetten krimpen moet haarscherp onderscheid gemaakt worden tussen noodzakelijke vernieuwing en "leuke vernieuwing". Het gaat bijvoorbeeld niet aan om bewoners in een ziekmakende woning te laten bivakkeren en basisvoorzieningen als bibliotheken te sluiten en tegelijkertijd een kostbare Sloterplasconferentie op te zetten over een stuk openbare ruimte dat in de ogen van sommigen leuker kan, maar in de ogen van allen al wél goed onderhouden wordt en nog jaren zo mee kan. De tijd van "leuk en prikkelend" is voorbij. Bestuurders moeten weer kiezen voor directe bewonersbelangen en het kordaat oplossen van sociale misstanden. Alleen daaivan wordt onze microsamenleving in Nieuw-West écht beter en mooier. Een voorbeeld van kostbare vertraging is de soms al bijna zes jaar voort slepende verloedering en overlast door buurtvreemde Iangparkeerders, her en der in Nieuw-West. Vele bewoners hebben - individueel en in georganiseerd verband - hiervoor uw aandacht gevraagd. Diverse malen heeft het stadsdeelbestuur duidelijk gesuggereerd dat het aan kosteneffectieve maatregelen werkt, maar half juni 2012 is er nog steeds geen uitvoering zichtbaar. Zorg s.v.p. dat bewoners niet nog langer aan het lijntje gehouden worden. 11. Het overleg met je bewoners moetje institutionaliseren, er geen vrijblijvende aangelegenheid van maken. In de al genoemde brief van Ossel lezen wij, dat de centrale stad erop vertrouwt, dat het stadsdeel bewonersbelangen voldoende laat meewegen. Hijzelfheeft ons inmiddels al als gesprekspartner geaccepteerd. Ons stadsdeelbestuur kan niet achter blijven. Dan is het, om te beginnen, belangiijk dat onze verantwoordelijke stadsdeelbestuurders benaderbaar zijn. Dat waren zij niet, toen we hen uitnodigden voor de conferentie. De Wilt liet niets van zich horen, totdat wij via het ambtenarenapparaat en Wijksteunpunt wonen druk gingen uitoefenen. Bos reageerde pas enkele dagen voor de conferentie. Mauer ook. Toch hadden wij hen maanden van tevoren persoonlijk, later nog eens via het DB secretariaat, uitgenodigd. Van Ossel kwam binnen drie dagen reactie. En SSNW is door hem alweer voor het volgende gesprek uitgenodigd. De Wih heeft ook sinds 10 mei niets van zich laten horen. Dat moet anders! Verder valt het ons op, dat ons stadsdeelbestuur door slechts twee ambtenaren een Stand van zaken stedelijke vernieuwing heeft laten geven aan ambtenaren van de centrale stad, zonder daarover ook maar één bewonersgroep te hebben geraadpleegd! Het daaruit voortgekomen stuk (bijlage) vormt wel de voornaamste bijdrage vanuit ons stadsdeelbestuur voor de herijking van de stedelijke vernieuwing door de centrale stad. En geen bewoner heeft erover meegepraat. Hierover hebben wij bij de centrale stad al onze verbazing geuit door middel van een raadsadres (bijlage). Die verbazing leggen wij ook bij u neer als nog een argument om SSNW voortaan rechtstreeks te betrekken bij het opstellen van dergelijke stukken. Een laatste voorbeeld van wat er mis gaat: 9 mei 2012 sloten stadsdeelbestuur en corporaties een nieuwe overeenkomst over de vernieuwing, waarmee de politiek, aldus portefeuillehouder De Wih in de Westerpost, de regie naar zich toetrekt. De dag erna was de conferentie "Wijken voor bewoners?!". Met geen woord repte De Wilt tijdens deze conferentie van
raadsadres Samen Sterk juli 2012.doc
pagina 2 van 3
de nieuwe overeenkomst. Dan neem je bewoners niet serieus, want dit was de aanwezen plek om de overeenkomst bekend te maken en nader toe te licliten. Deze toeliciiting laat overigens nog steeds op zich wachten. Het is bewoners onbekend hoe de afspraken er in concreto uitzien, welke veranderingen ze (niet) met zich meebrengen in de afzonderlijke stedelijke vernieuwingsprojecten. Dat moet écht anders! 12. Ambtenaren en bestuurders moeten bewonersparticipatie op één hebben staan. Onderzoek van socioloog Imrat Verhoeven en diens collega's/studenten heeft aangetoond dat de meeste stadsdeelmedewerkers en -bestuurders van Nieuw-West niet overweg kunnen met bewonersparticipatie. Dit strookt met de ei-varingen van de bij SSNW aangesloten groepen. Hierin moet z.s.m. verandering komen, desnoods door ongeschikte medewerkers van publieksfuncties af te halen, maar liever nog op te leiden. Toch is opleiding alleen onvoldoende. Er moet controle van bovenaf, van raad en DB, komen. Nu glippen misstanden er gemakkelijk doorheen, waardoor bewoners door horkerige ambtenaren, bestuurders en raadsleden ontmoedigd worden te participeren. 13. Raadsleden en portefeuillehouders moeten zich véel beter informeren en niet langer wijken voor de wensen van de corporaties en ontwikkelaars, in de ongefundeerde hoop dat nieuwe stenen ook nieuwe (betere?) mensen met zich meebrengen. Zij moeten onderscheid leren maken tussen noodzakelijke investeringen (onderhoud gebouwen en openbare ruimte, sociale vernieuwing in probleemwijken, op peil houden basisvoorzieningen zoals openbare bibliotheken in achterstandswijken) en "leuke dingen" (Coffemania, Sloterplasconferentie, paardentram, etc). 14. Raadsleden en portefeuillehouders moeten bewoners de middelen geven om te participeren. Waarom zou je een ton of meer uitgeven aan de Tafel van West, als het stadsdeel al gonst van de goede bewonersideeën, die alleen maar wachten op uitvoering (geld, deskundige ondersteuning)? Ons stadsdeelbestuur moet duiven faciliterend op te treden en moet niet blijven steken in conferenties en nog meer gepraat, maar bewoners de kans geven hun eigen omgeving vorm te geven, sociaal en fysiek. Een hele waslijst, maar veel bewoners van ons stadsdeel zitten ook behoorlijk knijp. Als u daaraan nog twijfelt, kijkt u dan eens naar de filmpjes die tijdens "Wijken voor bewoners?!" zijn vertoond ( http://wvyw.buurttelevisieainsterdamnieuwwest.nl/schermpagina%20I22%2Qstedelijke %20vernieuwing.html). Hun verhalen zijn niet slechts incidenten. Om budgettaire redenen hebben we ons beperkt tot 5filmpjes.Het hadden er ook 50 kuimen zijn. Nu de Tweede Kamer een nieuwe Gemeentewet heeft aangenomen waarmee de stadsdeelbesturen in 2014 opgeheven moeten worden, dringen wij er toch nog extra op aan geen tijd te verliezen en burgers snel in de rol te zetten waar zij horen: een hoofdrol. Onder het motto "Vertrouwen is goed, maar controle is beter" zal SSNW in het najaar een nieuwe conferentie beleggen, waarin we bespreken welke vorderingen ons stadsdeelbestuur heeft gemaakt bij de herijking van het vernieuwingsbeleid. Met bijzondere aandacht voor de rol van bewoners. Namens Samen Sterk in Nieuw-West Arnold Paalvast, Wout Heukelom, Martijn Rutte, Wim Winter, Jamal Boukamir bijlagen: 1. doorzoekbare pdf brief Ossel aan S SNW 2. raadsadres SSNW aan de gemeenteraad van Amsterdam naar aanleiding van de Stand van zaken Stedelijke vernieuwing Amsterdam Nieuw-West 3. Stand van zaken Stedelijke vernieuwing Amsterdam Nieuw-West
raadsadres Samen Sterk juli 2012.doc
pagina 3 van 3
Raadsadres aan de gemeenteraad van Amsterdam inzake de vastgestelde notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011"
15 februari 2012, Amsterdam
Geachte gemeenteraadsleden van Amsterdam, Samen Sterk in Nieuw-West, de vereniging van bewonersgroepen, -commissies en VVE's uit Amsterdam Nieuw-West, wil graag reageren op de door u op 6 december 2011 vastgestelde notitie Stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011. Wij beperken ons tot bijlage 5, de stand van zaken van de stedelijke vernieuwing in Nieuw-West, ons eigen stadsdeel.
Wij realiseren ons dat een vastgestelde nota geen ruimte voor amendementen laat. Maar aangezien de raad aan het stuk een bestuursopdracht heeft vastgeloioopt die ons dagelijks leven ingrijpend zal beïnvloeden, hebben wij besloten dat reageren noodzakelijk is. Dit, in de hoop dat onze opmerkingen, onze kritiek en onze suggesties door u ter harte zullen worden genomen.
Kernvraag aan de raadsleden Wij vragen de gemeenteraadsleden: alstublieft, draagt u het gemeentebestuur op er voor te zorgen dat bewoners van Nieuw-West vanaf het allereerste begin betroldten worden bij de plan- en beeldvorming van de stedelijke vernieuwing in hun wijken. Het allereerste begin, dat is het moment waarop de vraag wordt gesteld of vernieuwing nodig is en zo ja, in welke vorm. Zorg er voor dat dit in de vervolgopdracht wordt opgenomen, dat er maai- éen werkwijze is, die niet voor meerdere uitleg vat baar is en die luidt dat bewoners vanaf het allereerste begin bij de planvorming worden betroldcen. Tot op heden gebeurt dit niet en is bewoners bovengenoemde tweeledige vraag nooit voorgelegd. Bewoners verschillen fundamenteel van mening met bestuur en corporaties/ontwildcelaars over stedelijke vernieuwing.
Hieronder volgt een opsomming van onze voornaamste punten van kritiek, vragen en suggesties voor verbetering.
1. Bronnengebruik U hebt gesproken met vertegenwoordigers van het ambtelijkiDestuurlijk appai-aat van Nieuw-West. Wij missen echter de twee andere, essentiële partners: de coiporaties/ontwikkelaars en de bewoners. Als wij de laatste evaluatie van de vernieuwing door de corporaties vergelijken met uw stand van zaken {Evaluatie Verniemving Westelijke Tuinsteden 2010. 16 december 2010), zien we flinke verschillen, onder andere in de wijze waarop wordt gedacht over vernieuwing/onderhoud van de openbare ruimte (een ander belangrijk verschil bespreken we onder 3.c). Het stadsdeelbestuur meent dat corporaties veelal ook de openbare ruimte moeten meevernieuwen, de corporaties zijn het hiermee lang niet altijd eens. Hier zijn blijkbaar geen duidelijke afspraken gemaakt. Zulke onenigheid leidt niet zelden tot langdurige vei-waai-lozing van de openbare ruimte en daai- gaat de vernieuwing dan ook zodanig mank dat bewoners er nodeloos hinder van ondervinden. Dat u dit pagina 1
meningsverschil onderbelicht laat, is onverstandig. U loopt het risico aaimames te doen die niet stroken met de werkelijkheid, waardoor toekomstig beleid gedoemd is te mislulcken. U constateert zelf dat de corporaties sinds 2008 een leidende rol spelen in de vernieuwing. Dan gaat het niet aan hun visie zo onderbelicht te laten, ook al is die in strijd met die van het stads(deel)bestuur.
2. Effectmeting stedelijice vernieuwing: indicatoren Uw stuk verzuimt te vermelden dat er geen eenduidige indicatoren zijn afgesproken tussen bestuur, corporaties/ontwikkelaars en bewoners om de effecten van de stedelijke vernieuwing te meten. Uit de onder 1 genoemde evaluatie door de coiporaties komt bijvoorbeeld duidelijk naai' voren dat de corporaties onvolledige statistieken bijhouden over woningverkoop, waardering van vernieuwde woningen e.d. Daarnaast hanteren zij verschillende statistische methodes. De cijfers die u wel noemt, die betreldcing hebben op waai'dering voor de buuit (leefbaarheidsmonitor), verzuimt u op een eenduidige manier te correleren aan de doelstellingen van de stedelijke vernieuwing. Ook verzuimt u te vei-melden dat de projecteams van Nieuw-West die zich bezighouden met stedelijke vernieuwing evenmin een eenduidige methodiek hanteren om de gevolgen van de stedelijke vernieuwing in kaait te brengen, dan wel het behalen van de doelstellingen te meten.
3. Samenhang en gelootwaardigheid van de doelsteUingen 3.(1. De samenhang tussen fysieke en sociale vernieuwing wordt niet duidelijk. Volgt sociale vernieuwing uit fysieke vernieuwing, gaan ze hand in hand, had de sociale vernieuwing niet zonder fysieke vernieuwing gekund? Uit uw stuk wordt onvoldoende duidelijk hoe fysieke en sociale vernieuwing hebben bijgedragen, of zouden kunnen bijdragen, aan verbetering van de waardering van bewoners voor hun leefomgeving. En hoe het zit als de waarderingscijfers worden gecorrigeerd voor gebreklcig onderhoud van de afgelopen jaren? Onze suggestie is dat de weging van deze factoren onontbeerlijk is. In dit kader is de keuze, zoals te lezen in genoemde notitie, om in veel wijken sociale vernieuwing niet te blijven financieren, maar fysieke vernieuwing wel, op z'n zachtst gezegd voorbarig. Wat nu, als blijkt, na gedegen weging, dat sociale vernieuwing veel meer effect sorteert dan fysieke vernieuwing? De aan grote groepen bewoners van Nieuw-West toegeschreven sociale en economische achterstand is gedurende de hele vernieuwingsoperatie aangemerkt als een van de belangrijkste redenen voor ingrijpen. Maar brengt een nieuwe woning een nieuwe baan of ander, wenselijker, sociaal gedrag? Zoja, waar ligt de samenhang? Dat is in de voorliggende stand van zaken, waarop u nieuw beleid gaat baseren, onduidelijk. 3.b. 'Tevredenheid met de bereilde resultaten' wordt in de notitie als argument genoemd om door te gaan (met grootschalige sloop/nieuwbouw). Waarom zou die tevredenheid niet door verstandig onderhoud en goede handhaving en woningtoewijzing bereikt kunnen worden? In Buitenveldeit, gebouwd in dezelfde tijd als Nieuw-West, heeft men het onderhoud van de woningen de afgelopen 20 jaar op peil gehouden. Deze wijk wordt niet gesloopt, en de bewonerstevredenheid ligt hoger dan in Nieuw-West. Waarom komen wij dergelijk vergelijkend onderzoelc niet tegen in uw weging van de tevredenheid? 3.c. In uw notitie wordt de bevoUdngssamenstelling van de stedelijke vemieuwingsgebieden summier genoemd. In de onder 1 genoemde evaluatie wordt nadruldcelijk als doelstelling genoemd het bewerkstelligen van een andere bevolkingssamenstelling. In Nieuw-West betekent dat, dat duizenden bewoners zich gedwongen zagen - zien? - hun woning en buurt te verlaten. Bij de treldcers van de vernieuwing bestaat hierover blijkbaar overeenstemming. Waarom wordt dit streven niet in uw vastgestelde notitie genoemd? Een voor zittende bewoners zo gevoelig onderwerp verdient zo groot mogelijke openheid.
pagina 2
4. Veroudering woningvoorraad Wat is "verouderde" woningvoorraad? Is dat een woning waarop jarenlang geen onderhoud is gepleegd - en zou dat in het kader van sociale vernieuwing niet moeten zijn aangepakt? - of is dat een woning waaraan weliswaar het hoognodige onderhoud is gepleegd (reparaties van lekkages, verstoppingen, vernieuwing vei-warmingsketels en aanbrengen nieuwe verflaag e.d.) is, maar die verder niet voldoet aan "de eisen van deze tijd"? En wat zijn die "eisen" dan? Ons valt op dat van dezelfde soort woningen in Nieuw-West sommige gesloopt worden wegens beweerde veroudering, terwijl exact dezelfde, doch beter onderhouden woningen grif van de hand gaan, omdat de huur- en koopprijs relatief laag liggen. Wij missen in uw stuk een duidelijke definitie van "verouderd". Vanwege de potentieel zeer lange levensduur van woningen (circa tweehonderd j aai-, mits goed onderhouden) missen wij in uw documenten het besef dat er naast preventief onderhoud en repai-atie (coiTectief onderhoud) ook perfectief onderhoud noodzakelijk is om woningen aan de veranderende eisen van de tijd aan te passen.
5. Belang van de openbare ruimte In de vernieuwingsopdracht zoals u die verwoordt in uw stand van zaken is nauwelijks plaats ingeruimd voor de rol van openbare ruimte. Ons verbaast het dat belangweklcende studies hierover (met name de Atlas Westelijke Tuinsteden Amsterdam van Ivan Nio e.a.) niet terugkomen in het verhaal. Te meer, daar uit vele onderzoeken blijkt - ook uit die van de gemeente Amsterdam en de stadsdelen - dat bewoners van Nieuw-West de openbare ruimte belangrijk vinden en waarderen, maar zich tegelijkertijd mateloos ergeren aan de verwaarlozing ervan. Uit een marktonderzoek, uitgevoerd in Slotermeer in 2008, bleek dat de verrotzooiing van de openbare ruimte de grootste zorg van de bewoners was. Wij hebben dan ook grote moeite met de passage op pagina 6, die stelt dat de openbare ruimte pas goed wordt aangepakt "nadat woningen in het gebied zijn vernieuwd of verbeterd". Her en der leven burgers al pakweg twee decermia in een verwaaiioosd woonmilieu. Als je dat voegt bij de onder punt 1 genoemde onenigheid over wie de openbare ruimte moet revitaUseren, is onze conclusie dat de stedelijke vernieuwing in d i t opzicht geen doel getroffen heeft.
6. Afgrenzing en combinatie van vemieuwingsgebieden In uw stuk wordt meermalen een vernieuwingsgebied uit buurten samengesteld die, als we letten op de wijze waai'op de vernieuwing totstandkomt, weinig met elkaar gemeen hebben. Het meest sprekende voorbeeld daarvan is het op een hoop vegen van de Delflandpleinbuurt en de Staalmanpleinbuurt. Het ware beter om de stedelijke vernieuwing in beide buurten los van elkaar en op eigen merites te beoordelen. De vernieuwing in de Staalmanpleinbuurt verloopt in samenspraak met en naar tevredenheid van bewoners, niet in de laatste plaats door de inspanningen van corporatie De Alliantie. In de Delflandpleinbuurt is veeleer sprake van een al jaren voortdurende strijd tussen corporaties, stadsdeel en bewoners. Er zijn meer voorbeelden, bijvoorbeeld in Overtoomse veld, rondom de vernieuwing van het Aiiebéplein, waar een grote groep bewoners tegenover bestuur en ontwikkelaai's staat, maar ook in Slotermeer, waar veel ophef is rond de voorgenomen sloop/vernieuwing van de Couperusbuurt en de Airey-woningen rondom de De Vlugtlaan. Het lijkt ons een goed idee nog eens kritisch naar de gekozen samenstellingen te kijken om slordigheden en verkeerde indrukken te vermijden.
7. Procesmanagement stedelijke vernieuwing Wij missen een beschouwing van de stedelijke vernieuwing als proces, dat wil zeggen een beschouwing van de wijze waarop de plannen en besluiten totstandkomen. Toen de Parkstaddeal pagina 3
gesloten werd, werd gekozen voor het open-planproces als manier om plarmen op te stellen en besluiten tot stand te laten komen. Wij missen in uw stuk de evaluatie van 10 jaar open-planproces. Dit is temeer een gemis, daar allereerst een groeiende groep lang zittende bewoners én nieuwkomers van mening is dat dit proces moeizaam verloopt, zo niet al jaren geleden hollend en stotend tot stilstand is gekomen. Daaivan getuigen aanhoudende bewonersacties in de Delflandpleinbuurt, het Rembrandtpark, op het August Aiiebéplein en in Slotermeer Noord. Dit is overigens een kleine greep uit een groter geheel. Wij dringen er op aan dat in de volgende fasen van vernieuwing het proces integraal deel uitmaakt van metingen en evaluaties. Wij dringen er tevens op aan dat in alle gevallen waarin tussen partners in vernieuwing grote onenigheid bestaat over het proces dit proces met terugwerkende laacht geëvalueerd wordt; dat u nfet bang bent op de uitkomsten van de evaluaties toekomstig beleid te baseren. Dit is ook urgent, omdat de overheid in de afgelopen maanden op allerlei niveaus taken afstoot naar burgers, terwijl niet zichtbaar is dat ook budgetten en faciliteiten in gelijke mate overgeheveld worden.
Om te laten zien wat wij - de verenigde bewoners van Nieuw-West - bedoelen hebben we vorig jaai- Het Manifest van Nieuw-West aangenomen, waarin wij stellen hoe wij ons onze rol in de vernieuwing van onze leefomgeving voorstellen. Het Manifest is bij dit raadsadres bijgesloten.
8. Stedelijke vernieuwing en duurzaamheid Duurzaamheid, milieu en zuinig omspringen met energie spelen een steeds grotere rol in de ruimtelijke ordening en woning- en kantoorbouw. Wij missen een beschouwende passage over hoe slopen zich hiertoe verhoudt. Is het sti'even naar duurzaamheid gediend met slopen? Hoe dan? Of niet? Maai- waai-om doen we het dan op zo'n grote schaal?
Conclusie/vraag aan de raadsleden Wij hopen bij elke volgende stap van de plan- en besluitvorming betrokken te worden. Om te beginnen zouden wij dit schi-ijven graag uitgebreid mondeling toelichten aan de verantwoordelijke bestuurders en hun verantwoordelijke ambtenaren. Ons raadsadres is een noodla-eet van bewoners, die de stedelijke vernieuwing dagelijks aan den lijve ondervinden, maar er nauwelijks of geen grip op ki-ijgen, ook al geven zij al jaren te kennen dat zij mee willen doen. Wij willen u er ook op wijzen dat wij niet met tien zijn, of met honderd, maar met duizenden. Het Manifest is getekend door vertegenwoordigers van zo'n vijftig bewonersgroepen, die vai-iëren in omvang van veertig tot duizend leden.
Wij willen u erop wijzen dat wij in 10 mei 2012 een conferentie beleggen, waarop bewoners, bestuui-ders van de stad, corporaties en bedrijfsleven en deskundigen zullen discussiëren over de vraag hoe bewoners een hoofdrol kunnen gaan spelen in de vernieuwing van hun leefomgeving. Uw notitie, de eraan verbonden vervolgopdacht, ons raadsadres én het Manifest van Nieuw-West zullen daai- onderwerp van gesprek zijn. Wij houden u van de planning op de hoogte. In elk geval zullen wij voor deze bijeenkomst wethouders Ossel en Van Poelgeest uitnodigen als sprekers.
Namens Samen Sterk in Nieuw-West, Martijn Rutte (VVE Ensemble Rietveld / Actiecomité Plein Allebé Ja!) Arnold Paalvast (Bewonersplatform Geuzenveld-Slotermeer)
pagina 4
Wout Heukelom (Intercultureel LeefbaarheidOverleg Amsterdam Nieuw-West) Wim Winter (VVE 155x thuis) Telefoon: 020 - 639 06 2 06 36 24 21 02 E-mail: pleinal(^pleinallebej a.nl
[email protected]
pagina 5
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Stand van zaken stedelijke vernieuwing stadsdeel Nieuw-West Inhoudsopgave: 1.1 Stedelijke Vernieuw/lng in stadsdeel Nieuw-West 1.1.1
Vemieuwingsgebieden
1.1.2
Afspraken Parkstad
1.1.3.
Conclusies Stedelijke Vernieuwing in stadsdeel Nieuw West
1.1.4
Toekomstige opgave stadsdeel Nieuw West
1.2 Stand van zaken per vernieuwingsgebied in Nieuw-West 1.3 Gebruikte bronnen
S t e d e l i j k e v e r n i e u w i n g in s t a d s d e e l N i e u w - W e s t
1.1
Vemieuwingsgebieden
1.1.1
In stadsdeel Nieuw West wordt volgens opgave in het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma ISV III 2010-2014 gewerkt aan 17 vemieuwingsgebieden. Van deze gebieden zijn er drie (bijna) klaar: Zuidwest Kwadrant, Meer en Oever en Geuzenbaan. Er zijn negen zogenaamde transitiegebieden. In deze gebieden is de fysieke vernieuwing gestart, maar treedt er nu vertraging op als gevolg van de economische crisis en het ineenstorten van de woningmarkt. Dit zijn de vemieuwingsgebieden Buurt 5, Geuzenveld Zuid, Buurt Ne9en, Delflandplein/Staalmanpleinbuurt, Overtoomse Veld, Lelylaan, De Punt, Osdorp Midden Noord en de Suha-buurt binnen het Centrumplan N i e u w W e s t In deze gebieden zijn er drie typen bewoners: O Er zijn de oorspronkelijke bewoners die binnen afzienbare tijd verwachten uitgeplaatst te worden. Zij laten de binding met de woonomgeving los. O
Daarnaast is er sprake van diverse nieuwbouwprojecten met nieuwe bewoners die binnen afzienbare tijd verwachten dat de woonomgeving wordt verbeterd met een hoger voorzieningenniveau.
O
Verder zijn er de tijdelijke bewoners die in een te slopen complex wonen. Zij hebben minder binding met de buurt.
In deze vemieuwingsgebieden is hotzeer belangrijk om de opwaartse trend die inmiddels in het gebied voorzichtig is te constateren, vast te houden. De laatste categorie bevat vernieuwingsplannen waar nog geen fysieke vernieuwing heeft plaats gevonden, maar wel planvorming. Dit zijn Slotermeer Noord, Slotermeer Zuid, Noordoever, Wildeman/Blomwijckerbuurt en de Jacob Geelbuurt (deel van Slotervaart Noord). De Bakemabuurt is eerder benoemd als vernieuwingsgebied maar is een uitwerkingsgebied/onderdeel van vernieuwingsgebied Geuzenveld Zuid.
1
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2 0 1 1 ' - 1 8 november 2011
De stedelijke vemieuwingsgebieden van NieuwWest in kaart
Deidefase Wil(feBttnbiuft(0«Iwp), StottmilirNcort
; Tweede f a »
t l EAittefasfl ZiAI'Aeït Rwidtanl (Osctoip). Siurt Hfi9fln
Oidcfp Mkhfen H«MdS)s*rp), Me*iinO«tf
(Qsui»rb-»H-S!ctsriniirt€nO«flco(rB*VÉW
KïsiiM0.
lOcnl (Sbfóman)', Geuze nbasn CG4i«rTAt:l>
NI*i«fWesï (OKlorf),Owrt«ms4Vt!d
UmrsÉf).
(Sl&terysun), U^in{Sct«fvam),G«uesny«Id
(GeuzirrrtH-Sbtsfnwd, Nosrdsmf {GeartrwïUSoUrniier). Statsrmit H«fd^t9fvaMt) tn UyUm t/üttii Uit f^urmiü.
ZLW(G«B«r.tid-Sbteirm«iJ, Buurt 5 EGeuHr.«ld-9cUmic«r}, KctenMtlxjurt (Bes in Uirw»4 tn U3n>-an Spartaan (6QI » S Lommti)-
Overzicht stedelijke vemieuwingsgebieden in stadsdeel Nieuw-West MOP ISV lil 2010-2014 M0P2 Periode voor ISV Zuidwest Kwadrant Zuidwest Kwadrant Zuidwest Kwadrant De Punt De Punt Osdorp Centrum Osdorp Centrum Osdorp Midden Noord Osdorp Midden Noord Meer en Oever Meer en Oever Overtoomseveld Overtoomseveld Overtoomseveld Delfland/Staalmanplein Delfland/Staalmanplein Lelylaan eo Lelylaan eo Buurt Ne9en Buurt Ne9en Buurt Ne9en Geuzenveld Zuid Geuzenveld Zuid Buurt 5 Buurt 5 Geuzenbaan Noordoever Slotermeer Noord Slotermeer Zuid Bal<emabuurt Wildemanbuurt Slotervaart Noord 1.1.2
Afspraken Parkstad
Richting
Parlfstad
2015
In 2001 is voor de vernieuwing in de Westelijke Tuinsteden de visie Richting Parkstad 2015 opgesteld. Die is in de loop van de tijd nog aangevuld en herzien. Richting Parkstad 2015 vormt de basis voor de vernieuwingsoperatie in Nieuw West. Doe/en Parl(staddeal,
Richting
Parifstad
2015
Doelstellingen ruimtelijk in Richting Parkstad 2015 Algemeen
2
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
•
Er moet een grote diversiteit aan leefmilieus komen
• e « e
Met menging van wonen- en werkfuncties op bestaande en nieuwe locaties De kwaliteit van de groen- en waterstructuur van Parkstad wordt versterkt De bereikbaarheid wordt verbeterd De kwaliteit van de openbare ruimte moet fors worden versterkt
Er is overeenstemming (met de structuurvisie van dRO) over de volgende punten: •
Verdichting en intensivering volgens de voorgestelde leefmilieus, aansluitend op de verdichtingopgave van de A 1 0
• •
het Osdorpplein als stedelijk centrum vergelijkbaar met Buikslotermeerplein en Amstelveen de aanleg van de Westrandweg met 2 afslagen, aan de noord en de westkant tussen de A l O en de A9 het doortrekken van het ringspoor tot aan het centraal station
• •
op lange termijn de strategische reservering van de zuidrand voor Schiphol gebonden bedrijvigheid aansluitend aan de ontwikkeling van de Zuidas en Zuidoost
Daarnaast zijn er nog afspraken gemaakt over parkeren, Sloterplas, bereikbaarheid en milieudoelstellingen. Doelen Wonen in Richting Parkstad
2015
Uitgangspunten over differentiatie van de woningvoorraad zijn beschreven in Richting Parkstad 2015: • Voor zittende bewoners moet wooncarrière in de wijk mogelijk zijn • • • •
De vestigingsmogelijkheden voor midden- en hogere inkomensgroepen moet worden verbeterd. Het aantal inwoners blijft minimaal gelijk. Bij gedwongen verhuizing zijn de herhuisvestingmogelijkheden binnen de Westelijke Tuinsteden desgewenst gegarandeerd. De diverse bevolkingssamenstelling is een gegeven bij de vernieuwing.
Er zijn ook kwalitatieve doelstellingen geformuleerd: • •
Apart woonprogramma voorouderen Kwalitatief goed en betaalbaar aanbod voor lagere inkomens
• • •
Kwalitatief goed aanbod voor midden- en hogere inkomensgroepen Meer woningen nodig in een goed leefmilieu Ruime woningen
Tabel 1: Afgesproken programma woningvoorraad Categorie Situatie 2000 Sociale huurwoningen van 41.000 (76%) Dure huurwoningen van 5.000 (9%) Koopwoningen van 8.000 (15%) Totaal 54.000(100%)
in Richting Parkstad 2015 uit 2001 Situatie 2015 Naar 29.000 (45%) Naar 10.000 (15%) Naar 26.000 (40%) Naar 65.000 (100%)
Aangepast programma 2015 in 2005: Verdichting van 11.000 naar 13.600 tot 19.600 woningen (waarvan 4.600 buiten de vemieuwingsgebieden).
3
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Raamovereenkomst Tijdens de evaluatie van de vernieuwing in Nieuw West in 2005 bleek dat de gemeente geen geld meer had om de stedelijke vernieuwing te financieren. De sociaal economische vernieuwing bleef achter bij de fysieke vernieuwing en de gemeente moet moest meer gaan investeren in de sociaal economische vernieuwing. Daarom hebben gemeente en corporaties afspraken gemaakt over de nieuwe financiële verhoudingen. Corporaties werden financieel verantwoordelijk voor de fysieke vernieuwingen kregen daarbij een grote ontwikkelvrijheid. Deze afspraken zijn in januari 2008 vastgelegd in de Raamovereenkomst Integrale Gebiedsontwikkeling Parkstad. Na het begin van de kredietcrisis eind 2008 is de stedelijke vernieuwing sterk vertraagd . Corporaties hadden na de kredietcrisis en tegenvallende woning verkopen geen geld meer om de kosten van de gehele fysieke vernieuwing op zich te nemen. Daarom zijn na de evaluatie van de vernieuwing in 2010 de onderhandelingen over de afspraken weer gestart. Op het moment lopen de onderhandelingen nog. 1.1.3 C o n c l u s i e s s t e d e l i j k e v e r n i e u w i n g in s t a d s d e e l N i e u w - W e s t In stadsdeel Nieuw-West wordt aan veel verschillende stedelijke vemieuwingsgebieden tegelijk gewerkt. Uit ervaring is gebleken dat het ontwikkelen van plannen veel tijd beslag neemt. In overleg met alle betrokken partijen in een buurt moet het plan worden ontwikkeld. Inmiddels zijn er in de uitvoering van de plannen ook grote vertragingen ten gevolge van de kredietcrisis en de tegenvallende verkoop van nieuwbouwwoningen. De woningmarktpositie van Nieuw-West is niet zo goed dat de verkoop toch nog een redelijk tempo door kan gaan. Stadsdeel Nieuw West is een gebied dat juist werkt aan de verbetering van haar woningmarktpositie maar die is nog broos en kan snel weer omslaan. Van drie gebieden kan worden gezegd dat ze vrijwel afgerond zijn: Geuzenbaan, Meer en Oever en Zuidwestkwadrant. In onderstaande tabel is te zien hoe ver het staat met de stedelijke vernieuwing in Nieuw West. Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuvt/ing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Infrastructuur/openbare
Nieuw-West
Gerealiseerd
nog te realiseren
4.000
8.000
(67%)
8.500
13.500
(61%)
1.500
3.000
(67%)
-
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid oorspronkelijke planning:
Tijdpad
nieuwe planning: 2030?
2000-2015 Bron: Jaarboek Nieuw-West 2010 (AFWC 2011) en Evaluatierapport Vernieuwing Westelijke Tuinsteden (2010)
Uit de cijfers is af te lezen dat in ruim 10 jaar een derde van de opgave is gerealiseerd. Deze heeft met name in voormalig stadsdeel Osdorp plaats gevonden (Zuidwest Kwadrant en Meer en Oever). De vemieuwingsgebieden in de ringspoorzone (Overtoomse Veld en Delflandplein/Staalmanpleinbuurt) zitten duidelijk in de overgang. Er is sprake van opgeleverde nieuwbouw, er is sprake van gesloopte complexen (braakliggende terreinen) en er is sprake van oudbouw wat voorlopig ook nog blijft staan (eventueel met tijdelijke bewoners). Gereed 90-100%
Sloop Meer en Oever ZW Kwadrant
50-90%
Buurt 5
nieuwbouw Meer en Oever ZW Kwadrant Geuzenbaan Buurt 9
4
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Centrum Amsterdam NW Buurt 9 Geuzenveld Zuid
20-50%
Osdorp Midden Noord Delfland/Staalmanplein Lelylaan Overtoomseveld Centrum Amsterdam NW Geuzenveld Zuid Buurt 5 De Punt
0-20%
Osdorp Midden Noord Delfland/Staalmanplein Overtoomseveld De Punt Deze tabel is gemaakt in het kader van de evaluatie van de vernieuvi^ing in Nieuw West in 2010. De tabel geeft de stand van zaken van de stedelijke vemieuwingsgebieden eerste en tweede fase in Nieuw West.
Woningbouwproductie t/m 2010 feitelijk productie vanaf 2011 geplande productie
O -I 2006
:
,
2007
,
2008
,
2009
2010
1 2011
,
,
2012
;
,
2013
2014
-r-
2015
2016
,
,
2017
,
2018
2019
Jaartal
De toekomstige vernieuwingsopgave in Nieuw-West blijft groot. In veel gebieden moet nog meer dan de helft van het vernieuwingsplan (het fysieke deel) uitgevoerd worden. Stadsdeel en corporaties zijn in overleg over een nieuwe aanpak en planning. Vooralsnog worden de inhoudelijke ambities niet teruggeschroefd maar wel het tempo en de looptijd.. Van een aantal gebieden (Slotermeer en de Wildemanbuurt) zijn de vernieuwingsplannen nooit vastgesteld door de gemeenteraad. Het is onzeker wat er met deze gebieden gaat gebeuren. Wel zijn dit op dit moment gebieden met grote problemen, met name sociaal economisch. Er wordt door het stadsdeel op deze gebieden via de wijkaanpak dan ook extra inzet geleverd. Bewoners zijn natuudijk teleurgesteld dat de vernieuwing in hun gebied voodopig niet doorgaat. Urgente problemen zijn: •
Braakliggende terreinen: deze hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een wijk maar geven ook een verkeerd signaal naar de bewoners.
•
Nalatenschap Far West: draagkracht van de rechtsopvolgers in relatie tot de urgente projecten (Seneca, Voerman, August Aiiebéplein)
5
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
•
Kwaliteit van de openbare ruimte : in de Raamovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de financiering van de ingrepen in de openbare ruimte door corporaties. Openbare ruimte wordt aangepakt nadat woningen in het gebied zijn vernieuwd of verbeterd. Door vertragingen zal ook de openbare ruimte later worden aangepakt. Maar in sommige gebieden is de kwaliteit van de openbare ruimte zo slecht dat uitstel niet langer verantwoord is..
e
Maatschappelijk Vastgoed: de meeste corporaties trekken zich terug uit eerder gemaakte afspraken over het ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed. Tijdelijk beheer vastgoed: verouderd maatschappelijk vastgoed dat leeg komt te staan, moet beheerd en geëxploiteerd worden. Eerder was het de bedoeling die gebouwen te slopen ten behoeve van nieuwbouw. Dit wordt nu vaak uitgesteld..
e
Buurtwaardering
(WiA)
Stedelijke vernieuwing is gericht op het bijdragen aan de ontwikkeling van een buurt. Het oordeel van bewoners over de buurt waarin zij wonen is een belangrijke indicator voor deze ontwikkeling. In het onderzoek Wonen in Amsterdam (WiA) geven Amsterdammers sinds 2001 iedere twee jaar een rapportcijfer over de buurt. Dit betreft een totaaloordeel en wordt gebruikt bij de monitoring van de leefbaarheid in de stad. In het Zuidwest Kwadrant is te zien dat het oordeel over de buurt na vernieuwing verbetert. Alleen Meer en Oever haalde in 2009 het stedelijke gemiddelde. totaaloordeel over de buurt stadsdeel
Gebied
Gebied
2001
2003
2005
2007
2009 6,1
P78d
Buurt Ne9en
6,1
6,2
P77d
Buurt 5 noord
5,6
5,1
5,7
6,7
5,5
Buurt 5 zuid
6,5
6,0
6,2
6,1
6,8
P77f P78a
Geuzenveld Zuid
6,3
6,3
6,0
P78b
Geuzenveld Zuid
6,6
6,7
6,6
P78c
Geuzenveld Zuid
6,0
6,4
5,7
P77b
Noordoever
6,7
6,7
7,2
P76a
Slotermeer Noord
6,4
6,5
6,5
P77a
Slotermeer Zuid
6,2
6,4
6,7
R86a
Overtoomseveld noord
5,4
5,7
5,2
R86b
Overtoomseveld zuid
5,4
5,1
5,6
R87d
Delflandpleinbuurt west
6,1
6,0
6,1
R87c
Delflandpleinbuurt oost
6,7
6,7
6,4
R85f
Staalmanpleinbuurt
5,1
6,5
5,3
Q82a
Osdorp midden noord noord
5,4
5,6
6,2
5,6
5,5
Q82b
Osdorp Midden Noord zuid
6,7
6,3
6,8
6,2
6,7
Q82c
Zuidwest kwadrant noord
5,3
6,0
6,7
6,5
6,6
Q82d
Zuidwest kwadrant zuid
5,7
5,7
6,5
6,3
6,3
Q83a
De Punt
6,5
6,5
6,9
6,8
6,7
Q81c
Osdorp Centrum
6,4
6,2
6,9
6,9
6,7
Q81b
Meer en Oever
7,2
7,2
7,4
Q81a
Wildemanbuurt
6,3
6,6
6,6
R85c
Slotervaart Noord
5,6
5,8
6,1
stadsdeel NieuwWest totaal
6,5
6,4
6,5
6,6
6,6
Amsterdam totaal
6,9
7,0
7,1
7,2
7,3
Bron: WIA 2001-2009
1.1.4 T o e k o m s t i g e o p g a v e s t a d s d e e l N i e u w - W e s t 1.1.4.1. sloop-nieuwbouw
6
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
De vernieuwingsopgave in stadsdeel Nieuw-West is nog steeds groot voor de komende jaren. De uitvoering van de huidige plannen zal gespreid worden over een langere tijd. Het is wel belangrijk om door te gaan, want er zijn positieve ontwikkelingen te zien in waardering van de buurten en in de leefbaarheid. Die ontwikkeling kan echter zo weer omslaan en dan worden veel investeringen in de wijk weer teniet gedaan. Doorgaan is dan ook de insteek van het stadsdeel en de meeste corporaties. De corporaties kijken aan de hand van hun financiële draagkracht, waar ze nog gaan investeren. Marktpotentie en waar het echt nodig is iets te doen zullen over het algemeen bepalen welke projecten weer als eerste opgepakt gaan worden. Dat gebeurt in goed overleg met het stadsdeel zodat het stadsdeel daar ook haar investeringen op kan afstemmen. Er zal de komende jaren op een andere manier gewerkt gaan worden aan de stedelijke vernieuwing dan tot nu toe. Voorheen werden er totaal plannen opgesteld voor de vemieuwingsgebieden die vervolgens uitgevoerd gaan worden. Nu zal dat veel meer gebeuren op basis van maatwerk en flexibiliteit. De bestaande voorraad zal meer uitgangspunt zijn. De oude vernieuwingsplannen vormen vooralsnog wel de basis maar zullen minder strak gevolgd worden. Stadsdeel en corporaties komen in overleg tot nieuwe planningen. Er zijn overigens al plekken in het stadsdeel waar woningen gesloopt zijn maar waar toch voorlopig niet gebouwd gaat worden. Deze braakliggende terreinen hebben aandacht nodig omdat ze een negatieve invloed hebben op de leefbaarheid in een gebied. Maar een goede invulling van het terrein kan juist ook een positieve impuls geven aan het gebied. Voortgang van de vernieuwing is essentieel voor het in stand houden/consolideren van bereikte resultaten. De fysieke vernieuwing is pas op een derde. Naast de fysieke vernieuwing blijft de sociaal-economische vernieuwing de nodige aandacht vragen. De vernieuwing in Nieuw West gaat het ook om het vergroten van kansen op opleiding en werk voor kansarme jongeren. De stedelijke vernieuwing is de motor maar de echte problemen liggen op het sociaal economische vlak. 1.1.4.2. renovatie
Corporatie
locatie
De Key
Delflandpleinflats
Ymere
Bierens de Haanstraat e.o
vernieuwingsgebied
aantal woningen
Delftland/staalmanplein Buurt 5
183! 177
De |Punt Ymere
De Punt / Hoogheemraadbuurt Dwaze moeders (Samenwerking Ymere e.o) Eigen Haard Speelmanstraat Stadgenoot Dudokhaken fase 3 Stadgenoot Louis Couperusstraat Stadgenoot Botteskerksingel faseA Stadgenoot Goeman Borgeslus de Alliantie Plesmanflats Jacob Geelbuurt: westelijk de Alliantie gelegen laagbouwwoningen
450 Osdorp Centrum noordoever Geuzenveld-Zuid Geuzenveld-Zuid Osdorp Midden Noord Geuzenveld-Zuid ?
jaar van aanpak (2011-215) 2012 bij mutatie 2011-2013 bij mutatie 2011-2013 bij mutatie 2011-2013 2011
289 48 104 136 166 128 108
2013-2014
250
2013-2016
Jocob Geelbuurt
7
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
1.2
S t a n d v a n z a k e n p e r v e r n i e u w i n g s g e b i e d in N i e u w W e s t
Om een goed inzicht te krijgen in de resterende vernieuwingsopgave in stadsdeel Nieuw-West volgt hier een beschrijving van de stand van zaken per gebied. 1.2.1 S t a n d v a n z a k e n B u u r t n e S e n Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Buurt Ne9en Gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen)
Nog te realiseren
624
0
526
2010-2014 2015-2019
173 170
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Herinrichting openbare ruimte, oost en west van de buurt verbinden na afgraven dijklichaam Abraham Kuipedaan Tegengaan verschraling voorzieningenniveau
Tijdpad
1995
2016
Oorspronkelijk gebied Het Plangebied Buurt Ne9en ligt ingeklemd tussen de Haademmerweg (noord) en de Alberdagracht (zuid), het eendrachtspark en nieuwbouwwijk uit de jaren negentig Geuzenveld West. Buurt Ne9en is in 1995 aangewezen als een voorbeeld project voor de stedelijke vernieuwing in de Westelijke Tuinsteden. Het doel was om het woon- en leefklimaat in de buurt weer aantrekkelijk te maken. Hiervoor was samenwerking nodig tussen de Gemeente Amsterdam en de woningcorporaties. Ook bewoners hebben meegedacht over de aanpak van de buurt. De basis hiervoor was dat een investering in de buurt, de openbare ruimte en het groen in de omgeving noodzakelijk was. Het merendeel van de toenmalige bewoners onderschreef deze analyse. Als er niet gedaan werd, zou de achteruitgang van de kwaliteit van de woningen en de openbare ruimte onvermijdelijk zijn. Dat zou verder kunnen leiden tot een zwakkere sociaal economische basis, verdere verschraling van voorzieningen en een concentratie van minder draagkrachtige bewoners. Belangrijk voor Buurt Ne9en is ook de nieuwbouw van de Geuzenbaan geweest. Oorspronkelijk werd het gebied opgedeeld in twee delen aan weerszijden van het dijklichaam de Abraham Kuypedaan. Op de locatie van dit dijklichaam is de nieuwbouw van de Geuzenbaan gerealiseerd. De nieuwbouw heeft gezorgd voor meer verwevenheid en samenhang in de buurt. Stedelijke vernieuwingsplan Het vernieuwingsplan voor Buurt Ne9en bevat een ruimtelijk kader voor de fysieke ingrepen. De diverse deelgebieden zijn afgebakend en daarbinnen zijn de projecten aangegeven. Bij de projecten gaat het zowel om bouwplannen als om herinnchting van de openbare ruimte. Partijen hebben zich bereid verklaard gezamenlijk de diverse deelprojecten te ontwikkelen.
8
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Voortgang stedelijke vernieuwing (output) In het vernieuwingsplan voor Buurt Ne9en is afgesproken de uitvoering van projecten in twee fasen te knippen: In de eerste fase tot 2005 zijn de zogenaamde sleutelprojecten voor de woningbouw opgestart en hebben de belangrijkste ingrepen in de openbare ruimte plaatsgevonden en in de tweede fase na 2005 zijn plannen gemaakt voor de vernieuwing van de Eendrachtsparkbuurt. De eerste fase is zo goed als afgerond. De ontwikkeling van de Eendrachtsparkbuurt (fase 2) is vertraagd en zal gefaseerd worden uitgevoerd. De bouw van het eerste deel van de Eendrachtsparkbuurt gaat najaar 2011starten en loopt door tot 2016. In deze buurt is het van belang om de komende jaren de gedane investeringen op peil te houden. 1.2.2 S t a n d v a n z a k e n Z u i d w e s t K w a d r a n t Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Zuidwest Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Kwadrant
gerealiseerd
Nog te realiseren
1664
0
2405
2010-2014 2015-2019
228 31
322 Aanleggen nieuw park
Voor nu zijn er alleen nog interimbeheerwerkzaamheden voor de deelgebieden A, C en D. Op basis van de actieplannen die per jaar worden vastgesteld wordt een onderverdeling gemaakt in zowel sociaal als fysiek beheer
m2 bvo: Winkels 8917 (met name invulling van de plint aan de Pieter Calandlaan) M2 bvo: onderwijs 10175 (w.o. de Kikker, het Wellantcollege) M2 bvo:
0
sociaal/cultureel/medisch: 3089 (w.o. AGO, de Serre) Tijdpad
1995
Laatste projecten zijn uitgesteld tot na 2016
Oorspronkelijk gebied Het Zuidwest Kwadrant is het eerste vernieuwingsgebied van Osdorp en is gestart in 1997. Het gebied wordt begrensd door de Baden Powellweg, Tussen Meer, de Hoekenesgracht en Slotervaart. Het Zuidwest Kwadrant is verdeeld in 5 deelgebieden, A t/m E. Bijna alle deelgebieden zijn klaar met ontwikkeling behalve dig A en D. Oorspronkelijk zou eind 2011 de laatste oplevering plaatsvinden waarmee het ZWK fysiek afgerond is. Door de huidige krisis en het stagneren van de woningverkoop is dit niet haalbaar. Dit zal nu ca. 2015/2016 zijn. Stedelijke vernieuwingsplan
9
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Het oorspronkelijke woonprogramma bestond uit 2785 woningen waarvan 335 woningen zijn gehandhaafd, 322 woningen zijn gerenoveerd en 2128 woningen worden gesloopt. Na volledige realisatie van het ZWK bestaat het totale nieuwbouwprogramma uit 1916 marktwoningen en 822 sociale woningen. Hiermee komt het aantal woningen na de vernieuwing op 3384. Gezien de krisis en stagnerende verkoop is dit vernieuwingsgebied nog niet helemaal gerealiseerd. Blok 4 en 5 in dig D is vedaat (totaal aantal woningen 212) en uitstel Nierkerkecomplex fase II (realisatie van 32 eengezinswoningen) maakt dat er nog 244 woningen gebouwd moeten worden.
Nieuwbouw (programmavernieuwin gsplan)
Gesloo pt per 2010
Totale nieuwbouwprogra mma
2056
3384
Netto toevoegi ng per 2010 1084
Gerealise erd 2010
3140
ge gereed
Percenta
Renova tie per 2010
92%
322
Voortgang stedelijke vernieuwing (output) De fysieke vernieuwing in deelgebied D wordt door Eigen Haard afgemaakt. Daarmee is de sloop/nieuwbouwopgave in het totale gebied afgerond met uitzondering van het Nierkerkecomplex. Dit complex van Rochdale blijft in ieder geval nog 5 jaar staan als tijdelijke studentenhuisvesting (via Duwo). Er is een flink afvalprobleem in deelgebied D en rond de Nierkerkestraat. Sociale vernieuwing: er zijn problemen tussen bewoners met verschillende leefmilieu's en tussen jong en oud. Daarnaast zijn er teleurgestelde nieuwe bewoners rond de Nierkerkestraat nu daar vertraging optreedt. Verdergaan de kinderen van de nieuwe bewoners naar scholen buiten het gebied. Daarmee worden de twee basisscholen in het gebied geconfronteerd met teruglopende leerlingaantallen. De komende jaren inzetten op schoon, heel en veilig met aandacht voor handhaving. De corporaties willen naar voorbeeld van de Vrankendijke (project in Osdorp Midden Noord) leefregels gaan opstellen en uitdragen. 1.2.3 S t a n d v a n z a k e n O v e r t o o m s e v e l d Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
woningen)
Overtoomseveld
Gerealiseerd
Nog te realiseren
548
381
714
noord 2010-2014 149 2015-2019 277 Na 2020 677 Zuid 2010-2014 232 2015-2019 426 Na 2020 389
Renovatie (aantal
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Kleinschalige bedrijvigheid en werken aan huis, nieuw maatschappelijke vastgoed aan het August Aiiebéplein
Tijdpad
10
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Oorspronkelijk gebied Overtoomse Veld Noord is eind jaren negentig tot een van de voorbeeldprojecten van Nieuw West benoemd in het kader van het Grote Steden Beleid. Begin 2000 is het zuidelijk deel van Overtoomse veld aan het gebied toegevoegd. Het plangebied Overtoomseveld wordt in het noorden begrensd door de Jan Evertsenstraat, in het westen door het ringspoor, in het zuiden door de Johan Jongkindstraat en in het oosten door de A l 0Rembrandtpark. Overtoomseveld wordt gewaardeerd om haar groene en ruime karakter, de ligging vlakbij het centrum en de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Die kwaliteiten maken dat mensen er graag wonen. Tegelijkertijd zijn er problemen als onveiligheid, het wegtrekken van buurtwinkels en verouderde woningen. Het eenzijdige aanbod van goedkope huurwoningen heeft tot gevolg dat veel mensen die het beter krijgen weggaan uit de buurt en kanarme groepen er voor in de plaats komen. Stedelijke vernieuwingsplan Overtoomseveld moet een buurt worden die bruist van toekomstperspectief. Het moet een gevarieerd en divers stuk stad worden met aantrekkelijke woningen en veel kansen voor ondernemers. Huidige bewoners en nieuwkomers kunnen bewust kiezen en aansluiting zoeken bij hun specifieke woonwensen, budget, leefstijlen en culturele achtergrond. Sterke punten van Overtoomseveld zijn "licht, luchten ruimte' en de heldere hoofdstructuur moeten worden behouden en verstrekt. Het vernieuwen van de woningvoorraad door sloop gevolgd door nieuwbouw is essentieel om daadwerkelijk een ander leefmilieu te kunnen realiseren. Kleinschalige bedrijvigheid en werken aan huis zijn essentieel voor de vitaliteit en sociale veiligheid. Straten en pleinen worden weer echte verblijfsgebieden worden met volop ruimte om te spelen, flaneren en ontmoeting. Mensen moeten zich weer veilig voelen op straat, ook in de avonduren. Op sociaal economisch vlak is de ambitie de sociaal economische positie van de bewoners te verbeteren door het stimuleren van eigen initiatief en het bieden van een goed vraag gestuurd aanbod van voorzieningen voor alle burgers in het plangebied. Economische vernieuwing moet met het oog op de leefbaarheid in de buurt leiden tot toenemende bedrijvigheid en werkgelegenheid. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Het vernieuwingsgebied Overtoomse Veld kent alle stadia die een vernieuwingsgebied doorgaat. Er zijn diverse nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Er is gesloopt, maar er wordt voodopig door de verslechterde woningmarkt niet gebouwd (braakliggende terrein Middengebied Noord). Er wordt uitgeplaatst, maar het complex wordt voodopig nog niet gesloopt (De Voerman). Er wordt in een lager tempo doorgebouwd (Middengebied Zuid, Willy Sluiter). En als laatste, de planvorming in een aantal deelgebieden is stil komen te liggen (Spoorstrook Noord en Zuid). Op een flink aantal plaatsen in de kwaliteit van de openbare ruimte slecht. Dit wordt voodopig niet aangepakt, omdat financiering voortkomend uit de aanpak van het vastgoed vertraging oploopt. Op het August Aiiebéplein gaan enkele onderdelen van de ontwikkeling van het plein in vertraagde vorm door (bouw Communitycentre, verplaatsing Albert Heijn). Er is sprake van een verbetering van het gebied (ten opzichte van de NAP-scores). Programma sociaal economisch inzetten op het vasthouden van de opgaande lijn om gedane investering niet te niet te doen.
11
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
1.2.4 S t a n d v a n z a k e n B u u r t 5 Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Buurt 5 gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Nog te realiseren
427
837
226
2010-2014 115 2015-2019 89 Na 2020 1061
94 (Verfdoos) Rondom de opgeleverde nieuwbouw / renovatieprojecten /bij vervanging riolering is de openbare ruimte opnieuw ingericht.
De openbare ruimte in de overige gebieden, inclusief de behoedzame gebieden, is over het algemeen van matige tot slechte kwaliteit.
Bestaande bedrijven behouden en nieuwe plek in de buurt geven
Tijdpad Oorspronkelijk gebied Buurt 5 ligt tussen de Sloterplas, het Eendrachtspark, het Jan de Louterpark en plein 40/45. Deze buurt is net als andere naoorlogse wijken veranderd, draagkrachtige bewoners trekken weg en veel kansarme gezinnen komen daarvoor in de plaats. Met name ouderen zijn in de buurt achtergebleven. De inkomens zijn over het algemeen niet hoog. De bewoners van de laagbouw zijn wel tevreden over hun kleine woningen met tuintje. De bewoners van de portieketagewoningen vinden de technische staat van hun woningen slecht. Bovendien voldoen ze vaak niet meer aan de eisen van deze tijd en zijn vaak identiek. Er zijn onvoldoende voorzieningen, verouderd en niet verspreid over de wijk. Winkels zijn er wel maar de buurtwinkels verdwijnen. Stedelijke vernieuwingsplan Het vernieuwingsplan heeft als doel de huidige en toekomstige bewoners een goede (sociale) omgeving bieden, een mooi stedelijk suburbane woonomgeving. Op sommige plaatsen is een ingrijpende aanpak nodig, in andere delen minder ingrijpende maatregelen. De sociale vernieuwing bestaat uit twee onderdelen, een sociaal investeringsplan dat op korte termijn is gericht op het vergroten van de leefbaarheid in de buurt en op het structureel verbeteren de sociaaleconomische positie van de bewoners en een sociaal voorzieningenplan. Om in buurt 5 een gevarieerd aanbod bedrijfsruimte en voorzieningen op herkenbare locaties te realiseren, is een goede bereikbaarheid en een positieve uitstraling belangrijk. Bestaande bedrijven moeten zo veel mogelijk voor de buurt behouden blijven en passende ruimte krijgen aangeboden. Daarnaast worden bedrijven van buiten gestimuleerd om zich in Buurt 5 te vestigen. Het programma economische vernieuwing wil het bestaande aanbod verbeteren en ook meer ruimte voor bedrijvigheid creëren in verschillende prijsklassen. Om een aantrekkelijk en gevarieerd woningaanbod te creëren en de eenzijdigheid van de bestaande woningvoorraad te veranderen wordt een deel van de woningen gesloopt en zullen er betere en grotere woningen voor terugkomen. Er zal een aanzienlijk deel duurdere huur/ en koopwoningen gebouwd worden. Daarnaast zal een aantal bestaande woningen gerenoveerd worden. Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
12
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
In Buurt 5 is met name in de Confuciusbuurt een deel van het sloop/nieuwbouwprogramma gerealiseerd. Er liggen in dezelfde buurt inmiddels gebieden braak door de verslechterde woningmarkt. Wanneer 80% van de woningen in de voorverkoop zijn verkocht dan zal de bouw starten. Daarnaast is door de opheffing van Far West stagnatie opgetreden in het planvormingsproces van het project de Nieuwe Seneca. Op dit moment wordt het gebouw bewoond door tijdelijke huurders en zijn er ernstige leefbaarheidsproblemen in en rond het pand. In twee andere buurten (Lodewijk van Deijsselbuuurt en de Rousseaubuurt) binnen het vernieuwingsgebied worden de eerste tien jaar geen ingrepen aan het vastgoed uitgevoerd. Voor met name de Lodewijk van Deijsselbuurt is dit een slechte ontwikkeling. De leefbaarheid en veiligheid in deze buurt staat ernstig onder druk (evaluatie Vogelaarwijken). Verder zijn er twee scholen die op korte termijn toe zijn aan nieuwbouw (Immanuelschool en de Burgemeester de Vlughtschool). 1.2.5 S t a n d v a n z a k e n G e u z e n v e l d Z u i d Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Geuzenveld
Zuid
gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Nog te realiseren
563
704
184
2010-2014 25 2015-2019 733 Na 2020 148
340 Herinrichting van straten Uitbreiding voorzieningenaanbod
Tijdpad Oorspronkelijk gebied In de jaren 80 is Geuzenveld Zuid ingrijpend veranderd van bevolkingssamenstelling en daarmee de sfeer. Veel bewoners van het eerste uur zijn vertrokken, de achterblijvers bejaard. Bewoners van weleer verhuisden vooral uit de middelhoogbouw. In hun plaats kwamen gezinnen met lage inkomens, voornamelijk van allochtone afkomst. Meer dan de helft van de huishoudens woont minder dan vijfjaar in de buurt. Doordat de bewoners kort blijven wonen, hebben ze weinig binding met de woningen, woonomgeving, buurt en met elkaar. Het samenleven tussen deze groepen vedoopt niet altijd soepel. Het rondhangen van jongeren leidt op een aantal plaatsen tot gevoelend van onveiligheid. In Geuzenveld Zuid is de werkloosheid relatief hoog (15% tegen 9% in heel Amsterdam).Het perspectief van werkloze bewoners is ook weinig rooskleurig door een lage vooropleiding. Maar ook de geringe werkervaring en taalachterstand bij allochtone werklozen speelt hier een rol. Stedelijke vernieuwingsplan Het versterken van de sociale infrastructuur op korte en lange termijn is een belangrijke doelstelling van de sociale pijler. Dat betekent een extra inzet op programma's die investeren in bewoners, de buurt en in voorzieningen. Op korte termijn worden activiteiten opgestart gericht op het vergroten van de leefbaarheid en het verbeteren van de sociaal en economische positie van de huidige bewoners. Dat betekent investeren in scholing, emancipatie, integratie en uitzicht op werk. Op de langere termijn wordt geïnvesteerd in stenen. Het gaat dan niet alleen om de woningen maar ook om de maatschappelijke voorzieningen. Hiermee wordt het voorzieningen aanbod in de buurt uitgebreid en vernieuwd voor ouderen, jongeren, kinderen en hun ouders. Ook de woningen worden op de lange termijn opgeknapt, gerenoveerd of vervangen door nieuwbouwwoningen. Straten worden heringericht Er komen meer duurdere huur- en koopwoningen in de buurt. Mensen die er in slagen
13
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
hun sociaal economische positie verbeteren krijgen de kans om door te stromen naar een duurdere of betere woning in de buurt. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Binnen het vernieuwingsgebied zijn er vier deelgebieden in verschillende stadia van ontwikkeling; • Van Tijenbuurt: nieuwbouw tot en met fase 2 in aanbouw. Fases 3 en 4 worden voodopig uitgesteld. Sloop leegstaande blokken uitvoeren (braakliggend terrein) en aandacht voor schoon, heel en veilig. •
• •
•
Bakemabuurt: nieuwbouw noordelijk deel in aanbouw. Nieuwbouw Timotheusschool opgeleverd. Van het zuidelijk deel is de herhuisvesting van ca 300 huishoudens bijna voltooid. Complex blijft nog minstens 5 jaar staan met bewoning door tijdelijke huurders. Hoogniveau renovatie derde fase Dudokhaken wordt in periode tot 2014 uitgevoerd. Dudokbuurt: concept-uitwerkingsplan wordt heroverwogen. Hierbij wordt nogmaals onderzocht of middels combinatie van sloop/nieuwbouw en renovatie de oorspronkelijke doelstellingen uit het vernieuwingsplan kunnen worden gerealiseerd en welke gevolgen deze aanpak heeft voor het stedenbouwkundig beeld. In de vedengde interim beheer periode extra aandacht voor schoon, heel veilig. Wegener Sleeswijkbuurt: eerst komende tien jaar geen vernieuwing in deze buurt. Woningcorporatie komt met beheerplan.
Sociale vernieuwing: aandacht voor de leefbaarheid in de Bakemabuurt. Brede sociaal economische inzet op de Dudokbuurt. In hele vernieuwingsgebied stevige inzet op schoon, heel en veilig. 1.2.6 S t a n d v a n z a k e n D e l f l a n d / S t a a l m a n p l e i n Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Delfland/Staalmanplein
Gerealiseerd
Nog te realiseren
558
641
816
2010-2014 569 2015-2019 744 Na 2020 739
0
183 (2012)
Meer levendigheid op straat Nieuwe voorzieningen in de buurt
Tijdpad Oorspronkelijk gebied De Staalmanplein buurt en Delflandpleinbuurt zijn toe aan vernieuwing. De ooit zo keurig nieuwgebouwde woonwijk met alleen jonge gezinnen bestaat niet meer. Het eenzijdige woningaanbod en de kwaliteit van de woonomgeving zorgen nu voor sociale problemen. Ook is het niet vanzelfsprekend dat bewoners zich veilig voelen in hun eigen buurt. De sober ingerichte openbare ruimte, de bergingen, garages en portieken direct aan de straat zorgen voor een onaantrekkelijk beeld Stedelijke vernieuwingsplan Centrale vraagstelling is hoe maak je een levendige, veilige en aantrekkelijke buurt. Sleutel voor het succes van levendigheid is de woonbuurt niet alleen als woonbuurt te zien. Diversiteit is een belangrijk aandachtspunt. Een diverse woningvoorraad zorgt voor een gemengde bevolkingssamenstelling. Er moeten nieuwe voorzieningen komen in de wijk, niet alleen voor de
14
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
nieuwe bewoners. In het hart van de buurt komt er een buurtpark met verschillende speelvoorzieningen. Door de verschillende functies en een mix van doelstellingen zal ook de veiligheid in de buurt toenemen. Op veel momenten van de dag zijn er mensen op straat. Maar dat kan ook door woningen met de voordeur direct aan de straat te situeren, ruime gemeenschappelijke entrees te maken en altijd een duidelijke scheiding tussen privé en openbaar gebied te maken. De uitstraling van de nieuwbouw is zeer bepalend voor het vernieuwde imago van de buurt. Dat vereist en zorgvuldige stedenbouw met respect voor het bestaande. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Fysieke vernieuwing in dit gebied is begonnen. Er zijn tekenen dat het al weer in begint te zakken. Er is een gevoel van onveiligheid. Er is een verloederde woningvoorrraad met veel tijdelijke bewoning. Delflandpleinbuurt: eerste paal is geslagen voor nieuwbouw St. Jan de Doperschool. Voor het Hart Delflandplein wordt een nieuw uitwerkingsplan gemaakt waarbij de inzet is om de bestaande flats te renoveren. Bestaande bebouwing Zuidblok is gesloopt. Nieuwbouw start voorlopig niet. In Staalmanpleinbuurt is langs het ringspoor inmiddels flink wat nieuwbouw toegevoegd. Verder is het Communitycentre Einstein opgeleverd en in gebruik. De openbare ruimte in deze buurt is erg sleets. Er is een deel nieuw aangelegd rond de nieuwbouw. Dit detoneert met het oude deel. Sociale vernieuwing: Dit is een vernieuwingsgebied waar al veel geïnvesteerd is met als resultaat een opgaande lijn. Het is zaak deze vast te houden door middel van blijven investeren zowel sociaal als fysiek in het gebied. 1.2.7 S t a n d v a n z a k e n L e l y l a a n e.o. Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Lelylaan e.o. Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid Tijdpad
gerealiseerd
Nog te realiseren
0
0
277
2010-2014 210 Na 2020 1048 2® fase nnb
0
0 Station als verkeers- en vervoersknooppunt versterken Hoogwaardige economische functies naar gebied •
Lelylaan tweede fase moet nog ontwikkeld worden
Project Lelylaan omvat vijf verschillende deelgebieden. Oorspronkelijk gebied Het plangebied ligt in voormalig stadsdeel Slotervaart en betreft de brede zone aan weerszijden van de Lelylaan vanaf het station over de Ringweg heen tot aan de genzen van stadsdeel Zuid. De betekenis van het station Lelylaan als knooppunt van verschillende modaliteiten van verkeer en vervoer (spoodijn, ringlijn, stadstram en lijnbus) is de laatste jaren gegroeid en zal dat ook in de toekomst nog groeien. De aangekondigde uitbreiding van de metro ringlijn, het regionet en de realisatie van de Hemboog tussen Schiphol en Zaanstad geven het station gelegen op de grens van de westelijke Tuinsteden en de vooroorlogse Stad, in de toekomst strategische betekenis is de ontwikkeling en vernieuwing van het westen van Amsterdam. De omgeving van station Lelylaan is een uitgelezen locatie om de grond beter te benutten en de bebouwing sterk te verdichten. Het
15
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
gebied vraagt om verstedelijking, waarin woningen, kantoren, bedrijven en voorzieningen in een hoogwaardig ingerichte openbare ruimte met elkaar worden vermengd. Stedelijke vernieuwingsplan In het vernieuwingsplan gaat het in dit plangebied vooral om toevoegingen. Wat betreft de woningvoorraad wordt in dit gebied dan ook ingezet op het differentiëren van de eenzijdige woningvoorraad in voormalig Slotervaart. De vraag naar woningen in dit gebied is wel plunform. Belangrijk doel is het maken van de sprong over de ringweg. In het sociale programma is vooral gericht op het toevoegen van voorzieningen maar voor een groot deel zijn de nieuwe bewoners aangewezen op voorzieningen in nabijgelegen wijken. In het economische programma wordt veel aandacht besteed aan het stimuleren van hoogwaardige economische functies in het gebied. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Fysieke vernieuwing: het Andreasensemble is gerealiseerd aan de oostzijde van dit plangebied (Andreasensemble ligt binnen de ringweg), de vernieuwing van de stationslocatie (Bus-en treinstation) gaat door, naast de ontwikkeling van voorzieningen op het deelgebied Podium. De andere plannen zijn stil gezet, waaronder het deelgebied Jan Toorop. Sociale vernieuwing: een aandachtspunt blijft de leefbaarheid en veiligheid rond het station. Lelylaan e.o. gemonitord (outcome) Er wonen op dit moment nog weinig mensen in het plangebied. 1.2.8 O s d o r p Midden Noord Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Osdorp Midden Noord Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
gerealiseerd
Nog te realiseren
216
0
553
2010-2014 268 2015-2019 273 Na 2020 123
n.v.t.
166 (Botteskerksingel)
Openbare ruimte moet gezelliger en veiliger Meer maatschappelijke voorzieningen in de buurt
Tijdpad Oorspronkelijk gebied Het plangebied osdorp Midden Noord ligt ingesloten tussen Tussenmeer aan de zuidkant en Ookmeerweg aan de noordzijde, grenzend aan het open poldedandschap. Aan de westzijde ligt de grens bij de Baden Powellweg en aan de oostzijde de Hoekenesgracht. Wonen in Osdorp Midden Noord heeft veel voordelen, wonen aan de rand van de stad en toch in de buurt van voorzieningen die een grote stad te bieden heeft. De buurt is goed bereikbaar, er is veel ruimte, de woningen zijn betaalbaar. Het Osdorpplein heeft veel te bieden, de Sloterplas en Sloterpark liggen om de hoek. Mara toch gaat het niet goed in de buurt. Veel woningen zijn verouderd en te klein, het openbaar groen is niet goed onderhouden, er is te weinig te doen voor jongeren. En omdat er allemaal dezelfde woningen staan, wonen er vooral mensen die op betaalbare woningen zijn aangewezen. Stedelijke vernieuwingsplan
16
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Het vernieuwingsplan houdt in dat er nieuwere en betere woningen komen. Straten, pleinen en openbaar groen moeten gezelliger en veiliger worden, dat er meer werkgelegenheid komt en vooral ook dat er meer voorzieningen komen voor de bewoners. Te denken valt aan nieuwe scholen, nieuwe speelplaatsen, een jeugdhonk en taallessen. Maar er is eigenlijk maar een manier om Osdorp Midden Noord drastisch aan te passen aan de moderne wooneisen, de woningen die het minst in trek zijn worden gesloopt. Daarvoor in de plaats komt een brede variatie aan nieuwe woningen terug. Eerst bouwen en dan slopen, dat betekent dat bewoners kunnen doorschuiven naar een andere woning binnen de buurt. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Een aantal deelgebieden zijn gereed (Schoolwerktuinenterrein, ElAmien en Botteskerkpark). Voor het deelgebied de Reimerswaalbuurt zijn turn-key afspraken gemaakt tussen Ymere en het stadsdeel. Het middengebied bevat negen blokken en zal blok voor blok uitgevoerd worden, het eerste blok is gerealiseerd maar de woningen in het tweede blok verkopen niet. Eind 2010 is het activiteitencentrum opgeleverd. Voorlopig bouwt Ymere het geplande programma in de Reimerswaalbuurt op basis van voldoende marktopname. Dit betekent een veel langere doodooptijd en het ontstaan van braakliggende terreinen. Sociale vernieuwing: gebied scoort slecht op werkeloosheid, lage inkomens en lage cito-scores. Aandachtspunt bij de ontstane vertraging: aandacht besteden aan de huishoudens die langer moeten blijven zitten in een bouwput enerzijds en leeglopende flats anderzijds. 1.2.9 S t a n d v a n z a k e n D e P u n t Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Infrastructuur/openbare
Zeeheldenbuurt
gerealiseerd
Nog te realiseren
12
0
42
2010-2014 2015-2019
0
450 bij mutatie 2011-2013
242 237
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Opknappen Dijkgraafplein, nieuwe voorzieningen voor ouderen in de buurt
Tijdpad Oorspronkelijk gebied Vernieuwingsgebied de Punt grenst aan de noordkant aan het Bedrijvencentrum Osdorp, ten oosten liggen de vemieuwingsgebieden Osdorp Midden Noord en het Zuidwest Kwadrant, aan de zuidkant de uitbreidingswijk Der Aker en ten westen ligt Begraafplaats Westgaarde. Het vernieuwingsgebied wordt begrensd door de watedoop aan de Osdorper Ban, de Baden Powellweg, de Hogeboomsloot en de ookmeerweg. De Punt is een prettige ruim opgezette woonwijk in Osdorp, rustig met veel aantrekkelijke laagbouwwoningen en voldoende welzijns-, gezondheids- en onderwijsvoorzieningen, winkels en horeca. Toch kan er nog wel wat worden verbeterd. De openbare ruimte is verouderd en is erg stenig van karakter. Bewoners ervaren het Dijkgraafplein vaak als een vervelende, onveilige plek terwijl het plein het hart van de buurt moet zijn. Een deel van de woningen is verouderd en er bestaat behoefte aan meer koopwoningen en woningen in de duurdere huursector. De onderwijsvoorzieningen zijn ook verouderd en de meeste winkels hebben het moeilijk.
17
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Stedelijke vernieuwingsplan Het prettige wonen moet behouden blijven voor de buurt maar er moet wel geïnvesteerd worden op sociaal, economisch en fysiek gebied. De Punt heeft een aantal bijzondere plekken in de openbare ruimte m e t e e n specifieke sfeer. Door vernieuwing van de openbare ruimte kunnen bijzondere plekken worden versterkt. Het Dijkgraafplein is zo'n plek. Een deel van de woningen wordt gesloopt. Sommige seniorenwoningen zijn sterk verouderd In het plan is met name ruimte gereserveerd voor meer woningen voor mindervaliden en ouderen, ook voor steunpunten en een activiteitencentrum. Ouderen moeten langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Daarnaast is er nog aandacht voor kleinschalige bedrijvigheid. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Fysieke vernieuwing: Er worden telkens kleine aantallen woningen op de markt gebracht met een goede prijs/kwaliteit verhouding. De verkoop van deze woningen loopt goed. Voor de komende jaren worden de bestaande plannen verder uitgevoerd met uitzondering van fase 2 en 3 in de Waterschapsbuurt. Deze wordt waarschijnlijk heroverwogen door gewijzigde marktomstandigheden. Daar is inmiddels sprake van een braakliggend terrein. Dit zal in overieg met de bewoners een tijdelijke invulling krijgen. Wat betreft de openbare ruimte: inzetten op de aanpak van het Dijkgraafplein. Sociale vernieuwing: aandacht voor schoon, heel en veilig en de jongerenoveriast rond het Dijkgraafplein 1.2.10 O s d o r p Centrunm N i e u w W e s t Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Osdorp Centrum Nieuw West gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen)
Nog te realiseren
240
547
0
2010-2014 2015-2019
531 412
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Betere inrichting Sloterplasoever, stedelijke uitstraling van het gebied
Voorzieningen/bedrijvigheid
Meer voorzieningen voor echt stadscentrum
Tijdpad Oorspronkelijk gebied Centrum NieuwWest is het hele gebied tussen de Sloterplas, de Osdorpergracht, de Hoekenesgracht en het Hoekenespad. Het centrum van Osdorp groeit, verbetert en wordt het centrum van heel Nieuw West. Dat is nodig omdat een goed ingericht stadscentrum vraagt om meer levendigheid en voorzieningen dan we hier nu hebben. Er moeten betere woningen komen, meer winkels, meer uitgaansruimte in een mooie omgeving. Het centrum van Osdorp heeft een inhaalslag nodig. Stedelijke vernieuwingsplan De vernieuwing van het centrumgebied gebeurt stap voor stap. Er komen meer winkels, meer woningen en meer parkeervoorzieningen en een betere inrichting van de Sloterplasoever aan de Centrumzijde. Centrum NieuwWest moet een stedelijke uitstraling krijgen. Er moeten voorzieningen komen die bij een echt stadscentrum horen pleinen met terrassen en andere horeca, meer
18
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
evenementen en activiteiten. Er moet meer ruimte komen om elkaar te ontmoeten zodat Nieuw West niet alleen aantrekkelijk wordt voor de inwoners van Nieuw West maar voor alle Amsterdammers. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Deze informatie gaat met name om het woningbouwprogramma in de Suchtelen van der Haarebuurt (Suha-buurt). Fysieke vernieuwing: Far West was begonnen met de bouw van blok 1 tot en met 4 boven op de eerder aangelegde parkeerkelder. De verkoop van blok 5 tot en met 7 is gestart. Er wordt pas gebouwd na het behalen van 80% voorverkoop. Wanneer voorverkooppercentage niet wordt gehaald aandacht voor gedeeltelijk openliggende parkeerkelder. Blok B zal worden gestart als blok A volledig is verkocht. Blok C is een samenwerking van Eigen Haard en Far West. Het blok is grotendeels geprojecteerd op erfpachtgrond van Far West. Eigen Haard wil blok C volgens planning bouwen. Herhuisvesting bezit Eigen Haard naast stadsdeellocatie is gestart. In de hele buurt is er sprake van veel zwerfend afval. Sociale vernieuwing: aandacht voor frictie in levensstijl tussen de vaste en de tijdelijke bewoners. 1.2.11 S t a n d v a n z a k e n Meer e n O e v e r Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Meer en Oever gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Nog te realiseren
272
0
716
0
geen
0
Buitenruimte,
0
speelvoorziening Voorzieningen/bedrijvigheid Tijdpad
Voorzieningen complementair aan aanbod Osdorpplein, vestigen kleine bedrijvigheid / kinderdagverblijf afgerond
Oorspronkelijk gebied Het plangebied Meer en Over ligt tussen de Ookmeerweg en sportpark Ookmeer, de Osdorper Ban, de westelijke Geer Banstrook en het Sloterpark. In het gebied was veel ruimte voor nieuwbouw zonder dat er gebouwen gesloopt hoefden te worden. Stedelijke vernieuwingsplan Voor de fysieke vernieuwing van het gebeid was de sloop van de woningen aan de Meer en Vaart van belang. Door de sloop van de drie haakvormige woongebouwen waren er meer mogelijkheden voor een nieuwe stedebouwkundige structuur in het gebied. Het plangebied is in twee delen gesplitst om de herhuisvesting van de bewoners in de te slopen woningen zo goed mogelijk te kunnen regelen. Voor het sociale programma was het vooral belangrijk dat het voorzieningenaanbod buurt- en stadsdeel overstijgend is. Met partijen die actief zijn in het gebied, worden voorzieningen gerealiseerd die complementair zijn aan het aanbod in het nabijgelegen Osdorpplein. Het huisvesten van kleine bedrijvigheid en startende ondernemers is een belangrijk uitgangspunt geweest voor de economische vernieuwing in dit plangebied. Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
19
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
De fysieke vernieuwing is gereed. Aandacht blijven houden voor schoon, heel en veilig. In de gebouwen, in binnenterreinen en in de openbare ruimte. Sociale vernieuwing: aandacht voor de verschillende groepen met verschillende leefstijlen (leefregels toepassen) 1.2.12 S t a n d v a n z a k e n N o o r d o e v e r Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen)
Noordoever
gerealiseerd
Nog te realiseren
0
0
0
2010-2014
160
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Haven en oever Sloterplas aantrekkelijker maken
Voorzieningen/bedrijvigheid Tijdpad
Nog onbekend
Oorspronkelijk gebied De Noordoever ligt aan de Sloterplas. Het vernieuwingsgebied wordt begrensd door de Burgemeester Röellstraat in het noorden, de Siotermeerlaan in het westen, de spoorbaan in het oosten en ten zuiden de oever van de plas. Slotermeer is het oudste deel van de Westelijke tuinsteden, de aanleg vond plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Einde jaren 90 groeide het besef dat er dringend iets moest gebeuren in Slotermeer. De wijk is bij veel bewoners nog steeds geliefd maar kreeg steeds meer te kampen met ovedast, onveiligheid en de algehele indruk van een versleten buurt. Dat vindt eigenlijk iedereen maar over de mate van ingrijpen lopen de opvattingen uiteen. Stedelijke vernieuwingsplan Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een goedaanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een goede huisvesting. Haven en oever van de Sloterplas moeten aantrekkelijker worden. Een deel van de woningen aan de Sloterplas leent zich uitstekend voor bewoners in Slotermeer die iets meer aan wonen kunnen en willen uitgeven en toch graag in de buurt willen blijven wonen. Binnen de sociale huursector worden woningen vooralledei bijzondere doelgroepen gebouwd, waaronder zorgwoningen voor ouderen, jongerenwoningen en woningen voor grote gezinnen. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Er is geen vastgesteld vernieuwingsplan voor dit gebied. Deze collegeperiode gebruiken om een gemeenschappelijke visie op de Sloterplas te ontwikkelen. De periode daarna gebruiken om van de visie een concreet plan te maken. Daarna planrealisatie (na 2019). In deze collegeperiode wel de sociale problematiek in de hofjes aan de Noordzijde oppakken en deels aanpak van de openbare ruimte en realisatie horeca Vuurkorf na het vinden van een geschikte exploitant. Realisatie van Noorderhof Zuid vindt plaats zodra de marktomstandigheden dat toelaten. Uiteindeijke besluit daarover ligt bij de rechtsopvolger van Far West.
20
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
1.2.13 S t a n d v a n z a k e n S l o t e r m e e r Noord Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotermeer Gerealiseerd Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Infrastructuur/openbare
Noord Nog te realiseren
0
0
0
2015-2019 474 Na 2020 432
53
n.t.b.
ruimte
Behoud van groene karakter
Voorzieningen/bedrijvigheid
Voorzieningenniveau verbeteren
Tijdpad
2015 en verder
Oorspronkelijk gebied Het vernieuwingsgebied Slotermeer Noord is een omvangrijk gebied, dat begrensd wordt door de Haarlemmerweg in het noorden, de Jan de Louterbuurt in het westen, het Gerbrandypark en Plein 4045 in het zuiden en de afwateringssloot van de spoorbaan in het oosten. Het is het oudste deel van de Westelijke Tuinsteden, de aanleg vond plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. De wijk bevat op veel plekken nog het authentieke tuinstadkarakter, zoals de befaamde stedenbouwkundige Van Eesteren het ongeveer voor ogen moet hebben gehad. De wijk wordt nog steeds gewaardeerd om het ruim aanwezige groen, de relatieve rust en de betaalbare woningen en de nabijheid van de Sloterplas. Speciale aandacht is nodig voor de problemen in de Dobbebuurt (zuidelijk deel van buurt grenzend aan het Gerbrandypark) waar veel sociale problemen zijn. Er wonen veel grote gezinnen in krappe woningen. In het noorden aan de Haademmerweg is al veel eigen woningbezit maar in de rest van de buurt staan veel goedkope huurwoningen. Stedelijke vernieuwingsplan Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een goed aanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een goede huisvesting. De fysiek vernieuwing bevat een mix aan ingrepen. Met de ingrepen wordt de kwaliteit van het wonen in Slotermeer aanmerkelijk vergroot. Het groen knusse karakter blijft behouden en het voorzieningenniveau verbetert. Daarnaast moet het woningaanbod beter gaan aansluiten op de vraag omdat er meer variatie aan woningen geboden gaat worden met een hogere kwaliteit. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Het Vernieuwingsplan is vastgesteld door de stadsdeelraad maar niet door de gemeenteraad. Ook zijn de corporaties ten gevolge van de kredietcrisis en de stagneren verkoop van nieuwbouw woningen hun plannen aan het herzien. Daarom is het onduidelijk wat er met het huidige vernieuwingsplan Slotermeer Noord gaat gebeuren, wat betreft planning maar ook inhoudelijk. De situatie in Slotermeer-Noord maakt het dringend gewenst om komende jaren zowel sociaal als fysiek aan de slag te gaan. De fysieke vernieuwing is vooral nodig in de Aireystrook, deel Dobbebuurt en Brouwerpad vanwege de (zeer) slechte bouwtechnische staat van deze woningen. Sociale vernieuwing is nodig in het hele gebied waarbij de Dobbebuurt extra aandacht nodig heeft.
21
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
1.2.14 S t a n d v a n z a k e n S l o t e r m e e r Z u i d Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotermeer Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen)
Zuid
Gerealiseerd
Nog te realiseren
0
0
0
Na 2020
1090
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Behoud van groen en rust in het gebied
Voorzieningen/bedrijvigheid Tijdpad
2020 en verder
Oorspronkelijke gebied Het plangebied Slotermeer Zuid is een lang rechthoekig gebied dat wordt begrensd door de burgemeester van Tienhovengracht in Noorden, de Slotermeedaan in het westen, de Burgemeester Röellstraat in het zuiden en de spoorbaan in het westen. Het staat bekend als een woongebied met een echt tuinstedelijk karakter. Het is het oudste deel van de westelijke Tuinsteden, de aanleg vond plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. De wijk bevat op veel plekken nog het authentieke tuinstadkarakter, zoals de befaamde stedenbouwkundige Van Eesteren het ongeveer voor ogen moet hebben gehad. De wijk wordt nog steeds gewaardeerd om het ruim aanwezige groen, de relatieve rust en de betaalbare woningen en de nabijheid van de Sloterplas. Het is een buurt met relatief veel ouderen(65 jaar en ouder) en oudere alleenstaanden van autochtone oorsprong en niet zoveel gezinnen met jonge kinderen. Het besteedbaar inkomen in deze buurt is gemiddeld laag en veel mensen zijn aangewezen op een bijstandsuitkering. Slotermeer Zuid kent relatief weinig voorzieningen. Stedelijke vernieuwingsplan Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een goedaanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een goede huisvesting. Het gebied heeft een aantal kwaliteiten die voor Amsterdam zeldzaam zijn zoals de ruimte en het groen, het flinke aantal laagbouwwoningen, de rust en de nabijheid van de Sloterplas. Die kwaliteiten vormen de kracht van het gebied en die moeten behouden blijven bij de vernieuwing. Bij de aanpak van het gebied wordt speciale aandacht geschonken aanhet karakter van de nieuwbouw, parkeren, het groen en de openbare ruimte.. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Het Vernieuwingsplan is vastgesteld door de stadsdeelraad maar niet door de gemeenteraad. Ook zijn de corporaties ten gevolge van de kredietcrisis en de stagneren verkoop van nieuwbouw woningen hun plannen aan het herzien. Er vindt de komende 10 jaar geen sloop/nieuwbouw plaats in deze buurt. Wel aandacht voor onderhoud van de woningvoorraad. Het gebied bevat veel duplexwoningen. Stadgenoot wil het volume aan studentenwoningen middels labeling en instroom na mutatie (passief) laten toenemen tot 50% van de voorraad. Op den duur zou daarbij een bijpassend voorzieningenniveau kunnen worden gerealiseerd. In de Dichtersbuurt blijvende aandacht voor screening van bewoners
22
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Nadruk komende jaren op de sociale vernieuwing. Het gebied kent vele achterstanden (t.o.v. NAP) met nadruk op leefbaarheid en veiligheid. 1.2.15 S t a n d v a n z a k e n W i l d e m a n b u u r t Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal Renovatie (aantal
woningen) woningen)
Wildemanbuurt
gerealiseerd
Nog te realiseren
0
0
0
Na 2020
0
Nog te bepalen/ evt. keuze
0
Op korte termijn investeringen noodzakelijk in de openbare ruimte
1086
ipv sloop/nieuwbouw Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdelijke hotspot in voormalige garage aan de Notweg
Tijdpad Oorspronkelijk gebied Het gebied Wildemanbuurt wordt begrensd door Geerban, Osdorperban, Meer en Vaart, Groenpad, Hoekenesgracht en de Ookmeerweg. Met name in de Wildemanbuurt verkeren de woningen in slechte staat. Vernieuwing of bij uitstel renovatie is hier zeer wenselijk. Momenteel is de kwaliteit van het groen in de buurt laag. De verwachting is dat door uitstel van de vernieuwing de kwaliteit van het groen snel achteruit zal gaan. Stedelijke vernieuwingsplan Vernieuwingsplan is in 2010 vastgesteld door de stadsdeelraad, uitgaande van sloop nieuwbouw, nieuwbouw Kraemerschool, wijkvoorziening, sociale en economische vernieuwing Voortgang stedelijke vernieuwing (output) Er vindt de komende 10 jaar geen sloop/nieuwbouw plaats behalve nieuwbouw voor de Kraemerschool. Het is sociaal economisch een zwakke buurt met hoge werkeloosheid, lage inkomens, lage subjectieve veiligheidsindex, vervuiling en criminaliteit. Er wordt komend jaar via het gebiedsarrangement extra inzet in de wijk gepleegd. Verder doorgaan met succesvolle projecten als de Garage Notweg en de bewonersinitiatieven. De openbare ruimte is aftands. Op korte termijn zijn er de investeringen nodig om het gebied op peil te houden. Sociaal De Wildeman- en Blomwijckerbuurt heeft een lage sociaaleconomische status in vergelijking met andere buurten in Nieuw- West, maar ook in vergelijking met andere gebieden in Amsterdam. Zo is het gemiddelde gezinsinkomen met € 1481 het laagst van alle vemieuwingsgebieden in Nieuw- West en is het sinds 2005 achteruit gegaan ( t o e n was h e t € 1540). Het aandeel kinderen dat in armoede opgroeit is groter dan gemiddeld in Amsterdam. De werkgelegenheid is het kleinst van alle vemieuwingsgebieden (75 tegenover 594/ banen per 100 inwoners).
23
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
Ruim een derde van de bewoners in de buurt is 55 jaar; 16 % is 75 jaar en ouder, tegenover 5% gemiddeld in Amsterdam. Het aandeel mensen met een Marokkaanse achtergrond is bijna drie keer zo hoog (26%) als gemiddeld in Amsterdam(9%); 1 1 % van de bewoners heeft een Turkse achtergrond. De onderwijsprestaties van de leerlingen in de Wildeman- en Blomwijckerbuurt zijn zwak. Het aantal voortijdig schoolvedaters ligt hoger dan gemiddeld in Nieuw- West en Amsterdam; de cito- scores zijn lager dan gemiddeld en daarmee ook de schooladviezen voor het voorgezet onderwijs. Leedingen hebben minder vaak een startkwalificatie dan gemiddeld in Amsterdam en verzuimen ook meer dan gemiddeld. De subjectieve veiligheidsindex is sterk achteruit gegaan en is daarmee nog ongunstiger dan gemiddeld in Amsterdam.(106 tegenover 76; hoe lager hoe veiliger). Van 2007 t/m 2009 is er intensief met bewoners geparticipeerd over integrale stedelijke vernieuwing in het gebied. Hierdoor zijn verwachtingen gecreëerd over verbetenngen in woning, woonomgeving en voorzieningen. Met name de bewoners van de Wildemanbuurt hebben aangegeven dat hun woning gesloopt moet worden: er zijn veel tocht- en vochtproblemen en de woningen zijn vaak te klein voor de gezinnen die erin wonen. Dit wordt bevestigd in de buurtfoto; het onderhoud van de woning wordt met rapportcijfer 5,8 bijna een punt lager gescoord dat gemiddeld in Amsterdam (6,7). De vertragingen in stedelijke vernieuwing betekenen voor veel bewoners dat ze langer in de Wildeman- en Blomwijckerbuurt moeten blijven wonen; ze hebben niet de middelen om zonder verhuisurgentie in aanmerking te komen voor een woning in een ander gebied. 1.2.16 S t a n d v a n z a k e n S l o t e r v a a r t Noord Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotervaart Sloop (aantal
woningen)
Nieuwbouw (aantal
Renovatie (aantal
woningen)
Noord
gerealiseerd
Nog te realiseren
0
0
0
2010-2014 30 2015-2019 88 Na 2020 268
woningen)
Infrastructuur/openbare
ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid Tijdpad
Plan is in ontwikkeling
Oorspronkelijk gebied In Slotervaart Noord is de Jacob Geelbuurt het meest problematisch. De buurt heeft vooral te maken met veel slechte onderwijsprestaties. Er is een hoog schoolverzuim en veel kinderen veriaten de school vroegtijdig. Stedelijke vernieuwingsplan De Alliantie wil gaan starten met de vernieuwing van de Jacob Geelbuurt. De buurt moet zich ontwikkelen tot een duurzame gezinsbuurt. Voortgang stedelijke vernieuwing (output) De Alliantie wil het vernieuwingsplan afmaken om een kader te hebben voor een integrale aanpak van de buurt en het verkrijgen van peildata voor herhuisvesting.
24
Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' - 1 8 november 2011
De uitvoering wordt sterk gefaseerd. De eerste stap is de bouw van de Huizingaschool. Daarna herontwikkelen schoollocatie (ca. 50 woningen na 2014). Verder nieuwe invulling vinden voor gebouw Islamitisch College. Sociale vernieuwing: doorgaan met Achter de Voordeur-aanpak, bewoners toeleiden naar de basisvoorzieningen en meer inzet op dagelijks beheer met name in relatie tot hoge aantal jongeren overdag in de wijk door de diverse scholen in het gebied.
1.3 G e b r u i k t e b r o n n e n Documenten -
Map Evaluatie Parkstad 2010.
-
Jaarboek Federatie Nieuw West 2011 vernieuwingsplannen van de verschillende deelgebieden.
Intemet -
www.nieuwwest.amsterdam.nl/plannen en proiecten/stedeliike/
Bestanden -
Wonen in Amsterdam (WiA) 2001-2009.
Gespre/c/cen -
-
Gesprek op 20 juli 2011. Stadsdeel Nieuw-West werd vertegenwoordigd door: Gemma Somé (programmamanager procesbureau stedelijke ontwikkeling), Dave Man (afdelingshoofd procesbureau stedelijke ontwikkeling) en Richard Vermolen (afdelingshoofd planning en investering). Diverse momenten van afstemming per telefoon en e-mail tussen WZS en het stadsdeel.
25
Ingescande brief van Wethouder Ossel
Gemeente Amsterdam
Bezoekadres stadhuis, Amstel 1 1011 PN AMSTERDAM postbus ZüZ 1000 AE AMSTERDAM Telefoon 020 552 7208
Wethouder F. Ossel PortefeuiUe Wonen en Wijken, Grote stedenbeleid, Armoedebeleid, Openbare Ruimte en Groen en Haven
Fax 020 552 7266 www.amsterdam.nl
Retouradres: B&W, Postbus 202, 1000 AE AMSTERDAM
Aan Samen Sterk in Nieuw West Van Abbestraat 68 1064 WW Amsterdam
Datum Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer E-mail
6 juni 2012 2012-582
C. Baeten 09-83623183
[email protected]
Bijlage
ondenwerp
Raadsadres inzake de vastgestelde notitie "stedelijke vernieuwing : de stand van zaken in 2011
Geachte heer Rutte, heer Paalvast, heer Heukelom en heer Winter, Uw raadsadres van 15 februari 2012 inzake de vastgestelde notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" heeft de gemeenteraad ontvangen. De gemeenteraad heeft het College van B & W gevraagd hierop te reageren. Ik zal reageren op uw brief namens het College. Algemeen Vooraf wil Ik u graag bedanken voor uw betrokkenheid en inzet bij de stedelijke vernieuwing. Met u ben ik van mening dat vernieuwing niet kan zonder de inzet, mening en betrokkenheid van bewoners. Bij de doorontwikkeling van de stedelijke vernieuwing (bestuursopdracht Hervorming Stedelijke Vernieuwing) is de inbreng van de bewoners dan ook randvoorwaardelijk Bij deze dialoog horen ook onherroepelijk meningsverschillen over wat nodig is aan de mate van vernieuwing. Met elkaar moeten we bezien wat we kunnen doen voor de verbetering en vernieuwing van wijk en buurt. Want de tijden van grootschalig sloop en nieuwbouw zijn in deze tijden van crisis voodopig voorbij. Uw kernvraag is duidelijk. U vraagt ons ervoor te zorgen dat de bewoners van Nieuw West vanaf het allereerste begin betrokken worden bij de plan- en besluitvorming van de stedelijke vernieuwing. Daarvoor zijn stedelijke afspraken gemaakt, de zogenaamde Amsterdamse Kaderafspraken bij vernieuwing en verbetering 2011-2014. Ik ga er van uit dat stadsdelen en corporaties zich goed aan deze afspraken houden.
Het stadhuis is bereikbaar per metro en tram (lijnen 9 en 14), halte Waterlooplein
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest
(Ingescand - AP)
pagina 1 van 5
Reactie wethouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterk in Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6 juni 2012 Pagina 2 van 5
Gemeente Amsterdam
Met deze brief w/il il< reageren op de acht aandachtspunten uit uw raadsadres. Daarbij wW ik w/el vooraf de aandacht vestigen op het doel van de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011". Een groot aantal van uw vragen en opmerkingen hebben betrekking op deze notitie. Deze notitie had voor ons als doel een stand van zaken te geven van de stedelijke vernieuwing in de stad. Met name de voortgang in de 33 aangewezen stedelijke vemieuwingsgebieden had daarbij de aandacht. Andere aspecten van de stedelijke vernieuwing (effecten, mate van betrokkenheid van bewoners, tevredenheid van bewoners met de resultaten) komen in andere landelijke of stedelijke onderzoeken aan de orde. Er is voor gekozen alleen de stadsdelen om informatie te vragen over de stand van zaken. De stadsdelen zijn al jaren voor ons het aanspreekpunt als het gaat om de stedelijke vernieuwing. Stadsdelen hebben een goed overzicht en als er andere meningen zijn bij corporaties, bewoners en ander partijen, horen stadsdelen die te kennen. Ik ga er van uit dat die ook in de notitie benoemd zijn als deze andere meningen invloed hebben op de voortgang. 1 Bronnengebruik U vraagt waarom bewoners en corporaties niet zijn gehoord ten behoeve van het opstellen van deze notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011". U wijst daarbij met name op het verschil van mening tussen de verschillende betrokken partijen in Nieuw West over de verantwoordelijkheid als het gaat om de vernieuwing met betrekking tot de openbare ruimte. Ik ken het meningsverschil over de interpretatie van de Raamovereenkomst over de verantwoordelijkheden in de openbare ruimte. De Raamovereenkomst heeft alleen betrekking op bepaalde vemieuwingsgebieden in Nieuw West en de Kolenkit. Met het onlangs gesloten akkoord moeten die problemen zijn opgelost en kan het (achterstallig) onderhoud van de openbare ruimte weer opgepakt worden door de partijen. Tenslotte wil ik nog opmerken dat ik bekend ben met de Evaluatie Vernieuwing Westelijke Tuinsteden 2010 van 16 december 2010. 2 Effectmeting stedelijke vernieuwing: indicatoren U geeft aan dat dat er geen eenduidige indicatoren zijn afgesproken om de effecten van de stedelijke vernieuwing te meten. U geeft aan dat het dan ook niet gebeurt in de stand van zaken notitie. Er zijn afspraken gemaakt over doelstellingen van de stedelijke vernieuwing, maar op stedelijk niveau. Daaraan gekoppeld zijn ook indicatoren vast gesteld. De notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2 0 1 1 " geeft geen oordeel over het bereiken van de doelstellingen en de gevolgen van de stedelijke vernieuwing. We hebben goed zicht op de effecten van de stedelijke vernieuwing. De effecten van de stedelijke vernieuwing in het algemeen worden regelmatig onderzocht. Het onderzoek " Wonen in Amsterdam" geeft aan dat de leefbaarheid in alle buurten voldoende is. In Nieuw West zijn er afspraken over monitoring van de stedelijke vernieuwing vastgelegd In de Raamovereenkomst. De verantwoordelijkheid van de monitoring is daarmee bij de corporaties komen te liggen, aangezien de corporaties ook de fysieke vernieuwing geheel op zich zouden nemen.
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWesl
(ingescand - AP)
pagina 2 van 5
Reactie wettiouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterkin Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6juni2012
Gemeente Amsterdam
Pagina 3 van 5
Mijn doel is om in de toekomst op een paar meer eenduidige indicatoren te gaan monitoren. Daarbij zal ik gebruik maken van gegevens uit de leefbaarheidsbarometer. De tevredenheid van bewoners zal worden gemeten vanuit het idee daarmee kleinschaliger en sneller/effectiever te kunnen in grijpen als het ergens 'mis' gaat. 3 Samenhang en geloofwaardigheid van de doelstellingen constateert dat in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" onvoldoende duidelijk wordt hoe de sociale en fysieke vernieuwing hebben bijgedragen aan de verbetering van de waardering van bewoners voor hun woonomgeving. heeft gelijk dat deze samenhang en 'wetenschappelijke' bewijsvoering nog onvoldoende is onderzocht. Toch zullen we blijven Investeren in de sociale vernieuwing. Dit is een belangrijk aandachtspunt in de stedelijke vernieuwing van de toekomst, kleinschaliger fysiek ingrijpen en meer in cocreatie met de bewoners is datgene waar die veronderstelde samenhang tussen fysieke en sociale vernieuwing meer moet garanderen. Tevredenheid met de bereikte resultaten U vraagt of ook door verstandig onderhoud, goede handhaving en woningtoewijzing tevredenheid in de en over de buurt bereikt kan worden. Dat is wel de bedoeling. In de toekomst zullen we meer gaan kijken naar andere oplossingen om de kwaliteit van de stad op peil te houden dan sloop/nieuwbouw. De bevolkingssamenstelling van de stedelijke vemieuwingsgebieden vraagt waarom er in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" niet meer aandacht is voor de doelstelling van de stedelijke vernieuwing om een andere bevolkingssamenstelling te bewerkstelligen. Een van de doelstellingen van het ISV op stedelijk niveau is Inderdaad differentiatie van de woningvoorraad en een toename van koop en duurdere huur in vemieuwingsgebieden. Het is mogelijk dat het niet steeds expliciet genoemd wordt in de notitie. Het is overigens niet zo dat de corporaties en gemeente geen aandacht zouden hebben voor de rechten en gevoelens van de zittende huurders. Regelmatig besteden stadsdeel en corporaties ook aandacht aan een goed en intensief participatietraject. 4 Veroudering woningvoorraad U geeft aan in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" een duidelijke definitie van" verouderd" te missen. U mist ook het besef dat er naast preventief onderhoud en reparatie (correctief onderhoud) ook perfectief onderhoud noodzakelijk is om woningen aan de veranderende eisen van de tijd aan te passen. Inderdaad is het moeilijk duidelijk te omschrijven wat "verouderd" precies inhoudt. Verouderd is een relatief begrip. Het heeft namelijk ook te maken met de woningmarktpositie van gebieden. Dezelfde woningen hebben in verschillende marktgebieden een verschillende waarde. Ik denk vooralsnog niet dat de benodigde aanpassingen aan de voorraad bereikt kunnen worden door regulier onderhoud uit te
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest
(ingescand - AP)
pagina 3 van 5
Reactie wetliouder Freek Ossei op Raadsadres Samen Sterk in Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6 juni 2012 Pagina 4 van 5
Gemeente Amsterdam
voeren. Maar ik wil dat in de toekomst wel opnieuw gaan bekijken. Sloop nieuwbouw op grote schaal biedt geen oplossing meer en er moet gekeken worden naar alternatieven om de kwaliteit van de woningvoorraad te waarborgen. 5 Belang van de openbare ruimte U wijst er op dat de openbare ruimte en de verzorging daarvan belangrijk zijn voor bewoners. U geeft aan moeite te hebben met de huidige gang van zaken dat de woonomgeving pas aangepast wordt als de fysieke vernieuwing van de woningen al is uitgevoerd. Het is inderdaad zo dat deze volgorde der dingen gebruikelijk is . Maar met het vertragen van de stedelijke vernieuwing blijft ook vaak het onderhoud van de openbare ruimte achter. De koppeling aan de vernieuwing van de woning moet losgelaten worden en investeringen in de openbare ruimte moeten naar voren worden gehaald. Dat zal ook gebeuren in Nieuw West. 6 Afgrenzing en combinatie van vemieuwingsgebieden U geeft aan problemen te hebben met de begrenzing van de stedelijke vemieuwingsgebieden zoals gebruikt in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011". We hebben in de notitie de grenzen aangehouden die al de hele periode van de stedelijke vernieuwing worden gebruik. Deze grenzen zijn op aangeven van het stadsdeel zo bepaald. In de toekomst kunnen we bekijken of de grenzen moeten worden aangepast of dat we op een andere manier, mogelijk meer op complex niveau, aan de stedelijke vernieuwing gaan werken. 7 Procesmanagement stedelijke vernieuwing U vraagt om een evaluatie van het open planproces zoals dat tot nu toe is uitgevoerd. U ziet regelmatig moeizaam verlopende processen. Het planproces is vooral een verantwoordelijkheid van de stadsdelen, samen met de lokale betrokken partijen. Een evaluatie zal dan ook lokaal niveau uitgevoerd moeten worden. 8 Stedelijke vernieuwing en duurzaamheid U vraagt naar de relatie tussen duurzaamheid en stedelijke vernieuwing en dan met name de relatie tussen duurzaamheid en sloop. Dit is zeker een belangrijk aandachtspunt. Bij de ontwikkeling van de toekomstige aanpak voor verbetering van de stad zal duurzaamheid een belangrijk onderdeel worden. Conclusie en vraag aan de raadsleden Uw noodkreet is duidelijk overgekomen. Zoals ik al eerder heb uitgelegd was de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" vooral bedoeld om de stand van zaken van de voortgang van de stedelijke vernieuwing weer te geven. Veel Inhoudelijke zaken die u aandraagt, hebben wij niet in die fase van het proces betrokken. Wij zijn inmiddels al verder in het proces en denken na over de stedelijke vernieuwing in de toekomst. In het vervolgtraject zullen inderdaad veel van uw vragen aan de orde komen
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest
(ingescand - AP)
pagina 4 van 5
Reactie wettiouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterkin Nieuw-West over stedeiiji<e vernieuwing d.d. 15 februari 2012
Gemeente Amsterdam
zoals de relatie sociaal en fysiek, meer behoud en herstel, betrokkenheid van bewfoners. Ik nodig u daarom nogmaals van harte uit om met mij hierover van gedachten te wisselen. De eerste uitnodiging hiervoor heb ik al gedaan op uw discussieavond op 11 mei jongstleden. Ik laat mijn secretariaat een afspraak met u Inplannen. U vraagt verder om een betere positie voor de bewoners in het planproces. In de Kaderafspraken is daarover het een en ander vastgelegd. Maar vanuit de wijkaanpak heb ik gezien wat bewoners voor een buurt kunnen betekenen. En tenslotte hoor ik ook een sterke behoefte naar meer onderzoek naar de effecten van de stedelijke vernieuwing. Daar zal ik in een later stadium op terugkomen. Ik zal bekijken in hoeverre bestaande onderzoeken op deze vraag een goed antwoord geven.
Met vriendelijke groet.
Freek Ossel Wethouder Wonen
5
20120606BriefFreel
(ingescand - AP)
pagina 5 van 5