Begroting 2013
Inhoudsopgave Recapitulatie ....................................................................................................................... 3 Inleiding bij de begroting 2013 - 2016................................................................................. 7 1. Voorwoord ................................................................................................................... 9 2. Uitgangspunten begroting 2013 .................................................................................. 9 3. Resultaat begroting 2013 - 2016 ............................................................................... 13 4. Stand van de eenmalige middelen ............................................................................ 16 5. Voorstel ..................................................................................................................... 18 6. Addendum op de begroting 2013 – 2016.................................................................. 18 Paragrafen ........................................................................................................................ 19 1. Paragraaf lokale heffingen ........................................................................................ 21 2. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.................................................................... 33 3. Paragraaf financiering ............................................................................................... 45 4. Paragraaf bedrijfsvoering .......................................................................................... 49 5. Verbonden partijen .................................................................................................... 58 6. Paragraaf grondbeleid............................................................................................... 69 7. Weerstandsvermogen ............................................................................................... 73 Bijlagen ............................................................................................................................. 97 1. Staat van reserves en voorzieningen .................................................................... 99 Programma’s................................................................................................................... 101 Programma 1 Dongeradeel Werkt .................................................................................. 103 1.1 Ruimtelijke Ontwikkeling ....................................................................................... 104 1.2 Binnenstad............................................................................................................. 107 1.3 Werkgelegenheid .................................................................................................. 109 1.4 Integrale gebiedsontwikkeling ............................................................................... 112 1.5 Regiomarketing ..................................................................................................... 113 1.6 Toerisme................................................................................................................ 114 Programma 2 Dongeradeel Leeft.................................................................................... 117 2.1 Cultuur ................................................................................................................... 118 2.2 Duurzaamheid ....................................................................................................... 120 2.3 Natuur- en landschap ............................................................................................ 123 2.4 Sport en recreatie .................................................................................................. 124 2.5 Veiligheid ............................................................................................................... 126 2.6 Wonen ................................................................................................................... 129 2.7 infrastructuur.......................................................................................................... 131 Programma 3 Dongeradeel Zorgt ................................................................................... 135 3.1 Werk en inkomen .................................................................................................. 136 3.2 Jeugd en gezin ...................................................................................................... 139 3.3 Onderwijs............................................................................................................... 142 3.4 Ouderen................................................................................................................. 145 3.5 Volksgezondheid ................................................................................................... 146 3.6 WMO ..................................................................................................................... 149 3.7 Taalbeleid Frysk .................................................................................................... 151
Programma 4 Dongeradeel Vernieuwt ........................................................................... 153 4.1 Bestuur .................................................................................................................. 154 4.2 interactieve beleidsvorming................................................................................... 156 4.3 Klantgerichtheid..................................................................................................... 157 4.4 Plaats en taak van de gemeente........................................................................... 159 Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien.................................................................... 161 Vaststellingsbesluit ......................................................................................................... 165
Recapitulatie
-3-
-4-
Recapitulatie programmabegroting BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
2.983.851 4.459.116 20.969.593 305.381 34.382.334
2.703.457 4.423.900 18.267.383 431.842 34.082.277
2.499.753 4.801.942 18.277.009 325.795 33.915.955
1.794.553 3.449.891 18.223.557 325.795 34.503.738
1.794.553 3.530.130 18.166.355 325.795 34.352.610
1.794.553 3.633.036 18.175.349 325.795 34.732.968
63.100.275
59.908.859
59.820.454
58.297.534
58.169.443
58.661.701
Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
5.282.981 18.891.474 34.820.393 3.553.744 293.398
5.689.409 18.212.594 31.925.211 2.997.453 958.234
5.841.700 19.596.076 31.447.146 3.202.673 512.459
4.866.936 18.223.185 31.435.373 3.314.480 756.420
4.795.441 18.019.832 30.615.902 3.225.955 885.881
4.819.921 18.083.517 30.507.380 3.215.088 890.678
62.841.990
59.782.901
60.600.054
58.596.394
57.543.011
57.516.584
258.285
125.958
-779.600
-298.860
626.432
1.145.117
Onttrekkingen Toevoegingen
5.349.048 -4.031.846
781.605 -1.052.529
1.337.336 -795.682
1.388.837 -587.585
350.854 -587.585
31.365 -587.585
Saldo toevoegingen & onttrekkingen aan reserves
1.317.202
-270.924
541.654
801.252
-236.731
-556.220
Saldo na mutatie reserves
1.575.487
-144.966
-237.946
502.392
389.701
588.897
Omschrijving 1 Dongeradeel Werkt 2 Dongeradeel Leeft 3 Dongeradeel Zorgt 4 Dongeradeel Vernieuwt A Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien Totaal Baten
LASTEN
Omschrijving 1 Dongeradeel Werkt 2 Dongeradeel Leeft 3 Dongeradeel Zorgt 4 Dongeradeel Vernieuwt A Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien Totaal Lasten Saldo baten en lasten Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves
-5-
-6-
Inleiding bij de begroting 2013 - 2016
-7-
-8-
1. Voorwoord Hierbij treft u de begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2016 aan. In 2012 is onder begeleiding van PWC gestart met het proces om te komen tot een verbeterde planning en control cyclus. Bij aanvang van de nieuwe raadsperiode in 2014 zal dit proces gereed zijn. Het doel van het proces is om u als raad nog beter te faciliteren in uw taak om de kaders via de begroting vast te stellen. In de begroting 2013 hebben wij een wijziging aangebracht in de onderverdeling van de thema´s van programma 2. Het thema “Voorzieningen” ging met name over de aanbesteding van openbaarvervoer. Omdat dit beleid inhoudelijk beter past onder het al bestaande thema “infrastructuur” hebben wij deze twee thema’s samengevoegd. Het thema “Voorzieningen” is dan ook komen te vervallen. In de volgende paragrafen gaan wij in op de gehanteerde uitgangspunten bij de begroting, de actuele begrotingssaldi en de verschillen met het meerjarenperspectief dat het uitgangspunt was bij de perspectiefnota 2012. Daarna komen wij tot een voorstel.
2. Uitgangspunten begroting 2013 De begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2016 zijn gebaseerd op het beleid zoals dat eerder door u is vastgesteld. De effecten van de door u genomen besluiten in het kader van de perspectiefnota 2012 zijn in de primaire begroting verwerkt. Ook de bezuinigingen in het kader van de takendiscussie 2011 zijn volgens bijlage 1 van de perspectiefnota 2012 verwerkt in de begroting. In het kader van de perspectiefnota 2012 heeft u besloten de komende jaren de volgende uitgangspunten te hanteren voor het gemeentelijk financieel beleid: 1. De meerjarenbegroting aan te passen in verband met enige vertraging in de realisatie van de Focus bezuinigingstaakstelling. 2. Het realiseren van de bezuinigingstaakstelling op de WSW in de meerjarenbegroting met 1 jaar in de tijd op te schuiven, zodanig dat in de jaren 2013-2016 wordt uitgegaan van een gefaseerde te realiseren taakstelling van € 1 miljoen. 3. Het in 2013 aanwezige totaalbudget voor het kapitaalgoederenbeheer als maximumniveau te hanteren in relatie tot de te maken keuzes in de kwaliteitsniveaus van de kapitaalgoederen.
-9-
4. In de aan u voor te leggen projectvoorstellen waar dat nodig is in het vervolg ook de extra noodzakelijke tijdelijke personele capaciteit op te nemen. 5. In het kader van de gemeentelijke samenwerking na het voltooien van de lopende samenvoegingsprocessen in te zetten op het proces van ambtelijke c.q. bestuurlijke fusie met de vier gemeenten en minder op samenvoeging van delen van onze organisatie met één of twee gemeenten. 6. De ontwikkeling van de gemeentelijke schuldpositie de komende jaren in de gaten te blijven houden en mee te nemen in de afwegingen om al of niet te investeren. 7. Na het vaststellen van het accommodatiebeleid over te gaan tot het afstoten van bezittingen die niet strategisch zijn voor de gemeentelijke bedrijfsvoering. 8. Als uitgangspunt te blijven hanteren dat de lokale lasten niet mogen uitstijgen boven het provinciaal gemiddelde en daartoe jaarlijks een vergelijking te maken op basis van het lastenniveau voor meerpersoonshuishoudens. 9. Vooralsnog niet te besluiten tot het doorvoeren van tariefswijzigingen voor het jaar 2013, maar daarover een besluit te nemen in de begrotingsvergadering in het najaar op basis van de dan beschikbare informatie. Voorstellen uit de perspectiefnota 2012: Op basis van het door u tijdens de behandeling van de perspectiefnota aangenomen amendement is er een besluit genomen over het doen van investeringen in nieuw beleid. Deze investeringen zijn opgenomen in de begroting 2012-2016.
Andere in de begroting 2013 gehanteerde uitgangspunten zijn: -
De effecten van de Focus operatie zijn gedeeltelijk verwerkt in de begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2016. Verderop in deze inleiding (hoofdstuk 3, tabel 2) maken wij een correctie op het begrotingssaldo omdat een aantal toekomstige bezuinigingen nog niet in de personeelsstaat van de begroting 2013 zijn verwerkt.
-
De basis voor de raming van de loonkosten in de begroting is het salarispeil per 1 januari 2012 en de CAO sector Gemeenten 2011-2012 die loopt van 1 juni 2011 tot en met 31 december 2012. De volgende financiële effecten van de CAO zijn verwerkt in de begroting: o
1,0% salarisverhoging per 1 januari 2012 (uitgangspunt voor de gemeentelijke salarisbedragen zijn de bedragen die gelden vanaf 1 januari 2011);
o
1,0% salarisverhoging per 1 april 2012 (Uitgangspunt voor de gemeentelijke salarisbedragen per 1 april 2012 zijn de bedragen die gelden vanaf 1 januari 2012);
o
Voor de jaren 2013 en 2014 is uitgegaan van de nullijn - 10 -
o
-
Voor 2015 en 2016 is een salarisverhoging van 1% per jaar meegenomen.
Ten aanzien van de prijsstijgingen is meerjarig uitgegaan van een verhoging met 1% voor budgetten van derden en 1% voor subsidies en overdrachten.
-
De begrote bedragen voor de algemene uitkering van het Rijk zijn gebaseerd op de junicirculaire 2012. Voor 2016 is uitgegaan van de raming 2015 plus 1% inflatiecorrectie.
-
Er is een rentepercentage van 4,5% gehanteerd voor de bespaarde rente over de reserves.
-
Aan de algemene reserve en een beperkt aantal bestemmingsreserves heeft een rentetoevoeging plaatsgevonden van 4,5% (zie bijlage 1 bij deze inleiding).
-
Om het bestedingsniveau van de voorzieningen en een aantal reserves op peil te houden zijn in de meeste gevallen stortingen ten laste van de exploitatie begroot ten bate van de voorzieningen van 1,0% van de boekwaarde aan het begin van het dienstjaar (zie bijlage 1 bij deze inleiding).
-
Inmiddels is bekend geworden dat de rijkssubsidie per fulltime werkplek voor de sociale werkvoorziening ook na 2013 voorlopig niet wordt verlaagd (op basis van de juniraming van het Centraal Planbureau (CPB)). Bij de raming in de begroting 2013 voor onze bijdrage in het tekort van de GR NEF van € 490.000 is uitgegaan van de begroting van NEF aangevuld met een te realiseren taakstellende bezuiniging van € 250.000. In de meerjarenraming 2014 – 2016 hebben we een stelpost voor de bijdrage aan het tekort in onze gemeentelijke begroting opgenomen van € 300.000. Dit is gedaan om de volgende redenen : 1. een nieuw kabinet kan samenhangend met de invoering van de Wet Werken Naar Vermogen er alsnog voor kiezen vanaf 2014 kortingen op de subsidie door te voeren. 2. de Wet Werken Naar Vermogen is controversieel verklaard, maar er is voldoende politiek draagvlak om deze in hernieuwde vorm door te voeren in een nieuwe kabinetsperiode. 3. het Rijk verstrekt geen éénmalige bijdrage meer ten behoeve van de herstructurering van het WSW bedrijf. Dit betekent dat er op dit moment geen dekking is voor 75% van de kosten van de voorgenomen herstructurering. 4. Het is onzeker in hoeverre het WSW bedrijf onze taakstelling van € 1 miljoen – die niet door NEF is overgenomen - op onze gemeentelijke bijdrage kan realiseren. In de onderstaande tabel is te zien welke bijdrage aan het tekort tijdens de perspectiefnota nog was voorzien en welke ramingen wij hiervoor nu in onze begroting hebben opgenomen.
- 11 -
Bedragen x € 1000
2013
Verwachte gemeentelijke bijdrage in het tekort
2014
2015
2016
675
401
937
490
30
0
0
490
300
300
300
van GR NEF bij de perspectiefnota 2012 Verwachte gemeentelijke bijdrage rekening houdend met een gefaseerde taakstellende bezuiniging van € 1 miljoen zonder dat het Rijk kortingen doorvoert op de bijdrage per s.e. Nu opgenomen in de begroting 2013 e.v. -
De ramingen van de heffingen en belastingen zijn gebaseerd op de in de belastingkohieren 2012 opgenomen actuele opbrengsten. Voor de opbrengsten voor eigenaren van woningen wordt uitgegaan van een stijging van het WOZ volume met € 1,9 miljoen en een stijging van het tarief met 2% inflatiecorrectie. Voor de opbrengsten voor niet-woningen wordt uitgegaan van een stijging van het WOZ volume met € 3,7 miljoen en een stijging van het tarief met 2% inflatiecorrectie en 1% boveninflatoire stijging (tot en met 2014, conform het raadsbesluit van december 2009 over de bezuinigingen op de taken).
-
Voor de verhoging van de opbrengsten uit de forensenbelasting, de precariobelasting, de liggelden en de leges is een inflatiecorrectie van 2,0% toegepast. Dit percentage is gebaseerd op de ontwikkeling van het consumentenprijsindexcijfer in het afgelopen jaar. Deze verhogingen zijn al meegenomen in de begroting 2013.
-
Bij de takendiscussie 2011 heeft u besloten om het tarief voor de toeristenbelasting te verhogen naar € 1,00 per persoon per overnachting.
-
In verband met het gemeentelijk aandelenbezit in Kabel Noord is in de begroting structureel een dividend opgenomen van € 100.000. Dit is inclusief de verhoging van € 50.000 op basis van de takendiscussie 2011. Indien er besluitvorming gaat plaatsvinden over investeringen in glasvezel zal deze besluitvorming mogelijk leiden tot een druk op het dividend.
-
De kapitaallasten zijn berekend conform de staat van investeringslasten 2013-2016. In het meerjarenperspectief zijn de kapitaallasten van de vervangingsinvesteringen begrepen. De vrijval van kapitaallasten en de lasten van vervangingsinvesteringen zijn verwerkt in de desbetreffende programma’s.
-
We hebben bekeken op welk moment de uitvoering van de lopende investeringen daadwerkelijk leidt tot kosten. Dit hebben we afgezet tegen de tot dusverre in de begroting geraamde kapitaallasten. Op die manier is er een eerste berekening - 12 -
gemaakt van de onderuitputting. Voor het jaar 2013 is rekening gehouden met een eenmalige vrijval van € 114.000 aan onderuitputting op kredieten exclusief riolering. Voor de riolering is een bedrag aan onderuitputting meegenomen van € 291.000. In de tweede rapportage over het boekjaar 2012 informeren we u over de verwachte vrijval van lasten over het lopende boekjaar. In 2013 zullen we aandacht blijven geven aan dit onderwerp zodat de financiële planning wordt verfijnd en aangescherpt. -
In deze begroting is geen rekening gehouden met de resultaten van de septembercirculaire van het Rijk.
3. Resultaat begroting 2013 - 2016 Begrotingssaldo In deze paragraaf gaan wij in op de actuele saldi van de begroting 2013-2016 en de verschillen met het meerjarenperspectief dat het uitgangspunt was bij de perspectiefnota 2012.
Saldi begroting 2013 – 2016 Tabel 1: totstandkoming van het saldo van de begroting 2013 -2016: Omschrijving
2013
2014
2015
2016
€
€
€
€
-780
-299
626
1.145
-795
-587
-587
-587
1.337
1.388
351
31
-238
502
390
589
(Bedragen x € 1.000)
Saldo baten en lasten exclusief mutaties in de reserves Af: toevoegingen aan (bestemmings)reserves Bij: onttrekkingen aan (bestemmings)reserves Begrotingstekort inclusief mutaties in de reserves
Focus: Op deze cijfers moet nog een correctie worden aangebracht voor wat betreft de Focus operatie, omdat de personele bezuinigingen voor het jaar 2013 deels in de voor het opmaken van de begroting 2013 gebruikte personeelstaat zijn verwerkt en de jaren daarna in het geheel niet zijn verwerkt. Ook het jaarlijkse budget voor frictiekosten is nog niet in de begroting opgenomen. In de perspectiefnota is reeds aangegeven dat de - 13 -
realisatie van de Focus operatie wordt vertraagd als gevolg van latere uitstroom van medewerkers. Wel gaan we ervan uit dat de taakstelling wordt gehaald. De nieuwe verwachte realisatie is 2015. Tabel 2: correctie begrotingssaldi i.v.m. Focus. Omschrijving
2013
2014
2015
2016
€
€
€
€
-238
502
390
589
Correctie i.v.m. focus
162
186
186
186
Jaarlijkse frictiekosten
-150
-150
0
0
Nieuwe begrotingsaldi
-226
538
576
775
(Bedragen x € 1.000)
Begrotingssaldi
Verklaring van het begrotingssaldo 2013 en het saldo van de meerjarenraming 2014-2016 In de onderstaande tabel 3 is berekend welke cijfermatige verschillen er zijn tussen de begrotingssaldi in de nieuwe begroting 2013-2016 en de saldi waar we vanuit gingen ten tijde van de perspectiefnota 2012. Tabel 3: verschil begrotingssaldi 2013-2016 t.o.v. de saldi in de PPN 2012 Omschrijving
2013
2014
2015
2016
€
€
€
€
Begrotingssaldi (incl. Focus)
-226
538
576
775
Verwachte begrotingsaldi bij de PPN
-324
652
87
PM
98
-114
489
0
(Bedragen x € 1.000)
2012 Verschil t.o.v. de stand bij de PPN 2012
In tabel 4 is weergegeven welke oorzaken er zijn voor het voordelig verschil van € 98.000 tussen het begrotingssaldo in 2013 t.o.v. het saldo voor het jaar 2013 wat werd verwacht ten tijde van de perspectiefnota 2012 (incl. het aangenomen amendement). Tabel 4: Omschrijving
Bedrag €
(Bedragen x € 1.000)
Voordeel door het niet doorvoeren van een korting op de vergoeding per SE voor de WSW door het Rijk:
185
Lagere opbrengst parkeergelden
-80
- 14 -
Omschrijving
Bedrag €
(Bedragen x € 1.000)
Lagere rente toevoeging algemene reserves ivm lagere begrote beginstand
25
Lager voordelig verschil tussen de geraamde werkelijke rentekosten en de toegerekende rentekosten
-86
Hogere bespaarde rente
35
Hogere OZB opbrengst dan geraamd in de jaarschijf 2013 van de begroting 2012
45
Overige verschillen
-26
Voordeel per saldo:
98
Verklaring verschil meerjarenraming: Met name in het jaar 2015 is er een fors verschil tussen de nieuwe begroting en het verwachte saldo voor 2015 ten tijde van de behandeling van de PPN 2012. Het verschil is € 489.000 voordeliger dan de stand in de PPN 2012. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat de op dit moment ingeschatte bijdrage aan NEF € 637.000 lager is dan geraamd bij de perspectiefnota 2012. Daarnaast is de lagere parkeeropbrengst structureel vertaald -/€ 80.000 en is er een lager voordeel tussen de geraamde werkelijke rentekosten en de toegerekende rente -/- € 86.000. Conclusie meerjarenperspectief. Conclusie uit het voorafgaande is dat er weliswaar voor het jaar 2013 sprake is van een begrotingstekort dat moet worden gedekt uit de algemene reserve, maar dat de jaren daarna sprake is van een structureel sluitend meerjarenperspectief en zelfs van begrotingsoverschotten. Omdat het Rijk genoodzaakt is verdere bezuinigingen door te voeren die consequenties zullen hebben voor onze gemeentelijke meerjarenbegroting is er alle reden voorzichtigheid te betrachten met het aangaan van nieuwe verplichtingen. Bij de perspectiefnota 2013 kan weer opnieuw worden gekeken naar het dan geldende financiële perspectief en kunnen op basis van een integrale afweging nadere keuzes worden gemaakt.
Kostendekkendheid riolering en reiniging De raming van de rioolheffing en afvalstoffenheffing is meerjarig gebaseerd op het principe van 100% kostendekking. De keuze kan worden gemaakt om de compensabele BTW te betrekken in de bepaling van de tarieven, omdat bij de invoering van het BTW compensatiefonds een uitname is gedaan uit de algemene uitkering ter voeding van dit fonds. Destijds is ervoor gekozen om bij de rioolheffing de compensabele BTW mee te nemen in het tarief en bij de afvalstoffenheffing is dit niet gedaan. In de perspectiefnota - 15 -
2012 heeft u besloten om ook voor de afvalstoffenheffing de BTW mee te nemen bij het bepalen van het tarief. Dit is dan ook verwerkt in de begroting 2013. Voor ons voorstel ten aanzien van de aanpassing van de tarieven voor heffingen en belastingen verwijzen wij naar het raadsvoorstel “Gemeentelijk belasting beleid 2013 en gebruikstarieven gemeentelijke sportaccommodaties” dat binnenkort aan u wordt aangeboden. Riolering: In het beheersdeel van de begroting 2013 is onder thema 2.7 Infrastructuur, product 6.726.000, een calculatie opgenomen voor wat betreft de kostendekkendheid van de riolering. Deze calculatie sluit met een opname van € 246.000 uit de reserve riolering. Reiniging: In het beheersdeel is onder thema 3.5 Volksgezondheid, product 6.725.001, een calculatie opgenomen ten aanzien van de kostendekkendheid van de reiniging. Deze calculatie sluit met een opname van € 198.000 uit de voorziening huishoudelijk afval. De kostendekking is inclusief toe te rekenen BTW.
Dekking begrotingssaldo 2013 Uit de tabel 2 blijkt dat er in 2013 een tekort is van € 226.000. Dit tekort kan worden gedekt door een onttrekking uit de algemene reserve. Takendiscussie 2011: Zoals eerder al genoemd zijn de bezuinigingen budgettair in de begroting vertaald. Over de voortgang van de invulling van de bezuinigingen zullen wij u bij afwijkingen via de tussentijdse rapportages op de hoogte stellen.
4. Stand van de eenmalige middelen In de bijlage van deze inleiding is de staat van reserves en voorzieningen opgenomen. Het verwachte beginsaldo van de algemene reserve op transactiebasis per 1 januari 2013 bedraagt € 5.685.000. In de beginstand is verwerkt: -
De stand van de algemene reserve per 1 januari 2012 (inclusief het jaarrekeningsaldo 2011).
-
De doorlopende verplichtingen vanuit het jaar 2011 ten laste van de algemene reserve.
-
de geraamde toevoegingen aan de algemene reserve en geraamde onttrekkingen uit de algemene reserve in 2012 en de begrotingswijzigingen tot en met de raad van juli
- 16 -
2012 (inclusief het nadelig saldo van de eerste rapportage, de bijdrage aan de herstructurering WSW en de extra kosten van het herstel van de Wortelhaven). Het verwachte eindsaldo per 31 december 2013 bedraagt € 5.342.000. De in de perspectiefnota 2012 voorgestelde onttrekkingen ad. € 658.000 zijn in deze eindstand per 31 december 2013 verwerkt. Omdat er voor de bijdrages aan de MFA’s in Hantum en Anjum wordt uitgegaan van een gefaseerde beschikbaarstelling van de middelen over de jaren 2013 en 2014 is in het jaar 2014 nog een onttrekking uit de algemene reserve te verwachten van € 985.000. De verwachte eindstand van de algemene reserve rekening houdend met deze verplichting bedraagt dan € 5.342.000 -/- € 985.000 = € 4.357.000. Op grond van de vastgestelde notitie reserves en voorzieningen is de minimumstand van de omvang van de algemene reserve bepaald op 5% van de begrotingsomvang exclusief de bouwgrondexploitatie. Bij de behandeling van de perspectiefnota 2010 heeft u het besluit genomen daarnaast tijdelijk een overwaarde in de algemene reserve te willen aanhouden van 2%. Wij hebben op basis van een raadsbreed aangenomen motie bij de perspectiefnota 2010 toegezegd ook in de toekomst dat deel van de begrotingsomvang wat betrekking heeft op de bouwgrondexploitatie niet mee te nemen in de berekening van de minimumstand, omdat de reserve grondexploitatie al voorziet in weerstandscapaciteit voor dat bedrijfsonderdeel. Dit leidt tot het volgende beeld: Tabel 5: Stand eenmalige middelen Omschrijving
Bedrag €
De omvang van de begroting 2012 excl. bouwgrondexploitatie
58.500.000
Minimumomvang van de algemene reserve: 5%
2.925.000
Tijdelijke overwaarde: 2%
1.170.000
Minimale omvang van de algemene reserve
4.095.000
Verwachte omvang van de algemene reserve per 31-12-2013 (inclusief de onttrekking ten behoeve van de MFA’s Anjum en Hantum in 2014)
4.357.000
Af: Minimale omvang van de algemene reserve
4.095.000
Verwachte overwaarde voor dekking begrotingstekort 2013 Af: te dekken begrotingstekort 2013
262.000 -226.000
Verwachte overwaarde inclusief begrotingstekort 2013
- 17 -
36.000
Uit het bovenstaande staatje blijkt dat de éénmalige investeringen kunnen worden gedekt uit de algemene reserve en dat het niet nodig is de reserve herstructurering aan te spreken. In het aanvaarde amendement bij de perspectiefnota is er nog vanuit gegaan dat deze reserve tot een bedrag van € 618.000 zou moeten worden aangesproken. Dit is dus niet nodig. Wij adviseren u de resultaten van het in voorbereiding zijnde woonakkoord af te wachten alvorens besluiten te nemen over een eventuele inzet van de reserve herstructurering voor algemene doeleinden.
5. Voorstel Structureel perspectief. In relatie tot het structurele begrotingsperspectief stellen wij voor om: 1. De structurele besparing ad. € 162.000 in het kader van focus te verwerken en de begroting 2013 aan te passen voor focus inclusief een frictiepot van € 150.000;
Eenmalig perspectief In relatie tot de eenmalige middelen doen wij het volgende voorstel: 1. het begrotingstekort 2013 ad. € 226.000 te onttrekken aan de algemene reserve.
6. Addendum op de begroting 2013 – 2016. In deze begroting is geen rekening gehouden met eventuele aanvullende bestedingen die voortkomen uit de behandeling van het raadsvoorstel “reactie op een aantal in de perspectiefnota aan de orde gekomen onderwerpen”. Na de behandeling van dit raadsvoorstel zullen wij u een addendum op de begroting doen toekomen, waarin wordt ingegaan op de aanpassingen in de begroting 2013-2016 die daarvan het gevolg zijn.
Het college van burgemeester en wethouders.
- 18 -
Paragrafen
- 19 -
- 20 -
1. Paragraaf lokale heffingen Deze paragraaf geeft inzicht in de gemeentelijke heffingen in totaliteit. Naast inzicht in de lokale heffingen wordt ook ingegaan op de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid.
Heffingen In onderstaande tabel is weergegeven welke belastingen, heffingen en rechten de gemeenten mogen heffen. Daarbij is tevens aangegeven welke door de gemeente Dongeradeel wel of niet worden geheven. Soort belasting/heffing/recht
Wel
Onroerende zaakbelastingen
X
Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten
X
Baatbelasting
X
Forensenbelasting
X
Toeristenbelasting
X
Parkeerbelastingen
X
Hondenbelasting
Niet
X1)
Reclamebelasting
X3)
Precariobelasting
X
Afvalstoffenheffing
X
Leges
X
Marktgelden
X2)
Rioolheffing
X
Rioolaansluitrechten
X
Graf- en begraafrechten
X
Liggelden
X
Bruggelden
X
Brandweerrechten
X
Vermakelijkhedenrechten
X
X1)
afgeschaft met ingang van het jaar 1998.
X2)
afgeschaft met ingang van het jaar 2012. Organisatie en beheer van de markt is overgedragen aan de
X3)
ter financiering van het ondernemersfonds is met ingang van het jaar 2011 een reclamebelasting
Stichting marktbeheer. ingevoerd.
Tariefsverhogingen In het voorstel gemeentelijk belastingbeleid 2013 en gebruikstarieven gemeentelijke (sport)accommodaties wordt aan u voorgesteld de tarieven van onderstaande belastingsoorten te verhogen met de volgende percentages: Belastingsoort
Percentage
Onroerende zaakbelastingen Eigenarenbelasting woningen
2
Eigenarenbelasting niet-woningen
3
- 21 -
Belastingsoort
Percentage 3
Gebruikersbelasting niet-woningen Belastingen op roerende woonen bedrijfsruimten Eigenarenbelasting woonruimten
2
Eigenarenbelasting bedrijfsruimten
3
Gebruikersbelasting bedrijfsruimten
3
Rioolheffing
0
Afvalstoffenheffing
2
Forensenbelasting
2
Precariobelasting
2
Leges
2
Liggelden
2
Toeristenbelasting
Van € 0,60 naar € 1,00
Bruggelden
0
Graf- en begraafrechten
18
Algemeen beleid is, voor zover geen ander beleid of andere overwegingen van toepassing zijn, de tarieven van de belastingen, heffingen en rechten te verhogen met de stijging van het consumentenprijsindexcijfer. Tussen april 2011 en april 2012 is het consumentenprijsindexcijfer, dat betrekking heeft op alle huishoudens gestegen met 2,3%. Voorgesteld wordt dit stijgingspercentage naar beneden af te ronden op 2% en met dit percentage de tarieven van de onroerende zaakbelasting, eigenarenbelasting woningen, forensenbelasting, precariobelasting, leges en liggelden te verhogen met 2%. In de raadsvergadering van 21 december 2009 is bij de behandeling van het voorstel “Takendiscussie/bezuinigingen” besloten het tarief van de onroerende zaakbelasting voor eigenaren en gebruikers van niet-woningen vanaf het jaar 2011 tot met het jaar 2014 per jaar 1% boveninflatoir te verhogen. Als motivering geldt dat de sociaal economische structuur van onze gemeente dient te worden versterkt en ook best inspanning van het bedrijfsleven mag worden verwacht. Voor 2013 geldt dus voor de onroerende zaakbelasting, eigenarenbelasting niet-woningen en gebruikersbelasting niet-woningen een tariefsverhoging van 3%. Voor de belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten is dezelfde systematiek van toepassing als bij de onroerende zaakbelastingen. Evenals bij de onroerende zaakbelastingen geldt de waarde als heffingsmaatstaf en is dezelfde waardepeildatum en waardetijdvak van toepassing. De tarieven zijn dus gelijk aan de tarieven van de - 22 -
onroerende zaakbelastingen. Bij amendement van 27 oktober 2011 heeft u bij de behandeling van het raadsvoorstel gemeentelijk belastingbeleid 2012 en gebruikstarieven gemeentelijke (sport)accommodaties besloten het bruggeldtarief voor het jaar 2012 voor het openen en het geopend houden van de Altenabrêge te verhogen van € 4,50 naar € 5,00 en het abonnementstarief te verhogen van € 51,25 naar € 56,95. Het bruggeldtarief voor het jaar 2012 is ten opzichte van het jaar 2011 procentueel met ruim 11% verhoogd. Voorgesteld wordt dan ook de bruggeldtarieven voor het jaar 2013 niet te verhogen. Voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing wordt een kostendekking aangehouden van 100%. Door de egalisatiereserve huishoudelijk afval en de bestemmingsreserves riolering gedeeltelijk aan te wenden kan worden volstaan de tarieven van de afvalstoffenheffing gematigd te verhogen met de stijging van het consumentenprijsindexcijfer van 2% en behoeven de tarieven van de rioolheffing niet te worden verhoogd. In de raadsvergadering van 4 november 2010 heeft u bij de behandeling van het belastingvoorstel voor het jaar 2011 besloten de lijkbezorgingsrechten jaarlijks gefaseerd te verhogen totdat in het jaar 2013 een kostendekkingspercentage wordt verkregen van 100%. De volgende fasering is vastgesteld: Jaar
Graaf –en begraafrechten
2011
2012
2013
88
94
100
Om voor het jaar 2013 de gewenste kostendekking te krijgen van 100% dienen de tarieven te worden verhoogd met 18%. In de raadsvergadering van 31 mei 2012 heeft u besloten het tarief van de toeristenbelasting voor de jaren 2013, 2014 en 2015 vast te stellen op € 1,00 per persoon per overnachting. In 2012 bedroeg het tarief € 0,60. Voor een gedetailleerde onderbouwing van de voorgestelde tariefsverhogingen wordt verwezen naar de betreffende onderdelen zoals opgenomen in het voorstel gemeentelijk belastingbeleid 2013 en gebruikstarieven gemeentelijke (sport)accommodaties.
- 23 -
Tarieven Met inachtneming van het vorenstaande wordt in onderstaande tabel de voorgestelde tarieven voor het jaar 2013 weergegeven. Ter vergelijking zijn ook de geldende tarieven voor het jaar 2012 opgenomen.
Tarievenoverzicht Soort belasting/heffing/recht
Tarief 2012
Tarief 2013
Onroerende zaakbelastingen percentage van de waarde Woningen: 0,1870%
0,1907% 1)
Gebruikersbelasting
0,1537%
0,1583% 1)
Eigenarenbelasting
0,1888%
0,1944% 1)
0,1870%
0,1907% 1)
Gebruikersbelasting
0,1537%
0,1583% 1)
Eigenarenbelasting
0,1888%
0,1944% 1)
Eigenarenbelasting Niet - woningen:
Belastingen op roerende woonen bedrijfsruimten percentage van de waarde Woonruimten: Eigenarenbelasting Bedrijfsruimten:
Baatbelasting
div.
div.
Forensenbelasting percentage van de waarde
0,3151%
Maximum
0,3214% 2)
838,90
855,67
0,60
1,00
Toeristenbelasting Per persoon per overnachting Aanslaggrens: minder dan 100 overnachtingen, geen belastingaanslag Parkeerbelastingen div.
div.
54,00
56,00
div.
div.
390,00
390,00
Eenpersoonshuishoudens
163,56
166,80
Meerpersoonshuishoudens
192,72
196,56
div.
div.
Parkeertarieven Naheffingsaanslag Precariobelasting Reclamebelasting Per vestiging Afvalstoffenheffing
Leges
- 24 -
Tarievenoverzicht
Rioolheffing Woningen:
182,64
182,64
182,64
182,64
64,44
64,44
Industrieën en bedrijven: waterverbruik tot en met 150 m3 voor elke volgende 150 m3
6.497,76
6.497,76
garagebox
28,68
28,68
trafo
28,68
28,68
gasdistributiestations
28,68
28,68
loods
39,72
39,72
1.000,00
1.000,00
250,00
250,00
Graf- en begraafrechten
div.
div.
Liggelden
div.
div.
5,00
5,00
56,95
56,95
maximum
Rioolaansluitrechten Per aansluiting Privaatrechtelijk jaartermijn
Bruggelden per vaartuig per abonnement
1) De heffingsgrondslag voor de onroerende zaakbelastingen is de WOZ-waarde van de onroerende zaak. Samen met de WOZ-waarde vormt het tarief het element voor de berekening van de belastingaanslag. De onroerende zaakbelastingen (OZB) wordt geheven naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De waardebepaling voor 2013 vindt plaats naar waardepeildatum 1 januari 2012. Het tarief van de eigenarenbelasting voor eigenaren van woningen is voor 2013 verhoogd met 2% en de tarieven van de eigenaren- en gebruikersbelasting voor niet-woningen met 3%. De taxaties worden in de tweede helft van dit jaar afgerond. De waardeontwikkeling is dan bekend. De tarieven dienen nog te worden gecorrigeerd met de waardeontwikkeling. In de raadsvergadering van 20 december a.s. zullen wij u daartoe een voorstel doen toekomen. De tarieven van de belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten zijn gelijk aan de tarieven van de onroerende zaakbelastingen. 2) De forensenbelasting wordt geheven van de natuurlijke personen, die, zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, er op meer dan negentig dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. De heffingsgrondslag voor de forensenbelasting is de WOZ-waarde van de woning. Het tarief is voor 2013 verhoogd met 2%. De taxaties worden in de tweede helft van dit jaar afgerond. De waardeontwikkeling is dan bekend. Het tarief dient nog te worden gecorrigeerd met de waardeontwikkeling. In de raadsvergadering van 20 december a.s. zullen wij u daartoe een voorstel doen toekomen.
- 25 -
Opbrengsten en belastingbronnen Het totaal aan opbrengsten belastingen, heffingen en rechten bedraagt inclusief de voorgestelde tariefsverhogingen voor het jaar 2013 € 11.375.636,00. In onderstaande tabel worden de belastingbronnen en de geraamde opbrengsten voor 2013 weergegeven. Belastingbronnen 2013
€
Onroerende zaakbelastingen eigenaren woningen
3.394.000
eigenaren niet-woningen
1.054.000
gebruikers niet-woningen
726.000
Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten
500
Baatbelasting
26.970
Forensenbelasting
95.000
Toeristenbelasting
263.000
Parkeerbelastingen
666.800
Precariobelasting
26.500
Afvalstoffenheffing
1.964.074
Leges
707.408
Rioolheffing
2.014.000
Rioolaansluitrechten
p.m.
Graf- en begraafrechten
290.239
Liggelden
10.845 1)
Bruggelden
60.400
Reclamebelasting
75.900 2) ------------------
Totaal
11.375.636 = =========
1) Inclusief pachtsom 2) Ter financiering van het ondernemersfonds wordt met ingang van het jaar 2011 een reclamebelasting geheven. Onder aftrek van de perceptiekosten wordt de opbrengst in het ondernemersfonds gestort.
- 26 -
Verdeling opbrengsten belastingen en rechten in procenten In % 50 45 40 35 30 25
In %
20 15 10 5
Ro On er ro en er de en wo de o n zaa - e kb e n be las dr tin ij g B fs e Fo aa ru im n r e tbe te n To se las n er nb tin Pa ist e la g rk enb sti ee e ng Pr r be last ec las ing Af ario ting va b e lst ela n of st fe ing nh ef G fin ra fg e n Ri Le g o e b e ol s gr he a a ffi fre n g Li chte g Re B g el n r cla ug den m ge eb ld el en as tin g
0
Kostendekking De opbrengsten van de afvalstoffenheffing, rioolheffing en rechten mogen niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake. Dit betekent dat de tarieven van de afvalstoffenheffing, rioolheffing en rechten maximaal volledig kostendekkend mogen zijn. Op basis van de voorgestelde tarieven kunnen voor het jaar 2013 de volgende dekkingspercentages worden opgesteld. Ter vergelijking zijn tevens de dekkingspercentages over de jaren 2004 tot en met 2012 weergegeven.
- 27 -
Kostendekkingspercentages Jaar Afvalstoffenheffing Leges totaal
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
59
56
52
55
65
49
46 38,6"
33,8"
33,8
39,8"
40,5"
37,4
37,6"
30,3"
33,2 1)
34,2"
11"
8
Leges titel 1, algemene dienstverlening
Leges titel 2, dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevings-vergunning
Leges titel 3, dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn Rioolrechten/rioolheffing
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
Graf- en begraafrechten
60
66
76
73
80
90
100
88
94
100
Liggelden
71
79
52
52
48
51
46
45
52
56
Bruggelden
57
58
47
55
54
57
39
35
32
28
"exclusief tariefsverhogingen
1) Bij de behandeling van de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen (motie Wiegman). De motie houdt in, dat de hoogte van de leges omgevingsvergunning transparant en onderbouwd moeten zijn. De processen, activiteiten, tijdsbesteding en lasten, die met het in behandeling nemen van een omgevingsvergunning gepaard gaan zijn in beeld gebracht en verwekt in de tarieven van de leges omgevingsvergunningen. In de tariefsvastelling voor het jaar 2013 is de voor het jaar 2013 voorgestelde tariefsverhoging van 2% verwerkt. Mede echter gelet op de gewijzigde voorgestelde tariefstructuur voor bouwactiviteiten in de tarieventabel van de legesverordening en de hedendaagse stagnatie in de bouw is de meeropbrengst van 2% voorzichtigheidshalve niet meegenomen in de begroting 2013. In het raadsvoorstel gemeentelijk belastingbeleid 2013 en gebruikstarieven gemeentelijke (sport)accommodaties zal nader worden ingegaan op de transparantie van de leges omgevingsvergunningen en zal de kostenonderbouwing bij de stukken ter inzage worden gelegd.
- 28 -
Lokale lastendruk In onderstaande tabel wordt het gemiddeld bedrag weergegeven dat een meerpersoonshuishouden in de gemeente Dongeradeel in het jaar 2012 en 2013 betaalt aan onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Met ingang van 1 januari 2006 is de onroerende zaakbelasting (OZB) voor gebruikers van woningen afgeschaft. Op basis van de voorgestelde tarieven voor het jaar 2013 nemen de gemiddelde woonlasten ten opzichte van het jaar 2012 toe met 1,5%. Woonlasten
2012
2013
2012 gemiddelde woningwaarde € 168.000,00 Onroerende zaakbelastingen gebruiker
0,00
Onroerende zaakbelastingen eigenaar
314,16
320,44 1)
afvalstoffenheffing meerpersoonshuishouden
192,72
196,56
Rioolheffing
182,64
182,64
---------
---------
689,52
699,64
Totaal Stijgingspercentage t.o.v. vorig jaar
0,00
1,5
1) verhoging met 2%
Besloten is dat de gemiddelde woonlasten van onze gemeente niet hoger mogen zijn dan het provinciaal gemiddelde. Uit het door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden van de Rijksuniversiteit Groningen (Coelo) gehouden onderzoek blijkt dat in 2012 de gemiddelde woonlasten in onze provincie € 671,00 bedragen en de gemiddelde woonlasten van de gemeente Dongeradeel € 689,00 (zie bovenstaand overzicht en onderdeel Woonlasten 2012 Friese gemeenten). Op basis van de voorgestelde tariefsverhogingen nemen de woonlasten ten opzichte van het jaar 2012 procentueel toe met 1,5%. Dit is 0,8% lager dan de geldontwaarding tussen april 2011 en april 2012, zijnde de stijging van het consumentenprijsindexcijfer, dat betrekking heeft op alle huishoudens tussen april 2011 en 2012 van 2,3%. In de raadsvergadering van 5 juli 2012 is bij de behandeling van de Perspectiefnota 2012 en ter afronding van de toen ingediende motie over de lokale lasten 2012 het volgende afgesproken:
•
De uitkomsten van de onderzoeken van het Coelo zullen in het vervolg leidend zijn bij de discussie over de vaststelling van de hoogte van de woonlasten in de gemeente Dongeradeel, omdat die cijfers - ondanks het feit dat ze een jaar achterlopen op het jaar waarop de begroting betrekking heeft- hard zijn;
•
Dat betekent dat we afstappen van de werkwijze waarbij we in het najaar verkennend onderzoek doen naar de verwachte woonlasten in de Friese gemeenten. Dat is tijdrovend en de resultaten van het onderzoek zijn
- 29 -
gebaseerd op voorlopige cijfers en een inschatting van de gemiddelde woonlasten van de Friese gemeenten voor het komende jaar; •
Hoewel de gemiddelde woonlasten in 2012 voor een meerpersoonshuishouden in de gemeente Dongeradeel boven het Fries gemiddelde liggen, wordt voor het jaar 2013 geen OZB-verlaging voorgesteld. De laatste OZB-verhoging in de gemeente Dongeradeel is vorig jaar doorgevoerd. Volgend jaar wordt opnieuw de balans opgemaakt. Mocht de gemeente Dongeradeel opnieuw boven het Friese gemiddelde uitkomen, dan kan gekozen worden voor een gefaseerde tariefsverlaging om weer op dat gemiddelde uit te komen;
•
Bovenstaande betekent een keuze voor bevriezing van het OZB-tarief, eigenarenbelasting woningen en alleen verhoging met de inflatiecorrectie.
- 30 -
Woonlasten 2012 Friese gemeenten Onroerende zaakbelastingen, rioolheffingen en reinigingsheffingen; woning met gemiddelde waarde; euro's per jaar per huishouden. Rangorde
Gemeente
Eénpersoons
Meerpersoons
Rangorde
provinciaal
Rangorde
landelijk
meer-
toekomstige
meer-
persoons
fusiegemeenten
persoons
Ameland
453
544
1
9
Harlingen
536
578
2
23
Terschelling
581
581
3
27
Gaasterlân-Sleat
504
610
4
58
Wûnseradiel
585
624
5
75
Skarsterlân
626
626
6
77
Opsterland
507
629
7
Dantumadiel
592
637
8
Lemsterland
542
647
9
105
Leeuwarden
534
652
10
114
Kollumerland c.a.
570
654
11
Ooststellingwerf
479
662
12
138
Smallingerland
634
664
13
140
Heerenveen
554
667
14
147
Tytsjerksteradiel
601
680
15
170
Weststellingwerf
587
683
16
180
Franekeradeel
638
684
17
184
Dongeradeel
660
689
18
Het Bildt
582
690
19
Ferwerderadiel
634
704
20
Achtkarspelen
631
711
21
253
Littenseradiel
662
711
21
251
Menameradiel
600
718
23
265
Schiermonnikoog
546
772
24
348
Boarnsterhim
758
797
25
374
Leeuwarderadeel
716
825
26
392
2)
3)
Sudwest Fryslan/ voorheen Bolsward/Sneek/Nijefurd/ Wymbritseradiel/
78 1
2
94
122
3
198
4
236
202
Vlieland 1)
Gemiddelde in Fryslân 1)
589
671
112,1
102,7
Dongeradeel in % van gemiddelde
1) exclusief Vlieland (tarieven bij het opstellen van de Coelo Atlas nog niet bekend) 2) nummer 1 heeft de laagste woonlasten, nummer 26 de hoogste 3) nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 432 de hoogste Bron COELO-Atlas van de lokale lasten 2012
- 31 -
Kwijtschelding De aanslagen onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing komen in principe voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de maximaal toegestane rijksnormen, zijnde 100% van de bijstandsnorm. In de raadsvergadering van 23 februari 2012 is besloten kwijtschelding voor ondernemers mogelijk te maken. Tevens is besloten de termijn voor het indienen van verzoeken om kwijtschelding van zes weken na de dagtekening van het aanslagbiljet te blijven hanteren, maar niet langer te zien als fatale termijn. Het totaalbedrag aan verleende kwijtscheldingen aan ondernemers wordt geraamd op € 5.000,00 en het totaalbedrag aan verleende kwijtscheldingen aan belastingplichtige burgers op € 170.000,00. Daarnaast is de verwachting dat de verruiming van de indieningstermijn van verzoeken om kwijtschelding een nadelig financieel effect heeft. Het nadelig financieel effect wordt geraamd op € 7.500,00.
- 32 -
2. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Inleiding De paragraaf kapitaalgoederen dient ervoor om een totaal beeld te geven van de aanwezige gemeentelijke kapitaalgoederen en de onderhoudssituatie ervan. Met behulp van beheersystemen kan er inzicht worden gekregen in het aanwezige areaal en de actuele onderhoudssituatie. Daaruit wordt berekend, welke middelen benodigd zijn voor het onderhoud van onze kapitaalgoederen in de komende jaren. Wanneer deze middelen onvoldoende zijn, dan zal de raad een keuze moeten maken omtrent het onderhoudsniveau. In de begroting van 2012 is al aangegeven, dat voor niet alle kapitaalgoederen een beheersysteem voorhanden was en deze niet actueel waren. In 2012 is personele capaciteit vrijgemaakt om dit op orde te krijgen. Dit is echter niet een proces van 1 jaar maar dit zal de komende jaren nog personele capaciteit vergen om de beheersystemen op het juiste niveau te krijgen. Daarnaast heeft de provincie ons verzocht om het kapitaalgoederenbeheer op orde te maken. In hun brief van 19 december 2011 staat dat ze in 2012 afspraken met de gemeente wil maken over de termijn waarbinnen bij de gemeente sprake kan zijn van een gedegen kapitaalgoederenbeheer. De provincie heeft al meerdere malen aandacht gevraagd voor het planmatig beheer van de kapitaalgoederen. Het is hierbij van belang dat de raad het kwaliteitsniveau van het onderhoud heeft vastgesteld en dat de hieruit voortvloeiende lasten zijn doorvertaald in de (meerjaren) begroting.
Gebouwen Basisgegevens/uitgangspunten: De gemeente Dongeradeel heeft in totaal 79 gebouwen in eigendom, te weten:
Omschrijving:
aantal:
Bruto vloeroppervlakte in m2
Onderwijs: Primair onderwijs
23
22.670
Voortgezet onderwijs
7
27.184
Kleedgebouwen
4
715
Gymlokalen
7
3.316
Sporthallen
3
6.743
Zwembad
1
2.155
11
6.834
Sportaccommodaties:
Welzijn, cultuur en recreatie: Bibliotheek, peuterspeelzalen, musea enz. - 33 -
Omschrijving:
aantal:
Bruto vloeroppervlakte in m2
Brandweer: Kazernes in Anjum, Dokkum en Ternaard
3
1.382
12
10.188
8
4.943
79
86.130
Huisvesting gemeentelijke organisatie: Gemeentehuis bwdl A t/m D, werf Dokkum en Ternaard, enz. Overige gemeentelijke gebouwen: Jeugdgebouwen, baarhuisjes, woning, bedrijfsverzamelgebouw, enz. Totaal: Opmerking: De kerktorens en molens zijn ondergebracht in de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel (SMD). De stichting ontvangt hiervoor jaarlijks een onderhoudsbijdrage. De uurwerken in de torens zijn wel eigendom van de gemeente Dongeradeel.
A. Het beleidskader In het kader van de takendiscussie is door de raad besloten om te onderzoeken welke gemeentelijke gebouwen kunnen worden afgestoten. Medio 2012 is gestart met het opzetten van een zogenaamd accommodatiebeleid voor het beheer van de gemeentelijke gebouwen om juiste beleidsafwegingen te kunnen maken, welke gebouwen kunnen worden afgestoten. In 2013 zal dit leiden tot voorstellen hieromtrent aan de gemeenteraad en zal uitvoering worden gegeven aan de opgelegde bezuinigingstaakstelling. Met het onderhoudsbeheer gaan we de overstap maken naar de conditiemeting op basis van kwaliteitsnormen. Dit geldt voor zowel het bouwkundig als installatietechnisch onderhoudsbeheer. Het vastgestelde minimum onderhoudsniveau is bepalend voor het onderhoudsbeleid. Alle gebouwen zijn in het beheersprogramma ingevoerd. Jaarlijks of tweejaarlijks worden inspecties uitgevoerd en de planningen geactualiseerd. De onderhoudsbehoevende onderdelen van de gebouwen zijn in de planningen benoemd. Op basis van de conditiescore zal het benodigde correctieve onderhoud worden uitgevoerd. Uitgezonderd de scholen en het zwembad wordt voor de gemeentelijke gebouwen het onderhoud grotendeels in eigen beheer uitgevoerd. Voor grootschalig of specialistisch onderhoud worden derden ingeschakeld. Voor de uitvoering van het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen is een jaarbudget beschikbaar. In jaren van minder onderhoud worden mogelijke overschotten aan de reserve gebouwen toegevoegd. Op deze manier wordt er ook gespaard voor grotere - 34 -
uitgaven, overeenkomstig het onderhoudsplan, in de toekomst. Voor de schoolgebouwen is de gemeente wettelijk verantwoordelijk voor de bekostiging van het vervangende en ingrijpende onderhoud. Dit wordt ook wel aangegeven als ‘buitenonderhoud’. Hiervoor is een voorziening aanwezig die met de jaarlijkse onderhoudsdotatie wordt aangevuld. In de onderhoudsplanningen en de huisvestingsverordening van de scholen is vastgelegd welk onderhoud voor rekening van de gemeente komt en welk deel voor rekening van het schoolbestuur. Voor het zwembad is ook een voorziening aanwezig met een jaarlijkse onderhoudsdotatie waarmee de voorziening op peil kan blijven. Met de voorziening kunnen ook schommelingen in de onderhoudsuitgaven worden opgevangen. Aanvullende onderhoudszaken door nieuwe wet- en regelgeving zijn niet in de onderhoudsplanningen opgenomen. Eenmaal uitgevoerd worden de beheersmaatregelen wel opgenomen in het beheersprogramma. In het kader van duurzaamheid is bij het beheer en onderhoud van de gebouwen het doel om het energieverbruik te verlagen.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties Gemeentelijke gebouwen: Volgend jaar wordt sporthal de Trimmer gerenoveerd. Voor de voormalige schoolgebouwen aan de Stationsweg (oude Mavo), de Gedempte Hantumervaart (oude Muziekschool) en de Hantumerweg (oude JJ Boumanschool) te Dokkum zal in het kader van de takendiscussie keuzes moeten worden gemaakt voor een mogelijke herbestemming. Zwembad: De onderhoudsplanning van het zwembad is opgesplitst in een deel: gebouw/installaties en een deel: meubilair/inventaris. Volgens het contract met de exploitant Optisport is de gemeente verantwoordelijk voor het vervangende onderhoud (technisch en ingrijpend) en Optisport voor het preventieve en dagelijkse onderhoud.
C. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting Gemeentelijke gebouwen: Voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is volgens het meerjarenplan voor de periode 2013-2022 een gemiddeld onderhoudsbudget benodigd van € 974.000,Het beschikbare onderhoudsbudget in de begroting 2012 is € 837.600,-.Voor 2013 is voor een bedrag van € 890.000,- gepland aan onderhoud, waardoor voor 2013 een negatief budget ontstaat van € 52.400,-. - 35 -
Op 1 januari 2012 zat er afgerond € 510.700,- in de reserve onderhoud gebouwen. De conclusie is dan ook dat het huidige onderhoudsbudget voldoende op peil is om het geplande onderhoud uit te kunnen voeren. Zwembad: Op basis van de meerjarenonderhoudsplanning is voor de periode 2012-2021 voor het vervangende onderhoud gemiddeld € 124.000,- exclusief btw per jaar benodigd. De begroting voor dit jaar voorziet in een bedrag van € 137.590,- exclusief btw. Volgens de onderhoudsplanning is voor 2013 een totaalbedrag benodigd van ruim € 300.000,- exclusief btw. De voorziening bedraagt op 1 januari 2012 € 143.100,Doordat er in 2012 minder kosten worden gemaakt dan dat er aan onderhoudsgelden in de voorziening worden gestort zien wij dat er in het Meerjaren OnderhoudsPlan ruimte is voor de uitvoering van de onderhoudsronde van 2013. Scholen: Volgens het meerjarenonderhoudsplan van de scholen (primair onderwijs) is er een gemiddeld bedrag benodigd van € 288.000,- per jaar voor de periode 2012-2021. Het ‘buitenonderhoud’ van de scholen wordt geclusterd per twee jaar. 2013 is weer het jaar voor de schouw en 2014 is dan weer het uitvoeringsjaar. Met het opgestelde huisvestingsplan zal in 2013 en latere jaren ook strategisch gekeken moeten worden naar de nog te verwachten levensduur van een schoolgebouw in relatie tot het uit te voeren onderhoud. Voor 2013 is een bedrag beschikbaar van € 247.840,-. Het bedrag in de voorziening bedroeg op 1 januari 2012 afgerond € 675.728,-. De jaarlijkse dotatie in de voorziening is iets lager dan gemiddeld benodigd maar de piek in de uitgaven van 2012 kon door de voorziening worden opgevangen. Het verloop van de voorziening voor de periode 2012-2021 laat voor alle jaren een positief saldo zien.
- 36 -
Speelvoorzieningen A. Het beleidskader De gemeente Dongeradeel heeft 74 openbare speelplaatsen waarvan een viertal op wijkniveau, 40 op buurtniveau en 28 op blokniveau. Gezamenlijk staan er ongeveer 352 speeltoestellen opgesteld. Als gevolg van de taakstellende bezuinigingen welke in de periode 2005 tot en met 2008 zijn doorgevoerd, is er vooral bezuinigd op renovaties waardoor er een achterstand in vervangingen is ontstaan. Omdat het vigerende beleid is verouderd en alle voorzieningen met de huidige middelen niet in stand kunnen worden gehouden dient er nieuw beleid te worden ontwikkeld.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties Tot er nieuw beleid is vastgesteld worden noodzakelijke reparaties en vervangingen van toestellen en veiligheidsondergronden gewoon uitgevoerd zodat de veiligheid is gewaarborgd. Blijken de middelen hiervoor op korte termijn ontoereikend, dan zullen zo nodig speeltoestellen worden verwijderd om de veiligheid te waarborgen. Een van de uitkomsten van de kadernotitie is dat het nieuwe beleid ontwikkeld dient te worden binnen de mogelijkheden van het huidige budget. De recente takendiscussie heeft echter geleid tot een 50% bezuinigingsopdracht op het huidige budget. Naar aanleiding van deze bezuinigingsopdracht worden de beleidskaders aangepast en uitgewerkt in een Nota van uitgangspunten met betrekking tot het speelruimtebeleid. In 2013 zal worden gestart met de nota van uitgangspunten welke aan de raad zal worden voorgelegd. Hierna kan overgegaan worden tot uitwerking naar beleid.
C. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting In de begroting 2013 is in totaliteit een bedrag van ongeveer € 125.600 beschikbaar, Waarvan € 57.700 voor het onderhoud aan speelplaatsen.
- 37 -
Groen Basisgegevens De gemeente bezit ongeveer 440 ha openbaar groen. De kengetallen van het openbaar groen worden beheerd in een groenbeheersysteem. De afgelopen jaren is er een achterstand ontstaan in het verwerken van de jaarlijks mutaties naar aanleiding van uitbreidingen, herinrichtingen en de recente omvormingen. Hoewel de totale hoeveelheid openbaar groen niet substantieel zal verschillen met de werkelijke situatie, is er momenteel onvoldoende inzicht in de onderverdeling in kengetallen.
A. Het beleidskader Het huidige beheer van het groen is volgens het groenbeheerplan uit 1990. Voor de gehele gemeente geldt een basis onderhoudsniveau en het onderhoud dient zo efficiënt mogelijk uitgevoerd te worden. Waar mogelijk worden de ecologische waarden versterkt. Bij nieuwe ontwikkeling ligt de nadruk op grootschalig groen en waar mogelijk extensief beheer. Voor de bomen is geen apart beleid opgesteld en er vindt ook geen structurele inspectie of boomcontrole plaats in het kader van de zorgplicht. Vanaf 2005 is het iepenbeheer uitbesteed aan de Stichting Iepenwacht Fryslan. Het beheer was tot op heden vooral gericht op signalering en rooien van aangetaste bomen. Vanaf 2013 zal er ook worden gestart met de herplant van iepen.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties De laatste jaren ondervinden we steeds vaker problemen om het afgesproken niveau te halen. Ook is het onderhoudsbudget ontoereikend om zowel het onderhoud als de benodigde vervangingen te dekken. Het resultaat is dat vervanging van verouderde of afgeschreven groenvakken en bomen nauwelijks meer plaatsvindt. Door het ontbreken van structurele boominspecties, bestaat het risico dat bij calamiteiten de schuldeis bij de gemeente komt te liggen omdat het moeilijk is om aan te tonen dat controle en onderhoud tijdig hebben plaatsgevonden. Het belang om tot een kwaliteitsgestuurd beheer van de kapitaalgoederen te komen is in de inleiding reeds gemotiveerd. Om inzicht te verkrijgen in de beheerskosten en het ontwikkelen van een kwaliteitgestuurd beheer van het openbaar groen zijn actuele beheersoftware en beheerplannen noodzakelijk. Voor het opstellen van beheerplannen moet echter eerst de kwantiteit in beeld worden gebracht evenals de huidige kwaliteit. Vervolgens kan door middel van beheerplannen de gewenste kwaliteit worden vastgesteld door de raad waardoor jaarlijkse reguliere onderhoudskosten en noodzakelijke investeringen in vervangingen in beeld kunnen worden gebracht. Bovenstaand is een doorlopend proces welke dan ook geborgd dient te worden door het - 38 -
continu actualiseren van beheergegevens. Op dit moment zijn de gegevens in de beheerspakketten nog niet actueel. In 2013 zal het openbaar groen worden gekwantificeerd door het actualiseren van het beheersysteem.
C. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting In de begroting is onder programma 2.7 in totaliteit een bedrag van ruim € 172.000 voor groenvoorziening (6.560.000), waarvan € 57.000 voor de bijdrage aan de stichting Iepenwacht Fryslan. En in totaliteit is een bedrag van ruim € 1.967.000 voor wijkbeheer groenvoorzieningen (6.560.005) opgenomen. Onder programma 2.4 is op het product 6.531.000 in totaliteit een bedrag van € 456.300 opgenomen voor sportvelden, waarvan € 50.500 aan onderhoud sportvelden.
- 39 -
Wegen A. Het Beleidskader De Gemeenteraad heeft in 2009 uitvoerig gediscussieerd over het kapitaalgoederen beleid. De gemeenteraad heeft toen besloten om extra middelen beschikbaar te stellen. Op dat moment was er veel achterstallig onderhoud aan de wegen met name in het buitengebied. De extra middelen die toen beschikbaar zijn gesteld waren destijds niet voldoende om deze achterstand in zijn geheel weg te werken. Aan de notitie kapitaalgoederenbeheer wordt volop gewerkt en dit zal inzicht geven in de huidige stand van zaken van het onderhoudsniveau van de wegen. In de perspectiefnota 2012 is besloten dat het aanwezig totaalbudget voor het kapitaalgoederenbeheer als maximumniveau gehanteerd moet worden in relatie tot de te maken keuzes in de kwaliteitsniveaus van de kapitaalgoederen. Uit de jaarlijkse wegeninspectie is duidelijk geworden, dat het totale areaal wegen niet op het minimale niveau kan worden onderhouden. In een nieuwe beleidsnotitie Ferreedzje Ferbreedzje willen we met de raad de discussie aangaan, welke wegen op lager kwaliteitsniveau kunnen worden onderhouden cq welke kunnen worden afgestoten. In deze notitie wordt ook ingegaan, wat de gevolgen zijn voor de wegen vanwege de schaalvergroting in de agrarische sector. Herinrichtingsprojecten: In de binnenstad van Dokkum zal de Oostersingel, de Dam en het Oosterbolwerk in 2013 worden heringericht, nu de verbouw van de Oosterkerk is afgerond. De Dockumer sluys zal in 2013 worden heringericht, nadat de ontwikkelaar van de nieuwbouw van het winkelcentrum zal hebben voltooid.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties Net als de vorige 2 winters hebben we ook deze winter te maken gehad met aanzienlijke vorstschade. De ergste winterschade hebben we direct moeten oplossen om de veiligheid van de weggebruiker te waarborgen. Dit heeft er wel toe geleid dat we minder regulier onderhoudswerk hebben kunnen uitvoeren. De winterschade zal ook nog beter tot uiting komen in het kwaliteitsniveau van het huidige wegenbestand, nadat zij opnieuw zijn geïnspecteerd.
C. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting In de begroting is onder programma 2.7 op het product 6.210.000 wegen, straten en pleinen in totaliteit een bedrag van € 2.739.468 opgenomen. Voor onderhoud is € 2.019.073 opgenomen. Onder programma 1.6 is voor het product toeristische voet- en fietspaden (6.560.002) in totaliteit een bedrag van € 115.600 opgenomen. - 40 -
Riolering De gemeente Dongeradeel beschikt per 1 januari 2012 over ongeveer: o
215 km rioolleidingen
o
28,5 km drukriolering
o
10.130 perceelsaansluitingen
o
25 grotere rioolgemalen
o
84 minigemalen
o
9 schoonwater-gemalen
o
20 bergbezinkvoorzieningen en
o
44 riooloverstorten
In de gemeente zijn circa 770 percelen nog niet aangesloten op het rioolstelsel.
A. Het beleidskader In 2010 is door de toenmalige 31 Friese Gemeenten, het Wetterskip Fryslân, Vitens en de provincie Fryslân het Fries Bestuursakkoord Waterketen (FBWK) ondertekend met het doel om de kosten te beperken doorverbetering van de doelmatigheid in de waterketen. Om het besparingspotentieel voor Fryslân in beeld te brengen is een Fries Feiten Onderzoek (FFO) uitgevoerd als verdieping op het Landelijk uitgevoerde Feiten Onderzoek (LFO) De Friese gemeenten dienen keuzes te maken aangaande de conclusies en aanbevelingen uit het FFO. In het uitvoeringsprogramma van het huidige GRP zou in de afgelopen periode (20082012) een groot deel van de riolering in de wijk Fonteinslanden zijn vervangen. De vervanging van de riolering zou in samenhang met de herstructurering worden opgepakt (werk met werk maken). Vanwege de problemen op de woningmarkt is de herstructurering van deze wijk niet tot stand gekomen. Dit heeft er ook toe geleid, dat de vervanging van de riolering niet heeft plaats gevonden. Nu duidelijkheid is verkregen van Thuswonen, dat zij alleen nog onderhoud gaan plegen aan haar woningbezit in deze wijk, kan nu het rioleringsprobleem in deze wijk grootschalig worden opgepakt. Vanwege de huidige gunstige infrastructurele marktsituatie (werkhonger) zal de gehele vervanging van de riolering in de Fonteinslanden versneld in uitvoeringstijd worden opgepakt in de periode 2013 t/m 2015. De basisrioleringsplannen (BRP) van Dokkum (2011) en alle dorpen van Dongeradeel (2012) zijn herberekend en het Wetterskip Fryslân heeft goedkeuring gegeven aan deze herberekeningen (BRP) gegeven. De uitkomsten van de herberekeningen dient als basis voor het opstellen van een nieuw riolering uitvoeringsprogramma voor de periode 2013 t/m 2018 met een doorkijk naar 2023. Voor het einde van jaar 2012 denken wij u duidelijkheid te kunnen verschaffen over het uitvoeringsprogramma. Een nieuw GRP zal afhankelijk van de uitkomsten van het FFO in 2013 worden opgepakt. - 41 -
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties Jaarlijks wordt ca 5 % van het totale rioolstelsel schoongemaakt en geïnspecteerd. Aan de hand van de uitkomsten van deze inspecties wordt de kwaliteit van het riool vastgesteld en dit wordt daarna verwerkt in onderhoudsplannen Er vindt afstemming plaats bij vervanging en aanpassing van het rioleringstelsel met andere disciplines zoals bij wegenonderhoud en reconstructies. Waar mogelijk wordt regenwater afgekoppeld van het gemengde rioolstelsel. In 2013 zal de Oostersingel, de Dam en het Oosterbolwerk in Dokkum worden heringericht. De bestaande riolering zal hier gedeeltelijk worden vernieuwd en geoptimaliseerd. Bij de (ver)bouw van het MFC in Holwerd zal het rioolstelsel rondom het gebouw en de openbare ruimte worden aangepast cq vervangen. Tevens zal het regenwater zo veel mogelijk worden afgekoppeld. Uit inspecties aan de riolering in de wijk Fûgellân in Dokkum is gebleken dat een behoorlijk aantal huis- en kolk aansluitingen vervangen moeten worden. Daarbij wordt ook gekeken naar de mogelijkheid tot afkoppeling van het regenwater. De uitbreiding van laagwatervijver inclusief de bemaling (achter Prins en de Birdaarderstraatweg) zal gezamenlijk met het Wetterskip Fryslân in 2013 worden uitgevoerd. De voorbereiding van dit plan heeft vertraging opgelopen vanwege de grondaankopen en de planologische procedure. In samenwerking met Wetterskip Fryslan zal naar verwachting in 2013 de uitvoering van de werkzaamheden starten, waarmee de wateroverlast in de kern Paesens/Moddergat worden oplost. De wateroverlast wordt mede veroorzaakt door afstroming van regenwater van de zeedijk. Vanwege het werk nabij de zeedijk, moeten de werkzaamheden uitgevoerd worden buiten het stormseizoen.
C. De vertaling de van de financiële consequenties in de begroting In de begroting is onder programma 2.7 voor de riolering een totaalbedrag van € 2.076.836 opgenomen. Dit bedrag kan opgesplitst worden in € 64.539 voor beleid riolering, € 1.115.443 aan kapitaalslasten en € 896.854 aan overige exploitatiekosten.
- 42 -
Water en kunstwerken Basisgegevens/uitgangspunten: De gemeente Dongeradeel heeft het beheer en onderhoud over de volgende waterwerken per 1-1-2012 •
circa 378 strekkende kilometer te hekkelen sloten en greppels
•
circa 46.30 are vijvers, kanalen en vaarten
•
circa 23,5 kilometer beschoeiingen in diverse uitvoeringen
•
7 stuks beweegbare bruggen
•
68 stuks vaste betonnen en stenen bruggen
•
42 stuks vaste houten bruggen
•
4 stuks stalen bruggen
•
4 stuks fietstunnels
•
18 stuks duikerbruggen
•
2 stuks sluisjes
•
25 stuks kanosteigers en vissteigers
•
1002 meter aanlegsteigers en loskades
•
Tevens zijn er nog ongeveer 325 duikers.
A. Het beleidskader In 2012 zijn vele uren besteed om het areaal kunstwerken in beeld te brengen. Tevens zijn buiten alle kunstwerken op kwaliteit geïnspecteerd. Deze gegevens zijn daarna verwerkt in een nieuw beheersysteem. Daarnaast zijn er een technisch en financiële planning gemaakt voor het beheer en onderhoud van de kunstwerken voor de komende jaren. Naar de onderhoudstoestand van de beweegbare bruggen, de grote vaste bruggen en de bruggen in de binnenstad van Dokkum was in 2010 al onderzoek gedaan en deze zijn goed inzichtelijk. Eind 2012 zullen we u nader informeren omtrent het kwaliteitsniveau van alle kapitaalgoederen inclusief de kunstwerken.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties In het Fonteinpark bij de wijk Fonteinslanden zijn de houten bruggetjes en beschoeiingen in dermate slechte staat van onderhoud, dat deze op korte termijn dienen te worden vervangen. Van 2013 t/m 2016 zal de riolering in de Fonteinslanden worden vernieuwd en aangepast. In de planvorming zal ook worden bekeken of in dit kader de aangegeven kunstwerken kunnen worden vernieuwd (werk met werk maken). De restauratie/renovatie van de kademuren `t Nauw te Dokkum zijn gestart in september 2012 en de voltooiing zal plaatsvinden in 2013. De kademuren langs de noord en zuidzijde van de Koornmarkt en de Lytsepyp (brug Oostersingel) zijn in slechte staat van onderhoud. In de planvorming van de herinrichting gebied Oostersingel zal worden bekeken of dit integraal kan worden meegenomen.
- 43 -
De Halvemaanspoortbrug is ook in dermate slechte staat van onderhoud (betonrot) dat hieraan op korte termijn onderhoud dient te worden gedaan. Deze brug maakt onderdeel uit van het Sud Ie project en in dit project zal worden bekeken, wanneer herstel kan plaatsvinden. In het kader van het project Sud Ie zullen een aantal bruggen in deze nieuwe vaarroute moeten worden verhoogd. De aanvraag van de waddenfonds is ingang gezet en de raad is hierover onlangs geïnformeerd. In het kader van dit project zal de vaardiepte worden vergroot en zullen ook de beschoeiingen langs deze grachten dienen te worden aangepast aan de nieuwe vaardiepte. Ook op de route tussen Dokkum en Esumasyl zullen vergelijkbare werkzaamheden aan beschoeiingen en bruggen kunnen worden gecombineerd. Aan de Woudabrug bij Ee zijn voor 2013 onderhoudswerkzaamheden gepland aangaande de slagbomen en de afstandsbediening (vanaf de Schreiersbrêge te Dokkum) Onderhoud waterpartijen, sloten en vaarten Vanuit het baggerplan van 2002 voor het onderhoud van de waterbodems is sinds 2009 een reserve gevormd, zodat gespaard kan worden om grotere baggerplannen te realiseren. In project “Waterfront Dokkum” wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om baggerspecie om te vormen tot een bouwstof (funderingslaag) voor de aanleg van de westelijke Rondweg cq de Centrale As aan de oostzijde van Dokkum.
B. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties Voor de het onderhoud van de kunstwerken op basis van de huidige technische onderhoudscijfers gebaseerd op afschrijvingstermijnen zijn de volgende budgetten benodigd voor 2013 van € 762.778, en voor 2014 van € 806.125.
C. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting Voor 2013 is er in de begroting onder programma 2.7 voor bruggen en tunnels (6210020) een totaalbedrag opgenomen van € 1.007.500, hiervan is € 543.000 voor kapitaalgoederenbeheer voor het onderhoud aan de bruggen en tunnels. Het onderhoud aan waterkeringen, kunstwerken en beschoeiingen is onder programma 2.8 geraamd onder de producten 6.240.010 en 6.240.011 Hier gaat het in totaal om een bedrag aan budgetten voor onderhoud van € 226.540.
- 44 -
3. Paragraaf financiering In het Treasurystatuut gemeente Dongeradeel 2011, zoals dit door het college van B&W op 23 augustus 2011 is vastgesteld, staan de uitgangspunten en doelstellingen voor het treasurybeleid vermeld. De geplande uitvoering van het treasurybeleid is weergegeven in de paragraaf financiering.
Rente ontwikkeling Een belangrijke factor bij het uitvoeren van het treasurybeleid is het verwachte verloop van de rente. Onze rentevisie wordt aan de hand van tenminste 3 gerenommeerde financiële instellingen opgesteld. In het eerste halfjaar van 2012 is er qua renteontwikkeling veel gebeurd. De Europese Centrale Bank (de ECB) is verantwoordelijk voor het monetaire beleid van het Eurogebied en werkt hierbij nauw samen met de Nationale centrale banken van de EU-landen die de Euro hebben ingevoerd, zoals de Nederlandsche Bank (DNB). De belangrijkste taak van de ECB is het garanderen van de prijsstabiliteit in de Eurozone en te zorgen, dat de inflatie niet boven 2% uitkomt. De Refirente of de herfinancieringsrente (de rente die banken aan de ECB moeten betalen wanneer zij geld bij de ECB opnemen is op 5 juli 2012 verder verlaagd naar 0,75%. De Euribor, (de interbancaire rente) welke sterk gekoppeld is aan de refirente, is hierdoor ook verder verlaagd. Indien banken geld stallen bij de ECB, dan ontvangen zij hiervoor 0%. De huidige rentetarieven (10 augustus 2012) bedragen op jaarbasis; •
1 maand Euribor 0,137%
•
lineaire lening 10 jaar gelijk 2,15%
•
lineaire lening 25 jaar gelijk 3,31%
Op basis van een te verwachte lichte conjunctuurherstel in 2013, is de rentevisie qua lange rente, licht stijgend. De korte rente zal op het huidige lage niveau blijven.
De Centrale As Voor de financiering van de aanleg van “De Centrale As” , is er op 1 juli 2008 een bedrag van € 11.900.000 gestort. Dit geld, inmiddels vermeerderd met rente, is inmiddels vrijgevallen ten gunste van de Centrale As.
Kasbeheer Al het betalingsverkeer heeft de gemeente gecentraliseerd bij twee banken. De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en de Rabobank. Hoofdbankier is de BNG, de - 45 -
Rabobank wordt vooral aangehouden als service naar de klanten en vanuit regionaal economische motieven. Het saldo op deze rekening wordt periodiek afgeroomd ten gunste van de BNG-rekening. In de financieringsovereenkomst met de BNG, is bepaald dat de kredietfaciliteit € 6.000.000 bedraagt. De bijbehorende rente wordt op basis van 1 maands Euribor berekend. De financieringsovereenkomst is afgesloten voor bepaalde tijd en loopt tot 1 januari 2013. Bij de Rabobank zijn geen kredietfaciliteiten. Binnen het contract met de BNG gelden de volgende regels: (rente percentages met uitzondering van opslagpercentages, zijn variabel, genoemde rentepercentages zijn per 10 augustus 2012): a. voor een debetsaldo tot € 6.000.000 geldt het 1 maands Euribortarief van 0,137% met opslag van 0,21% is 0,347% op jaarbasis; b. mocht de kredietlimiet van € 6.000.000 worden overschreden, dan zal er door de BNG een extra boeterente in rekening worden gebracht over het overschreden bedrag, deze boeterente bedraagt; 5,0% c.
voor een creditsaldo geldt eveneens het 1 maands Euribortarief, van 0,137% echter met een afslag van 0,25% is -/- 0,387% op jaarbasis. (Er dient voor een positief saldo betaald te worden) Hierbij is geen maximum limiet bedrag bepaald.
Daarnaast blijft het zgn. “raamcontract” bestaan, waarbij de gemeente Dongeradeel bij het aangaan van een geldlening, deze pas mag afsluiten bij een andere partij dan de BNG, indien dit effectieve rentepercentage 0,05% voordeliger is. Uiteraard staat het de gemeente Dongeradeel vrij, om tot de kasgeldlimiet (8,5% van het begrotingsbedrag bij aanvang van het begrotingsjaar) voor een bepaalde periode kort geld aan te trekken.
Renterisicobeheer De gemeente loopt renterisico op het moment dat nieuwe leningen moeten worden aangetrokken (herfinanciering) of als een renteherziening van toepassing is. Om dit renterisico te beheersen wordt er in de wet FIDO een renterisiconorm bepaald. Voor gemeenten bedraagt de renterisiconorm maximaal 20% van het begrotingsbedrag bij aanvang van het begrotingsjaar.
- 46 -
Berekening renterisico 2013 - 2017 en renterisiconorm 2013: Renterisico
2013
2014
2015
2016
2017
(bedragen x € 1.000)
€
€
€
€
€
Renteherzieningen
0
453
0
0
0
Aflossingen
3.637
3.641
3.650
3.700
3.700
Renterisico
3.637
4.094
3.650
3.700
3.700
Berekening renterisiconorm 2013 (bedragen x € 1.000)
€
Begrotingstotaal 2013 (obv voorlopig meerjarig begrotingstotaal)
58.737
Renterisico percentage Renterisiconorm 2013
20% 11.747
Toetsing renterisico aan norm 2013 (bedragen x € 1.000) Renterisico
€ 3.637
Renterisiconorm
11.747
Onderschrijding
-/- 8.110
Uit bovenstaande berekening blijkt, dat de gemeente Dongeradeel ruim binnen de grenzen van de renterisiconorm blijft. De totale schuld van de gemeente per 1 januari 2013 bedraagt naar verwachting € 63.100.000, hiervan is € 10.000.000 uitgeleend aan Thûs Wonen De kasgeldlimiet (het bedrag waarvoor op basis van kortgeld financiering mag worden aangetrokken) bedraagt 8,5% van het gemeentelijke budget bij aanvang van het begrotingsjaar 2013. De kasgeldlimiet zal over het jaar 2013, 8,5% van € 59.737.000 is afgerond € 5.078.000 zijn. De actuele stand in rekening courant bedraagt € 2.100.000 negatief (10 augustus 2012). In totaliteit kan een bedrag van € 2.978.000 worden geïnvesteerd alvorens tot het aantrekken van langlopende leningen moet worden besloten. Hierbij wordt uitgegaan van de kasgeldlimiet van € 5.078.000.
- 47 -
Kredietrisicobeheer op verstrekte geldleningen De gemeente heeft gelden uitgeleend aan Thûs Wonen, tot een bedrag van ongeveer € 10.000.000. Gezien het feit dat voor deze leningen het Waarborgfonds Sociale Woningbouw garant staat, kan het directe risico als minimaal worden beschouwd. Het indirecte risico is wel aanwezig, dit risico ontstaat wanneer een willekeurige landelijke woningcorporatie niet meer aan haar betalingsverplichting kan voldoen (denk hierbij aan Woningcorporatie Vestia) en het WSW garantievermogen daalt tot beneden 0,25%, van het totale geborgde vermogen. Mocht dit voorkomen, dan zullen, de gezamenlijke gemeentes, welke een achtervang overeenkomst zijn aangegaan, voor 50% van deze schuld (na uitputting van het garantievermogen en betaling van de directe schadegemeentes), verplicht zijn deze overblijvende schuld, middels een renteloze lening te verstrekken. Het risico is dan in beginsel de rentederving op deze verstrekte lening. Daarnaast zijn er in het verleden, diverse leningen verstrekt aan ambtenaren op basis van hypothecaire zekerheid. Voor die leningen waarbij geen aflossing wordt gedaan, ontstaat er een risico, op het moment dat de WOZ waarde daalt en deze beneden de verstrekte hypothecaire lening uitkomt. Voor de leningen waarbij periodiek afgelost wordt is dit risico zo goed als niet aanwezig. De lening aan het Streekarchief is conform het treasurystatuut verleend. Het verstrekken van hypothecaire geldleningen aan ambtenaren is bij wetswijziging van de wet FIDO per 1 januari 2009 niet meer toegestaan, de reeds verstrekte leningen worden conform de overeenkomsten de komende decennia afgelost . Omdat de hypothecaire leningen aan het personeel mede de oorzaak zijn voor ons relatief hoge niveau aan opgenomen geldleningen beraden wij ons op mogelijkheden om het aflossen te bevorderen.
- 48 -
4. Paragraaf bedrijfsvoering Bestuurs- en Managementondersteuning Personeel en organisatie Organisatieontwikkeling Het directieplan schetst voor de komende jaren een voortgaande ontwikkeling van de organisatie, gebaseerd op de volgende ordeningsprincipes: -
burgerrollen als basis
-
vertrouwen als centrale waarde
-
sturen op resultaat
-
ontwikkelen van medewerkers en organisatie
Op basis hiervan is het HR-plan 2010-2015 geschreven, waarin tot uitdrukking wordt gebracht hoe HRM kan bijdragen aan de doelstellingen en de voortdurende ontwikkeling van de organisatie. Dominante thema’s hierin zijn: -
externe oriëntatie: de organisatie is gericht op (vragen van) de samenleving, inwoner, klant, etc.
-
eigenaarschap: de moderne ambtenaar is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen ontwikkeling, zijn resultaten en zijn loopbaan
-
verbindend leiderschap: managers geven coachend en resultaatgericht leiding
-
hebben en houden van kwaliteit: een aantrekkelijk werkgever zijn, die in staat is het juiste talent te vinden en vast te houden
Voor 2013 staan in dit HR-plan als acties: -
evaluatie van de invoering van competentiemanagement en de daaraan gekoppelde gesprekkencyclus
-
in het netwerk Werken in Fryslân werken we aan projecten om ook aantrekkelijk te zijn voor de nieuwe generatie medewerkers (door een studenten te interesseren voor het werk bij de overheid o.a. door interessante stageopdrachten te bieden en gastcolleges op hogescholen te organiseren)
Daarnaast is de bedoeling aan de slag te gaan met evaluatie en bijstelling van het HRplan in het kader van nieuwe ontwikkelingen rondom verdergaande samenwerking met de buurgemeenten. Intergemeentelijke samenwerking Verwacht wordt dat er in 2013 sprake zal zijn van een steeds verdergaande samenwerking met de gemeenten Dantumadiel, Kollumerland c.a. en Ferwerderadiel. Afhankelijk van de uitkomsten van onderzoeken die een aantal gemeenten uitvoert over de (bestuurlijke) toekomst van die gemeenten, zal er toegewerkt worden naar een (ambtelijke) fusie. De gemeentesecretarissen zullen in dit proces gezamenlijk een sturende rol gaan innemen. Vermindering van kwetsbaarheid en beter gebruik maken van elkaars deskundigheid, evenals de toenemende noodzaak om verdergaand te bezuinigen en tegelijkertijd nieuwe taken uit te voeren, zijn daarbij de belangrijkste drijfveren. - 49 -
Focusoperatie In het kader van de heroverwegingsoperatie hebt u besloten de omvang van de gemeentelijke organisatie terug te brengen door fasegewijs een bezuiniging te realiseren van 10% van de loonsom. Als uitgangspunt geldt de personeelsomvang van 2008 van ruim 188 fte met een bijbehorend personeelsbudget van afgerond € 9.000.000,00. In december 2009 heeft de gemeenteraad in het kader van verder gaande bezuinigingen besloten om de taakstelling met € 200.000 te verhogen tot € 1,1 miljoen. Besloten is de ombuigingstaakstelling in een tijdsbestek van vijf jaren - 2009 t/m 2013 - gefaseerd te realiseren. De Focusoperatie loopt op schema. Eind 2012 is de formatie met 18 fte afgenomen. Vooral door maatregelen op het gebied van efficiency, scherp prioriteren in de bedrijfsvoering en door samenwerking/samenvoeging kan ook de budgettaire taakstelling worden gehaald. Vanaf 2013 staat er nog een taakstelling van € 170.000 open die concreet ingevuld moet worden. Dat wordt een zware opgave. Voor ongeveer € 100.000 is dit bedrag gekoppeld aan uitstroom op basis van leeftijd. Deze uitstroom wordt gerealiseerd in de jaren 2013 – 2015. We gaan er op dit moment vanuit dat de Focus operatie wordt gerealiseerd. Wel zal – zoals gezegd – de realisering worden vertraagd als gevolg van latere uitstroom van medewerkers en kan het resterende bedrag van € 70.000 pas worden ingevuld in 2014 of 2015 samenhangend met de te nemen besluiten in het kader van de takendiscussie. Dit leidt tot de volgende bijstelling: Realisering focus taakstelling x € 1000
2013
2014
2015
Verwacht in de huidige meerjarenbegroting
1.100
1.100
1.100
Huidige verwachting
930
1.015
1.100
Effect op meerjarenbegroting
-170
- 85
0
Personeelsformatie en begroting In onderstaand overzicht zijn de formatie en de bijbehorende loonsom voor 2013 per organisatieonderdeel samengevat.
Organisatieonderdeel
Loonsom
Aantal fte
2013
totaal
Afdeling Bestuurs- en Managementondersteuning
1.567.500
27,170
Afdeling Financiële en Juridische Zaken
1.457.900
23,717
Afdeling Gemeentewurk
4.092.000
87,492
Afdeling Ontwikkeling
2.344.000
35,284
Afdeling Publiekszaken
1.670.100
28,500
168.300
3,000
11.301.813
205,163
Team ICT Totaal organisatie - 50 -
Communicatie Voor de periode 2010 – 2013 heeft de afdeling communicatie een beleidsplan opgesteld. Hierin zijn de hoofdlijnen van de activiteiten voor team communicatie voor de komende jaren weergegeven. Voor 2013 heeft team communicatie de volgende speerpunten Omgevingsgericht werken Eén van de thema’s bij de ontwikkeling van de organisatie is de externe oriëntatie. Team Communicatie ondersteunt het verder ontwikkelen van omgevingsgericht werken. Social media In 2013 versterkt Twitter nog volwaardiger de informatievoorziening aan de bewoners. Bestuurders twitteren dan ook zelf en team Communicatie ondersteunt waar nodig. Het moet ook meer een manier worden om de pers te prikkelen, zodat er free publicity ontstaat of om media-aandacht te creëren. Twitter sluit aan bij het doel ‘transparantie van de organisatie’. Intern draagt Yammer (intern twitteren) bij aan integraal werken, afdelingen weten onderling beter van elkaar wat er speelt. Eind 2013 wordt de werkwijze met betrekking tot social media geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Naast zenden is het voor de organisatie van belang dat Team Communicatie Twitter en Yammer screent op meningen, ontwikkelingen en klachten binnen de samenleving. Team Communicatie brengt medio 2013 structuur aan in de werkwijze rond de omgevingsanalyse via social media. Persbeleid Naast open, duidelijk en tijdig communiceren ligt de focus in 2013 op relatieversterking met journalisten. Zowel de gemeente als de media dienen het belang van de burger. Er is een vanzelfsprekend spanningsveld tussen het vertalen van politieke keuzes in beleid door de gemeente enerzijds en anderzijds door de media als kritische waakhond van de democratie. We hebben elkaar nodig en daarom is het belangrijk dat je elkaar en elkaars wensen kent. Het is de taak van team Communicatie om dat te faciliteren. Eind 2012 voert een communicatiestudent voor de gemeente Dongeradeel onderzoek uit naar doeltreffend persbeleid. In 2013 worden de adviezen uitgewerkt en geïmplementeerd. Webrichtlijnen In 2013 moeten aanpassingen worden gedaan aan de website om in 2015 te kunnen voldoen aan de webrichtlijnen. De webrichtlijnen zijn erop gericht om meer mensen te bereiken, dus ook mensen met een visuele, auditieve, verstandelijke of motorische beperking. Maar ook senioren, mensen met kleurenblindheid, mensen met dyslexie en mensen die Nederlands als tweede taal spreken. Regiomarketing De vijf gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en - 51 -
Tytjerksteradiel werken gezamenlijk aan het project regiomarketing. Eind 2012 zal de gemeente Ferwerderadiel waarschijnlijk ook bij dit project aansluiten. In 2011 is de Dwaande campagne van start gegaan. De komende jaren wordt ingezet op het verder uitvoeren van de campagne en het verbinden van verschillende initiatieven in de regio. Daarnaast is een belangrijk speerpunt voor 2013 het ontwikkelen van een organisatiestructuur voor de lange termijn, waarbij ook de ondernemende regio in toenemende mate de verantwoordelijkheid voor de campagne overneemt. Hierbij wordt ook gekeken naar ontwikkelingen binnen bestaande organisaties, zoals de VVV. Een communicatieadviseur van de gemeente Dongeradeel is projectleider van dit project. Samenwerking Binnen de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) werken de Noordoost Friese gemeenten samen aan de economische ontwikkeling van de regio. Voor de communicatie over de ANNO is een communicatieadviseur op het projectbureau aangesteld. Deze communicatieadviseur is alleen verantwoordelijk voor de communicatie van de ANNO in zijn totaliteit. Voor de communicatie over de afzonderlijke projecten binnen de ANNO zijn de communicatieadviseurs van de betreffende gemeenten zelf verantwoordelijk.
Facilitaire Zaken Bij de inkopen op facilitair gebied zal er meer gekeken worden naar de duurzaamheid van de producten. Verder zal er bij het gebruik en de inrichting van de kantoor- en vergaderruimten steeds meer toegewerkt worden naar Het Nieuwe Werken. De bestaande vervangingsinvesteringen voor kantoormeubilair zullen hierop ingezet gaan worden.
Informatiemanagement Informatiemanager In 2012 is een Informatiemanager aangenomen die gaat werken voor de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel en Kollumerland. De informatiemanager gaat in 2013 het informatiebeleid verder ontwikkelen, gekoppeld aan de uitgangspunten voor dienstverlening en sturend voor toekomstige investeringen in de automatisering van de gemeente. Daarnaast worden beleid en ICT zoveel als mogelijk geüniformeerd. Gezien de (ambtelijke) fusie zal hierin ook de situatie bij Ferwerderadiel meegenomen worden. Midoffice en Document Management Systeem (DMS) In 2013 wordt er een gezamenlijke ICT-beheerorganisatie voor het Midoffice bij de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel en Kollumerland gerealiseerd. Team Documentaire Informatievoorziening (DIV) is verantwoordelijk voor het functioneel beheer van het DMS wat onderdeel is van het Midoffice. In 2013 zullen gaan we bijdragen aan de totstandkoming van een gezamenlijke ICT beheerorganisatie Midoffice. Daarbij zorgen we voor duidelijke communicatie naar eindgebruikers en de overige beheerorganisatie - 52 -
vertegenwoordigd in het Platform Informatievoorziening. In 2012 is gestart met de uitrol van nieuwe zaaktypen in het DMS. In 2013 gaan we hiermee door. Processen die grote documentvolumes kennen en waar digitalisering een grote toegevoegde waarde heeft voor de efficiency in de gemeentelijke organisatie maar vooral ook voor de burger, krijgen prioriteit. Hierbij wordt ook zoveel mogelijk gebruik gemaakt van webformulieren, die het mogelijk maken om producten digitaal aan te vragen èn af te handelen. Wat betreft het grotere geheel, het MidOffice, zijn er belangrijke ontwikkelingen. De invoering van dit systeem kent tegenslagen. In augustus 2012 is een zogenaamde proof of concept gehouden voor een nieuw deel van de software. Deze software, waarin alle werkprocessen gemodelleerd gaan worden, is op objectieve gronden afgewezen. Door deze afwijzing, en gezien het feit dat de NOFA gemeenten enig gebruiker zijn van dit construct, is het gebruik van deze applicatie op termijn eindig. Dit betekent dat er een bestek geschreven moet gaan worden wat gebaseerd is op vastgesteld informatiebeleid. Dit beleid zal in 2013 vastgesteld worden. Uiteraard gaat dit beleid ook uit van de gemeentelijke samenwerking en zal dit dus gaan gelden voor Dantumadiel, Kollumerland c.a. en Dongeradeel. In praktijk zal dit betekenen dat in 2013 en wellicht nog in 2014 gewerkt blijft worden met het huidige MidOffice. Nieuwe processen zullen gemodelleerd blijven worden omdat door alle ontwikkelingen, zoals de invoering van het KCC, er geen stilstand gepermitteerd kan worden. Deze werkwijze zal er ook voor zorgen dat de organisatie meer en meer ervaring opdoet met het volledig digitaal werken en dit verlaagt de drempel voor de invoering van het nieuw te selecteren systeem. Wet revitalisering generiek toezicht (Wet Rgt) Met ingang van 1 januari 2013 treedt de Wet Rgt in werking. Met de invoering van de Wet Rgt worden maatregelen getroffen om onder andere de kwaliteit van de informatievoorziening te borgen zodat de informatie betrouwbaar is en blijft. Door de Wet Rgt wordt het specifieke toezicht vervangen door generiek toezicht. In 2013 gaat team DIV invulling geven aan de maatregelen zoals opgenomen in de Wet Rgt. Dit gaan we doen in samenwerking met de Streekarchivaris.
- 53 -
Financiële & Juridische zaken Algemeen Juridische Zaken. Voor 2013 staat er op beleidsmatig gebied een aantal ontwikkelingen gepland voor het team AJZ. Juridische kwaliteitszorg In 2013 wordt de juridische kwaliteitszorg verder uitgebouwd. Dit gebeurt o.a. door het regionaal juridisch vakberaad. Dit overleg bestaat uit juristen vanuit de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Ferwerderadeel. Onder voorzitterschap van team AJZ van Dongeradeel worden verschillende juridische onderwerpen besproken en afgestemd. Het overleg is met name bedoeld om de juridische éénpitterfuncties minder kwetsbaar te maken. Collegiaal advies is daarnaast ook goedkoper als inhuren van juridisch advies bij een advocatenkantoor. Inhuur juridisch advies In 2013 wordt de inhuur van juridisch advies opnieuw tegen het licht gehouden. Er wordt regelmatig juridisch advies ingewonnen. In 2013 willen we –uit kostenoverwegingen- de huidige aanbieder vergelijken met anderen. Hierop gebaseerd - en natuurlijk op een kwaliteitsoverweging - wordt bekeken waar de gemeentelijke organisatie het beste haar juridisch advies kan inkopen. Inkoop en aanbesteding In 2013 wordt actief uitvoering gegeven aan het in 2012 opgestelde inkoop- en aanbestedingsbeleid. Hierbij wordt de gemeentelijke organisatie ondersteund bij de uitvoering van inkoop en aanbesteden. Daarnaast wordt het contractmanagementsysteem bijgehouden. Op basis van bovengenoemd beleid en het contractmanagementsysteem kan de gemeentelijke organisatie goed aangestuurd worden. Uiteindelijk moet dit leiden tot zichtbaar financieel resultaat, met behoud van kwaliteit.
Financiën en belastingen. Financiële rechtmatigheid Vanaf het jaar 2008 ontvangen wij een goedkeurende verklaring van de accountant voor wat betreft de financiële rechtmatigheid van de jaarrekening. De accountant onderzoekt dit jaarlijks en baseert haar conclusies mede op basis van de door de gemeente uitgevoerde interne controles. We willen de interne controles meer risicogericht insteken. Dit betekent dat we minder controles zullen uitvoeren bij de processen waarvan gebleken is dat er sprake is van geen c.q. weinig fouten en onzekerheden en dat we de controle op risicovolle processen versterken. Daarnaast willen we de interne controles meer in de bedrijfsprocessen zelf inbedden, bijvoorbeeld door bij risicovolle processen meer functiescheiding in te bouwen. - 54 -
Planning- en controlcyclus en de takendiscussie De afdeling FJZ is ambtelijk verantwoordelijk voor het proces van de planning- en controlcyclus, waaronder de perspectiefnota, de begroting, de tussentijdse rapportages en de jaarverslaggeving. In 2011 is een takendiscussie gevoerd door de Gemeenteraad en in november 2011 is besloten op welke taken moet worden bezuinigd. Deze besluiten zijn in 2012 uitgewerkt tot een voorstel zodat de raad een concreet besluit kan nemen op welke wijze zij op de desbetreffende taken zal gaan bezuinigen. De bezuinigingen moeten uiterlijk worden gerealiseerd in het jaar 2015. Vervanging Financieel Systeem en het Belastingsysteem. Vervanging financieel systeem: In 2012 hebben we het financieel systeem vervangen. Dit is met name gedaan om een betere integratie met andere systemen (adressen en gebouwen, personen) te kunnen realiseren. Een bijkomend voordeel is dat we nu hetzelfde systeem Key2Financiën gebruiken als onze buurgemeente Dantumadiel. Met Key2Financiën hebben we tevens een stap gemaakt in het efficiënt verwerken van inkoopfacturen door deze te digitaliseren door middel van scanning en workflow. Ook de module inkoop is aangeschaft waarmee de opdracht tot inkoop in het financieel systeem geregistreerd kan worden als verplichting zodat budgethouders een actuele stand van hun budgetten hebben. Vervanging belastingsysteem: Voor de belastingheffing en beschikkingen Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ) wordt het belastingsysteem Probel van Procura gebruikt. Om een betere koppeling te realiseren met de BAG-applicatie in Key2BAG, met Key2Burgerzaken, Key2Percelen en Key2Financiën zijn we bezig met de voorbereiding van de invoering van het GISVG systeem van Centric. Ook hier is het voordeel dat we kiezen voor hetzelfde concept als onze buurgemeente Dantumadiel.
- 55 -
Gemeentewurk In april 2011 werd de gemeenschappelijke regeling een feit. Gemeentewurk was vanaf dat moment een afdeling van de gemeente Dongeradeel die het onderhoud aan de openbare ruimte uitvoert voor de gemeente Dantumadiel en Dongeradeel. In 2012 was de begroting van de afdeling nog niet gereed. Complicerende factor was het feit dat er tussen beide gemeenten nog geen overeenstemming was bereikt over de verrekening van de overhead. In 2013 is de begroting van Gemeentewurk gereed. Door de bezuinigingen bij Gemeentewurk is de flexibele schil (flexibel inzetbaar personeel) van de afdeling afgenomen. Door o.a. de seizoensgebonden arbeid en het feit dat het takenpakket van de afdeling constant aan veranderingen onderhevig is, is het wenselijk om een ruime flexibele schil op deze afdeling te hebben. In 2013 wordt getracht de flexibele schil te vergroten o.a. door bij verloop meer tijdelijke/flexibele contracten met medewerkers aan te gaan. Daarnaast wordt een proef gedaan om eigen vakmensen als meewerkend voorman in te zetten in de SW ploegen. Dit moet leiden tot meer rendement voor zowel de openbare ruimte als de SW medewerker. Het onderhoud beheersysteem wordt in 2012 een geactualiseerd. Op basis van het geactualiseerde onderhoud beheersysteem kan in 2013 meer planmatig onderhoud plaatsvinden. Om een continue bedrijfsvoering, met name op de grotere tractie, te kunnen blijven voeren wordt gekeken naar de mogelijkheden om samen te werken met omliggende gemeenten. Ook de doorlopende bezuinigingen dwingen ons om, om ons heen te kijken naar de meest effectieve inzet van ons materieel. Vanaf 2012 wordt met Kollumerland c.a. een veegzuigauto gedeeld en voor de rest van de tractie zijn er contacten met Ferwerderadiel en Ameland. Ook bij de toekomstige vervanging van materieel zal eerst naar de haalbaarheid en de mogelijkheden met omliggende gemeenten worden gekeken alvorens zelf tot aanschaf over te gaan. Voor machines die, weliswaar economisch renderen, maar toch een grote leegloop kennen, zoals de aan te schaffen bolwerkmaaier, worden alternatieve toepassingen bedacht. Te denken valt dan ook aan verhuur. Vaak is samenwerking met andere gemeenten goed mogelijk en dus gewenst. De afdeling zal dit per onderdeel in 2013 blijven bekijken, efficiëntere en bredere inzet van tractie en materieel zal een doorlopend proces worden. Voor een duurzame bedrijfsvoering zijn ondertussen verschillende auto’s uitgerust met aardgas. Bij de aanbesteding van nieuwe voertuigen zal ook gekozen worden voor duurzaamheid. Aardgas voor de lichtere klasse auto’s is mogelijk, maar elektrisch rijden is, met name, in de binnen stad van Dokkum ook steeds meer een serieuze optie. De mogelijkheden voor het duurzaam samenstellen van ons wagenpark worden steeds breder en zullen per aan te schaffen voertuig worden afgewogen. In april 2012 is het "Afvalstoffenbeleidsplan 2012-2017 voor de gemeenten Dantumadiel - 56 -
en Dongeradeel" door beide raden vastgesteld. Vanaf 2012 vind uitvoering van het plan plaats. In het plan ligt de nadruk op duurzaamheid en samenwerking. Aandachtspunten zijn verdergaande scheiding van afvalstromen, het bronscheiden van afvalstromen die geld opleveren en het verwerken van groenafval in de eigen regio. In 2013 zal indien wordt gekozen voor bronscheiding van kunststoffen een inzamelsystematiek voor het bronscheiden kunststoffen worden ingevoerd.
- 57 -
5. Verbonden partijen Het begrip 'verbonden partij' Bij de realisering van beleidsvoornemens is het vaak noodzakelijk bepaalde relaties met derde partijen aan te gaan. In een aantal gevallen zijn dergelijke relaties uitgegroeid tot een zodanige vorm dat de gemeente zeggenschap en financiële belangen in die derde partij heeft gekregen. In dat geval is er sprake van een zogenaamde verbonden partij. Verbonden partijen zijn dus derde partijen waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Van een bestuurlijk belang is sprake als de gemeente op enigerlei wijze zeggenschap heeft. Dit kan via een zetel in het bestuur dan wel via het stemrecht dat uit het aandelenbezit voortvloeit. Van een financieel belang is sprake als de gemeente risico's loopt ingeval van financiële problemen bij die derde partij. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. Voor een optimale uitoefening van de taak van de gemeenteraad is het van belang dat de raad een goed inzicht heeft in alle aan de gemeente verbonden partijen.
Overzicht verbonden partijen Hieronder volgt per programma een overzicht van derde partijen waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft en dus overeenkomstig de definitie verbonden partijen zijn.
Naam
Rechts-
Aard financieel
vorm
belang
Programma 1, Dongeradeel werkt •
Bedrijvencentrum, Dokkum
B.V.
aandelen / bijdrage
•
Ver. van Waddenzeegemeenten, Delfzijl
vereniging
verstrekken bijdrage
•
Welstandzorg Hûs en Hiem, Leeuwarden
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
•
Exploitatie Mij. Havencomplex Lauwersoog
B.V.
aandelen
•
Eneco Holding, Rotterdam
N.V.
aandelen
•
Kabeltelevisie Noord Oost Friesland,
N.V.
aandelen
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
Dokkum •
Recreatieschap De Marrekrite, Grou
Programma 2, Dongeradeel leeft •
Opus 3, Dokkum
stichting
budgetsubsidie
•
Streekarchivariaat N.O. Friesland, Dokkum
gem. reg.
bijdrage nadelig saldo
•
Monumentenbehoud Dongeradeel, Dokkum
stichting
bijdrage in exploitatie
•
Milieu Advies Dienst N-Friesland,
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
- 58 -
Naam
Rechts-
Aard financieel
vorm
belang
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
Leeuwarden •
Publieke Gezondheids- en Veiligheidsregio Fryslân (Brandweer) Leeuwarden
•
Brandweer Noordoost Fryslân, Dokkum
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
•
Yswegencentrale Oostergo, Ferwert
stichting
verstrekken bijdrage
stichting
kapitaalverstrekking
Programma 3, Dongeradeel zorgt •
Gemeensch. Kredietbank Friesland, Leeuwarden
•
Uitvoering Werk, Inkomen en Zorg, Damwâld
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
•
Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân,
gem. reg.
bijdrage nadelig saldo
Dokkum/Kollum •
Stichting Roobol, Buitenpost
stichting
verstrekken bijdrage
•
Veiligheidsregio Fryslân
gem. reg.
verstrekken bijdrage
•
Afvalsturing Friesland, Leeuwarden
N.V.
aandelen
Programma 4, Dongeradeel vernieuwt •
Samenwerking NOFA, Buitenpost
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
•
Rekenkamercommissie Noordoost Fryslân
gem. reg.
bijdrage in exploitatie
N.V.
aandelen
vereniging
verstrekken bijdrage
vereniging
verstrekken bijdrage
B.V.
aandelen
Algemene dekkingsmiddelen •
Bank Nederlandse Gemeenten, Den Haag
Overig •
Vereniging Nederlandse Gemeenten, Den Haag
•
Vereniging van Friese Gemeenten, Leeuwarden
•
Dataland, Reeuwijk
- 59 -
Programma 1, Dongeradeel werkt Bedrijvencentrum Dokkum Het Bedrijvencentrum Dokkum is bestemd voor startende en bestaande ondernemers in de gemeente Dongeradeel met mogelijkheden voor begeleiding op financieel en administratief gebied. De ruimten die men verhuurt zijn geschikt voor administratieve, commerciële- of industriële activiteiten. De jaarlijkse bijdrage die de gemeente Dongeradeel in het verleden heeft betaald, is komen te vervallen. Wel bezit de gemeente nog voor € 45.378,- aandelen. Momenteel wordt geen dividend uitgekeerd. Vereniging van Waddenzeegemeenten De gemeente Dongeradeel is aangesloten bij de Vereniging van Waddenzeegemeenten. Doelstelling is de gezamenlijke behartiging van de belangen. Jaarlijks wordt een contributie in rekening gebracht aan de leden. De vereniging heeft een beperkt eigen vermogen om fluctuaties in de lasten op te vangen. Welstandszorg Hûs en Hiem Onze gemeente neemt sinds jaren deel in de gemeenschappelijke regeling Welstandszorg Hûs en Hiem. Deze regeling heeft ten doel de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen op het gebied van de bouwkunstige en landschappelijke schoonheid in de provincie Fryslân. Tot de taken behoren welstandsadvisering op grond van de Woningwet, het geven van adviezen over welstandsvraagstukken, advisering over de toepassing van de Monumentenwet en de Monumentenverordening en advisering over beschermde gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden. Elke gemeente draagt in de kosten bij naar rato van de dienstverlening op basis van tarieven, die door het algemeen bestuur worden vastgesteld. Onvoorziene tekorten op de exploitatie, die redelijkerwijs niet kunnen worden bestreden uit batige saldi van voorgaande jaren, worden door de gemeenten gedragen in verhouding tot het aantal inwoners op 1 januari van het betreffende jaar. De laatste jaren hebben zich geen tekorten voorgedaan. Exploitatiemaatschappij Havencomplex Lauwersoog Onze gemeente bezit, evenals de gemeente De Marne, 45% van het aandelenkapitaal van de Exploitatiemaatschappij Havencomplex Lauwersoog. Hiermee is een investering gemoeid van € 4.538,-. De overige 10% is in handen van de Visafslag. Tot op heden is geen dividend ontvangen. De haven van Lauwersoog is van groot economisch belang voor deze regio. Dit geldt eveneens voor de werkgelegenheid. In verband hiermee is een medewerker van onze gemeente gedetacheerd als directeur van de Exploitatiemaatschappij Havencomplex Lauwersoog. Eneco Holding - 60 -
Van oudsher zijn veel gemeenten aandeelhouder van nutsbedrijven. Doel daarvan was invloed uit te kunnen oefenen op het beleid van die nutsbedrijven. Door fusies en schaalvergrotingen heeft deze bestuurlijke invloed aan betekenis ingeboet. Het financiële belang in deze ondernemingen staat nu dan ook voorop. Onze gemeente bezit 16.824 aandelen à € 100,- nominaal in Eneco Holding. Hiervoor is in het verleden een bedrag van € 46.739,- geïnvesteerd. Jaarlijks wordt een dividend uitgekeerd door Eneco. Kabeltelevisie Noord Oost Friesland De Kabeltelevisie Noord Oost Friesland heeft tot taak de aanleg, het beheer, het onderhoud, de instandhouding en de exploitatie van centrale antenne inrichtingen met bijbehorende kabelnetten in de deelnemende gemeenten, alsmede het verrichten van technische en organisatorische werkzaamheden ten behoeve van het verzorgen van plaatselijke of regionale uitzendingen. De andere deelnemers, naast Dongeradeel, in deze vennootschap zijn Ameland, Dantumadiel, Kollumerland c.a. en Schiermonnikoog. Genoemde gemeenten bezitten aandelen in het kapitaal. Uitgangspunt is het aantal aansluitingen per gemeente. De aandelen zijn om niet verkregen. In 2008 is voor het eerst dividend aan de gemeenten uitgekeerd. Recreatieschap De Marrekrite Het Recreatieschap De Marrekrite behartigt de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van een evenwichtige en gecoördineerde ontwikkeling van de watersport en van andere vormen van recreatie op en aan het water, zulks met inachtneming van de belangen van natuur en landschap. In het algemeen bestuur zijn de provincie Fryslân en diverse Friese gemeenten, waaronder Dongeradeel, vertegenwoordigd. De bijdragen van de deelnemers zijn vastgesteld op basis van een indeling in categorieën. Onze gemeente valt in de categorie waarvoor de bijdrage is vastgesteld op 2% van de totale netto kosten. Met ingang van 2008 wordt de compensabele BTW aan De Marrekrite terugbetaald. Verder betaalt Dongeradeel nog een bijdrage voor het baggerfonds. Om fluctuaties in het jaarlijkse onderhoud op het vangen, werkt De Marrekrite met een onderhoudsfonds.
Programma 2, Dongeradeel leeft Opus 3 centrum voor muziek in Noord oost Friesland De stichting Opus 3 heeft ten doel de bevordering van de kunstbeoefening, kunstzinnige vorming en kunsteducatie in de ruimste zin van het woord in ieder geval in de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Schiermonnikoog. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door het instandhouden van een muziekschool ten behoeve van de inwoners van de genoemde gemeenten, actief en stimulerend op te treden ter - 61 -
bevordering van de muzische vorming in het algemeen en in het algemeen alle andere middelen aan te wenden, die voor het bereiken van het doel bevorderlijk worden geacht. De begroting van de stichting wordt jaarlijks ter toetsing voorgelegd aan de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Schiermonnikoog. De jaarstukken worden ter kennisgeving toegezonden aan de colleges van burgemeester en wethouders van genoemde gemeenten. De stichting heeft met iedere deelnemende gemeente een uitvoeringsovereenkomst budgetsubsidie afgesloten. In deze overeenkomst worden geregeld de hoogte van de budgetsubsidie, de door de stichting te leveren prestaties, de planning en control, indexering, reserves en voorzieningen, contractaanpassingen, en overige bepalingen. Aan het begin van iedere contractperiode vindt overleg plaats tussen de deelnemende gemeenten en de stichting over het te voeren tarievenbeleid. Naast enkele bestemmingsreserves heeft de stichting volgens de laatste jaarrekening een algemene reserve van circa 2 ton voor het opvangen van mogelijke tegenvallers in de toekomst. De maximaal toegestane stand van deze reserve is onlangs gesteld op 25% van het totaal van de begrote subsidiabele lasten van de stichting. Daarboven vindt terugbetaling plaats aan de deelnemende gemeenten. Streekarchivariaat Noord Oost Friesland Het Streekarchivariaat Noord Oost Friesland wordt gevormd door de gemeenten Ameland, Dongeradeel en Schiermonnikoog. Het Streekarchivariaat heeft krachtens de Archiefwet 1995 tot doel het beheer van de archiefbewaarplaatsen van de deelnemende gemeenten en waterschappen, inhoudende het behouden, bewerken en benutten van de in de archiefbewaarplaatsen berustende archieven en collecties, gericht op de openbaarheid ten dienste van het publiek, en het toezicht op het beheer van de nog bij de administraties van de deelnemende gemeenten en waterschappen berustende archieven, met het oog op hun toekomstige overbrenging naar de archiefbewaarplaatsen. Onze gemeente verleent, evenals de overige deelnemers, jaarlijks een bijdrage in de exploitatie. Voor de financiering van de inventaris van de nieuwe huisvesting heeft de gemeente Dongeradeel een rentedragende geldlening verstrekt. Het Streekarchivariaat heeft op dit moment geen eigen vermogen. Het Wetterskip Fryslân is per 1 januari 2011 uitgetreden als deelnemer in de gemeenschappelijke regeling. Er zijn hierover financiële afspraken gemaakt (afkoopsom). De gemeenschappelijke regeling moet hierdoor worden aangepast. Tevens wordt er onderzoek gedaan naar het verbreden van de basis via deelneming van andere gemeenten. Monumentenbehoud Dongeradeel De Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel heeft ten doel de instandhouding en bescherming van monumenten op basis van de Monumentenwet of ingevolge de Monumentenverordening gemeente Dongeradeel. De Stichting tracht dit doel te bereiken door het in juridische eigendom verwerven van monumenten als hiervoor omschreven, het (doen) restaureren en onderhouden van de verworven monumenten, het beïnvloeden van de openbare mening, zodat de wenselijkheid van het behoud van monumenten door - 62 -
zoveel mogelijk personen wordt ingezien en dit doel door hen wordt gesteund, de verwerving van geldmiddelen en alle andere rechtmatige middelen die voor het doel bevorderlijk kunnen zijn. Het werkgebied van de stichting is de gemeente Dongeradeel. De gemeente verleent jaarlijks een bijdrage in de exploitatielasten van de stichting. Het betreft hier met name het onderhoud en restauratie van de aanwezige molens en torens. Het bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. De stichting heeft een reserve onderhoud en restauraties om de fluctuaties in de uitvoering van de werkzaamheden op te vangen. Milieu Advies Dienst Regio Noord-Friesland De Milieuadviesdienst behartigt de belangen van het milieubeheer en het budgethouderschap Besluit Woninggebonden Subsidies, voor zover dit uit een oogpunt van samenhang en draagvlak een behartiging op regionaal niveau vraagt. Het wordt gevormd door de gemeenten Ameland, het Bildt, Boarnsterhim, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Franekeradeel, Harlingen, Kollumerland c.a., Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Schiermonnikoog, Terschelling en Vlieland. Aan genoemde gemeenten wordt een bijdrage in de vaste kosten in rekening gebracht. Voor het verrichten van diensten worden kostendekkende tarieven berekend. Veiligheidsregio Fryslân (onderdeel brandweer) Met ingang van 1 januari 2007 is de Regionale Brandweer/C.P.A. Fryslân opgenomen in de Hulpverleningsdienst Fryslân. Begin 2011 is de gemeenschappelijke regeling (G.R.) gewijzigd en met terugwerkende kracht per 1 oktober 2010 in werking getreden. De G.R. heet nu Veiligheidsregio Fryslân en is aangepast aan de nieuwe Wet veiligheidsregio’s. Deze G.R. biedt voordelen voor de kwaliteit en snelheid van de brandbestrijding en hulpverlening. De doelstellingen op het gebied van veiligheid en bescherming kunnen daardoor op een effectievere en efficiëntere wijze gerealiseerd worden. De participatie is, gelet op deze voordelen, van duurzame aard. De kosten worden omgeslagen over de deelnemende gemeenten op basis van het aantal inwoners. Brandweer Noordoost Fryslân De Brandweerkring Noordoost Friesland is eind 2004 vervangen door de gemeenschappelijke regeling Brandweer Noordoost Fryslân. Hieraan nemen deel de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Schiermonnikoog. In de raadsvergadering van 18 februari 2010 is besloten tot een wijziging van de gemeenschappelijke regeling in verband met de toetreding van de gemeente Ameland per 1 januari 2010. De gemeenschappelijke regeling voorziet in het vormen van één gemeenschappelijke brandweerorganisatie voor Noordoost Fryslân. De Brandweer Noordoost Fryslân komt onder eenhoofdige leiding te staan, waarbij het beroepspersoneel rechtspositioneel wordt ondergebracht bij de Regionale Brandweer Fryslân te Leeuwarden. Het beheer van de Brandweer Noordoost Fryslân berust bij een gemeenschappelijk orgaan (districtscollege), bestaande uit de burgemeesters van de - 63 -
deelnemende gemeenten. De taken van de Brandweer Noordoost Fryslân bestaan uit: pro-actie, preventie, preparatie, repressie, nazorg en eventuele andere door het districtscollege aangewezen taken. De door de deelnemende gemeenten verschuldigde bijdragen in het nadelige saldo, dat overblijft na aftrek van de kosten van de regeling officier van dienst, worden berekend op basis van het gemiddelde van de verhouding tussen de werkvoorraad preventie en het inwonertal van de gemeenten. Yswegencentrale Oostergo De stichting Yswegencentrale Oostergo organiseert bij voldoende ijsdikte toertochten in de regio. In het bestuur zijn de volgende gemeenten vertegenwoordigd: Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Leeuwarderadeel. De gemeenten betalen een jaarlijkse bijdrage die is gebaseerd op het aantal inwoners.
Programma 3, Dongeradeel zorgt Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland De Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland (GKB) ondersteunt mensen met geldzorgen. De GKB werkt voor schuldenregelingen samen met de gemeente (Sociale Zaken Dan Don), de instellingen voor maatschappelijk werk en de Verslavingszorg Noord Nederland. Na aanmelding door de betreffende persoon beoordeelt de GKB de financiële situatie van betrokkene en kent eventueel een schuldsaneringslening toe, waar de gemeente borg voor staat. Indien nodig ondersteunt de GKB betrokkenen bij de toepassing van de Wet schuldsanering natuurlijke personen. De GKB ondersteunt hiermee de doelstellingen op het gebied van sociale voorzieningen en maatschappelijk dienstverlening. De gemeente heeft aan de GKB een werkkapitaal van € 63.529,verstrekt. Over dit bedrag wordt een jaarlijkse rentevergoeding ontvangen. Uitvoering Werk, Inkomen en Zorg In de raadsvergadering van 30 september 2004 is besloten door middel van de afgifte van een verklaring van geen bezwaar, in te stemmen met het aangaan van de gemeenschappelijke regeling uitvoering Werk, Inkomen en Zorg. De samenwerking tussen de gemeenten Dantumadiel en Dongeradeel beoogt op efficiënte wijze uitvoering te geven aan de doelstellingen op het terrein van werk, inkomen en zorg, zoals omschreven in de regeling. De verrekening van de kosten van de uitvoering worden vastgelegd in het door de colleges vast te stellen uitvoeringsstatuut. De programmakosten worden op basis van de werkelijke uitgaven rechtstreeks aan de gemeenten toegerekend. De uitvoeringsregeling heeft geen eigen vermogen. Met ingang van 1 september 2006 zijn de voorzieningen voor gehandicapten ook ondergebracht bij Werk, Inkomen en Zorg. De raad heeft hiermee op 28 september 2006 ingestemd. Per 1 oktober 2009 is de uitvoering van de Wet investeren in jongeren in de gemeenschappelijke regeling opgenomen. Op 29 oktober 2009 heeft de raad hiermee - 64 -
ingestemd. Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân Op grond van de Wet Sociale Werkvoorziening worden aan personen die door lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen uitsluitend onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn, een dienstverband begeleid werken aangeboden. Verder wordt getracht de uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt te bevorderen. Per 1 januari 2008 is de nieuwe WSW in werking getreden. De rijksvergoeding voor de sociale werkvoorziening loopt voortaan via de gemeente en wordt doorbetaald aan de WSW-bedrijven. In de vergadering van 28 april 2011 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het instellen van een nieuwe gemeenschappelijke regeling (G.R.) Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân voor de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a., passend binnen de ketenbenadering, waarbij de regieopgave bij de GR-gemeenten ligt. Verder is besloten tot het opheffen van de gemeenschappelijke regelingen van Oostergo en Trion. In de rolverdeling tussen de gemeenten en de SW-bedrijven wordt een splitsing aangebracht tussen het bestuurlijke proces (de regieopgave) en het bedrijfsproces (uitvoerder). Bij de fusie tussen Oostergo en Trion worden de financiële uitgangspunten zoals verwoord in het verslag van Deloitte gehanteerd. Verliezen van de G.R. zullen via gemeentelijke bijdragen worden gecompenseerd. In de begroting van het fusiebedrijf zal worden ingegaan op te formuleren KPI’s (prestatie indicatoren) voor het resultaat uit de bedrijfsvoering en het gewenste weerstandvermogen van het bedrijf op basis van een risico-analyse. Getracht moet worden de tekorten van de nieuwe G.R. de komende jaren, met inspanning van alle partijen, terug te dringen. De gemeentelijke bijdragen worden jaarlijks over de deelnemende gemeenten verdeeld op basis van de gerealiseerde aantallen SE. Stichting Roobol Met ingang van 1 augustus 2007 is het bestuur van de vier in de gemeente Dongeradeel gevestigde openbare basisscholen over gedragen aan de Stichting Regionaal Orgaan Openbaar Basisonderwijs Lauwersland (raadsbesluit van 28 juni 2007 nr. 49). De stichting heeft ten doel het verzorgen, instandhouden en verbreden van het openbaar basisonderwijs in de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. als bedoeld in artikel 46 van de Wet op het Primair Onderwijs. Tevens heeft de gemeenteraad besloten in te stemmen met de ontwerpstatuten van de nieuwe Stichting Roobol. De raden van de deelnemende gemeenten houden toezicht op het bestuur van de stichting. De ontwerpbegroting met toelichting wordt, zes weken voordat zij door het bestuur wordt vastgesteld, ter goedkeuring aangeboden aan de gemeenteraden. De jaarstukken worden ter instemming aan de gemeenteraden gezonden. Gedurende een periode van vijf jaren zal de gemeente Dongeradeel jaarlijks een bijdrage verstrekken in de kosten - 65 -
van administratie, beheer en bestuur van de Stichting Roobol tot een totaal bedrag van € 560.000,- (bruidsschatregeling). De stichting beschikt over een eigen vermogen om tegenvallers op te vangen. Veiligheidsregio Fryslân (onderdeel G.G.D.) In de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheidszorg wordt aan de gemeenteraden opgedragen om de totstandkoming en de continuïteit van de samenhang binnen de collectieve preventie en de curatieve gezondheidszorg te bevorderen en een gemeenschappelijke gezondheidsdienst in stand te houden. Met ingang van 1 januari 2007 hebben de 31 Friese gemeenten deze taak ondergebracht in de Hulpverleningsdienst Fryslân. Begin 2011 is de gemeenschappelijke regeling (G.R.) gewijzigd en met terugwerkende kracht per 1 oktober 2010 in werking getreden. De G.R. heet nu Publieke Gezondheids- en Veiligheidsregio Fryslân en is aangepast aan de nieuwe Wet veiligheidsregio’s. Jaarlijks wordt een begroting gepresenteerd. Hierin zijn de door de gemeenten verschuldigde bijdragen voor het basispakket en eventueel aanvullende diensten opgenomen. Afvalsturing Friesland Afvalsturing Friesland N.V (handelsnaam Omrin) is de afvalorganisatie van de Friese gemeenten. In 2006 besloot de gemeente Smallingerland uit de vennootschap te stappen. De organisatie vervult een groot aantal taken op het gebied van de afvalverwijdering in de provincie Fryslân. De vennootschap heeft in de eerste plaats tot doel het ontstaan van afval te voorkomen en voor het overige het afval op een doelmatige, milieuhygiënisch verantwoorde manier te (laten) verwijderen. Daarnaast is het actief bevorderen van preventie en hergebruik een kerntaak van de N.V. De gemeente is aandeelhouder van de vennootschap met een aandelenkapitaal van nominaal € 54.454,-. Hierdoor incasseert de gemeente jaarlijks een (bescheiden) bedrag aan dividend. Met de raad vindt regelmatig informatie-uitwisseling plaats over de ontwikkelingen rond Omrin en de veranderende zakelijke relatie met Omrin. De stand van zaken is nu dat de gemeente per 1 januari 2013 de levering van huishoudelijk afval aan Afvalsturing Friesland (Omrin) zal stoppen. Hoe het dan komt met het van de hand doen van de aandelen (en of dat mogelijk is) is nu nog onduidelijk. Dat geldt ook voor de milieustraat aan de Koailoane.
Programma 4, Dongeradeel vernieuwt Samenwerking NOFA De gemeenschappelijke regeling NOFA (Noord Oost Friese Aanpak) is opgericht in 2004. NOFA had tot doel vanuit de gedachte van verlengd lokaal bestuur en binnen de kaders als genoemd in de regeling een bijdrage te leveren aan het op peil houden en vergroten - 66 -
van de bestuurskwaliteit van de deelnemende gemeenten en het behartigen van gemeenschappelijke belangen van deelnemers teneinde een evenwichtige ontwikkeling van het gebied als geheel te bevorderen, mede in verhouding tot zijn omgeving in provinciaal, nationaal, als Europees verband. Inmiddels is besloten de NOFA samenwerking af te bouwen. De NOFA begroting moet voorlopig wel in stand blijven omdat de middelen worden gebruikt in relatie tot de cofinanciering van het Vital Rural Area (VRA) project. Rekenkamercommissie Noordoost Fryslân Op 18 juni 2009 heeft de raad ingestemd met het deelnemen aan de Gemeenschappelijke regeling rekenkamercommissie Noordoost Fryslân. Hierbij zijn aangesloten de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. Het belang ter behartiging waarvan deze regeling is aangegaan is het instellen van een gemeenschappelijke rekenkamerfunctie als bedoeld in artikel 81oa van de Gemeentewet. De commissie heeft als taak het geven van uitvoering aan het bepaalde in de artikelen 182, 184a en 185 van de Gemeentewet. De onderzoeken moeten gericht zijn op structurele processen met als doel te leren van gedane zaken. Incidenten kunnen aanleiding zijn voor onderzoek, maar het zwaartepunt moet liggen bij de structurele beleidsevaluatie, warbij het gaat om effectiviteit van beleid. De kosten van de rekenkamercommissie worden verdeeld over de deelnemers naar rato van het aantal inwoners per deelnemer, tenzij daarin door de deelnemers op een andere wijze wordt voorzien. De raad van een deelnemer kan aan de commissie een extra budget ter beschikking stellen voor een specifiek eenmalig onderzoek dat door die raad wordt gewenst.
Algemene dekkingsmiddelen Bank Nederlandse Gemeenten Het leeuwendeel van de inkomsten- en uitgavenstroom van de gemeente vindt plaats via de rekening die de gemeente aanhoudt bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) te Den Haag. De deelname in het aandelenkapitaal heeft voornamelijk een financieel belang. Na een herstructurering van het aandelenkapitaal van de BNG als gevolg van de invoering van de euro is de gemeente in het bezit gekomen van 76.323 aandelen met een nominale waarde van € 2,50 per stuk. Hiervoor is in het verleden een bedrag van € 173.169,- geïnvesteerd. Door dit aandelenbezit ontvangt de gemeente jaarlijks een dividenduitkering. In 2006 en 2007 heeft de BNG een extra uitkering verstrekt aan de aandeelhouders. De BNG is al jaren in het bezit van de triple A-rating op het terrein van kredietwaardigheid.
Overig Vereniging Nederlandse Gemeenten - 67 -
De Vereniging Nederlandse Gemeenten is de belangenorganisatie voor alle gemeenten in Nederland. De VNG zorgt voor belangenbehartiging, dienstverlening en een platformfunctie voor alle gemeenten. Daarnaast voert de VNG (vaak samen met departementen of maatschappelijke organisaties) projecten uit die een gemeentelijk belang dienen. Jaarlijks wordt een contributie in rekening gebracht aan de gemeenten. Vereniging van Friese Gemeenten De Vereniging van Friese Gemeenten (VFG) is de belangenorganisatie voor de 31 gemeenten in Friesland. Het statutaire doel is om de belangen van gemeenten te behartigen en om gelegenheid voor afstemming te bieden. Hiervoor worden regelmatig thematische bijeenkomsten georganiseerd voor bestuurders per portefeuille. Daarnaast is de VFG vertegenwoordigd in diverse overlegorganen. Jaarlijks wordt een contributie in rekening gebracht aan de gemeenten. Dataland De gemeente Dongeradeel is in het bezit van certificaten van aandelen Dataland B.V. ten bedrage van € 1.250,-. Het doel van Dataland is het realiseren van een landelijke voorziening die leidt tot het breder toegankelijk maken van gegevens uit het gemeentelijke informatiedomein voor de publieke en private markt. Dataland wil dit namens participerende gemeenten doen door als distributiecentrum het aanbod en de vraag naar gemeentelijke vastgoed- en geo-informatie bijeen te brengen. Daarbij gaat het om vragen naar gebouwengegevens, die de omvang van één gemeente overstijgen.
- 68 -
6. Paragraaf grondbeleid Algemeen: In zijn algemeenheid zal er in 2012 en 2013 specifiek gekeken worden naar de boekwaarden van gronden in relatie tot toekomstige ontwikkelingen. Gezien de aanhoudende economische malaise is het niet verantwoord om te hoge boekwaarden binnen het Grondbedrijf te hebben voor gronden waar niet op korte termijn ontwikkelingen te verwachten zijn. Ook de recente verscherpte richtlijnen van de commissie Besluit, Begroting en Verantwoording (BBV) ten aanzien van de verantwoording van boekwaarden binnen het grondbedrijf zijn mede aanleiding geweest om dit onderwerp onder de loep te nemen. Er zal in de aankomende periode een analyse gemaakt worden van de gronden binnen het Grondbedrijf welke niet in exploitatie zijn. Hierbij zal gekeken worden naar de te verwachten planologische ontwikkelingen in relatie tot de boekwaarden. Wellicht zal het voorstel zijn om gronden af te boeken om zodoende mogelijke financiële risico’s af te wenden. Daarnaast zijn binnen de bestaande exploitaties de volgende ontwikkelingen te signaleren, dan wel te verwachten. Betterwird III Zowel het bestemmingsplan als de grondexploitatie is voor fase 1a vastgesteld. De uitgifte van het gebied zal gefaseerd gebeuren aangezien door de marktomstandigheden de vraag ingezakt is. Naar verwachting zal in de tweede helft van 2012 dan wel begin 2013 gestart kunnen worden met de uitgifte van de eerste kavels. Echter gezien de moeizame economische ontwikkelingen zal er specifiek gekeken worden naar de juiste afstemming tussen aanbod en vraag. Het kan zijn dat er maatwerk geleverd moet worden op het moment dat er zich een potentiële koper meldt. Mogelijk zullen er hierdoor kavels omgevormd moeten worden. Trije Terpen Op het vlak van projectmatige bouw zijn er de nodige ontwikkelingen te verwachten in de Trije Terpen. Woonfriesland is gestart met de bouw van huurwoningen, zodat er een gevarieerder woningaanbod zal ontstaan. Ook zal er mogelijk gestart worden met de bouw van projectmatige twee-onder-een-kap woningen. Mede gezien de herverkaveling van projectmatige kavels naar vrije kavels aan de rand van fase 2 verwachten wij dat er een voldoende gevarieerd aanbod is. De resultaten van bovenstaande grondverkopen zullen terug te zien zijn in de herberekening van de exploitatie. Echter, de verwachting is wel dat er het komende jaar geen ruimte zal zijn voor een verhoging van de grondprijzen. - 69 -
Gronden Oostmahorn Op het moment van schrijven van deze paragraaf is het grootste deel van de grondverkopen gerealiseerd. Financieel: De boekwaarde van de gronden binnen de bouwgrondexploitatie kan per 1 januari 2013 berekend worden op een bedrag van € 5.659.700 verdeeld naar de volgende locaties: Bestemming:
Bedragen:
Woningbouwlocaties
1.109.700
Bedrijvenlocaties
3.380.300
Overige locaties
1.169.700
Totaal
5.659.700
De gronden, al of niet in exploitatie, zijn ingedeeld naar de vermoedelijke toekomstige bestemming. Gronden waarvan de bestemming nog onzeker is zijn opgenomen onder overige locaties. 1. Woningbouwlocaties: Het uitgangspunt bij het in exploitatie brengen van woningbouwlocatie is een marktconforme exploitatie met als ondergrens een sluitende c.q. kostendekkende exploitatieopzet. In het algemeen is dit ook realiseerbaar. Is het niet mogelijk om tot een kostendekkende exploitatie te komen dan wordt het tekort bij het in exploitatie brengen of gedurende de exploitatie duur, afgedekt door middel van het instellen van een voorziening. Voorzieningen zijn getroffen voor: Voorziening:
Bedrag:
Dokkum Lyceumterrein/Birdaarderstraatweg
264.700
Ee – Koarte bun fase 2
22.500
Oosternijkerk –Lou sanen fase 2
20.300
Totaal
307.500
Uitgaande van de exploitatieopzetten 2012 is het totale resultaat (winstverwachting) berekend op € 2.727.900, inclusief de getroffen voorzieningen. 2. Bedrijvenlocaties: Bij de bedrijvenlocaties is het uitgangspunt een sluitende c.q. dekkende exploitatieopzet. Ook hier is van toepassing dat bij een niet kostendekkende exploitatie het voorzienbaar verlies wordt afgedekt. - 70 -
Voorzieningen zijn getroffen voor: Voorziening:
Bedrag:
Dokkum PDV fase 2
122.200
PDV fase 3
186.000
Totaal
308.200
Uitgaande van de exploitatieopzetten 2012 is het totale resultaat (winstverwachting) berekend op € 541.500, Inclusief de beide getroffen voorzieningen. 3: Overige locaties: In het verleden is, om diverse redenen, op diverse plaatsen in onze gemeente grond aangekocht. De toekomstige bestemming van deze gronden is nog niet met zekerheid aan te geven. Niet in exploitatie genomen gronden( NIEGG): Een deel van de grondvoorraad is nog niet in exploitatie genomen. Deze NIEGG gronden hebben een totale oppervlakte van 71.88.29 ha en de boekwaarde hiervan is € 3.409.900. In de aanvang van deze paragraaf is aangegeven dat er wellicht moet worden besloten om risico’s in toekomst af te dekken. Resumé winstverwachting:Gronden in exploitatie: Soort bestemming: Woningbouwlocaties
Bedrag in €: 2.727.900
Bedrijvenlocaties Totaal
541.500 3.269.400
Winstverwachting en winstneming: De winstverwachting laat zien dat het totaal resultaat van de onderhavige complexen (in exploitatie genomen) positief van aard is. Als in een complex geen investeringen meer worden gedaan en er geen grond meer te verkopen is dan wordt het complex financieel afgewikkeld. Dit zal leiden tot een (financieel) resultaat en wordt verrekend met de reserve bouwgrond exploitatie. Het is ook mogelijk om, voordat een complex tot afwikkeling is gekomen, over een deel van de winst te beschikken. Deze tussentijdse winstneming is gebonden aan een aantal voorwaarden en regels die zijn terug te vinden in de Nota Grondbeleid. De reserve bouwgrondexploitatie ontwikkelt zich als volgt:
- 71 -
Conform de nota grondbeleid dient het minimum saldo te worden berekend op basis van de IFLO norm (Inspectie Financien Lagere Overheden) aangevuld met de toekomstige winstverwachting. De berekening wordt dan 10% van de boekwaarden + 10% van de nog te betalen kosten, verminderd met 10% van de winstverwachting. In het saldo van de totale boekwaarde per 1 januari 2013 is rekening gehouden met de jaarschijf 2012 van de uitgaven en ontvangsten grondexploitatiecomplexen. Saldo per 1 januari 2013 conform bijlage 3
+/+
1.156.800
Rente bijschrijving :
+/+
52.100
ag voor
Netto lasten grond Anjum (Oostmahorn)
-/-
52.400
berekenin
Netto lasten grond Koarte bun 3 Ee
-/-
1.600
g
Netto lasten grond Mounewei Oosternijkerk
-/-
2.500
minimum
Netto lasten 2013 tzv Trije Terpen Dokkum
-/-
7.800
saldo op
Saldo per 1 januari 2013
+/+
1.144.600
Basisbedr
basis van IFLO
norm wordt dan: Boekwaarden per 1 januari2013
+/+
5.659.700
Nog te betalen kosten vanaf 1 januari 2013
+/+
6.830.000
Winstverwachting
-/-
3.269.400
Totaal bedrag IFLO norm
+/+
9.220.300
De berekening is 10% van het totale bedrag en het minimum saldo van de reserve bouwgrondexploitatie moet dan € 922.000 zijn. Het begrootte saldo 2013 ligt boven het berekende normbedrag. Voorshands vindt op begrotingsbasis geen bijstelling plaats.
- 72 -
7. Weerstandsvermogen Inleiding Het weerstandsvermogen bestaat volgens het besluit begroting en verantwoording uit “de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie”. Het weerstandsvermogen bestaat dus uit de volgende 2 componenten: De weerstandscapaciteit, waaronder wordt verstaan de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet-begrote kosten te dekken. In artikel 11 van het BBV wordt het begrip weerstandscapaciteit nog meer verbijzonderd. De weerstandscapaciteit heeft een structurele component en een incidentele component. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de onbenutte belastingcapaciteit en uit de post onvoorzien. Dit zijn middelen die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma’s. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene reserve en uit eenmalige ruimte op de begroting. De eenmalige ruimte in de begroting zit in middelen waarmee calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers kunnen worden opgevangen, zonder dat dit invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de programma’s. Alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie Uitgangspunt voor het weerstandsvermogen is dat: De incidentele weerstandscapaciteit voldoende moet zijn om de incidentele financiële risico’s te bekostigen; De structurele weerstandscapaciteit op een zodanig niveau moet zijn dat daarmee structurele financiële tegenvallers kunnen worden gedekt. Het weerstandsvermogen bestaat derhalve uit de relatie tussen weerstandscapaciteit (zijnde de middelen waarover de organisatie kan beschikken om niet begrote kosten te dekken) en de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen voor zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de organisatie voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenraming. Structurele weerstandscapaciteit Onbenutte belastingcapaciteit: Om de onbenutte belastingcapaciteit te berekenen gaan wij uit van de artikel 12 norm uit de Financiële Verhoudingswet (FVW) die het Rijk hanteert voor gemeenten die een - 73 -
beroep doen op het Rijk voor een aanvullende uitkering. Lid 2 van artikel 12 FVW zegt hierover: “Een aanvullende uitkering wordt slechts verleend indien de algemene middelen van de gemeente aanmerkelijk en structureel tekort zullen schieten om in de noodzakelijke behoeften te voorzien, terwijl de eigen inkomsten van de gemeente zich op een redelijk peil bevinden.” Een redelijk peil van de eigen inkomsten betekent in ieder geval: dat een door Onze Ministers bij ministeriële regeling vast te stellen percentage van de waarde van de onroerende zaken wordt geheven; de door de gemeente gemaakte lasten inzake huisvuil volledig worden doorberekend in de reinigingsheffingen; de door de gemeente gemaakte lasten inzake de riolering volledig worden doorberekend in de rioolrechten.
Artikel 12 norm.
Opbrengst
Opbrengst
lagere (-) / hogere
artikel 12 -norm
geraamd
opbrengst (+)
a. OZB
0,1540 % van de WOZ-waarde
3.600.093
5.174.000
b. afvalstoffenheffing
100% kostendekkend
2.261.771
2.261.771
0
0
0
0
2.014.000
2.014.000
0
onbenutte belastingcapaciteit 2013
0
reinigingsrechten c. rioolrechten
n.v.t. 100% kostendekkend
Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de gemeente in totaliteit volgens de artikel 12 norm niet beschikt over onbenutte belastingcapaciteit. Dit betekent overigens niet dat de gemeente niet de mogelijkheid heeft om de OZB tarieven te verhogen indien dekking moet worden gevonden voor kosten van schade voorkomend uit risico’s waar geen voorzieningen voor zijn getroffen. Onvoorzien: De post structureel onvoorzien bedraagt jaarlijks: € 50.000. De structurele weerstandscapaciteit bedraagt dus € 50.000. Incidentele weerstandscapaciteit In de begroting 2013 is de staat van reserves en voorzieningen opgenomen. Het verwachte saldo van de algemene reserve op transactiebasis per 1 januari 2013 bedraagt € 5.685.000. In dit bedrag is rekening gehouden met de doorlopende verplichtingen ten laste van de algemene reserve uit het jaar 2011, de geraamde toevoegingen aan de algemene reserve in 2012 en geraamde onttrekkingen uit de algemene reserve in 2012 en met de begrotingswijzigingen tot en met de raad van juli 2012 (inclusief het jaarrekeningsaldo over 2011, het nadelig saldo van de eerste rapportage, de bijdrage aan de herstructurering WSW en de extra kosten van het herstel van de Wortelhaven). Uit de tabel is ook af te leiden dat het verwachte saldo van de algemene reserve per 31 december 2013 € 5.342.000 bedraagt. Omdat er voor de bijdrages aan de MFA’s in Hantum en Anjum wordt uitgegaan van een gefaseerde - 74 -
1.573.907
beschikbaarstelling van de middelen over de jaren 2013 en 2014 is in het jaar 2014 nog een onttrekking uit de algemene reserve te verwachten van € 985.000. De verwachte eindstand van de algemene reserve rekening houdend met deze verplichting bedraagt dan € 5.342.000 -/- € 985.000 = € 4.357.000. Gewenste omvang van de algemene reserve Op grond van de vastgestelde notitie reserves en voorzieningen is de minimumstand van de omvang van de algemene reserve bepaald op 5% van de begrotingsomvang exclusief de bouwgrondexploitatie. Bij de behandeling van de perspectiefnota 2010 heeft u het besluit genomen daarnaast tijdelijk een overwaarde in de algemene reserve te willen aanhouden van 2%. Wij hebben toegezegd ook in de toekomst dat deel van de begrotingsomvang wat betrekking heeft op de bouwgrondexploitatie niet mee te nemen in de berekening van de minimumstand, omdat de reserve grondexploitatie al voorziet in weerstandscapaciteit voor dat bedrijfsonderdeel. De begrotingsomvang van de begroting 2013 excl. bouwgrondexploitatie is ongeveer € 58,5 miljoen. Dit houdt in dat de minimumomvang van de algemene reserve 5% van € 58,5 miljoen + 2% van € 58,5 miljoen = € 4.095.000 moet bedragen. Er is dus naar verwachting per 1 januari 2013 sprake van een overschot van € 262.000 ten opzichte van het vastgestelde tijdelijke minimumniveau. In deze stand is geen rekening gehouden met de noodzakelijke dekking van het begrotingstekort over 2013 uit de algemene reserve. Het begrotingstekort in 2013 is ruim € 241.000. Dit tekort kan worden gedekt uit het overschot. De incidentele weerstandscapaciteit is dat deel van de algemene reserve waar geen verplichtingen op rusten. Het gaat om het bedrag van € 4.357.000. Conclusie De structurele weerstandscapaciteit bedraagt
€
50.000
De incidentele weerstandscapaciteit bedraagt
€
4.357.000
Voor een goede beoordeling van de omvang van het weerstandsvermogen moet van de in het vervolg van deze paragraaf beschreven risico’s worden ingeschat wat de kans is dat het risico daadwerkelijk zou kunnen leiden tot schade en welke omvang die schade in dat geval zou kunnen hebben. Op deze wijze kan meer inzicht worden verkregen in het risicoprofiel en daarmee is beter te beoordelen of het weerstandsvermogen voldoende is. Dat is een lastige opgave. Wel is te concluderen dat de risico’s voor de gemeente groter worden als gevolg van de te verwachten decentralisatie van Rijkstaken, tekorten als gevolg van het eigen risico in relatie tot de stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden, mogelijke effecten van de invoering van de wet werk naar vermogen etc. Het is naar onze mening van groot belang - 75 -
om de komende tijd een tijdelijke overwaarde van 2% op het vastgestelde minimum van 5% te blijven aanhouden. De structurele weerstandscapaciteit lijkt beperkt, maar is de afgelopen jaren voldoende gebleken om te voorzien in schade met een structureel doorwerkend effect. Deze schade kan in principe ook worden gedekt uit bezuinigingen en/of het nemen van inkomstenverhogende maatregelen.
Risicoparagraaf bij de begroting 2013. Planschade. De Wet ruimtelijke ordening (Wro) geeft in artikel 6.1 aan dat degene die in de vorm van een inkomensderving of een vermindering van de waarde van een onroerende zaak schade lijdt, onder bepaalde voorwaarden en beperkingen recht kan doen gelden op vergoeding van (plan)schade. De Wro maakt het mogelijk dat de gemeente met de verzoeker van een bestemmingsplanwijziging of afwijking van het bestemmingsplan, een overeenkomst sluit die voorziet in de afwenteling van een eventuele planschadevergoeding. Deze mogelijkheid wordt waar mogelijk benut. Hierbij moet rekening worden gehouden met het feit dat de gemeente zelf ook initiatieven neemt op het gebied van planologische maatregelen en dan zelf de planschadekosten moet dragen en dat ook planschadeverzoeken van voor het ontstaan van deze verhaalsmogelijkheid de gemeente kunnen bereiken. Er zijn momenteel twee planschadeverzoeken in behandeling: de adressen Murmerwoudsterweg 56 en Birdaarderstraatweg 32 te Dokkum. Over deze verzoeken is besloten om de claim voor Birdaarderstraatweg 32 af te wijzen, en de claim van Murmerwoudsterweg 56 voor een bedrag van € 8.800 toe te kennen. Het toe te kennen bedrag kan niet verhaald worden. Planschade Bûtengebiet. De risico's voor planschade zijn als volgt: Directe planschade. Indirecte planschade. Directe planschade Directe planschade heeft betrekking op schade die een eigenaar lijdt doordat de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden op zijn eigen perceel worden beperkt. Dat kan aan de orde zijn doordat het Bûtengebiet minder mogelijkheden kan bieden dan een voorgaand bestemmingsplan. Het risico hiervoor is beperkt door beide plannen goed met elkaar te vergelijken. Er is geanalyseerd of mogelijkheden worden beperkt of niet. Als je dit perfect wil doen zou van ieder perceel een planologische vergelijking gemaakt moeten worden. Dit is echter een - 76 -
praktisch vrijwel onhaalbare exercitie omdat dit zeer arbeidsintensief en gecompliceerd is (groot grondgebied, verschillende onderliggende bestemmingsplannen, analoge en grofmazige bestemmingsplannen die slecht leesbaar zijn, voorheen gebruikte systematiek van globale gebiedsbestemmingen met beschermende waarden die niet concreet en objectief gemaakt zijn, enz). Daarom is de praktische insteek gekozen om er bij het maken van het Bûtengebiet op te letten dat bestaande rechten zoveel mogelijk worden gerespecteerd. Een bijzondere categorie vormen externe verplichtingen die opgenomen móeten worden in het bestemmingsplan, maar die wel degelijk directe planschade kunnen veroorzaken. Voor zover bekend is er één van groot belang voor het Bûtengebiet: archeologie. Vanaf 2007 zijn gemeenten door de Wet archeologische monumentenzorg verplicht om archeologische waarden te verankeren in bestemmingsplannen. Omdat er in het grondgebied van de gemeente Dongeradeel veel archeolgische waarden aanwezig zijn is dit voor het Bûtengebiet een belangrijk aandachtspunt. De opname van archeologische waarden in een bestemmmingsplan kan planschade veroorzaken. Hierover is er in den lande de afgelopen jaren commotie ontstaan in gemeenteland omdat Europa en Rijk een wettelijk kader maken dat de gemeenten vervolgens veel geld kan gaan kosten door de implementatie hiervan. Het risico op directe planschade door archeologie is op twee manieren grotendeels onschadelijk gemaakt. Allereerst door in het bestemmingsplan Bûtengebiet binnen gebieden met archeolgische waarden geen bouwverbod te introduceren, maar een juridisch regime te maken waarin het onder voorwaarden (bijvoorbeeld na archeolgisch onderzoek) na afwijking wel degelijk mogelijk is om te bouwen. Ook heeft het Rijk de Wabo aangepast waardoor er pas met succes planschade geclaimd kan worden als er binnen een gebied met archeolgische waarden een aangevraagde vergunning ten gevolge van deze archeologische waarden wordt geweigerd. Er ontstaat dus geen directe planschade (meer) door alleen het opnemen van een zone waarin beperkingen gelden die een gevolg zijn van de aanwezigheid van archeologische waarden. Overigens verschillen de juristen nog van mening in hoeverre het aspect archeologie nu helemaal planschaderisicovrij is gemaakt. Maar er is wel consensus dat het risico hierop nu dermate is beperkt dat er geen aanleiding meer is om halsstarrig en in strijd met de Wet archeologische monumentenzorg te weigeren om archeologische waarden op te nemen in het bestemmingsplan. Verder heeft LTO Noord naar aanleiding van het voorontwerp-bestemmingsplan als inspraakreactie aangegeven bezwaar te maken tegen een extra waarde-toekenning aan gronden die voorheen alleen voor de functie landbouw bedoeld waren. In diverse gebieden van het buitengebied is dat het geval. De waarde – Landschap open gebied, Landschap verkaveling , Relief terpen en kruinige percelen (in de artikelen 39, 40 en 41) gaan nu beperkingen meebrengen voor het gebruik van die betreffende objecten stelt LTO. Hierdoor kan directe planschade ontstaan. In hoeverre dit punt juist is wordt momenteel onderzocht en zal bij beantwoording van deze reactie duidelijk gemaakt worden. - 77 -
Daarnaast bevat het Bûtengebiet diverse flexibiliteitsbepalingen zodat mogelijke omissies relatief eenvoudig kunnen worden hersteld. Ook is er een communicatieplan opgesteld dat mede als doel heeft om een ieder te wijzen op het nieuwe bestemmingsplan, zodat lopende de procedure er nog voldoende mogelijkheid is om omissies ongedaan te maken. Ten slotte zal in het vervolg van de bestemmingsplanprocedure ieder nieuw concept (voorontwerp-bestemmingsplan, ontwerp-bestemmingsplan, vast te stellen bestemmingsplan) ambtelijk geanalyseerd worden vanuit het oogpunt van planschade: zijn er nieuwe elementen die planschade kunnen veroorzaken of niet? Over het algemeen bevat het Bûtengebiet juist meer mogelijkheden dan voorgaande bestemmingsplannen. En is er daarom meer risico op indirecte planschade, dan op directe planschade. Indirecte planschade Indirecte planschade heeft betrekking op schade die een eigenaar van een perceel lijdt doordat een bestemmingsplan ongunstige waardedrukkende ontwikkelingen in de naaste omgeving mogelijk maakt (ongunstiger dan een voorgaand bestemmingsplan). De gemeenteraad heeft er voor gekozen om de bestaande bouwvlakken van boerenerven te vergroten. De bouwvlakken zijn over het algemeen vergroot van 1 tot 1,5 ha. Bij het ontwerp van de ligging van deze bouwvlakken is er rekening gehouden met omliggende percelen van derden, met name burgerwoningen. Daardoor is het risico op indirecte planschade beperkt gebleven. Daarnaast hebben bestaande bedrijven en woningen enige uitbreidingsmogelijkheden gekregen. Maar deze mogelijkheden zijn beperkt qua omvang en altijd in de directe nabijheid van bestaande functies en bebouwing gelegen. Daardoor is het risico op indirecte planschade ook voor deze zaken beperkt gebleven. Verder maakt het bestemmingsplan Bûtengebiet diverse ruimtelijke ontwikkelingen bij afwijking mogelijk. Hiervoor is een planologische procedure noodzakelijk waarbij de gemeente Dongeradeel met de aanvrager een planschadeovereenkomst afsluit waarbij mogelijke planschade claims op de aanvrager verhaald kunnen worden. Ten slotte worden ter voorkoming van indirecte planschade dezelfde checks en inspanningen gepleegd als hierboven beschreven bij directe planschade: het bestemmingsplan wordt zo goed mogelijk hierop gecontroleerd en betrokkenen worden zo goed mogelijk geïnformeerd zodat mogelijke knelpunten tijdig hersteld kunnen worden. Conclusie planschade Bûtengebiet Concluderend kan gesteld worden dat het bestemmingsplan Bûtengebiet tot planschadeclaims aan de gemeente Dongeradeel kan leiden. Maar door de hierboven beschreven maatregelen zijn deze risico’s beperkt gebleven. Archeologie. - 78 -
De gemeente kent veel gebieden met een hoge archeologische verwachtingswaarde en een groot aantal archeologische vindplaatsen. Op basis van aangescherpte regelgeving moet rekening worden gehouden met een toename van onderzoeks- en opgravingskosten. Het is zeker in een binnenstad niet altijd mogelijk een inschatting te geven van waardevolle archeologische waarden en van de onderzoeks- en (eventuele) opgravingskosten. Wel kan in concrete projecten door uitvoering van inventariserend onderzoek beter inzicht worden gekregen in de financiële risico's. Alleen bij zeer hoge kosten van archeologische opgravingen zijn er mogelijkheden voor een bijdrage van rijk en/of provincie. In het kader van het wettelijk voorgeschreven overleg dringen gedeputeerde staten erop aan in de nieuwe bestemmingsplannen verdergaande beschermende regels op te nemen. De plannen worden in die zin aangepast. Het is niet geheel uitgesloten dat de nieuwe regels het risico op planschade verhogen. Van concrete projecten en concrete risico’s is op dit moment geen sprake. De wetgever heeft hier recent actief op ingespeeld door het planschaderisico feitelijk meer te koppelen aan het “aanlegvergunningenstelsel” in de bestemmingsplannen, zodat het risico feitelijk meer is verschoven naar de verlening van aanlegvergunningen in gebieden met een archeologische dubbelbestemming. Externe veiligheid. De gemeente is verplicht het onderwerp externe veiligheid de komende jaren te verwerken in de bestemmingsplannen (BEVI). Om veiligheidsredenen is het mogelijk dat bepaalde functies moeten worden wegbestemd. Het wegbestemmen van bijvoorbeeld woningen binnen een veiligheidszone kan forse financiële risico’s voor de gemeente tot gevolg hebben. In de gemeente zijn vier inrichtingen die onder het BEVI vallen en waarvoor er in de nieuwe bestemmingsplannen een hoofdstuk met betrekking tot externe veiligheid wordt opgenomen. Van deze inrichtingen zijn risicoberekeningen gemaakt waarbij het plaatsgebonden- en het groepsrisico is berekend. Daarmee is ook de 10-6 veiligheidscontour vastgesteld waarbinnen zich geen kwetsbare objecten (woningen) mogen bevinden. Bij deze vier inrichtingen zijn binnen deze contour geen woningen gelegen. In Dongeradeel zijn er geen “saneringssituaties” die een vervolg zouden moeten hebben. In de bestemmingsplannen is aangegeven dat er geen nieuwe BEVI-inrichtingen mogen worden opgericht zonder toestemming en goedkeuring van het college. Uitgegaan kan dan worden van een risico op schade van 10%. Afhankelijk van de omvang van de sanering zou van een gemiddelde van 300.000 euro per geval kunnen worden uitgegaan. Milieusaneringen. Er kan zich op onverwachte momenten een geval van bodem-, lucht- of waterverontreiniging voordoen waarbij een saneringsactie noodzakelijk is en de - 79 -
veroorzaker onbekend is. Het risico bestaat dat de gemeente met onverwachte, grote saneringsbedragen wordt geconfronteerd. De hoogte van een bedrag is afhankelijk van soort en omvang van de verontreiniging. Er doen zich in de praktijk wel incidenten voor waarbij directe actie nodig is. Meestal gaat het om situaties waarbij de veroorzaker bekend is en zelf actie onderneemt of de gemeente vraagt om mee te denken in oplossingen of over het laten opruimen van ontstane verontreiniging. De verzekering van de veroorzaker betaalt in de regel de kosten. Bijvoorbeeld bij lekkend oliespoor bussen, lekkende leidingen hydraulische kraan/vrachtauto waarbij bodem- en waterverontreiniging optreedt. De laatste jaren hebben zich bij bedrijven geen grote incidenten voorgedaan waarbij sprake was voor bodem- en waterverontreiniging en er een directe aanpak nodig was. Voor het opruimen van een bestaande verontreiniging op een bedrijfsterrein gelden andere regels (in het kader van de Wet bodembescherming). Afhankelijk van de omvang van de verontreiniging zou van een gemiddelde van 50.000 euro per geval kunnen worden uitgegaan. Regionale uitvoeringsdienst. Deelname aan een regionale uitvoeringsdienst is verplicht. Een RUD voert bepaalde taken uit met betrekking tot vergunningverlening en toezicht op gebied van milieuregelgeving. Die zijn wettelijk beschreven in een basistakenpakket. Het niet deelnemen aan een RUD heeft tot gevolg dat de gemeente de taken uit het basistakenpakket moet overdragen aan de provincie. De kosten van uitvoering worden dan bij de gemeente in rekening gebracht. In Fryslân is op schaal van de provincie een “Fryske Útfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing” (FUMO) in oprichting. Het is de bedoeling dat de FUMO per 1-1-2013 start. De organisatie wordt een Openbaar lichaam in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De gemeenteraad dient nog een besluit tot deelname aan deze nieuwe GR te nemen. Dit betekent tevens dat de bestaande GR Milieuadviesdienst Noord-Friesland (MAD) wordt opgeheven. Besloten is dat het personeel van de MAD wordt overgeheveld naar de FUMO. Per gemeente is bepaald om hoeveel formatie het gaat. Dongeradeel moet garant staan voor 1,2 fte. Bij de taakuitvoering is ook sprake van een kwaliteitsslag. Door de RUD’s en gemeenten moet worden voldaan aan wettelijk bepaalde kwaliteitscriteria. Er moet rekening worden gehouden met voldoende kritieke massa (voldoende formatie met voldoende kennisniveau) en het werk moet volgens vastomlijnde beleidsprocessen worden uitgevoerd. Dit betekent dat ook de eigen organisatie voldoende adequaat moet worden ingericht. Uitgaande van de toegewezen formatie MAD voor de FUMO en met de bestaande formatie bij de gemeente, zal dit adequate niveau net haalbaar zijn. Voorwaarde is wel dat er in samenwerking met de andere Noordoost Friese gemeenten wordt geïnvesteerd.
- 80 -
De kosten van deelname RUD/opheffen MAD bedragen € 50.300,- per jaar (gebaseerd op de financiële opzet bedrijfsplan FUMO en berekeningen MAD - september 2012) Indien niet tot deelname aan de GR FUMO wordt besloten, of indien de noodzakelijke middelen niet beschikbaar worden gesteld, dan leidt dat tot een aanwijzing van het ministerie van I&M. Dit betekent dat de provincie de basistaken voor de gemeente krijgt overgedragen. De provincie zal die taak vervolgens door de FUMO laten uitvoeren. De kosten daarvan zullen alsnog aan de gemeente worden doorberekend, mogelijk met een opslag. De gemeente verliest de toezichthoudende zeggenschap over de bedrijven. Ook zal rekening moeten worden gehouden met kosten jegens de MAD voor de ontbinding van die dienst. En de gemeente zal moeten investeren in het eigen apparaat om aan de gestelde kwaliteitseisen te kunnen voldoen. Calamiteiten. Ook kunnen er calamiteiten bij brand ontstaan die grote gevolgen kunnen hebben (bluswater, lekkage, asbest). Tot nu toe zijn de kosten ook hier door de verzekeraars betaald. Uiteraard is moeilijk in te schatten wat de kans is op een calamiteit waarbij geen veroorzaker bekend is en waarbij er directe actie nodig is. Tegen de schade die voortvloeit uit calamiteiten is de gemeente op basis van een opruimingsverzekering gedekt. Het eigen risico bedraagt € 11.500,-. Overigens kan er bij rampen een beroep gedaan worden op het rijk. De Wet tegemoetkoming schade bij rampen regelt wat en hoeveel terug gevorderd kan worden bij rampen. Het gaat dan om kosten die de gemeente maakt voor de bestrijding van rampen. Elfstedentocht. Een Elfstedentocht op de schaats is te benoemen als risico. Enerzijds omdat het een groot evenement is, waarbij veel deelnemers en vooral bezoekers worden verwacht. Dit brengt de nodige risico’s op calamiteiten met zich mee. Anderzijds omdat de Elfstedentocht veel geld zal gaan kosten. De kosten bestaan voornamelijk uit de te nemen maatregelen voor het veilig verloop van een Elfstedentocht. Denk hierbij aan verkeersmaatregelen met bijbehorende hekken, bebording en verkeersregelaars, cameratoezicht, beveiliging en ook personeelskosten. Een inschatting van de kosten van een Elfstedentocht bedraagt €230.000,-, De personeelskosten, die hier nog bovenop komen, zijn ingeschat op ruim €200.000,-. De inschatting van deze kosten is gemaakt op basis van de activiteiten in februari 2012, toen doorgang van de Elfstedentocht dichtbij was. Beschikkingen/toezeggingen. Door afgegeven beschikkingen, zowel rechtmatig, als onrechtmatig, maar ook toezeggingen en onjuiste mededelingen kan een schadevergoedingsplicht voor de gemeente ontstaan. Wanneer een beschikking na bezwaar of beroep geheel of - 81 -
gedeeltelijk is herroepen of vernietigd, is de beschikking onrechtmatig genomen. Benadeelde partij zou hierdoor schade kunnen lijden, die op de gemeente verhaald kan worden. We zijn verzekerd voor schade ontstaan doordat beschikkingen na bezwaar/beroep worden vernietigd. Hier geldt een eigen risico van € 2.500. Er is op voorhand geen groot financieel risico voor de gemeente. Wij beschikken over een organisatie met voldoende gekwalificeerd personeel. Ingeval van bezwaarschriften kan in voorkomend geval een advies van de Commissie voor de bezwaarschriften aanknopingspunt zijn voor een concrete verbeteractie. Vanaf 2011 geldt een verplichte (geconsolideerde) publicatie van gemeentelijke algemeen verbindende voorschriften (o.a. verordeningen, incl. de wijzigingen) op internet (www.overheid.nl). Onze gemeentelijke verordeningen daarop zijn ook via een link op onze eigen website te raadplegen. Contracten. De gemeente heeft veel overeenkomsten en contracten lopen. Sommige klein en sommige groot. Tot nu toe was daar geen centraal overzicht over. Dit kan tot risico’s leiden, financieel en juridisch. Wanneer contracten niet op einddatum en vooral op inhoud worden bijgehouden, loop je als organisatie risico. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit het ongewenst stilzwijgend verlengen van contracten. In 2011 is daarom gestart met het invoeren van een contractmanagementsysteem. Hierin worden zoveel mogelijk contracten ingevoerd. Wanneer een verplichting of einddatum nadert, geeft het systeem een signaal. De hierop volgende acties worden ook in het systeem verwerkt. Hierdoor wordt het risico dat de gemeente op contracten loopt, beheerst. Inkopen en aanbesteden. Vanaf medio 2012 is er in de gemeente Dongeradeel een inkoop- en aanbestedingsadviseur werkzaam. Zijn taak is om de organisatie te ondersteunen bij aanbestedingsprocedures. Daarnaast zoekt hij naar en zorgt hij voor voordeel in kwaliteit en kwantiteit bij inkopen. Zijn taak hierbij is om risico’s die op dit gebied worden gelopen door de gemeente te identificeren. Daarna kan op basis van een analyse van de risico’s besloten worden of het risico aanvaardbaar is, of dat er actie op gezet moet worden. Op deze wijze zijn beheersingsmaatregelen getroffen om de risico’s te beperken. Daarnaast wordt er in gezamenlijkheid met Dantumadiel en Kollumerland c.a. actief gewerkt met en aan een inkoop- en aanbestedingsbeleid. Centrale As. De drie betrokken gemeenten zijn in 2007een overeenkomst aangegaan met de provincie Fryslân betreffende aanleg van de centrale as N 356 (weg Nijega en Dokkum) In de overeenkomst is vastgelegd dat de samenwerkende partijen de aanleg van de weg realiseren binnen het taakstellend budget van € 235 miljoen. Het taakstellend budget is door de provincie aangepast aan gewijzigde verkeerskundige oplossingen en inzichten. - 82 -
De provincie is regievoerder van de aanleg van de weg en heeft hiervoor een projectorganisatie met accountantsdienst opgezet, welke de financiële aspecten nauwkeurig volgen en beheren. Het beroep, wat tegen het PIP door het Fryske Gea is aangetekend is door de raad van State nietig verklaard op 6 november 2011 en daarmee is het provinciaal inpassingsplan onherroepelijk geworden en kan de aanleg van de weg in uitvoering worden genomen. De opleveringsdatum van de totale weg is nog steeds gepland eind 2015/2016 De prijsindexering is meegenomen in het contract en de kosten hiervoor zijn voor de provincie. Voor de drie gemeenten is er geen risico in financiële zin, behalve dat bij mogelijke tekorten het plan zal moeten worden aangepast. Op dit moment is dermate werkkrapte in de markt, dat de verwachting is dat het huidige budget toereikend zal zijn. Onderhoudsbeheer gebouwen. De gemeente kent vele publieke bouwwerken. Ten gevolge van het onderhoud en de verbouw aan deze objecten maakt de gemeente veel gebruik van derden (bedrijven), maar ook eigen personeel. Afhankelijk van het soort werk, zijn er risico’s tijdens de uitvoering. We denken hierbij aan struikelen, vallen, uitglijden, elektrische spanning, enz. Een en ander is moeilijk concreet te maken. In toenemende mate wordt aandacht besteed aan veiligheidsvoorzieningen in de gebouwen. Enerzijds om veiligheidsverhogend arbeid te kunnen verrichten, anderzijds vanwege overheidsverplichtingen. Bij het inschakelen van derden is de werkgever van die derden primair verantwoordelijk. In bouwbesprekingen met externe partijen zijn arbo-aspecten en veiligheid altijd een vast punt op de agenda. Voor ons eigen personeel geldt dat deze VCA-gecertificeerd zijn en dat er periodiek toolbox-metingen worden gehouden over verschillende onderwerpen. Hierbij zijn arbeidsomstandigheden en veiligheid een belangrijk aandachtspunt binnen de organisatie van Gemeentewurk en bij het team Openbare Werken (afd. ontwikkeling). In 2013 gaan we valbeveiligingen op daken van de gemeentelijke gebouwen aanbrengen om daarmee veiliger op de daken te kunnen werken tijdens beheer of onderhoudswerkzaamheden. Risico’s Gemeentewurk. Bezuinigingen en takendiscussies in beide gemeenten kunnen van invloed zijn op de gemeenschappelijke regeling (GR) van Gemeentewurk. Afzonderlijk zou kunnen worden bepaald om onderdelen of taken af te stoten of te privatiseren. Dit vormt een risico voor de bedrijfsvoering daar alle medewerkers onder de gemeente Dongeradeel vallen. In de GR is op dit moment nog niet vastgelegd dat bij het afstoten van taken de eventuele frictiekosten voor de afstotende partij zijn. Hierover moet nog overleg plaatsvinden. Het groen in de gemeente draagt bij aan een plezierige leefomgeving. Maar bomen kunnen ziek worden door ziekte en plagen. Essen krijgen te maken met essensterfte, - 83 -
kastanjes met kastanjebloedingsziekte. Beide ziekten zijn in Dongeradeel geconstateerd. Het is in dit stadium onduidelijk hoe het ziektebeeld zal gaan verlopen. Helder is wel dat sterfte en kap in een aantal gevallen niet voorkomen zal kunnen worden en dat hier de komende jaren extra kosten te verwachten zijn. Uitvoering van projecten, kapitaalwerken en onderhoudswerken. Nog steeds is er sprake van een hevige concurrentiestrijd op de infrastructurele markt en dit heeft geleid tot gunstige aanbestedingen. Door deze enorme concurrentiestrijd nemen de bedrijven de werken zelfs aan beneden kostprijs. Na gunning van het werk zal de inschrijver proberen onvolkomenheden in het bestek c.q. werkomschrijving te gelde te maken. Ook bij de uitvoering van de werken zal de toezichthoudende partij alert moeten zijn op een correcte uitvoering en afrekening. Elk contract wordt door meerdere deskundige medewerkers binnen de organisatie op onvolkomenheden getoetst en zo nodig wordt advies ingewonnen bij deskundigen (derden). Vooral voor technisch meer ingewikkelde projecten wordt direct externe deskundigheid meegenomen in het bouwproces. Dit is ook van toepassing bij de vervanging van de kademuren het Nauw (Wortelhaven) in Dokkum. Vertraging in uitvoering. Door tegenvallende woningverkopen door ontwikkelaar Thús wonen in de herstructureringsprojecten in Dokkum en Holwerd kunnen de infrastructurele werkzaamheden niet worden uitgevoerd. De werkzaamheden waren aanbesteed en zijn voor een deel uitgevoerd. Het is nog niet duidelijk wanneer deze werken in tijd kunnen worden afgerond. De infrastructurele werkzaamheden ten behoeve van de herstructurering Fonteinslanden (Fonteinshof) zijn in 2009 aanbesteed. De werkzaamheden zouden moeten worden opgeleverd door de aannemer in november 2013. Door de vertraging in de bouw zal deze datum niet worden gehaald. De aannemer zal prijsstijgingen (risicoregeling) in rekening brengen. De verwachting is ook dat het werk in meerdere fasen zal moeten worden uitgevoerd. Dit zal uiteindelijk tot verhoging van de kosten leiden. Voor dit project is een provinciale ISV subsidie toegekend. Doordat de investeringen niet volgens planning zullen worden gedaan in 2011/2012, kan dit mogelijk tot problemen leiden bij de afrekening van het subsidiebedrag. Uitvoering rioolwerkzaamheden. Bij de uitvoering van (riool) werkzaamheden kan, wanneer er bijvoorbeeld tijdelijke verlaging van de grondwaterstand heeft plaats gevonden, schade ontstaan aan belendende percelen. Vooraf wordt een risicoanalyse gemaakt en wordt er een carverzekering afgesloten. Wegbeheer. - 84 -
Op basis van ervaring en gegevens van verzekeraars heeft de grootste categorie claims betrekking op het gemeentelijk wegbeheer. Een geringe oneffenheid in de openbare weg kan al leiden tot materiële schade (zaakschade) en tot immateriële schade (letselschade). In elk geval van aansprakelijkheid, gaat de gemeente na of zij haar onderhoudsplicht voldoende is nagekomen. Jaarlijks worden alle gemeentelijke wegen door gekwalificeerde wegeninspecteurs geïnspecteerd. Dagelijks worden door de medewerkers van wijkbeheer de openbare ruimte geschouwd en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Daar waar noodzakelijk wordt groot wegenonderhoud verricht. Via de meldtelefoon van wijkbeheer kunnen burgers onveilige situaties en gebreken aan de openbare ruimte melden. Wijkbeheer reageert op deze meldingen en herstelt deze of er wordt door middel van bebording gewezen op een onveilige of gevaarlijke situatie. Bij zowel de inspecties als de schouwingen hanteert de gemeente de actuele, landelijke richtlijnen van het CROW, te weten publicaties 146a en 146b. Deze publicaties hebben betrekking op visuele inspecties. In deze publicaties zijn normen opgenomen per soort, ernst en omvang van schades. In het geval van wegwerkzaamheden worden door of namens de gemeente de weggebruikers van desbetreffende weg gewaarschuwd voor de uitvoerende werkzaamheden, één en ander conform de actuele, landelijke richtlijnen (CROW publicaties 96 “Handleiding Veilig werken aan wegen” en 96b “Handboek wegafzettingen op niet-autosnelwegen en wegen binnen de bebouwde kom”). Wegwerkzaamheden worden vooraf gemeld in de locale krant(en) en op de website van de gemeente. Aanwonenden, langsgelegen bedrijven en overige belanghebbenden worden per brief vooraf geïnformeerd over de wegwerkzaamheden. Bij risicovolle werkzaamheden zoals het aanbrengen van slijtlagen (slipgevaar door los steenslag) worden de waarschuwingsborden door de aannemer fotografisch vastgelegd i.v.m. met mogelijke aansprakelijkheid. Na afloop van de werkzaamheden worden weggebruikers door middel van bebording gewaarschuwd voor eventueel aanwezige tijdelijke, resterende risico’s (situatie gewijzigd, zachte bermen, losliggende stenen, etc.). In zijn algemeenheid constateren we dat het risico van aansprakelijkheidsstelling in relatie tot het wegbeheer toeneemt en de burger sneller geneigd is een claim bij de gemeente neer te leggen. Ook is de burger eerder genegen zijn recht te halen bij de rechter, wanneer wij een schadeclaim afwijzen. Uitbesteding van werken. Bij uitbesteding van werken ligt de verantwoordelijkheid in juridische zin bij de opdrachtgever. De gemeente, die meestal als enige van aanvang van het bouwproces tot en met de oplevering betrokken is, zal zich steeds moeten vergewissen of mogelijke risico’s op schade goed zijn afgedekt. De kennis van de medewerkers die aanbestedingen van werken voorbereiden, wordt zoveel mogelijk op peil gehouden door regelmatige bijscholing en bijwonen van informatiebijeenkomsten. - 85 -
De gemeente heeft geen doorlopende CAR-verzekering. De gemeente verplicht de aannemer bij werkzaamheden met een hoge risico op schade, een CAR-verzekering af te sluiten. Renovatie kademuur Wortelhaven. In de tweede helft van 2012 zal de kademuur in de wortelhaven gerenoveerd worden. De uitvoering van dit werk is niet geheel risicoloos. Het risico zit hem met name in dat tijdens de uitvoering belendende panden kunnen verzakken. Deze panden zijn namelijk niet of slechts beperkt gefundeerd. We zijn ons hiervan bewust en hebben daarom veel vooronderzoek gedaan. Ten eerste om een uitvoeringwijze te hanteren die de minste risico’s met zich meebrengen. Ten tweede om te bepalen welke monitoring nodig is om tijdens de uitvoering schades in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren. Alles is er op gericht om de schade aan opstallen zo gering mogelijk te laten zijn. Voor dit werk hebben we een CAR verzekering afgesloten met een maximum schadevergoeding van € 1.250.000,- per geval. In eerste instantie zal worden getracht schades te voorkomen. We hebben regelmatig de buurt geïnformeerd over de uitvoering van dit werk. Ook de raad is regelmatig op de hoogte gebracht van dit werk en de risico’s ervan. Bodemdaling. In 2010 is de laatste prognose voor Bodemdaling door Aardgaswinning door de NAM gepubliceerd. In deze prognose was het gasveld van Nes niet meegenomen, vandaar dat de NAM voor Dongeradeel nog een gewijzigde prognose heeft gemaakt. Maar deze prognose ligt onder embargo omdat bij het gasveld van Ee vorig jaar ook meer gas is gevonden. Er komt daarom wederom voor Dongeradeel een gewijzigde prognose van de NAM. Deze zal naar verwachting omstreeks de zomer van 2012 gereed zijn. Wanneer de vergunningen gereed zijn, zal de NAM waarschijnlijk aan het einde van 2012 starten met gaswinning op het veld van Ee. Bodemdaling en de gevolgen voor de Gemeentelijke eigendommen. De gemeente heeft in 2007 een fase 1 onderzoek gedaan naar de schade aan gemeentelijke eigendommen door bodemdaling. In overleg met de Commissie bodemdaling is hierna afgesproken om eerst de prognose van de NAM 2010 af te wachten, alvorens verder te gaan met het fase 2 onderzoek. Ook omdat Wetterskip Fryslan al met een fase 2 onderzoek bezig was en eventuele aanpassingen van het wetterskip aan waterpeilen, weer invloed hebben op het onderzoek van de gemeente. Het fase 2 onderzoek van het wetterskip is door de Commissie afgeschoten en ze moeten het nu weer opnieuw doen. Het is nog niet bekend wanneer dit gereed zal zijn. Er kan op zijn vroegst in de zomer van 2012 gestart worden met het fase 2 onderzoek, wanneer de aangepaste prognose voor Dongeradeel gereed is. De Gemeente loopt alleen risico`s voor de gemeentelijke eigendommen. Problemen kunnen ontstaan door bodemdaling en met gelijkblijvende waterstanden t.o.v N.A.P.- 86 -
hoogten met gemeentelijke riooloverstorten en bij doorvaarthoogten van bruggen. Ongelijkmatige zettingen, waardoor scheurvorming zou kunnen ontstaan bij bouwwerken komen in de regel niet vaak voor. Bij de afhandeling van de schades wordt rekening gehouden met de staat van onderhoud en met afschrijvingstermijnen van de gedane investering. Ook dient de schade door de Gemeente te worden hersteld alvorens de NAM tot uitbetaling overgaat. Uitkeringen inkomensvoorzieningen. Gemeenten zijn sinds 2004 volledig budgettair verantwoordelijk voor de financiering van de inkomensvoorzieningen (WWB, Ioaw, Ioaz en BBZ-starters). Zij ontvangen hiervoor een Rijksuitkering. Een eventueel overschot op de Rijksuitkering mag de gemeente houden en is vrij besteedbaar. Bij een tekort geldt een eigen risico van 10% waarvoor de gemeente uit eigen middelen aanvulling moet zoeken. In 2012 is voor het eigen risico een bedrag van €440.000,- gestort in een egalisatiereserve, in de jaren daarna vooralsnog structureel €200.000,- per jaar gestort. In de eerste tussentijdse rapportage over 2012 is geconstateerd dat de gemeente over 2012 het volledige eigen risico van € 582.000 voor haar rekening moet nemen. Daarmee is de storting in de egalisatiereserve voor 2012 volledig verbruikt. Bij een tekort dat groter is dan 10% kan het college onder voorwaarden een aanvullende uitkering aanvragen. De lasten bedroegen in 2011 €879.456,- meer dan de Rijksuitkering. In de begroting 2011 was het eigen risico (€602.024,-) volledig afgedekt. Voor 2011 heeft het college een aanvullende uitkering van €277.432,- aangevraagd. Dongeradeel voldoet voor 2011 aan de objectieve criteria voor de uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt zodat de aanvullende uitkering zal worden toegekend. De Minister van SZW moet uiterlijk 31 december 2012 een beslissing nemen op deze aanvraag, betaling vindt plaats in het eerste kwartaal van 2013. De Rijksuitkering wordt in oktober van het voorgaande jaar voorlopig vastgesteld en in oktober van het betreffende jaar definitief. Dat maakt het begroten van deze uitkering moeilijk. Voor 2012 is de definitieve Rijksuitkering €128.000,- lager vastgesteld dan de voorlopige een jaar eerder. De voorlopige Rijksuitkering voor 2012 is €408.658,- hoger dan de definitieve Rijksuitkering over 2011. Op basis van deze voorlopige Rijksuitkering bedraagt het eigen risico in 2012 maximaal €642.888,-. Door het met terugwerkende kracht intrekken van de huishoudinkomenstoets komen vanaf 2012 de geplande bezuinigingen in verband met deze huishoudinkomenstoets op het macrobudget te vervallen. Dit leidt voor 2012 tot een hogere Rijksuitkering. Door aangekondigde wetgeving die in 2013 in werking zou moeten treden (onder andere aanscherpen handhaving en sanctiebeleid en naleving arbeidsinschakeling) wordt het macrobudget vanaf 2013 verlaagd hetgeen tot een lagere uitkering kan leiden. De middelen die gemeenten van het Rijk ontvangen op landelijk niveau bewegen met - 87 -
een jaar vertraging mee met de mutatie van het aantal uitkeringsgerechtigden. Het risico voor de gemeente is dan gelegen in de verdeling van het macrobudget over de gemeenten en een stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden in het jaar zelf. Het ministerie van SZW wil komen tot een nieuwe of verbeterde verdeelsystematiek voor het budget voor bijstandsuitkeringen met ingang van 2014. Om dit te bereiken is het ministerie een brede verkenning gestart. Medio 2013 zal duidelijk moeten worden welke systematiek vanaf 2014 zal worden toegepast. Gezien de stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden zal ook de komende jaren waarschijnlijk een aanspraak op de algemene middelen moeten worden gedaan om te voorzien in het eigen risico. Het is zeer de vraag of de ingestelde buffer van € 200.000 per jaar de komende jaren voldoende is om de financiële nadelen voorkomend uit dit eigen risico op te kunnen vangen. € 200.000 is het bedrag dat bij gemiddelde kosten van een uitkering voldoende is voor veertien extra klanten, dus bij een toename van het klantenbestand van zo'n 3% is het opgebruikt. Participatiebudget. Voor participatievoorzieningen ontvangen gemeenten jaarlijks een Rijksuitkering op grond van de Wet Participatiebudget. Deze uitkering is een doeluitkering. Niet of onrechtmatige bestede gelden worden door het Rijk teruggevorderd. In deze uitkering zijn het voormalige WWB-werkdeel, inburgerings- en educatiegelden gebundeld. Educatiegelden moeten tot 2013 verplicht bij ROC’s worden besteed. Het Participatiebudget kent geen eigen risico of aanvullende uitkering. Monitoren van de uitgaven is erg belangrijk. In 2011 zijn er dan ook minder verplichtingen aangegaan met re-integratiebureaus waardoor het beschikbare budget niet volledig is verbruikt. Wet Sociale Werkvoorziening. De WSW kent van oudsher het systeem van budgetfinanciering waarbij gemeenten garant staan voor eventuele tekorten. Dongeradeel neemt sinds 1-7-2011 deel in de GR Noard East Fryslân. Als gevolg van de fusie tussen Oostergo en Trion is er een liquidatieplan in uitvoering aangaande de GR Oostergo. Dit leidt tot éénmalige kosten die op basis van een voorcalculatie ten laste zijn gebracht bij de in Oostergo deelnemende gemeenten, maar in werkelijkheid nog mee- of tegen kunnen vallen. Inmiddels is bekend geworden dat de rijkssubsidie per plek voor de sociale werkvoorziening ook na 2013 wordt gehandhaafd op €25.800. De verlaging van de rijkssubsidie naar €22.050 is van de baan. Dat blijkt uit de juniraming van het Centraal Planbureau (CPB) op basis van het lenteakkoord. Al eerder was duidelijk dat de rijkssubsidie in 2013 niet zou dalen, maar nu is dat ook voor de jaren daarna vastgelegd.
- 88 -
In de begroting van NEF wordt nog geen rekening gehouden met het gelijk blijven van de Rijksbijdrage. Op het moment van het afronden van deze begroting was er nog geen aangepaste NEF begroting beschikbaar. We moesten daarom zelf de gevolgen van deze gelijkblijvende Rijksbijdrage in de begroting en meerjarenbegroting verwerken. Indien we uitgaan van het gelijk blijven van de Rijksbijdrage en een volledige stapsgewijze realisatie van de door ons ingestelde taakstellende bezuiniging van € 1 miljoen, dan verwachten we in 2013 nog een gemeentelijke bijdrage van € 490.000 te moeten verstrekken, is in 2014 sprake van een beperkt tekort van € 30.000 en in de jaren daarna sprake van een positief exploitatiesaldo van de GR NEF. We moeten ons echter realiseren, dat een nieuw kabinet samenhangend met de invoering van de Wet Werken Naar Vermogen er alsnog voor kan kiezen (vanaf 2014) kortingen op de subsidie door te voeren. De WWNV is controversieel verklaard, maar er is voldoende politiek draagvlak om deze in hernieuwde vorm door te voeren in een nieuwe kabinetsperiode. Ook is het zo dat het Rijk geen éénmalige bijdrage meer verstrekt ten behoeve van de herstructurering van het WSW bedrijf. Het is daarnaast de vraag in hoeverre het WSW bedrijf onze taakstelling van € 1 miljoen – die niet door NEF is overgenomen - op onze gemeentelijke bijdrage kan realiseren. Dit is de reden dat we in onze meerjarenbegroting vanaf het jaar 2014 een bedrag van € 300.000 als stelpost hebben opgenomen als onze gemeentelijke bijdrage in het tekort van Oostergo. Deze stelpost kan dienen als egalisatievoorziening in relatie tot het tekort van Oostergo. Hiermee kunnen we het risico van het alsnog doorvoeren van bezuinigingen op de Rijksbijdrage en het niet behalen van onze bezuinigingstaakstelling door de GR NEF enigszins beperken. Om de bezuinigingen op de WSW het hoofd te kunnen bieden zijn in 2011 plannen ontwikkeld om de WSW in de periode van 2012 tot en met 2017 te herstructureren en toe te werken naar een Leer/Werkbedrijf, waarin onderdelen van Sociale Zaken en het SW bedrijf worden geïntegreerd. Het doel is te komen tot forse kostenreductie voor de uitvoering van de WSW in de huidige vorm en het optimaal kunnen uitvoeren van de wet Werken Naar Vermogen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning.
In het oude regeerakkoord waren een aantal voornemens opgenomen, die betrekking hebben op, dan wel raakvlakken hebben met de Wmo. Door de val van de regering, het Lenteakkoord en het controversieel verklaren van een aantal onderwerpen is het nu niet geheel duidelijk of en hoe deze voornemens worden doorgezet. De nieuwe regering zal hier meer duidelijkheid over moeten geven. Een van de onderdelen is de transitie begeleiding vanuit de AWBZ (individuele en groepsbegeleiding en kortdurend verblijf) naar de Wmo. Deze transitie betreft een groep - 89 -
zeer kwetsbare mensen. Er was een wetsvoorstel ingediend, waarbij de gemeenten vanaf 1-1-2013 verantwoordelijk zouden worden voor de nieuwe aanvragen op gebied van begeleiding, en voor de mensen waarvan een indicatie afloopt, terwijl vanaf 2014 ook de bestaande cliënten van begeleiding zouden overgaan naar de gemeenten. Dit onderwerp is controversieel verklaard. De verwachting is dat deze transitie na de verkiezingen wel weer actueel wordt, gezien het draagvlak voor deze ontwikkeling, maar mogelijk veranderen er wel een aantal zaken. Ook de invoeringstermijn is onduidelijk. De IQ-maatregel, die tegelijk met de transitie Begeleiding zou worden ingevoerd, is inmiddels geheel van tafel. Een ander onderdeel is de transitie Jeugdzorg per 2015. Het gaat dan om het onder de gemeentelijke regie en verantwoordelijkheid brengen van de gesloten Jeugdzorg (nu Rijk), de jeugd GGZ (nu Zorgverzekeringswet), ambulante zorg, open residentiële zorg, pleegzorg, dagbehandeling, spoedeisende zorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering (allen nu Provincie), jeugd LVG en PGB o.b.v. jeugd GGZ of jeugd LVG (nu AWBZ). Hier ligt ook een relatie met passend onderwijs. Deze transitie is niet controversieel verklaard, de voorbereidingen gaan gewoon door. Een nieuwe ontwikkeling is dat er sprake is van het extramuraliseren van bepaalde zorg. Mensen met een indicatie voor een ZorgZwaartePakket (ZZP) 1 t/m 3 komen mogelijk per 1 januari 2013 niet meer in aanmerking voor opname in een instelling, maar worden geacht thuis te blijven wonen met de benodigde voorzieningen/ondersteuning. Het is op dit moment nog onduidelijk welke gevolgen dit voor gemeenten heeft. De verwachting is in ieder geval dat er meer beroep op de Wmo gedaan zal worden (bijv. huishoudelijke hulp, woningaanpassingen, hulpmiddelen). Onduidelijk is in hoeverre gemeenten hiervoor gecompenseerd worden. Pas na de verkiezingen zal duidelijk worden welke zaken weer actueel worden, welke nieuwe ontwikkelingen er concreet op ons afkomen, per wanneer en onder welke voorwaarden dit gaat gebeuren en wat het cumulatieve effect zal zijn. In de huidige financiële situatie is de verwachting in ieder geval dat de ontwikkelingen gepaard gaan met (flinke) kortingen op het oorspronkelijke rijksbudget. Het rijk zal hierover meer duidelijkheid moeten geven. In de meerjarenbegroting zijn wij er voorzichtigheidshalve vanuit gegaan dat de verdeling van middelen als gevolg van de decentralisaties leidt tot een nadelig herverdeeleffect van € 15,-- per inwoner. Woningaanpassingen. Gemeenten zijn door de Wmo financieel verantwoordelijk voor woningaanpassingen. De Wmo is een open einde regeling. De uitgaven voor deze voorzieningen kunnen, afhankelijk van het aantal aanvragen en de omvang van de aanpassingen, per jaar behoorlijk verschillen en zijn dan ook moeilijk goed te begroten. Bij meerdere aanvragen in een jaar is het mogelijk dat het budget voor woningaanpassingen niet toereikend is. - 90 -
Garantstelling gemeente voor exploitatie passantenhaven Lauwersoog. Voor het opknappen van de haven en het toevoegen van nieuwe recreatieve functies heeft de gemeente Dongeradeel een aantal jaren geleden subsidie verleend. In verband met het verkrijgen van Europese subsidie voor dit genoemde doel is een garantstelling afgegeven voor de exploitatie van de passantenhaven voor minimaal 5 jaar en voor de eventuele gevolgen bij het zich voordoen van staatssteun in relatie tot de investeringen in de visserijhaven. Daarnaast mag de haven niet verkocht worden binnen een periode van vijf jaar na de definitieve datum van vaststelling van de subsidie. Wij hebben in een brief aan de EHL aangegeven dat de garantstelling op de exploitatie van de passantenhaven zich uitstrekt tot de jaren 2008 tot en met 2012 en dus eindigt op 1/1/2013. Samenvoeging ICT teams Dantumadiel, Kollumerland ca. en Dongeradeel. Inmiddels loopt er een onderzoek naar de samenvoeging van de ICT teams van de gemeenten Dantumadiel, Kollumerland ca. en Dongeradeel. Als onderdeel van de samenvoeging moet ook gekeken worden naar het op elkaar afstemmen van de informatiseringbehoefte van deze gemeenten. In 2012 is een “Informatiemanager” aangesteld die dit voor deze 3 gemeenten zal inventariseren. Uit deze inventarisatie zal blijken dat niet alle gemeenten met dezelfde systemen (soft- en hardware) werken. Om profijt te kunnen halen uit het samenvoegen van de ICT teams en het afstemmen van de informatiseringbehoefte bestaat de kans dat bestaande systemen eerder dan verwacht vervangen moeten gaan worden, dit zorgt voor extra investeringen of in investeringen die naar voren moeten worden gehaald met extra kapitaallasten tot gevolg. Ook bij een mogelijke ambtelijke fusie tussen de genoemde gemeenten blijft bovenstaand risico aanwezig. Waarschijnlijk zal het harmoniseren van de systemen dan sneller moeten plaatsvinden, omdat anders de nieuwe gefuseerde organisatie met verschillende systemen moet werken. Sneller harmoniseren van de system kan ervoor zorgen dat extra investeringen of het naar voren halen van investeringen nog eerder zal moeten plaatsvinden. Op het moment van schrijven van deze risicoparagraaf is nog niet bekend om welke systemen dit zou kunnen gaan PKIo Beveiligingscertificaten. De wereldwijde infrastructuren zoals internet en netwerken voor mobiele telefonie worden de laatste jaren kwetsbaarder voor misbruik. De recente problemen met internetbeveiligings-certificaten van Diginotar (waardoor zaken zoals DIGID en de communicatie met de landelijke voorzieningen voor de GBA en BAG een aantal keren verstoord raakten) zijn daarvan een voorbeeld. Deze zaken liggen buiten de beïnvloedingssfeer van de gemeente, de effecten zijn echter voor de gemeente duidelijk merkbaar. Tot slot veranderen de behoeften en wensen van de organisatie en individuele medewerkers erg snel. Denk daarbij aan de opkomst van tablets (zoals de Ipad) en - 91 -
smartphones. Dergelijke ontwikkelingen maken de voorzieningen prettiger in gebruik, maar tegelijk minder beheersbaar en inherent kwetsbaarder. Gemeenten worden vanaf 2013 jaarlijks verplicht een audit, waaronder ook een hacktest, uit te laten voeren als er gebruik wordt gemaakt van DigiD. Omdat de gemeente niet zelf diensten host die gebruik maken van DigiD, maar dit laat hosten bij verschillende leveranciers tbv e-formulieren en het raadplegen van WOZ taxatieverslagen, zullen de audits bij deze leveranciers moeten worden afgenomen. De gemeente blijft echter wel verantwoordelijk voor de uitkomst van deze audit. Mocht een leverancier niet aan de eisen voldoen, dan zou dit een korting op de uitkering van het gemeentefonds tot gevolg kunnen hebben. Social media. Het eigen gebruik van social media als Twitter, LinkedIn en Facebook brengt zowel kansen als risico's met zich mee. Social media zijn een nieuw communicatiekanaal waarmee burgers in contact kunnen komen met de gemeente, maar ook andersom. Bij crisiscommunicatie zijn social media erg goed inzetbaar, omdat informatie op deze manier snel verspreid kan worden. Echter, de combinatie van gevoelige informatie en het massale bereik houdt ons bezig. ICT-afdelingen worstelen met het feit dat social mediasites buiten de firewall worden beheerd en daarmee buiten hun controle vallen. Het grootste gevaar van social media is dat informatie zich razendsnel verspreid, dus ook verkeerde informatie over de gemeente en haar burgers. Dit kan al snel schade veroorzaken waardoor de gemeente aansprakelijk gesteld kan worden of aan reputatieschade lijdt. Social media verschaffen extra toegang tot het interne ICT-netwerk, waardoor virussen ondanks firewalls en virusscans soms toch nog de kans krijgen om schade aan te richten. Gelet op deze gevaren is het van belang het gebruik van social media te reguleren. Met de aanschaf van een nieuwe firewall in 2012, die op applicatieniveau scant, hebben we de mogelijkheid om het gebruik van o.a. gevaarlijke online applicaties te voorkomen. Daarnaast zijn computers voorzien van antivirussoftware die dagelijks bijgewerkt wordt. Feit blijft dat nieuwe virussen er altijd eerder zijn dan de bijgewerkte antivirus-oplossing. Focus operatie. U heeft besloten tot het uitvoeren van een taakstellende bezuiniging op de omvang van het ambtelijk apparaat in de jaren 2009-2013, de zogenaamde Focus operatie. In de raadsvergadering van december 2009 heeft u de oorspronkelijke Focus taakstelling verhoogd met een bedrag van € 200.000 tot in totaal € 1,1 miljoen structureel. In de gemeentelijke meerjarenbegroting wordt ervan uitgegaan dat deze Focus operatie volledig wordt geëffectueerd. In de Perspectiefnota 2012 hebben we voorgesteld om de doorlooptijd voor het realiseren van de taakstelling te verlengen tot en met 2015. Hiermee ondervangen we het risico dat we de taakstelling voor het onderdeel dat gerealiseerd wordt door uitstroom op basis van FPU en flex-pensioen pas later wordt bereikt. - 92 -
Hoewel de realisering van de Focus operatie goed wordt bewaakt, geeft deze wel risico’s voor de gemeentelijke exploitatie. Een risico voor de bedrijfsvoering is dat de formatieplaatsen die nog geschrapt moeten worden gepland staan op afdelingen waar tot dusverre niet in taken is geschrapt en waarbij we nog bezig zijn met invoering van projecten die efficiency moeten opleveren. In sommige gevallen komen er zelfs al weer nieuwe taken bij ! Dit maakt het extra lastig om de taakstelling volledig en tijdig te realiseren. Voor een deel van de taakstelling moet nog een invulling worden gevonden (€ 70.000). Mochten er in de uitwerking van de gevoerde takendiscussie geen mogelijkheden ontstaan op inkrimping van de formatie als gevolg van het afstoten of anders uitvoeren van taken dan zal er verder naar alternatieven gezocht moeten gaan worden. Overige zaken. Eind 2010 is er schade veroorzaakt aan een betonnen brug van de gemeente. De schade bedraagt volgens expertise € 65.000,-. Deze zaak is op dit moment nog onder de rechter. De damwand aan de Lyceumweg is door werkzaamheden in opdracht van een aannemer beschadigd. Gekozen is om eerst geen herstelwerkzaamheden uit te voeren en akkoord te gaan met een schadevergoeding van € 38.662,-, door de gemeente te ontvangen. Er is schade toegebracht aan ons betonpad aan de Veiling. De schade bedraagt volgens expertise € 25.000,-. De tegenpartij wil vooralsnog geen aansprakelijkheid aanvaarden. Ontwikkelingen na huuropzegging theater Dok18. De gemeente heeft van Boven Holland Entertainment B.V. een claim ontvangen i.v.m. gestelde schade als gevolg van de verwikkelingen rond het opzeggen door de gemeente van het huurcontract met Oosterpoort B.V. voor theater Dok 18 voor 22 voorstellingen per jaar (eind 2010). Boven Holland, als huurder van het theater van Oosterpoort B.V. voor door haar georganiseerde (commerciële) voorstellingen, stelt schade te hebben geleden door o.a. minder inkomsten uit theaterkaartjes in die periode vanwege, kortweg, de negatieve publiciteit rond de huuropzegging. De claim houdt een bedrag van € 58.000 in. De gemeente heeft de claim gemeld bij haar aansprakelijkheidsverzekeraar en deze heeft voorlopig dekking toegezegd (er is daarbij een voorbehoud gemaakt). Namens de gemeente is inmiddels aansprakelijkheid ontkend en worden verdere ontwikkelingen afgewacht. Invoering wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF). Het kabinet is voornemens de Europese afspraken ten aanzien van de begrotingsdiscipline op te nemen in de Wet houdbare overheidsfinanciën (HOF). De Europese eisen en afspraken over reductie van het begrotingstekort en de staatsschuld vormen de basis van de Wet HOF. Dat betekent een maximaal toegestaan structureel - 93 -
tekort van de collectieve sector van 0,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). In Brussel staat dit bekend als de ‘golden rule’. De grens voor het feitelijk tekort blijft 3 procent bbp. Ook mag de overheidsschuld niet hoger zijn dan 60 procent bbp. Als gevolg van de kredietcrisis en de schuldencrisis voldoet Nederland momenteel – net als de meeste andere eurolanden – niet aan deze vereisten. Het beleid van het kabinet is er op gericht om orde op zaken te stellen. De Wet HOF draagt hieraan bij. Omdat ook gemeenten, provincies en waterschappen bijdragen aan het begrotingstekort van de collectieve sector, bepaalt het wetsvoorstel dat niet alleen het Rijk maar ook de decentrale overheden zich moeten houden aan de doelstellingen uit het aangescherpte Stabiliteits- en Groeipact. De VNG, het IPO en de UvW hebben advies op het wetsvoorstel uitgebracht. Momenteel ligt het wetsvoorstel voor advies bij de Raad van State. Het kabinet weegt, bezien in het licht van zijn demissionaire status, hoe het vervolgtraject van de Wet Hof eruit moet zien. Totdat de Wet Hof in werking treedt, gelden de bestuursafspraken. Dit betekent dat in 2013 een EMU-tekortnorm van 0,5% BBP voor de gezamenlijke decentrale overheden geldt (0,38% voor gemeenten, 0,07% voor provincies en 0,05% voor waterschappen). Afspraken over het saldopad vanaf 2014 zijn aan het nieuwe kabinet. In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen van 10 mei 2012 is afgesproken dat in 2013 wordt proefgedraaid met het beheersmodel. De Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) heeft gepleit voor het hanteren van een macronorm voor decentrale overheden gezamenlijk. Maar om te voorkomen dat individuele decentrale overheden uiteindelijk bijdragen aan een overschrijding van de macro EMU-norm zou er daarnaast een micronorm moeten worden gehanteerd die duidelijk moet maken wat het aandeel van elke individuele bestuurlijke eenheid is. Die norm dient volgens de Rfv vooral een signaalwaarde hebben, ter preventie van het overschrijden van de macronorm. Het sanctiemechanisme zou alleen in werking moeten treden bij overschrijding van de macronorm en direct neerslaan bij de overheid die haar micronorm overschrijdt op niet verschoonbare gronden. Met andere woorden, uitgaven die onvermijdelijk en onuitstelbaar zijn moeten door de vingers worden gezien. Als dan blijkt dat er sprake is van een overschrijding van het EMU-saldo door Nederland, ligt het volgens de Rfv in de rede de individuele overheid die de norm overtreedt te beboeten en niet het collectief van overheden van een bestuurslaag. ‘Decentrale overheden die zich aan de norm hebben gehouden, moeten niet alsnog worden getroffen door een korting op het gemeente- of provinciefonds, omdat andere over heden de norm hebben overschreden.’ Verder vindt de Rfv het onwenselijk dat decentrale overheden kunnen worden beboet terwijl Nederland als geheel binnen de Europese begrotingsnormen blijft. ‘Het past niet binnen de bestuurlijke verhoudingen om nationaal regels te stellen die verder gaan dan de Europese regelgeving.’ Het is op dit moment niet duidelijk óf de wet HOF daadwerkelijk wordt ingevoerd en als dit gebeurt onder welke condities dit plaatsvindt en welke gevolgen dit exact heeft voor onze gemeente. In onze specifieke situatie leidt dit zeker tot een risico omdat we jaarlijks weliswaar uitgaan van een sluitende begroting als we dit bekijken vanuit het baten en lasten stelsel, maar de komende jaren verwachten meer uitgaven te zullen doen dan we aan geld ontvangen (kasstelsel). In de perspectiefnota hebben we al geconstateerd dat - 94 -
de financiering van de doorlopende investeringen van € 11,4 miljoen en de te verwachten toekomstige investeringen in het kader van ANNO ad. € 10 miljoen slechts voor een deel kunnen worden gerealiseerd uit de lopende exploitatie. De schuldpositie zal de komende jaren verder zal gaan toenemen. Ook de voorgenomen investeringen in de renovatie van de sporthal en in de MFA’s in Anjum en Hantum dragen hieraan bij. Deze investeringsuitgaven kunnen voor een deel worden gefinancierd uit de lopende inkomsten. Voor een deel is dit niet mogelijk en de verwachting is dan ook dat onze gemeente de komende jaren op kasbasis te maken heeft met een tekort. Hoe groot dat tekort jaarlijks is zal in belangrijke mate afhangen van de fasering van de uitvoering van de investeringen. Indien de wet HOF daadwerkelijk wordt ingevoerd met als consequentie dat overschrijding van de norm tot een korting op de algemene uitkering voor een individuele gemeente kan leiden, dan zullen we maatregelen moeten nemen om dit risico te vermijden of te beperken. Dit kan betekenen dat we voorlopig moeten afzien van het doen van investeringen die vermijdbaar en uitstelbaar zijn en dat we tot een fasering van investeringen moeten komen. Invoering schatkistbankieren. In het Begrotingsakkoord is afgesproken dat gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen per 2013 gaan schatkistbankieren zonder leenfaciliteit. Dit betekent dat gemeenten hun tegoeden moeten aanhouden bij de Nederlandse Staat. Het kabinet wil dit doen om de EMU schuld te verlagen en beleggingsrisico’s te beperken Met de medeoverheden en andere betrokkenen wordt overlegd over de nadere invulling van het schatkistbankieren. In de Staatscourant is gepubliceerd dat contracten en beleggingen die zijn aangegaan op of na 18.00 uur op 4 juni 2012 zullen vallen onder de nog op te stellen nieuwe regels. De maatregel kan leiden tot éénmalige kosten bij gemeenten en inkomstenderving uit beleggingen door de lagere rentevergoeding van het Rijk. Voor onze gemeente zal de inkomstenderving beperkt zijn, omdat we slechts in beperkte mate middelen hebben uitstaan. Tot slot. Een uitputtende opsomming van gemeente risico’s is moeilijk te geven. Getracht is in een beeld te geven van de mogelijke financiële nadelen, waarmee onze organisatie kan worden geconfronteerd. Vast staat dat er vele risicogebieden binnen de gemeente zijn. Door middel van een adequate bewaking van de juridische en financiële kwaliteit van de gemeentelijke bedrijfsvoering wordt getracht de risico’s zo veel mogelijk te voorkomen en te beperken.
- 95 -
- 96 -
Bijlagen
- 97 -
- 98 -
1. Staat van reserves en voorzieningen saldo 01.01.2013
rente perc.
Toevoeging vermeerderi verminderin rente / ng t.l.v. g t.g.v. prijsstijging Exploitatie exploitatie
saldo 31.12.2013
Bespaarde rente
Algemene reserve 9.000.002 Algemene reserve
5.685.655
9.000.003 Algemeen dekkingsfonds 9.000.004 Reserve bouwgrondexploitatie
1.156.802
Totaal
7.013.457
Overige bestemmingsreserves 9.000.021 Reserve decentrale middelen arbeidsvoorwaarden 9.000.025 Reserve dorpen en wijken 9.000.026 Reserve herstructurering 9.000.027 Reserve binnenstad 9.000.035 Reserve frictiemiddelen Focus 9.002.053 Reserve restauratie schilderijen 9.210.051 Reserve ontsluiting NoordOost Friesland 9.210.053 Reserve wegen 9.210.054 Reserve systematisch onderhoud bruggen 9.210.056 Reserve openbare verlichting 9.210.057 Reserve herinrichting Dockumer Sluys 9.240.000 Reserve onderhoud baggeren 9.310.000 Reserve economische ontwikkeling 9.320.010 Reserve projecten Agenda Netwerk Noordoost 9.540.000 Reserve culturele activiteiten / evenementen 9.541.001 Reserve publiciteitsdoeleinden monumentenzorg 9.560.053 Reserve toeristisch recreatieve otwikkeling 9.610.054 Reserve WWB-I deel 9.611.001 Reserve herstructurering WSW 9.611.062 Reserve armoedebestrijding 9.630.052 Reserve jeugdbeleid 9.722.000 Reserve riolering 9.821.000 Reserve knelpunten dorpen 9.922.065 Reserve systematisch onderhoud gebouwen Totaal Totaal reserves Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's 9.001.051 Voorziening wethouderspensioenen 9.001.052 Voorziening wachtgelden voormalige wethouders 9.611.025 Voorziening liquidatie Oostergo 9.922.051 Voorziening spaarverlof 9.922.054 Voorziening voormalig personeel 9.922.055 Voorziening FPU suppleties 9.922.057 Voorziening FPU suppleties Gemeentewurk Totaal
4,50%
255.854
32.355
631.620
171.000 4,50%
52.056 307.910
32.355
5.342.244
255.854
171.000
7.695
64.219
1.144.639
52.056
695.839
6.657.883
315.605
7.572
7.572
341
23.814
23.814
1.072
2.284.691
2.320.433
102.811
550.000
550.000
24.750
19.786
19.786
890
12.864
12.864
579
255.323
10.995
45.000
2.025
343.944
15.324
331.467
15.570
1.000.000
45.000
364.181
16.226
133.002
133.002
5.985
126.500
126.500
5.693
50.000
50.000
2.250
0
0
0
144.800
6.516
200.000
0
441.800
441.800
19.881
50.540
50.540
2.274
1.660
1.660
75
414.457
29.605
80.675
3.630
244.328
50.742
4,50%
15.000
10.995
45.000 340.539
1,00%
3.405
346.007
1,00%
3.460
1,00%
3.606
18.000
1.000.000 360.575
144.800 0
200.000
657.879
53.000
296.422
80.675 520.867
1,00%
5.209
125.000
312.075
339.001
23.439
7.442.899
26.675
428.742
641.497
7.256.819
334.931
14.456.356
334.585
461.097
1.337.336
13.914.702
650.536
36.800
82.090
1.989.822
90.673
124.200
50.477
7.783
70.900
3.191
40.803
1.818
2.014.962
1,00%
20.150
172.948
1,00%
1.729
70.900 40.399
1,00%
404
347.900
1,00%
3.479
119.070
232.309
15.656
21.201
1,00%
212
21.156
257
954
6.933
1,00%
2.675.243
69 26.043
- 99 -
36.800
5.717
1.285
312
352.233
2.385.853
120.387
saldo 01.01.2013 Onderhoudsegalisatievoorzieningen 9.480.052 Voorziening buitenonderhoud schoolgebouwen 9.530.051 Voorziening onderhoud zwembad 9.722.020 Voorziening groot onderhoud riolering Totaal
rente perc.
Toevoeging vermeerderi verminderin rente / ng t.l.v. g t.g.v. prijsstijging Exploitatie exploitatie
saldo 31.12.2013
Bespaarde rente
144.349
1,00%
1.440
246.400
91.213
300.976
6.496
229.028
1,00%
2.290
135.300
302.388
64.230
10.306
60.000
29.000
330.874
13.494
3.730
441.700
422.601
696.080
30.296
197.697
2.540
9.011
0
0
0
15.290
15.290
688
299.874 673.251
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting 9.000.011 Voorziening huishoudelijk afval 9.310.051Voorziening reclamegelden straatmarkt 9.541.000 Voorziening prikkelactie monumenten 9.722.010 Voorziening vervangingsinvestering riolering
200.237
43.000
779.194
36.999
Totaal
1.037.721
0
0
240.697
797.024
46.698
Totaal voorzieningen
4.386.215
29.773
478.500
1.015.531
3.878.957
197.381
18.842.571
364.358
939.597
2.352.867
17.793.659
847.917
Totaal generaal
822.194
- 100 -
Programma’s
- 101 -
- 102 -
Programma 1 Dongeradeel Werkt Dongeradeel wil een gemeente zijn met: •
Een sterke economische positie van regiostad Dokkum;
•
Goede vestigingsmogelijkheden ter bevordering van lokale werkgelegenheid in de dorpen;
•
Een aantrekkelijk en onderscheidend toeristisch aanbod;
•
Een groei van de werkgelegenheid met 25 % (150 banen) in 2017 vanaf 2010.
Thema´s binnen dit programma: 1.1 Ruimtelijke Ontwikkeling 1.2 Binnenstad 1.3 Werkgelegenheid 1.4 Integrale gebiedsontwikkeling 1.5 Regiomarketing 1.6 Toerisme
- 103 -
1.1 Ruimtelijke Ontwikkeling Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Diverse bestemmingsplannen, waaronder: •
Bestemmingsplan Binnenstêd 2008;
•
Bestemmingsplan Doarpen 2009;
•
Bestemmingsplan Bûten de Bolwurken 2009;
•
Beleidsregels bestemmingsplan Binnenstêd 2009;
•
Nota van Uitgangspunten bestemmingsplan Bûtengebiet;
•
Structuurplan (2002);
•
Welstandsnota (2004) aangevuld met Reclamebeleid in 2009;
•
Nota Grondbeleid (2006);
•
Welstandsnota (herzien) (2008);
•
Partiële herziening welstandsnota mbt excessenregeling verpauperde panden (2011)
•
Convenant Bedrijventerreinen Noordoost Fryslân 2010 - 2020;
•
Handhavingsbeleidsplan “Dongeradeel sprekt jo oan!” (2012);
•
PREVAP (Preventie Activiteiten Plan) Brandweer Noordoost Fryslân) (2009).
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. In 2013 wordt het bestemmingsplan Bûtengebiet aan de raad ter vaststelling aangeboden, gebaseerd op de Nota van Uitgangspunten en ook op de recent vastgestelde Provinciale Verordening Ruimte. In dat kader zal ook gestalte worden gegeven aan het landschapsbeleid. 2. De komende jaren moet zo efficiënt mogelijk worden voldaan aan de wettelijke plicht tot het actueel houden van de bestemmingsplannen op basis van het raadskader. Het bestemmingsplan "Binnenstêd" is de eerste die, 5 jaar na vaststelling en 10 jaar na vaststelling van de Binnenstadsvisie, waarop het bestemmingsplan mede gebaseerd is, geactualiseerd moet worden. 3. Met o.a. provincies en gemeenten wordt het in 2012 opgestelde Ontwikkelingsprogramma voor het Lauwersmeergebied uitgevoerd, als uitwerking van de ruimtelijke visie voor het Lauwersmeergebied 'Koers voor het Lauwersmeer'. 4. Handhavingsprogramma Wabo 2013/Handhavingsverslag 2012: Het opstellen en uitvoeren van de werkzaamheden in het jaarlijks verplichte Handhavingsprogramma. Het merendeel van de werkzaamheden beslaat de Wabo-taken. In het verslag wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het programma in het voorgaande jaar. - 104 -
5. In 2013 zal, in relatie tot Agenda Netwerk NoordOost en binnen het projectverband van het "Kuorke Dokkum", planologisch en projectmatig verder uitwerking worden gegeven aan de projecten:
Westzijde Dokkum;
Súd Ie;
Stadsrand Dokkum (It Nije Bolwurk);
Waterfront Dokkum.
6. Verder wordt ondermeer aan de volgende projecten verder uitwerking gegeven:
Accommodatiebeleid;
Uitvoering woonakkoord;
Herziening welstandsnota;
HerstructureringdetailhandelslocatieDockumerSluys;
UitbreidingBetterwird;
UitbreidingRaard;
GebiedsontwikkelingWoudhornee.o.;
UitvoerenFontijnslanden;
CarpoolplaatsDokkum;
HogedijkenIenII;
ConvenantbedrijventerreinenNoordoostFryslân2010-2020;
NetwerkNoordoost;
Plan-MERbestemmingsplanbuitengebied.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Centrale as Gebouw Stationsweg 47 Dokkum Gebouw Ged. Hantumervaart 4,6,8 Dokkum Gebouw Hantumerweg 30 Bedrijvencentrum Dokkum Gronden grondrentecomplexen Bestemmingsplannen Vrijstellingen bestemm.plannen/aanlegverg. Planschade Structuurplan Algemeen beleid ruimtelijke ordening Nieuwe bestemmingsplannen Vergunningverlening WABO Toezicht en handhaving (bouw)regelgeving WABO algemeen Kosten welstandstoezicht Bouwbeleid Sloopvergunningen Toezicht en handhaving WABO Leges WABO
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0
0
0
0
0
0
60.894 3.400
54.235 3.400
59.045 3.400
59.045 3.400
59.045 3.400
59.045 3.400
7.659 0 1.916 0 0
7.868 0 1.790 0 0
7.745 0 1.790 0 0
7.745 0 1.790 0 0
7.745 0 1.790 0 0
7.745 0 1.790 0 0
600 0 0 0 1.425 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 6.624 0 221.424
0 0 0 0 0 316.251
0 0 0 0 0 322.576
0 0 0 0 0 322.576
0 0 0 0 0 322.576
0 0 0 0 0 322.576
- 105 -
Omschrijving Leges welstandstoezicht Leges WRO Vrijstelling Grondexploitatie bedrijven Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
28.655 593 1.454.749 1.787.939
30.000 0 1.001.492 1.415.036
30.000 0 833.600 1.258.156
30.000 0 0 424.556
30.000 0 0 424.556
30.000 0 0 424.556
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
583.869 69.640 10.580
583.869 107.157 15.306
583.869 87.529 21.267
583.869 88.424 21.381
583.869 89.067 21.627
583.869 89.808 21.771
13.942 2.950 0 103.078 225.319
9.539 2.950 0 118.762 237.777
35.184 2.950 0 180.289 218.296
35.590 2.950 0 180.950 219.045
35.897 2.950 0 117.015 220.938
36.306 2.950 0 118.094 222.812
10.671 37.311 384.287 54.988 562.061 128.815
10.875 26.977 349.977 165.917 655.021 107.173
11.168 27.702 406.520 112.541 401.906 217.409
11.204 27.792 407.964 112.905 403.946 217.955
11.299 28.029 411.368 113.867 408.370 219.086
11.392 28.259 414.711 114.803 413.078 220.452
124.426 62.279 32.750 0 130.998 0 0 0 1.246.767 3.784.731
95.885 68.447 30.458 0 145.123 0 0 0 1.035.121 3.766.334
142.646 51.468 30.879 0 261.698 0 0 0 885.994 3.679.315
136.577 51.920 31.024 0 262.925 0 0 0 0 2.796.421
137.677 52.436 31.340 0 265.610 0 0 0 0 2.750.445
139.017 52.978 31.726 0 268.880 0 0 0 0 2.770.906
LASTEN
Omschrijving Centrale as Gebouw Stationsweg 47 Dokkum Gebouw Ged. Hantumervaart 4,6,8 Dokkum Gebouw Hantumerweg 30 Bedrijvencentrum Dokkum Gronden grondrentecomplexen Bestemmingsplannen Vrijstellingen bestemm.plannen/aanlegverg. Planschade Structuurplan Algemeen beleid ruimtelijke ordening Nieuwe bestemmingsplannen Vergunningverlening WABO Toezicht en handhaving (bouw)regelgeving WABO algemeen Kosten welstandstoezicht Bouwbeleid Sloopvergunningen Toezicht en handhaving WABO Leges WABO Leges welstandstoezicht Leges WRO Vrijstelling Grondexploitatie bedrijven Totaal Lasten
- 106 -
1.2 Binnenstad Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Binnenstadsvisie (2003);
•
Uitwerkingsnotitie projecten binnenstad (2006);
•
Bestemmingsplan Binnenstêd (2008);
•
Structuurvisie bundelingsgebied Regiostad Dokkum (2009);
•
ISV-programma Dongeradeel 2010 - 2014;
•
Sociaal-economisch beleidsplan
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Op basis van de reeds vastgestelde bestuursopdracht en het ISV-programma wordt samen met de bewoners in 2012 een herinrichtingsplan vastgesteld voor het gehele gebied Oostersingel e.o., waarvan de uitvoering in het voorjaar van 2013 ter hand zal worden genomen. 2. De openbare ruimte in de Dockumer Sluys zal in 2013 opnieuw worden ingericht onder voorbehoud van de finale instemming van uw raad met de definitieve plannen voor het gebied van zowel gemeente als ontwikkelaar. Over de plannen voor de herstructurering van het gebouwde deel vindt regelmatig overleg plaats met de eigenaars van de panden. De raad heeft aangegeven voor 1 mei 2013 duidelijkheid inzake de definitieve plannen te krijgen. Mocht dit niet het geval zijn dan zullen de hiervoor gereserveerde middelen worden ingetrokken. 3. Stichting stadsmarketing houdt zich bezig met de promotie en profilering van Dokkum. Zij hebben hier een plan voor opgesteld, een logo en huisstijl, een website en andere promotiematerialen ontwikkeld, ze inventariseren alle activiteiten in de regio en stemmen deze op elkaar af en ontwikkelen een jaarlijks terugkerend evenement in Dokkum (Admiraliteitsdagen). De verschillende partijen die zich bezig hielden met dit soort activiteiten zijn allemaal aangesloten bij stichting Stadsmarketing om zo 1 gezamenlijke uitstraling te kunnen realiseren. De gemeente neemt geen deel aan de stichting maar is aan de zijlijn betrokken en heeft vooral een stimulerende rol. Een groot deel van de financiering van de - 107 -
activiteiten komt bij de ondernemers en sponsoren vandaan, daarnaast biedt de gemeente een stimuleringsbijdrage voor de totstandkoming van het jaarlijks terugkerend evenement. 4. In 2013 zal naar verwachting het parkeerbeleid van de binnenstad van Dokkum door de gemeenteraad vastgesteld worden. Aan de hand van een bijbehorend uitvoeringsprogramma wordt eind 2012 gestart met de uitvoering hiervan. De conclusies van het in 2012 gehouden koopstroomonderzoek vormen de basis voor een in 2013 aan u voor te leggen voorstel tot wijziging van het detailhandelsbeleid, in nauwe samenhang met het parkeerbeleid.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 0 0 61.902
0 0 0 0 0 97.084
0 0 0 0 0 97.084
0 0 0 0 0 97.084
0 0 0 0 0 97.084
0 0 0 0 0 97.084
39.970 78.436 575.713
31.500 35.300 680.000
31.500 35.300 600.000
31.500 35.300 600.000
31.500 35.300 600.000
31.500 35.300 600.000
8.036 764.057
5.763 849.647
5.763 769.647
5.763 769.647
5.763 769.647
5.763 769.647
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Parkeervergunningen / -ontheffingen
108.623
117.971
93.271
93.689
94.624
95.735
Parkeergarages Parkeertoezicht Parkeerterreinen en -plaatsen Gehandicaptenparkeerkaarten Leges parkeervergunningen / ontheffingen Parkeergelden parkeergarages Parkeerbelasting Parkeergelden parkeerterreinen en plaatsen Leges gehandicaptenparkeerkaarten Totaal Lasten
67.116 269.398 127.058 6.560 0
67.372 268.924 144.789 8.067 0
75.471 185.481 149.265 8.089 0
75.592 151.504 149.890 8.169 0
75.745 118.123 150.572 8.250 0
75.995 120.668 151.524 8.331 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 578.755
0 607.123
0 511.577
0 478.844
0 447.314
0 452.253
Omschrijving Parkeervergunningen / -ontheffingen Parkeergarages Parkeertoezicht Parkeerterreinen en -plaatsen Gehandicaptenparkeerkaarten Leges parkeervergunningen / ontheffingen Parkeergelden parkeergarages Parkeerbelasting Parkeergelden parkeerterreinen en plaatsen Leges gehandicaptenparkeerkaarten Totaal Baten
LASTEN
Omschrijving
- 108 -
1.3 Werkgelegenheid Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Sociaal- Economisch Masterplan Noordoost Fryslân/Agenda Netwerk Noordoost
•
Sociaal- Economisch beleidsprogramma gemeente Dongeradeel
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. We gaan door met de uitvoering van de Agenda Netwerk Noordoost, als uitvoeringsprogramma van het Sociaal Economisch Masterplan Noordoost Fryslân. De volgende projecten zijn daarbij door Dongeradeel als prioritair aangemerkt: •
Ruimtelijke ontwikkeling westzijde Dokkum en westelijke rondweg
•
Sud Ie – De Kolken
•
Watersportstad Dokkum
•
Experiment beschermde dorpsgezichten Dongeradeel
Dokkum is in het streekplan aangewezen als regiostad. Om deze ambitie waar te maken, Dokum ontwikkelen tot volwaardige regiostad, zijn er verschillende majeure projecten in voorbereiding die nu worden gecombineerd in Kuorke Dokkum, met als hoofddoel het realiseren van het totale Kuorke Dokkum en in het bijzonder het mogelijk maken van de realisatie van Westzijde Dokkum. Deze projecten kenmerken zich door onderlinge samenhang en overlappen of doorkruizen elkaar zelfs fysiek. Kuorke Dokkum bestaat in beginsel uit de volgende projecten: •
Súd Ie en noordelijke stadsgrachten als onderdeel Waterfront Dokkum;
•
ruimtelijke ontwikkeling Westzijde Dokkum (multifunctionele stadrandzone, inclusief rondweg);
•
regionaal bedrijventerrein Betterwird;
•
oostelijke rondweg Dokkum als onderdeel van de Centrale As;
•
It Nije Bolwurk: noordelijke, zuidelijke en oostelijke stadsrandzone;
•
de bagger- en saneringsopgave (van de stadsgrachten) maakt ook onderdeel uit van Kuorke Dokkum.
Uitgangspunt is dat door het in samenhang bekijken en uitvoeren van de projecten dit leidt tot inhoudelijke synergie en daarmee ook tot een financieel voorstel. 5. We geven uitvoering aan de jaarschijf 2013 van het SociaalEconomisch beleidsprogramma gemeente Dongeradeel 2010-2015. Naast de reguliere werkzaamheden zullen de volgende thema’s in 2013 aan bod komen:
ondernemersbijeenkomsten - 109 -
centrummanagement Dokkum
Agenda Netwerk Noordoost
Dienstverlening aan bedrijven
Innovatiebevordering
Acquisitieplan
Convenant bedrijventerreinen (grondprijsmethodiek, herstructurering, parkmanagement) 6. We willen de relatie met en dienstverlening aan ondernemers verder verbeteren. Ondernemersverenigingen zijn partners in dit proces. Op basis van een actieplan wordt in 2013 gepoogd om op te klimmen naar de Friese top-10 van ondernemersvriendelijke gemeenten. 7. Op het gebied van startersbeleid zetten we in op het organiseren van startersavonden en netwerkavonden voor reeds gestarte ondernemers, met name zzp-ers. Ook gaan we door met het project innovatieve starters, i.s.m. het Bedrijvencentrum Dokkum en de Stichting Solyda. 8. Ten behoeve van het aantrekken van nieuwe bedrijven wordt een actief acquisitiebeleid opgezet. Met de uitbreiding van bedrijventerrein Betterwird kunnen we bedrijven een uitgebreid aanbod van kavels aanbieden.
(zie voor Re-integratie thema 3.1 Werk en inkomen).
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening Omschrijving Straatmarkten Acquisitie / promotie bedrijven Ondersteuning startende ondernemers Ondersteuning bestaande ondernemers Bedrijfsbezoeken Baten Straatmarkten Economische beleidsadvisering Bevordering structuurversterkende projecten Gasbedrijf Kabeltelevisiebedrijf Visserij Werkgelegenheidsprojecten Totaal Baten
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
0 0 0 0 0 19.254 4.758 0
0 0 0 0 0 23.220 0 0
0 0 0 0 0 3.250 0 0
0 0 0 0 0 3.250 0 0
0 0 0 0 0 3.250 0 0
0 0 0 0 0 3.250 0 0
238.564 69.555 85.961 0 418.092
265.000 50.000 84.363 0 422.583
265.000 100.000 84.362 0 452.612
265.000 100.000 84.362 0 452.612
265.000 100.000 84.362 0 452.612
265.000 100.000 84.362 0 452.612
Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
LASTEN
- 110 -
Omschrijving Straatmarkten Acquisitie / promotie bedrijven Ondersteuning startende ondernemers Ondersteuning bestaande ondernemers Bedrijfsbezoeken Baten Straatmarkten Economische beleidsadvisering Bevordering structuurversterkende projecten Gasbedrijf Kabeltelevisiebedrijf Visserij Werkgelegenheidsprojecten Totaal Lasten
2011
2012
2013
2014
2015
2016
21.459 63.578 4.445 0 0 0 87.779 58.531
23.220 57.464 2.529 4.215 4.215 0 37.335 456.294
12.798 59.323 2.597 4.329 4.329 0 47.609 801.790
12.897 52.714 2.606 4.343 4.343 0 47.721 801.985
12.940 53.283 2.628 4.380 4.380 0 47.966 802.479
12.975 53.774 2.649 4.416 4.416 0 48.205 802.962
2.337 0 86.177 21.102 345.408
2.337 0 114.578 24.625 726.812
2.337 0 117.536 25.698 1.078.346
2.337 0 87.536 25.650 1.042.132
2.337 0 87.920 25.961 1.044.274
2.337 0 88.693 26.135 1.046.562
- 111 -
1.4 Integrale gebiedsontwikkeling Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Agenda Netwerk Noord Oost
•
Bureau Plattelânsprojekten hanteert mede i.r.t. AgendaNetwerk Noordoost een Streekagenda bij het financieel stimuleren van kansrijke lokale en regionale projecten. De gemeente Dongeradeel is bestuurlijk al jarenlang actief betrokken bij bureau Plattelânsprojekten. Voor vrijwel alle subsidieregelingen via Plattelânsprojekten is de beschikbaarheid van gemeentelijke cofinanciering bij projecten een harde voorwaarde vooraf.
•
Waddenfonds; Voor projecten in de gemeente met directe of indirecte gemeentelijke belangen is de gemeente in beeld als cofinancierende partner/partij om voor betreffende kleinere en grotere projecten een kansrijke Waddenfondsaanvraag mogelijk te maken. Het Waddenfonds hanteert hier harde criteria op basis van wettelijk vastgelegde kaders.
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. De financiële bestedingsruimte binnen integrale gebiedsontwikkeling is de komende jaren beperkt, omdat het grootste deel van dit budget de komende jaren reeds is ingezet voor lopende projecten en programma's elders binnen deze begroting. Belangrijk speerpunt voor de resterende budgetinzet in de komende jaren is de gemeentelijke cofinanciering van het integrale kwelderproject te Holwerd. De eerste fase wordt in 2013 uitgevoerd.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Integrale gebiedsontwikkeling
0
0
0
0
0
0
Totaal Baten
0
0
0
0
0
0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Integrale gebiedsontwikkeling
70.645
87.760
45.217
45.825
46.584
40.336
Totaal Lasten
70.645
87.760
45.217
45.825
46.584
40.336
Omschrijving
LASTEN
Omschrijving
- 112 -
1.5 Regiomarketing Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Meerjarenplan regiomarketing maart 2011. (Vastgesteld in bestuurlijk overleg regiomarketing 22 maart 2011 en B&W besluit april 2011)
•
NOFA-regiomarketing Noordoost Fryslân (vastgesteld in NOFA PFO economie en PFO R&T, 2 juni 2009)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Verder uitvoeren van promotie en publiciteitscampagne Dwaande; 2. Verbreden van de campagne naar wonen en werken;. 3. Verdere coördinatie en afstemming van regiomarketingactiviteiten in Noordoost Fryslân en het bundelen van initiatieven; 4. Stimuleren van activiteiten en projecten die zijn bedacht en worden uitgevoerd door externe partijen en die aansluiten bij de regio en dwaande; 5. Opzetten van een organisatiestructuur regiomarketing voor de lange termijn. Hierbij wordt ook gekeken naar verschillende ontwikkelingen en samenwerkingsmogelijkheden. Bijvoorbeeld ontwikkelingen binnen ANNO en samenwerkingsmogelijkheden met de VVV.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Regiomarketing Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
54.152 54.152
38.705 38.705
53.066 53.066
53.299 53.299
53.763 53.763
54.013 54.013
LASTEN
Omschrijving Regiomarketing Totaal Lasten
- 113 -
1.6 Toerisme Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Kadernotitie Recreatie en Toerisme (19 juni 2008)
•
Uitvoeringsprogramma recreatie en toerisme 2009-2017 (29 januari 2009)
•
Kampeerbeleid Nofa+ (26 maart 2009)
•
Sociaal-Economisch Masterplan Noordoost Fryslân/Agenda Netwerk Noordoost (309-2010)
•
Masterplan Waterfront Dokkum (28-4-2011)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Voorbereiden realisatie (gedeeltelijk) Masterplan Waterfront Dokkum; 2. In samenwerking met Provincie en Projectbureau De Centrale As de voorbereiding van het integrale project Súd Ie afronden; 3. In samenwerking met buurgemeenten ontwikkelen van:
Toeristisch-recreatieve visie Noordoost Fryslân,
Visie waterrecreatie Noordoost Fryslân;
4. In samenwerking met provincie en (Friese) Waddengemeenten ontwerpen van een samenhangend programma van toeristische projecten in en rond het Waddengebied; 5. Vervolg geven van het in 2012 verrichte onderzoek naar de toekomstvisie van de VVV Lauwersland.
- 114 -
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Toeristische voet- en fietspaden Toiletgebouwen Jachthavens / aanlegsteigers Recreatieterrein Lauwersmeer Kampeerterreinen Recreatieschappen Bevordering toerisme Toeristische vaarroutes Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 12.825 34 904 0 0 0 13.763
0 0 15.242 35 914 0 0 0 16.191
3.600 0 14.798 35 905 0 0 0 19.338
0 0 14.798 132.035 905 0 0 0 147.738
0 0 14.798 132.035 905 0 0 0 147.738
0 0 14.798 132.035 905 0 0 0 147.738
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
107.745 8.995 42.259 148.943 4.651 29.344 95.496 11.857 449.290
114.348 22.436 41.931 146.835 4.960 32.528 86.992 12.645 462.675
133.643 26.321 41.670 141.144 5.129 30.564 87.051 8.657 474.179
110.879 26.489 41.740 141.626 5.143 28.571 87.282 8.685 450.415
111.588 26.786 41.867 142.176 5.180 28.990 87.715 8.759 453.061
112.508 26.981 42.092 142.723 5.216 29.408 88.092 8.831 455.851
LASTEN
Omschrijving Toeristische voet- en fietspaden Toiletgebouwen Jachthavens / aanlegsteigers Recreatieterrein Lauwersmeer Kampeerterreinen Recreatieschappen Bevordering toerisme Toeristische vaarroutes Totaal Lasten
- 115 -
Recapitulatie programma 1 BATEN Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Ruimtelijke Ontwikkeling Binnenstad Werkgelegenheid Integrale gebiedsontwikkeling Regiomarketing Toerisme
1.787.939 764.057 418.092 0 0 13.763
1.415.036 849.647 422.583 0 0 16.191
1.258.156 769.647 452.612 0 0 19.338
424.556 769.647 452.612 0 0 147.738
424.556 769.647 452.612 0 0 147.738
424.556 769.647 452.612 0 0 147.738
Totaal Baten
2.983.851
2.703.457
2.499.753
1.794.553
1.794.553
1.794.553
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Ruimtelijke Ontwikkeling Binnenstad Werkgelegenheid Integrale gebiedsontwikkeling Regiomarketing Toerisme
3.784.731 578.755 345.408 70.645 54.152 449.290
3.766.334 607.123 726.812 87.760 38.705 462.675
3.679.315 511.577 1.078.346 45.217 53.066 474.179
2.796.421 478.844 1.042.132 45.825 53.299 450.415
2.750.445 447.314 1.044.274 46.584 53.763 453.061
2.770.906 452.253 1.046.562 40.336 54.013 455.851
Totaal Lasten
5.282.981
5.689.409
5.841.700
4.866.936
4.795.441
4.819.921
Saldo baten en lasten
-2.299.130
-2.985.952
-3.341.947
-3.072.383
-3.000.888
-3.025.368
Omschrijving
Raming
LASTEN
Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves Toevoegingen Onttrekkingen
-398.331 253.348
-10.502 185.629
-10.995 131.394
-10.995 72.000
-10.995 7.000
-10.995 0
Saldo
-144.983
175.127
120.399
61.005
-3.995
-10.995
-2.444.113
-2.810.825
-3.221.548
-3.011.378
-3.004.883
-3.036.363
Saldo na mutatie reserves
- 116 -
Programma 2 Dongeradeel Leeft Dongeradeel wil een gemeente zijn met blijvende ontwikkelingsmogelijkheden op het gebied van wonen, recreëren en voorzieningen voor zowel de dorpen als voor Dokkum. Hierbij richten we ons op: •
Een goede bereikbaarheid van stad en platteland;
•
Een duurzaam en dynamisch evenwicht op de woningmarkt;
•
Het tegengaan van verkrotting in met name de dorpen;
•
Behoud van een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving;
•
Een adequaat voorzieningenniveau;
•
Een goede begeleiding van de krimp van de bevolking, de veranderende samenstelling van huishoudens, de voortgaande vergrijzing en ontgroening.
Thema´s binnen dit programma: 2.1 Cultuur 2.2 Duurzaamheid 2.3 Natuur- en landschap 2.4 Sport en recreatie 2.5 Veiligheid 2.6 Wonen 2.7 infrastructuur
- 117 -
2.1 Cultuur Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Algemene Subsidieverordening 2007 ;
•
Kadernotitie Recreatie en Toerisme gemeente Dongeradeel (2008);
•
Cultuurnota 2002-2005.
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Restauratie molen de Mearmin; 2. Verkoop gebouw voormalig Natuurmuseum; 3. Planvoorbereiding kunst langs de Centrale As; 4. Medewerking verlenen aan meerdaags TREK-festival rond het Lauwersmeer; 5. In 2013 wordt het budget van € 25.000 voor het toeristisch evenement wederom als stimuleringsbijdrage beschikbaar gesteld aan Stichting Stadsmarketing. In 2011 is besloten deze stimuleringsbijdrage voor een aantal jaren beschikbaar te stellen aan de stichting. In 2013 wordt aan de raad een evaluatie voorstel aangeboden, waarin de resultaten van 2011 tot en met 2013 worden benoemd en de toekomstperspectieven worden geschetst.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Muziekschool Amateuristische kunstbeoefening Cultureel programma Beeldende kunst Bevordering podiumkunsten Archiefbewaarplaatsen Topografische atlas Historische gebouwen Monumentenbeleid Admiraliteitshuis Diepswal 27 Dokkum Natuurmuseum Kleine Oosterstraat 12 Dokkum t Fiskershuske Braakhok Achterwei 4a Ee Torens, uurwerken en carillons Molens De Waag Grote Breedstraat 1 Dokkum Museaal werk
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
1.100 0 -4.715 0 0 5.216 0 4.523 0 20.565 4.703
5.000 0 2.500 0 0 5.218 0 1.600 0 24.473 5.596
5.000 0 10.100 0 0 4.678 0 1.600 0 20.565 0
5.000 0 10.201 0 0 4.485 0 1.600 0 20.565 0
5.000 0 10.303 0 0 4.283 0 1.600 0 20.565 0
5.000 0 10.406 0 0 4.072 0 1.600 0 20.565 0
5.072 0 0 227 24.146 0
6.045 0 0 227 24.016 0
5.072 0 0 227 24.322 0
5.072 0 0 227 28.716 0
5.072 0 0 227 28.821 0
5.072 0 0 227 28.924 0
- 118 -
Omschrijving Geschiedenis Volksfeesten Bonifatiusproject Vriendschapscomité Toeristisch evenement Culturele evenementen Stelpost bezuiniging cultuur Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 2.250 0 0 0 63.087
0 0 0 0 0 0 0 74.675
0 0 0 0 0 0 0 71.564
0 0 0 0 0 0 0 75.866
0 0 0 0 0 0 0 75.871
0 0 0 0 0 0 0 75.866
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
704.192 66.609 102.660 19.681 29.524 146.264 7.275 29.744 62.293 44.175 19.487
728.828 70.389 90.467 17.693 32.048 173.849 0 31.828 93.992 55.735 25.460
721.674 63.296 88.151 18.055 34.356 169.105 0 33.979 87.519 59.395 16.494
705.430 63.768 88.386 18.161 34.583 162.697 0 34.090 87.770 59.573 16.563
713.855 64.370 88.673 18.323 34.904 149.917 0 34.451 88.426 59.688 16.719
722.377 64.971 88.965 18.482 35.222 148.667 0 34.705 89.065 60.154 16.870
21.884 2.253 101.890 96.049 23.067 318.860 14.378 24.554 6.094 7.675 45.000 41.073 0 1.934.681
21.058 3.105 97.877 98.215 32.808 307.390 0 28.289 4.459 6.500 25.880 79.351 -25.000 2.000.221
23.229 3.384 101.890 99.153 28.649 296.099 0 71.024 4.471 6.500 25.880 86.018 -25.000 2.013.321
23.357 3.399 102.655 100.111 28.716 298.985 0 71.162 4.515 6.500 25.880 86.390 -25.000 1.997.691
23.570 3.423 103.549 101.079 28.821 301.958 0 71.534 4.560 6.500 25.880 87.081 -25.000 2.002.281
23.780 3.545 104.477 102.055 28.924 304.958 0 71.967 4.604 6.500 25.880 87.747 -25.000 2.018.915
LASTEN
Omschrijving Muziekschool Amateuristische kunstbeoefening Cultureel programma Beeldende kunst Bevordering podiumkunsten Archiefbewaarplaatsen Topografische atlas Historische gebouwen Monumentenbeleid Admiraliteitshuis Diepswal 27 Dokkum Natuurmuseum Kleine Oosterstraat 12 Dokkum t Fiskershuske Braakhok Achterwei 4a Ee Torens, uurwerken en carillons Molens De Waag Grote Breedstraat 1 Dokkum Museaal werk Geschiedenis Volksfeesten Bonifatiusproject Vriendschapscomité Toeristisch evenement Culturele evenementen Stelpost bezuiniging cultuur Totaal Lasten
- 119 -
2.2 Duurzaamheid Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Agenda Netwerk Noordoost.
•
Bodembeleidsplan (2008-2012);
•
Beleidsplan NME-centrum "De Klyster" (2005);
•
Duurzaamheidsnotitie "Dongeradeel hat enerzjy" (2012);
•
Handhavingsbeleidsplan (2012);
•
Milieuprogramma 2013;
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Duurzaam Dongeradeel In het kader van de Duurzaamheidsnotitie "Dongeradeel hat enerzjy!" worden diverse activiteiten ontplooid. Voor 2013 staan de volgende in ieder geval op de rol. Consortium ‘Goed Bezig’ De gemeente richt zich op het stimuleren van energiebesparende maatregelen in bestaande woningen. De gemeente faciliteert in samenwerking met de gemeente Dantumadiel het consortium van lokale bouw- en installatiebedrijven. Het consortium richt zich op het uitvoeren van energiebesparende maatregelen bij bestaande woningen Natuur- en Milieueducatie ‘De Klyster’ NME centrum ‘De Klyster’ speelt een belangrijke rol bij de bewustwording van de noodzaak tot een duurzame ontwikkeling. Het programma-aanbod wordt zo ontwikkeld dat alle basisschoolleerlingen gedurende hun schooltijd structureel een aantal keren in aanraking komen met natuur- en milieueducatie. Fairtrade De Fairtrade Gemeente Campagne staat in het teken van eerlijke handel. Dat past in onze doelstellingen als millenniumgemeente en is een belangrijk onderdeel bij het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Onze gemeente wil zich ontwikkelen tot een Fairtrade gemeente. In dit kader richt de gemeente zelf zich op het inkopen van duurzame goederen en diensten. Daarnaast legt de gemeente het accent op voorlichting en promotie en het stimuleren van het aanbod van Fairtrade producten door de lokale winkels en organisaties. Zonne-energie - 120 -
Er doen zich mogelijkheden voor tot het plaatsen van zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen. Onderzocht wordt welke locaties geschikt zijn en waar mogelijk worden installaties geplaatst. Sinnegreide Stimuleren en faciliteren van de totstandkoming van een locatie waar een groot aantal zonnepanelen kan worden geplaatst (mogelijk in een weiland). Duurzaam Noordoost Fryslân Uitvoering van het thema duurzaamheid in het kader van het ambitieproject ANNO. Nacht van de Nacht Het organiseren van een evenement tijdens deze landelijke actie. Regentonactie Het organiseren van een actie waarbij gemeentelijke inwoners tegen kostprijs een regenton kunnen aanschaffen. 2. Regionale uitvoeringsdienst /FUMO Het streven van de deelnemende partijen is de oprichting van een Friese Útfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) per 1-1-2013. Aan de hand van een bedrijfsplan en een afzonderlijke uitvoeringsovereenkomst wordt de FUMO ingericht. Vooralsnog hevelen wij alleen taken over als omschreven in het landelijke basispakket alsmede bestaande taken en tijd die van de Regionale Milieuadviesdienst worden afgenomen. 3. Handhavingsprogramma 2013/ Verslag 2012 Het opstellen en uitvoeren van de werkzaamheden in het jaarlijks verplichte Handhavingsprogramma. Het merendeel van de werkzaamheden beslaat de Wabo-taken. In het verslag wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het programma in het voorgaande jaar. 4. Frysk uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid Het ontwikkelen en uitvoeren van verschillende beleidsonderdelen in het kader van het grotendeels door I&M gesubsidieerd project in samenwerking met de provincie. 5. Milieuprogramma 2013 / Milieuverslag 2012 Voorbereiden en uitvoeren van de werkzaamheden in het kader van het jaarlijks verplichte Milieuprogramma. Via een verslag wordt vervolgens de verantwoording over de taakuitvoering van het voorgaande jaar gedaan.
- 121 -
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Natuur- en milieueducatie Milieubeleid Milieubeheer algemeen Wet Milieubeheer algemeen Inrichtingen Wet Milieubeheervergunningverlening Toezicht en handhaving milieuregelgeving Actief bodembeheer Bodemonderzoek en -sanering Geluid Klimaatbeleid Milieucommunicatie Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
42.612 0 3.002 0 0
35.590 0 0 0 0
32.876 0 0 0 0
32.876 0 0 0 0
32.876 0 0 0 0
32.876 0 0 0 0
0
0
0
0
0
0
2.500 0 0 9.500 0 57.614
0 0 0 0 0 35.590
0 0 0 0 0 32.876
0 0 0 0 0 32.876
0 0 0 0 0 32.876
0 0 0 0 0 32.876
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
88.211 58.222 61.028 36.388 20.071
84.683 55.900 57.649 38.700 19.364
90.918 40.142 60.776 34.739 19.746
91.187 40.331 61.005 34.902 20.144
91.921 40.743 61.456 35.258 20.547
92.853 41.244 61.997 35.692 20.957
205.147
216.306
221.255
222.550
224.990
227.894
3.915 9.854 39.073 80.265 18.477 620.651
3.633 23.971 42.722 25.083 17.766 585.777
4.380 23.506 41.762 142.387 51.250 730.861
4.406 23.670 42.456 142.492 51.513 734.656
4.446 23.909 43.210 142.722 52.037 741.239
4.489 24.176 43.991 143.002 52.668 748.963
LASTEN
Omschrijving Natuur- en milieueducatie Milieubeleid Milieubeheer algemeen Wet Milieubeheer algemeen Inrichtingen Wet Milieubeheervergunningverlening Toezicht en handhaving milieuregelgeving Actief bodembeheer Bodemonderzoek en -sanering Geluid Klimaatbeleid Milieucommunicatie Totaal Lasten
- 122 -
2.3 Natuur- en landschap Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Agenda Netwerk NoordOost (ANNO), ‘Integrale Aanpak Lauwersmeergebied’ (ambitieproject met Dongeradeel als projecttrekker)
•
Nota van Uitgangspunten voor het Bestemmingsplan Bûtengebiet (2008)
•
Structuurplan Dongeradeel (2002).
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Natuur en landschap in onze gemeente vragen om continue belangenbehartiging en participatie in diverse ambtelijke en bestuurlijke gremia en bijbehorende netwerken. Onderwerpen die in 2013 in dit verband onze inzet vragen, zijn: Natura 2000 Beheerplan Waddenzee Natura 2000 Beheerplan Lauwersmeer (incl. watervisie / zoet-zout / gemaal) Uitvoeringsprogramma Koersdocument Lauwersmeergebied Deltaprogramma (invloed dijkverhoging/-verbreding op kustdorpen en de EHL) benutten en versterken buitendijks kweldergebied (o.a. Holwerd) vaarverbinding Holwerd – Ameland Europees Visserijfonds (EVF) (garnalen)visserijsector / en de vissershaven Lauwersoog 2. In 2013 zal het bestemmingsplan "Bûtengebiet" worden vastgesteld, waarin de onderwerpen natuur en landschap nader zullen worden geregeld.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Natuur- en landschapsbescherming Nationaal park Lauwersmeer Ganzenvolgstation Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
7.114 1.976 3.162 12.252
4.215 12.797 0 17.012
4.329 10.872 0 15.201
4.343 10.936 0 15.279
4.380 11.035 0 15.415
4.416 11.133 0 15.549
LASTEN
Omschrijving Natuur- en landschapsbescherming Nationaal park Lauwersmeer Ganzenvolgstation Totaal Lasten
- 123 -
2.4 Sport en recreatie Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Algemene Subsidieverordening 2007;
•
Kadernotitie Recreatie en Toerisme gemeente Dongeradeel (2008);
•
Huur- en Exploitatie-overeenkomst Tolhuisbad (2006).
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Begeleiding en overdracht van sporthal De Ynset en gymnastieklokaal aan de Stichting MFA Holwerd i.o.; 2. Afstoten gymnastieklokaal Metslawier en verlenen van medewerking aan de realisatie van een clubaccommodatie voor de Tennisclub Metslawier op de plek van het gymlokaal; 3. Deelnemen aan het (Rijks)Programma Sport en Bewegen in de Buurt waarbij een lokale sportaanbieder wordt gefaciliteerd met het realiseren van extra combinatiefuncties inclusief buurtsportcoaches. Deze professionals gaan zich inzetten voor het project "kwaliteitsimpuls aan het bewegingsonderwijs in Dongeradeel" en gaan als sportteam activiteiten organiseren in de buurten, wijken en dorpen en de sportverenigingen ondersteunen. Co-financiering wordt geregeld door de scholen en door middel van gebruik andere subsidieregelingen; 4. Voorstel voorbereiden naar aanleiding van capaciteitsonderzoek sportvelden; 5. Onderzoeken harmonisatie huurtarieven sportaccommodaties Dantumadiel en Dongeradeel. 6. In 2013 zal tevens de voorbereiding ter hand worden genomen van de renovatie van sporthal "de Trimmer" in het Harddraverspark op basis van het initiële begrotingsbesluit daarover.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Sporthal De Trimmer Dokkum Sporthal De Doelstien Dokkum Sporthal De Ynset Holwerd Derdengebruik gymnastieklokalen Tolhuisbad Dokkum
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
58.964 69.884 20.482 36.645 136.515
69.600 73.675 0 29.590 140.611
64.871 78.270 0 34.130 144.829
66.761 80.618 0 36.180 149.173
68.710 83.036 0 36.540 149.173
70.719 85.527 0 36.910 149.173
- 124 -
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 28.886 1.008 0 352.384
0 0 0 24.087 1.200 0 338.763
0 0 0 28.886 1.008 0 351.994
0 0 0 29.136 1.008 0 362.876
0 0 0 29.386 1.008 0 367.853
0 0 0 29.636 1.008 0 372.973
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Sporthal De Trimmer Dokkum Sporthal De Doelstien Dokkum Sporthal De Ynset Holwerd Derdengebruik gymnastieklokalen Tolhuisbad Dokkum Zwemsubsidies Sportstimulering Sportevenementen Groene sportvelden Sport- en speluitleen Stelpost bezuiniging sport Totaal Lasten
230.177 270.846 303.521 160.925 811.824 1.730 37.461 8.383 440.133 2.346 0 2.267.346
298.310 455.644 60.092 157.692 814.580 1.792 24.237 10.175 463.598 1.955 -33.440 2.254.635
558.618 310.060 47.747 189.297 822.539 4.421 16.070 10.377 480.488 2.218 -24.120 2.417.715
714.115 308.858 48.117 192.010 831.000 4.442 16.183 10.440 484.605 2.225 -19.210 2.592.785
552.073 310.894 48.559 193.197 676.124 4.482 16.362 10.535 485.924 2.239 -19.210 2.281.179
556.240 312.648 49.004 194.359 678.186 4.520 16.538 10.630 481.803 2.263 -19.210 2.286.981
Omschrijving Zwemsubsidies Sportstimulering Sportevenementen Groene sportvelden Sport- en speluitleen Stelpost bezuiniging sport Totaal Baten
LASTEN
- 125 -
2.5 Veiligheid Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Regionaal Crisisplan Veiligheidsregio Fryslân en onderliggende documenten
•
Meerjarenbeleidsplan 2013 – 2016, Veiligheidsregio Fryslân
•
Projectplan ‘Samen naar één brandweer’, Veiligheidsregio Fryslân
•
Integraal Veiligheidsbeleid Dongeradeel 2012-2014, Gemeente Dongeradeel
•
Draaiboeken 16e Elfstedentocht gemeente Dongeradeel;
•
Evenementenbeleid gemeente Dongeradeel
•
Handhavingsbeleid "Dongeradeel sprekt jo oan!" 2012-2016
•
Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan Dongeradeel (2012)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. In 2013 wordt verder gewerkt aan de professionalisering van de Dongeradeelse crisisorganisatie. Uitgangspunten hierbij zijn de deelplannen Bevolkingszorg uit het regionaal crisisplan en de nauwe samenwerking met omliggende gemeenten. Er wordt deelgenomen aan het aangeboden opleidings- en oefenprogramma van bureau Bevolkingszorg van de Veiligheidsregio Fryslân. Bij eventuele calamiteiten zal de gemeente Dongeradeel optreden als een professionele hulpverleningsorganisatie. Tenslotte zal de gemeente Dongeradeel in 2013 vertegenwoordigd zijn in ten minste één van de regionale expertpools. 2. De gemeente Dongeradeel heeft een belangrijke regiefunctie bij het veilig en succesvol verloop van een eventuele Elfstedentocht per schaats in en rondom Dokkum. In 2013 wordt verder gewerkt aan een effectieve voorbereiding op het plaatsvinden van deze Elfstedentocht. De dynamische draaiboeken op het gebied van o.a. publieksvoorlichting, crowdmanagement, verkeer- en vervoerstromen en handhaving van de openbare orde worden onderhouden conform de meest recente inzichten en ontwikkelingen. Hiervoor blijft de gemeente constant in (regionaal) overleg met onder meer de Elfstedenvereniging, politie, brandweer en geneeskundige diensten. 3. In 2012 is het Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP) vastgesteld. De intentie is om het beleid vanaf 2013 om te zetten naar daadwerkelijke maatregelen. Het uitvoeringsprogramma voor 2013 wordt begin 2013 gezamenlijk opgesteld met een aantal partijen. Daarnaast wordt er ook voor 2013 weer veel energie gestoken in verkeerseducatie om iedere verkeersdeelnemer (met name jongeren en ouderen) zoveel mogelijk te ondersteunen bij het deelnemen aan het verkeer, om het aantal ongevallen zoveel mogelijk te voorkomen. - 126 -
4. In samenwerking met diverse ketenpartners wordt op structurele wijze aandacht gegeven aan de veiligheidsthema’s: veilige woon- en leefomgeving, bedrijvigheid & veiligheid, jeugd & veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit & veiligheid. Dit gebeurt o.a. binnen het sociaal team. Hierin wordt onder voorzitterschap van de gemeente overleg gevoerd over overlastsituaties, ‘multi-problem’ gezinnen e.d. Het doel van dit maandelijkse overleg is om overlast te beperken én om mensen weer ‘op de rails te krijgen’ met hun leven. Hierbij wordt in eerste instantie gezocht naar mogelijkheden binnen reguliere hulpverlening. Blijkt dit niet mogelijk, dan wordt gezocht naar alternatieven in samenwerking met de deelnemende hulpverleningsinstanties. In het sociaal team is de directe link met het CJG gewaarborgd door deelname van de voorzitter van het Kernteam. 5. In 2013 wordt het beheeroverleg Horecaconvenant verder gecontinueerd en uitgebouwd. Voortbordurend op de horecabezoeken in 2011 en 2012 (bedrijfsbezoek van burgemeester en voorzitter van het beheeroverleg aan diverse horecaondernemers) worden de ondernemers gevraagd om actief deel te nemen aan het beheeroverleg. 6. In 2013 wordt het project Geweld is niet Oké verder gevuld met activiteiten. In 2011 en 2012 was er met name sprake van interne voorbereiding. In 2012 is er naar buiten getreden met dit project. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de ‘nieuwe media’ en wordt aansluiting gezocht bij bestaande projecten, bv tegen geweld tegen hulpverleners. 7. Er wordt in 2013 verder gegaan met de ontwikkeling van de brandweer. Vooral de regionalisering in 2014 krijgt steeds meer aandacht. De regio NOF is door middel van deelname aan diverse deelprojecten nauw betrokken bij de voorbereiding van deze regionalisering. Ook wordt er duidelijkheid verwacht over een nieuwe kazerne in Anjum.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
Omschrijving
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Rampenplannen / civiele verdediging Brandweerkazerne Rondweg 28 Dokkum Brandweerkazerne Holdingastrjitte 29 Anjum Brandweerkantine G. Japiksstrjitte 10 Ternaard Beroepspersoneel brandweer Vrijwillig personeel brandweer Brandblus- en reddingsmiddelen Brandkranen Dierenbescherming Vergunningen/ontheffingen bijzondere wetten algeme
0 1.938 0
0 2.100 0
0 1.400 0
0 1.400 0
0 1.400 0
0 1.400 0
0
0
0
0
0
0
8.123 14.447 3.573 0 0 5.411
0 9.500 612 0 0 4.702
0 9.500 612 0 0 14.977
0 9.500 612 0 0 14.977
0 9.500 612 0 0 14.977
0 9.500 612 0 0 14.977
- 127 -
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
9.904
9.982
0
0
0
0
6.375 127 0 91.315 0 0 420 1.014 87 0 142.734
8.196 0 0 116.650 0 0 0 4.880 0 500 157.122
8.359 0 0 84.000 0 0 0 4.880 0 500 124.228
8.359 0 0 29.000 0 0 0 4.880 0 500 69.228
8.359 0 0 4.500 0 0 0 4.880 0 500 44.728
8.359 0 0 0 0 0 0 0 0 500 35.348
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Rampenplannen / civiele verdediging
65.278
63.952
72.822
73.507
74.148
74.801
Brandweerkazerne Rondweg 28 Dokkum Brandweerkazerne Holdingastrjitte 29 Anjum Brandweerkantine G. Japiksstrjitte 10 Ternaard Beroepspersoneel brandweer Vrijwillig personeel brandweer Brandblus- en reddingsmiddelen Brandkranen Dierenbescherming Vergunningen/ontheffingen bijzondere wetten algeme Vergunningen/ontheffingen gem. en prov. verordenin Drank- en horecavergunning Openbare orde Ruiming en opslag van inboedels Project toezichthouders Veiligheid op het ijs Reddingswezen Gladheidsbestrijding Vekeersbeleid en -veiligheid Verkeersregelingen Wegslepen verkeersobstakels Totaal Lasten
54.150 7.501
54.483 38.753
51.714 39.855
51.753 40.047
49.181 40.148
49.503 40.181
14.559
37.173
20.501
20.660
20.829
20.088
509.736 223.993 199.227 17.905 21.131 121.901
535.602 261.851 211.238 13.207 19.628 97.610
555.564 268.562 205.114 18.243 19.700 98.224
564.217 266.583 201.312 18.375 19.777 98.687
571.984 268.171 200.527 18.507 19.858 99.695
579.438 269.341 218.224 18.639 19.940 100.921
0
564
0
0
0
0
23.704 89.982 2.663 109.559 8.931 6.671 117.855 146.898 88.580 0 1.830.224
74.283 98.592 1.020 149.102 13.828 8.227 126.952 112.197 103.602 782 2.022.646
106.641 98.483 1.030 84.000 14.586 8.914 135.125 119.985 113.594 790 2.033.447
107.141 96.300 1.040 29.000 14.621 8.946 136.495 120.571 113.690 798 1.983.520
108.235 99.985 1.051 4.500 14.711 9.010 136.153 121.522 114.381 805 1.973.401
109.568 97.744 1.061 0 14.794 9.070 130.012 122.458 114.979 813 1.991.575
Omschrijving Vergunningen/ontheffingen gem. en prov. verordenin Drank- en horecavergunning Openbare orde Ruiming en opslag van inboedels Project toezichthouders Veiligheid op het ijs Reddingswezen Gladheidsbestrijding Vekeersbeleid en -veiligheid Verkeersregelingen Wegslepen verkeersobstakels Totaal Baten
LASTEN
Omschrijving
- 128 -
2.6 Wonen Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Beleidsprogramma 'Leefbaarheid en Wonen' 2011 - 2016
•
Convenant Woningcorporatie Dongeradeel 2001-2010;
•
Analyse woningmarkt op basis WOBOF (2004);
•
Regionale woonvisie (2010);
•
Agenda Netwerk Noordoost.
Beleidsactiviteiten in 2013: 1.
Het beleidsprogramma ‘Leefbaarheid en Wonen’ is in juli 2011 door uw raad vastgesteld. In dit beleidsprogramma staan 20 voorstellen om de krimp in goede banen te leiden. Duidelijk is dat deze 20 voorstellen niet allemaal tegelijk uitgevoerd kunnen worden. Met tussenrapportages zal uw raad in 2013 (en daarna) op de hoogte worden gehouden.
2.
In 2013 zal een aanvang worden gemaakt met de uitvoering van het in 2012 met Thús Wonen gesloten Woonakkoord. Meest in het oog springende projecten zijn de Fonteinslanden en de Hoedemakerspolder. Voor beide wijken is een visie gerealiseerd met daaraan gekoppeld een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren.
3. Eén van de 20 voorstellen uit het beleidsprogramma ‘Leefbaarheid en Wonen’ is het opstarten van het project ‘’Experiment Duurzame Beschermde Dorpsgezichten Dongeradeel’’. Hier is reeds een aanvang mee genomen. Dit project komt in samenwerking met Doarpswurk, Plattelânsprojecten N-O Fryslân, Agentschap NL, SEV, Thús Wonen, de provincie Fryslân en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed tot stand. Doelstelling is het behouden en versterken van nieuwe, aantrekkelijke woonmilieus in en rond de vier beschermde dorpsgezichten van de gemeente (Holwerd, Ee, Metslawier en Moddergat). Het experiment wil laten zien dat beschermde dorpsgezichten dynamische gebieden zijn die mee kunnen groeien met de eisen van de tijd en waar het prettig wonen is. Eind 2012 zal dit project zodanig uitgewerkt zijn dat het in 2013 tot uitvoering kan worden gebracht. 4. Een ander hieraan gerelateerd voorstel betreft het Experiment Rotte Kiezen van Doarpswurk. Vooruitlopend op de uitvoering van dit experiment is de welstandsnota aangepast met een excessenregeling waardoor het mogelijk is om handhavend op te treden tegen verpauperde panden. Inmiddels hebben de gemeente en Doarpswurk een intentieverklaring ondertekend om een drietal panden in Holwerd in 2012 en
- 129 -
2013 concreet aan te pakken. Daarbij is gebruik gemaakt van een provinciale ISVsubsidie.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 0 948.164 0 0 0 0 192.708 37.333 0 4.406 0 0 0 4.496 595.444 1.782.551
0 0 0 0 987.381 0 0 0 0 160.791 0 0 4.250 0 0 0 6.337 501.556 1.660.315
0 0 0 0 498.183 0 0 0 0 160.971 15.000 0 4.339 0 0 0 6.984 1.255.126 1.940.603
0 0 0 0 441.329 0 0 0 0 160.971 0 0 4.339 0 0 0 6.984 0 613.623
0 0 0 0 390.286 0 0 0 0 160.971 0 0 4.339 0 0 0 6.984 0 562.580
0 0 0 0 336.057 0 0 0 0 160.971 0 0 4.339 0 0 0 6.984 0 508.351
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Privaatrechtelijke overeenkomsten Kadaster Grondbeleid Vastgoedregistratie Woningbouw toegelaten instellingen Woningwet algemeen Subsidieregeling woningverbetering Stedelijke vernieuwing Dorpen- en wijkenfonds Uitkeringen I.S.V. Herstructurering Deelnemingen volkshuisvesting Woningen algemeen Volkshuisvestingsbeleid Woonwagens Tweede woningenbeleid Grondexploitatie Grondexploitatie woningen Totaal Lasten
40.631 7.856 12.806 2.688 948.164 17.830 728 34.139 112.262 197.451 72.083 65 5.433 62.758 37 4.680 1.452 661.273 2.182.336
62.047 10.681 21.076 15.760 987.381 17.917 0 17.821 117.049 166.029 108.766 65 6.310 67.131 0 13.362 1.174 352.906 1.965.475
63.716 10.710 21.643 11.364 498.183 8.492 0 13.797 115.278 166.165 124.972 65 6.238 83.701 0 12.986 1.185 1.216.209 2.354.704
63.922 10.817 21.713 11.419 441.329 8.531 0 13.855 115.660 166.182 95.284 65 6.212 83.952 0 13.028 1.195 0 1.053.164
64.466 10.923 21.898 11.520 390.286 8.619 0 13.975 116.646 166.226 96.096 65 6.233 84.602 0 13.139 1.206 0 1.005.900
64.996 11.030 22.078 11.619 336.057 8.725 0 14.092 117.607 166.270 96.887 65 6.261 85.237 0 13.247 1.217 0 955.388
Omschrijving Privaatrechtelijke overeenkomsten Kadaster Grondbeleid Vastgoedregistratie Woningbouw toegelaten instellingen Woningwet algemeen Subsidieregeling woningverbetering Stedelijke vernieuwing Dorpen- en wijkenfonds Uitkeringen I.S.V. Herstructurering Deelnemingen volkshuisvesting Woningen algemeen Volkshuisvestingsbeleid Woonwagens Tweede woningenbeleid Grondexploitatie Grondexploitatie woningen Totaal Baten
LASTEN
- 130 -
2.7 infrastructuur Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Notitie onderhoud van kapitaalgoederen en perspectiefnota (23-4-2009 en 25-06-2009);
•
Gemeentelijk riolerings plan (19-06-2008);
•
Notitie duurzame onkruidbestrijding (DOB) (29-01-2009);
•
Notitie gemeentelijke begraafplaatsen;
•
Reserve openbare verlichting en baggeren (29-01-2009).
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. In 2013 zal een beleidsplan kapitaalgoederenbeheer aan uw raad de worden voorgelegd. 2. In 2013 zal een accommodatiebeleidsplan voor het beheer van de gemeentelijke gebouwen aan uw raad worden voorgelegd. 3. Voor het bouwkundig en installatietechnisch onderhoudsbeheer gaan we over op conditiemeting op basis van NEN 2567. 4. In 2013 zal een nota van uitgangspunten voor het speelplaatsenbeleid aan uw raad worden voorgelegd. 5. In 2013 zal een beleidsnotitie “ferreedzje of ferbreedzje fan bûtendiken” aan uw raad worden voorgelegd. 6. In 2013 zal een verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan aan uw raad worden voorgelegd. 7. De uitvoering van gebiedsontwikkeling Dokkum West, onderdeel van Agenda Netwerk Noord Oost, wordt in 2013 ter hand genomen, waarbij wordt gekeken naar koppelkansen tussen projecten. 8. Eind 2012 loopt de huidige concessie van het openbaar vervoer af. Eind 2012 zal Arriva de taken overnemen van Connexxion. In samenwerking met de provincie zullen mogelijkheden voor combinatie van openbaar vervoer en doelgroepenvervoer worden onderzocht.
- 131 -
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
6.314 7.513 2.222 4.626 0 56.445 12.016 0 0 12.396 840 0 21.951 52.409 454 0 0
3.130 34.712 2.000 0 0 54.400 20.270 0 0 0 841 0 350 34.985 497 0 0
129.456 16.500 2.100 0 0 61.655 20.270 0 0 0 841 0 373 34.985 497 0 0
4.456 16.500 2.100 0 0 60.400 20.270 0 0 0 841 0 373 34.985 497 0 0
4.456 16.500 2.100 0 0 60.400 20.270 0 0 0 841 0 373 34.985 497 0 0
4.456 16.500 2.100 0 0 60.400 20.270 0 0 0 841 0 373 34.985 497 0 0
0 1.883.560 2.060.746
0 2.006.250 2.157.435
0 2.014.000 2.280.677
0 2.155.000 2.295.422
0 2.305.800 2.446.222
0 2.467.200 2.607.622
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Wegen, straten en pleinen
3.382.912
2.515.314
3.009.468
2.769.217
2.785.779
2.807.538
Openbare verlichting Bermbeheer Kaartbeheer wegen Wijkbeheer wegen Bruggen en tunnels Brug Steenvak Ee Autobusdiensten Aanvullend openbaar vervoer Schouwsloten Waterkering / afwatering Kunstwerken/beschoeiingen Groenvoorzieningen algemeen Wijkbeheer groenvoorzieningen Volkstuinen Beleid riolering Planmatig beheer riolering (gecombineerd) Wijkbeheer riolering (gecombineerd) Rioolrechten (gecombineerd) Totaal Lasten
351.446 0 112.526 612.190 703.751 30.002 6.116 4.677 143.379 263.690 159.477 176.206 2.307.648 383 56.003 1.200.670
431.764 0 196.015 584.339 912.980 48.546 6.293 4.812 119.651 251.273 93.917 181.886 2.105.848 388 56.971 1.273.176
395.863 0 316.342 623.355 1.074.164 50.063 7.358 5.627 120.587 297.790 99.669 172.508 1.997.677 400 64.539 1.189.046
278.912 0 317.992 625.010 1.073.170 50.398 7.382 5.645 121.691 308.828 105.986 173.460 2.001.162 400 64.868 1.333.720
282.081 0 320.828 628.621 1.080.921 50.869 7.445 5.693 122.872 320.295 111.216 174.959 2.012.621 400 65.431 1.418.018
285.247 0 323.614 630.545 1.088.432 51.236 7.506 5.740 124.050 331.932 116.535 176.434 2.020.691 400 66.002 1.414.125
532.908 0 10.043.984
583.655 0 9.366.828
606.371 0 10.030.827
608.249 0 9.846.090
612.368 0 10.000.417
616.119 0 10.066.146
Omschrijving Wegen, straten en pleinen Openbare verlichting Bermbeheer Kaartbeheer wegen Wijkbeheer wegen Bruggen en tunnels Brug Steenvak Ee Autobusdiensten Aanvullend openbaar vervoer Schouwsloten Waterkering / afwatering Kunstwerken/beschoeiingen Groenvoorzieningen algemeen Wijkbeheer groenvoorzieningen Volkstuinen Beleid riolering Planmatig beheer riolering (gecombineerd) Wijkbeheer riolering (gecombineerd) Rioolrechten (gecombineerd) Totaal Baten
LASTEN
- 132 -
Recapitulatie programma 2 BATEN Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Cultuur Duurzaamheid Natuur- en landschap Sport en recreatie Veiligheid Wonen infrastructuur
63.087 57.614 0 352.384 142.734 1.782.551 2.060.746
74.675 35.590 0 338.763 157.122 1.660.315 2.157.435
71.564 32.876 0 351.994 124.228 1.940.603 2.280.677
75.866 32.876 0 362.876 69.228 613.623 2.295.422
75.871 32.876 0 367.853 44.728 562.580 2.446.222
75.866 32.876 0 372.973 35.348 508.351 2.607.622
Totaal Baten
4.459.116
4.423.900
4.801.942
3.449.891
3.530.130
3.633.036
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Cultuur Duurzaamheid Natuur- en landschap Sport en recreatie Veiligheid Wonen infrastructuur
1.934.681 620.651 12.252 2.267.346 1.830.224 2.182.336 10.043.984
2.000.221 585.777 17.012 2.254.635 2.022.646 1.965.475 9.366.828
2.013.321 730.861 15.201 2.417.715 2.033.447 2.354.704 10.030.827
1.997.691 734.656 15.279 2.592.785 1.983.520 1.053.164 9.846.090
2.002.281 741.239 15.415 2.281.179 1.973.401 1.005.900 10.000.417
2.018.915 748.963 15.549 2.286.981 1.991.575 955.388 10.066.146
Totaal Lasten
18.891.474
18.212.594
19.596.076
18.223.185
18.019.832
18.083.517
Saldo baten en lasten
-14.432.358
-13.788.694
-14.794.134
-14.773.294
-14.489.702
-14.450.481
Omschrijving
Raming
LASTEN
Omschrijving
Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves Toevoegingen Onttrekkingen
-661.113 2.417.076
-226.295 306.147
-239.213 664.882
-63.471 481.477
-63.471 193.354
-63.471 31.365
Saldo
1.755.963
79.852
425.669
418.006
129.883
-32.106
-12.676.395
-13.708.842
-14.368.465
-14.355.288
-14.359.819
-14.482.587
Saldo na mutatie reserves
- 133 -
- 134 -
Programma 3 Dongeradeel Zorgt Dongeradeel wil een gemeente zijn waarin: •
Volop kansen worden geboden voor zelfontplooiing door o.a. het creëren van optimale ontwikkelingskansen voor de kinderen die ons worden toevertrouwd;
•
De eigen verantwoordelijkheid en het bevorderen van zelfredzaamheid van de inwoners voorop staat;
•
Inkomensondersteuning en activerings- en reïntegratietrajecten worden geboden aan uitkeringsgerechtigden, sociale werkvoorziening, het verlenen van hulp bij schulden en het verstrekken van ondersteuning bij ziekte of handicap;
•
Volop kansen worden geboden op de arbeidsmarkt;
•
Aandacht bestaat voor iedereen;
•
Een evenwichtig aanbod van voorzieningen op het gebied van welzijn, onderwijs en zorg wordt gerealiseerd.
Thema´s binnen dit programma: 3.1 Werk en inkomen 3.2 Jeugd en gezin 3.3 Onderwijs 3.4 Ouderen 3.5 Volksgezondheid 3.6 WMO 3.7 Taalbeleid Frysk
- 135 -
3.1 Werk en inkomen Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Verordening Wet Inburgering Dongeradeel;
•
Toeslagenverordening WWB;
•
Re-integratieverordening/beleidsplan WWB+IOAW;
•
Maatregelenverordening (WWB+IOAW+IOAZ);
•
Verordening Cliëntenparticipatie WWB;
•
Handhavingsverordening WWB;
•
Minimabeleid DanDon inclusief verordening langdurigheidstoeslag;
•
Beleidsplan Wet gemeentelijke schuldhulpverlening;
•
Gemeenschappelijke Regeling WIZ Dantumadeel/Dongeradeel.
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Voor 2012 stonden er ingrijpende wijzigingen gepland op het gebied van de sociale wetgeving, o.a. de huishoudinkomenstoets. Met de val van het kabinet zijn enkele regelingen teruggedraaid. Op het moment van schrijven is het nog onduidelijk met welke beleidsactiviteiten we in 2013 op het gebied van de sociale wetgeving te maken krijgen. Dit is afhankelijk van het, nog nieuw te vormen, kabinet: 2. Op het moment van schrijven ligt er een wetsvoorstel tot wijziging van de Wet inburgering, waarin de verantwoordelijkheid van inburgeren in zijn geheel bij de inburgeraar wordt gelegd. Wat betekent dat de inburgeraar via een sociaal leenstelsel de inburgeringcursus zelf financiert; 3. Implementatie wetsvoorstellen ‘huisbezoeken sociale zekerheid’, ‘aanscherpen handhaving’ en ‘fraude aanpak’ (onder voorbehoud tijdige vaststelling). 4. Re-integratie:
Voor 2013 stond de invoering van de Wet Werken Naar Vermogen (WWNV) gepland. Deze is door de val van het kabinet definitief komen te vervallen. In 2012 is er een beleidskader gemaakt van waaruit er wordt toegewerkt naar een nieuwe uitvoeringstructuur voor de WWB en de WSW. Het betreft hier het invlechten van bedrijfsonderdelen van de Sociale Dienst en de GR NEF. Dit hervormingstraject wordt, ondanks het vervallen van de WWNV, doorgezet in 2013;
Doorontwikkelen proces van regierol naar zelfuitvoerende rol binnen activering - en re-integratietrajecten, inclusief ontwikkelen bijpassende reintegratie-instrumenten; - 136 -
De intensivering van de “werkgeversbenadering” kent een voorbereiding en start in 2012 en zal in 2013 doorontwikkeld worden. In 2013 zal dit effect moeten krijgen met betrekking tot het extra uitplaatsen van uitkeringsgerechtigden en WSW-ers op arbeidsplaatsen;
Realiseren van het beleidsplan re-integratie en activering 2013 en verder;
5. WYS DanDon:
Beleid en uitvoering sluitende aanpak activering en re-integratie bijstandsgerechtigden is een feit;
Met partners worden prestatiecontracten afgesloten dan wel bijgesteld.
Subsidieverlening Stichting Sociaal Noodfonds Dongeradeel
Subsidieverlening Stichting Voedselbank Dongeradeel
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Kredietbank Bijstand WWB jonger dan 21 jaar Bijstand WWB ( tot 65 jaar) Bijstand WWB (65 jaar en ouder) Krediethypotheek WWB Bijstand WWB elders verzorgden Bijstand Zelfstandigen BBZ startende ondernemers Cliëntenraad sociale zaken Bijstand WIJ tot 27 jaar I.O.A.W I.O.A.Z Budget Wet Werk en Bijstand (Inkomensdeel) Sociale werkvoorziening Bijzondere bijstand Lauwerspas Kwijtschelding belastingen, heffingen en rechten Schuldhulpverlening Participatiebudget > educatie Participatiebudget > scholing en activering WWB Participatiebudget > reïntegr (gesubs. arbeid WWB Participatiebudget > Inburgering Participatiebudget > reïntegr W-deel (inkomsten) Gebouw Ljurk 4 Dokkum Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
1.225 0 93.256 0 21.606 0 197.284 22.552 0 5.379 5.679 12 6.319.815
2.220 0 100.000 0 1.000 0 360.000 0 0 0 0 0 6.148.885
2.220 0 100.000 0 1.000 0 183.600 6.000 0 0 0 0 5.819.300
2.220 0 100.000 0 1.000 0 183.600 6.000 0 0 0 0 5.819.300
2.220 0 100.000 0 1.000 0 183.600 6.000 0 0 0 0 5.819.300
2.220 0 100.000 0 1.000 0 183.600 6.000 0 0 0 0 5.819.300
7.575.301 25.281 0 0
7.575.300 15.000 0 0
7.575.300 15.000 0 0
7.575.300 15.000 0 0
7.575.300 15.000 0 0
7.575.300 15.000 0 0
62.396 154.960 22.326
0 75.000 0
0 145.000 0
0 145.000 0
0 145.000 0
0 145.000 0
0
0
0
0
0
0
131.476 1.981.016
70.000 1.000.000
73.000 1.149.700
73.000 1.149.700
73.000 1.149.700
73.000 1.149.700
8.591 16.628.155
8.590 15.355.995
8.590 15.078.710
8.590 15.078.710
8.590 15.078.710
8.590 15.078.710
Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
3.176 94 6.215.367 87
3.176 0 5.269.365 0
3.177 57.490 5.775.137 0
3.177 57.490 5.775.137 0
3.177 57.490 5.775.137 0
3.177 57.490 5.775.137 0
LASTEN
Omschrijving Kredietbank Bijstand WWB jonger dan 21 jaar Bijstand WWB ( tot 65 jaar) Bijstand WWB (65 jaar en ouder)
- 137 -
Omschrijving Krediethypotheek WWB Bijstand WWB elders verzorgden Bijstand Zelfstandigen BBZ startende ondernemers Cliëntenraad sociale zaken Bijstand WIJ tot 27 jaar I.O.A.W I.O.A.Z Budget Wet Werk en Bijstand (Inkomensdeel) Sociale werkvoorziening Bijzondere bijstand Lauwerspas Kwijtschelding belastingen, heffingen en rechten Schuldhulpverlening Participatiebudget > educatie Participatiebudget > scholing en activering WWB Participatiebudget > reïntegr (gesubs. arbeid WWB Participatiebudget > Inburgering Participatiebudget > reïntegr W-deel (inkomsten) Gebouw Ljurk 4 Dokkum Totaal Lasten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
29.088 52.626 189.625 157.104 6.952 742.246 412.119 149.952 0
22.316 37.316 430.028 152.316 13.785 767.273 453.161 153.474 0
40.910 77.000 263.742 153.230 7.420 0 451.730 123.220 0
40.910 77.000 264.411 153.230 7.420 0 451.730 123.220 0
40.910 77.000 265.080 153.230 7.420 0 451.730 123.220 0
40.910 77.000 265.749 153.230 7.420 0 451.730 123.220 0
9.263.161 588.063 145.190 191.126
8.334.040 690.517 133.745 193.066
8.123.154 491.710 107.110 206.831
7.933.192 491.710 107.110 207.072
7.933.223 491.710 107.110 207.268
7.933.259 473.710 107.110 207.489
108.050 174.826 1.684.880
114.996 81.323 764.485
148.834 151.493 990.030
128.266 151.514 990.030
128.698 151.569 990.030
129.130 151.623 990.030
318.489
314.742
315.660
315.660
315.660
315.660
122.481 374.873
212.277 0
123.730 0
123.730 0
123.730 0
123.730 0
7.048 20.936.623
29.694 18.171.095
18.534 17.630.142
18.670 17.420.679
18.823 17.422.215
18.725 17.405.529
- 138 -
3.2 Jeugd en gezin Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
De algemene subsidieverordening (ASV) (22 november 2007);
•
De ontwikkelingsvisie WMO 2008 - 2-12 (20 december 2007);
•
De notitie jeugd- en gezinsbeleid (juni 2004);
•
Het uitvoeringsprogramma voor het jeugd- en gezinsbeleid 2005 (31 maart 2005);
•
Het convenant preventief jeugdbeleid Dongeradeel (oktober 2007);
•
Het beleidskader voor het huttenbeleid (rb. 20 december 2005).
•
Beleidsplan speelplaatsen (1992)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Vervangen van de bestaande algemene subsidieverordening door een gedereguleerde versie en heroriëntatie op de subsidiebeleidsregels voor de beoordeling van subsidieaanvragen. 2. Uitwerking van het systeem van beleidsgestuurde subsidievaststelling met als speerpunt het invoeren van activiteitensubsidies voor de professionele instellingen 3. Handhavend optreden tegen de illegale jeugdonderkomens 4. Als alternatief voor de illegale jeugdonderkomens legale jeugdhonken tot stand brengen in Nes, Niawier en Raard/Bornwird 5. Het uitbouwen van de legale jeugdhonken in Anjum, Ee, Holwerd, Lioessens, Metslawier, Oosternijkerk en Ternaard tot een voorziening waar de jongeren, die in de “”oude situatie” van de illegale hut/caravan gebruik hadden gemaakt, zich nu ook thuis voelen. 6. In 2013 zal de voorbereiding verder ter hand worden genomen van het realiseren van multifunctionele accommodaties in Anjum (met opneming in het gebouw van bestaande dorpshuis "de Dobbe") en Hantum op basis van de initiële begrotingsbesluiten daarover. De multifunctionele accommodatie in Holwerd is in uitvoering. 7. Betrekken van het jeugdparlement bij het gemeentelijk beleid
- 139 -
8. Het Centrum voor Jeugd en Gezin in Dongeradeel is operationeel. Hierin werken diverse netwerkpartners samen. Hierin zijn de volgende 5 functies geborgd: Informatie en advies Vroegsignalering Toeleiding naar hulp Licht pedagogische hulp Coördinatie van zorg; Het verder ontwikkelen van het aanbod aan opvoedingsondersteuning en communicatie rond het CJG in onze gemeente heeft prioriteit. We zetten in op preventie. Schoolmaatschappelijk werk is een belangrijke partner in het CJG, evenals de Jeugdgezondheidszorg. Schoolmaatschappelijk werk wordt gecontinueerd binnen het basis- en voortgezet onderwijs. Gemeentelijke middelen worden ingezet voor de begeleiding van leerlingen met sociaalemotionele problemen die de schoolcarrière in de weg (kunnen) zitten. Voor de Jeugdgezondheidszorg wordt minimaal het basispakket afgenomen van de Veiligheidsregio Fryslân. Daarnaast kan maatwerk van het JGZ worden ingezet. In 2015 wordt invoering van de wet "Zorg voor Jeugd" beoogd. De overdracht van de Jeugdzorg naar gemeenten wordt provinciaal en regionaal afgestemd en uitgewerkt. In 2013 zullen verdere stappen in de voorbereiding van de overgang worden gezet. Daarbij speelt de doorontwikkeling van het CJG ook een rol. 9. Uitvoering geven aan de wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (wet oke), die met ingang van 1 augustus 2010 van kracht is. De wet heeft in de eerste plaats invloed op de kwaliteitseisen die gesteld worden aan peuterspeelzaalwerk in de gemeente.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Gebouw Brokmui 62 Dokkum Bibliotheken Speeltuinen en speelplaatsen Wijkbeheer speeltuinen en speelplaatsen t Wier Singel 6 Metslawier The Sound Fiskwei 30 Holwerd Algemeen jeugd- en jongerenwerk Dorpshuizen Jeugd- en alcoholbeleid Peuterspeelzaal Holdingastrjitte 27 Anjum Noodlokalen Hoedemakersweg 64 Dokkum Peuterspeelzalen Kinderopvang specifieke doelgroepen Toezicht en handhaving Wet Kinderopvang Jeugdgezondheidszorg C.J.G. Maatschappelijke ondersteuning C.J.G. Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
103.330 19.926 0 0 0 3.108 0 0 1.041 0
103.330 0 0 0 0 3.109 0 0 0 0
103.330 0 0 0 0 3.109 0 0 0 0
103.330 0 0 0 0 3.109 0 0 0 0
103.330 0 0 0 0 3.109 0 0 0 0
103.330 0 0 0 0 3.109 0 0 0 0
2.723
2.725
0
0
0
0
3.200 -775 0
3.200 0 0
3.200 0 0
3.200 0 0
3.200 0 0
3.200 0 0
337.516 206.132 676.201
0 0 112.364
0 0 109.639
0 0 109.639
0 0 109.639
0 0 109.639
- 140 -
LASTEN
Omschrijving Gebouw Brokmui 62 Dokkum Bibliotheken Speeltuinen en speelplaatsen Wijkbeheer speeltuinen en speelplaatsen t Wier Singel 6 Metslawier The Sound Fiskwei 30 Holwerd Algemeen jeugd- en jongerenwerk Dorpshuizen Jeugd- en alcoholbeleid Peuterspeelzaal Holdingastrjitte 27 Anjum Noodlokalen Hoedemakersweg 64 Dokkum Peuterspeelzalen Kinderopvang specifieke doelgroepen Toezicht en handhaving Wet Kinderopvang Jeugdgezondheidszorg C.J.G. Maatschappelijke ondersteuning C.J.G. Totaal Lasten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
145.513 540.928 83.401 44.775 3.035 16.879 222.799 133.359 0 1.507
167.974 546.860 61.013 63.564 3.252 7.666 304.833 41.101 0 1.728
162.049 547.745 62.660 62.920 223 7.999 289.057 381.643 0 1.931
162.371 585.842 28.368 63.211 223 8.014 270.761 741.713 0 1.932
162.809 551.288 28.892 63.636 224 8.061 252.899 141.898 0 1.942
163.140 556.785 29.411 63.915 225 8.105 255.913 22.078 0 1.950
1.761
11.191
0
0
0
0
216.265 24.710 36.038
210.382 35.055 33.045
209.204 22.550 128.663
211.170 22.550 128.909
213.183 22.550 129.224
215.213 22.550 129.536
575.082 143.591 2.189.643
609.104 200.519 2.297.287
559.866 200.590 2.637.100
555.715 200.562 2.981.341
555.752 200.599 2.332.957
555.788 200.635 2.225.244
- 141 -
3.3 Onderwijs Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Het plan van aanpak onderwijsachterstandenbeleid 2002-2006 (26-09-2002);
•
Plan van aanpak "Professionalisering Peuterspeelzaalwerk Dongeradeel" (11-11-2004);
•
Jaarverslag leerplicht 2007/2010 (27-01-2011);
•
De afgesloten raamovereenkomst 2011-2012 met het Friesland College in het kader van de W(et) E(ducatie) B(eroepsonderwijs) (07-04-2011);
•
Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs (28-01-2010);
•
Verordening materiële financiële gelijkstelling basisonderwijs (27-01-2000);
•
Verordening leerlingenvervoer (21-04-2009);
•
Verordening regeling medegebruik schoolgebouwen (22-02-1990);
•
Sociaal economisch masterplan Noordoost Fryslân/Agenda Netwerk Noordoost (30-9-2010)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. In het kader van de voor- en vroegschoolse educatie:
Deelname aan het programma Boekstart om lezen en de taalontwikkeling te stimuleren vanaf de babytijd in samenwerking met de openbare bibliotheek en het consultatiebureau (JGZ).
Deelname aan het door het ministerie officieel erkende programma Boekenpret door peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en groep 1en 2 van het basisonderwijs;
Oriëntatie op de aanschaf van een breed VVE-programma (Peuterplein) en training van de peuterleidsters in het gebruik hiervan.
Aanbod van 4 dagdelen voorschoolse educatie in peuterspeelzaalwerk en kinderopvang aan zogenaamde achterstandsleerlingen op twee peuterspeelzalen Dokkum en Holwerd. Eén en ander conform de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE).
Resultaatafspraken maken over de doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie met peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en basisonderwijs en uitvoering geven aan deze resultaatafspraken.
Opstellen van een nieuwe beleidsnota onderwijsachterstandenbeleid.
Stimuleren van tweetalige of Friestalige peuterspeelzalen en dagverblijven.
2. In het kader van het peuterspeelzaalwerk:
Concretisering plan van aanpak "Professionalisering Peuterspeelzaalwerk Dongeradeel". - 142 -
Vaststelling van het huisvestingsbeleid van het peuterspeelzaalwerk;
Ontwikkelen van kwaliteitseisen voor het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang; Eén en ander conform de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE).
3. In het kader van het basis- en voortgezet onderwijs:
Het gemeentelijk onderwijskansenbeleid; cofinanciering in het kader van Boppeslach met de provincie Fryslân en met de PO-raad - projectbureau kwaliteit in het kader van pilots taalbeleid. Maximumbijdrage is € 63.025,-;
4. In het kader van de onderwijshuisvesting:
Uitvoering geven aan het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs, onder andere door in gezamenlijkheid met de schoolbesturen van het basisonderwijs een visie op de huisvesting te formuleren. Dit ook in het licht van de demografische ontwikkelingen (krimp en vergrijzing) in de gemeente.
5. In het kader van volwasseneneducatie
Regionale en provinciale samenwerking in het kader van de W(et) E(ducatie) B(eroepsonderwijs) en het participatiebudget als element om een betere koppeling tussen onderwijs en werkgelegenheid te realiseren.
6. In het kader van onderwijs - algemeen
Opzetten van een regionale educatieve agenda (REA) met de gemeenten Kollumerland c.a. en Dantumadiel om onderwijskundige onderwerpen op regionaal niveau te bespreken, zoals passend onderwijs en de transitie jeugdzorg.
Regie voeren op de invoering van passend onderwijs in zowel basis- als voortgezet onderwijs.
Met ingang van het schooljaar 2012-2013 is (bij wijze van proef) overgegaan tot het afgeven van meerjarige beschikkingen leerlingenvervoer speciaal onderwijs.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Adm., beheer en bestuur openb. Basisonderwijs Gymnastiekonderwijs openbaar basisonderwijs Schoolzwemmen openbaar basisonderwijs Leerlingenvervoer openbaar basisonderwijs Huisvesting openbaar basisonderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder basisonderwijs Schoolzwemmen bijzonder
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
645
500
500
500
500
500
1.011 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0
0
0
0
0
0
- 143 -
Omschrijving basisonderwijs Leerlingenvervoer bijzonder basisonderwijs Huisvesting bijzonder basisonderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder speciaal onderwijs Leerlingenvervoer bijzonder speciaal onderwijs Huisvesting bijzonder speciaal onderwijs Gymnastiekonderwijs openbaar voortgezet onderwijs Huisvesting openbaar voortgezet onderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder voortgezet onderwijs Huisvesting bijzonder voortgezet onderwijs Uitvoering leerplichtwet Onderwijsbegeleiding Overige onderwijsvoorzieningen Onderwijsachterstandenbestrijding Onderwijskansenbeleid Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
411
500
500
500
500
500
2.021 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0
0
0
0
0
0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
11.137 0 0 202.238 0 217.463
9.000 0 200 60.000 0 70.200
9.000 0 200 60.000 0 70.200
9.000 0 200 60.000 0 70.200
9.000 0 200 60.000 0 70.200
9.000 0 200 60.000 0 70.200
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
119.790
843
1.299
1.303
1.314
1.325
30.560
26.667
30.473
30.643
30.725
30.993
19.726
21.835
22.054
22.056
0
0
24.093
14.621
24.829
25.043
25.280
25.516
268.594 268.528
293.871 240.428
283.107 241.655
283.902 243.290
284.138 244.548
284.956 245.862
94.609
97.241
97.503
98.476
64.283
65.256
8.265
16.101
8.860
8.880
8.931
9.082
1.079.920 21.108
1.007.159 22.800
941.596 22.800
923.425 22.800
918.632 22.800
918.310 22.800
402.903
413.335
419.902
423.873
428.060
432.142
616.882 4.122
574.332 5.000
579.606 5.000
581.042 5.000
581.229 5.000
582.480 5.000
147.456
153.227
155.937
155.981
156.171
156.359
15.608
27.000
20.000
20.000
20.000
20.000
546.864
552.014
616.718
557.572
558.495
559.517
97.351 75.608 86.547 334.506 65.317 4.328.357
117.285 46.323 112.474 93.721 69.348 3.905.625
121.321 6.493 44.999 94.655 69.518 3.808.325
121.667 6.514 105.051 94.867 69.539 3.800.924
122.485 6.569 105.108 95.263 69.594 3.748.625
123.283 6.623 105.164 95.651 69.648 3.759.967
LASTEN
Omschrijving Adm., beheer en bestuur openb. Basisonderwijs Gymnastiekonderwijs openbaar basisonderwijs Schoolzwemmen openbaar basisonderwijs Leerlingenvervoer openbaar basisonderwijs Huisvesting openbaar basisonderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder basisonderwijs Schoolzwemmen bijzonder basisonderwijs Leerlingenvervoer bijzonder basisonderwijs Huisvesting bijzonder basisonderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder speciaal onderwijs Leerlingenvervoer bijzonder speciaal onderwijs Huisvesting bijzonder speciaal onderwijs Gymnastiekonderwijs openbaar voortgezet onderwijs Huisvesting openbaar voortgezet onderwijs Gymnastiekonderwijs bijzonder voortgezet onderwijs Huisvesting bijzonder voortgezet onderwijs Uitvoering leerplichtwet Onderwijsbegeleiding Overige onderwijsvoorzieningen Onderwijsachterstandenbestrijding Onderwijskansenbeleid Totaal Lasten
- 144 -
3.4 Ouderen Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Ontwikkelingsvisie 2008-2012 Wet maatschappelijke ondersteuning (incl. lokaal gezondheidsbeleid) “Sterk op eigen wijze, wijs op eigen sterkte”;
•
Beleidsprogramma leefbaarheid en wonen (14-7-2011)
•
Wet Publieke gezondheidszorg (art. 5a, juli 2010)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Het nieuwe Wmo-beleidsplan en het nieuwe beleid voor volksgezondheid worden in de eerste helft van 2013 vastgesteld. De doelgroep ouderen is geïntegreerd in het Wmo-beleid en gezondheidsbeleid. 2. Ouderen moeten, ook als ze zorg nodig hebben, zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Om dit te bereiken wordt met diverse partners samengewerkt, o.a. in het project Zorg en Welzijn op afstand. 3. De komende jaren wordt een grote vraag naar extramurale zorgwoningen verwacht. Samen met Pasana, Thus Wonen en Welzijn 't Bolwerk wordt uitvoering gegeven aan de visie Wonen, zorg en welzijn voor ouderen. In deze visie worden op hoofdlijnen keuzes gemaakt over de locaties van verzorgd en geschikt wonen.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Ontwikkeling / Welzijn ouderen
0
0
0
0
0
0
Totaal Baten
0
0
0
0
0
0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Ontwikkeling / Welzijn ouderen
12.991
309.954
264.923
243.122
221.484
224.388
Totaal Lasten
12.991
309.954
264.923
243.122
221.484
224.388
Omschrijving
LASTEN
Omschrijving
- 145 -
3.5 Volksgezondheid Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Ontwikkelingsvisie 2008-2012 Wet maatschappelijke ondersteuning (incl. lokaal gezondheidsbeleid) "Sterk op eigen wijze, wijs op eigen sterkte";
•
Nota genotmiddelenbeleid "By sûp en stút" (maart 2008);
•
Wet Publieke gezondheidszorg (WPG, 2008)
•
Verordening Graf- en begraafrechten (november 2003);
•
Destructieverordening 1995 (augustus 1995);
•
Bijdrage regeling oud papier (2011)
•
Afvalstoffenbeleidsplan 2012-2017 voor de gemeenten Dantumadiel en Dongeradeel (april 2012)
•
Sociaal-economisch Masterplan Noordoost Fryslân/Netwerk Noordoost (september 2010)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Pasana is een belangrijke partner op gezondheidsterrein. De samenwerking met Pasana wordt versterkt. Voortbestaan van het ziekenhuis in Dokkum is van groot belang voor de regio. Daarnaast zal naar andere mogelijkheden voor samenwerking op het terrein van zorg en volksgezondheid en andere manieren van dienstenaanbod (bijv. digitalisering) gekeken worden. De gemeente heeft de regie bij ontwikkeling van ketenzorg, concentratie van zorgvoorzieningen, passend woningaanbod, leer-werktrajecten in de zorg e.d. 2. Met ingang van 2013 worden nieuwe subsidieafspraken over de uitvoering van Maatschappelijk Werk gemaakt. Hierbij speelt invoering van de "Kanteling" en "Welzijn Nieuwe Stijl" een rol. 3. Uiterlijk mei 2013 moet het nieuwe beleidsplan Volksgezondheid worden vastgesteld. Hierbij moeten de landelijke speerpunten (overgewicht, diabetes, depressie, roken en schadelijk alcoholgebruik) in acht worden genomen, waarbij het accent op bewegen ligt. 4. Uitvoering van het actieplan “By sûp en stút” op de onderdelen:
project de gezonde school en genotmiddelen in het primair en voortgezet onderwijs;
vroegsignalering van alcohol- en genotmiddelengebruik bij jongeren en ouderen;
adviesgesprek t.b.v. alle ouders leerlingen groep 7.
- 146 -
5. Vanaf 2012 vind uitvoering van het afvalstoffenbeleidsplan plaats. In het plan ligt de nadruk op duurzaamheid en samenwerking. Aandachtspunten zijn verdergaande scheiding van afvalstromen en het bronscheiden van afvalstromen die geld opleveren. In 2013 zal, indien wordt gekozen voor bronscheiding van kunststoffen, een inzamelsystematiek daarvoor worden ingevoerd.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Destructie kleine huisdieren Maatschappelijk werk Slachtofferhulp Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Legionellapreventie Ongediertebestrijding Verslavingszorg Voorlichting afvalverwijdering Huishoudelijk afval Beleid afvalinzameling Hergebruik afvalstoffen Begraafplaats Damwaldsterreedtsje Dokkum Begraafplaats Lindenhof Dokkum Begraafplaats Metslawier Begraafplaats Ternaard Overige kosten lijkbezorging Baten afvalstoffenheffing Baten begraafplaats Damw Baten begraafplaats Lindenhof Dokkum Baten begraafplaats Metslawier Baten begraafplaats Ternaard Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 3.738 61.624 0 50.308 0
0 0 0 0 75.312 0 0 0
0 0 0 0 301.247 0 0 0
0 0 0 0 208.562 0 0 0
0 0 0 0 109.922 0 0 0
0 0 0 0 76.925 0 0 0
3.050 0 0 0 2.627.479 8.719 145.757 25.535 26.783 2.952.993
0 0 0 0 2.038.703 18.000 161.000 39.000 36.959 2.368.974
3.050 0 0 0 2.064.074 18.098 197.526 39.004 35.611 2.658.610
3.050 0 0 0 2.103.356 18.700 194.647 38.931 37.912 2.605.158
3.050 0 0 0 2.143.423 18.700 196.090 38.859 37.912 2.547.956
3.050 0 0 0 2.184.291 18.700 197.213 38.859 37.912 2.556.950
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
LASTEN
Omschrijving Destructie kleine huisdieren Maatschappelijk werk Slachtofferhulp Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Legionellapreventie Ongediertebestrijding Verslavingszorg Voorlichting afvalverwijdering Huishoudelijk afval Beleid afvalinzameling Hergebruik afvalstoffen Begraafplaats Damwaldsterreedtsje Dokkum Begraafplaats Lindenhof Dokkum Begraafplaats Metslawier Begraafplaats Ternaard Overige kosten lijkbezorging Baten afvalstoffenheffing Baten begraafplaats Damw
1.652
2.665
2.673
2.699
2.726
2.753
276.491 4.945 173.639
282.701 5.041 155.481
285.606 5.098 173.967
288.430 5.146 172.927
291.306 5.197 173.104
294.210 5.249 173.279
2.961 4.501 1.771 18.723 1.937.266 17.351 39.985 65.958
10.138 1.051 5.249 8.150 1.880.975 13.271 72.980 62.814
4.011 1.062 5.263 8.190 1.902.717 14.382 81.080 73.501
10.171 1.072 5.316 8.261 1.864.689 14.382 81.520 73.642
4.091 1.083 5.368 8.348 1.815.742 14.461 81.971 74.215
4.131 1.093 5.421 8.420 1.821.630 14.531 82.421 74.617
110.396 25.851 38.838 446 0 0
135.325 29.466 43.627 0 0 0
139.216 34.921 51.827 0 0 0
138.908 34.972 51.894 0 0 0
139.145 35.209 52.218 0 0 0
139.294 35.404 52.595 0 0 0
- 147 -
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Baten begraafplaats Lindenhof Dokkum Baten begraafplaats Metslawier Baten begraafplaats Ternaard Totaal Lasten
0 0 0 2.720.774
0 0 0 2.708.934
0 0 0 2.783.514
0 0 0 2.754.029
0 0 0 2.704.184
0 0 0 2.715.048
- 148 -
3.6 WMO Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Ontwikkelingsvisie 2008-2012 Wet maatschappelijke ondersteuning (incl. lokaal gezondheidsbeleid) “Sterk op eigen wijze, wijs op eigen sterkte”;
•
Visiedocument WMO-loket (2006/2007)
•
Verordening individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Dongeradeel (2012)
•
Verstrekkingenboek individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Dongeradeel (2012)
•
Stean foar Stipe, Visie op cliëntondersteuning zorg, welzijn en aangepast wonen (2009)
•
Notitie Wmo in Beweging (2011)
•
Notitie randvoorwaarden voor de implementatie van budgetsubsidiëring (2010)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Het hoofddoel van de Wmo is het meedoen mogelijk maken voor iedereen. Waar nodig worden daarbij individuele en/of collectieve voorzieningen ingezet. In het eerste kwartaal 2013 wordt het nieuwe gemeentelijk Wmo-beleidsplan vastgesteld. Hierin speelt een andere werkwijze door invoering van de Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl een belangrijke rol. 2. In het regeerakkoord 2010 is de transitie van begeleiding uit de AWBZ naar de Wmo opgenomen. In het lenteakkoord 2012 is deze overgang per 2013 teruggedraaid, en later ook controversieel verklaard. De verwachting is dat deze transitie in de loop van 2013 toch weer actueel wordt, maar mogelijk onder andere voorwaarden. Op dat moment zal de beleidsmatige voorbereiding weer worden opgepakt. 3. Voor 1 juli 2013 wordt onderzoek verricht naar de tevredenheid van burgers over de prestaties in 2012 in het kader van de Wmo. 4. Omzetten van de bestaande subsidieverlening van professionele instellingen naar een vorm van beleidsgestuurde subsidieverlening / throughput-subsidiering. De ervaringen, die met de nieuwe systematiek zijn opgedaan bij de St. Welzijn ’t Bolwerk worden ook in 2013 uitgezet naar andere professionele instellingen.
- 149 -
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Ontwikkelingssamenwerking Stimulering vrijwilligerswerk Coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorg Vorming, training en advies vrijwilligers Collectieve GGZ-preventie Ondersteunende begeleiding pakketmaatregel Begeleiding Asielzoekerscentrum Dokkum Flankerend minderhedenbeleid Noodopvang uitgeprocedeerde asielzoekers Huishoudelijke zorg in natura Huishoudelijke zorg P.G.B. t Bolwerk Oranjewal 28 Dokkum Algemeen sociaal-cultureel werk Sociale vernieuwing Leefvoorzieningen gehandicapten Woonvoorzieningen gehandicapten Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 101.277 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
331.067 6.620 41.259 0 0 14.710 -152 494.781
300.000 11.000 40.480 0 0 7.320 1.050 359.850
300.000 11.000 40.480 0 0 7.320 1.050 359.850
300.000 11.000 40.480 0 0 7.320 1.050 359.850
300.000 11.000 40.480 0 0 7.320 1.050 359.850
300.000 11.000 40.480 0 0 7.320 1.050 359.850
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
3.952 108.298 42.654
0 90.282 76.748
0 80.376 70.611
0 74.579 65.363
0 68.830 60.137
0 69.702 60.912
2.831 12.123 11.629
4.987 15.543 154.820
5.041 15.713 154.820
5.080 15.864 154.820
5.128 16.021 154.820
5.175 16.179 154.820
0 0 16.117 7.343
0 12.645 16.535 0
55.000 4.761 10.772 0
0 4.777 10.910 0
0 4.817 11.073 0
0 4.857 11.236 0
1.928.692 649.957 66.794 520.094 2.103 907.081 345.516 4.625.184
1.960.423 673.266 73.684 0 0 1.025.674 402.881 4.507.488
1.998.028 727.614 51.009 0 0 751.961 355.633 4.281.339
1.998.169 727.834 28.204 0 0 752.134 355.683 4.193.417
1.998.375 728.114 6.451 0 0 752.389 355.816 4.161.971
1.998.577 728.390 6.697 0 0 752.642 355.946 4.165.133
LASTEN
Omschrijving Ontwikkelingssamenwerking Stimulering vrijwilligerswerk Coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorg Vorming, training en advies vrijwilligers Collectieve GGZ-preventie Ondersteunende begeleiding pakketmaatregel Begeleiding Asielzoekerscentrum Dokkum Flankerend minderhedenbeleid Noodopvang uitgeprocedeerde asielzoekers Huishoudelijke zorg in natura Huishoudelijke zorg P.G.B. t Bolwerk Oranjewal 28 Dokkum Algemeen sociaal-cultureel werk Sociale vernieuwing Leefvoorzieningen gehandicapten Woonvoorzieningen gehandicapten Totaal Lasten
- 150 -
3.7 Taalbeleid Frysk Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Nota Frysk taalbelied 2012-2015
•
Yntinsjeferklearring skriftlik Frysk taalgebrûk (15-11-2006)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Utfiere fan 'e Nota Frysk taalbelied 2012-2015. Dêrby giet it omtinken benammen út nei de foarbyldfunksje fan de gemeente. 2. Foar in trochgeande line 0 oant 18 jier, mei in wiid yntegraal taalbelied, is de beliedsnota "Meertaligheid in de doorgaande lijn" opsteld. Haaddoelstelling is it stimulearjen fan de taallinigens- en feardigens fan bern fan 0 oant 18 jier. Hjirby wurdt ynspile op en gebrûk makke fan de natuerlike meartalige omjouwing yn Dongeradeel. Neist dizze trochgeande learline wurdt ynsetten op mear trijetalige skoallen yn de gemeente en oansluting hjirfan by it foartset ûnderwiis.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Taal- en letterkunde
0
0
0
0
0
0
Totaal Baten
0
0
0
0
0
0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Taal- en letterkunde
6.821
24.828
41.803
41.861
24.466
12.071
Totaal Lasten
6.821
24.828
41.803
41.861
24.466
12.071
Omschrijving
LASTEN
Omschrijving
- 151 -
Recapitulatie programma 3 BATEN Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Werk en inkomen Jeugd en gezin Onderwijs Ouderen Volksgezondheid WMO Taalbeleid Frysk
16.628.155 676.201 217.463 0 2.952.993 494.781 0
15.355.995 112.364 70.200 0 2.368.974 359.850 0
15.078.710 109.639 70.200 0 2.658.610 359.850 0
15.078.710 109.639 70.200 0 2.605.158 359.850 0
15.078.710 109.639 70.200 0 2.547.956 359.850 0
15.078.710 109.639 70.200 0 2.556.950 359.850 0
Totaal Baten
20.969.593
18.267.383
18.277.009
18.223.557
18.166.355
18.175.349
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Werk en inkomen Jeugd en gezin Onderwijs Ouderen Volksgezondheid WMO Taalbeleid Frysk
20.936.623 2.189.643 4.328.357 12.991 2.720.774 4.625.184 6.821
18.171.095 2.297.287 3.905.625 309.954 2.708.934 4.507.488 24.828
17.630.142 2.637.100 3.808.325 264.923 2.783.514 4.281.339 41.803
17.420.679 2.981.341 3.800.924 243.122 2.754.029 4.193.417 41.861
17.422.215 2.332.957 3.748.625 221.484 2.704.184 4.161.971 24.466
17.405.529 2.225.244 3.759.967 224.388 2.715.048 4.165.133 12.071
Totaal Lasten
34.820.393
31.925.211
31.447.146
31.435.373
30.615.902
30.507.380
Saldo baten en lasten
-13.850.800
-13.657.828
-13.170.137
-13.211.816
-12.449.547
-12.332.031
-1.112.572 1.579.731
-472.355 18.000
-232.355 445.500
-200.000 750.500
-200.000 150.500
-200.000 0
467.159
-454.355
213.145
550.500
-49.500
-200.000
-13.383.641
-14.112.183
-12.956.992
-12.661.316
-12.499.047
-12.532.031
Omschrijving
Raming
LASTEN
Omschrijving
Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves Toevoegingen Onttrekkingen Saldo
Saldo na mutatie reserves
- 152 -
Programma 4 Dongeradeel Vernieuwt De gemeente Dongeradeel wil een naar buiten gerichte organisatie zijn, die berekend is op de uitvoering van haar taken. Als uitgangspunt voor deze externe oriëntatie nemen we de verschillende burgerrollen waarmee de gemeente te maken heeft. Burgerrol
Gemeente als
Gedrag organisatie
Kiezer
Bestuurder
Herkenbaar Aanspreekbaar
Klant
Dienstverlener
Klantgericht Proactief
Onderdaan
Partner
Dienstverlener
Klantgericht
Regeltoepasser
Voorspelbaar
Handhaver
Consequent
Ontwikkelaar
Visionair Samenwerking Participatie
Gebruiker openbare ruimte
Beheerder
Uit: bestuursopdracht organisatieontwikkeling
Thema´s binnen dit programma: 4.1 Bestuur 4.2 interactieve beleidsvorming 4.3 Klantgerichtheid 4.4 Plaats en taak van de gemeente
- 153 -
Planmatig werken
4.1 Bestuur Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Takendiscussie 2011.
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Vergaderstructuur gemeenteraad. Op 27 april 2012 heeft de raad voor een andere vergaderstructuur gekozen met een proef van een jaar. De structuur met raadscommissies is losgelaten en overgestapt is naar een vierwekelijkse cyclus van informerende (week 1), opiniërende (week 2) en besluitvormende (week 4) bijeenkomsten. Afgesproken is om in mei/juni 2013 de nieuwe vergaderstructuur te evalueren en met de ervaringen van dat moment een definitieve keuze te maken. 2. Raadsverkiezingen 2014. In maart 2014 zullen de nieuwe raadsverkiezingen gaan plaatsvinden, tenzij de voortgang van de fusie van gemeenten in Noordoost-Friesland zodanig is dat per 1 januari 2015 daadwerkelijk een samengaan van gemeenten realiteit zal kunnen worden. In dat geval zal de verkiezing in november 2014 voor de nieuwe raad van de gefuseerde gemeente gaan plaatsvinden. Rekening houdende met de optie van normale verkiezingen in maart 2014 zal in 2013 hiervoor de nodige voorbereidingen getroffen moeten worden. Begin 2013 zal hiervoor een stappenplan worden opgesteld, waarna in de loop van 2013 hieraan nader invulling zal kunnen worden gegeven. 3. Samenwerking/fusie gemeenten in Noordoost Fryslân. De gemeenteraad en het college van Dongeradeel zijn al jaren duidelijk over hun visie op de toekomst van de gemeenten in Noordoost Fryslân. namelijk op termijn een samenvoeging van gemeenten in de regio. Ook de provincie heeft zich in mei 2012 voorstander verklaard van een dergelijke fusie en wel tussen de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadeel en Kollumerland c.a. De provincie geeft de voorkeur aan een fusie per 1 januari 2015. Omliggende gemeenten voeren op dit moment verkenningen uit en moeten nog tot een uitspraak komen over fusie dan wel andere opties. In 2013 zal moeten blijken of en zo ja op welke termijn een fusie gerealiseerd zal worden.
- 154 -
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
296 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8.855 9.151
0 0 0 0 0 0 21.780 0 0 0 0 0 0 0 0 0 76.130 97.910
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Burgemeester en wethouders Raad Raadscommissies Adviesraden Communicatie Representatie Receptie Bezwaar en beroep Verkiezingen Raadsgriffier Ambtelijke (fractie) ondersteuning Rekenkamer Dodenherdenking Lokale omroep Stortingen in voorzieningen Stelpost bezuiniging takendiscussie 2009 Saldi kostenplaatsen Totaal Lasten
848.098 378.523 21.441 408 299.747 36.630 192.131 78.625 63.587 123.245 5.450 16.353 5.271 13.747 15.085 0 408.816 2.507.157
773.985 386.805 20.905 0 306.571 51.012 193.500 82.582 39.511 118.297 6.400 26.351 5.012 14.000 0 -28.000 -21.716 1.975.215
826.907 394.482 24.166 0 187.953 50.255 259.224 77.533 20.117 125.681 3.200 26.423 5.118 13.845 0 0 93.099 2.108.003
829.909 397.920 24.439 0 189.469 50.753 260.443 78.336 92.722 125.817 3.200 26.686 5.137 13.983 0 0 116.299 2.215.113
836.003 399.695 24.664 0 191.674 51.378 263.103 79.034 57.221 126.725 3.200 26.950 5.163 14.123 0 0 38.838 2.117.771
843.104 400.029 24.916 0 193.242 51.884 266.342 79.822 20.660 127.194 3.200 27.213 5.187 14.264 0 0 38.589 2.095.646
Omschrijving Burgemeester en wethouders Raad Raadscommissies Adviesraden Communicatie Representatie Receptie Bezwaar en beroep Verkiezingen Raadsgriffier Ambtelijke (fractie) ondersteuning Rekenkamer Dodenherdenking Lokale omroep Stortingen in voorzieningen Stelpost bezuiniging takendiscussie 2009 Saldi kostenplaatsen Totaal Baten
LASTEN
- 155 -
4.2 interactieve beleidsvorming Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Notitie "Interactief Dongeradeel" (2007)
•
Intentieverklaring Dorpen en wijken (2009)
•
Benchmark Waar staat je gemeente (2010)
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Een nieuwe generatie, nieuwe inzichten en nieuwe media bepalen het toekomstbeeld. De gemeente kan steeds vaker projecten alleen maar realiseren in samenwerking met andere maatschappelijke spelers. De rol van partner wordt daarin steeds belangrijker. Dit stelt eisen aan het proces van beleid en uitvoering. Bij nieuwe initiatieven moet aan de start al geregeld zijn, wanneer en op welke manier de verschillende partijen betrokken zijn bij de beleidsontwikkeling. Ontwikkeling van onze ambtelijke organisatie in die richting moet interactief werken vanzelfsprekend maken. Eind 2012 wordt de benchmark "Waar staat je gemeente" uitgevoerd. De uitkomsten van dit tweejaarlijks onderzoek krijgen we begin 2013. Aan de hand hiervan kunnen we bekijken in hoeverre het volgens onze inwoners gelukt is om een volgende stap te zetten. Ons streven is om de partnerrol, die in 2010 is gestegen naar het gemiddelde, nog wat hoger te laten scoren. Verenigingen van dorpsbelangen en wijkraden spelen een belangrijke rol in dit proces. 2. In 2013 is er regelmatig overleg met verenigingen van dorpsbelangen en wijkraden over allerlei onderwerpen die betrekking hebben op de leefbaarheid en de openbare ruimte. De gemeente ondersteunt deze instanties met een financiële bijdrage ten behoeve van de bestuurskosten.
Wat zijn de kosten? BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Bewonersparticipatie
0
0
0
0
0
0
Totaal Baten
0
0
0
0
0
0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
16.075 16.075
33.500 33.500
13.500 13.500
13.500 13.500
13.500 13.500
13.500 13.500
Omschrijving
LASTEN
Omschrijving Bewonersparticipatie Totaal Lasten
- 156 -
4.3 Klantgerichtheid Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Programma Antwoord / Andere Overheid (Rijksoverheid)
•
Nationaal Uitvoeringsprogramma
•
Programmaplan "Excellente Dienstverlening in Klantcontact voor de gemeente Dongeradeel".
•
Bestuursopdracht organisatieontwikkeling
•
Benchmark Waar staat je gemeente
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Verdere uitwerking geven aan de gemeentelijke dienstverleningsvisie en het Plan van Aanpak voor de invoering van het Klant Contact Centrum (KCC): Dit houdt in de verdere realisatie van 1e, 2e en 3e lijns dienstverlening, waarbij:
in de eerste lijn vragen van klanten direct worden afgehandeld. Dit geldt voor alle vier kanalen; post, email/webformulieren, telefoon en balie;
in de tweede lijn meer complexere of tijdrovender vragen worden afgehandeld. (de 2e lijn werkt tevens ondersteunend (backup) ten behoeve van de 1e lijn)
in de derde lijn de specialistische dienstverlening plaatsvindt en waarin de zogenaamde backoffice-functies zijn ondergebracht, waaronder de basisregistraties.
2. Uiterlijk 31 december 2013:
de KCC module voor afhandeling van klantcontacten operationeel,
de Kennisbank, (zelfde vraag, zelfde antwoord) operationeel
de afsprakenmodule KCC (via internet kan klant zelf afspraken maken) operationeel
de verstrekking van waardeproducten Burgerzaken met DigiD ondersteuning operationeel.
de integratie van de basisregistraties Personen en Adressen en Gebouwen (één bron, altijd juiste gegevens, pre-fill van formulieren) operationeel.
verbreding en verdieping van het kennis- en vaardighedenniveau van medewerkers.
verdere ontwikkeling van digitale product- en dienstverlening (webformulieren)
3. In nauwe samenwerking met de gemeente Dantumadiel, Kollumerland en Ferwerderadiel ontwikkelen van werkprocessen gericht op klantcontact en deze processen en bijbehorende documenten standaardiseren en digitaliseren. - 157 -
4. In 2013 wordt een berekening gemaakt van de terugverdieneffecten van de invoering van de nieuwe werkprocessen KCC, al dan niet geautomatiseerd. (businesscase) 5. Onderzoek naar en aanschaf en implementatie van benodigde automatiseringsmodules ten behoeve van het KCC passend binnen de totale informatiearchitectuur van de gemeente. 6. Vereenvoudiging van de vergunningensystematiek met betrekking tot parkeren door invoering van een prolongatiesysteem (geen jaarlijkse aanvraag maar automatische verlenging na betaling van de leges).
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Burgerlijke stand Uitvoering GBA Straatnaamgeving / huisnummering Rijbewijzen Reisdocumenten Kwaliteit dienstverlening burgerzaken Leges burgerlijke stand Leges GBA Leges rijbewijzen Leges reisdocumenten Reclamevergunningen Lijkschouwing Kwaliteit dienstverlening bouwvergunningen Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 5.825 0 0 0 0 33.466 26.193 110.437 116.741 3.568 0 0
0 0 0 0 0 0 29.280 23.260 110.750 169.612 1.030 0 0
0 0 0 0 0 0 29.865 23.760 110.750 160.370 1.050 0 0
0 0 0 0 0 0 29.865 23.760 110.750 160.370 1.050 0 0
0 0 0 0 0 0 29.865 23.760 110.750 160.370 1.050 0 0
0 0 0 0 0 0 29.865 23.760 110.750 160.370 1.050 0 0
296.230
333.932
325.795
325.795
325.795
325.795
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
139.803 182.317 170.238 132.920 144.068 26.564 6.609 16.755 25.381 64.443 4.730 11.975 5.458
155.983 170.552 165.414 140.055 147.801 0 0 13.665 23.750 73.275 2.510 2.573 0
170.027 191.382 152.572 143.344 224.684 4.504 0 14.040 23.750 60.635 6.129 10.080 0
170.789 192.173 153.358 144.085 225.749 4.504 0 14.040 23.750 60.635 6.161 10.105 0
172.238 193.961 154.904 145.551 228.054 4.143 0 14.040 23.750 60.635 6.225 10.131 0
173.944 196.151 156.736 147.311 230.855 4.469 0 14.040 23.750 60.635 6.299 10.157 0
931.261
895.578
1.001.147
1.005.349
1.013.632
1.024.347
LASTEN
Omschrijving Burgerlijke stand Uitvoering GBA Straatnaamgeving / huisnummering Rijbewijzen Reisdocumenten Kwaliteit dienstverlening burgerzaken Leges burgerlijke stand Leges GBA Leges rijbewijzen Leges reisdocumenten Reclamevergunningen Lijkschouwing Kwaliteit dienstverlening bouwvergunningen Totaal Lasten
- 158 -
4.4 Plaats en taak van de gemeente Het beleid is vastgelegd in de volgende documenten: •
Notitie "Fusie vanuit eigen kracht" 2008
•
Analyse samenwerkingsverbanden
Beleidsactiviteiten in 2013: 1. Op dit moment wordt bestuurlijk en ambtelijk volop geïnvesteerd in de samenwerking met onze buurgemeenten. Deze samenwerking levert veel op en dit proces moet ook zeker de komende tijd worden gecontinueerd en uitgebouwd mede met het oog op een eventuele toekomstige fusie met de vier Noordoost Friese gemeenten. Zie ook programma 4.1 en paragraaf bedrijfsvoering BMO, intergemeentelijke samenwerking. 2. Ten aanzien van de samenwerking in Nofa verband geldt dat deze is teruggebracht tot een aantal duidelijk omlijnde projecten met een daarbij passende projectorganisatie. Volledige ontmanteling van de NOFAsamenwerking is niet aan de orde in verband met een meerjarige subsidie van de EU in het kader van het project Vital Rural Areas. In het kader van het Sociaal Economische Masterplan is de samenwerking in de regio uitgebreid met de gemeente Tytjerksteradiel. (Agenda Netwerk Noordoost). Aan de ontwikkeling van het streekhuis, als ontmoetingsplaats voor leden en betrokkenen van het streeknetwerk, zal in 2013 verder vorm worden gegeven.
Wat zijn de kosten? BATEN
Omschrijving Bestuurlijke samenwerking Samenwerking NOFA Samenwerking DanDon Totaal Baten
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
38.810 55.676 4.765 99.251
41.667 46.448 5.045 93.160
40.610 34.047 5.366 80.023
41.015 34.075 5.428 80.518
41.425 34.149 5.478 81.052
41.840 34.221 5.534 81.595
LASTEN
Omschrijving Bestuurlijke samenwerking Samenwerking NOFA Samenwerking DanDon Totaal Lasten
- 159 -
Recapitulatie programma 4 BATEN Rekening
Begroting
Begroting
Raming
Raming
Raming
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Bestuur interactieve beleidsvorming Klantgerichtheid Plaats en taak van de gemeente
9.151 0 296.230 0
97.910 0 333.932 0
0 0 325.795 0
0 0 325.795 0
0 0 325.795 0
0 0 325.795 0
Totaal Baten
305.381
431.842
325.795
325.795
325.795
325.795
Omschrijving
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Bestuur interactieve beleidsvorming Klantgerichtheid Plaats en taak van de gemeente
2.507.157 16.075 931.261 99.251
1.975.215 33.500 895.578 93.160
2.108.003 13.500 1.001.147 80.023
2.215.113 13.500 1.005.349 80.518
2.117.771 13.500 1.013.632 81.052
2.095.646 13.500 1.024.347 81.595
Totaal Lasten
3.553.744
2.997.453
3.202.673
3.314.480
3.225.955
3.215.088
Saldo baten en lasten
-3.248.363
-2.565.611
-2.876.878
-2.988.685
-2.900.160
-2.889.293
Omschrijving
LASTEN
Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves Toevoegingen Onttrekkingen
-82.493 583.226
-10.213 20.000
-5.209 95.560
-5.209 84.860
-5.209 0
-5.209 0
Saldo
500.733
9.787
90.351
79.651
-5.209
-5.209
-2.747.630
-2.555.824
-2.786.527
-2.909.034
-2.905.369
-2.894.502
Saldo na mutatie reserves
- 160 -
Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien Op grond van het besluit begroting en verantwoording worden de algemene dekkingsmiddelen in de gemeentelijke begroting apart zichtbaar gemaakt. De algemene dekkingsmiddelen bestaan uit : 1
Lokale heffingen: Dit zijn opbrengsten uit de gemeentelijke belastingen en heffingen en de daarmee samenhangende uitvoeringskosten voor de WOZ, de heffing en de invordering.
2
Algemene uitkeringen: Opbrengsten uit de algemene uitkering van het Rijk en de daarmee samenhangende uitvoeringskosten.
3
Verwachte opbrengst uit dividend van de Bank Nederlandse Gemeenten.
4
Saldo van de financieringsfunctie: Het verschil tussen de aan de exploitatie toegerekende rente van de investeringen en de werkelijk te verwachten rentekosten.
5
Saldo compensabele BTW: Het verschil tussen de te compenseren BTW en de BTW die daadwerkelijk door het Rijk wordt vergoed. Vanaf het jaar 2010 wordt alle compensabele BTW door het Rijk vergoed.
6
Overige algemene dekkingsmiddelen: Het gaat hierbij om de bespaarde rente over het eigen vermogen.
- 161 -
Onvoorzien Op grond van het besluit begroting en verantwoording worden de gereserveerde middelen voor structureel onvoorzien apart zichtbaar gemaakt in de begroting. In de begroting 2013 is een bedrag van € 50.000 opgenomen voor structureel onvoorzien. In de meerjarenbegroting zijn geen cumulatieve bedragen opgenomen voor structureel onvoorzien. Mutaties in de reserves Op grond van het besluit begroting en verantwoording worden de mutaties in de algemene- en bestemmingsreserves apart zichtbaar gemaakt in de begroting. De mutaties in de reserves die een relatie hebben met een specifiek programma zijn opgenomen onder het desbetreffende programma zodat per programma een resultaat voor en na bestemming zichtbaar is. Onder algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien vinden rentetoevoegingen plaats aan de algemene reserve en de reserve bouwgrondexploitatie. Begrotingsresultaat Het begrotingstekort voor bestemming - dat wil zeggen exclusief toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves- bedraagt € 780.000 Dit betekent dat de baten van de vier programma’s en het onderdeel algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien samen lager zijn dan de lasten van de programma’s en algemene dekkingsmiddelen. De begrote toevoegingen aan reserves van € 796.000 ten laste van de exploitatie leiden tot een nadeel. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om rentetoevoegingen aan een aantal bestemmingsreserves. Daarentegen is sprake van een bedrag van € 1.337.000 aan onttrekkingen aan de reserves ten bate van de exploitatie. Als gevolg van deze begrote mutaties in de reserves is per saldo voor het begrotingsjaar 2013 sprake van een nadelig exploitatiesaldo van € 238.000.
- 162 -
Recapitulatie Algemene dekkingmiddelen en onvoorzien BATEN Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsruimte Saldo compensabele btw/uitkering BCF Overige algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien
4.913.714 27.046.411 175.543 1.051.228 0 1.195.438 0
5.440.000 27.009.502 130.000 674.006 0 828.769 0
5.711.870 26.681.307 87.000 587.861 0 847.917 0
5.836.370 27.144.590 87.000 587.861 0 847.917 0
5.945.370 26.884.462 87.000 587.861 0 847.917 0
6.056.370 27.153.820 87.000 587.861 0 847.917 0
Totaal Baten
34.382.334
34.082.277
33.915.955
34.503.738
34.352.610
34.732.968
Rekening 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
Raming 2014
Raming 2015
Raming 2016
Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsruimte Saldo compensabele btw/uitkering BCF Overige algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien
490.221 6.854 13.486 0 -217.163 0 0
503.391 8.018 13.386 -100.000 0 483.439 50.000
528.896 8.996 13.467 -213.900 0 125.000 50.000
533.844 9.094 13.482 -100.000 0 250.000 50.000
538.206 9.181 13.494 -100.000 0 375.000 50.000
542.897 9.273 13.508 -100.000 0 375.000 50.000
Totaal Lasten
293.398
958.234
512.459
756.420
885.881
890.678
34.088.936
33.124.043
33.403.496
33.747.318
33.466.729
33.842.290
Omschrijving
LASTEN
Omschrijving
Saldo baten en lasten
Toevoegingen & onttrekkingen aan reserves Toevoegingen Onttrekkingen
-1.777.337 515.667
-333.164 251.829
-307.910 0
-307.910 0
-307.910 0
-307.910 0
Saldo
-1.261.670
-81.335
-307.910
-307.910
-307.910
-307.910
Saldo na mutatie reserves
32.827.266
33.042.708
33.095.586
33.439.408
33.158.819
33.534.380
- 163 -
- 164 -
Vaststellingsbesluit
- 165 -
- 166 -
Vaststellingsbesluit De raad der gemeente Dongeradeel; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 25 september 2012 gelet op artikel 191 van de Gemeentewet;
besluit:
vast te stellen de gemeentebegroting voor het jaar 2013 en de meerjarenraming voor de jaren 2014 tot en met 2016. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Dongeradeel gehouden op 1 november 2012.
griffier
voorzitter
- 167 -
