Profielschets voor de Raad van Toezicht van Stichting PVP 1.
Factoren die de profielschets bepalen
1.1. Rol van de raad van toezicht
Integraal toezicht houden op het beleid van de bestuurder en de algemene gang van zaken in de stichting door: - invulling te geven aan de goedkeuringsbevoegdheid ten aanzien van statutair bepaalde bestuursbeslissingen - het functioneren van de bestuurder en de stichting op wezenlijke punten kritisch te volgen - te interveniëren waar dat nodig is. Het bestuur met raad ter zijde staan door te klankborden, sparren, suggesties te doen et cetera. Tevens het eigen netwerk waar zinvol en in overleg met de bestuurder ten behoeve van PVP inzetten. Zorgen voor een adequate personele invulling van het bestuur van PVP. Daarbij hoort ook de rol als werkgever voor de zittende bestuurder (beoordelingsgesprekken, beloningsafspraken et cetera) Zorgen voor een adequate inrichting en een adequaat functioneren van de raad van toezicht zelf. Verantwoording afleggen in het openbare jaarverslag van de stichting over de inrichting en het functioneren van de raad van toezicht.
De eisen aan de raad van toezicht nemen toe. Belangrijke trends zijn: Actiever optreden richting het bestuur, zonder de rol van toezichthouder te verlaten. Meer aandacht voor de inbreng van en verantwoording aan stakeholders, zeker bij maatschappelijke ondernemingen zoals PVP. Zichtbaarder naar ‘buiten’ toe: richting medewerkers en externe parijen. 1.2. Aard van de organisatie van PVP
Is niet winstgericht. Is een maatschappelijke onderneming met een maatschappelijke taak, gefinancierd met publieke middelen. Heeft voorlopig een monopoliepositie. Het ontbreken van de tucht van de markt moet worden gecompenseerd door grote transparantie en het organiseren van inbreng van belanghebbenden. Biedt hoogwaardige diensten aan en heeft lobbyfunctie wat betreft cliëntenbelangen. Opereert in een gevoelig krachtenveld: kwetsbare en soms ook strijdlustige cliënten en cliëntenorganisaties, zorginstellingen en overheid; spanning tussen beperkende maatregelen die overheid en instellingen toepassen en de rechten van cliënten. Is van beperkte omvang. Is niet kapitaal-intensief. Is wel mens-intensief: hoogopgeleide professionals met een opleiding die uniek is voor de functie van PVP (een unieke combinatie van kennis over patiëntenrechten en de beleving van cliënten van hun rechtspositie).
1.3. Agenda van bestuur en raad van toezicht van PVP in komende jaren Realisatie van de gewenste situatie zoals omschreven in het missie/visiedocument, waaronder het volgende. Verder werken aan professionaliseren van de interne organisatie en bedrijfsvoering: - leiding geven op middenmanagement-niveau, - werken met meerjarenbeleidsplan en planning & control cyclus, - oog voor en inzicht in efficiency en ontwikkeling administratieve organisatie - resultaatgericht, - inzichtelijk en transparant. Systematisch en continu aan kwaliteitsverbetering werken - systemen voor kwaliteitsverbetering en –borging ontwikkelen en inzetten, - vormen van externe kwaliteitstoetsing. Opleiding voor pvp’en verder professionalisering en beslissen over de positionering van de opleiding (een vorm van verzelfstandiging?) Verstreken en systematiseren van externe relaties. - Op systematische wijze betrekken van belanghebbenden bij het maken van beleid. - Systematisch relatiebeheer met voor de PVP relevant samenwerkingspartners. Uitbreiding van het werkgebied naar andere sectoren in de zorg, en eventueel daarbuiten: aangepaste methoden voor dienstverlening nieuwe markten verkennen meer personeel, vooral pvp’en aantrekken kennis verbreden, ook in opleidingen zoeken naar (passende vorm van) financiering zoeken naar een passende organisatievorm voor de verschillende activiteiten Kortom: flinke groei van de organisatie, zonder verlies van kwaliteit. Specifiek voor de raad van toezicht: ontwikkelen van werkwijze die aansluit bij de nieuwe governance-eisen voor interne toezichthouders.
1
2. De profielschets voor de raad van toezicht als collectief1 De profielschets geldt voor de raad van toezicht als collectief. Sommige kenmerken hoeven slechts bij een of enkele toezichthouders aanwezig te zijn, andere bij alle toezichthouders. Een toezichthouder zal over verschillende kenmerken tegelijk beschikken, bijvoorbeeld: bestuurlijke ervaring (nr.1), met financiën in bestuursportefeuille (nr. 2) en ervaring als toezichthouder bij een andere organisatie (nr. 6)
Kennis en ervaring1
Profielkenmerken voor de raad van toezicht 1. Bestuurlijke/directie ervaring Als bestuurder/directeur verantwoordelijk (geweest) voor organisatie die groter en complexer is (geweest) dan PVP. Als bestuurder/directeur de nodige generalistische kennis en ervaring hebben opgebouwd met betrekking tot vele facetten van de organisatie: HRM, operations, communicatie, zakelijke contracten, kwaliteitszorg et cetera. Minimaal 1 lid met ervaring als bestuurder/directeur van een organisatie met professionals. 2. Bedrijfseconomische kennis Op strategisch niveau: betekenis van financiële cijfers voor de continuïteit en mogelijkheden van de onderneming Eisen van ‘good governance’ op financieel gebied: ‘in control’, omgaan met accountant et cetera. Vanuit die deskundigheid in staat om scherp toezicht te houden, onraad tijdig te zien en de bestuurder te adviseren. 3. Kennis van de zorgbranche Brede kennis van ontwikkelingen in de zorg Accent op psychiatrie, verstandelijke gehandicaptenzorg en/of psychogeriatrie Bij voorkeur 1 lid met een gedragswetenschappelijke achtergrond Bij voorkeur 1 lid dat het cliëntenperspectief kan inbrengen, bijv. als ondersteuner van cliëntenorganisatie, familielid van cliënt of cliënt zelf. Een lid afkomstig van een belangenorganisatie dient onafhankelijk van die organisatie te functioneren. 4. Juridische kennis Een lid met juridische kennis van aspecten die relevant zijn voor de dienstverlening van PVP, zoals medezeggenschap, patiëntenrecht, consumentenrecht et cetera. 5. Zakelijke onderneming - Ervaring met meer zakelijk ondernemen (kan, maar hoeft geen commerciële onderneming te zijn) Wenselijk zijn: marktdenken, klantgericht denken, zakelijke bedrijfsvoering, ondernemerschap.
Beoogde aanwezigheid in rvt min. 2 leden2
ca. 2 leden
Ca. 2 leden
1 lid
1 lid
1
Iedereen heeft de nodige basiskennis of maakt zich die eigen, op de gespecificeerde kennisgebieden. Uitgaande van een 5-hoofdige rvt 3 Uitgaande van een 5-hoofdige rvt. Daarnaast wordt de inbreng van het cliëntenperspectief buiten de RvT en breder georganiseerd via een of meer cliëntenpanels of anderszins. De RvT wordt periodiek geïnformeerd over de uitkomsten van de bespreking met deze cliëntengroep(en). 2
2
3
6.
Ervaring als lid rvt/rvc en kennis van ‘good governance’ - Gaat dus niet alleen om het hebben bekleed van de functie van interne toezichthouder, maar ook om het op de hoogte zijn huidige denkbeelden en praktijk betreffende ‘good governance’
Vaardigheden en persoonlijkheid
7. Doel en uitgezette koers van PVP kunnen onderschrijven Het gaat in eerste instantie om het kunnen onderschrijven van de statutaire doelstelling Het gaat verder om het kunnen onderschrijven van de fingerende koers van PVP bij aantreden van het betreffende lid Affiniteit hebben/kunnen ontwikkelen met de maatschappelijke functie van PVP 8. Snel overzicht en inzicht verwerven - Snel gevoel ontwikkelen voor wat wezenlijk is om functioneren van organisatie te kunnen beoordelen. - Met relatief beperkte, maar scherp geselecteerde informatie zich een goed beeld en oordeel van het functioneren van organisatie kunnen vormen. Complexe situaties vanuit verschillende invalshoeken kunnen beoordelen. Dat vraagt om een analytisch vermogen en om ervaring met dit soort situaties en vraagstukken 9. Strategisch denken Vooruit kijken: kansen en bedreigingen en (on)mogelijkheden PVP zien Gericht op continuïteit en maatschappelijke doelstellingen 10. Pro-actief kritisch Niet alleen afwachten en reageren op de inbreng van bestuurder of collega-toezichthouders, maar ook zelf initiatief nemen en onderwerpen en invalshoeken entameren. Kritisch kunnen en durven zijn; tegenstellingen niet uit de weg gaan. Dat alles op constructieve wijze 11. Werken in teamverband - In het collectief de eigen bijdrage inbrengen: ruimte nemen en eigen bijdrage goed verwoorden. - Andersom gebruik weten te maken van de inbreng van anderen: ruimte geven, luisteren en andere invalshoeken en argumenten open mee kunnen wegen in eigen oordeelsvorming. Naast het nemen van eigen individuele verantwoordelijkheid, ook de attitude van ‘samen uit - samen thuis’ - voor zover mogelijk. 12. Ondernemende attitude - Kansen en mogelijkheden zien, met oog voor haalbaarheid. - Voortvarend hierover kunnen beslissen 13. In staat tot kritische (zelf)reflectie - Als lid de eigen bijdrage als toezichthouder kritisch beoordelen en op basis daarvan zo nodig bijstellen - Vanuit het beself dat er niemand is die de raad van toezicht kritisch evalueert en corrigeert.
min. 1 lid
alle
alle
bijna alle
alle
alle
deel van rvt
alle
3
Overige
14. Onafhankelijk en onbevangen kunnen opereren Zie RvT-reglement (art.7) voor wie in elk geval geen lid kunnen - Zie RvT-reglement (art. 7) voor eisen aan leden afkomstig van instellingen waar pvp’en werken of van patiëntenorganisaties.
alle
15. Beschikken over relevant netwerk Over een actief netwerk beschikken op relevante terreinen, waaronder: zorgaanbieder, cliëntenorganisaties en centrale overheid.
een deel
16. Beschikbaarheid - Voldoende tijd willen en kunnen maken, niet alleen voor reguliere vergaderingen maar ook andere noodzakelijke activiteiten en zich eigen maken van relevante informatie. 17. Diversiteit wordt nagestreefd, rekening houdend alle andere genoemde eisen Enige spreiding van leeftijdsgroepen (tussen circa 30 en 75, met accent op 45 tot 65) Aanwezigheid van mannen en vrouwen; Aanwezigheid van autochtonen en allochtonen; Diversiteit qua ‘temperament’ en invalshoeken
Aanvullende eisen voor de voorzitter
alle
goed verdeeld
Initiatieven nemen en daarbij de band met de raad van toezicht niet verliezen. Sturing kunnen geven aan oordeels- en besluitvorming in de raad van toezicht als team. Kunnen zorgen voor een vruchtbare cultuur in de raad van toezicht en tussen de raad van toezicht en de bestuurder. Een adequate relatie met de bestuurder kunnen onderhouden: klankbord kunnen zijn, partner kunnen zijn als het gaat om de voorbereiding van de raad van toezicht vergaderingen en tegelijk kritisch kunnen blijven. Als crisismanager kunnen optreden in situaties waarin een actieve rol van de raad van toezicht gevraagd is: doordacht, daadkrachtig en communicatief sterk. Gezag hebben bij de raad van toezicht en de bestuurder. Vertrouwen hebben van de toezichthouders en de bestuurder. Kortom: leiding kunnen geven
De profielschets is leidend voor de samenstelling van de raad van toezicht. In de praktijk kan het voorkomen dat niet alle profielkenmerken 100% worden gedekt en dat er kandidaten zijn die (ook) andere voor PVP waardevolle inbreng leveren. De profielschets is geen Wet van Meden en Perzen; het is een richtinggevend kader.
4
4. Omvang De De
raad van toezicht is zo klein als mogelijk: om een sterk en doortastend team te vormen appèl op de aanwezigheid en inzet van iedereen te doen kosten niet onnodige hoog te laten zijn. raad van toezicht is zo groot als nodig: om de profielschets te dekken om bij afwezigheid van één lid nog het nodige volume te hebben; overigens geldt dat afwezigheid een uitzondering hoort te zijn (zie ook criterium 16)
Bij een optimale bijdrage van elk lid aan de profielvereisten, is een omvang van 5 leden mogelijk. Een omvang van 3 leden kan in de toekomst tot de mogelijkheid horen. Dat stelt hogere eisen aan de match van de leden met het profiel en aan het functioneren als team. Dat stelt ook hogere eisen aan de inbreng van de diversiteit van invalshoeken door een regelmatig contact van de bestuurder met belanghebbenden en de terugkoppeling van de uitkomsten van het contact aan de rvt.
29 januari 2008
5
