PROJECT Beroepsoriëntatie Semester 1-2
Inleiding in de Juridische Dienstverlening
1
2
Inhoud Inleiding............................................................................................................................................................................. 5 Het beroep, de functie, de taken, de doelgroepen en het werkveld ............................................................... 5 DEEL 1- DE BASISFASE ....................................................................................................................................................... 6 Doelen ...................................................................................................................................................................... 6 Opbouw .................................................................................................................................................................... 6 Beoordeling project ................................................................................................................................................ 7 Beroepshouding: .................................................................................................................................................... 7 Presentie:................................................................................................................................................................. 7 Wat leer en ontwikkel je? ...................................................................................................................................... 8 Kerntaken, werkprocessen en competenties ..................................................................................................... 9 Benodigd materiaal ................................................................................................................................................ 9 Ontwikkelportfolio. .................................................................................................................................................. 9 Regels ...................................................................................................................................................................... 9 relevante websites................................................................................................................................................ 10 Competentie beoordeling formulier; beroepshouding, vaardigheden en gedrag ......................................................... 11 Beoordelingsgesprek ........................................................................................................................................... 14 Wat doe jij? ............................................................................................................................................................ 14 Wat doet de docent? ............................................................................................................................................ 14 Werkwijze opdrachten ........................................................................................................................................ 15 WEEKINDELING ............................................................................................................................................................... 16 WEEK 1 ............................................................................................................................................................................ 17 De uitstroomrichtingen......................................................................................................................................... 17 Juridische dienstverlening ................................................................................................................................... 19 Materiele dienstverlening en immateriële dienstverlening ............................................................................. 19 Het verschil tussen hulp- en dienstverlening ................................................................................................... 20 Doel en uitgangspunten van juridische dienstverlening ................................................................................. 21 Digitale dienstverlening ....................................................................................................................................... 21 3
Taken van een juridisch dienstverlener ............................................................................................................ 24 WEEK 4 en 5 .................................................................................................................................................................... 26 WEEK 6 ............................................................................................................................................................................ 29 Doelgroepen .......................................................................................................................................................... 29 Wat is een doelgroep?......................................................................................................................................... 29 WEEK 7 ............................................................................................................................................................................ 30 WEEK 8 ............................................................................................................................................................................ 31 Sociale kaart ......................................................................................................................................................... 31 Het structuurschema Sociale Zekerheid 2013 ................................................................................................. 32 De drie pijlers van de sociale zekerheid ........................................................................................... 32 WEEK 11 .......................................................................................................................................................................... 37 Bijlage 1 ........................................................................................................................................................................... 44 Extra opdracht................................................................................................................................................................. 44 Beoordelingsformulier vorm portfolio ............................................................................................................................ 45 Beoordeling procesverslag .............................................................................................................................................. 59 VOORBEELD: Sterkte zwakte analyse............................................................................................................. 67 Het kwalificatiedossier .................................................................................................................................................... 68 Beoordeling: Waar moet je heen?! .................................................................................................................... 74
4
Inleiding
Het beroep, de functie, de taken, de doelgroepen en het werkveld Je hebt gekozen voor de beroepsopleiding Juridische dienstverlener. Met deze opleiding kun je veel kanten op. Tijdens dit semester ga jij het beroep, de taken van de dienstverlener, het werkveld en de doelgroepen verkennen. Je krijgt in het beroep van juridisch dienstverlener te maken met organisaties, collega’s, procedures en klanten. Je hebt veel contact met mensen en je werkt volgens procedures aan dossiers. De werkzaamheden van een juridisch dienstverlener zijn divers.
Je voert wettelijke regelingen en/of procedures uit.
Je voert gesprekken met klanten
Je verstrekt informatie en geeft advies en voorlichting
Je verricht onderzoek, verifieert bewijsstukken en controleert gegevens
Je beheert dossiers en werkt aan documenten
Je voert administratieve taken uit en verwerkt gegevens in het geautomatiseerde systeem
Om professioneel dienstverlener te worden moet je zowel juridisch, administratief en communicatief vaardig zijn. Ook wordt je geacht integer en betrouwbaar te zijn. Een juridisch dienstverlener krijgt vaak te maken met vertrouwelijke en privacygevoelige informatie. In een professionele dienstverlenende organisatie zijn regels opgesteld over de manier waarop de dienstverlener zich dient te gedragen en te handelen. Naast kennis van wet- en regelgeving en communicatieve vaardigheden is het belangrijk dat jij de juiste beroepshouding hebt, en niet zomaar wat doet maar werkt volgens de werkwijze en de regels van de organisatie. Al deze aspecten van het beroep van juridisch dienstverlener komen aan de orde in deze reader met als doel dat je een beroepsbeeld en een beroepsidentiteit ontwikkelt. Een beroepsidentiteit wil zeggen dat je weet wat het beroep inhoudt en dat je ontdekt of het beroep bij jou en je kwaliteiten past. Naast informatie krijg je ook opdrachten die inzicht geven in de aard van het beroep, het werkveld, het karakter van de werkzaamheden, de omgangsvormen en beroepshouding.
5
DEEL 1- DE BASISFASE
Doelen Het eerste semester van de opleiding is de basisfase. Het doel van de basisfase is dat je de basisvaardigheden ontwikkelt die je nodig hebt tijdens de rest van de opleiding en je latere beroep. We besteden aandacht aan de vragen: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Je gaat kennismaken met de werkvelden waarin je kunt werken als juridisch medewerker. Je voert opdrachten uit die in de verschillende werkvelden voorkomen en je onderzoekt ook zelf het werkveld door er bijvoorbeeld op bezoek te gaan en mensen die daar in werkzaam zijn te interviewen. Een ander doel van de basisfase is dat je start met het ontwikkelen van competenties die je in de toekomst als beginnend beroepsbeoefenaar nodig zult hebben. Je leert zo ook ontdekken of dit het beroep is dat je zou willen uitvoeren in de toekomst, waar je al goed in bent en wat je nog moet leren.
Opbouw De basisfase bestaat uit 18 weken. Die 18 weken zijn verdeeld in twee periodes van 8 lesweken en twee keer één toetsweek. In periode 1 ga je je oriënteren op het werkveld. Je gaat een onderzoek verrichten naar één van de werkvelden. Doel is een beeld te krijgen van de werkplekken binnen de juridische dienstverlening. In periode 2 ga je ervaren hoe het is om werkzaam te zijn binnen de verschillende werkvelden door aan de slag te gaan met beroepsproducten. Dit zijn opdrachten die je als juridisch medewerker later op je werkplek ook tegenkomt.
6
Beoordeling project Tijdens de projectdagen voer je werkzaamheden uit en lever je opdrachten in. De opdrachten worden beoordeeld door de opdrachtbegeleider. Voor de beoordeling wordt een feedbackformulier gebruikt. Op dit feedbackformulier staat op welke onderdelen de opdracht wordt beoordeeld. Uiteindelijk krijg je voor elk beroepsproduct een G(oed), een V(oldoende) of een O(nvoldoende). De opdrachtbegeleider bespreekt het feedbackformulier met je zodat je inzicht krijgt in je sterke en zwakke punten. Tijdens de basisfase word je begeleid door twee opdrachtenbegeleiders. De opdrachtenbegeleiders ondersteunen je tijdens de basisfase bij het werken aan de opdrachten en het maken van een keuze voor een uitstroomrichting. Na elke periode van 8 weken volgt een beoordeling. De opdrachtbegeleider voert twee keer een voortgangsgesprek met jou over je ontwikkeling en je keuze. Hiervoor vult hij een beoordelingsformulier beroepshouding, vaardigheden en gedrag in. Daarin wordt aandacht besteed aan je vakbekwame ontwikkeling, aan de wijze waarop jij je hebt ingezet tijdens de projectdagen en de manier waarop je hebt samengewerkt. Het gaat dus niet alleen om de producten, maar ook om je houding en aanwezigheid. De beoordeling van het project is opgedeeld in drie delen, ieder onderdeel moet voldoende zijn;
Inhoud:
Alle opdrachten tijdens de praktijkdagen moeten zijn gedaan. Van de beoordeelde producten moet 80% voldoende zijn. Je moet een voldoende hebben voor de toets!
Beroepshouding:
Jouw beroepshouding moet voldoende zijn. Het ontwikkelingsportfolio is met een voldoende beoordeeld. Je moet aanwezig zijn geweest bij het keuzegesprek.
Presentie:
Je moet aanwezig zijn. Zie studiegids.
7
DEEL 2- DE PROJECTDAGEN
Wat leer en ontwikkel je? Tijdens de basisfase ga je kennismaken met de werkvelden binnen de juridische dienstverlening. Aan het einde van de basisfase heb je de volgende doelen bereikt: - Je bent op de hoogte van de verschillende werkvelden/ opleidingen - Je kunt beredeneren of je geschikt bent voor (een van de) opleidingen binnen de juridische dienstverlening. - Je kunt een beargumenteerde keuze maken voor een van de opleidingen binnen JD. - Je hebt een duidelijk beeld van je sterke en te ontwikkelen punten Je beschikt over de volgende basisvaardigheden: - Je kunt een planning maken en evalueren. - Je kunt een verslag maken. - Je kunt informatie opzoeken en verwerken. - Je kunt een opdracht lezen en er vragen over stellen. - Je kunt een interview opstellen en afnemen. - Je kunt een presentatie houden. - Je kunt feedback geven en ontvangen. - Je kunt een zakelijk telefoongesprek voeren. - Je stelt je collegiaal op. - Je kunt je aan regels houden. - Je kunt reflecteren op je eigen functioneren. - Je kunt doelen formuleren. - Je kunt met druk en tegenslag omgaan.
8
Kerntaken, werkprocessen en competenties Aan het einde van je opleiding moet je een aantal kerntaken zelfstandig en op eindniveau kunnen uitvoeren. Een overzicht van die kerntaken per opleiding vind je als bijlage bij dit projectboek. In het project basisfase, periode 1 staan de kerntaken 1 en 2 Leren Loopbaan centraal.
Benodigd materiaal In dit projectboek staan in deel III de opdrachten die je moet uitvoeren. Deze opdrachten en alle informatie die je nodig hebt om de opdrachten uit te voeren staan op Blackboard. De opdrachtbegeleider zal je uitleggen hoe je op Blackboard komt en op welk deel van Blackboard de informatie voor de praktijkdagen staat.
Ontwikkelportfolio Je begint in de basisfase met het aanleggen van een ontwikkelportfolio en een bewaarmap. In de bewaarmap bewaar je de producten die je tijdens de projectdagen maakt. Je bent er zelf verantwoordelijk voor dat alle gemaakte opdrachten in de map te vinden zijn. Je stopt ook alle feedbackformulieren en andere beoordelingen in je map.
Regels Jouw voorbereiding op een toekomstig beroep begint nu. Daarom is het belangrijk dat je gaat wennen aan de eisen die aan je worden gesteld als toekomstig beroepsbeoefenaar. Wij zullen jullie dan ook zo benaderen. De volgende regels gelden: Bij afwezigheid meld je je voor 9.00 uur bij je groepsgenoten en bij school via de gebruikelijke weg. Begroet je opdrachtbegeleiders en je collega’s bij binnenkomst. Zorg dat je boeken, readers, je USB-stick en pen en papier bij je hebt. Je mobiele telefoon staat uit. Jassen hang je over je stoel. Petten af. Aan het eind van de dag spullen opruimen, afscheid nemen van opdrachtbegeleider en collega’s. Je beroepshouding komt tot uitdrukking in de samenwerking met anderen, hoe je omgaat met verantwoordelijkheid, regels, respect, betrokkenheid en vertrouwen.
9
relevante websites -
www.overheid.nl www.UWV.nl www.randstad.nl www.gemeenteloket.minszw.nl/ www.internetwerkt.nl www.werk.nl www.arbeidsrechter.nl www.regelhulp.nl www.svb.nl www.kennisring.nl www.amsterdam.nl www.belastingdienst.nl www.MUGWEB.nl www.rijksoverheid.nl www.dwi.amsterdam.nl www.socialekaart.amsterdam.nl www.weethoehetzit.nl http://www.rechtspraak.nl www.politie.nl www.kinderbescherming.nl www.wijzerinrecht.nl www.dejeugdinrichting.nl www.huiselijkgeweld.nl
10
Competentiebeoordelingsformulier; beroepshouding, vaardigheden en gedrag Begin van periode 2 krijg je een functioneringsgesprek. In dit gesprek wordt het volgende formulier gebruikt.
Beroepsvaardigheden Heeft correcte houding naar docenten. Is op tijd aanwezig en meldt zich bij ziekte af. Maakt afspraken en houdt zich daaraan. Accepteert regels en volgt instructies op. Is eerlijk en betrouwbaar. Motivatie Toont belangstelling en is bereid ergens voor te werken. Heeft een actieve leerhouding, neemt initiatief, maakt aantekeningen. Kan aandacht goed bij de les of de opdracht houden. Vraagt om hulp als dat nodig is. Leert van fouten, maakt niet weer dezelfde fouten. Communicatie en taalvaardigheid Kan mening onderbouwen. Kan feedback geven; kan feedback ontvangen. Is goed te verstaan en te volgen door anderen. Schrijft helder, begrijpelijk en foutloos Nederlands. Zelfstandig werken Kan zijn eigen werk indelen en plannen. Werkt met plezier en inzet aan opdrachten. Neemt verantwoordelijkheid voor eigen handelen. Controleert eigen werk. Stelt eisen aan zichzelf en wil kwaliteit leveren. Kan kritisch naar zichzelf kijken.
Werken in een team Is betrokken bij het teamproces. Begint uit zichzelf en is actief. Luistert goed naar de anderen, luistert, stelt vragen. Neemt samen met anderen beslissingen. Voelt zich verantwoordelijk voor het gezamenlijke resultaat.
11
Goed
Naam docent
Voldoende
Naam student
Behoeft verbetering
Onvoldoende
Datum
Onvoldoende
Behoeft verbetering
Voldoende
Goed
Onvoldoende
Behoeft verbetering
Voldoende
Goed
Informatie verwerken Zoekt relevante informatie op internet en in boeken. Legt verbanden tussen verschillende informatiebronnen. Kan hoofd-en bijzaken onderscheiden. Kan informatie uitleggen aan anderen.
Presentie
Samenvattend oordeel
Beroepsvaardigheden Motivatie Communicatie en taalvaardigheid Zelfstandig werken Werken in een team Informatie verwerken Presentie
12
Overige resultaten
cijfer
Overige resultaten
Opmerkingen
Datum ondertekening
Handtekening docent
13
Handtekening student
cijfer
Beoordelingsgesprek Tijdens het project krijg je opdrachten en toetsen waarmee je kennis en vaardigheden worden beoordeeld. Ook word je houding en gedrag tijdens het project beoordeeld. Hiervoor gebruikt de projectdocent een beoordelingsformulier. Ongeveer op de helft van het project volgt een beoordelingsgesprek waarin je samen met de docent bespreekt welke vorderingen je hebt gemaakt en wat je nog moet verbeteren.
Wat doe jij? Je gaat je op het gesprek voorbereiden door na te denken over de vorderingen die je hebt gemaakt en geeft daarbij voorbeelden. Ook geef je aan wat je nog wil verbeteren en geeft daar een voorbeeld bij. Het is een goed idee dat je dit voorbereiding op papier doet voordat je het gesprek ingaat.
Wat doet de docent? De docent vult het beoordelingsformulier in bespreekt dat met jou en geeft feedback.
Na het beoordelingsgesprek schrijf je een verslag.
Het verslag moet de onderstaande opbouw hebben.
Naam student
Naam docent
Datum gesprek
_______________________________________________________ 1. Je beschrijft hoe het beoordelingsgesprek is verlopen. 2. Wat gaat goed en wat moet je verbeteren? 3. Welke feedback heb je gekregen? 4. Wat ga je daarmee doen?
Datum en handtekening
14
Werkwijze opdrachten
Doel opdrachten: Inzicht krijgen in de dienstverlening, de taken en de werkzaamheden van de dienstverlener.
Inzicht in het werkveld, instellingen, bedrijven en organisaties.
Inzicht krijgen in klanten, klantsituaties en klantproblemen.
Werkmap maken Iedere leerling maakt individueel een werkmap. De werkmap is een groeidocument in Word. Opdrachten en vragen uit deze reader worden uitgewerkt en zowel digitaal als in een papieren versie bewaard. Je maakt een voorblad, met je naam, het vak, je klas enz. Je nummert de pagina’s. Je vermeldt eerst de opdracht, de datum en je naam en werkt dan de opdracht netjes uit. Let daarbij op de indeling, taalgebruik, zinsopbouw enz. Jij maakt en bewaart jouw aftekenlijst van alle opdrachten zodat je mentor die kan gebruiken.
15
WEEKINDELING Week
Datum
Onderwerpen
1
26-08-2013
2
02-09-2013
3
09-09-2013
Introductie. Donderdag en vrijdag les. Kennismaken, project uitleggen Theorie uitstroomrichtingen Theorie dienstverlening Theorie taken van een dienstverlener Voorbereiden presenteren opdracht 4
4
16-09-2013
5
23-09-2013
Uitleg portfolio en persoonlijk profiel Presenteren opdracht 4 Uitleg opdracht 5 Werken aan opdracht 5
6
30-09-2013
Theorie eigenschappen en kwaliteiten Theorie doelgroepen
7
07-10-2013
8
14-10-2013
9
21-10-2013 28-10-2013
10
04-11-2013
11 12 13 14 15 16
11-11-2013 18-11-2013 25-11-2013 02-12-2013 09-12-2013 16-12-2013 23-12-2013 06-01-2014 13-01-2014 20-01-2013
17 18 19
Wat af moet zijn eind van de projectweek
Uitleg collage Werken aan opdracht 7 b Bespreken opdracht 7b Theorie sociale kaart en structuur sociale zekerheidsstelsel Herfstvakantie Bespreken antwoorden opdracht 9 Toetsvoorbereiding Toetsweek in de reguliere lessen Schriftelijke toets Aftekenen opdrachten Inleveren portfoliomap PERIODE 2 Voorbereiden functioneringsgesprek
Opdracht 1, 2 en 3 Opdracht 4 Portfolio opdracht 1
Opdracht 5 en 6 Portfolio opdracht 2 Opdracht 7a Portfolio opdracht 3 Opdracht 7b
Opdracht 8 Portfolio opdracht 4 Opdracht 9
Kerstvakantie Afronden Toetsweek en examenweek
Voorbereiden toets
16
OPDRACHTEN PERIODE 1
WEEK 1
De uitstroomrichtingen De opleiding juridisch dienstverlening kent 4 uitstroomrichtingen. De verschillende uitstroomrichtingen leiden op tot verschillende beroepen en functies, met gemeenschappelijke taken en werkzaamheden zoals; De juridisch dienstverlener;
Heeft veel contact met mensen.
Werkt volgens procedures aan dossiers.
Aan het eind van je eerste studiejaar ga je een keuze maken voor een van de 4 uitstroomrichtingen. Om dit goed te kunnen doen is het belangrijk dat je weet wat elke uitstroomrichting inhoudt en of dat bij jou past. Hieronder vind je een schema met daarin de belangrijkste kenmerken per uitstroomrichting. Alle uitstroomrichtingen op een rij Personeel en arbeid
Sociale zekerheid
Openbaar bestuur
Zakelijke dienstverlening
Bij de gemeente Dienst Werk en Inkomen, bij het UWV of het UWV Werkbedrijf als o.a. ’Medewerker frontoffice’, ‘(Junior) klantmanager’, ‘Medewerker werk & inkomen’, ‘Beoordelaar uitkeringen’, ‘Medewerker schuldhulpverlening’ en ‘Consulentinkomen’. Bewindvoering.
Binnen het openbaar bestuur; de gemeente, provincie en andere overheidsinstellingen als o.a. ‘Medewerker publiekszaken’, ‘Medewerker vergunningverlening’ of ‘Medewerker burgerzaken’.
o.a. als ‘Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening’. Denk aan: ‘Administratief juridisch medewerker’, ‘Incassomedewerker’ en ‘Notarieel medewerker’. Bij incassobureaus, deurwaarders, bewindvoering, notarissen, advocatenkantoren maar ook rechtbanken
Ik ben integer Ik vind het leuk om met regels te werken Ik help mensen graag Ik heb graag met verschillende mensen te maken Ik ben zelfstandig Ik kan goed luisteren en doorvragen Ik ben goed met cijfers Ik vind het niet eng om slechtnieuwsgesprekken te voeren Ik word niet snel van mijn stuk gebracht als mensen boos of verdrietig zijn Ik ben niet bang voor een beetje stress.
Ik help mensen graag Ik kan goed met mensen omgaan Ik vind het leuk om met regels te werken Ik werk heel nauwkeurig Ik ben goed in taal Ik zie niet op tegen een beetje stress Ik ben niet bang voor papierwerk Ik ben zelfstandig.
Ik help mensen graag Ik kan goed met mensen omgaan Ik vind het leuk om met regels te werken Ik werk graag met computersystemen Ik werk heel nauwkeurig Ik ben goed in taal Ik kan vertrouwelijke informatie voor me houden Ik hou ervan dingen uit te zoeken Ik ben zelfstandig Ik vind het niet eng om ontevreden klanten te woord te staan Ik kan wel tegen een beetje stress.
Waar werk je? Bij een uitzendbureau of op een personeelsafdeling (ook wel HR- of P&O afdeling) van een organisatie als o.a. ‘Medewerker personeel en arbeid’, ‘Medewerker personeelszaken’, ‘Medewerker HR’, ‘Intercedent’ of ‘Vestigingsassistent’.
Wat kan je? Ik ben zelfstandig Ik vind het leuk om met regels te werken Ik werk heel nauwkeurig Ik kan goed met mensen omgaan Ik ben goed in Nederlands Ik kan goed communiceren Ik geef graag informatie aan mensen Ik ben zelfstandig Ik kan vertrouwelijke informatie voor me houden Ik vind het niet eng om slechtnieuwsgesprekken te voeren.
17
Wat doe je? Je werft en selecteert kandidaten en bemiddelt naar werk. Je verwerft opdrachten en verricht promotieactiviteiten. Je berekent inkomen en vergoedingen, stelt overeenkomsten op, verricht administratieve werkzaamheden en je verstrekt informatie en advies. Je genereert en verwerkt managementinformatie en presenteert managementinformatie. Wat is je kans op werk? Ruim voldoende Welke HBO vervolgstudies kan je volgen? Bestuurskunde / Overheidsmanagement Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Management, Economie & Recht Personeel & Arbeid / Personeelswerk Recht Sociaal Juridische Dienstverlening Wat is je bruto startsalaris per maand? Tussen de € 1550 en € 1650.
Je verstrekt informatie en advies, verricht de intake, ondersteunt bij het invullen van formulieren en je verwijst door. Je typeert, interpreteert en ordent dossiergegevens, verifieert gegevens, stelt documenten op, bewaakt termijnen en procedures, ondersteunt bij de uitvoering van trajecten werk en zorg. Je ondersteunt bij trajecten schuldhulpverlening en inkomensbeheer.
Je verstrekt informatie en advies, je wint informatie in en verwijst door. Je verifieert gegevens, typeert, interpreteert en ordent gegevens, je stelt documenten op, beheert het dossier en bewaakt termijnen en procedures. Je selecteert en verwerkt gegevens en presenteert gegevens.
Je verstrekt informatie en advies en verwijst door. Je verifieert gegevens, stelt documenten op, beheert het dossier en bewaakt termijnen en procedures. Je genereert en verwerkt marktgegevens en je voert promotieactiviteiten uit
Ruim voldoende
Matig
Voldoende
Bestuurskunde / Overheidsmanagement Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Management, Economie & Recht Personeel & Arbeid / Personeelswerk Recht Sociaal Juridische Dienstverlening
Bestuurskunde / Overheidsmanagement Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Management, Economie & Recht Personeel & Arbeid / Personeelswerk Recht Sociaal Juridische Dienstverlening
Bestuurskunde / Overheidsmanagement Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Management, Economie & Recht Personeel & Arbeid / Personeelswerk Recht Sociaal Juridische Dienstverlening
Tussen de € 1500 en € 1650.
Tussen de € 1500 en € 1650.
Tussen de € 1500 en € 1650.
Opdracht 1a Lees en bespreek het bovenstaande schema met je studiegroep en beantwoord individueel de onderstaande vragen op papier. In het schema is gewerkt met informatie uit het kwalificatiedossier. Op basis van een kwalificatiedossier wordt een opleiding gebouwd en daarin staan ook de eisen waaraan een student moet voldoen om je diploma te halen. Het kwalificatiedossier komt dus steeds terug in je opleiding. Om goed te weten wat daar allemaal in staat wordt dit behandeld in de lessen. Dit zijn de eerste vragen erover: 1. Waar staan de afkortingen “HR” en “P&O” voor? 2. Wat is het verschil tussen het “UWV” en het “UWV Werkbedrijf”. 3. A. Wat betekenen de termen “Frontoffice” en “Backoffice”. B. Bij welke uitstroomrichtingen verricht je veel frontoffice werkzaamheden? 4. A. Als je belangrijkste drijfveer het helpen van mensen is, welke richting past dan het beste bij je? B. Leg uit waarom. 5. A. Als je het liefst een baan hebt waarbij je zelfstandig moet werken en zaken moet uitzoeken, welke uitstroomrichting past dan het beste bij je? B. Leg uit waarom. 6. Wat is de meest “commerciële” uitstroomrichting? Leg uit waarom. Opdracht 1b Maak een aftekenlijst voor de opdrachten. 18
WEEK 2 Juridische dienstverlening In het dagelijks leven worden mensen geconfronteerd met juridische, financiële en psychosociale problemen. Je kunt daarbij denken aan de gevolgen van arbeidsconflicten, werkloosheid, ziekte en echtscheiding. Er zij ook veel mensen voor wie de maatschappij en met name het stelsel van sociale zekerheid en arbeidsrecht te ingewikkeld is. Er zijn vele regelingen en voorzieningen waardoor mensen door de bomen het bos niet meer zien. Zij hebben geen idee waar zij recht op hebben en zien er tegen op naar instanties te gaan. Het invullen van formulieren en het aanvragen van voorzieningen en inzicht hebben in rechten en plichten is voor een grote groep mensen een probleem. De behoefte aan dienstverlening bij het verkrijgen van rechten is groot. Daarbij hebben mensen allerlei verplichtingen zoals belastingaangifte, het invullen van werkbriefjes, re-integratieverplichtingen enz. Jij wordt opgeleid als dienstverlener en de dienstverlening is gericht op het verkrijgen van rechten, het verwijzen naar voorzieningen en het begeleiden bij financiële problemen. We spreken dan ook van materiële dienstverlening.
Materiele dienstverlening en immateriële dienstverlening Materiële dienstverlening is meer dan alleen toepassen van wet- en regelgeving en staat niet los van immateriële dienstverlening. Van de dienstverlener wordt verwacht dat deze ook inzicht heeft in de psychosociale gevolgen van bijvoorbeeld arbeidsconflicten, werkloosheid, schulden of een scheiding. Materiële en immateriële problemen lopen vaak naast elkaar en oorzaak en gevolg is niet altijd duidelijk. Soms staan materiële problemen op zichzelf en kan je als dienstverlener volstaan met informatie en advies. Maar vaak ook is het noodzakelijk de klant te verwijzen naar de hulpverlening voor immateriële problemen.
19
Het verschil tussen hulp- en dienstverlening Als dienstverlener is het dan ook belangrijk het verschil tussen hulp- en dienstverlening te weten. Het is niet altijd mogelijk een scherpe lijn te trekken maar er zijn een aantal verschillen die je helpen te weten waar deze grens ligt: Dienstverlening
Hulpverlening
Korte en eenmalige contacten
Procesmatige contacten
Materiële problemen
Immateriële problemen
De situatie is uitgangspunt
De persoon is uitgangspunt
MBO
HBO
Opdracht 2 Bespreek onderstaande vragen in je groepje en werk de vragen individueel uit. 1. Waarom is juridische dienstverlening nodig? 2. Met welke vragen komen mensen bij een juridisch medewerker SZ? 3. Met welke vragen komen mensen bij een juridisch medewerker AP? 4. Met welke vragen komen mensen bij een juridisch medewerker ZD? 5. Met welke vragen komen mensen bij een juridisch medewerker OB? 6. Noem 2 materiële problemen en 2 immateriële problemen. 7. Leg in je eigen woorden het verschil uit tussen hulp- en dienstverlening. 8. Noem 2 aantrekkelijke en 2 onaantrekkelijke kanten van materiële dienstverlening. Leg ook uit waarom je het aantrekkelijk of onaantrekkelijk vindt.
20
Doel en uitgangspunten van juridische dienstverlening Het doel: Het doel van juridische dienstverlening is de vraag van de klant te achterhalen en deze zo correct en volledig mogelijk te beantwoorden. Drie uitgangspunten van de dienstverlening: Als je werkt als dienstverlener is het niet de bedoeling dat jij alles voor de klant gaat regelen en beslissen. Ten alle tijden blijft de klant zelf verantwoordelijk voor zijn doen en laten. Jij geeft de klant informatie en of advies, helpt met praktische zaken zoals het invullen van formulieren en begeleidt en bemiddelt naar werk. Ook kan je de klant helpen met het schrijven van bezwaarschriften of begeleiden bij financiële problemen door de klant te helpen zijn administratie op orde te brengen.
De dienstverlener stelt zich tot doel de klant verantwoordelijk te laten zijn voor zijn eigen handelen.
Dat de klant zelf actief deelneemt en meewerkt.
Een dienstverlener stimuleert het zelfvertrouwen van de klant en probeert de zelfredzaamheid van de klant te vergroten.
Digitale dienstverlening
Bankzaken regelen, een kapvergunning aanvragen bij de Gemeente, digitaal aangifte doen bij de Belastingdienst en de arbeidsbemiddeling van het UWVwerkbedrijf zijn allemaal voorbeelden van digitalisering. De digitale dienstverlening van de overheid naar de burgers wordt steeds verder uitgebreid. Via de website van organisaties en instanties kunnen burgers informatie vinden over de organisatie, wet- en regelgeving en procedures. Veel overheidsinformatie is via de website Overheid.nl te raadplegen. UWV-werkbedrijf, Belastingdienst en SVB bevorderen dat burgers steeds meer gebruik maken van digitale kanalen. Voor de uitvoering is het efficiënt om internet optimaal te benutten en het is voor een grote groep burgers klantvriendelijk.
Die digitale overheid heeft voordelen, de overheid bespaart geld en papier en kan tegelijkertijd haar informatie veel meer actueel houden. De burger kan er gemak van ondervinden. Op een zelf gekozen tijdstip, onafhankelijk van openingstijden, kan informatie bekeken worden, kunnen aanvragen gedaan en algemene vragen gesteld worden, klachten en opmerkingen digitaal worden behandeld. Bij het UWVwerkbedrijf verloopt de inschrijving van werkzoekenden en de uitkeringsintake digitaal (via Werk.nl). Verder zien we bij het UWVwerkbedrijf uitbreiding op het terrein van digitale coaching, ondersteuning en training met betrekking tot het reintegratieproces. De overheid doet daarbij een beroep op de zelfredzaamheid en de digitale vaardigheden van de burger. Voor goed opgeleide burgers is het opzoeken van informatie via 21
internet of het invullen van digitale formulieren geen probleem. Voor mensen die minder goed zijn opgeleid, de taal niet spreken of een beperking hebben is digitale dienstverlening te moeilijk. Deze burgers hebben behoefte aan persoonlijke dienstverlening, zij kiezen voor contact via de balie of per telefoon. Ook beter opgeleide burgers geven de voorkeur aan persoonlijke dienstverlening als zij ingewikkelde of belangrijke vragen hebben. Ook zij kunnen vastlopen in de veelheid van informatie, de wirwar aan regels en ingewikkelde procedures waardoor de behoefte aan persoonlijke dienstverlening ontstaat. Daarom zal de overheid de dienstverlening via meer kanalen aanbieden: telefoon, balie, e-mail, post en internet. Bovendien kleeft er naast alle gemakken ook ongemakken aan digitale dienstverlening, gegevens kunnen zoek raken, of iemand wordt voor een ander gehouden. Dan blijkt dat persoonlijk contact vaak noodzakelijk is om er snel uit te komen. Uit onderzoek blijkt dat als er veel informatie moet worden uitgewisseld, bij ingewikkelde situaties of vervolgvragen, een telefoongesprek of een persoonlijk gesprek met een dienstverlener de beste manier van communiceren is. De dienstverlener kan in de communicatie met de klant, de informatie afstemmen op de klant en zijn situatie.
De overheid verstrekt informatie via internet maar wint ook informatie in. Hiervoor zijn online formulieren die klanten invullen en via internet weer terugsturen. Voor de identificatie van personen wordt DigiD gebruikt, een door de overheid aangewezen standaard die door steeds meer organisaties (UWVwerkbedrijf, SVB, Belastingdienst, Gemeenten) wordt toegepast. Met behulp van voorzieningen als DigiD en het Burgerservicenummer is het mogelijk om bijvoorbeeld een tegemoetkoming voor scholieren en gehandicapte kinderen aan te vragen, of het uitbetalen van het AOW-pensioen en de Nabestaandenuitkering.
De beveiliging van persoonlijke gegevens verdient veel aandacht. Derden kunnen e-mails inzien, vastleggen en doorsturen. Zo zijn er gevallen bekend van misbruik van het Burgerservicenummer/sofinummer, salarisgegevens of gezondheidsinformatie. Internetcriminelen proberen op grote schaal persoonlijke gegevens van burgers te ontfutselen bijvoorbeeld via nepmailtjes. Met DigiD-inloggegevens kunnen criminelen allerlei zaken aanvragen, zoals een paspoort bij de gemeente of een toeslag bij de belastingdienst
22
Opdracht 3 Bespreek onderstaande vragen met je groepje en werk de vragen individueel op papier uit. 1. Wat bedoelen we met de klant zelf verantwoordelijkheid laten nemen? 2. Wat bedoelen we met zelfredzaamheid vergroten? 3. Hoe kan je de zelfredzaamheid van klanten vergroten? 4. Noem minstens 3 voordelen van Digitale dienstverlening. 5. Noem minstens 3 nadelen van Digitale dienstverlening. 6. Wat zijn zelfredzame burgers/klanten, geef voorbeelden. 7. Welke burgers zijn niet zelfredzaam, geef voorbeelden. 8. De communicatie tussen dienstverlener en klant kan via verschillende kanalen verlopen, geef minimaal twee voorbeelden. 9. Wat zijn de gevolgen van digitale dienstverlening voor het werk en de taken van de juridisch dienstverlener? 10. Ga naar de website www.overheid.nl , ga dan naar rechtspraak en veiligheid en vervolgens naar identificatie. Lees de informatie over de identificatieplicht, Burgerservicenummer en digitale veiligheid intensief door en maak een samenvatting. 11. Op de volgende pagina staat kerntaak 1 uit het kwalificatiedossier en de daarbij behorende werkzaamheden in de dienstverlening. Welke werkzaamheden kunnen/zijn digitaal. Geef daarbij voorbeelden.
23
WEEK 3 Taken van een juridisch dienstverlener Als Juridisch Dienstverlener geef je informatie, advies en voorlichting. Je ondersteunt, activeert, begeleidt en verwijst mensen die problemen hebben op het gebied van: 1. Werk en loopbaan. 2. Financiën. 3. Gezondheid, zowel geestelijk als lichamelijk. 4. Sociale zekerheid. 5. Rechtsbescherming en rechtsbijstand. 6. Bouwen, wonen en leefbaarheid. 7. Veiligheid en criminaliteit. 8. Consumentenzaken. Taken
Informeren Uitgaan van feitelijke gegevens (controleerbaar), uitleg geven over juridische documenten, kennis van klanten op gebied van rechten en plichten vergroten. ( rechtspositie, sociale zekerheid) positie van de klant versterken. Door informatie kunnen klanten betere keuzes maken. Adviseren Mening geven, wat zijn de mogelijkheden en beperkingen. Wat is haalbaar en wat levert het meeste op ? Verwijzen Mogelijkheden, doelstelling en werkwijze van een andere organisatie uitleggen. Begeleiden Stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Bemiddelen / Mediation Mogelijkheden en belemmeringen van een klant in kaart brengen met betrekking tot werk, financiën of zorg. Ondersteunen Aandacht voor immateriële vragen en verwijzen naar hulpverlening, helpen met het invullen van formulieren, uitleg juridische documenten, bezwaarschriften schrijven, helpen bij financiële zaken, budgetteren.
24
OPDRACHT 4 Casus Jan Meeuw en Sabrina Meeuw zijn 15 jaar getrouwd en hebben 3 kinderen in de leeftijd van 10, 8 en 6 jaar. Ze hebben een huurwoning in Zaandam. Jan Meeuw werkte fulltime bij een bank en Sabrina werkt twee dagen op een kinderdagverblijf. Jan Meeuw heeft twee jaar geleden zijn baan verloren bij de reorganisatie van de bank. Zijn functie werd overbodig. Inmiddels is zijn WW gestopt. Het gezin ontvangt het salaris van Sabrina en dat wordt aangevuld tot het minimum. Jan en Sabrina vinden het lastig om met hun geld om te gaan en nu ze minder geld hebben is er elke maand paniek. Ze komen niet rond. Dit zorgt voor stress in het gezin. Jan heeft hier echt zorgen om en krijgt hierdoor slaapproblemen en lichamelijke klachten. Dit belemmert hem enorm tijdens het solliciteren. Jan wordt nergens aangenomen, hij wordt hier erg onzeker van en wil gewoon stoppen met solliciteren. Sabrina meldt zich de laatste maanden vaker ziek op haar werk doordat ze sneller vermoeid is en vaak last heeft van hoofdpijn. Ze is nu 4 maanden thuis en haar werkgever wil haar graag weer aan het werk zien. De dochter van 8 jaar krijgt last van deze stress thuis. Zij gaat minder presteren in de klas en trekt zich terug. Zij speelt minder met andere kinderen. De zoon van 10 jaar heeft meer ruzie in zijn klas en wordt de laatste maanden vaak gestraft vanwege vechtpartijen. Als de deurwaarder weer langs komt (de rekeningen van de Wehkamp zijn niet betaald) neemt Sabrina stappen. Ze maakt een afspraak bij jou. Jij werkt als medewerker schuldhulpverlening op het gemeentehuis van Zaanstad. Om deze vragen te kunnen beantwoorden moet je eerst opzoeken wat het werk van een schuldhulpverlener binnen de gemeente inhoudt. Vraag 1 Over welke onderwerpen kan jij de familie Meeuw informatie geven? Vraag 2 Wat is het verschil tussen informatie geven en advies geven? Vraag 3 Over welke onderwerpen kan je familie Meeuw doorverwijzen naar andere instanties? Vraag 4 Welke uitstroomrichtingen kom je tegen in deze casus. Motiveer je antwoord. Presenteer je antwoorden in de klas! Eisen: Werk met PowerPoint. Zorg dat ieder groepslid een evenredig deel presenteert. Geef je docent een hand-out.
25
WEEK 4 en 5 Deze week start met de presentaties van de casus / opdracht 4
Opdracht 5 Het doel van deze opdracht is om meer zicht te krijgen in de organisaties binnen het juridisch werkveld. Volgende week moet deze opdracht ingeleverd worden. a. start met het maken van een goede planning b. Verdeel de taken c. Ga op zoek naar de juiste informatiebronnen en haal je informatie binnen. d. Verwerk de informatie in een verslag e. Controleer met je groepsleden de geschreven tekst Eisen Verslag Het is compleet Het is correct Het is in eigen woorden geschreven Het is in correct Nederlands geschreven Er is gebruik gemaakt van een overzichtelijke lay-out. Maak een verslag Notariskantoor Wat zijn de hoofdtaken van een notariskantoor? Welke studie moet iemand gevolgd hebben om ooit notaris te kunnen worden? Hoe word je vervolgens notaris? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een notaris. Wat is de rol van een notaris op het gebied van personen – en familierecht? Wat is de rol van de notaris op het gebied van erfrecht? Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij een notaris? Advocatenkantoor Wat zijn de hoofdtaken van een advocatenkantoor Welke studie moet iemand gevolgd hebben om ooit advocaat te kunnen worden? Hoe word je vervolgens advocaat? Zoek uit welke soorten advocaat er zijn. Geef bij ieder type advocaat aan hoeveel er hiervan werkzaam zijn in Nederland. Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een advocaat Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij een advocatenkantoor? Gemeente/stadsdeelkantoor – afdeling Burgerzaken Wat zijn de hoofdtaken van een afdeling burgerzaken Welke studie moet iemand gevolgd hebben om ooit medewerker Burgerzaken te kunnen worden? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een medewerker Burgerzaken Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij de gemeente? Uitzendbureau Wat zijn de hoofdtaken van een uitzendbureau Welke studie moet iemand gevolgd hebben om intercedente te kunnen worden? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een intercedente. Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij een uitzendbureau?
26
UWV – jongerenloket Wat zijn de hoofdtaken van het Jongerenloket Welke studie moet iemand gevolgd hebben om klantmanager Jongerenloket te kunnen worden? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een klantmanager Jongerenloket Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij het UWV? Bewindvoering Wat zijn de hoofdtaken van een bewindvoeringskantoor? Welke studie moet iemand gevolgd hebben om bewindvoerder te kunnen worden? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van een bewindvoerder. Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen bij een organisatie Bewindvoering? Personeelsfunctionaris Wat zijn de hoofdtaken van een afdeling P&O? Welke studie moet iemand gevolgd hebben om personeelsfunctionaris te kunnen worden? Beschrijf 4 werkzaamheden, aan de hand van een voorbeeld, van personeelsfunctionaris Welke functies kun je op MBO niveau uitoefenen als medewerker Personeelszaken?
27
OPDRACHT 6 – rechtsgebieden advocatuur Casus : hoe zit het nou eigenlijk in de wereld van juristen? Omdat je als student JD in de toekomst waarschijnlijk te maken zult krijgen met advocaten en juristen, of misschien omdat je dit zelf wilt worden, dien je je verder te verdiepen in de antwoorden op de volgende vragen: 1) Wat is een jurist? 2) wat voor soort juristen zijn er allemaal? 3) Wat is sociale advocatuur? 4) Wanneer komt men in aanmerking voor sociale rechtsbijstand? 5) Wat is een toevoeging binnen de advocatuur? 6) Wat is een procureur? 7) Wat is een rechter? 8) Hoe wordt men rechter? 9) Wat voor rechters zijn er allemaal? 10) Wat is een officier van justitie? 11) Hoe wordt men officier van justitie? 12) Wat is het verschil tussen een deurwaarder en een gerechtsdeurwaarder?
28
WEEK 6 Doelgroepen Wat is een doelgroep? Een groep klanten met de zelfde kenmerken. Bijvoorbeeld; werkloze jongeren tussen de 16 en de 27 jaar, laagopgeleide mannen, hoogopgeleide vrouwen, oudere werknemers, asielzoekers, dak en thuislozen. Het is een wijze van indelen om de dienst en hulpverlening aan deze groepen in kaart te brengen en overzicht te houden. Je krijgt te maken met verschillende mensen met diverse problemen om overzicht te houden worden groepen mensen met dezelfde kenmerken ingedeeld in groepen. Dit noemen we doelgroepen. Je krijgt te maken met doelgroepen zoals:
Burgers ( burgerzaken).
Ondernemers.
Werkgevers en werknemers.
Minima en werkloze werknemers.
Mensen met een beperking.
Ouderen, jongeren.
Vluchtelingen/asielzoekers.
Arbeidsongeschikten/zieken/gehandicapten.
Dak- en thuislozen, verslaafden.
Verdachten, gedetineerden, slachtoffers.
Opdracht doelgroepen 7A: Onderzoek met je studiegroep 2 verschillende doelgroepen en schrijf per doelgroep de volgende aspecten op: Wie is de doelgroep? Welke kenmerken heeft de doelgroep? Welke juridische problemen heeft deze groep? Welke sociale problemen heeft deze groep? Wat speelt er in de maatschappij of in de omgeving? Geschiedenis Hoe werd deze groep vroeger geholpen toen er nog geen dienstverleners waren? Achtergrond Hoe komt het dat de doelgroep in de problemen komen? Beeldvorming Welk beeld heeft de samenleving van deze doelgroep? Wat is juist en wat onjuist? In hoeverre is het beeld in overeenstemming met de werkelijkheid. Huidige dienstverlening Welke instantie biedt informatie, advies, hulp, begeleiding of zorg? Wat kan een dienstverlener van nu voor deze groep betekenen? 29
WEEK 7 Opdracht 7 b collage maken Maak een collage van een doelgroep die je hierboven uitgewerkt hebt. Maak gebruik van folders van organisaties, zoek in kranten en op internet. Verwerk in de collage de belangrijkste termen en begrippen zoals;
Doelgroepen en kenmerken Probleemgebieden Instellingen, doel dienstverlening en werkwijze Vraag en behoeften van klanten Taken dienstverlener
De collages worden daarna klassikaal bekeken en besproken.
Opdracht 8 doelgroepen Vul het onderstaande schema in. Zorg dat er van alle uitstroomrichtingen 2 organisaties bij staan. Organisaties
Doelgroepen
(Hulp)vragen
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
30
WEEK 8 Sociale kaart Alle organisaties en instanties in de hulp- en dienstverlening samen noemen we het werkveld. Doordat het werkveld erg uitgebreid is en er velen specialisaties zijn maken we een onderverdeling in hulp- en dienstverlening. De hulpverlening richt zich vooral op de immateriële problematiek en de dienstverlening op de materiele problemen. Er is meestal een verband tussen beiden en daarom niet los te zien van elkaar. De juridische dienstverlener moet deze instanties kunnen vinden en inschakelen zodra dat nodig is. De klant naar de juiste hulpverlening verwijzen is immers voor de klant van groot belang. Om de juiste instellingen, instanties, organisaties te kunnen vinden heeft de juridisch dienstverlener een hulpmiddel: De Sociale Kaart! Een sociale kaart is een overzicht van instellingen en instanties op systematische wijze door de dienstverlener zelf zijn gemaakt. Een sociale kaart bevat informatie over dienstverlening van verschillende instanties en hun doelgroep op het gebied van recht, zorg, welzijn, wonen, werk en inkomen. In de sociale kaart breng je structuur aan door een onderverdeling te maken in
Doelgroepen.
Probleemgebieden.
Materiële of immateriële problemen.
Hulp- of dienstverlening
Om een sociale kaart te kunnen maken moet je ook weten welke wetten, regelingen, organisaties en instellingen gericht op de hulp- en dienstverlening er allemaal zijn. We gaan daarom aandacht besteden aan de indeling van de sociale zekerheid en uitvoeringsorganisaties. Ook ga je leren hoe zorg en welzijn is ingedeeld. http://socialekaart.amsterdam. Hier vind je een actueel en volledig overzicht van organisaties, praktijken en activiteiten. Ook kun je hier terecht voor informatie over Wmo voorzieningen en producten. De opgenomen organisaties en hulpverleners zijn in Amsterdam gevestigd of richten zich in hun dienstverlening nadrukkelijk op Amsterdammers.
31
Het structuurschema Sociale Zekerheid 2013
FIN
VWS V
SZW
CVZ
Inspectie SZW
Belastingdienst
SVB
UWV/UWV Werkbedrijf
Gemeenten
Zorgverzekeraars
-WWB
Zvw
-Wsw
AWBZ
agen -Zorgtoeslag
-AOW
-Kinderopvang toeslag
-ANW -AKW
-Huurtoeslag -Kindgebonden budget
-WW - ZW -WIA
-Wmo
-WAO -TW -Wajong Wet Arbeid en zorg
-IOW
Re-integratie bedrijven
32
NZa
De drie pijlers van de sociale zekerheid Bij sociale verzekeringen wordt onderscheid gemaakt tussen werknemersverzekeringen en volksverzekeringen:
1. Werknemersverzekeringen: Bedoeld voor werknemers: mensen die een arbeidsovereenkomst hebben afgesloten met een werkgever. Andere arbeidsverhoudingen worden onder bepaalde voorwaarden gelijk gesteld (thuiswerkers, musici, artiesten).
De werknemersverzekeringen zijn:
ZW en Loondoorbetalingsplicht werkgever (BW 7 art. 629),
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
Werkeloosheidswet (WW)
Wet Arbeid en zorg (WAZO)
2. Volksverzekeringen: Te herkennen aan het feit dat ze met Algemene beginnen. Iedereen die hier in Nederland woont of in loondienst werkt valt hieronder.
De volksverzekeringen zijn:
Algemene Ouderdomswet (AOW).
Algemene Kinderbijslagwet (AKW)
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)
Algemene Nabestaandenwet (ANW)
In feite valt onze Zorgverzekeringswet (ZVW) ook onder de volksverzekeringen omdat iedereen die legaal in Nederland verblijft in principe verplicht is om een zorgverzekering af te sluiten. 3. Sociale voorzieningen De sociale voorzieningen vormen een aanvulling op de sociale verzekeringen. Komt men niet in aanmerking voor een uitkering of krijgt men onvoldoende om van te leven, dan kan men een beroep doen op deze voorzieningen. Deze voorzieningen werken altijd aanvullend: ze vullen het (gezins-)inkomen aan tot het sociale minimum.
De belangrijkste sociale voorzieningen zijn:
Toeslagenwet (TW)
Wet werk en bijstand (WWB)
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Wajong 33
Uitvoeringsorganisaties
UWV Werkbedrijf (voorheen Centrum voor Werk en Inkomen/CWI) Mensen zonder werk moeten zich zo snel mogelijk naar het UWVwb in de gemeente of regio. Daar kunnen zij zich inschrijven als werkzoekende en eventueel een uitkering aanvragen. In het UWVwb werken de gemeentelijke sociale dienst, het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de vroegere arbeidsbureaus (CWI’s) samen. Aan het UWVwb zijn vaak ook een beroepskeuzeadviseur, een uitzendbureau en een re-integratiebureau verbonden. Werkgevers kunnen hun vacatures bij het UWVwb aanbieden. Deze bemiddelt dan tussen geschikte werkzoekenden en de werkgever. De volgende uitkeringen kunnen bij het UWVwb worden aangevraagd:
WW-uitkering;
WWB, Bijstandsuitkering;
Een toeslag op grond van de Toeslagenwet.
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen UWV Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) voert onder andere de werknemersverzekeringen uit. Dit zijn:
WW-uitkering
WIA en WAO-uitkering
Toeslag volgens de Toeslagenwet
Ziektewet-uitkering
WAZ-uitkering
Wajong-uitkering
Gemeente, sociale dienst, ( DWI, Dienst Werk en Inkomen) De gemeente betaalt uitkeringen uit die het inkomen aanvullen tot bijstandsniveau. Dit zijn de:
WWB
Verder voert de gemeente de volgende regelingen uit:
WMO
WSW
34
DWI Amsterdam: Op 1 januari 2006 is de Dienst Werk en Inkomen gestart, kortweg DWI Amsterdam. Voorheen stond deze dienst bekend als de Gemeentelijke Sociale Dienst Amsterdam. De dienst is het resultaat van een fusie tussen de Sociale Dienst Amsterdam, Maatwerk en NV Werk. Het doel van een van de grootste reorganisaties binnen de gemeentelijke overheid was om ‘werk’ en ‘inkomen’ in één hand te brengen. DWI Amsterdam neemt het initiatief om samen met werkgevers, het onderwijs en re-integratiepartners werk te maken van mensen zonder werk. Alle klantcontacten worden gecentreerd op 5 Marktpleinen, gevestigd op nieuwe locaties met een klantgerichte uitstraling. In eerste instantie meldt een klant zich bij een van de publieksbalies op de Marktpleinen. De publieksbalies zijn hét gezicht van de DWI. Klanten worden gedurende vaste openingstijden van 9.00 tot 16.00 uur op een professionele, nette wijze geholpen door medewerkers met verstand van zaken. Aan de publieksbalie kunnen klanten informatie krijgen over hun inkomen, maar ook aanvragen indienen voor eenvoudige voorzieningen.
Sociale verzekeringsbank
SVB
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) voert in Nederland de volgende wetten uit;
Algemene ouderdomswet (AOW),
Algemene nabestaandenwet (Anw)
Algemene kinderbijslagwet (Akw)
Dat wil zeggen de SVB bepaalt wie er voor een AOW-pensioen, een nabestaandenpensioen of kinderbijslag in aanmerking komt en keert het geld aan deze mensen uit. De SVB krijgt de gegevens zoals die in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) zijn ingevoerd. Als iemand bij de gemeente bijvoorbeeld aangifte doet van de geboorte van een kind, of van het overlijden van zijn partner of een van de ouders, worden die gegevens ook aan de SVB doorgegeven.
Zorgverzekeraars. Zorgverzekeraars bieden verzekeringen aan tegen de kosten van medische zorg. De kosten van zorg door een dokter of een ziekenhuis zijn vaak erg hoog. Het is voor de meeste mensen niet mogelijk om dit zelf te betalen. Daarom zijn er verzekeringen die deze kosten vergoeden. In Nederland zijn er ongeveer 50 zorgverzekeraars, verspreid over het hele land. Zij bieden zorgverzekeringen op basis van de Zorgverzekeringswet (ZVW) aan. Voorheen waren er aparte ziekenfondsverzekeringen en particuliere verzekeringen, maar sinds 1 januari 2006 is er één zorgverzekering voor iedereen. Voor het basispakket van de zorgverzekeringswet is een acceptatieplicht. Voor aanvullende (particuliere) ziektekostenverzekeringen niet, de zorgverzekeraar mag iemand dan weigeren voor een polis. De zorgverzekeringswet kent een eigen risico.
35
Opdracht 9 Sociale zekerheidsstelsel Maak de onderstaande vragen 1.
Waarom is er in Nederland een sociaal zekerheidsstelstel?
2.
Wie maken gebruik van het sociaal zekerheidsstelstel?
3.
Wat wordt er bedoeld met ‘bestaansminimum?
4.
Wat betekent ‘in je eigen onderhoud voorzien’?
5.
Wat is het UWV Werkbedrijf?
6.
Welk uitvoeringsorgaan is verantwoordelijk voor de zorgtoeslag?
7.
Leg uit waarom je het eens of oneens bent met de volgende stelling a.
Kinderbijslag moet alleen worden toegekend aan gezinnen met een laag tot gemiddeld inkomen.
b.
Mensen die ongezond leven moeten een hogere premie betalen voor het basispakket van de ziektekostenverzekeraars.
c.
Het is logisch dat een werkgever het loon van een zieke werknemer moet doorbetalen.
d.
De overheid zou meer moeten nivelleren door de uitkeringen en belastingen aan te passen.
8.
Welke voor- en nadelen zitten er aan het verplichte karakter van de sociale verzekeringen?
9.
Wat is het jongerenloket?
10.
Wat is een startkwalificatie?
36
WEEK 11 Zorg en welzijn Lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg
De zorg heeft als doel het beter maken van mensen of het voorkomen dat mensen ziek worden, dan wel het verzorgen van mensen die zorg nodig hebben.
De gezondheidszorg in Nederland is een voorziening waar mensen gebruik van maken. Het is een ingewikkeld systeem. Zonder indeling is het erg onoverzichtelijk. Daarom zijn er indelingen van de gezondheidszorg gemaakt. Bijvoorbeeld:
Indeling van de gezondheidszorg in lijnen.
Indeling van de gezondheidszorg in plaats.
Er zijn verschillende indelingen gemaakt van de Nederlandse gezondheidszorg. De meeste gebruikte indeling is de indeling van de gezondheidszorg in drie lijnen. Deze drie lijnen in de gezondheidszorg zijn:
Nulde lijn
Eerste lijn
Tweede lijn
Nulde lijn (preventie) Preventief, bijvoorbeeld, griepprik, borstonderzoek, inentingen bij kinderen. GG&GD, Ouder en kind centrum. Eerste lijn (genezend) Huisarts, tandarts, maatschappelijk werk, kraamzorg, fysiotherapeut (ambulant). Tweede lijn (verzorgend) Specialist, polikliniek. Derde lijn Verpleeghuis, verzorgingshuis, revalidatiecentrum (extramuraal)
Intramurale en extramurale zorg Je kunt de gezondheidszorg ook indelen naar de plaats van de zorg. Je krijgt van de volgende indeling: Intramurale zorg of residentieel
(bed, bad en brood)
Extramurale zorg of ambulant
( huisarts, polikliniek, AMW)
Intramuraal betekent letterlijk ''Tussen de muren''. In de gezondheidszorg bedoelen we met de de muren de muren van de instelling voor mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke handicap of psychische problemen
37
Mantelzorg Familieleden en vrienden bieden zorg en hulp, praktische en emotionele steun. Deze vorm van hulp door familie en naasten wordt mantelzorg genoemd. Mantelzorgers bieden hulp uit betrokkenheid, als iets vanzelfsprekends, maar soms ook noodgedwongen, omdat er onvoldoende professionele zorg is of omdat de zorg niet genoeg aansluit bij de behoeften. 1
Zorg voor gezondheid in bedrijven Bedrijven zijn op grond van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht hun werknemers te beschermen tegen gezondheidsschade door hun werk en ze te begeleiden bij ziekte en re-integratie. Zij kunnen daarvoor gebruikmaken van de diensten van een eigen of een externe arbodienst. Behalve bedrijfsartsen werken er verpleegkundigen, paramedici en arbeidskundigen. Naast verzuimbegeleiding en re-integratie bieden veel bedrijven preventieactiviteiten en gezondheidsbevorderingsactiviteiten.
Welzijn De mate waarin mensen lang, gezond en gelukkig leven •
Lichamelijk welzijn
•
Geestelijk welzijn
•
Materieel welzijn
•
Sociaal welzijn
•
Cultureel welzijn
Welzijnswerk Het Algemeen Welzijnswerk biedt psychosociale hulp- en dienstverlening aan personen van wie de welzijnskansen bedreigd of verminderd worden. Dit kan het gevolg zijn van gebeurtenissen in de persoonlijke levenssfeer, problemen ten gevolge van gebeurtenissen in een context van criminaliteit of problemen van meervoudige kwetsbaarheid ten gevolge van een proces van sociale uitsluiting.
Het algemeen welzijnswerk helpt mensen om zich persoonlijk en sociaal te ontplooien, hun individuele en sociale rechten uit te oefenen, zodat ze een menswaardig leven kunnen leiden. http://www.amsterdam.nl/zorg-welzijn/
WMO en welzijn Bescherming, zelfredzaamheid, participatie, zorg voor elkaar en sociale samenhang. Het maatschappelijk doel van de Wmo is ‘meedoen’. De wet moet ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en kunnen meedoen in de samenleving. Al of niet geholpen door vrienden, familie of bekenden. Als dat niet lukt, biedt de gemeente ondersteuning. De gemeente ondersteunt bijvoorbeeld vrijwilligers en mantelzorgers. De Wmo regelt ook de hulp bij het huishouden en zorgt voor goede informatie over de ondersteuning die mensen kunnen krijgen. 38
De volgende voorzieningen vallen onder de WMO:
Opvangvoorzieningen
Verslavingszorg, vrouwenopvang, opvang voor dak- en thuislozen.
Praktisch en adviserend
Zorgloket, inburgeringloket, rechtshulp, algemeen maatschappelijk werk, vrijwilligerscentrale, mantelzorg, (AMW), schuldhulpverlening.
Voor alle leeftijden
Opbouwwerk, buurtwerk, sociaal-cultureel werk, clubhuiswerk, wijkwinkels, buurthuizen, interculturele projecten, sportvelden.
Ouderen
Jeugd
ouderenadvies.
Peuterspeelzalen, voor- en naschoolse-opvang, kinderopvang, tiener- en jongerenwerk, speeltuinwerk, jeugdhulpverlening, opvoedcursussen, gezinscoaches.
Loket Zorg en samenleving
Bij de loketten Zorg en Samenleven kunnen burgers terecht met vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn.
39
Een sociale kaart maken
Theorie schema en indeling SZ Theorie indeling zorg en welzijn Rechtsbescherming en rechtsbijstand Format sociale kaart De opdracht sociale kaart maken
Je hebt de afgelopen weken oefeningen gedaan en opdrachten gemaakt waarmee je inzicht hebt gekregen in het verschil tussen hulp en dienstverlening, doelgroepen en materiële en immateriële problemen. Ook ben je bezig geweest met de organisaties in het werkveld en de taken van de dienstverlener te verkennen. Het zal je zijn opgevallen dat er een enorme hoeveelheid aan organisaties zijn met allemaal verschillende doelen, doelgroepen en werkwijzen. Een sociale kaart is een papieren of digitaal overzicht van organisaties die de dienstverlener kan gebruiken om zijn klanten te verwijzen. Een dienstverlener maakt een sociale kaart zelf en de inhoud van de sociale kaart is afhankelijk van de organisatie waar je werkt en de problemen en vragen van klanten. Als je een sociale kaart gaat maken is het handig om gebruik te maken van een hulpmiddel. Het schema van de sociale zekerheid en de indeling van zorg en welzijn gaan jou helpen om zicht te krijgen op dat hele uitgebreide werkveld van de juridische dienstverlening. In het schema van de sociale zekerheid staan de uitvoeringsorganisaties en wet- en regelgeving. Een materiële vraag (dienstverlening) is bijvoorbeeld: Ik ben ontslagen terwijl ik ziek ben, wat kan ik voor actie ondernemen. Er kunnen ook vragen over immateriële zaken (hulpverlening) gesteld worden. Bijvoorbeeld ik heb veel verdriet van mijn scheiding, waar kan ik terecht om daar over te praten? Ook vragen over de kosten, werkwijze en wijze van aanmelden moet je kunnen beantwoorden. Sociale kaart Algemene indeling:
Een sociale kaart Begint met de naam en het adres van de instantie of organisatie. Algemene beschrijving Welke hulp, dienst, begeleiding of zorg biedt de organisatie? Doelgroep beschrijving Op welke doelgroep richt de organisatie zich? Profit of non profit organisatie
Hulp of dienstverlening? Met welke problemen en vragen komen klanten bij de instantie? 40
Welke wet en regelgeving en of voorzieningen Welke wet en regelgeving voert de organisatie uit of is van toepassing Van welke voorzieningen kunnen de klanten gebruik maken
Werkwijze Hoe gaat de organisatie te werk? Spreekuur, afspraak, wijze van intake? Mogelijkheden/activiteiten Manier waarop men handelt om hulp, begeleiding, ondersteuning te realiseren. Welke activiteiten voert men uit, voorlichting, cursussen. Kosten voor de klant
Opdracht 10 Sociale Kaart Maak een sociale kaart maken vanuit de verschillende gebieden: 1. Werk en loopbaan. 2. Financiën. 3. Gezondheid, geestelijk en lichamelijk. 4. Sociale zekerheid. 5. Rechtsbescherming en rechtsbijstand. 6. Bouwen, wonen en leefbaarheid. 7. Veiligheid en criminaliteit. 8. Consumentenzaken.
Eisen: Gebruik de indeling zoals aangegeven op de vorige bladzijde als format en zorg dat de sociale kaart overzichtelijk is en dat je de pagina’s nummert. De sociale kaart is in begrijpelijk Nederlands geschreven en zonder taalfouten. Maak gebruik van internet, maar ga niet knippen en plakken. Vat samen in eigen woorden!
Let ook op de opmaak en indeling van het document.
41
Casus sociale kaart alle uitstroomrichtingen. Thijs van der Ven, 34 jaar, woont in Amsterdam en is getrouwd. Thijs heeft een goede baan als software specialist bij Microsoft Nederland. Op weg naar zijn werk heeft Thijs een zwaar motorongeluk gehad. Het ongeluk werd veroorzaakt door een vrachtwagen. De bestuurder van de vrachtwagen heeft zijn schuld toegegeven. Thijs heeft vele operaties ondergaan en 10 maanden in het ziekenhuis en revalidatiecentrum gelegen. Thijs mag nu gelukkig naar huis, maar de verwachting is dat hij nog maanden moet revalideren en zich thuis niet zelfstandig zal kunnen redden. Zijn vrouw kan de ernst van het ongeluk en zijn verzorging niet aan, ze besluiten om te gaan scheiden. De tijd zal moeten uitwijzen hoe groot de blijvende schade is die Thijs aan het ongeluk zal overhouden en wat hij nog wel en niet zal kunnen. Thijs zal veel zaken moeten regelen om weer zo zelfstandig en onafhankelijk mogelijk te kunnen wonen, werken en mee te doen in het sociale leven. Via het revalidatiecentrum is Thijs in contact gekomen met Marieke van de Stichting Mee. Zij heeft samen met Thijs op een rij gezet wat er op korte termijn moet gebeuren;
aanpassingen aan zijn woning
hulp in de huishouding
thuiszorg
een aangepaste auto
een parkeervergunning
Thijs wil zo snel mogelijk weer aan de slag bij zijn werkgever. Hij heeft geen idee of dat mogelijk is en wat hij nog wel en niet kan in zijn huidige functie. Kortom er komt veel op Thijs af en er zal een hoop geregeld moeten worden voordat hij weer verder kan met zijn leven. Thijs heeft een persoonsgebonden budget (PGB) aangevraagd en uit dit budget betaalt hij Lisa, zij is van de thuiszorg. Lisa helpt met zijn medicijnen en de revalidatie thuis. Via het buurtnetwerk is Thijs in contact gekomen met Mark. Dit is een vrijwilliger die om de dag langskomt voor de boodschappen en een praatje. Thijs heeft door schuld van een ander blijvend letsel opgelopen, verlies aan inkomen en veel extra kosten. Het ongeluk heeft voor Thijs zowel medische, financiële, juridische en sociale gevolgen.
42
Opdracht 11:
Maak aan de hand van je sociale kaart een overzicht van de personen, organisaties of instanties waar Thijs allemaal mee te maken krijgt.
Noem er minimaal 15 (alle uitstroomrichtingen moeten aanwezig zijn in de lijst) en geef aan op welke wijze of waarvoor Thijs met deze personen en instanties te maken heeft.
Beantwoord onderstaande vragen: 1. A. Onder welke wet valt de dekking van de kosten voor langdurig verblijf in een ziekenhuis en revalidatiecentrum? B. Welke instantie voert deze wet uit?
2. Welke organisatie stelt vast wat de zorgbehoefte van Thijs is?
3. A. Via welke wet kan Thijs een beroep doen op een woonaanpassing en hulp in de huishouding? B. Waar kan Thijs dit aanvragen?
4. Wat kan Thijs nog meer doen met het persoonsgebonden budget ( PGB)?
5. Thijs is in vaste dienst bij zijn werkgever. A. Hoe lang is de werkgever verplicht het loon door te betalen bij ziekte? B. Welke wet ten zijn van toepassing?
6. Thijs wil weer gaan werken, is de werkgever verplicht om passend werk voor Thijs te zoeken?
7. Thijs heeft vervoer naar zijn werk nodig in de vorm van een aangepaste auto. Waar moet hij dit aanvragen?
8. Thijs gaat ook een parkeervergunning aanvragen bij het stadsdeel. Welke papieren, bewijzen en gegevens moet Thijs allemaal meesturen?
9. Welke deskundigen heeft Thijs nodig voor de juridische afhandeling van het ongeluk?
10. A. Wat voor procedure kan Thijs starten? B. Thijs is slachtoffer, wat is de positie en wetgeving rondom de slachtoffer? 11. A. Wat is de procedure van echtscheiding? B. Welke partijen zijn daar bij betrokken?
43
Bijlage 1 Extra opdracht Oefening taken dienstverlener en sociale kaart Kijk terug naar de taken van een dienstverlener
Geef bij ‘Taak’ aan om welke taak van de dienstverlener het gaat.
Geef bij ‘Instelling’ aan waar jij werkzaam zou kunnen zijn als je de dienst verleent.
1. Situatie: Ik heb een formulier aangifte inkomstenbelasting ontvangen. Wilt u mij helpen met het invullen? Taak: Instelling: 2. Situatie: Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben? Taak: Instelling: 3. Situatie: Ik heb een arbeidsconflict. Taak: Instelling: 4. Situatie: Ik ben het niet eens met de beslissing op mijn WWB aanvraag. Taak: Instelling: 5. Situatie: Ik ben dakloos en zoek een slaapplaats. Taak: Instelling: 6. Situatie: Ik ben 16 jaar, zwanger en uit huis gezet door mijn ouders. Taak:, Instelling: 7. Situatie: Ik kan mijn rekeningen niet meer betalen en kom er financieel niet meer uit. Taak: Instelling: 8. Situatie: Ik ben 17 en heb ruzie met mijn ouders en weet niet waar ik naar toe moet. Taak: Instelling: 9. Situatie: Mijn 80 jarige moeder woont zelfstandig en kan niet meer de trap oplopen naar haar slaapkamer. Taak: Instelling:
44
Beoordelingsformulier vorm portfolio Waardering 1= onvoldoende 2= behoeft verbetering 3= voldoende 4= goed
Beoordelingscriteria vorm van het portfolio
1
Persoonlijke en originele vormgeving van het voorblad. Logische opbouw van het portfolio, inhoudsopgave. Duidelijke indeling met kopjes en paginanummers, hoofdletters, komma’s en punten.
Alle opdrachten zijn gemaakt en van datum voorzien.
Teksten zijn persoonlijk en in eigen woorden.
Teksten zijn in correct Nederlands geschreven.
Teksten zijn prettig leesbaar. Teksten hebben kwaliteit en diepgang. Teksten zijn aantrekkelijk en boeiend. Het portfolio is netjes aangeleverd in een snelhechter
Beoordeling
45
2
3
4
Beoordeling formulier inhoud portfolio Waardering 1= onvoldoende 2= behoeft verbetering 3= voldoende 4= goed
Beoordelingscriteria inhoud portfolio
1
In het portfolio laat de leerling een realistisch zelfbeeld, beroepsbeeld en opleidingsbeeld zien. De leerling heeft zijn interesse, motivatie en capaciteiten onderzocht. De leerling verwoordt de eigen kwaliteiten. De leerling heeft inzicht in waar hij goed in is en wat hij kan verbeteren. De leerling reflecteert op zijn beroepshouding en handelen. De leerling heeft zich intensief georiënteerd op het beroep en de opleiding. De leerling toont inzicht in de kerntaken, werkprocessen en competenties. De leerling analyseert welke competenties van belang zijn voor zijn ontwikkeling.
De leerling heeft inzicht in zijn of haar functioneren en ontwikkeling en kan zijn/haar voortgang koppelen aan competenties. De leerling kijkt terug op zijn ontwikkeling en legt verbanden tussen zichzelf, het beroep en de opleiding. Beoordeling
46
2
3
4
Opdracht 1 Je begint je portfolio met een voorblad.
Daarna maak je een persoonlijk profiel. Inhoud: 1. Naam, leeftijd, klas. 2. Welke vooropleiding heb je afgerond, wat heb je al geleerd? 3. Schoolprestaties, wat vind je interessante vakken en waar ben je goed in? 4. Heb je al stage gelopen? Waar en hoe is je stage verlopen? 5. Werk, bijbaantjes, Wat voor werk doe je/heb je gedaan? Hoeveel uur per week doe je dit werk? Wanneer ben je met dit werk gestart? Wat is je functie en wat zijn je taken? Wat heb je geleerd tijdens dit werk?
Criteria
Netjes en volledig uitwerken in een Word document.
1,5 pagina
Controleer je werk op taalgebruik, grammatica, zinsopbouw
Pagina nummers!
Verbeter je werk!
Sla je werk op en bewaar deze zorgvuldig!
47
Opdracht 2 vervolg persoonlijk profiel 1. Wat zijn jouw sterke eigenschappen? (welke goede dingen hoor je een ander wel eens over jou zeggen?) Ben je bijvoorbeeld zelfstandig of heel erg sociaal? Kun je goed plannen of ben je creatief? Ben je communicatief ? Werk je heel nauwkeurig? 2. Waar ben je minder goed in? Denk hierbij aan eigenschappen die bij jou minder sterk ontwikkeld zijn, zoals ruimtelijk inzicht, communicatieve vaardigheden of nauwkeurigheid, 3. Wat doe je graag in je vrije tijd en wat vind je daar leuk aan? Kijk nu eens naar de kenmerken die bij dit antwoord horen. Is het iets dat je alleen doet of in teamverband? Is het iets sportiefs of iets creatiefs? Deze kenmerken zeggen vaak ook iets over jou. 4. Wie of wat heeft jouw studiekeuze beïnvloedt? Dit kunnen praktische factoren zijn die met de opleiding te maken hebben, zoals de hoeveelheid zelfstudie, of je de opleiding kunt combineren met hobby’s/werk, etc. Maar het kunnen ook andere factoren zijn, zoals de beroepsmogelijkheden, de mening van je familie/vrienden, etc.)
48
Opdracht 3 Bij opdracht 2 vroegen wij jou wat jouw sterke eigenschappen zijn; Beschrijf nu drie sterke eigenschappen en geef bij ieder een voorbeeld van een situatie waarbij deze eigenschap je van pas kwam.
Waar ben je goed in?
Voorbeeld waarin dit van pas kwam.
1.
2.
3.
49
Opdracht. 4
Kwaliteiten Kwaliteiten zijn persoonlijke (karakter)eigenschappen. Je hebt ze met je geboorte meegekregen. Ze bepalen voor een deel hoe jij als mens bent.
Gebruik voor de onderstaande vragen de daarachter volgende kwaliteitenlijst.
Waarom is het belangrijk om te weten wat jouw kwaliteiten zijn?
Wat bedoelen we met kwaliteiten?
Welke 3 kwaliteiten heb jij?
Hoe weet je dat het jouw kwaliteiten zijn?
Beschrijf wat je met deze kwaliteiten doet.
Passen jouw kwaliteiten bij het beroep waarvoor jij wordt opgeleid?
Kwaliteit
Kenmerken
Doorzettingsvermogen
Je bent in staat om bij een bepaald probleem of opvatting te blijven totdat de zaak is gerealiseerd of het doel is bereikt
Assertiviteit
Je bent in staat om voor jezelf op te komen zonder een ander te kwetsen
Flexibiliteit
Je bent in staat om gedrag te veranderen om een doel te bereiken als problemen of kansen dit noodzakelijk maken
Resultaatgericht
Je bent gericht op het bereiken van doelstellingen en resultaten ook als er tegenwerking of tegenslag is
Initiatief nemen
Je brengt zelf dingen op gang, je geeft de eerste aanzet om iets te bereiken
Overtuigingskracht
Je bent in staat anderen te overtuigen en van standpunten te laten veranderen waardoor bepaalde plannen of ideeën kunnen worden uitgevoerd
Integriteit
Je bent is staat om algemeen aanvaarde sociale en ethische normen die met je functie te maken hebben te handhaven
Verantwoordelijkheid
Je aanvaardt de risico’s en neemt de consequenties van gemaakte afspraken, je geeft noch anderen noch de omstandigheden de schuld wanneer doelen niet worden bereikt
Zelfstandig werken
Je bent in staat om een opgedragen taak goed uit te voeren, je bent onafhankelijk
Accuraat
Je kunt geconcentreerd en zonder fouten werken. Je controleert de 50
kwaliteit van het werk en streeft naar voortdurende verbetering Sociaal vaardig
Je weet hoe je je voelt bij de omgang met anderen en je begrijpt wat je daarvan verwacht en je begrijpt wat anderen verwachten van hun omgang met jou Je bent in staat om op een goede, respectvolle manier met collega’s om
Collegiaal
te gaan. Prioriteiten stellen
Je bent in staat om werkzaamheden die het eerst afgehandeld moeten worden als zodanig te herkennen
Klantgericht
Je stelt je op de hoogte van de wensen en behoeften van klanten en handelt daarnaar
Samenwerken
Je levert in samenwerking met anderen een actieve bijdrage om de doelen van het team te realiseren
Inlevingsvermogen
Je kunt je verplaatsen in de situatie of belevingswereld van de ander, terwijl je je bewust bent van je eigen normen en waarden
Creativiteit
Je komt met eigen oplossingen en bedenkt nieuwe werkwijzen, ook voor anderen
Onderhandelen
Je kunt je eigen standpunten en argumenten goed weergeven. Je kunt gemeenschappelijke doelen ontdekken en benoemen op een manier die bij beide partijen tot overeenstemming leidt.
Communiceren
Je bent in staat om informatie en ideeën in begrijpelijke taal, mondeling en schriftelijk, aan anderen over te brengen
Pro-actief handelen
Je gaat ongevraagd tot handelen over voordat anderen daarom vragen of omstandigheden je daartoe dwingen
Stressbestendig
Je bent in staat om effectief te blijven presteren onder tijdsdruk, bij tegenslag, teleurstelling of tegenstand
Opdracht 5
Welke kwaliteiten heb je gekozen en waarom?
Wanneer zet je deze kwaliteiten vooral in?
Wat is het positieve effect van het inzetten van deze kwaliteiten?
Schrijf voor elke kwaliteit 2 dingen op die je er mee kunt doen in de beroepspraktijk.
Welke kwaliteiten passen bij welke vaardigheden die relevant zijn voor het beroep van juridisch dienstverlener?
Hoe ga je deze kwaliteiten inzetten tijdens je opleiding?
51
Opdracht 6 Interesses
Maak drie kolommen zoals in onderstaand voorbeeld
Schrijf in de eerste kolom de activiteiten die je naast je studie doet of gedaan hebt.
Geef in de tweede kolom per activiteit aan wat je daarin aantrekt en ook wat de negatieve kanten zijn.
Noteer in de derde kolom (in steekwoorden) welke vaardigheden je van deze activiteiten hebt geleerd (denk aan zaken als organiseren, samenwerken, goed luisteren, creativiteit...)
Bijvoorbeeld;
Activiteiten bijbaan in warenhuis
positief/negatief
leerervaring
werkervaring/ werkstress
omgaan met mensen
Kies uit deze opdracht de vier leukste onderdelen die je hebt opgeschreven. Het gaat niet om een waardeoordeel, maar om helder te krijgen waar je interesses liggen. Motiveer je keuzes. Doe vervolgens hetzelfde voor de twee minst leuke dingen.
52
Leerstijlen Omdat mensen verschillen van elkaar, leert iedereen op zijn eigen manier. Sommige mensen leren het best door eerst te zien waar het om gaat, anderen vinden het prettig als iemand het voorbeeld geeft en gaan het daarna zelf uitproberen. Ook zijn er mensen die eerst de theorie willen doornemen en gaan daarna aan het werk. En er zijn mensen die zich stap voor stap iets eigen maken. Er zijn dus verschillende manieren waarop mensen leren. Ieder mens heeft een voorkeurstijl, een stijl waarin ze sterk zijn. Door de leerstijlentest kun je er achter komen welke leerstijl bij jou hoort. Zo weet je of je een doener, bezinner, denker of beslisser bent. Leerstijlen test De Amerikaanse psycholoog David Kolb heeft een theorie over leerstijlen ontwikkeld. Mensen verschillen in de stijl waarop ze leren. Kolb heeft een verdeling gemaakt in 4 stijlen. De ene leerstijl is niet beter dan de andere. Iedereen heeft een voorkeursstijl, onderzoek wat jouw leerstijl is Ontdek hoe je leert:
1;
Door te ervaren.
2;
Door te kijken naar anderen, door na te denken en te analyseren.
3;
Door uit te gaan van theorieën.
4;
Door te experimenteren en gebruik te maken van eerdere ervaringen.
Door een test te doen kun je vaststellen wat jouw leerstijl is, je ontdekt wat jouw manier van leren is. Je weet dan ook wat je sterke en zwakke kanten zijn
Opdracht 7 Ga naar:
http://www.thesis.nl/index.php?option=com_db8kolb&Itemid=42
Doe de test, deze duurt ongeveer 20 minuten.
Lees de uitslag goed en geef in je eigen woorden een samenvatting.
Maak nu een verslag en verwerk daarin je samenvatting van je leerstijl en de antwoorden op onderstaande vragen
1. Welke leerstijl heb je?, beschrijf de leerstijl in je eigen woorden 2. Wat zijn de sterke en zwakke kanten van deze leerstijl? 3. Herken je je eigen manier van leren in de uitkomst van deze test? 4. Beschrijf wat je wel herkent en geef daarbij een voorbeeld. 53
5. Beschrijf wat je niet herkent en waarom niet.
6. Kijk terug op de afgelopen week a. Kies 3 situaties waarin jij iets hebt geleerd b. Beschrijf deze 3 situaties c. Leg bij iedere leersituatie uit van welke leerstijl je gebruik maakte. Eisen:
Duidelijke indeling met kopjes
In het verslag is de uitslag van de test verwerkt in eigen woorden
Persoonlijke voorbeelden en uitleg bij de kernwoorden
Persoonlijk verslag en in eigen woorden
Begrijpelijke taal, korte zinnen, geen taalfouten
Helder en volledig
Globaal overzicht leerstijlentest:
De bezinner kijkt hoe anderen een probleem aanpakken en denkt eerst na voordat hij iets doet. Hij ziet veel oplossingen, omdat hij een probleem vanuit veel standpunten kan bekijken. Daardoor neemt hij beslissingen soms traag. De denker is goed in logisch denken en redeneren. Hij probeert algemene regels te ontdekken en leert het liefst uit boeken. Het is belangrijker dat ideeën logisch zijn, dan dat ze praktisch uitvoerbaar zijn. De beslisser plant een taak en voert die uit. Hij is niet zo geïnteresseerd in theorieën. De beslisser kiest voor een soort activiteit en gaat die uitproberen. De beslisser leert al doende, maar doet dit wel gestructureerd. De doener houdt van experimenteren en lost problemen op door iets uit te proberen. Hij past zich goed aan aan nieuwe situaties. Soms kan een doener drammerig overkomen in zijn dadendrang.
54
Professioneel werken Vooraf bespreken: Wanneer ben je een professional?
Wat is het verschil tussen een amateur en een professional?
Hoe word je een professional?
De term professioneel kom je vaak tegen. Vooral in beroepen waar je werkt met mensen binnen een organisatie. Je leest ook vaak in een vacature dat een organisatie bijvoorbeeld een professioneel dienstverlener zoekt. Het woord professioneel komt van het woord professie en dat betekent beroep. Een professional is iemand die over de juiste kennis, vaardigheden en houding beschikt voor zijn beroep. Kenmerken van een professional zijn:
Kwalificatie, opleiding en deskundigheid. Werkt vanuit een beroepshouding. Werkt methodisch. Neemt verantwoordelijkheid. Is integer en handelt daarnaar.
Professionaliteit zit in je werk en je taken goed uitvoeren, zorgvuldig handelen, omgangsvormen en verantwoordelijkheid nemen. Om een professional te worden is het belangrijk dat je over een aantal eigenschappen beschikt als; vriendelijkheid, eerlijkheid en zorgvuldig omgaan met anderen. Professionaliteit zit behalve in het hebben van vakkennis en vaardigheden ook in je gedrag, je handelen en je uitstraling. Professioneel handelen heeft te maken je manier doen en laten. Professioneel handelen wordt gestuurd door opleiding, richtlijnen en procedures. In het gedrag zijn de normen en waarden van het beroep zichtbaar. Professioneel gedrag komt tot uitdrukking in:
hoe je omgaat met je werk
hoe je omgaat met anderen
en hoe je omgaat met je eigen functioneren.
Beroepshouding De beroepshouding is de basis van het beroep en komt tot uitdrukking in hoe jij met mensen omgaat, hoe jij je werk doet en of jij in staat bent kritisch naar je eigen functioneren te kijken. Van een professional wordt verwacht dat hij of zij in staat is om te gaan met kritiek en kan reflecteren. Reflectie betekent dat je kritisch naar jezelf kijkt en je afvraagt of je gedrag of de wijze waarop je gehandeld hebt juist is.
55
Methodisch handelen Professionals handelen volgens een bepaalde logica of methode, zij doen niet zomaar iets maar handelen volgens een vast patroon. Dit noemen we methodisch handelen. Het is een beroepsaanpak, een stappenplan om een probleem op te lossen of een gesprek te voeren. Je werkt met een vooraf gesteld doel.
In de juiste volgorde. Op de juiste manier. Met de juiste middelen. Op het juiste moment.
Methodisch handelen is te omschrijven als een vaste weldoordachte manier van handelen om een bepaald doel te bereiken.
Bewust
systematisch
Doelgericht
Werken in organisaties Als je gaat werken in een dienstverlenende organisatie of instelling worden er eisen aan je gesteld. In de uitvoering van de dienstverlening zijn regels en procedures opgesteld over de manier waarop een dienstverlener zich dient te gedragen. Je moet je houden aan:
Wettelijke voorschriften en handelen conform wet en regelgeving
Werkprocedures en richtlijnen van de organisatie
Hoe jij je gedraagt en handelt bepaalt de kwaliteit van de dienstverlening. Als professional wordt van jou verwacht dat jij je taken op een hoog niveau kan uitvoeren. Dit wordt bepaald door jouw vakkennis en vaardigheden maar ook door de regels van het vak en het nemen van verantwoordelijkheid. Zorgvuldig handelen en betrouwbaarheid zijn belangrijke elementen in de dienstverlening. Je kan soms voor lastige situaties komen te staan, waarin van jou verwacht wordt dat je het juiste doet. Hiervoor zijn protocollen en werkschriften, die beschrijven hoe te handelen in een bepaalde situatie. De regels en protocollen gelden in de organisatie waarin je werkt. Hierbij zijn ook de visie, doelstelling en de mogelijkheden van de organisatie belangrijk
Hoe jij functioneert als dienstverlener wordt mede bepaald door je werk op een manier te doen, zoals dat van je verwacht wordt. Je bent daarbij verantwoording schuldig aan:
De organisatie.
De collega’s.
De klanten. 56
Opdracht 8
Geef een voorbeeld van gewenst gedrag in een organisatie.
Geef een voorbeeld van ongewenst gedrag in een organisatie.
Leg uit wat integer handelen is.
Opdracht 9 beroepshouding Tijdens je opleiding maar ook in de praktijk van je beroep krijg je vaak te maken met de beroepshouding. Een beroepshouding is een onderdeel van professioneel handelen waarmee je laat zien wie je bent, hoe je met collega’s en klanten omgaat. Bij beroepshouding gaat het om de manier waarop jij je gedraagt, de manier waarop je doet of zegt. Maar ook over je houding, je kennis en je vaardigheden die maken dat je in professionele situaties kunt handelen. Werken aan je beroepshouding betekent dat jij je bewust bent van hoe jij doet en overkomt. Dit doe je tijdens je opleiding en in de praktijk. Schrijf vijf voorbeelden op van een goede beroepshouding 1………………………………………………………………… 2………………………………………………………………… 3………………………………………………………………… 4………………………………………………………………… 5…………………………………………………………………. Bespreek onderstaande vragen in je studiegroepje en werk daarna de vragen individueel uit. 1. Wat is een beroepshouding 2. Waar aan denk jij bij professioneel gedrag? 3. Vind je dat je bij de uitoefening van je beroep jij je anders moet gedragen dan in een privé situatie? 4. Als jij je anders gedraagt, waarom dan? 5. Hoe ga jij een professionele beroepshouding ontwikkelen.
57
Opdracht 10: Procesverslag portfolio Maak een procesverslag en beschrijf hoe je hebt gewerkt aan je portfolio.
1. Wat heb je gedaan om je opdracht(en) uit te voeren? 2. Hoe heb jij de opdrachten aangepakt? 3. Was jouw aanpak succesvol of niet en hoe weet je dat? 4. Wat is het resultaat? 5. Hoe zou je het volgende keer aanpakken of: wat zou je de volgende keer verbeteren? 6. Wat neem je van deze leerervaring mee in de volgende opdrachten?
58
Beoordeling procesverslag
Waardering 1= onvoldoende 2= behoeft verbetering 3= voldoende 4= goed
Naam student Naam docent Datum
Beoordelingscriteria procesverslag
1
Vragen zijn volledig beantwoord Antwoorden zijn vlot en bondig Levert kwaliteit en diepgang Verslag is aantrekkelijk en boeiend De student is open en laat iets van zichzelf zien De student gebruikt geen vage termen zoals leuk, goed, prettig of interessant Het verslag is in foutloos Nederlands geschreven Beoordeling
59
2
3
4
Opdracht 11: Feedback vragen
Vraag 3 verschillende klas- of teamgenoten hoe zij jou ervaren hebben in de samenwerking.
Vraag aan hen 3 kwaliteiten en 3 verbeterpunten van jou te noemen.
Bekijk de 9 kwaliteiten en verbeterpunten.
Kies daaruit 3 kwaliteiten en 3 verbeterpunten waarvan jij denkt dat die het meest kenmerkend zijn voor jou.
Maak nu een verslag waarin je bovenstaande punten verwerkt
Gebruik voor de feedback de lijst op de volgende bladzijde
60
Lijst opdracht Feedback Naam student
………………………………………………………….
Naam klas of teamgenoot
………………………………………………………….
Leider enthousiast eigenwijs traag open gehoorzaam snel geprikkeld teamspeler snel geconcentreerd nieuwsgierig snel afgeleid ongeconcentreerd rustig gesloten serieus ongeïnteresseerd systematisch optimistisch vrolijk geïnteresseerd inlevend afwachtend zelfverzekerd chaotisch wil het iedereen naar de zin maken onzeker eenling gemakkelijk contact makend dwingend anders namelijk…………………………………………………
Kwaliteiten
Verbeterpunten
…………………………………………………… …………………………………………………….
Datum
61
Inzet van jezelf in de samenwerking met anderen
Samenwerken
zelf
Beoordeling
Beoordeling
Beoordeling
Beoordeling
Teamlid 1
Teamlid 2
Teamlid 3
Bijdrage leveren in de groep Feedback geven aan anderen Feedback ontvangen van anderen Initiatief nemen Afspraken nakomen Problemen oplossen werkhouding
Aandachtspunten:…………………………………………………………………………………………… Conclusie:……………………………………………………………………………………………………
62
Leren reflecteren: Doel: werken aan zelfinzicht en zelfvertrouwen
Reflectie betekent dat je terugkijkt op hoe je werkt en handelt, hoe en welke persoonlijke eigenschappen en competenties jij inzet. Jij als persoon staat centraal. Professioneel werken begint met methodisch handelen. Niet zomaar wat doen, maar bewust, systematisch en doelgericht handelen. Om jezelf te ontwikkelen in het beroep is het nodig stil te staan bij jezelf. Door stil te staan bij je handelen, je houding en je gedrag en deze te onderzoeken krijg je nieuwe inzichten. Dit noemen we reflecteren. Jouw eigen ervaring is het uitgangspunt.
Reflectie begint met terugkijken naar wat je hebt ervaren, hoe je hebt gehandeld, welke houding en gedrag je hebt laten zien. Hierdoor krijg je inzicht in je functioneren en kan je verbeterpunten formuleren. Vervolgens kan je met deze nieuwe inzichten, je handelen, houding of gedrag veranderen of aanpassen. Je zou het kunnen zien als jezelf feedback geven. Reflectie is een middel om te leren. Het is niet altijd makkelijk en vraagt om een kritische eerlijke houding. Een hulpmiddel is, om ook anderen om feedback te vragen. Je leert jezelf kennen door de ogen van een ander. Soms ben je niet bewust van je houding of gedrag. Het niet bewust zijn noem je een blinde vlek. Anderen zien het wel en door feedback te krijgen word je bewust en kan je gedrag veranderen. Tips Bij het schrijven van een reflectieverslag sta jij als persoon centraal. Je gaat reflecteren op je functioneren. Daarbij sta je vooral stil bij: Wie jij bent. Hoe je werkt en handelt. Welke houding en gedrag jij hebt laten zien. Hoe en welke persoonlijke eigenschappen en competenties jij inzet.
Een reflectieverslag gaat over jezelf en niet over de situatie of over anderen.
63
Leerdoelen Om te kunnen groeien in je beroep is het nodig dat je regelmatig stil staat bij jezelf en je ontwikkeling. Nu leven we in een tijd waarin we het zo druk hebben dat we vaak vergeten over ons zelf na te denken. Als je leert voor een beroep is het nodig dat je steeds weer nadenkt over je handelen en je leren. Het uitgangspunt daarbij zijn leerdoelen. In het project wordt aangegeven wat de leerdoelen zijn en wat je aan het einde van het project moet kunnen en kennen. Er zijn verschillende soorten leerdoelen. Bijvoorbeeld: Kennisdoelen
basiskennis van het vakgebied
Vaardigheidsdoelen
eigen werk kunnen plannen en organiseren
Houdingsdoelen
initiatief nemen
Gedragsdoelen
verantwoordelijk zijn voor eigen handelen
Door vooraf zelf leerdoelen te formuleren ben je gericht met je ontwikkeling bezig. Je vraagt je af: 1. Wat wil ik leren en waarom wil je het leren 2. Wat moet ik ervoor doen om het te leren 3. Hoe ga ik dat aanpakken 4. Welk resultaat wil ik bereiken
Ook wordt er een onderscheid gemaakt in algemene een persoonlijke leerdoelen. Het verschil is dit: Een algemeen leerdoel heeft vooral met kennis en vaardigheden te maken en kan in principe voor iedereen van toepassing zijn. Een persoonlijk leerdoel heeft vooral met je houding en gedrag te maken en geldt voor jou persoonlijk. Dit, omdat het leerdoel vaak met je karakter te maken heeft.
Voorbeelden:
Het leren voeren van een slecht-nieuwsgesprek (algemeen leerdoel) “Nee” leren zeggen (persoonlijk leerdoel)
64
Beoordeling reflectieverslag
Waardering 1= onvoldoende 2= behoeft verbetering 3= voldoende 4= goed
Naam student
Naam docent
Datum
Beoordelingscriteria
1
Persoonlijk verslag Geschreven in de ik vorm Logische opbouw van het verslag Begrijpelijk taalgebruik zonder taal en stijlfouten Beschrijft de situatie Beschrijft de taak Beschrijft aanpak en ervaringen Beschrijft het resultaat en leermomenten Legt verbanden tussen aanpak en resultaat Beschrijft nieuwe voornemens De reflectie sluit aan bij wat geleerd is De student kijkt kritisch naar zichzelf, motivatie, houding, gedrag De student heeft inzicht in eigen kwaliteiten, Trekt conclusies over zijn/haar ontwikkeling,
Beoordeling
65
2
3
4
Opdracht 11: Leerdoelen
Waarom is het belangrijk leerdoelen te formuleren?
Ontdekken en bewust worden van je kwaliteiten.
Kunnen maken van een sterkte/zwakte analyse.
Iedereen heeft kwaliteiten, maar ook kanten waar je aan kunt werken. Om een professioneel dienstverlener te worden moet je over zelfinzicht beschikken. Door naar jezelf te kijken kun je je kwaliteiten en verbeterpunten ontdekken en jezelf verbeteren. Tijdens je opleiding, als je stage loopt, bij een sollicitatie, in een werksituatie en bij functioneringsgesprekken wordt steeds gevraagd naar je sterkte/zwakte analyse en je leerdoelen.
Het maken van een sterkte zwakte analyse is een methode om je leerdoelen te formuleren.
Je begint met het beschrijven van je kwaliteiten en verbeterpunten.
Dan beschrijf je welke invloeden je kwaliteiten en verbeterpunten hebben op jouw functioneren.
Als je je functioneren hebt beschreven en de gevolgen hebt herkend formuleer je een leerdoel.
66
VOORBEELD: Sterkte zwakte analyse Naam student Datum
Sterkten
Zwakten
Ik ben open en maak makkelijk contact.
Ik ben druk en praat soms teveel waardoor ik
Als ik nieuw ben in een team, voel ik mij
mij niet goed op mijn taak concentreer en
snel op mijn gemak en praat met
fouten ga maken.
iedereen.
Ik ben nieuwsgierig en wil alles weten.
Ik kan slecht tegen kritiek en kan mijn fouten
Er ontgaat mij weinig en ben van het
moeilijk toegeven, dan word ik koppig.
hele teamgebeuren op de hoogte
Ik ben enthousiast en een echte
Ik ben chaotisch en werk niet systematisch.
teamspeler. Ik kan anderen met mijn
Mijn teamgenoten hebben daar last van als ik
enthousiasme motiveren en stimuleren.
weer iets kwijt of vergeten ben.
Leerdoel: Ik wil systematischer gaan werken zodat ik mij beter op mijn taken kan concentreren. Door minder te praten en minder snel afgeleid te zijn, kan ik mijn aandacht op mijn taak houden. Hierdoor maak ik minder fouten en krijg ik minder kritiek.
67
Het kwalificatiedossier In dit semester ben je bezig met te ontdekken wie je bent, wat je wil, wat je kan en wat je nog moet leren. Wat je nog moet leren wordt duidelijk door kennis over de uitstroomeisen van de opleiding. Deze staan beschreven in het kwalificatiedossier (KD).
Een kwalificatiedossier beschrijft:
De inhoud van het beroep waar je voor wordt opgeleid.
De benodigde competenties voor een beginnende beroepsbeoefenaar.
De benodigde kennis en vaardigheden voor een beginnende beroepsbeoefenaar.
Kwalificaties beschrijven de eisen waaraan de beginnend beroepsbeoefenaar voldoet wanneer hij of zij gediplomeerd de opleiding verlaat. In het kwalificatiedossier staan kerntaken, werkprocessen en competenties beschreven. Een competentie is een combinatie van kennis, vaardigheden en gedrag. Denk bijvoorbeeld aan plannen en organiseren. Competentiegericht onderwijs gaat ervan uit dat een beginnend beroepsbeoefenaar bepaalde competenties moet hebben. Een student krijgt een diploma als hij kan aantonen over deze competenties te beschikken
Een competentie is een bekwaamheid of een geschiktheid voor het beroep, verkregen door aanleg en oefening. Een aankomend juridisch dienstverlener is competent als hij of zij in staat is op basis van houding, kennis en vaardigheden, keuzes te maken en zijn of haar handelen af te stemmen op de verschillende problemen die zich voordoen in de beroepspraktijk.
68
Opdracht 12
Het beroep
Vragen over jezelf de opleiding en het beroep: 1. Wat weet je over het beroep, wat zijn de werkzaamheden? 2. Wat zijn jouw interesses, motivatie en ambitie voor het beroep van juridisch dienstverlener? 3. Wat spreekt jou aan in dit beroep? 4. Waar heb je de informatie en het beeld van het beroep vandaan? 5. Welke kwaliteiten zijn nodig voor zowel je studie als je latere beroep? 6. Hoe past dit beroep bij jouw interesses en kwaliteiten? 7. Geef twee argumenten waarom jij geschikt bent voor het beroep van juridisch dienstverlener.
Opdracht 13
Wat vind jij belangrijk
Je wordt opgeleid in verschillende aspecten van het beroep, door deze opdracht te maken kom je er achter wat jij het belangrijkste vind in het beroep van juridisch dienstverlener.
Maak een Word document en kopieer onderstaande tabel.
Omschrijf de aspecten in je eigen woorden .
Beoordeel de aspecten in onderstaande tabel door per aspect een cijfer toe te kennen.
Welk aspect vind jij het meest belangrijk?
Beoordeling 1
niet belangrijk
2
een beetje belangrijk
3
belangrijk
4
zeer belangrijk
5
het allerbelangrijkste
aspect
omschrijving
beoordeling
Juridische kennis
1 2 3 4 5
Sociale vaardigheden
1 2 3 4 5
Inlevingsvermogen
1 2 3 4 5
Communicatieve
1 2 3 4 5
vaardigheden Administratieve
1 2 3 4 5
vaardigheden
69
Opdracht 14
Vacature analyse
Zoek een vacature die geschikt is voor een beginnend beroepsbeoefenaar juridisch medewerker AP of SZ. Print deze vacature uit en gebruik onderstaand formulier om de vacature te analyseren.
Soort organisatie. Soort functie.
Wat voor iemand zoekt de organisatie?
Vraag bedrijf
Wat heb jij te bieden?
Opleidingseis. Ervaring. Kennis, vaardigheden, houding en gedrag. Kwaliteiten. Persoonskenmerken. Specifieke eisen.
Aanbod bedrijf
Wat spreekt jou aan?
Salaris Arbeidsvoorwaarden. Soort dienstverband. Scholingsmogelijkheden.
70
Opdracht 15 Competent zijn en competenties ontwikkelen en beheersen Doel: weten wat je competenties zijn, waarin je je nog moet ontwikkelen, wat je daarvoor moet leren
Professionaliteit: deskundigheid, vakkennis en beroepsvaardigheden. Als professioneel dienstverlener is het belangrijk dat je weet wat je doet, hoe je iets moet doen en waarom je iets doet. Als jij je werk goed kunt uitvoeren noemen we jou competent. Een competentie is een bekwaamheid of een geschiktheid voor het beroep, verkregen door aanleg en oefening. Een juridisch dienstverlener is competent als hij of zij in staat is op basis van houding, kennis en vaardigheden, keuzes te maken en zijn of haar handelen af te stemmen op de verschillende problemen die zich voordoen in de beroepspraktijk. Tijdens een beroepshandeling zet je competenties in om een resultaat te bereiken. Of je competent bent, blijkt uit jouw gedrag, je handelen en jouw resultaten. Je geschiktheid voor een beroep wordt vastgesteld door te kijken naar competenties (kennis, vaardigheden en houding/gedrag) die je nodig hebt om het beroep te kunnen uitoefenen. Bij het aanleren van competenties zal je merken dat sommige goed bij jou passen en dat anderen meer tijd en energie kosten. Belangrijke competenties voor het beroep van dienstverlener zijn bijvoorbeeld : samenwerken, communicatieve vaardigheden, plannen en organiseren. In het kwalificatiedossier staat bij iedere competentie een beschrijving van het gedrag dat bij de competentie hoort. Dit noemen we indicatoren.
1. Wanneer zet je competenties in? 2. Hoe kan je aantonen dat je competenties beheerst? 3. Wanneer ben je vakbekwaam?
71
Opdracht 16
Beroepscompetenties
Hieronder staan 5 belangrijke competenties die voor bijna elk beroep van groot belang zijn. Zoek bij onderstaande competenties de gedragsindicatoren. Beoordeel jezelf met betrekking tot deze competenties.
a)
Samenwerken en overleggen
........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... b)
Ethisch en integer handelen
........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... c)
Aandacht en begrip tonen
........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... d)
Met druk en tegenslag omgaan
........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... e)
Plannen en organiseren
........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................
72
Opdracht 17 Maak onderstaand schema af. Gebruik de 5 door jou gekozen competenties van vraag 4. Je bepaalt zelf welke uitstroomrichting je hier uitwerkt. Geef aan in welke lessen/vakken/opdrachten je deze competenties op deze opleiding ontwikkelt.
Competentie
Bij welke vakken of opdrachten tijdens de opleiding ontwikkel je deze competentie ?
Voorbeeld:
In het project, bij de groepsopdrachten.
Samenwerken en overleggen
Als we in een team werken en samen een opdracht maken. Als we overleggen wat we gaan doen, hoe we het gaan doen en afspraken maken wie wat gaat doen. Bij de lessen Sova en Nederlands als we …………………………..enz!
73
Opdracht 18: Inzicht krijgen in gevraagde competenties en jouw kwaliteiten. Je gaat je oriënteren op het beroep, de taken die je gaat vervullen en de competenties die je daarvoor nodig hebt. Beschrijf bij de vragen 1 t/m 5 zowel de uitstroomrichting AP als SZ. Zet deze in een duidelijk schema tegenover elkaar, zodat de verschillen zichtbaar worden. Gebruik de kwalificatiedossiers.
1. Welke werkzaamheden verricht een juridisch dienstverlener? 2. Noem 5 concrete taken die bij het beroep horen en geef uitleg bij deze taken. 3. Geef 5 voorbeelden van kwaliteiten waarover een dienstverlener moet beschikken. 4. Kies 5 competenties van de uitstroomrichting en beschrijf in welke werksituaties deze competenties nodig zijn. 5. Noem de kerntaken en werkprocessen die je moet beheersen, geef voorbeelden.
Beoordeling: Waar moet je heen?! Waardering 1= onvoldoende 2= behoeft verbetering 3= voldoende 4= goed
Naam student Naam docent Datum
Beoordelingscriteria
1
Vragen zijn volledig beantwoord. Antwoorden zijn vlot en bondig. Student kan zichzelf presenteren. Levert kwaliteit en diepgang. Verslag is aantrekkelijk en boeiend. De student is open en laat iets van zichzelf zien. De student gebruikt geen vage termen zoals leuk, goed, prettig of interessant. Het verslag is in foutloos Nederlands geschreven.
Beoordeling 74
2
3
4
Opdracht 19: keuzeformulier uitstroomrichting
Datum
Naam. Telefoonnr. E-mailadres.
Klas.
Keuze uitstroomrichting.
Motivatie, leg uit waarom je voor deze uitstroomrichting kiest.
Beschrijf de typerende beroepshouding voor deze uitstroomrichting.
Beschrijf de kerntaken van de uitstroomrichting.
Leg uit waarom je geschikt bent voor deze uitstroomrichting.
Handtekening.
75
