Programmabegroting 2016
Versie 13-10-15
Programmabegroting 2016
2
Gemeente Alphen-Chaam
Inhoudsopgave Leeswijzer......................................................................................................................................................... 5 Aanbieding ....................................................................................................................................................... 7 Lange termijnprognose algemene reserve 2016 - 2019 .............................................................................. 11 1. Programmaplan ......................................................................................................................................... 13 1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid .................................................................................................... 15 2 Ruimtelijke ontwikkeling ........................................................................................................................ 19 3 Openbare ruimte ...................................................................................................................................... 23 4 Vrije tijd................................................................................................................................................... 27 5 Inkomen, werk en zorg ............................................................................................................................ 29 6 Jeugd en onderwijs .................................................................................................................................. 33 7 Financiën ................................................................................................................................................. 37 2. Paragrafen .................................................................................................................................................. 41 Paragraaf A: Lokale heffingen .................................................................................................................... 43 Paragraaf B: Weerstandsvermogen en risicobeheersing.............................................................................. 49 Paragraaf C: Onderhoud kapitaalgoederen .................................................................................................. 53 Paragraaf D: Financiering............................................................................................................................ 59 Paragraaf E: Bedrijfsvoering ....................................................................................................................... 61 Paragraaf F: Verbonden partijen.................................................................................................................. 65 Paragraaf G: Grondbeleid ............................................................................................................................ 67 3. Financiële positie ....................................................................................................................................... 71 3.1 Toelichting overzicht baten en lasten .................................................................................................... 73 3.2 Overzicht baten en lasten....................................................................................................................... 77 3.3 Toelichting financiële positie ................................................................................................................ 81 3.4 Financiering ........................................................................................................................................... 83 3.5 Reserves en voorzieningen .................................................................................................................... 85 3.6 Investeringsplan ..................................................................................................................................... 89 3.7 EMU-saldo ............................................................................................................................................ 91 4. Toelichting per programma...................................................................................................................... 93 Programma 1: Bestuur, dienstverlening en veiligheid................................................................................. 95 Programma 2: Ruimtelijke ontwikkeling .................................................................................................... 97 Programma 3: Openbare ruimte ................................................................................................................ 101 Programma 4: Vrije tijd ............................................................................................................................. 103 Programma 5: Inkomen, werk en zorg ...................................................................................................... 105 Programma 6: Jeugd en onderwijs............................................................................................................. 107 Programma 7: Financiën............................................................................................................................ 109
Programmabegroting 2016
3
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
4
Gemeente Alphen-Chaam
Leeswijzer 1. Programmaplan In verband met de ambtelijke fusie heeft iedere deelnemende gemeente met ingang van 1 januari 2016 dezelfde programma- en productindeling. De stuurgroep ABG heeft de programma- en productindeling in januari 2015 vastgesteld waarna de programma-indeling door de gemeenteraad van Alphen-Chaam is vastgesteld op 12 maart 2015. Het gevolg van het uniformeren van de programma- en productindeling is dat de bestaande indeling, zoals deze tot en met 2015 is gehanteerd, behoorlijk is gewijzigd. De begroting 2016 is opgesteld op basis van de nieuwe programma- en productindeling. Om de directe kosten en opbrengsten toch nog enigszins te kunnen vergelijken met de jaarrekening 2014 en de begroting 2015 zijn die cijfers ook weergegeven op basis van de nieuwe programma- en productindeling. De indirecte kosten kunnen op programma- en productniveau niet vergeleken worden met de indirecte kosten in de jaarrekening 2014 en begroting 2015. In de begroting 2016 zijn de indirecte kosten namelijk niet toegerekend aan de diverse programma’s en producten. Deze zijn als totaalbedrag opgenomen op programma 1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid (uitzondering hierop vormen de kosten die zijn toegerekend aan de exploitaties afval en riolering en de kosten in verband met uitvoering van taken met betrekking tot de drie decentralisaties). Omdat op dit moment vanuit de ABG nog geen kostenverdeelsystematiek beschikbaar is, is besloten de kosten op deze wijze te verantwoorden. De gemeenten Baarle-Nassau en Gilze en Rijen hebben dezelfde werkwijze gehanteerd. Per programma wordt ingegaan op de volgende vragen: •
Wat willen we bereiken? Dit doen we door het programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) te formuleren en de beleidsdocumenten op te sommen waarin het beleid met betrekking tot dit programma is vastgelegd. Daarna volgt eventueel een korte toelichting over de inhoud van, en de samenhang tussen deze documenten.
•
Wat doen we daarvoor? Hier zijn de prioriteiten benoemd en toegelicht die voortvloeien uit de vraag “Wat willen we bereiken?”. Dit is echter niet de enige bron waaruit de prioriteiten gedestilleerd worden; externe ontwikkelingen, kerntakendiscussies, maar ook politiek relevante zaken kunnen aanleiding zijn om prioriteiten te stellen. Naast prioriteiten kunnen ook nog overige ontwikkelingen opgenomen zijn waarvan het college het belangrijk vindt dat uw raad daar kennis van neemt. Deze leiden echter niet tot SMART-doelstellingen.
•
Wat mag het kosten? Hier worden de lasten en baten per programma voor bestemming aangegeven. De kosten van nieuw beleid en de investeringen worden apart genoemd.
2. Paragrafen De paragrafen handelen met name over een aantal belangrijke beheersmatige onderwerpen. Ze geven een dwarsdoorsnede van de programmabegroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Er is een relatie, en daarmee ook enige mate van overlapping, met de programma’s. De raad dient de beleidslijnen met betrekking tot deze paragrafen vast te stellen. Daarvoor zijn of worden, evenals bij de programma’s, beleidsnota’s opgesteld. 3. Financiële positie De verschillende onderdelen van dit hoofdstuk geven in hun samenhang een beeld van de financiële positie van de gemeente. Voor de raad is het in verband met haar kaderstellende rol van belang, inzicht te hebben in de financiële positie gedurende de periode van de meerjarenbegroting.
Programmabegroting 2016
5
Gemeente Alphen-Chaam
4. Financiële toelichtingen per programma Per programma wordt het volgende overzicht gegeven: de lasten, baten en het saldo de incidentele lasten en baten het geraamde saldo van lasten en baten de beoogde toevoegingen en onttrekkingen aan reserves het geraamde resultaat Dit overzicht bevat een viertal kolommen met het gerealiseerde bedrag van het voorvorig begrotingsjaar, het geraamde bedrag van het vorig begrotingsjaar na wijziging, het geraamde bedrag van het begrotingsjaar en de verschillen tussen het begrotingsjaar en het vorig begrotingsjaar na wijziging. Daarnaast wordt per programma een toelichting gegeven op de verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016.
Programmabegroting 2016
6
Gemeente Alphen-Chaam
Aanbieding 1. Begroting 2016: nieuwe perspectieven. Hierbij bieden wij u de begroting 2016 en meerjarenraming aan. Na jaren van ombuigingen en bezuinigingen zijn er tekenen die duiden op een gunstiger perspectief. De mei- en septembercirculaire leiden tot voordelen in de meerjarenraming evenals de substantiële efficiëntie-voordelen die de ambtelijke fusie oplevert. De cijfers die wij u presenteren - met positieve saldi die oplopen tot € 398.000 in 2019 - nodigen uit tot discussie over de keuzes voor de komende jaren. Een ondernemende benadering leidt tot de conclusie dat wij nieuwe stappen kunnen zetten om het bestuursakkoord op onderdelen te realiseren en dreigende impasses in belangrijke bestuurlijke vraagstukken te doorbreken. Concreet: kan de al lang gekoesterde wens van een gymzaal in Alphen nu gerealiseerd worden? Kan de gemeente een extra inspanning leveren om duurzame oplossingen voor het Centrumplan Chaam binnen bereik te krijgen? Kan de in november 2014 gevoerde discussie over de toekomst van de bibliotheek afgerond worden met afspraken die een goed fundament leggen voor het bibliotheekwerk in de komende jaren? Een meer consoliderende benadering leidt tot de conclusie dat beschikbaar komende financiële ruimte ingezet moet worden om de woonlasten te beperken en om extra zekerheid te stellen tegenover nieuwe risico’s: • •
Gemeenten zijn vanaf 2016 belastingplichtig voor de Vennootschapsbelasting. Dit heeft vooral gevolgen voor de grondexploitaties; niet zozeer de exploitaties waarover al besluiten genomen zijn, maar wel alle nieuwe exploitaties vanaf 2016. De ambtelijke fusie is ingezet met een ambitieuze taakstelling op efficiency. In de praktijk zal moeten blijken of die (geheel) waargemaakt kan worden. We besteden daar in de risicoparagraaf aandacht aan.
Daarnaast stellen wij vast dat de onzekerheden die met de drie decentralisaties in het Sociaal Domein gepaard gaan nog niet verdwenen zijn. Wij nodigen uw raad uit om deze en andere overwegingen te betrekken bij uw beraadslagingen over de begroting 2016 en de meerjarenraming en daarmee het begrotingsproces dat wij ingingen met de behandeling van de Perspectiefnota af te ronden met bestuurlijke keuzes die de richting bepalen voor 2016 en volgende jaren. 13 oktober 2015 College van burgemeester en wethouders.
Programmabegroting 2016
7
Gemeente Alphen-Chaam
2. Van Perspectiefnota naar Primaire Begroting: de wijzigingen gespecificeerd In de programmabegroting 2016 zijn, ten opzicht van de in juni aangeboden perspectiefnota, nog een aantal wijzigingen financieel verwerkt. Betreffende wijzigingen zijn opgenomen in tabel 1 en worden daaronder verder toegelicht. Tabel 1: Wijzigingen primaire begroting 2016 ten opzichte van perspectiefnota 2016 (bedragen x € 1.000) Prog. Omschrijving
2016
2017
Saldo aangeboden perspectiefnota Raad juni 2015
€
133- V €
1
Vergoeding burgemeester o.b.v. 'regeling dubbele woonlasten' Dekking t.l.v. stelpost 'onvoorziene lasten'
€ €
1
Aanschaf 14 i-pads raad
€
6
Kapitaallasten vervangen AED's (35 stuks in 2018)
6
Kosten logopedie (90 kinderen à € 30,00 per jaar)
€
3 N €
Diverse kleine posten
€
Saldo programmabegroting raad d.d. 12 nove mber 2015
€
2018
276- V €
2019
350- V €
391- V
20 N 20- V 3 N €
3 N €
3 N €
14 N
3 N €
3 N €
3 N
3 N €
2 N €
2 N €
1 N
124- V €
268- V €
342- V €
373- V
Vergoeding dubbele woonlasten burgemeester Op basis van de “tegemoetkomingsregeling dubbele woonlasten” komt de burgemeester in aanmerking voor een vergoeding. De lasten op basis van deze regeling voor 2016 bedragen maximaal € 20.000. In verband met het eenmalige karakter van de lasten vindt dekking plaats ten laste van de stelpost onvoorziene lasten 2016. Aanschaf 14 i-pads raad In 2015 zijn nieuwe i-pads aangeschaft voor de raadsleden en de griffier. De kapitaallasten waren financieel nog niet verwerkt in de perspectiefnota. De i-pads worden afgeschreven in een periode van 3 jaar. Vervangen AED’s Voor het vervangen van de AED’s wordt uitgegaan van vervanging van alle AED’s in 2018. De kapitaallasten waren financieel nog niet verwerkt in de perspectiefnota. De AED’s worden afgeschreven in een periode van 5 jaar. Kosten preventieve logopedie Met als doel, op latere leeftijd, verwijzingen naar de logopedist zoveel mogelijk te voorkomen, zullen kinderen op de basisschool preventief gescreend worden. 2. Toelichting 1e begrotingswijziging Na het opstellen van de conceptbegroting heeft nog een aantal wijzigingen/ontwikkelingen plaatsgevonden die financiële gevolgen hebben. Deze zijn samengevat in onderstaande tabel. Betreffende financiële gevolgen worden meegenomen in de 1e begrotingswijziging. Deze wijzigingen zijn cijfermatig niet verwerkt in deze programmabegroting. De raad wordt dus gevraagd naast de primaire programmabegroting, ook onderstaande 1e begrotingswijziging vast te stellen.
Programmabegroting 2016
8
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel 2: Overzicht 1e begrotingswijziging (bedragen x € 1.000) Prog. Omschrijving
2016
2017
2018
2019
Saldo programmabegroting raad d.d. 12 november 2015
€
124- V €
268- V €
342- V €
373- V
1
Verhoging salarislasten i.v.m. verlaging pensioenpremies (0,74%)
€
32 N €
32 N €
32 N €
32 N
3
Kwaliteitsimpuls onderhoud groen
€
28 N €
28 N €
28 N €
28 N
3
Actualisatie geurverordening Dekking t.l.v. stelpost 'onvoorziene lasten'
€ €
10 N 10- V
5
Implementatie nieuw minimabeleid Dekking t.l.v. stelpost 'onvoorziene lasten'
€ €
15 N 15- V
7
Septembercirculaire
€
2 N €
3 N €
72- V €
85- V
Saldo programmabegroting raad incl. 1e begr.wijz.
€
62- V €
205- V €
354- V €
398- V
Diverse opties 3
Bijdrage Centrumplan Chaam, fase 2
pm
pm
pm
pm
4
Kapitaallasten "Nieuwbouw gymzaal Alphen"
pm
pm
pm
pm
6
Verhogen subsidiebijdrage bibliotheek Chaam
pm
pm
pm
pm
Saldo programmabegroting raad incl. 1e begr.wijz. + opties
€
62- V €
205- V €
354- V €
398- V
Verhoging salarislasten De vrijval van de pensioenpremie is afgesproken in het Pensioenakkoord van november 2014. Hierin is afgesproken dat de vrijval van werkgeverspremie beschikbaar is voor het sectorale cao-overleg voor verbetering van het salaris. In de cao 2016 worden naar verwachting afspraken gemaakt over structurele aanwending van deze 0,74% in de vorm van een salarisverhoging. Betreffende salarisverhoging zal leiden tot een hogere bijdrage aan de ABG. In ABG-verband is afgesproken dat iedere gemeente afzonderlijk in de begroting rekening houdt met dit financiële effect. Kwaliteitsimpuls onderhoud groen In verband met het toegenomen aantal klachten over het groenbeheer en het feit dat het lagere kwaliteitsniveau in de centrumgebieden een negatieve uitstraling heeft, wordt voorgesteld de voor 2015 doorgevoerde bezuiniging op het groenonderhoud grotendeels terug te draaien. Actualisatie geurverordening Abusievelijk is deze investering financieel niet verwerkt in de programmabegroting. Implementatie nieuw minimabeleid Abusievelijk is deze investering financieel niet verwerkt in de programmabegroting.
Programmabegroting 2016
9
Gemeente Alphen-Chaam
Effect septembercirculaire Onderstaande tabel geeft de financiële gevolgen van de septembercirculaire weer: Algemene uitkering meicirculaire 2015 Algemene uitkering septembercirculaire 2015 Verschil Effect taakmutaties op begroting: 1. Uitvoeringskosten Wetsvoorstel Lijfrenteopbouw 2. Uitvoeringskosten Wet Taaleis 3. Uitvoeringskosten Wajong Participatiewet 4. Rijksbijdrage Huishoudelijke Hulp Toelage Correcties begroting: Wijziging WMO nieuwe taken Wijziging decentralisatie Jeugd Totaal taakmutaties en correcties Effect septembercirculaire op begroting
2015 10.282.606 10.249.383 33.222 N
945 N 540 N
3.869 N 6.127- V 773- V 32.449
N
2016 10.651.180 10.679.523 28.343- V
2017 10.521.983 10.524.909 2.926- V
2018 10.446.041 10.525.645 79.605- V
2019 10.486.670 10.580.943 94.273- V
N N N N
1.950 N 1.143 N 3.111 N
2.318 N 1.143 N 4.459 N
2.683 N 1.143 N 5.540 N
6.204
N
7.920
9.366
3.278
N
1.581 576 1.750 37.555
11.440- V 2 N 30.024 N 1.681
N
N
71.685- V
N
84.907- V
De begroting 2016 is gebaseerd op de ‘Algemene uitkering meicirculaire 2015’, in de 1e begrotingswijziging wordt de begroting zodanig aangepast dat tevens het effect van de septembercirculaire 2015 meegenomen wordt.
Programmabegroting 2016
10
Gemeente Alphen-Chaam
Lange termijnprognose algemene reserve 2016 - 2019 nr. Omschrijving stand per 01 januari
1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Claims per 31-12-2013 (op basis van besluiten) herinrichting openbare ruimte Willibrordstraat strategische oriëntatie op samenwerking herinrichting Nieuwstraat/Engelbertstraat fietssuggestiestroken Chaam - Ulicoten (i.s.m. Baarle-Nassau) sanering weidebad ruilverkaveling Baarle-Nassau + herinricht. Ulvenhout-Galder-BN
2016
2017
2018
2019
1.963.039
2.319.720
2.484.040
2.520.144
2.270.144
-108.000 -360.000
-100.000 -197.000
-10.000 -150.000 -10.000
(Meerjaren)begroting bestemming rekeningresultaat 2014 resultaat jaarrekening 2015 t/m 2019 woningmarktonderzoek actualisatie belevingsconcept (beleidsnota Toerisme en recreatie) reconstructie wegen (Rielseweg) reconstructie wegen (1e fase Fransebaan) reconstructie wegen (2e fase Fransebaan) positief resultaat Middeltiend II positief resultaat De Ligt III positief resultaat Den Brabander, fase 2 positief resultaat Den Brabander, fase 3 positief resultaat Den Brabander, terpen positief resultaat De Ligt II, fase 2 + 3 positief resultaat Dorpshart Galder positief resultaat Gemeentewerf * herinrichting openbare ruimte Blokkenweide herinrichting openbare ruimte Zandstraat / Chaamseweg herinrichting openbare ruimte Withagen herinrichting openbare ruimte Elsakkerpad herinrichting 2019 (n.n.b. vanuit het VGRP) afboeking boekwaarde gymzaal Alphen faciliteren LOG Intergas (verkoop)
-264.000 -15.000 -15.000
PM
PM
PM
PM
-315.000 -435.000 -860.000 145.990 170.000 2.118
6.546 6.104
800.000 200.000
400.000 22.023 32.751
400.000
750.000 400.000
14.319 29.878
-78.000 -147.000 -55.000 -42.176 n.n.b. -29.427 PM
stand per 31-12 (afgerond) = beschikbare weerstandscapaciteit
30 benodigde weerstandscapaciteit (voor 2015 o.b.v. 90% zekerheid) 31 weerstandsvermogen (ratio) kwalificatie
∗
2015
PM
PM 120.000
PM
PM
2.319.720
2.484.040
2.520.144
2.270.144
2.272.165
1.700.000
1.700.000
1.700.000
1.700.000
1.700.000
1,36
1,46
1,48
1,34
1,34
voldoende
ruim voldoende
ruim voldoende
voldoende
voldoende
In de tabel zijn de positieve resultaten op de grondexploitaties gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties, zoals deze zijn opgenomen in de door de raad vastgestelde jaarstukken 2014. Voor de locatie gemeentewerf is in de exploitatieopzet dan ook nog rekening gehouden met opbrengsten in verband met grondverkopen.
Programmabegroting 2016
11
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
12
Gemeente Alphen-Chaam
1. Programmaplan
Programmabegroting 2016
13
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
14
Gemeente Alphen-Chaam
1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) - Een democratisch bestuur dat effectief, efficiënt en transparant is - Een goede externe dienstverlening waarbij de burger centraal staat - Een veilige gemeente Alphen-Chaam voor iedereen Beleidsdocumenten - Nota juridische kwaliteitszorg (2002) - Nota evenementenbeleid (2006) - Rampenplan Magazijngroep Alphen (2007) - Missie en visie van de gemeente Alphen-Chaam ‘Kijken door de ogen van de burger’ (2008) - Visie op dienstverlening van de fusie-organisatie (2014) - EGEM-i realisatieplan ‘Dienstverlening, routeplanner 2009-2012’(2008) - Alpen-Chaam 2020: agenda van de toekomst (2009) - Bestuursakkoord Alphen-Chaam 2010-2014 (2010) - Beleidsvisie externe veiligheid (2010) - Audit Cittaslow (2010) - Communicatieplan ‘Kijken door de ogen van de burger en luisteren met een gewillig oor’ (2011) - Strategische Agenda regio West-Brabant 2012-2020 (2011) - Regionaal Crisisplan (2012) - Kadernota integraal veiligheidsbeleid (2012) - Bestuurlijk Statement ‘Samenwerking Gilze en Rijen / Alphen-Chaam, omdat het ertoe doet’ (2013) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) - Raadsbesluit kaders voor de ambtelijke fusie (2014)
Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 1.1 Implementatie ABG-fusie, harmonisatie dienstverlening ABG-gemeenten In 2016 wordt, in het kader van de ambtelijke fusie, de dienstverlening in de drie gemeenten zoveel mogelijk geharmoniseerd. Uitgangspunt is een moderne dienstverlening met behulp van de modernste ICT-middelen gecombineerd met een persoonlijke dienstverlening waarbij wij de burgers serieus nemen en samen zoeken naar oplossingen. De implementatie van het fusieproces zal het nodige vergen van management en organisatie. De voorbereidingen voor de fusie zijn intensief en veelomvattend geweest. Maar vanaf 1 januari moeten we ervoor zorgen dat wat bedacht en afgesproken is ook concreet “gaat werken”. Er is vertrouwen dat er een goede basis gelegd is, maar zeker in de eerste periode zullen we nog veel vragen moeten beantwoorden en moeten rekenen op de creativiteit en het improvisatievermogen van onze medewerkers. De fusie leidt voor Alphen-Chaam tot voordelen in de begroting en meerjarenraming. Bestuur en directie van de Gemeenschappelijke Regeling ABG zullen zich inzetten voor realisering van die efficiencyvoordelen. Programmabegroting 2016
15
Gemeente Alphen-Chaam
1.2. Taken openbare orde en veiligheid In de afgelopen periode zijn er veel ontwikkelingen geweest op het gebied van openbare orde en veiligheid. De raad is akkoord gegaan met extra inzet op Bibob-onderzoeken, buurtbemiddeling en buurtpreventie. Gemeenten ondervinden dat de politie bij de uitvoering van haar taken om steeds meer gemeentelijke betrokkenheid vraagt en dat ook in het kader van ontwikkelingen in de Veiligheidsregio de gemeentelijke betrokkenheid groter wordt. We constateren dat lopende programma’s stagneren (Veilig recreëren). Enerzijds vanwege extra aandacht die andere taakvelden vragen, anderzijds omdat een pas op de plaats is gemaakt om in samenspraak met politie en partners in het maatschappelijk veld, extra aandacht te schenken aan problematiek die werd aangetroffen op bezochte locaties. Meer inzet is gedaan op het thema woninginbraken. Naast de implementatie van buurtpreventie is een integraal proces in gang gezet dat leidt tot een plan van aanpak om de veiligheid in de wijk, specifiek gericht op het terugdringen van woninginbraken, te verbeteren. Dit plan van aanpak wordt eind 2015 opgeleverd met een uitwerkingsprogramma dat in 2016 tot en met 2018 wordt uitgerold. De aanpak voor dagrecreatiegebied ’t Zand is succesvol gecontinueerd en zal ook in 2016 een vervolg krijgen. Met het oog op ontwikkelingen in het gebied, door uitbreiding van camping ’t Zand, wordt op integrale wijze een voorstel voorbereid voor een plan van aanpak dat toekomstbestendig is. De aanpak voor buurtbemiddeling is opgestart en zal ook de volgende jaren worden gecontinueerd mits er voldoende vrijwilligers bereid worden gevonden om de taak van bemiddelaar op zich te nemen. Tot het moment dat buurtbemiddeling operationeel is wordt casuïstiek opgepakt door intensieve samenwerking tussen gemeente en politie. Voor wat betreft risicobeheersing is een proces in werking gezet om een zogenaamd hard piket te realiseren in 2016, tenminste op het niveau van de ABG gemeenten. Tot dit moment hebben de AOV-functionarissen van de betrokken gemeenten ieder een piketfunctie als Officier van Dienst Bevolkingszorg. Naast de beschreven taken wordt ondervonden dat aan veiligheid en openbare orde gelieerde taakvelden als evenementenbeleid, ondermijningsbeleid en vluchtelingenbeleid en beleidsmatige inzet op thema’s als brandveiligheid meer aandacht opeisen. Wij stellen op dit moment een onderzoek in naar benodigde capaciteit (kwalitatief en kwantitatief) om de taken en ambities op het gebied van openbare orde en veiligheid in Alphen-Chaam op adequaat niveau uit te voeren en zullen daarover in ABG-verband afstemmen. Duidelijk is dat alle drie de gemeenten hun eigen bijzonderheden hebben op het gebied van openbare orde en veiligheid. Wij streven ernaar de taken en ambities van Alphen-Chaam goed belegd te krijgen in de nieuwe organisatie. Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
100 Bestuur 110 Bestuursondersteuning 120 Burgerzaken 130 Openbare orde en veiligheid
Totaal lasten programma 1 Totaal baten programma 1 Saldo lasten/baten programma 1
Programmabegroting 2016
L B L B L B L B
Rekening 2014 523.992 250 773.398 1.924 614.463 193.430 1.031.126 11.853
Begroting 2015 532.601 924.886 621.782 195.080 999.132 2.500
Begroting 2016 401.860 5.253.565 108.375 221.101 920.063 -
2.942.979 207.457 2.735.522
3.078.401 197.580 2.880.821
6.683.863 221.101 6.462.762
16
Meerjarenbegroting 2017 2018 385.505 389.187 5.073.260 5.116.296 109.459 110.553 223.312 225.545 927.431 934.968 -
2019 390.074 5.165.080 111.659 227.801 942.679 -
6.495.654 223.312 6.272.342
6.609.492 227.801 6.381.691
6.551.004 225.545 6.325.459
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 1.1 Implementatie ABG-fusie, harmonisatie dienstverlening ABG-gemeenten 1.2 Taken openbare orde en veiligheid
Investeringsplan 2016: Omschrijving Geen investeringen geraamd
Programmabegroting 2016
Meetbare doelstelling Implementatie van de ABG-fusie binnen de door de raden gestelde kaders Uitwerkingsprogramma terugdringen woninginbraken uitvoeren conform planning
Bedrag
17
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
18
Gemeente Alphen-Chaam
2 Ruimtelijke ontwikkeling Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) - Een aantrekkelijk woonklimaat en een groene uitstraling van Alphen-Chaam - Leefbare kernen met een goed voorzieningenniveau - Goede en betaalbare woningen voor onze inwoners, met speciale aandacht voor starters en ouderen Beleidsdocumenten - Bestemmingsplannen (diverse jaren) - Centrumvisie Chaam (2001) - Dorpsvisie van de kern Galder (2003) - Nota Erfgoedbeleid 2015-2020 (2015) - Belevingsconcept Toerisme en Recreatie (2008) - Notitie Inbreidingslocaties (2008) - Masterplan Centrum Alphen (2008) - Beleidsplan milieu en duurzaamheid 2015-2020 - Nota Grondprijsbeleid (2009) - Integraal Dorpsontwikkelingsplan Galder Strijbeek - Masterplan Centrum Chaam, fase 2 (2009) - Audit Cittaslow (2010) - Beleidsnota integrale handhaving Gemeente Alphen-Chaam, Gemeente Baarle-Nassau en Gemeente Gilze en Rijen (2016-2020) - Structuurvisie Wonen (2011) - Structuurvisie Plus (2001) - Structuurvisie Buitengebied in Ontwikkeling (2009) - Actualisatie van woningbouwprogramma (2012) - Gebiedsvisie oude dorpshart Galder (2013) - Nota Grondbeleid (2014) - Welstandsnota (2015) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Bovenstaande beleidsdocumenten geven in hun samenhang een uitwerking van het beleid voor ruimte en wonen in de breedste zin. De hoofdlijnen daarvan geven aan dat Alphen-Chaam streeft naar een duurzame groene woonomgeving voor haar inwoners. Hierbij past een voorzieningenniveau dat aansluiting vindt bij het lokale niveau en een bijdrage levert aan de leefbaarheid van onze gemeente. Voor dit programma is tevens het planologisch beleid van de provincie van belang. Provinciale Staten hebben de Verordening ruimte Noord-Brabant vastgesteld. Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 2.1 Centrumplan Chaam In 2015 heeft de initiatiefnemer een ontwerp ingediend voor de 2e fase van het Centrumplan Chaam. Hierover zijn diverse gespreken gevoerd met zowel initiatiefnemer, ondernemers, dorpsraad, omwonenden en uw raad. Het voorontwerp bestemmingsplan Centrum Chaam, fase 2 heeft in het 3e kwartaal van 2015 ter inzage gelegen. In het 4e kwartaal van 2015 worden de ingekomen inspraakreacties bestudeerd en wordt bekeken wat de gevolgen zijn voor het plan. Afhankelijk van de bevindingen worden met de ontwikkelaar de vervolgstappen besproken. In 2016 zullen op basis hiervan de vervolgacties worden opgepakt.
Programmabegroting 2016
19
Gemeente Alphen-Chaam
2.2 Dorpshart Galder In 2015 zijn gesprekken gevoerd met een partij die voornemens is een supermarkt te realiseren bij het Dorpshart in Galder. De verwachting is dat deze gesprekken in 2016 leiden tot de verkoop van het resterende deel van het voormalige schoolgebouw. In 2016 kan de procedure van het bestemmingsplan worden doorlopen en de omgevingsvergunning worden verleend. Indien de procedures voorspoedig verlopen kan begin 2017 worden gestart met de realisatie van het plan.
2.3 Woongebied De Ligt IV In april 2015 heeft de raad ingestemd met de aankoop van de gronden in De Ligt IV te Alphen. In 2016 zullen de mogelijkheden, om tot een meer optimale verkaveling van het nieuwe woongebied te komen, worden onderzocht. Tevens zal er overleg met de provincie en het waterschap worden gevoerd. De nodige onderzoeken, zoals een onderzoek naar niet gesprongen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, een archeologisch onderzoek, een akoestisch onderzoek, etc., zullen eveneens worden uitgevoerd. De verwachting is dat in de 2e helft van 2016 de procedure voor het bestemmingsplan kan worden gestart. 2.4 Bestemmingsplan buitengebied In 2015 is begonnen met het opstellen van een correctieve herziening en plan MER voor het bestemmingsplan buitengebied. Het betreft een herziening naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State inclusief geconstateerde fouten en opmerkingen en een herziening van de onderdelen veehouderijen en recreatieve bedrijven in het buitengebied. Deze laatste herziening wordt vergezeld van een plan MER. In 2016 kan de herziening voor de veehouderij en recreatie door de raad worden vastgesteld. Voor recreatieve bedrijven betreft het voornamelijk het vastleggen van de bestaande situatie. Voor de veehouderijen is de wijze van bestemmen afhankelijk van de doorlopende discussie over de invloed van de veehouderij op gezondheid, stikstofdeposities op natuurgebieden en hoe om te gaan met ontwikkelmogelijkheden.
Programmabegroting 2016
20
Gemeente Alphen-Chaam
OVERIGE ONTWIKKELINGEN 2.5 Aantrekkende woningmarkt De woningmarkt trekt weer aan. Voor ontwikkelende partijen is dit aanleiding om weer initiatieven op te pakken. Momenteel is er voor de kern Alphen een aantal nieuwe locaties in de vorm van een principe verzoek aangedragen. Daarnaast wordt een aantal bekende locaties, dat reeds in de woningplanning 2015 en woningbouwprognose 2015-2020 is opgenomen, nieuw leven ingeblazen. Eind 2015/begin 2016 zal een zorgvuldige afweging worden gemaakt welke prioritering er aan de diverse locaties kan worden gegeven. De uitkomst hiervan wordt in de woningbouwplanning 2016 en de woningbouwprognose 2016-2021 opgenomen. Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
200 Ruimtelijke ordening 210 Bouwen en wonen 220 Bouwgrondexploitatie 230 Volkshuisvesting 240 Monumentenzorg
L B L B L B L B L B
Totaal lasten programma 2 Totaal baten programma 2 Saldo lasten/baten programma 2
Rekening 2014 660.682 48.451 22.289 591.314 1.179.149 1.311.573 588.608 477.074 45.619 2.414
Begroting 2015 699.525 39.091 39.909 314.653 1.383.798 1.929.588 557.413 57.223 46.428 2.308
2.496.347 2.430.826 65.521
2.727.073 2.342.863 384.210
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 2.1 Centrum Chaam 2.2
Oude dorpshart Galder
2.3
De Ligt IV
2.4
Bestemmingsplan buitengebied
611.205 1.338.536 727.331-
Meerjarenbegroting 2017 2018 39.273 88.093 39.988 40.388 53.185 49.874 355.696 359.253 452.100 157.820 895.724 1.345.340 72.125 67.810 49.586 46.684 41.983 41.856 2.361 2.361 658.666 1.343.355 684.688-
405.453 1.794.025 1.388.572-
2019 36.319 40.792 47.798 362.845 311.954 393.671 64.821 43.668 41.731 2.361 502.623 843.337 340.714-
Meetbare doelstelling Definitief ontwerp gereed en exploitatieovereenkomst sluiten Ontwikkel- en realisatieovereenkomst sluiten en bestemmingsplan vaststellen Verkavelingsplan opstellen, onderzoeken uitvoeren, start bestemmingsplanprocedure Herziening bestemmingsplan voor de veehouderij en recreatie vastgesteld door de raad
Investeringsplan 2016: Omschrijving Geen investeringen geraamd.
Programmabegroting 2016
Begroting 2016 47.051 39.592 54.138 352.174 392.088 890.928 76.065 53.481 41.863 2.361
Bedrag
21
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
22
Gemeente Alphen-Chaam
3 Openbare ruimte Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) Een aantrekkelijk woonklimaat en een groene uitstraling van Alphen-Chaam. In Alphen-Chaam kan veilig aan het verkeer worden deelgenomen over goed begaanbare wegen en paden voor alle soorten verkeer. Een schone en duurzame leefomgeving en verminderen van de belasting voor het milieu. Bescherming van de volksgezondheid en het milieu door de inzameling en het transport van het stedelijke afvalwater en hemelwater. Voorkomen (voor zover mogelijk) dat grondwater de bestemming van een gebied structureel belemmert. Beleidsdocumenten - Beleidsplan Sanering ongerioleerde afvalwaterlozingen in het buitengebied (2000) - Gemeentelijke Verkeers- en Vervoersplan (2011) - Beleidsplan Openbare Verlichting (2012) - Wegbeheerplan 2015-2019 (2014) - Beleidsrapportage ‘Afval in zicht’ (2000) - Beheerovereenkomst Bossen en Natuurterreinen 2011 - 2022 - Landschapsontwikkelingsplan Alphen-Chaam (2008) - Beleidsplan Milieu en Duurzaamheid 2015-2020 - Verbreed Gemeentelijk Rioleringplan (VGRP) 2014-2018 (2013) - Groenvisie (2013) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Bovenstaande beleidsplannen geven in samenhang een invulling aan de vermelde doelstellingen waarbij rekening wordt gehouden met wet- en regelgeving en lokale ontwikkelingen. De gemeente werkt toe naar een duurzaam veilig verkeer- en vervoersysteem in de gemeente. In de gemeente wordt aandacht besteed aan het investeren in landschappelijke elementen die karakteristiek zijn voor het buitengebied en een duurzaam milieubeleid. In het Landschapsontwikkelingsplan staat de visie van de gemeente op het landschap. De visie is vertaald in tien concrete beheer- en uitvoeringsplannen. Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 3.1 Herinrichting Nieuwstraat-Engelbertstraat Voor het project Herinrichting Nieuwstraat-Engelbertstraat is door de raad een totaalbudget van € 946.650 beschikbaar gesteld. Inmiddels is een ontwerp voor beide straten opgesteld en zijn de benodigde onderzoeken uitgevoerd. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat een asbestsanering noodzakelijk is. Ook zal een grotere riolering dan voorzien moeten worden aangelegd om waterproblemen in de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Deze onvoorziene omstandigheden leiden tot een hogere uitgavenpost van € 100.000. Om besluitvorming hierover mogelijk te maken is de aanbesteding uitgesteld naar eind 2015 / begin 2016. De uitvoering zal, bij positief besluit, eind 1e kwartaal 2016 kunnen worden opgestart en is naar verwachting in het 3e kwartaal 2016 gereed met voorbehoud op risico van slechte weersomstandigheden en uitvoeringstegenvallers. 3.2 Glasvezelnetwerk De gemeenteraad heeft aangeven dat de voorbereiding, om te komen tot het aanleggen van glasvezel in zowel buitengebied als de kernen, als een strategische project moet worden opgepakt. De behoefte aan glasvezel wordt steeds groter, vooral bij bedrijven met veel dataverkeer. Aangezien intern de kennis en capaciteit ontbreekt is er deskundigheid ingehuurd voor de voorbereiding en begeleiding van dit project door bureau Breedband.nu. Hun plan bestond uit 4 stappen te weten vooronderzoek, haalbaarheidsonderzoek, vraagbundeling en de uiteindelijke realisatie van het netwerk. Voor het vooronderzoek is opdracht gegeven. Dit onderzoek is afgerond.
Programmabegroting 2016
23
Gemeente Alphen-Chaam
De provincie heeft een lening tegen een lage rente beschikbaar gesteld. Hiervoor is door Breedband.nu een voorlopige aanvraag ingediend bij de BOM (Brabantse Ontwikkelings Maatschappij). Om deze aanvraag te doen is ook een deel van stap 2 het haalbaarheidsonderzoek afgewerkt. Was er eerst geen belangstelling bij derden om de aanleg van glasvezel in de buitengebieden op te pakken, dankzij de financieringsvorm van de BOM is die er nu wel. Er zijn nog twee partijen die een aanvraag bij de BOM hebben ingediend te weten Mabib en Midden Brabant Glas, MBG. Deze partijen hebben niet eerder contact met ons gehad. Het is via de BOM dat wij hebben vernomen dat er meerdere belangstellenden zijn. Inmiddels heeft op ons initiatief wel een overleg met beide partijen plaatsgevonden om eventuele samenwerking in de toekomst te bespreken. Van de drie aanvragers zal er één in de gelegenheid worden gesteld een definitieve aanvraag in te dienen. Op dit moment van schrijven is nog niet bekend welke partij de voorkeur heeft van de BOM. Gesteld moet worden dat Mabib en MBG een plan hebben ingediend om glasvezel te leggen in de buitengebieden van geheel West- en Midden Brabant. In die zin is het aannemelijk dat Mabib en MBG meer kans maken ook in Alphen-Chaam glasvezel aan te mogen leggen omdat ons initiatief puur plaatselijk geldt. In dat geval zullen wij ons terugtrekken uit het project en ons richten op een zo goed mogelijke samenwerking met Mabib of MBG. In het andere geval zullen wij de gemeenteraad adviseren het resterende deel van stap 2, stap 3 en stap 4 te doorlopen. Na iedere stap zal de raad gevraagd worden door te gaan naar de volgende fase of niet en zal er worden aangegeven hoeveel budget er beschikbaar moet worden gesteld. 3.3 Actualisatie geurverordening In 2008 is de huidige geurverordening opgesteld. Het doel van de verordening, en de daaraan ten grondslag liggende geurgebiedsvisie, is het inzichtelijk maken van de knelpunten op het gebied van geur in de gemeente. Hierin is een afweging gemaakt tussen geurbelasting vanuit veehouderijen en het leefniveau van burgers in voor geur gevoelige objecten. Tussen 2008 en heden is er bij de agrarische bedrijven veel veranderd. Vergunningen van 63 bedrijven zijn geheel of gedeeltelijk ingetrokken en enkele bedrijven zijn veel groter geworden. Hierdoor is de achtergrondbelasting voor geur veranderd. Een actualisatie van de geurverordening is nodig om te toetsen of andere normen nodig zijn om een goed beschermingsniveau voor de burger te waarborgen. De kostenraming voor het actualiseren van de geurverordening bedraagt eenmalig € 10.000 (zie 1e begrotingswijziging). 3.4 Omgevingsdienst en milieutaken Toezicht op asbestverwijdering In 2011 heeft het Rijk het basistakenpakket vastgesteld voor alle aan de omgevingsdiensten over te dragen milieutaken. Het college heeft in 2012 besloten om alle milieutaken over te dragen. Destijds is door zowel de Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB) als de deelnemende gemeenten verzuimd om de controles op asbestverwijdering mee te nemen. De reden daarvan was dat toezicht op sloop bij de meeste gemeenten is ondergebracht bij de afdeling bouwzaken en niet bij de afdeling milieu. Deze milieutaak staat echter wel in het voorgeschreven basistakenpakket. Het voordeel van de centrale aanpak van asbestverwijdering is dat er een expertisecentrum ontstaat met kennis over de gehele keten van asbestverwijdering. Daarmee worden overtreders eenduidig gecontroleerd en kan doelmatiger worden gehandhaafd. De OMWB is in 2014 gestart met het opzetten van het toezicht op de bedrijfsmatige asbestverwijdering en heeft hiervoor een voorstel gedaan. Dit voorstel houdt in dat de OMWB asbestinventarisatierapporten toetst en toezicht houdt op de asbestverwijdering. We gaan uit van 50 asbestverwijderingen per jaar en gaan deze taken met ingang van 1 januari 2016 structureel overdragen aan de Omgevingsdienst. Hiervoor zal het structureel budget voor het werkprogramma van de Omgevingsdienst met € 8.000 worden verhoogd.
Programmabegroting 2016
24
Gemeente Alphen-Chaam
Budget algemeen De OMWB heeft bij de start aangegeven dat zij vanaf 2016 in drie jaar 3% efficiency kan behalen. Onlangs is een onderzoek gedaan naar de bedrijfsvoering van de OWMB waaruit is gebleken dat de OMWB nog volop in ontwikkeling is. Het kan nog enkele jaren duren voordat het huis daadwerkelijk op orde is en dat er eerst nog een verbeterslag nodig is. De OMWB vraagt voor deze operatie aan alle eigenaren € 1,5 miljoen bij de ontwerpbegroting voor 2016. Wij hebben hierop de zienswijze gegeven, dat we hierover een nadere toelichting met meer concrete maatregelen willen zien. De komende jaren verwachten we nog niet dat de verbetering van de organisatie zodanig zal zijn dat een efficiencyslag gemaakt kan worden. Omdat de organisatie nog niet op orde is en omdat het aantal aanvragen voor procedures toeneemt, is het budget ten behoeve van de jaarlijkse bijdrage aan de omgevingsdienst, met ingang van 2016, met € 40.000 naar boven toe bijgesteld. OVERIGE ONTWIKKELINGEN 3.5 Luchtfoto’s en Cyclorama’s Per 1 januari 2016 wordt de samenwerking met Belastingsamenwerking West Brabant beëindigd. Onderdeel van deze overeenkomst was dat er via de BWB luchtfoto’s en Cyclorama’s (360 gr foto’s) werden verstrekt. Vanaf 1 januari 2016 moeten wij deze hulpmiddelen, die nodig zijn voor de BGT en diverse GIS werkzaamheden, zelf betalen. Aanschaf kan desgewenst via Equalit omdat er dan een korting kan worden bedwongen bij de leverancier. Wij gaan uit van de volgende bedragen: Cyclorama’s en Globespotter PRO LuchtfotoNL NederlandObliek
€ 15.000 (inclusief hosting, ook historische data) € 5.730 € 4.000 + € 24.730
Vooralsnog is dit budget opgenomen in de exploitatiebegroting van de gemeente Alphen-Chaam. Dit budget wordt nog overgeheveld naar de begroting van de ABG. De wijziging zal worden meegenomen in de 1e begrotingswijziging van de ABG-begroting. 3.6 Kwaliteit groenonderhoud Ten opzichte van de begroting 2015 zijn de budgetten voor het groenonderhoud, in verband met areaaluitbreiding, verhoogd met € 25.000 (plantsoenen +€ 20.000 / gazons + € 5.000). In 2015 waren de negatieve effecten van de bezuiniging op het groenonderhoud duidelijk zichtbaar. Om het groenonderhoud weer terug te brengen op het kwaliteitsniveau van 2014 met een A kwaliteit voor de centrumgebieden en een B kwaliteit voor de overige gebieden, wordt voorgesteld om de bezuiniging op het groenonderhoud grotendeels terug te draaien. Hiervoor is een extra budget van € 28.000,00 nodig, nadere toelichting hierover is opgenomen in de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen (zie 1e begrotingswijziging).
Programmabegroting 2016
25
Gemeente Alphen-Chaam
Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
300 Milieubeheer 310 Gemeentereiniging 320 Riolering 330 Wegen 340 Groen, natuur en landschap 350 Begraafplaatsen
Totaal lasten programma 3 Totaal baten programma 3 Saldo lasten/baten programma 3
L B L B L B L B L B L B
Re kening 2014 471.534 27.924 950.944 1.047.926 1.015.809 1.109.152 1.822.985 10.247 867.220 24.620 70.779 29.539
Begroting 2015 449.332 859 944.064 1.053.125 1.089.205 1.123.055 1.699.712 11.454 811.144 1.262 62.429 38.900
Begroting 2016 221.121 2.000 968.360 1.062.470 1.076.493 1.277.068 995.703 11.568 471.331 1.273 30.255 38.900
5.199.271 2.249.408 2.949.863
5.055.886 2.228.655 2.827.231
3.763.263 2.393.279 1.369.984
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 3.1 Herinrichting Nieuwstraat en Engelbertstraat 3.2 Glasvezelnetwerk 3.3
Geurverordening
Investeringsplan 2016: Omschrijving Speeltoestellen 2016 Sanering retentiebassin Alphen Extra aansluiting BBB Alphen
Programmabegroting 2016
Meerjarenbegroting 2017 2018 223.184 225.267 2.020 2.040 965.625 972.095 1.060.768 1.068.189 1.125.072 1.174.126 1.326.079 1.375.089 1.291.097 2.203.520 11.682 11.798 454.225 456.673 1.286 1.299 30.447 30.640 39.289 39.682
2019 227.374 2.061 982.439 1.079.494 1.210.481 1.411.100 848.148 11.916 458.885 1.312 30.836 40.079
4.089.650 2.441.123 1.648.527
3.758.162 2.545.962 1.212.200
5.062.321 2.498.098 2.564.223
Meetbare doelstelling Project gereed en opgeleverd Keuze gemaakt voor partij die het netwerk gaat aanleggen Actualisatie van de geurverordening
Bedrag 9.500 32.101 21.000
26
Gemeente Alphen-Chaam
4 Vrije tijd Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) We willen mogelijkheden scheppen voor participatie van de inwoners van Alphen-Chaam. Dit doet de gemeente door het versterken van de eigen kracht en identiteit van de inwoners, het verbinden van partijen en het bieden van voorzieningen. Beleidsdocumenten - Beleidsplan gemeenschapshuizen (2004) - Nota harmonisatie beleid buitensportaccommodaties (2006) - Notitie kunst en cultuur (2007) - Nota subsidiebeleid 2009-2012 (2008) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Bovenstaande beleidsdocumenten geven in hun samenhang een uitwerking van het beleid voor vrije tijd, kunst en cultuur, sport en sociaal cultureel werk. Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 4.1. Gymzaal Alphen Bij de vaststelling van de begroting 2015 bepaalde de raad dat realisatie van een nieuwe gymzaal mogelijk wordt wanneer door particulier initiatief voldoende financiële middelen bijeen worden gebracht. Het college is gevraagd actief medewerking te verlenen aan initiatieven hiertoe ter realisatie door belanghebbenden en vanuit de bevolking, en om de raad hierover actief te informeren. De Stichting bouw gymzaal Alphen i.o. heeft, na het niet langer beschikbaar zijn van middelen in de gemeentebegroting, in januari 2015 laten weten geen mogelijkheden voor realisatie te zien en daarop haar activiteiten beëindigd. In het bestuursakkoord is het streven naar een nieuwe gymzaal in Alphen opgenomen. In afwachting van voldoende financiële middelen of nieuwe initiatieven van derden, blijft het streven naar een nieuwe gymzaal in Alphen op de agenda staan. In de overwegingen zal worden betrokken welke investeringen op korte of middellange termijn in de huidige gymzaal nodig zijn bij een voortzetting van de het gebruik van de huidige zaal. OVERIGE ONTWIKKELINGEN 4.2. Subsidiebeleid In 2015 is niet, zoals in de bedoeling lag, tot de vaststelling van een nieuw subsidiebeleid gekomen. Gekozen is om met de raad een stap terug te maken en allereerst, nadrukkelijker dan tot nu toe gebeurd is, de uitgangspunten van een nieuw subsidiebeleid te bespreken en vast te stellen. Op basis hiervan kan vervolgens in 2016 nieuw beleid vorm worden gegeven.
Programmabegroting 2016
27
Gemeente Alphen-Chaam
Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
400 Sociaal-cultureel werk 410 Kunst en cultuur 420 Sportaccommodaties 430 Overige sport
Totaal lasten programma 4 Totaal baten programma 4 Saldo lasten/baten programma 4
L B L B L B L B
Rekening 2014 342.259 12.990 59.144 407.793 34.302 57.221 -
Begroting 2015 316.435 15.150 74.736 390.063 33.963 54.977 -
Begroting 2016 207.169 13.500 37.441 290.586 35.044 4.706 -
866.417 47.292 819.125
836.211 49.113 787.098
539.902 48.544 491.358
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 4.1 Gymzaal Alphen
550.363 48.761 501.602
526.466 48.963 477.504
2019 201.185 13.909 37.434 281.809 35.543 4.706 525.134 49.452 475.682
Meetbare doelstelling Standpunt innemen over financiële haalbaarheid
Investeringsplan 2016: Omschrijving Geen investeringen geraamd.
Programmabegroting 2016
Meerjarenbegroting 2017 2018 204.138 198.824 13.635 13.771 51.439 37.436 290.081 285.500 35.126 35.191 4.706 4.706 -
Bedrag
28
Gemeente Alphen-Chaam
5 Inkomen, werk en zorg Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) Mogelijkheden scheppen voor een volwaardige participatie van de inwoners van Alphen-Chaam. Dit doet de gemeente door het versterken van de eigen kracht en identiteit van de inwoners, het verbinden van partijen en het bieden van voorzieningen. We willen een aantrekkelijke gemeente zijn met goede recreatieve mogelijkheden voor onze eigen inwoners en onze toeristen, met een gunstig ondernemingsklimaat nu en in de toekomst voor de landbouw, het midden en kleinbedrijf en de recreatieve sector. Een sterke, gedifferentieerde economische structuur met behoud en bevordering van lokale werkgelegenheid. Beleidsdocumenten - Nota ouderenbeleid 2007-2011 (2007) - Beleidsplan vrijwilligerswerk (2008) - Regionaal beleid prestatievelden 7-8-9 WMO (2008) - Kadernota WZSW - Projectplan RAVI 2012-2014 (2011) - Themanota Werk, Inkomen, Integratie (2012) - Verordening, besluit en beleidsregels inzake voorzieningen WMO (2012 - 2017) - Plan gemeentelijke schuldhulpverlening Alphen-Chaam 2012-2015 - Beleidsregels schuldhulpverlening Alphen-Chaam 2012 - Verzamelverordening en verzamelbeleidsregels Participatiewet 2015 - Verordening Clientenparticipatie Wwb 2012 AC - Verordening Sociaal Cultureel Fonds 2012 - De Groene Hand Nota Armoedebeleid AC 2009 - Themanota Leefbaarheid en Ondersteuning (2013) - Nota Burgerschap, Participatie en Eigen Kracht 2013 - 2018; met uitvoeringsprogramma IPA en project - Proeftuin Investeren en Ontwikkelen Participatie (PION) - Gezond en Vitaal in Alphen-Chaam, gezondheidsnota 2014-2017 (2013) - Peuterbeleid 2015-2018 (2014) - Kadernota ‘Waar gaan we heen?: de Tuin van de Baronie’ (2004) - Belevingsconcept Toerisme en Recreatie (2008) - Structuurvisie Buitengebied in Ontwikkeling (2009) - Audit Cittaslow (2010) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Bovenstaande beleidsdocumenten beogen in samenhang invulling te geven aan de vermelde doelstelling, rekening houdend met enerzijds de landelijke en provinciale wet- en regelgeving en anderzijds de lokale situatie en ontwikkelingen. Het in 2008 vastgestelde Belevingsconcept Toerisme en recreatie biedt het kader waarbinnen nieuwe ontwikkelingen door ontwikkelaars en ondernemers vorm kunnen krijgen. In 2010 is de gemeente gecertificeerd als Cittaslow-gemeente.
Programmabegroting 2016
29
Gemeente Alphen-Chaam
Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 5.1 Nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) We hebben ongeveer 30% groei vanuit de nieuwe taken van de Wmo. De gemeente zorgt ervoor dat inwoners zo lang mogelijk, vanuit hun eigen omgeving, kunnen deelnemen aan de samenleving. Het werk van de consulenten is arbeidsintensiever geworden (keukentafelgesprekken) en de problematiek breder. De leeftijdsopbouw is veranderd, in verhouding minder 65+ dan voorheen. In 2016 willen we, in samenwerking met de Trefpunten in Alphen, Chaam en Galder, het gebruik en het aanbod van algemene voorzieningen vergroten. Daarnaast stimuleren we de vorming van duurzame, informele netwerken tussen de inwoners onderling. Als de cohesie toeneemt en de zelfredzaamheid van de inwoners groter is, zal de vraag naar individuele Wmo voorzieningen afnemen. We verwachten dat dit op termijn tot een kostendaling leidt, maar het is moeilijk in te schatten of de effecten in 2016 al zichtbaar zijn. 5.2 Participatiewet Er is nog geen sprake van een dalende tendens in het aantal bijstandsgerechtigden. De eerste klanten van de nieuwe doelgroep (Wajong en SW) beginnen zich te melden. Het is de verwachting dat door de komst van de nieuwe doelgroep en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, in 2016 geen verbetering zal optreden. Ook neemt het aantal vluchtelingen toe. Dat betekent dat de taakstelling om vluchtelingen te huisvesten groter wordt. Veelal zijn dit mensen zonder inkomen en dit zorgt voor een extra instroom in de participatiewet. Aangezien er veel tijd gaat zitten in de communicatie met deze doelgroep, legt dit een groot beslag op de uitvoeringscapaciteit. In tegenstelling tot de decentralisatie Jeugd en WMO is het participatiebudget (re-integratiebudget) niet neutraal opgenomen in de begroting. In 2016 ontvangen wij via de algemene uitkering € 31.329 terwijl de opgenomen kosten € 41.437 bedragen. Wij prognosticeren daarmee € 10.108 meer lasten dan wij via de algemene uitkering vergoed krijgen. Tevens blijft het aantal verzoeken tot schuldhulpverlening stijgen en de druk op de Kredietbank WestBrabant neemt toe. In 2016 wordt het beleidsplan schuldhulpverlening geactualiseerd en wordt er gewerkt aan een actualisatie van het minimabeleid. Vooral de armoede onder kinderen verdient onze extra aandacht. Herijking van het minimabeleid (we zoeken nog een meer passende naam) gaat verder dan enkel armoedebestrijding. Gedacht wordt aan het vinden van innovatieve wegen om mensen met elkaar in contact te brengen (bijvoorbeeld via mijnbuurtje.nl) en het trainen van vrijwillige ‘buurtverbinders’. Dit alles in de breedste zin van het woord en zonder iemand een etiket op te plakken. Hiermee bestrijden we onder andere eenzaamheid, slaan we bruggen tussen culturen en zetten we mensen terug in hun kracht. Dit zorgt voor integraliteit in bijvoorbeeld de 3 decentralisaties en creëert ruimte voor burgerinitiatieven. Lokale ondernemers en verenigingen worden benaderd om mee te doen. Het sluit naadloos aan bij de trefpunten en de door de raad vastgestelde doelen van de themanota Werk Inkomen en Integratie. Aan de raad wordt gevraagd om voor 2016 voor de implementatie van dit nieuwe minimabeleid een eenmalig budget ad € 15.000 beschikbaar te stellen (zie 1e begrotingswijziging). 5.3 Uitbreiding camping ’t Zand Camping ’t Zand in Alphen gaat uitbreiden. De uitbreiding vindt plaats op gronden die door de campingeigenaar van de gemeente worden gekocht. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Ten behoeve van de uitbreiding van de camping wordt de ingang van en aanrijroute naar de camping veranderd. De kort verblijvende toeristische gasten zullen via de Voskuil aanrijden. Deze weg zal worden verlengd tot de nieuwe ingang van de camping. De informele parkeergelegenheden in het bos zullen worden gesaneerd en geconcentreerd op het nieuw aan te leggen parkeerterrein bij de ingang van de camping. In 2016 zal worden gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor deze civieltechnische werkzaamheden. Hierbij horen het verlengen van de Voskuil, het aanbrengen van voldoende verlichting, het aanleggen van een parkeerterrein en het organiseren van de toekomstige verkeer- en parkeerstromen in het dagrecreatiegebied. De totale kosten zijn geraamd op € 400.000,00 en de dekking hiervoor zijn de opbrengsten van de uitbreiding van de camping ’t Zand (budgetneutraal).
Programmabegroting 2016
30
Gemeente Alphen-Chaam
5.4 Gebiedsontwikkeling locatie Weidebad Vanaf oktober 2013 tot en met december 2014 heeft Staatsbosbeheer gezocht naar een ondernemer die de locatie van het Weidebad op zo’n manier in wil richten dat mensen er blijvend van kunnen genieten. Verschillende ondernemers hebben zich in deze periode gemeld. Staatsbosbeheer heeft echter geconstateerd dat de gemelde ideeën niet realiseerbaar waren binnen de gestelde uitgangspunten. In dit proces is de gemeente als belanghebbende en partner betrokken. Hierbij worden dezelfde uitgangspunten als eerst gehanteerd. Een initiatiefnemer heeft zich bij Staatsbosbeheer gemeld met een plan om op de locatie van het Weidebad een wellness bedrijf te realiseren. Het college en de raad hebben hiervan kennis genomen en staan in principe positief tegenover dit project. Een bestemmingsplanprocedure is noodzakelijk om het initiatief te realiseren. Tevens zal er afstemming noodzakelijk zijn over verkeer, parkeren, nutsvoorzieningen en kostenverhaal. OVERIGE ONTWIKKELINGEN 5.5 Vervangen AED’s In 2010 heeft de gemeente deelgenomen aan het AED Project Hart voor de Baronie. In het kader van dit project zijn er 35 AED’s in de gemeente geplaatst. In het onderhoud van de AED’s was de eerste vijf jaar voorzien door middel van een servicecontract met een externe partij. Na vijf jaar (eind 2015) komt het onderhoud voor rekening van de gemeente. Wanneer de huidige werkwijze wordt voorgezet kost dit € 7.875 per jaar. Een oriëntatie op de verschillende mogelijkheden voor het uitvoeren van het onderhoud met daarbij behorende kosten wordt in de tweede helft van 2015 uitgevoerd. De gemeente is tevens verantwoordelijk voor de vervanging van de AED’s. De verwachte levensduur van een AED is 7 tot maximaal 10 jaar. Dit betekent dat vanaf 2017 (tot uiterlijk 2020) vervanging aan de orde is. Eén AED (hetzelfde type als uit het project) kost € 2.000. De vervanging van alle AED’s betekent een investering van € 70.000. Deze investering is opgenomen in het Investeringsplan 2016-2019 in jaarschijf 2018. 5.6 Ondernemingsvisie In 2016 willen we met de ondernemers een visie gaan ontwikkelen. Doelstelling van deze visie is om een beeld te krijgen hoe de ondernemers van Alphen-Chaam het ondernemen zien in de toekomst. In 2015 wordt een voorbereidende bijeenkomst georganiseerd met de besturen van de verschillende ondernemersverenigingen (zoals OCT, ZLTO, Recreatie, detailhandel en horeca). Of deze visie wordt ontwikkeld is voor een groot gedeelte afhankelijk van de wensen van de ondernemers zelf, omdat zij deze visie zelf vorm moeten gaan geven. De gemeente zal dit faciliteren door ambtelijke uren in te zetten en waar nodig op kleine schaal middelen beschikbaar te stellen. Het is nu nog te vroeg om te bepalen of en welke middelen nodig zijn.
Programmabegroting 2016
31
Gemeente Alphen-Chaam
Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
500 Maatschappelijke ondersteuning 510 Werk en participatie 520 Inkomensvoorzieningen 530 Recreatie en toerisme 540 Economische zaken 550 Zorg
L B L B L B L B L B L B
Totaal lasten programma 5 Totaal baten programma 5 Saldo lasten/baten programma 5
Rekening 2014 1.421.298 217.239 1.041.411 980.617 1.351.301 905.980 552.934 118.265 212.207 31.709 290.263 9.130
Begroting 2015 2.782.745 291.124 1.040.862 12.266 1.417.775 952.135 492.672 78.589 363.294 209.536 300.686 15.966
Begroting 2016 2.133.814 294.322 914.958 13.493 1.119.269 933.960 212.382 87.303 363.882 310.116 253.561 9.280
4.869.414 2.262.940 2.606.474
6.398.034 1.559.616 4.838.418
4.997.866 1.648.474 3.349.392
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 5.1 Nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 5.2 Participatiewet 5.3 5.4
Uitbreiding camping ’t Zand Gebiedsontwikkeling locatie Weidebad
Investeringsplan 2016: Omschrijving Glasvezelnetwerk Aanpassen infrastructuur ’t Zand
Programmabegroting 2016
Meerjarenbegroting 2017 2018 2.113.809 2.077.990 293.924 292.290 831.938 769.817 13.493 13.493 1.120.550 1.121.655 933.960 933.960 213.910 215.453 87.800 88.302 64.077 44.275 10.217 10.319 256.064 258.592 9.373 9.467
2019 2.074.939 293.252 724.032 13.493 1.122.972 933.960 217.012 88.808 44.097 10.423 278.645 9.561
4.600.348 1.348.767 3.251.581
4.461.697 1.349.497 3.112.200
4.487.782 1.347.831 3.139.951
Meetbare doelstelling Burgers activeren om 2 nieuwe algemene voorzieningen op te richten Burgers activeren om 2 nieuwe instrumenten in te zetten i.h.k.v. het minimabeleid Start civieltechnische werkzaamheden Ontwerp en overeenkomst gereed, opstarten bestemmingsplanprocedure
Bedrag 300.000 400.000
32
Gemeente Alphen-Chaam
6 Jeugd en onderwijs Wat willen we bereiken? Programmadoel (beoogd maatschappelijk effect) Mogelijkheden scheppen voor een volwaardige participatie van de inwoners van Alphen-Chaam. Dit doet de gemeente door het versterken van de eigen kracht en identiteit van de inwoners, het verbinden van partijen en het bieden van voorzieningen. Beleidsdocumenten - Nota jeugdbeleid (2001) - Beleidsplan gemeenschapshuizen (2004) - Masterplan brede school 2003-2018 (2004) - Lokaal Onderwijsbeleidsplan 2008-2011 (2007) - Verordening huisvestingsvoorzieningen primair onderwijs 2007 - Nota educatie (2008) - Verordening Leerlingenvervoer 2010 - Handhavingsbeleid Kinderopvang 2011-2016 (2011) - Peuterbeleid 2015-2018 (2014) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Bovenstaande beleidsdocumenten beogen in samenhang invulling te geven aan de vermelde doelstelling, rekening houdend met enerzijds de landelijke en provinciale wet- en regelgeving en anderzijds de lokale situatie en ontwikkelingen. In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zal zoveel mogelijk gezocht worden naar samenhang tussen de diverse beleidsvelden. Wat gaan we daarvoor doen? PRIORITEITEN 6.1 Jeugdzorg In 2016 zal het in 2015 ingezette traject naar een transformatie van de jeugdzorg worden voortgezet. Deze transformatie van de jeugdzorg is een noodzaak omdat het hiervoor beschikbare budget per 1-1-2015 is gebaseerd op de kosten van de jeugdzorg in het jaar 2012. Per 1-1-2016 is sprake van een herverdeling van het macro-budget voor de jeugdzorg. Voor Alphen-Chaam heeft dit geresulteerd in een stijging van de rijksbijdrage voor jeugdzorg met € 78.846,00 (ten opzichte van 2015) tot € 1.365.324,00. Dit bedrag wordt volledig ingezet voor de uitvoering van de jeugdzorg. Het uitgangspunt van de transformatie is dat we doen wat nodig is. In het Beleidsplan Jeugdhulp 2015-2018 zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd voor de uitvoering van de jeugdzorg: 1. uitgaan van de talenten en de eigen (oplossings)kracht van jeugd en ouders; 2. de vragen van de jeugd en ouders zijn leidend; 3. jeugd en ouders krijgen zo dichtbij mogelijk de ondersteuning/zorg die nodig is; 4. inzetten op preventie en vroeg signalering; 5. één gezin, één plan en één regisseur. Er is dus zeker niet alleen sprake van een transformatieopgave voor overheden. Ook de veerkracht en inzet van burgers worden op de proef gesteld, we ‘vragen’ hen meer zelf op te lossen en elkaar te ondersteunen.
Programmabegroting 2016
33
Gemeente Alphen-Chaam
In 2015 is de gemeente gestart met de uitvoering van de jeugdzorg. Daarbij zijn we ons ervan bewust geweest dat sprake is van een zeer complexe en omvangrijke materie en dat het onmogelijk is om alles in één keer volledig en voor een langere periode te regelen. Er is sprake van een continue ontwikkeling die kan leiden tot wijzigingen in beleid, uitvoering en budgetten. Om hierop te kunnen sturen is monitoring nodig. De financiële administratie voor de regio West-Brabant-Oost is door centrumgemeente Breda in handen gelegd van het Zorg-Lokaal Sittard (voorheen genoemd WMO-Kantoor Sittard). Het streven was in 2015 de administratie zodanig in te richten dat gemeenten op elk moment zelf het systeem kunnen raadplegen om inzicht te verkrijgen in het aantal cliënten, gebruik van de zorgproducten en ook de toegekende en bestede budgetten. Daarnaast verstrekt de gemeente Breda enkele keren per jaar managementrapportages aan de afzonderlijke gemeenten. Tenslotte heeft de regio West-Brabant-Oost aan de GGD West-Brabant opdracht gegeven voor het uitvoeren van een transformatiemonitor om zowel kwantitatieve als kwalitatieve informatie te verkrijgen over het bereiken van de gestelde transformatiedoelen. Deze data zouden enerzijds worden gebruikt voor het afleggen van verantwoording aan uw raad over de uitgaven jeugdzorg 2015 en anderzijds als basis voor eventuele beleidswijzigingen per 1-1-2016 en/of wijzigingen in de uitvoering. Helaas is de materie dermate complex gebleken dat deze data bij het opstellen van deze programmabegroting nog niet beschikbaar waren. De bedoeling is dat een en ander in het vierde kwartaal 2015 beschikbaar zal zijn. Voor de verantwoording wordt het reguliere instrumentarium van planning en control gebruikt, met name de jaarrekening. Daarmee borgen we de integraliteit van de jeugdzorg tevens met andere zorggebieden. Regionaal wordt met de accountants onderzocht op welke wijze de rechtmatigheid van de uitgaven jeugdzorg 2015 kan worden vastgesteld en in een goedkeurende accountantsverklaring bij de jaarrekening 2015 kunnen worden opgenomen. OVERIGE ONTWIKKELINGEN 6.2. Bibliotheek In de begroting 2016 is voor Theek 5 een bijdrage opgenomen van € 45.000. Dit bedrag is opgebouwd uit een bijdrage van € 30.000 voor “Bibliotheek op school” en een bijdrage van € 15.000 voor het behoud c.q. de realisering van drie uitleenpunten in Galder, Chaam en Alphen. Theek 5 heeft laten weten dat de uitvoering van dat besluit voor de genoemde subsidiebedragen niet mogelijk is. De uitvoering ervan is duurder indien er niet een vaste vestiging in de gemeente beschikbaar is van waaruit de dienstverlening richting scholen en uitleenpunten ondersteund wordt. Bij de begrotingsvaststelling in 2015 is ruimte gegeven aan het particulier initiatief. De Dorpsraad Chaam heeft de handschoen opgepakt, hetgeen leidde tot een actieve werkgroep “Behoud de Bibliotheek Chaam”. De werkgroep heeft het plan “Toekomst bibliotheekvoorziening Alphen-Chaam” opgesteld. Hierin zijn twee scenario’s uitgewerkt. In beide gevallen wordt een voorziening in het Taxandriagebouw in Chaam behouden. In een scenario blijft Theek 5 de verantwoordelijke partij voor het bibliotheekwerk; in het andere scenario wordt een nieuwe stichting gevormd en wordt veel meer met vrijwilligers gewerkt. Er worden wel producten en diensten bij Theek 5 ingekocht. Er zijn m.b.t. het bibliotheekwerk diverse mogelijkheden met verschillende voor- en nadelen en verschillende financiële consequenties. Het college legt de gemeenteraad de keuzemogelijkheden graag voor. 6.3 CittasTour Stichting Cultuur Ontwikkeling Alphen-Chaam ( COAC) heeft het project ‘CittasTour’ ontwikkeld voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen. Een project dat de jeugd op ontdekkingstocht stuurt naar het cultureel erfgoed in hun eigen woonomgeving en hen zo in aanraking brengt met Cittaslow, het cultureel erfgoed en ‘de gemeente’. Er heeft inmiddels een brainstormsessie plaatsgevonden met vertegenwoordigers van de vier basisscholen in onze gemeente. De scholen toonden zich enthousiast en hebben aangegeven in beginsel graag te willen deelnemen. Met name de mogelijkheden voor de kinderen om zélf te ontdekken en de verbinding van ‘de gemeente’- Cittaslow - en het cultureel erfgoed spreken tot de verbeelding. Belangrijk is dat de kinderen trots zijn op hún dorp, hún leefomgeving en hún gemeente. CittasTour wil dan ook nadrukkelijk de drie dorpskernen met elkaar verbinden. De mogelijkheden daartoe worden nog nader onderzocht. Voorlopig is voor de uitvoering van het project de periode 30 mei - 17 juni 2016 afgesproken. De burgemeester is ambassadeur van CittasTour en zal het project persoonlijk in de klas introduceren bij de kinderen. Er is een beknopte docentenhandleiding beschikbaar en inmiddels is gestart met de uitwerking van het plan. Het is de bedoeling om CittasTour een jaarlijks terugkerend evenement te laten zijn. De gemeente faciliteert COAC in een beperkt aantal uren voor ondersteuning. Overige uitvoeringskosten zijn voor rekening van stichting COAC. Programmabegroting 2016
34
Gemeente Alphen-Chaam
Wat gaat het kosten? Code
Omschrijving
600 Jeugdzorg 610 Onderwijshuisvesting 620 Onderwijsbeleid
Totaal lasten programma 6 Totaal baten programma 6 Saldo lasten/baten programma 6
L B L B L B
Rekening 2014 436.581 24.215 520.943 144.936 355.680 22.993
Be groting 2015 1.641.448 13.814 481.883 29.764 363.354 20.623
Begroting 2016 1.650.141 13.952 431.608 29.024 226.319 20.660
1.313.204 192.144 1.121.060
2.486.685 64.201 2.422.484
2.308.068 63.636 2.244.432
Tabel te bereiken resultaten en effecten: Nr. BK Omschrijving prioriteit 6.1. Jeugdzorg
2019 1.634.677 14.375 396.821 29.024 232.122 20.774
2.274.100 63.813 2.210.287
2.263.620 64.173 2.199.447
2.266.148 63.992 2.202.156
Meetbare doelstelling Monitoren jeugdzorg o.b.v. betrouwbare gegevens
Investeringsplan 2016: Omschrijving Geen investeringen geraamd.
Programmabegroting 2016
Me erjarenbegroting 2017 2018 1.623.605 1.630.682 14.092 14.232 422.262 405.298 29.024 29.024 228.234 230.168 20.698 20.736
Bedrag
35
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
36
Gemeente Alphen-Chaam
7 Financiën 7.1 Algemene uitkering gemeentefonds De afgelopen jaren is het groot onderhoud aan het gemeentefonds uitgevoerd. Bij groot onderhoud wordt nauwkeurig nagegaan of de vergoedingen die in het gemeentefonds aan gemeenten gedaan worden, aansluiten met de kosten die gemeenten maken. Met ingang van 2016 worden de uitkomsten van de tweede fase van het groot onderhoud ingevoerd. De invoering heeft gevolgen voor de hoogte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Op 23 maart 2015 is een adviesaanvraag uitgebracht met een verdeelsleutel. Deze verdeelsleutel zorgde ervoor dat vooral de kleine gemeenten een fors voordeel op de uitkering konden verwachten. De adviezen van de VNG en de Raad voor Financiële verhoudingen (Rfv) hebben geleid tot aanpassingen waardoor in 2016 de herverdeling ‘slechts’ voor 33% zal worden ingevoerd. Er zal een aanvullend onderzoek worden uitgevoerd naar de verdeling van het gemeentefonds. De verwerking van de uitkomsten zal in de meicirculaire 2016 worden meegenomen. Wij verwachten niet dat het aanvullend onderzoek en de onderhandelingen zullen leiden tot forse positieve bijstellingen van ons aandeel in het gemeentefonds. Voor onze gemeente bedraagt het herverdeeleffect voor 2016, van de eerste en tweede fase tezamen, € 306.000 voordelig. Daartegenover staat voor 2016 een negatieve suppletie-uitkering van € 60.000. Een negatieve suppletie-uitkering roomt de voordelen bij de voordeelgemeenten af en stelt deze ter beschikking aan de nadeelgemeenten. Dit is een overgangsregeling van twee jaar. Een belangrijk thema, waarover het Rijk en de VNG tot vlak voor de verschijning van de meicirculaire 2015 frequent en intensief overleg hebben gevoerd, betreft de financiën van de decentralisaties. Op 29 mei 2015 hebben het Rijk en de VNG een pakket afspraken gemaakt. Partijen hebben samen vastgesteld dat het onwenselijk is om het budget voor het lopende jaar aan te passen aan de AWBZ-realisatiecijfers over 2014. Dit vanwege lopende contracten jegens derden. Dit betekent dat het Rijk het budget 2015 niet neerwaarts zal aanpassen. Gemeenten hebben in het licht van de decentralisaties een grote opgave. Voor 2016 en latere jaren stelt het Rijk per saldo een meerjarig stabiel budget beschikbaar, waarmee (de bedragen zijn tot stand gekomen na intensief overleg tussen het Rijk en de VNG) gemeenten adequaat in staat zijn hun wettelijke taken en de transformatie uit te voeren, met inachtneming van de gemeentefonds-systematiek.
Programmabegroting 2016
37
Gemeente Alphen-Chaam
Het totale effect van de meicirculaire 2015 is in onderstaand overzicht samengevat:
Septembercirculaire 2014 Meicirculaire 2015 verschil mei-/- september:
2016 V/N 2017 V/N 2018 V/N 2019 10.350.461 10.374.383 10.370.465 10.651.180 10.521.983 10.446.041 10.486.670 300.718 V 147.600 V 75.576 V 2016
Oorzaken verschil mei-/- september: Herverdeeleffect 1e fase Herverdeeleffect 2e fase Suppletie-uitkering herverdeling Correctie rijksbijdrage decentralisaties Jeugd Overige wijzigingen verschil mei-/- september:
verschil mei-/- september: Correcties begroting: Budget Jeugd Budget nieuwe WMO Budget WSW Effect begroting meicirculaire
60.731 244.832 60.24525.934 29.466 300.718
V/N
2017
V/N
2018
V/N
V V N V V V
-
2016 V/N 300.718 V
2017 V/N 147.600 V
2018 V/N 75.576 V
42.16855.58361.713 264.680
13.52328.313128.647 234.411
18.46513.226 190.794 261.131
N N V V
2019
N N V V
N V V V
2019
-
De correcties in de begroting worden veroorzaakt doordat in de algemene uitkering bedragen die bestemd zijn voor bepaalde doelen wijzigen. Bijvoorbeeld voor de decentralisatie Jeugd krijgen wij in 2016 € 42.168 meer. Deze verhoging is verwerkt in het ‘Verschil mei -/- september’. Doordat wij het bedrag dat wij voor de decentralisatie Jeugd ontvangen, ook inzetten voor dit doel, stijgt ook het geraamde budget met € 42.168. Dit veroorzaakt daarmee een nadeel op de begroting van € 42.168. Per saldo bedraagt het effect op de begroting voor de genoemde aanpassing € 0 (€ 42.168 extra ontvangst valt weg tegen € 42.168 extra budget voor Jeugd). De Rijksbijdrage voor het re-integratiebudget (voorheen Participatiebudget) wordt met ongeveer € 10.000 naar beneden bijgesteld. Bij dit budget hanteren wij vanaf 2016 niet langer het uitgangspunt dat de rijksoverdrachten gelijk zijn aan de geprognosticeerde kosten met andere woorden het beschikbare budget voor de uitgaven wordt niet verlaagd. Dit omdat het rijksbudget niet toereikend is voor de re-integratiekosten die wij verwachten te maken. Voor het financiële effect van de septembercirculaire 2015 wordt verwezen naar de 1e begrotings-wijziging. 7.2 Wet modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen Het wetsvoorstel modernisering vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen beoogt de vennootschapsbelasting (VpB) zodanig aan te passen dat overheidsondernemingen, die economische activiteiten ontplooien op een markt waarop ook niet-overheidsondernemingen (private ondernemingen) actief zijn, op dezelfde wijze aan de VpB-heffing worden onderworpen. De Eerste Kamer heeft op dinsdag 26 mei 2015 het Wetsvoorstel plenair behandeld en aangenomen. De wetgeving gaat in per 1 januari 2015; de belastingplicht zal ‘pas’ ingaan per 1 januari 2016. De Staatssecretaris van Financiën heeft reeds meerdere malen aangegeven dat overleg met de belastingdienst belangrijk is. De VNG trekt onder andere op met de Vereniging voor Grondbedrijven om afspraken met de Belastingdienst te maken voor alle Nederlandse gemeenten. Zodra (onderdelen van) overheden als onderneming aangemerkt gaan worden, moet daarvoor, naast de reguliere administratie, een fiscale administratie worden opgezet. Hieruit vloeit een fiscaal resultaat, hetgeen de basis vormt voor de te betalen VpB. De VpB zal daarmee een nieuwe kostenpost worden op de gemeentelijke begroting.
Programmabegroting 2016
38
Gemeente Alphen-Chaam
Een aantal voorbeelden van activiteiten die onder de VpB gaan vallen: • • • •
grondexploitaties gelegenheid bieden tot sportbeoefening detachering begraafplaatsen
Er kan overwogen worden om dergelijke VpB-plichtige activiteiten onder te brengen in een separate besloten vennootschap (BV). Er hoeft dan enkel een aangifte gedaan tet worden vanuit deze BV. De VpB bedraagt 20% over de eerste € 200.000 winst; over het meerdere moet 25% worden afgedragen. Omdat fiscaal niet alle kosten worden geaccepteerd, valt de fiscale winst meestal hoger uit dan de in de begroting opgenomen winstverwachting. De nadelige gevolgen van de invoering van de vennootschapsbelasting zullen, met name voor toekomstige grondexploitaties, naar verwachting in de tonnen lopen. Dit zal de winst in het grondbedrijf drukken waardoor dotaties aan de reguliere algemene reserve, vanuit de algemene reserve grondbedrijf, met name op de lange termijn, lager uit zullen vallen. Het uitgangspunt is dat de VpB-plicht binnen het grondbedrijf geldt voor winsten die zijn ontstaan na 1 januari 2016. Hoeveel winst is ontstaan op de per 1 januari 2016 lopende exploitaties, voor 1 januari 2016, moet nog bepaald worden. Dit is mede afhankelijk van het standpunt dat de belastingdienst hierover zal innemen. Op dit moment loopt het onderzoek naar de VpB. Er wordt onderzocht welke activiteiten onder de VpB gaan vallen en welke niet, hiervan wordt een rapport opgesteld. Dit rapport zal de basis vormen voor de maatregelen die getroffen moeten worden om te komen tot een acceptabele belastingdruk en een werkbare situatie.
Investeringsplan 2016: Omschrijving Geen investeringen geraamd.
Programmabegroting 2016
Bedrag
39
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
40
Gemeente Alphen-Chaam
2. Paragrafen
Programmabegroting 2016
41
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
42
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf A: Lokale heffingen Algemeen In het jaar 2016 zal ongeveer 26 % van de inkomsten van de gemeente Alphen-Chaam afkomstig zijn uit lokale heffingen. Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Tevens wordt weergegeven welk beleid de gemeente in het begrotingsjaar zal voeren ten aanzien van de lokale heffingen en de (eventuele) kwijtschelding hiervan. Beleidsdocumenten - Nota lokale heffingen 2007-2012 (2007) - Nota invorderingsbeleid 2012 (2011) - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Lokale heffingen en belastingen Onderstaande tabel geeft weer hoeveel inkomsten we uit de diverse posten zullen genereren. Tabel 1: Overzicht opbrengsten uit lokale heffingen en belastingen (bedragen * € 1.000) Begr. Begr. Werk. Inkomstenbron 2014 2015 2016 Onroerende Zaakbelastingen woningen (eig.) 1.172 1.163 1.252 Onroerende Zaakbelastingen niet-woningen (eig.) 419 424 441 Onroerende Zaakbelastingen niet-woningen (gebr.) 212 243 251 Afvalst.heffing, reinig.recht, stortgelden en grofvuil 1.018 1.053 1.062 Rioolheffing 1.109 1.122 1.276 Leges GBA, burg. stand, reisdocumenten en rijbew. 193 195 221 Grafrechten en afkoopsommen 30 39 39 Leges ruimtelijke ordening 48 39 40 Leges bouw- en welstandstoezicht 318 315 352 Marktgelden 9 10 10 Toeristenbelasting 159 154 154 Forensenbelasting 37 34 34 Overigen 19 19 21 Totaal: 4.743 4.810 5.153
% Totaal 24% 9% 5% 21% 25% 4% 1% 1% 7% 0% 3% 1% 0% 100%
Ontwikkeling lokale lasten A ONROEREND ZAAKBELASTING Volgens bovenstaande tabel 1 levert de onroerende zaakbelasting (OZB) de hoogste lokale belastingopbrengst op. Tariefdifferentiatie De OZB kent gedifferentieerde tarieven. De gemeente is voor het heffen van de OZB gebonden aan de afbakening van het object conform de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ). Nadat deze afbakening heeft plaatsgevonden, wordt beoordeeld of het object een woning of een niet-woning is. Indien de waarde van de woondelen van een onroerende zaak minder dan 70% uitmaakt van de totale waarde van die onroerende zaak, is in zijn geheel sprake van een niet-woning. Indien sprake is van een nietwoning wordt dit object belast met de tarieven van een nietwoning. Ten behoeve van de berekening van de Programmabegroting 2016
43
Gemeente Alphen-Chaam
gebruikersbelasting in geval van een niet-woning wordt de WOZ-waarde van een eventueel woondeel eerst op de totaalwaarde in mindering gebracht. Immers voor woningen wordt al sinds enige jaren geen gebruikersbelasting meer geheven. Het voor een niet-woning gehanteerde tarief is hoger dan dat van een woning. Daar staat tegenover dat het woondeel van een niet-woning veel lager wordt gewaardeerd dan in het geval het een zelfstandig object zonder bedrijfsgedeelte zou zijn. Macronorm De limitering van OZB-tarieven is per 1 januari 2008 afgeschaft (Stb. 2007, 570). Het kabinet heeft daarbij het voorbehoud gemaakt dat de opbrengststijging voor de OZB landelijk beperkt moest blijven. Daartoe is een macronorm ingesteld die de maximale opbrengststijging voor een bepaald jaar aangeeft. De macronorm voor het begrotingsjaar 2016 is op 1,57% gesteld. Dat wil zeggen dat de baten uit OZB voor geheel Nederland met maximaal 1,57% mogen stijgen. Berekeningsmethodiek De gemeente bepaalt de OZB-aanslag op basis van de getaxeerde waarde van de onroerende zaak (de WOZwaarde). Deze waarderingsgrondslag wordt telkens (vanaf 2008 jaarlijks) middels hertaxatie, volgens de regels in de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ), vastgesteld. Het beleid tot nu toe is altijd geweest dat de OZB-opbrengst niet beïnvloed wordt door de hertaxaties van het onroerend goedbestand. Met andere woorden: als de totale waarde van het onroerend goedbestand daalt, als gevolg van lagere taxatiewaarden, zullen de OZB-tarieven extra stijgen zodat de totale opbrengst gelijk blijft. Net als in voorgaande jaren is ook voor 2016 dit beleidsuitgangspunt gehanteerd. Tarieven 2016 De werkelijke tarieven 2016 zijn nog niet bekend, omdat bij het schrijven van deze informatie de WOZwaarden met waardepeildatum 1-1-2015 nog niet bekend zijn. Tabel 2: Tarieven Onroerend Zaakbelasting
Woning - zakelijk recht (=eigenaar) Niet woning - zakelijk recht (= eigenaar) Niet woning - gebruiker
2015 % van waarde 0,1074% 0,1407% 0,1050%
2016 % van waarde
OZB-opbrengst 2016 In de begroting 2016 is voor de komende jaren de volgende procentuele stijging van de OZB-opbrengsten geraamd. Tabel 3: Stijging OZB-opbrengsten woningen en niet-woningen Jaar Woningen Niet-woningen 2016 3,5% 3,5% 2017 3,5% 3,5% 2018 3,5% 3,5% 2019 1% 1% In de begroting 2016 gaan wij uit van een OZB-opbrengst van € 1,94 miljoen. In de algemene uitkering worden wij op basis van de totale WOZ-waarde van de woningen en niet-woningen gekort voor € 1,57 miljoen. Per saldo levert de OZB ons € 0,37 miljoen op. B AFVALSTOFFENHEFFING Voor 2016 is het voornemen, alle recreatiewoningen (buiten de parken) ook daadwerkelijk aan te slaan voor de afvalstoffenheffing. Hiervoor dienen betreffende recreatiewoningen te worden voorzien van containers voor huishoudelijk afval. Dit is conform hetgeen gesteld wordt in de Wet Milieubeheer. Tot op heden heeft de eigenaar van een recreatiewoning, op basis van een B&W besluit, nog de keuze tussen wel of geen gebruik maken van containers. Recreatiewoningen aan onverharde wegen, die moeilijk of niet bereikbaar zijn, worden uiteraard uitgezonderd.
Programmabegroting 2016
44
Gemeente Alphen-Chaam
Met betrekking tot de afvalstoffenheffing is het beleid dat de tarieven kostendekkend dienen te zijn. De tarieven voor 2016, voor één- en meerpersoonshuishoudens, zijn ten opzichte van 2015 met respectievelijk 2,76% en 0,39% gedaald. Omdat de totale kosten, binnen de exploitatie afval, ten opzichte van 2015 nagenoeg gelijk zijn gebleven en het aantal huishoudens is toegenomen, is sprake van een tariefdaling. Tabel 5: Tarieven afvalstoffenheffing voor huishoudens 2015 tarief eenpersoonshuishoudens € 181,00 tarief meerpersoonshuishoudens € 259,00
2016 Stijging € 176,00 -2,76% € 258,00 -0,39%
Kostendekkendheid afvalstoffenheffing: Afvalstoffenheffing: 100%
C RIOOLHEFFING Met het van kracht worden van de Wet Gemeentelijke Watertaken per 1 januari 2008 heeft de gemeente naast de zorg voor het afvalwater en hemelwater ook de zorgplicht voor het grondwater gekregen. Als gevolg van de verbrede zorgplicht kunnen bepaalde kosten niet meer verhaald worden via het rioolrecht. Met ingang van 1 januari 2010 zijn gemeenten daarom wettelijk verplicht overgeschakeld op een systeem van rioolheffing. Gemeenten kunnen met de rioolheffing meer kosten verhalen dan onder het oude systeem van rioolrecht. Het belangrijkste verschil tussen rioolrecht en rioolheffing is dat er bij rioolheffing geen sprake meer is van een individuele tegenprestatie. Met andere woorden, er is geen direct verband meer met het gebruik of het profijt dat men heeft. De tarieven in 2016 zijn ten opzichte van 2015 met 13% gestegen. Betreffende tariefstijging is conform het door de raad vastgestelde VGRP. Tabel 6: Tarieven rioolheffing
woning met eenpersoonshuishouden woning met meerpersoonshuishouden niet-woning (hoeveelheid afgevoerd water t/m 500 m³) niet-woning (hoeveelheid afgevoerd water 501 m³ - 3.500 m³) niet-woning (hoeveelheid afgevoerd water vanaf 3.500 m³) recreatiebedrijf (per m³)
€ € € € € €
2015 221,00 275,00 275,00 487,00 3.003,00 0,58
€ € € € € €
2016 250,00 311,00 311,00 550,00 3.394,00 0,66
Kostendekkendheid rioolheffing: Rioolheffing: 100,00%
D OVERIGE TARIEVEN • Leges GBA, burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen. De tarieven reisdocumenten worden op basis van art.6 van het Besluit Paspoortgelden gemaximeerd.
Kostendekkendheid leges: De kostendekkendheid van de leges kan op dit moment niet bepaald worden omdat alle doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen zijn komen te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de financiële bijdrage aan de GR ABG, deze bijdrage is nog niet toegerekend aan de diverse producten.
Programmabegroting 2016
45
Gemeente Alphen-Chaam
•
Grafrechten Het uitgangspunt van de tariefstelling in de verordening is dat de tarieven kostendekkend zijn. Ten opzichte van 2015 stijgen de tarieven met 2,0%, dit betreft enkel de algemene indexatie. Kostendekkendheid grafrechten: De kostendekkendheid van de leges kan op dit moment niet bepaald worden doordat alle doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen zijn komen te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de financiële bijdrage aan de GR ABG, deze bijdrage is nog niet toegerekend aan de diverse producten.
•
Leges ruimtelijke ordening Het uitgangspunt van de tariefstelling in de verordening is dat de tarieven kostendekkend zijn. Kostendekkendheid leges: De kostendekkendheid van de leges kan op dit moment niet bepaald worden doordat alle doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen zijn komen te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de financiële bijdrage aan de GR ABG, deze bijdrage is nog niet toegerekend aan de diverse producten.
•
Leges Bouwvergunningen en -meldingen Het uitgangspunt van de tariefstelling in de verordening is dat de tarieven kostendekkend zijn. Kostendekkendheid leges: De kostendekkendheid van de leges kan op dit moment niet bepaald worden doordat alle doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen zijn komen te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de financiële bijdrage aan de GR ABG, deze bijdrage is nog niet toegerekend aan de diverse producten.
•
Marktgelden Het tarief is gebaseerd op het aantal m². Kostendekkendheid leges: De kostendekkendheid van de leges kan op dit moment niet bepaald worden doordat alle doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen zijn komen te vervallen. Hiervoor in de plaats komt de financiële bijdrage aan de GR ABG, deze bijdrage is nog niet toegerekend aan de diverse producten.
•
Toeristenbelasting Sinds het belastingjaar 2008 vormt de verblijfsvergoeding de basis voor de belastingheffing. Voor 2016 blijft het tarief gelijk aan het tarief van 2015 namelijk 3,60% van de verblijfsvergoeding. Als Cittaslowgemeente zal het gemeentebestuur de komende jaren investeren in het verhogen van de kwaliteit van het toeristisch-recreatief profiel van de gemeente.
•
Forensenbelasting In de begroting 2016 is een stijging van de opbrengst forensenbelasting van 1% (=inflatiecorrectie) opgenomen. Tabel 7: Jaartarieven forensenbelasting 2016 Ondergrens Bovengrens € 0 € 40.400 € 40.400 € 101.000 € 101.000 € 167.700 € 167.700 Of meer
Tarief € 268,00 € 348,00 € 456,00 € 587,00
In onderstaande tabel wordt voor een meerpersoonshuishouden met een eigen woning het effect van diverse maatregelen op de woonlasten weergegeven gedurende de periode 2014-2019.
Programmabegroting 2016
46
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel 8: Ontwikkeling woonlastendruk Woonlasten
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Onroerende Zaak Belasting * Afvalstoffenheffing** Rioolheffing ***
€ € €
285 252 265
€ € €
295 259 275
€ € €
305 258 311
€ € €
316 211 321
€ € €
327 214 331
€ € €
330 217 338
Totaal
€
802
€
829
€
874
€
848
€
872
€
885
€
27
€
45
€
26- €
24
€
13
Stijging (absoluut) Stijging (relatief)
3,36%
5,47%
-3,01%
2,83%
1,52%
* Gebaseerd op een tariefstijging van 3,5% in 2016, 3,5% in 2017, 3,5% in 2018 en 1% in 2019. ** De verlaging van de afvalstoffenheffing in 2017 ten opzichte van 2016 wordt veroorzaakt door de nieuwe aanbesteding van de afvalinzameling. *** Gebaseerd op het Gemeentelijk Riolering Plan 2014 – 2018
Kwijtscheldingsbeleid Huishoudens met een inkomen op minimumniveau komen in de gemeente Alphen-Chaam in aanmerking voor kwijtschelding van afvalstoffenheffing en van rioolheffing. Kwijtschelding wordt verleend op basis van 100% van de bijstandsnorm waarbij een vermogenstoets, in het gunstige geval gevolgd door een inkomenstoets, plaatsvindt. Afhankelijk van de uitkomst hiervan worden de woonlasten, met uitzondering van de onroerende zaakbelasting (OZB) geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden. In de begroting 2016 is € 27.000 aan kwijtschelding opgenomen. Vanaf 2010 wordt niet langer kwijtschelding achteraf verleend, maar gedurende het jaar.
Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr.
BK
Omschrijving prioriteit
Meetbare doelstelling
A.1
118
Kostendekkendheid leges
Legestarieven zijn kostendekkend
Programmabegroting 2016
47
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
48
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf B: Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen In de paragraaf weerstandsvermogen wordt inzicht gegeven in de actuele risico’s voor onze gemeente afgezet tegen het beschikbare vermogen om deze risico’s op te kunnen vangen. Beleidsdocumenten - Nota risicomanagement 2015-2020 - Coalitieakkoord 2014-2018 ‘voor de toekomst!’ (2014) Risicoprofiel Het risicoprofiel bestaat uit het totaal van alle geïnventariseerde risico’s. Door aan elk risico een score toe te kennen zijn risico’s te rangschikken en te prioriteren om te managen. De risicoscore wordt bepaald door de formule kans x geldgevolg. In deze paragraaf zijn de tien risico’s met de hoogste score gepresenteerd waarbij de risico’s van de bouwgrondexploitaties niet zijn meegenomen, aangezien hiervoor al een aparte risicoreserve is gevormd waarmee die risico’s zijn afgedekt. De tien grootste risico’s 1. Lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds, door wijziging maatstaven en/of bezuinigingen bij het rijk, leidt tot structureel lagere inkomsten. 2. Verkoop van bouwkavels stagneert waardoor opbrengsten uit het grondbedrijf niet, of later dan gepland, worden gerealiseerd. Dit leidt tot een lager dotatie van middelen vanuit de algemene reserve grondbedrijf aan de algemene reserve van de gemeente. 3. De begrote besparingen van de ABG worden niet (volledig) gerealiseerd. 4. Overheveling van taken en budgetten jeugdzorg van de provincie naar gemeenten leidt tot budgetoverschrijdingen. 5. Overheveling van taken en budgetten van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten naar de Wet maatschappelijke Ondersteuning leidt tot budgetoverschrijdingen. 6. Naheffing van Attero afvalverwerking. 7. Bestekken zijn niet juist of niet volledig. 8. Door teveel initiatieven tegelijk komen belangrijke werkzaamheden en ambities onder druk te staan. 9. Instelling is niet in staat de aan haar verstrekte geldlening terug te betalen. 10. Arbeidsongeschiktheid (ex) bestuurders. Uit strategische overwegingen worden bij de tien gepresenteerde risico’s geen bedragen of percentages vermeld.
Berekening weerstandsvermogen De benodigde weerstandscapaciteit is het bedrag dat nodig is om alle risico’s op te kunnen vangen. Dit bedrag is bepaald op € 1,7 miljoen door een kansberekening uit te voeren op alle in kaart gebrachte risico’s (risicoprofiel). Met dit bedrag worden met 90% zekerheid alle risico’s afgedekt. De beschikbare weerstandscapaciteit is de financiële buffer om tegenvallers op te vangen en bestaat uit vrije reserves waar geen verplichtingen tegenover staan. Concreet is dat de algemene reserve minus de daarop gelegde claims. De prognose van de beschikbare weerstandscapaciteit per 1 januari 2016 bedraagt € 2,32 miljoen.
Programmabegroting 2016
49
Gemeente Alphen-Chaam
Het weerstandsvermogen wordt berekend door de beschikbare weerstandscapaciteit te delen door de benodigde weerstandscapaciteit. Het geprognosticeerde weerstandsvermogen per 1 januari 2016 is dan € 2,32 miljoen / € 1,7 miljoen = 1,36. Volgens de hierna opgenomen waarderingstabel is een weerstandsvermogen van 1,36 “voldoende”. In de nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen is door de raad bepaald dat het weerstandsvermogen tenminste voldoende moet zijn. Waarderingstabel Waarderingscijfer A B C D E F
Ratio weerstandsvermogen > 2,00 1,40 < x ≤ 2,00 1,00 < x ≤ 1,40 0,80 < x ≤ 1,00 0,60 < x ≤ 0,80 ≤ 0,60
Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende
Ontwikkelingen Benodigde weerstandscapaciteit Het financiële beeld voor gemeenten is nog steeds onzeker vanwege de economische situatie, de situatie op de woningmarkt, het wisselende kabinetsbeleid en taken van het rijk en provincie die met bijbehorende (gekorte) budgetten overgeheveld zijn naar gemeenten (decentralisaties). Vanaf 2016 moeten gemeenten vennootschapsbelasting gaan betalen over hun fiscale winst op economische activiteiten. Dit heeft met name impact op de bouwgrondexploitaties. Het daarmee gepaard gaande financiële risico moet in eerste instantie worden opgevangen binnen het grondbedrijf, maar kan uiteindelijk ook gevolgen hebben voor de overheveling van geldmiddelen vanuit de algemene reserve grondbedrijf naar de algemene reserve van de gemeente.
Beschikbare weerstandscapaciteit De belangrijkste geprognosticeerde stortingen in de algemene reserve voor de jaren 2016-2019 zijn: - overheveling vanuit het grondbedrijf € 1,2 miljoen De belangrijkste geprognosticeerde onttrekkingen zijn: - reconstructie wegen € 1,6 miljoen - herinrichting openbare ruimte € 0,3 miljoen Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr. BK Omschrijving prioriteit
Meetbare doelstelling
B.1
Weerstandsvermogen minimaal voldoende in 2016
nvt
Voldoende weerstandsvermogen
Programmabegroting 2016
50
Gemeente Alphen-Chaam
Kengetallen Gemeenten moeten voortaan in hun paragraaf weerstandsvermogen een aantal financiële kengetallen opnemen waardoor met name de gemeenteraad beter inzicht krijgt in de financiële positie van de gemeente. Hierna worden de kengetallen gepresenteerd en kort toegelicht. financiële kengetallen netto schuldquote netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen solvabiliteitsratio ratio grondexploitatie structurele exploitatieruimte ratio woonlasten
werkelijk 31-12-2014
begroting 31-12-2015
begroting 31-12-2016
66% 36% 28% 12% 4% 113%
65% 38% 29% 5% -3% 118%
60% 32% 29% 2% 0% 122%
Netto schuldquote De netto schuldquote geeft inzicht in de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft daarmee ook een indicatie van de rentelasten; hoe hoger de schuldenlast hoe meer rente betaald moet worden. De rentelasten zijn echter ook afhankelijk van de marktrente. Op 31 december 2013 bedroeg de netto schuldquote van Alphen-Chaam 69%, waarmee de 197e plaats werd bezet op de ranglijst van 379 gemeenten. Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte geldleningen Gemeenten nemen vaak geldleningen op die doorgeleend worden aan instellingen, met name woningbouwcorporaties. Om het effect op de schuldenlast van deze doorgeleende (verstrekte) geldleningen te elimineren wordt de “Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte geldleningen” gepresenteerd. Solvabiliteitsratio De solvabiliteitsratio geeft de verhouding van het eigen vermogen (reserves) ten opzichte van het totale vermogen (eigen en vreemd vermogen) weer. Het is een indicatie in hoeverre de gemeente eigen middelen heeft om aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De solvabiliteitsratio is de afgelopen jaren afgenomen, maar lijkt zich nu te stabiliseren. Ratio grondexploitatie Dit kengetal geeft de verhouding weer van de waarde van het grondbezit van de gemeente in verhouding tot de totale baten. Deze gronden moeten nog verkocht worden en vormen daarmee ook een risicofactor voor de gemeente. Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte geeft de structurele financiële ruimte aan die een gemeente heeft om de eigen structurele lasten te dragen. Daarbij worden de structurele exploitatielasten en -baten betrokken, maar ook de structurele mutaties van de reserves. Ratio woonlasten Hier worden de gemiddelde woonlasten van een meerpersoonshuishouden gepresenteerd. Zie hiervoor ook paragraaf A Lokale lasten. De woonlasten in Alphen-Chaam zijn afgezet tegen het gemiddelde van alle Nederlandse gemeenten. Bij de landelijke cijfers worden, conform voorschrift, cijfers van het voorafgaande jaar gebruikt. Dit wordt gedaan omdat anders geen doorlopende reeks kan worden gepresenteerd aangezien de landelijke cijfers van 2016 nog niet bekend zijn.
Programmabegroting 2016
51
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
52
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf C: Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen Het doel van deze paragraaf is meer inzicht te verkrijgen in het onderhoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen. Vooral omdat met het onderhoud van de kapitaalgoederen een substantieel bedrag van de begroting is gemoeid. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de kapitaalgoederen wegen, riolering, water, groen en gebouwen. In deze paragraaf zal per onderwerp worden ingegaan op het beleidskader, de voornemens voor het komend jaar en welke financiële consequenties eraan verbonden zijn. De gemeente Alphen-Chaam heeft een grondoppervlakte van 9.363 hectare. Naast wonen, werken en recreëren heeft de gemeente de zorg voor het beheer van de openbare ruimte en gemeentelijke eigendommen op haar grondgebied. Hiervoor zijn de bovengenoemde kapitaalgoederen nodig. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is mede bepalend voor het beeld van het voorzieningenniveau en de jaarlijkse lasten.
Beleidsdocumenten Het beleid en beheer van de gemeente Alphen-Chaam voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is opgenomen in de volgende documenten: - Landschapsontwikkelingsplan (2008) - Gemeentelijk Verkeer- en Vervoer Plan (GVVP) (2010) - Wegbeheerplan 2015-2019 (2015) - Bosbeleidsvisie geïntegreerd bosbeheer (2011) - Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan Alphen-Chaam 2014-2018 (VGRP) (2013) - Groenvisie (2013) - Meerjarig onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen 2014-2023 (2014) Wegbeheerplan Omschrijving beleidskader In 2015 is het Wegbeheerplan 2015-2019 vastgesteld. Uitgangspunt hierbij is om voor het onderhoudsniveau van de wegen de C.R.O.W.1 Kwaliteit (minimale technische kwaliteit) te bereiken c.q. te behouden. Bij de opstelling van het jaarlijkse uitvoeringsprogramma zal afstemming plaatsvinden met het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan, het Rioleringsplan en het Groenbeheerplan. De wegen worden om het jaar geïnspecteerd. Tijdens de inspectie wordt niet gelet op het gebruik van de weg. Tijdens het opstellen van het onderhoudsplan wordt echter wel gekeken naar het gebruik, de ligging en de verkeersintensiteit van de weg. Wij hanteren geen (in cijfers) uitgesproken kwaliteitsniveau. Wij hanteren de CROW systematiek die uitgaat van minimaal klein onderhoud zodat groot onderhoud kan worden uitgesteld. Wij maken in principe geen verschil tussen onderhoudsniveau in de kern van een dorp of in buitengebieden maar in de praktijk zal een druk bereden weg met scheurvorming veel eerder onderhoud krijgen dan een rustig weggetje achteraf met dezelfde schadebeelden.
1
Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek
Programmabegroting 2016
53
Gemeente Alphen-Chaam
Beleidsvoornemen Net als in 2015 zal in 2016 het planmatig onderhoud aan de wegen plaatsvinden op basis van recente visuele inspecties en het door de Raad vastgestelde Wegbeheerplan 2015-2019. Het groot onderhoud van de Fransebaan zal pas na 2016 in 2 fasen worden uitgevoerd. Tot die tijd zullen noodreparaties worden uitgevoerd om de veiligheid van het verkeer te waarborgen. Met ingang van 2015 is bespaard op de jaarlijkse dotatie aan de voorziening wegen, echter in die mate, dat er voldoende middelen beschikbaar blijven om op een verantwoorde wijze het groot onderhoud aan de wegen te kunnen blijven uitvoeren. Het Wegbeheerplan is hierop afgestemd. Voortgang gepland onderhoud of eventueel achterstallig onderhoud Zoals verwoord in het wegbeheerplan is sprake van achterstallig onderhoud (volgens de CROW normen). Dit achterstallig onderhoud zal in 2019 deels zijn weggewerkt.
Financiële consequenties In 2016 zullen de volgende werkzaamheden plaatsvinden; - onderhoud Schellestraat - reparatie beton asfalt LOG - winterschades - inspectie, voorbereiding, toezicht - onvoorzien
€
390.000 (voorziening)
- herinrichting Engelbertstraat/Nieuwstraat - overig onderhoud asfalt- beton- en elementenverhardingen - onderhoud zandwegen en semi-verhardingen
€ € €
197.000 (algemene reserve) 42.000 (exploitatie) 13.000 (exploitatie)
Vanuit de exploitatiebegroting zal in 2016 een bedrag van € 496.000 aan de voorziening wegen worden toegevoegd.
Programmabegroting 2016
54
Gemeente Alphen-Chaam
Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Omschrijving beleidskader Het Verbreed Gemeentelijke Rioleringsplan (VGRP) is de neerslag van de wettelijke verplichting dat gemeenten dienen te beschikken over een nota waarin de gemeentelijke zorgplicht voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater is vastgelegd. Deze nota bepaalt de normen voor de kwaliteit van het milieu en het onderhoud. Beleidsvoornemens Het beheer en (groot)onderhoud van het gemeentelijk rioleringsstelsel zal in 2016 binnen de kaders van het VGRP 2014-2018 worden uitgevoerd. Uit efficiencyoverwegingen worden toekomstige rioolvervangingen integraal (riolering, wegen en groen) voorbereid. Om te voorkomen dat schoon water naar de rioolwaterzuivering wordt afgevoerd zal bij de uitvoering van deze projecten, daar waar dit mogelijk en financieel verantwoord is, verhard oppervlak worden afgekoppeld. Voortgang gepland onderhoud of eventueel achterstallig onderhoud Per 1 januari 2016 is geen sprake van achterstallig onderhoud. Voor al het in 2015, in het VGRP, geplande onderhoud geldt dat telkens bekeken zal worden of het onderhoud noodzakelijk is of dat bepaalde werkzaamheden verantwoord kunnen worden doorgeschoven. Financiële consequenties In 2016 zijn voor de voorbereiding en uitvoering van diverse projecten de volgende bedragen geraamd: - vervanging riolering Engelbertstraat / Nieuwstraat € 688.000 (activeren, deels ook 2015) - sanering retentiebassin Alphen € 32.000 (activeren) - extra aansluiting bergbezinkbassin Alphen € 21.000 (activeren) Water Omschrijving beleidskader Het beleidskader van het beleidsveld water is opgenomen in het VGRP 2014-2018. Hierin zijn de doelen en maatregelen met betrekking tot gezamenlijke waterthema’s uit het Waterplan, de Stedelijke wateropgave en de Kader Richtlijn Water (KRW) gebundeld en vastgelegd. Beleidsvoornemens Het gemeentelijk waterbeleid zal er op zijn gericht, overeenkomstig de Europese normen, de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater op orde te hebben en gezamenlijk met de andere waterpartners uitvoering te geven aan de in het VGRP opgenomen projecten. Voortgang gepland onderhoud / eventueel achterstallig onderhoud Niet van toepassing Financiële consequenties Niet van toepassing. Meerjarig onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen Omschrijving beleidskader Het beleidskader voor het onderhoud van de diverse gemeentelijke gebouwen is het in 2014 vastgestelde meerjaren onderhoudsplan 2014-2023. Beleidsvoornemens In 2016 zal het planmatig onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen worden uitgevoerd op basis van het meerjaren onderhoudsplan 2014-2023. Voortgang gepland onderhoud / eventueel achterstallig onderhoud Voor al het in 2016, conform het meerjaren onderhoudsplan, geplande onderhoud geldt dat telkens wordt bekeken of het onderhoud noodzakelijk is of dat bepaalde werkzaamheden doorgeschoven kunnen worden.
Programmabegroting 2016
55
Gemeente Alphen-Chaam
Financiële consequenties Op basis van het meerjaren onderhoudsplan zijn de totale kosten voor groot onderhoud in 2016 geraamd op een bedrag van € 105.000. Aan de voorziening groot onderhoud zal in 2015 een bedrag van € 88.000 worden toegevoegd. Groenstructuur- en groenbeheerplan Omschrijving beleidskader Het beleidskader is vastgelegd in de door de raad in 2013 vastgestelde Groenvisie, zijnde een groenbeleids-, groenstructuur- en groenbeheerplan. De groenvisie beoogd een duurzaam en kostenefficiënt groenbeheer. De vastgestelde Groenvisie is bijgesteld omdat het voorgestelde jaarlijkse groenbeheer en de voorgestelde planning voor het uitvoeren van de omvormingsplannen, als gevolg van de in 2015 doorgevoerde bezuinigingen, niet meer haalbaar zijn. De omvormingsplannen worden hierdoor niet uitgevoerd in een periode van circa 6 jaar maar in een periode van circa 12 jaar. Daarnaast is het gehanteerde kwaliteitsniveau voor het groen in de centrumgebieden teruggebracht van A kwaliteit naar B kwaliteit (o.a. onderhoud van boomspiegels, graskanten steken, verwijderen van zwerfvuil en vegen van verhardingen wordt niet of minder uitgevoerd). Voor de overige gebieden blijft de B kwaliteit gelden. Beleidsvoornemens In 2015 zien we, voor wat betreft het plantsoenonderhoud, duidelijk de negatieve effecten van de bezuiniging. In het algemeen is sprake van een versobering en achteruitgang van het onderhoudsniveau van het groen. In de praktijk blijkt duidelijk dat de bezuiniging op het groenonderhoud op sommige plaatsen behoorlijk zichtbaar is en een negatieve uitstraling heeft. Om het groen weer terug te brengen op het niveau van 2014 met een duidelijke A kwaliteit voor de centrumgebieden en B kwaliteit voor de overige gebieden, wordt de raad voorgesteld, de bezuiniging op het onderhoud grotendeels terug te draaien. Hiervoor is een extra budget benodigd van € 28.000 (zie 1e begrotingswijziging). Verder zouden burgerinitiatieven voor het onderhoud meer draagvlak moeten krijgen. Als bij nieuwe plannen burgers meer dan het basisniveau willen, moeten zij zelf bijdragen in het onderhoud. Bijvoorbeeld door het adopteren van boomspiegels of het afsluiten van schoffelcontracten. De bezuiniging op de voorziening groen, van waaruit de omvormingsplannen worden gefinancierd, blijft gehandhaafd. Hierdoor zullen de omvormingsplannen vertraagd worden uitgevoerd. Concreet betekent dit dat eens in de twee jaar een grote omvorming wordt uitgevoerd. Door middel van bewonersbijeenkomsten krijgen inwoners de gelegenheid om beperkt te reageren op de te ontwikkelen plannen. De nieuwe plannen zullen meer sober, eentonig en zonder franje worden aangelegd. Er wordt steeds meer gezocht naar samenwerking en verbinding door burgerparticipatie. In 2016 kunnen er met wijk- en buurtbeheerprojecten enkele pilots worden uitgevoerd. Tevens zal het integraal afstemmen van cultuurtechnische en civieltechnische werken worden voortgezet en verbeterd. Vooral bij projecten waar nieuwe groenrenovaties (beplanting) worden voorgesteld is een goede integrale afstemming met de reconstructie van wegen en riolering noodzakelijk.
Voortgang gepland onderhoud / eventueel achterstallig onderhoud Met het terugdraaien van de bezuiniging op het onderhoud kan het hiervoor geldende beleids- en werkplan, dat op basis van de in juni 2013 vastgestelde Groenvisie is gemaakt, in 2016 volgens het vastgestelde onderhoudsniveau (A kwaliteit in de centrumgebieden en B kwaliteit in de overige gebieden) worden uitgevoerd. Naast het reguliere groenonderhoud staan voor 2016 ook omvormingen gepland.
Programmabegroting 2016
56
Gemeente Alphen-Chaam
Financiële consequenties In 2016 zullen de volgende projecten worden uitgevoerd: - uitvoeren diverse groenrenovaties
€
33.000
Regulier jaarlijks onderhoud: - onderhoud bomen en VTA-inspectie - onderhoud plantsoenen (incl. +28.000 1e begr.wijz.) - gazon’s - overige groenvoorzieningen
€ € € €
66.000 191.000 27.000 10.000
(voorziening)
(exploitatie) (exploitatie) (exploitatie) (exploitatie)
Vanuit de exploitatiebegroting zal in 2016 een bedrag ad € 33.000 aan de voorziening groen worden toegevoegd.
Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr. C.1
BK nvt
Omschrijving prioriteit Onderhoud wegen
Meetbare doelstelling Onderhoud wegen in 2016 conform planning
C.2
nvt
Riolering
C.3
nvt
Openbaar groen
Onderhoud/vervanging riolering conform VGRP in 2016 De beeldkwaliteit in de gehele gemeente zal worden uitgevoerd op basis van beeldkwaliteit A voor de centrumgebieden en beeldkwaliteit B voor de overige gebieden.
Programmabegroting 2016
57
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
58
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf D: Financiering Algemeen Treasury is het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Meer concreet gaat het om: • financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden; • het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, waarbij een tijdelijk overschot tegen een zo hoog mogelijk rendement wordt belegd; • het afdekken van met name rente- en kredietrisico’s. Beleidsdocumenten - Treasurystatuut (2015) Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO) In 2001 is de Wet FIDO in werking getreden. Deze wet schept een bindend kader voor een verantwoordelijke en professionele inrichting van de treasuryfunctie bij decentrale overheden. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is het beheersen van risico’s. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet heeft betrekking op financieringsvormen met een looptijd tot maximaal 1 jaar. De kasgeldlimiet bepaalt het bedrag dat maximaal met kort geld mag worden gefinancierd en wordt berekend op basis van een vast percentage (8,5%) van het begrotingstotaal. Op basis van de begroting 2016 is de kasgeldlimiet voor de gemeente Alphen-Chaam voor 2016 geraamd op € 1,71 miljoen. Naar verwachting zal de kasgeldlimiet in 2016 in één of meerdere kwartalen worden overschreden.
Renterisiconorm De renterisiconorm is direct gerelateerd aan het budgettaire risico. De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal.
Tabel renterisico en renterisiconorm
Basisgegevens renterisiconorm 1 Renteherzieningen op vaste schuld 2 Aflossingen Renterisico (1+2)
Begroot 2015 Begroot 2016 Verschil 1.106.667 1.186.667 80.000 1.106.667 1.186.667 80.000
3 Begrotingstotaal 4 Het bij ministeriël regeling vastgestelde percentage Renterisiconorm (3 x 4) Toets renterisiconorm 5 Ruimte (+) c.q. overschrijding (-)
21.552.386 20% 4.310.477
20.172.024 20% 4.034.405
1.380.362276.072-
3.203.811
2.847.738
356.072-
Bovenstaande tabel laat zien dat de renterisiconorm voor de begroting 2016 € 4.034.405 bedraagt. Gezien het renterisico van € 1.186.667 kan gesteld worden dat de renterisiconorm naar verwachting niet zal worden overschreden.
Programmabegroting 2016
59
Gemeente Alphen-Chaam
Leningsbehoefte en leningenportefeuille In de begroting 2016 is er behoefte aan een lening van € 1,9 miljoen. Deze behoefte zal worden ingevuld met kort vreemd vermogen. Dit kan gedaan worden door het aantrekken van kasgeldleningen of door middel van de rekeningcourant faciliteit op de BNG rekening. Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr.
BK
Omschrijving prioriteit
D.1
nvt
Kasgeldlimiet
D.2
nvt
Renterisiconorm
D.3
nvt
Schatkistbankieren
Programmabegroting 2016
Meetbare doelstelling Kasgeldlimiet maximaal drie opeenvolgende kwartalen overschrijden in 2016 Renterisiconorm niet overschrijden in 2016 In geen enkel kwartaal het maximale bedrag overschrijden
60
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf E: Bedrijfsvoering 8.1 Ambtelijke fusieorganisatie ABG Taakoverdracht ‘Groter worden om klein te blijven’. Nadat hiertoe eind 2013 een bestuurlijke intentie is uitgesproken, gaat per 1 januari 2016 de nieuwe ambtelijke fusieorganisatie ABG van start. Deze gemeenschappelijke regeling vormt vanaf dat moment de nieuwe bedrijfsvoeringsorganisatie (BVO) voor de gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Alle dienstverlenings- en bedrijfsvoeringszaken worden gecentraliseerd in één ambtelijke organisatie ten dienste van de drie gemeentebesturen en van haar inwoners. De drie gemeentesecretarissen vormen de directie van deze organisatie, die daarmee verantwoordelijk worden voor de totale dienstverlening én de integrale bedrijfsvoering. De ABG-organisatie werkt met een eigen begroting en de gemeenten dragen hierin jaarlijks bij middels een op grond van een overeengekomen verdeelsleutel berekende deelnemersbijdrage. Het bestuur van de ABGorganisatie bestaat uit de burgemeesters en de wethouders bedrijfsvoering van de drie gemeenten, die unaniem over de ABG-begroting moeten besluiten. De drie gemeenteraden hebben de mogelijkheid van het indienen van een zienswijze voordat de begroting wordt vastgesteld. 8.2 Bedrijfsvoeringsbudgetten Overheveling van alle bedrijfsvoeringsbudgetten Nagenoeg alle bedrijfsvoeringskosten maken vanaf 2016 onderdeel uit van de ABG-begroting. Uitbestedingsbudgetten, die tot dan toe wellicht op een programma zijn geraamd, maken straks ook onderdeel uit van de ABG-begroting. We dragen vanuit de exploitatiebegroting Alphen-Chaam circa € 6 miljoen bedrijfsvoeringsbudget over aan de ABG-begroting. De twee fusiepartners dragen eveneens hun bedrijfsvoeringsbudgetten over, waardoor de fusieorganisatie van start kan gaan met een totaal jaarbudget van circa € 24 miljoen. Dit budget is bedoeld ter dekking van de volgende kostenposten: 1. Personeelskosten, inclusief niet-projectmatig gefinancierde inhuur, 2. huisvestingskosten, 3. ICT-kosten, 4. ondersteunende/faciliterende kosten, en 5. materiele kosten (tractie). De gemeenteraad heeft als gevolg hiervan geen rechtstreekse zeggenschap meer over deze budgetten. De gemeenteraad beslist in de toekomst wel over de tussen de drie samenwerkende gemeenten te hanteren kostenverdeelsleutel. En heeft het recht elk jaar voor vaststelling van de ABG-begroting een zienswijze in te dienen. In plaats van de gespecificeerde bedrijfsvoeringsbudgetten bevat de begroting van onze gemeente in het vervolg alleen nog de kostenpost ‘deelnemersbijdrage ABG’ van ongeveer dezelfde omvang, te weten circa € 6 miljoen.
Voordelig effect bij realisatie taakstelling Indien de ABG-organisatie de taakstelling realiseert, dan resulteert dit voor de gemeente Gilze en Rijen in een bijdrage aan de ABG-begroting die ongeveer gelijk is aan hun meerjarenraming bedrijfsvoeringskosten, waarin reeds een aanzienlijke taakstelling was opgenomen. Daarmee wordt voldaan aan een belangrijk uitgangspunt dat de bijdrage van de drie afzonderlijke gemeenten aan de begroting 2016 niet tot een (substantieel) nadeel mag leiden ten opzichte van de huidige ramingen bij één van de drie gemeenten. Vanwege de gehanteerde verdeelsleutel kunnen de gemeenten Alphen-Chaam en Baarle-Nassau meeprofiteren van de realisatie door de ABG-organisatie van de taakstelling, opgelegd vanuit de meerjarenraming van Gilze en Rijen, in díe zin dat hun bijdrage aan de ABG-begroting lager uitvalt dan hun huidige meerjarenraming bedrijfsvoeringskosten. Voor de begroting van de gemeente Alphen-Chaam is dit voordelige effect in het volgende overzicht weergegeven.
Programmabegroting 2016
61
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel Effect van realisatie taakstelling ABG op gemeentelijke begroting Alphen-Chaam Begroting 2016
MJR 2017
MJR 2018
Bijdrage aan ABG (o.b.v. verdeelsleutel)
€ 5.742.474
€ 5.668.073
€ 5.706.133
MJR 2015-2018 AC, zoals verwerkt in begroting ABG (inbrengsituatie)
€ 5.932.023
€ 5.963.795
€ 5.982.728
Voordeel (volgens ABG)
€ 189.549
€ 295.722
€ 276.596
Correctie Raadhuis Chaam
Voordeel (volgens A-C)
-€
82.000
-€
€ 107.549
81.000
€ 214.722
-€
MJR 2019 € 5.761.870 niet bekend
80.000
€ 196.596
Toelichting op tabel: correctie Raadhuis Chaam In de MJR 2015-2018 van de gemeente Alphen-Chaam was, in verband met de voorgenomen verkoop van het Raadhuis Chaam, reeds een voordelige stelpost opgenomen om de exploitatielasten van het raadhuis op nul te stellen. Deze stelpost is bij de voorbereiding van de ABG-begroting per vergissing niet meegenomen bij het bepalen van de ‘inbrengsituatie’ van de gemeente Alphen-Chaam. Onze inbreng aan bedrijfsvoeringskosten is feitelijk lager dan door de ABG-organisatie werd aangenomen, met het gevolg dat het volgens de verdeelsleutel becijferde voordeel ten opzichte van de inbrengsituatie minder gunstig uitwerkt dan door de ABG-organisatie in zijn concept meerjarenraming 2016-2019 is gepresenteerd. Belangrijke voorwaarde voor het realiseren van dit voordelig effect is natuurlijk wel dát de directie van de ABG-organisatie alle voorgenomen ombuigingen/besparingen weet te realiseren. Het structureel voordelig effect bedraagt dan voor Alphen-Chaam in de komende drie jaren gemiddeld circa € 170.000 per jaar.
Afrekening maatwerk Naast het voldoen aan de ABG-organisatie van de jaarlijkse deelnemersbijdrage, zal door ons als opdrachtgevende gemeente ook betaald moeten worden voor de personele inzet op grondexploitaties en andere projecten. De personele kosten binnen de deelnemersbijdrage zijn voor deze component gecorrigeerd vanuit de insteek dat deze inzet van personele capaciteit als maatwerk aan de drie opdrachtgevende gemeenten wordt geleverd. En dus middels maatwerkfacturatie zal moeten worden voldaan. De dekking voor deze kosten wordt gevonden in de kredieten die door de gemeenteraad voor deze projecten beschikbaar worden gesteld. Bij elke maatwerkopdracht aan de ABG hoort dus een krediet dat tevens voorziet in de dekking van de personele inzet. De directie van de ABG zal hiervoor vooraf een offerte op basis van fixed price afgeven. 8.3 Personeel en Organisatie Per 1 januari 2016 treden nagenoeg alle medewerkers van de drie gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen uit dienst van hun gemeente om tezelfdertijd in dienst te treden van de ambtelijke fusieorganisatie ABG. Vanaf dat moment gelden voor hen de arbeidsvoorwaarden van de ABG-organisatie en zal één gezamenlijke personeels- en salarisadministratie worden gevoerd. Als gemeente zullen we onze eigen personeels- en salarisadministratie blijven voeren, te weten voor raadsleden, burgemeester en wethouders, de gemeentesecretaris en de griffier. Aangezien de gemeentesecretaris tevens de functie van directielid van de ABG-organisatie vervult, wordt deze voor dit deel van de functie gedetacheerd bij de ABG-organisatie met doorbelasting van de gemoeide salarislast. De gemeente Alphen-Chaam is volgend in het arbeidsvoorwaardenbeleid van de ABG-organisatie.
Programmabegroting 2016
62
Gemeente Alphen-Chaam
8.4 Financiën en Planning & Control De bedrijfsvoeringsbudgetten zijn ingaande 2016 overgedragen aan de ABG-organisatie. Deze vormen circa 25% van onze oorspronkelijke begroting. Als gemeente zullen we dus een substantiële eigen begroting blijven uitvoeren. Met name alle beleidsgerelateerde budgetten blijven in de gemeentebegroting achter, evenals alle bronnen van inkomsten. De financieel-administratieve, evenals de planning & control werkzaamheden, worden door de ABG-medewerkers verricht. Om deze werkzaamheden efficiënt en effectief te laten verlopen wordt voorgesteld om de financiële verordening en de (accountants)controleverordening van de drie gemeenten en die van de ABG-organisatie zoveel mogelijk te harmoniseren. Op grond van de budgethoudersregeling en de regeling mandatering zijn ABG-medewerkers in hun rol van budgethouder (domeinmanagers) of uitvoerend budgetbeheerder (aangewezen medewerkers) gemachtigd tot het doen van bestedingen ten laste van de gemeentebegroting. 8.5 Huisvesting Als gemeente behouden we ons eigen gemeentekantoor in de kern Alphen. Van hieruit zullen de medewerkers van de ABG-organisatie hun werkzaamheden verrichten ten dienste van het bestuur en de burgers van onze gemeente. De medewerkers zijn per 1 januari 2016 binnen hun nieuwe team actief vanuit hun uitvalsbasis in één van de drie gemeentekantoren. In het belang van een optimale dienstverlening en bedrijfsvoering zullen sommige clusters een hoofdzakelijk vaste bezetting kennen op één van de drie locaties; de meeste clusters zullen evenwel een deels vaste bezetting kennen op één locatie, maar tevens een adequate flexibele aanwezigheid op de andere twee locaties. Het gemeentekantoor blijft in eigendom van de gemeente en wordt voor gebruik aan de ABG-organisatie beschikbaar gesteld. Wegens de voorgenomen verkoop van het Raadhuis Chaam moet een alternatieve vergaderlocatie voor de gemeenteraad worden ingericht. 8.6 Inkoop en aanbesteding In het kader van doelmatig en efficiënt werken, wordt ingaande 2016 één geharmoniseerd inkoop- en aanbestedingsbeleid voor de drie gemeenten en de ABG-organisatie voorgesteld. In dit uniforme Inkoop- en aanbestedingsbeleid wordt het inkoopproces, na vaststelling door zowel de gemeenteraden als het bestuur van de ABG-organisatie, inzichtelijk en transparant gemaakt door de doelstellingen, uitgangspunten en kaders te schetsen waarbinnen inkoop gaat plaatsvinden. Met dit inkoop- en aanbestedingsbeleid moeten de volgende doelstellingen worden gerealiseerd: • rechtmatig en doelmatig inkopen zodat gemeenschapsgelden op controleerbare en verantwoorde wijze worden aangewend en besteed • een integere, betrouwbare, zakelijke en professionele inkoper en opdrachtgever zijn • inkopen tegen de meest optimale (integrale) prijs kwaliteit verhouding • een continue positieve bijdrage leveren aan het gehele prestatieniveau van de gemeenten en de ABGorganisatie • een administratieve lastenverlichting voor zowel onszelf als voor ondernemers Daarbij gelden de volgende uitgangspunten:
Programmabegroting 2016
63
Gemeente Alphen-Chaam
De vertaling van deze doelstellingen en uitgangspunten naar het inkoopproces is verwoord in het Inkoophandboek van de gemeente en de ABG-organisatie. Hierin wordt beschreven wat verwacht wordt als er iets gekocht moet worden. Dit handboek is voor intern gebruik en is ter vaststelling door het college en de directie van de ABG-organisatie.
Programmabegroting 2016
64
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf F: Verbonden partijen Algemeen Soms kunnen gemeenten taken gezamenlijk met andere gemeenten effectiever en efficiënter uitvoeren dan alleen. In de loop der jaren is dan ook een groot aantal samenwerkingsverbanden ontstaan die gemeentelijke taken overnemen maar waarvoor de afzonderlijke gemeenten wel verantwoordelijk blijven. Niet elk samenwerkingsverband is een verbonden partij. Bij een verbonden partij heeft de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang. Een bestuurlijk belang wil zeggen dat zij een zetel in het bestuur of stemrecht heeft. Een financieel belang wil zeggen dat de gemeente geldmiddelen ter beschikking stelt aan de verbonden partij. Beleidsdocumenten - Nota verbonden partijen (2015) Visie De gemeente Alphen-Chaam heeft een positieve houding ten aanzien van samenwerken met andere gemeenten en organisaties. Samenwerkingsverbanden kunnen belangrijke voordelen opleveren met betrekking tot kosten, doelmatigheid en kwaliteit van de te leveren producten. Individuele gemeenten zijn soms te klein om kwalitatief goede producten tegen een acceptabele kostprijs te leveren. Samenwerking kan zich uitstrekken over alle beleidsterreinen (programma’s) en op het gebied van de bedrijfsvoering en kan daarbij diverse vormen aannemen (openbaar lichaam, gemeenschappelijke regeling, centrumgemeente etc.). Soms zijn verbonden partijen wettelijk voorgeschreven zoals de veiligheidsregio. Voor het aangaan van een verbonden partij moet aan de volgende criteria worden voldaan: 1. Er is sprake van een publiek belang. 2. Het publieke belang kan niet goed behartigd worden door middel van subsidies, regelgeving, toezicht of het inkopen van diensten of producten. 3. Een verbonden partij is de beste organisatievorm om de taken uit te voeren. 4. De (financiële) risico’s die gepaard gaan met het aangaan van een verbonden partij staan in een redelijke verhouding tot het te dienen publieke belang.
Programmabegroting 2016
65
Gemeente Alphen-Chaam
Overzicht verbonden partijen In het Besluit Begroten en Verantwoorden is voorgeschreven dat gemeenten in de paragraaf verbonden partijen een overzicht van de verbonden partijen opnemen met een aantal financiële gegevens. Hierbij treft u dit overzicht aan. nr naam
vestigingsplaats
bijdrage 2016
eigen eigen vreemd vreemd vermogen vermogen vermogen vermogen per per per per 1-1-2016 31-12-2016 1-1-2016 31-12-2016
resultaat 2016
1 GR Regio West-Brabant
Etten-Leur
52.102
286.000
286.000
11.935.000
11.935.000
0
2 GR Veiligheidsregio Midden- en West Brabant
Breda
554.677
17.541.975
16.069.320
49.095.481
53.747.927
0
3 GR GGD West Brabant
Breda
180.898
3.831.000
3.630.000
12.453.000
12.045.000
0
4 GR Regionale Ambulance Voorziening Brabant MWN
Den Bosch
0
10.022.000
9.767.000
31.367.000
32.330.000
5 GR Diamant groep Tilburg
Tilburg
830.622
2.890.000
2.674.000
18.500.000
18.500.000
6 OVK Milieustraat Baarle-Nassau / Hertog / Alphen-Chaam
Baarle-Nassau
112.211
nvt
nvt
nvt
nvt
7 GR Belastingsamenwerking West-Brabant
Etten-Leur
456.000
-310.000
-160.000
820.000
1.660.000
160.000 N
8 GR Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant
Tilburg
209.990
915.000
921.000
3.442.000
2.528.000
6.000 V
9 GR Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant
Breda
34.819
130.979
0
1.000.000
1.000.000
0
10 GR Nazorg gesloten stortplaatsen Bavel-Dorst en Zevenbergen
Breda
0
1.134.000
1.134.000
50.000
50.000
0
11 GR ABG
Alphen
5.742.474
onbekend
onbekend
onbekend
onbekend
0
12 Intergas Holding B.V.
Oosterhout
0
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
13 Brabant water N.V.
Den Bosch
0
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
0 445.000 V nvt
Naast verbonden partijen participeert Alphen-Chaam nog in diverse andere samenwerkingsverbanden die echter niet voldoen aan het hiervoor beschreven criterium van een verbonden partij (bestuurlijk en financieel belang).
Ontwikkelingen Op 1 januari 2016 start de ambtelijke fusieorganisatie ABG. Dit is een gemeenschappelijke regeling die ook in voorgaand overzicht is opgenomen. Bij het opstellen van de begroting waren de gegevens over het eigen en vreemd vermogen nog niet bekend. Dat zal naar verwachting in 2016 bekend worden als duidelijk wordt welke activa en passiva vanuit de gemeenten worden overgedragen aan de ABG. Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr. BK Omschrijving prioriteit F.1
Nvt
Meetbare doelstelling
Financiële positie verbonden partijen Geen financiële tekorten verbonden partijen in 2016
Programmabegroting 2016
66
Gemeente Alphen-Chaam
Paragraaf G: Grondbeleid Algemeen Het grondbeleid heeft een grote financiële impact. Naast grote uitgaven kan sprake zijn van grote financiële risico’s. Het grondbeleid heeft grote invloed op het terrein van de ruimtelijke ordening binnen de gemeente maar kan tevens als instrument worden ingezet bij andere gemeentelijke beleidsprogramma’s zoals bij de programma’s Ruimtelijke ontwikkeling, Openbare ruimte en Inkomen, werk en zorg. Op grond van de grondexploitatiewet, die per 1 juli 2008 van kracht is geworden, hebben gemeenten meer instrumenten gekregen om publiekrechtelijk kosten te verhalen. In plaats van een bevoegdheid is vanaf 1 juli 2008 sprake van een gemeentelijke plicht om de grondexploitatiekosten te verhalen. Dit kan middels overeenkomsten of door middel van het exploitatieplan. Beleidsdocumenten - Nota grondbeleid (2014) (De gemeente is voornemens de nota grondbeleid in 2015 nog op enkele punten te actualiseren) - Weerstandscapaciteit grondbedrijf (2013) (De benodigde weerstandscapaciteit zal in 2015 nog opnieuw worden bepaald) Prognose resultaten grondbedrijf Bij de grondexploitaties kan bij de afronding, in 2016 of later, een verlies op eindwaarde optreden. Op basis van de actualisatie in februari 2015 betreft het hier alleen het complex “Keizershof”. Conform de regelgeving vanuit het BBV is voor de verliesgevende exploitatie een voorziening gevormd. Dit verlies heeft dan ook geen invloed meer op het saldo van de algemene reserve bouwgrondexploitaties. De exploitatie “Keizershof“ wordt in 2016 afgesloten. Winstneming Het uitgangspunt bij de ontwikkeling van locaties is te komen tot een minimaal sluitende grondexploitatie. Bij een eventueel positief resultaat komen de volgende vragen aan de orde: - Wanneer wordt eventueel gerealiseerde winst daadwerkelijk genomen? - Welke bestemming wordt hieraan gegeven? Winstneming zal plaatvinden op basis van de in de nota grondbeleid geformuleerde criteria. Het beleid is om positieve resultaten toe te voegen aan de Algemene reserve grondbedrijf. In 2016 worden drie exploitaties met winst afgesloten. Dit betreft: “De Ligt III”, “Gemeentewerf Chaam”, en “Dorpshart Galder”. Op basis van de in februari 2015 geactualiseerde exploitaties gelden de volgende winstverwachtingen:
Programmabegroting 2016
67
Gemeente Alphen-Chaam
Complex
Verwacht resultaat (netto contante waarde)
Jaar afsluiting
€ € € € € €
1.861.000 170.000 653.000 30.000 213.000 348.000
2019 2016 2019 2016 2016 2028
-/- € €
9.000 5.000
2016 2017
In exploitatie De Ligt II, fase 2 + 3 De Ligt III Den Brabander, terpen Gemeentewerf Chaam Dorpshart Galder Bollemeer Particuliere ontwikkelingen (in exploitatie) Keizershof Den Brabander, fase 3 Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) Nieuwstraat 27 Centrumplan Chaam, fase 2 De Ligt IV De Landerij, fase 2 Goedentijd 21B Heerebeemd, fase 2 Totale boekwaarde (NIEGG)
onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend -/- € 39.000
Saldo verliesgevende complexen incl. boekwaarde NIEGG (t.l.v. voorzien.) Totaal
€
Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend
48.000
€ 3.280.000
In 2016 zullen de volgende complexen in exploitatie zijn:
Alphen
Chaam
Galder
De Ligt II, fase 2 +3
Den Brabander, terpen
Dorpshart Galder
De Ligt III
Gemeentewerf
Bollemeer
De Ligt IV
Centrumplan Chaam fase 2
Nieuwveldweg 2
Keizershof Den Brabander, fase 3
Nieuwe complexen Centrumplan Chaam, fase 2 Per 31 december 2014 staat dit complex gewaardeerd onder de Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG). Nadat de overeenkomst is vastgesteld zal dit complex in 2015 in exploitatie worden genomen. De Ligt IV In 2015 heeft de gemeente deze gronden aangekocht. Nadat de raad de grondexploitatie heeft vastgesteld zal dit complex in 2015 in exploitatie worden genomen. Nieuwveldweg 2 In 2015 worden aan deze locatie voor het eerst kosten toegerekend. De exploitatieovereenkomst is nagenoeg rond en zal vermoedelijk in 2015 worden ondertekend. Na ondertekening van de overeenkomst wordt het complex in exploitatie genomen.
Programmabegroting 2016
68
Gemeente Alphen-Chaam
Nieuwstraat 27 Per 31 december 2014 staat dit complex gewaardeerd onder de Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG). Nog geen overeenkomst, afsluiten overeenkomst is afhankelijk van woningbouwplanning en -prognose. Goedentijd 21b Per 31 december 2014 staat dit complex gewaardeerd onder de Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG). Nog geen overeenkomst, afsluiten overeenkomst is afhankelijk van woningbouwplanning en -prognose. Heerebeemd, fase 2 Per 31 december 2014 staat dit complex gewaardeerd onder de Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG). Nog geen overeenkomst, afsluiten overeenkomst is afhankelijk van woningbouwplanning en -prognose. De Landerij, fase 2 Per 31 december 2014 staat dit complex gewaardeerd onder de Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG). Nog geen overeenkomst, afsluiten overeenkomst is afhankelijk van woningbouwplanning en -prognose.
Reserves grondbedrijf De Algemene reserve grondbedrijf dient in de huidige opzet als weerstandscapaciteit ter dekking van de algemene risico’s vanuit de grondexploitatie. Het saldo van de algemene reserve van het grondbedrijf bedraagt per 1 januari 2016 naar verwachting € 570.000. In juni 2013 heeft de raad besloten om de maximale hoogte van het weerstandscapaciteit te bepalen op € 570.000. Indien het saldo van de Algemene reserve grondbedrijf hoger is dan € 570.000 vindt overheveling van middelen naar de algemene reserve van de gewone dienst plaats. Het saldo van de algemene reserve grondbedrijf kan op enig moment lager zijn dan € 570.000 omdat bepaalde risico’s tot afboeking hebben geleid. De raad heeft dan ook besloten geen minimaal saldo voor de algemene reserve grondbedrijf vast te stellen. Daarnaast beschikt de gemeente over een reserve bovenwijkse voorzieningen. Deze reserve heeft als doel de uitgaven- en inkomstenstromen te spreiden die betrekking hebben op activiteiten die het niveau van een complexexploitatie overstijgen. Deze reserve wordt gevoed door in de diverse grondexploitaties hiervoor dotaties op te nemen. Deze reserve heeft per 1 januari 2016 een verwacht saldo van € 142.000. Na de in 2016 geraamde toevoegingen en onttrekkingen bedraagt het verwachte saldo van deze reserve per 31 december 2016 € 164.000. Naast bovengenoemde reserves bestaan nog twee reserves ten behoeve van natuurcompensatie en beeldende kunst/archeologie. De geraamde stand van deze reserves per 31 december 2016 bedraagt respectievelijk € 64.000 en € 18.000. Voornemen tot herziening verslaggevingsregels grondexploitaties in het BBV per 1 januari 2016 De commissie BBV is voornemens de regelgeving met betrekking tot de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties op een aantal punten te wijzigen. Onder andere de forse afboekingen op grondposities in de afgelopen jaren door gemeenten hebben hiervoor de aanleiding gevormd. Daarnaast is de afbakening mede van belang in het kader van de aankomende vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten. Met de voorgenomen wijzigingen is in de begroting 2016 nog geen rekening gehouden. De voorgenomen wijzigingen zullen ook financiële gevolgen hebben. In de toekomst kunnen, op basis van de voorgenomen wijzigingen, minder kosten en rente worden toegerekend aan het grondbedrijf. Deze kosten zullen dan gedragen moeten worden binnen de reguliere exploitatie. Dit heeft een gunstige uitwerking op de resultaten binnen het grondbedrijf.
Programmabegroting 2016
69
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel te bereiken resultaten en effecten Nr. BK Omschrijving prioriteit
Meetbare doelstelling
G.1
Risicoreserve grondbedrijf bedraagt op 31-12-2016 € 570.000
nvt
Financiële beheersbaarheid
Programmabegroting 2016
70
Gemeente Alphen-Chaam
3. Financiële positie
Programmabegroting 2016
71
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
72
Gemeente Alphen-Chaam
3.1 Toelichting overzicht baten en lasten Resultaat begroting In het overzicht lasten en baten zijn de bedragen per programma opgenomen van de jaarrekening 2014, de begroting 2015 inclusief de verwerkte begrotingswijzigingen t/m augustus 2014 en de begrotingsramingen voor 2016 t/m 2019. De meerjarenramingen voor 2016 t/m 2019 geven een indicatie van de financiële situatie voor de komende jaren, gebaseerd op de huidige inzichten en uitgangspunten. In deze cijfers is nog geen rekening gehouden met het financiële effect van de septembercirculaire. Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat het saldo van baten en lasten en het resultaat separaat worden gepresenteerd. In het resultaat zijn ook de voorgestelde onttrekkingen en/of toevoegingen aan de reserves verwerkt. De reden hiervoor is dat gemeenten bij de begroting moeten kunnen bepalen of ze reserves willen vormen voor de toekomst en/of bestaande reserves willen aanwenden. De primaire meerjarenbegroting 2016-2019 is sluitend. Voor 2016 wordt een positief resultaat verwacht van € 124.000, voor 2017 een positief resultaat van € 268.000, voor 2018 een positief resultaat van € 342.000 en voor 2019 een positief resultaat van € 373.000. In de meerjarenbegroting 2016-2019 is rekening gehouden met een stijging van de OZB zoals in onderstaande tabel is weergegeven.
Omschrijving Eigenaren woningen Eigenaren niet-woningen Gebruikers niet-woningen
2016 +3,5% +3,5% +3,5%
2017 +3,5% +3,5% +3,5%
2018 +3,5% +3,5% +3,5%
2019 +1% +1% +1%
Uitgangspunten De raad is door middel van de Perspectiefnota 2016 geïnformeerd over de uitgangspunten van het financiële beleid waarop de begroting 2016 is gebaseerd. Deze uitgangspunten zijn in sommige opzichten van algemene aard waardoor een aanvullende toelichting hier op zijn plaats is. De ramingen van 2016 zijn, waar mogelijk, gebaseerd op actuele gegevens (aantallen en (contractuele) prijzen). De budgetten zijn voor de jaren 2016 tot en met 2019 verhoogd met 1% ter compensatie van de prijsontwikkeling. Bij de berekening van het totale gemeentefonds is voor het jaar 2016, ter compensatie van de prijsontwikkeling (BBP), rekening gehouden met 0,8% en voor de jaren 2017 t/m 2019 met 0,5%. In afwijking van de door de raad vastgestelde nota subsidiebeleid, is voor een aantal subsidies gedurende de jaren 2016 t/m 2019 de 0-lijn gehanteerd. Op basis van de nota zouden de subsidies telkens met het in de begroting gehanteerde inflatiepercentage verhoogd moeten worden, ter compensatie van de loon- en prijsontwikkeling. Voor enkele subsidies geldt dat deze (contractueel) wel zijn gecorrigeerd voor de inflatie. Voor de interne rentetoerekening aan de vaste activa wordt een percentage van 5% gehanteerd. Daarnaast wordt, voor een aantal activa, een vast rentepercentage gehanteerd. Het betreft hier de activa die deel uit maken van gesloten exploitaties (grondbedrijf 4% en riolering 4%). Voor nieuw aan te trekken geldleningen is een rentepercentage van 4% gehanteerd. De stortingen in de (onderhouds)voorzieningen zijn gebaseerd op de meest recente beheerplannen.
Programmabegroting 2016
73
Gemeente Alphen-Chaam
Incidentele baten en lasten In de begroting wordt structureel de stelpost “onvoorziene lasten” opgenomen. Deze stelpost kan aangewend worden voor zowel incidentele als structurele lasten waarmee in het begrotingsjaar geen rekening is gehouden. Zoals in tabel 1 wordt aangegeven, is in 2016 nog een bedrag van € 60.000 vrij beschikbaar.
In de 1e begrotingswijziging worden nog twee bedragen ten laste van de stelpost “onvoorziene lasten” gebracht waarna een vrij beschikbaar saldo resteert van € 35.000. Tabel 1 Stelpost “onvoorziene lasten” Omschrijving
Bedrag
Raming primaire begroting 2016
€ 80.000
- tegemoetkomingsregeling dubbele woonlasten burgemeester
€ 20.000 -
Restantbudget
€ 60.000
In tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de eenmalige lasten en baten zoals deze in de meerjarenbegroting zijn opgenomen. Deze worden onttrokken of toegevoegd aan een reserve. In Tabel 3 worden de posten weergegeven die invloed hebben op het uiteindelijke structurele begrotingssaldo, zoals dat door de provincie bepaald wordt in het kader van het financieel toezicht. Tabel 2 Eenmalige lasten en baten t.l.v. of t.g.v. reserves Omschrijving
P
Incidentele lasten t.l.v. reserves Ambtelijke samenwerking (ABG) Actualiseren bestemmingsplannen bebouwde kom Project "Herinrichting Engelbertstraat/Nieuwstraat" Project "Herinrichting Withagen" Project "Reconstructie Fransebaan" Project "Herinrichting Blokkenweide" Project "Herinrichting Zandstraat/Chaamseweg" Project "Reconstructie Rielseweg" Project "Herinrichting Elsakkerpad" Project "Uitloopgebieden dorpsranden" Onderhoud "De Leeuwerik" Kunstwerk De Ligt Kunstwerk Den Brabander Wet Inburgering Nieuwkomers Bijdrage groen-blauwe diensten
1 2 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 5 5
Totaal: Incidentel baten t.g.v. voorzieningen Toevoeging voorziening "kwaliteitsverbetering"
5 Totaal:
Incidentele baten t.g.v. reserves Verkoopopbrengst aandelen Intergas
7 Totaal:
Programmabegroting 2016
2016 € €
2017
2018
2019
100.000 €
50.000
55.000 435.000 € € € €
860.000 78.000 147.000 315.000
197.000 € €
€ € €
€ €
20.000 14.462 € € € 16.111 20.000 €
€
367.573 €
€
300.000
€
300.000 €
€
120.000
€
120.000 €
74
15.072 € 7.000 7.000
12.462 €
20.000 539.072 € 1.462.462 €
Dekking
Algemene reserve Bestemmingsreserve Algemene reserve Algemene reserve Algemene reserve Algemene reserve Algemene reserve Algemene reserve 42.176 Algemene reserve Bestemmingsreserve 17.087 Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve 59.263
Voorziening - €
- €
-
- €
- €
-
Algemene reserve
Gemeente Alphen-Chaam
Tabel 3 Lasten en baten met bijzondere dekking Omschrijving
Begrotingssaldo meerjarenraming Incidentele lasten met structurele dekking Tegemoetkomingsreg. dubb. woonlasten burgemeester Project "samen sterk in het buitengebied" Restant stelpost onvoorziene lasten (50% incidenteel) Subtotaal:
1 2 7
2016
2017
2018
2019
Dekking
€
124.491 €
268.089 €
342.222 €
372.755
€ € € €
20.000 7.575 20.000 € 47.575 €
40.000 € 40.000 €
40.000 € 40.000 €
€
- €
- €
- €
-
€
- €
- €
- €
-
€ €
2.583 € 2.583 €
€ 950 € 950 €
40.000 € 14.950 € 54.950 €
20.000 950 20.950
€
169.483 €
307.139 €
327.272 €
391.805
Exploitatiebegroting Exploitatiebegroting 40.000 Exploitatiebegroting 40.000
Incidentele baten Niet van toepassing
Exploitatiebegroting
Structurele lasten (aflopend a.g.v. bezuinigingen) Niet van toepassing Subtotaal: Onderuitputting kapitaallasten Rente nieuwe geldleningen (half jaar) Afschrijvingen nieuwe investeringen (lineair)
Exploitatiebegroting
7 K Subtotaal:
Structureel begrotingssaldo meerjarenraming
Tabel 3a Lasten en baten met bijzondere dekking (inclusief 1e begrotingswijziging) Omschrijving
2016
Begrotingssaldo meerjarenraming Incidentele lasten met structurele dekking Tegemoetkomingsreg. dubb. woonlasten burgemeester Project "samen sterk in het buitengebied" Actualisatie geurverordening Implementatie nieuw minimabeleid Restant stelpost onvoorziene lasten (50% incidenteel) Subtotaal:
1 2 3 5 7
2017
2018
2019
Dekking
205.000 €
354.000 €
398.000
€
62.000 €
€ € € €
20.000 7.575 10.000 15.000
€
€ 52.575 €
40.000 € 40.000 €
40.000 € 40.000 €
€
- €
- €
- €
-
€
- €
- €
- €
-
€ €
2.583 € 2.583 €
€ 950 € 950 €
40.000 € 14.950 € 54.950 €
20.000 950 20.950
€
111.992 €
244.050 €
339.050 €
417.050
Exploitatiebegroting Exploitatiebegroting
40.000 Exploitatiebegroting 40.000
Incidentele baten Niet van toepassing
Exploitatiebegroting
Structurele lasten (aflopend a.g.v. bezuinigingen) Niet van toepassing Subtotaal: Onderuitputting kapitaallasten Rente nieuwe geldleningen (half jaar) Afschrijvingen nieuwe investeringen (lineair)
7 K Subtotaal:
Structureel begrotingssaldo meerjarenraming
Programmabegroting 2016
Exploitatiebegroting
75
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
76
Gemeente Alphen-Chaam
3.2 Overzicht baten en lasten Nr. Prog.
O mschrijving
1. Bestuur, L dienstverlening B en veiligheid L B
Be gr. 2017
Begr. 2018
Begr. 2019
2.878.401 197.580
6.563.863 221.101
6.495.654 223.312
6.551.004 225.545
6.609.492 227.801
incidenteel incidenteel
90.600
200.000
120.000
0
0
0
saldo baten/laste n
2.735.522
2.880.821
6.462.762
6.272.342
6.325.459
6.381.691
toevoeging reserve onttrekking reserve
263 192.839
268.516
168.593
68.593
68.593
68.593
re sultaat
2.542.946
2.612.305
6.294.169
6.203.749
6.256.866
6.313.098
L B
structureel structureel
1.243.797 704.252
1.245.776 413.276
211.542 447.608
206.566 447.631
197.633 448.685
190.669 449.666
L B
incidenteel incidenteel
73.400 415.000
97.500
7.575
0
50.000
0
saldo baten/laste n
197.945
930.000
-228.491
-241.064
-201.052
-258.997
toevoeging reserve onttrekking reserve
420.000
5.000 90.000
5.000 0
5.000 0
5.000 50.000
5.000 0
re sultaat
617.945
845.000
-223.491
-236.064
-246.052
-253.997
L B
structureel structureel
1.179.149 1.311.573
1.383.798 1.929.588
392.088 890.928
452.100 895.724
157.820 1.345.340
311.954 393.671
L B
incidenteel incidenteel saldo baten/laste n
-132.424
-545.790
-498.840
-443.624
-1.187.520
-81.717
toevoeging reserve onttrekking reserve
413.581 281.157
928.790 383.000
498.840
443.624
1.187.520
81.717
re sultaat
0
0
0
0
0
0
L B
structureel structureel
4.548.371 2.224.408
4.561.903 2.228.655
3.546.263 2.393.279
3.599.650 2.441.123
3.662.321 2.498.098
3.715.986 2.545.962
L B
incidenteel incidenteel
650.900 25.000
493.983
217.000
490.000
1.400.000
42.176
saldo baten/laste n
2.949.863
2.827.231
1.369.984
1.648.527
2.564.223
1.212.200
toevoeging reserve onttrekking reserve
795.059
696.247
219.000
491.000
1.400.000
42.176
2.154.804
2.130.984
1.150.984
1.157.527
1.164.223
1.170.024
L B
3. Openbare ruimte
Begr. 2016
2.852.379 207.457
L B
2. Grondexploitaties
Begr. 2015
structureel structureel
L B
2. Ruimtelijke ontwikkeling
Rek. 2014
L B
re sultaat
Programmabegroting 2016
77
Gemeente Alphen-Chaam
Nr. Prog. 4. Vrije tijd
O mschrijving
Be gr. 2017 521.291 48.761
Be gr. 2018 514.004 48.963
Be gr. 2019 508.047 49.452
L B
incidenteel incidenteel
37.700
61.927
14.462
29.072
12.462
17.087
saldo bate n/laste n
819.125
787.098
491.358
501.602
477.504
475.682
toevoeging reserve onttrekking reserve
22.324 35.395
69.927
14.462
29.072
12.462
17.087
re sultaat
806.054
717.171
476.896
472.530
465.042
458.595
L B
structureel structureel
4.579.114 2.222.540
6.022.834 1.359.616
4.661.755 1.348.474
4.580.348 1.348.767
4.487.782 1.347.831
4.461.697 1.349.497
L B
incidenteel incidenteel
290.300 40.400
375.200 200.000
336.111 300.000
20.000 0
0 0
0 0
saldo bate n/laste n
2.606.474
4.838.418
3.349.392
3.251.581
3.139.951
3.112.200
toevoeging reserve onttrekking reserve
261.741
170.000
0 36.111
0 20.000
0 0
0 0
re sultaat
2.344.733
4.668.418
3.313.281
3.231.581
3.139.951
3.112.200
L B
structureel structureel
1.251.304 63.344
2.482.685 64.201
2.308.068 63.636
2.274.100 63.813
2.266.148 63.992
2.263.620 64.173
L B
incidenteel incidenteel
4.000
saldo bate n/laste n
61.900 128.800 , 1.121.060
2.422.484
2.244.432
2.210.287
2.202.156
2.199.447
toevoeging reserve onttrekking reserve
100.000 4.662
L B
7. Financiën
Be gr. 2016 525.440 48.544
structureel structureel
L B
6. Jeugd en onderwijs
Be gr. 2015 774.284 49.113
L B
L B
5. Inkomen, werk en zorg
Re k. 2014 828.717 47.292
re sultaat
1.216.398
2.422.484
2.244.432
2.210.287
2.202.156
2.199.447
L B
structureel structureel
420.184 10.956.964
300.342 13.177.386
178.206 13.521.686
197.901 13.468.319
239.393 13.526.519
220.850 13.555.689
L B
incidenteel incidenteel
-190.400
0
120.000
0
0
saldo bate n/laste n -10.346.380 -12.877.044 -13.343.480 -13.390.417 -13.287.126 -13.334.839 L B
toevoeging reserve onttrekking reserve re sultaat
∗
633.310 731.295
*
255.281
461.320 498.602
526.104 443.386
1.150.000 1.187.282
44.197 81.479
-10.444.365 -13.132.325 -13.380.762 -13.307.699 -13.324.408 -13.372.121
Inclusief onttrekkingen kostenplaatsen
Programmabegroting 2016
78
Gemeente Alphen-Chaam
Nr. Prog.
O mschrijving
totaal L B
Rek. 2014
Begr. 2015
Begr. 2016
Be gr. 2017
Be gr. 2018
Begr. 2019
saldo baten/lasten
-48.815
1.263.218
-152.883
-190.766
33.595
-294.334
toevoeging reserve onttrekking reserve
1.589.478 2.302.148
933.790 1.932.971
965.160 936.768
974.728 1.052.051
2.342.520 2.718.337
130.914 209.335
resultaat
-761.485
264.037
-124.491
-268.089
-342.222
-372.755
Programmabegroting 2016
79
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
80
Gemeente Alphen-Chaam
3.3 Toelichting financiële positie Begrotingsevenwicht Volgens artikel 203 van de Gemeentewet dient de gemeentebegroting in evenwicht te zijn. Een begroting in evenwicht is een begroting waarbij de structurele lasten en de structurele baten met elkaar in evenwicht zijn (ook wel structureel evenwicht genoemd). Bij het structurele evenwicht geldt tevens (nog) de bepaling dat dit evenwicht uiterlijk in het derde daaropvolgende jaar in de meerjarenraming tot stand dient te komen. Dit betekent dus dat de begroting voor 2016 niet in evenwicht hoeft te zijn als maar aannemelijk is dat dit evenwicht in 2019 wel bereikt wordt. Bestaand en nieuw beleid Nieuw beleid in de programmabegroting 2016 betreft nieuwe activiteiten (met financiële gevolgen) die niet in de jaarschijf 2016 van de meerjarenbegroting 2015 - 2018 zijn opgenomen en die in 2015 ook niet ter besluitvorming aan de raad zijn voorgelegd. Voor wat betreft de budgetten wordt er een onderscheid gemaakt in (structurele) exploitatiebudgetten die in hun geheel ten laste van de exploitatie komen en (incidentele) investeringsbudgetten die, afhankelijk van de dekking (reserves of activeren), niet of gedeeltelijk ten laste van de exploitatie in 2016 komen. Het nieuw beleid is volledig doorgerekend in de meerjarenramingen. Tabel: nieuw beleid opgenomen in de meerjarenramingen
Omschrijving exploitatiebudgetten uitbreiding formatie (BIBOB) onderwijs anderstaligen advieskosten welstandstoetsing aanschaf luchtfoto's vervangen AED's (kapitaallasten) glasvezelnetwerk aanpassen infrastructuur 't zand dekking via subsidies/bijdragen
2016
2017
12.000 4.400 3.000 24.700
2018
2019
12.100 4.400 3.000 25.000
12.200 4.500 3.100 25.200
12.400 4.500 3.100 25.500 17.500
44.500
45.000
63.000
300.000 400.000 -700.000 Totaal
44.100
Aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen Met ingang van 1 januari 2004 wordt voor deze verplichtingen geen voorziening meer opgenomen op de balans. De reden hiervan is dat hiervoor structureel bedragen zijn opgenomen in de begroting. Het betreft hier de volgende verplichtingen: - wachtgeldverplichtingen oud-wethouders
€
36.000
In verband met de invoering van het Individueel Keuze Budget (IKB) per 1 januari 2016 geldt het vakantiegeld niet meer als een “arbeidskosten gerelateerde verplichting”. Deze post wordt ten opzichte van de begroting 2015 hier dan ook niet meer genoemd..
Programmabegroting 2016
81
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
82
Gemeente Alphen-Chaam
3.4 Financiering Dekking Te activeren investeringen Op basis van de activastaat 2016 en het overzicht grondexploitaties 2016 bedraagt het totaalbedrag te activeren investeringen € 1.533.000. Dit bedrag kan als volgt uitgesplitst worden: •
• • •
Nog uit te voeren investeringen uit investeringsplannen voorgaande jaren Uitgaven grondbedrijf Winstnemingen grondbedrijf Investeringsplan 2016
€
516.000
€ 430.000 € 461.000 € 126.000 + € 1.533.000
Investeringen ten laste van de reserves Vanwege het karakter van bepaalde investeringen worden deze niet geactiveerd maar ten laste gebracht van de reserves. Deze investeringen zijn verantwoord als uitgaven binnen de reguliere exploitatie. In 2016 betreft het een totaalbedrag van € 217.000. Dit bedrag wordt dus niet geactiveerd en genereert derhalve ook geen kapitaallasten. Voor een toelichting op deze investeringsuitgaven wordt verwezen naar paragraaf 3.5 “reserves en voorzieningen”. Financieringsoverschot Naast bovengenoemde te activeren investeringen vinden er in 2016 ook grondverkopen plaats die van invloed zijn op de financieringsbehoefte. Indien alle investeringen en grondverkopen doorgang vinden is over 2016 sprake van een financieringstekort van € 175.000. De onzekere factor hierin betreft het tempo waarin geplande investeringen en geplande grondverkopen ook daadwerkelijk gerealiseerd worden. Op basis van deze gegevens en het verwachte financieringstekort per 1 januari 2016 (€ 506.000), is het uitgangspunt in 2016 geen lang geld aan te trekken en het gehele financieringstekort per 31 december 2016 (€ 681.000) met kort geld te financieren. Om de financieringsbehoefte in 2016 te kunnen bepalen wordt het volgende model gehanteerd: toename financieringsmiddelen: afschrijvingen + aflossingen toevoeging reserves toevoeging voorzieningen Subtotaal: afname financieringsmiddelen: aflossingen geldleningen onttrekking reserves onttrekking voorzieningen Subtotaal: Saldo: nieuwe investeringen in 2016 (waarvan eigen geactiveerde uren) Subtotaal:
€ € €
797.000 965.000 948.000 € 2.710.000
€ 1.284.000 € 937.000 € 702.000 -
staat van opgenomen geldleningen staat van reserves en voorzieningen staat van reserves en voorzieningen € 2.923.000 € 213.000 -
€ 1.533.000 € 275.000 € 1.258.000 -
grondverkopen in 2016 € 1.287.000 verliezen grondexploitaties € 9.000 Subtotaal: € 1.296.000 Saldo: mutatie financieringsbehoefte 2016
Programmabegroting 2016
staat van vaste activa staat van reserves en voorzieningen staat van reserves en voorzieningen
83
staat van vaste activa/grondexpl.
voorraad grondexploitatie
€ €
38.000 175.000 -
Gemeente Alphen-Chaam
Financieringstekort per 1 januari 2016 mutatie financieringsbehoefte 2016
€ €
506.000 175.000 -
Financieringstekort per 31 december 2016
€
681.000 -
Programmabegroting 2016
84
Gemeente Alphen-Chaam
3.5 Reserves en voorzieningen Voor de bestemming van de reserves en voorzieningen, evenals de uitgangspunten waarop de stortingen en onttrekkingen zijn gebaseerd, wordt verwezen naar de nota “reserves en voorzieningen 2009 gemeente Alphen Chaam”. algemene reserves Ten laste van de algemene reserve worden in 2016 de volgende onttrekkingen geraamd: • •
Ambtelijke samenwerking (ABG) Herinrichting Engelbertstraat/Nieuwstraat
€ 100.000 eenmalig € 197.000 eenmalig € 297.000
Ten gunste van de algemene reserve worden in 2016 de volgende stortingen geraamd: •
Overheveling algemene reserve grondbedrijf
€ 461.000 eenmalig € 461.000
bestemmingsreserves Ten laste van de bestemmingsreserves worden in 2016 de volgende onttrekkingen geraamd: 1. 2. 3. 4. 5.
afschrijvingslasten nieuwbouw brandweerkazernes/gemeentewerf uitbreiding begraafplaats Alphen (t.b.v. kostendekkendheid) onderhoud De Leeuwerik compensatie vervallen uitkering HNG Wet Inburgering Nieuwkomers
€ 69.000 € 2.000 € 14.000 € 37.000 € 16.000 € 138.000
Ad 1. De afschrijvingslasten van de nieuwe brandweerkazernes en de gemeentewerf worden ten laste gebracht van de, speciaal hiervoor gecreëerde, bestemmingsreserve. Ad 2. De exploitatie van de begraafplaats Alphen is op dit moment nog niet kostendekkend. De komende jaren zullen de tarieven stijgen totdat een kostendekkend niveau bereikt is. Tot die tijd vindt jaarlijks een onttrekking ten laste van de bestemmingsreserve plaats. Ad 3. De voorziening schoolgebouwen is per 1 januari 2015 komen te vervallen. Het resterende saldo wordt in de bestemmingsreserve “MFA De Leeuwerik” gestort. Een deel van het jaarlijks groot onderhoud wordt aan deze reserve onttrokken. Ad 4. De tot en met 2020 te ontvangen dividenduitkeringen van het HNG zijn in zijn geheel als baat verantwoord in de jaarrekening 2009. Ter compensatie van de wegvallende baten is een bestemmingsreserve gevormd. Ad 5. Betreffende bestemmingsreserve is in het verleden gevormd door het niet aangewende deel, op de van het Rijk ontvangen middelen ten behoeve van inburgering, hieraan toe te voegen. In 2016 worden de laatste uitgaven op dit taakveld aan de reserve onttrokken. Ten gunste van de bestemmingsreserves worden in 2016 de volgende stortingen geraamd: •
Actualiseren bestemmingsplannen
Programmabegroting 2016
€ €
85
5.000 jaarlijks 5.000
Gemeente Alphen-Chaam
reserves grondbedrijf Ten laste van de reserves grondbedrijf worden in 2016 de volgende onttrekkingen geraamd: • • •
LOP, uitloopgebieden dorpsranden Bijdrage groen-blauwe diensten Overheveling algemene reserve
€ 20.000 € 20.000 € 461.000 € 501.000
Ten gunste van de reserves grondbedrijf worden in 2016 de volgende stortingen geraamd: • • • • • • •
storting exploitatie “De Ligt II, fase 2 + 3” storting exploitatie “Den Brabander, terpen storting exploitatie “Bollemeer” winstneming exploitatie De Ligt II, fase 2+3 winstneming exploitatie De Ligt III winstneming exploitatie Dorpshart Galder winstneming exploitatie Gemeentewerf Chaam
€ 7.000 € 19.000 € 11.000 € 400.000 € 7.000 € 22.000 € 33.000 € 499.000
voorzieningen Ten laste van de voorzieningen worden in 2016 de volgende onttrekkingen geraamd: •
• • • • •
onttrekking voorziening “wegen” Specificatie onttrekking voorziening wegen: onderhoud Goordijkstraat onderhoud Elsakkerpad reparatie beton asfalt LOG winterschades inspectie, voorbereiding, toezicht onvoorzien onttrekking voorziening “groenstructuurplan” op basis van de groenvisie voor de uitvoering van groenprojecten onttrekking voorziening “onderhoud gebouwen” onttrekking voorziening “kwaliteitsverbetering buitengebied” onttrekking i.v.m. afsluiting “exploitatie CP Keizershof” onttrekking voorziening “pensioenen voormalige wethouders”
€ 390.000
€
33.000
€ 106.000 € 134.000 € 9.000 € 30.000 € 702.000
Ten gunste van de voorzieningen worden in 2016 de volgende stortingen geraamd: • • • •
storting in de voorziening “nazorg archief” storting in de voorziening “wegen” op basis van het Wegbeheerplan 2015 - 2019 (inclusief prijscompensatie) storting in de voorziening “openbaar groen” storting in de voorziening “onderhoud gebouwen” op basis van het Meerjarige Onderhoudsplan gebouwen 2014 - 2023 (MOP)
Programmabegroting 2016
86
€ 5.000 € 496.000 € €
33.000 88.000
Gemeente Alphen-Chaam
Specificatie storting MOP: Brandweerkazerne/gemeentewerf Chaam Brandweergarage Alphen begraafplaats Alphen jeugdhonk “ons hol” streekmuseum Alphen sportcomplex Alphen; voetbal sportcomplex Chaam; voetbal sportcomplex Galder; voetbal gymnastieklokaal Alphen gymnastieklokaal Chaam kerktoren Alphen kiosk EHBO ’t Zand toiletgebouw ’t Zand gemeentekantoor Alphen • • • •
€ 9.000 € 7.000 € 1.000 € 2.000 € 6.000 € 6.000 € 4.000 € 2.000 € 9.000 € 7.000 € 3.000 € 1.000 € 1.000 € 2.000 € 28.000
Storting in de voorziening “kwaliteitsverbetering buitengebied” voorziening rioolheffing Storting in de voorziening “pensioenen voormalige wethouders” rentebijschrijving voorziening “NIEGG” deze voorziening is gewaardeerd tegen de contante waarde
Programmabegroting 2016
87
€ 300.000 € 1.000 € 23.000 € 2.000 _________ € 948.000
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
88
Gemeente Alphen-Chaam
3.6 Investeringsplan D ekki ng
i nvest er i ng sui t g aven / eenmal ig e ui t g aven
nr .
0
o mschr i j vi ng
P
Kr ed i et
t / m 2 0 15
2 0 16
2 0 17
2 0 18
A l g emene r eser ve
2 0 19
B est em. r eser ve
A ct iver en
Sub si d i e/ b i j d r ag en
A f s.
I nvest er i ng en I P ( g evo t eer d i n vo o r g aand e j ar en)
0.1 implement at ie mGBA (project leider)
ABG
39.500
3.977
35.523
1
492.000
392.000
100.000
0.3 af schrijvingslast en brandweerkazernes + gemeent ewerf
1
274.372
68.593
68.593
68.593
68.593
274.372
0.4 act ualiseren best emmingsplannen
2
75.000
25.000
10.000
25.000
15.000
75.000
0.5 egalisat ie exploit at ie begraafplaat s Alphen 2016
3
3.000
2.000
1.000
0.6 LOP-project en (uit loopgebieden dorpsranden)
3
45.000
0.2 ambtelijke samenwerking
25.000
45.000
3
14.000
4.040
3
946.650
232.220
0.9 kunst werk Den Brabander
4
7.000
0
0.10 kunst werk De Ligt
4
7.000
0
0.11 renovat ie veld 3 VV Viola (doorgeschoven naar 2016)
4
24.500
24.500
0.12 onderhoudskosten De Leeuwerik
4
59.083
14.462
0.13 Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN)
5
26.111
10.000
16.111
0.14 gebiedscont ract De Baronie (bijdrage groen/blauwe diensten)
5
80.000
40.000
20.000
0.15 HNG 2016
7
37.282
37.282
37.282
37.282
70 7.2 3 7
1. 0 77. 9 0 1
16 5. 9 4 7
153 .2 9 7
13 7. 9 6 2
149.128
5
3.000
20.000
0.7 vervanging riol. / herinricht . Blokkenweide (voorbereiding)
2 .2 4 2 . 3 4 4
39.500 492.000
0.8 vervanging riol. / herinricht . Engelbert straat +Nieuwst raat
1
V o orz i eni ng
9.960 714.430
197.000
61.500
7.000
7.000
7.000
7.000
15.072
12.462
17.087
14.000
60
688.150
60
24.500
15
59.083 26.111
20.000
80.000 149.128 6 8 9 .0 0 0
72 5. 6 9 4
6 1.50 0
76 6 .150
0
I nvest er i ng en I P 2 0 16 ( aut o r i sat i e b eg r o t i ng 2 0 16 )
1.1 vervangen Nissan (BOA)
ABG
45.000
45.000
45.000
8
1.2
ABG
18.000
18.000
18.000
10
hoge druk rioolreiniger
1.3
speeltoestellen 2016
3
9.500
9.500
9.500
10
1.4
sanering retent iebassin Alphen
3
32.101
32.101
32.101
60
1.5
ext ra aansluiting BBB Alphen
3
21.000
21.000
21.000
1.6
Glasvezelnet werk
5
300.000
300.000
1.7
Aanpassen inf rast ruct uur 't Zand
5
400.000 8 2 5. 6 0 1
2
400.000 0
8 2 5. 6 0 1
60 300.000 400.000
0
0
0
0
0
0
12 5. 6 0 1
70 0 . 0 0 0
I nvest er i ng en I P 2 0 17 - 2 0 19
2.1 renault mast er (pick-up 2010)
ABG
40.000
2.2 akt iewagen (2001)
ABG
20.000
20.000
40.000
805.000
2.3 reconst ruct ie Fransebaan 1e fase
3
805.000
2.4 reconst ruct ie Fransebaan 2e f ase
3
860.000
2.5 reconst ruct ie Rielseweg
3
315.000
2.6 speeltoestellen
3
28.500
9.500
2.7 riolering Wit hagen
3
247.250
247.250
2.8 riolering Zandst raat/ Chaamseweg
3
1.008.250
2.9 vervanging riol. / herinricht . Blokkenweide (voorb. €14.000)
3
478.300
2.10 vervanging riol. / herinricht . Elsakkerpad
3
154.126
2.11 riolering overige project en
3
999.439
2.12 vervangen AED's (35 stuks)
5
t o t aal
8 . 0 9 3 . 8 10
9.500
370.000
315.000 9.500
28.500
10
183.250
60
55.000
9.000
1.008.250
147.000
156.800
704.450
60
478.300
78.000
34.800
365.500
60
154.126 499.560
42.176
499.879
70.000 0
8 15
860.000
315.000
70.000 5. 0 2 5. 8 6 5
435.000 860.000
40.000 20.000
111.950
60
999.439
60
70.000
5
0
1.0 8 1. 750
3 . 2 4 0 . 6 10
70 3 .50 5
1. 9 3 2 . 176
0
570 .6 0 0
2 . 52 3 . 0 8 9
0
70 7.2 3 7 1. 9 0 3 . 50 2
1. 2 4 7. 6 9 7
3 .3 9 3 .9 0 7
8 4 1. 4 6 7
2 . 6 2 1. 176
72 5. 6 9 4
6 3 2 . 10 0
3 . 4 14 . 8 4 0
70 0 . 0 0 0
Toelichting Bij een aantal investeringen staat in de kolom waar het nummer van het betreffende programma is opgenomen “ABG” vermeld. Betreffende investeringen worden gedaan door de gemeente Alphen-Chaam maar de kapitaallasten worden gedragen door de GR ABG. Deze zijn in de bijdrage aan de GR ABG verdisconteerd. In de toekomst worden deze investeringen mogelijk overgenomen door de GR ABG.
Programmabegroting 2016
89
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
90
Gemeente Alphen-Chaam
3.7 EMU-saldo 2015 x € 1000,-
Omschrijving
2016 x € 1000,-
Volgens realisatie Volgens begroting tot en met sept. 2016 2015, aangevuld met raming resterende periode
1
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)
2
2017 x € 1000,Volgens meerjarenraming in begroting 2016
-1.809
-346
-253
Afschrijvingen ten laste van de exploitatie
694
654
665
3
Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie
882
948
690
4
Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd
321
642
213
5
Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4
6
Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord
7
Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
1.384
392
452
8
Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord
1.915
1.287
876
1.708
693
1.061
nee
nee
nee
-1.731
816
252
9
Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen
10
Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten
11 a b
Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
Berekend EMU-saldo
Programmabegroting 2016
91
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
92
Gemeente Alphen-Chaam
4. Toelichting per programma
Programmabegroting 2016
93
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
94
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 1: Bestuur, dienstverlening en veiligheid Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 2.852
Begroting 2015 na wijziging 2.878
Baten
207
Saldo
Lasten
Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 6.564
Verschil V begroting / 2016-2015 N 3.686 N
197
221
-24 V
2.645
2.681
6.343
3.662 N
91 0 0
200 0 0
120 0 0
-80 V 0 0
2.736
2.881
6.463
3.582 N
193
269
169
100 N
2.543
2.612
6.294
3.682 N
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: In verband met de voorgenomen verkoop van het raadhuis in 10 Chaam is in de begroting 2016 een budget opgenomen voor het huren van vergaderruimte voor raadsvergaderingen. Omdat de accountant meer werkzaamheden moet verrichten door 12 aanscherpte eisen nemen de accountantskosten toe. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 zijn een -46 aantal budgetten met betrekking tot de directe kosten overgeheveld naar de Gemeenschappelijke Regeling ABG (contributie VNG, vergaderkosten, proceskosten, juridische advieskosten, inhuurkosten BOA). Met ingang van 2016 zijn deze kosten verdisconteerd in de te betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG. De representatiekosten ten behoeve van het personeel en de 16 bijdragen aan Nétive en het mobiliteitscentrum werden in 2015 nog verantwoord op de kostenplaats Personeelskosten. Met ingang van 2016 worden deze als directe kosten op het product Bestuur verantwoord. Met ingang van 1 juli 2015 worden structureel kosten opgenomen 6 voor de uitvoering van de Bibob-onderzoeken behorende bij de beleidslijn “horecabedrijven en speelautomatenbranche”. (BIBOB: Wet Bevordering IntegriteitsBeoordelingen door het Openbaar Bestuur) In de begroting 2015 is in de te betalen bijdrage aan de 18 Veiligheidsregio een teruggaaf over 2012 verdisconteerd. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -1.143 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten.
Programmabegroting 2016
95
Gemeente Alphen-Chaam
De te betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG wordt met ingang van 2016 verantwoord op programma 1. Het betreft hier de bijdrage exclusief het deel dat wordt toegerekend aan de gesloten exploitaties riolering en afval en het deel dat benodigd is voor het uitvoeren van de drie decentralisaties. Diverse kleine verschillen. Nadeel op de lasten: Baten: Hogere opbrengst leges paspoorten, identiteitskaarten en rijbewijzen door hogere verwachte afname in 2016. Voordeel op de baten: Nadelig saldo: Incidentele lasten in 2015: Ambtelijke samenwerking Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Ambtelijke samenwerking Tegemoetkomingsregeling dubbele woonlasten burgemeester Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten: Nadelig saldo van baten en lasten: Onttrekking aan reserves in 2015: Ambtelijke samenwerking Afschrijvingslasten nieuwbouw brandweerkazernes Totaal onttrekking aan reserves 2015: Onttrekking aan reserves in 2016: Ambtelijke samenwerking Afschrijvingslasten nieuwbouw brandweerkazernes Totaal onttrekking aan reserves 2016: Nadelig saldo onttrekking reserves: Nadelig resultaat:
Programmabegroting 2016
96
4.821
-8 3.686
24 24 3.662
200 200
100 20 120 80 3.582
200 69 269
100 69 169 100 3.682
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 2: Ruimtelijke ontwikkeling Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 1.244
Begroting 2015 na wijziging 1.246
212
Verschil V begroting / 2016-2015 N -1.034 V
Baten
704
413
448
-35 V
Saldo
540
833
-236
-1.069 V
Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten
73 415 0
97 0 0
8 0 0
-89 V 0 0
Saldo van baten en lasten
198
930
-228
-1.158 V
Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves
420 0
5 90
5 0
0 90 N
Resultaat
618
845
-223
-1.068 V
Lasten
Begroting 2016
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: Met ingang van 2016 is een budget opgenomen voor het 25 aanschaffen van luchtfoto’s. Voorheen werden deze gratis ter beschikking gesteld door de GR BWB. Met ingang van 2016 is het budget, ten behoeve van het -8 bijhouden en gebruiken van digitale geografische kaarten, overgeheveld naar de Gemeenschappelijke Regeling ABG. In 2015 wordt geïnvesteerd in verband met uitbreiding van de 7 Basisregistratie Grootschalige Topografie BGT). Hierdoor nemen de kapitaallasten toe. In verband met de verkoop van het pand aan de St. Janstraat -4 komt ook de storting in de onderhoudsvoorziening te vervallen. In het streekmuseum te Alphen worden energiebesparende 2 maatregelen genomen. Deze investering leidt tot hogere kapitaallasten. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -1.051 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten. Diverse kleine verschillen. -5 Voordeel op de lasten: -1.034 Baten: In verband met een verwachte toename van het aantal nieuwbouwwoningen in 2016, nemen ook de legesopbrengsten voor bouwvergunningen toe. Diverse kleine verschillen. Voordeel op de baten: Voordelig saldo: Programmabegroting 2016
97
-38
3 -35 -1.069 Gemeente Alphen-Chaam
Incidentele lasten in 2015: Actualiseren bestemmingsplannen bebouwde kom Actualiseren bestemmingsplannen buitengebied Woningmarktonderzoek Project “Samen sterk in het buitengebied” Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Project “Samen sterk in het buitengebied” Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten:
25 50 15 7 97
8 8 -89
Voordelig saldo van baten en lasten: Onttrekking aan reserves in 2015: Actualiseren bestemmingsplannen bebouwde kom Actualiseren bestemmingsplannen buitengebied Woningmarktonderzoek Totaal onttrekking aan reserves 2015:
-1.158
25 50 15 90
Onttrekking aan reserves in 2016: Totaal onttrekking aan reserves 2016: Nadelig saldo onttrekking reserves: Voordelig resultaat:
Programmabegroting 2016
98
0 0 90 -1.068
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 2: Grondexploitaties Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 Lasten
1.179
Begroting 2015 na wijziging 1.384
Baten
1.311
Saldo Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 392
Verschil V begroting / 2016-2015 N -992 V
1.930
891
1.039 N
-132
-546
-499
47 N
0 0 0
0 0 0
0 0 0
-132
-546
-499
47 N
413 281
929 383
499 0
-430 V 383 N
0
0
0
0 0 0
0
Toelichting op het resultaat: De bouwgrondexploitaties vormen binnen de begroting een gesloten exploitatie. Het saldo van de baten en lasten wordt geactiveerd. Eventueel gerealiseerde winsten worden toegevoegd aan de algemene reserve van het grondbedrijf. Voor eventuele toekomstige verliezen wordt een voorziening gevormd. Mutaties in deze voorzieningen worden ten gunste of ten laste van de algemene reserve grondbedrijf gebracht.
Programmabegroting 2016
99
Gemeente Alphen-Chaam
Programmabegroting 2016
100
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 3: Openbare ruimte Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 Lasten
4.548
Begroting 2015 na wijziging 4.562
Baten
2.224
Saldo Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 3.546
Verschil V begroting / 2016-2015 N -1.016 V
2.229
2.393
-164 V
2.324
2.333
1.153
-1.180 V
651 25 0
494 0 0
217 0 0
-277 V 0 0
2.950
2.827
1.370
-1.457 V
0 795
0 696
0 219
0 477 N
2.155
2.131
1.151
-980 V
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: Op basis van ervaringscijfers over 2014 en 2015 wordt de begrote 50 bijdrage aan de Omgevingsdienst verhoogd. Daarnaast wordt extra budget (€ 8.000) opgenomen in verband met controles op asbestverwijderingen. In verband met een nieuw contract met de inzamelaar van het -8 glasafval zijn de kosten afgenomen. Met ingang van 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor 25 inzameling en hergebruik van kunststof verpakkingsafval. In de primaire begroting 2015 was nog geen budget geraamd voor het storten van kunststoffen waardoor de kosten toenemen. Conform de voorschriften uit het BBV wordt de toevoeging aan 21 de voorziening wegen geëgaliseerd over de gehele planperiode. Hierdoor is de toevoeging in 2014 verlaagd en worden de toevoegingen voor de jaren 2015 tot en met 2019 verhoogd. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 zijn de -45 budgetten voor vegen en borstelen, chemische onkruidbestrijding en gladheidsbestrijding overgeheveld naar de GR ABG. In verband met een nieuw contract voor het onderhouden van de 31 plantsoenen en gazons zijn de kosten toegenomen. Daarnaast nemen de kosten toe in verband met uitbreiding van het areaal binnen het groenbeheer (+ € 25.000). In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -1.090 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten. Voordeel op de lasten: -1.016
Programmabegroting 2016
101
Gemeente Alphen-Chaam
Baten: In het VGRP is voor de rioolheffing in 2016, naast de inflatiecorrectie, een stijging van 10,8% opgenomen. Diverse kleine verschillen. Voordeel op de baten: Voordelig saldo: Incidentele lasten in 2015: Project “Herinrichting St. Jacobsstraat/Galderseweg Watertappunt centrumplan Alphen Infrastructurele maatregelen verkeersveiligheid Project “Uitloopgebieden dorpsranden” Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Project “Herinrichting Engelbertstraat/Nieuwstraat Project “Uitloopgebieden dorpsranden” Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten: Voordelig saldo van baten en lasten: Onttrekking aan reserves in 2015: Onttrekking ten behoeve van nieuwe begraafplaats Alphen Project “Herinrichting St. Jacobsstraat/Galderseweg Watertappunt centrumplan Alphen Infrastructurele maatregelen verkeersveiligheid Project “Uitloopgebieden dorpsranden” Onttrekking ten behoeve van de exploitatie riolering Onttrekking ten behoeve van de exploitatie afvalstoffenheffing Totaal onttrekking aan reserves 2015: Onttrekking aan reserves in 2016: Onttrekking ten behoeve van nieuwe begraafplaats Alphen Project “Herinrichting Engelbertstraat/Nieuwstraat Project “Uitloopgebieden dorpsranden” Totaal onttrekking aan reserves 2016: Nadelig saldo onttrekking reserves: Voordelig resultaat:
Programmabegroting 2016
102
-154 -10 -164 -1.180
441 5 23 25 494
197 20 217 -277 -1.457
3 441 5 23 25 167 32 696
2 197 20 219 477 -980
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 4: Vrije tijd Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 Lasten
829
Begroting 2015 na wijziging 774
Baten
47
49
49
0
Saldo
782
725
477
-248 V
37 0 0
62 0 0
14 0 0
-48 V 0 0
819
787
491
-296 V
22 35
70
14
56 N
806
717
477
-240 V
Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 526
Verschil V begroting / 2016-2015 N -248 V
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: Ten behoeve van het onderhoud aan De Leeuwerik worden de -8 budgetten geraamd op basis van het meerjaren-onderhoudsplan. In 2016 worden minder onderhoudskosten voorzien dan in 2015. Met ingang van 2016 wordt de subsidie aan de openbare -45 bibliotheek Chaam verder verlaagd. In verband met wateroverlast bij de velden van VV Gesta zijn 8 extra maatregelen getroffen. Als gevolg van deze investering zijn ook de kapitaallasten toegenomen. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -212 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten. Diverse kleine verschillen. 9 Voordeel op de lasten: -248 Voordelig saldo: Incidentele lasten in 2015: Onderhoud De Leeuwerik Kunstwerk komtraverse Alphen Kunstwerk De Leeuwerik Social sofa’s Kapitaallasten gymzaal Alphen Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Onderhoud De Leeuwerik Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten: Voordelig saldo van baten en lasten: Programmabegroting 2016
103
-248
10 9 7 7 29 62
14 14 -48 -296 Gemeente Alphen-Chaam
Onttrekking aan reserves in 2015: Onderhoud De Leeuwerik Social sofa’s Kunstwerk De Leeuwerik Kunstwerk Komtraverse Alphen Afboeking boekwaarde gymzaal Totaal onttrekking aan reserves 2015: Onttrekking aan reserves in 2016: Onderhoud De leeuwerik Totaal onttrekking aan reserves 2016: Nadelig saldo onttrekking reserves: Voordelig resultaat:
Programmabegroting 2016
104
18 7 7 9 29 70
14 14 56 -240
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 5: Inkomen, werk en zorg Realisatie 2014 Lasten
4.579
Begroting 2015 na wijziging 6.023
Baten
2.222
Saldo Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 4.662
Verschil V begroting / 2016-2015 N -1.361 V
1.360
1.349
11 N
2.357
4.663
3.313
-1.350 V
290 40
375 200
336 300
-39 V -100 V 0
2.607
4.838
3.349
-1.489 V
262
170
36
134 N
2.345
4.668
3.313
-1.355 V
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: Lagere kosten KCV Deeltaxi door aangescherpt beleid -4 Lagere kosten Welzorg hulpmiddelen door aangescherpt beleid -22 Lagere kosten rolstoelvoorzieningen door aangescherpt beleid -10 Verlaging budget decentralisaties WMO als gevolg van verlaging -108 van de rijksbijdrage Verlaging van de bijdrage aan de Diamantgroep als gevolg van -61 verlaging van de rijksbijdrage Het budget voor de uitbestede werkzaamheden SOZA wordt met -95 ingang van 2016 verantwoord binnen de GR ABG Hogere lasten WWB uitkeringen 138 Hogere lasten IOAW uitkeringen 50 De verstrekte BBZ-leningen worden niet meer via de exploitatie -205 geboekt (zie dezelfde correctie in de baten) Lagere kosten schuldhulpverlening -3 Lagere kosten bijzondere bijstand -7 Hogere kosten voor kwijtschelding van belastingen 17 Hogere kosten voor elektra voor de kermissen 5 Lagere kapitaallasten als gevolg van de voorgenomen verkoop -11 van de veldwachterswoning in Chaam Hogere kosten onderhoud en opleiding in verband met AED’s 8 Hogere kosten voor het parkeerbeheer op ’t Zand (let op: ook € 22 22.000 baten) Diverse kleine verschillen 3 In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -1.078 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten. Voordeel op de lasten: -1.361
Programmabegroting 2016
105
Gemeente Alphen-Chaam
Baten: Hogere eigen bijdragen WMO Hogere rijksoverdrachten BUIG voor WWB/IOAW/IOAZ Inkomsten parkeergelden ’t Zand (let op: ook € 22.000 lasten) Lagere inkomsten uit houtverkopen Vervallen huurinkomsten VVV Chaam in verband met de voorgenomen verkoop van de veldwachterswoning Lagere huurinkomsten uit WOZOCO Chaam Lagere huurinkomsten GGD De verstrekte BBZ-leningen worden niet meer via de exploitatie geboekt (zie dezelfde correctie in de lasten) Nadeel op de baten: Voordelig saldo: Incidentele lasten in 2015: Weidebad Chaam (sanering) Project fietssuggestiestroken Chaam-Ulicoten Actualisatie belevingsconcept Bijdrage groen-blauwe diensten Toevoeging voorziening fonds kwaliteitsverbetering Kosten beëindiging erfpachten Kosten projectvoorstel aanleg glasvezelnetwerk Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Wet inburgering nieuwkomers Bijdrage groen-blauwe diensten Toevoeging voorziening fonds kwaliteitsverbetering Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten: Incidentele baten in 2015: Baten in verband met verkoop kavels Ruimte voor Ruimte Totaal incidentele baten 2015: Incidentele baten in 2016: Baten in verband met verkoop kavels Ruimte voor Ruimte Totaal incidentele baten 2016: Voordelig saldo incidentele baten: Voordelig saldo baten en lasten: Onttrekking aan reserves in 2015: Sanering Weidebad Fietssugestiestroken Chaam – Ulicoten Belevingsconcept Bijdrage groen-blauwe diensten Totaal onttrekking aan reserves 2015: Onttrekking aan reserves in 2016: Wet inburgering nieuwkomers Bijdrage groen-blauwe diensten Totaal onttrekking aan reserves 2016: Nadelig saldo onttrekking reserves: Voordelig resultaat:
Programmabegroting 2016
106
-3 -188 -22 6 6 3 4 205 11 -1.350
125 10 15 20 200 3 2 375
16 20 300 336 -39
200 200
300 300 -100 -1.489
125 10 15 20 170
16 20 36 134 -1.355
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 6: Jeugd en onderwijs Alle bedragen x € 1.000 Realisatie 2014 1.251
Begroting 2015 na wijziging 2.482
Baten
63
64
64
Saldo
1.188
2.418
2.244
-174 N
62 129 0
4 0 0
0 0 0
-4 V 0 0
1.121
2.422
2.244
-178 V
100 5
0 0
0 0
1.216
2.422
2.244
Lasten
Incidentele lasten Incidentele baten Onvoorziene lasten Saldo van baten en lasten Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat
Begroting 2016 2.308
Verschil V begroting / 2016-2015 N -174 V 0
0 0 -178 V
Toelichting op het resultaat: De belangrijkste verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016 zijn: Lasten: De website CJG-AC is opgezegd omdat aansluiting is gezocht bij -4 de website van de gemeente Breda. De rijksbijdrage decentralisatie jeugdzorg is ten opzichte van 42 2015 verhoogd. Hierdoor is ook het budget voor de uitvoeringskosten jeugdzorg met eenzelfde bedrag verhoogd. Op basis van ervaringscijfers over 2014 en 2015 is het geraamde -4 budget in verband met vandalisme bij schoolgebouwen verlaagd. De investering vanuit het onderwijshuisvestingsplan in -10 basisschool de Driesprong is in 2015 volledig afgeschreven waardoor hieraan in 2016 geen kapitaallasten meer worden toegerekend (-/- € 3.000). Daarnaast neemt de totale boekwaarde van de schoolgebouwen in 2016 af in verband met de jaarlijkse afschrijvingen. Hierdoor worden minder rentelasten toegerekend aan betreffende investeringen (-/- € 7.000). Met ingang van 2016 zijn budgetten opgenomen ten behoeve van 7 het onderwijs voor anderstaligen en preventieve logopedie op de basisscholen. Als gevolg van de (Europese) aanbesteding van het -12 leerlingenvervoer zijn de kosten afgenomen. In verband met de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 is de te -187 betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG verantwoord op programma 1. In deze bijdrage zijn alle indirecte kosten opgenomen die tot en met 2015 vanuit de kostenplaatsen werden doorbelast aan de producten. Diverse kleine verschillen. -6 Voordeel op de lasten: -174 Voordelig saldo:
Programmabegroting 2016
107
-174
Gemeente Alphen-Chaam
Incidentele lasten in 2015: Eenmalig advies leerlingenvervoer en inzet MEE. Totaal incidentele lasten 2015: Incidentele lasten in 2016: Totaal incidentele lasten 2016: Voordelig saldo incidentele lasten:
Programmabegroting 2016
-4 -4 0 0 -4
Voordelig saldo van baten en lasten:
-178
Voordelig resultaat:
-178
108
Gemeente Alphen-Chaam
Programma 7: Financiën Lokale middelen waarvan de besteding niet gebonden is De gemeente Alphen-Chaam kent de volgende niet bestedingsgebonden gemeentelijke heffingen: Gemeentelijke belasting (opbrengsten)
Onroerende Zaak Belasting
Rekening 2014
Begroting 2015 na wijziging
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
N/V
1.803.700
1.830.000
1.944.000
-114.000
Toeristenbelasting
158.900
154.000
154.000
0
Forensenbelasting
35.900
34.300
34.000
300
N
1.998.500
2.018.300
2.132.000
-113.700
V
Totaal
V
Ten opzichte van de begroting 2015 zijn zowel de OZB-opbrengsten voor woningen (+ € 42.000) als de OZB-opbrengsten voor niet-woningen (+ € 23.000) met 3,5% verhoogd. Tevens nemen de opbrengsten toe als gevolg van areaaluitbreiding in 2016 (+ € 17.000). Daarnaast is nog sprake van een positief effect vanuit het begrotingsjaar 2015. De werkelijke woz-waarde van de woningen, met peildatum 1 januari 2014, blijkt € 28 mln. hoger dan waar in de begroting 2015 rekening mee is gehouden. De woz-waarden, zoals die gelden voor 2015, zijn met een lager percentage gedaald dan vooraf werd aangenomen. Ook is de areaaluitbreiding in 2015 hoger dan geraamd. Dit leidt uiteindelijk tot een structurele meeropbrengst in 2016 van € 32.000. Dividend Rekening 2014
Begroting 2015 na wijziging
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
Dividend Intergas N.V.
0
0
0
0
Incidenteel
0
0
0
0
Totaal
0
0
0
0
N/V
In de begroting 2015 en 2016 zijn geen dividendopbrengsten geraamd.
Programmabegroting 2016
109
Gemeente Alphen-Chaam
Algemene uitkering Rekening 2014
Alg. uitkering Alg. uitkering (oude jaren)
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
7.920.600 51.900
10.391.500 0
10.651.200 0
-259.700 0
0
0
0
0
7.972.500
10.391.500
10.651.200
-259.700
Incidenteel Totaal
Begroting 2015 na wijziging
N/V
V
V
Specificatie van verschillen begroting 2015 - 2016 De begroting 2016 is gebaseerd op de meicirculaire 2015. Met ingang van begrotingsjaar 2016 is een aantal maatstaven vervallen, daarnaast is een aantal nieuwe maatstaven toegevoegd. Tenslotte is de integratieuitkering voor het Centrum Jeugd en Gezin met ingang van 2016 komen te vervallen, de beschikbare middelen zijn toegevoegd aan de reguliere maatstaven. Door voorgenoemde wijzigingen is het niet zinvol om een vergelijking te maken tussen de maatstaven voor het begrotingsjaar 2015 en 2016. Voor het financiële effect van de septembercirculaire 2015 wordt verwezen naar de 1e begrotingswijziging. Saldo financieringsfunctie saldo financieringsfunctie
toegerekende rente invest. rente nieuwe lening renteomslag rente financieringstekort rente financieringsoverschot bespaarde rente reserves + voorzieningen saldo financieringsfunctie
Rekening 2014
Begroting 2015 na wijziging
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
N/V
-1.224.900 -10.600 228.600 9.000
-1.220.600 -41.600 172.700 37.700
-1.144.200 0 240.600 35.100
-76.400 -41.600 -67.900 2.600
V V V N
577.700
557.100
457.700
99.400
N
-420.200
-494.700
-410.800
-83.900
V
Het voordeel op het saldo van de financieringsfunctie (= werkelijke rentelasten minus de werkelijke rentebaten) ten opzichte van de begroting 2015 bedraagt € 83.900. Dit wordt geheel veroorzaakt door de rentelasten op de langlopende geldleningen.
Programmabegroting 2016
110
Gemeente Alphen-Chaam
Overige algemene dekkingsmiddelen Overige algemene dekkingsmiddelen
- opleggen en invorderen aanslagen belastingen - waarderingskosten - toevoeging voorzieningen - rentekosten aandelen - kosten treasury - toe te rek. rente invest. - kosten algem. uitkering - algemene lasten - algemene baten - voorziening debiteuren stelposten: - nog te voteren kap. last. Totaal
Rekening 2014
Begroting 2015 na wijziging
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
N/V
-38.000
-39.200
0
-39.200
V
-90.100 -47.800 -3.800 -4.800 1.224.900 -4.800 -133.100 3.300 -110.200
-107.500 -48.000 -3.800 -4.800 1.220.600 -4.800 0 0 0
0 -2.000 -3.800 0 1.144.200 0 -90.700 5.000 0
-107.500 -46.000 0 -4.800 76.400 -4.800 90.700 -5.000 0
V V
0
0
-21.600
21.600
N
795.600
1.012.500
1.031.100
-18.600
V
V N V N V
Toelichting op de verschillen tussen de begroting 2015 na wijziging en de begroting 2016: Met ingang van 2016 zijn onderstaande kosten opgenomen in de te betalen bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ABG. Deze bijdrage is opgenomen onder programma 1 “Bestuur, dienstverlening en veiligheid”. -
Kosten in verband met het opleggen en invorderen van de aanslagen belastingen. Waarderingskosten. Kosten treasury. Kosten algemene uitkering.
In 2016 zijn nagenoeg geen voorzieningen meer aanwezig ten behoeve van verliesgevende exploitaties. Naar verwachting worden de verliesgevende exploitaties “Woongebied Galder” en “Centrumplan Alphen” in 2015 afgerond en kunnen dus ook betreffende voorzieningen worden opgeheven. De rentetoevoeging blijft in 2016 dan ook beperkt tot de voorziening voor het verliesgevende complex Keizershof en de voorziening voor een aantal Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden. De boekwaarde van zowel de vaste activa (verkoop raadhuis Chaam) als de voorraad bouwgronden is per 1 januari 2016 veel lager dan per 1 januari 2015. Hierdoor wordt per saldo ook minder rente toegerekend aan de activa. Een deel van de indirecte kosten en opbrengsten is met ingang van 2016 niet overgeheveld naar de begroting van de Gemeenschappelijke Regeling ABG. Met ingang van 2016 worden deze indirecte kosten en opbrengsten niet meer vanuit de kostenplaatsen doorbelast aan de producten. Daarom zijn deze opgenomen onder de algemene lasten en baten. Het betreft hier onderstaande kosten en opbrengsten. -
Bankkosten Invorderingskosten Kosten van diverse verzekeringen Kosten streekarchivariaat Kosten internetkassa Kosten voorziening archief Legesopbrengsten voor het leggen van kabels en leidingen
De ramingen op de diverse stelposten veroorzaken ten opzichte van de begroting 2015 per saldo een nadeel. De stelposten tussen de begroting 2015 en de begroting 2016 kunnen niet met elkaar worden Programmabegroting 2016
111
Gemeente Alphen-Chaam
vergeleken omdat op de stelposten uit de begroting 2015 reeds een aantal wijzigingen heeft plaatsgevonden. Een toelichting op het nadeel is dan ook niet relevant. Onvoorzien Rekening 2014
onvoorzien
Begroting 2015 na wijziging 0
-50.600
Begroting 2016
Verschil begroting 2015 / 2016
-60.000
9.400
N/V
N
Voor 2016 is nog een bedrag van € 60.000 vrij beschikbaar ten behoeve van onvoorziene lasten. Op de stelpost onvoorzien in de begroting 2015 heeft al een aantal begrotingswijzigingen plaatsgevonden. In de 1e begrotingswijziging worden nog twee bedragen geclaimd ten laste van de stelpost onvoorzien. Hierdoor resteert voor 2016 nog een vrij beschikbaar saldo van € 35.000. Totaaloverzicht algemene dekkingsmiddelen + onvoorzien voor bestemming en na bestemming Rekening 2014
Lokale heffingen Dividend Algemene uitkering Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekk. midd. onvoorzien
Begroting 2015 na wijziging
Begroting 2016
Verschil N/V begroting 2015 - 2016
1.998.500 0 7.972.500 -420.200 795.600 0
2.018.300 0 10.391.500 -494.700 1.012.500 -50.600
2.132.000 0 10.651.200 -410.800 1.031.100 -60.000
-113.700 0 -259.700 -83.900 -18.600 9.400
V V V N
10.346.400
12.877.000
13.343.500
-466.500
V
toev. alg. res. (BCF) toev. alg. res. (winst grondbedrijf) toev. bestem. res. (kazerne Alp.) toev. bestem. res. (riolering) onttrekk. alg. res. (sept. circ.) onttrekk. BCF onttrekk. alg. res. grondbedrijf onttrekk. tbv vervallen uitk. HNG onttrekk. alg. res. (kazerne Alp.) onttrekk. alg. res. (riolering) onttrekk. kostenplaatsen
-207.200 -166.200 -59.900 -200.000 0 213.200 166.200 37.300 59.900 200.000 54.700
0 0 0 0 131.000 0 0 37.300 0 0 87.000
0 -461.300 0 0 0 0 461.300 37.300 0 0 0
0 461.300 0 0 131.000 0 -461.300 0 0 0 87.000
Resultaat alg. dekkingsmidd. + onvoorzien
10.444.400
13.132.300
13.380.800
-248.500
Saldo alg. dekkingsmidd. + onvoorzien
Programmabegroting 2016
112
V
N
N V
N
V
Gemeente Alphen-Chaam