Professionaliseringsaanbod Pabo

Professionaliseringsaanbod Pabo 2009 - 2010

Professionaliseringsaanbod Pabo 2009 - 2010

Inhoud Inleiding



Post-HBO opleidingen Post-HBO opleidingen, voorwoord

7

Coach en opleider in de school voor primair / voortgezet onderwijs / Pabo

8

Leergang vakbekwame leerkracht bewegingsonderwijs basisonderwijs

10

Leraar onderwijskansen

10

Middenmanager primair onderwijs (Post-HBO)

18

Muziekcoördinator

11

Rekenencoördinator

12

Schoolleider primair onderwijs

18

Schoolleider primair onderwijs zij-instroom

19

Taalcoördinator

13

Techniekcoördinator

13



Managementopleidingen Managementopleidingen, voorwoord

Schoolleider primair onderwijs (Post-HBO)

Schoolleider primair Onderwijs zij-instroom (Post-HBO)



18 18

19

Aandacht voor de vakspecialist Bewegingsonderwijs kleuters

23

Gedrags- en werkhoudingproblemen

23

Help, ik heb een moeilijk klas! Hoe ga ik daar mee om?

24

Klassenmanagement

24

Lesgeven aan groep 7/8

25

Lesgeven aan kleuters

25

Stimulering motorische ontwikkeling van het jonge kind

26

Studiedagen voor onderwijsassistenten

26

Techniek- en wetenschapsaanbod

27

Theater improvisatie in de klas

28

Zelfstandige leerkrachten; zelfstandige leerlingen

29



2

17

Middenmanager primair onderwijs (Post-HBO)

Aandacht voor de leraar Communiceren met ouders: Gesprekstechnieken

33

NLP voor leerkrachten

33

Opfriscursus herintreders

34

Opfriscursus rekenen/wiskunde

34

Opfriscursus taalonderwijs

35

Professioneel communiceren met emotionele ouders

35

Starterstraining ‘Goed van start’

36

Time management

36

Training effectief leiderschap

37

Zelfmanagement voor leerkrachten

38

Professionaliseringsgids PABO 2009 - 2010

www.dehaagsehogeschool.nl/post-hbo/nascholing-pabo



Aandacht voor het kind Samenwerking met het seminarium voor orthopedagogiek, voorwoord

41

Master special educational needs (SEN):

- Gedragsproblemen

43

- Onderwijsleerproblemen

44

- Jonge kinderen

46

- Leidinggeven en begeleiden

47

Bouwstenen master special educational needs (SEN)

51



Aandacht voor de schoolorganisatie Aan de slag met creatieve en innoverende werkvormen

55

Effectieve teamtrajecten in de school

55

Gesprekken met ouders en kinderen

56

Instructie geven, het lijkt niet zo moeilijk!

56

Medezeggenschap in het basisonderwijs

57

Ontwikkelingslijn leren ‘leren’

57

Optimaliseer de samenwerking binnen het team

58

Sociale vaardigheden en groepsdynamica in de klas

58

Verbeter de teambespreking

59

Visievorming en verbetertrajecten

59

Zelfstandig werken

60



Montessori onderwijs Montessori-opleidingen, voorwoord

63

Tweejarige omscholingscursus voor het montessori diploma voor het basisonderwijs

64

Montessori praktijkbegeleiding

67

Montessori opfriscursussen

68

Montessori nascholing en ondersteuning op maat

69



Assessment-centre Assessment zij-instroom basisonderwijs

73

Assessment (zittend en nieuw) personeel

73

Inschrijfformulier

www.dehaagsehogeschool.nl

De Haagse Hogeschool

3

Inleiding

De Pabo van De Haagse Hogeschool heeft de ambitie om naast het opleiden van startbekwame leraren een bijdrage te leveren aan de verdere professionalisering van in de praktijk werkzame leraren. De Pabo van De Haagse Hogeschool biedt ook dit jaar weer een professioneringsaanbod dat verband houdt met de dagelijkse praktijk. Het aanbod in deze nascholingsgids bevat cursussen die zich richten op de individuele leerkracht en op teams.

Afmelding Indien u zich voor een cursus hebt ingeschreven en bij nader inzien de cursus niet wilt volgen, dient u zich schriftelijk af te melden. Bij afmelding gelden de volgende regels: • Als u meer dan zes weken voor aanvang van de cursus afzegt, wordt € 25,-- administratiekosten in rekening gebracht; • Tussen zes en vier weken voor aanvang van de cursus wordt 1/3 deel van de cursuskosten in rekening gebracht; • Bij afzegging vier of minder weken voor de cursus brengen wij de totale cursuskosten in rekening.

Certificaten Een cursus met een omvang van 20 of meer studiebelastingsuren geeft recht op een certificaat. Daarbij geldt wel als regel, dat u minimaal 80% van de cursus heeft gevolgd. Voor cursussen van minder dan 20 studiebelastingsuren wordt een verklaring afgegeven.

Meer informatie Indien u meer informatie wilt over een in deze gids aangeboden cursus, een te organiseren studiedag of een teamcursus, dan kunt u contact opnemen met: De Haagse Hogeschool Afdeling Pedagogische Academie voor Basisonderwijs (Pabo) T.a.v. Afdeling nascholing

Scholing op maat

Postbus 13336

Teams hebben verschillende behoeften aan scholing. Met scholing op

Johanna Westerdijkplein 75

maat wordt bedoeld het werken rond een bepaald onderwerp, verbonden

2501 EH Den Haag

aan een specifieke scholingsvraag en afgestemd op het team of een deel van het team. Deze scholing kan indien gewenst binnen de schoollocatie

Coördinator nascholing

plaatsvinden. Het aantal bijeenkomsten van een cursus kan verschillen.

Hans de Looze

De cursus kan zowel onder als na schooltijd worden georganiseerd.

Telefoon: 06 - 28 91 11 56

Ook is het mogelijk ondersteuning bij studiedagen en werkbijeenkomsten

Fax:

070 - 445 86 35

rondom een bepaald thema te krijgen. Hierbij gaat het vooral om verdie-

E-mail:

[email protected]

ping in een door de school gekozen onderwerp of rondom een bepaald thema. Veel van de in deze gids vermelde cursussen kunnen ook als een

Tenslotte

teamcursus worden aangevraagd.

Ik hoop en vertrouw erop, dat onze cursussen een bijdrage zullen leveren aan een vergroting van de professionaliteit en het werkplezier van vele

Samenwerking

leerkrachten.

De Pabo werkt bij de ontwikkeling en uitvoering van scholingsactiviteiten samen met een aantal instellingen die specifieke expertise hebben.

Namens alle medewerkers van de Pabo van De Haagse Hogeschool wens

De ontwikkeling en uitvoering van scholingsactiviteiten (individueel of op

ik iedereen inspirerende cursussen toe!

maat) kunnen in samenwerking met die instellingen worden aangeboden. Ook zullen wij indien mogelijk gebruikmaken van de expertise van in het basis- of speciaal onderwijs werkzame collega’s.

Inschrijving Per cursus is soms een uiterste inschrijfdatum aangegeven. Wij verzoeken u zich aan deze datum te houden. Tijdig inschrijven betekent, dat wij alle cursisten ruim voor aanvang van een cursus kunnen melden of een cursus wel of niet doorgaat. Nadat u zich met behulp van het inschrijfformulier heeft aangemeld, krijgt u een bewijs van inschrijving. Definitief bericht of de cursus doorgaat, ontvangt u zo spoedig mogelijk, in ieder geval uiterlijk vier weken voor aanvang van de cursus. Een cursus gaat door, wanneer het vereiste minimum aantal deelnemers is bereikt. Het kan ook zijn, dat er voor een cursus meer belangstellenden dan beschikbare plaatsen zijn. In dat geval wordt er geplaatst in volgorde van binnenkomst. Daarnaast wordt de mogelijkheid bekeken tot het vormen

Frans Bolsius,

van een tweede cursusgroep. Bij doorgaan van de cursus ontvangt u in-

Directeur Pedagogische Academie voor Basisonderwijs van De Haagse

formatie over lokaliteit en tijd.

Hogeschool.

U wordt verzocht de cursusbijdrage voor aanvang van de cursus te voldoen. Dit kan geschieden met de aan u toegezonden acceptgiro-kaart.


April / Mei 2009


5



Post-HBO opleidingen

Postinitiële opleidingen

Een landelijk stelsel van postinitiële opleidingen Om de kwaliteit van postinitiële opleidingen te borgen en om elke postinitiële opleiding een herkenbare plaats te geven hebben de gezamenlijke lerarenopleidingen deze opleidingen ondergebracht in een landelijk stelsel.

Voorwoord

Postinitiële opleidingen voor het basisonderwijs worden voortaan voorzien van een kwaliteitskeurmerk. Gediplomeerden worden opgenomen in landelijk register.

In het landelijk stelsel postinitiële opleidingen worden alle opleidingen voor een specifieke taak of functie (met een eigen taak- of functieprofiel) ondergebracht. Ook postinitiële opleidingen voor groepsleraren met een specifiek eindniveau zullen worden opgenomen in het landelijk stelsel. Om ongeacht de plaats waar een opleiding wordt gevolgd of ongeacht het opleidingsinstituut dat een opleiding verzorgt dezelfde kwaliteit te kunnen bieden, is ten behoeve van het landelijk stelsel van postinitiële opleidingen een systeem van kwaliteitszorg ontwikkeld. In dit systeem geven externe, onafhankelijke beoordelaars aan of een opleiding voldoet aan de vooraf vastgestelde kwaliteitsnormen en wordt

Het scholenveld is volop in ontwikkeling. Er ontstaan nieuwe functies en taken in de school. Leraren en directeuren moeten zich voortdurend blijven professionaliseren om onderwijs te kunnen verzorgen dat voldoet aan de eisen van deze tijd. De lerarenopleidingen voor het basisonderwijs hebben op dit terrein een belangrijke verantwoordelijkheid. Zij leiden niet alleen studenten op tot startbekwame leraren, maar verzorgen ook vervolgopleidingen voor leraren en diverse andere functies in het onderwijs.

ook de kwaliteit van de uitvoering getoetst. De kwaliteitsbewaking is in handen gelegd van de Stichting Post Hoger Beroepsonderwijs Nederland. Dit is een landelijke dienstverlenende organisatie op het gebied van PostHBO. De stichting is ontstaan op initiatief van de HBO-instellingen die behoefte hadden aan een onafhankelijke toets van de kwaliteit van hun Post-HBO activiteiten. De kwaliteitseisen die de Stichting Post-HBO stelt, zijn zowel inhoudelijk als procedureel van aard. Zowel de opleidingsinhouden als de uitvoering worden op hun kwaliteit gemeten. Er zijn drie Registers: • Postinitiële opleidingen die onderdeel uitmaken van het landelijk stelsel worden opgenomen in een landelijk register postinitiële opleidingen; • Opleidingsinstituten die voldoen aan de kwaliteitseisen om een registeropleiding uit het stelsel te mogen uitvoeren, worden opgenomen in een register van gecertificeerde opleidingsinstituten; • Deelnemers die een registeropleiding met succes hebben afgesloten worden opgenomen in een landelijk register van postinitieel opgeleiden voor het primair onderwijs. Op basis van de heldere profielen die ten grondslag liggen aan de opleidingen uit het stelsel en op basis van de toetsbare behaalde kwaliteit door de deelnemers zal het stelsel postinitiële opleidingen een rol kunnen gaan spelen bij het voeren van integraal personeelsbeleid in het primair onderwijs. Werkgevers kunnen deze registeropleidingen gebruiken bij de carrièreplanning van hun personeel en daarmee vormgeven aan zaken als functiedifferentiatie.

Informatie Het stelsel van postinitiële registeropleidingen voor het primair onderwijs is een initiatief van de opleidingen voor leraar primair onderwijs, verenigd in het Landelijk Overleg lerarenopleidingen voor het basisonderwijs (LOBO) en het Landelijk Platform Nascholing voor het Primair Onderwijs (LPNPO). Ten behoeve van de kwaliteitszorg participeert de Stichting Post-HBO in dit initiatief.



7

Coach en opleider in de school

Praktijk- Het geleerde afstemmen op ieders coachingsprak-

voor primair / voortgezet onderwijs / pabo

toepassingen- tijk en opleiden in de school. Er wordt gewerkt met cases en ervaringen uit ieders praktijk. 6 Woensdagmiddagen.

Daarnaast zullen de volgende werkvormen toegepast worden:

Inleiding

Intervisie In groepen van 5 totaal 5 bijeenkomsten deels be-

Start in november en april!

geleid.

Coaching is een niet meer weg te denken begeleidingsvorm die zowel in-

Coaching over In een maatjesproject door oud-deelnemers.

dividueel als in groeps- en teamverband zijn nut heeft bewezen in de

Coaching Dit kan tegen betaling ook uitgevoerd worden door

school, bij de begeleiding van de stagiaire, LIO’er, mentor, de startende leerkracht en de ervaren leerkracht.

de trainer/coach. Workshops Enkele keren per jaar zal er een aanbod gedaan

Onder coachen verstaan we het begeleiden van stagiaires en leerkrach-

worden. Hiervoor wordt een vergoeding gevraagd.

ten in hun professionele en persoonlijke ontwikkeling zodat zij komen tot een zo groot mogelijke zelfsturing en professionaliteit.

Opzet programma in clusters:

Dit traject maakt je deskundig als coach en als opleider in de school.

1: De basis van het coachen:

We verwachten van de deelnemers dat zij actief zijn of worden in het coa-

• kennismaking;

chen en begeleiden in enkele coachingspraktijken binnen de school.

• introductie;

De opleiding certificeert de deelnemers als coach en opleider in de

• basishouding van de coach;

school.

• logische niveau’s (model); • vooronderstellingen;

Het leren van kennis, houding en vaardigheden voor de aankomend coach

• 10 vragenoefening;

staat centraal. Op veel momenten wordt er gewerkt en geoefend in kleine

• 0-meting en leervragen;

groepen. In een veilige effectieve leeromgeving zullen werkvormen en

• de rol van coach in de school;

technieken die bij coaching van belang zijn, al doende worden geleerd.

• leerorganisatie: afspraken, data, logboek, portfolio, eigen praktijk,

Het werken met een grote variëteit aan ervaringen uit verschillende schoolculturen maakt de opleiding breed en zorgt er ook voor dat de nieuw opgeleide coach/opleider in de school op verschillende vlakken inzetbaar is.

literatuur; • begeleidingsvormen; • persoonlijk leiderschap. 2: Coaching en leerprocessen: • leerstijlen/verschillende soorten leren;

Doelgroep

• reflectiecirkel Korthagen;

Ervaren leraren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en Pabo die zicht

• feedback;

hebben op onderwijsvernieuwing, competentie-ontwikkeling en opleiden

• 7 competenties wet BIO, actualiteit;

in de school. Ook IB-ers, bouwcoördinatoren en directieleden nemen deel

• opleiden in de school;

aan dit coachprogramma.

• van leervraag naar leer- of coachingsdoel;

Deelnemers onderscheiden zich of willen zich onderscheiden in de bege-

• gespreksvormen, het voorgesprek;

leiding en coaching en zien dit als een carrièrestap of een verdieping van

• soorten vragen;

al gestarte praktijkervaring. Van deelnemers wordt verwacht dat ze rui-

• coachtechnieken;

me ervaring in het onderwijs hebben en gewend aan communicatiepro-

• ontwikkelingsgericht coachen;

cessen binnen de school.

• start intervisie. 3: NLP en coaching:

Opzet programma

• essenties van NLP;

In verband met de intensieve karakter van de opleiding zijn de bijeenkom-

• wereldmodel;

sten ongeveer een keer per twee tot drie weken. In de tussenliggende we-

• rapport;

ken kan er geoefend worden in de eigen coachings-praktijk en kunnen de

• zintuiglijke waarneming;

intervisiebijeenkomsten plaatsvinden.

• chunking;

Het programma wordt opgebouwd uit 6 clusters, totaal 18 dagdelen. Elke

• metamodel en miltonmodel;

cluster bestaat uit drie dagdelen. Daarnaast zijn zowel intervisie als coa-

• specifiek en onspecifiek taalgebruik;

ching over coaching aparte onderdelen van deze Post-HBO. Het program-

• kaderen en herkaderen;

ma wordt afgesloten met een portfoliogesprek. Elk cluster bestaat uit een studiedag en een middagbijeenkomst. Totaal

• milestones en hulpbronnen. 4: Socialisatie en veranderingsmodellen:

drie dagdelen in de onderstaande vormen:

• overtuigingen en weerstanden (RET);

Hoorcolleges -

Theorie, methodiek en modellen.

• transactionele analyse;

Plenair, 6 vrijdagochtenden van de studiedagen.

• geweldloze communicatie;

Werkcolleges - Trainers en assistenten werken met kleine groepen aan het eigen maken van vaardigheden.

• kernreflectie; • veranderkunde.

6 Vrijdagmiddagen van de studiedagen.

8






Kosten

5: Coachingsvormen en toepassingen: • ontwikkelingsgericht coachen;

€ 1.995,--- incl. reader.

• oplossingsgericht coachen;

Lunches op de studiedagen inbegrepen.

• provocatief coachen;

Plaats De Haagse Hogeschool.

• denkmodellen en werkmodellen; • presentaties van theorie en praktijk;

Start en omvang Start: 6 november 2009.

6: Coachen in de organisatie: • contracten (IPB);

De woensdagmiddagen zijn gepland op 25 november 2009, 6 januari,

• taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden;

10 februari, 24 maart, 21 april en 12 mei 2010 steeds van 14.00 uur tot

• lerende organisatie en teamcoaching;

17.00 uur.

• burn-out en reïntegratie;

De studiedagen zijn op vrijdagen van 9.00 uur tot 16.00 uur (incl.

• interne coach, bovenschoolse coach;

lunch) op 6 november, 11 december 2009, 22 januari, 12 maart, en 9

• de coachingspraktijk;

april en 21 mei 2010.

• opleider in de school.

Afstuderen is in juni op een nader af te spreken woensdagmiddag. Datum start april: 2 april 2010.

Workshops 1. Morele dilemma’s, de normatieve professionaliteit. 2. Diversiteit en interculturele communicatie.

Literatuur Aanbevolen boeken (niet verplicht om te kopen)

De workshops vinden plaats in maart en mei. Onderwerpen zijn niet

• De Tao van het coachen Max Landsberg Ac. Serv. Schoonhoven 1998 ISBN 90 5261 255 2;

definitief.

• Coaching in het primair onderwijs Yvonne Visser CPS 1998 ISBN 90

Werken met cases uit de eigen coachingspraktijk. Het werken met cases kan betrekking hebben op de persoonlijke en de professionele ontwikkeling van de deelnemer, op lesbezoek, op collegiale consultatie en op specifieke taken zoals het begeleiden van zij-instromers, starters en problematiek bij collega’s. Verder kunnen thema’s als conflicten, crises, jobstress, burnout en loopbaanbegeleiding aan bod komen. Er wordt ook geleerd cases te beschrijven.

6508 426 6; • De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ van Stephan Covey. Bussines Bibliotheek; • Coachen op competentie-ontwikkeling, Marijke Lingsma e.a. Nelissen ISBN 9024414776; • De excellente leerkracht, Ton Langelaan e.a., Nelissen Soest ISBN 97890244; • Ontwikkelingsgericht coachen, een hefboom voor zelfsturing,

Toetsing.

R.vanDamme. Nelissen, 2e druk ISBN10: 9024416302;

De opleiding wordt afgesloten met een gesprek over het portfolio. In het protfolio zijn opgenomen:

• Tools voor de coach, oefeningen ter ondersteuning van het coachingsgesprek, J. Hendriksen. Nelissen ISB 9789024417780;

• Verslagen van uitgevoerde coachingstrajecten; • Aangetoonde progressie in het leerproces;

Deelnemers ontvangen een uitgebreide reader met programma,

• Een verslag van verworven kennis;

inhoud, artikelen en literatuurlijst.

• Logboek en reflecties over je ontwikkeling tot coach; • Je eigen visie op coachen;

Opleider Pim Barendse, heeft ervaring in basisonderwijs, speciaal

• Een beschrijving van je taken, verantwoordelijkheden en bevoegdhe-

onderwijs, educatie en is docent HBO in Sociale Professies en Pabonascholing, supervisor en coach. Regelmatig verzorgt hij coaching en

den;

team- en veranderingstrajecten in onderwijs en bedrijven.

• Een persoonlijk toekomstprofiel.

Hanneke van der Goot, personal coach, trainer en supervisor met een Na te hebben voldaan aan de criteria ontvang je het certificaat: ‘Post-

brede ervaring in het basisonderwijs. Verzorgt trainingen en teamcoa-

HBO coach en opleider in de school’.

ching in basis- en voortgezet onderwijs. Hans van Setten, Sportcoach, coach voor HRO-Pabo, oud-deelnemer

Studiebelasting

van de PostHBO.

6 woensdagmiddagen van 3 uur

18 uur

6 studiedagen van 7 uur

42 uur

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via

Studietijd/leestijd en afronding

60 uur

www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Portfolio

40 uur

Uiterste datum 1 oktober 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van

Eigen coachingsactiviteiten tenminste

50 uur

binnenkomst.

Intervisie

15 uur

Coaching over coaching

15 uur

Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen

-------- +

worden met:

Totaal

240 uur

Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]



9

Leergang vakbekwame leerkracht bewegingsonderwijs primair onderwijs

Kosten Leergang Per blok: € 825,-Hele leergang: € 3.300,-Aan kandidaten wordt geadviseerd voor het financieren van de leergang contact op te nemen met de schoolleiding en het schoolbestuur.

Plaats De Haagse Hogeschool HALO en incidenteel op de PABO. Start en omvang De hele leergang omvat 24 studiepunten voor 3

Inleiding

blokken. Dit staat voor 672 studiebelastingsuren (sbu). Per blok is dat

Deze post HBO opleiding is vanaf cursusjaar 2009 – 2010 aangepast. De

224 sbu. Daarvan zullen ongeveer 55 uren besteed worden aan lessen

opleiding is ingekort en bevat 3 blokken.

op De Haagse Hogeschool. De rest omvat zelfstudie en stageactivitei-

Sinds 1 augustus 2001 is de nieuwe bevoegdheidsregeling voor bewegings-

ten.

onderwijs in het primair onderwijs van toepassing. De bevoegdheid tot

De hele leergang wordt in een tijdsbestek van twee jaar aangeboden.

het geven van onderwijs in de zintuiglijke en lichamelijke oefening door

Het volgen van de leergang vergt een stevige inzet van de cursist.

groepsleerkrachten beperkt zich voortaan tot leerlingen van de eerste

Vaste lesavond: dinsdagavond: 18.30 uur – 22.00 uur.

twee leerjaren van het basisonderwijs en tot groepen met leerlingen tot 7 jaar in het speciaal onderwijs. Alle overige lessen (groep 3 t/m/ 8) moe-

Blok 1: De leergang start met Blok 1 in september 2009.

ten voortaan gegeven worden door vakbekwame leerkrachten.

Blok 2: Blok 2 start in januari 2010.

Deze regeling geldt voor alle afgestudeerden die vanaf 1 augustus 2001 aan de opleiding tot leraar basisonderwijs gestart zijn.

Boeken

De wetgever heeft met deze maatregel de bedoeling de kwaliteit van het

Basisdocument Bewegingsonderwijs.

ISBN 90 72335 36 8

€ 53,--

bewegingsonderwijs in de basisschool te verbeteren.

Perspectieven op bewegen -stelpost-

ISBN 90 81009 11 7

€ 50,--

Groepsleerkrachten kunnen door middel van de Leergang vakbekwame

Eventuele andere literatuur -stelpost-

leerkracht bewegingsonderwijs basisonderwijs de bevoegdheid tot het ge-

Reader (voor rekening opleiding)

€ 50,--

ven van bewegingsonderwijs op de hele basisschool verwerven.

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via De Pabo van De Haagse Hogeschool heeft ervoor gekozen het streven


naar kwaliteit als leidraad te nemen bij de uitwerking van een leergang.

Uiterste inschrijfdata:

Daartoe heeft de Pabo contact gezocht met de Halo, eveneens een oplei-

Blok 1: 1 juli 2009.

ding van De Haagse Hogeschool. Zowel van de kennis als van de accom-

Blok 2: 1 december 2009.

modaties van beide instituten zal gebruik gemaakt worden. De leergang

Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst.

wordt door beide instituten ontwikkeld conform de landelijke eisen. Dat zal o.a. inhouden dat:


• Voldoende contacturen worden ingezet;

worden met:

• Veel aandacht wordt besteed aan stage.

Wendy Stam Pabo, t: 070 – 445 85 73, e: [email protected] Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

Doel De opleiding heeft als doel leerkrachten uit de basisschool te scholen voor de taak van leerkracht bewegingsonderwijs in de eigen school. Door een van de teamleden deze taak te laten vervullen -en de opleiding te laten volgen- wordt beoogd de kwaliteit van het bewegingsonderwijs op de

Leraar onderwijskansen

school te verbeteren en te vernieuwen.

Doelgroep

Inleiding

De opleiding is vooral bedoeld voor afgestudeerden met de beperkte be-

Onderwijs is voornamelijk mensenwerk en onderwijs vraagt om mensen

voegdheid (zij die slechts bewegingsonderwijs mogen verzorgen voor: de

met specifieke competenties en een speciale inzet. Voor Nederlandse of al-

eerste twee leerjaren van het basisonderwijs en/of de groepen bestemd

lochtone kinderen die weinig kansen krijgen, is juist de persoon die voor de

voor leerlingen tot 7 jaar in het speciaal onderwijs). Afgestudeerden die

klas staat van doorslaggevend belang. Ze zijn met velen, bijna 200.000 al-

binnen de opleiding cursusblokken als minor hebben voltooid, kunnen op

leen al in het basisonderwijs. Hun ouders zijn laag opgeleid. Ze hebben

vertoon van hun certificaat instappen in het daarop volgende blok.

leerachterstand met rekenen, op het gebied van sociale competenties, maar bovenal met taal. Het gaat het hier niet primair over leerlingen op

10

Inhoud

zwarte scholen, maar ook over autochtone achterstandsleerlingen.

De leergang bestaat uit drie blokken en daaraan gekoppelde praktijk:

Het Sociaal en cultureel planbureau heeft deze ‘1.25-leerlingen’ tot ver-

Blok 1: Aanbieden van activiteiten;

geten groep gedoopt.

Blok 2: Begeleiding en leerhulp;

De leerkracht kan met zijn kennis en vaardigheden sturing geven aan het

Blok 3: Vakspecialisme/maatwerk.

proces dat moet leiden tot betere onderwijskansen.

Stage: In principe op de eigen school.

Daarom is er een Post-HBO opleiding onderwijskansen voor leerkrachten






die de kansen van kinderen willen vergroten door elke kans, ook de klein-

Duur De opleiding omvat zeventien bijeenkomsten en met zelfstu-

ste, te zien en te benutten.

die en opdrachten bedraagt de studieduur tweehonderd uur.

Die voelen dat er meer uit de kinderen te halen moet zijn Die daarvoor kritisch willen kijken naar hun eigen aanpak en die van hun

Kosten € 2.400,-- per persoon.

collega’s en open staan voor verbeteringen.

Voor leraren onderwijskansenscholen is wellicht een gemeentelijke subsidie mogelijk.

De onderwijskansenleerkracht heeft behalve de basiskennis vanuit de initiële opleiding nog extra competenties op het gebied van de taal (NT1 en


NT2), rekenen en wiskunde. Deze leerkracht weet:

Start en omvang Eind september 2009.

• Hoe hij het sociale gedrag van zijn kinderen verder kan ontwikkelen;

17 Bijeenkomsten van drie uur.

• Alles uit de kinderen te halen doordat hij op een positieve manier inspeelt op hun eigen leerstijl en achtergronden; • Kinderen van verschillend niveau te stimuleren vanuit hoge realistische verwachtingen stimuleren op weg naar de eindtermen van het

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. Uiterste inschrijfdatum 15 september 2009.

primair onderwijs; • Een groep met verschillende niveaus optimaal te managen.

Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met:

Doel


In deze duaal ingerichte opleiding gaan werken en leren gelijk op. Naast de

Zie ook : www.paboweb.nl

opleidingsbijeenkomsten, diverse praktijkopdrachten en zelfstudie is er in de opleiding veel aandacht voor het uitwisselen van ervaringen en intervisie.

Doelgroep Leerkrachten basisonderwijs, speciaal basisonderwijs (SBO) en speciaal

Muziekcoördinator

onderwijs (SO) uit onder-, midden- en bovenbouw, intern begeleiders en directieleden. De opleiding wordt bij voorkeur voor een of meerdere scholen op aanvraag aangeboden. Wanneer er per school meer mensen deel-

Algemeen

nemen, is het meeste resultaat op schoolniveau te verwachten.

Er is een grote vraag naar leraren basisonderwijs die gespecialiseerd zijn

Maatwerk is altijd uitgangspunt voor een team van beginnende en erva-

in het vak muziek en zo kunnen bijdragen aan de verbetering van het cul-

ren leerkrachten.

turele klimaat in de school. Er is behoefte aan breed inzetbare vakspecialisten muziek die ook als begeleider van collega’s in andere klassen bij-

Inhoud

zondere taken kunnen verrichten.

De inhoud van de opleiding bestaat uit:

Speciale subsidies en regels voor de versterking van de cultuureducatie ge-

• Voor- en vroegschoolse educatie (VVE);

ven basisscholen de laatste jaren steeds meer ruimte. Ze kunnen daardoor

• Hoe bereik je dat jonge kinderen hun taalachterstand snel inlopen?;

beter inspelen op de behoefte van de kinderen, de mogelijkheden van het

• Taalleeromgeving in onder-, midden- en bovenbouw;

team en de wens van de ouders naar meer en beter muziekonderwijs. Zo

• Wat zijn de leerkrachtcompetenties voor interactief onderwijs?;

blijken veel scholen in staat zich te profileren als muziekbasisschool of

• Burgerschapskunde;

kunstmagneetschool. Zij kiezen er daarom voor om erkende vakspecialis-

• Wat is de betekenis van burgerschap op onderwijskansenscholen?;

ten muziek aan te stellen. Maar een muziekspecialist is echter ook in ande-

• De Veilige School;

re scholen vaak een welkome aanvulling in het personeelsbestand.

• Hoe creëer je met je collega’s een veilige omgeving?;

Om aan deze speciale vragen op het gebied van cultuureducatie, in het bij-

• Hoe ga je om met jeugdzorg, pesten, huiselijk geweld en kindermis-

zonder muziek, te voldoen is door samenwerkende instellingen van Pabo’s

handeling?;

en conservatoria deze nieuwe opleiding ontwikkeld. Deze is de afgelopen

• Kansrijke aanpak voor de 1.25-problematiek;

jaren succesvol uitgevoerd op diverse plaatsen in ons land en heeft inmid-

• Wat betekent de nieuwe gewichtenregeling voor de praktijk?;

dels zijn waarde voor de praktijk van het basisonderwijs bewezen.

• Kansrijke strategieën voor de ouderbetrokkenheid; • Betrokken ouders zijn (mede)bepalend voor de ontwikkelingskansen van hun kinderen; • Hoe optimaliseer je de betrokkenheid van ouders?

Doel De opleiding heeft als doel leraren uit de basisschool te scholen voor de taak van vakspecialist muziek in de eigen school of bovenschools. Door een van de teamleden de rol van muziekspecialist te laten vervullen, en

Maatwerk

deze de opleiding te laten volgen, wordt het muziekonderwijs op de

De inhoud van de opleiding kan worden afgestemd op de beginsituatie

school zo vanzelf verbeterd en vernieuwd. Een werkkring of stageplaats

van de deelnemers. Ervaren leerkrachten wordt de mogelijkheid geboden

voor de deelnemers is daarom een vereiste.

uit het opleidingsaanbod de modulen te kiezen die voor hen interessant en relevant zijn.

Doelgroep De opleiding is bedoeld voor leraren basisonderwijs die graag na hun



11

Pabo-studie extra scholing op muzikaal gebied willen en affiniteit hebben met kunst en cultuur. Deze cursus wordt in een beperkt aantal cursus-

Rekencoördinator

plaatsen in Nederland aangeboden door samenwerkingsverbanden tussen conservatoria en Pabo’s. Het is de bedoeling om de opleiding op te nemen in het stelsel van postinitiële opleidingen: een registeropleiding

Inleiding

met een door de stichting Post-HBO erkend certificaat. De opleidingen

Het vakgebied van leraar basisonderwijs is voortdurend in beweging. Zo-

voor taal-en rekencoördinator maken hier al deel van uit.

wel maatschappelijke als vakdidactische ontwikkelingen hebben steeds weer nieuwe eisen tot gevolg. Directeuren basisonderwijs richten hierop

Inhoud

hun personeelsbeleid in. Meer en meer worden binnen het team de des-

Er is tijdens de bijeenkomsten veel gelegenheid voor presentaties. Hierin

kundigheden gespreid en de activiteiten voor professionalisering ver-

staan zingen, spelen en leiding geven aan musiceren centraal. Ook wor-

deeld. Dit kan leiden tot specialistische verdieping enerzijds en een goed

den basale muziektheorielessen gegeven. De cursist kan naar keuze aan-

taakbeleid anderzijds.

vullende muzieklessen volgen. Daarom worden speciale nevencursussen

De coördinator rekenen kan een wezenlijke bijdrage leveren aan de ont-

zoals “begeleid jezelf op gitaar”, als nevencursus aangeboden.

wikkeling van de kwaliteit van het onderwijs in rekenen en wiskunde.

Cursisten raken bekend met de nieuwste muziekmethoden en ontwikkelen

Dat is broodnodig want de ouders en de overheid vragen steeds nadruk-

een leerlijn voor het vak muziek in de eigen school. Ook leggen ze tijdens

kelijker om verantwoording van de inrichting van het onderwijs. Iedere le-

de opleiding contacten met kunstzinnige instellingen zoals schouwburgen,

raar staat voor de zware taak daaraan tegemoet te komen. Het is prettig

muziekscholen, en muziekgezelschappen. Ze organiseren de schoolconcer-

iemand op school te hebben die kan dienen als vliegwiel voor ontwikkel-

ten op school, studeren een musical in en geven tijdens bijzondere projec-

processen op het terrein van rekenen/wiskunde. In dit proces speelt de

ten leiding aan een schoolkoor of instrumentale speelgroep.

coördinator een belangrijke rol. In overleg met de schoolleiding en de

De opleiding is competentiegericht. De benodigde competenties zijn de

leerkrachten van de school formuleert de coördinator beleidsvoorstellen.

afgelopen jaren in samenwerking met de SLO ontwikkeld en sluiten goed

Bij de uitvoering van de taak gebruikt de coördinator vaardigheden op het

aan bij de huidige methodiek van het muziekonderwijs aan de Pabo. De

terrein van vakdidactiek, coaching en management.

cursist maakt een persoonlijk opleidingsplan en bepaalt voor een groot deel zijn eigen leerroute.

Doel De opleiding heeft als doel leraren te scholen voor de taak van Coördina-

Duur De opleiding heeft een totale studiebelasting van 160 à 200

tor Rekenen. Waarbij de taak kan worden uitgevoerd binnen één school of

uur. Er zijn 15 bijeenkomsten (op woensdagmiddag) van drie uur. De

bovenschools. De opleiding is vooral gericht op het ontwikkelen van com-

opleiding duurt een schooljaar en wordt aan het eind afgesloten met

petenties, die bestaan uit twee belangrijke domeinen:

een praktijkdeel en een portfolio waarin onder andere verslagen van

• Van eigen gecijferdheid en micro-vakdidactiek naar zicht op leerlijnen

gegeven lessen, projecten, werkstukken van kinderen, beelden geluidsverslagen en liedbewerkingen zijn opgenomen. Naast de cursusbijeenkomsten zal de deelnemer dus tijd moeten investeren in zelfstu-

en inhoudelijke kwaliteitszorg; • Van eigen ervaring naar het coachen van collega’s en naar beleidskwesties in school.

die, intervisie, het uitvoeren van praktijkopdrachten, overleg met teamleden, enzovoort.

Doelgroep U kunt aan deze opleiding deelnemen wanneer u enige jaren werkzaam


bent als leraar basisonderwijs, plezier hebt in het vak rekenen-wiskunde en de schoolleiding u wil laten functioneren als Coördinator Rekenen.


Voor deelnemers is het belangrijk dat ze door hun directie in staat worden gesteld de opleiding te volgen. De rekencoördinator in opleiding moet tij-

Aantal cursisten Minimaal 10, maximaal 18.

dens de opleiding in zijn school activiteiten uit kunnen voeren die horen bij de toekomstige taak.

Start en omvang September of oktober 2009. 15 Bijeenkomsten van drie uur op woensdagmiddag.

Inhoud De opleiding is opgebouwd rond vier onderwerpen:

Trainers Michel Hogenes i.s.m. met muziekdocenten van de Hoge-

• Eigen gecijferdheid;

school Rotterdam, Hogeschool Leiden en Hogeschool InHolland.

• Vakdidactiek; • Coaching;


• Beleid.


Uiteraard kent ieder onderdeel vele facetten. De eigen gecijferdheid is

Uiterste inschrijfdatum 15 september 2009.

geen hoofdonderwerp van de opleiding maar komt aan de orde als object van het werk van de rekencoördinator. Bij vakdidactiek wordt er onder-

12


scheid gemaakt tussen rekenvaardigheid, vakmatige beheersing en diag-

worden met:

nostische vaardigheden; bij het coachen tussen communicatie en collegi-

Michel Hogenes, t: 070 – 445 86 38, e: [email protected]

ale consultatie; bij vormgeven en uitvoeren van beleid tussen


vernieuwend denken, stimuleren tot vernieuwing, analyseren van een on-

Zie ook: www.vakspecialistmuziek.nl en www.paboweb.nl

derwijssituatie en het voorbereiden van beleid.






Duur De opleiding bestaat uit 15 bijeenkomsten van drie uur.

leidsplan wordt tijdens de opleiding verder uitgewerkt en aan het eind

De opleiding heeft een studiebelasting van 160 uur.

door de taalcoördinator en een lid van de directie gepresenteerd aan de andere cursisten. Interactief taalonderwijs bevat ondermeer: mondelinge


communicatie, (ontluikende) geletterdheid, woordenschat. Nieuw dit jaar is de VVE-lijn taal die als een pluspakket kan worden gevolgd of als zelf-


standig traject. Bij het coachen en begeleiden wordt specifiek aandacht besteed aan het begeleiden van collega’s bij veranderingen in de school.

Start en omvang September 2009.

Tijdens de opleiding werken de cursisten in intervisiegroepen en door


maatjeswerk ondersteunen ze elkaar bij het veranderingstraject. ICT-gebruik is een vanzelfsprekend onderdeel van de opleiding. Via een kring op


Kennisnet houden de deelnemers aan de opleiding elkaar op de hoogte


van hun vorderingen m.b.t. het gekozen veranderingsonderwerp. De er-

Uiterste inschrijfdatum 15 september 2009.

varingen en vorderingen worden verzameld in een digitaal portfolio.


Duur De opleiding heeft een totale studiebelasting van 160 à 200

worden met:

uur. Naast de cursusbijeenkomsten zal de deelnemer tijd moeten in-


vesteren in zelfstudie, intervisie, het uitvoeren van praktijkopdrach-

Zie ook : www.coördinatorenbasisonderwijs.nl en www.paboweb.nl

ten, overleg met teamleden, enzovoort.

Kosten € 1.800,-- per persoon. Aanmelding vindt plaats door de school. Het intakeformulier wordt in-

Taalcoördinator

gevuld door zowel de directeur als deelnemer. Dit om te benadrukken dat het hier gaat om een opleiding die gevolgen heeft voor de school. Vanaf cursusjaar 2004-2005 verleent het ministerie geen bijdrage meer in de opleidingskosten.

Inleiding Het aantal taken binnen school neemt toe. Als gevolg daarvan wordt er

Plaats De locatie waar de opleiding wordt uitgevoerd is afhankelijk

steeds meer aandacht besteed aan een juiste taakverdeling binnen het

van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt. De opleiding wordt bij

team, een ontwikkeling die past binnen het integraal personeelsbeleid. In

voorkeur uitgevoerd op verzoek van een of meerdere scholen. Indivi-

dat kader ontstaan de post-HBO opleidingen, voor (beoogde) middenma-

duele deelnemers kunnen zich eventueel bij een dergelijke opleidings-

nagers die op een bepaald terrein een voortrekkersrol en begeleidende

groep aansluiten.

rol willen spelen binnen de eigen school. De opleiding voor taalcoördinator valt hieronder. Het betreft een gecertificeerde opleiding die door een

Start en omvang September 2009.

landelijke werkgroep o.l.v. het Expertisecentrum Nederlands is ontwik-


keld en door de Pabo’s op een zelfde wijze wordt aangeboden. De gezamenlijke Pabo’s zorgen voor een optimale kwaliteit van uitvoering.


Deze cursus werd inmiddels twintig keer uitgevoerd.

www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. Uiterste inschrijfdatum 15 september 2009.

Doel

Na aanmelding houdt de cursusleider een intakegesprek met de cursist

De opleiding heeft als doel leerkrachten uit de basisschool te scholen

en een directielid aan de hand van een vooraf ingevuld intakeformulier.

voor de taak van taalcoördinator in de eigen school of bovenschools. Door een van de teamleden deze taak te laten vervullen -en de opleiding te la-


ten volgen- wordt beoogd de kwaliteit van het taalonderwijs op de school

worden met:

te verbeteren en te vernieuwen.

Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected] Zie ook : www.coördinatorenbasisonderwijs.nl en www.paboweb.nl

Doelgroep De opleiding is het meest geschikt voor leerkrachten met enkele jaren ervaring en affiniteit met taalonderwijs. Door hun directie moeten zij in staat worden gesteld de opleiding te volgen, een taalbeleidsplan voor de school op te zetten en de activiteiten uit te voeren die horen bij de taak

Techniekcoördinator

van een taalcoördinator.

Inhoud

Inleiding

De opleiding rust op drie pijlers: taalbeleid, interactief taalonderwijs en

In het project ‘Verbreding Techniek Basisonderwijs’ is begin 2004 onderzoek

coachen/begeleiden van collega’s. Taalbeleid is de rode draad door de

gedaan naar de stand van zaken van het project, met name naar de effecten

opleiding. De taalcoördinator stelt samen met de directie en het team

van de gekozen innovatiestrategie. Een van de conclusies uit het onder-

voor zijn of haar school een taalbeleidsplan op. Een facet van dit taalbe-

zoeksrapport was dat het functioneren van een leerkracht binnen een



13

schoolteam als zo genoemde techniekcoördinator een belangrijke voor-

• Een techniekbeleidsplan en een invoeringsplan ontwikkelen, met:

waarde was voor een effectieve innovatie van techniek in het basisonder-

• Een probleemanalyse;

wijs. In het verlengde daarvan is in het vervolgproject ‘Het Nationaal actie-

• Inventarisatie van de belangstelling voor techniek binnen het schoolteam;

plan verbreding techniek Basisonderwijs 2004 – 2010’, gekozen voor het

• Een visie op techniek: functie, doel en inhouden;

plan tot het ontwikkelen van een nascholingsopleiding voor techniekcoördi-

• De lijn in onderwijsaanbod en didactiek;

nator’. Voor de ontwikkeling van deze opleiding is een projectgroep gefor-

• Aanpassing aan schoolfactoren;

meerd onder leiding van Tjitse Bouwmeester, medewerker van de SLO.

• Het verspreiden van informatie over techniek binnen een school en het

Doelgroep

• Het hanteren van diverse verantwoordelijkheden bij de innovatie van

enthousiasmeren van schoolteamleden; De opleiding heeft als doel leraren te scholen voor de taak van onder-

techniek in de eigen school, zoals:

wijskundig coördinator techniek. Voor deze cursus is het wenselijk, dat je

- Rolverdeling binnen school en team (directie, coördinator, teamleden);

enige jaren onderwijservaring hebt en minimaal enige affiniteit hebt met

- Gedeelde verantwoordelijkheid.

techniek. Maar belangrijker nog is het talent om een inspirator en coach te zijn, opdat er structurele veranderingen ten aanzien van techniekim-

C Techniek in de schoolomgeving:

plementatie binnen jouw school kunnen worden doorgevoerd. Wij ver-

• Inventarisatie van de mogelijkheden die schoolbetrokkenen en de di-

wachten, dat er medewerking en facilitering van de directie is. Dit is net

recte omgeving hebben bij het leergebied techniek: de beroepen en

zo belangrijk als de motivatie van de cursist.

hobby’s van ouders, technische voorwerpen in de schoolomgeving; • In beeld brengen van en samenwerken met netwerken buiten de eigen

Inhoud

school.

A1 Profiel onderwijskundig coördinator techniek: • Kennisnemen van beroepsbeelden van een onderwijskundig coördinator techniek; • Een competentieschouw, reflectie op competenties en mogelijkheden tot ontwikkeling ervan; • Eigen ervaringen in onderwijs in techniek of het ontbreken daarvan in het basisonderwijs en in de eigen beroepspraktijk; • Het planmatig handelen van een onderwijskundig coördinator techniek: plannen en implementeren;

D Ondersteuning van collega’s bij techniek: • Voorbeeldfunctie bekleden in het team met betrekking tot techniek (lessen, bronnenmateriaal, organiseren, verzamelen materiaal en dergelijke); • Verzamelen van nieuwe middelen en materialen ten behoeve van het onderwijs in techniek; • Stimuleren van de invoering van de doorgaande lijn in het onderwijs in techniek, inhoudelijk en didactisch, en bij het samenwerken met/afstemmen op de schoolomgeving.

• Bevorderende en belemmerende factoren in de persoon en in de school voor de onderwijskundig coördinator techniek.

Duur De cursus omvat in totaal tien bijeenkomsten van drie uur,

A2 De vakinhoudelijke competentie:

aangevuld met zelfstudie en praktijkopdrachten.

• Het leergebied techniek, inclusief kerndoelen, tussendoelen en leerlijnen;

Studiebelasting 120 uur, inclusief contacttijd. Vanwege de benodigde

• Relatie techniek met andere domeinen/ leergebieden;

tijd en rust om opdrachten af te wikkelen binnen de eigen school, vindt

• Onderwijsmiddelen voor het leergebied.

er elke maand een bijeenkomst plaats. Zodoende kan de cursus even-

• Het domein techniek binnen het kader van het onderwijsaanbod in de

tueel binnen het bestek van een schooljaar doorlopen worden.

basisschool; • Primaire en secundaire relaties met andere vak- en vormingsgebieden;

Kosten € 1.300,-- per deelnemer, inclusief te gebruiken materiaal.

• Theoretische en praktische kennis van en ervaring met diverse domeinen van techniek, met het accent op constructies en transport;


• Probleemoplossend denken en handelen; • De cyclus ontwerpen/maken/gebruiken;

Start en omvang In overleg.

• De cyclus gebruiken en onderzoeken.

Tien woensdagmiddagen van 14.00 uur tot 17.00 uur.

A3 De vakdidactische competentie: • De ontwikkeling van leerlingen in onderwijs in techniek;

Trainers De cursus wordt gegeven door Hans van der Grind en Gert

• De doorgaande lijn in de onderwijsontwikkeling in techniek;

van der Slikke of docenten van andere Hogescholen.

• Het aanbod van techniek in school en groep; • Enkele didactische principes voor techniek;


• Enkele werkvormen bij techniek, zoals: kleine kring, coöperatief leren,


spelend leren; • Het plannen en organiseren van het onderwijs in techniek op school-

Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst. Minimaal aantal deelnemers: 12 (maximaal 15).

en groepsniveau.

Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen B Beleidsontwikkeling van techniek in school- en teamverband:

worden met:

• Planmatig en gefaseerd werken aan een vakinhoudelijke onderwijsin-

Gert van der Slikke, t: 070 – 445 85 69 of 06 11 05 06 38,

novatie; • Procesgerichte en inhoudelijke ontwikkeling en de ‘sturende rol’ van een onderwijskundig coördinator;

14


e: [email protected] Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected] Zie ook : www.techniekbasisonderwijs.nl en www.paboweb.nl


16





Managementopleidingen

Voorwoord

Sinds enige jaren werkt de Pabo van De Haagse Hogeschool samen met Via Vinci. Via Vinci heeft jarenlange ervaring met het trainen, opleiden en begeleiden van onderwijsmanagers: schooldirecteuren, coördinatoren en bovenschoolse managers. De Pabo van De Haagse Hogeschool heeft jarenlange ervaring met het opleiden en begeleiden van leraren basisonderwijs. De

Leiding geven Leiding geven aan een complexe organisatie als een basisschool is een grote uitdaging. De slogan van de overheid ‘onderwijs, iedere dag anders’ geldt zeker voor het management van de school. Een verantwoordelijke en zware functie die alleen kan worden uitgevoerd door degenen die zich op een goed niveau hebben geprofessionaliseerd. Deze professionals ervaren hun werk doorgaans als inspirerend of ‘leuk’ en hebben regelmatig het gevoel te werken met ‘fun and flow’ en dat geeft weer veel energie. Immers, je bent bezig met het stimuleren van groei en ontwikkeling op meerdere niveaus: de lerende professionals, de lerende organisatie, de lerende kinderen en de lerende ouders. Daar deelgenoot van uitmaken en leiding aan geven biedt een prachtige kans tot eigen ontwikkeling!

Competenties De toekomstige leidinggevende dient, gelet op de uitdagende maar ook zware functie, over een aantal competenties, voorwaarden en eigenschappen te beschikken. Deze competenties zijn vastgelegd door de NSA en hebben betrekking op een groot aantal domeinen. Belangrijk zijn vooral: • Persoonlijk leiderschap: iemand die inspireert, motiveert en stimuleert, maar ook kan leiden, begeleiden en coachen;

ervaring van beide afzonderlijke instituten

• Visie op onderwijs: effectief omgaan met verschillen in onderwijsbe-

is nu gebundeld en heeft geleid tot een

• Integrerende leiderschap: onderwijskundig leider, ondernemer en be-

aantal schitterende opleidingsconcepten,

hoeften van kinderen; heerder, met als doel te werken aan systematische onderwijsverbetering.

waarin de volgende kenmerken terug te vinden zijn: praktijkgericht, effectief, interactief, betrokken, plezierig, modern en… maatwerk waardoor iedere deelnemer het gevoel krijgt ‘het gaat over mij’.



17

Middenmanager Primair Onderwijs

Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected] Zie ook: www.viavinci.com

Inleiding Het primair onderwijs is voortdurend in beweging. De functie-inhoud voor de Schoolleider is fors aan verandering onderhevig. Dat betekent dat er een steeds belangrijkere rol voor het middenkader van de school is ontstaan. Belangrijk daarbij is goed toegerust te worden om deze taak

Schoolleider primair onderwijs (post-hbo)

goed te kunnen volbrengen en aan de ene kant een volwaardig gesprekspartner te zijn van de schoolleider, maar toch steeds de belangrijke bindende schakel te blijven naar het team. Een substantieel deel van de hui-

Inleiding

dige middenmanagers voelt zich onvoldoende toegerust op al die nieuwe

Het primair onderwijs is voortdurend in beweging. Onderwijsvernieuwin-

taken en verantwoordelijkheden.

gen, brede school activiteiten, lumpsum financiering, dagarrangementen en ga zo maar door. De werkzaamheden van de schoolleider van nu zijn

Doelgroep

dan ook niet meer te vergelijken met die van ‘het hoofd der school’ van

Bouwcoördinator, zorgcoördinator, ICT-coördinator of leraar zijn in het

destijds. Er is veel veranderd. Dit alles vraagt om schoolleiders die goed

primair onderwijs.

op hun taak zijn toegerust en voorbereid. En naar die schoolleiders is veel vraag, want veel directiefuncties worden thans nog maar moeizaam ver-

Inhoud

vuld. Bovendien voelt een substantieel deel van de huidige ‘zittende’

Jaar 1

schoolleiders zich onvoldoende toegerust op al die nieuwe taken en ver-

Module 1: De rollen en attitude van de middenmanager (2-daagse)

antwoordelijkheden.

Module 2: Leidinggeven; Module 3: Tweegesprekken;

Doelgroep

Module 4: Groepscommunicatie;

Degenen die recentelijk schoolleider zijn geworden of dit ambiëren en nu

Module 5: Schoolontwikkeling.

bouwcoördinator, zorgcoördinator, ICT-coördinator of leraar zijn in het Primair Onderwijs.

Afronding: Portfolio met werkstukken per module, op grond waarvan het Certificaat middenmanager Primair Onderwijs wordt uitgereikt. De oplei-

Inhoud

ding is door de NSA gecertificeerd (Nederlandse Schoolleiders Acade-

De opleiding leidt op tot het diploma Onderwijskundig teamleider (en

mie).

biedt u de aanvullende mogelijkheid middels een verdiepingsmodule Onderwijskundig ondernemer).

Kosten € 3.000,-- per deelnemer per jaar, exclusief kosten van tweedaagse training en aan te schaffen boeken, inclusief opleidings-

Jaar 1

materialen.

Module 1: Leiderschap; Module 2: De schoolorganisatie: cultuur en structuur;

Plaats De Haagse Hogeschool, Breda, Bergen op Zoom en Zwolle.

Feedback en portfoliogesprek;

Op locatie in geval van kweekvijverproject.

Module 3: Kwaliteitszorg; Module 4: Financieel Management.

Start en omvang Vijf modulen van elk vier dagdelen. Eventueel

5 intervisiebijeenkomsten (afhankelijk van de groepsgrootte)

ook te clusteren naar twee keer twee dagen. De studielast is circa 60 uur per module (de helft contacttijd en de helft

Jaar 2

individuele studie en verwerking).

Module 5: Integraal Personeelsbeleid; Module 6: Verandermanagement;

Trainer De opleiding wordt gegeven door vakbekwame docenten

Feedback en portfoliogesprek;

die behalve theorie ook beschikken over ruime ervaringskennis.

Module 7: Strategisch Management en lumpsum; Module 8: Onderwijskundig en Pedagogisch Leiderschap.

Inschrijving Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Afronding: Portfolio met werkstukken per module, op grond waarvan het

Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde

Diploma Schoolleider Primair Onderwijs wordt uitgereikt.

van binnenkomst. Minimaal aantal deelnemers: 12 (maximaal 15). Indien een groep voor 15 september nog niet het beoogde aantal deelnemers heeft, kan de opleiding op een ander (wat later) moment alsnog opgestart worden.

18





Managementopleidingen

Kosten € 2.700,-- per deelnemer per jaar, inclusief opleidingsmate-

Doelgroep

rialen, exclusief kosten van tweedaagse training en aan te schaffen

Mensen met leidinggevende ervaring buiten het onderwijs, die zich be-

boeken.

trokken voelen bij onderwijs en opvoeding aan kinderen en directeur in het Primair Onderwijs willen worden, of het recentelijk zijn geworden.

Plaats De Haagse Hogeschool, Breda, Bergen op Zoom en Zwolle. Op locatie in geval van kweekvijverproject.

Inhoud De opleiding is goedgekeurd door het RBO Groningen en biedt mogelijk-

Start en omvang Vier modulen van elk vier dagdelen, twee mo-

heden voor mensen met een IRO uitkering

dulen van 5 dagdelen en twee modulen met een afsluitende tweedaagse (incl. overnachting), verspreid over 2 jaar, waarbij de mogelijk-

De opleiding duurt één jaar en werkt vanuit een POP op grond van een

heid bestaat om in elke module 2 dagdelen te clusteren tot één

competentie-analyse. Deze POP komt voort uit een door elke deelnemer

trainingsdag.

in te vullen digitale vragenlijst, die een essentieel onderdeel uitmaakt

De studielast is circa 40 uur per module (de helft contacttijd en de helft

van de selectieprocedure van deze opleiding.

individuele studie en verwerking). De opleiding start met een studietweedaagse over persoonlijk leider-

Trainer De opleiding wordt gegeven door vakbekwame docenten

schap (later in het jaar volgt nog een tweedaagse training hierover).

die behalve theorie ook beschikken over ruime ervaringskennis.

Naast theorie en praktijk zal in deze opleiding ook gewerkt worden met

De opleiding is gecertificeerd door NSA (Nederlandse Schoolleiders

intervisiegroepen en leerteams.

Academie en heeft een Post-HBO certificering). Tevens kunt u als vervolg op deze opleiding instromen in een mastertraject bij onze eigen

Verdere inhoud:

University. Zie daarvoor www.viavinci.nl

• Themadag 1: Schoolcultuur en –cultuurbeïnvloeding (teamontwikke-


• Themadag 2: De Wet Primair Onderwijs, de Wet op de Expertisecentra,

ling); www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst. Minimaal aantal deelnemers: 12 (maximaal 15). Indien een groep voor 15 september nog niet het beoogde aantal deelnemers heeft, kan de opleiding op een ander (wat later) moment alsnog opgestart worden.

de rol van de inspectie, samenwerkingsverbanden CAO, weten regelgeving ; • Themadag 3: Schoolorganisatie in het krachtenspel van overheid en bestuur; • Themadag 4: leidinggeven aan veranderingsprocessen in het onderwijs; • Themadag 5: Onderwijskundig en pedagogisch leiderschap; • Themadag 6: Integrale Kwaliteitszorg op basis van het INK-manage-


mentmodel, toegespitst op een schoolorganisatie; • Themadag 7: Strategische beleidsvoering op schools, bovenschools en bestuursniveau op basis van zelfevaluatie en inspectie-beoordeling; • Werkplekleren (in de eigen school of op een stageschool): op basis van de eigen POP worden enkele onderzoeksopdrachten uitgevoerd (dit kan ook al in de eerste periode van de opleiding gestart zijn!); • Persoonlijke consultancy: iedere deelnemer ontvangt 1 maal persoon-

Schoolleider primair onderwijs zij-instroom (post-hbo)

lijke coaching door een ervaren schoolleider (deels op de werkplek en deels op de cursuslocatie); • Themadag 8: Integraal Personeels Beleid in een onderwijsorganisatie (competentiemanagement, functiemix etc.); • Themadag 9: financieel management in het P.O.. • Themadag 10: eindwerkstuk

Inleiding Het primair onderwijs is voortdurend in beweging. Onderwijsvernieuwin-

Afronding: Portfolio met werkstukken per module of één groot eindwerk-

gen, brede school activiteiten, lumpsum financiering, dagarrangementen

stuk, op grond waarvan het Diploma Schoolleider Primair Onderwijs

en ga zo maar door. De werkzaamheden van de schoolleider van nu zijn

wordt uitgereikt.

dan ook niet meer te vergelijken met die van ‘het hoofd der school’ van

Tevens kunt u als vervolg op deze opleiding instromen in een masterstra-

destijds. Er is veel veranderd… Dit alles vraagt om schoolleiders die goed

ject bij onze eigen universiteit. Zie daarvoor www.viavinci.com

op hun taak zijn toegerust en voorbereid. En naar die schoolleiders is veel vraag, want veel directiefuncties worden thans nog maar moeizaam vervuld. Dat is de reden dat we de mogelijkheid hebben gecreëerd voor mensen met leidinggevende ervaring buiten het onderwijs om directeur in het Primair Onderwijs te worden.



19

Kosten € 6.500,-- per deelnemer exclusief kosten van tweedaagse trainingen (kosten externe locatie) en kosten aan te schaffen boeken.

Plaats De Haagse Hogeschool, Breda en Zwolle. Op locatie in geval van kweekvijverproject.

Start en omvang Twee tweedaagsen. 10 themadagen. Intervisie bijeenkomsten en leerteam bijeenkomsten. Werkplekleren / stage

Trainer De opleiding wordt gegeven door vakbekwame docenten die behalve theorie ook beschikken over ruime ervaringskennis. De opleiding is gecertificeerd door NSA (Nederlandse Schoolleiders Academie en heeft een Post-HBO certificering).

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. De opleiding kan in een groep worden gevolgd, ingeval het een individueel traject is, start het traject in overleg met de student.


20

 Professionaliseringsgids PABO 2009 - 2010


22





Aandacht voor de vakspecialist

Bewegingsonderwijs kleuters

Trainers Ervaren docenten. Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Inleiding

Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde

Sinds 1 augustus 2001 is de nieuwe bevoegdheidsregeling voor bewegings-

van binnenkomst.

onderwijs in het primair onderwijs van toepassing.

Minimum aantal deelnemers: 10 (maximaal 15).

Het bewegingsonderwijs aan de kleutergroepen valt onder de verantwoordelijkheid van de groepsleerkracht. Alle overige lessen (groep 3 tot


en met 8) moeten voortaan gegeven worden door de vakleerkracht bewe-

worden met:

gingsonderwijs.

Wim Wieringa, t: 070 – 445 85 62, e: [email protected]

Zorg voor de kwaliteit van het bewegingsonderwijs aan kleuters doet de

Wendy Stam, t: 070 – 445 85 69, e: [email protected]

Pabo besluiten bijgaande cursus aan te bieden.


Doel Deze nascholing voorziet in de behoefte de vaardigheid tot het geven van bewegingsonderwijs aan kleuters te onderhouden en te verdiepen. Daarnaast beoogt de cursus de positie van de groepsleerkracht als gesprekspartner van de vakleerkracht binnen het schoolteam te verstevigen.

Doelgroep

Gedrags- en werkhoudingproblemen

De opleiding is vooral bedoeld voor leerkrachten die werken of gaan werken met kleutergroepen.

Inleiding Wij gaan er vanuit dat alle kinderen zich willen ontwikkelen. Maar soms

Inhoud

lukt het niet bij kinderen, omdat zij belemmeringen ondervinden in hun

De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten van twee uur. Daarin zullen de

leerstijl en/of leerstrategie. Als leerkracht is het belangrijk om een taxa-

volgende onderwerpen aan bod komen:

tie te maken van de werkhouding van de leerling om vervolgens samen

• Cursisten krijgen de kans eigen praktijkproblematiek aan de orde te

met de leerling tot een juiste oplossing te komen.

stellen; • Het aanbieden van speelleersituaties met groot materiaal

In deze training staat centraal hoe je planmatig en bewust, de gedragsverandering begeleid bij de leerling.

(grove motoriek); • Het aanbieden van speelleersituaties met hanteermateriaal (ooghand coördinatie);

Doelgroep Leerkrachten en ib-ers van het basis- en speciaal basisonderwijs.

• Het aanbieden van speelleersituaties met muziek; • Het aanbieden groepsspelen;

Inhoud

• Het aanbieden van speelleersituaties buiten;

In de training worden de volgende stappen gezet:

• Het plannen van bewegingsonderwijs.

• Type werkhoudingproblemen; • Relatie werkhouding en gedrag;

Duur De gehele leergang omvat 30 european credits (ects). Dit staat

• Observeren;

voor 840 studiebelastingsuren (sbu). Per blok is dat 210 sbu. Daarvan

• Verklaringen voor werkhoudingproblemen;

zullen ongeveer 55 uren besteed worden aan lessen op de opleiding.

• Responsieve houding van de leerkracht;

De rest omvat zelfstudie en stageactiviteiten.

• Communicatie;

De leergang zal twee jaar in beslag nemen. Het volgen van de leer-

• Attributietheorie;

gang zal een stevige inzet van de cursist vragen.

• Diagnostisch gesprek; • Interventiemogelijkheden;

Kosten € 595,-- per deelnemer per cursusjaar.

• Preventief handelen.

Boeken

Kosten Inclusief schriftelijke intake, verwerkingsmateriaal en eva-

• Kleuter in Beweging;

luatie, bedraagt deze training € 750,-- per dagdeel met een maximum

• Bewegingsonderwijs in het speellokaal;

van 20 deelnemers.

• Dansspetters deel 1 en 2. Stelpost € 100,--

Plaats Op locatie.


Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur: 3 of 4 dagdelen van 3 uur.

Start en omvang van de cursus Start februari 2010. Vaste lesdag: woensdagmiddag 14.00 uur – 16.00 uur.



23

Trainer Engeline Kruysmulder is orthopedagoog en heeft een brede


ervaring met systeembegeleiding in diverse facetten van het onder-

worden met:

wijs.


Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.


Klassenmanagement

worden met: Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

Inleiding Het effectief managen van een groep is het organiseren van taakgerichte activiteiten voor de leerlingen, het vasthouden van aandacht en interesse

Help, ik heb een moeilijke klas! Hoe ga ik daar mee om?

en het rekening houden met de onderwijsbehoeften van de verschillende leerlingen. Voor de leerkracht betekent dit om uitdaging en afwisseling aan te brengen in de taken en het delegeren van de verantwoordelijkheid. Bij goed klassenmanagement is het belangrijk om procedures, helder en systematisch in te voeren. Als er meer duidelijkheid is in de organisatie, blijft er voor de leerkracht meer tijd over om met de groep een pedagogi-

Inleiding

sche relatie op te bouwen.

Er zijn klassen die onhandelbaar lijken. Sommige leerkrachten slagen er dan toch nog in om les te geven. Andere leerkrachten zijn geneigd om de

Doelgroep

moed op te geven. Gesprekken met ouders, straffen en belonen, overleg

Leerkrachten vanuit het basis- en speciaal basisonderwijs.

met het team; alle interventies geven onvoldoende effect. Tijdens deze training, kijken we naar de processen die van een klas een

Inhoud

moeilijke klas kunnen maken. Door het analyseren van de problematiek,

In deze training komen de volgende aspecten naar voren:

is de kans vele malen groter dat de gevonden interventie wel het ont-

• Klassen- en schoolregels;

staan van het probleem wegneemt. Ook het eigen gedrag van de leer-

• Zelfstandig werken;

kracht speelt een rol bij de groepsprocessen in de klas.

• Instructie modellen;

Doelgroep

• Nakijken en corrigeren;

Leerkrachten vanuit het basis- en het speciaal basisonderwijs.

• Pedagogisch klimaat;

• Planning door leerkracht en leerling;

• Indeling van het klaslokaal;

Inhoud

• Didactische vaardigheden;

In deze training komen de volgende vaardigheden aan bod:

• Vragen stellen aan de leerlingen;

• Observeren;

• Samenwerkend leren;

• Planmatig handelen;

• Leerstijlen.

• Toepassen van klassenregels; • Aanleren van gewenst gedrag;


• Afleren van ongewenst gedrag;


• Waarschuwen, straffen en belonen;

van 20 deelnemers.

• Gesprekken met leerlingen.

Plaats Op locatie. Kosten Inclusief schriftelijke intake, verwerkingsmateriaal en evaluatie, bedraagt deze training € 750,-- per dagdeel met een maximum

Start en omvang De start en planning is in overleg.

van 20 deelnemers.

Duur: 3 of 4 dagdelen van 3 uur.

Plaats Op locatie.

Trainer Engeline Kruysmulder is orthopedagoog en heeft een brede ervaring met systeembegeleiding in diverse facetten van het onder-


wijs.

Duur: 3 of 4 dagdelen van 3 uur.

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via Trainer Engeline Kruysmulder is orthopedagoog en heeft een brede




wijs.

worden met:




24






Lesgeven aan groep 7/8

Trainer De cursus wordt gegeven door ervaren docenten. Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Inleiding Leerkrachten in het basisonderwijs zijn algemeen gevormd en breed in-


zetbaar. Toch is het lesgeven aan de bovenbouwgroepen wezenlijk anders

worden met:

dan het lesgeven in de onder- of middenbouw van de school.


Tegenwoordig wordt op veel scholen ook het een en ander verwacht voor wat betreft de brede inzetbaarheid, al dan niet in relatie tot het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). Maar ook inkrimping of fusie kan ervoor zorgen dat leerkrachten moeten worden om- of bijgeschoold. Om aan de grote vraag vanuit het veld tegemoet te komen, is dit jaar voor

Lesgeven aan kleuters

het eerst deze cursus in het aanbod opgenomen.

Doelgroep

Inleiding

Leerkrachten uit het basisonderwijs die voor het eerst een bovenbouw-

Leerkrachten in het basisonderwijs zijn algemeen gevormd en breed in-

groep (gaan) lesgeven en leerkrachten die nog niet zo lang lesgeven aan

zetbaar. Toch is het lesgeven aan een kleutergroep wezenlijk anders dan

een bovenbouwgroep en hun repertoire willen uitbreiden.

het lesgeven in de midden- of bovenbouw van de school. Kleuters werken meer in (kleine) groepen, vaak op niveau en doorgaans ook nog zelfstan-

Inhoud

dig. Bovendien is het klassenmanagement in de hogere groepen totaal

Er zullen 12 bijeenkomsten zijn van elk 2 uur.

anders, om nog maar te zwijgen over het gebruik van methodes.

Zaken die tijdens deze bijeenkomsten zeker aan bod zullen komen zijn:

Tegenwoordig wordt op veel scholen ook het een en ander verwacht voor

• Klassenmanagement;

wat betreft de brede inzetbaarheid, al dan niet in relatie tot het persoon-

• Zelfstandigwerken, de junior planner;

lijk ontwikkelingsplan (POP). Maar ook inkrimping of fusie kan ervoor

• De CITO(NIO) eindtoets;

zorgen dat leerkrachten moeten worden om- of bijgeschoold.

• De entreetoets en de SVL;

Om aan de grote vraag vanuit het veld tegemoet te komen, is ook dit jaar

• Begeleiding bij de overgang naar het VO;

deze cursus in het aanbod opgenomen.

• Verbreding voor de snelle leerlingen; • Het eindkamp;

Doelgroep

• (cyber)Pesten;

Leerkrachten uit het basisonderwijs die voor het eerst een kleutergroep

• De afscheidsmusical;

(gaan) lesgeven en leerkrachten die nog niet zo lang lesgeven aan een

• Ontluikende sexualiteit;

kleutergroep en hun repertoire willen uitbreiden.

• Leermotivatie; • Spel in de bovenbouw;

Inhoud

• Taal- en rekenactiviteiten;

Er zullen 12 bijeenkomsten zijn van elk 2 uur.

• Techniek.

Zaken die tijdens deze bijeenkomsten zeker aan bod zullen komen zijn: • Klassenmanagement;

Ongetwijfeld zal deze lijst gaandeweg de bijeenkomsten nog fijn gesle-

• De voorbereide omgeving;

pen en aangevuld worden naar gelang de vraag van de deelnemers.

• Lesdoelen; • De ontwikkeling van het jonge kind;

Kosten € 695,-- per individuele deelnemer, inclusief te gebruiken

• De speelwerkles;

materiaal.

• Het keuzeproces; • Spel;


• Methoden en bronnen;

Start en omvang van de opleiding Donderdagavond, in over-

• Materialen;

leg, 12 bijeenkomsten van 2 uur.

• Het speellokaal;

• Taal- en rekenactiviteiten;

• Observeren en registreren;

Praktijkbegeleiding Eventueel wordt ook praktijkbegeleiding

• Buitenspelen.

aangeboden.

Ongetwijfeld zal deze lijst gaandeweg de bijeenkomsten nog fijn gesle-

In principe bestaat de praktijkbegeleiding uit vier bezoeken van ander-

pen en aangevuld worden naar gelang de vraag van de deelnemers.

half uur. Deze anderhalf uur bestaat uit ongeveer een uur klassenbezoek en


een half uur nabespreking.

materiaal.

De kosten hiervan bedragen € 595,-- per jaar (vier bezoeken, inclusief reiskosten).




25

Start en omvang van de opleiding Donderdagavond, in over-

Bijeenkomst 2:

leg, 12 bijeenkomsten van 2 uur.

• Bespreken screeningsopdrachten; • Neurologische ontwikkeling;

Praktijkbegeleiding Eventueel wordt ook praktijkbegeleiding

• Afwijkende motorische ontwikkeling - voetafwijking – rijping;

aangeboden.

• Ruimtelijke oriëntatie;

In principe bestaat de praktijkbegeleiding uit vier bezoeken van ander-

• Preventieve motorische leerlijnen;

half uur.

• Praktijkopdracht.

Deze anderhalf uur bestaat uit ongeveer een uur klassenbezoek en een half uur nabespreking.

Bijeenkomst 3:

De kosten hiervan bedragen € 595,-- per jaar (vier bezoeken, inclusief

• Bespreken opdracht;

reiskosten).

• Motoriek en schrijven; • Motorische ontwikkeling naar het schrijven toe.

Trainer De cursus wordt gegeven door ervaren docenten.

Geleverde materialen Aanmelding Via het inschrijfformulier of via

Reader.


Kosten € 395,-- per deelnemer. Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met:



Aantal cursisten Maximaal 12. Start en omvang van de opleiding Drie woensdagmiddagen

Stimulering motorische ontwikkeling van het jonge kind

van 13.30 uur tot 16.30 uur en/of drie maandagavonden van 19.00 uur tot 22.00 uur, periode oktober en november 2009.

Trainer De cursus wordt gegeven door ervaren docenten. Aanmelding Via het inschrijfformulier of via

Inleiding


Binnen het onderwijs wordt de laatste jaren bij jonge kinderen een toenemende mate van motorische achterstand gesignaleerd. Deze ‘onhandige’


kinderen hebben problemen met het spelenderwijs leren van motorische

worden met:

vaardigheden en o.a. tijd- ruimtelijke oriëntatie.


De cursus is erop gericht leerkrachten in de onderbouw van de basisschool inzicht te geven in de motorische ontwikkeling van een kind. Er wordt gewerkt aan een professionaliseringstraject, waarin handelen en observeren een belangrijke onderdelen zijn. Door het volgen van deze nascholing wordt er meer inzicht en een deskundige houding verkregen ten aanzien van de motorische ontwikkeling. Met de meegeleverde materialen (kleuterscreening en preventieve moto-

Studiedagen voor onderwijsassistenten

rische leerlijnen) kunt u in de praktijk meteen aan de slag.

Doelgroep

Inleiding

Groepsleerkrachten, intern begeleiders, vakleerkrachten LO.

Onderwijsassistenten worden steeds breder en vaker ingezet in het basisonderwijs: van tutor tot zelfstandig (vervangend) leerkracht. Er wordt

Inhoud

ook steeds meer algemene en specifieke kennis gevraagd van de onder-

Bijeenkomst 1:

wijsassistent.

• Inleiding;

Maar het onderwijs zelf blijft ook nog in beweging.

• Hoe te komen tot een verantwoorde aanpak kleutermotoriek;

Om met die stroom mee te kunnen gaan en om te voldoen aan de wisse-

• Welke voorwaarden moeten er zijn;

lende vraag binnen het basisonderwijs, organiseert de Pabo van De

• Het stappenplan;

Haagse Hogeschool studiedagen specifiek bedoeld voor en gericht op on-

• Motorische ontwikkelingslijn;

derwijsassistenten.

• Kleuterscreening; • Praktijkopdracht.

Doelgroep Onderwijsassistenten uit het basisonderwijs die werkzaam zijn binnen eenzelfde bestuur / school.

26






Inhoud

en professionele onderwijsontwikkelaars speciaal voor basisschoollera-

In overleg met het bestuur / de directie en de onderwijsassistenten wordt

ren de nieuwe training Natuurwetenschap en techniek: Ontwerpend en

het programma voor een of meer studiedagen samengesteld.

onderzoekend leren ontwikkeld. Komend schooljaar zijn een beperkt aan-

De studiedag kan in een bepaald thema geplaatst worden of een meer al-

tal gratis cursusplaatsen beschikbaar!

gemeen karakter hebben, al naar gelang de vraag van betrokkenen. Laat u opleiden tot een (natuur)wetenschap- en techniekprofessional voor Een programmavoorbeeld.

het basisonderwijs!

Een studiedag naar aanleiding van het thema ‘spel en spelen’ met als workshops:

Inhoud

• Drama in de klas;

Tijdens deze training ontdekt u (natuur)wetenschap en techniek als een

• Hoekenwerk, de inrichting en de rol van de onderwijsassistent;

eindeloze bron van inspiratie:

• Spelbegeleiding;

• U ontdekt uw eigen wetenschap- en techniekvragen;

• Werken in het speellokaal;

• U leert deze vragen zelf te onderzoeken;

• Buitenspelen.

• U doorloopt zelf het ontwerpproces van eerste idee tot eindproduct; • U traint interactievaardigheden;

Een ander voorbeeld.

• U werkt met creatieve technieken;

Een studiedag waarin de specifieke rol van de onderwijsassistent als tu-

• U legt verbindingen met vakken zoals taal, rekenen en wereldoriënta-

tor belicht wordt met als workshops: • Rekenactiviteiten; • Taalactiviteiten; • Motorische activiteiten; • Enz.

tie; • U gebruikt uw rijke ervaringen om na elke trainingsdag een activiteit met kinderen uit te voeren; • U ervaart (natuur)wetenschap en techniek als eindeloze bron van inspiratie; • U wisselt uit met andere leraren en bouwt aan uw netwerk.

Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden denkbaar, die in overleg nader uitgewerkt kunnen worden.

In de training gaat u ontwerpen onderzoeksopdrachten uitvoeren over vliegen, survival, water, Diergaarde Blijdorp en een door u zelf uitgeko-


zen thema. Daarna gebruikt u deze ervaringen om met de klas aan de

materiaal.

slag te gaan.

Voor een groep van tenminste vijf personen kan een groepstarief worden afgesproken.

Na afloop bent u in staat om rond een eigen thema onderzoeks- en ontwerplessen te geven en stimulerende gesprekken met kinderen te voeren.


U leert ook in te spelen op de leefwereld van kinderen in het techniekonderwijs. Eerdere deelnemers geven aan dat de training ze bewust heeft

Start en omvang van de opleiding In overleg, twee dagdelen. Trainer De cursus wordt gegeven door ervaren docenten.

gemaakt van de mogelijkheden om hun onderwijs over (natuur)wetenschap en techniek interactiever vorm te geven en dat ze tegelijkertijd ook kennis en vaardigheden opdeden om dit daadwerkelijk te gaan doen.


Kortom, u gaat op een open, creatieve manier aan de slag met (natuur) wetenschap en techniek.


Doelgroep


Basisschoolleraren van groep 1 tot en met 8, ervaring met natuurwetenschap en techniek is niet vereist.

Varianten

Techniek- en wetenschapsaanbod

Deze training kunt u in-company met een schoolteam volgen met minimaal 10 deelnemers. U kunt ook kiezen voor een open inschrijving met minimaal één extra collega. Bij voldoende belangstelling kunnen op verzoek speciale accenten in de

Inleiding

training worden aangebracht, bijvoorbeeld voor het speciaal onderwijs,

De trainingen techniek en natuurwetenschap van de PABO zijn ver-

hoogbegaafdheid, de onderbouw of gevorderde leraren.

nieuwd! In 2008 heeft De Haagse Hogeschool samen met de TU Delft, de hogescholen Rotterdam, Zeeland, Leiden en Driestar Educatief het Ken-

Programma

niscentrum Wetenschap & Techniek West (KWT West) opgericht. Met be-

De training bestaat uit zes dagdelen van drie en een half uur. De eerste

hulp van overheidsubsidie heeft een gevarieerd team van Pabodocenten

drie dagdelen staan in het teken van leren ontwerpen en onderzoeken. In



27

de volgende dagdelen verdiept u uw competenties rond ontwerpend en

Start en omvang In januari 2009 is de eerste groep leraren suc-

onderzoekend leren.

cesvol van start gegaan. De tweede groep zit vol. U kunt zich opgeven

1. Vliegen: Ieder mens heeft een droom om te vliegen. Wanneer is vlie-

voor de derde groep: januari 2010 tot en met juni 2010.

gen vliegen? Hoe werkt vliegen? Wat vliegt er allemaal? Laat het zelf

De training bestaat uit:

maar vliegen! Laat de klas vliegen!

• 6 bijeenkomsten van een dagdeel (woensdagmiddag);

2. Survival: Geen voedsel, geen vuur, geen onderdak, geen telefoon… er is bijna niets in het onherbergzame gebied waar je bent geland. Je ont-

• Zelfstudie. De studiebelasting is 48 uur.

werpt en maakt met weinig middelen iets om te wonen, communiceren en een transportmiddel. Hoe zorg je voor flow en succes in een ont-

Trainer Ilonka Prins, Marten Hazelaar, Rien Kanaar of Per Ivar

werpproces? Hoe krijg je apparaten aan het werk? Laat de klas ook sur-

Kloen.

vivallen via verhalende ontwerpen! 3. Wetenschap gaat over mensen: Of je nu wil weten hoe hersens werken, hoe het komt dat kaarsen branden of hoe het komt dat tandpasta


plakt… Ga zelf op onderzoek zodat het gemakkelijk wordt om samen met je klas spannende vragen te beantwoorden door kleine en grote


experimenten en observaties. Stap voor stap leer je onderzoek doen.

worden met:

4. Diergaarde Blijdorp: Ontdek hoe je op ongewone locaties zoals een dierentuin een onderzoek kunt verrichten. En hoe je nieuwe dierenver-

Marianne Hoeing, t: 070 – 445 74 54 Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

blijven en andere zaken voor de dierentuin kan maken. Uiteraard krijg je de kans om je te verdiepen in de benodigde technische principes zoals constructies, omzettingen en overbrengingen! Verdieping: gebruik van de schoolomgeving in lesactiviteiten. 5. Eigen thema: Grijp je kans en bereid in tweetallen een eigen thema

Theater improvisatie in de klas

voor. Leer van de andere deelnemers hoe zij onderzoekend en ontwerpend leren in de klas. Tijdens de training bespreken we de verschillende lesaanpakken en thema’s en ontdek je wat jij nodig hebt om wetenschap en techniek te geven. Verdieping: oefenen in

Inleiding

interactievaardigheden; hoe gaat u het gesprek aan met kinderen over

In het basisonderwijs wordt het vak dramatische vorming helaas weinig

wetenschap en techniek en materialenmanagement.

in praktijk gebracht. In deze cursus krijgen leerkrachten een krachtige im-

6. Nederland Waterland: Mensen bestaan uit water. Water komt uit de

puls om middels theater improvisatie dit veelzijdige vak vorm te geven.

kraan. Je kan erop wonen. Wetenschappers en ingenieurs willen drij-

Theater improvisatie is hier met name voor geschikt omdat de techniek

vende steden maken. Water wordt vuil en willen we schoonmaken.

van het improviseren in feite vrij eenvoudig is. Het oefenen daarvan komt

Water is onze levensbron én onze vijand. U ontmoet vrouwelijke inge-

in deze cursus uitgebreid aan bod.

nieurs, wetenschappers en vakmensen van het Netherlands Water

Omdat dit vak goed aansluit bij de belevingswereld van het kind, kan het

Partnership die vertellen over hun beroep waardoor u een netwerk bui-

een prachtige instrument zijn om zowel te werken aan bepaalde theater-

ten de school opbouwt. Verdieping: implementatie van wetenschap en

technieken als aan sociaal emotionele vaardigheden. Tijdens het improvi-

techniek op school.

seren is het immers van groot belang goed op elkaar afgestemd te zijn; luisteren, spreken, inlevingsvermogen, elkaars ideeën accepteren en zelf

Het streven is om tussen alle trainingsbijeenkomsten drie schoolweken in

input geven aan een scène worden spelenderwijs getraind.

te plannen voor de eigen verwerking. In deze weken gaat u zelf -soms al-

De spelvormen die in deze cursus aangeboden worden nodigen uit om

leen, soms met een cursusgenoot en met de klas- aan de slag met boven-

zelf met de klas aan de slag te gaan.

staande thema’s. Daarnaast gaat u eenmaal op werkbezoek in uw eigen tijd. Reken op vier uur verwerkingstijd tussen de trainingen.

Doelgroep Leerkrachten die het vak drama (nieuw) leven in willen blazen en/of leer-

U ontvangt een cursusmap met deze zes modules en het boek ‘Praktische

krachten die theater improvisatie willen gebruiken voor hun eigen per-

didactiek voor het natuuronderwijs’.

soonlijke ontwikkeling.

Kosten Deze cursus wordt gesubsidieerd en is daardoor gratis voor

Inhoud

basisscholen.

Na een algemene inleiding over het geven van dramales in het algemeen,

Let op: het aantal plekken is beperkt!

worden in de lessen aangeboden:

Plaats De training wordt grotendeels uitgevoerd op deelnemende

• Improvisatie technieken, spelaanbod en acceptatie;

• Warming up en cooling down; basisscholen, zodat u de training in uw eigen regio (Den Haag, Zoeter-

• Het opzetten, uitwerken en afronden van een scène;

meer, Delft, Westland) kunt volgen. Bij meer dan 10 inschrijvingen per

• Diverse spelvormen waarbinnen improvisatie gebruikt kan worden;

school wordt de training op locatie uitgevoerd.

• Inspiratie door doeken, hoeden, voorwerpen, opdrachtkaarten; • Het kunnen geven en ontvangen van feedback; • Concrete opdrachten om met een klas te improviseren.

28






Kosten € 495,-- per deelnemer.

Inhoud

Plaats De Haagse Hogeschool of op locatie.

• Zelfstandig werken;

• De ideeën van uit adaptief onderwijs; • De lerende organisatie;

Start en omvang De cursus vindt plaats op 6 woensdagmiddagen

• Rolverwisseling van de leerkracht;

van 14.00 uur tot 15.30 uur of op woensdagavonden (in overleg) van

• Hoe kun je leerlingen meer betrekken bij hun eigen onderwijsleerpro-

20.00 uur tot 21.30 uur in de maanden oktober en november 2009

ces;

(muv de herfstvakantie) én in maart en april 2010.

• De eigen verantwoordelijkheid van de leerkracht;

Minimum aantal deelnemers: 12

• Gesprekken voeren met leerlingen; • Responsieve houding van de leerkracht;

Een cursus die op locatie gegeven wordt start in overleg en kan op

• Ontwikkeling door ‘fouten’ maken;

maat gemaakt worden.

• Reflecteren.

Trainer Marian van Vorstenbosch.


Marian is een ervaren vakleerkracht drama en verzorgt o.a. workshops


en cursussen theater improvisatie voor (basisschool)teams, leerlingen

van 20 deelnemers.

van het voortgezet onderwijs en pedagogisch medewerkers.

Plaats Op locatie. Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur: 3 of 4 dagdelen van 3 uur.



Marian van Vorstenbosch, t: 06-24 71 82 62



wijs.

Zie ook www.speelvogel.nl


Zelfstandige leerkrachten; zelfstandige leerlingen

Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

Inleiding Leren moet leuk zijn, voor zowel leerlingen als leerkrachten. Als één van beide onvoldoende gemotiveerd is, is dit nadelig voor het leerproces. In de praktijk is wel merkbaar dat leerlingen of leerkrachten teleurgesteld zijn, waardoor het leerproces veel energie gaat kosten. De grondgedachte van deze training is: Hoe kunnen leerlingen meer autonoom functioneren waardoor de motivatie toeneemt. Belangrijk hierbij is de klassenorganisatie, leerkrachtvaardigheden en leerling vaardigheden. Tijdens de bijeenkomsten is het de bedoeling dat u zich bewust gaat worden van een andere benadering naar uw groep. Op basis van theorieën gaat u zelf ideeën ontwikkelen, die u in de praktijk kan gaan toepassen.

Doelgroep Leerkrachten van het basis- en speciaal basisonderwijs.



29

 30





Aandacht voor de leraar

Communiceren met ouders: gesprekstechnieken

NLP voor leerkrachten Inleiding Communiceren met effect.

Inleiding

Een goed gesprek voeren, initiatief nemen, er kalm bij blijven en recht op

Contacten onderhouden met de ouders van de kinderen vraagt om kennis

je doel afgaan.

van gesprekstechnieken. Het praatje bij binnenkomst vormt doorgaans

Het spel van begrijpen en begrepen worden. Kunnen zeggen wat je denkt.

niet het probleem. Maar wat als er iets aan de hand is? Hoe verloopt ei-

In deze training leer je de vaardigheden voor het voeren van goede ge-

genlijk een probleemverhelderend gesprek, een slechtnieuws gesprek of

sprekken met collega’s, ouders en kinderen.

een voortgangsgesprek? Waar moet op worden gelet en wat zijn de ‘voet-

We oefenen met technieken uit NLP. Neuro Linguïstisch Programmeren.

angels en klemmen’? Welke fasen zijn te onderkennen, welke interven-

Dit is een verzameling van technieken en vaardigheden die makkelijk toe-

ties zijn mogelijk en hoe verloopt het ‘samenvatten’?

pasbaar zijn in de dagelijkse communicatie. Door deze technieken van taal en lichaamstaal te leren kennen en toe te

Een korte cursus van drie bijeenkomsten van ongeveer twee uur waarin

passen, krijg je veel meer aanknopingspunten tot je beschikking om dui-

de meest belangrijke gespreksvormen in het basisonderwijs aan bod ko-

delijk en doelgericht te communiceren. Je leert op een creatieve manier

men. En niet alleen via de theorie, maar er wordt ook geoefend op, of lie-

meer invloed uit te oefenen op situaties in en buiten de klas, tijdens de

ver met echte (gespecialiseerde) acteurs. Na de cursus moet u in staat

teamvergadering of in een gesprek met een ouder. Hierdoor kun je die si-

zijn ‘meer’ uit uw gesprekken te halen en kunt u de gesprekken met meer

tuaties inzichtelijker en aangenamer maken.

vertrouwen tegemoet zien.

NLP-technieken hebben inmiddels in vele vakken hun nut bewezen. Je

Een cursus die zeker zijn nut zal bewijzen!

vergroot je communicatieve vermogen, je maakt je taalgebruik objectief, je leert je beter af te stemmen op de ander en het maakt je eigen hande-

Doelgroep

len meer transparant. Dat gaat niet vanzelf. Stap voor stap werken we in

Alle betrokkenen bij onderwijs.

deze training aan het bewust aanleren van vaardigheden die daarna onbewust tot je repertoire gaan behoren. Een beetje lef, jezelf een spiegel

Inhoud

durven voorhouden en eruit halen wat erin zit. Een verrijking voor de

Enkele onderdelen:

communicatie met kinderen en collega’s.

• Probleemverhelderend gesprek; • Probleemoplossend gesprek;

Doelgroep

• Slechtnieuws gesprek;


• Gespreksinterventies; • Samenvatten;

Inhoud

• Optimaal inzetten van zintuigen als communicatiekanalen;

Enkele voorbeelden:

• Krachtig en objectief taalgebruik;

• Optimaal inzetten van zintuigen als communicatiekanalen bij het ver-

• Het voeren van gesprekken met ouders uit andere etnische bevolkingsgroepen.

tellen van verhalen en bij instructie; • Hulpbronnen gebruiken om je mogelijkheden te kunnen vergroten; • Afstemming op de gesprekspartner en rapport maken;


• Bewust rollen toepassen en kunnen variëren;


• Structureren en bespreekbaar krijgen van gedrag;

Start en omvang van de opleiding Start oktober 2009, 3

• Van situaties leersituaties weten te maken;

dinsdagavonden van 19.00 uur tot 21.00 uur.

• Plezier krijgen in communiceren, in leerprocessen en zelfontwikkeling.

• Krachtig en objectief taalgebruik; • Voor jou gewenst gedrag programmeren;

Trainers Docenten van de Pabo die werkzaam zijn geweest als le-

Kosten € 445,-- per persoon, inclusief lunches.

raar basisonderwijs op onderwijskansenscholen en/of binnenstadscholen.



Start en omvang 3 Donderdagen: 18 februari, 11 maart en 18 maart


2010, van 9.00 uur tot 16.00 uur.

Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst.

Trainer Pim Barendse. Pim is practitioner en master NLP, supervisor en trainer/coach en ver-


der begeleidt hij teamtrajecten voor scholen.




33


Trainer Ervaren docenten van De Haagse Hogeschool.


Ervaren leerkrachten uit het werkveld.

Uiterste datum 15 december 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst.






Opfriscursus herintreders

Opfriscursus rekenen/wiskunde

Inleiding Een cursus speciaal bedoeld voor degenen die overwegen of al besloten

Inleiding

hebben te gaan werken in het basisonderwijs. Jaren geleden afgestudeerd

Op veel scholen wordt het beleid in gang gezet dat leerkrachten breed in-

en nooit of weinig voor de klas hebben gestaan zijn de kernwoorden die

zetbaat moeten zijn. Oftewel les moeten kunnen geven aan alle groepen

bij de doelgroep passen.

van de school… De praktijk is echter anders. Leerkrachten werken soms

En dan blijkt de stap om in het basisonderwijs aan de slag te gaan ineens

jaren achtereen in dezelfde groep of bouw. Daarnaast komen jonge leer-

heel groot te zijn. De methoden zijn veranderd, zelfstandig werken geïn-

krachten het team versterken die gespecialiseerd zijn in de onder- of bo-

troduceerd, kinderen veel mondiger, brede school activiteiten en ga zo

venbouw.

maar door…

De onderwijsmethodieken zijn aan verandering onderhevig. Dat geldt zeker voor rekenen/wiskunde. De tijd van de staartdelingen is immers al

Het basisonderwijs zit verlegen om goede leerkrachten. Nu in eerste in-

lang voorbij en realistisch rekenen is het motto. Lastig voor leerkrachten,

stantie om invalkrachten, maar over enige tijd ook om vast personeel. Im-

die in principe best bereid zijn een andere groep te gaan draaien.

mers, nogal wat leerkrachten gaan straks met hun welverdiende pensioen! Kortom een unieke kans om straks goed voorbereid in het onderwijs aan

Ook veel zij-instromers kampen met verouderde kennis op didactisch ge-

de slag te kunnen gaan!

bied. De wil om in het onderwijs aan de slag te gaan is er, maar de vakkennis speelt parten en blokkeert in veel gevallen om de stap naar het

Doelgroep

onderwijs te zetten.

Leerkrachten basisonderwijs met beperkte ervaring. Zij-instromers die overwegen in het onderwijs aan de slag te gaan.

Doelgroep Leerkrachten en ib-ers van het basis- en speciaal basisonderwijs.

Inhoud

Zij-instromers die overwegen in het onderwijs aan de slag te gaan.

De training is opgebouwd rond de volgende onderwerpen: • Eigen vaardigheid;

Inhoud

• Vakdidactiek;

De training is opgebouwd rond vier onderwerpen:

• Pedagogiek;

• Eigen gecijferdheid (eigen vaardigheid);

• Coaching en collegiale consultatie;

• Vakdidactiek;

• Gesprekstechnieken;

• Coaching;

• Personeelsbeleid;

• Schoolbeleid (doorgaande leerlijnen).

• Schoolbeleid (brede school, aandacht voor hoogbegaafden, enz.).

Uiteraard kent ieder onderdeel vele facetten. De eigen gecijferdheid is

Daarnaast wordt aandacht besteed aan en ingegaan op de ervaring(en) en

geen hoofdonderwerp van de opleiding maar komt ruimschoots aan bod.

wens(en) van de deelnemers

Bij vakdidactiek wordt er onderscheid gemaakt tussen rekenvaardigheid, vakmatige beheersing en diagnostische vaardigheden; bij het coachen

Kosten € 1.500,-- per deelnemer met een maximum van 12 deelne-

tussen communicatie en collegiale consultatie; bij schoolbeleid de door-

mers.

gaande leerlijnen en toetsing.


Kosten € 750,-- per deelnemer met een maximum van 12 deelnemers.

De cursus kan ook locatie gegeven worden aan schoolteams.

Plaats De Haagse Hogeschool. Start en omvang Woensdagmiddag (13.00 uur – 16.00 uur) of op


een avond (19.00 uur – 22.00 uur), in overleg te bepalen. Combinaties

34

zijn ook mogelijk. Start in overleg.

Start en omvang Woensdagmiddag, start in overleg.

Duur: 10 bijeenkomsten van 3 uur.

Duur: 5 dagdelen van 3 uur.














worden met:

worden met:



Opfriscursus taalonderwijs

Professioneel communiceren met emotionele ouders

Inleiding Op veel scholen wordt het beleid in gang gezet dat leerkrachten breed inzetbaat moeten zijn. Oftewel les moeten kunnen geven aan alle groepen

Inleiding

van de school… De praktijk is echter anders. Leerkrachten werken soms

Goed communiceren met ouders is een onderdeel van je vak. Gelukkig le-

jaren achtereen in dezelfde groep of bouw. Daarnaast komen jonge leer-

vert het in de meeste gevallen geen problemen op. Toch zijn er soms ook

krachten het team versterken die gespecialiseerd zijn in de onder- of bo-

ouders met wie de communicatie maar niet wil vlotten.

venbouw.

Er zijn ook situaties die zo precair zijn dat weerstand bij ouders valt te

De onderwijsmethodieken zijn aan verandering onderhevig. Dat geldt ze-

verwachten: Bijvoorbeeld een rapport dat tegenvalt, een schooladvies

ker voor het taalonderwijs. Een aantal jaren geleden zijn bijvoorbeeld de

dat niet tegemoet komt aan de verwachting van de ouders etc.

nieuwe spellingsregels ingevoerd. Lastig voor leerkrachten die hiermee

Hoe kun je vanuit respect, de boodschap brengen, in gesprek blijven met

beroepshalve niet zo veel te maken hebben gehad, die in principe best be-

de ouder en komen tot effectieve afspraken?

reid zijn een andere groep te gaan draaien. In deze training leer je modellen en technieken om dat te bereiken. De daOok veel zij-instromers kampen met dit probleem alsmede met verouder-

gelijkse praktijk is uitgangspunt voor de leersituaties. Je krijgt steeds

de kennis op didactisch gebied. De wil om in het onderwijs aan de slag te

handreikingen om het geleerde toe te passen in de praktijk. Om deze

gaan is er, maar de vakkennis speelt parten en blokkeert in veel gevallen

vaardigheid in te oefenen wordt het 2e dagdeel gewerkt met een trai-

om de stap naar het onderwijs te zetten.

ningsacteur.

Doelgroep

Doelgroep

Leerkrachten en ib-ers van het basis- en speciaal basisonderwijs.


Zij-instromers die overwegen in het onderwijs aan de slag te gaan.

Inhoud Inhoud

In deze training leert u:

De training is opgebouwd rond vier onderwerpen:

• De effecten van de emotie/weerstand bij de ander te begrijpen;

• Eigen taalvaardigheid (spellingsregels);

• De effecten van de emotie/weerstand bij uzelf te herkennen en han-

• Vakdidactiek;

teerbaar te houden;

• Coaching;

• Afhankelijk van de situatie effectief in gesprek te blijven met de ouder;

• Schoolbeleid (doorgaande leerlijnen).

• Ongeacht de situatie te komen tot goede afspraken.

Uiteraard kent ieder onderdeel vele facetten. De eigen taalvaardigheid is geen hoofdonderwerp van de opleiding maar komt ruimschoots aan bod.

Kosten Kosten € 2.250,-- per groep, inclusief materiaal.

Bij vakdidactiek wordt er onderscheid gemaakt tussen taalvaardigheid,

Minimaal 5 maximaal 8 deelnemers.

vakmatige beheersing en diagnostische vaardigheden; bij het coachen tussen communicatie en collegiale consultatie; bij schoolbeleid de door-

Plaats Op locatie.

gaande leerlijnen en toetsing.

Start en omvang van de opleiding Start: in overleg. Kosten € 750,-- per deelnemer met een maximum van 12 deelnemers.

Duur: 2 dagdelen.


Trainer Marion is opleidingskundige en zelf afkomstig uit het on-


derwijs. Daarnaast heeft zij ruime ervaring als trainer, opleider, coach met trainingen, opleidingen en veranderingstrajecten in het onder-

Start en omvang Woensdagmiddag, start in overleg.

wijs, bij de overheid en in het bedrijfsleven.

Duur: 5 dagdelen van 3 uur.



35

Aanmelding


Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo.

Start en omvang Woensdagmiddag, in overleg, Duur: 3 bijeenkomsten van 2 uur.


Trainer De training wordt gegeven door Ans van Genderen.


Ans van Genderen heeft jarenlang ervaring in het basisonderwijs en is nu werkzaam als begeleider en coach voor diverse scholen en besturen. Zij begeleidt leerkrachten, teams en schooldirecties in hun professionele ontwikkeling. Via trainingen en praktische begeleidingstrajecten

Starterstraining ‘goed van start’

werken aan je vak!


Inleiding Alle begin is moeilijk, zeker voor startende leerkrachten in het basison-


derwijs. De overgang van de opleiding naar de praktijk is groot. Lesgeven

worden met:

is op zichzelf al een kunst en maar al te vaak verzwaren extra taken de


werkdruk. Goede begeleiding is daarom van enorm belang.

Zie ook: www.schoolwerk.nu

‘Goed van Start’ is een starterstraining om beginnende leerkrachten onder professionele begeleiding een succesvol begin van hun loopbaan te bieden.

Doelgroep

Time management

Deze starterstraining is speciaal ontwikkeld voor leerkrachten met 0 – 3 ervaring in het basisonderwijs. Ook Lio-stagiaires zijn van harte welkom.

Inleiding Inhoud

‘Ik moet nog zo veel doen…’

Deze training heeft de naam ‘Goed van Start’ en bestaat uit drie bijeen-

‘Is het alweer zo laat…’

komsten van 2 uur. Hierin wordt op een praktische manier stilgestaan bij

‘Moet ik dat er nu ook nog bij doen…’

actuele thema’s zoals: • Omgang met leerlingen;

Herken je deze kreten? Werk je al keihard en wordt de stapel alleen maar

• Organisatie van de groep;

hoger? Heb je het gevoel dat je achter de feiten aanloopt?

• Rol binnen het team;

Dan is deze cursus voor jou geschikt!

• Omgang met ouders; • Competenties en persoonlijke ontwikkeling.

Doelgroep Alle betrokkenen bij onderwijs.

Ongetwijfeld zullen deze thema’s gaandeweg de bijeenkomsten nog aangevuld worden naar gelang de vraag van de deelnemers.

Inhoud

De bijeenkomsten bieden tevens ruimte voor het uitwisselen van ervarin-

In deze workshop leer je:

gen en het delen van kennis middels begeleide intervisie.

• Je werk te structureren; • Prioriteiten te stellen tussen de verschillende taken;

De starterstraining ‘Goed van Start’ kan ook op maat gerealiseerd worden

• Wat energie vreet en wat energie geeft;

voor scholen of besturen. Met deze training biedt u alle beginnende leer-

• Hoe die ‘energiegevers’ effectief te gebruiken binnen je werkzaamheden;

krachten binnen uw organisatie een goede start in het onderwijs! In een

• Omgaan met begrenzen;

persoonlijk gesprek bespreek ik graag de mogelijkheden voor uw school

• Delegeren en onderhandelen;

of bestuur.

• Planmatig werken.

Om goede leerkrachten te vinden en te binden is het belangrijk dat de

Kosten

mensen graag bij de organisatie werken. Met doordacht personeelsbeleid

Kosten € 1.500,-- per groep, inclusief materiaal.

bereik je dat mensen zich steeds verder blijven ontwikkelen en zich ver-

Minimaal 6, maximaal 12 deelnemers.

bonden voelen met de organisatie.

Plaats Kosten € 295,-- per individuele deelnemer, inclusief te gebruiken

Op locatie.

materiaal.

36

Minimum aantal deelnemers: 5 (maximaal 12).

Start en omvang van de opleiding Start in overleg.

Duur 2 dagdelen.






Trainer Marion is opleidingskundige en zelf afkomstig uit het onderwijs. Daarnaast heeft zij ruime ervaring als trainer, opleider, coach met trainin-

• Visie en beleid vertaald weten te krijgen in de praktijk in de klas en met collega’s in de bouw; • Werken aan een lerende organisatie;

gen, opleidingen en veranderingstrajecten in het onderwijs, bij de

• Systeem- en doelgericht denken en handelen.

overheid en in het bedrijfsleven.

Studiedag 3: • Competenties van de leidinggevende/uitvoerende in de school;

Aanmelding

• Veranderkunde;

Via het inschrijfformulier of via

• Stijlen van leiding geven;


• Groepsvaardigheden en teamwerk. Studiedag 4:


• Vergadertechnieken, formuleren en argumenteren;

worden met:

• Interventies uitvoeren;


• Begeleidingsvaardigheden zoals coaching, consultatie en intervisie; • Evalueren. Aan het eind van het traject hebben deelnemers geleerd en duidelijk dat:

Training effectief leiderschap voor bouwcoordinatoren (ook voor het mt)

• Zij medewerkers kunnen aansturen en coachen; • Zij in staat zijn vergaderingen effectief te leiden; • Zij in hun communicatie een aantal nieuwe elementen kunnen hanteren zoals, intervisie, collegiale consultatie en coaching; • De inzet en betrokkenheid van leerkrachten bespreekbaar gemaakt kan worden en dus ook verbeterbaar; • De deelnemers kunnen werken met de principes van de lerende organisatie;

Inleiding ‘Vergaderen met collega’s, veranderingen geaccepteerd krijgen, visie en beleid weten te vertalen naar je bouw of team, motiveren en problemen bespreekbaar kunnen maken’.

• Iedere deelnemer weet wat de school onder professionaliteit verstaat en hoe dat te delen en over te dragen is aan teamleden; • ‘Gaan voor je werk’ en werkplezier met elkaar te versterken en stimuleren is; • Deelnemers het vermogen hebben om adequaat in te kunnen spelen op

Dat is leiden en aansturen van teams om het werk in de school met elkaar

veranderingen.

optimaal georganiseerd te krijgen. Het vraagt van je dat je thuis bent in gespreksvaardigheden en begeleidingsvaardigheden.

We gaan uit van het boek ‘de 7 eigenschappen van effectief leiderschap’

Stap voor stap bouwen we deze vaardigheden op.

van Stephan Covey.

We starten met persoonlijk leiderschap, met keuzeprocessen, tijdmanage-

Deze training wordt inmiddels voor het achtste jaar uitgevoerd.

ment en het zoveel mogelijk oordeelsvrij leren communiceren. Er worden technieken geleerd voor gespreksvoering en begeleiding en direct toege-

Kosten € 545,-- Euro per deelnemer, inclusief lunches.

past in praktijksituaties. We gaan in op criteria voor professionaliteit en op de toepassing van de kenmerken van de lerende organisatie en teamont-


wikkeling. Daarna komen in de overlegtraining vooral structuur en strategie maar ook argumentatie, inhoud en rolgedrag aan bod. Ook collegiale

Start en omvang 4 Vrijdagen: 13 en 27 november2009,

consultatie en het werken met intervisie komen aan bod. Met deze veelheid

8 en 29 januari 2010.

van praktische vaardigheden kun je transparant en duidelijk maken wat je doet en doen wat je zegt. Daarmee wordt je leiderschap effectief.

Trainer Pim Barendse. Pim is practitioner en master NLP, supervisor en trainer/coach en ver-

Doelgroep

der begeleidt hij teamtrajecten voor scholen.

Bouwcoördinatoren, IB’ers, adjuncten, locatieleiders en leerkrachten die verder willen in de organisatie van de school.


Inhoud

Uiterste datum 15 oktober 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van

De training bestaat uit vier studiedagen:

binnenkomst.

Studiedag 1: • Training van communicatieve vaardigheden;


• Basishouding van de leerkracht en attitudes;

worden met:

• Keuzeprocessen en prioriteitsstelling;


• Gespreksvaardigheden, verschillende soorten gesprekken. Studiedag 2: • Schoolcultuur;



37

Zelfmanagement voor leerkrachten


Inleiding Al jaren een succesformule! Zelfmanagement helpt je bewuster om te gaan met je persoonlijke en je professionele betrokkenheid in het onderwijs. Daarbij gaat het om voldoening, een efficiënte manier van werken, behoud van idealen, werkplezier en een optimaal leerklimaat, vooral voor jezelf. Zelfmanagement leert je de energie gebruiken om te komen tot een creatieve spanning in plaats van de energievretende strijd om controle te blijven houden over jezelf en de situaties. Je leert om te gaan met stress, met tijdmanagement en met de balans van denken, voelen en doen. Je werkt doelgericht aan het meester worden in vele facetten die in het vak van leraar vereist worden. En op zo’n manier dat je plezier krijgt in het steeds meer bewust en vaardig worden en in het krachtig jezelf kunnen zijn in soms complexe werksituaties.

Doelgroep Voor wie ‘s morgens fluitend naar school wil gaan en ‘s middags weer fluitend naar huis. Ieder die in het onderwijs werkt. Voor de leerkracht die zichzelf durft uit te dagen! Beginnnende en gevorderde leerkrachten die effectiever en met meer plezier willen werken.

Inhoud Aan bod komen: • Basishouding; • Je eigen kwaliteiten en valkuilen; • Persoonlijke effectiviteit; • Omgaan met emoties en jobstress; • Communicatieve vaardigheden (lastige gesprekken, kernachtig formuleren); • 0-Punt, uitstraling en met je energie in balans blijven; • Humor en plezier in je werk, gaan voor je vak; • Flow en inspiratie.

Kosten € 445,-- per persoon, inclusief lunches. Plaats De Haagse Hogeschool. Start en omvang 3 Donderdagen: 14 en 28 januari en 11 februari 2010, van 9.00 uur tot 16.00 uur.

Trainer Pim Barendse. Pim is practitioner en master NLP, supervisor en trainer sociaal-communicatieve vaardigheden en verder begeleidt hij teamtrajecten voor scholen.

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. Uiterste datum 15 december 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst.

38


 www.dehaagsehogeschool.nl/post-hbo/nascholing-pabo



Aandacht voor het kind

Master special educational needs; leraar speciaal onderwijs deeltijd

Het Seminarium voor Orthopedagogiek ziet een master als spil van deze ontwikkelingen binnen de organisatie: in de eigen groep, op schoolniveau of op bovenschools niveau. Afhankelijk van uw ambitie kiest u voor een verdiepingstraject ten behoeve van uw eigen taak of functie of voor een verbreding van uw horizon waardoor u uw werkveld kunt vergroten.

De eindkwalificaties Voorwoord

Het niveau waaraan een HBO-master moet voldoen is internationaal

Al enige jaren werkt de Pabo van De Haagse Hogeschool samen met het

vastgelegd. Met deze criteria als uitgangspunt heeft het Seminarium voor

Seminarium voor Orthopedagogiek.

Orthopedagogiek een aantal eindkwalificaties beschreven voor de Master Special Educational Needs.

Seminarium voor Orthopedagogiek

De eindkwalificaties zijn gebaseerd op de gevraagde competenties vanuit

Het Seminarium voor Orthopedagogiek verzorgt voor het educatieve veld

de beroepspraktijk en worden gedragen door het beroepenveld.

(de scholen) en het pedagogisch veld (de instellingen op het terrein van

Ze hebben betrekking op drie gebieden: het primaire proces, de school en

jeugdzorg en jeugdwelzijn) een zeer breed palet van diensten op het ge-

uw professionele ontwikkeling.

bied van opleidingen, professionaliseren, advies, coaching, begeleiding

Met deze opleiding zult u (nog) beter in staat zijn om complexe proble-

en praktijkgericht onderzoek. Een cursus op maat voor het team, advise-

men in de onderwijssituatie van leerlingen op te lossen.

ring over schoolontwikkeling, een themaconferentie ‘op maat’ voor een

U realiseert dit binnen uw werkomgeving, die hierdoor een sterke impuls

schoolbestuur, zijn slechts enkele voorbeelden van onze mogelijkheden.

krijgt op het gebied van onderwijsinnovaties, met name waar het gaat om

Specifiek vragen wij uw aandacht voor onze deskundigheid op het gebied

speciaal onderwijzen.

van de Brede School en de begeleiding bij de herijking van de zorgstruc-

Daarnaast ontwikkelt u zich tijdens deze opleiding verder als professio-

tuur. De professionaliteit van onze ervaren medewerkers bij verande-

nal. Een professional die in staat is tot kritische oordeelsvorming op basis

rings- en implementatieprocessen stelt het Seminarium voor Orthopeda-

van genuanceerde afwegingen, reflectie en studie; een professional die

gogiek graag tot uw beschikking.

verder kijkt dan de dagelijkse praktijk en de eigen werkomgeving.

Inleiding

Opzet van de opleiding

In een deeltijdopleiding van twee jaar kunt u zich kwalificeren als Master

In twee fasen.

Special Educational Needs. U kiest in dat geval voor een HBO-masterop-

De opleiding is opgebouwd uit een eerste en tweede fase. In iedere fase

leiding die in het teken staat van het vergroten van kansen voor leerlin-

kunt u kiezen uit een aantal leerroutes die ondergebracht zijn in een van

gen met speciale onderwijsbehoeften.

de drie domeinen:

Het Seminarium voor Orthopedagogiek ziet het als een uitdaging om sa-

• Speciaal onderwijzen;

men met u onderwijssituaties te realiseren waarin àlle kinderen en jonge-

• Leidinggeven en ondersteunen;

ren maximale mogelijkheden krijgen om een volwaardige plaats in de sa-

• Schoolontwikkeling en diversiteit.

menleving te verwerven. In deze opleiding is uw eigen praktijksituatie het

Bij de aanvang van uw studie kiest u voor een route in de eerste fase. Aan

uitgangspunt. Praktijk en theorie worden daarbij in een voortdurende

het eind van de eerste fase maakt u opnieuw een keuze. Voor veel studen-

wisselwerking aan elkaar getoetst. U wordt hierbij ondersteund door do-

ten is het vanzelfsprekend door te stromen in hetzelfde domein. De over-

centen die, als ter zake kundige professionals, u uitdagen tot betekenis-

stap naar een ander domein is ook mogelijk. Wilt u doorstromen naar de

vol leren, kritisch nadenken en zelf oordelen.

tweedefaseleerroutes Specialist Remedial Teaching en Specialist Leidinggeven, dan dient u rekening te houden met specifieke instroomvoorwaar-

Doelgroep

den.

De Master Special Educational Needs is bedoeld voor leraren, coördinatoren, managers en andere professionals die zich verder willen professio-

De opleiding Master Special Educational Needs is gevarieerd opgebouwd.

naliseren op het terrein van de zorg voor leerlingen met speciale onder-

Er zijn veel momenten waarop u -begeleid door een docent- eigen leer-

wijsbehoeften.

vragen uitwerkt of onderzoekt, individueel of in een leerteam, maar er

Onze studenten zijn werkzaam in:

zijn ook -meestal wekelijks- gemeenschappelijke bijeenkomsten voor

• Het reguliere basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs;

kennisdeling rond inhoudelijke thema’s.

• Het speciaal onderwijs / de regionale expertisecentra;

Daarnaast wordt u uitgedaagd de praktijk buiten uw eigen instituut te on-

• Het voortgezet onderwijs / praktijkonderwijs en vmbo;

derzoeken en wordt u in de gelegenheid gesteld conferenties en lezingen

• De regionale opleidingscentra (ROC’s);

bij te wonen die het Seminarium voor Orthopedagogiek organiseert.

• Bovenschoolse verbanden of organisaties.

Het programma Waarom deze masteropleiding? De professional op masterniveau!

Iedere leerroute heeft globaal dezelfde opbouw. Als basis voor uw plan-

In de praktijk heeft u vaak te maken met ingewikkelde vragen en com-

Eerste fase:

plexe situaties. Deze ‘problemen’ kunnen voor een school juist een aan-

• Zelfanalyse waarbij u uw eigen startsituatie en eerste leervragen in

leiding zijn om zaken te verbeteren en vernieuwen.


ning kunt u het volgende programma verwachten.

kaart brengt;


41

• Praktijkgericht, vergelijkend onderzoek, de Educational Research, als lint in de eerste fase;

evaluatie en ondersteuning van het leerproces. Daarnaast levert toetsing mede de bewijslast voor het bereiken van de eindkwalificaties.

• Vier centrale thema’s per leerroute van elk zes weken;

Uw prestaties worden beoordeeld aan de hand van verschillende toets-

• Keuzeruimte voor verbreding, verdieping en voorbereiding op de twee-

vormen die variëren van een verslag van het praktijkgericht onderzoek tot

de fase. Tweede fase:

een presentatie of een kijkwijzer bij een zelfgemaakte video-opname. Voor uw handelen geeft u een theoretische verantwoording.

• Praktijkgericht actieonderzoek, de Educational Research, als lint in de tweede fase;

Kwaliteitszorg

• Drie centrale thema’s per leerroute van elk zes weken;

De opleidingen van het Seminarium voor Orthopedagogiek hebben een

• De keuzeruimte / afstudeerperiode;

hoog niveau. Om dit te kunnen blijven garanderen hanteren we een uitge-

• Presentatie van de masterproef.

breid systeem van kwaliteitszorg. Als onderdeel van dit kwaliteitszorgsysteem vragen wij u regelmatig naar uw mening en waardering van de

Onderzoeker in de eigen praktijk

opleiding.

Van de master als spil van onderwijsverbetering en vernieuwing mag worden verwacht dat deze opereert vanuit een vragende, onderzoekende

Aanmelden en studiekosten U hebt toegang tot de masterop-

en tegelijkertijd oplossingsgerichte houding.

leidingen wanneer u in het bezit bent van een hbo-getuigschrift of een

Wij dagen u hiertoe uit tijdens vrijwel uw hele opleiding: bij het leveren

bachelordiploma. De masteropleidingen in deeltijd zijn in het bijzon-

van prestaties of opdrachten, bij debatten in leerteams en -uiteraard- bij

der bedoeld voor leraren met een baan in het onderwijs. Hebt u geen

het uitvoeren van uw eigen praktijkgericht onderzoek, de Educational Re-

baan, dan dient u in de gelegenheid te zijn om minstens een dag per

search. In dit onderzoek staat de kritische analyse van een door u gecon-

week stage te lopen op een school om daar praktijkopdrachten uit te

stateerd onderwijskundig of pedagogisch probleem uit uw eigen werk

voeren. Wanneer u geregeld werkt als invaller is dat vaak ook vol-

centraal.

doende.

De Educational Research is een wezenlijk onderdeel van elke leerroute. In

Procedure U kunt zich, bij voorkeur vóór 1 juli 2009 en uiterlijk vóór

de eerste fase is er meestal sprake van vergelijkend onderzoek, in de

1 september 2009, digitaal aanmelden als student via Studielink. U

tweede fase van actieonderzoek, ook daadwerkelijk gericht op de innova-

kunt Studielink vinden op onze website: www.seminarium.nl.

tie of verbetering. U betrekt de uitkomsten van uw vergelijkend onder-

Begin juli wordt bepaald welke leerroutes er in de verschillende les-

zoek bij uw analyse. Daarbij bezoekt u ten minste twee verwante of ver-

plaatsen door zullen gaan. Dit hangt af van het aantal deelnemers dat

gelijkbare scholen of instellingen.

zich heeft aangemeld. Onmiddellijk na deze vaststelling krijgt u hier-

Door in dit proces voortdurend en kritisch te reflecteren op de ontwikke-

over

lingen en hun betekenis voor uw onderwijspraktijk en de mensen die er-

bericht. Wanneer in bepaalde leerroutes nog ruimte is, kunnen aan-

door beïnvloed worden, brengt u de verbinding tot stand tussen uw on-

meldingen die na 1 juli 2009 binnenkomen nog in behandeling geno-

derzoek en uw leren als onderwijsprofessional. De Educational Research

men worden tot 1 september 2009. U staat ingeschreven wanneer u

staat hiermee in dienst van het vergroten van de veranderingscapaciteit

zich op Studielink heeft aangemeld en een inschrijvingsverzoek heeft

in het onderwijs, met uw eigen mogelijkheden als uitgangspunt.

gedaan en als vastgesteld is dat u voldoet aan de toelatingseisen en de inschrijfeisen. Uw vooropleidings- en persoonsgegevens worden via

De elektronische leeromgeving

een centrale database gecheckt door de IB-groep en Hogeschool

Bij alle opleidingen wordt gebruik gemaakt van het intranet First Class

Utrecht. Het is mogelijk dat u aanvullend hierop gevraagd wordt om

Client (FCC). Binnen FCC is per leerroute een elektronische leeromgeving

een kopie van uw diploma’s en legitimatie. Daarnaast wordt u ge-

(ELO) beschikbaar. FCC wordt gebruikt voor communicatie met medestu-

vraagd om een betalingsformulier en pasfoto op te sturen. Is dit alle-

denten en uw docent/begeleider. Tevens kunt u van FCC de benodigde

maal op tijd binnen en in orde bevonden dan wordt u definitief inge-

studiematerialen downloaden. Aan het begin van het studiejaar wordt in

schreven.

een aantal bijeenkomsten aandacht geschonken aan het leren werken met FCC, de ELO en het digitale portfolio daarin.

Informatie Bij aanvang van uw studie ontvangt u een informatiepakket met o.a. de studiegids, rooster en deelnemerslijst. De meeste

Het portfolio

opleidingen starten in de eerste week van september.

U werkt vanaf het begin van uw opleiding met een digitaal portfolio (DGP). Dit is een digitale map waarin u in de loop van de opleiding uw

Bureau Onderwijs- en studentzaken Voor vragen over uw

studiemateriaal verzamelt en ordent. Het DGP bevat onder meer de zelf-

inschrijving kunt u contact opnemen met Bureau Onderwijs- en stu-

analyse, het competentieontwikkelplan (COP), de uitwerking van de ver-

dentzaken, telefoonnummer 030-254 71 51 / 1 55.

schillende thema’s, de reflectie daarop en de weergave van de Educational Research. Voor uzelf, de docenten en voor de begeleider is het

Studiekosten Voor het studiejaar 2009 – 2010 is het collegegeld

portfolio een belangrijk instrument voor planning en ondersteuning van

voor de deeltijdopleiding

uw studievoortgang.

€ 1.415,-- en zijn de materiaalkosten vastgesteld op € 85,--. Op het betalingsformulier kunt u machtigen tot afschrijving of een garantiever-

42

De toetsing

klaring laten invullen. Bij betaling in termijnen worden administratie-

Toetsing is een essentieel onderdeel van de opleiding en is gericht op

kosten in rekening gebracht. Ook deze kosten worden bij machtiging






automatisch van uw rekening afgeschreven, tegelijk met de eerste ter-

of bezoek één van de regionale informatiebijeenkomsten:

mijnbetaling. U dient er rekening mee te houden dat er naast het colle-

Regio Zuid-Holland; lesplaats Rotterdam

gegeld kosten gemaakt moeten worden voor de aanschaf van litera-

Woensdag 27 mei 2009

tuur, readers en eventuele reiskosten.

Woensdag 24 juni 2009

15.00 uur – 17.30 uur

Voor de materiaalkosten ontvangt u een acceptgiro. Deze dient voor

Woensdag 9 september 2009

15.00 uur – 17.30 uur

15.00 uur – 17.30 uur

1 december 2009 betaald te worden. U ontvangt via het Seminarium voor Orthopedagogiek het Tijdschrift voor Orthopedagogiek. Voor actuele informatie kunt u terecht op www.seminarium.nl.

Regio Zuid-Holland; lesplaats Den Haag Woensdag 13 mei 2009

14.00 uur – 17.00 uur

Woensdag 10 juni 2009

14.00 uur – 17.00 uur

Woensdag 2 september 2009

14.00 uur – 17.00 uur

Terugbetaling Bij afmelding voor 1 september 2009 krijgt u het al door u betaalde collegegeld en de servicekosten automatisch terug-

Kijk voor actuele informatie over de locatie van de informatiebijeen-

gestort. Bij afmelding na 1 september 2009 is dit niet het geval. U hebt

komsten en een routebeschrijving op www.seminarium.nl

dan slechts in een enkel geval recht op (gedeeltelijke) terugbetaling: • Wanneer de afmelding van de student een gevolg is van bijzondere,

Contact

van zijn wil onafhankelijke omstandigheden (dit ter beoordeling van

Regiokantoor Zuid-Holland vestiging Capelle a/d IJssel

de directie), wordt voor elke maand van het studiejaar waarin niet

Rhijnspoor 225 A

aan het onderwijs is deelgenomen, een twaalfde gedeelte van het

2901 LB Capelle ad IJssel

verschuldigde collegegeld terugbetaald. Er geldt echter een wacht-

t. 010 442 05 13

tijd van twee kalendermaanden.

f. 010 451 01 05

• Wanneer de inschrijving van een student beëindigd wordt vanwege

[email protected]

voltooiing van de studie, wordt voor iedere maand van het studiejaar waarin hij niet meer ingeschreven staat, een tiende gedeelte van het

Regiokantoor Zuid-Holland vestiging Den Haag

verschuldigde collegegeld terugbetaald.

Haagweg 112 2282 AG Rijswijk

Verzoek tot tussentijdse beëindiging van de inschrijving stuurt u naar:

t. 070 388 82 91

Hogeschool Utrecht

f. 070 388 93 99

Faculteit Educatie t.a.v. de faculteitsdirectie

[email protected]

Postbus 14007 3508 SB Utrecht

Op de volgende pagina’s vindt u een greep uit ons aanbod. Voor een compleet overzicht verwijzen we u graag naar onze website: www.se-

Tegemoetkoming van uw bestuur Schoolbesturen beschik-

minarium.nl

ken over een scholingsbudget. Afhankelijk van het schoolbeleid kunt u met uw bevoegd gezag overleggen of het mogelijk is uit dit budget een bijdrage in de studiekosten te krijgen. U blijft evenwel zelf als student persoonlijk verantwoordelijk voor betaling van het collegegeld en de eventuele additionele kosten.

Gedragsproblemen

Examencommissie Bij de examencommissie kunt u terecht voor

Leerroute: Gedragsproblemen (1e fase)

bijzondere samenstelling opleidingsprogramma en mogelijke vrijstellingen.

Doelgroep Uw correspondentie richt u schriftelijk aan:

Leraren, coördinatoren en begeleiders in het primair, speciaal of voortge-

Seminarium voor Orthopedagogiek

zet onderwijs die zich willen professionaliseren op het terrein van leerlin-

t.a.v. de examencommissie

gen met gedragsproblemen.

B. Lagerweij Postbus 14007

Leerroutespecifieke thema’s

3508 SB Utrecht

1. Orthopedagogische theorie en praktijk van de sociaal-emotionele ontwikkeling: Hoe verloopt de normale ontwikkeling van leerlingen? Op

Informatiebijeenkomsten Zuid-Holland Wilt u meer informatie of een persoonlijk gesprek met de studieleider? Neem dan contact op met:

welke wijze beïnvloeden factoren in het kind en factoren in de omgeving de totale ontwikkeling (ecologisch perspectief)? 2. Communiceren met en over kinderen : Communiceren met collega’s,

Leon Plomp (studieleider regio Den Haag)

ouders en leerlingen, is belangrijk in de preventie van gedragsproble-

06 51 53 72 84 of 070 388 82 91 [email protected])

matiek. Hoe kunt u als leraar gebruik maken van gesprekken als bron

Johan Tinus (studieleider regio Rotterdam) 06 23 40 68 21 of 010 442 05 13 [email protected])

van interventies op het gebied van gedragsproblemen? 3. Ontwikkelingsbelemmeringen en ontwikkelingsmogelijkheden : We analyseren welke risicofactoren en beschermende factoren een rol



43

spelen in de ontwikkeling. Invalshoek zijn de leerling, de leraar(school), de vriendengroep en de thuissituatie. 4. Interventies bij gedragsproblemen: We reiken handvatten aan om op een adequate, planmatige aanpak probleemgedrag aan te pakken en

2. Werken in en voor de organisatie in het kader van Gedrags- en ontwikkelingsstoornissen: Binnen dit domein zijn vijf competenties beschreven. U werkt er twee uit. 3. Professioneel handelen en beroepsontwikkeling in het kader van Ge-

waar mogelijk te voorkomen. We besteden nadrukkelijk aandacht aan

drags- en ontwikkelingsstoornissen: binnen dit domein zijn zeven com-

aanpakken die werken in de praktijk (evidence-based).

petenties beschreven. U werkt er twee uit.

Bijzonderheden Voorwaardelijk voor deelname aan deze route is een afgeronde 1e fase-

Leerroute: Gedragsspecialist (2e fase)

opleiding Master Special Educational Needs. De opleiding is vooral geschikt voor mensen die expliciet sturing kunnen en willen geven aan hun eigen leerproces. Er ligt meer nadruk op regelmatige bijeenkomsten met leerteams dan op plenaire groepsbijeenkom-

Doelgroep

sten.

Leraren, coördinatoren en begeleiders in het primair, speciaal of voortgezet onderwijs die zich willen ontwikkelen tot een specialist gedragsproblemen op uitvoerend en/of beleidsmatig niveau.

Leerroutespecifieke thema’s 1. Kwaliteitszorg sociaal-emotionele ontwikkeling: U oriënteert zich op drie onderwerpen, namelijk: analyse van gedragsproblemen, collegiale begeleiding en schoolbeleid sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze analyse is de basis voor uw persoonlijke invulling van dit studiejaar.

Onderwijsleerproblemen Leerroute: Leerproblemen in de groep (1e fase)

2. Collegiale begeleiding: U richt uw aandacht op de ondersteuning van collega’s die te maken hebben met leerlingen met min of meer ernstige gedragsproblemen. Hiertoe verdiept u zich in coachen en het in bewe-

Doelgroep

ging brengen van een team.

Deze leerroute is bedoeld voor leraren in het primair onderwijs (zowel re-

3. Werken met gedrags- en ontwikkelingsstoornissen: U verdiept zich in

gulier als speciaal) die het als een uitdaging zien om leerlingen bij wie het

de meest relevante gedrags- en ontwikkelingsstoornissen in uw on-

leerproces stagneert zo te onderwijzen en te begeleiden dat ze functio-

derwijspraktijk, de achtergronden daarvan en de consequenties voor

neel geletterd en gecijferd de school verlaten en hun talenten maximaal

uw onderwijssituatie en het handelen daarin. U past de cyclus van

kunnen ontplooien.

handelingsgericht werken toe

Leerroutespecifieke thema’s Bijzonderheden

1. Orthopedagogisch denken en handelen en orthodidactiek: De principes

Voorwaardelijk voor deelname aan deze route is een afgeronde 1e fase-

van handelingsgericht werken (HGW) op groepsniveau (1-zorgroute) vor-

opleiding Master Special Educational Needs.

men de basis om de onderwijsbehoefte van alle leerlingen in kaart te brengen en passend onderwijs vorm te geven in de groep. 2. Mondelinge taalontwikkeling: U leert op groepsniveau taalontwikkelingsproblemen signaleren, onderzoeken en begeleiden.

Leerroute: Specialist Gedrags- en ontwikkelingsstoornissen

3. Geletterdheid: U volgt de ontwikkeling van de geletterdheid binnen de vaardigheden technisch en begrijpend lezen, spelling en creatief schrijven en formuleert een passend aanbod op groepsniveau. 4. Gecijferdheid: U leert hoe u op groepsniveau rekenproblemen kunt signaleren en u construeert hiervoor een passend rekenaanbod.

Doelgroep

Bijzonderheden

Leraren, coördinatoren en begeleiders in het primair, speciaal of voortge-

U studeert samen op met studenten uit de leerroute Remedial Teaching Pri-

zet onderwijs die hun competenties in de omgang met en de aanpak van

mair Onderwijs (RTPO), waarbij u het accent legt op de onderwijsbehoefte

leerlingen met ernstige gedrags-en ontwikkelingsstoornissen verder wil-

van leerlingen in de groepen 1 t/m 8 en de studenten RTPO het accent leg-

len ontwikkelen.

gen op de onderwijsbehoefte van leerlingen in de groepen 1 t/m 4.

Leerroutespecifieke thema’s 1. Werken met en voor leerlingen in het kader van Gedrags- en ontwikkelingsstoornissen: Binnen dit domein zijn vijf competenties beschreven. U werkt er twee uit.

44






Leerroute: Remedial teaching primair onderwijs (1e fase)

3. Leesproblemen: U leert leesproblemen signaleren en onderzoeken. 4. Moderne vreemde talen: U verdiept u in de moeilijkheden die leerlingen met spelling- en leesproblemen kunnen ondervinden bij het leren van Engels en andere moderne vreemde talen.

Bijzonderheden Doelgroep

De behaalde studiepunten (ECTS) in de eerste en tweede fase leerroutes

Deze leerroute is bedoeld voor leraren en intern begeleiders in het pri-

Remedial Teaching vormen de basis voor een registratieaanvraag als re-

mair onderwijs (zowel regulier als speciaal) die zich willen bekwamen in

medial teacher voortgezet onderwijs bij de Landelijke Beroepsvereniging

de remedial teaching van leerlingen die problemen ervaren met de leer-

Remedial Teachers (LBRT).

stof op het niveau van groep 1 tot en met 4. Leerroutespecifieke thema’s 1. Orthopedagogisch denken en handelen: De principes van handelingsgericht werken (HGW) op groepsniveau en individueel niveau (1-zorgroute) vormen de basis om de onderwijsbehoefte van leerlingen in kaart te brengen en passend onderwijs vorm te geven. U bestudeert

Leerroute: Specialist Remedial Teaching (2e fase)

welke plaats en rol remedial teaching daarbij in kan nemen. 2. Mondelinge taalontwikkeling: U leert problemen op het gebied van de taalontwikkeling signaleren, onderzoeken en begeleiden.

Doelgroep

3. Geletterdheid: U maakt kennis met diverse observatie- en onderzoeks-

Deze leerroute is bedoeld voor ervaren leraren in primair en voortgezet

instrumenten en leert de verkregen gegevens in te zetten bij lees- en

onderwijs (regulier en speciaal) die zich willen specialiseren in remedial

schrijfactiviteiten.

teaching. Voor deze leerroute is een afgeronde leerroute Remedial Tea-

4. Gecijferdheid: U maakt kennis met achtergronden van vernieuwingen

ching primair of voortgezet onderwijs voorwaardelijk.

in het rekenwiskundeonderwijs en leert remediale zorg vorm te geven in samenhang met het onderwijs in de groep/klas.

Leerroutespecifieke thema’s 1. Motoriek: U leert leerlingen met problemen op het gebied van de

Bijzonderheden

(schrijf)motorische ontwikkeling signaleren, onderzoeken en adequaat

Na deze leerroute kunt u kiezen uit alle tweede fase-leerroutes, waarbij

begeleiden. Naar keuze verdiept u zich in de interventies voor het pri-

Specialist Remedial Teaching het meest voor de hand ligt. De behaalde studiepunten (ECTS) in de eerste en tweede fase leerroutes Remedial

mair of het voortgezet onderwijs. 2. Geletterdheid: U leert leerlingen met problemen die zich voordoen op

Teaching vormen de basis voor een registratieaanvraag als remedial tea-

allerlei aspecten binnen het talige domein te signaleren, te onderzoe-

cher primair onderwijs bij de Landelijke Beroepsvereniging Remedial Tea-

ken en te begeleiden. Daarbij verdiept u zich in de communicatie met

chers (LBRT).

de leerling zelf en de mogelijkheden van de oplossingsgerichte benadering in diagnostische gesprekken en coachingsgesprekken. 3. Gecijferdheid: U leert leerlingen met problemen op het gebied van rekenen en wiskunde te signaleren, te onderzoeken en te begeleiden. U

Leerroute: Remedial teaching voortgezet onderwijs (1e fase)

bestudeert de communicatie met alle betrokkenen rondom de leerling; ouders, leraren, begeleiders en hulpverleners zowel binnen als buiten de school met het doel afstemming te bereiken over de begeleiding van de leerling.

Bijzonderheden Doelgroep

De competenties en de behaalde studiepunten (ECTS) in de eerste en

Deze leerroute is bedoeld voor leraren die werkzaam zijn in het voortge-

tweede fase leerroutes Remedial Teaching vormen de basis voor een regi-

zet onderwijs en zich willen specialiseren in de remedial teaching.

stratieaanvraag als remedial teacher primair onderwijs of remedial teacher voortgezet onderwijs bij de Landelijke Beroepsvereniging Remedial


Teachers (LBRT).

1. Benadering van leerproblemen: De principes van handelingsgericht werken (HGW) vormen de basis om de onderwijsbehoefte van leerlingen in kaart te brengen en passend onderwijs vorm te geven voor elke leerling. U bestudeert welke plaats en rol remedial teaching daarbij in kan nemen in het voortgezet onderwijs. U gaat met de leerling op zoek naar kansen en mogelijkheden. 2. Spellingproblemen: U leert spellingproblemen bij leerlingen te signaleren, te onderzoeken en de gegevens te verwerken in een handelingsplan.



45

Leerroute: Lees- en dyslexiespecialist

Bijzonderheden De principes van handelingsgericht werken (HGW) vormen de basis in deze leerroute om de rekenonderwijsbehoefte van alle leerlingen in kaart te brengen en passend rekenonderwijs vorm te geven. Door handelings-

Doelgroep

gericht te werken benut u de mogelijkheden van leraren, ouders en leer-


lingen en werkt u doelgericht met hen samen.

mair en voortgezet onderwijs (regulier en speciaal) die op hun school initiatieven willen ontplooien om het taalleesonderwijs zo in te richten dat alle leerlingen functioneel geletterd de school verlaten en hun talenten maximaal kunnen ontplooien.

Leerroutespecifieke thema’s 1. Dyslexie, een complex probleem: U ontwikkelt een visie op het begrip dyslexie, de signalering, de diagnosestelling en de verklaring ervan op basis van een diepgaande en uitgebreide theoretische verkenning. 2. Taal-/leesbeleid en onderwijsbehoeften: U onderzoekt het taal- en

Jonge kinderen Leerroute: Werken met jonge kinderen (1e fase)

leesbeleid van uw eigen onderwijsinstelling op basis van één of meer van de protocollen voor onderbouw, bovenbouw, speciaal (basis)onderwijs of voortgezet onderwijs. U bestudeert nieuwe inzichten op het

Doelgroep

gebied van effectief taalleesonderwijs (doorgaande leerlijnen, leerdoe-

Deze leerroute is geschikt voor leid(st)ers werkzaam in voorschoolse in-

len, leerstofaanbod en leertijd) en het werken aan functionele gelet-

stellingen (kinderopvang, peuterspeelzaal, kinderdagcentra) met kinde-

terdheid op school- en groepsniveau.

ren met speciale hulpvragen en leraren/leidsters die werkzaam zijn in de

3. Speciale begeleiding: U leert op welke wijze u leerlingen individueel en

onderbouw van het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal

als groep kunt begeleiden. U bestudeert welke methodieken tot de

onderwijs (REC). Zij willen door vroegtijdige signalering, begeleiding op

dwaalwegen behoren en welke ‘evidence based’ zijn.

maat en betekenisvolle interventies deze jonge kinderen zo optimaal mogelijke kansen geven om zich te ontwikkelen.

Bijzonderheden De principes van handelingsgericht werken (HGW) vormen de basis in

Leerstofspecifieke Thema’s

deze leerroute om de onderwijsbehoefte op het gebied van geletterdheid

Thema 1: Visies op ontwikkeling van het onderwijsconcept voor jonge (ri-

van alle leerlingen in kaart te brengen. Op die manier kunt u passend

sico)kinderen

taalleesonderwijs vorm geven. Door handelingsgericht te werken benut u

In de leerroute is ruime aandacht voor visieontwikkeling: het traditionele

de mogelijkheden van leraren, ouders en leerlingen en werkt u doelge-

handelingsconcept gebaseerd op remediëren, achterstanden inhalen en

richt met hen samen.

stoornissen opheffen voldoet niet meer. Daarvoor in de plaats komt een meer ontwikkelingsgericht handelingsconcept, gebaseerd op zorgdragen voor de verdere ontwikkeling van jonge risicokinderen tegen de achtergrond van de in potentie aanwezige mogelijkheden. De visie van een peu-

Leerroute: Rekenspecialist

terspeelzaal of onderbouwteam is van grote invloed op het gangbare en speciale onderwijsaanbod.

Doelgroep

Thema 2: Handelingsgericht werken voor jonge (risico)kinderen


Signalering, diagnostiek en planmatig handelen vormen een continuüm.

mair en voortgezet onderwijs (regulier en speciaal), die op hun school ini-

Het is echter noodzakelijk om bij het planmatig werken de verschillende

tiatieven willen ontplooien om het rekenonderwijs zo in te richten dat alle

fasen goed van elkaar te onderscheiden, omdat deze fasen eigen vaardig-

leerlingen functioneel gecijferd de school verlaten en hun talenten maxi-

heden en kennis veronderstellen. Het aanbod kan zowel op groeps¬, sub-

maal kunnen ontplooien.

groep- als individueel niveau inhoud en vorm krijgen.


Thema 3: Sociaal-emotionele ontwikkeling jonge (risico)kinderen

1. Rekenproblemen en dyscalculie: U maakt zich theoretische concepten

Eerst besteden we aandacht aan de ‘normale’ sociaal¬emotionele ontwik-

binnen het rekenonderwijs eigen, zoals het realistisch rekenen, de ijs-

keling van jonge kinderen. Daarnaast is er de focus op het signaleren van

bergmetafoor en dyscalculie. U ontwikkelt een visie op effectief rekenon-

gedragsproblemen en de speciale begeleiding van deze jonge kinderen.

derwijs.

Ook komen naar voren de verschillende oorzaken van gedragsproblemen.

2. Rekenbeleid en onderwijsbehoeften: U werkt aan het rekenbeleid van uw eigen onderwijsinstelling. Aan de orde komen alle aspecten van het

Thema 4: Het leren van jonge (risico)kinderen

rekenonderwijs in de praktijk op individueel, groeps- en schoolniveau

Binnen dit thema besteden we aandacht aan actuele opvattingen over het

(doorgaande leerlijn, leerdoelen, leerstofaanbod enz.).

leren van jonge kinderen en over het ontstaan van problemen tijdens de

3. Interventies: U leert hoe u rekenproblemen kunt begeleiden op indivi-

leerontwikkeling. Achtergronden van de cognitieve ontwikkeling komen

dueel niveau en op groepsniveau.

46






Leerroute: Spel (1e fase)

Doelgroep Deze leerroute is bedoeld voor ervaren leraren die zich willen ontwikkelen tot spelspecialist.

Leerroutespecifieke thema’s Spel is een middel maar ook een doel. Leren spelen is belangrijk voor

Thema 1: Theorie en praktijk

de brede ontwikkeling van jonge kinderen. In deze leerroute maakt u

Gerelateerd aan bepaalde theorieën werkt u een aantal complexe hulp-

zich een aantal spelbegeleidingsvaardigheden eigen.

vragen van kinderen uit. U koppelt dit aan onderliggende onderwijsvisies.

Doelgroep

Thema 2: Van observeren naar handelen

Deze leerroute is bedoeld voor leraren die zelf spelend willen ingaan

U leert hoe u spel kunt aangrijpen om kinderen te observeren, te

op de onderwijsbehoeften van kinderen en daarbij met

diagnosticeren maar ook als middel om kinderen verder te helpen.

spel de schoolontwikkeling kwalitatief willen verbeteren.

U voert verdiepende observaties uit in de dagelijkse context en u werkt

U hebt enige voorkennis van spelbegeleiding van kinderen tot 8 jaar.

aan een adequaat (spel)aanbod; individueel maar zeker ook in de groep. U maakt kennis met speltechnieken die u toepast in uw praktijk.

Leerroutespecifieke Thema’s Thema 1: Orthopedagogische benadering van spel

Thema 3: Spelaanbod op school

Spel is een belangrijk middel om kinderen vanuit hun eigen wereld en

Een adequaat aanbod van spel heeft een positieve invloed op het pedago-

beleving te kunnen begeleiden. Deze begeleiding ondersteunt het kind

gisch klimaat.

bij het zélf weer opnemen van zijn eigen ontwikkelingstaken.

U gaat na hoe u dit op school kunt bereiken, samen met collega’s en ou-

Tijdens dit thema verbind u verschillende orthopedagogische theorieën

ders. Bovendien staat u stil bij de begeleiding van collega’s die werken

en speltheorieën aan uw eigen praktijksituatie.

met leerlingen met complexe hulpvragen en voor wie spel een mogelijk hulpantwoord kan bieden.

Thema 2: Handelingsgericht werken en spel U krijgt inzicht in de verschillende fasen van handelingsgericht werken en de rol van spel hierbij. U observeert en volgt kinderen in verschillende spelfasen en niveaus. Thema 3: Speltechnieken en spelbegeleiding Spel is een middel maar ook een doel omdat leren spelen belangrijk is

Leidinggeven en begeleiden Leerroute: Interne Begeleiding (1e fase)

voor de brede ontwikkeling van jonge kinderen. Bij dit thema maakt u zich een aantal spelbegeleidingsvaardigheden eigen, u oefent met diverse spelbegeleidingstechnieken.

Doelgroep Interne begeleiders, of leerkrachten met aspiratie om intern begeleider te

Thema 4: Spel als thema voor het hele team

worden, in het primair, speciaal of voortgezet onderwijs

U wordt uitgedaagd een innovatieve rol op u te nemen bij het invoeren van spelbegeleiding in uw instituut. U gaat na hoe u dit overbreng bij col-


lega’s.

1. Oriëntatie in de orthopedagogiek: Binnen dit thema worden verschil-

In dit thema staat de implementatie van spelbegeleiding op schoolniveau

lende actuele thema’s op het gebied van de orthopedagogiek belicht van-

centraal.

uit het perspectief van de Interne Begeleider. 2. Instrumentarium: Van veel interne begeleiders wordt nog steeds ge-

Bijzonderheden

vraagd instrumenten aan te reiken, waarmee de zorg voor leerlingen kan

Tijdens deze leerroute werkt u met video-opnamen.

worden verbreed en veilig gesteld. Binnen deze onderwijseenheid wordt van de student gevraagd te reflecteren op de eigen werksituatie in relatie tot de instrumenten in de steeds veranderende onderwijssituatie. Deze instrumenten worden in verband gebracht met de fasen van Handelings

Leerroute: Specialist Spel (2e fase)

Gerichte Werken (HGW). 3. In gesprek met collega’s: De kern van deze onderwijseenheid is de training in die communicatievaardigheden die naar aanleiding van een zwakte / sterkte analyse zijn samengesteld. Tijdens dit thema gaat het vooral

Spel is niet alleen de taal van jonge kinderen, maar ook van kinderen

om individuele begeleidingsgesprekken waarbij ook aandacht zal zijn

in de midden- en bovenbouw. Kinderen zijn het meest zichzelf tijdens

voor de startende vaardigheden als coach.

spel. Wat ze spelen (het spelthema) en hoe ze spelen (het spelgedrag)

4. In gesprek met de groep: Tijdens dit thema worden communicatievaar-

geeft veel aangrijpingspunten om zicht te krijgen op hun beleving van

digheden verder getraind maar nu wordt het accent verschoven naar

de omringende wereld en de eigen persoonlijkheidsontwikkeling.

groepsgerichte begeleidingsgesprekken en - technieken



47

Leerroute: Ambulante Begeleiding (1e fase)

die voor de begeleiding effectief en ondersteunend zijn. Met behulp van beeld worden leraarvaardigheden geanalyseerd op de gebieden interactie, didactiek en klassenmanagement. U past de gedragscode rond het gebruik van videomateriaal toe. U voert een intakegesprek als start van een SVIB-begeleiding en reflecteert op uw gespreksvaardigheden. Middels beeldmateriaal en korte oe-

Doelgroep

fenopdrachten traint u SVIB-specifieke vaardigheden die u in thema 3 en

Deze leerroute is bedoeld voor (startende) Ambulante Begeleiders die

4 in de begeleiding gaat toepassen.

willen uitgroeien tot coach. Thema 3: De begeleiding


U voert begeleidingstrajecten uit in de eigen praktijk. U leert klassenop-

1. Communicatie van de Ambulant Begeleider: Uitgaande van het conti-

names analyseren uitgaande van de begeleidingsvraag en in begelei-

nuüm van interventies, wordt er kennis gemaakt met verschillende

dingsgesprekken coacht u de leerkracht met behulp van de beelden. U

professionele gespreksvormen.

zet microanalyses in om de leerkracht bewust te maken van effectief ge-

2. Planmatig werken en begeleiden door de Ambulant Begeleider: Dit

drag.

thema geeft u inzicht in het planmatig en methodisch gericht handelen

U oefent begeleidercommunicatie en coachende gesprekstechnieken en

en doordenken en van de consequenties daarvan voor uw eigen prak-

verdiept zich in de theorie.

tijksituatie. 3. Communiceren in een multidisciplinaire omgeving: Het perspectief van

Thema 4: De communicatie

de multidisciplinaire communicatie leidt tot een betere afstemming

Aspecten uit de voorgaande thema’s worden uitgediept. Diverse commu-

van het begeleidingsproces.

nicatietechnieken en stijlen worden verkend. U analyseert met beelden

4. De Ambulant Begeleider als ondernemer: Als case-manager organiseert en coördineert u het hele begeleidingstraject. U bewaakt u nauw-

op systematische wijze uw eigen communicatiepatronen in de begeleiding.

gezet de overeengekomen doelstellingen.

Bijzonderheden U moet binnen uw werkkring in de gelegenheid zijn SVIB-trajecten uit te voeren.

Leerroute: School Video Interactiebegeleiding (SVIB)

Daarnaast is het belangrijk dat u bij aanvang van de leerroute de beschikking heeft over een eigen camcorder en afspeelapparatuur. Bij inschrijving krijgt u hier informatie over toegestuurd. Wij raden u aan om voor de aanvang van de leerroute u al op het technische gebruik van de camera en de afspeelapparatuur te oriënteren.

De leerroute School Video Interactie Begeleiding (SVIB) biedt een methodiek om leraren te begeleiden bij hun professionele ontwikkeling. Korte video opnames, gemaakt in de dagelijkse praktijk, worden geanalyseerd op succesvolle interacties tussen leraar en leerling(en). Interactie, didactiek en klassenmanagement worden met elkaar in verband gebracht. Het uitvoeren van begeleidingen in de eigen praktijk staat in de leerroute

Leerroute: Startbekwaam Leidinggeven (kweekvijver)

centraal. U zult werken in kleinere regionale leerteams. De regionale leerteams werken, deels zelfstandig en deels onder begeleiding van de SVIB-opleider.

Doelgroep Onderwijsfunctionarissen die een leidinggevende rol hebben in een

Doelgroep

school of samenwerkingsverband.

De leerroute is bedoeld voor leraren en onderwijsexperts met een begeleidingstaak.*

Leerroutespecifieke thema’s 1. Leidinggeven aan (ortho)pedagogisch denken en handelen: U explici-


teert uw visie op de pedagogische uitgangspunten die ten grondslag

Thema 1: Orthopedagogisch handelen en denken in beeld

liggen aan uw onderwijsconcept, uw handelen en uw ambities als lei-

U brengt uw orthopedagogische visie en die van uw school/instelling met

dinggevende. Het samengaan van zorg en onderwijs staat hierbij cen-

klassenopnames en interviews in beeld en onderbouwt deze met relevante literatuur. Studenten die SVIB als 2de fase route volgen nemen in

traal. 2. Leidinggeven aan leren van leraren: Het realiseren van een goed on-

hun visie ook Handelingsgericht werken en actuele ontwikkelingen rond

derwijs voor alle leerlingen is een taak van individuele leraren en van

passend onderwijs mee.

het hele team binnen de school als organisatie. Binnen dit thema verdiept u zich in het aansturen en functioneren van het zorgen onder-

48

Thema 2: De analyse en intake

wijssysteem met behulp van een focus gevormd door de kenmerken

U verdiept zich in de basiscommunicatie. U leert video-opnames maken

van een lerende organisatie.






3. Organisatie en beheer: U verdiept zich in de kwaliteitszorg, integraal personeelsbeleid en het financieel management van uw school. U wisselt uw ervaringen uit met die van medestudenten in uw leerteam. U leert de beheersmatige kant van de organisatie mede ontwikkelen en

Leerroute: Specialist Leidinggeven (2e fase)

aansturen. 4. De leidinggevende als mens: U verdiept zich in persoonlijk moreel leiderschap bij het creëren en implementeren van veranderingen in edu-

Doelgroep

catieve zorgsystemen.

Functionarissen in het primair, speciaal of voortgezet onderwijs, ROC of REC die leiding geven aan veranderingsprocessen binnen de eigen organisatie. Voorwaarde: Een afgeronde leerroute Startbekwaam Leidinggeven of

Leerroute: Specialist Begeleiden (2e fase)

Zorgcoördinator VO/ROC in het kader van de opleiding Master Special Educational Needs

Leerroutespecifieke thema’s Doelgroep

1. Leidinggeven aan innovatieprocessen: U ontwikkelt een veranderings-

Functionarissen in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs of in het

plan voor een projectonderwerp, en maakt hierbij gebruik van onder-

speciaal onderwijs en die zich willen ontwikkelen tot Specialist Begelei-

wijskundige innovatie theorieën. U bent in staat een projectopzet op te

den.

stellen en uit te voeren binnen de onderwijskundige kaders van de school. U geeft leiding en sturing, u creëert en coached.

Leerroutespecifieke thema’s 1. Onderwijsorganisatie en het omgaan met veranderingen: De specialist

2. Transformatief leiderschap: U toont aan dat u bij het leidinggeven interventies kunt plegen die specifiek van belang zijn op het individuele

begeleiden is vaak de spil in de onderwijskundige veranderingen bin-

niveau van de leraar. Dat kan situationeel leiderschap zijn, of leider-

nen de school. Onderwijskundig leiderschap is daarbij van belang. Bin-

schap waarbij u rekening houdt met het biografisch perspectief van le-

nen dit thema reflecteert u op de positionering van u als specialist be-

raren; leiderschap dat aansluit op de betrokkenheid of leiderschap

geleiden binnen de schoolorganisatie. Wat is uw rol hierin en welke

waarmee u anderen inspireert. Deze interventies zorgen voor een

competenties mogen er van u worden verwacht? In het kader van integraal personeelsbeleid wordt sterk de nadruk gelegd op de rol van de specialist begeleiden. Gaat het dan om een taak of een functie? 2. Coachen en Begeleiden: Als begeleider bent u een communicator, een

transformatieve verandering bij leraren in de school 3. Leidinggeven aan samenwerkende teams: U toont aan dat u bij het leidinggeven zicht hebt op samenwerkingsprocessen en groepsdynamica. Uw interventies worden onderbouwd door modellen en visies op team-

ondersteuner en een vraagbaak. Een logische volgende stap voor de

coaching, leerstijlen en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Uw inter-

begeleider is coachen. Tijdens dit onderdeel gaat u in op de (on)moge-

venties dragen er toe bij dat het team een uitdagend en positief klimaat

lijkheden van systeemcoaching, teamcoaching, de beleidsaspecten

weet te creëren, gericht is op kansen van alle leerlingen.

rondom coachen in een onderwijsorganisatie en ten slotte op de valkuilen van coaching. Als IB‘ers, AB’ers en SVIB’ers wordt u met name

Bijzonderheden

uitgedaagd om de verwerking van en reflectie op het thema zoveel mo-

Voorwaardelijk voor deelname aan deze route is een afgeronde eerste

gelijk op de eigen praktijk te betrekken en dit uit te wisselen.

fase startbekwaam leidinggeven of de route zorgcoördinator.

3. Omgaan met de eisen van de omgeving: Bij dit thema reflecteert u op de invloed vanuit de omgeving op uw onderwijsorganisatie. U ontwikkelt een sociale kaart voor uw eigen school, waarin de relaties met andere instellingen (speciaal onderwijs en zorginstellingen) nauwkeurig zijn beschreven. Ook brengt u een praktijkbezoek aan een hulpverleningsinstantie. Actuele ontwikkelingen in het onderwijs zoals de invoering van zorgplicht en passend onderwijs krijgen aandacht. Ten

Leerroute: Specialist School Video Interactiebegeleiding (SVIB)

slotte wordt gekeken naar de internationale ontwikkelingen in relatie tot begeleiden. De leerroute Specialist School Video Interactie Begeleiding is een verdie-

Bijzonderheden

ping en een verdere uitwerking van de leerroute Specialist School Video

U hebt een eerste fase afgerond, bij voorkeur de leerroute voor zorgcoör-

Interactie Begeleiding.

dinatoren, interne, ambulante of School Video Interactie Begeleiding.

De specifieke mogelijkheden en toepasbaarheid van de methodiek binnen de organisatie worden op diverse manieren belicht en vormgegeven.

Doelgroep Deze leerroute is bedoeld voor leraren en onderwijsexperts die de eerste fase de leerroute School Video Interactie Begeleiding hebben gevolgd. Ook diegenen die eerder de opleiding SVIB hebben gevolgd kunnen instromen in deze leerroute.



49

Leerstofspecifieke thema’s


Thema 1: SVIB en coaching

1. De filosofie achter Inclusief Onderwijs: In dit thema reflecteert u kri-

In het onderwijs maken we gebruik van diverse begeleidingsmethodie-

tisch op het actuele debat over exclusie en inclusie, zowel vanuit een

ken. De verbinding van SVIB met coaching maakt meer betekenisvol leren

nationaal als een internationaal perspectief. U maakt kennis met de

mogelijk. Vanuit concreet waarneembaar gedrag worden ook opvattin-

drie paradigma’s die het onderwijs en de dienstverlening aan mensen

gen, normen en waarden, eigenschappen en motieven van de begeleide

met een beperking of handicap in de geschiedenis hebben vorm gege-

persoon bespreekbaar gemaakt. Op deze wijze wordt er verbinding ge-

ven: het defectparadigma, het ontwikkelingsparadigma en het burger-

maakt tussen het doen, denken en willen. Bewustwording van en inzicht in het eigen handelen wordt door coachende SVIB vergroot. Reflecteren is

schapsparadigma. 2. Beleid en management van Inclusief Onderwijs: In dit thema komen

leren. Opbrengst is ander(s) handelen van de begeleide persoon. Dit han-

het Nederlandse onderwijssysteem en de internationale context aan

delen wordt verder in verband gebracht met doelen die binnen de organi-

bod. Nieuwe beleidsontwikkelingen als de vernieuwing van de zorg-

satie van de begeleide persoon worden gerealiseerd. Op een activerende

structuur in het funderend onderwijs, de zorgplicht, Passend Onder-

wijze wordt duidelijk wat de mogelijkheden en bijdrage van de begeleide

wijs en het vormgeven van onderwijszorgarrangementen en de verta-

persoon hierbij kan zijn.

ling ervan naar een meer inclusief onderwijsbeleid, staan centraal. 3. Invoering van Inclusief Onderwijs: In dit thema wordt de invoering van

Thema 2: Werken met de leerling met speciale onderwijsbehoeften

Inclusief Onderwijs bezien vanuit drie niveaus, te weten het regionale,

Naast begeleiding van leraren is de methodiek SVIB ook in te zetten bij

het school- en het klassenniveau. Tevens wordt de rol van een groot

het begeleiden van leerlingen met een ‘speciale vraag’.

aantal stakeholders geanalyseerd. Om optimale betrokkenheid te or-

In dit thema wordt zichtbaar welke mogelijkheden er zijn en welke aan-

ganiseren voor de ontwikkeling van Inclusief Onderwijs worden ver-

passingen op de methodiek nodig zijn om tot een gerichte en succesvolle

schillende invoeringsstrategieën geanalyseerd en kritisch besproken.

begeleiding van de leerling(en) te komen.

Onderwerpen die aan de orde komen zijn: de bovenschoolse zorgstruc-

Beeld, taal en reflectie maken dat de leerling zich bewust wordt van

tuur, de schoolse zorgstructuur, de inclusieve school, de inclusieve

kracht en patroon in het gedrag. Uitgaande van deze kracht wordt de

klas, de inclusieve leraar en de Index voor Inclusie.

‘last’ van het gedrag (en het effect ervan op de ander) verminderd. Thema 3: SVIB in de school(ontwikkeling) Van scholen wordt verwacht dat zij op een adequate wijze inspelen op veranderende eisen uit de omgeving. Een toenemende diversiteit in de

Leerroute: Orthopedagogiek

leerlingpopulatie maakt dat ander leraargedrag gevraagd wordt. Aan het afstemmen op de instructie- en ondersteuningsbehoefte van leerlingen kan SVIB een passende bijdrage leveren.

Doelgroep

Handelingsgericht werken richting passend onderwijs nemen we als uit-

Leraren in het primair-, speciaal- en voortgezet onderwijs die zich verder

gangspunt.

willen ontwikkelen op het gebied van gespecialiseerde leerlingenzorg in

Een ander gericht doel is: De methodiek SVIB gefundeerd binnen de

de groep

school implementeren

Leerroutespecifieke thema’s Bijzonderheden

Orthopedagogiek een kwestie van denken en doen

U moet binnen uw werkkring in de gelegenheid zijn SVIB-trajecten uit te

U maakt kennis met het vakgebied orthopedagogiek: de geschiedenis, de

voeren.

zienswijzen en de bijzondere plaats van deze discipline binnen de peda-

Daarnaast is het belangrijk dat u bij aanvang van de leerroute de beschik-

gogiek. Daarnaast gaat u na wat de orthopedagogiek – ook als weten-

king heeft over een eigen camcorder en afspeelapparatuur. Bij inschrij-

schap - kan betekenen voor uw dagelijkse praktijk. U herkent hierin uw

ving krijgt u hier informatie over toegestuurd. Wij raden u aan om voor de

eigen rol als opvoeder.

aanvang van de leerroute u al op het technische gebruik van de camera en de afspeelapparatuur te oriënteren.

Werken vanuit een orthopedagogisch kader: pedagogiek én didactiek Orthopedagogiek en orthodidactiek worden vaak in een adem genoemd. U gaat na in hoeverre leren en gedrag zijn te (onder)scheiden. U maakt kennis met de laatste inzichten op het gebied van onderwijsleerproble-

Leerroute: Specialist Inclusief Onderwijs

men en de invloed van leren op (probleem)gedrag in de groep. Communicatie als kernactiviteit van de orthopedagogiek In de orthopedagogiek treffen we situaties aan waarin opvoeders en kind

Doelgroep

met elkaar vastgelopen zijn. U neemt uw eigen communicatiegedrag on-

Deze leerroute is bedoeld voor onderwijsprofessionals die zich willen

der de loep en krijgt handvatten om impasses in de communicatie te

verdiepen in en ontwikkelen op het vormgeven van een meer inclusieve

doorbreken

onderwijspraktijk, waarin diversiteit als een gegeven en een verrijking wordt gewaardeerd, waardoor alle leerlingen welkom zijn.

Orthopedagogiek als spil in de multidisciplinaire onderwijszorg Actuele ontwikkelingen rond ‘zorgadviesteams’, ‘zorgtafels’ of ‘één-

50






zorgloketten’ illustreren dat bij het realiseren van onderwijszorg steeds sprake is van een multidisciplinaire aanpak. U gaat na hoe deze zorg er uitziet in uw eigen praktijk en in hoeverre hierbij het belang van leerling in alle gevallen centraal staat.

Bouwstenen master special educational needs

Er wordt nagegaan of en wanneer er sprake is van een ‘orthopedagogische blik’.

Inleiding Bijzonderheden

Digitaal verhaal.

Deze leerroute is met name geschikt voor leraren die recent de initiële

In elke groep en op elke school zijn er leerlingen met een taal- lees of re-

opleiding hebben afgerond. De oplossings- en handelingsgerichte bena-

kenachterstand, of problemen in de sociaal-emotionele ontwikkeling.

dering, gekoppeld aan passend onderwijs vormen een rode draad.

Door samen met uw leerlingen digitale platenboeken met tekst te ontwikkelen, kunt u zowel aan hun taal-, lees- of rekenontwikkeling werken, als aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Het is een middel bij uitstek om uw leerlingen boeken (herhaald) te laten

Leerroute: Master Special Educational Needs voltijd

lezen over een onderwerp dat past bij de onderwijsbehoefte en het belevingsniveau van uw leerling. Op deze manier komt u bij jonge leerlingen tegemoet aan hun behoefte om een boek steeds weer opnieuw te horen. Bij oudere leerlingen past u zo het principe van herhaald lezen toe, waarvan leerlingen met leesproblemen of een taalachterstand sterk profiteren. U bevordert zo de lees-

Doelgroep

techniek en de uitbreiding van de woordenschat in een domein dat past

De Master SEN voltijd is bedoeld voor alle leraren met een bevoegdheid

bij de belevingswereld en het belevingsniveau van uw leerling. Boven-

voor het primair onderwijs die te maken hebben met leerlingen die door

dien zijn kinderen vaak erg gemotiveerd om met de computer te werken.

hun leer- of omgangsgedrag opvallen en aangewezen zijn op speciale

Een ‘Digitaal verhaal’ komt zo tegemoet aan de actuele en specifieke on-

hulp. Denk hierbij aan leerlingen met een combinatie van leer¬en opvoe-

derwijsbehoefte van uw leerling.

dingsmoeilijkheden, aan moeilijk lerende kinderen, kinderen met ernstige gedragsproblemen maar ook aan kinderen met een visuele of auditieve

Doelgroep

handicap, soms in combinatie met spraak- en taalstoornissen. De speciale

• Leraren die boeken willen digitaliseren op het niveau van de ‘eigen re-

hulp kan gegeven worden op een basisschool, op een school voor speciaal

guliere groep’ en op een daarvan afwijkend niveau (NT2 leerlingen,

basisonderwijs of op een school voor speciaal onderwijs (REC cluster 1 tot

taal- en leeszwakke leerlingen, dove leerlingen) zowel in het primair

en met 4). De voltijdopleiding wordt vooral aangeboden aan pabo-studenten die onlangs hun bachelor hebben behaald. De voltijdopleiding kan

als in het voortgezet onderwijs; • Leraren die digitale verhalen willen gebruiken als interventie voor de

ook interessant zijn voor hen die de opleiding graag overdag willen vol-

sociaal-emotionele ontwikkeling of de ontwikkeling van gecijferdheid

gen of voor hen die om allerlei redenen lange tijd niet meer als leraar bin-

en geletterdheid van leerlingen.

nen het onderwijs werkzaam zijn geweest.

Inhoud Het programma

In zes bijeenkomsten leert u door middel van een eenvoudig stappenplan

Aan de orde komen thema’s als Gedrag (Orthopedagogische theorie en

een digitaal verhaal maken en gebruiken. De taalontwikkelingsfasen ko-

praktijk van de sociaal-emotionele ontwikkeling; Planmatig handelen bij

men aan bod en u leert boeken daarop te analyseren. Vervolgens leert u

leerlingen met gedragsproblemen; Kwaliteitszorg sociaal-emotionele

op welke wijze u de tekst kunt aanpassen aan het niveau dat juist iets ho-

ontwikkeling; Werken met gedrags- en ontwikkelingsstoornissen), Leren

ger ligt dan het taalgebruiksniveau of beheerste leesniveau van uw leer-

(Instrumentele vaardigheden; Intervisie en begeleiding) en Communicatie

lingen. Bij het creatieve proces kunt u de leerlingen van uw school betrek-

(Communicatie met de leerling; Metacommunicatie).

ken door hun verhalen, teksten, foto’s en tekeningen te gebruiken in het

Naast het werken in leerteams wordt veel aandacht besteed aan coaching

eindproduct. Samen met uw leerlingen kunt u groepsboeken maken die u

en intervisie. Een belangrijk onderdeel is een belangrijk onderzoek, de

kunt gebruiken voor communicatie met de ouders van uw groep.

educational research. Hierbij stelt u een praktijkprobleem centraal waar-

Samengevat:

van u denkt dat u een bijdrage kunt leveren aan de oplossing. Het kan dan

1. U digitaliseert boeken in beeld en geluid in powerpoint;

gaan over bijvoorbeeld agressie op het schoolplein of de organisatie van

2. U krijgt inzicht in taalontwikkelingsfasen;

extra instructie bij rekenen.

3. U (her)schrijft teksten op verschillende taalontwikkelingsniveaus van

Bijzonderheden

4. U leert gericht vragen te stellen, passend bij het taalontwikkelingsni-

kinderen; Vanwege de bijzondere status van de voltijdopleiding bestaat de unieke mogelijkheid een extra jaar studiefinanciering te ontvangen.

veau van de leerling; 5. U maakt een inhoudelijk en uiterlijk aantrekkelijk product; 6. U komt tegemoet aan specifieke onderwijsbehoeften van uw leerlingen in verschillende domeinen (geletterdheid, gecijferdheid, sociaalemotionele ontwikkeling); 7. U kunt uw leerlingen betrekken bij het maken van hun ‘digitaal verhaal’.



51

Kosten Kosten € 360,-- per deelnemer. Voor teams: op basis van offerte.

Plaats Den Haag. Start en omvang van de opleiding Donderdagmiddag, van 13.30 uur tot 17.00 uur. Data: 11 februari, 4 maart, 18 maart, 1 april, 15 april en 13 mei 2010.


Bijzonderheden U sluit deze cursus af met een presentatie van uw digitaal verhaal en een geschreven verslag. Bij een voldoende beoordeling ontvangt u een certificaat. Samen met een certificaat van één van de andere Bouwstenen uit de Masteropleidingen Special Educational Needs voldoet deze cursus aan de voorwaarden voor de lerarenbeurs qua niveau en studiebelasting (40 contacturen en 200 studiebelastingsuren). In het kader van het studeren met de lerarenbeurs kunt u inschrijven voor een complete deeltijdopleiding Master Special Educational Needs of twee van de volgende Bouwstenen kiezen: • Orthopedagogiek: Handelingsgericht werken in de groep; • Interventies bij gedragsproblemen; • Geletterdheid; • Gecijferdheid; • Digitaal verhaal; • Talenten van jonge kinderen. Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

 52





Aandacht voor de schoolorganisatie

Aan de slag met creatieve en innoverende werkvormen

Effectieve teamtrajecten in de school

Inleiding

Inleiding

Uitgangspunten van deze workshops:

Met het team een veranderingsproces aangaan is niet makkelijk. Uit erva-

• Leren is een activiteit: het zijn dus de leerlingen die actief zijn!

ring hebben we gemerkt dat zorgvuldig creëren van voldoende draagvlak

• Leren is leuk: iets wat leuk is doe je graag!

van groot belang is voor een succesvol traject. Wij hebben ervaring met een speelse, veilige en vertrouwde wijze van

Je krijgt voorbeelden van activerende werkvormen.

werken waarbij openheid en bereidheid hoog scoren.

Vervolgens kijken we als groep hoe deze werkvormen te verbreden en toepasbaar te maken in de eigen klas.

Inhoud Programmavoorbeelden met verschillende onderwerpen in samenhang:

Doelgroep

• Verbeteren van teamcommunicatie;


• Teamcoaching en teamleren;

Inhoud

• Onderzoeken van waarden, idealen en sterktes en zwaktes;

In deze workshop leert u om:

• Visie-ontwikkeling en de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk;

• Soorten doelstellingen en werkvormen op elkaar af te stemmen;

• Teameffectiviteit en dynamiek in het onderwijs;

• Soorten instructie afstemmen op werkvormen;

• Competenties en het Persoonlijk Ontwikkelings Plan;

• De werkvormen zelf te ervaren;

• Vakinhoudelijke onderwerpen;

• De lerende organisatie in de school;

• De werkvormen te verbreden naar toepasbaarheid ervan;

• Opzet en begeleiding van intervisie en collegiale coaching;

• De werkvormen een plaats te geven in het onderwijsaanbod.

• De samenhang tussen persoonlijke ontwikkeling en professionele ontwikkeling.

Kosten Kosten € 750,-- per groep, inclusief materiaal. Minimaal 8, maximaal 20 deelnemers.

Een gedegen aanpak Veranderingsstrajecten vragen een gedegen aanpak en een lange adem.

Plaats Op locatie.

Succes wordt bereikt door van binnenuit te werken. Externe aansturing wordt alleen waar nodig ingezet. Dan wordt het traject echt een school-


traject. Wij kunnen vanuit de hogeschool begeleiding bieden op maat.

Duur 1 dagdeel.

We werken samen met externe bureaus en maken de beste selectie voor maatwerk.


Aan u om te kiezen.

derwijs. Daarnaast heeft zij ruime ervaring als trainer, opleider, coach

Vaak werken we met een tweedaagse of een aantal studiedagen, gevolgd

met trainingen, opleidingen en veranderingstrajecten in het onder-

door een vijftal terugkombijeenkomsten. In die studiemiddagen worden


de belangrijkste prioriteiten uit de studiedagen verder uitgewerkt.

Aanmelding

In veel situaties kan een beroep gedaan worden op het vervangingsfonds

Via het inschrijfformulier of via

ter bekostiging.


Thema’s Bijzonderheden

Thema’s die in onze trajecten veel voorkomen zijn:

Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met:

• Taakgericht samenwerken;


• Professionaliteit en werkplezier; • Competenties; • Teamcommunicatie; • De school als lerende organisatie. Vraag ons om de vele voorbeelden en resultaten




55

Gesprekken met ouders en kinderen

Instructie geven, het lijkt niet zo moeilijk!

Inleiding

Inleiding

Een goede communicatie tussen alle betrokkenen op een school, wordt

Uit onderzoek is gebleken, dat verschil in onderwijsgedrag van de leer-

steeds belangrijker. Ouders worden steeds meer gezien als opvoedings-

kracht, verschillen in prestaties van leerlingen tot gevolg heeft.

partners en leerlingen worden steeds meer betrokken bij de zorgen die er

Veel is gelegen aan de wijze waarop de leerkracht de instructie organi-

zijn over de leerling.

seert.

Hoe voer je nu gesprekken met alle betrokkenen, zodat er een win-win situ-

Hoe stem je nu de instructie af op de instructiebehoeften van de leerlin-

atie ontstaat en er sprake is van preventief handelen door de professional.

gen waardoor leerlingen meer betrokken zijn bij de instructie en successen opdoen?

Doelgroep Leerkrachten en ib-ers vanuit het basis- en speciaal basisonderwijs.

Doelgroep Leerkrachten en ib-ers vanuit het basis- en speciaal basisonderwijs.

Inhoud In deze training worden de volgende vaardigheden en gespreksvormen

Inhoud

toegelicht en toegepast:

In deze training komen de volgende vormen van instructie naar voren:

• Gespreksvaardigheden;

• Effectieve instructie;

• Vragen stellen;

• Modelleren;

• Vertrouwen winnen bij ouders;

• Zelfinstructie;

• Kennismakingsgesprek met ouders;

• Zelfontdekkend leren;

• Voortgangsgesprek met ouders;

• Differentiëren in de instructie;

• Afstemmingsgesprek met ouders;

• Responsieve instructie;

• Diagnostisch gesprek met leerlingen.

• Gebruik instructietafel; • Meervoudige intelligentie.

Kosten Inclusief schriftelijke intake, verwerkingsmateriaal en evaluatie, bedraagt deze training € 750,-- per dagdeel met een maximum


van 20 deelnemers.

luatie, bedraagt deze training € 750,-- per dagdeel met een maximum van 20 deelnemers.

Plaats Op locatie. Plaats Op locatie. Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur 3 of 4 dagdelen van 3 uur.

Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur 3 of 4 dagdelen van 3 uur.

Trainer Engeline Kruysmulder is orthopedagoog en heeft een brede ervaring met systeembegeleiding in diverse facetten van het onderwijs.








56






Medezeggenschap in het basisonderwijs - Wat zijn mijn rechten en plichten binnen de MR?

Aanmelding Via het inschrijfformulier of via www.dehaagsehogeschool/post-hbo/nascholing-pabo. Uiterste datum 15 september 2009. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst.


Inleiding Ieder lid van de medezeggenschapsraad (MR) wil graag enthousiast zijn bijdrage leveren aan de medezeggenschap in de school. Maar begrippen als adviesrecht, instemmingsrecht, fre’s, reglement, bevoegd gezag en bestuursformatieplan roepen bij sommigen eerder een schrikreactie op

Ontwikkelingslijn leren ‘leren’

dan het gevoel daar eens lekker mee aan de gang te gaan. En daar komt nu ook nog eens de lumpsum bij, het nieuwe bekostigings-

Inleiding

systeem voor het primair onderwijs. Deze verandering heeft ook weer

Leren is een activiteit en moet dynamiek geven. Leren in de groep is geen

consequenties voor de medezeggenschap.

vorm van consumeren en ‘de dag doorkomen’.

De nieuwe wet ‘Wet Medezeggenschap Scholen’ die per 1 januari 2007 van

Je kunt je afvragen, als kinderen aan het eind van de dag de school verla-

kracht is gegaan, stelt een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad

ten:

(GMR) verplicht, garandeert transparante informatie en geeft nieuwe ad-

‘Zouden zij beseffen wat zij vandaag hebben geleerd’? Vraagt u het eens

viesbevoegdheden.

aan uw leerlingen. Na het volgen van dit traject kunt u deze vraag ‘met een gerust hart’ stel-

Doel

len aan de kinderen.

Deze cursus heeft als doel kennis en vaardigheden te vergroten ten aan-

In dit traject gaan we met elkaar op zoek naar de mogelijkheden van de

zien van de medezeggenschap in het primair onderwijs, waardoor u beter

school. Wat moet het team gaan doen om kinderen meer bewust en be-

kunt functioneren binnen de medezeggenschapsraad.

trokken te maken op hun eigen leerproces? Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat leerlingen ‘willen’ leren en een zelfstandige leerhouding ontwik-

Doelgroep

kelen?

Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor ieder die in de medezeggen-

De training is effectief op teamniveau, voor zowel basonderwijs als speci-

schapsraad werkzaam is of in de toekomst werkzaam wil zijn. Dat bete-

aal basisonderwijs.

kent dat zowel ouders als leerkrachten op deze cursus van harte welkom zijn. Tevens blijken regelmatig ook directeuren geïnteresseerd te zijn; ook

Doelgroep

zij zijn natuurlijk van harte welkom.

De training is effectief op teamniveau, voor zowel basonderwijs als speciaal basisonderwijs.

Programma Gedurende een tweetal avonden komen de volgende onderwerpen aan

Inhoud

bod:

Het ontwikkelen en uitwerken van een ontwikkelingslijn, gericht op een

• De bevoegdheden van de MR;

lerende houding van leerlingen, waarbij de volgende onderwerpen aan

• De relaties van de MR met het bevoegd gezag, directie, ouderraad en

bod komen:

personeelsgeleding;

• Leerstijlen;

• Het dagelijks functioneren van de MR;

• Leersstrategieën;

• De WMS van 1 januari 2007;

• Werken met een mind map;

• Lumpsum en medezeggenschap.

• Motivatie;

Daarnaast zal er ruimte zijn om eigen ervaringen uit te wisselen met le-

• Doelen stellen;

den van andere medezeggenschapsraden.

• Leervragen stellen; • Coachingsgesprekken en werken met contracten;


• Samenwerken; • Corrigeren;

Plaats De Haagse Hogeschool of op locatie.

• Stellen van verwachtingen; • Interactie leerkracht en leerling.

Start en omvang van de opleiding Twee dinsdagavonden van 19.00 uur tot 21.30 uur in oktober en november 2009.


Aantal cursisten


Minimaal 15.

van 20 deelnemers.

Plaats Op locatie.



57



Duur 3 of 4 dagdelen van 3 uur.




ervaring met systeembegeleiding in diverse facetten van het onderwijs.




Optimaliseer de samenwerking binnen het team

Sociale vaardigheden en groepsdynamica in de klas Inleiding Als leerkracht wil je niets liever dan een gezellige groep waarin lekker gewerkt kan worden. En toch lijkt dat soms maar niet te lukken. Er gaat veel tijd verloren aan het oplossen van ruzies. Je bent steeds bezig met brandjes blussen.

Inleiding

In deze training worden de leerlingen getraind op sociale vaardigheden

Een team is een groep mensen, met elk hun talenten, karaktereigen-

en groepsdynamica. De leerkracht wordt gecoacht om deze vaardigheden

schappen, stijlen van motivatie, leuke en minder leuke kanten. Van team-

zelf toe te gaan passen.

leden wordt verwacht dat ze professioneel samenwerken. Teamleden met overeenkomstige motivatiestijlen, vinden over en weer

Doelgroep

veel erkenning voor ideeën en inbreng. Teamleden echter met tegenover-

Leerkrachten van het basis- en speciaal

gestelde motivatiestijlen, kunnen over en weer ergernis oproepen. Toch is

basisonderwijs

een team met een grote diversiteit aan motivatiestijlen een complementair team.

Inhoud • De werking van interactie;

In deze workshop ervaart men de waarde van alle motivatiestijlen. Daar-

• Verantwoordelijk voor eigen gedrag;

naast wordt de eigen motivatiestijl en die van de teamleden duidelijk.

• De cirkel van invloed; • Klassenregels;

Doelgroep

• Afspraken maken;


• Pestgedrag;

Inhoud

• Complimenten geven;


• Feedback geven.

• Duidelijk zijn in wat je wilt en vooral in wat je niet wilt;

• De verschillende motivatiestijlen door het analyseren van een actueel vraagstuk van de school;


• De waarde van elke motivatiestijl;

luatie, bedraagt deze training € 1.875,-- per dagdeel met een maxi-

• Je eigen motivatiestijl;

mum van 20 deelnemers.

• De motivatiestijl van je collega’s.

Plaats Op locatie. Kosten Kosten € 750,-- per groep, inclusief materiaal. Deelnemers: het team.

Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur: 5 bijeenkomsten van 5 kwartier.

Plaats Op locatie. Trainer Marion is opleidingskundige en zelf afkomstig uit het onStart en omvang van de opleiding Start in overleg.


Duur 1 dagdeel.

met trainingen, opleidingen en veranderingstrajecten in het onderwijs, bij de overheid en in het bedrijfsleven.

Trainer Marion is opleidingskundige en zelf afkomstig uit het onderwijs. Daarnaast heeft zij ruime ervaring als trainer, opleider, coach





58







Verbeter de teambespreking

Visievorming en verbetertrajecten Inleiding Scholen zijn blijvend in verandering, steeds op zoek naar effectiever onderwijs. Adaptief onderwijs, zelfstandig werken en passend onderwijs, zijn effectieve vormen om het onderwijs kwalitatief te verbeteren.

Inleiding

Een door het team gedragen visie: wat typeert onze school, na het verbe-

Overleg met het team is belangrijk. Elkaar informeren, motiveren en in-

teringstraject, is hierbij heel belangrijk.

spireren zijn essentiële factoren om als team de school te dragen.

Wij sluiten aan bij de ontwikkeling van de school en maken gebruik van

Echter, lang niet altijd wordt de teamvergadering als zinvol ervaren. Ie-

wat er eerder is gedaan. Als theoretisch kader gaan wij uit van ons model

dereen heeft er wel een mening over: te lang, te veel informatie, of juist

van ‘De lerende school’, gebaseerd op het model ‘De lerende organisatie’

te weinig, te veel inbreng van sommigen, te weinig van anderen, enz.

van Peter Senge.

In deze workshop neem je als team de verantwoordelijkheid voor de kwa-

Wij werken graag met een stuurgroep, een vertegenwoordiging van alle

liteit van de teambespreking.

geledingen uit het team, omdat wij vinden dat de verandering van binnenuit gedragen dient te worden. Daarom dragen wij ook graag expertise

Doelgroep

over aan teamleden, zodat ontwikkelingen doorgaan nadat het traject is


beëindigd.

Inhoud

Doelgroep



• Een diagnose te stellen in de vorm van concrete problemen; • De problemen omzetten in relevante afspraken;

Inhoud

• De afspraken toe te passen in het werkoverleg;

De inhoud is maatwerk, afgestemd op de vraag en ontwikkelingsfase van

• Collectief de afspraken te bewaken.

de school.

Kosten Kosten € 750,-- per team, inclusief materiaal.

Kosten Kosten volgens offerte.

Plaats Op locatie.

Plaats Op locatie.



Duur 1 uur en (een deel van) een teambespreking.

Duur volgens offerte.















worden met:

worden met:





59

Zelfstandig werken Inleiding Wanneer leerlingen zelfstandig kunnen werken, heeft een leerkracht veel meer tijd om daadwerkelijk die dingen te doen op een dag die hij/zij ook graag wilde doen. Deze training op teamniveau geeft het kader aan waarbinnen het zelfstandig werken op korte termijn gestalte kan krijgen volgens een doorgaande ontwikkelingslijn. In de intake wordt kritisch bezien wat de school al doet aan zelfstandig werken en van daaruit gaan we het systeem op een breed niveau opbouwen. Een brede opbouw betekent, dat er vanuit de organisatie van het zelfstandig werken ook veel aandacht is voor leerkrachtvaardigheden, leerlingvaardigheden, planning door de leerkracht en de instructie. In elke bijeenkomst worden er lijnen uitgezet en afspraken gemaakt die vervolgens in de praktijk worden toegepast.

Doelgroep De training is effectief op teamniveau, voor zowel basonderwijs als speciaal basisonderwijs.

Inhoud Na het volgen van de training is het volgende waarneembaar in de groep: • Er is verschil tussen zelfstandig werken en zelfstandig ‘verwerken’; • Gebruik van de instructietafel; • Instructie is kort met een differentiatie in vraagstelling; • Leerlingen plannen zelf hun werk; • Leerlingen stellen minder vragen; • Leerlingen helpen elkaar.

Kosten Inclusief schriftelijke intake, verwerkingsmateriaal en evaluatie, bedraagt deze training € 750,-- per dagdeel met een maximum van 20 deelnemers.

Plaats Op locatie. Start en omvang De start en planning is in overleg. Duur 3 of 4 dagdelen van 3 uur.




 60





Montessori onderwijs

Montessori opleidingen

Flexibele opzet Zes jaar geleden zijn we aan het werk gegaan de opleiding flexibeler, meer competentiegericht van opzet te maken. Op deze wijze komen we

Voorwoord

de heel verschillende groepen tegemoet, die zich montessori specifiek willen scholen.

Met het programma voor montessori om-, na- en bijscholing willen wij u informeren over de tweejarige avondopleiding die opleidt tot gediplomeerd montessorileid(st) er en de mogelijkheden om cursussen te volgen waarmee gediplomeerde montessorileid(st)ers zich verder kunnen professionaliseren. De basis van het aanbod wordt gevormd door cursussen met een open inschrijving, die worden gegeven in de twee montessori vaklokalen op de Pabo van De Haagse Hogeschool.

In het schooljaar 2004/2005 werkten we voor het eerst geheel volgens deze aanpak. Op basis van onze ervaringen tot nu toe, de evaluaties van de cursisten, die we jaarlijks krijgen en op basis van enkele nieuwe ontwikkelingen binnen de montessori beweging, is het komende programma opnieuw aangepast. De Nederlandse Montessori Vereniging heeft vier jaar geleden bovendien gekozen voor een andere, meer competentiegerichte opzet van de afsluiting van de tweejarige cursus. Deze exameneisen zijn de begin 2009 geëvalueerd en aan de hand van de bevindingen aangepast. Uiteraard is de volledige cursus, dus óók de begeleiding, de tentamenopzet en de opdrachten, volledig afgestemd op deze nieuwe exameneisen. Deze gids geeft ons aanbod weer in hoofdlijnen. Op verzoek wordt u een uitgebreidere beschrijving van de opzet en inhoud van de tweejarige omscholingscursus toegezonden. Een ieder die zich voor deze cursus inschrijft, krijgt deze informatie te zijner tijd automatisch toegestuurd. Ook voor diegenen die meer informatie willen over de praktijkbegeleiding, dan deze brochure biedt, hebben wij een uitgebreide beschrijving beschikbaar.

Nadere informatie Heeft u vragen over de inhoud van dit gedeelte van de gids, dan kunt u contact opnemen met de coördinator van het montessori aanbod: René Meijer, per e-mail te bereiken via [email protected]; per telefoon (alleen op dinsdagmiddag) op: 070 – 445 85 53.

Daarnaast kunnen wij ook maatwerk bieden. Het kan daarbij gaan om ondersteuning bij schoolspecifieke vragen, organisatie van een studiedag, een korte cursus of coaching van leid(st)ers bij een veranderingsproces. Ook als u schoolspecifieke nascholing wenst op een van de thema’s van het open cursusaanbod in deze brochure, kunnen wij een maatwerkprogramma voor u samenstellen.



63

Tweejarige omscholingscursus voor het montessori diploma voor het basisonderwijs

Cursusopzet De gehele cursus neemt twee jaar in beslag. De vaste cursusavond is de dinsdag. De lestijden zijn van 18.00 tot 21.00 uur, met een kleine pauze, meestal tussen 19.00 en 19.15 uur. In de schoolvakanties (regio Den Haag) 2 is er geen cursus. De cursus bestaat per jaar uit 24 wekelijkse bijeenkomsten van elk drie klokuren. Daarnaast zijn er 3 toetsingsavonden en 4 avonden waarop elke cursist met de cursusleider(s) de voortgang van de persoonlijke ontwikke-

Achtergrond

ling bespreekt, de mogelijkheid heeft om gemaakt werk te bespreken of

In het montessori basisonderwijs zijn leid(st)ers1 werkzaam, die een spe-

om toetsingen te herkansen.

cifiek op deze vorm van onderwijs en opvoeding toegesneden scholing

De omscholing is gericht op het verwerven van competenties, zoals be-

aan een montessori opleiding hebben gevolgd. Omdat er vanuit het mon-

schreven in de bekwaamheidseisen van de NMV. De cursisten werken

tessori basisonderwijs veel vraag is naar bevoegde montessorileid(st)ers

vanaf het eerste jaar aan hun portfolio.

biedt De Haagse Hogeschool een montessori omscholingcursus aan voor

Elk cursusjaar is hiervoor verdeeld in acht perioden, waarvan er zes met

leerkrachten met een bevoegdheid voor het reguliere basisonderwijs.

toetsingen worden afgesloten (telkens twee gecombineerd; op 24 novem-

Deze cursus leidt tot de omscholing van de al dan niet ervaren leerkrach-

ber 2009, 16 februari 2010 en 27 april 2010).

ten uit het reguliere onderwijs van onder- tot en met bovenbouw. De cur-

In het eerste gedeelte van de avond wordt in beide jaargroepen theorie

sisten leren om te werken met montessori specifieke werkvormen en met

aan de orde gesteld. De theorie van het tweede jaar bouwt voort op wat

de montessori materialen. Daarnaast maken zij zich de montessori theo-

in het eerste jaar is geleerd.

rie eigen. Aanvullend bestaat de mogelijkheid gedurende de cursus praktijkbegeleiding in een eigen klas of in een stageklas te nemen (zie bladzij-

Het tweede gedeelte van de avond, na een kleine pauze, is de cursus in de

de 67 van deze brochure).

ene groep gericht op de methodiek en de didactiek van het jonge kind in

De montessori omscholingscursus leidt op voor het diploma van de Ne-

onder- en middenbouw. In de andere groep staan de methodiek en de di-

derlandse Montessori Vereniging (NMV). De montessori basisscholen ne-

dactiek van het oudere kind in midden- en bovenbouw centraal.

men bij voorkeur leerkrachten aan die een dergelijk erkend diploma bezit-

Elke cursist bepaalt aan de hand van eigen voorkeuren en wensen wan-

ten of verplichten hun nieuwe collega’s dit diploma te verwerven. De

neer welke onderdelen van het programma worden gevolgd. Om examen

NMV eist dat alle leidsters die in vaste dienst zijn, het montessori diplo-

te kunnen doen, is het noodzakelijk dat alle onderdelen met een voldoen-

ma bezitten.

de resultaat zijn afgesloten. Deelcertificaten blijven volgens het vigerende examenreglement van de NMV maximaal zes jaar geldig.

Doelgroep

Globaal is de cursusopzet volgens bijgaand schema (zie volgende bladzij-

De cursus is bestemd voor leerkrachten die al een bevoegdheid hebben

de).

voor het basisonderwijs en die zich willen omscholen tot gediplomeerd montessorileid(st)er.

Een uitgebreide cursusbeschrijving

Andere belangstellenden kunnen de cursus volgen, maar geen examen

Op verzoek wordt u een uitgebreidere beschrijving van de opzet en in-

doen.

houd van de tweejarige omscholingscursus toegezonden. Een ieder die

Ook is het mogelijk om op contractbasis delen van de cursus te volgen.

zich voor deze cursus inschrijft, krijgt deze informatie te zijner tijd auto-

Vooral leidsters die binnen een montessorischool van bouw wisselen,

matisch toegestuurd.

kunnen van deze mogelijkheid profiteren. Zie voor meer informatie hierover het gedeelte over de opfriscursussen.

Toelatingsvoorwaarde(n) Om te mogen deelnemen aan het examen van de NMV ter verkrijging van het montessori diploma is een lesbevoegdheid voor het basisonderwijs een vereiste. De overige cursisten verwerven aan het einde van hun cursus een certificaat waaruit blijkt welke onderdelen zijn gevolgd en, indien van toepassing, welke onderdelen met goed resultaat zijn afgesloten.

1

In het montessori onderwijs wordt bij voorkeur over leidster en leider gesproken om te benadrukken dat deze professionals niet alleen een didactische taak maar óók (vooral) een pedagogische taak hebben naar de kinderen (en hun ouders / verzorgers) toe.

64


2

Vakantieregeling Haags Onderwijsberaad 2006 - 2011. www.dehaagsehogeschool.nl/post-hbo/nascholing-pabo




periode 1 08-09-2009 / 15-09-2009

data:

periode 2 22-09-2009 / 13-10-2009

periode 3 27-10-2009 / 17-11-2009

periode 4 01-12-2009 / 12-01-2010

1e jaar 18.00 – 19.00 uur

• Consultatie (vaststellen individuele leerroutes) • Uitreiken opzet portfolio

• Introductie • Hoofdpunten antropologie • Kosmische theorie vormt het theoretisch kader • Bekwaamheidseisen • Levensbeschrijving van Maria Montessori

• Kindvisie MM • Kosmische opvoeding en kosmisch onderwijs • Het ontwikkelingsmateriaal • Perioden van groei

• De voorbereide omgeving • De rol van de leidster in de voorbereide omgeving • Vrijheidsprincipe

2e jaar 18.00 - 19.00 uur

• Consultatie (bijstellen individuele leerroutes) • Afronden opdrachten • Herkansingen toetsingen

• • • •

• • • •

• Kosmische theorie • Didactische werkvormen rond KOO • Inhouden KOO • KOO en kerndoelen

Jongere kind 19.15 – 21.00 uur

• Consultatie (vaststellen individuele leerroutes)

• Waarnemen

• Motorische ontwikkeling

• Taal 1

Oudere kind 19.15 – 21.00 uur

• Consultatie (bijstellen individuele leerroutes) • Afronden opdrachten • Herkansingen toetsingen

• Breuken en decimale getallen

• KOO 1

• Machten

periode 5 19-01-2010 / 09-02-2010

data:

Voorbereide omgeving Het ontwikkelingsmateriaal Zelf materiaal maken Taak van de leidster: zelfopvoeding

periode 6 02-03-2010 / 23-03-2010

Organisatie van de werkvloer Het pedagogische klimaat Orde houden Antropologie-pedagogiekdidaktiek

periode 7 30-03-2010 / 20-04-2010

periode 8 18-05-2010 / 25-05-2010

1e jaar 18.00 – 19.00 uur

• Het lusmodel • Werken met het montessori kindvolgsysteem • Observeren, registreren en interpreteren

• Groepsmanagement • Werkcurves • Fantasie, verbeeldingskracht en creativiteit • Kunstzinnige vorming

• Vrijheid en discipline • Straffen en belonen

• Bespreking portfolio • Consultatie (bijstellen individuele leerroutes) • Afronden opdrachten • Herkansingen toetsingen

2e jaar 18.00 - 19.00 uur

• Kindvisie MM • Zelfopvoeding door gedisciplineerde activiteit • Vrijheid en zelfstandigheid • Concentratie en normalisatie

• De sociale en morele opvoeding • Administratie en registratie • Verslaggeving en oudergesprekken

• Cognitieve ontwikkeling en verbeeldingskracht • Leerstrategieën • Identiteit montessorischool • Ouders en montessori

• • • • •

Jongere kind 19.15 – 21.00 uur

• Tellen en getalbegrip

• Rekenen 1

• Rekenen 1

• Muzikale vorming

Oudere kind 19.15 – 21.00 uur

• Taal 2

• Geometrie

• KOO 2

• Engels

Bespreking portfolio Consultatie Afronden opdrachten Herkansingen toetsingen Voorbereiden examen

Toetsavonden: 24-11-2009, 16-02-2010 en 27-04-2010. Op 15-12-2009 en 11-05-2010 is er geen cursus. Examens: 7, 8, 9 en/of 10 juni 2010 (afhankelijk van het aantal deelnemers).



65

Studiebelasting

De cursist die gedurende de cursus in de praktijk is begeleid (zie bladzijde

De opleiding veronderstelt dat de cursist in staat is om de cursus regel-

67), kan aan het eind van de omscholingscursus ook de praktijkaanteke-

matig te bezoeken (de cursist dient per periode ten minste 80 % van de

ning op het uit te reiken diploma behalen.

bijeenkomsten aanwezig te zijn) en daarnaast gemiddeld vier uur per

De examens zijn gepland op 7, 8, 9 en 10 juni 2010. Het precieze aantal

week te besteden aan thuisstudie.

examendagen is afhankelijk van het aantal deelnemers.

In eigen tijd worden onder andere de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

De diploma uitreiking vindt plaats op donderdagavond 10 juni 2010.

• Bestudering van literatuur; • Voorbereiden van presentaties;

Om aan het examen deel te mogen nemen, moet men:

• Oefenen van materiaalaanbiedingen;

1. In het bezit zijn van een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs3;

• Schrijven van papers; • Ontwikkelen van lessen;

2. In het bezit zijn van alle vereiste, tijdens de cursus verworven tentamenbewijzen;

• Schrijven van observatieverslagen; • Maken van hulpmaterialen;

3. Zelfgemaakt materiaal dat deel uitmaakt van een door de cursist gekozen ontwikkelingslijn kunnen tonen, toelichten en demonstreren;

• Schrijven van een examenwerkstuk.

4. Zelfgemaakt materiaal dat deel uitmaakt van een door de cursist geko-

Inhoud

zen en beschreven algemene les kunnen tonen, toelichten en demon-

De montessori theorie wordt in korte hoorcolleges en discussies behandeld en wordt grotendeels ook door medecursisten door middel van pre-

streren; 5. Observaties en registraties kunnen overhandigen en toelichten, geba-

sentaties voorbereid. In alle perioden worden op het gebied van materiaal voor de ontwikkeling

seerd op het montessori kindvolgsysteem; 6. Een werkstuk hebben ingeleverd.

van de motoriek en het waarnemen, taal- en rekenmateriaal en kosmisch materiaal de oefeningen besproken en eventueel gedemonstreerd. Van

Literatuur

de cursist wordt zelfwerkzaamheid verwacht bij het oefenen van deze

In beide cursusjaren worden in elk geval de volgende bronnen gebruikt:

materiaalaanbiedingen.

• Dr. Maria Montessori, Aan de basis van het leven, € 15,66 / € 18,06;4

Na elke twee perioden volgt een toetsing ‘eigen vaardigheid’ in het om-

• Dr. Maria Montessori, De Methode, €14,21 / €16,37;

gaan met het behandelde materiaal Op basis van de bekwaamheidseisen

• Drs. Annemarie Moorman, Montessori Concreet, € 14,42;

toont de cursist in deze methodiektentamens wat de essenties zijn van de

• Het Montessori materiaalboek, uitgave NMV/Nienhuis, Zelhem, ongeveer , € 80,00 (exclusief verzendkosten);

behandelde materialen. Tevens geeft de cursist bij deze tentamens aan wat het kind ervoor moet doen om de essentie van het materiaal te ont-

• Werkboek geometrie (in het tweede jaar), € 21,68;

dekken en te verwerven.

• Handleiding montessori kindvolgsysteem, (pdf-bestand);

Tijdens de cursus wordt verder verwacht dat de cursist zelf een aantal

• Oefenversie van het montessori kindvolgsysteem (op computers van de Hogeschool);

aanvullende materialen vervaardigt, lessen ontwerpt, observaties maakt en een afsluitend werkstuk inlevert over een onderwerp in relatie tot de

• Readers en Syllabi (worden aan het begin van de cursusonderdelen uitgereikt).

theorie en/of de praktijk van het montessori onderwijs.

In het algemeen raden we cursisten aan om eerst te kijken welke midde-

Werkwijze

len al op hun school aanwezig zijn.

Korte hoorcolleges, afgewisseld met presentaties door medecursisten,

• Het Materiaalboek is te bestellen bij de firma Nienhuis. De andere boe-

materiaalaanbiedingen, verwerkingsopdrachten en discussies naar aan-

ken zijn schriftelijk of per e-mail te bestellen bij het secretariaat van de

leiding van de aangesneden onderwerpen.

Nederlandse Montessori Vereniging (NMV). Als er twee bedragen achter een boek staan, is het eerste bedrag de prijs voor leden van de NMV

Afsluiting

(de meeste montessorischolen zijn lid).

Tijdens de cursus volgt telkens na twee perioden (24 november 2009, 16 februari 2010 en 27 april 2010) een afsluiting middels een materiaaltenta-

Van de cursisten wordt verwacht dat zij verder over de volgende boeken

men. Bovendien vinden er in verschillende perioden theorie afsluitingen

en materialen beschikken:

plaats door middel van een take-home tentamen, een presentatie, het

• Ed Leeflang: Nieuwe Alinea, verkrijgbaar bij de Nederlandse Montes-

verdedigen van een stelling of het maken van een paper. In sommige perioden moeten ook enkele opdrachten (zoals het maken van observaties,

sori Vereniging; • Rebecca Wild: Kwaliteit van leven voor kinderen en andere mensen,

het beschrijven of toetsen van zelfgemaakt materiaal, of het maken van

Uitgeverij: SWP - Amsterdam, ISBN:90-6665-448-1,verkrijgbaar via de

groepslessen) worden uitgevoerd, vóórdat de periode wordt afgesloten. Alle materiaaltentamens zullen absolverend zijn, dat wil zeggen dat de

boekhandel; • Centrale werkgroep Taal: katernen Taaldozen en taalsymbolen, Spel-

tentamenstof in de meeste gevallen niet terug komt op het examen. Alle

lingwijzer en Schrijfwijzer, verkrijgbaar bij de Nederlandse Montessori

opdrachten worden gebundeld in het portfolio.

Vereniging;

Examens De cursus wordt afgesloten met een mondeling examen, waarmee men bij voldoende resultaten een diploma van de Nederlandse Montessori Vereniging verwerft.

66


3

Akte kleuterleidster, akte voor het lager onderwijs of akte voor het basisonderwijs. 4 Deze prijzen gelden op het moment van verschijnen van deze brochure. Zie www.montessori.nl voor de actuele prijzen. www.dehaagsehogeschool.nl/post-hbo/nascholing-pabo




• CD-ROM’s zintuigmateriaal;

Aanmeldingsprocedure Bijgesloten aanmeldingsformulier in-

• CD-ROM’s rekenmateriaal;

gevuld opsturen naar het secretariaat van de Pabo van De Haagse Ho-

• CD-ROM taalmateriaal;

geschool.

De CD-ROM’s zijn verkrijgbaar bij Uitgeverij De Arend; bestelbaar via

Indien de cursist deelneemt aan de omscholingscursus en praktijkbe-

www.dearend.nl.

geleiding vraagt, dienen twee aanmeldingsformulieren te worden ingevuld.

Het is aan te raden dat de cursisten geabonneerd zijn op het tijdschrift Montessori Mededelingen, om zodoende op de hoogte te raken van actuele ontwikkelingen. De meeste montessorischolen ontvangen dit blad vanwege hun lidmaatschap van de NMV.

Montessori praktijkbegeleiding

Bovendien is er op het internet het nodige te vinden over het montessori onderwijs; zie bij voorbeeld www.montessori.nl Wanneer de cursist nota’s overlegt, kan een bewijs van de Pabo verkre-

Inhoud

gen worden dat deze literatuur en materialen verplicht aangeschaft moe-

Cursisten die zich willen omscholen tot montessorileid(st)er5 volgen ener-

ten worden ten behoeve van de cursus. Dit in verband met belastingen of

zijds theorielessen in de avonduren en krijgen anderzijds gedurende twee

vergoeding van studiekosten door het bestuur.

jaar praktijkbegeleiding om het geleerde optimaal in de praktijk te brengen. Cursisten die alleen de theorielessen volgen, ontvangen aan het einde

Omvang cursusgroep Een groep bestaat bij voorkeur uit maxi-

van de opleiding een onvolledig diploma. Voor een volledig montessori

maal 20 deelnemers. Bij minder dan 12 deelnemers gaat de cursus in

diploma is praktijkbegeleiding noodzakelijk.

principe niet door.

Relatie met de school Docent(en) Gedurende de twee cursusjaren komt de cursist in con-

De praktijkbegeleiding is een zaak die in de eerste plaats de cursist be-

tact met verschillende montessori opleiders. Deze docenten voldoen

treft. Het is belangrijk om daarnaast contact te onderhouden met de

aan de eisen die door de NMV aan montessori opleiders zijn gesteld.

schoolleiding van de school waar de cursist werkt.

De meesten hebben bovendien een voortgezette algemene opleiding

Bespreekpunten met de directie kunnen zijn:

afgerond.

- Programma waarmee de cursist wordt begeleid; - Punten in de begeleiding die alleen het persoonlijk functioneren be-

Cursusdata De eerste cursusbijeenkomst is op dinsdag 22 septem-

treffen, maar ook de hele schoolorganisatie aangaan.

ber 2009 van 18.00 tot 21.00 uur. De laatste cursusavond is op 18 mei

De cursist en de directie spreken samen af of de schoolleiding eveneens

2010. In schoolvakanties (regio Den Haag), op 15 december 2009 en op

een kopie van het verslag van de praktijkbegeleiding ontvangt. 6

11 mei 2010 wordt geen cursus gegeven. Voorafgaand aan de eerste cursusbijeenkomst (namelijk op 8 of 15 sep-

Gang van zaken

tember 2009) wordt iedere cursist uitgenodigd voor een individuele af-

De begeleid(st)er maakt met de cursist een afspraak voor acht bezoeken,

spraak, tijdens welke met elkaar wordt kennisgemaakt, aan de hand

verspreid over twee schooljaren. Elk bezoek heeft een thema. Voor de

van eventuele wensen een individuele leerroute wordt vastgesteld

thema’s wordt gewerkt met een klassenkijkwijzer. Globaal gezien, komen

(eerstejaars) of leerroutes worden bijgesteld en tentamens (kunnen)

de volgende zaken aan de orde:

worden herkanst (tweedejaars).

• Voorbereide omgeving;

Na de laatste cursusbijeenkomst is op 25 mei nog gelegenheid om af-

• Groepsorganisatie / klassenmanagement;

spraken met docenten te maken voor portfoliobesprekingen, herkan-

• Begeleiding van het zelfstandig werken;

singen van tentamens, en dergelijke.

• Individuele en montessori specifieke groepslessen;

Bij voldoende aanmeldingen in een regio kan de gehele cursus ook op

• Individuele en groepsobservaties;

andere data (en desgewenst op locatie elders) worden gegeven.

• Klassenadministratie. Tijdens elke observatie maakt de begeleid(st)er een verslag. Dit verslag

Cursuslocatie De cursussen worden gegeven in de montessori

bespreekt zij daarna met de cursist. Het kan zijn dat het voor de informa-

vaklokalen (Ovaal 5.35 en Ovaal 5.45) op de vijfde verdieping van het gebouw van De Haagse Hogeschool. Bij voldoende aanmeldingen in een regio kan de gehele cursus ook op locatie elders (en desgewenst op andere data) worden gegeven.

Cursuskosten Het cursusgeld bedraagt voor het cursusjaar 2009 / 2010 € 1250,-Deze prijs is inclusief syllabi en readers. Koffie, thee en frisdranken zijn voor eigen rekening verkrijgbaar bij de automaten. Het verdient aanbeveling bij uw bestuur naar een tegemoetkoming in de studiekosten te informeren.


5

In het montessori onderwijs wordt bij voorkeur over leidster en leider gesproken om te benadrukken dat deze professionals niet alleen een didactische taak maar óók (vooral) een pedagogische taak hebben naar de kinderen (en hun ouders) toe. 6 De onafhankelijke positie van de praktijkbegeleidster is een belangrijk uitgangspunt. Juist daarom kan praktijkbegeleiding door iemand aan de eigen school verbonden ook niet leiden tot een volledig montessori diploma. Vanuit deze onafhankelijke positie is soms méér en soms minder mogelijk dan bij begeleiding door de school zelf het geval is. Daar waar geconstateerde knelpunten binnen de school liggen, is het verstandig deze met de directie te bespreken. Daardoor kan praktijkbegeleiding van één van de collega’s voor de hele school meerwaarde krijgen. De Haagse Hogeschool

67

tie van de praktijkbegeleider nodig is dat zij met de kinderen in contact

Montessori opfriscursussen

treedt. Bijvoorbeeld als zij iets wil weten omtrent de kwaliteit van het werk. In de regel echter is het bezoek een observatie op afstand. Het is belangrijk om hier vooraf bij de cursist duidelijk over te zijn. In het verslag van de praktijkbegeleider kunnen gerichte aanwijzingen of op-

Inleiding

drachten voor het volgende bezoek verwoord worden.

Montessori leidsters7 kunnen meedoen met een aantal reguliere cursusavonden van de tweejarige omscholingscursus. Te denken valt aan de

Afsluiting van de praktijkbegeleiding

volgende onderdelen:

De achtste keer is een afsluitend bezoek tijdens welke de praktijkrealisa-

• Materiaal voor het waarnemen;

tie van de cursist beoordeeld wordt als voldoende of onvoldoende. In de

• Schrijven en de schrijfontwikkeling;

regel is het inmiddels duidelijk geworden hoe de stand van zaken is. Ook

• Tellen en getalbegrip;

al eerder kan de praktijkbegeleider de cursist (in samenspraak met de di-

• Voorbereidend en aanvankelijk schrijven en lezen;

rectie) adviseren om het aantal bezoeken uit te breiden. Voor het afslui-

• Bewerkingen grote en kleine getallen tot en met het cijferen;

tende bezoek wordt een daartoe speciaal ontwikkeld formulier gebruikt.

• Rekenen 2: machten, breuken en meten eind midden- en bovenbouw;

Van dit formulier krijgt de directie altijd een afschrift. Het wordt boven-

• Het geometrische materiaal voor midden- en bovenbouw;

dien gebruikt om (indien van toepassing) het onvolledige diploma door de

• Taal 2: spelling, grammatica, creatief schrijven, voortgezet lezen en het

Nederlandse Montessori Vereniging (NMV) om te zetten in een volledig diploma.

montessori materiaal voor communicatie en expressie; • Kosmische opvoeding en kosmisch onderwijs (K.O.O.); • Een montessoriaanse aanpak van Engels.

Doelgroep

Na afloop van elk gevolgd onderdeel krijgt de cursist een hogeschoolcer-

Cursisten aan de montessori opleiding, die een volledig montessori diplo-

tificaat uitgereikt als bewijs voor het gevolgd hebben van dit onderdeel.

ma willen halen.

Doelgroep Duur In principe bestaat de praktijkbegeleiding uit acht bezoeken

Leid(st)ers in het montessorionderwijs die:

van anderhalf uur, verspreid over twee jaar. Elk anderhalf uur bestaat

• Van bouw veranderen;

uit ongeveer een uur klassenbezoek en een half uur nabespreking.

• Een bepaald onderdeel van de cursus in het verleden niet hebben kun-

Kosten € 750,-- per jaar (vier bezoeken, inclusief reiskosten). Bij

• Hun kennis willen opfrissen met de nieuwste ideeën.

reistijden langer dan één uur (enkele reis), gerekend vanaf de Hoge-

De opfriscursussen staan dus alleen open voor hen die in het verleden al

school, mogen ook de extra reistijd en -kosten in rekening worden ge-

een montessori diploma hebben behaald.

nen volgen of

bracht.

Kosten Afhankelijk van het aantal avonden dat de opfriscursist mee Plaats Eigen school.

wil doen. Een module van 4 bijeenkomsten (na de pauze) kost komend jaar € 150,--

Dag, tijden, data In onderling overleg met praktijkbegeleider.

Overleg over de exacte kosten met de montessori coördinator, René Meijer, per e-mail te bereiken via [email protected]; per telefoon (alleen

Bijzonderheden De onafhankelijke positie van de praktijkbegelei-

op dinsdagmiddag) op: 070 - 4458553.

der is een belangrijk uitgangspunt. Juist daarom kan praktijkbegelei-


ding door iemand aan de school verbonden ook niet leiden tot een volledig montessori diploma. Vanuit deze onafhankelijke positie is soms meer en soms minder mo-

Dag, tijden en data De opfriscursist sluit aan bij de omscholings-

gelijk dan bij begeleiding door de school zelf het geval is. Daar waar

groep op dinsdagavond van 19.15 - 21.00 uur. Zie hiervoor het schema

geconstateerde knelpunten binnen de school liggen, is het verstandig

in deze brochure over de tweejarige omscholingscursus.

deze met de directie te bespreken. Daardoor kan praktijkbegeleiding

Bijzonderheden Afhankelijk van het onderwerp is het belangrijk

van een van de collega’s voor de hele school meerwaarde krijgen.

dat de cursist de beschikking heeft over de literatuur die voor de desbe-


treffende module gebruikt wordt: overleg met de docent is wenselijk.

gevuld opsturen naar het secretariaat van de Pabo van De Haagse Hogeschool.


Indien de cursist deelneemt aan de omscholingscursus en praktijkbe-

gevuld opsturen naar het secretariaat van de Pabo van De Haagse Ho-

geleiding vraagt, dienen twee aanmeldingsformulieren te worden in-

geschool.

gevuld.

7

In het montessori onderwijs wordt bij voorkeur over leidster en leider gesproken om te benadrukken dat deze professionals niet alleen een didactische taak maar óók (vooral) een pedagogische taak hebben naar de kinderen (en hun ouders) toe.

68






Montessori nascholing en ondersteuning op maat Inleiding Een school die zelf voor voldoende cursisten zorgt, kan de Pabo verzoeken een cursus, studiedag of workshop samen te stellen over een door de school te bepalen onderwerp. De praktijk leert dat dit veelal de onderwerpen zijn die door de school als veranderingsonderwerp worden aangepakt. Gedacht kan worden aan de volgende onderwerpen: • Versterking van de vaardigheden die nodig zijn om het individuele werken van de kinderen te begeleiden; • Dag-, week- en jaarritme; • Versterken van bepaalde ontwikkelingslijnen binnen de school; • Invoering kosmische opvoeding en kosmisch onderwijs in midden- en bovenbouw; • Beeldende vorming als zelfstandige activiteit in de montessori groep; • Invoering van één observatie- en registratie systematiek in de gehele school; • Administratie, verslaggeving en oudergesprekken. De inhoud van de cursus, het thema of de studiedag wordt samen met de montessori docent(en) van de Pabo doorgesproken en voorbereid.

Doelgroep (Delen van) teams van montessorischolen.

Inhoud Te bepalen in onderling overleg.

Duur Te bepalen in onderling overleg. Kosten Te bepalen in onderling overleg. Plaats De Haagse Hogeschool en/of eigen scho(o)l(en). Bijzonderheden Voor nadere informatie of nadere bepaling van het thema of de gewenste ondersteuning kan het beste een afspraak worden gemaakt met de montessori coördinator, René Meijer, per email te bereiken via [email protected]; per telefoon alleen op dinsdagmiddag op: 070 – 445 8553.



69

70





Assessment-centre

Assessment zij-instroom basisonderwijs

Start assessmentprocedures In het cursusjaar 2009 – 2010 starten wij in de maanden september tot en met mei een assessmentprocedure.


Inleiding


Het assessment zij-instroom is erop gericht mensen van buiten het onderwijs de mogelijkheid te geven in het basisonderwijs te gaan werken. Het assessment richt zich op de beoordeling van reeds verworven competenties en na te gaan in hoeverre deze in te zetten zijn voor een baan in het basisonderwijs. Veelal spreken wij dan over EVC, hetgeen wil zeggen de erkenning van Eerder Verworven Competenties. Dit assessment is gericht op een onderzoek voor een geschiktheidverklaring om in het onder-

Assessment (zittend en nieuw) personeel

wijs werkzaam te kunnen zijn en de bevoegdheid binnen een korte periode te behalen. Wij zoeken samen met de kandidaat naar bewijzen voor eerder verworven competenties, die goed inzetbaar zijn in het basison-

Inleiding

derwijs. Verder wordt er gekeken welke competenties ontwikkelbaar zijn

Het assessment-centre heeft inmiddels ruime ervaring opgedaan met het

binnen twee jaar.

in kaart brengen van competenties van zij-instromers. Ruim 200 assessments zijn de afgelopen jaren afgenomen, waarmee een schat aan kennis

Inhoud

en ervaring is opgedaan.

De assessment-procedure bestaat uit verschillende onderdelen:

Deze aanwezige kennis en ervaring kan natuurlijk ook goed worden ge-

• Het invullen van een portfolio;

bruikt in het kader van integraal personeelsbeleid op scholen. Voorbeeld:

• Het maken van simulatieopdrachten;

‘Wie van het team kan zich verder ontwikkelen tot bouwcoördinator?’ Of:

• Het voeren van een criteriumgericht interview;

‘Komt deze leerkracht in aanmerking voor een vaste aanstelling?’ Of: ‘Is

• Het voorbereiden, uitvoeren en evalueren van een les(onderdeel);

een managementfunctie op korte of middellange termijn een optie?’ Het

• Het reflecteren op eigen handelen;

assessment-centre kan ondersteuning bieden met een in eigen beheer

• Het voeren van een reflectiegesprek met de assessoren.

ontwikkeld meetinstrument dat systematisch en objectief de actueel en

Tijdens de procedure wordt u beoordeeld door assessoren die in duo’s

potentieel aanwezige kennis, kunde en vaardigheden van leraren in beeld

werken.

brengt. Daarnaast wordt aangegeven op welke competenties aanvullende training, scholing of begeleiding wenselijk is.

Wat levert deelname aan het assessment op? Deelname aan het assessment levert het volgende op:

Het assessment-centre kan ook worden betrokken bij de werving en se-

• Kennis over opgebouwde leer- en werkervaringen (sterke en zwakke

lectie van nieuw onderwijspersoneel. De gegevens van het meetinstru-

kanten) en de behaalde competenties te vergelijken met de startcom-

ment worden vertaald in een schriftelijke rapportage met resultatenpro-

petenties voor het beroep docent;

fiel dat duidelijke aanknopingspunten geeft voor het inschatten van de

• Een globaal studie-/opleidingsadvies op basis van de portfoliobeschrijving en de resultaten bij de beoordeling van pedagogische, didac-

functionele mogelijkheden van de kandidaat en diens groeipotentieel op termijn.

tische en onderwijskundige vaardigheden; • Een verklaring van deelname.

Doelgroep In principe al het in de school aanwezige (onderwijs) personeel, waarbij aan

Hoeveel tijd kost deelname aan het assessment?

assessments van diverse rollen (intern begeleider, interne coach, enz.) en

Dit is zeer persoonsgebonden, maar gebleken is dat 15 uren de gemiddelde

functies (adjunct-directeur, locatieleider, enz.) kan worden gedacht.

investering is in deze procedure (reistijd niet meegerekend). Het gaat

Sollicitanten op een betrekking binnen het basisonderwijs c.q. de school.

om: • Portfolio samenstellen (gemiddeld 3 tot 4 uur);

Inhoud

• Uitvoeren simulatie opdrachten (gemiddeld 4 uur);

Afhankelijk van de vraag/opdracht kunnen de volgende onderdelen deel

• Voeren van criteriumgericht interview (gemiddeld 2 uur); • Voorbereiden, uitvoeren en nabespreken praktijkopdracht (gemiddeld 4 uur); • Eindgesprek (gemiddeld 1 uur).

uitmaken van het assessment: • Het samenstellen van een portfolio; • Het maken van simulatieopdrachten; • Het voeren van een criteriumgericht interview; • Het voorbereiden, uitvoeren en evalueren van een les(onderdeel);

Kosten € 1.450,--

• Het reflecteren op eigen handelen;

De kosten van het assessment worden meestal door het bestuur be-

• Het voeren van een reflectiegesprek met de assessoren.

taald.



73

Kosten In overleg en afhankelijk van de vraag/opdracht. Plaats De Haagse Hogeschool. Eventueel onderdelen op locatie.

Start en omvang van de begeleiding In overleg. Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: Hans de Looze, t: 06 - 28 91 11 56, e: [email protected]

74



Inschrijfformulier 2009 - 2010 Naam cursus/opleiding

:

Achternaam (eigen naam)

:

Voornamen (voluit)

:

Adres

:

Postcode / woonplaats

:

Telefoonnummer

:

Geboortedatum

:

Geboorteplaats

:

E-mailadres

:

Bank-/gironummer

:

Rekening t.n.v.

:

Factuuradres

:

Postcode / plaats

:

Telefoonnummer

:

Bank-/gironummer

:

O man O vrouw

Ondergetekende verklaart bij plaatsing de aan de deelname verbonden kosten te voldoen Datum

:

Handtekening

:

Datum in

:

Verwerkt

:

Cursistennummer

:

Niet invullen

Postadres: De Haagse Hogeschool Pedagogische Academie voor Basisonderwijs T.a.v.: afdeling nascholing Postbus 13336 2501 EH Den Haag

Bereikbaarheid De Haagse Hogeschool is gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer. De hogeschool ligt pal achter het NS station Hollands Spoor, op 3 minuten loopafstand. Ook is er vanaf het NS station Hollands Spoor een directe verbinding met Den Haag CS. Kijk op dehaagsehogeschool.nl voor informatie over hoe de hogeschool te bereiken is met het openbaar vervoer. Komt u toch liever met de auto? De Haagse Hogeschool beschikt over een ondergrondse parkeergarage (betaald parkeren). Een routebeschrijving kunt u eveneens vinden op onze website.

Colofon: Adres De Haagse Hogeschool Johanna Westerdijkplein 75 2521 EN Den Haag Postbus 13336 2501 EH Den Haag dehaagsehogeschool.nl

Ontwerp en fotografie: Communicatie & Marketing De Haagse Hogeschool

Drukwerk Koninklijke De Swart, Den Haag Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Wij streven naar het geven van goede studievoorlichting. Het kan zijn dat u informatie mist. Wilt u zo vriendelijk zijn om ons dit, liefst per e-mail, te melden: [email protected]

dehaagsehogeschool.nl

De Haagse Hogeschool Samenwerking. Tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Dat vindt De Haagse Hogeschool belangrijk. ‘We’ zijn een instelling die graag kennis uitwisselt. Met bedrijven, organisaties en overheden in de regio. In Nederland en steeds vaker ook daarbuiten. Door permanente interactie met professionals in ‘het veld’ houdt de hogeschool voeling met maatschappij en werkvloer. Daarmee werkt ze bovendien mee aan vernieuwing in talloze vakgebieden. Door die innovatie kan De Haagse Hogeschool haar opleidingen steeds beter aansluiten op de praktijk. Bedrijven merken dat. Bijvoorbeeld als ze ‘onze’ studenten een stage- of afstudeerplek bieden, afgestudeerde professionals een baan. Of wanneer ze eigen medewerkers de kans geven een cursus dan wel opleiding te volgen. De Haagse Hogeschool biedt uitstekend onderwijs op hbo-, mastersen post-hbo-niveau. Ons assortiment aan beroepsgericht onderwijs is groot. Internationaal georiënteerd. En gericht op verdieping en verbreding van het vakgebied. Dat is voor ons vanzelfsprekend: wij zijn niet voor niets de toonaangevende hogeschool voor de hele regio. ‘De Haagse’ is een hogeschool waar talent zich vérder kan ontwikkelen. Een kennisinstelling die uitdaagt, prikkelt. Meer ontdekken over De Haagse Hogeschool en onze opleidingen? Bezoek dan www.dehaagsehogeschool.nl.

De Haagse Hogeschool Bezoekadres: Johanna Westerdijkplein 75 2521 EN Den Haag Postadres: Postbus 13336 2501 EH Den Haag

Professionaliseringsaanbod Pabo

Recommend Documents