Professionaliseringsaanbod Pabo 2010 – 2011
COACH EN OPLEIDER IN DE SCHOOL VOOR PO / VO / HBO / PABO Post-HBO opleidingen
Inleiding Start in september! Voor deze Post-HBO kan een lerarenbeurs worden aangevraagd tussen 1 april en 13 mei 2010 via www.ib-groep.nl Onder coachen verstaan we het begeleiden van stagiaires, mentoren en leerkrachten in hun professionele en persoonlijke ontwikkeling, zodat zij kunnen komen tot een zo groot mogelijke zelfsturing en professionaliteit. Coaching is een niet meer weg te denken begeleidingsvorm die zowel individueel als in groeps- en teamverband zijn nut heeft bewezen in de school, bij de begeleiding van de stagiair, de LIO’er, de mentor, de startende leerkracht en de ervaren leerkracht. Dit traject maakt je deskundig als coach en als opleider in de opleidingsschool. We verwachten van de deelnemers dat zij actief zijn of worden in het coachen en begeleiden in enkele coachingspraktijken binnen de school. De opleiding certificeert de deelnemers als coach en opleider in de school. Het leren van kennis, houding en vaardigheden voor de aankomend coach staat centraal. Op veel momenten wordt er gewerkt en geoefend in kleine groepen. In een veilige effectieve leeromgeving zullen werkvormen en technieken die bij coaching van belang zijn, al doende worden geleerd. Het werken met een grote variëteit aan ervaringen uit verschillende schoolculturen maakt de opleiding breed en zorgt er ook voor dat de nieuw opgeleide coach/opleider in de school op verschillende vlakken inzetbaar is.
Doelgroep Ervaren leraren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en Pabo die zicht hebben op onderwijsvernieuwing, competentie-ontwikkeling en opleiden in de school. Ook IB-ers, bouwcoördinatoren en directieleden nemen deel aan dit coachprogramma. Deelnemers onderscheiden zich of willen zich onderscheiden in de begeleiding en coaching en zien dit als een carrièrestap of een verdieping van al gestarte praktijkervaring. Van deelnemers wordt verwacht dat ze ruime ervaring in het onderwijs hebben en gewend zijn aan communicatieprocessen binnen de school.
Inhoud In verband met de intensieve karakter van de opleiding zijn de bijeenkomsten ongeveer een keer per twee tot drie weken. In de tussenliggende weken kan er geoefend worden in de eigen coachings-praktijk en kunnen de intervisiebijeenkomsten plaatsvinden. Het programma wordt opgebouwd uit 6 clusters, totaal 18 dagdelen. Elke cluster bestaat uit drie dagdelen. Daarnaast zijn zowel intervisie als coaching over coaching aparte onderdelen van deze Post-HBO. Het programma wordt afgesloten met een portfoliogesprek. Elk cluster bestaat uit een studiedag en een middagbijeenkomst. Totaal drie dagdelen in de onderstaande vormen: Hoorcolleges: Theorie, methodiek en modellen. Plenair, 6 vrijdagochtenden van de studiedagen. Werkcolleges: Trainers en assistenten werken met kleine groepen aan het eigen maken van vaardigheden. 6 Vrijdagmiddagen van de studiedagen. Praktijktoepassingen: Het geleerde afstemmen op ieders coachingspraktijk en opleiden in de school. Er wordt gewerkt met cases en ervaringen uit ieders praktijk. 6 Woensdagmiddagen. Daarnaast zullen de volgende werkvormen toegepast worden: Intervisie: In groepen van 5 totaal 5 bijeenkomsten deels begeleid. Coaching over Coaching: In een maatjesproject door oud-deelnemers. Dit kan tegen betaling ook uitgevoerd worden door de trainer/coach. Workshops: Enkele keren per jaar zal er een aanbod gedaan worden. Hiervoor wordt een vergoeding gevraagd. Opzet programma in clusters: 1. De basis van het coachen: - Kennismaking; - Introductie; - Basishouding van de coach; - Logische niveau’s (model); - Vooronderstellingen; - 10 Vragenoefening; - 0-Meting en leervragen; - De rol van coach in de school; - Leerorganisatie: afspraken, data, logboek, portfolio, eigen praktijk, literatuur; - Begeleidingsvormen; - Persoonlijk leiderschap. 2. Coaching en leerprocessen: - Leerstijlen/verschillende soorten leren; - Reflectiecirkel Korthagen; - Feedback; - 7 Competenties wet BIO, actualiteit;
3.
4.
5.
6.
- Opleiden in de school; - Van leervraag naar leer- of coachingsdoel; - Gespreksvormen, het voorgesprek; - Soorten vragen; - Coachtechnieken; - Ontwikkelingsgericht coachen; - Mindmappen; - Start intervisie. NLP en coaching: - Essenties van NLP; - Leerstrategieën en denkstructuren; - Werking van de hersenen en denkstructuren; - Het puberbrein; - Rapport; - Zintuiglijke waarneming; - Chunking; - Metamodel en miltonmodel; - Specifiek en onspecifiek taalgebruik; - Kaderen en herkaderen; - Milestones en hulpbronnen. Socialisatie en veranderingsmodellen: - Overtuigingen en weerstanden (RET); - Transactionele analyse; - Geweldloze communicatie; - Kernreflectie; - Veranderkunde. Coachingsvormen en toepassingen: - Ontwikkelingsgericht coachen; - Oplossingsgericht coachen; - Provocatief coachen; - Strategieën, denkmodellen en werkmodellen; - Presentaties van theorie en praktijk. Coachen in de organisatie: - Contracten (IPB); - Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden; - Lerende organisatie en teamcoaching; - Burn-out en reïntegratie; - Interne coach, bovenschoolse coach; - De coachingspraktijk; - Opleider in de school.
Werken met cases uit de eigen coachingspraktijk Het werken met cases kan betrekking hebben op de persoonlijke en de professionele ontwikkeling van de deelnemer, op lesbezoek, op collegiale consultatie en op specifieke taken zoals het begeleiden van zij-instromers, starters en problematiek bij collega's. Verder
kunnen thema's als conflicten, crises, jobstress, burnout en loopbaanbegeleiding aan bod komen. Er wordt ook geleerd cases te beschrijven. Toetsing De opleiding wordt afgesloten met een gesprek over het portfolio. In het portfolio zijn opgenomen: • Verslagen van uitgevoerde coachingstrajecten; • Aangetoonde progressie in het leerproces; • Een verslag van verworven kennis; • Logboek en reflecties over je ontwikkeling tot coach; • Een videofragment van een coachgesprek en een uitgewerkt verbatim; • Een testimonial; • Je eigen visie op coachen; • Een beschrijving van je taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden; • Een persoonlijk toekomstprofiel. Na te hebben voldaan aan de criteria ontvang je het certificaat: ‘Post-HBO coach en opleider in de school’. Studiebelasting: 6 Woensdagmiddagen van 3 uur 6 Studiedagen van 7 uur Opdrachten Studietijd/leestijd en afronding Portfolio Eigen coachingsactiviteiten tenminste Intervisie Coaching over coaching Totaal
18 uur 42 uur 20 uur 60 uur 40 uur 50 uur 15 uur 15 uur ---------- + 260 uur
Kosten € 1.995,--- incl. reader. Lunches op de studiedagen inbegrepen. Plaats De Haagse Hogeschool. Start en omvang De studiedagen zijn op vrijdagen van 09.00 uur – 16.00 uur (incl. lunch) op 24 september, 5 november, 10 december, 21 januari, 11 maart en 20 mei. De woensdagmiddagen zijn gepland op 6 oktober, 24 november, 5 januari, 9 februari, 23 maart en 20 april. Steeds van 14.00 uur – 17.00 uur.
Op 8 april is er een workshopdag/congres coach en opleider in de school. Hierover wordt later geïnformeerd. Afstuderen is in juni op een nader af te spreken woensdagmiddag. Literatuur Aanbevolen boeken (niet verplicht om te kopen): Leren coachen, M. van Beek e.a., Nelissen 2005, ISBN 9789024417179; De Tao van het coachen Max Landsberg Ac. Serv. Schoonhoven 1998 ISBN 9052612552; Coaching in het primair onderwijs Yvonne Visser CPS 1998 ISBN 906508 4266; De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ van Stephan Covey. Business Bibliotheek; Coachen op competentie-ontwikkeling, Marijke Lingsma e.a. Nelissen ISBN 9024414776; De excellente leerkracht, Ton Langelaan e.a., Nelissen Soest ISBN 97890244; Ontwikkelingsgericht coachen, een hefboom voor zelfsturing, R.vanDamme. Nelissen, 2e druk ISBN10: 9024416302; Tools voor de coach, oefeningen ter ondersteuning van het coachingsgesprek, J. Hendriksen. Nelissen ISB 9789024417780. Deelnemers ontvangen een uitgebreide reader met programma, inhoud, artikelen en literatuurlijst. Opleider Pim Barendse, heeft ervaring in basisonderwijs, speciaal onderwijs, educatie en is docent HBO in Sociale Professies en Pabo-nascholing, supervisor en coach. Regelmatig verzorgt hij coaching en team- en veranderingstrajecten in onderwijs en bedrijven. Hans van Setten, Sportcoach, coach voor HRO-Pabo, oud-deelnemer van de PostHBO. Aanmelding Via het inschrijfformulier. Uiterste datum 1 oktober 2010. Plaatsing geschiedt op volgorde van binnenkomst. Bijzonderheden Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: Hans de Looze Telefoon: 06 28 91 11 56 Fax: 070 – 445 86 35 E-mail :
[email protected]
