PZ Antwerpen (5345) ZONAAL VEILIGHEIDSPLAN 2013 (2014) januari Versie 0.1

PZ Antwerpen (5345) ZONAAL VEILIGHEIDSPLAN 2013 (2014) – 2017 16 januari 2014 Versie 0.1

Versiebeheer Versie

Datum

Aanpassingen

Auteur/gewijzigd door

v0.1

03/02/2013

Definitieve versie

Lokale Politie Antwerpen

Zonaal Veiligheidsplan v0.1

Pagina 1

INHOUDSTAFEL Versiebeheer ........................................................................................................................................... 1 VOORWOORD ......................................................................................................................................... 6 Leeswijzer ........................................................................................................................................ 7 Gebruikte afkortingen: .................................................................................................................... 9 HOOFDSTUK 1 ....................................................................................................................................... 11 VISIE ‐ MISSIE – WAARDEN ................................................................................................................... 11 1.1

Getrokken lessen uit het vorige plan .................................................................................... 12

1.2

Onze belanghebbenden en hun verwachtingen ................................................................... 13

1.3

Visie – Missie – Waarden ...................................................................................................... 17

HOOFDSTUK 2 ....................................................................................................................................... 20 SCANNING EN ANALYSE ........................................................................................................................ 20 2.1

Getrokken lessen uit het vorige plan .................................................................................... 21

2.2

Socio‐economische en demografische beschrijving van de zone ......................................... 21

2.2.1

Globaal Antwerpen ....................................................................................................... 22

2.2.1.1 Situering .................................................................................................................... 22 2.2.1.2 Socio‐demografische gegevens ................................................................................. 25 2.2.1.3 Criminaliteit en overlast ............................................................................................ 25 2.2.1.4 Nieuwe trends ........................................................................................................... 25 2.2.1.5 Zes territoriale afdelingen ......................................................................................... 26 2.2.2

De afdelingen intramuros ............................................................................................. 27

2.2.2.1 Centrum .................................................................................................................... 27 2.2.2.2 City ............................................................................................................................ 30 2.2.2.3 West .......................................................................................................................... 33 2.2.3

De afdelingen extramuros............................................................................................. 36

2.2.3.1 Noord ........................................................................................................................ 36


Pagina 2

2.2.3.2 Oost ........................................................................................................................... 38 2.2.3.3 Zuid ............................................................................................................................ 41 2.2.4 2.3

Besluit ............................................................................................................................ 43

Beeld van de veiligheid en leefbaarheid ............................................................................... 43

2.3.1

Objectieve gegevens ..................................................................................................... 44

2.3.1.1 Criminaliteit ............................................................................................................... 44 2.3.1.2 Overlast ..................................................................................................................... 51 2.3.1.3 Verkeer ...................................................................................................................... 54 2.3.2

Subjectieve gegevens .................................................................................................... 59

2.3.2.1 De Lokale Veiligheidsbevraging en de A‐monitor ..................................................... 59 2.3.2.2 Bevraging van de afdelingschefs ............................................................................... 60 2.3.2.3 Bevraging van de lokale recherche en de federale gerechtelijke politie .................. 62 2.4

Overzicht van de verwachtingen en doelstellingen inzake de externe prioriteiten ............. 65

2.5

Inrichting van het korps ........................................................................................................ 66

2.5.1

Personeelscapaciteit ..................................................................................................... 67

2.5.2

Organogram .................................................................................................................. 69

2.6

Beeld van de dienstverlening en de werking ........................................................................ 72

2.6.1

Uitvoering van de dienstverlening aan de bevolking .................................................... 72

2.6.1.1 Minimale werkingsnormen ....................................................................................... 72 2.6.1.2 Andere operationele afdelingen .............................................................................. 89 2.6.1.3 Opdrachten en taken van federale aard .................................................................. 95 2.6.1.4 Bijdrage aan het nationaal veiligheidsplan .............................................................. 95 2.6.1.5 Impact van Salduz op de werking............................................................................. 96 2.6.2

Beeld van de interne werking ...................................................................................... 96

2.6.2.1 Management van medewerkers .............................................................................. 96 2.6.2.2 Management van middelen ................................................................................... 101 2.6.2.3 Management van processen .................................................................................. 103 2.6.3

Onderzoeksfenomenen ............................................................................................... 105

2.6.3.1 Leiderschap ............................................................................................................. 105


Pagina 3

2.6.3.2 Wijkwerking ............................................................................................................ 107 2.6.3.3 Informatiegestuurde politiezorg (IGPZ) .................................................................. 108 2.6.3.4 Strategische partnerschappen ................................................................................ 109 2.6.3.5 De impact van Salduz op onze minimale werkingsnormen .................................... 110 2.7

Overzicht van de verwachtingen en doelstellingen inzake interne prioriteiten ................. 110

2.8

Samenwerking ..................................................................................................................... 113

2.8.1

Interzonale, bovenlokale en internationale politiesamenwerking ............................. 113

2.8.2

Andere protocols of samenwerkingsakkoorden met niet‐politionele partners ......... 113

2.9

Synthese van de bestede capaciteit.................................................................................... 115

2.9.1

De beschikbare capaciteit ........................................................................................... 116

2.9.2

De onbeschikbaarheden ............................................................................................. 116

HOOFDSTUK 3 ..................................................................................................................................... 117 STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN ....................................................................................................... 117 3.1

De vorige strategische doelstellingen – evaluatie en te trekken lessen ............................. 118

3.2

De strategische doelstellingen 2013‐2017 .......................................................................... 123

3.2.1

Synthese van de argumentatie ................................................................................... 123

Veiligheid en leefbaarheid ...................................................................................................... 123 Dienstverlening en werking .................................................................................................... 126 3.2.2

De strategische doelstellingen .................................................................................... 127

3.2.2.1 Prioritaire doelstellingen inzake veiligheid en leefbaarheid ................................... 127 3.2.2.2 Prioritaire doelstellingen inzake dienstverlening en werking ................................. 139 HOOFDSTUK 4 ..................................................................................................................................... 146 HET COMMUNICATIEBELEID ............................................................................................................... 146 4.1

Externe communicatie ........................................................................................................ 147

4.1.1

Te trekken lessen over de externe communicatie van het politiebeleid 2009‐2012 . 147

4.1.2

Intenties betreffende de externe communicatie van het politiebeleid 2013‐2017 ... 147

4.2

Interne communicatie ......................................................................................................... 147

4.2.1

Te trekken lessen over de interne communicatie van het politiebeleid 2009‐2012 .. 147

4.2.2

Intenties betreffende de interne communicatie van het politiebeleid 2013‐2017 .... 148


Pagina 4

HOOFDSTUK 5 ..................................................................................................................................... 149 GOEDKEURING VAN HET PLAN ........................................................................................................... 149 5.1

Verbeteren en vernieuwen ................................................................................................. 150

5.2

Goedkeuring ........................................................................................................................ 151

HOOFDSTUK 6 ..................................................................................................................................... 152 ACTIEPLANNEN EN PROJECTEN .......................................................................................................... 152 VERSPREIDINGSLIJST ........................................................................................................................... 154 BIJLAGEN ............................................................................................................................................. 155 1 Omschrijving van PZ Antwerpen – globaal en per territoriale afdeling ....................................... 155 2 Personeelskader ........................................................................................................................... 155 3 Risico‐analyse veiligheidsprioriteiten .......................................................................................... 155 4 Evaluatie ...................................................................................................................................... 155 5 Argumentatiemodel ..................................................................................................................... 155


Pagina 5

VOORWOORD Rekening houdend met de verwachtingen van onze belanghebbenden en met een grondige analyse wordt in het zonaal veiligheidsplan vooropgesteld aan welke strategische doelstellingen we de komende vier jaar willen werken. In het plan wordt nog niet beschreven hoe we dit gaan doen, dit komt aan bod in de jaarlijkse actieplannen. Zoals vermeld in de omzendbrief CP 2, is het zonaal veiligheidsplan een beleidsplan van de politie op strategisch niveau. Dit vierjarenplan geldt dan ook als het engagement van de zone voor de komende jaren en concretiseert haar ambitieuze, maar tegelijk realistische en realiseerbare uitdagingen. Het plan dat voorligt is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen verschillende medewerkers van Lokale Politie Antwerpen, onder leiding van de korpschef a.i. en met goedkeuring van de zonale veiligheidsraad. Begin 2011 werd al gestart met de voorbereidingen van dit plan. Daarbij werd zowel voor het luik dienstverlening als voor het luik fenomenen een uitgebreide scannings‐ en analysefase voorzien. We konden daarbij ook rekenen op de medewerking en het advies van externe partners. Waar mogelijk werd steeds gebruik gemaakt van de meest recente informatie en cijfermateriaal. Begin 2013 kunnen we enkel vaststellen dat de resultaten er mogen zijn en we klaar zijn voor de nieuwe uitdagingen die op ons pad liggen. Hoewel de minister van Binnenlandse Zaken uitstel heeft verleend voor het indienen van de plannen, wensen we als korps nu al de geplande ambities aan te vatten. Op die manier kunnen we sneller inspelen op de huidige realiteit. Die realiteit zorgt ervoor dat we als stad maximaal moeten investeren in veiligheid. Veiligheid is inherent verbonden met de kwaliteit van het leven. Elke Antwerpenaar heeft dan ook het recht om zich veilig te voelen in zijn of haar stad, buurt of wijk. Maar veiligheid betekent meer dan enkel een goed werkende politie en justitie. Een integraal veiligheids‐ en preventiebeleid vindt zijn succes in het bundelen van krachten over de sectoren heen. Veiligheid wordt gegarandeerd in samenwerking met verschillende partners. Onderwijs, werkgelegenheid, armoedebestrijding, huisvesting en inburgering spelen, naast politie en justitie, onmiskenbaar een belangrijke rol. En uiteraard is ook de Antwerpenaar zelf een belangrijke speler. Deze elementen vormen de essentie van het geïntegreerde veiligheidsbeleid dat we de komende jaren voort willen uitbouwen. De politie kan echter niet anders dan een primaire rol opnemen in deze materie: de lokale politie van Antwerpen moet er op toezien dat iedereen maximaal zijn fundamentele rechten en vrijheden kan uitoefenen, zonder dat die van anderen met voeten worden getreden. Wie de inherente criminaliteit in onze samenleving wil aanpakken, zal daarbij de bouwstenen van onze samenleving moeten bijsturen. Het gezin, of beter het gezin in al zijn huidige vormen, staat dan centraal. Als we toekomst gericht willen werken, moeten we de samenleving van morgen bijsturen


Pagina 6

door te investeren in de jongeren van nu in hun gezin. Daarmee grijpen we vroegtijdig in op triggers van criminaliteit. De rugzak waarmee iemand door het leven gaat bepaalt hoe hij later in de samenleving staat. Hoe zwaarder de rugzak geladen is, hoe groter de kans dat hij of zij ongelukkig wordt, gestresseerd geraakt, agressief wordt, geweld pleegt. Dit in eerste instantie op zijn of haar gezinsleden, maar daarbuiten ook door inbreuken te plegen op de leefdomeinen van anderen: agressie in het verkeer, overlast, vernielingen en agressie op het straat, agressie en diefstallen wegens druggebruik… Deze laatste opsomming is niet toevallig de opsomming die men terugvindt als men de bevolking bevraagt omtrent hun veiligheidsgevoel. Voor het voorliggend zonaal veiligheidsplan hebben de burgemeester van de politiezone Antwerpen en de procureur des Konings van Antwerpen beslist om de volgende veiligheidsfenomenen als prioritair te beschouwen: Op het domein van veiligheid en leefbaarheid:      

De woninginbraken; De agressieve diefstallen en straatgeweld; Drughandel en daaraan gerelateerde overlast; Het intrafamiliaal geweld; De verkeersveiligheid en –leefbaarheid; De overlast gegenereerd door handelszaken, vuil, uitgaan, woonst en claimgedrag in publieke ruimten.

Op het domein van dienstverlening en werking:    

Het verder optimaliseren van de basisfunctionaliteiten wijkwerking, interventie, onthaal; slachtofferbejegening, lokale recherche, ordehandhaving en verkeer; Het verder uitwerken van een professioneel communicatiebeleid; Het verder uitwerken van een optimale HR‐werking; Het verder optimaliseren van de processen rond het financiële en logistieke beleid.

Deze prioriteiten zullen door middel van jaarlijkse geïntegreerde actieplannen aangepakt worden. Leeswijzer Tijdens het opstellen van dit plan werden we geconfronteerd met twee belangrijke gebeurtenissen die ontegensprekelijk een impact hadden op de organisatie van Lokale Politie Antwerpen. Een eerste was de overstap van voormalig korpschef Eddy Baelemans naar de politiek. Op 14 juni 2012 werd Serge Muyters korpschef ad interim, met als voornaamste bekommernis het garanderen van de continuïteit van de organisatie. Daarnaast kunnen we niet om de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 heen, die leidden tot een nieuwe bestuurscoalitie in Antwerpen. Tijdens het opstellen van dit zonaal veiligheidsplan werd al zoveel mogelijk rekening gehouden met deze nieuwe politieke realiteit: de gekozen prioriteiten sluiten nauw aan bij de ambities van het nieuwe bestuur en er is een maximale integratie van dit plan met het deel veiligheid uit het bestuursakkoord 2013‐2018 voorzien. Daarnaast werd bij de evaluatie van de organisatie al rekening gehouden met de aanstelling van de korpschef ad interim en zijn specifieke


Pagina 7

rol. In dat opzicht is het plan nog meer dan vroeger, zowel een evaluatie van het verleden als een blik op de toekomst.


Pagina 8

Gebruikte afkortingen: ‐ AIK: Arrondissementeel Informatiekruispunt ‐ AVP: Arrondissementeel Veiligheidsplan ‐ ARB: Algemene Reserve en Bijstand ‐ BIN: Buurtinformatienetwerk ‐ Calog: Administratief en logistiek kader ('Cadre administratif et logistique') ‐ CGI: Commissariaat‐Generaal: internationale politiesamenwerking ‐ CSD: Coördinatie‐ en Steundienst ‐ DVZ: Dienst Vreemdelingenzaken ‐ FGP: Federale Gerechtelijke Politie ‐ FTE: Fulltime equivalent ‐ GBA: Voetbalploeg Beerschot (Germinal Beerschot Antwerpen) ‐ IFG: Intrafamiliaal geweld ‐ IGPZ: Informatiegestuurde politiezorg ‐ K&A: Klachten en Aangiften ‐ LAFP: Lokaal aanspreekpunt voor de federale politie ‐ LPA: Lokale Politie Antwerpen ‐ MBTI: Myers‐Briggs types indicator (systematiek om verschillen in persoonlijkheid te classificeren) ‐ NPVB: Nationaal Politieel Veiligheidsbeeld ‐ OCAD: Organisatie voor coördinatie en analyse van dreiging ‐ OGP: Officier van gerechtelijke politie ‐ OBP: Officier van bestuurlijke politie ‐ OMS: Onmiddellijke minnelijke schikking ‐ PBP: Personeelsbehoeftenplan ‐ PLP: Police locale/lokale politie (ministeriële rondzendbrief) ‐ PMI: Police management information ‐ RAFC: Royal Antwerp Football Club ‐ SLAZO: Slachtofferzorg ‐ STOP: Stappers, trappers, openbaar vervoer, privévervoer ‐ SSO: Studiedienst Stadsobservaties ‐ Sv.: Wetboek van Strafvordering ‐ Sw.: Strafwetboek ‐ TCK: Telecommandokamer ‐ TO: Terreinondersteuner ‐ TOF: Terreinofficier ‐ WIK: Wijkinformatiekruispunt ‐ WODCA: Weekendongevallen door controles aanpakken


Pagina 9

‐ ‐

ZVP: Zonaal Veiligheidsplan ZVR: Zonale veiligheidsraad


Pagina 10

HOOFDSTUK 1 VISIE MISSIE – WAARDEN


Pagina 11

1.1

Getrokken lessen uit het vorige plan

Het zonaal veiligheidsplan, het bestuursakkoord van de stad Antwerpen, het verkeersveiligheidsplan en alle andere plannen en beleidsnota's van de stad Antwerpen vormen de fundamenten voor het beleid van Lokale Politie Antwerpen. Deze instrumenten sturen Lokale Politie Antwerpen in het uitvoeren van haar opdrachten en zijn bijgevolg ook bindend voor het ontwikkelen van haar organisatiedoelstellingen. Zij vormen de leidraad voor het strategische, het ondersteunende en het operationele beleid van de politie en gelden als toetssteen voor de evaluatie van elke individuele medewerker in het korps. Professionalisering en cultuurverandering vormen de rode draad doorheen al deze plannen. Boven alles draagt Lokale Politie Antwerpen de professionalisering van de dienstverlening aan de bevolking hoog in het vaandel, maar ook die van de ondersteunende dienstverlening. Daarnaast ligt de klemtoon op kwaliteitsmanagement en cultuurverandering. De grote uitdaging voor de organisatie was vooral de procesmatige manier van werken waarmee we de doelstellingen gestalte zouden geven. Dat is dan ook de belangrijkste realisatie van de afgelopen jaren: een transformatie realiseren van een activiteit‐ en actiegericht korps naar een proces‐ en planmatig werkende dienstverlenende politieorganisatie. Een aantal belangrijke innovaties heeft ons korps enigszins de wind in de zeilen gegeven. Ten eerste hebben de evaluatie van het ZVP 2005–2008 en de in 2008 uitgevoerde scanning en analyse de doelstellingen en acties voor de veiligheidsprioriteiten van het ZVP 2009‐2012 bijgestuurd. Dit mondde uit in twee nieuwe veiligheidsprioriteiten, met name drugsoverlast en intrafamiliaal geweld. Ten tweede voeren we alle acties, zowel de centraal aangestuurde als de territoriaal georganiseerde, meer informatiegestuurd uit. Zo hebben we strategische en operationele briefings in het leven geroepen om de plaats en het tijdstip voor acties zo efficiënt mogelijk te bepalen. In de aanpak van overlast werken we meer buurtgericht: we richten de inspanningen op de plaatsen waar de fenomenen zich het vaakst voordoen. Intrafamiliaal geweld registreren we nu nauwkeuriger en grondiger dan vóór 2009. Door de aanstelling van dossierbeheerders volgen we de problematiek ook nauwgezet op. We pakken ook drugsoverlast intensiever aan, vooral in de afdeling City, die het meest met dit fenomeen wordt geconfronteerd. In het algemeen kunnen we besluiten dat de politionele aanpak geëvolueerd is van een louter reactieve naar een meer informatiegestuurde en proactieve aanpak. Ten derde speelt Lokale Politie Antwerpen ook korter op de bal, coördineert ze op een meer effectieve wijze en werkt ze intenser samen met de bestuurlijke, gerechtelijke en federale partners. De aanpak van woninginbraken, bijvoorbeeld, werd volledig uitgewerkt in samenwerking met het parket, de federale gerechtelijke politie en het stadsbestuur. Het beheersen van de overlast gebeurt in nauw overleg met de stedelijke bedrijfseenheid ‘Samen Leven’ en in samenwerking met het parket. De inspanningen zijn jaar na jaar toegenomen. De capaciteit voor acties wordt efficiënter gepland en de resultaten worden sinds 2005 consequent gemonitord en geëvalueerd. Op het vlak van dienstverlening en interne werking loodste het bestuursakkoord, naast de doelstellingen van het vorige zonaal veiligheidsplan, ons in de juiste richting. Daarmee zag voor het


Pagina 12

eerst een projectmatige aanpak het licht. Voor een organisatie die de gewoonte had om sterk operationeel en ad hoc te reageren, vergde de kennismaking met het planmatig sturen en opvolgen van omvangrijke programma’s een hele aanpassing. Aanvankelijk is de opvolging van het bestuursakkoord eerder moeizaam uit de startblokken geschoten. Zo heeft het bijna een jaar geduurd vooraleer Lokale Politie Antwerpen de juiste richting had gevonden om het bestuursakkoord volwaardig te integreren in haar dagdagelijkse werking. De steun en begeleiding van de bestuurlijke overheid en de stedelijke strategische coördinator zijn cruciaal geweest bij die opstart. Op het einde van de rit bleek dit voor de hele organisatie ‐ en niet in het minst voor de korpsleiding ‐ een leerrijke ervaring. Het staat dan ook vast dat procesmatig werken voor Lokale Politie Antwerpen ook in de toekomst de norm zal worden voor de reguliere werking.

1.2

Onze belanghebbenden en hun verwachtingen

Verwachtingen van de bewoners en bezoekers van Antwerpen1 Elke bewoner en bezoeker van Antwerpen koestert hoge verwachtingen van de politie. Niettegenstaande dit veeleisende verwachtingspatroon, zijn de Antwerpenaren in het algemeen erg tevreden over hun politie. Elk contact met de burger biedt een kans op verbetering van deze perceptie. Een kans die we moeten blijven aangrijpen en die overigens duidelijk een neerslag heeft gekregen in het bestuursakkoord. Wat de bevolking precies van de politie verlangt, wordt op een meer diepgaande manier besproken in hoofdstuk 2 – scanning en analyse. Hieruit blijkt onder andere dat de verwachtingen van de bevolking zelfs per buurt (of per territoriale afdeling) kunnen verschillen. Verwachtingen van de burgemeester Het leven in een grootstad brengt onvermijdelijk veiligheidsproblemen met zich mee. Die realiteit mag echter nooit leiden tot defaitisme, integendeel. Het is een aansporing om als stad maximaal in veiligheid te investeren. Veiligheid is inherent verbonden met de kwaliteit van het leven. Elke Antwerpenaar heeft recht om zich veilig te voelen in zijn of haar stad, buurt of wijk. De veiligheidsprioriteiten waar de komende vier jaren extra hard op wordt ingezet, werden bepaald op basis van de geregistreerde criminaliteitscijfers in onze stad, op basis van de verwachtingen en noden van onze bewoners en op basis van de knowhow en expertise van onze eigen politiemensen, die elke dag op het terrein staan. Uiteraard moeten we beseffen dat niet elk veiligheids‐ of overlastprobleem overal in Antwerpen even sterk aanwezig is: politie, stad en parket moeten alert zijn en hun aanpak fijnmazig afstemmen op de noden van de buurt. De burgemeester koestert de ambitie om de drugshandel en de daarmee gepaard gaande overlast en criminaliteit terug te dringen. We willen ook aandacht blijven besteden aan geweld binnen het gezin. Het gezin is immers de hoeksteen van een gebalanceerde toekomst: kinderen die uit een disfunctionele gezinssituatie komen, vertonen op termijn een hoger risico op deviant gedrag. Door te investeren in gezinnen waar geweld voorkomt, proberen we preventief in te spelen op andere vormen van delinquent gedrag zoals diefstallen en druggebruik. Andere vormen van criminaliteit die 1

Gebaseerd op de A‐monitor, de lokale veiligheidsbevraging, het klantentevredenheidsonderzoek en de bevraging van de afdelingsleiding. Resultaten hiervan zijn opgenomen in het deel ‘scanning en analyse’.


Pagina 13

in ons vizier moeten blijven zijn agressieve diefstallen en het straatgeweld. Ondanks alle preventieve inspanningen van de politie, worden inwoners nog te vaak (en herhaaldelijk) het slachtoffer van woninginbraken. Om dit fenomeen een halt toe te roepen, dringt een geïntegreerde, kwaliteitsvolle en projectmatige aanpak zich op. De maatschappelijke impact van agressieve diefstallen en straatcriminaliteit zijn dan ook niet te onderschatten. Er is niet alleen de emotionele en fysieke schade die deze fenomenen berokkenen aan de slachtoffers, maar we kunnen evenmin heen om het (schok)effect op andere burgers. Op het vlak van verkeersveiligheid, wordt onze stad nog steeds geconfronteerd met een hoog aantal ongevallen en slachtoffers. Bovendien scoren onveilig, agressief en asociaal verkeersgedrag opvallend hoog in de top vijf van zaken die de Antwerpse burger wakker houden. Op die manier wordt de link met het aparte en erg uitgebreide verkeersveiligheidsplan gegarandeerd. Tot slot wenst de zonale veiligheidsraad dat de overlastproblematiek permanent onderworpen blijft aan hoge politiewaakzaamheid. Kleine, op het eerste gezicht, onschuldige incidenten leiden op termijn tot wrevel en ontevredenheid bij de Antwerpenaar. De bekende ‘brokenwindowstheorie' van de Amerikaanse politiewetenschapper George Kelling heeft immers aangetoond dat tekenen van wanorde en buurtverval, zoals vervuiling, leegstand en straatoverlast, het startpunt vormen van een verloederingsproces. Op langere termijn lokken deze tekenen zelfs bepaalde vormen van (ernstige) criminaliteit uit. Door deze uitwassen van wanorde vroegtijdig en consequent aan te pakken, kan een neerwaartse spiraal in buurten en wijken voorkomen of doorbroken worden en kan de heropflakkering van de kwaliteit van het leven geïnitieerd worden. Werken op de bovenstaande veiligheidsprioriteiten is cruciaal, maar tevens slechts één onderdeel van het politiewerk. 95% van haar tijd is de lokale politie van Antwerpen bezig met basispolitiezorg en dienstverlening aan de bevolking. Zo legde zij zich de afgelopen jaren intensief toe op de verbetering van de interventie, de modernisering van het onthaal en het implementeren van de vernieuwde wijkwerking. Het permanent investeren in een kwalitatieve dienstverlening loopt als een rode draad door het politiebeleid. Als we van de politie verwachten dat ze goede service verleent en dat ze criminaliteit en overlast doeltreffend aanpakt, moeten tenslotte de omstandigheden aanwezig zijn om dat effectief te kunnen realiseren. Het is daarom belangrijk om naast de externe oriëntering voldoende oog te hebben voor de interne organisatie en ook daar prioritair werk te maken van enkele aandachtspunten. Verwachtingen van de procureur des Konings2 Wie de inherente criminaliteit in onze samenleving wil aanpakken, moet de bouwstenen van onze samenleving bijsturen. Het gezin, of beter gezegd het gezin in al zijn huidige vormen, staat dan centraal. Als we toekomst gericht willen werken, moeten we de samenleving van morgen bijsturen door te investeren in de jongeren van nu in hun gezin. We moeten ervoor zorgen dat de jongeren opgroeien in een gezin dat waarden en normen heeft en in staat is normoverschrijdend gedrag te vermijden. Dat vergt bovenal een grote discipline, een hoog moreel gehalte, een groot plichtsbesef, 2

‘Ontwerp kadernota voor de arrondissementele en zonale veiligheidsplannen in het Arrondissement Antwerpen’, 02 januari 2013, PdK. H. Dams.


Pagina 14

veel verantwoordelijkheidsgevoel en consequent handelen. Op zich is dit geen opdracht voor politie en justitie, tenzij het ontbreken van deze eigenschappen leidt tot de grootste kwaal die zich momenteel manifesteert in onze gezinnen: intrafamiliaal geweld. Politie en justitie hebben de aanpak van dit geweld steeds prioritair behandeld. Daarbij ging de aandacht voornamelijk naar de geweldpleging op zich. In haar aanpak isoleert justitie echter het geweld van haar oorzaak en haar gevolgen. Door louter dadergericht te werken, de dader te straffen, de dader te verplichten een therapie te volgen, neemt zij niet de oorzaak van dit geweld weg. Bovendien gaat er te weinig aandacht uit naar de nefaste gevolgen van intrafamiliaal geweld op de jongeren in het gezin, die dit zelf later mee dragen naar hun eigen nieuw gezin. Het politionele en justitiële beleid inzake dit fenomeen moet daarom meer dan louter dadergericht zijn. Van haar kant, moet de hulpverlening zich niet louter op het slachtoffer toespitsen. De aanpak waarbij bestuur, hulpverlening en justitie voor een gezin een totaaltraject uitwerken, is een betere optie dan wanneer ieder werkt op zijn domein. De procureur des Konings verwijst hiervoor uitdrukkelijk naar de werking van CO3. De investering door het bestuur, door de hulpverlening, door de politie en door justitie in het gezin is primordiaal, omdat het gezin de eerste levenscirkel is van elke mens. Als mens hebben we nood aan stabiliteit, aan zekerheid in verschillende leefdomeinen. Er worden er negen gedefinieerd: gezin, persoon, goederen, gezondheid, mobiliteit, leefmilieu, inkomen, staat en wereld. Als deze leefdomeinen met problemen beladen zijn, is het moeilijk functioneren als mens. Al deze leefdomeinen bepalen de “rugzak” waarmee iemand door het leven gaat. Hoe zwaarder deze rugzak beladen is, hoe groter de kans dat hij of zij ongelukkig wordt, gestresseerd geraakt, agressief wordt, geweld pleegt. Dit in eerste instantie op zijn of haar gezinsleden, maar daarbuiten ook door inbreuken te plegen op de leefdomeinen van anderen: agressie in het verkeer, overlast, vernielingen en agressie op straat, agressie en diefstallen wegens druggebruik... Deze laatste opsomming is niet toevallig de opsomming die men terugvindt als men de bevolking bevraagt omtrent hun veiligheidsgevoel. Het kader voor de zonale veiligheidsplannen is dan ook duidelijk: we moeten investeren in de negen leefdomeinen en dit met aandacht voor drie speerpunten: ten eerste agressie met prioritaire aandacht voor intrafamiliaal geweld; ten tweede goederen met prioritaire aandacht voor diefstallen in woning; tot slot drugs met bijzondere aandacht voor de volledige keten van trafiek tot gebruiker. In de aanpak spelen drie kernwoorden een rol: integratie, irritatie en innovatie. Dit zal zich verder vertalen in de aanpak door de Procureur. Verwachtingen van de hogere overheid – het NVP en het AVP Het nationaal veiligheidsplan 2012‐2015 somt de nationale veiligheidsprioriteiten op. Daarbij wordt gesteld dat het voeren van een stevig onderbouwd, breed gedragen en op elkaar afgestemd opsporings‐ en vervolgingsbeleid bijdraagt tot een meer leefbare en veiligere samenleving. Dit vertaalt zich in een ketengerichte aanpak van de criminaliteit in het algemeen. Het vooropstellen van prioriteiten mag de politie er evenwel niet van vrijstellen om de kwaliteit in de opsporing van alle misdrijven permanent te verbeteren en aan te passen aan de moderne concepten en technieken. Voorts spitste men zich meer en meer toe op misdrijven die de fysieke integriteit van personen ernstig aantasten. Daarnaast werden, voornamelijk op basis van de beleidsopties van de voogdijministers, het Nationaal Politieel Veiligheidsbeleid (NPVB) 2011 en de prioriteiten van de Europese beleidscyclus, de volgende prioriteiten weerhouden: diefstallen gewapenderhand, geweld


Pagina 15

in de publieke ruimte, drugs, illegale vuurwapenzwendel, terrorisme, intrafamiliaal geweld en geweld tegen vrouwen, mensenhandel, informaticacriminaliteit, fraude en inbraken in woningen en andere gebouwen. De procureur des Konings van Antwerpen heeft in het arrondissementele veiligheidsplan een aantal van die prioriteiten ‐ in het bijzonder van misdrijven die een georganiseerd karakter vertonen en die projectmatig dienen te worden aangepakt ‐ opgenomen. Ook het ZVP houdt binnen de mate van zijn expertise en capaciteit rekening met deze nationale prioriteiten. Dit wordt verder toegelicht in de hoofdstukken 2 en 3. Verwachtingen van de korpschef en de directies3 Het beleid van Lokale Politie Antwerpen wil voortaan mikken op de brede maatschappelijke Antwerpse context. De overgang naar een ketengeoriënteerde fase werd de afgelopen jaren al ingezet met als doel te evolueren naar een meer dienstverlenende organisatie. De ambitie van de korpsleiding is om de hele organisatie af te stemmen op de behoeften en verwachtingen van de burgers, partners en eigen medewerkers. De inspanningen van de afgelopen jaren zullen daarom worden verder gezet. Het behoorlijker bolwerken van de bestaande processen binnen de basisfunctionaliteiten verdient onze bijzondere aandacht: geen nieuwe dingen of projecten, maar een kwaliteitsvolle politie met een kwaliteitstaak voor elke leidinggevende. Inzake organisatiemanagement willen we permanent streven naar het efficiënt en spaarzaam omgaan met de beschikbare mensen en middelen (efficiënte politie), het systematisch evalueren en bijsturen van het beleid (lerende politie) en het voeren van een open communicatie (democratische politie). Inzake criminaliteitsbestrijding wil de korpsleiding investeren in samenwerking en aanvullend werken, door de hokjesmentaliteit van tafel te vegen. Dit vereist niet alleen een verticale samenwerking tussen politie, inlichtingendiensten en parket, maar ook een horizontale samenwerking tussen de verschillende disciplines. De jongste jaren is op dit terrein al baanbrekend werk verricht en het is de ambitie om het korps de volgende jaren in dezelfde richting verder te stuwen. Momenteel worden enkele nieuwe denkpistes onderzocht. Zo bekijken we of de oprichting van een operationele reserve binnen de mogelijkheden ligt en op welke manier we de vaststellingen van woninginbraken verder kunnen professionaliseren. Een ander vraagstuk is of Lokale Politie Antwerpen een betere dienstverlening op poten kan zetten met minder commissariaten. Overigens zal de strijd tegen drugs de volgende jaren explicieter op de voorgrond treden. Deze ‘war on drugs’ biedt allicht kansen om de globale criminaliteit terug te dringen. Hopelijk monden de hierboven geschetste uitdagingen, annex opportuniteiten, uit in initiatieven die onze organisatie naar een hoger niveau tillen4. Tot slot wil Lokale Politie Antwerpen zich (nog verder) extern profileren en haar kennis uitbreiden door bij te dragen aan wetenschappelijk onderzoek en nuttige kennis en relevante ervaring te delen door middel van uitwisselingsbezoeken.

3 4

Gebaseerd op de opdrachtenbrief van S. Muyters bij het indienen van zijn kandidaatstelling voor mandaat korpschef. Voor een uitgebreid overzicht verwijzen we naar de doelstellingen zoals geformuleerd in het bestuursakkoord 2013‐2018 (cfr. bijlage).


Pagina 16

Verwachtingen van de medewerkers5 Ter voorbereiding van het nieuwe bestuursakkoord werd een scanning uitgevoerd over de belangrijkste domeinen binnen onze organisatie. Dit leidde tot een bevraging van een representatieve groep van medewerkers waarin de verwachtingen ten aanzien van de organisatie voor de komende jaren kenbaar werden gemaakt. Daarbij zien we onder meer de nood aan het creëren van een beter evenwicht tussen het privé en professioneel leven: er moet worden nagegaan in welke mate thuiswerk voor bepaalde functies mogelijk is en of bijvoorbeeld een strijkatelier en kinderopvang tot de mogelijkheden behoren. Daarnaast liggen onze medewerkers wakker van algemene HR‐gerelateerde processen die de kwaliteit van de werking kunnen verbeteren: betere instroom en doorstroom van nieuwe collega’s, een strenger absenteïsmebeleid, beeldvorming aanwezige kwaliteit, opwaarderen van functies, het ontwikkelen van een niet‐financiële beloningsstructuur… Daarnaast blijft communicatie een belangrijk aandachtspunt. De medewerkers verwachten nog meer inspanningen inzake een gestroomlijnde communicatie en een betere ondersteuning door technologische middelen: zowel het intranet als de website dienen beter aan te sluiten bij de noden van de medewerkers en er is een expliciete vraag naar een performant kennis‐ en documentatiecentrum. In dit tijdperk van digitalisering is er ook nood aan vereenvoudiging van administratieve taken door het automatiseren van bepaalde werkprocessen. Daarbij horen we tot slot de drang naar ‘back to basics’: politie moet terug een meer gespecialiseerde dienst worden. Daarom moet bekeken worden in welke mate bepaalde niet‐politionele taken kunnen worden uitbesteed aan externe partners.

1.3

Visie – Missie – Waarden

Waarom is Lokale Politie Antwerpen er? De kerntaak van Lokale Politie Antwerpen is het respecteren, verdedigen en maximaal promoten van de fundamentele rechten en vrijheden van elke burger, zonder dat die van anderen in het gedrang komen. Dit doet ze in de eerste plaats door aan alle mensen die in Antwerpen wonen of er op bezoek zijn, een basispolitiezorg aan te bieden. Een klantvriendelijk onthaal, een probleemoplossende wijkwerking, een efficiënte slachtofferzorg, een doeltreffende recherche, een professionele interventie en een politie die lokale gebeurtenissen en/of verkeersafwikkeling in partnerschap beheert, moeten deze kerntaak de juiste invulling geven. Wij willen deze dienstverlening waarborgen voor alle burgers op het volledige grondgebied van Antwerpen. Hoe ziet Lokale Politie Antwerpen zich, waar geloven wij in en wat willen wij voor Antwerpen zijn? Lokale Politie Antwerpen wil een uniforme, dynamische en kleurrijke politiedienst door competent, actiegericht en open te handelen, zodat wij als dienstverlenend team optimaal coproducent zijn van en voor veiligheid op maat van ‘A’.

5

De opgenomen verwachtingen zijn het resultaat van een scanning uitgevoerd in functie van het nieuwe bestuursakkoord (september 2012). De belangrijkste prioritaire krachtlijnen werden vertaald in strategische en na te streven doelstellingen in het bestuursakkoord 2013‐2018 (cfr. bijlage).


Pagina 17

Uniform: Lokale Politie Antwerpen heeft een uniforme look naar uitstraling en inrichting. Naar de burger wordt een eenvormige houding aangenomen die klantgericht, beleefd, luisterbereid, betrouwbaar, beschikbaar en integer is. Onze organisatiestructuur is eenvoudig, stabiel en duidelijk. Onze werking baseert zich op standaardprocessen, een vaste huisstijl en duidelijke communicatievormen. Dynamisch: wij zijn een lerende organisatie die er niet voor terugschrikt om, in functie van de relevante maatschappelijke ontwikkelingen, actief het voortouw te nemen in lokale en, waar nodig, bovenlokale, initiatieven. Wij bouwen een actief humanresourcesbeleid uit om een optimale personeelsinvulling te garanderen en de vereiste competenties aan te trekken of te ontwikkelen. Onze medewerkers zijn behulpzaam, probleemoplossend, vastberaden en doelgericht in functie van de behoeften van de burger. Kleurrijk: elke burger en medewerker herkent zich in onze politiedienst, ongeacht de etnische afkomst, religieuze overtuiging, seksuele geaardheid, geslacht, …. Wij bieden als organisatie zowel horizontaal als verticaal een groot carrièreperspectief. Wij spelen als organisatie in op omstandigheden door toegankelijk te zijn en iedereen een gelijkwaardige behandeling te geven. Competent: wij werken met bekwame mensen op elk niveau. Wij zijn ‘professionals’ in de meest brede zin van het woord en maken ook in moeilijke situaties de juiste strategische, tactische en operationele keuzes. Als organisatie, leggen wij, indien nodig, verantwoording af over onze besluitvorming en uitvoering en dit zowel in teamverband als individueel. Actiegericht: wij functioneren proactief, doelgericht en efficiënt. Wij werken planmatig op korte, middellange en lange termijn. Wij werken projectmatig en resultaatgericht. Wij nemen zelf het initiatief om de behoeften en de verzoeken van de bevolking in Antwerpen snel te detecteren om samen met alle betrokken partners gepaste oplossingen aan te reiken. Open: wij zijn een toegankelijke organisatie en staan open voor andere meningen. De burger wordt als onze volwaardige partner beschouwd. Wij zeggen wat wij doen en doen wat wij zeggen. Wij zijn objectief, eerlijk en breeddenkend. Dienstverlenend: elke burger of externe partner die op ons beroep doet, geniet om het even wanneer, eender waar en onder welke omstandigheid dan ook, een gelijkwaardige en hoogstaande dienstverlening. De beleidsondersteunende diensten in onze organisatie ondersteunen dit principe. Team: wij zijn teamspelers. Elke leidinggevende stuurt aan in functie van het team. Elk contact van de bevolking in Antwerpen met onze organisatie en met elke individuele medewerker straalt dezelfde teamspirit uit. Optimaal: wij zorgen voor een maximale inzet van onze politiezorg. Om steeds het best mogelijke resultaat te bereiken, zijn wij creatief in onze besluitvorming en volhardend in onze inspanningen. Coproducent: wij zijn niet de enige verantwoordelijken voor veiligheid, maar wij positioneren en verankeren ons als bevoorrechte partner in de veiligheidsketen. Wij overleggen en stemmen af met al onze partners.


Pagina 18

Op maat van 'A': wij moeten fijnmazig politioneel maatwerk afleveren op maat van de stad Antwerpen en in functie van de behoeften van iedereen die feitelijk beroep op ons doet.


Pagina 19

HOOFDSTUK 2 SCANNING EN ANALYSE


Pagina 20

2.1

Getrokken lessen uit het vorige plan

Uit de externe scanning in het vorige zonaal veiligheidsplan hebben we vooral geleerd om meer gebruik te maken van de gigantische hoeveelheid informatie. Vandaar dat deze informatie is verwerkt in een handig naslagwerk dat bruikbaar is voor iedere politiemedewerker en voor iedereen die met ons samenwerkt. Er werd een sjabloon gecreëerd dat de leiding van elke afdeling toelaat om het objectieve cijfermateriaal te voorzien van tekst en uitleg. Deze waardevolle documenten hebben als basis gediend bij het aanmaken van de argumentatiematrix bij de keuze van de prioriteiten. Op die manier is ervoor gekozen om, net als bij de methodologie van de federale dienst Strategische Analyse, nog meer rekening te houden met externe factoren (impact, kwetsbaarheid, tendensen…). Tot slot werden aan onze externe partners vijf fenomenen gevraagd die naar hun gevoel ook zeker moesten worden onderzocht (onderzoeksfenomenen). Wat de interne werking betreft, hebben we sinds het vorige zonaal veiligheidsplan talrijke optimalisatietrajecten uitgezet. Voor de interne scanning hebben we dan ook bewust gekozen om de aanwezige bronnen optimaal aan te grijpen en te verwerken, veeleer dan nieuwe stappen te zetten in zelfdiagnose. De interne problemen zijn duidelijk en worden verder bevestigd door bestaand onderzoek. Dit werd bovendien aangevuld met een succespositionering die ons heeft toegelaten de sterkten en zwakten van de programmawerking te evalueren. Ook voor de interne werking werden vijf extra onderzoeksonderwerpen voorgelegd. Verdere analyse moest bepalen in welke mate deze onderwerpen een prioriteit moesten worden. In tegenstelling tot het vorige zonaal veiligheidsplan, hanteren we in dit hoofdstuk een samenvatting van alle bronnen (analyses, interview en onderzoeken) die bij de scanning en analyse van Antwerpen werden gehanteerd. Alle documenten en bronnen worden als bijlage ter beschikking gesteld.

2.2

Socioeconomische en demografische beschrijving van de zone

Antwerpen is een rijzige en erg diverse stad. Ze telt negen districten die allemaal een eigen identiteit en specifiek veiligheidsbeeld hebben. Voor de politieorganisatie is het grondgebied van de stad opgedeeld in zes afdelingen. In dit deel beschrijven we eerst een beeld van de bevolking, de socio‐ economische omgeving en de problemen en uitdagingen van Antwerpen in zijn geheel. Nadien bekijken we dit per politieafdeling, zodat makkelijker kan verwezen worden naar het veiligheidsperspectief. Het beeld werd opgemaakt door de territoriale afdelingen en de dienst misdaadanalyse, aangevuld met gegevens van de lokale recherche.


Pagina 21

2.2.1 Globaal Antwerpen 2.2.1.1 Situering

NOORD

WEST

CITY OOST CENTRUM

ZUID

Legende straatassen Afdelingen

± 1:123.056


Pagina 22

De Schelde is uiteraard manifest aanwezig in de stad en fungeert daarom ook als het geografische referentiepunt bij uitstek. De stroom deelt de stad in twee ongelijke stukken: op de linkerflank situeert zich het kleinere ‘linkeroever’ dat een woon‐ en recreatiegebied is. Het grootste deel van Antwerpen ligt aan de rechteroever: de haven, de kernstad en de districten. De stad is tegen de Schelde aangegroeid en is trapsgewijs uitgebreid aan de hand van halve concentrische cirkels. De eerste, binnenste cirkel wordt begrensd door de Leien, met binnenin (tussen de Schelde en de Leien) het historische en toeristische centrum. Een tweede (halve) cirkel wordt gevormd door de Singel. Een derde cirkel, de Ring, ligt direct naast de Singel. Een vierde, minder bekende (halve) cirkel is de ‘fortengordel’: het is de baan die de vroegere forten met mekaar verbindt (R11). Bereikbaarheid en mobiliteit Antwerpen is een vlot bereikbare stad en het ligt in de lijn van de verwachtingen dat er in de nabije toekomst nog aanzienlijk zal gesleuteld worden aan de verkeersontsluiting van de stad. Deze bereikbaarheid wordt zowel in de hand gewerkt door de centrale ligging in Europa, als door het uitgebouwde transportnetwerk in en rond Antwerpen. Antwerpen ligt op een kruispunt van autosnelwegen en heeft een goede aansluiting op zowel het nationale als het internationale spoorwegverkeer. Met de wagen is er in het zuiden een rechtstreekse verbinding met Brussel (en Parijs) via de A12 en de E19. De E19 naar het noorden verbindt Antwerpen met Nederland (Amsterdam/Breda/Bergen op Zoom). In het westen verbindt de E17 en de expresweg E34 Antwerpen met Gent, de kust en Frankrijk (Rijsel). In het oosten ligt de autosnelweg naar Keulen, Luik, Hasselt en Eindhoven. Antwerpen beschikt over twee betekenisvolle treinstations: Antwerpen‐Centraal en Antwerpen‐ Berchem met internationale en nationale verbindingen. De luchthaven van Deurne wordt grotendeels gebruikt voor goederen‐ of zakenvervoer. In het noorden van de stad, gelegen aan de Schelde, bevindt zich de haven met één van de grootste petrochemische clusters van de wereld. De centrale ligging van Antwerpen en de vlotte bereikbaarheid via verschillende transportmodi biedt enorme troeven, maar oefent tegelijk een dubieuze aantrekkingskracht uit op rondtrekkende dadergroeperingen, op het internationaal en nationaal drugtoerisme en op de smokkel en illegale handel via de haven. Door het uitgebreide netwerk van bussen en trams in de stad, zijn jongeren heel mobiel geworden en worden we meer en meer geconfronteerd met overlast op het openbaar vervoer. Toerisme, sport en vrije tijd Antwerpen is een groeiende toeristische trekpleister, die door haar culturele monumenten en door haar veelzijdig winkelassortiment elke dag opnieuw een aanlokkelijke aantrekkingspool is voor vele mensen. Door de concentratie van veel mensen in de toeristische en commerciële binnenstad, is het aantal gewone en gauwdiefstallen in Antwerpen hoog.


Pagina 23

De stad heeft twee voetbalploegen met elk een eigen stadion: Beerschot AC speelt momenteel in eerste klasse, Antwerp RAFC in tweede klasse. Beide clubs hebben een groot aantal vaste supporters, waarbij de vaste kern van risicosupporters, een vast gegeven vormt op de politieradar. In de stad vinden jaarlijks duizenden evenementen en manifestaties plaats, waarvan er een 200‐tal stadsbreed georganiseerd worden. De aanwezigheid van twee clubs en de organisatie van zoveel evenementen vergt een relatief zware en frequente inzet van politiemensen voor ordehandhaving.


Pagina 24

2.2.1.2 Sociodemografische gegevens  6,3% van de bevolking is niet‐werkend/werkzoekende, 1,5% leeft van een leefloon of gelijkaardig.  In Antwerpen is meer dan de helft van de inwoners alleenstaand of deel van een eenoudergezin. Het aantal gezinnen met of zonder kinderen ligt dicht bij elkaar, namelijk 23% en 22%.  5% van de bevolking is nieuwkomer, hiervan is 50% niet‐Belg.  62% van de inwoners is etnisch Belg, 82% heeft de Belgische nationaliteit.  10% van de bevolking is etnisch Marokkaans. Etnische Nederlanders en Turken maken telkens 4% uit.  De sterkst vertegenwoordigde leeftijdscategorieën in onze stad zijn de kinderen jonger dan tien jaar en de mensen tussen 25‐35 jaar. De minst vertegenwoordigde categorieën zijn de adolescenten en jongvolwassenen tussen 10‐20 jaar en de 60‐plussers. In 2010 waren er ongeveer 485.000 inwoners in Antwerpen. Uit de prognose van SSO6 blijkt dat het aantal inwoners in Antwerpen in de periode 2010 ‐ 2030 zal toenemen tot minimum 554.000 en maximum 605.000. Er zal sprake zijn van een demografische polarisatie: waarschijnlijk zal de bevolking enerzijds sterk verjongen en anderzijds (nog) meer vergrijzen. Ook de inwoners tussen 18 en 64 jaar zullen stijgen in aantal, maar hun aandeel in de bevolking zal wel afnemen. Dit is een belangrijk aandachtspunt, omdat de spanning tussen jongeren en ouderen vaak leidt tot klachten over overlast. 2.2.1.3 Criminaliteit en overlast Het algemene beeld van criminaliteit en overlast verschilt weinig in vergelijking met dat van 20077. Weliswaar is er een zekere schommeling te bespeuren in de frequentie van bepaalde fenomenen, maar er zijn geen structurele veranderingen of in het oog springende nieuwigheden waarneembaar in het criminaliteits‐ en overlastbeeld. Stijgingen hangen nauw samen met een toegenomen problematiek in bepaalde territoriale afdelingen. Zo is de handel in verdovende middelen de laatste jaren erg toegenomen in de afdeling City. We concluderen dit aan de hand van een aantal parameters, zoals de activiteitsstatistieken, de klachten van burgers en de stijgende werkdruk in die afdeling. In het algemeen zijn diefstallen gewapenderhand afgenomen. Nochtans geldt deze algemene tendens niet voor de afdelingen Oost en Centrum. Hieruit volgt dat het minstens even belangrijk is om de veiligheidsproblematiek per afdeling onder de loep te nemen. 2.2.1.4 Nieuwe trends Wat opvalt, is dat het gebruik van geweld en wapens overal in Antwerpen aan het uitdijen is. Zonder enige uitzondering melden alle diensten dat daders zich de afgelopen jaren bedienen van alsmaar meer geweld en dat er vaker wapens worden aangetroffen. Overvallen worden alsmaar 6 7

Studiedienst Stadsobservaties, Pieter Rothier, 2010. Voor uitgebreid cijfermateriaal verwijzen we naar hoofdstuk 2.3.


Pagina 25

gewelddadiger, er wordt meer geweld gebruikt om zich toegang te verschaffen tot een woning en een stijgend aantal jongeren maakt vaker gebruik van een wapen. Bij bepaalde dadergroeperingen is er sprake van excessief geweldgebruik. 2.2.1.5 Zes territoriale afdelingen Van de zes territoriale politieafdelingen zijn er drie die bijna volledig binnen de tweede concentrische cirkel, de Singel, vallen: dat zijn de afdelingen Centrum, City en West. Lokale Politie Antwerpen noemt dit de afdelingen ‘intramuros’. De drie andere afdelingen Noord, Oost en Zuid, vallen volledig buiten de Singel en worden de afdelingen ‘extramuros’ genoemd. Sommige districten spreiden zich uit over de verschillende territoriale afdelingen: District Berendrecht‐Zandvliet‐Lillo: Districkt Ekeren: District Merksem: District Deurne: District Antwerpen: District Borgerhout: District Berchem: District Wilrijk: District Hoboken:


Politieafdeling Noord Politieafdeling Noord Politieafdeling Noord Politieafdelingen Noord en Oost politieafdelingen Noord, Centrum, City, West en Zuid politieafdelingen Oost en City politieafdelingen Oost en Centrum politieafdeling Zuid politieafdeling Zuid

Pagina 26

2.2.2 De afdelingen intramuros

2.2.2.1 Centrum Situering:

CENTRUM


± 1:80.000


Pagina 27

De afdeling omvat het gebied tussen de Leien en de Ring en een deel van Berchem buiten de Ring. De afdeling telt twee grote treinstations en enkele grote verkeersassen. Andere opvallende buurten zijn het diamantkwartier en de horecaclusters in de stationsomgeving en Zurenborg. Demografisch trekt de omvangrijke joodse gemeenschap de aandacht. Deze aanwezigheid heeft repercussies op de personeelsinzet, die georiënteerd wordt naar de beveiliging van de joodse gemeenschap (volgens de dreigingsniveaus die OCAD toebedeelt). De afdeling telt 55,9% inwoners met een Belgische etniciteit (t.o.v. 62% voor globaal Antwerpen). 79% van de bewoners bezit de Belgische nationaliteit (t.o.v. 82,4% voor globaal Antwerpen). Het is opvallend dat Centrum de meeste scholen telt van alle afdelingen. Criminaliteit: Alle wijken van de afdeling Centrum hebben een sterke woonfunctie. Dit impliceert dat er in alle wijken een risico is op:   

diefstallen uit woningen; intrafamiliaal geweld; diefstallen uit voertuigen.

Drugsgebruik en drugshandel blijken vooral een aandachtspunt in de omgeving van de Brederodestraat en de stationsbuurt. De uitgaansbuurt rond het station vormt een permanent risico voor opzettelijke slagen en verwondingen en openbare dronkenschap. Ook in Oud‐Berchem is er een concentratie van slagen en verwondingen. De georganiseerde criminaliteit heeft dan weer haar weg gevonden naar het diamantkwartier, met zijn talloze goudwinkels. Niet zelden worden verschillende van deze winkels in één adem genoemd met feiten van heling, waardoor onmiskenbaar de link kan gelegd worden met het fenomeen ‘diefstal uit woning’. In en rondom het stadspark is er permanente oplettendheid geboden voor zedenfeiten. Tot slot haalt de afdelingsleiding ook nog 2 belangrijke fenomenen aan:  

informaticafraude bij de bankautomaten (meer bepaald in de omgeving van de Brederodestraat); fietsdiefstallen (stationsbuurt).

Verkeer: De parkeeroverlast wordt door de bewoners beschouwd als een hardnekkige plaag. Zelfs op de laad‐ en loszones wordt foutief geparkeerd, waardoor de leveranciers zich dubbel parkeren op de drukke verkeersassen. Ook in de diamantwijk is er een tekort aan parkeerplaatsen voor de leveranciers. Het is frappant dat ook zwakke weggebruikers (hoofdzakelijk de schoolgaande jeugd) zich kennelijk onveilig bewegen in het verkeer, een tendens die zich erg duidelijk aftekent in de afdeling Centrum.


Pagina 28

Ook het foutparkeren in de omgeving van scholen bij het begin en einde van de schooldag, is een problematiek waar de afdeling het hoofd aan dient te bieden. Overlast: Het voornaamste overlastprobleem wordt veroorzaakt door daklozen, bedelaars, dronken personen en druggebruikers in de stationsbuurt (en het Koningin Astridplein in het bijzonder). Rond het station Antwerpen‐Berchem worden met de regelmaat van de klok bedelaars gesignaleerd. Rond het voormalige postsorteercentrum kampt men met drugsoverlast. De afdeling blijft evenmin gespaard van geluidsoverlast. Vooral de horeca (op de Dageraadplaats en in de stationsbuurt) en de twee synagogen zijn bronnen van geluidsoverlast. Klassieke overlastproblemen zoals sluikstort, vandalisme, wildplassen en verkrotting doen zich ook voor in Centrum. Verder is er sprake van hangjongeren op pleintjes in wijk 2 (Paleisstraat) en Oud‐ Berchem. In de omgeving Driekoningenstraat zijn er meldingen van intimiderend gedrag door jongeren. Openbare orde: De aanwezigheid van de joodse gemeenschap en een diamantbuurt heeft een aanzienlijke weerslag op de openbare orde (beschermingsmaatregelen). De openbare orde wordt ook vaak geschaad door de vechtpartijen en de talrijke gevallen van openbare dronkenschap in de omgeving van het Centraal Station.


Pagina 29

2.2.2.2 City Situering:

CITY


± 1:63.360


Pagina 30

De afdeling City ligt volledig binnen de Ring en omvat de gebieden met postcodes 2060 en 2140. De wijken zijn de Atheneumbuurt, de wijk Stuivenberg en Dam en Borgerhout (binnen de Ring). De bevolkingsdichtheid is er buitengewoon hoog. Meer dan de helft van de inwoners (55,7%) is van allochtone afkomst, waarvan Marokkanen het grootste deel uitmaken. 14% van de bevolking is werkloos of leeft van een leefloon. Dat is maar liefst het dubbele van het gemiddelde in Antwerpen. Criminaliteit: Als woongebied vinden we volgende criminaliteitsvormen terug:          

diefstal in woning; diefstallen met geweld, gewapenderhand; slagen en verwondingen; winkeldiefstal; onwettig verblijf; diefstal uit voertuig; gauwdiefstal; intrafamiliaal geweld; fietsdiefstal; jongerencriminaliteit.

De fenomenen kunnen licht verschillen afhankelijk van de wijk. Voor de andere functies komen dezelfde fenomenen terug. Verkeer: Qua verkeer, is de Franklin Rooseveltplaats het hart van de afdeling, omdat van hieruit een aanzienlijk aantal bussen aan‐ en afrijdt. In het verlengde van dit busstation loopt de belangrijke verkeersas Gemeentestraat/Turnhoutsebaan. De Turnhoutsebaan en de Plantijn en Moretuslei zijn daarnaast belangrijke verbindingswegen. Door de grote verkeersdrukte trachten vaste gebruikers alternatieve wegen door Borgerhout te zoeken, wat leidt tot een algemene verkeersdrukte. Er heerst een reusachtige parkeerdruk: de vraag naar parkeerplaatsen overtreft ruimschoots het aanbod. Bijgevolg is foutief parkeren er schering en inslag, ook bij laden en lossen. Voetgangers en vooral fietsers nemen soms op een bijzonder onveilige en asociale wijze deel aan het verkeer. Overlast: Maatschappelijke overlast neemt er buitengewone proporties aan. Op en rond het De Coninckplein vinden we:  

drugoverlast door dealers, kopers en gebruikers; overlast door alcoholverslaafde rondhangers;


Pagina 31

   

geluidsoverlast door horeca en klanten; wildplassen en sluikstorten; vandalisme en graffiti; verkrotting en leegstand.

De voormalige acties 'Fortuna' en 'Minerva' en de huidige operaties 'Saturn' en ‘Argus’, hebben een onmiskenbare impact op de overlast. Dezelfde overlastfenomenen steken ook de kop op op andere locaties in de afdeling City. Rond Free Clinic en de Biekorf, bijvoorbeeld, troepen drugverslaafden samen die voor overlast zorgen. Ook zorgen jongeren op diverse pleintjes voor overlast. Ook sluikstorten is een vaak voorkomend probleem in City. Het correct aanbieden van het huisvuil verloopt voor bepaalde categorieën burgers behoorlijk problematisch. Openbare orde: Het De Coninckplein is een hotspot op het vlak van de openbare orde: drug‐ en alcoholverslaafden verstoren continu de openbare orde door het plegen van hardnekkige overlastfeiten. In de afdeling City worden talrijke evenementen op touw gezet, bijvoorbeeld op het Sint‐Jansplein en Park Spoor Noord.


Pagina 32

2.2.2.3 West Situering:

WEST

Gewelddadige diefstallen West

±

straatassen Afdelingen

1:63.360


Pagina 33

De afdeling West bestaat uit Rechteroever en Linkeroever, van elkaar gescheiden door de Schelde. Rechteroever omvat de oude binnenstad, het Schipperskwartier en het Zuid. Demografisch heeft Rechteroever een laag bevolkingscijfer in vergelijking met de rest van Antwerpen. De uitgesproken hoeveelheid handelszaken en het aanzienlijke aantal kotstudenten (die vaak elders gedomicilieerd zijn) bieden daar een verklaring voor. Inzake etniciteit telt West 62% etnische Belgen (hetzelfde aantal als globaal Antwerpen). In 2007 bedroeg dit nochtans nog 68%. 78% van de inwoners heeft de Belgische nationaliteit (t.o.v. 82% in globaal Antwerpen). West telt met 63% opvallend veel alleenstaanden en gezinnen zonder kinderen tegenover globaal Antwerpen. Criminaliteit:  Diefstallen uit voertuig: deze beheersen vaak de criminaliteitscijfers, vooral in de buurt van de grote parkeergelegenheden (Scheldekaaien, Gedempte Zuiderdokken, Blancefloerlaan). Een reactieve aanpak realiseren blijkt een moeilijke taak, gezien de divergente geografische spreiding van deze gebieden. Dit maakt dat structurele aanpassingen zich opdringen.  Inbraken: diefstallen in woningen zijn minder aan de orde in het winkel‐ en horecagebied, omdat hier nu eenmaal minder gewoond wordt. De Leien blijken hier wel een zwak punt te zijn. Een typisch fenomeen zijn eveneens inbraken in studentenkoten. Het Zuid wordt meer geplaagd door woninginbraken en ook Linkeroever kende in het verleden meerdere pieken.  De notoire winkelas Meir wordt overstelpt door winkel‐ en gauwdiefstallen. Ongeveer de helft van het totale aantal feiten wordt genoteerd in de afdeling West.  Diefstallen met geweld zijn allesbehalve een zeldzaamheid in de criminaliteitsstatistieken van West, met een aandeel van maar liefst bijna 30 % op het totaal. Daders mikken vooral op jongeren en dronken personen en het Schipperskwartier, de studentenbuurt en de uitgaansbuurt manifesteren zich als risicoplaatsen.  Het Schipperskwartier en de uitgaansbuurt op het Zuid worden dikwijls geteisterd door feiten van slagen en verwondingen (waar vaak een duidelijke link is met alcohol‐ of drugsgebruik).  Drugs (meer bepaald harddrugs) worden hoofdzakelijk genuttigd in het energieke uitgaansleven op het Zuid. Verkeer: De Scheldekaaien functioneren als meest actieve verkeersader op Rechteroever. Gezien het autoluwe karakter van grote delen van de binnenstad, zijn parkeerproblemen een ernstige doorn in het oog van de bewoners. De parkeerproblematiek is ook alomtegenwoordig voor de leveranciers en werknemers van de handelaars. Vooral gelegenheidsgebruikers uit het uitgaansleven zorgen voor parkeeroverlast doordat ze zich vaak fout parkeren. De geplande bestemmingswijziging van de Scheldekaaien, waar veel bezoekers zich parkeren tijdens de talrijke evenementen, maken de situatie er niet bepaald rooskleuriger op. Deze sluimerende vrees geldt ook voor de Gedempte Zuiderdokken, want het is onmogelijk te voorspellen hoeveel parkeerplaatsen zullen behouden blijven.


Pagina 34

Overlast: De horecagerelateerde geluidsoverlast is een cruciaal aandachtspunt voor de wijkteams, met name in de horecaclusters van de oude binnenstad en op het Zuid. In de studentenbuurt (vooral rond de Ossenmarkt) klagen de bewoners over overlast die veroorzaakt wordt door de studentenpopulatie. Agressieve bedelaars zijn verantwoordelijk voor overlast op en rondom de commerciële spil Meir‐ Groenplaats, waarbij de belangstelling voor jonge zigeunermeisjes die met petities rondgaan en feiten van zakkenrollerij plegen, geenszins mag verslappen. Daklozen hebben zich een thuis toegemeten op de Groenplaats, waardoor overlast ontstaat voor de handelaars en bezoekers. Vanop het Zuid bereiken ons af en toe specifieke meldingen van overlast, veroorzaakt door sishabars. Het gaat dan om rondhangende jongeren en een aan‐ en afrijden van voertuigen. Bovendien hebben een groep krakers hun actieradius gelegd op het Zuid en dat gaat vanzelfsprekend gepaard met de nodige overlast. Op Linkeroever vormen sluikstort en rondhangende jongeren bij de sociale woningblokken de belangrijkste oorzaak en veroorzakers van overlast. In de zomer verplaatst de jongerenoverlast zich naar het openluchtzwembad De Molen. Openbare orde: Met 1 446 evenementen per jaar neemt de afdeling West het leeuwendeel van de evenementen van alle afdelingen voor haar rekening. De Gedempte Zuiderdokken fungeren als voornaamste trekpleister voor deze evenementen. Deze uitgesproken evenementenconstellatie, werkt een duale situatie in de hand. Enerzijds draagt ze bij tot de sociale cohesie, maar anderzijds veroorzaakt ze voor de bewoners extra overlast en heeft ze gevolgen voor het verkeer. De evenementen wegen ook door op de personeelscapaciteit van de afdeling, gezien West een deel van de openbare ordehandhaving in eigen beheer doet. De horecaclusters hebben eveneens gevolgen voor de openbare orde. Die komt namelijk regelmatig onder spanning te staan door vechtpartijen en openbare dronkenschap.


Pagina 35

2.2.3 De afdelingen extramuros

2.2.3.1 Noord Situering:

NOORD


± 1:100.000


Pagina 36

De naam spreekt voor zich, de afdeling Noord ligt in het noorden van Antwerpen en behelst de districten Merksem, Ekeren, Berendrecht‐Zandvliet‐Lillo en de stadsdelen Luchtbal en het Eilandje. In vergelijking met globaal Antwerpen, kan gesteld worden dat Noord een meer autochtone bewonerspopulatie heeft dan gemiddeld. De belangrijkste functie is residentieel van aard, maar er zijn ook enkele belangrijke economische plaatsen zoals de Bredabaan en het complex Metropolis. Criminaliteit: In alle woongebieden worden volgende risicofenomenen gevonden:    

inbraken in voertuigen; vandalisme; inbraken in woningen; intrafamiliaal geweld.

Op plaatsen waar ook economische activiteiten plaatsvinden, merken we dat inbraken in voertuigen en vandalisme nog relevanter worden. Verkeer: De voornaamste verkeersassen zijn:  

Noorderlaan (N180) ; Groenendaallaan.

De verkeersoverlast en parkeerdruk is het meest uitgesproken nabij het complex Metropolis. Op enkele lokale verbindingswegen vormt snelheid een probleem, zeker in combinatie met het grote aantal fietsers in de spits. Overlast: In de afdeling Noord zijn er enkele gebieden met een hoge bundeling aan sociale woningbouw, hoofdzakelijk gesitueerd op de Luchtbal en de Rozemaai. Jongerenoverlast, vandalisme en buren‐ en buurttwisten vormen er de lokale hete hangijzers. Het Eilandje is het toneel geweest van een actieve reconversiepolitiek, wat zijn weerslag vindt in een uitbreiding van (trendy) horeca, wat natuurlijk klachten genereert vanuit de buurt. In de zomer kunnen jongeren op diverse speelpleintjes voor overlastklachten zorgen. Openbare orde: Er zijn enkele grotere evenementen in de afdeling Noord zoals Schaal Sels. Deze brengen een grote politie‐inzet met zich mee. Vooral de evenementen op het Eilandje zorgen in de afdeling Noord voor de grootste impact. Lokaal zijn er kleinere evenementen met een meer beperkte draagwijdte, zoals bijvoorbeeld het ganzenrijden.


Pagina 37

2.2.3.2 Oost Situering:

OOST


± 1:80.000


Pagina 38

De afdeling Oost omvat het volledige district Deurne en Borgerhout extramuros. Ook delen van Berchem en zelfs een stukje van Merksem liggen in afdeling Oost. In deze afdeling vragen het Sportpaleis, uitgebreid met de Lotto Arena en het Bosuilstadion veel politionele aandacht. Het voordeel van de aantrekkingskracht vormt tevens een nadeel voor de nabijgelegen woonkernen. Demografisch kenmerkt de afdeling zich door een evenwichtige verdeling in leeftijden. Vergeleken met globaal Antwerpen, wonen er in verhouding meer gezinnen zonder kinderen en meer loontrekkenden. Criminaliteit: Als woonzone komen volgende feiten voor:    

woninginbraken; intrafamiliaal geweld; diefstallen uit voertuig; drughandel en –gebruik.

In de economische zones doen winkeldiefstallen, gauwdiefstallen en diefstallen met geweld (inclusief handtasroof) zich voor. Verkeer: Parkeeroverlast komt veelvuldig voor in de afdeling Oost. Tijdens evenementen in het Sportpaleis neemt deze vorm van verkeersongemak enorm toe. Op de grotere verkeersassen Luitenant Lippenslaan en Herentalsebaan overschrijdt men dikwijls de maximumsnelheid. Zwaar vervoer zorgt voor hinder op de Bisschoppenhoflaan. Overlast: De omgeving van het Bisthovenplein in Deurne‐Noord wordt gekenmerkt door jongeren die voor overlast zorgen. Mensen worden er lastiggevallen en vandalisme en kleine brandstichtingen zijn er gangbaar. Door acties van Lokale Politie Antwerpen in de zomer en de installatie van vaste camera’s is de overlast al ernstig teruggedrongen. Verder zijn er nog enkele andere pleintjes die getypeerd worden als jongerenoverlastgevoelige plaatsen: Joe Englishstraat, Van Havreplein … Enkele horeca‐instellingen (cafés) zorgen ook voor overlast. De combinatie van een woonbuurt met horeca blijkt niet altijd een even harmonieus geheel te vormen. Openbare orde: De zwemvijver in het Boekenbergpark zorgt in de zomer voor vele zwemlustigen, wat politioneel toezicht noodzakelijk maakt. Dit wordt geregeld via het toezicht Baywatch, dat ook geldt voor het openluchtzwembad op Linkeroever. Evenementen in het Sportpaleis en de Lotto Arena zorgen steeds voor een indrukwekkende volkstoeloop. Bezoekers komen met de auto of het openbaar vervoer naar de evenementen.


Pagina 39

Hiervoor is telkens een georganiseerde ordedienst noodzakelijk om het verkeer (zowel voetgangers als auto’s) in goede banen te leiden. De meeste klachten zijn verkeersgebonden.


Pagina 40

2.2.3.3 Zuid Situering:

ZUID


±

1:100.000


Pagina 41

De afdeling Zuid omvat het Kiel, Wilrijk en Hoboken. Inzake demografie telt afdeling Zuid 59% etnische Belgen (t.o.v. 62% in globaal Antwerpen) en 86,6% van de inwoners heeft de Belgische nationaliteit (t.o.v. 82% in globaal Antwerpen). Vooral het Kiel telt een grote allochtone gemeenschap. Zuid telt met 39,3% beduidend minder alleenstaanden dan globaal Antwerpen (46,4%). In afdeling Zuid wonen ook meer gezinnen met kinderen: 34,9% (t.o.v. 30,4% voor globaal Antwerpen). Criminaliteit: Diefstallen in woningen en IFG komen voor in alle wijken, gezien de woonfunctie in alle wijken aanwezig is. Op het Kiel zijn de daders van woninginbraken vermoedelijk afkomstig uit de buurt zelf, terwijl het in Wilrijk en Hoboken om rondtrekkende dadergroeperingen gaat. De villawijk in Wilrijk werd ook al geconfronteerd met een specifiek fenomeen: tigerkidnapping. Diefstallen uit voertuigen zijn vooral een probleem op de parking en in de buurt van het Middelheimziekenhuis. De winkelcluster rond de Abdijstraat kent pieken van winkel‐ en gauwdiefstallen. De KMO‐zone rond de A12 en de Kapelstraat krijgen vooral af te rekenen met inbraken in bedrijven. De winkelstraten van Hoboken vormen het decor voor diefstallen met geweld (handtasroven en halskettingdiefstallen). De meeste drugsgerelateerde criminaliteit van de afdeling Zuid (het gaat dan vooral om drugspanden) voeren ons naar het Kiel en Hoboken. Problemen met druggebruikers en vandalisme zijn gekende verschijnselen in de parken van Wilrijk en Hoboken. Veel feiten van vandalisme zijn dan weer voetbalgerelateerd. Verkeer: Alle wijken in de afdeling Zuid hebben af te rekenen met parkeerproblemen en overdreven snelheid. Specifiek voor het Kiel zijn er ook nog eens regelmatig conflicten tussen weggebruikers (vooral in de omgeving Abdijstraat). Daarnaast kent afdeling Zuid ook nog eens een belangrijk hoofdwegennet (R11, A12) dat tijdens de piekuren vaak volstrekt verzadigd geraakt. Overlast: De automarkt aan de A12 is een belangrijke bron van overlast. Zware vrachtwagens die door woonwijken rijden, wekken vaak de ergernis van omwonenden op. Hoboken en het Kiel blijven evenmin gespaard van overlast. Het gaat hier hoofdzakelijk om sluikstort, wildplassen en rondhanggedrag van jongeren. De bewoners ergeren zich vooral aan het 'haantjesgedrag' van bepaalde groepen jongeren. Openbare orde: Na voetbalwestrijden kan de sfeer rond het Beerschotstadion al eens grimmig worden door rivaliteit tussen allochtone jongeren en Beerschotsupporters en loopt de situatie soms danig uit de hand. De ordediensten voetbal zijn voor de afdeling Zuid dan ook noodzakelijk. Ook de vijandige houding van


Pagina 42

sommige allochtone jongeren naar de politiediensten, heeft al tot escalaties geleid waarbij de openbare orde ernstig in het gedrang kwam. 2.2.4 Besluit Uit de analyses van misdaadanalyse, Studiedienst Stadsobservaties (SSO), de territoriale afdelingen en de afdeling Lokale Recherche kan worden afgeleid dat:        

er in de huidige scanning weinig is gewijzigd in het beeld van Antwerpen en van de territoriale afdelingen tegenover 2007; er door alle betrokkenen meer geweld en meer wapenbezit wordt gemeld; er weinig verschuivingen zijn van problemen tussen de territoriale afdelingen onderling; de drugoverlast in de afdeling City is toegenomen; de diefstallen gewapenderhand in de afdelingen Oost en Centrum zijn toegenomen. Hoewel dit fenomeen globaal is afgenomen, is er een stijging in beide afdelingen; gezien de prognose van de demografische evolutie van de komende 20 jaar, de spanningen tussen jongeren en ouderen zouden kunnen toenemen; elke territoriale afdeling graag werkt aan die fenomenen die lokaal belangrijk zijn; er meer nood is aan samenwerking op verschillende niveaus in de aanpak van criminaliteit.

2.3

Beeld van de veiligheid en leefbaarheid

Na de scanning van het grondgebied van Lokale Politie Antwerpen volgt in dit hoofdstuk een beschrijving van de veiligheid en leefbaarheid. De objectieve cijfergegevens zijn nu verrijkt met informatie van de territoriale afdelingen (inclusief de wijkwerking), de lokale recherche, de federale gerechtelijke politie en met informatie uit het nationale veiligheidsbeeld. Voor de interviews werden vaste vragenlijsten gehanteerd en de scanning van de territoriale afdelingen werd voorbereid aan de hand van een vaste format. Aanvullend beschikten we voor de subjectieve gegevens over de resultaten van de A‐monitor en de lokale veiligheidsbevraging.


Pagina 43

2.3.1 Objectieve gegevens

2.3.1.1 Criminaliteit A. Overzicht van de geregistreerde criminaliteit in Antwerpen in 2011 ten opzichte van 2010 Totaal geregistreerde criminaliteit Antwerpen volgens PMI

Diefstal uit voertuig Woninginbraken Diefstal met geweld Handtasroof Diefstal met gebruik of vertoon van een wapen Subtotaal prioriteiten Andere prioriteiten Druggebruik/bezit Drughandel Andere misdrijven Enkelvoudige of gewone diefstal Vandalisme Opzettelijke slagen en verwondingen Gauwdiefstal Fietsdiefstal Winkeldiefstal Geluidshinder Bedreigingen Sluikstort Inbraken in handelszaken Andere inbraken Autodiefstal Verboden wapens Oplichting Valsheid in geschriften Flessentrekkerij Prostitutie Diefstal bromfiets Misbruik van vertrouwen Aanmatiging Huisdiefstal Opzettelijke brandstichting Aanranding der eerbaarheid Verkrachting Bedriegerij Mensenhandel Valse munt Doodslag Exhibitionisme Heling Racisme Diefstal motorfiets Drugsaanmaak Moord Namaking/Vervalsing Andere misdrijven tegen de openbare trouw Gebruiksdiefstal Total Bron: PMI 31/03/2012


2010 N % 4669 8% 5146 9% 1256 2% 374 1% 393 1% 11838 21%

2011 N % 5220 9% 4885 8% 1428 2% 406 1% 351 1% 12290 21%

verschil N

%

551 ‐261 172 32 ‐42 452

12% ‐5% 14% 9% ‐11% 4%

1796 666

3% 1%

2178 674

4% 1%

382 8

21% 1%

7192 6602 6432 3018 2646 2950 1768 1953 1127 1702 1003 808 752 555 381 375 397 324 327 238 245 231 236 158 120 151 245 86 48 93 63 62 48 30 29 36 15 56746

12% 11% 11% 5% 4% 5% 3% 3% 2% 3% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 96%

7882 6969 6428 3554 2870 2832 2026 1702 1533 1430 1026 870 738 572 408 386 315 310 302 276 257 234 197 169 130 126 125 114 102 85 75 75 53 34 25 21 16 59409

13% 12% 11% 6% 5% 5% 3% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%

690 367 ‐4 536 224 ‐118 258 ‐251 406 ‐272 23 62 ‐14 17 27 11 ‐82 ‐14 ‐25 38 12 3 ‐39 11 10 ‐25 ‐120 28 54 ‐8 12 13 5 4 ‐4 ‐15 1 2663

10% 6% 0% 18% 8% ‐4% 15% ‐13% 36% ‐16% 2% 8% ‐2% 3% 7% 3% ‐21% ‐4% ‐8%

5%

Pagina 44

B. Omvang en evolutie van de veiligheidsprioriteiten 2001‐2011 Woninginbraken met/zonder geweld inclusief pogingen 6000

5000

4000

3000

2000

1000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Sinds 2005 zien we een significante stijging in het aantal woninginbraken. Voor de pogingen zien we vanaf 2005 een sterke toename tot 2008 , die nadien is omgebogen tot een daling. Voor de effectief gepleegde inbraken (in tegenstelling tot de pogingen) daarentegen, zien we na een scherpe stijging in 2005 een geleidelijke daling die tot nu aanhoudt. Daarbij manifesteert er zich een seizoenseffect, waarbij de winterpiek van november naar januari is verschoven.


Pagina 45

Diefstallen met geweld of bedreiging 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Na een stelselmatige daling van de diefstallen met geweld tot in 2007, stellen we sinds oktober 2007 een lichte, maar substantieel aanhoudend stijgende trend vast. Voor deze feiten stellen we een beperkt seizoenseffect vast met een piek van april tot en met juni. Handtasroven 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

In 2002 kenden de handtasroven een uitzonderlijke piek. We hadden toen te maken met de zogenaamde boosters, waarbij feiten werden gepleegd door minderjarigen op brommers. Een


Pagina 46

intensieve aanpak van deze verdachtengroep heeft vervolgens geleid tot een daling in 2003 die zich sterk heeft doorgezet tot in 2007. De daaropvolgende jaren stellen we een stagnering van de feiten op een relatief laag niveau vast. Er is een beperkt seizoenseffect met een piek in mei en in de zomermaanden. In 2011 constateren we een relatief hoger aantal pogingen. Diefstallen met gebruik of vertoon van een wapen 700

600

500

400

300

200

100

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Tussen 2002 en 2008 vertonen de jaartotalen een dalende tendens. Na een lichte toename in 2009, is er een stagnering in 2010 en een daling in 2011. De schommelingen in de jaartotalen ontstaan door de verschillende impact van seizoenseffecten: het jaartotaal 2008 ligt lager door een kleinere winterpiek; het hoger jaartotaal 2010 is dan weer te wijten aan het ontbreken van het zomerdal. Voor deze feiten noteren we een fel seizoenseffect met een klassieke winterpiek.


Pagina 47

Diefstallen uit auto 12000

10000

8000

6000

4000

2000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

In 2005 en 2008 noteren we telkens een belangrijke daling van het aantal diefstallen uit auto. Sinds januari 2010 stellen we echter terug een beperkte, maar continue stijging van 3,7 feiten per maand of +228 feiten per jaar vast. Er is een beperkt seizoenseffect met een zomerdal dat vooral in augustus uitgesproken is. Intrafamiliaal geweld 6000

5000

4000

3000

2000

1000

0 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Pagina 48

Het fenomeen intrafamiliaal geweld wordt aan de hand van een label op de registraties opgevolgd. Dit label wordt nog maar sinds 2005 toegekend aan dossiers. Sinds het fenomeen is opgenomen in de prioriteitenlijst, stijgt het aantal registraties. Dit heeft onder meer te maken met de kwaliteit van de registratie: er is geïnvesteerd in opleidingen voor de mensen van interventie. In 2011 merken we voor het eerst een stagnatie van de registraties op. We nemen aan dat de stijgende trend ten gevolge van een betere registratie voorlopig zijn top heeft bereikt en we momenteel met een reële weerspiegeling van de problematiek te maken hebben. Drughandel 1000

800

600

400

200

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Sinds maart 2005 is er een stijgende trend met +0.4 feiten per maand. De stijging zet zich door tot 2010, wanneer we terug een daling en stagnering van het aantal feiten vaststellen. We wijzen er op dat de cijfers met betrekking tot drugshandel weerspiegeld worden in een activiteitsstatistiek, waarbij de evolutie een weerspiegeling is van de inspanningen door de Antwerpse politie om het fenomeen te bestrijden.


Pagina 49

Druggebruik/bezit 3000

2500

2000

1500

1000

500

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

We nemen een algemeen stijgende trend waar met een uitgesproken stijging in december 2007 en november 2009. In juli 2010 is er sprake van een plots uitdovende daling, met een toename in 2011. Net zoals bij drughandel, hebben we hier te maken met een activiteitsstatistiek.


Pagina 50

C. Evolutie minderjarigen. Uit onderzoek van de dienst Misdaadanalyse op de Antwerpse verdachtenbestanden blijkt dat het aandeel minderjarigen dat ernstige feiten pleegt (diefstal met geweld/gewapenderhand en woninginbraak) toegenomen is de afgelopen jaren. Dit beeld wordt ook bevestigd door de lokale recherche. Het onderzoek toont vooral aan dat minderjarigen oververtegenwoordigd zijn bij bepaalde types misdrijven en dat dit vooral zo is voor minderjarige verdachten van Marokkaanse en Oost‐Europese origine. Het is frappant dat we in 2010 een uitzonderlijke piek observeren, die gevolgd wordt door een terugval in 20118. 2.3.1.2 Overlast Om overlast meer doeltreffend aan te pakken, maken de lokale politie van Antwerpen en de toezichthoudende ambtenaren van de stad sinds 2005 gebruik van de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS). In globaal Antwerpen werden in 2011 in totaal 21 595 PV’s uitgeschreven9. De meerderheid van de vaststellingen heeft betrekking op het bevuilen en besmeuren van de openbare ruimte. Daarnaast zien we eveneens vandalisme, geluidshinder en overlast meer naar voor komen. De meeste PV’s werden in de afdelingen City en Centrum uitgeschreven met respectievelijk een aandeel van 40% en 17%. Daarop volgen afdelingen West (16%) en Zuid (12%) en in mindere mate Noord (9%) en Oost (7%).

8 9

Misdrijfanalyse – Corinne Scoyer, februari 2012. Directie Samen Leven.


Pagina 51

Categorie AOM omschrijving

Aantal GAS PV in 2011

%

Bevuilen

9986

46%

Gezondheidsrisico

2377

11%

Gebruik openbaar domein

2337

11%

Openbare rust

2162

10%

Beschadigen

1425

7%

Drugs

1389

6%

Brandveiligheid

739

3%

Prostitutie

343

2%

Gebruik publiek domein

258

1%

Overtredingen op reglement uitbatingsvergunning

165

1%

Terrassen

161

1%

kerstmarkt

105

0,5%

infrastructuur - en nutswerken langs stadswegen

59

0,3%

Huishoudelijke Reglementen

40

0,2%

Taxidiensten

17

0,1%

Gevaarlijk wonen

16

0,1%

Inname openbare domein

5

0,0%

Gebruik stadsinfrastructuur

3

0,0%

Begraafdiensten

1

0,0%

Andere

7

Totaal Stad

21595

0,0% 100%

Wat de aansluitende maatregelen betreft, zien we voor 2011 zeventien sluitingen naar aanleiding van drugs, 51 sluitingen naar aanleiding van geluidsoverlast en 24 maatregelen burgemeester getroffen in het kader van openbare overlast10.

10

Directie Samen Leven.


Pagina 52


Pagina 53

2.3.1.3 Verkeer

A. Evolutie van de geregistreerde verkeersveiligheid 2000‐2011 De volgende tabel geeft het historische verloop van de verkeersonveiligheid in Antwerpen (zonder de ongevallen op autosnelwegen) weer.

totaal aantal ongevallen

ongevallen met doden

ongevallen met zwaargewonden

ongevallen met lichtgewonden

totaal aantal slachtoffers

2000

2 732

34

211

2 487

3 313

2007

2 234

18

206

2 010

2 711

2008

2 268

26

214

2 028

2 701

200911

2 219

17

214

1 988

2 703

2010

1 892

17

159

1 716

2 388

2011

2 247

11

192

2 044

2 773

tabel: verkeersongevallen met doden en gewonden (bron: PMI)

Het aantal geregistreerde ongevallen zakte tussen 2000 en 2006. Daarna volgen de cijfers een stijgende trend tot 2010. De stijging van de laatste jaren is voor het grootste deel te wijten aan de ongevallen met enkel stoffelijke schade. Het aantal ongevallen met lichamelijk letsel of het aantal verkeersdoden nam nauwelijks toe. Het jaar 2010 was op vlak van ongevallen met lichamelijk letsel zelfs eerder gunstig. Mogelijk had dit te maken met de strenge winter en verschuivingen naar andere vervoersmodi. In 2011 is het aantal verkeersongevallen met lichamelijk letsel terug gestegen tot het niveau van 2009, maar bemerken we ook een drastische daling van het aantal ongevallen met dodelijke afloop12.

11

In de evaluatie van het verkeersveiligheidsplan 2009 werden voorlopige cijfers weergegeven. In dit rapport zijn de finale cijfers opgenomen.

12

Voor een uitgebreide analyse met een weergave van de verkeersveiligheid volgens kenmerken van de weggebruiker, verwijzen we naar het evaluatierapport van het Verkeersveiligheidsplan.


Pagina 54

Figuur: totaal aantal verkeersslachtoffers in absolute getallen (bron: PMI)


Pagina 55

B. Geleverde inspanningen inzake verkeersveiligheid Quotum processen-verbaal verkeer Navolgende tabel geeft een overzicht van de p.v.-productie van 1 januari tot 31 december 2011 (query 146). In dit overzicht zijn de verkeersinbreuken opgenomen, evenals de snelheidsovertredingen en de vaststellingen van de onbemande camera's. De definitieve bestemming van de dossiers "in behandeling" is nog niet gekend. Sommige overtreders kunnen immers hun onmiddellijke inning nog betalen (waarna ze de status geviseerd niet verzonden krijgen) of weigeren te betalen (status verzonden aan parket). 2011

verzonden

dossiers in behandeling

LP/CE

27.960

LP/CI

lokaal verwerkte dossiers

totaal

geviseerd

andere

700

4.458

105

33.223

27.326

870

6.247

0

34.443

LP/OP

8.330

264

2.049

13

10.656

LP/N

20.453

273

3.512

38

24.276

LP/O

12.207

118

2.702

69

15.096

LP/VK

216.456

578

26.816

161

244.011

LP/W

35.147

108

7.482

105

42.842

LP/Z

15.407

25

2.736

58

18.226

andere

87

1

20

2

110

TOTAAL

363.373

2.937

56.022

551

422.883

Veiligheid van de zwakke weggebruiker De hiervoor geleverde inspanningen worden geëvalueerd op basis van het aantal processen-verbaal voor volgende overtredingen: - parkeren op het fietspad - parkeren op het trottoir - parkeren op oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers - negeren van het verkeersbord C3 (autovrij gebied) - negeren van de verkeersborden F12a en F103 - voorrang aan voetgangers. Volgende tabel geeft het aantal processen-verbaal weer dat voor de betrokken overtredigen werd opgesteld van 1 januari tot 31 december 2011. P/CI

P/C

P/N

P/O

P/W

P/Z

P/VK

ORIDA

OP (z orida)

parkeren op fietspad

2011

58

230

178

312

36

234

123

65

14

parkeren op trottoir

6.916

4.158

2.438

1.230

3.848

3.123

2.488

853

299

4

25.357

765

374

379

510

688

651

1.042

186

71

6

4.672

1.034

4.070

691

572

6.023

276

824

275

62

0

13.827

125

427

4

0

1.950

19

338

145

9

1

3.018

10

13

2

9

17

14

22

0

0

3

90

8.908

9.272

3.692

2.633

12.562

4.317

4.837

1.524

455

14

48.214

parkeren op oversteekplaatsen voetgangers/fietsers autovrij gebied C3 autovrij gebied F12a-F12b-F103-F105 voorrang aan voetgangers TOTAAL


andere

totaal 0

1.250

Pagina 56

Alcohol Voor 2011 werden 61 000 ademtesten gevraagd waarvan: - 34 000 door de verkeerspolitie - 4 000 per politieafdeling - 3 000 door het ARB. De ademtesten, opgelegd door het principe "botsen is blazen", worden niet opgenomen in deze cijfers. Ze worden afzonderlijk geregistreerd. tot 31.12.2011

aantal ademtesten

resultaten ademtesten

bloed

weigering

OIRB

88

15

1

20

A

P

132

centrum

5.076

city

6.167

62

92

3

0

40

west (incl. Volt)

5.706

171

192

6

5

55

noord

4.494

149

196

3

0

67

oost

4.436

83

120

4

0

28

zuid

5.002

56

71

1

0

18

mobiele ondersteuning

4.525

111

136

2

2

28 256

subtotaal

35.406

764

895

34

8

verkeer

39.049

460

513

2

4

119

74.455

1.224

1.408

36

12

375

TOTAAL


Pagina 57


Pagina 58

2.3.2 Subjectieve gegevens 2.3.2.1 De Lokale Veiligheidsbevraging en de Amonitor In de Lokale Veiligheidsbevraging13 werd op basis van drie parameters een rangschikking gemaakt van fenomenen waar de Antwerpse burger van wakker ligt en waar we als politie aan moeten werken. Deze parameters zijn de frequentie, de gepercipieerde ernst van de problematiek en de evaluatie van de aanpak door de politie. Het is het meest volledige model, maar we wensen wel te beklemtonen dat het onderscheidende vermogen van de twee laatste indicatoren beperkt is: hoe frequenter een probleem opduikt, des te significanter zal het aanwezig zijn in de rangschikking. De resultaten tonen daarbij aan dat de verkeersproblematiek ‐ na rommel op straat ‐ een belangrijke plaats inneemt in de ervaren buurtproblemen: agressief verkeersgedrag, wildparkeren en onaangepaste snelheid in het verkeer, prijken hoog in de top vijf van buurtproblemen. Deze problematieken werden al in de A‐monitor van 2010 naar voren geschoven. De ervaren buurtproblematiek varieert echter van gebied tot gebied. Geografisch zijn er tevens sterke verschillen met betrekking tot het subjectieve onveiligheidsgevoel: 25% van de respondenten voelt zich vaak tot altijd onveilig in Antwerpen, maar dit gevoel varieert al naargelang we te maken hebben met een bepaalde geografische entiteit en haar leeftijdsstratificatie. Tot slot stellen we vast dat de perceptie om het volgende jaar potentieel een slachtoffer te worden van een diefstal op straat in Antwerpen, bijzonder hoog is en leeft bij maar liefst 50% van de respondenten. Voor woninginbraak bedraagt dit percentage slechts 37%14.

13

Aangezien geen Veiligheidsmonitor beschikbaar is, kunnen evoluties met betrekking tot het veiligheidsgevoel niet gemeten worden. Als alternatieve bron hanteren we de Lokale Veiligheidsbevraging Antwerpen (2012), aangevuld met de Antwerpse Monitor (2010) en de Stadsmonitor (2010). De uitgebreide analyse werd opgenomen in het hoofdstuk ‘evaluatie’ van de bijlage. 14 A‐monitor, 2010.


Pagina 59

2.3.2.2 Bevraging van de afdelingschefs Alle afdelingschefs hebben een gemotiveerde keuze van prioriteiten voorgelegd tijdens de scanning van hun afdeling15. In wat volgt, bieden we een algemeen overzicht. Feiten in de diamantsector: Deze specifieke problematiek speelt zich uiteraard exclusief af op het grondgebied van de afdeling Centrum. Nochtans kunnen de feiten die onder deze noemer vallen eveneens worden gecatalogeerd onder andere prioriteiten. Dit weerhoudt de afdelingschef er echter niet van te suggereren dat deze buurt een bijzondere aandacht vereist, aangezien de feiten een andere samenhang vertonen dan in andere gebieden van de afdeling. Sluikstort en bevuilen: Voor drie van de zes afdelingen treden sluikstort en bevuilen op het voorplan: Centrum, West en Noord. Ook bewonersgroepen kaarten dit probleem aan. De administratieve boetes blijken een effectief instrument, dat volop gebruikt wordt in de strijd tegen sluikstort. Opzettelijke slagen en verwondingen: In drie afdelingen nemen opzettelijke slagen en verwondingen een vooraanstaande plaats in in de prioriteitenlijst, met name voor Centrum, West en Noord. In Centrum en Noord wordt daarbij ook expliciet verwezen naar het intrafamiliale geweld. In West situeert het fenomeen zich dan weer voornamelijk in het uitgaansleven en tijdens caféruzies. 15

Voor een exhaustief overzicht van alle documentatie en de bijhorende argumentatie, refereren we aan de documenten die als bijlage is gevoegd.


Pagina 60

Woninginbraken: Met uitzondering van de afdelingen West en City, beschouwde iedere afdelingschef ‘woninginbraak’ als prioriteit. Dit werd in de hand gewerkt door de hoeveelheid feiten, de overlast voor de bevolking en het materiële nadeel. De perceptie om potentieel slachtoffer te worden van een woninginbraak volgend jaar, bedraagt bovendien 37%16. Dankzij de uitgebreide preventiecampagnes tegen dit fenomeen, blijkt uit de cijfers dat 65% van de respondenten aanpassingen aan zijn woning heeft gedaan om inbraak te voorkomen17. Hoewel het aantal effectieve inbraken relatief stabiel is gebleven, nemen we sindsdien wel een stijging van het aantal pogingen waar. De conclusie is dat de grote inspanningen van Lokale Politie Antwerpen om de inbraakpreventie te optimaliseren en een maximaal gedeelte van de bevolking te bereiken met dit preventieaanbod, op zijn minst partieel leidt tot het perverse effect van een stijging van de pogingen. Vandalisme: Vandalisme kwam in twee afdelingen uitdrukkelijk ter sprake (Centrum en Noord). Voornamelijk de veelvuldigheid van de feiten, de houding van de bevolking en het materiële nadeel, voeden het ontwrichtende karakter van dit fenomeen. Vooral de beschadiging van voertuigen valt daarbij op. In afdeling Oost springt vandalisme als gevolg van jongerenoverlast in het oog. Dit is een vaak voorkomende verschijningsvorm van overlast door rondhangende jongeren. In dit geval is ervoor geopteerd om de ruimere problematiek van jongerenoverlast als prioriteit te weerhouden. Geweldsmisdrijven (diefstal met geweld, handtasroof, diefstal gewapenderhand): In zijn totaliteit vormt deze feitenconstellatie een absolute prioriteit voor de afdeling City. In verhouding tot Antwerpen en de andere afdelingen, heeft deze afdeling een opvallend hogere specialisatiegraad. De afdeling City wil dan ook extra inspanningen leveren om dit veiligheidsaspect te beheersen. Naast de afdeling City, geven nog andere afdelingschefs deelaspecten als prioritair aan. Zo signaleert afdeling Centrum de handtasroven, wil de afdeling West de diefstallen met geweld aanpakken en wordt er in Oost gefocust op de handtasroven en de diefstallen gewapenderhand. Afhankelijk van de afdeling zijn deze feiten gerelateerd aan jongeren, drugs of het uitgaansmilieu. Winkeldiefstal en gauwdiefstal: Deze fenomenen werden enkel in de afdeling West weerhouden. Men houdt in de afdeling West de vinger stevig aan de pols, omdat er binnen de wijkwerking, meer bepaald bij het wijkonderzoeksteam, enkele medewerkers zich exclusief concentreren op deze fenomenen. Verkeer: Drie afdelingschefs geven te kennen dat verkeer een prioriteit is. Voor West gaat het over parkeeroverlast, terwijl de afdelingen Zuid en Noord opboksen tegen overdreven snelheid. De Lokale Veiligheidsbevraging toont bovendien aan dat de verkeersproblematiek door de bewoners als het meest problematische buurtprobleem wordt ervaren.

16 17

Lokale Veiligheidsbevraging, 2012. Antwerpse monitor, 2010 (805 respondenten).


Pagina 61

Jongerencriminaliteit en –overlast: De afdelingschefs van Oost en Zuid halen jongerencriminaliteit en –overlast expliciet aan als prioriteit. Enerzijds is er sprake van een generatiekloof: spanningen tussen verschillende culturen en generaties beïnvloeden de perceptie van een ander deel van de bevolking. Anderzijds blijkt uit de operationele realiteit dat er wel degelijk een probleem van rondhanggedrag bestaat aan en rondom de scholen. Drughandel en –overlast: Zowel de afdelingen Oost, Zuid als City willen voorrang geven aan drughandel en –overlast. De afdelingschefs krijgen over deze problematiek veelvuldig signalen van de buurtbewoners. Bovendien is dit fenomeen onlosmakelijk verbonden met andere vormen van criminaliteit. Diefstal uit voertuig: Twee afdelingschefs stellen de prioriteit ‘diefstal uit voertuig’ ter discussie (Zuid en Noord). Deze keuze wordt vooral beargumenteerd op basis van het aantal feiten. De impact van het aantal feiten aan Metropolis werkt voor de afdeling Noord bijvoorbeeld, een en ander in de hand. 2.3.2.3 Bevraging van de lokale recherche en de federale gerechtelijke politie Om de ernst van bepaalde fenomenen beter te kunnen inschatten en de risicoanalyse te kunnen uitvoeren, hebben we advies ingewonnen bij de afdeling lokale recherche en de federale gerechtelijke politie. Hieronder vindt u een samenvattend overzicht voor de vijf onderzoeksfenomenen. Mensenhandel en Prostitutie Dreigingen ‐ Roemenen, Bulgaren, Albanezen;

‐

Afrikaanse mannen, Turken, Marokkanen;

‐

18‐35 jaar, ‘vriendjes’.

Kwetsbaarheid

‐

jonge, naïeve meisjes, kwetsbaar thuismilieu, weglopers;

‐

vrouwen uit Afrika en Oost‐Europa.

Nieuwe trends

‐

verdoken prostitutie;

‐

internetgerelateerde prostitutie;

‐

verschuiving naar illegale arbeid.


Pagina 62

Drughandel: Dreigingen

‐

illegale Noord‐Afrikanen uit de wijk;

‐

18‐40 jaar, straatdealers, huisdealers;

‐

groot verloop, financiële ondersteuning van thuisbasis runners.

Kwetsbaarheid

‐

schoolgaande jeugd, junkies, alle lagen van de bevolking.

Nieuwe trends

‐

Frans drugtoerisme daalt, aantal klanten uit Oost‐ en West‐Vlaanderen stijgt, meer runners, meer vanuit auto’s;

‐

meer ripdeals;

‐

cocaïnetrafiek uit Colombia via Antwerpse haven.

Diefstal met geweld: Dreigingen ‐

hoofdzakelijk minderjarigen, toename 12‐13 jarigen;

‐

overwegend allochtonen (Marokkaans), toename Oost‐Europeanen;

‐

toenemend aantal illegalen (zgn. ‘Algerijnen’).

Kwetsbaarheid

‐

Schipperskwartier, stadspark, metro, tramhaltes, woonbuurten met specifieke etnische bevolkingsgroepen;

‐

oudere dames en jongeren onderling.

Nieuwe trends

‐

meer geweld, meer jonge verdachten.

Diefstal gewapenderhand: Dreigingen ‐ opvallend aandeel Noord‐Afrikanen;


Pagina 63

‐

steeds jonger, steeds gewelddadiger, impulsiever.

Kwetsbaarheid

‐

minder beveiligde doelwitten (nachtwinkels, apotheek, zonnecentra, benzinestations, dokterspraktijk...);

‐

winkelstraten, uitgaansbuurten, prostitutiebuurt, grote verkeersassen, haltes openbaar vervoer;

‐

oudere dames, jongeren onderling, handelszaken.

Nieuwe trends

‐

meer geweld.

‐

sedentaire, rondtrekkende en professionele dadergroepen (België of uit buurlanden);

‐

Noord‐Afrikaanse minderjarigen, Georgiërs, Roemenen;

‐

hoge betrokkenheid Oost‐Europeanen.

Diefstal in woning: Dreigingen

Kwetsbaarheid

‐

Nieuwe trends

‐

woningen, scholen, handelszaken.

verdachten logeren in low budget hotels in Antwerpen of huren goedkope flats.


Pagina 64

2.4 Overzicht van de verwachtingen en doelstellingen inzake de externe prioriteiten Op basis van de beschrijving van de politiezone en uit het beeld van de veiligheid en leefbaarheid van Antwerpen, geven we hier, bij wijze van samenvatting, een overzicht van de verwachtingen van aan te pakken fenomenen. Daarnaast formuleren we eveneens onze visie over hoe deze fenomenen precies dienen te worden aangepakt in de toekomst. Dit overzicht werd aan de ZVR overgemaakt en moet toelaten een gefundeerde keuze te maken van aan te pakken prioriteiten (hoofdstuk 3). Over de fenomenen De lijst met geselecteerde fenomenen is gebaseerd op de top tien uit de scanning, aangevuld met de prioriteiten van het ZVP 2009‐2012, de vijf opgelegde onderzoeksfenomenen en alle problemen die duidelijk naar voor kwamen in het beschrijvende deel van de scanning en analyse. Aangezien steeds een integratie moet beoogd worden van de prioriteiten van het NVP, werden deze in de rechterkolom van het overzicht geplaatst naast de overeenstemmende lokale fenomenen18. Fenomenen in Antwerpen

Nationaal Veiligheidsplan

Opzettelijke slagen en verwondingen en IFG

Intrafamiliaal geweld en geweld tegen vrouwen

Gewone diefstallen

Diefstallen uit voertuigen Winkeldiefstallen Vandalisme Fietsdiefstallen Geluidshinder Woninginbraken

Inbraken in woningen en andere gebouwen

Bedreigingen

Geweld in publieke ruimte

Gauwdiefstallen

Drughandel en –overlast

Drugcriminaliteit

Diefstallen met geweld

Geweld in publieke ruimte

Diefstallen gewapenderhand

Diefstallen gewapenderhand

18 Een aantal fenomenen komen in Antwerpen voor, maar zijn nationaal niet als prioriteit weerhouden. Daarnaast heeft het NVP nog vier andere prioriteiten die niet in bovenstaande lijst genoemd worden. Het gaat om illegale vuurwapenzwendel, informaticacriminaliteit, terrorisme en fraude. Dit zijn zeer gespecialiseerde bovenlokale fenomenen die specifiek door de federale (gerechtelijke) politie worden opgenomen. Ze hebben bijgevolg geen plaats gekregen in de argumentatiematrix voor de keuze van de lokale prioriteiten.


Pagina 65

Mensenhandel en prostitutie

Mensenhandel

Criminaliteit in de diamantsector Sluikstort Verkeer

Jongerencriminaliteit en ‐overlast

Over de aanpak In het vorige zonaal veiligheidsplan werden de acties ter bestrijding van de prioritaire criminaliteitsfenomenen voornamelijk fenomeengericht georiënteerd. Het voordeel van deze aanpak is dat er tijdens de briefing duidelijk gefocust kan worden op de meest recente ontwikkelingen binnen dat fenomeen. Door verschil in daderprofiel, pleegplaats, modus operandi, tijdstip en buurt kon elke actie 'op maat' georganiseerd worden in functie van het fenomeen. Evaluaties van de centraal gecoördineerde acties lijken er echter op te wijzen dat deze acties ZVP (Apollo, Hercules, Ares en Hades) slechts een geringe invloed hebben op de criminaliteitscijfers. Daartegenover staat wel dat er duidelijk minder feiten gepleegd worden op het ogenblik dat de acties daadwerkelijk plaatsvinden; dit effect is evenwel slechts tijdelijk. De actie Saturn V daarentegen, werpt wel degelijk haar vruchten af op langere termijn. Het grote operationele verschil tussen Saturn V en de andere ZVP‐acties ligt in de geografische schaalgrootte. Tijdens Saturn V werkte de politie lang en intensief binnen een beperkte ‐ door straten ‐ afgebakende regio. Tijdens de andere ZVP‐acties werd altijd over verschillende afdelingen heen geopereerd. Er wordt voor het huidige zonaal veiligheidsplan dan ook voor geopteerd om de methodiek van fenomeengericht werken te verschuiven naar een meer buurtgerichte aanpak. Daarmee volgen we tevens het advies van de afdelingschefs die zich al eerder opwierpen als voorstanders van deze methodologie. Vaak concentreren verschillende problemen zich immers op één plek en zijn ze met elkaar verweven. Het lijkt hen dan ook niet zinvol slechts op één specifiek fenomeen te werken. Daarnaast blijven we uiteraard ook verder dadergericht werken. Een gedetailleerde opsomming van de aanpassingen aan de operatieorders zou buiten de scope van dit ZVP vallen. De aanpassingen bestaan in grote lijnen uit het volgende:  

het beperken van het actiegebied tot stratenclusters; het duidelijk definiëren van de opdracht voor de ploegen.

Een meer gedetailleerde uitwerking van het operationele concept zal opgenomen worden in de jaarlijkse actieplannen en de operatieorders.

2.5

Inrichting van het korps

Terwijl dit zonaal veiligheidsplan wordt geschreven, onderzoekt Lokale Politie Antwerpen volop de optimalisatiemogelijkheden van de operationele capaciteit. Een uitdagend nieuw bestuursakkoord noodzaakt ons immers na te denken over aanpassingen aan de organisatiestructuur en het


Pagina 66

personeelsbehoefteplan. Aangezien deze aanpassingen de nodige voorbereidingen vereisen, verwijzen we in dit plan naar de situatie zoals momenteel officieel voorzien. 2.5.1 Personeelscapaciteit 1. Overzicht van de personeelscapaciteit in 2011. Op 31 december 2011 werkten er in totaal 2 657 personeelsleden bij Lokale Politie Antwerpen. 2230 medewerkers maken deel uit van het operationele kader, terwijl de personeelssterkte van het calogkader 427 bedraagt. Tegenover het toen geldende personeelsbehoefteplan betekende dit een beperkte onderbezetting van zestien medewerkers. Nochtans stellen we daarbij grote verschillen vast in deze tekorten, wanneer we ze uitsplitsen naar de graad. Het grootste tekort situeert zich op niveau van de hoofdinspecteurs en de consulenten (niveau B) en assistenten (niveau C). Daarnaast zien we een uitgebreid officierenkader. We brengen wel een kleine nuance aan voor wat betreft het operationele kader: aan de politieschool zwaait slechts twee keer per jaar een promotie af, terwijl ons korps wel geconfronteerd wordt met een continue uitstroom doorheen het jaar.

graad HCP CP HINP INP AGP Totaal OPS niv A niv B niv C niv D Totaal Calog totaal

aantal 11 175 285 1591 168 2230 35 84 229 79 427 2657

PBP

Verschil 14 115 323 1571 174

-3 60 -38 20 -6

2197

33

42 110 260

-7 -26 -31

64

15

476

-49

2673

-16

2. Het nieuwe personeelsbehoefteplan. In 2010 heeft de gemeenteraad een nieuw personeelsbehoefteplan (PBP) goedgekeurd. In vergelijking met het PBP van 2008, dat overwegend rekening hield met de uitbouw van de nieuwe wijkwerking, lag het accent in 2010 op de noden van allerlei gespecialiseerde functies en de reorganisatie van de lokale recherche. Daarbij beoogde men vooral een uitbreiding van het calogkader en hield men bovendien uitdrukkelijk rekening met de 16%‐norm voor calogpersoneel19; een norm die we overigens ruimschoots halen20. Het plan heeft als ambitie om de verdere evolutie naar een kwalitatieve, moderne en dienstverlenende organisatie te bestendigen. De keuze is uiteindelijk gevallen op een eenvormige en eenvoudige functionele structuur met losgekoppelde 19

Ministeriële omzendbrief 1 december 2006 betreffende richtlijnen tot het verlichten en vereenvoudigen van sommige administratieve taken van de lokale politie, BS 29 december 2006. Deze richtlijn bevat een lijst van categorieën van taken die gefaseerd moeten worden overgeheveld naar calogpersoneel. 20 17% van de medewerkers behoort tot het calogkader.


Pagina 67

beleidsuitvoerende en beleidsondersteunende entiteiten, maar met inachtneming van elkaars complementariteit. Het houdt ten slotte ook rekening met onze verplichtingen tegenover de bestuurlijke en gerechtelijke overheid. Zoals reeds eerder aangehaald zal ook dit PBP herzien dienen te worden in functie van de te behalen doelstellingen uit het bestuursakkoord 2013‐2018.

graad HCP CP HINP INP AGP Totaal OPS niv A niv B niv C niv D Totaal Calog totaal


PBP 2001 PBP 2008 PBP 2010 Verschil 2008 ‐2010 13 14 14 0 137 114 115 1 409 322 323 1 1583 1563 1571 8 135 187 174 ‐13 2277 2200 2197 ‐3 17 32 42 10 75 99 110 11 143 249 260 11 83 64 64 0 318 444 476 32 2595 2644 2673 29

Pagina 68

2.5.2 Organogram De algemene leiding van Lokale Politie Antwerpen is, zoals wettelijk voorzien, in handen van de korpschef.

Het korps hanteert een eenvormige en eenvoudige functionele structuur doorheen de politieorganisatie met:  afgescheiden beleidsuitvoerende en beleidsondersteunende entiteiten;  ondersteunende directies die een functionele band ten overstaan van elkaar en de beleidsrealiserende onderdelen hebben;  afzonderlijke directies humanresourcesmanagement (HRM), financiën en logistiek en communicatie;  een optimale invulling van de basisfunctionaliteiten interventie, wijkwerking, onthaal, verkeer, recherche, openbare orde en slachtofferzorg.

Met het wettelijke takenpakket van de lokale politie in het achterhoofd, wordt het zwaartepunt van de organisatie gelegd bij de beleidsuitvoerende tak, die bestaat uit de zes territoriale afdelingen aangevuld met de afdeling verkeerspolitie. Zij vertegenwoordigen circa twee derde van de totale voorziene personeelscapaciteit. Heel het gamma aan basispolitiezorg, met uitzondering van de lokale recherche, zit met andere woorden dicht bij de bevolking (zie organogram territoriale afdelingen). De beleidsuitvoerende entiteiten worden ondersteund en gefaciliteerd door de directie operaties, de directie opsporingen ‐ LIK ‐ nazorg, de directie HRM, de directie financiën en logistiek en de directie communicatie, die samen de beleidsondersteunende entiteit vormen. Deze directies staan in voor zowel de beleidsontwikkeling (expertise en haalbaarheid) als voor de beleidsuitvoering (financiën, logistiek, personeel, communicatie, gespecialiseerde steun…). Hun taak omvat zowel korpsbrede als heel gerichte ondersteuning van bepaalde korpsonderdelen. Voor de precieze personeelssterkte, verwijzen we naar de bijlage.


Pagina 69

Het organogram van de politiezone

korpschef

kwaliteitszorg

staf korpschef • • • •

• klantendienst • intern toezicht • audit – BOI

advies secretariaat integriteit IDPB

directie operaties eerstelijnspolitie • operationele ondersteuning • openbare orde • TCK nabijheidspolitie

territoriale afdelingen Centrum

City

Noord

Zuid

West

Oost

• centrale preventie • algemene steun • diversiteit verkeerspolitie directie opsporingen/LIK/nazorg • lokale recherche • lokaal informatiekruispunt • nazorg directie HRM • • • • •

personeelsbeheer rekrutering & loopbaanbeheer VTOE welzijn op het werk functioneel beheer directie financiën & logistiek

• • • • •

aankoop & facturatie techniek & logistiek ICT juridische dienst financiën directie communicatie

beleidsuitvoerend

beleidsondersteunend

• • • • •

communicatie perswoordvoering documentatie- & kenniscentrum politiemuseum fotokopiedienst

staf diensten korpschef


Pagina 70

Het organogram van een territoriale afdeling. N/O/Z/Ce/Ci/W

Leiding & coördinatie

Algemene politiewerking (Onthaal/Interventie)

Staf

Secretariaat

Gerechtelijk bureel

Wijkwerking

Wijkinformatiekruispunt

Wijkagenten

Wijkonderzoek

Wijkteams (3)

Wijkpreventie

Prostitutie (West) / DIA (Centrum)

Verkeersteam

Hoofdbureel

Bijbureel/Onthaalbureel


Pagina 71

2.6

Beeld van de dienstverlening en de werking

Naast een scanning van onze dienstverlening (hoofdstuk 2.6.1) en interne werking (hoofdstuk 2.6.2), nemen we hier ook de vijf opgelegde onderzoeksfenomenen op (hoofdstuk 2.6.3). Aan de hand van dit totaalbeeld komen we tot een overzicht van knelpunten en mogelijke interne prioriteiten, die werden voorgelegd aan de bestuurlijke overheid (hoofdstuk 2.6.4). 2.6.1 Uitvoering van de dienstverlening aan de bevolking Hoewel we in dit hoofdstuk vooral de nadruk leggen op de scanning van de huidige situatie, willen we de lezer er op attent maken dat het nieuwe bestuursakkoord 2013‐2018 een impact zal hebben op de organisatiestructuur. We trachten daarom ook al in deze hoofdstukken de link te leggen met de toekomstscenario’s. De doelstellingen die hieromtrent werden geformuleerd, worden uiteraard meer uitgebreid behandeld in hoofdstuk 3. 2.6.1.1 Minimale werkingsnormen De minimale organisatie‐ en werkingsnormen voor de basispolitiezorg die de lokale politie moet voorzien, zijn bepaald in het KB van 7 december 200121 en in de omzendbrief PLP10 van 9 oktober 200122. Zij beogen een evenwaardige minimale dienstverlening aan de bevolking. Kwantitatief haalt Lokale Politie Antwerpen vlot de vooropgestelde normen. In de uitvoering van het bestuursakkoord werden bovendien tal van programma’s opgestart die verschillende projecten bundelen met als doel de kwaliteit van de dienstverlening verder te optimaliseren. Halfweg 2012 zijn al verschillende projecten overgedragen naar de reguliere werking en kunnen we in de praktijk reeds de vruchten plukken van deze uitzonderlijke inzet. In dit hoofdstuk bekijken we de vooropgestelde norm, de huidige situatie, de bezetting en de nog lopende initiatieven. Voor een exhaustieve evaluatie van de basisfunctionaliteiten en de doorgevoerde verbeteringen, verwijzen we naar het hoofdstuk ‘Evaluatie’, dat als bijlage werd opgenomen. A.

Onthaal

A.1    

Norm het te woord staan van burgers die zich, fysiek in persoon, telefonisch of schriftelijk tot de politiedienst wenden; antwoorden door een onmiddellijk gevolg, door een verwijzing naar een interne of externe dienst; toegankelijkheid is afgestemd op de noden en verwachtingen van de bevolking; minimale werkingsnorm is een fysieke toegankelijkheid van 12 uur per dag en een permanente bereikbaarheid.

21

KB 7 december 2001 tot vaststelling van de formatienormen van de lokale politie, BS 11 december 2001 Ministeriële Omzendbrief PLP10 inzake de organisatie‐ en werkingsnormen van de lokale politie met het oog op het waarborgen van een minimale gelijkwaardige dienstverlening aan de bevolking, BS 16 oktober 2001.

22


Pagina 72

A.2 Huidige situatie 23 In elke politieafdeling is er één hoofdbureel (open 24/24 uur) en minimum één bijbureel (open maandag, dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 09.00 tot 17.00 uur en donderdag open van 13.00 tot 21.00 uur). Politieafdeling Noord    

Antwerpen: Noorderlaan Merksem: Borrewaterstraat Ekeren: Veltwijcklaan Berendrecht: Antwerpsebaan

Politieafdeling Oost   

Deurne: Unolaan Deurne: Lakborslei Berchem: Junostraat

Politieafdeling Zuid   

Wilrijk: Kleinesteenweg Hoboken: Berkenrodelei Antwerpen Kiel: Sint‐Bernardsesteenweg

Politieafdeling West  

Antwerpen Centrum: Oudaan Linkeroever: Halewijnlaan

Politieafdeling Centrum   

Antwerpen: Quinten Matsijslei Berchem: De Wittestraat Antwerpen: Paleisstraat

Politieafdeling City  

Antwerpen‐Noord: Handelsstraat Borgerhout: Marééstraat

23

Situatie op 1 januari 2012.


Pagina 73

Het bestuursakkoord en het ZVP 2009–2012 vertrekken van de idee dat Lokale Politie Antwerpen de contactopportuniteiten met de bevolking op een positieve manier moet verzilveren. De reeds geboekte vooruitgang wordt uitgebreid beschreven in de bijlage, waarin een volledig hoofdstuk werd gewijd aan de evaluatie. Enerzijds heeft Lokale Politie Antwerpen een infrastructureel traject uitgestippeld, met name de vernieuwing en de modernisering ('restyling') van het fysieke onthaal. Anderzijds is er het inhoudelijke traject, waarbij we verschillende projecten hebben verwezenlijkt die onze dienstverlening verder op een modern en een professioneel spoor gezet hebben. We verwijzen daarbij naar het shopboek onthaal, het kwaliteitshandboek onthaal, de functiekledij voor calogmedewerkers en de ‘Blauwe gids’. Ook de telefonische en de digitale dienstverlening bleven niet in de kou staan. Ook hier werden grote verbeteringen gerealiseerd. Het tweejaarlijkse klantentevredenheidsonderzoek toont trouwens aan dat de gelanceerde projecten hun effect niet gemist hebben voor wat betreft de interactie met de klant en wijst ons in de richting van een verder verbeterpotentieel. A.3

Personeelsinzet Onthaal en Klachten & Aangiften: 24

PBP

effectief

Noord

41

37

Oost

34

31

Zuid

33

28

Centrum

39

33

City

36

33

West

41

39

totaal

224

201

De norm voor onthaal wordt in de politiezone Antwerpen kwantitatief ruimschoots gehaald. Zes hoofdkantoren zijn de klok rond open en bijkomend tien bijburelen tijdens de werkuren. Aan het onthaal zitten er zowel burgerpersoneel als politieambtenaren. De bezetting is afhankelijk van het kantoor en van de piek‐ en daluren. A.4 Work in progress Uit het tweede klantentevredenheidsonderzoek bleek 94% van de bevraagde klanten tevreden te zijn met het fysieke contact aan het onthaal. Naar aanleiding van een interne rondvraag werd daarom een adviesnota opgesteld, die moest leiden tot een verdere maximale ondersteuning van de onthaalmedewerkers in het uitoefenen van hun werk. Daarbij willen we een professioneel opleidingsbeleid uitbouwen, een werklastmeting uitvoeren die een gedifferentieerde personeelsbezetting moet toelaten, een digitaal kenniscentrum opstellen en ook een professioneel 24



Pagina 74

perceptiemanagementbeleid ontwikkelen. Deze operationele doelstellingen zullen vallen onder een nog verder uit te werken programma binnen het nieuwe bestuursakkoord. Ondertussen zijn al andere werken in uitvoering: Restyling fysiek onthaal

Momenteel werden reeds vijf politiekantoren in een nieuw kleedje gestoken. De overige twaalf kantoren zullen de komende jaren gefaseerd worden heringericht conform het nieuwe onthaalconcept. Aangezien sommige kantoren pas binnen enkele jaren aan de beurt zijn, werd er voor deze kantoren geopteerd om al in 2012 het vernieuwd onthaalconcept in 'lightversie' te implementeren. Professionele dienstverlening

Om na te gaan of alle geformuleerde doelstellingen de komende jaren al dan niet worden behaald, zal naast het tweejaarlijkse klantentevredenheidsonderzoek, gebruik worden gemaakt van drie bijkomende opvolgings‐ en evaluatiemechanismen: mystery shopping, mystery calling en interne audit. Digitale dienstverlening

In 2013 zal een nieuwe website worden ontwikkeld waarbij de homepage op identieke wijze zal terug te vinden zijn op de beginschermen van de nieuwe stabalies. A.5 Besluit Kwantitatief zijn er ruim voldoende onthaalpunten in de politiezone Antwerpen. Wij willen echter ook de onthaalfunctie kwalitatief verbeteren. Het in 2008 opgestarte programma onthaal met het nieuwe onthaalconcept en de (daaraan ontleende) nieuwe infrastructuur zijn concrete inspanningen om het contact met de bevolking te optimaliseren. Ook in het nieuwe bestuursakkoord 2013‐2018 wordt de verdere optimalisatie van het onthaal als strategische doelstelling weerhouden. Enerzijds betekent dit het verder implementeren van de restyling van de onthaalruimtes naar alle locaties. Anderzijds zal worden onderzocht of nieuwe technologieën de klassieke onthaalsetting kunnen uitbreiden of tijdens bepaalde dalmomenten kunnen vervangen. B.

Wijkwerking

B.1

Norm een zichtbare, aanspreekbare en contacteerbare politiedienst aanbieden; maximaal georiënteerd op de behoeften en verwachtingen van haar omgeving; georganiseerd op basis van een geografische indeling; een minimale organisatienorm van 1 wijkagent per 4000 inwoners. Om deze norm te halen zouden 125 ‘fulltime equivalenten’ (FTE’s) in de wijkwerking volstaan. De stedelijke omgeving in Antwerpen vereist echter een wijkgerichte aanpak, die een stapje verder gaat dan deze minimale norm. Het huidige personeelsbehoefteplan voorziet dan ook een wijkwerking van 425 FTE’s.

   


Pagina 75

B.2 Huidige situatie Binnen het huidige bestuursakkoord werden interventie en wijkwerking beiden even belangrijk. Sinds 1 januari 2007 werd de wijkwerking vernieuwd en gefaseerd ingevoerd. Dit gebeurde gradueel zodat de capaciteit voor de nieuwe werking de kwaliteit van de andere politietaken niet zou hypothekeren. Met de belofte dat elke Antwerpse buurt haar eigen wijkteam kreeg, werd in januari 2007 de vernieuwde wijkwerking van de afdeling West opgestart. De andere afdelingen volgden kort nadien: City (november 2008), Zuid (2009), Centrum (2010) en Oost en Noord (2011).

De basisprincipes van de vernieuwde wijkwerking zijn:       

een versterkte wijkwerking (verhoging capaciteit met in totaal 148 medewerkers); een competente wijkwerking (aangepaste opleiding voor elke medewerker); een exclusieve wijkwerking (vrijstelling van oneigenlijke taken zoals bijstand aan interventie of voetbalordediensten); een betrokken wijkwerking (elke buurt heeft zijn eigen wijkteam); een proactieve wijkwerking (tijdig detecteren van problemen, verminderen structurele 101‐ oproepen, zelf voorstellen maken om problemen op te lossen); een informatiegestuurde wijkwerking (vaste aandachtspunten, kennis over personen vrij onder voorwaarden, huisarresten …); een actiegerichte wijkwerking (extra aandacht voor prioriteiten ZVP en 1 zesmaandelijkse wijkprioriteit).

Een belangrijk element is dat tot op heden de wijkwerking volledig werd ingevuld met medewerkers die hiervoor vrijwillig hebben gekozen en die in de selectieprocedure worden gescreend op vaardigheden die voor wijkwerking belangrijk zijn. De wijkagent De wijkagent is niet verdwenen in de nieuwe wijkwerking. De ‘kwartieragent’ kreeg door de succesvolle communicatiecampagne ‘De wijkagent is er voor A’ weer de aandacht die hij verdiende. Elk Antwerps gezin kreeg een brochure met informatie, foto en contactgegevens van zijn wijkagent in de bus. De wijkagenten hebben ook hun eigen naamkaartjes met foto. Wanneer er nieuwe wijkagenten bijkomen, wordt het communicatiemateriaal systematisch aangepast.


Pagina 76

B.3

Personeelsinzet wijkwerking25

PBP

Effectief

Wijkwerking Noord

61

59

Wijkwerking Oost

64

62

Wijkwerking Zuid

60

54

Wijkwerking Centrum

71

60

Wijkwerking City

85

70

Wijkwerking West

84

80

425

385

TOTAAL

De vernieuwde wijkwerking voorziet in elke afdeling een uniforme structuur met leidinggevenden en coördinatie voor de wijkwerking, een wijkinformatiekruispunt (WIK), wijkagenten, een wijkonderzoeksteam (WOT), drie wijkteams en een wijkpreventiedienst. In Noord is omwille van de uitgestrektheid van het grondgebied een vierde wijkteam voorzien. In West is er ook het team prostitutie en in Centrum is er de extra wijkwerking voorzien binnen de Diamantwijk. B.4 Work in progress Nu in alle afdelingen de vernieuwde wijkwerking gestalte heeft gekregen, is het belangrijk dat de centrale ondersteuning professioneler en intensiever verloopt. Het programma wijkwerking loopt nu naadloos over in het proces wijkwerking. Om op lange termijn succes te blijven boeken zal dit proceseigenaarschap een sterkere basis nodig hebben om de wijkwerking kwaliteitsvol te blijven aansturen en opvolgen.

Om de processen beter te stroomlijnen wordt onderzocht hoe de woonstcontroles digitaal kunnen aangeleverd worden vanuit de stedelijke administratie. Uit onderzoek is gebleken dat kostbare tijd verloren gaat door het verzenden van de documenten via interne post. Een elektronische verzending zou de doorlooptijd dus drastisch moeten verkorten. Verder kan ook per kwartier een degelijke werklastmeting worden uitgevoerd zodat op termijn de werklastverdeling per wijkagent kan verdeeld worden op basis van objectieve gegevens. B.5 Besluit Wij halen de gestelde norm van één wijkagent op 4000 inwoners. Maar doorgedreven wijkwerking, waarbij we zoveel mogelijk positieve contacten willen leggen met de burger, reikt veel verder dan het louter beantwoorden aan deze norm. Daarom kiest Politie Antwerpen voor een gefundeerde

25



Pagina 77

wijkwerking, die zichtbaar aanwezig is op het terrein en die, door veelvuldige communicatie met de bevolking, structurele overlast en criminaliteitsfenomenen detecteert en geïntegreerd en systematisch aanpakt. Daarvoor werd in het PBP een aanzienlijk groter kader aan personeel voorzien, dat momenteel nog verder moet worden aangevuld.

Ook in het nieuwe bestuursakkoord 2013‐2018 werd de verdere optimalisatie van wijkwerking als strategische doelstelling behouden. Concreet zal worden nagegaan hoe we naast bovenstaande ontwikkelingen ook een maximale integratie van de wijkagenten in de vernieuwde wijkwerking kunnen voorzien. Bovendien zal de rol van de territoriale verkeerscellen en het takenpakket van de centrale preventiedienst versus de territoriale preventieteams in de afdelingen, herbekeken worden. C.

Slachtofferzorg

C.1

Norm in staat zijn om adequate opvang, informatie en bijstand aan het slachtoffer aan te bieden; beroep doen op gespecialiseerde collega’s, wanneer de opvang van slachtoffers nog meer deskundigheid vergt; een minimale organisatienorm van één gespecialiseerde medewerker per afdeling, die permanent bereikbaar en terugroep is.

  

C.2 Huidige situatie26 Politionele slachtofferbejegening is al jaren stevig verankerd binnen onze organisatie. De hulpverlening aan slachtoffers en hun nabestaanden is trouwens wettelijk geregeld. Naast de algemene slachtofferbejegening door de politiemedewerkers zijn er bij Lokale Politie Antwerpen gespecialiseerde slachtofferassistenten die belast zijn met het volgende takenpakket:    

het hercontacteren van slachtoffers in crisissituaties; het sensibiliseren en permanent opleiden van politiepersoneel; het deelnemen aan overlegstructuren; het onderhouden van contacten met andere hulpverleningsdiensten.

In Antwerpen krijgen alle slachtoffers per definitie bijkomende zorg aangeboden door Politie Antwerpen, doordat slachtoffers die hierom verzoeken, gehercontacteerd worden door onze dienst slachtofferzorg. Naar aanleiding van het bestuursakkoord heeft LPA dat takenpakket nog uitgebreid met een meer proactieve aanpak. Om dat te kunnen realiseren, werd zelfs het personeelsbehoeftenplan aangepast, zodat er bijkomend slachtofferzorgassistenten konden worden aangeworven. In geval van intrafamiliaal geweld wordt bovendien voorzien in een specifieke slachtofferzorg. Door een solide samenwerking tussen het parket, de politie en de hulpverlening, heeft het gerechtelijke arrondissement Antwerpen zich ontpopt als een pionier op het domein van de slachtofferzorg. Het aanvankelijke project intrafamiliaal geweld dat in 2000 in de regio Antwerpen werd opgestart door justitie, politie en hulpverlening, bleef niet onopgemerkt in andere regio’s. Meermaals werd om 26

Situatie op 1 januari 2012


Pagina 78

informatieoverdracht gevraagd en/of werden expertise en goede praktijken gedeeld. In een latere fase werd intrafamiliaal geweld ook opgenomen in het nationaal veiligheidsplan. Uiteindelijk werden op 1 maart 2006 door het college van procureurs‐generaal de COL 3/2006 en de COL 4/2006 uitgeschreven. Deze richtlijnen formuleerden zeer precieze doelstellingen voor een verbeterde aanpak, registratie en follow‐up van partnergeweld en brachten daardoor een ommekeer in de aanpak van intrafamiliaal geweld door politie en justitie. Tevens benadrukten zij de noodzaak van een aansluitende (dossier)opvolging.

Ten slotte werden in het kader van het bestuursprogramma slachtofferzorg verschillende doelstellingen gerealiseerd27. Zo werd de dienst Nazorg geherstructureerd om de wettelijke opdrachten en de organisatiedoelstellingen van Lokale Politie Antwerpen zo optimaal mogelijk te kunnen uitvoeren. Daarnaast werd in december 2011 gestart met een opleiding slachtofferbejegening en is sinds januari 2010 een geïntegreerd dossierbeheer mogelijk via de implementatie van het informaticaprogramma SIDOS. C.3 Personeelsinzet slachtofferzorg De dienst Nazorg wordt aangestuurd door een diensthoofd en een adjunct‐diensthoofd/coördinator IFG en ondersteund door een referentieambtenaar IFG en 3 assistenten (1 IFG en 2 secretariaat). De permanentie en de opvolging van slachtoffers worden verzekerd door een team van 12 maatschappelijk assistenten (6 SLAZO en 6 IFG).

PBP

effectief28

Centrale aansturing nazorg

2

1

MA Nazorg + referentieambtenaar IFG

13

10

Assistenten

3

3

totaal

18

14

Het adjunct‐diensthoofd/coördinator IFG en twee maatschappelijk assistenten werden aangeworven in de loop van 2012. C.4 Work in progress Aan elke politieagent van ons korps die als eerste in contact komt met slachtoffers, wordt de opleiding ‘politionele slachtofferbejegening’ aangeboden. Tijdens deze opleiding wordt uitgelegd over welke kennis en middelen Politie Antwerpen beschikt om de GPI 58 vlekkeloos uit te voeren in onze stad. Bovendien wordt de opleiding stelselmatig uitgebouwd en krijgen nieuwe collega's de kans ze te volgen.

Informatieve folders met een waaier aan thema's blijven voorwerp van continue ontwikkeling. Om maximaal de doelgroepen te bereiken – ook zij die de Nederlandse taal niet machtig zijn ‐ worden 27 28

Een uitgebreide evaluatie is opgenomen als bijlage. Situatie op 1 januari 2012.


Pagina 79

bepaalde folders ook vertaald. Risicodossiers IFG worden persistent opgevolgd. Het adjunct‐ diensthoofd van Nazorg coördineert met het oog op een afdoende dossieropbouw, de samenwerking tussen de maatschappelijke assistenten van Nazorg enerzijds en de dossierbeheerders IFG en de inspecteurs van de territoriale afdelingen, anderzijds. Dit vormt op zijn beurt de basis voor een verdere geïntegreerde aanpak.

Ter afsluiting vermelden we nog het project CO3, dat in januari 2012 met een proefperiode van 2 jaar van start is gegaan. CO3 staat voor ‘cliëntgerichte organisatie’ en heeft de intentie een geïntegreerde aanpak te bewerkstelligen vanuit een multidisciplinair overleg. De doelstelling van dit project is een intensieve coördinatie van de activiteiten en het delen van relevante informatie tussen de actoren justitie, politie en hulpverlening. Het adjunct‐diensthoofd Nazorg/coördinator IFG en een maatschappelijk assistent van de lokale recherche/dienst jeugd vervullen samen één 4/5 functie van casemanager binnen het project CO3. C.5 Besluit De vooropgestelde norm binnen de politiezorg wordt behaald. Er zijn verschillende gespecialiseerde medewerkers en diensten actief. Alle initiatieven binnen het programma 'optimalisering slachtofferhulp' zijn verankerd binnen de reguliere werking, waarin trouwens voorzien wordt dat op elk niveau geprofessionaliseerde slachtofferhulp wordt aangeboden. Ook hier is er weer een link voorzien in het nieuwe bestuursakkoord om elk slachtoffer maximaal te hercontacteren. D.

Interventie

D.1   

Norm binnen een passende termijn een antwoord bieden op elke oproep, waarbij een politionele interventie ter plaatse noodzakelijk is; een minimale organisatienorm per afdeling van een interventieploeg gedurende 24 uur op 24 uur, aangevuld met een bijkomende ploeg, gedurende 84 uur per week; permanente bereikbaarheid en terugroepbaarheid van een officier bestuurlijke en gerechtelijke politie.

D.2 Huidige situatie 29 Lokale Politie Antwerpen heeft zich de laatste jaren minutieus ingespannen om de vakkundigheid van de interventiepolitie te perfectioneren. Het systematische personeelstekort van Lokale Politie Antwerpen ging nooit ten koste van de dringende hulpverlening, maar hier en daar kon de kwaliteit van de dienstverlening nog wat bijgeschaafd worden. Verschillende interventieploegen patrouilleren elke dag van de week de klok rond op het grondgebied van onze stad. Op de uitgekiende piekmomenten worden extra interventieploegen ingezet. Bij verwachte problemen (bv. stormweer) worden nog eens extra ploegen ingezet. We voorzien ook in permanente ondersteuning op het terrein voor onze interventiemedewerkers via de 'terreinondersteuners' (TO) (6 medewerkers per shift). Het gaat om collega's (hoofdinspecteurs) die allemaal de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie (OGP) bezitten. Gedurende 17u, 7/7d is er op het terrein een officier van

29

situatie op 1 januari 2012.


Pagina 80

bestuurlijke politie (OBP) voorzien, de 'terreinofficier' (TOF). Tussen 00.00u en 08.00u is er steeds een OBP terugroepbaar en bereikbaar.

Zowel het ZVP als het bestuursakkoord stipuleren dat de kwaliteit van de dringende interventie van primordiaal belang is. Aangezien de calltaking ons sinds 2009 uit handen genomen is30, ging de aandacht voor kwaliteitsopvolging voornamelijk uit naar het accuraat en vlot dispatchen van opdrachten aan interventieploegen en naar de snelheid waarmee een interventieploeg ter plaatse komt. Daarnaast concentreerde het bestuursakkoord zich op een aantal andere aspecten, waarbij we vooral de aanrijtijden en de kwaliteit van de interventie aanstippen31. D.3 Personeel in de interventieploegen van de territoriale afdelingen: De terreinondersteuners en hun teamleider werden in deze cijfers mee opgenomen. 32

PBP

Effectief

Interventie Noord

80

77

Interventie Oost

80

82

Interventie Zuid

80

81

Interventie Centrum

92

99

Interventie City

105

105

Interventie West

110

110

TOTAAL

547

554

De bovenstaande cijfers verdienen wel enige duiding. Op 1 januari 2012 was de numerieke constellatie binnen de politieteams (die de interventieploegen leveren) ideaal, want op dat ogenblik werden een groot aantal pas afgestudeerde collega's aan ons korps toegevoegd. Nu liggen de kaarten anders, want er is maar één jaarlijks afstudeermoment aan de politieschool. Dit impliceert dat we telkens tot het einde van het jaar moeten wachten op een nieuwe instroom van collega's. Ondertussen verlaten tijdens het jaar wel tientallen collega's onze organisatie. Bovendien is ook interne detachering ons niet vreemd: vanuit de politieteams worden er ook medewerkers naar andere diensten gedetacheerd, om lacunes op te vullen. Dit legt onmiskenbaar een hypotheek op de interventiecapaciteit. Om aan deze problematiek tegemoet te komen werd eind 2012 het RIM33 aangepast. Laten we ten slotte nog een kanttekening plaatsen bij de personeelsbezetting van het algemene politieteam van de afdeling Centrum. Op het eerste gezicht lijkt dit team met zijn getalsterkte van 99 30

Dit gebeurt nu door het federaal aangestuurde noodcentrum CIC. Evaluatie als bijlage opgenomen. Situatie op 1 januari 2012. 33 RIM: reglement interne mobiliteit 31 32


Pagina 81

manschappen over een personeelsoverschot te beschikken. Dit is echter een vertekend beeld, aangezien de specifieke dienst DIA/ISRA34 niet goed ingevuld geraakt en de leemtes vaak door het politieteam worden opgevuld. Om dat te faciliteren, zijn er tijdelijk enkele medewerkers in overtal toebedeeld aan het politieteam van Centrum, tot op het ogenblik dat de dienst DIA/ISRA voltallig zal zijn. D.4 Work in progress Ondanks de reguliere uitdagingen binnen de interventiewerking, werd toch een optimaliseringsprogramma in het leven geroepen. Specifieke zorgpunten in dit programma zijn vooral: de kwaliteit van de interventie, het voorzien van een jaarlijkse evaluatie van de interventiecapaciteit, een eenvormige structuur, een optimalisatie van de informatie, een analyse van de opvolging en overlappingen, een inventarisatie en optimalisatie van de logistieke hulpmiddelen, een digitale ondersteuning, een aangepast opleidingspakket, een betere wisselwerking met de diensten klachten en aangiften en een vereenvoudigde administratieve verwerking. Er zal tevens een concept van standaardisatie voor interventie gecreëerd worden, zodat elke burger in Antwerpen een gelijkvormige, gelijkwaardige en klantvriendelijke service zal krijgen.

De projecten die binnen deze functionaliteit zijn voortgesproten uit het vorige bestuursakkoord, werden overgeheveld naar de reguliere werking en worden daar voortgezet. Er werd ook een proceseigenaar aangeduid die de opvolging onder zijn hoede neemt en die instaat voor de permanente evaluatie en bijsturing van de uitgevoerde projecten. D.5 Besluit De afgelopen jaren heeft Lokale Politie Antwerpen zich intensief ingespannen om een grote vooruitgang binnen de interventiewerking mogelijk te maken. We gaan verder op deze ingeslagen weg: de personeelssterkte voor de interventie blijft behouden en de kwaliteit wordt permanent geoptimaliseerd. Bij interventieoproepen voor noodhulp willen we in de meest dringende gevallen, een gemiddelde dispatch‐ en aanrijtijd van tien minuten blijven garanderen. Er zal verder worden geïnvesteerd in het eerste onderzoek ter plaatse en de terugkoppeling van informatie naar wijkwerking en slachtofferzorg.

De krachtlijnen zijn de volgende: het optimaliseren van processen, de logistieke ondersteuning, digitale hulpmiddelen, opleiding en training van medewerkers, informatiegestuurde politiezorg en een vereenvoudigde administratie. De kwaliteitsborging van deze verbeteringen moet ons blijven stimuleren. Dit alles moet ons in staat stellen om elke burger een snelle, maar professionele en klantvriendelijke noodhulpverlening aan te bieden. Ook dit werd terug in het nieuwe bestuursakkoord 2013‐2018 opgenomen waarbij één van de belangrijkste krachtlijnen er in bestaat de organisatiestructuur en dienstorganisatie te optimaliseren. Een centrale organisatie van de interventiewerking, de invoering van een 12‐urendienst en de heroriëntatie van de uitstelbare interventies zijn daarbij enkele denkpistes voor een optimalere aansturing van de interventiewerking. 34

ISRA‐patrouilles staan in voor de bescherming van de Joodse gemeenschap en instellingen (per auto); DIA‐patrouilles staan in voor de beveiliging van het diamantkwartier (te voet).


Pagina 82

E.

Openbare Orde

E.1 

 

Norm vrijwaren en wanneer nodig, het herstellen van de openbare orde, rust, de openbare veiligheid en de openbare gezondheid (een officier van bestuurlijke politie is permanent bereikbaar en terugroepbaar); er is geen norm bepaald, maar het begrip wordt wel omschreven; bij aangekondigde gebeurtenissen, moet de lokale politie het beheer van de publieke ruimte verzekeren volgens de principes van het genegotieerde beheer. In geval van (volstrekt) onvoorziene gebeurtenissen, moet de lokale politie met haar beschikbare middelen op een veilige, snelle en gestructureerde manier kunnen reageren.

E.2 Huidige situatie35 Om het aantal evenementen dat jaarlijks in Antwerpen wordt georganiseerd (4834 in 2007 – ongeveer 7000 in 2011) op een correcte en eenvormige wijze in goede banen te leiden, is er bij Lokale Politie Antwerpen een afzonderlijke afdeling openbare orde voorzien. De afdeling openbare orde staat in voor de operationele coördinatie van de politiemaatregelen die op hun beurt bijdragen tot een vlot en veilig beheer van de geplande evenementen en onverwachte noodsituaties. Daarbij zet zij ook bemiddelingsteams in tijdens gebeurtenissen of evenementen waar een risico bestaat op incidenten. Deze teams komen op een proactieve manier tussen om met de betrokken groepen of individuen te praten en te onderhandelen. Zo proberen ze de gemoederen te bedaren en verdere escalatie van het conflict te voorkomen.

De afdeling is ook het lokaal aanspreekpunt voor de federale politie (LAFP) in het kader van steunaanvragen. Daarnaast is de afdeling ook verantwoordelijk voor de opleiding en training in geweldsbeheersing van alle operationele medewerkers van ons korps. E.3

Personeelsinzet openbare orde 36

PBP

effectief

Leiding en coördinatie

2

2

Ondersteuning

4

3

Evenementen

7

10

Info

15

15

Voetbalteam

7

6

Geweldsbeheersing

20

21

totaal

55

57

35 36

situatie op 1 januari 2012. Situatie op 1 januari 2012.


Pagina 83

E.4 Work in progress Het programma openbare orde in het Bestuursakkoord 2007 – 2012 zorgde voor een belangrijk aantal realisaties, zoals het verfijnen van het concept openbare orde, het concretiseren van afspraken tussen bestuur en politie en opleidingen. Dit pad wordt momenteel verder bewandeld. E.5 Besluit Lokale Politie Antwerpen heeft een ruime ervaring op vlak van ordehandhaving bij evenementen en gebeurtenissen. Er wordt gewerkt met vaste en volgens federaal model getrainde interventiepelotons voor ordehandhaving. Het programma openbare orde in het Bestuursakkoord 2013 – 2018 zorgt er voor dat de huidige werkwijze verder wordt gestandaardiseerd en geprofessionaliseerd. F.

Lokale recherche en onderzoek

F.1 Norm De norm ligt in de uitvoering van de opdrachten die bij voorrang door de lokale politie worden vervuld inzake recherche in het kader van de basispolitiezorg. De minimale organisatienorm bedraagt voor LPA 10% van het effectief van het operationeel kader. F.2 Huidige situatie37 De taken van de afdeling lokale recherche worden in een protocol vastgelegd door de lokale politie, de federale gerechtelijke politie (FGP) en de procureur des Konings. Die taakafspraken werken door in de structuur van de afdeling lokale recherche, maar niet noodzakelijk in de personeelsverdeling. De personeelsverdeling wordt voornamelijk beïnvloed door de prioriteiten van de procureur des Konings en van het zonale veiligheidsplan. Zo besliste de zonale veiligheidsraad in 2007, als reactie op de stijgende trend bij diefstal in woning, om de personeelsverdeling te herzien in het voordeel van de cel Eigendommen.

Daarnaast is een samenwerkingsprotocol opgemaakt om de taken van de lokale recherche (tweedelijn) en de taken van de territoriale afdelingen beter op elkaar af te stemmen. De recherche koppelt alle relevante informatie structureel terug naar de wijkteams en de interventie. F.3 Personeelsinzet lokale recherche en onderzoek De structuur van de lokale recherche werd aangepast, enerzijds om het mogelijk te maken op een flexibele en dienstoverschrijdende wijze in te spelen op de operationele noodzaak en anderzijds om een aanvaardbaar evenwicht te realiseren tussen de proactieve en de reactieve recherche. In het huidige organogram onderscheiden we 5 grote organisatieblokken:    

leiding en coördinatie en staf; bureel operaties; operationele diensten (drugs, jeugd, personen, leefmilieu, eigendommen, ecofin, jongerencriminaliteit, residuair); operationele steundiensten (CIW, LCCU, ARW, CV, TELCON);

37



Pagina 84



algemene steundiensten (secretariaat, gerechtelijk bureel, gebouw/netwerkbeheerder, inbeslagname, RIK, onthaal).

PBP

effectief38

Leiding, coördinatie operaties en steundienst

22

21

Personen/geweld

37

37

Drugs

12

12

7

7

25

26

36

35

Jongerencriminaliteit

27

20

Jeugd44

56

58

Residuair

6

6

CIW

5

5

LLCU

3

3

ARW

28

21

Criminele vermogens

2

2

Telefonie en confrontatie

4

4

Diensthoofd operationele steun

1

1

totaal

271

258

39

40

Ecofin 41

Leefmilieu 42

Eigendommen 43

F.4 Work in Progress Het Comité P heeft de afdeling lokale recherche doorgelicht. Uit deze audit zijn een aantal aanbevelingen voortgevloeid die geleid hebben tot een reorganisatie van de lokale recherche en de totstandkoming van een begeleidingstraject integriteit. Het reorganisatieplan is in voege getreden op 1 januari 2011 en herschikte de afdeling lokale recherche in een centrale dienst enerzijds, de 38

Situatie op 1 januari 2012. Voornamelijk diefstallen met vertoon van wapen in handelszaken, diefstallen met geweld/gewapend +25 jarigen. 40 Economische fraude, bijzondere onderzoeken … 41 Geluidshinder, verkrotting, milieuhinder, private beveiliging. 42 Diefstal in woning, diefstal uit auto, gauwdiefstal. 43 Diefstal met geweld, handtasroof door –26 jarigen. 44 Minderjarige slachtoffers (en daders) in functie van jeugdbescherming (zeden, problematische opvoedingssituaties, spijbelen …). 39


Pagina 85

algemene recherchewerking, en in gespecialiseerde onderzoeksdiensten anderzijds. De dienst informantenbeheer is een buitenbeentje, omdat ze bestaat over deze structuur heen. Qua communicatie‐ en overlegstructuur, werd de afdeling lokale recherche op dezelfde leest geschoeid als de andere afdelingen van Politie Antwerpen. Het reorganisatieplan is gebaseerd op vier strategische pijlers en hanteert resultaatgerichte, integere, transparante en samenwerkende recherche als een kernbegrip45. Die visie werd vertaald in doelstellingen die projectmatig zullen worden opgevolgd. Voor alle doelstellingen werden meetindicatoren geformuleerd om de vooruitgang en de resultaten op te volgen. In de nabije toekomst komt er ook een capaciteits‐, werklast‐, resultaats‐ en kwaliteitsmeting die de effectiviteit en efficiëntie meet op dossierniveau en op activiteitenniveau.

Naast deze reorganisatie naar aanleiding van het auditrapport (van het Comité P) is de lokale recherche hoegenaamd niet ontsnapt aan het toepassingsgebied van het bestuursakkoord. Het principe van informatiegestuurde politie bijvoorbeeld, wordt ook hier verder ingevuld. F.5 Besluit De inspanningsverbintenis die we met de procureur des Konings hebben aangegaan met betrekking tot een optimale aanwending van onze capaciteit lokale recherche, is geconsolideerd: we zijn hier vooralsnog in geslaagd. Ook in het bestuursakkoord 2013‐2018 krijgt de lokale recherche de nodige uitdagingen te verwerken. G.

Verkeer

G.1 Norm Er werd geen maatstaf bepaald, maar als doelstelling in het Verkeersveiligheidsplan staat: “het aantal slachtoffers binnen Antwerpen doen dalen in verhouding tot de doelstellingen van de Staten‐ Generaal voor de Verkeersveiligheid 2007" .

We onderscheiden preventieve en repressieve verkeersacties. Voor het preventieve luik betreffen dit onder meer volgende items:   

de organisatie en ondersteuning van verkeerseducatieve initiatieven; het voeren en ondersteunen van verkeersveiligheidscampagnes; het proactief en ontradend optreden inzake te verwachten of bestaande mobiliteits‐ en verkeersveiligheidsproblemen met inbegrip van de ontwikkeling en inwerkingstelling van een lokaal communicatiebeleid.

En voor het repressieve luik weerhouden we onder andere volgende kwesties:  

de strijd tegen alle fenomenen die verkeersonveiligheid in de hand werken; de handhaving van de verkeersregels met bijzondere aandacht voor de prioriteiten opgenomen in het zonaal veiligheidsplan. Het zijn de klassiekers die in hoge mate onze aandacht vragen: snelheid, drugs en alcohol in het verkeer. Ook het aanwenden van de

45

De vier pijlers van het RITS‐principe worden uitgebreid in het hoofdstuk evaluatie, als bijlage opgenomen.


Pagina 86

veiligheidsmiddelen zoals bijvoorbeeld de veiligheidsgordel, blijft een primordiale bekommernis. Bijkomend vermelden we ook nog volgende punten: 





De verkeersregeling behelst onder andere de interventies bij ernstige en onverwachte verstoring van de mobiliteit. Een tussenkomst door een gespecialiseerde ploeg garandeert dat het optreden verenigbaar is met het mobiliteitsbeleid en dat de politie nooit infrastructurele aanpassingen permanent of semipermanent vervangt. We streven naar het verrijken en analyseren van de vaststellingen van verkeersongevallen waarbij een evenwicht moet worden gezocht tussen enerzijds de striktheid en de objectiviteit van deze vaststellingen en anderzijds het verminderen van de impact hiervan op het sociaal‐economische leven. We willen een adviesrol vervullen die twee zaken inhoudt. Ten eerste het formuleren van aanbevelingen als antwoord op de vragen van de bevoegde overheden die verband houden met mogelijke effecten op het gebied van mobiliteit en verkeersveiligheid. Ten tweede willen we op eigen initiatief suggesties en analyses opstellen die gebaseerd zijn op een optimale exploitatie van de lokale verkeersveiligheidsgegevens.

G.2 Huidige situatie De lokale politie van Antwerpen heeft zowel een centrale dienst Verkeer als gedecentraliseerde verkeerscellen binnen haar territoriale afdelingen.

De centrale verkeersdienst is hoofdzakelijk actief in de volgende domeinen:    

verkeerstechniek: verkeersveiligheidsaudits, verkeersadvies, tijdelijke signalisatie; verkeerseducatie: voor alle doelgroepen bestaat er een op maat gesneden specifieke opleiding; verkeershandhaving: zes teams van verkeerspolitiemedewerkers; gespecialiseerd verkeerstoezicht: snelheidstoezicht, parkeertoezicht en projectwerking.

We juichen bovendien de opvallende tendens toe dat de verkeersdienst op provinciaal, gewestelijk en federaal niveau de laatste jaren terug de status van gevestigde gesprekspartner heeft verworven.


Pagina 87

G.3

Personeelsinzet verkeer PBP

Effectief

Afdeling verkeer

183

155

Verkeercel Noord

10

11

Verkeercel Oost

15

11

Verkeerscel Zuid

10

6

Verkeerscel Centrum

14

6

Verkeerscel City

13

10

Verkeerscel West

17

8

TOTAAL

262

207

G.4 Work in Progress Omdat verkeersveiligheid een cruciale rol speelt in de veiligheidsbeleving van de Antwerpenaren en er objectief ook nog steeds te veel ongevallen gebeuren (elk ongeval is er trouwens één teveel), is Politie Antwerpen actief op zoek naar agenten en inspecteurs voor de verkeerscellen.

Er is een proefproject opgestart voor de professionalisering van vaststellingen bij verkeersongevallen met doden en/of zwaargewonden. De bevindingen hiervan zouden op termijn aanleiding moeten geven tot meer kwaliteitsvolle vonnissen die gebaseerd zijn op verbeterde data en moeten vertaald worden naar adviezen voor een betere inrichting van het openbare domein. G.5 Besluit Hoewel de verkeersafdeling en de verkeerscellen een behoorlijk potentieel vertegenwoordigen van het korps, is het gewenst om de inspanningen qua materiaal, middelen en mensen minstens op peil te houden en zo mogelijk te optimaliseren. De meeste slachtoffers vallen immers nog altijd bij verkeersongevallen. De familiale, sociale en economische impact van deze verkeersongevallen verantwoorden de niet‐aflatende inspanningen van deze gespecialiseerde dienst. Dit is ook de reden waarom het optimaliseren van het verkeersbeleid werd weerhouden in het bestuursakkoord 2013‐ 2018.


Pagina 88

2.6.1.2 A

Andere operationele afdelingen

Operationele Ondersteuning

A.1 Algemene Reserve en Bijstand (ARB) Binnen de afdeling operationele ondersteuning vormt de ARB de operationele reserve van het korps. De ARB levert dagelijks, in opdracht van de directie operaties, de gevraagde ondersteuning aan de diverse beleidsuitvoerende afdelingen. De dienst verzorgt het personeel voor ordediensten en voor de federale bijstand in het kader van de MFO 2 en voorziet dagelijks in een terugroepbaar alfapeloton voor plotse ordehandhaving, rampen en calamiteiten. De ARB levert ook op ad hoc basis intern steun aan capaciteitstekorten bij de diensten GEOV, Amigo en Fototeam. Daarnaast staat de dienst 24/24 in voor de transporten van aangehouden personen binnen de politiezone (REPA).

Personeelsinzet46:

PBP

Effectief

Teammanager (Pelotonscommandanten)

3

2

Teamleider (Sectiechef)

6

4

Medewerkers (Sectieleden)

54

53

TOTAAL

63

57

Daarnaast is sinds 1 november 2011 een proactief peloton opgericht, dat gespecialiseerd is in gerechtelijke bijstand (o.a. vatten van ontvluchte en andere op te sporen personen). Alle leden van dit team behoren evenzeer tot de arrestatie‐eenheden (AE) en kunnen snel naar dergelijke opdrachten geheroriënteerd worden. Personeelsinzet47:

PBP

Effectief

Teammanager (Pelotonscommandanten)

1

1

Teamleider (Sectiechef)

4

2

Medewerkers (Sectieleden)

20

16

TOTAAL

25

19

46 47

Personeelscapaciteit op 1 januari 2013. Personeelscapaciteit op 1 januari 2013.


Pagina 89

A.2 Gerechtshoven en Overbrengingen (GEOV) De concentratie van verschillende rechtscolleges in onze stad heeft haar repercussies op de personeelsinzet: ons korps moet niet alleen manschappen voorzien voor de rechtbank van eerste aanleg, maar ook voor het hof van beroep. De MFO 1 legt de lokale politie een aantal taken op die door de dienst GEOV worden vervuld, zoals: het handhaven van de openbare orde en veiligheid in de gerechtsgebouwen, het voorleiden van voorlopig aangehouden personen naar de diverse magistraten, het overbrengen van bestuurlijk aangehoudenen of uitgewezen asielzoekers naar een luchthaven of een asielcentrum, de begeleiding van gedetineerden van de celgevangenis Antwerpen naar een rechtbank (arrondissement Antwerpen of een ander), het dagelijkse transport van de stedelijke amigo naar de diverse Antwerpse gerechtshoven en het transport van vluchtgevaarlijke gedetineerden. Personeelsinzet48:

PBP

Effectief


2

2

Teamleider

5

5

Medewerker

36

36

TOTAAL

42

42

De FOD Justitie zet voor de opdrachten in de gerechtshoven leden van het veiligheidskorps in. Volgens de verdeelsleutel moeten 77 personeelsleden van dat korps werkzaam zijn in Antwerpen. Momenteel zijn er dat 33. A.3 Bewaking Amigo Lokale Politie Antwerpen beschikt over een doorgangsgevangenis met twintig individuele cellen, twee collectieve cellen en vier jeugdkamers (plaatsen voor terbeschikkinggestelde minderjarigen) en een doucheruimte. Het cellencomplex is permanent operationeel en wordt verzorgd door de dienst bewaking amigo. Het personeel staat in voor de opsluiting van gearresteerden (gerechtelijk en bestuurlijk), het voorzien van maaltijden en het nemen van vingerafdrukken en de gerechtelijke triptiek.

Personeelsinzet49:

48 49



Pagina 90

PBP

Effectief

Teamleider

1

0

Medewerker

18

18

TOTAAL

19

18

A.4 Orida Het fietsteam Orida vormt al acht jaar een gespecialiseerde en goed uitgeruste politiedienst op de fiets. De Orida‐medewerkers verzorgen interventieopdrachten en ondersteunen de territoriale afdelingen (camera‐interventie, lokale ordediensten en manifestaties, jongerenoverlast enz.). Ze worden eveneens ingezet bij centraal gestuurde acties en manifestaties en optochten. Hun optreden is snel en doortastend, waardoor ze zowel bij jongeren als bij oudere bewoners populair zijn. Personeelsinzet50:

PBP

Effectief

Diensthoofd

1

0

Teamleider

3

3

Medewerker

27

22

TOTAAL

31

25

A.5 Hondenteam Het hondenteam wordt ingezet bij tal van politieacties en verricht patrouilleactiviteiten, gerichte acties, zoekingen en bewakingsopdrachten. Inzake ordehandhaving worden ze enkel voor preventieve opdrachten ingezet. Personeelsinzet51:

PBP

Effectief

Teamleider

0

0

Medewerker

5

4

TOTAAL

5

4

50 51



Pagina 91

A.6 Bijzonder Bijstands Team (BBT) Het bijzonder bijstandsteam is 7/7d terugroepbaar en binnen de dertig minuten inzetbaar. Wegens het grootstedelijk karakter is het noodzakelijk dat Lokale Politie Antwerpen over dit type gespecialiseerde interventie‐eenheid beschikt. Dit team biedt bijstand in crisissituaties van levensbedreigende of gevaarlijke aard die de mogelijkheden van de reguliere politie overschrijden. Bij het uitvoeren van de opdrachten, waken we over de afspraken met de federale gespecialiseerde interventie‐eenheden. De medewerkers van het BBT interveniëren om geweld en vuurwapengebruik bij gevaarlijke tussenkomsten te beperken, ze komen tussen bij reddingsoperaties, staan in voor de beveiliging van aangehouden personen met vluchtgevaarlijk gedrag of van aangehoudenen die zelf bedreigd worden, verrichten beveiligingsopdrachten rond personen en goederen en doen de eerste bevriezing bij gijzeling.

Personeelsinzet52:

PBP

Effectief

Diensthoofd

1

1

Teamleider

2

2

Medewerker

14

13

TOTAAL

17

16

A.7 Fototeam De medewerkers van het fotolabo zijn opgeleid in het nemen van foto’s tijdens politionele operaties en werken op dat ogenblik onder de leiding van de terreinverantwoordelijke. Personeelsinzet53:

PBP

Effectief

Medewerker

3

3

TOTAAL

3

3

B Telecommandokamer (TCK) TCK staat voor Telecommandokamer en stuurt het proces interventiewerking aan binnen Lokale Politie Antwerpen. De laatste jaren is Politie Antwerpen er in geslaagd om de aanrijtijden binnen de interventie sterk te verscherpen. Deze gunstige evolutie kunnen we verklaren door twee factoren. Ten eerste hebben een aantal nieuwe digitale middelen hun intrede gedaan in de TCK. Ten tweede

52 53



Pagina 92

hebben we het proces rondom het dispatchen van incidenten bijgeschaafd door te investeren in de perfectionering en de verdere professionalisering.

Onze cijfers illustreren dit treffend: Lokale Politie Antwerpen komt nu bij een dringend incident in meer dan 90% van de gevallen binnen de tien minuten ter plaatse en de gemiddelde aanrijtijd voor een dringend incident bedraagt momenteel tussen de vijf en zes minuten. Ter vergelijking: in 2006 bedroeg dat nog elf à twaalf minuten. Uiteraard willen we deze dalende trend van onze aanrijtijden bestendigen. Daarom voorzien we in een permanente monitoring van de beschikbare capaciteit inzake interventiepatrouilles. Ter ondersteuning van de organisatie van de noodhulp wordt alsmaar meer een beroep gedaan op de camera’s die geïnstalleerd werden op het grondgebied. 24 op 24 en 7 op 7 worden deze beelden immers proactief live uitgekeken door de medewerkers van de TCK. Momenteel leidt dit tot een drietal betrappingen op heterdaad per dag. De Blauwe Lijn neemt eveneens een betekenisvolle plaats in binnen de TCK. Zij staat in voor het ontvangen van informatieve vragen en niet‐dringende opdrachten via het 0800‐nummer. Elke maand lopen er zo'n 12 000 oproepen binnen (cfr. cijfers oktober 2012). Ongeveer een kwart van deze niet‐dringende oproepen komen alsnog op de dispatch terecht, omdat er daadwerkelijk een ploeg ter plaatse dient te gaan. Ten slotte bekleedt ook de cartotheek een belangrijke positie binnen TCK. Zij zorgt 24/24 en 7/7 voor de dringende (ont)seining van alle personen en gestolen voorwerpen en voertuigen. Daarnaast is de cartotheek ook permanent bereikbaar via de radio voor de ploegen op het terrein, bijvoorbeeld in functie van een bestandsbevraging. De dienst biedt ook telefonische ondersteuning voor alle collega’s over ANG‐dossiers (politionele databank). Personeelsinzet54:

PBP

Effectief

Leiding, coördinatie en staf

9

9

Secretariaat

1

1

Wachtofficieren TCK

7

7

Commando/Dispatching/Cameratoezicht

44

44

Medewerker Blauwe Lijn

16

16

Medewerker Carto

10

10

87

87

TOTAAL

54

Situatie op 01 oktober 2012.


Pagina 93

C Diversiteit De dienst diversiteit onderhoudt contacten met bepaalde gemeenschappen, haar brandpunt is de culturele diversiteit. De medewerkers van de dienst diversiteit verzamelen informatie en adviseren in het kader van ordehandhaving bij manifestaties of gebeurtenissen met een intercultureel karakter.

Ze werkt samen met een aantal stedelijke partners aan initiatieven die genomen worden voor de integratie van allochtone nieuwkomers in de stad. De dienst werkt ondersteunend, informatief en bemiddelend in het kader van diversiteit en dit zowel intern (naar onze eigen medewerkers) als extern (naar de individuele burger en alle mogelijke partnerorganisaties). Personeelsinzet55: 56

PBP

Effectief

Diensthoofd

1

1

Teamleider

1

1

Medewerker

2

2

4

4

TOTAAL

D Preventie De preventiedienst is centraal verankerd, maar beschikt ook over gedecentraliseerde teams. De centrale preventiedienst verzorgt de coördinatie van technopreventieve acties (diefstallen in woningen, bedrijven en openbare instellingen, auto‐inbraken, fietsgraveren …), preventie op school (Schooladoptieplan, samenleven in de schoolomgeving, sensibilisering rond middelengebruik in het verkeer, ontrading van vuurwerkgebruik) en fungeert als aanspreekpunt en vooral als drijvende kracht voor het hele BIN‐gebeuren (Buurt Informatienetwerken). De dienst werkt ondersteunend en vormt een heus preventienetwerk met andere diensten (dienst jeugd, jongerencriminaliteit, onderwijs, maatschappelijk werk, sociale woningmaatschappijen, stadsdiensten, private ondernemers enz.). De territoriale preventieteams situeren zich bij de wijkteams van de territoriale afdelingen. In principe zijn dit dus zes keer drie medewerkers.

Personeelsinzet centrale preventie dienst57:

55

Situatie op 1 september 2012. Situatie op 1 september 2012. 57 Situatie op 1 oktober 2012. 56


Pagina 94

PBP

Effectief


2

2

Preventieteam

6

5

BIN/Jeugdpreventie/Fietsgraveren

4

4

12

11

TOTAAL

2.6.1.3 Opdrachten en taken van federale aard Hoger vermeldden we reeds dat bepaalde opdrachten en taken van federale aard, zoals vermeld in de Ministeriële Omzendbrief (MFO) 1, worden verricht door een aantal operationele steundiensten, bijvoorbeeld: federale bijstand door ARB, gerechtsbewaking door GEOV. Met andere woorden, het vervullen van deze federale taken wordt grotendeels structureel ingebouwd. Daarnaast legt de Ministeriële Omzendbrief MFO 2 de bindende richtlijnen vast inzake gehypothekeerde capaciteit (HyCap). Het gaat om een mechanisme van verplichte nationale solidariteit tussen politiezones, waarbij alle politiezones van het land een deel van hun operationele capaciteit ter beschikking stellen aan andere zones voor het uitvoeren van opdrachten van bestuurlijke politie.

Daarnaast detacheren wij ook medewerkers naar de federale politieschool, de Provinciale Politieschool Antwerpen (Campus Vesta), Commissariaat Generaal voor internationale samenwerking (CGI), het Coördinatie en Informatiecentrum (CIC) en het Arrondissementeel Informatiekruispunt (AIK). In hoofdstuk 2.7 wordt beschreven hoe in de meeste gevallen ook protocollen werden afgesloten om deze samenwerking te regelen. 2.6.1.4 Bijdrage aan het nationaal veiligheidsplan Op het gebied van het veiligheidsbeleid zullen wij ons loyaal houden aan de arrondissementele veiligheidsplannen. In dergelijk arrondissementeel veiligheidsplan wijst de procureur des Konings de arrondissementele prioriteiten aan. Hij doet dat door aansluiting te zoeken bij het nationaal veiligheidsplan en conform art. 28ter §1 Sv. In dezelfde filosofie engageren wij ons tot een projectmatige aanpak van de gekozen zonale prioritaire veiligheidsfenomenen58.

Het NVP 2012–2015 beschrijft in deel 2 de kwalitatieve invulling van de basisfunctionaliteiten. Wij willen door een moderne bedrijfsmatige en kwalitatieve aanpak de basispolitiezorg verbeteren en de contactopportuniteiten met de burger vergroten. Deze aanpak werd eveneens uitgewerkt in het bestuursakkoord 2007‐2012 van de stad Antwerpen en zal in het vernieuwde bestuursakkoord worden voortgezet.

58

De mate waarin de doelstellingen van het zonaal veiligheidsplan beantwoorden aan het nationaal veiligheidsplan wordt vooral uitgewerkt in hoofdstuk 3 – strategische doelstellingen.


Pagina 95

2.6.1.5 Impact van Salduz op de werking De wet van 13 augustus 201159, wil een aantal rechten vrijwaren van eenieder die wordt verhoord door de politie, de procureur des Konings of de onderzoeksrechter. Deze wetgeving, beter gekend als de Salduzwetgeving, heeft grote wijzigingen in de politiewerking tot gevolg. De implementatie leidde tot nieuwe regels bij het verhoor, die trapsgewijs zijn ingebouwd naargelang de categorie waartoe de te verhoren persoon behoort. De wet is sinds 1 januari 2012 in voege. Om aan de nieuwe wettelijke voorwaarden te kunnen voldoen, werden binnen LPA maatregelen getroffen, om de impact op onze dienstverlening en werkingsnormen op te vangen. Daarbij werd voor elke territoriale afdeling de bijstand van één medewerker in klachten en aangiften (K&A) tussen 10 en 22 uur voorzien.

Dat de invoering van de Salduzwet voor de politie extra werk betekent, valt nauwelijks te ontkennen. Toch is de extra werkdruk beheersbaar gebleken60, zeker wanneer de Salduz‐bijstand in K&A in rekening wordt gebracht. De korpsleiding volgt de werkdruk die Salduz met zich meebrengt regelmatig op en beoordeelt op basis van deze bevindingen of de Salduz‐bijstand in K&A afgebouwd of opgedreven moet worden. Dit gebeurt in overleg met de vakorganisaties. 2.6.2

Beeld van de interne werking

2.6.2.1

Management van medewerkers

Huidige situatie61 Na de eenmaking van de politie werd de personeelsadministratie van de voormalige gemeentepolitie overgedragen van de stad Antwerpen aan Lokale Politie Antwerpen. Die overdracht ging onder meer gepaard met een nieuw personeelsstatuut, aangepaste loonbarema’s, andere personeelsrichtlijnen en een federaal rekruteringsbeleid. Hierdoor ging de aandacht van 2002 tot 2008 bijna volledig naar personeelsadministratie en nauwelijks naar een volwaardig humanresourcesbeleid. Met het bestuursakkoord werden er voor het eerst weer doelstellingen geformuleerd die een volwaardig humanresourcesbeleid mogelijk moesten maken. In 2009 werd een directie HRM opgericht die het nieuwe beleid moest vorm geven met het oog op een professionele dienstverlening aan de medewerkers van Politie Antwerpen. Personeelsbezetting Sinds 2007 is het operationeel kader ononderbroken gestegen tot 2232 medewerkers in 2012. Deze evolutie is vooral toe te schrijven aan een stijging van het aantal inspecteurs. De 2232 personeelsleden zijn goed voor een fulltime‐equivalent van 2183. De richtlijn van 1 december 2006 betreffende het verlichten en vereenvoudigen van sommige administratieve taken ('calogisering' genoemd) werd ten uitvoer gebracht. Het aantal calogmedewerkers is sinds 2007 continu gestegen tot 426 in 2012. Dat is 16% van het effectief. De 426 calogers zijn goed voor een FTE van 389. De stijging van ons personeelskader is rechtstreeks te wijten aan een actief rekruteringsbeleid door

59

Wet 13 augustus 2011 Wet tot wijziging van het Wetboek van strafvordering en van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, om aan elkeen die wordt verhoord en aan elkeen wiens vrijheid wordt benomen rechten te verlenen, waaronder het recht om een advocaat te raadplegen en door hem te worden bijgestaan (aangehaald als : wet Salduz), BS 5 september 2011. 60 T. DAELEMANS, "Evaluatie Salduz", Lokale Politie Antwerpen, 2012. Voor de volledige evaluatie verwijzen we naar de bijlagen. 61 Stand van zaken op 1 november 2012.


Pagina 96

middel van een eigen rekruteringscampagne. Ondanks de bestendige stijging van het aantal operationele personeelsleden, stellen we vast dat de invulling van gespecialiseerde calog‐functies moeizaam verloopt.

De vrouwelijke vertegenwoordiging in het operationeel kader is laag (23%). Bij het calogpersoneel werken daarentegen beduidend meer vrouwen dan mannen (75%). Gegevens in verband met de diversiteit op basis van de afkomst van personeelsleden worden op regelmatige basis gemonitord. Huidige metingen wijzen op een beperkte diversiteit: 98% van ons personeelskader is van Belgische afkomst. 1% daarvan kan op basis van zijn voor‐ en achternaam toch nog een vreemde origine doen vermoeden. 2% van ons personeelskader is allochtoon. Qua leeftijdsspreiding zien we dat de calogmedewerkers in elke leeftijdsgroep ongeveer gelijk vertegenwoordigd zijn, met uitzondering van de categorie +60‐jaar en de categorie jonger dan 24 jaar. Er zijn 1113 operationele medewerkers tussen 18 en 39 jaar, bijna 1119 tussen 40 en 60 jaar. De leeftijdscategorieën die het best vertegenwoordigd zijn bij het operationeel kader zijn 30‐34 jaar en 50‐54 jaar. Wat het personeelsverloop betreft, maken we een onderscheid tussen de uitstroom en de instroom. Mobiliteit en pensionering vormen de voornaamste oorzaken voor het vertrek van ons personeel: sinds 2007 zijn 183 operationelen uitgestroomd via mobiliteit en 89 via pensionering. In 2012 verlieten tot op heden in totaal 99 personeelsleden (calog en operationelen) de organisatie. Een ruwe simulatie van het personeelsverloop ingevolge pensionering geeft een uitstroom van 485 operationelen en 47 calogmedewerkers in de periode 2013‐2018. Naast deze uitstroom zien we sinds 2007 een instroom van 408 operationelen. Deze instroom werd via de wervingscampagnes gerealiseerd. De stijging van de instroom is het resultaat van de erkenning van de politie van Antwerpen als deficitair korps en de mogelijkheden die daardoor worden gecreëerd op het vlak van eigen werving. Er is momenteel evenwel geen formele regeling voor deficitbeheer. Nieuw is wel de gestandaardiseerde procedure voor het vacant verklaren van functies. Bovendien is een instrument beschikbaar dat een systematische opvolging mogelijk maakt van de stappen die worden ondernomen naar invulling van deze vacatures. Tot slot vermelden we nog dat de personeelsbezetting onder druk kan komen te staan door wijzigingen in de wetgeving. De invoering van de Salduzwetgeving is hiervan een recent voorbeeld. Personeelsbeheer Wat het beheer van ons personeel betreft, onderscheiden we vier processen: opstellen van functieprofielen, de evaluatie, het loopbaanbeheer en de vorming.

In 2011 werd in samenwerking met een externe partner een project opgestart om nieuwe functiebeschrijvingen met competentieprofielen op te starten. In 2012 werd dit project afgerond waarbij de functiebeschrijvingen de basis vormen voor de invoering van een competentiemanagement. De functiebeschrijvingen bevatten het doel van de functie, de kerntaken, de positie van de functie in het organogram, specifieke kenmerken en voorwaarden en een generiek competentieprofiel.


Pagina 97

Met betrekking tot de evaluatieprocedure werd een evaluatieboom, met aanduiding van de evaluatoren en de eindeverantwoordelijke voor elke functie uitgetekend. Bovendien werden top‐ downdoelstellingenfiches opgemaakt om de evaluatoren te ondersteunen bij de voorbereiding van de planningsgesprekken. Het evaluatiesysteem verloopt echter nog steeds volgens een logge federaal opgelegde administratieve procedure. Het administratief beheer van de evaluaties gebeurt via een informaticatoepassing en laat een minimale rapportering toe. Momenteel wordt de implementatie van een instrument dat een kwalitatieve opvolging en rapportering mogelijk maakt, uitgewerkt. Het huidige evaluatie‐instrumentarium wordt daarnaast als onvoldoende motiverend beschouwd door de beoordelingscriteria te beperken tot 'voldoende', 'bevredigend' en 'goed'. Dit maakt een exhaustieve nuancering haast onmogelijk.

Voor het loopbaanbeheer werd een procedure voor interne mobiliteit uitgewerkt en dit zowel voor operationele als voor calogmedewerkers. Hoewel de interne en externe mobiliteit worden opgevolgd door HRM, bestaat er momenteel geen structurele loopbaanplanning. Ter voorbereiding van sociale promotie worden daarentegen wel begeleidingstrajecten aangeboden. Ten slotte vermelden we dat de laatste hand wordt gelegd aan een strategisch vormingsbeleid dat als basis moet dienen voor een solide ontwikkelingsplan dat op zijn beurt afgestemd is op de noden van de organisatie, het individu en het team. Dit moet uitmonden in onder meer een inventarisatie van de beschikbare kennis en vaardigheden binnen onze organisatie. Het erkennen van noodzakelijke opleidingen als baremische opleiding verloopt vlot. Er wordt voor intern georganiseerde opleidingen dan ook maximaal gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Welzijn op het werk Psychosociale steun    

De mogelijkheden op het federale en lokale niveau zijn bekend bij het personeel. Rekening houdend met het personeelsbestand van Lokale Politie Antwerpen is er een relatief lage aanmelding door werknemers van geweld, pesten of ongewenst seksueel gedrag op het werk. Er bestaat een dienst voor bescherming en preventie. Een globaal preventieplan en de daaruit afgeleide jaarlijkse actieplannen zijn beschikbaar.

Gezondheid 



De registratie van de ziektemeldingen gebeurt op drie niveaus, namelijk: de lokale dienstregeling, melding aan HRM via het ziektebriefje en controle door de federale politie in het kader van het medische toezicht. Er zijn procedures uitgewerkt om de registratie consistent te laten verlopen, zodanig dat we over exploiteerbare gegevens beschikken. Voor alcohol bestaat er ondertussen een vertrouwenscharter. Rond andere verslavingen is nog geen formele regeling uitgewerkt.

Arbeidsongevallen


Pagina 98

 

Het aantal arbeidsongevallen bedraagt sinds 2010 jaarlijks gemiddeld 474. Het aantal dagen arbeidsongeschiktheid ligt op ongeveer 6212. Risicoanalyses worden uitgevoerd. Een exploitatie van de gegevens op een hoger detailniveau is met het huidige registratiesysteem mogelijk.

Medewerkertevredenheid In 2009 werd in samenwerking met een externe partner een medewerkertevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek kwam naar voor dat onze medewerkers hun job interessant vinden en vooral tevreden zijn over de teamgeest die er heerst en over de steun van hun directe leidinggevende. Anderzijds voelen onze medewerkers zich niet altijd gesteund of gewaardeerd door de leiding en gaapt er een kloof tussen de ‘management cops’ en de ‘street cops’. De resultaten van het onderzoek werden aan alle medewerkers gecommuniceerd. Nadien volgde twee verbetertrajecten: 1. Een globaal verbetertraject waarbij de leidinggevenden voorstellen konden doen om de tevredenheid voor alle medewerkers te verbeteren. 2. Een dienstgericht verbetertraject waarbij de medewerkers en hun leidinggevenden in dialoog verbetervoorstellen konden doen voor Politie Antwerpen in het algemeen en voor hun eigen dienst in het bijzonder. Binnen het programma cultuurverandering62 werd naar een manier gezocht om medewerkers expliciet te waarderen voor hun prestaties en om de verbondenheid met politie als organisatie, als één team, te vergroten. In dit kader werden drie initiatieven ontwikkeld:   

Teambuilding: alle medewerkers krijgen één keer per jaar de kans om samen met hun team op een zinvolle manier aan teambuilding te werken. Hiervoor werd een procedure uitgewerkt en jaarlijks een brochure ontwikkeld. Personeelsfeest: sinds 2010 worden alle personeelsleden en hun partner uitgenodigd op het personeelsfeest van ons korps. Onderscheiding voor bijzondere prestaties: vanaf 2010 wordt er jaarlijks een prijs uitgereikt voor medewerkers die op één of andere manier iets bijzonders gepresteerd hebben voor onze organisatie.

Tot slot wordt er sinds 2007 elk jaar in december een collectieve pensioenviering georganiseerd voor de personeelsleden die dat afgelopen jaar op pensioen zijn gegaan. Work in progress In 2010 werd een analyse uitgevoerd van de HR‐werking. Op basis van deze analyse werd een meerjarenplan goedgekeurd om de directie HRM gradueel te laten evolueren van een louter transactionele en administratieve dienst naar een strategische partner. De klemtoon moest daarbij liggen op het ontwikkelen en implementeren van een HR‐strategie ter ondersteuning van de

62

Cultuurverandering is de rode draad die doorheen alle organisatiedoelstellingen loopt. Om dit naar de hele organisatie door te vertalen, werden onder leiding van twaalf medewerkers, het zogenaamde 'driving team', drie aparte projecten gedraaid.


Pagina 99

beleidsdoelstellingen enerzijds en op het opnemen van de rol als strategische partner en adviseur met betrekking tot personeelsaangelegenheden anderzijds. Door dit meerjarenplan zijn de doelstellingen en de timing van het HR‐programma herijkt. Dit betekent dat, naast de realisatie van verschillende projecten, er momenteel nog zaken in een voorbereidings‐ of ontwikkelingsfase zitten: 





Zowel op vlak van welzijn als op vlak van competentiemanagement en vorming en opleiding werden heel wat zaken voorbereid: o Welzijn: er is een beleid rond aangepast werk uitgestippeld. Op vlak van verzuimbeleid werd een concept verwezenlijkt en werden een aantal leidinggevenden opgeleid. Een tweede reeks opleidingen moet nog gepland worden. Het aanbod van psychosociale ondersteuning van en voor de medewerkers is uitgewerkt en beter gecommuniceerd. o Competentiemanagement: het competentiemodel is uitgewerkt; er zijn competentieprofielen op basis van generieke functies ontwikkeld. o Vorming: het vormingsreglement werd goedgekeurd; een vormingsaanbod op basis van een competentiemodel is in volle ontwikkeling. In 2011 werd een voorstudie uitgevoerd met betrekking tot de implementatie van een informaticatool voor de opvolging van de talentprocessen (werving en selectie, vorming, evaluatie, carrièreontwikkeling). Dit heeft geresulteerd in de opstart van een aankoopprocedure voor deze tool, die in juni 2012 werd afgerond. Het implementatieproject is ondertussen gestart en het project loopt tot midden 2014. Momenteel heeft een werkgroep de opdracht om de competenties voor leidinggevenden uit te werken en te concretiseren met voorbeelden van gewenst gedrag. Het is de bedoeling dat deze competenties voor leidinggevenden geïntegreerd worden in de nieuwe functieprofielen, de evaluatieprocedure en de aanwervingsprocedure.

Conclusie Als deficitair korps zijn er bijzondere inspanningen geleverd om meer personeel aan te werven. De instroom was dankzij de eigen campagnes groter dan normaal het geval zou zijn. Doordat de eigen aanwervingscampagnes ook een sterk beeld neerzetten van ons imago en de te verwachten kwaliteiten en competenties van nieuwe personeelsleden, kan er nu ook meer doelgericht worden geselecteerd. Ook dragen de nieuwe functieprofielen bij tot een professionele organisatie van ons rekruteringsbeleid. Onze organisatie blijft door haar grootte bovendien aantrekkelijk inzake carrièrekansen, ‐planning en specialisatie. We stellen echter wel vast dat ook net deze elementen nog verder moeten worden ontwikkeld. We moeten nog verder nadenken over de organisatie van carrièreplanning met oog voor diversiteit, een opleidings‐ en ontwikkelingsplan, retentiebeleid en welzijnsbeleid. Het realiseren van verschillende verbeterelementen en het oprichten van een directie HRM wijzen evenwel al op een positieve trend in de evolutie van een loutere personeelsadministratie naar een echt personeelsmanagement.

Daarnaast stellen we vast dat het formele evaluatiesysteem te weinig wordt gebruikt als stuur‐ en verbeteringsinstrument. Informeel zijn er echter verschillende initiatieven ontwikkeld om de betrokkenheid van de medewerkers te vergroten en waardering voor hun werk te tonen. Ook leidinggevenden worden blijvend gecoacht in hun leiderschapscompetenties.


Pagina 100

Tot slot dient nog verder werk gemaakt te worden van ondersteunende tools: voor de harde HR‐ materie (personeelsgegevens, aan‐ en afwezigheden...) wordt het GALOP‐systeem gebruikt voor registratie en de PMI‐tool voor rapportering. Er is echter geen geïntegreerd informatica‐instrument voor de zachte HR‐processen (werving en selectie, vorming en evaluatie) waardoor elementaire gegevens voor de vormgeving van de talentprocessen ontbreken. Hiertoe werd een implementatietraject voor een informaticatool voor talentmodules opgestart.

De doelstellingen van het programma HRM zullen verder uitgewerkt, geëvalueerd en verfijnd worden en werden geïntegreerd in het nieuwe bestuursakkoord. 2.6.2.2

Management van middelen

Huidige situatie63 Financiën De evolutie op vlak van het financieel beleid loopt gelijk met die van de stad Antwerpen. In januari 2011 stapte ook ons korps mee in het nieuwe boekhoudkundige systeem SAP.

In 2011 beschikte onze organisatie over een totaal budget van 208.485.353,95€. Het leeuwendeel van dit budget komt van de gemeentelijke dotatie, die in 2011 74.39% bedroeg. Slechts 2,44% is afkomstig van onze eigen prestaties. Personeelskosten nemen de grootste hap uit het budget: maar liefst 79,63% van de totale afrekening gaat naar het betalen van de salarissen. Nochtans is er wel een verschil in berekening: daar waar de personeelskosten vroeger begroot werden in functie van een volledige bezetting, wordt nu rekening gehouden met de geleidelijke invulling van het personeelskader. Ook wervingskosten slorpen met 12,90% een deel van het budget op. En ten slotte vermelden we binnen de buitengewone dienst nog de investeringen, die in 2011 5,11% van de totale begroting vertegenwoordigden. We dienen daarbij wel rekening te houden met de nieuwe vastgoedconstructie waartoe we ons met AG Vespa hebben verbonden. Het investeringsaandeel van de gebouwen (buiten inrichtingswerken) valt ten laste van het budget van AG Vespa. Daardoor is de vergelijking met de huidige investeringscijfers enkel mogelijk na aftrek van de kosten gemaakt voor de oprichting van gebouwen. Uit die vergelijking stellen we een forse toename vast in 2010 en 2011. Toen werd in het kader van het bestuursakkoord sterk geïnvesteerd in het moderniseren van onze onthalen en het vernieuwen van ons wagenpark. De inkomsten en uitgaven worden zeer transparant beheerd via de uitwerking van een toelichtingenboek. Daarbij helpt eveneens de implementatie van de loonmotor (GALOP) en de bijbehorende boekhoudkundige verwerking. Aankoop en logistiek Sinds 2006 werden er ad hoc reeds een aantal taken en werkprocessen op het vlak van logistiek verbeterd, maar er was nog geen visie of strategie ontwikkeld op basis waarvan de optimalisatie van

63

Stand van zaken op 1 november 2012.


Pagina 101

de werkprocessen kon worden gepland. Ondertussen is ook het logistieke beleid aan een grondige analyse onderworpen, op basis waarvan in 2009 de ‘visie op logistiek’ werd ontwikkeld. Zo werd de aankoopprocedure geharmoniseerd en de directie financiën en logistiek intern geïnformatiseerd. De afdeling aankoop en facturatie werd ook volledig geherstructureerd en geïnformatiseerd.

We beschikken ondertussen ook over een volledig heringerichte kledijwinkel die het mogelijk maakt om sneller en eenvoudiger aan de nodige uniformstukken te geraken. Sinds 2010 wordt er bovendien jaarlijks een inventaris opgemaakt. Tot slot beschikken we over een uitgebreid en gemoderniseerd wagenpark. Zo zijn er al 62 nieuwe interventievoertuigen in gebruik genomen conform het nieuwe lastenboek. Een eerste deel van de interventievoertuigen werd uitgerust met digitale hulpmiddelen zoals ‘track & trace’, ‘GPS‐push’ en ‘fleetlogging’. Sinds 2008 worden de interventiemedewerkers betrokken bij het testen van nieuwe voertuigen en het opmaken van technische gegevens. Via een bonus‐malussysteem voor schadegevallen met dienstvoertuigen, en een daaraan gekoppelde penaliseringsbeleid, wordt bovendien getracht het aantal schadegevallen te beperken. In het kader van het dynamisch risicobeheerssysteem werd bij het aankoopbeleid eveneens een ‘groene lichten procedure’ uitgewerkt. Daarbij worden voor elk aankoop risicoanalyses verricht op niveau van de organisatie in haar geheel, op het niveau van elke groep van werkposten of functies en op het niveau van het individu. Op basis daarvan worden preventiemaatregelen vastgesteld die tot doel hebben de risico’s en schade te voorkomen of de schade te beperken. Inzake dienstverlening worden zowel de dienst verkeerssignalisatie als het groenonderhoud uitbesteed aan werkhaven. De fietsherstellingen worden uitbesteed aan sociale tewerkstelling. Huisvesting Politiegebouwen moeten functioneel zijn voor de taken die politie geacht wordt uit te voeren. In 2006 maakte Connectimmo een audit van de circa 25 gebouwen die tot het politiepatrimonium behoren. Ze werden allemaal een voor een onder de loep genomen en beoordeeld in functie van hun bruikbaarheid als politiekantoor. Op basis van deze analyse werd een vastgoedstrategie voor de komende jaren ontwikkeld, waarbij het huisvestingsbeleid tegen 2012 werd geoptimaliseerd. Er werd beslist om een aantal politiegebouwen af te stoten en om nieuwe gebouwen te verwerven of te bouwen. Die intentie werd opgenomen in het bestuursakkoord en in 2008 werd het ‘masterplan gebouwen’ opgesteld. Daarmee werd het startschot gegeven voor het huisvestingsbeleid van Lokale Politie Antwerpen. De visie achter dit plan is om meer aangepaste gebouwen te betrekken, die niet alleen stroken met het imago van onze organisatie, maar die zeer herkenbaar zijn en een duidelijke plaats in de stad hebben, die laagdrempelig zijn voor bezoekers en die bijdragen tot de veiligheid en het welzijn van het politiepersoneel. De belangrijkste realisaties zijn sindsdien:  

Er is een centralisatie en decentralisatie van respectievelijk de interventie en wijkwerking binnen de territoriale afdelingen. Logischerwijs ging dit gepaard met de nodige verhuisbewegingen tussen de verschillende locaties. De afdeling Verkeer is samen met het Vlaams Verkeerscentrum gehuisvest op het Kievitplein.


Pagina 102





Het onthaalconcept is vernieuwd voor de commissariaten Handelsstraat, Junostraat, Sint‐ Bernardsesteenweg, Antwerpsebaan en Lakborslei. Op korte termijn staan eveneens de werken ingepland in de Doornstraat te Wilrijk en de Statiestraat te Berchem. Aangezien het voor de andere locaties wachten is op de oplevering van de definitieve locatie, werd besloten om een 'onthaal light' te installeren in 2012‐2013 voor volgende locaties: Borrewaterstraat, Noorderlaan, Unolaan, Veltwijcklaan, Quinten Matsijslei, Oudaan, Mareestraat, Paleisstraat en de Ernest Claesstraat. Ook deze werken werden al grotendeels uitgevoerd. De cellen, douches en Salduzruimtes worden aangepast ingevolge wijzigende wetgeving.

Daarbij werd er, zoals al eerder vermeld, voor gekozen om de politie van een eigenaarstatuut naar een huurderstatuut te laten overstappen. Sinds 2009 neemt de stedelijke vastgoeddochter AG Vespa het eigenaarbeheer en –onderhoud op zich. Verschillende territoriale afdelingen hebben al zicht op een nieuwe locatie, waarbij de gebouwen hetzij in aankoopfase, hetzij in werffase zitten64. Work in progress Los van de continue zoektocht naar geschikte locaties en het uitvoeren van de nodige werken om ze tot politiekantoren te (ver)bouwen , zijn er nog enkele elementen die in ontwikkeling zijn:   

het digitaliseren van de rapporteringsgegevens over huisvesting en onderhoud; het ontwikkelen van een voorraadbeheer met prognosetools voor bestellingen en/of herbevoorrading (dit binnen het SAP platform dat reeds werd geïmplementeerd); het uitrollen van een systeem voor het beheren van collectief materiaal bij wijze van sleutelbeheer. Dit project bestaat reeds binnen de lokale recherche en verkeer en dient de komende jaren nog verder te worden ingevoerd in de andere (territoriale) afdelingen.

Conclusie De uitdaging op vlak van financieel en logistiek beleid lag in de afgelopen beleidsperiode vooral in het vervolmaken van de bedrijfsprocessen en op het verbeteren van de huisvestingssituatie van Lokale Politie Antwerpen. We zijn er in geslaagd om een strategisch beleid te ontwikkelen door een meerjarenplanning vast te leggen op vlak van huisvesting, financiën en logistiek. De onderliggende bedrijfsprocessen behoeven daarentegen nog verdere optimalisatie. Daarbij zal in functie van het bestuursakkoord 2013‐2018 worden nagegaan op welke wijze we kostenbesparend kunnen werken rond de huidige werkingskosten. Ook voor onze infrastructurele bewegingen is dit een belangrijke uitdaging. 2.6.2.3

Management van processen

Huidige situatie We stellen vast dat er in het vorige zonaal veiligheidsplan nauwelijks objectieve data beschikbaar waren over de processen binnen de organisatie: er waren nog geen processen uitgeschreven of gemodelleerd. Ondertussen werden in het kader van de uitvoering van het bestuursakkoord verbeteringen aangebracht in onze dienstverlening en werd er gestart met het modelleren en

64

Voor een uitgebreid overzicht van deze realisaties verwijzen we naar het hoofdstuk ‘Evaluatie’ als bijlage opgenomen.


Pagina 103

optimaliseren van onze werkprocessen. Heel wat basistaken van politie verlopen nu op een gestandaardiseerde manier. Iedere burger heeft zo evenveel kansen om op een kwaliteitsvolle manier behandeld te worden. De modellering leidde tot concreet uitvoerbare plannen en bovendien tot de vereenvoudiging van een aantal documenten en een vermindering van de administratieve werklast. Deze uitgeschreven processen bestaan onder meer voor het onthaal ‐ inclusief het telefonische en digitale onthaal ‐, de interventie en de wijkwerking. Voor de eerste twee functionaliteiten werden deze processen bovendien verwerkt in een 'Blauwe Gids'. Deze gids dient een dubbel doel: het document fungeert tegelijkertijd als opleidingsmateriaal en als naslagwerk voor alle medewerkers. Voor complexe en wederkerende opdrachten kunnen ze steunen op duidelijke en transparante werkprocessen.

Ook in het kader van communicatie werden de laatste jaren stappen ondernomen om de processen verder te optimaliseren. Aan de ene kant betreft het de verdere uitbouw van een structuur om te voldoen aan de opgelegde vereisten van de dwingende richtlijn MFO 3 inzake ‘politionele operationele informatie’. Daarbij verzorgt het lokaal informatiekruispunt (LIK) het korpsbrede informatiebeheer en ondersteunt het de gedecentraliseerde diensten inzake functioneel beheer. Het beheer van de bestuurlijke informatiestromen werd daarentegen volledig bij de dienst openbare orde gelegd. Om bovendien op een structurele en geïnformatiseerde manier informatie uit te wisselen tussen interventie, wijkwerking, lokale recherche, verkeer en de dienst slachtofferzorg werden verschillende diensten opgericht zoals de wijk‐ (WIK), recherche‐ (RIK) en verkeersinformatiekruispunten (VIK). Uiteraard voorziet het proces informatiebeheer ook in een structureel overlegmoment tussen het lokale (LIK) en het arrondissementele (AIK) niveau. Alle politiediensten van het gerechtelijke arrondissement nemen deel onder voorzitterschap van het AIK. Alle richtlijnen om de informatiedoorstroming te organiseren werden in de vorm van werkprocessen vertaald in korpsnota’s. De bestaande processen werden daarbij systematisch verfijnd. Naast deze operationele communicatiestroom, werd er daarenboven een efficiëntere communicatiestructuur ontwikkeld, waardoor de algemene informatiedoorstroming binnen onze organisatie vlotter en meer gestroomlijnd verloopt. Met het voorzien in een volwaardige directie communicatie werd heel het communicatieproces hertekend en voorzien van de nodige structuren. Onder leiding van onze directeur communicatie, de twee perswoordvoerders, de klantbeheerders en de domeinexperts werden zo de nodige stappen ondernomen om tegemoet te komen aan de aanbevelingen uit de audit van Duval Guillaume uit 2007: een kleinschalige matrixstructuur met oog voor zowel het externe als het interne communicatiebeleid gestoeld op een vastgelegde huisstijl. Tot slot delen we mee dat we onze werking systematisch evalueren en dat we de processen van nabij opvolgen. Er werd een project en opvolgingsstructuur opgezet en er werd een management information systeem (PMI) ontwikkeld om beleidsinformatie systematischer op te volgen. Het aanduiden van proceseigenaren moet de kwaliteit van onze processen in de toekomst verder garanderen. Zij zijn verantwoordelijk voor het bewaken van die processen door onder meer via vaste overlegstructuren tijdig risico’s te detecteren en de vooropgestelde kwaliteitsindicatoren op te volgen. Deze systematiek werd onder meer voor het proces onthaal ontwikkeld in een kwaliteitshandboek.


Pagina 104

Work in progress Het ontwikkelen van een Blauwe Gids was in een eerste fase een project binnen het programma onthaal. Dat heeft Politie Antwerpen er niet van weerhouden de meerwaarde te erkennen voor andere basisfunctionaliteiten. Zo werken we momenteel bijvoorbeeld aan een blauwe gids voor de wijkwerking. Conclusie Met het bestuursakkoord werd voor het eerst een projectmatige aanpak ingevoerd voor alle bestuursprogramma’s die voortaan gefundeerd zouden zijn op doelstellingen. Voor een organisatie die de gewoonte had om sterk operationeel en ad hoc te reageren, vergde de kennismaking met het planmatig sturen en opvolgen van omvangrijke programma’s een aanzienlijke aanpassing. Hoewel onze organisatie het in het verleden niet gewoon was om te werken volgens duidelijke, uniforme en transparante processen, hebben we de laatste jaren een belangrijke kentering kunnen vaststellen. Deze evolutie manifesteerde zich onmiskenbaar in een professionalisering van onze basistaken, waarbij we niet uit het oog verliezen dat onze sterkte nog steeds in de uitvoering ligt. Onze ondersteunende bedrijfsprocessen stroomlijnen is een grotere uitdaging gebleken. Vooral op vlak van HR, financiën en logistiek zijn de inspanningen op dit moment nog niet altijd even zichtbaar. Maar dat betekent niet dat we voor deze processen een passieve houding aannemen. Er zijn al belangrijke initiatieven genomen die op langere termijn hun vruchten zullen afwerpen. Ook onze informatiedoorstroming en het opvolgen van onze processen werd de laatste jaren alsmaar meer toegesneden op de vereisten van een grote organisatie. In de toekomst zal deze manier van project‐ en procesmatig werken verder worden aangemoedigd. 2.6.3 Onderzoeksfenomenen Net zoals bij de externe prioriteiten werd aan de ZVR aangeboden om enkele verder uit te spitten onderwerpen naar voor te schuiven met de mogelijkheid ze als prioriteit te weerhouden. In onderstaande hoofdstukken wordt onder meer nagegaan in welke mate leidinggevenden op alle niveaus medewerkers inspireren om de missie, visie en waarden waar te maken en in welke mate er in teams wordt gewerkt (2.6.3.1). Daarnaast wordt ook bekeken in hoeverre een kwalitatieve wijkwerking werd gerealiseerd en hoe dit wordt opgevolgd (2.6.3.2). Een derde vraag betreft het beheer van strategische partnerschappen en hoe ze worden geëvalueerd en verbeterd in functie van het realiseren van doelstellingen (2.6.3.3). Tot slot vraagt de recente aanpassing in de wetgeving en het toepassen van Salduz ook een verdere toelichting inzake de impact op onze basisfunctionaliteiten (2.6.3.4). 2.6.3.1 Leiderschap Politiemensen moeten elke dag opnieuw snel en accuraat vaak moeilijke beslissingen nemen. Het is essentieel dat zij kunnen rekenen op hun functionele en hiërarchische oversten om hen te ondersteunen en te coachen in hun taken. We vinden het dan ook noodzakelijk dat alle mensen die in het korps een leidinggevende functie hebben, ook de competenties ontwikkelen om deze taak behoortelijk te vervullen. Ze dienen daarvoor ook doordrongen te zijn van de heersende visie en waarden. Wij willen leiders die op een structurerende, enthousiasmerende en vernieuwende manier samenwerken en die feedback gebruiken bij hun resultaatgericht handelen. Uit het


Pagina 105

medewerkerstevredenheidsonderzoek65 blijkt onder meer dat uitgerekend deze stijl van leidinggeven en bijhorende communicatie slechter scoren. Het louter doorvertalen van de visie en doelstellingen bleek niet de effectieve tactiek om aan elke medewerker duidelijk te maken welke de precieze draagwijdte was van deze begrippen voor de leiderschapsstijl. Diverse stappen werden dan ook gezet om dit euvel op te lossen. Leiderschap binnen de organisatie Competent leiderschap werd een organisatiedoelstelling waaraan een breed intern traject werd gekoppeld. Dit zijn de belangrijkste elementen:   



MBTI66 en leadershipbevraging: met begeleiding van de firma ACTpartners werden alle leidinggevenden (van de top van de organisatie tot het middenkader) betrokken in een leiderschapsevaluatie, die zowel korpsbreed als individueel werd uitgevoerd. Alle leidinggevenden kregen bij hun persoonlijke leiderschapsevaluatie een begeleidingstraject aangeboden. Voor de leidinggevenden die geëvalueerd worden door de korpschef, werden elementen uit de persoonlijke leiderschapsevaluatie opgenomen in de actiepunten van het planningsgesprek. De basiscompetenties werden vernieuwd door ze te herformuleren op een meer concrete en praktijkgerichte manier. De competenties werden doorspekt met gedragslijnen die richtinggevend moeten zijn voor de uitoefening van een leiderschap conform onze visie, missie, waarden. Deze invulling van de gedragslijnen werd afgerond in juli 2012. De verdere implementatie zal in 2013 plaatsvinden.

Training situationeel leiderschap Alle leidinggevenden kregen vervolgens een training aangeboden in situationeel leiderschap. In deze training werd een brug geslagen naar de resultaten uit de algemene leiderschapsbevraging, inclusief de visie, missie en waarden van LPA en de (te verwachten) kerncompetenties van leidinggevenden. De training werd ontwikkeld door ACTpartners en door een aantal leidinggevenden van LPA zelf gegeven. Tijdens deze tweedaagse interactieve training stond de relatie tussen de directe politiechef en zijn medewerker centraal. Het ontworpen model laat toe zowel taakgericht als mensgericht te werken, zonder dat de specifieke situatie uit het oog verloren wordt. Leiderschap ten aanzien van onze stakeholders Competent leiderschap uitstralen is niet alleen gericht op de eigen medewerkers, maar ook op onze opdrachtgevers, onze partners en de bevolking. Dat blijkt onder meer uit:  

de aanwezigheid van de afdelingschefs bij de rapportering over het bestuursakkoord aan de burgemeester, op de perslunches en beleidsmatige persbriefings; de maandelijkse ‘zitdag van de afdelingschef’ waarbij de lokale bevolking wordt uitgenodigd om feedback te krijgen van en te geven aan de politie;

65 66

Dimarso 2009. MBTI: Een methode om de verschillen in persoonlijkheid van mensen te classificeren.


Pagina 106

 

de aanwezigheid van de afdelingschef op feedbacksessies aan slachtoffers van ernstige misdrijven; de aanwezigheid van leidinggevenden (wijkwerking) op netwerkvergaderingen van buurt‐ en stadswerking, jongerenwerking enzovoort.

Leiderschap en communicatie door de korpschef Als van alle leidinggevenden wordt verwacht dat zij de visie, missie, waarden en doelstellingen van Lokale Politie Antwerpen enthousiasmerend overbrengen aan onze medewerkers en aan de bevolking, dan is dat in de eerste plaats ook de taak en van de korpschef, die hierin een voorbeeldfunctie heeft. Daarbij is het belangrijk om in elke context adequaat te kunnen reageren en de leiderschapsstijl daarop af te stemmen. Daar waar een directieve leiderschapsstijl in veel omstandigheden onlosmakelijk verbonden was aan de functie van directeur operaties, heeft de korpschef a.i. de laatste maanden de focus drastisch verlegd naar andere essentiële leidinggevende eigenschappen67. Naast het luisteren, delegeren en komen tot een gemeenschappelijke besluitvorming, is er eveneens een intensievere samenwerking met het directiecomité, het BOC en zijn vernieuwde stafdienst. Het permanent communiceren naar de medewerkers over de belangrijke omwentelingen van de laatste maanden was ook een voorname persoonlijk zorg van de korpschef. Het garanderen van de continuïteit en het geruststellen van de medewerkers kreeg daarom ook de nodige aandacht via aankondigingen van de korpschef a.i. per mail en via het intranet.

Ook in belangrijke publicaties zoals het jaarboek van Politie Antwerpen of op belangrijke momenten zoals persontmoetingen of het personeelsfeest, krijgt de korpschef systematisch een forum om zijn visie aan medewerkers, partners en klanten mee te geven. Eén van de komende uitdagingen zal zijn om de realisaties van het vorige bestuursakkoord tot op de werkvloer over te brengen. Deze momenten zullen tevens gebruikt worden om op informele wijze te weten te komen wat de medewerkers zelf belangrijk vinden en antwoorden te geven op de vragen die zij hebben over het beleid van hun organisatie. Conclusie Het lijdt geen twijfel dat we de laatste jaren veel energie hebben besteed aan opleiding, communicatie en het verder uitwerken van de basiscompetenties voor wat betreft het leidinggeven en het uitdragen van de visie, missie en waarden. Het is opvallend dat het werken in teams als het ware ingebakken zit in onze korpsstructuur, waarbij de meeste successen geboekt worden in ‘kleine’ teams. Het succes daarvan is bovendien onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit en de visie van de leidinggevenden. Momenteel kunnen we de impact van onze investeringen echter nog niet meten en dient dit een permanente zorg te zijn van de organisatie. 2.6.3.2 Wijkwerking De wijkwerking van Lokale Politie Antwerpen kent een rijk verleden en heeft in de loop van haar geschiedenis in verschillende vormen bestaan. Door een acuut personeelstekort werd de dienstverlening door de wijkwerking in de periode van 2002 tot 2007 stiefmoederlijk behandeld en dit ten voordele van de interventiepolitie. Toch zijn we overgegaan naar een nieuw concept voor de

67

HCP S. Muyters werd op 14/06/2012 aangesteld als korpschef ad interim naar aanleiding van de plotse overstap van toenmalig korpschef E. Baelemans naar de politieke wereld.


Pagina 107

wijkwerking, want we wilden het verhogen van de positieve contacten met de bevolking in het middelpunt plaatsen. Zo werden interventie en wijkwerking opnieuw even belangrijke componenten in het bestuursakkoord. Dit concept speelt in op de verwachtingen van de bevolking en legt zich toe op het verhogen en verbeteren van de contacten tussen de politie en de burger. Binnen de vernieuwde wijkwerking staan naast voetpatrouilles ook fietspatrouilles centraal, die de nabijheid en het leggen van contacten met de bevolking significant vergemakkelijken. De vernieuwde wijkwerking werd in alle territoriale afdelingen trapsgewijs toegepast. Dit betekent dat in elk van deze afdelingen minstens zestig medewerkers actief zijn binnen deze basisfunctionaliteit. Zij dragen in hun dagelijkse activiteiten het concept ‘excellente politiezorg’ uit met extra aandacht voor de informatie‐uitwisseling68. Voor meer uitgebreide informatie over de werking en realisaties van de wijkwerking verwijzen we naar hoofdstuk 2.6.1.1. en naar het hoofdstuk evaluatie in bijlage.

Wat de kwaliteit van de wijkwerking betreft, kunnen we terugvallen op metingen die worden uitgevoerd bij de klanten van de wijkwerking en in PMI worden opgevolgd. Dit laat ons toe om de klantentevredenheid op de voet te volgen en bij te sturen. Bij wijze van voorbeeld, stellen we voor de eerste negen maanden van 2012 vast dat 89% van de bevraagde klanten tevreden is over de aanpak van de wijkwerking. In 76% van de gevallen is de klant bovendien tevreden over het effectieve resultaat. Op basis van de realisaties binnen de vernieuwde wijkwerking en de gemeten tevredenheid bij de klanten van de wijkwerking, kunnen we concluderen dat een kwalitatieve wijkwerking werd gerealiseerd. Deze standaard zal verder worden opgevolgd. Daarnaast worden nieuwe initiatieven geformuleerd, zodanig dat de huidige tevredenheid van de burger gewaarborgd blijft en de problemen op maat van iedere wijk gericht zullen worden aangepakt69. 2.6.3.3 Informatiegestuurde politiezorg (IGPZ) Informatiegestuurde politiezorg is als werkwijze een van de vier basisbegrippen van een ‘excellente politiezorg’ en staat naast gemeenschapsgerichte politiezorg, optimale bedrijfsvoering en maatschappelijke veiligheid. Onder IGPZ verstaan we ‘de voortdurende zorg van de geïntegreerde politiedienst om op basis van informatie over onveiligheid, leefbaarheid, criminaliteit en over de politiewerking (ervaringen en vaardigheden), de organisatie strategisch, tactisch en operationeel aan te sturen’. IGPZ gaat uit van het voortdurend verrijken van informatie en het omzetten ervan naar kennis. Lokale Politie Antwerpen heeft deze idee van politioneel informatiebeheer overgenomen door de daarvoor noodzakelijke structuren en procedures te introduceren. Eind 2003 werd een structuur en organisatie uitgetekend die voldeden aan de opgelegde vereisten. Uitgangspunt voor ons informatiebeleid tijdens de periode 2006‐2012 was dat alle diensten binnen de politie meewerken aan de verbetering van de informatie‐uitwisseling en de ontwikkeling van proactieve informatiestromen70. In onze politiezone zijn we de status van ontwikkeling al lang gepasseerd en wordt IGPZ dagelijks op de werkvloer toegepast71.

68

Evaluatie bestuursakkoord. Zie voorstel tot strategische doelstellingen bestuursakkoord 2013‐2018. 70 A. RAEYMAEKERS, "Informatiegestuurde politiezorg. In hoeverre wordt informatie gestroomlijnd, verrijkt, aangewend…" Lokale Politie Antwerpen, 2011. 71 Een totaalbeeld van de realisaties op vlak van politionele informatie zijn opgesomd en uitgewerkt in bovenvermeld document. 69


Pagina 108

Ter voorbereiding van dit ZVP werd een scanning uitgevoerd over zowel de informatiebronnen als de informatiestromen. Uit deze scanning is gebleken dat we momenteel ei zo na alle informatie in huis hebben om de filosofie van IGPZ adequaat toe te passen. We hebben evenwel nog een zekere weg te bewandelen naar een verder kennisgestuurde politiezorg: van informatierijk naar kennisrijk.

Inzake IGPZ kunnen we momenteel besluiten dat de fundamenten al stevig verankerd zijn, maar dat het verdere parcours naar de perfectionering nog dient uitgestippeld te worden. IGPZ als gedachtegoed moet nog verder doorsijpelen in onze organisatie. Een decentrale informatieondersteuning en het permanent werken aan de kwaliteit van onze data‐input moet een degelijke en performante informatiehuishouding waarborgen. Na het nemen van deze kaap en met inachtneming van een overwogen analyse en een verdere voeding met kennis, zullen we in staat zijn om op een volwaardige manier met IGPZ aan de slag te kunnen. 2.6.3.4 Strategische partnerschappen In het kader van duurzaam ondernemen, het bereiken van doelstellingen, het delen van kennis en het optimaal benutten van middelen en capaciteit, zijn strategische partnerschappen onontbeerlijk bij een optimale bedrijfsvoering. In de huidige stand van zaken zijn deze strategische partnerschappen voornamelijk formeel voorzien in de hoedanigheid van protocols (hoofdstuk 2.7). Dit zijn zowel interzonale en bovenlokale politiesamenwerkingen, als akkoorden met niet‐politionele partners. Een actualisering van deze samenwerkingsakkoorden heeft aangetoond dat we deze partnerschappen momenteel te weinig beheren, evalueren of verbeteren. Daarnaast zijn er functionele partnerschappen aangegaan met zowel externe partners als Digipolis en Vespa als met interne partners als de Dienst voor de Selectie en Rekrutering (DSR) van de federale politie. Deze partnerschappen worden momenteel niet systematisch geëvalueerd: werkafspraken en ‐ verbeteringen vloeien voort uit ad hoc situaties. In de toekomst moet het mogelijk zijn om deze bestaande samenwerkingsvormen verder te beoordelen en af te toetsen aan kwaliteitseisen. Een van de vaststellingen daarbij is dat verplichte partnerschappen niet mogen leiden tot het inboeten op kwaliteit.

Naast deze structureel voorziene samenwerking, kunnen we moeilijk om de vaststelling heen dat Lokale Politie Antwerpen tijdens het realiseren van de doelstellingen van het bestuursakkoord meermaals externe expertise heeft ingewonnen of zelf als erkende partner‐adviseur heeft gefungeerd. Deze ad‐hocpartnerschappen hebben een belangrijke meerwaarde voor Lokale Politie Antwerpen en zullen in de toekomst verder worden uitgebouwd. Via deze vormen van samenwerking kan onze organisatie zich verder ontwikkelen en profileren als een innovatieve speler binnen het politielandschap. Wat onze strategische partnerschappen betreft, besluiten we dat we de bestaande samenwerkingsakkoorden in de toekomst nog verder dienen door te lichten en te vervolmaken, terwijl het aandienen van nieuwe kansen verder moet worden onderzocht72. Er is een brede waaier van partnerschappen voorhanden: zowel partnerschappen met een strategische of functionele aard als partnerschappen die voortspruiten uit een operationele occasionele behoefte. Hoewel de 72

Bevraging van DI/OPS, DI/COM, DI/OLN, DI/HRM, DI/FILOG.


Pagina 109

meeste directeurs tevreden zijn over deze samenwerkingsverbanden, kan er geen eenduidige en uniforme beheersmethodiek vastgesteld worden. 2.6.3.5 De impact van Salduz op onze minimale werkingsnormen Zoals reeds in hoofdstuk 2.6.1.5 werd aangehaald, heeft evaluatie na zes maanden Salduz aangetoond dat er weliswaar een impact is op onze werking, maar dat de extra werkdruk beheersbare proporties aanneemt. Bijkomende maatregelen blijken op dit moment niet noodzakelijk, hoewel we niet uitsluiten dat uiteindelijk nieuwe evoluties het Salduz‐gebeuren zullen bijschaven.

2.7 Overzicht van de verwachtingen en doelstellingen inzake interne prioriteiten Ter voorbereiding van het nieuwe bestuursakkoord staken we ons licht op bij de uitgeschreven programmapunten (op het vlak van veiligheid en leefbaarheid) van de lokale politieke partijen die de stad Antwerpen kent. Het stuk veiligheid in dit bestuursakkoord zal tegelijkertijd bepalend zijn voor de interne doelstellingen van het nieuwe zonaal veiligheidsplan 2013‐2017. Daarom zijn we medio augustus 2012 al gestart met een strategische denkoefening. Deze oefening moet ons uiteindelijk leiden tot aanbevelingen om onze basisfunctionaliteiten en onze interne organisatiehuishouding meer slagkracht te geven en zodoende onze politiewerking nog doelmatiger en doeltreffender te organiseren. Deze thema’s werden via fiches verder vertaald naar na te streven doelstellingen. Naast deze denkoefening beschikken we over de lopende interne prioriteiten en de vijf opgelegde onderzoeksthema’s. In onderstaand overzicht geven we een samenvattende tabel73, met aansluitend de prioriteiten van het Nationaal Veiligheidsplan. Interne werking Lokale Politie Antwerpen

Interne werking Nationaal Veiligheidsplan74

Bekwame betrokkenheid van de Antwerpse districten op gebied van veiligheid

Verdere uitbouw wijkwerking75

Optimaliseren van de operationele capaciteit76

Optimaal beheer en aanwenden van de beschikbare middelen

Maximale aanwezigheid van de interventiepolitie

Verdere optimalisering van de lokale recherche

73

Exclusief de strategische issues die te maken hebben met de externe prioriteiten, met name de aanpak van drugsoverlast en woninginbraken. 74 In het nationaal veiligheidsplan wordt als vijfde interne prioriteit nog verwezen naar duurzame ontwikkeling. 75 Betreft zowel een strategisch issue als een opgelegd onderzoeksonderwerp. 76 Inclusief het uitbouwen van een afzonderlijke operationele capaciteit om te kunnen inspelen op de maatschappelijk realiteit.


Pagina 110

Verder versterken van de onthaalwerking

Maximale hercontactname met de slachtoffers van geweldsmisdrijven Politie als volwaardige partner in het verkeersbeleid IGPZ77

Informatiebeheer en ICT

Voorzien in een afzonderlijke operationele capaciteit

Verdere optimalisering van het communicatiebeleid78 Verdere modernisering van het HR‐beleid79

Modern HR‐beleid

Verdere optimalisering van ordehandhaving

Verdere modernisering van het financiële en logistieke beleid

Diversiteit binnen en buiten de organisatie

Verdere optimalisering van het integriteitsbeleid Digitaliseren en oog voor technologische evoluties

Innovatie en nieuwe technologieën

Strategische partnerschappen Salduz Competent leiderschap80 Resultaatgerichte en gestructureerde bedrijfsvoering

Maatregelen en doelstellingen om te voldoen aan de minimale werkingsnormen

77

Betreft zowel een strategisch issue als een opgelegd onderzoeksonderwerp. Betreft zowel een actuele prioriteit als een opgelegd onderzoeksonderwerp. 79 Betreft zowel een actuele prioriteit als een opgelegd onderzoeksonderwerp. 80 Betreft zowel een actuele prioriteit als een opgelegd onderzoeksonderwerp. 78


Pagina 111


Pagina 112

2.8

Samenwerking

Momenteel wordt werk gemaakt van een grondige inventarisatie en evaluatie van alle bestaande protocols binnen Lokale Politie Antwerpen. 2.8.1 Interzonale, bovenlokale en internationale politiesamenwerking Op het vlak van samenwerking zijn er talrijke protocols tussen Lokale Politie Antwerpen en haar partners. We nemen hier een niet‐exhaustieve lijst over van onze belangrijkste partnerschappen. 1. Protocols met andere politiediensten:  FGP: taakverdeling tussen FGP en lokale recherche, gebruik materiaal live scan, videoverhoor, informantenbeheer;  Federale Politie: gevangenis Antwerpen;  Politiezone Zwijndrecht;  Politie van de verbindingswegen: scheepvaartpolitie, luchthavenpolitie Deurne, spoorwegpolitie, wegpolitie;  Andere politiezones: gebruik cellenblok Noorderlaan en voorleiding arrestanten;  CSD: logistieke steun. 2. Protocol AIK: detachering personeel aan Arrondissementeel Informatiekruispunt, 3. Protocol CIC: afspraken calltaking 101‐oproepen met CIC Antwerpen en 4. Protocols met de provincie Antwerpen (WODCA, provinciedomeinen en ‐gebouwen, rampenbeheer). Een protocol dat actueel bijzondere aandacht krijgt en zal worden uitgebreid, is dat van de samenwerking met de politiezone Zwijndrecht. Om de beschikbare middelen van beide zones met een maximale efficiëntie te spreiden, wordt momenteel geanalyseerd wat beide zones kunnen betekenen voor het grondgebied van Antwerpen‐Linkeroever, Zwijndrecht en Burcht. Deze besprekingen zijn nog niet afgerond, maar we zijn ervan overtuigd dat uit een dynamisch samenwerkingsverband in de toekomst aanzienlijke voordelen zullen voortvloeien voor beide partijen.

De afspraken in de protocols met andere politiediensten gaan vooral over taakafspraken, maar ook vaak over steun die Lokale Politie Antwerpen aan bovenlokale projecten verleent (bv. Antigoonacties, WODCA...). Soms neemt die steun een permanent karakter aan, onder de vorm van detachering van personeel (bv. aan AIK). 2.8.2 Andere protocols of samenwerkingsakkoorden met nietpolitionele partners 1. protocols met onderwijs: protocolscholen en afspraken in het kader van PLP 35 inzake jeugdcriminaliteit en veiligheid op school;


Pagina 113

2. protocol met De Lijn: in verband met veiligheid op het openbaar vervoer, steun bij controles door lijnbeambten enz; 3. protocol deurwaarders: steun bij de werkzaamheden van deurwaarders; 4. protocols met voetbalbond over Beerschot en RAFC; 5. buurtinformatienetwerken ‐ BIN protocols: 7‐straten, De Cluyse, Rozemaai, Konijnenberg, Melgesdreef, Polderstad, Tuinwijk Borgerhout, Gitschotelei, Bredabaan, De Sinjoor, Sint Andries, Paardenmarkt/Klapdorp, Slachterij, Harmonie, Hart van Berchem, Herentalsebaan, Sint Bernardsesteenweg, Biartstraat, Winkelcentrum Wilrijk, BIN Hotels, BIN Apothekers; 6. protocol veiligheid Diamantwijk; 7. protocol collocatie ziekenhuizen.


Pagina 114

2.9

Synthese van de bestede capaciteit

capaciteitsaanwending 2011 cluster

clustertotaal

interventie

785698

____%____ beschikbaar totaal 20,67

___%___ op totaal 15,15

activiteitengroep interventie

501691

operationele interventieondersteuning

30090

terreinondersteuning

94323

operationele sturing interventie

onthaal

344365

9,06

6,64

569329

14,97

10,98

25241

afwerk interventie

10153

bijzonder bijstandsteam

22611

ondersteuning telecommunicatie

92402

klachten & aangiften

170877

onthaal

165087

305705

acties & toezichten

102183 99385

diversiteit

slachtofferbejegening openbare orde

8401

wijkwerking

korpsacties

opsporing & onderzoek

9187

logistieke interventieondersteuning

afwerk onthaal en K&A wijkwerking

mensuren

3801

wijkonderzoek

28121

preventiewerking

30134

262664

6,91

5,07

opsporing en onderzoek

7440

0,20

0,14

slachtofferbejegening (2elijn)

398636

10,48

7,69

bewaking en begeleiding

137526

evenementen en ordediensten

248656

informatiebeheer openbare orde

262664 7440

12454

verkeer

283534

7,46

5,47

verkeer

283534

sturing

218780

5,75

4,22

beleidsvoering

218780

ondersteuning

699224

18,39

13,49

communicatiebeheer

19351

informatiebeheer

89845

juridische ondersteuning

8955

logistieke ondersteuning

480453

personeelsbeheer representatie vorming

Onbeschikbaar

232363

1382560

6,11

4,48

26,67

875

vorming

227446

vorming geven

4917

dienstvrijstelling

14549

orde en tucht

75

syndicale activiteiten

LP/HC/KZ/AUD/BOI ‐ 15/10/2012


99745

14937

verlof

885508

ziekte en welzijn

467491

totaal beschikbare capaciteit

3802033

totaal onbeschikbare capaciteit

1382560

Pagina 115

2.9.1 De beschikbare capaciteit Bovenstaande tabel geeft een overzicht van het aantal mensuren dat door al onze personeelsleden werd gespendeerd aan hun taken. Het geeft tegelijk een beeld van het totale aantal mensuren dat personeel niet beschikbaar was. Dit laat toe berekeningen te maken op de effectieve capaciteit, zoals blijkt uit de kolom ‘% beschikbaar totaal’. In tegenstelling tot vorige rapportages, gebaseerd op GALOP, is dit overzicht gestructureerd vanuit de kerntaken of operationele processen. Daarin wordt vervolgens het onderscheid gemaakt tussen verschillende activiteiten.

51% van de totale capaciteit, of 70% van de beschikbare capaciteit, gaat in 2011 uit naar het vervullen van onze basisfunctionaliteiten. Het overgrote deel hiervan gaat naar interventie en wijkwerking. 2.9.2 De onbeschikbaarheden 26% van het aantal mensuren wordt opgeslorpt door onbeschikbaarheden. Dit is een daling ten opzichte van de situatie in 2007, toen de onbeschikbaarheden 28% vertegenwoordigden van het totaal aantal mensuren. Onder deze noemer vallen de dienstvrijstellingen, zaken van orde en tucht, syndicale activiteiten, verloven allerhande en ziekte en welzijn, met inbegrip van de arbeidsongevallen die 5% uitmaken van de onbeschikbaarheden.


Pagina 116

HOOFDSTUK 3 STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN


Pagina 117

3.1

De vorige strategische doelstellingen – evaluatie en te trekken lessen

Voor de evaluatie van het vorige zonaal veiligheidsplan werd, in samenwerking met verschillende diensten, een uitgebreid evaluatieverslag geschreven. Gezien de omvang van dit naslagwerk, hebben we er voor geopteerd om dit integraal als een nieuw hoofdstuk in de bijlagen te voorzien. In dit hoofdstuk beperken we ons tot de weergave van de meest in het oog springende besluiten. In het zonaal veiligheidsplan 2009‐2012 werden een aantal fenomenen als ‘prioriteit’ weerhouden. De veiligheidsprioriteiten 1. Prioriteit ‘intrafamiliaal geweld’

De vooropgestelde doelstelling was "samen met onze partners bijdragen tot de aanpak van geweld binnen het gezin door te zorgen voor een professionele behandeling van elk dossier". De balans van de huidige werking met de CO3, het protocol van Moed en de dossierbeheerders slaat door in de positieve richting. De voorbije jaren is het aantal dossiers IFG dan ook blijven groeien met in 2011 voor het eerst een relatieve stagnatie met ‘slechts’ 1% meer feiten ten opzichte van 2010. We menen hieruit te kunnen besluiten dat de stijgende tendens als gevolg van een betere registratie momenteel zijn top heeft bereikt en we momenteel een reële weerspiegeling van de problematiek hebben. Met enige voorzichtigheid kan de slotbeschouwing zijn dat we de vooropgestelde doelstelling van het ZVP 2009‐2012 hebben gehaald. 2. Prioriteit ‘drughandel en druggerelateerde criminaliteit’ De vooropgestelde doelstelling was "maximaal gebruik te maken van alle bestuurlijke en gerechtelijke bevoegdheden om, samen met onze partners, de drughandel en de daaruit vloeiende drugoverlast beheersbaar te maken." De politie volgt de drugproblematiek in onze stad van oudsher op de voet. De stijgende lijn in het domein van de handel in en het gebruik en het bezit van verdovende middelen is dan ook deels het gevolg van een verhoogde politionele bedrijvigheid. Bovendien opereerde de politie ook op een meer projectmatige manier door zich te concentreren op de vooraf gekende 'hotspots'. Het uitgangspunt was om vooral de aanbieders van verdovende middelen aan te pakken, waarbij een arsenaal van zowel bestuurlijke als gerechtelijke maatregelen ingezet konden worden tegen zowel de verkopers als de kopers. De ordediensten 'Saturn V' zijn een toonbeeld van hoe bepaalde probleemzones op die wijze terug leefbaar werden gemaakt: vanaf januari 2011 werd diepgaand opgetreden op een welafgebakende locatie rond drugs, overmatig drankgebruik en overlast. Na evaluatie kwam aan het licht dat deze inspanningen hun effect niet hadden gemist. Zo stelden we ook een daling vast van andere criminele fenomenen. Op basis van deze evaluatie besluiten we dat de doelstelling van het ZVP 2009‐2012 inzake drugs en drugoverlast werd behaald. 3. Prioriteit ‘diefstal in woning’


Pagina 118

De vooropgestelde doelstelling was "de diefstallen in woning over de beleidsperiode 2009‐2012 te doen dalen met 10% tegenover de vorige beleidsperiode". Hoewel we vandaag nog geen eindbalans kunnen opmaken voor de ganse periode van 2009‐ 2012, zijn we via extrapolatie van de huidige gegevens toch in staat om een tussentijdse evaluatie te maken81. Daaruit blijkt dat we op het einde van de rit naar schatting met een stijging van 1% zullen te maken hebben. Hierdoor wordt de doelstelling niet gehaald. Anderzijds noteren we wel een stabilisatie ten opzichte van de scherpe stijging in de periode 2005‐2008 (ten opzichte van de periode voor 2005). Bij deze cijfers willen we echter een voetnoot plaatsen: we wijzen erop dat de gestage toename van de bevolking binnen Antwerpen wellicht een invloed heeft op deze resultaten. De laatste tien jaar is het aantal huishoudens met N=10 000 toegenomen. Indien we in de doelstelling van het ZVP rekening houden met deze evolutie en de kans op slachtofferschap op 'huishoudniveau', dan zien we dat we de doelstelling veel beter benaderen dan uit de absolute aantallen zou blijken. Verder valt op dat onze aanpak van woninginbraken de laatste jaren ook een positievere beoordeling krijgt van de Antwerpenaren. 4. Prioriteit ‘diefstal geweld en gewapenderhand’ De vooropgestelde doelstelling was "een significante daling van het aantal gewelddadige diefstallen in Antwerpen over de beleidsperiode 2009‐2012 tegenover de vorige beleidsperiode te realiseren en dit met 10% voor diefstallen met geweld, met 25% voor de handtasroven en met 10% voor de diefstallen gewapenderhand." Hoewel we vandaag nog geen eindbalans kunnen opmaken voor de ganse periode van 2009‐ 2012, zijn we via extrapolatie van de huidige gegevens in staat om een tussentijdse evaluatie te maken82. Daaruit blijkt dat we naar schatting met een stijging van 1% zullen te maken hebben. Ook hier wordt de doelstelling niet gerealiseerd. Anderzijds noteren we sterke verschillen naargelang de aard van het feit. Zo blijkt uit evaluatie dat vooral de diefstallen met geweld een problematische evolutie hebben vertoond ten opzichte van de vooropgestelde streefwaarde van ‐10%. Het opstellen van individuele doelstellingen voor fenomenen die allen vallen onder de noemer gewelddadige diefstallen, lijkt in dat opzicht ook artificieel. 5. Prioriteit ‘jongerencriminaliteit’ De vooropgestelde doelstelling was "samen met onze partners, het aantal feiten van jongerencriminaliteit en –overlast gepleegd door de doelgroep te doen dalen en het aantal minderjarige daders niet doen toenemen." Het is niet mogelijk om de resultaten te kwantificeren omdat het hier gaat om een doelgroep en niet om een geregistreerd criminaliteitsfenomeen. De praktijk wijst evenwel op een goede samenwerking met de stedelijke diensten die onbetwistbaar positief heeft bijgedragen tot het in beeld brengen van de doelgroep en het in de hand houden van het fenomeen. 81

Voor de uitgebreide cijfermatige evaluatie verwijzen we naar het hoofdstuk evaluatie als bijlage.

82



Pagina 119

6. Prioriteit ‘diefstal uit voertuig’ De vooropgestelde doelstelling was "samen met onze partners, voor diefstal uit voertuigen een daling van 5% over de beleidsperiode 2009‐2012 te realiseren en dit tegenover de vorige beleidsperiode." Hoewel we vandaag nog geen eindbalans kunnen opmaken voor de ganse periode van 2009‐ 2012, zijn we via extrapolatie van de huidige gegevens in staat om een tussentijdse evaluatie te maken83. Daaruit blijkt dat we onze doelstelling behalen. 7. Prioriteit ‘verkeer’ De vooropgestelde doelstelling was "de verkeersveiligheid en de verkeersleefbaarheid in Antwerpen verbeteren door het aantal verkeersongevallen te doen dalen en te werken aan het gevoel van veiligheid in het verkeer." Het aantal geregistreerde ongevallen daalde tussen 2000 en 2006, om vervolgens weer te stijgen tot 2010. De stijging van de laatste jaren is overwegend toe te schrijven aan de ongevallen met (enkel) stoffelijke schade. Het aantal ongevallen met verkeersslachtoffers nam nauwelijks toe. In 2011 zien we echter opnieuw een stijging van het aantal slachtofferongevallen naar het niveau van 2009, maar ook een drastische daling van de ongevallen met dodelijke afloop. Naast de cijfermatige benadering, kunnen we anderzijds stellen dat de centrale dienst Verkeer in de periode 2009‐2012 sterk heeft geïnvesteerd in het uitbouwen van een degelijk verkeersbeleid met oog voor verkeersveiligheid. 8. Prioriteit ‘overlast’ De vooropgestelde doelstelling was "(1) het aantal klachten over hinderlijke inrichtingen in Antwerpen gevoelig doen dalen en (2) een bijdrage leveren in het verhogen van de pakkans inzake sluikstort en zwerfvuil." Aangezien dit fenomeen gevoelig is voor acties van de politie, dient de evaluatie eerder op kwalitatief niveau plaats te vinden. Een cijfermatig beeld geeft immers de inspanningen weer die vanuit zowel de politie als de bestuurlijke partner werden geleverd. In het algemeen stellen we vast dat een geslaagde mix van een projectmatige aanpak en een solide samenwerking zijn invloed heeft in het opvolgen en aanpakken van de problematiek. Daarnaast werden er, zowel technisch als kwalitatief, stappen ondernomen om efficiënter te kunnen reageren op klachten tegen hinderlijke inrichtingen.

83



Pagina 120

De prioriteiten inzake dienstverlening en werking84 1. Competent leiderschap

De doelstelling was om "alle mensen met een leidinggevende functie maximaal te ondersteunen om hun competenties verder te ontwikkelen." Politiemensen moeten immers elke dag opnieuw snel en accuraat beslissingen nemen in vaak (erg) moeilijke omstandigheden. Het is van doorslaggevend belang dat zij onvoorwaardelijk kunnen rekenen op de functionele en hiërarchische oversten om hen te ondersteunen en te coachen in hun taken. Er werden in deze materie dan ook verschillende initiatieven genomen om onze leidinggevenden maximaal te ondersteunen. Dit werd reeds uitgebreid beschreven in de scanningsfase, hoofdstuk 2.6.3.1. Er zijn momenteel echter nog geen nieuwe metingen beschikbaar om na te gaan in welke mate deze acties het gewenste effect bereiken. De korpsleiding achtte het wenselijker om verder te werken aan het ontwikkelingstraject en dit een kans te geven, alvorens een nieuw medewerkerstevredenheidsonderzoek uit te voeren. Dit wordt in de loop van de volgende jaren terug opgenomen. 2. Resultaatgerichte en gestructureerde bedrijfsvoering In functie van het behalen van de vooropgestelde doelstellingen, lag de prioriteit in "het ontwikkelen van een structuur van projectmanagement." We willen immers meer rendement bereiken door een juiste bepaling van de prioriteiten en het formaliseren van onze engagementen. Uit de analyse van het bestuursakkoord en een bevraging van programma‐ en projectleiders blijkt dat we er de laatste jaren in geslaagd zijn om het projectmanagement binnen onze organisatie zijn intrede te laten doen. Deze manier van werken zal daarom de komende jaren verder behouden blijven, mits aanpassingen na een leerfase. 3. Professioneel HRM‐beleid De doelstelling van het vorige ZVP was "het professionaliseren van de manier waarop medewerkers worden ingezet, ondersteund en gewaardeerd." Het realiseren van verschillende verbeterelementen en het oprichten van een directie HRM wijzen op het waaien van een gunstige wind die een loutere personeelsadministratie moet ombuigen naar een echt personeelsmanagement. Het is echter geen evidente taak om de federale richtlijnen te combineren met een lokaal humanresourcesbeleid. Verschillende belangrijke initiatieven werden al gelanceerd, waarbij informaticaondersteuning een belangrijke rol vervult. Deze zaken dienen op lange termijn nog verder uitgewerkt te worden. Ondertussen hebben we het wel voor elkaar gekregen om het korps als aantrekkelijke werkgever op de arbeidsmarkt te plaatsen en een hogere instroom te realiseren. 4. Communicatie 84

Voor een uitgebreide evaluatie verwijzen we naar het hoofdstuk ‘Evaluatie’ als bijlage.


Pagina 121

Een organisatie van onze omvang heeft nood aan transparante en eenduidige communicatie, zowel op intern als op extern vlak. Daarom bestond de doelstelling erin de "communicatie verder te professionaliseren." Daarvoor werd in 2009 een communicatiedirecteur aangetrokken die op zijn beurt gespecialiseerde medewerkers aanwierf. Er werd een communicatiebeleid ontwikkeld, waarbij het brandpunt voornamelijk lag op enerzijds proactieve externe communicatie en op anderzijds eenduidige, formele, proactieve interne communicatie. Een van de meest opvallende en zichtbare wijzigingen van de afgelopen beleidsperiode is dan ook de wijziging in de communicatiestijl van Lokale Politie Antwerpen. Daarnaast werden verschillende structuren uitgebouwd om de communicatiedoorstroming meer gesmeerd te laten verlopen. 5. Minimale werkingsnormen Honderden Antwerpenaren zoeken dagelijks contact met de politie. Dat gebeurt om heel diverse redenen en op diverse manieren. Om al deze contacten optimaal, klantgericht en volgens bepaalde kwaliteitsnormen te laten verlopen was het voor Lokale Politie Antwerpen van belang om "maatregelen te treffen om de minimale werkingsnormen te garanderen." Deze doelstelling houdt nauw verband met het realiseren van de programmawerking in het kader van het bestuursakkoord en kent een positieve evaluatie. Conclusie In het zonaal veiligheidsplan 2009‐2012 werden voor het eerst kwantitatief te behalen doelstellingen gedefinieerd met betrekking tot het voorkomen van bepaalde delicten, meer in het bijzonder voor misdrijven met een hogere aangiftebereidheid. Op basis van de evaluatie komen we tot de bevinding dat het voor de lokale politie van Antwerpen niet altijd in haar macht ligt om de streng geformuleerde doelstellingen inzake de externe prioriteiten te behalen. Ondanks de massaal ingezette capaciteit, blijkt dat we geen vat hebben op diverse externe factoren en het daardoor moeilijk is om een opgelegde daling te realiseren. Hoewel een streefwaarde richtinggevend kan zijn bij het evalueren van de werking, lijkt die in een strategische doelstelling niet meer op zijn plaats. We kiezen er dan ook voor om de huidige strategische doelstellingen te formuleren als een inspanningsverbintenis, eerder dan als een resultaatsverbintenis die exclusief op kwantificeerbare gegevens gestoeld is. Uiteindelijk is het doel uiteraard het verminderen van de criminaliteit of overlast, maar wensen we de focus om dit te bereiken te leggen op de kwaliteit van onze werking in de aanpak van die fenomenen. De doelstellingen zijn wel van die aard dat ze meetbaar zijn. We wijzen er ten slotte op dat de demografische evolutie een belangrijke impact zal hebben op alle criminaliteitsfenomenen: tussen 2010 en 2030 zal de Antwerpse bevolking stijgen tot minstens 554 000 en maximum 605 000 bewoners85. Om dezelfde kwalitatieve dienstverlening te kunnen blijven garanderen en onze doelstellingen te kunnen halen, moet hier onvermijdelijk rekening worden gehouden met het spanningsveld dat zal ontstaan tussen de bevolkingsdensiteit aan de ene kant en de veiligheid en leefbaarheid in Antwerpen aan de ander kant.

Voor de interne prioriteiten werd hetzij via de reguliere werking, hetzij via verschillende programma’s belangrijke vooruitgang geboekt. Een belangrijke taak is nog weggelegd voor het 85

Prognose van SSO.


Pagina 122

communiceren van deze resultaten binnen de organisatie, voor zover ze al niet zichtbaar waren. Aangezien verbetering inherent is aan elke organisatie, zullen deze prioriteiten niet aan onze aandacht ontsnappen. Hieruit volgt dat het verder uittekenen en verfijnen van onze basisfunctionaliteiten en het behouden van onze substantiële ondersteunende processen dé strategische kwesties bij uitstek zullen vormen voor de aankomende legislatuur. Binnen het zonaal veiligheidsplan kunnen we vervolgens extra aandacht schenken aan enkele kritieke en prioritaire elementen.

3.2

De strategische doelstellingen 20132017

3.2.1 Synthese van de argumentatie Veiligheid en leefbaarheid In hoofdstuk 2.4 werd reeds ingegaan op de verwachtingen inzake de externe doelstellingen. Om de ZVR de kans te geven uit dit uitgebreide overzicht een gefundeerde keuze te maken inzake de externe prioriteiten, werd een tweevoudig argumentatiemodel opgesteld. Ten eerste werd voor alle criminaliteitsfenomenen die door Lokale Politie Antwerpen worden opgevolgd op basis van omvang, evolutie en trend een wegingsscore toegekend. De top 10 is als volgt samengesteld: rangschikking

Fenomeen

Weging

1

Opzettelijke slagen en verwondingen

39

2

Enkelvoudige of gewone diefstal

37

3

Diefstal uit voertuig

35

4

Winkeldiefstal

35

5

Vandalisme

34

6

Fietsdiefstal

34

7

Geluidshinder

33

8

Woninginbraken

32

9

Bedreigingen

32

10

Gauwdiefstal

30


Pagina 123

De vijf onderzoeksfenomenen mensenhandel/prostitutie, drughandel, diefstal met geweld, diefstal gewapenderhand en woninginbraak krijgen in deze oefening volgende weging:

Fenomeen

Weging

Woninginbraak

32

Drughandel

24

Diefstal met geweld

24

Diefstal gewapenderhand

21

Prostitutie

20

Mensenhandel

15

Op basis van deze rangschikking zijn de vijf onderzoeksfenomenen ondervertegenwoordigd in de top 10. Dit bewijst dat het belangrijk is om de ernst van een misdrijf mee te nemen in de rangschikking van criminaliteitsfenomenen. Daarom werd vervolgens, naast dit eerste model, tevens het federale model van de risicoanalyse uitgevoerd86. Op basis van de drie invalshoeken van de risicoanalyse (impact, dreiging, kwetsbaarheid) werden de georganiseerde en minder georganiseerde criminaliteitsfenomenen zo verder gerangschikt87:

Georganiseerde fenomenen naar ernst

Minder georganiseerde fenomenen naar ernst

Rangschikking van de fenomenen volgens ernst: lijst I - georganiseerde fenomenen NPVB 2011

Rangschikking van de fenomenen volgens ernst: lijst II - minder georganiseerde fenomenen NPVB 2011 Vernielingen/vandalisme (3,21)

Diefstal gewapenderhand (4,77)

Brandstichting (incl ontploffingen) (2,81) Diefstal uit of aan voertuigen (2,66)

Inbraak in gebouwen (4,13)

Illegaal wapenbezit en verboden wapendracht… Diefstal van fietsen/bromfietsen (2,19)

Diefstal met geweld (3,23)

Winkeldiefstal (1,98) Valsmunterij (2,17)

Gauwdiefstal (1,86) 0

Evolutie Gevaar volksgezondheid Mate v. organisatie

1

2

fysiek leed Aantasting maatschap. integriteit Aantal bendes/organisaties

3

psychisch leed Verstoring openbare rust 0

4

5

Materieel /fin. nadeel Perceptie 0

6

Evolutie 0 Materieel /fin. nadeel Verstoring openbare rust Aantal bendes/organisaties

1

fysiek leed 1 2 Gevaar volksgezondheid Perceptie 0

2

psychisch leed 3 3 4 Aantasting maatschap. integriteit Mate v. organisatie 0

86

Voor de methodologie en het uitgebreid overzicht verwijzen we naar de bijlagen. Het model is niet op elk opgevolgd fenomeen van toepassing. Het is dus mogelijk dat fenomenen uit de eerdere top tien niet in de grafieken voorkomen. De beslissing van de ZVR is met andere woorden gebaseerd op een symbiose van beide modellen. 87


Pagina 124

Naast deze bron werd het argumentatiemodel verder aangevuld met de bevraging van verschillende partners in de veiligheidsketen88. Beide modellen zijn complementair en houden rekening met zowel de objectieve als subjectieve elementen uit de scanning, alsook met de prioriteiten van het NVP, voor zover we als lokale politie een meerwaarde kunnen betekenen in de aanpak ervan. In dat opzicht werden prioriteiten als illegale vuurwapenzwendel, informaticacriminaliteit, terrorisme en fraude niet verder weerhouden in de argumentatiematrix. Dit zijn zeer gespecialiseerde bovenlokale fenomenen die specifiek door de federale (gerechtelijke) politie worden opgenomen. Op basis van het overzicht van de verwachtingen (hoofdstuk 2.4) en bovenstaand argumentatiemodel, koos de Zonale Veiligheidsraad op vlak van veiligheid en leefbaarheid voor onderstaande prioriteiten: Criminaliteitsfenomenen 1. agressieve diefstallen en straatgeweld; 2. diefstal in woning; 3. drughandel en daaraan gerelateerde drugoverlast; 4. intrafamiliaal geweld.

In hoofdstuk 3.2.2.1 wordt voor deze fenomenen verder toegelicht waarom ze als prioriteit worden beschouwd. Hoewel jongerencriminaliteit als fenomeen moeilijk te kaderen is in bovenstaand argumentatiemodel, stellen we vast dat het momenteel werd weerhouden in zowel het nationaal veiligheidsplan als in de kadernota integrale veiligheid als in het bestuursakkoord. In dat opzicht werd in een latere ZVR besloten om dit fenomeen alsnog als prioriteit te weerhouden. Dit fenomeen wordt momenteel minutieus opgevolgd in onze reguliere werking via de dienst jongerencriminaliteit bij de lokale recherche. Het toekennen van het label prioriteit zal extra slagkracht geven in onder meer het sluitstuk. Verkeer Op het vlak van verkeer worden de drie (inter)nationale prioriteiten weerhouden:

1. snelheid; 2. rijden onder invloed van alcohol en drugs; 3. veiligheidsmaatregelen in de auto of op de bromfiets (gordel, kinderzitje, helm). Bovendien wordt extra aandacht gevraagd voor agressief verkeersgedrag (inclusief wildparkeren) en hotspotgerichte interventie.

88

Zie ook hoofdstuk 2.4 met het uitgebreid overzicht van de verwachtingen inzake externe doelstellingen.


Pagina 125

Overlast Op het vlak van overlast ligt het zwaartepunt op:

1. 2. 3. 4. 5.

overlast gegenereerd door handelszaken; overlast gegenereerd door vuil; overlast gegenereerd door uitgaan; overlast gegenereerd door woonst; overlast gegenereerd door claimgedrag in publieke ruimten.

Uit de scanning en analyse blijkt dat niet elk fenomeen zich in even grote mate voordoet in elke politieafdeling van Antwerpen. Zo concentreren de gewelddadige diefstallen zich bijvoorbeeld meer in de afdelingen City en West, terwijl andere afdelingen er minder onder lijden. Toch zijn de prioriteiten door de zonale veiligheidsraad bewust gekozen, zodat een breed spectrum aan problemen op structurele wijze kan beteugeld worden. Het opvolgen van de evoluties en verschuivingen zal toelaten jaarlijks de actieplannen op maat van de volledige zone of in functie van een afdeling op te stellen. Zo kunnen we flexibeler omgaan met onze capaciteit en hotspotgericht inzetten daar waar de problemen zich het meest problematisch voordoen. Dienstverlening en werking Inzake dienstverlening en werking, besloot de korpsleiding, samen met de burgemeester, om integraal te verwijzen naar de doelstellingen in het bestuursakkoord 2013‐2018. Daarbij geldt voor het zonaal veiligheidsplan meer expliciet:

1. het verder optimaliseren van de basisfunctionaliteiten wijkwerking, interventie, onthaal, slachtofferbejegening, lokale recherche, ordehandhaving en verkeer; 2. het verder uitwerken van een professioneel communicatiebeleid; 3. het verder uitwerken van een optimale HR‐werking; 4. het verder optimaliseren van de processen rond het financiële en logistieke beleid. Het realiseren van deze doelstellingen zal voorts samengaan met het optimaliseren van de operationele capaciteit, het exploiteren van de mogelijkheden rond het digitaliseren en een volgehouden aandacht voor de principes rond de informatiegestuurde politiezorg. Daarnaast willen we als organisatie een actief diversiteits‐ en integriteitsbeleid ontwikkelen, meer in communicatie treden met de districten en als volwaardige partner in het verkeersbeleid optreden89.

89

De strategische doelstellingen uit het bestuurakkoord 2013‐2018 die een impact hebben op onze organisatie, werden als bijlage opgenomen.


Pagina 126

De meerjarenplanning, die wordt opgesteld voor de uitvoering van het bestuursakkoord, zal rekening houden met de kortere beleidsperiode van het zonaal veiligheidsplan en in functie daarvan prioriteiten stellen. 3.2.2 De strategische doelstellingen Vanuit de evaluatie van het vorige zonaal veiligheidsplan, formuleren we voor de prioritaire doelstellingen inzake veiligheid en leefbaarheid voornamelijk engagementen inzake inspanningen en kwaliteit in een procesmatige aanpak. 3.2.2.1 Prioritaire doelstellingen inzake veiligheid en leefbaarheid Criminaliteit 1. Diefstal in woning Hoewel de burger tevreden is over de aanpak van de politie bij de diefstallen in woning90, blijft dit fenomeen een ingrijpende gebeurtenis voor het slachtoffer. Merkwaardig genoeg genereert het beter beveiligen van de woning een pervers effect: het aantal pogingen neemt toe, met alle materiële en emotionele schade tot gevolg. De partners van de zonale veiligheidsraad menen dan ook dat een projectmatige aanpak van deze feiten noodzakelijk blijft en een gecoördineerde aanpak en bovenlokale samenwerking vereist is.

In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen samen met haar partners de inspanningen rond preventie bestendigen om zo herhaald slachtofferschap te voorkomen en te investeren in een kwalitatieve eerstelijnsvaststelling en –afhandeling om zo de effectieve woninginbraken in het algemeen te beheersen en binnen de actiegebieden te doen dalen. Om dit te realiseren zal elke partner binnen zijn bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken. Wat de Antwerpse lokale politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie :  De politie bepleit kwaliteitsstandaarden voor woningen. De mogelijkheden van een keurmerk veilig wonen bij de aanvraag van bouwvergunningen en/of de fiscale aftrek van preventieve maatregelen wordt hierbij aangekaart.  De politie levert technopreventief advies af aan specifieke doelgroepen zoals de horeca, vrije beroepen, zelfstandigen, scholen, serviceflats, ziekenhuizen, bouwers/verbouwers en burelen.

90

Bron: Lokale Veiligheidsbevraging 2012.


Pagina 127

 

Op aanvraag of op eigen initiatief worden ook collectieve uiteenzettingen gegeven over het thema op maat van de doelgroep. Op eenvoudige aanvraag levert de politie vakantietoezicht tijdens de afwezigheid van bewoners.

Op het vlak van repressie:  Er wordt onderzocht of een eerstelijnsteam woninginbraken kan worden opgericht. Dit gespecialiseerde team zal instaan voor uniforme en kwaliteitsvolle eerstelijnsvaststellingen zoals die voorzien zijn in het parketdraaiboek, zodat voldoende exploiteerbare opsporingsindicaties kunnen worden gedetecteerd en overgedragen aan de lokale recherche.  Daders van woningdiefstallen die onder voorwaarden in vrijheid zijn gesteld, worden door de politie opgevolgd.  De politie schrijft zich in in het arrondissementeel actieplan 'Rondtrekkende dadergroeperingen & Diefstallen in woning'.  De kwaliteit van het onderzoek moet van die aard zijn dat de vervolging van daders maximaal gewaarborgd is.  Bij reeksen van inbraken wordt een grondige ontleding van de modus operandi verricht. Op het vlak van nazorg:  De politie zal aan elk slachtoffer van een woningdiefstal in Antwerpen professionele hulp aanbieden. Het eerste team ter plaatse zal onmiddellijk technopreventief advies afleveren waardoor de eigenaar over voldoende informatie beschikt om de woning in de nabije toekomst beter te beveiligen. Het team zal ook een professionele slachtofferbejegening verstrekken en eventueel doorverwijzen naar de gespecialiseerde hulpverlening. Bovendien zal door de eerste ploeg ter plaatse worden uitgelegd wat men mag verwachten van de politie en wat de mogelijke stappen in het onderzoek zijn, waarom de politie sommige dingen doet en andere dingen niet (bv. sporenonderzoek, buurtonderzoek enz.).  Met het oog op hun re‐integratie in de maatschappij, wordt voor jonge veelplegers samen met de hulpverleningssector een traject op maat op poten gezet, waarbij de politie als doorverwijzer fungeert. 2. Drughandel en daaraan gerelateerde overlast Uit de interne bevraging91 en op basis van de criminaliteitscijfers blijkt dat de drugsproblematiek in Antwerpen een grote impact heeft op de leefbaarheid en bovendien veel overlast en randcriminaliteit genereert. Ook het overmatig drankgebruik op het publieke domein ressorteert onder dit criminogene fenomeen. De partners van de zonale veiligheidsraad bevestigen dit gegeven en wensen een projectmatige aanpak van de problematiek en dit zowel aan vraag‐ als aanbodzijde. Ook in het nationaal veiligheidsplan werden drughandel (en specifiek die van cocaïne) en drugverkoop, ‐bezit en ‐gebruik als prioriteit weerhouden. Recent werd bovendien de drugstrategie

91

Bevraging van de afdelingschefs ter voorbereiding van de scanning en analyse.


Pagina 128

2013‐2020 door de ministerraad EU goedgekeurd, waarin zowel het aanpakken van de vraag als van het aanbod centraal staan. Onze visie past integraal binnen dit verhaal.


Pagina 129

In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen maximaal gebruik maken van alle bestuurlijke en gerechtelijke bevoegdheden om, samen met haar partners, de drughandel en daaraan gerelateerde overlast te bestrijden en hierdoor ook andere vormen van criminaliteit te doen dalen. Om dit te realiseren zal elke partner binnen zijn bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken. Wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie: 



De politie neemt een preventieve, sensibiliserende taak op naar recreatieve of jonge, occasionele of experimentele gebruikers en hun ouders. De politie speelt hierin een belangrijke rol: zij kan grote groepen jongeren via de scholen bereiken. Door jongeren te informeren over de gevolgen van drugs, kan mogelijk experimenteergedrag beïnvloed worden. De politie zal de directie Samen Leven voeden met dossiers, zodat betrokkenen richting resultaatsgerichte hulpverlening kunnen worden gedwongen en bijgevolg de recidive kan worden ingeperkt.

Op het vlak van repressie:  



De gerechtelijke onderzoekscapaciteit voor de aanpak van de lokale drughandel zal worden verdrievoudigd, zodat de drugverkopers en cannabisplantages adequaat kunnen worden opgespoord. Bij de drugsproblematiek is het de taak van de politie om overlast op het openbaar domein en de druggerelateerde criminaliteit aan te pakken. De politie voert een zerotolerantiebeleid uit ten aanzien van drugs, overmatig drankgebruik, inbreuken op het alcoholverbod en de daaraan gekoppelde overlast. Daarvoor wordt een verhoogd fysiek en cameratoezicht voorzien met het oog op het maximaliseren van de administratieve sancties. De politie werkt samen met het parket aan de mogelijkheden om over te gaan tot de onmiddellijke minnelijke schikking (OMS) t.a.v. meerderjarige drugbezitters. Daarnaast wordt bekeken of de combitaks ook kan worden ingevoerd ten aanzien van minderjarige drugbezitters. Dit toekomstperspectief moet gezien worden in de context van vaststellingen op heterdaad of bekentenissen.


Pagina 130

  

De politie spoort de dealers op en draagt ze over aan justitie. Elk concreet signaal van burgers of van partners dient te worden onderzocht en opgevolgd. Een goede informatiedoorstroming is daarbij onontbeerlijk. De politie werkt samen met DVZ om illegale drughandelaars en/of –gebruikers te repatriëren. Drughandelaars worden gedetecteerd en ontmoedigd door het buitgericht rechercheren te intensifiëren.

Op het vlak van nazorg:  

De politie volgt de gekende hotspots blijvend op om een terugval te voorkomen en verschuivingen tijdig te detecteren. De politie verwijst hardnekkige gebruikers door naar de hulpverlening. In samenwerking met de directie Samen Leven wordt hulpverlening afgedwongen.

3. Intrafamiliaal geweld Hoewel het werken rond intrafamiliaal geweld is opgenomen in onze reguliere werking, is het de uitdrukkelijke wens van de ZVR om dit fenomeen als prioriteit te behouden. Hoewel geweld binnen het gezin zich afspeelt in de beslotenheid van persoonlijke relaties, is het verre van een privézaak. Het komt voor in alle lagen van de bevolking en het kost de burger elk jaar miljoenen euro’s om de gevolgen ervan op te vangen. De impact van deze feiten op de slachtoffers en hun onmiddellijke omgeving is ernstig. De omvang van dit problematische verschijnsel is choquerend en onaanvaardbaar. Het gezin is bovendien de bouwsteen van een gebalanceerde toekomst: kinderen die uit een disfunctionele gezinssituatie komen, vertonen op (middel)lange termijn een hoger risico op deviant gedrag. Door te investeren in de gezinnen waar dit geweld voorkomt, ageren we preventief op veel andere vormen van delinquent gedrag zoals diefstallen en druggebruik. Ook in het nationaal veiligheidsplan 2012‐2015 werd intrafamiliaal geweld aangeduid als prioriteit.

In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen, samen met haar partners bijdragen tot de aanpak van geweld binnen het gezin door te zorgen voor een professionele behandeling van elk dossier. Om dit te realiseren zal elke partner binnen zijn bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken. Wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie:  De politie werkt aan primaire preventie: samen met scholen en buurtorganisaties wordt er gesensibiliseerd en worden lezingen georganiseerd.


Pagina 131

Op het vlak van repressie:  De politie zal feiten van IFG correct registreren en voert daarop kwaliteitscontroles uit.  De politie voert het onderzoek op een degelijke manier, conform de van kracht zijnde rondzendbrieven en het draaiboek IFG. De medewerkers op het terrein hebben een opleiding genoten en kunnen eveneens terugvallen op een praktisch bruikbare handleiding. Elke afdeling beschikt over een dossierbeheerder die de dossiers IFG gerechtelijk opvolgt.  Alle leidinggevenden spelen een belangrijke rol in het sensibiliseren van politiemensen om de richtlijnen correct uit te voeren. Zij spelen een actieve rol in het motiveren van hun medewerkers.  De politie draagt bij tot het vermijden van recidive door te zorgen voor een professionele opvolging/evaluatie van elk dossier.  De politie behoudt haar rol in het traject CO3, zodat adequaat kan gereageerd worden op de noden van het gezin dat zich in een gewelddadige situatie bevindt. Aanklampende hulpverlening, informatiedeling tussen verschillende partners en een vroege detectie, zijn daarbij enkele sleutelwoorden. Op het vlak van nazorg:  De politie streeft ernaar een gezinsgerichte aanpak te ontwikkelen door samen te werken met diensten die specifiek werken met jongeren die onder jeugdbescherming staan (hetzij als slachtoffer, hetzij als minderjarige dader).  De politie heeft een toenemende aandacht voor de daders zodat deze sneller naar de hulpverlening kunnen worden doorverwezen.  De politie vangt de slachtoffers op. 4. Agressieve diefstallen en straatgeweld De media staan bol van de berichtgeving over zinloos geweld en gewelddadige overvallen en ook de politie wordt geconfronteerd met soms nieuwe vormen van gewelddadige feiten. Het geweldsaspect beroert dan ook in hoge mate het veiligheidsgevoel van de burger. In het algemeen kunnen we stellen dat feiten waar geweld aan te pas komt als ‘meest ernstig’ of ‘erg’ gelabeld worden door de respondenten van de lokale veiligheidsbevraging. Eigendomsdelicten zonder geweld en overlast worden namelijk als minder ernstig gepercipieerd.

In tegenstelling tot het vorige ZVP, willen de leden van de ZVR dan ook de prioriteit gewelddadige diefstallen uitbreiden tot agressieve diefstallen en straatgeweld. Daarbij wordt het richtpunt vastgelegd op het buitenproportionele gebruik van geweld bij vermogensdelicten, evenals op zware agressie op straat. In één beweging behouden we dan ook de focus op de klassieke gewelddadige diefstallen, maar wensen we ook voldoende aandacht te geven aan vormen van geweld die juridisch mogelijk anders gekwalificeerd worden. Dit kan dan zowel ressorteren onder de noemer vermogensdelicten als onder de zogenaamde noemer ‘zinloos geweld’. Aangezien dit geweld tijdens de volgende beleidsperiode in verschillende vormen kan voorkomen, wensen we ons niet te beperken tot een limitatieve opsomming van deze feiten. In het verleden hebben we al


Pagina 132

kennisgemaakt met de halskettingdiefstallen, maar ook met geweld tegen bepaalde minderheden (homofoob geweld, antisemitisme…) of op specifieke pleegplaatsen (stadspark, Schipperskwartier…). In de toekomst kunnen op basis van modus operandi, slachtoffer‐ of verdachtengroepen mogelijk andere fenomenen de kop opsteken. Belangrijk is daarom om dit begrip ruim te laten en scherp te stellen op vroegtijdige detectie.

In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen de gewelddadige diefstallen in het algemeen bestrijden en in geselecteerde hotspots doen dalen. Daarnaast wil ze investeren in beeldvorming om pro‐actief nieuwe geweldsfenomenen tijdig te detecteren en hotspot‐ en dadergericht op te treden tegen extreem geweld. Om dit te realiseren zal elke partner binnen zijn bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken. Wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie:  De politie zal, op verzoek of bij noodzaak, voor specifieke doelgroepen binnen de handelaars preventieve sessies organiseren om hen te leren hoe ze op een gewelddadige diefstal kunnen reageren en welke voorzorgsmaatregelen zij kunnen nemen. Op het vlak van repressie:  De kwaliteit van het onderzoek moet van die aard zijn dat de vervolging van daders maximaal gegarandeerd is.  Daders die onder voorwaarden in vrijheid zijn gesteld, worden door de politie opgevolgd.  De politie zal nieuwe fenomenen tijdig detecteren en gepast reageren. Indien bij de basisinput geen gestructureerde vatting mogelijk is om tot een efficiënte en accurate opvolging en sturing van deze nieuwe fenomenen te komen, zullen de nodige stappen gezet worden om de data te verrijken (volgens de principes van IGPZ).  Er zal proactief gewerkt worden in gekende hotspots en ten aanzien van veelplegers of gekende dadergroeperingen. In het bijzonder zal ook aandacht worden besteed aan het toegenomen wapengebruik. Het uitvoeren van veiligheidsfouilleringen moet onder meer het potentieel wapengebruik bij een situatie voorkomen. Op het vlak van nazorg:  Politieambtenaren worden opgeleid om op een professionele wijze met slachtoffers om te gaan. Ze zullen de slachtoffers snel en op een professionele manier opvangen en begeleiden.  De politie zal aan elk slachtoffer bij het eerste contact professionele hulp aanbieden. Slachtoffers die, nadat ze van de eerste schok zijn bekomen, nog behoefte hebben aan slachtofferbejegening kunnen onze diensten hercontacteren. De lokale recherche nodigt alle slachtoffers van geweld uit voor een gesprek.


Pagina 133



 

We moeten ook investeren in de opleiding rond de kwaliteit van het onderzoek en rond het geven van feedback aan slachtoffers. De eerste ploeg die ter plaatse is, legt uit wat men mag verwachten van politie, welke de mogelijke stappen in het onderzoek zijn en wat men moet en kan doen om van het onderzoek op de hoogte te worden gehouden. De politie zal nazorgsessies organiseren voor beroepsgroepen die slachtoffer werden. Hierbij gaat zowel aandacht naar de stand van het onderzoek als naar de toestand van de slachtoffers. Met het oog op re‐integratie wordt voor jonge veelplegers samen met de hulpverleningssector een traject op maat opgezet, waarbij politie als doorverwijzer fungeert.

5. Jongerencriminaliteit en –overlast In een stad als Antwerpen is het normaal dat er regelmatig klachten zijn over rondhangende jongeren. Het rondhangen van jongeren is in veel gevallen een onderdeel van de jongerencultuur, maar dit kan in bepaalde omstandigheden aanleiding geven tot onveiligheidsgevoelens. Sommigen onder hen veroorzaken ook effectief overlast en een aantal zit al zeer vroeg in de criminele sfeer. Hoewel we in 2011 een lichte kentering vaststelden, blijkt dat de daders de jongste jaren verjongen en dat minderjarige daders steeds meer geweld gebruiken. Bovendien zien we recentelijk dat ook jongeren zelf steeds vaker het slachtoffer worden van hun leeftijdsgenoten en dat het onveiligheidsgevoel bij deze groep jongeren opmerkelijk is toegenomen92. Het werkdomein jongerencriminaliteit zit nu volop in een hervormingsfase. Het regeerakkoord voorziet in een communautarisering van een gedeelte van de jeugdwet van 196593. De zonale veiligheidsraad acht het dan ook noodzakelijk om jongerencriminaliteit en criminaliteit waarvan jongeren het slachtoffer zijn, projectmatig te benaderen. Een vroegtijdige detectie en een adequaat sluitstuk mogen daarbij zeker niet ontbreken. Te laat ingrijpen verkleint de kansen op een succesvolle maatschappelijke re‐ integratie van jonge overtreders.

In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen, samen met haar partners, het aantal feiten van jongerencriminaliteit en –overlast doen dalen en het aantal minderjarige daders onder controle houden en adequaat opvolgen. Onder 'doelgroep' wordt verstaan (1) minderjarige daders, (2) meerderjarige daders tot 25 jaar en (3) dadergroepen bestaande uit minderjarigen en/of meerderjarige daders tot 25 jaar. Onder 'jongerencriminaliteit' wordt verstaan "alle vormen van diefstal en afpersing met geweld, auto‐ en woningdiefstallen, slagen en verwondingen met verzwarende omstandigheden, drughandel door of aan de doelgroep en wapendracht". Onder 'jongerenoverlast' wordt niet‐limitatief verstaan "storend rondhanggedrag, pesterijen, lichte gewelddaden en feitelijkheden en claimen van de openbare ruimte". 92 93

Dit blijkt uit de statistieken enerzijds en uit de Lokale Veiligheidsbevraging anderzijds. Cf. Kadernota Integrale Veiligheid, conceptnota.


Pagina 134

Om dit te realiseren zal elke partner binnen zijn bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken.

Wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie:  De lokale politie van Antwerpen wil de anonimiteit van de stad doorbreken door jongeren (pro)actief op te zoeken en aan te spreken via georganiseerde gemeenschappen (scholen, moskeeën, sportclubs, gezin), maar ook via niet‐geïnstitutionaliseerde netwerken (sleutelfiguren, op pleintjes en in straten, bendes …). Van de politie mag verwacht worden dat ze investeert en samenwerkingsmogelijkheden opzoekt, zonder vooraf zeker te weten of het op korte termijn resultaat zal hebben.  Sensibilisering is van wezenlijk belang: de ouders moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en zullen door de politie aangesproken worden op het gedrag van hun kinderen. Mutatis mutandis geldt hetzelfde voor de school. Sensibilisering houdt nooit op bij de jongere zelf.  De sociale dienst van de jeugdbrigade zoekt naar verbanden tussen problematische opvoedingssituaties en (de kans op later) crimineel gedrag en biedt adequate hulp aan om recidive te voorkomen. Zij werkt hiervoor samen met de lokale recherche, met onderwijs, met jeugdinterventie enz. Op het vlak van repressie:  Communicatie en feedback binnen het politiekorps zijn van vitaal belang. Er moet niet alleen een rechtstreekse lijn zijn tussen de cel jongerencriminaliteit en de territoriale afdelingen, maar er moeten ook duidelijke processen en procedures komen om de jongeren op te volgen en – desnoods – te (laten) sanctioneren.  Het is broodnodig dat de territoriale afdelingen – interventie en wijkwerkers – de jongeren uit hun afdeling kennen en opvolgen. Maar dat is niet voldoende. De jongeren vandaag zijn hypermobiel: zowel fysiek met het openbaar vervoer, als door middel van het internet en gsm. Een louter buurtgerichte aanpak schiet waarschijnlijk tekort. De politie van Antwerpen in het algemeen en de cel jongerencriminaliteit in het bijzonder, moeten zich hiervan bewust zijn en erop inspelen. Op het vlak van nazorg:  Bij justitie gekende jongeren worden op de voet gevolgd door de politie.  Voor jonge veelplegers wordt er samen met de hulpverleningssector een traject op maat opgezet met het oog op re‐integratie.


Pagina 135

Overlast Overlast is een fenomeen dat in al zijn vormen een impact heeft op de beleving van Antwerpen. Zo blijkt uit de meest recente lokale veiligheidsbevraging dat wat de incidentie van slachtofferschap betreft, de top tien bestaat uit feiten die we als overlast kunnen bestempelen. De vier aspecten die te maken hebben met verkeersoverlast zitten bovenaan in de meldingen van slachtofferschap. Bovendien is de burger minder tevreden over de aanpak van politie inzake dit fenomeen.

Hoewel in het vorige ZVP de prioriteit ‘overlast’ werd beperkt tot hinderlijke inrichtingen en sluikstort, heeft de ZVR verkozen om voor het ZVP 2013‐2017 de prioriteit rond overlast te structureren op het niveau van gedragingen. De projectmatige aanpak van de vernieuwde wijkwerking sluit daarbij aan en beslaat verschillende vormen van overlast: lawaaihinder, terrassenbeleid, alcoholmisbruik, dubbel parkeren, uitbating nacht‐ en belwinkels, bevuilen… zijn aangelegenheden die binnen deze projectmatige aanpak de nodige aandacht kunnen krijgen. In haar aanpak tegen dit fenomeen wil Lokale Politie Antwerpen de projectmatige aanpak van overlast binnen de wijkwerking bestendigen en uitbouwen om samen met haar interne en externe partners overlast op een geïntegreerde wijze te bestrijden. De focus ligt voornamelijk op overlast gegenereerd door handelszaken, vuil, uitgaan, woonst en claimgedrag in publieke ruimten. Om dit te realiseren zal elke partner binnen de eigen bevoegdheden een maximale bijdrage leveren om de doelstelling te realiseren. Bovendien zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten om het effect te versterken. Deze inspanningen zullen geëxpliciteerd worden in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Aan dit actieplan wordt een meetplan gekoppeld dat een periodieke rapportering aan de ZVR mogelijk moet maken. Wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten uitgaan: Op het vlak van preventie:  Via de afregeling van de geluidsdruk en het geven van tips over geluidsisolatie of – inrichting, wordt door de cel leefmilieu van de lokale recherche geïnvesteerd in preventie.  Door de duidelijke aanwezigheid in de wijk en het contact met haar bewoners en bezoekers, weet de wijkwerking wat er leeft in de wijk. De wijkwerking detecteert dan ook in een zo vroeg mogelijk stadium proactief mogelijke hotspots of andere overlastfenomenen om deze zo snel en adequaat mogelijk te beteugelen. Op het vlak van repressie:  De samenwerking met de cel Algemene Bestuurlijke Politie van de bedrijfseenheid Integrale Veiligheid moet worden geconsolideerd, alsook de samenwerking en feedback tussen de interventie, wijkwerking en de lokale recherche.  De gedetecteerde (structurele) overlast wordt aangepakt op basis van een duidelijke prioriteitsstelling. Hiervoor zijn het zonaal veiligheidsplan, het wijkveiligheidsplan en de richtlijnen van de korpsleiding en het bestuur de leidraad.


Pagina 136



Bij de aanpak van overlast wordt getracht om zo effectief mogelijk te werk te gaan. De mogelijkheden die het gewapend bestuursrecht bieden worden maximaal geëxploiteerd. Relevante partners worden zoveel mogelijk betrokken om een beter resultaat te kunnen bereiken.

Op het vlak van nazorg:  We houden de klanten van de wijkwerking steeds op de hoogte van de evolutie van hun dossier en we bezorgen terugkoppeling na afhandeling van het dossier. De tevredenheid van de klant wordt telkens bevraagd.  Eens een probleem werd aangepakt, is er voldoende aandacht voor consolidatie van de bereikte resultaten. Aandachtspunten:  Om overlast adequaat te kunnen aanpakken, is een goede samenwerking tussen politie en de bedrijfseenheid Samen Leven noodzakelijk. Om de aanpak efficiënter te laten verlopen is een overlegde taakstelling noodzakelijk.  Om overlast adequaat aan te pakken is het noodzakelijk dat alle betrokken actoren verantwoordelijk gesteld (kunnen) worden. Zo kan een organisator, uitbater of andere verantwoordelijke, mee verantwoordelijk gesteld worden voor de gepleegde overlast van zijn klanten. Verkeer De partners van de zonale veiligheidsraad menen dat de projectmatige aanpak van verkeersveiligheid, noodzakelijk is. Onaangepast gedrag en snelheid in het verkeer zijn veruit de belangrijkste oorzaken van het subjectieve verkeersonveiligheidsgevoel bij de burger94. Bovendien gebeuren er nog steeds te veel ongevallen. Iedereen is betrokken partij, want iedereen neemt op een of andere manier deel aan het verkeer: als voetganger, fietser, als chauffeur of als passagier in een auto, tram of bus.

Daarom wil Lokale Politie Antwerpen de verkeersveiligheid en de verkeersleefbaarheid in Antwerpen verbeteren door het aantal verkeersongevallen te doen dalen en te werken aan het gevoel van veiligheid in het verkeer. Om degelijk om te springen met de hierboven geschetste problematiek, zal (1) elke partner binnen de eigen bevoegdheden een maximale bijdrage leveren teneinde de doelstelling te realiseren en (2) zullen de respectieve inspanningen maximaal op elkaar aansluiten wat het effect alleen maar sterker zal maken. Deze inspanningen worden geëxpliciteerd in een jaarlijks geïntegreerd actieplan. Het is van kapitaal belang dat de beperkte middelen en mensen zeer gericht worden ingezet in functie van plaats en tijd. In samenspraak met de bestuurlijke en gerechtelijke overheden, worden de wensen en noden vastgelegd om het handhavings‐ en vervolgingsbeleid met elkaar in 94

Lokale Veiligheidsbevraging Antwerpen, 2012.


Pagina 137

overeenstemming te brengen en om een zo afdoend mogelijk effect te beogen. Het louter vaststellen van overtredingen gaat hieraan voorbij en is niet wenselijk. Het verkeersveiligheidsplan, basisplan 2013 ‐ 2018 vertrekt vanuit het STOP‐principe dat in deze welbepaalde volgorde voorrang verleend aan de 'stappers', 'trappers', het openbaar vervoer en het private vervoer. Het comfort en de veiligheid van de zwakke weggebruiker is hierbij de standaard.

Tevens wordt gewerkt volgens de 3 + 1 E’s, te weten :    

Engineering (infrastructuur); Education (educatie – sturen van het gedrag); Enforcement (handhaving); Engagement (engagement van alle weggebruikers).

Indien er zich maatregelen opdringen om de verkeerswetgeving te doen naleven, moet dit gebeuren op een duurzame manier. Indien hier niet aan wordt voldaan, zal dit een onbegrensde inzet van materiaal en mensen vergen. Niet alleen zal deze inzet op een langdurige wijze moeten aangehouden worden, de bekomen effecten ervan zullen ook ogenblikkelijk verdwijnen, van zodra de inspanning wordt opgeheven. Om het gewenste beleid volgens de beginselen van goed bestuur gestalte te geven, wordt er volgens een bepaald stramien gewerkt. Dit moet toelaten de voornoemde principes met elkaar te verzoenen, namelijk :   

meten van intensiteiten en gebruikte modi; analyse van de bekomen resultaten afzetten tegen de analyse van de verkeersongevallen; richting geven aan het te voeren beleid.

Voor wat de Antwerpse politie betreft, zal de aandacht voornamelijk naar volgende aspecten gaan : Op het vlak van preventie:     

De politie werkt doelgroepgericht op verkeersonveiligheid. Omdat kinderen in het verkeer het meest kwetsbaar zijn, gaat er extra aandacht en zorg naar de scholen in Antwerpen. De politie wil samen met de scholen bouwen aan een verkeersveilige schoolomgeving. De politie biedt gratis opleidingen aan op maat van elke categorie verkeersdeelnemers: voetgangers, fietsers, motorrijders en auto’s. Zij zal bovendien elke doelgroep blijven sensibiliseren in de vorm van participatieve campagnes. De politie geeft zelf het goede voorbeeld op vlak van verkeer: zowel in de keuze van het vervoersmiddel, als in het gedrag op de openbare ruimte. Zij suggereert ook infrastructurele aanpassingen van zwarte en gevaarlijke punten waar blijvende problemen zijn. Als bewoners klachten hebben over onaangepaste snelheid in hun buurt, zal de politie objectieve metingen uitvoeren. Als de snelheidslimieten toch niet overtreden worden, moet het snelheidsregime misschien aangepast worden.

Op het vlak van repressie:


Pagina 138

 



In haar handhavingsbeleid werkt de politie van Antwerpen eerder 'hotspotgericht'. Controles op snelheid, gordeldracht, alcohol en drugs, agressief en onaangepast rijgedrag gebeuren op plaatsen waar het ongevallenrisico en/of onveiligheidsgevoel (subjectief/objectief) hoog is. Het verkeersveiligheidsplan van de verkeerspolitie Antwerpen vormt het substraat van het politioneel verkeersbeleid. Voor de volledige uitvoering is het noodzakelijk dat zowel de centrale verkeerspolitie als de territoriale verkeerscellen voldoende bemand zijn. Een bijkomende instroom van agenten van politie is één van de hoofdbekommernissen voor het bewerkstelligen van een verkeersveiliger Antwerpen. Daarnaast zijn ook opleiding, ondersteuning, uitwisseling van knowhow en uitwisseling van gespecialiseerd materiaal vanuit de centrale verkeersdienst naar de territoriale cellen noodzakelijk. De territoriale verkeerscellen moeten flexibel kunnen inspelen op vragen van ‘hun buurt’: zij kunnen de situatie immers het beste inschatten en staan er het dichtste bij.

3.2.2.2 Prioritaire doelstellingen inzake dienstverlening en werking 1. Maatregelen en doelstellingen om de basisfunctionaliteiten verder te optimaliseren In het vorige zonaal veiligheidsplan werd uitgebreid aangehaald waarom investeren in onze basisfunctionaliteiten zo belangrijk is en hoe de doelstellingen inzake de minimale werkingsnormen werden uitgewerkt in programma’s, zoals voorzien in het bestuursakkoord. Een evaluatie van deze programma’s werd als bijlage opgenomen in het hoofdstuk ‘Evaluatie’. Voor zover nog niet alle doelstellingen zouden zijn bereikt, zullen ze verder worden behartigd in dit zonaal veiligheidsplan. We willen voornamelijk de verhoogde kwaliteit verder garanderen en bijsturing, opvolging en evaluatie van de processen meer systematisch inbouwen in de reguliere werking van de organisatie. De opvolging en kwaliteitscontrole zal centraal ondersteund worden door kwaliteitzorg, maar zal eveneens ingebed worden bij de (territoriale) afdelingschefs. Zij vormen een belangrijke schakel in de opvolging van kwaliteit. Daarnaast zal ook de methodiek van proces‐ en projectmatig opvolgen en rapporteren door alle directies, afdelingschefs en dienshoofden op een tastbare wijze worden opgenomen. Deze algemene doelstelling is verder als volgt geconcretiseerd in het nieuwe Bestuursakkoord 2013‐201895: Wijkwerking:

Het ritme van komen en gaan van inwoners ligt hoog en er leven meer en meer verschillende mensen op een kleine oppervlakte. Buurten en wijken kunnen erg verschillend van signatuur zijn: de studentenbuurt ademt een andere sfeer uit dan het toeristische stadscentrum of, pakweg, de residentiële wijk in het zuiden van Antwerpen. Alle inwoners hebben recht op een politie op maat van hun wijk, een politie die zich toelegt op de specifieke problemen van die wijk. De wijkwerking speelt dan ook een cruciale rol en helpt vroegtijdig problemen op te sporen en de anonimiteit te

95

Voor een uitgebreid overzicht van de vertaling in strategische na te streven doelstellingen verwijzen we naar de bijlagen.


Pagina 139

doorbreken. Zij zijn de schakel in het ‘kennen en gekend worden’ en zijn de uitgelezen partners om buurtgebonden problemen mee te helpen oplossen.

Inzake wijkwerking stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie behoudt haar wijkwerking in iedere wijk en bouwt deze verder uit door:  te streven naar minimale en vereenvoudigde administratieve werkprocessen, zodat de wijkagenten zoveel mogelijk ingezet kunnen worden voor hun kerntaken en te voet/met de fiets in het straatbeeld aanwezig zijn;  maximaal in te zetten op een geïntegreerde interne werking;  de externe samenwerking verder te optimaliseren;  het voorzien van de juiste ondersteuning voor de wijkagent.

Meer blauw op straat draagt op zich niet bij tot een veiligheidsgevoel. Wel meer blauw dat mensen aanspreekt en voor mensen aanspreekbaar is. We werken aan een optimale wijkwerking, die zich formaliseert in een samenwerking tussen de burgers, wijkwerking en politie om de problemen op maat van iedere wijk aan te pakken. De politie moet mensen actief aanspreken. Op die manier blijft de tevredenheid van de burger gewaarborgd. Interventie

Interventie rijden is uiteraard een van de basistaken van de lokale politie van Antwerpen. De politie moet ‐ in gevallen van ernstige, dringende of bedreigende situaties ‐ zeer snel kunnen tussenkomen om hulp te verlenen aan slachtoffers, om daders te vatten of om criminaliteit te doen stoppen. Maar interventie rijden – met combi of per fiets – is niet louter incidentgestuurd. Als er geen acute situaties zijn, zal de interventie zichtbaar aanwezig zijn op gerichte en doordachte plaatsen. Ze wordt gestuurd door kennis en informatie. Meer nog, ze kan zich bedienen van de nieuwste technologieën om haar taak efficiënt te vervullen. Inzake interventie stellen we dan ook de volgende doelstelling: Rekening houdend met de demografische en maatschappelijke ontwikkelingen, blijft de (interventie)politie maximaal in het straatbeeld aanwezig en is zij voor de meest dringende oproepen onmiddellijk ter plaatse. Dit kan door het optimaliseren van de organisatiestructuur en de dienstorganisatie, zodat permanent voldoende interventiecapaciteit op het Antwerpse grondgebied aanwezig is en door het voorzien van de juiste ondersteuning (ICT) voor de interventiemedewerkers. Lokale Recherche


Pagina 140

De lokale recherche vervult de rol van de tweedelijnsdienst. Zij voert hoofdzakelijk gerechtelijke onderzoeken uit binnen de eigen politiezone. Deze onderzoeken zijn vaak navolgend aan tussenkomsten door de interventiediensten. Onze rechercheurs verdiepen zich in lokale veiligheidsproblemen als diefstallen en inbraken, zedenfeiten en zware criminaliteit. Ze verzamelen en exploiteren gerechtelijke informatie en spelen deze na verwerking door aan de collega’s op het terrein. Deze wisselwerking en samenwerking is essentieel in het oplossen van dossiers en het proactief reageren op problematische fenomenen.

Inzake lokale recherche stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie exploiteert alle mogelijke aanwijzingen en opsporingsindicaties maximaal. Daartoe wordt de recherchewerking verder geoptimaliseerd door:  voldoende en bekwame gerechtelijke capaciteit te voorzien voor een geïntegreerde aanpak van de prioritaire criminaliteitsfenomenen;  het verder ontwikkelen en inbedden van een recherchemanagementsysteem dat een kwaliteitsvolle opvolging en tijdige afhandeling van de gerechtelijke dossiers mogelijk maakt;  het voorzien van de juiste ondersteuning voor de rechercheur. Onthaal

Vele honderden Antwerpenaren zoeken dagelijks contact met de politie. Dat doet zich om heel verschillende redenen en op veel verschillende manieren voor: fysiek aan het onthaal, telefonisch aan het kantoor of zelfs via de Blauwe Lijn of het E‐loket. Al deze contactmogelijkheden vergroten het risico dat er andere informatie wordt vertrekt naar aanleiding van eenzelfde vraag. Het is dan ook de ambitie van Lokale Politie Antwerpen om, ongeacht het gebruikte medium, de contacten te uniformiseren en dit zowel naar uitstraling als inhoudelijk. In een tijdperk waar niemand nog tijd heeft om lang aan te schuiven, is het bovendien onze opdracht om verder na te denken over verschillende kanaalkeuzes op maat van de klant. Om dit allemaal te kunnen realiseren, is de onthaalmedewerker de spilfiguur. Het is dan ook de taak van onze organisatie om onze medewerkers maximaal te ondersteunen in hun taak, hetzij via opleiding hetzij via de juiste technologie. Inzake onthaal stellen we dan ook de volgende doelstelling: De tevredenheid van de burger blijft gewaarborgd en de individuele contacten met de politie worden afgestemd op de noden van iedere burger. Tot dat doel wordt de onthaalwerking van de lokale politie verder versterkt door: 

het concept van optimale kanaalkeuze verder uit te bouwen;


Pagina 141

 

het professionaliseren, uniform maken en integreren van de verschillende onthaal‐ en contactpunten; het voorzien van de juiste (ICT‐)ondersteuning voor de onthaalmedewerkers.

Nazorg

Een niet onbelangrijk percentage burgers die met de politie in contact komt, is het slachtoffer geworden van een misdrijf. Gelukkig blijkt uit de geregistreerde criminaliteitscijfers dat het meestal gaat om misdrijven die geen al te grote 'psychologische' impact hebben. Dit ontslaat ons evenwel niet van onze taak om ook in deze gevallen correct en empathisch te reageren: het is niet omdat er die dag al vier aangiftes werden gedaan van een fietsdiefstal, dat het voor het vijfde slachtoffer niet belangrijk en heel erg lastig is. Als dat al opgaat voor 'kleine' misdrijven, moeten we deze filosofie met nóg meer overtuiging uitdragen voor ernstige misdrijven met een zware impact op de fysieke of lichamelijke integriteit. Inzake nazorg stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie benadert de slachtoffers van misdrijven maximaal en met voldoende empathie en contacteert hen ook daarna zodat de nodige psychologische bijstand en de juiste informatie omtrent de politionele‐ en justitiële nazorgwerking kan worden verstrekt. Ordehandhaving

Al in het vorige zonaal veiligheidsplan en bestuursakkoord werd verwezen naar de efficiëntie van de Antwerpse ordehandhaving. Daarop werd de werkwijze verder gestandaardiseerd en geprofessionaliseerd door volgens het federale model te werken en vaste teams voor ordehandhaving aan te duiden. Dit model moet in de toekomst verder gehandhaafd worden. Inzake ordehandhaving stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie optimaliseert haar opgebouwde expertise in het kader van ordehandhaving verder. Hiertoe wordt blijvend geïnvesteerd in rekrutering, selectie, opleiding en uitrusting van deze eenheden. Verkeer

Antwerpen kent een omvangrijk mobiliteitskluwen. Verschillende grote invalswegen, de concentrische Singel, de Leien en de grote aantrekkingskracht op studenten, toeristen en forensen, veroorzaken er een hectische verkeerssituatie. Voeg daar nog de fietsers en de voetgangers aan toe en je krijgt haast automatisch een omgeving met grote kans op verkeersoverlast en verhoogde kans


Pagina 142

op verkeersongelukken, al dan niet met lichamelijk letsel. Verkeer blijkt dan ook een van de voornaamste ergernisfactoren te zijn bij de Antwerpenaren. Het is dan ook de taak van de politie om blijvend te investeren in een optimale verkeersveiligheid en –leefbaarheid.

Inzake verkeer stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie is een volwaardige partner in het verkeersbeleid en levert een fundamentele bijdrage aan de verkeersveiligheid, leefbaarheid en mobiliteit op het grondgebied van Antwerpen. De stad zet verder in op het opmaken van een verkeersveiligheidsplan als annex bij het zonaal veiligheidsplan. 2. Het verder uitwerken van een professioneel communicatiebeleid De politie van Antwerpen is een organisatie van ongeveer 2600 mensen. Elk bedrijf van dergelijk formaat heeft nood aan transparante en eenduidige communicatie, zowel intern als extern. Intern moeten de medewerkers uitvoerig geïnformeerd worden over waar de organisatie voor staat en naartoe gaat en op welke manier zij daartoe kunnen bijdragen. Externe communicatie met de media, maar ook met de bewoners en bezoekers van Antwerpen, is om dezelfde reden essentieel: wat doet de politie en waarom doet ze dat? Zeker voor een overheidsbedrijf als de politie, waarvan elke burger in principe ‘aandeelhouder’ is, zouden correcte informatie, verantwoording en transparantie evidenties moeten zijn. Daarnaast kunnen we als organisatie niet achter hinken op de nieuwe evoluties inzake sociale media en kanaalkeuzes. Ook wij moeten bekijken hoe we hierop kunnen inspelen en maximaal kunnen genieten van de voordelen. Tot slot blijkt uit verschillende onderzoeken dat naast het effectief communiceren er ook aan perceptiemanagement moet worden gedaan: vertel de klant exact wat hij mag verwachten, wanneer hij het mag verwachten en volgens welke standaarden. Een gevolg van dit principe is dat, wanneer hier niet aan voldaan wordt, we in een adequate omgang met klachten dienen te voorzien.

Inzake communicatie stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie versterkt haar imago van een moderne dienstverlenende organisatie door haar communicatiebeleid verder te optimaliseren. Dit kan door:     

het ontwikkelen van communicatie‐initiatieven die de dienstverlening van Lokale Politie Antwerpen verder bekend maken; het ontwikkelen van initiatieven om een correcte beeldvorming te bekomen door actief gebruik te maken van alle mogelijke kanalen; het organiseren van een betere informatiedoorstroming en –ontsluiting binnen de organisatie; het aanbieden van communicatie op maat van de medewerkers; het verbeteren van de voorbeeldfunctie door constant te werken aan de wijze waarop de Lokale Politie Antwerpen zich publiek gedraagt;


Pagina 143



klachten van burgers adequaat te laten behandelen door de klantendienst.

3. Het verder uitwerken van een optimale HR‐werking Lokale Politie Antwerpen is niet enkel een deficitair korps, bovendien hangt de vergrijzing als spreekwoordelijk zwaard van Damocles boven ons hoofd. Dit betekent dat wij voor een buitengewone uitdaging staan: het rekruteren en behouden van de juiste mensen om samen met ons elke dag de uitdaging aan te gaan. Dat betekent dus dat we als organisatie moeten nadenken over de manier waarop we van Lokale Politie Antwerpen een aantrekkelijkere werkgever kunnen maken binnen de arbeidsmarkt. Ons statuut heeft zijn beperkingen, maar is vooral sociaal zeer aantrekkelijk. Het laat toe initiatieven te nemen om een kwaliteitsvolle balans te verwezenlijken tussen de noden van onze organisatie en persoonlijke behoeftes van de medewerker. Deze kansen moeten de komende jaren optimaal benut en geconcretiseerd worden, zodat we de gevolgen van de vergrijzing de baas kunnen. Daarnaast betekent dit ook dat de organisatie maatregelen moet uitwerken om onze mensen te behouden en kennis over te dragen.

Inzake HRM stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie profileert zich als een aantrekkelijke werkgever en bereikt een kwaliteitsvol evenwicht tussen de belangen van de politieorganisatie en de belangen van de medewerker. Het humanresourcesbeleid wordt daarom verder gemoderniseerd door:    

het ontwikkelen van een instroombeleid dat rekening houdt met de reële personeelsbehoefte voor het vervullen van iedere taak en de jaarlijkse voorziene uitstroom van mensen en kennis; het ontwikkelen van een professioneel retentiebeleid dat een fundamentele bijdrage levert aan het welzijn van iedere medewerker; het optimaliseren van de personeelsadministratie; werk te maken van kennis‐ en ervaringsoverdracht via ervaren politiemensen en ervaren administratieve en logistieke medewerkers aan nieuwe collega’s.

4. Het verder optimaliseren van de processen rond het financiële en logistieke beleid Een bedrijf van meer dan 2600 medewerkers kan enkel optimaal functioneren met de nodige middelen en logistieke ondersteuning. Daarbij horen transparante processen, een duidelijke boekhouding en controle‐ en beheermechanismen die het toekennen en beheren van onze middelen mogelijk moeten maken. In de huidige economische situatie kunnen ook overheidsbedrijven zoals de politie niet anders dan kostenbesparend te gaan werken. Daarbij hoort eveneens een professioneel inkomstenbeleid dat nagaat hoe we onze inkomsten kunnen


Pagina 144

waarborgen en hoe het subsidiebeleid kan worden verruimd. In een besparingstijdperk moeten we een stimulans vinden om de toegekende middelen efficiënt in te zetten en een evenwicht te bewerkstelligen tussen de noden van de organisatie, de te behalen doelstellingen en de personeelskosten. Een meerjarenplanning dringt zich dan ook onvermijdelijk op.

Inzake financiën en logistiek stellen we dan ook de volgende doelstelling: De lokale politie moderniseert haar financiële en logistieke beleid verder door transparante processen en procedures te ontwikkelen waardoor de juiste middelen tijdig bij de juiste diensten terechtkomen. Op die manier wordt de reguliere en projectwerking maximaal ondersteund en de continuïteit van de dienstverlening gewaarborgd.


Pagina 145

HOOFDSTUK 4 HET COMMUNICATIEBELEID


Pagina 146

4.1

Externe communicatie

4.1.1 Te trekken lessen over de externe communicatie van het politiebeleid 20092012 Het zonaal veiligheidsplan 2009 – 2012 werd na goedkeuring op de zonale veiligheidsraad en na kennisgeving op het college en de gemeenteraad aan de pers voorgesteld. Om de inhoud toegankelijk te maken voor zowel politiemedewerkers als de Antwerpenaar werd een voor iedereen toegankelijke versie van het zonaal veiligheidsplan uitgewerkt in de vorm van een handig boekje. Samen met dit boekje werd een stadsplan verdeeld met daarop informatie over Lokale Politie Antwerpen, de prioriteiten uit het zonaal veiligheidsplan en criminaliteitscijfers per territoriale afdeling. Dit pakket werd verdeeld onder alle werknemers van Lokale Politie Antwerpen en aan de Antwerpenaar tijdens de Staat van de Stad 2009. De prioriteiten van het ZVP 2009‐2012 staan ook op de website van Lokale Politie Antwerpen.

Sinds begin 2010 communiceert Lokale Politie Antwerpen om de twee maanden de criminaliteitscijfers. Op die manier proberen wij de burger en onze partners nog uitvoeriger te informeren over de veiligheid in onze stad. Jaarlijks worden in april de globale criminaliteitscijfers en de cijfers over de bestuurlijke aanpak van overlast van het afgelopen jaar gepresenteerd. Elk nieuw en/of belangrijk beleidsinitiatief van de politie wordt in de gemeenteraad toegelicht. Aan belangrijke initiatieven wordt ook systematisch een persconferentie of persontmoeting gekoppeld. 4.1.2 Intenties betreffende de externe communicatie van het politiebeleid 20132017 De politie wil proactief communiceren over haar werking, over haar geboekte resultaten en over beleidsthema’s. Daarvoor zal worden nagegaan welke communicatie‐initiatieven kunnen worden ontwikkeld om de dienstverlening van Lokale Politie Antwerpen beter bekend te maken. Denk bijvoorbeeld aan het verder ontwikkelen van stadsbrede en gerichte mediacampagnes, het optimaliseren van de perswoordvoering, maar evenzeer het ontwikkelen van initiatieven om een correcte beeldvorming te creëren door actief gebruik te maken van alle mogelijke kanalen. Wij willen daarmee op een positieve en nog actievere manier in contact treden met de bevolking, zoals al in de periode 2009‐2012 geïnitieerd werd. Er zal aandacht besteed worden aan de bekendmaking van het zonaal veiligheidsplan en de resultaten ervan door middel van initiatieven naar de pers en het gebruik van externe communicatiekanalen zoals bijvoorbeeld de onthaalkantoren, sociale media, de zitdagen van de afdelingschefs en de website van Lokale Politie Antwerpen. Dit past ook integraal in de doelstelling over de verdere optimalisatie van communicatie, zoals opgenomen in dit plan en in het bestuursakkoord 2013‐2018.

4.2

Interne communicatie

4.2.1 Te trekken lessen over de interne communicatie van het politiebeleid 20092012 Alle medewerkers van de Lokale Politie Antwerpen ontvingen begin 2009 het boekje en het plan 'Zonaal veiligheidsplan 2009‐2012', een toegankelijke versie van de officiële tekst van dit plan.

Het plan en de realisaties van het korps in het kader van het zonaal veiligheidsplan werden bekendgemaakt via een mix van communicatiemiddelen. Daarbij wordt ‐ in de mate dat dit mogelijk


Pagina 147

is ‐ het principe gehanteerd dat de eigen medewerkers eerst worden geïnformeerd, alvorens extern te gaan met deze informatie.

Zo besteedt 'de Pol', het tweemaandelijkse personeelsmagazine van Lokale Politie Antwerpen, dat in januari 2010 boven de doopvont werd gehouden, via zeer bevattelijke artikels, stelselmatig aandacht aan de realisaties van het korps binnen zowel het zonaal veiligheidsplan als het bestuursakkoord. Begin 2010 organiseerde de directie Communicatie ook een groots opgezet strategisch event in de Bourlaschouwburg waarbij de leden van het directiecomité op drie verschillende dagen alle personeelsleden van Politie Antwerpen informeerden over de prioriteiten en de strategische plannen van het korps. Centraal binnen deze communicatiemix staat ook de vergadermethodiek die begin 2009 werd gelanceerd binnen Lokale Politie Antwerpen. Deze methodiek laat toe om informatie vlot te laten doorstromen binnen de organisatie tijdens fysieke contactmomenten, en dit zowel top‐down als bottom‐up. Ook het nieuwe intranet, dat in het najaar van 2011 werd gelanceerd, is een belangrijk instrument in de communicatie met al onze medewerkers. De cijfermatige opvolging van het ZVP 2009–2012 werd via de meetcel aan de afdelingen gecommuniceerd. 4.2.2 Intenties betreffende de interne communicatie van het politiebeleid 20132017 Interne communicatie is een strategische prioriteit binnen het organisatiebeleid van Lokale Politie Antwerpen. De directie communicatie zal dan ook alles in het werk stellen om de informatiedoorstroming binnen het korps verder te optimaliseren, zowel top‐down als bottom‐up. Tegelijk zal zij ernaar streven om informatie meer op maat van de medewerker aan te bieden en de beschikbare informatie beter te ontsluiten.


Pagina 148

HOOFDSTUK 5 GOEDKEURING VAN HET PLAN


Pagina 149

5.1

Verbeteren en vernieuwen

Wij trachten steeds om tegemoet te komen aan de feedback van onze externe partners: Opmerkingen ZVP 2005‐2008 ZVP 2009‐2012

Genomen initiatieven  Hoofdstuk verkeer werd integraal mee opgenomen in het ZVP 2006‐2012  Er werd één volledig hoofdstuk evaluatie voorzien en als bijlage opgenomen  In de scannings‐ en analysefase werd de federale methodiek van de risicoanalyse gehanteerd.


Pagina 150

5.2

Goedkeuring

Zonale Veiligheidsraad Burgemeester – voorzitter Bart De Wever

Voor akkoord

Procureur des Konings Herman Dams DIRCO Paul Neefs Korpschef a.i. Serge Muyters


Pagina 151

HOOFDSTUK 6 ACTIEPLANNEN EN PROJECTEN


Pagina 152

De aangepaste actieplannen en projecten worden in de loop van het jaar toegevoegd.


Pagina 153

VERSPREIDINGSLIJST


Pagina 154

BIJLAGEN De bijlagen worden in een apart bestand aangeleverd. Hieronder vindt u een overzicht van desbetreffende bijlagen.

1 Omschrijving van PZ Antwerpen – globaal en per territoriale afdeling Bijlage 1_Omschrijving PZ Antwerpen Bijlage 1.1_Omschrijving PZ Antwerpen_Centrum Bijlage 1.2_Omschrijving PZ Antwerpen_City Bijlage 1.3_Omschrijving PZ Antwerpen_West Bijlage 1.4_Omschrijving PZ Antwerpen_Noord Bijlage 1.5_Omschrijving PZ Antwerpen_Oost Bijlage 1.6_Omschrijving PZ Antwerpen_Zuid

2 Personeelskader Bijlage 2_personeelskader

3 Risicoanalyse veiligheidsprioriteiten Bijlage 3_risicoanalyse veiligheidsprioriteiten

4 Evaluatie Bijlage 4.1_evaluatie_externe prioriteiten Bijlage 4.2_evaluatie_interne prioriteiten Bijlage 4.3.1_evaluatie_bestuursakkoord_realisaties Bijlage 4.3.2_evaluatie_bestuursakoord_projectmatige aanpak Bijlage 4.4_evaluatie_Salduz

5 Argumentatiemodel Bijlage 5.1_argumentatiemodel_beslissingsmatrix externe prioriteiten Bijlage 5.2_argumentatiemodel_strategische doelstellingen externe prioriteiten


Pagina 155

Bijlage 5.3_argumentatiemodel_link bestuursakkoord interne prioriteiten


Pagina 156

PZ Antwerpen (5345) ZONAAL VEILIGHEIDSPLAN 2013 (2014) januari Versie 0.1

Recommend Documents