poperinge hoofdstad van het goede leven 2013
magazine
kindvriendelijke plekjes
verleden en heden Een duik in het verleden, een blik op de toekomst
58
logeren Langer (ver)blijven
01
32
44
52
58
18 20 21
24 26 28 30 31
34 35 38 42
Stad achter het front
52
02
44
Actie(f) in de Westhoek
Alles voor de levensgenieter
03
actief
WOI
gastronomie
22
04
Ontdek het authentieke Hoppeland
22
16
12
couleur locale
16
14
05
Jurgen Vanlerberghe Schepen voor Toerisme
32
Op en top een hoppestad
06
Welkom in de Hoofdstad van het Goede Leven. Samen met heel wat partners hebben we met het stadsbestuur de voorbije jaren heel wat inspanningen geleverd om onze toeristische sector een nieuw elan te geven en de groeimogelijkheden optimaal te benutten. Van in het hartje van de hoppestreek weten wij alvast hoe het goede leven smaakt. En die smaak willen we delen met levensgenieters van over het hele land. We zijn er vast van overtuigd dat de talrijke troeven van Poperinge, zoals de vele verrassende en onbekende plekjes, de gastvrijheid van de streek en het échte vakantiegevoel dat je er overvalt, ook jou zullen weten te bekoren. Wandel door de straten van onze stad en laat je verrassen door het ‘schatten op zolder’-gevoel. Trek op verkenning in de hoppestreek en geniet van wat onze Franse buren ‘le dépaysement’ noemen. Even helemaal weg zijn, dicht bij huis maar toch in een andere wereld. Op de volgende pagina’s geven we je alvast een voorsmaakje van wat je in en rond Poperinge kunt beleven. Tijdens een gezellig dagje uit, voor een welverdiend weekendje of een midweek of wie weet, voor een verrijkende vakantieweek met uitstapjes in de wijde omgeving... De Dienst voor Toerisme staat alvast voor je klaar om je met raad en daad te helpen, tips te geven of samen met jou een programma op maat uit te werken. Zodat je na je verblijf in Poperinge nog heel lang kunt nagenieten.
hop & bier
6 7 8 10
hoofdstad van hop & bier
Interview De Lovie Interview streekproductenproducent Sowepo Het Hopmuseum Belgische Hop – Lekker Westhoeks – Hoppelandroute Het weekend van het Volkscafé – Het Poperings Bierfestival Streekbieren veroveren de wereld
07
Welkom
5
5
46 47 48 50
54 57
59 62
gastronomie
Typisch Poperings – Chef aan het woord De Muzikale Lekkerbekkentocht De Poperingse mazarinetaart – Bakker aan het woord
WOI
Lijssenthoek – interview met Annemie Morisse Dood met de kogel, de oorlog achter het front Talbot House De oorlog anders bekeken In Vlaamse Velden
couleur locale
Favoriete plekjes van Poperingenaars Watou – Kunstenfestival Watou De gordel rond Poperinge De volkssportroute
actief
Wandelen in en rond Poperinge Speuren in de bossen Fietsroutes in de Westhoek Actie en ontspanning in Poperinge – Wellness
verleden en heden
Het rijke erfgoed van een ‘koppige’ stad Flaneren, shoppen en snuisteren
logeren
Verken de Westhoek en Frans-Vlaanderen Evenementenkalender
POPERINGE HOOFDSTAD VAN HET GOEDE LEVEN 2013
2
www.toerismepoperinge.be
3
Hop & bier
01
Wie Poperinge zegt, denkt hop. En wie hop denkt, drinkt bier. Onder andere... want hop heeft intussen al heel wat meer toepassingen gevonden dan het heerlijke brouwsel waarvoor ons land wereldfaam geniet. Hop is alomtegenwoordig in en rond de stad: van het Hopmuseum in het centrum tot de typische hopvelden in de omgeving... en natuurlijk de vele terrasjes waar de hoparoma’s en hopscheuten opgediend worden, in je glas of op je bord. Klaar voor een verkenning van de hoofdstad van de hop? Allez hop, en route!
hop & bier
Mannen van De Lovie aan het werk.
PRAKTISCH 8 € per persoon Groepen min.15 - max. 50 personen Duur
2 uur
Periode van half september tot half maart, van maandag tot en met vrijdag Inbegrepen • koffie of thee bij onthaal • korte voorstelling De Lovie • wandeling in het kasteeldomein o.l.v. gids met bezoek aan het hoeveproject • een abdijbiertje • 3 hapjes met gastronomische streekproducten Info en reservatie
[email protected] of 057/33 49 65
6
De Lovie, een centrum voor begeleiding van personen met een verstandelijke handicap, heeft op het kasteeldomein een hoeveproject opgestart in 1991. Met de teelt van de hopscheuten is De Lovie fier dat zij met de bewoners een steentje kan bijdragen tot de uitstraling van dit typische streekproduct. Hoe het allemaal begon? In het voorjaar van 1992 contacteerde de Keurbroederschap De Witte Ranke ons met de vraag of wij hopscheuten ‘under cover’ of in serres konden kweken. Dit betekent dat ze in de verwarmde serre in een voor de hopscheutenteelt speciaal ontwikkelde kweekbak worden geteeld. De hopscheutenproductie wordt enkel door fysische factoren tot stand gebracht, we bootsen de lente na. Met deze teeltwijze zijn we in staat Poperingse hopscheuten aan te bieden van kerstmis tot einde maart. Met de ondersteuning van Prof. Matton en pionierteler J. Verhille voerden we de primeurs voor het eerst aan in 1993. Telkens opnieuw slagen we erin hopscheuten van extra kwaliteit te oogsten. Welke taken worden uitgevoerd door personen met een verstandelijke handicap? Met een enthousiaste groep bewoners van het hoeveproject worden de hopplanten op het hopveld gerooid. In de serre worden de hopplanten ingetafeld, de temperatuur en het vochtigheidsgehalte worden nauw in het oog gehouden, het plukken van de hopscheuten en het afwegen in de exclusieve houten kistjes. Het steeds opnieuw kunnen aanbieden van de primeurs op de veiling, het krijgen van het hoogste label extra kwaliteit, het demonstreren van het gehele oogstproces aan bezoekers, de persbelangstelling, het 5-jaarlijkse degustatiemenu... het geeft hen en de begeleiding een sterk gevoel van voldoening en waardering. Wat brengt de toekomst? Met de teelt van hopscheuten wordt aangetoond dat personen met een verstandelijke handicap, mits de nodige begeleiding, in staat zijn een maatschappelijk en economisch waardevol product af te leveren. We zijn er ook fier op telkens hopscheuten van de hoogste extra-kwaliteit te kunnen aanvoeren. We zien de toekomst hoopvol tegemoet en zijn trots om met De Lovie verder mee te werken aan de bekendmaking van deze streekdelicatesse in Poperinge als Hoofdstad van het goede leven. Kom de smaak van vergeten groenten ontdekken. De rijkdom van ons groenterijk is onuitputtelijk. Bijzonder lekker maar misschien minder gekend zijn: aardpeer, butternut, crosnes, pastinaak of paarse truffelaardappelen. Hoog tijd dus voor lekkerbekken en andere culinaire avonturiers om verder op verkenning te gaan en de “vergeten groenten” terug de keuken in te brengen. Ook in De Lovie presenteren we je graag enkele groenten recht uit grootmoeders keuken tijdens het arrangement “De smaak van vergeten groenten”. Na een korte voorstelling van De Lovie en het hoeveproject neemt de gids je mee op een culinaire reis doorheen het verhaal van bijna vergeten groenten. De hoevemedewerkers demonstreren het oogsten en het zorgvuldig sorteren van de bijzondere groenten en aardappelrassen. De degustatie van onze gastronomische streekproducten zal zonder twijfel je smaakpapillen prikkelen.
Geschenken en souveniertjes Wil je een onvergetelijk souvenir aan de hoppestreek? De Lovie maakt creaties in keramiek in de vorm van een hopbelletje of met de afbeelding van een hopbelletje. Op vraag van Stad Poperinge creëerden ze ook een grote keramische schaal met groen hopbelmotief als jubileumgeschenk, en daarnaast als huwelijksgeschenk een keramische kaarsenhouder met hopbelmotief en hopgroene kaarsjes. In het winkelproject “De Nieuwe Bankelinde” worden unieke Poperingse hopbelschaaltjes en hopbeltheelichtjes verkocht. Er wordt uiteraard constant gezocht naar nieuwe ontwerpen en creaties. Meer info: www.delovie.be
01
HET WARME VERHAAL VAN DE POPERINGSE HOPSCHEUTEN EN BIJZONDERE GROENTEN
Snoepen van hopscheuten
VZW Sowepo, Sociale Werkplaats Poperinge, is toeleverancier voor de industrie en telt een honderdtal medewerkers. Sowepo was steeds 100% afhankelijk van klanten voor bestellingen en had geen eigen product dat voor een stabiele werkbasis zorgde. Door een klein orderboek en door de afhankelijkheid van de beslissing van de klanten bevond de vzw zich in een onzekere positie. In het kader van een project innovatie in de Sociale Economie gingen ze samen met het IWT op zoek naar een eigen product dat aan volgende voorwaarden voldeed: een arbeidsintensief, lokaal, niet industrialiseerbaar, kleinschalig en marktconform product. Zo kwamen ze terecht bij hun allereerste product: de confituur van hopscheuten. Het begon met de confituur van hopscheuten. Ondertussen brengen jullie ook een Marc, een jenever, een praline, spletters, karamel en koffie op basis van de hopscheut op de markt. Hoe komen jullie tot deze producten? Wij werkten samen met het kenniscentrum Sense for Taste en met Katho, centrum voor voedingsexpertise. Sense for taste onderzocht voor ons in welke voedingsmiddelen de hopscheut zijn smaak het best kon afgeven. Uit die smaakstudie bleek dat hopscheuten heel goed combineerbaar
“
zijn met chocolade en karamel. Op basis hiervan zijn we op zoek gegaan naar een nieuw gamma: enerzijds de karamel gerelateerde producten, zoals de karamelsnoepen en de karamelsaus met Marc de Houblonesse. Anderzijds de chocolade gerelateerde producten, zoals de drankpralines en de pralines met ganache. De Poperingse Houblonesse spletter werd gemaakt voor de deelname aan de Koekjesroute. Deze Koekjesroute werd georganiseerd naar aanleiding van de Week van de Smaak. Omdat de kritieken lovend waren, hebben we de spletter ook op de markt gebracht.
Ondertussen hebben we de nodige knowhow om dit stuk van de scheut te verwerken. Dat is immers geen sinecure. Op die manier gaat echter niks van de hopscheut verloren.
Hebben jullie een team van proevers die de producten goedkeuren? Vooraleer de producten op de markt worden gebracht, laten we ze proeven door een uitgebreid panel dat bestaat uit chefs en diverse professionals. Daarnaast geeft een proefpanel binnen Sowepo uiteraard ook hun mening. Zo kunnen we op een constructieve manier verder bouwen aan het product tot het voor ons volHoe gebeurt de verwerking van de doet om op de markt te lanceren. Met hopscheuten tot deze lekkere eindonze Houblonesse producten mikproducten? ken we op een hoog niveau. We zijn De werknemers van Sowepo oogsten pas tevreden wanneer de producten de hopscheuten zelf op het veld van echt lekker smaken, een meerwaarde hopboer Carlo Boeraeve uit Poperin- bieden én we uiteraard voldoende de ge. De verdere reiniging en verwerking hopscheutensmaak terugvinden. We gebeurt bij ons in de Vlaanderenlaan. gaan tevens op zoek naar de ideale Met het oogsten, reinigen en verwer- structuur en consistentie, bijvoorbeeld ken van de hopscheuten zijn onze voor de karamelsnoepen en de spletmedewerkers wekenlang bezig. Alle ters. De vulling van de spletters moet heerlijk smaken, maar ook een aangenaam geMet het plukken, reinigen voel in de mond geven. en verwerken van de hopDe karamelsnoep moet scheuten zijn onze medede perfecte balans hebwerkers wekenlang bezig. ben tussen zacht en hard producten op basis van karamel, de en smelten in de mond. Voor Sowepo confituur, de Houblonesse koffie en is het van primordiaal belang om de Houblonesse spletters bereiden we in smaak en het karakter van de hophuis. Ook het verpakken en etiketteren scheuten te bewaren. Daarom werken doen we zelf. Wekelijks bakken we op we zoveel mogelijk met lokale menbestelling de Poperingse Houblonesse sen en bedrijven. spletters. Dit is een heerlijk zacht wafeltje gevuld met een crème op basis Zijn er nog nieuwe streekproducten van Marc de Houblonesse. De berei- op komst? ding van de kaas, de sterke dranken In 2013 lanceren wij een romige kaas en pralines gebeurt niet in huis. Daar- met hopscheuten, de Poperingse keivoor leveren we de hopscheuten in de kop genaamd. Het is een witschimgewenste vorm aan een producent. melkaas die werd ontwikkeld in samenwerking met Johan Deweer van Welk deel van de hopscheut wordt ’t Groendal. Deze smeuïge kaas laat gebruikt voor jullie producten? de hopscheutensmaak perfect tot zijn Het topje van de hopscheut (de eerste recht komen. Dankzij de onderzoe5 cm) wordt geserveerd als delicatesse ken van Sense for Taste kwamen we in restaurants. De rest van de scheut te weten dat hopscheuten heel goed verwerken wij in onze producten. De hun smaak afgeven in een romige omscheut wordt dan zeer houterig en vegeving. Met deze kaas is dat perfect zelig, maar is wel intenser van smaak. gelukt!
”
www.toerismepoperinge.be
7
01
Het Hopmuseum: neem een duik in de wereld van het groene goud...
Het Stadsschaalcomplex in de Gasthuisstraat 71 is de plaats waar de hop vroeger werd gewogen, gekeurd en gestapeld. Vandaag vind je er het Hopmuseum waar je terecht kunt voor een interactieve ontdekkingstocht in de wondere wereld van de hop. Van teelt tot verwerking en van de middeleeuwen tot vandaag … na een bezoek aan het Hopmuseum ben je een echte hopkenner! Het meer dan 150 jaar oude beschermde gebouw werd uitgebreid met een ruim bijgebouw in industriële stijl waar tijdelijke tentoonstellingen plaatsvinden en waar bezoekers onthaald worden. Dit jaar kun je vanaf 13 april de tentoonstelling “Trappisten” bezoeken. Je komt er meer te weten over de verschillende abdijen, hun brouwgeschiedenis, en nog veel meer (zie pagina 9). Na de hoppluk wordt de hopoogst in oktober gekeurd en tentoongesteld in het museum. In de bezoekersruimte is er ook een museumshop waar je de diverse hopproducten kan ontdekken: zowel lekkere streekbieren, bierpralines, jenevers, hopscheutenconfituur als decoratieen welnessproducten en souvenirs. Hop deelt voortaan de lakens uit De bezoekersomloop slingert vanaf de indrukwekkende zolderverdieping naar het gelijkvloers. Het bezoek begint op de derde verdieping met de
8
geschiedenis van de Stadsschaal en de hopplant. Sinds de middeleeuwen vond het groene goud een vruchtbare bodem in de Poperingse zandleemgrond. Hop moest namelijk een alternatief vormen voor de eens zo bloeiende lakenhandel. Het Hopmuseum biedt je meer dan een opsomming van droge weetjes en feiten. Je kunt op iedere verdieping je kennis testen in een interactieve hopquiz. Op de tweede verdieping wordt de hopteelt vroeger en nu in beeld ge-
een gastronomisch arrangement en bezoek de streekproductenmarkt in het Hopmuseum. Op 12-13-14 april is er het Weekend van het Volkscafé (meer info pag. 12). In die periode zijn er muziekoptredens, spelnamiddagen en voordrachten gekoppeld aan deze tentoonstelling. In de zomer zijn kinderen baas in het museum en kunnen ze deelnemen aan een leuke fotozoektocht, de schattenjacht van Vlieg of genieten van het Hommelsprookje. September is de hopmaand bij uitstek, dan Wat zijn zakkers en is het tijd om de hop te waarom werden ze gele plukken. Op het binnenplein van het Hopmumannetjes genoemd? seum kun je de eerste zondagen van september bracht. Op de volgende verdiepingen zien hoe hop eertijds met de hand kom je tot slot alles te weten over geplukt werd. De hopoogst wordt de oogst en verwerking van hop: de afgesloten met een groots bierevezware handpluk die tot de jaren ’50 nement. voor een ware volksverhuizing zorg- Wie echt hop wil leren kennen, kan de in het oogstseizoen, de introductie dat via allerhande workshops: een van de mechanische plukmachine en cursus bierbrouwen, hopdecorade vele toepassingen van de hopplant tie, koken met bier … en uiteraard in bier en andere nijverheden. bierdegustaties.
“
Horen, zien, ruiken en proeven Het verhaal van de hop blijft niet beperkt tot het museum zelf. Naast een museumbezoek zijn er heel wat activiteiten die de seizoenen van de hopplant volgen. Zo staat de maand maart in het teken van de hopscheuten: ontdek op de hopboerderij hoe scheuten geplukt worden, geniet van
HOP IS HIP Dat hop vooral gebruikt wordt als smaakgever in allerlei bieren is genoegzaam gekend. Maar hop kent nog allerlei andere toepassingen. Door zijn rustgevende eigenschappen wordt hop al eeuwenlang gebruikt in de medische wereld, als middel tegen stress, slapeloosheid, maagkrampen... Het verlicht zelfs de symptomen van de menopauze. In de collectie van het Hopmuseum vind je niet alleen flesjes bier, maar
”
Alle info over het Hopmuseum, de openingsuren, tarieven en de activiteiten vind je op www.hopmuseum.be.
bijvoorbeeld ook een doosje Menohop. Ook de cosmeticasector heeft de deugden van hop ontdekt en onder andere toegepast in shampoos en crèmes. De hopscheuten gooien dan weer hoge ogen in tal van gastronomische restaurants waar ze de status hebben van een ware delicatesse. De gevlochten hopranken vinden gretig aftrek bij creatieve bloemschikkers.
TENTOONSTELLING TRAPPISTEN 13 APRIL - 30 SEPTEMBER 2013 | HOPMUSEUM Hopbel
De hopbellen van de vrouwelijke plant bevatten lupuline. Dat is een geel poeder dat ervoor zorgt dat het bier een verfijnd aroma krijgt en kan bewaard worden. Bij een bevruchte vrouwelijke hopbel is de lupuline van veel mindere kwaliteit. Daarom zijn mannen of liever mannelijke hopplanten niet welkom op een hopveld.
Rond één van de meest exclusieve biersoorten wordt vanaf half april een tijdelijke tentoonstelling opgebouwd: de trappistenbieren! Poperinge, de Hoofdstad van het Goede Leven, is gelegen in een streek die veel brouwerijen telt waaronder 2 trappistenabdijen: West-Vleteren en de Catsberg (F). De andere trappistenbieren van
Westmalle, Rochefort, Chimay, Orval, Achel, La Trappe (NL) en Engelzell (AT) komen ook aan de orde. Trappistenbieren worden alom geroemd en genieten wereldfaam. Welke geheimen schuilen er achter deze kwaliteitsbieren en hun hemelse, rijke smaak? In de tentoonstelling kom je meer te weten over de verschillende abdijen, de levensstijl van de trappisten, hun brouwgeschiedenis en kun je proeven van hun bieren.
Vanaf maart 2013 zet het Hopmuseum de Belgische Bieren in de kijker in een meterslange kijkkast. Duizenden bieren, op smaak gebracht met hop, vind je terug in het museum.
www.toerismepoperinge.be
9
Het lijdt geen twijfel dat België het land van het bier is. Nergens anders ter wereld vind je een grotere keuze aan regionale, authentieke en kleurrijke bieren. Belgische bieren worden wereldwijd gewaardeerd om hun kwaliteit en diversiteit. Dat is vanzelfsprekend de grote verdienste van de Belgische brouwers die hun vakkennis aanwenden om excellente bieren te brouwen, maar anderzijds beschikken onze brouwers ook over uitstekende lokale basis ingrediënten. Eén van de belangrijkste grondstoffen bij de productie van bier is hop. Het gebruik van hop bij het brouwproces heeft een invloed op de bitterheid, het aroma, de smaak en de bewaring van bier. Reeds eeuwenlang wordt in België hop geteeld, nu voornamelijk rond Poperinge. Alle hop in België wordt geteeld op familiebedrijven die reeds generaties lang met veel liefde en vakkennis hop verbouwen. Hierdoor voelt de teler zich persoonlijk betrokken bij zijn eigen product en is hij terecht fier op het resultaat: Belgische kwaliteitshop. Om de Belgische hop nog beter te promoten, lanceerde de vzw Hop het logo “Belgische hop”. Brouwerijen die Belgische hop gebruiken bij het brouwen van hun kwaliteitsbier, kunnen dit vanaf nu extra in de verf zetten door het logo “Belgische hop” op het etiket van hun bierflesjes te plaatsen. De belangrijkste voorwaarde voor het gebruik van het logo is dat de brouwer officieel erkent dat minstens de helft van de gebruikte hop voor dat bier waarvoor het logo aangevraagd wordt, van Belgische oorsprong is. Dit wordt steekproefsgewijs gecontroleerd door een onafhankelijke keuringsinstelling.
(
Lekker Westhoeks Geniet mee van streekproducten uit de Westhoek Streekproducten vormen de basis van ons Vlaams gastronomisch erfgoed. Een troef die we niet verloren mogen laten gaan. Poperinge organiseert tijdens het derde weekend van september voor de tweede keer een streekproductenmarkt samen met een heus bierdorp. Naast de streekmarkt zal een bierdorp met lekkere en vaak onbekende bieren worden georganiseerd. We hebben gekozen voor een assortiment bieren gebrouwen met hop van bij ons. Sinds de invoering van het kwaliteitslabel Belgische Hop/Belgian Hops tijdens de Hoppefeesten van 2011 zijn ongeveer 30 brouwerijen aangesloten. In het bierdorp zal hun assortiment bieren gedegusteerd kunnen worden. Tijdens het volledige weekend is er gratis muzikale animatie voorzien.
14 en 15 september Grote Markt Poperinge Toegang GRATIS
DE HOPPELANDROUTE: HOP MET DE BEENTJES! Poperinge is niet alleen het centrum van de hop, je kunt er heerlijk fietsen in de prachtige natuur en door pittoreske dorpjes. Wil je het nuttige aan het aangename koppelen en je conditie onderhouden terwijl je al het lekkers en het moois van de hoppestreek ontdekt, dan is de Hoppelandroute (43 km) op je lijf geschreven. De route bevindt zich ten noordwesten van Poperinge, vlakbij de Franse grens. Vertrekkend vanuit de hoppestad leidt de route je naar charmante plaatsjes als Roesbrugge, Haringe en Sint-Jan-TerBiezen. In Poperinge zelf rijd je onder andere langs het Hopmuseum en Talbot House. Eenmaal buiten de stad brengt de route je richting de Sint-Sixtusabdij, het kasteeldomein De Lovie, het kasteel Couthof en het Helleketelbos. Deze fietskaart is te koop bij de Dienst Toerisme.
10
www.toerismepoperinge.be
11
01
Daar in dat kleine café... Een weekend lang staan (vergeten) volkscafés in de kijker
Nagelpoepen, bollen door den nul, ringsteken, koekhappen, mastklimmen, zaklopen, kathalzen, kuipke steken, kalotbijten, tweegevecht voor ’t vrouwenvolk, steekspelen, duivenprijskampen, eiersmijting, valiezenkoers, garen eten voor getrouwde vrouwen, pijproken, om ter mooist muilen trekken, hanekraaien… Het is maar een bescheiden greep uit het aanbod aan ontspanningsmogelijkheden die vroeger in en rond volkscafés plaatsvonden. Steeds meer van deze cafés moeten echter noodgedwongen de deuren sluiten. Gelukkig vind je in de grensstreek in de Westhoek nog een mooi aanbod aan deze nostalgische kroegen. De uitbaters slaan de handen in elkaar om hun vaste klanten een weekend lang te verwennen en het grote publiek te laten kennismaken met de typische sfeer van de bruine kroeg. Tijdens Het Weekend van het Volkscafé maak je kennis met bovenstaande vermakelijkheden, heerlijke bieren en ander Westhoeklekkers. Een authentieke mix van volksspelen, zang, muziek, dans, eten en drinken, cabaret, Vlaamse kermis… Een gids neemt je met de fiets mee langs vergeten volkscafés. En ook aan de kleinste cafébezoekers wordt gedacht.
Het Weekend van het Volkscafé 12-13-14 april 2013
(
het Poperings Bierfestival 2013 zaterdag 26 & zondag 27 oktober Op zaterdag 26 en zondag 27 oktober 2013 wordt er voor de 18de keer een bierfestival gehouden door het Poperings Bierproevers Genootschap. Dit evenement werd in 1996 in het leven geroepen door enkele biervrienden en trok toen een 600-tal bezoekers. Vandaag is het uitgegroeid tot een volwaardig festival waar in 2012 bij de 18de editie 2000 bezoekers over de vloer kwamen. Onder hen bevonden zich zowel heel wat internationale bierkenners als mensen uit de streek. Uit het eerste bierfestival is ook het Poperings Bierproevers Genootschap ontstaan. Die organisatie mocht in 2010 de toerismetrofee in ontvangst nemen voor de jarenlange inzet voor
de stad Poperinge. Het Karakterbierweekend vindt opnieuw plaats in Hotel Belfort op de Poperingse Grote Markt en duurt op zaterdag en zondag van 14u30 tot 23u00. Gewapend met een degustatieglas en jetons kan je ten strijde trekken voor wat zich opnieuw aankondigt als een gezellig en aangenaam feest.
VERGETEN VOLKSCAFÉS VELOTOCHT 20 juli & 17 augustus Vergeten Volkscafé Velotocht Begeleide fietstocht langs volkscafés van Poperinge. Vertrek: Dienst voor Toerisme om 14u Reservatie :
[email protected] T. 057/34.66.76
Programma met deelnemende cafés en hun activiteiten vind je vanaf voorjaar 2013 op www.toerismewesthoek.be en www.toerismepoperinge.be.
12
www.toerismepoperinge.be
13
01
Streekbieren veroveren de wereld Als epicentrum van de hoppeteelt telt Poperinge en omgeving uiteraard ook enkele brouwerijen. En niet van de minste! Met prijzen in binnen- en buitenland weten de ‘Poperingse’ brouwers de smaakpapillen van bierliefhebbers over de hele wereld te bekoren. Wil je met je eigen ogen zien hoe een streekbier gebrouwen wordt, dan kun je in bepaalde brouwerijen terecht voor een bezoek... en een proeverij natuurlijk! Vier brouwerijen op een rij...
Brouwerij Sint-Bernardus Blijkbaar moet er in Watou iets bijzonders in het grondwater zitten waardoor het uitermate geschikt is voor bier brouwen, ook Brouwerij Sint-Bernardus heeft er haar stekje. Watou is niet alleen een poëziedorp maar ook een brouwersdorp. Misschien heeft het één wel iets met het ander te maken en wordt het gemoed al iets poëtischer na het drinken van een paar streekbiertjes... Wat er ook van zij, met een totale jaarproductie van 30.000 hectoliter is Brouwerij SintBernardus geen klein bier. De brouwerij vindt haar oorsprong in het begin van de 20ste eeuw maar het is sinds 1946 dat men er de edele Sint-Bernardusbieren brouwt. De blonde, donkere en amberkleurige abdijbieren worden niet alleen in België gedronken. Een belangrijk deel van de productie is bestemd voor de export naar een 40-tal landen. Dit zijn bijna alle Europese landen, de Verenigde Staten, Australië, Japan en Brazilië. In juli en augustus organiseert Toerisme Poperinge op woensdag geleide fietstochten rond het thema hop en bier. Tijdens de fietstochten bezoek je de brouwerij en proef je een biertje. Sint-Bernardus deed recent heel wat inspanningen om de brouwerij toegankelijk te maken voor het grote publiek. Bezoeken aan de brouwerij zijn mogelijk, zowel voor groepen als voor individuele bezoekers. De bezoeker maakt kennis met het brouwproces in al zijn facetten en ook de degustatie mag er niet aan ontbreken. Meer info: www.sintbernardus.be
Abdij van Sint-Sixtus Je zou het hen niet nageven, en waarschijnlijk doen ze het niet helemaal bewust, maar achter de muren van de Sint-Sixtusabdij in Westvleteren weten ze drommels goed hoe ze een ‘hype’ moeten creëren. Hun trappist had al enige faam verworven maar nadat de Britse bierkenner Michael Jackson de Westvleteren het ‘beste bier ter wereld’ genoemd had, was het hek helemaal van de dam. De vraag is nauwelijks bij te houden, maar de broeders van de Sint-Sixtusabdij weigeren dapper (of koppig?) de productie te verhogen. En iedereen weet dat wat schaars is, nog meer gegeerd wordt. Bovendien is het bier enkel te koop in het verkoopcentrum bij de abdij (in kratten van 24 flesjes) en na telefonische reservatie. Geen reclameyup die een beter marketingplan had kunnen bedenken om een regelrechte hype te doen ontstaan. In de Sint-Sixtusabdij worden 3 trappistenbieren gebrouwen: Westvleteren Blond, Westvleteren Acht (donker) en Westvleteren Twaalf (donker). Je kunt het bier proeven in het ontmoetingscentrum ‘In de Vrede’, recht tegenover de abdij. In de informatieruimte ‘het Claustrum’ kun je kennismaken met het leven van de abdijgemeenschap. De geschiedenis van de brouwerij en het brouwproces worden er voorgesteld. De abdij zelf kan niet bezocht worden.
Meer info: www.sint-sixtus.be en www.indevrede.be
Brouwerij De Plukker Poperinge draagt met trots de eretitel van hoofdstad van de hop. Je vindt er dan ook nog zo’n 160 hectare hopvelden verdeeld over een 25-tal hoptelers. Eén van deze hopbedrijven heeft ook een eigen brouwerij waar er ter plaatse bier wordt gemaakt van de eigen hop. Laat dit dan ook het enige biologische hopbedrijf van België zijn en dat maakt dat er in de bieren niet enkel 100% Belgische hop wordt gebruikt, maar dat deze bieren ook 100% biologisch zijn. Je merkt het: bij Brouwerij De Plukker krijg je dus eerlijke en lekkere producten die met zorg en aandacht zijn bereid, net als de grondstoffen. Naast het Keikoppenbier, een donkerblond bier van hoge gisting dat wordt gebrouwen met 3 verschillende hopsoorten, brouwt De Plukker ook de Rookop. Dit bruine bier is het huisbier van de Kinderbrouwerij in Reningelst. Eénmaal per jaar wordt er ook gebrouwen met vers geplukte of “groene hop”. Dit kan enkel tijdens de hoppepluk in september en betekent dat de geplukte hoppebellen niet gedroogd worden: ze gaan van de rank rechtstreeks in de kookketel. Verser kan niet! Deze groene hop geeft aan het bier een unieke en fluweelzachte hopsmaak. Elke zaterdagnamiddag tussen 14u en 17u is de brouwerij open en kan er bier gekocht worden. Geleide groepsbezoeken zijn mogelijk op afspraak. Meer info: www.plukker.be www.facebook.com/deplukker
De Struise Brouwers Micro-brouwerij ‘De Struise Brouwers’ startte rond 2001 met het brouwen van artisanale bieren. Met hun succesbier Pannepot maakten ze vrij snel naam bij bierkenners, eerst in het buitenland, daarna ook in België. Op www.ratebeer.com voerden ze in 2008 de ranglijst van beste brouwers ter wereld aan. Sinds 2009 hebben DSB hun eigen stek in Oostvleteren. Je kunt er een biertje proeven of je eigen voorraad aanschaffen. Brouwerij Van Eecke De geschiedenis van Brouwerij Van Eecke gaat terug tot in de 17de eeuw! Toen werd Watou tot graafschap verheven, waar de adellijke familie Van Yedeghem een kasteel met brouwerij bezat. Na de vernielingen tijdens de Franse Revolutie werd enkel de brouwerij heropgebouwd. In 1862 kwam de brouwerij in handen van de brouwersfamilie Van Eecke. Tot de jaren ’40 van de vorige eeuw had de brouwerij vooral een lokale betekenis, maar daar kwam verandering in toen de familie vanaf 1944 startte met het brouwen van een abdijbier: Het Kapittel. Vandaag telt het ‘Kapittel’-assortiment 5 bieren: Pater (donker 6%), Blond (blond 6,5%), Dubbel (donker 7,5%), Prior (donker 9%) en Tripel Abt (Amber 10%). Maar
14
hét paradepaardje van de brouwerij is het Poperings hommelbier, een sterk gehopt bier met een verfijnd aroma en een lichtjes bittere smaak. Tot slot is er nog het Watou’s Witbier dat sinds 1988 het gamma streekbieren van Brouwerij Van Eecke vervolledigt. In totaal brouwt Van Eecke nu ongeveer 10.000 hectoliter per jaar. Santé! De brouwerij is enkel te bezoeken na afspraak en in groep (min. 20 personen) op dinsdag- en woensdagnamiddag en op zaterdagvoormiddag. Kostprijs: € 6 per pers., gids, rondleiding van 45 minuten en consumptie inbegrepen Meer info: 057/38 80 30 www.brouwerijvaneecke.be
Adres: ‘t Oud Schooltje, Kasteelstraat 50, 8640 Oostvleteren. Meer info:
[email protected]
Drankcentrale Nevejan Het Kerelsbier, een bier van lage gisting, verwijst naar de Vlaamse Kerels die onder Nicolaas Zannekin streden tegen de Franse koning in 1328 bij Cassel. Geïnspireerd door de stoere Kerels die stevig bier dronken, ontwikkelden de gebroeders Nevejan dit bier. In 1983 bracht José Nevejan het terug op de markt. Het goudblonde bier sluit perfect aan bij het Poperings streekgerecht ‘kabeljauw aan de schreve’. Het Poperings Nunnebier begon als grap. Op een persconferentie verklaarden drankencentrale Nevejan, een Poperingse hopboer, een cafébaas en een reclamemaker een nieuw bier uit te brengen als tegenhanger van de succesvolle trappist uit Westvleteren. Het verhaal kwam in alle kranten, maar bleek enkele dagen later een stunt van de carnavalsgroep Sint-Syfilia. De vraag naar het onbestaande bier was echter reeds zo groot, dat er beslist werd om het toch op de markt te brengen. Eind juni 2007 kon men het goudblond bier kopen.
Meer info: www.drankcentralenevejan.be
www.toerismepoperinge.be
15
Alles voor de levensgenieter!
02
Van de hop naar de keuken is maar een kleine stap. Als Hoofdstad van het Goede Leven heeft Poperinge alles te bieden waar foodies, gastronomen en fijnproevers verlekkerd op zijn: smaakvolle streekproducten die je nergens anders vindt, verrassende delicatessen en karaktervolle streekbieren... De talloze gastronomische restaurants, culinair hoogstaande bistro’s, gezellige tearooms en sfeervolle kroegen ontvangen je met open armen. En met verscheidene (bezoek)brouwerijen in en rond de stad, is Poperinge hét ideale bedevaartsoord voor de aanbidders van een smaakvol leven.
gastronomie
02
‘Typisch Poperings’ De lekkerste pagina’s van dit magazine... Wie denkt dat Poperinge alleen maar lekkers te bieden heeft dat uit een flesje of een tapkraan komt, heeft het goed mis. De stad beschikt over heel wat typische streekgerechten en -producten die elke lekkerbek doen watertanden. Wedden dat na het lezen van deze pagina’s ook jij het water in de mond krijgt?
Poperings Standevleesch Deze gepekelde, gerookte en gekookte ham wordt met seizoensgroenten opgediend en werd als streekgerecht voorgesteld in 1979 naar aanleiding van de 500ste editie van de Maria-Ommegang. Het wordt doorgaans opgediend met een “plokkerssause”, een eerder zure saus op basis van een bouillon met gebakken ajuin, dragon en een scheutje azijn. Het woord ‘plokker’ verwijst naar de “vrimde plokkers” of plukkers die tot in de jaren ’50 massaal naar Poperinge kwamen om tijdens het oogstseizoen de hopranken manueel kaal te plukken. Verscheidene restaurants hebben het Poperings Standevleesch op hun menukaart staan. Al kunnen er lichte smaakverschillen zijn als gevolg van de eigen creatieve inbreng van de chef, de basis blijft steeds dezelfde.
INTERVIEW Chef aan het woord De beste stuurlui mogen dan wel aan wal staan, de beste koks, die staan achter hun potten en pannen. Zoals Dominique Bondue bijvoorbeeld, chef bij Hotel Amfora en in 2012 winnaar van de HoReCa Award “Beste Hotel”! Wat is jouw specialiteit? Diverse bereidingen van rivierpaling. Wij brengen een Belgische/ Franse keuken die meegaat met de seizoenen. Wanneer/hoe heb je de kwaliteit van hopscheuten in de keuken ontdekt? Zo’n 15 jaar geleden – in ons vorige restaurant – werd er
18
steeds vaker naar hopscheuten gevraagd. Zo ben ik daar reeds allerlei gerechtjes op de kaart gaan plaatsen met hopscheuten en heb ik de kwaliteit en smaak weten te waarderen. Wat is jouw favoriete recept met hopscheuten? Een simpel gepocheerd hoeveeitje met wat zacht gerookte zalm, romige hopscheuten en mousselinesaus vind ik een topper. Waarom zijn hopscheuten zo bijzonder? Ze zijn zo bijzonder vanwege hun exclusiviteit, smaak en door het feit dat ze een echt seizoenproduct zijn.
Wat is uw favoriete streekbier? Geef mij maar een goede St. Bernardus tripel van het vat. Kun je (streek)bieren met alles drinken? Indien niet, wanneer vermijden? Als je een bierliefhebber bent waarom niet, maar ik denk dat de meerderheid van de mensen toch nog altijd een goed glas wijn zal verkiezen. Een tip voor de lezers: wat mogen ze zeker NIET doen met hopscheuten in de keuken? Ze mogen ze zeker niet op alle mogelijke manieren proberen te bewaren. Een gouden regel: eens ze in je frigo liggen, zo vlug mogelijk verwerken!
Kabeljauw aan de schreve Een typisch visgerecht in een stad die toch een goede 30 kilometer van de kust ligt? Inderdaad, het kan vreemd klinken, maar de Poperingse Keurbroederschap De Witte Ranke – die zich tot doel stelt de regio op gastronomisch vlak te promoten – vond dat er een typisch visgerecht ontbrak op de menukaarten van de Poperingse restaurants. Tal van plaatselijke chefs en creatieve koppen verenigden hun culinaire krachten en lanceerden in 1986 hun ‘kabeljauw aan de schreve’, een kabeljauwgerecht in een lichte saus met blond streekbier en room. De kabeljauw uit het gerecht kent iedereen, terwijl de schreve verwijst naar de Frans-Belgische grens, die op zo’n 5 km van Poperinge ligt. We mogen dus terecht spreken van een grensverleggend visgerecht.
Hopscheuten, het witte goud van Poperinge Intussen weten we dat de hopplanten niet alleen hopbellen voortbrengen maar ook hopscheuten én dat die hopscheuten een kostbaar goedje zijn. Wie zijn honger naar kennis over de hopscheuten helemaal wil stillen, verwijzen we graag naar het boek ‘Hop(scheuten), van gewroet tot genot’ dat verkrijgbaar is in de Dienst Toerisme in Poperinge. Wie gewoon zijn honger wil stillen met deze delicatesse, verwijzen we naar één van de vele restaurants waar de hopscheuten verwerkt worden in een exquis streekgerecht.
Terrine De Witte Ranke Keurbroederschap De Witte Ranke zit duidelijk niet stil. Nadat ze in 1986 een visgerecht gelanceerd hadden (zie hiernaast), meenden de keurgezellen in 1991 dat de streekeigen keuken nood had aan een typisch voorgerecht. Hierbij dacht men aan een terrine van konijn in combinatie met het nieuwe streekbier SintBernardus Tripel uit Watou. Het uiteindelijke resultaat van de creatieve bereidingen van de chefs is een delicate, smakelijke en malse terrine opgediend met zoetzure garnituur: een typisch Vlaamse lekkernij als konijn met bier en pruimen op bijzondere wijze herwerkt tot een heerlijk voorgerecht.
Houblonesse Confituur Houblonesse confituur is een ambachtelijk bereide confituur op basis van hopscheuten. Deze confituur bewaart het karakter van de hopscheuten en z’n unieke teelt. Er komen geen geur-, smaak- of kleurstoffen aan te pas. Houblonesse kan met zijn zuivere, nootachtige smaak, vele gerechten het hele jaar door een extra toets geven en zorgt voor een fluwelen smaakervaring. Poperingse Keikopjes Waar de Poperingenaars hun bijnaam ‘keikoppen’ aan te danken hebben, lees je op pagina 55. Met de Poperingse Keikopjes of ‘makarons’ bewijzen de plaatselijke banketbakkers alvast dat de zoetekauwen aan hun trekken komen in Poperinge. Deze koffiesnoepjes worden gemaakt op basis van eiwit, amandelen en kandijsuiker en werden in 1988 voorgesteld naar aanleiding van 800 jaar vrijdagmarkt. De Keikopjes zitten in cellofaanzakjes van 100 g verpakt en zijn te koop bij de plaatselijke banketbakkers. Ideaal dus om thuis nog eens de smaak van het goede leven te proeven... of om cadeau te doen aan vrienden en familie. Marc Sansen, Gasthuisstraat 36, Poperinge. T 057/33 50 04
Poperingse Hommelknopjes Zokola is een ambachtelijke chocolaterie met veel ervaring en is gespecialiseerd in personalisatie van chocolade via bedrukking, speciale vormen en verpakkingen volledig op maat. De laatste creatie van zaakvoerster Sylvie Allaeys zijn de Poperingse Hommelknopjes, een unieke combinatie van chocolade, streekbier en hop. ‘Hommelknop’ is de Poperingse benaming van de hopbel, waarnaar de vorm van de praline verwijst. De chocolade hopbel, in melk of fondant, is gevuld met een huisgemaakte ganache op basis van het streekbier Watou Tripel en waaraan een extra vleugje hop toegevoegd werd. Sylvie Allaeys, Blassiusstraat 97, Krombeke. T 0473/96 89 72
Marc de Houblonesse Marc de Houblonesse is een digestief die op eender welk moment van de dag kan gedronken worden. Deze drank is gemaakt van hopscheuten die gedurende een maand hun aroma’s afgeven waardoor een ruw mengsel ontstaat. Door dit mengsel te distilleren en een periode op eikenhout te laten rijpen ontstaat de Marc de Houblonesse, een streling voor de smaakpapillen. De heerlijke aroma’s van hopscheuten komen ten volle tot hun recht, zowel in de neus als in de mond. Houblonesse Jenever Houblonesse Jenever is een ambachtelijk gestookte jenever van 35°. Tijdens het distilleren worden naast de traditionele kruiden hopscheuten toegevoegd. In de Houblonesse Jenever vind je de echte natuurlijke geur van hopscheuten terug en een uitgesproken milde smaak. De Houblonesse Confituur en Jenever en de Marc de Houblonesse zijn te verkrijgen bij: Sowepo vzw, T. 057/33 43 77, www.sowepo.be zie artikel pagina 7
Voor een overzicht van alle horecazaken in Poperinge, surf naar www.toerismepoperinge.be
19
Hoppepaté Luc Sohier nam in 1986 de familieslagerij over en bouwde ze uit tot een slagerij-traiteurszaak. In 1987 lanceerde hij de hoppepaté ter gelegenheid van de Hoppestoet. Hij bereidde deze paté volgens een oud recept. Enkele jaren later werd er hopextract aan toegevoegd als natuurlijk bewaarmiddel. Deze paté wordt volledig ambachtelijk bereid zonder gebruik van kleurstoffen of bewaarmiddelen en is het hele jaar verkrijgbaar. Te verkrijgen bij: Slagerij Sohier Veurnestraat 24 - Poperinge T. 057/33 37 17 en in het Hopmuseum Hommeldruppel We zijn terug bij het vloeibaar lekkers. Deze graanjenever (35°) gekruid met Poperingse hop is het resultaat van de samenwerking tussen de Provense hopteler ‘t Hoppecruyt en de graanstokerij De Jans uit Kortrijk. Hommelientje Het Hommelientje is een nieuwe creatie van ’t Hoppecruyt. Het is een praline op basis van hommelextract en donkere chocolade. ‘t Hoppecruyt, T. 057/30 05 98 Provenplein 69 - Proven www.hoppecruyt.be HOPsaKEI De HOPsaKEI is een zilver briljant levenswater met aangename aroma’s en smaken van steenvruchten, framboos & citroen en heeft de kruidigheid van de hop. Dit distillaat heeft de nodige klasse, timiditeit en finesse
om in diverse topetablissementen aanwezig te zijn. Kultuurgemeenschap Haringe Moenaardestraat 95 - Haringe T. 0475/66 57 03 -
[email protected] Chocolade Poppy Zokola, de producent van de Poperingse Hommelknopjes en andere chocoladeproducten, kreeg de exclusieve toestemming van The Royal British Legion om een chocolade replica te ontwikkelen van de ‘Poppy’. De Poppy is een vredessymbool en herdenkingsteken voor de Eerste Wereldoorlog. In de aanloop naar Wapenstilstand op 11 november is het symbool alomtegenwoordig in de straten van de Westhoek. Nu is er ook een equivalent in chocolade. ‘De chocolade is rood ingekleurd met natuurlijke stoffen en is gevuld met caramel en de Ierse likeur Baileys. De Chocolate Poppies zijn verkrijgbaar in zakjes, doosjes en een aantrekkelijke geschenkdoos’, zegt Sylvie Allaeys van Zokola. Van elke verkochte Chocolate Poppy gaat een deel van de opbrengst naar The British Legion Ypres Branch. The British Legion ondersteunt Britse militairen, veteranen en hun families. Blasiusstraat 97 - Krombeke 0473/96 89 72 - www.zokola.be en in verschillende verkooppunten
MUZIKALE LEKKERBEKKENTOCHT EEN MUZIKALE VERTELWANDELING MET PROEVERTJES
Praktisch • Het programma duurt een halve dag (start om 10u of om 15u) • Minimum 10 en maximum 30 personen • Tarief: 15 euro/pers. + 150 euro/groep (artistieke gage) • Niet op maandag • Reservatie en extra info: Dienst Toerisme Poperinge
20
Hennepot Dit is ongetwijfeld het oudste streekgerecht van Poperinge en het zou zo oud zijn als de religieus-historische processie, de Maria-Ommegang, die voor de kermis uittrekt. Met andere woorden 500 jaar oud. Dit koude gerecht op basis van een mengeling van kip, konijn en kalfsvlees verwerkt in gelatinesaus, is vooral een traditie tijdens de kermisweek, maar kan het hele jaar door gegeten worden.
Poperingse Mazarinetaart
De Poperingsche Kruydekoecke De “Couque Royale”, het pronkstuk van het vroegere Poperingse peperkoekbedrijf ‘De Werkende Bie’, wordt als “Poperingsche Kruydekoecke” gemaakt en verkocht door banketbakkerij Vandecasteele. De Kruydekoecke is een bereiding van honing, gist, kruiden, roggemeel en nog enkele andere ingrediënten. Te verkrijgen bij: Banketbakkerij Vandecasteele Ieperstraat 47- Poperinge
Voor wie van het goede leven houdt maar niet kan stilzitten, heeft Poperinge met zijn Muzikale Lekkerbekkentocht de ideale formule. Een verteller/muzikant en een zanger(es) nemen je mee voor een tocht langs mooie en boeiende plekjes in de binnenstad. Ze zingen liedjes die telkens weer inspelen op de verhalen die de locaties oproepen. De hopplukkers, de kantwerkers, de frontsoldaten en de meisjes van lichte zeden zijn maar enkele van de figuren die opduiken in de liedjes en vertellingen. Een Lekkerbekkentocht zonder proeverijen zou als een Poperings café zijn zonder bier. Onderweg kun je proeven van het vele lekkers dat het Hoppeland te bieden heeft: koekjes, paté, jenever, bier... Wie wil, kan na de tocht een streekgerecht als lunch of avondmaal boeken. Kortom, een tocht die al je zinnen betovert.
De Poperingse Mazarinetaart is een taart van brooddeeg bestrooid met kaneel en overgoten met een warme saus van boter en stroop. Deze warme bereiding was zeer populair als dessert op ‘pastoorsconferenties’ en rouwmaaltijden van de vooraanstaande burgerij in en rond Poperinge. Voor het gewone volk was het een feestgebak op kermisdagen. Huisvrouwen maakten er persoonlijke versies van en voegden er onder meer rum aan toe. Mazarinetaart wordt in Poperinge gemaakt door banketbakkerij Sansen waarvan de geschiedenis
teruggaat tot 1800. Op hun briefhoofden begin 1900 werd al publiciteit gemaakt voor de ‘Gateau Mazarin’. Boter en eieren waren belangrijke bestanddelen voor de taart en zijn nog steeds overvloedig aanwezig in het agrarisch Hoppeland. De kaneelsmaak is streekgebonden en vinden we terug in ondermeer amandelkoekjes en lukken. Voor de bereiding van de Poperingse mazarinetaart worden nog steeds dezelfde ingrediënten als vroeger gebruikt. Het deeg bestaat uit bloem, eieren, gist en zout. Voor de siroop worden suiker, water en boter
gebruikt. Met de ingrediënten voor het deeg wordt een verrijkt brooddeeg bereid. Dat wordt gebakken in hoge blikken vormen. Vroeger werd daarvoor een ‘charlottevorm’ gebruikt. Het gebakken brood wordt doormidden gesneden en rijkelijk bestrooid met kaneel. De sausingrediënten worden tot stroop gekookt en daarna over de taart gegoten. Vroeger werd de taart verpakt in een blikken doos en in dat blik au bain-marie opgewarmd. Nu wordt de taart verpakt in een plasticzak zodat hij au bainmarie of in de microgolf kan worden opgewarmd.
INT E R V IE W Bakker aan het woord Banketbakkerszaak Sansen viert in 2015 zijn 200-jarig bestaan. De zaak werd altijd van vader op zoon overgedragen en soms werkte de weduwe alleen verder. Een bakkerij die bekendstaat om haar vele traditionele producten die echte streekspecialiteiten geworden zijn. Wat is jouw specialiteit? Specialiteiten, in het meervoud, want we hebben tal van specialiteiten: de Mazarine (die door de VLAM erkend is), de spletters, de keikopjes, onze schuimtaarten, die vooral een vlucht namen na de verloving van prins Filip en prinses Mathilde, waar ons gevraagd werd om in de Vlaamse provincies specialiteiten te bezorgen... Daarnaast heb je ook nog onze chocoladebollen, klein gebak
en eigen gemaakte pralines. Voor ons gebak gebruiken we trouwens enkel echte boter. Bij een huiszoeking zal je hier geen gram margarine aantreffen. En sinds vorig jaar is er ook een pralientje met hopsmaak uit Poperinge, het Hommelientje. Wat maakt de mazarinetaart zo bijzonder? Het is een warme taart die druipt van de zoete boter met een vleugje kaneel. We hebben al veel personen zien likkebaarden bij het idee alleen al. En wanneer ze de taart dan geproefd hebben, kijken ze uit naar een tweede en een derde portie. Werk je ook met hopscheuten? Neen, die zijn te “freel” van smaak, iedere toegevoegde smaak “vermoordt” deze traditionele lekkernij.
Wat is volgens jouw de meest verrassende toepassing van hop in de bakkerij? Zoals hoger beschreven het Hommellientje. We hebben trouwens ook een Hommellientje “de luxe”, met dezelfde smaak maar verrijkt met Provense Hommeldreupel! De lupuline, het gele poeder uit de hop, is ook in kaasbereidingen te gebruiken, op voorwaarde dat je niet meer dan een mespunt gebruikt. Heb je nog tips, specialiteiten die nog onbekend zijn bij het grote publiek maar die iedereen volgens jouw geproefd moet hebben? Onze peperkoek: de ‘Poperingse Zoetekoecke’. Klanten komen uit Gent en verder, en zelfs uit Frankrijk, om met pakken peperkoek terug huiswaarts te keren.
DEEG : 300 g bloem een mespuntje kaneel een vleugje zout 25 g bruine suiker 6 eierdooiers 35 g gist 3 dl lauwe melk 200 g boter SAUS : 400 g suiker 6 eetlepels zoete witte wijn 2 koffielepels kaneel klontje boter 2 borrelglazen rum Meng in een grote kom de bloem met kaneel. Maak daarin een kuiltje waarin je de gist en de lauwe melk mengt, voeg er als laatste de eierdooiers aan toe. Kneed alles tot een glad deeg. De suiker en de zachte boter erdoor verwerken en verder kneden tot er een vaste massa ontstaat. Laat het deeg een uur rijzen tot het qua volume bijna is verdubbeld. Doe het gerezen deeg in een ingevette springvorm, laat het nog zo’n 15 minuten rijzen en zet het dan drie kwartier in een warme oven van 200° C. Haal de taart uit de vorm en laat hem afkoelen op een taartrooster. Snij de taart vervolgens over de lengte in twee gelijke plakken die je later weer op elkaar plaatst. Voor de bereiding van de saus meng je de suiker, zoete witte wijn met 33 dl water, laat dit koken tot een lichte siroop. Voeg daar 2 koffielepels kaneel, een klontje boter en 2 borrelglazen rum aantoe en roer het rustig door. De twee taarthelften dompel je onder in de saus en laat je een half uurtje trekken. Om de saus nog beter te laten absorberen kun je met een breinaald het deeg nog eens extra doorprikken. Plaats de twee taarthelften na een half uurtje op elkaar en schenk er de rest van de saus overheen.
www.toerismepoperinge.be
21
Stad achter het front
03
Bijna 100 jaar na de Eerste Wereldoorlog maakt de Westhoek zich op voor een historische herdenking van deze wereldbrand. Hoewel Poperinge, in tegenstelling tot Ieper bijvoorbeeld, niet op de frontlijn lag, vind je zowel in de binnenstad als in de omgeving tal van sporen van den Grooten Oorlog. Talbot House, dat ‘a home from home’ wou zijn voor de Britse soldaten, roept de sfeer van deze donkere dagen op. Op Lijssenthoek Cemetery opende eind september 2012 het gloednieuwe bezoekerscentrum. Maar ook de vele andere grote en kleine begraafplaatsen rond de stad houden de herinnering levend. Een bezoek dat niemand onberoerd laat.
WOI
03
INTERVIEW ANNEMIE MORISSE Lijssenthoek Military Cemetery,
Bezoek aan het nieuwe interpretatiecentrum
Lijssenthoek is een bijzondere WOIbegraafplaats in de Westhoek. Het is de indrukwekkende getuige van meer dan vier jaar oorlogsgeweld. Van 1915 tot 1920 was op het gehucht Lijssenthoek het grootste evacuatiehospitaal van de Ieperboog gevestigd. Vandaag weerspiegelt de begraafplaats de Groote Oorlog. Het bezoekerscentrum vertelt het verhaal van deze unieke site. Annemie Morisse, die instaat voor het wetenschappelijk onderzoek en de projectcoördinatie rond Lijssenthoek, geeft ons tekst en uitleg tijdens een rondleiding. Wanneer we de parking oprijden staat ze ons al op te wachten. We zijn verrast van het resultaat en de snelheid waarmee dit paviljoen, naar een ontwerp van de Poperingse architect Luc Vandewynckel, gebouwd werd. Toen we de begraafplaats nauwelijks anderhalf jaar geleden bezochten, was er nog niets te zien. Vandaag gaat het gebouw, dat verwijst naar de barakstructuur van het voormalige veldhospitaal, harmonieus op in het landschap. Alsof het er altijd al geweest is. Een historische plaats Annemie leidt ons mee naar binnen en hoewel het een miezerige, grijze dag is, valt op hoeveel licht er in het gebouw is. Aan de ene kant zien we de velden, aan de andere kant ligt de begraafplaats. “Het gebouw werd hier ingeplant omdat dit de meest historische plaats is op de site. Het is precies op deze plek dat zich vanaf 1915 het Franse evacuatiehospitaal bevond”, zegt
24
van een scheurkalender. Het weer van de dag is nog zo’n element. De mensen vergelijken graag hoe het weer destijds was met het weer van de dag van hun bezoek.” De rode wand wordt bedekt met een mozaïek van foto’s van de soldaten die hier begraven liggen. “De foto’s worden als stickers in een soort scrapbook Verhaal van de dag In de grote ruimte vallen twee grote gekleefd. Vandaag hebben we er al een rode blokken op aan beide zijden van duizendtal en de verzameling breidt de centrale ontvangstruimte. Op de nog steeds uit. Sinds de opening zijn er zo’n vijftig bijgekomen. Je merkt dat rechterkant zien we een rode wand met de mensen dit apprecieren en bereid zijn mee Aan de pieken en dalen te werken en fotomatein het aantal doden kun riaal af te staan,” vertelt Annemie. je het verloop van de Terwijl we deze kant van oorlog volgen. het paviljoen achter ons laten, vertelt onze gids centraal een reuzengroot kalenderblad over de reacties van de bezoekers: “Die zijn unaniem lovend. We wilden een met de datum van vandaag en de naam van een soldaat die op diezelfde datum bezoekerscentrum bouwen dat zich gestorven is. “Je kunt het verhaal van zowel richt tot niet-ingewijden die hier een introductie krijgen op de geschiedeze soldaat afdrukken in één van de denis van deze plaats als tot de goed vier talen. Zo heb je ‘het verhaal van de dag’ bij de hand en een legende van geïnformeerde bezoekers. En ook van hen krijgen we positieve reacties.” de begraafplaats waarop het graf van Aan de overkant bevindt zich de ‘red de soldaat staat aangeduid. Het is de box’. Je hoeft niet te schrikken wanbedoeling dat bezoekers die niet specifiek op zoek zijn naar een familielid bij- neer je tijdens je bezoek mensen hun voorbeeld, op die manier kennis kun- oor tegen de wand ziet drukken, want dat is de bedoeling. Zowel kinderen en nen maken met de begraafplaats door rolstoelgebruikers als volwassenen de grafsteen van ‘hun figuur van de kunnen aan deze (f)luisterwand op een dag’ te gaan zoeken. Ook de groepsbezoeken met gids vertrekken altijd knop drukken en luisteren naar fragvanuit het dagverhaal. Zo vermijden menten uit dagboeken en brieven. we dat iedereen telkens weer dezelfde Het operatiekwartier ‘bekende’ graven gaat opzoeken. Het Nadat we een fragment beluisterd feit dat de mensen de minder bekende, hebben uit een brief die achtergelaten zeg maar banale verhalen leren kennen, sluit perfect aan bij het gegeven werd op één van de grafstenen, gaan Annemie. “Ook de zijingang van het gebouw is historisch correct en was destijds de toegang tot de begraafplaats. Daar liggen de eerste slachtoffers die in 1915 begraven werden. Daarrond is de begraafplaats dan uitgebreid in concentrische cirkels.”
“
”
we verder naar het informatieve luik van het bezoekerscentrum. “Wij noemen dit het operatiekwartier”, vertelt Annemie. “Op de ene wand wordt het hospitaalverhaal verteld, terwijl op een andere wand het verhaal van de begraafplaats uit de doeken wordt gedaan. En hier hebben we dan een wand voor de mensen die echt geïnteresseerd zijn in het verloop van de oorlog.” Voor onze ogen zien we een tijdslijn waarbij elk streepje een dag voorstelt. Een bloedrode grafiek getuigt van het aantal slachtoffers dat er elke dag begraven werd op Lijstenhoek. “Je ziet in één oogopslag dat de meeste slachtoffers in 1917 gevallen zijn, maar je merkt ook meteen dat hier tijdens de hele oorlog mensen gestorven zijn. Het hield nooit op. Ook in 1916, een jaar waarvan men zei dat er niets gebeurde aan het front, zitten we met een paar merkwaardige pieken. Die cijfers koppelen we aan een paar ijkmomenten uit de oorlog, aan het verhaal van de Ieperboog en aan interessante weetjes over wat er in Poperinge gebeurde. We
merken dat mensen die meer dan één keer op bezoek komen, in die tijdslijn gaan grasduinen op zoek naar nieuwe informatie.” Achter de frontlijn Op de vierde wand van het ‘operatiekwartier’ wordt een stop motion filmpje geprojecteerd waarin de continue af- en aanvoer van gekwetsten via de trein geïllustreerd wordt. Centraal in de ruimte staat de touch table, een lange tafel waarin zowel computers ingewerkt zitten voor opzoekingswerk, als vitrinekasten met objecten die gelinkt zijn aan de site. Aan de hand van kaarten en luchtfoto’s wordt de situatie aan het front ook letterlijk in kaart gebracht. “Veel bezoekers weten bij hun aankomst niet precies waar Lijssenthoek en Poperinge zich bevinden ten opzichte van het front. Hier tonen we hen heel duidelijk dat Poperinge achter de frontlijn lag,” legt Annemie uit. We komen stilaan aan het einde van ons bezoek, wat ons bij de praktische vraag van de openingsuren brengt.
“Het bezoekerscentrum is open van 9 uur tot 18 uur, 7 dagen op 7. Dat zijn we eigenlijk ook wel een beetje aan onszelf verplicht,” zegt Annemie, “aangezien we het dagelijkse verhaal van de oorlog willen brengen, letterlijk van dag tot dag. Onze scheurkalender zou geen zin hebben, mochten we niet elke dag open zijn.” Ons geleid bezoek zit er op. We verlaten het bezoekerscentrum en lopen nog even verder langs de straatkant, waar een line-up van 1392 roestbruine paaltjes niet alleen de veiligheid van de voetgangers moet verzekeren maar ook een afspiegeling is van de dodengrafiek van de begraafplaats. Kleine inkepingen geven opnieuw de dodentol per dag weer. Aan de ingang van de begraafplaats nemen we afscheid van Annemie Morisse. Met het verhaal van de dag in de hand gaan we op zoek naar het graf van een zekere John Armitage Hartley, gestorven op 19 december 1915, een bewolkte dag…
LIJSSENTHOEK OP JE SMARTPHONE In het kader van het Europese project ‘De Grote Oorlog Herdacht’ werd er ook een app ontwikkeld. Met de smartphone in de hand volg je het verhaal van verpleegster Jane, onderzoeker Guillaume en tuinman Tom. Ze leiden je naar tien interessante locaties met een verhaal. Beelden brengen het veldhospitaal tot leven, geluiden roepen het oorlogsverleden op. De applicatie maakt deel uit van de reeks “Dagboek 14-18”, een serie die vijf oorlogssites met elkaar verbindt.
WWW.LIJSSENTHOEK.BE www.toerismepoperinge.be
25
03
‘Dood met de kogel, de oorlog achter het front’ Herinrichting executieplaats en dodencellen
Hoewel Poperinge enkele kilometers achter de frontlijn lag, drongen de wreedheden van de oorlog toch door tot in het hart van de stad. De dodencellen in het stadhuis en de executiepaal op de binnenkoer van het stadhuis zijn de stille getuigen van een bijzonder tragische pagina uit de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Vandaag kan de bezoeker in deze heringerichte site kennismaken met het beklemmende gevoel dat de terdoodveroordeelden overviel tijdens hun laatste uren voor hun executie.
Grotere belevingswaarde Bij de herinrichting van deze WOI-site werd gestreefd naar een grotere belevingswaarde. De ene cel gaat dicht, de bezoeker kijkt binnen door een spleet in de celdeur. Hij ziet een filmische impressie van het wachten. Hoe beleef je die laatste momenten, wachtend op je dood? Hoe ga je om met de angst en opstandigheid? De vraag overstijgt het louter historische verhaal. De andere cel kan wel bezocht worden. Als bezoeker krijg je er uitleg over de graffiti op de muren.
De cellen in het ‘nieuwe stadhuis’ werden in oktober 1913 in gebruik genomen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog brachten heel wat Belgische, Britse en Franse soldaten één of meerdere nachtjes door in deze cellen. Ze waren veroordeeld voor dronkenschap, ongehoorzaamheid, straatlawaai, omdat ze zich bevonden in een voor militairen verboden zone (meestal een café) of omdat ze wegbleven uit hun verblijfplaats.
Grauwe intimiteit De executiepaal is verplaatst en daardoor duidelijk zichtbaar vanuit de dodencel. Een zitbank en een wand – beide in beton – omsluiten de paal en verhogen de grauwe intimiteit van deze executieplaats. Betonklinkers worden vervangen door kasseien, met hier en daar de afdruk van een vogelpootje. Het is een verwijzing naar de breekbaarheid van de mens. Ook hier – net als op Lijssenthoek Cemetery – legt een vers van Erwin Mortier de diepere dimensie van deze site bloot. De site kan dagelijks bezocht worden van 9u00 tot 22u00.
Graffiti in de dodencel Sommigen lieten een spoor achter in de vorm van graffiti: tekeningen van rondborstige dames, schunnige opmerkingen, een naam gevolgd door een datum, een embleem… Voor een aantal soldaten was de cel ook een dodencel. Ze verbleven er de laatste nacht voor hun terechtstelling. De executie vond plaats op de binnenkoer van het stadhuis, bij het ochtendgloren, shot at dawn. Vandaag blijven nog twee cellen over.
DOOD MET DE KOGEL In het Britse leger werden 3080 soldaten ter dood veroordeeld. Er vonden effectief 346 executies plaats. De overige vonnissen werden omgezet in een gevangenisstraf. Van de 346 geëxecuteerden is het gros (77%) veroordeeld voor desertie, 10% voor moord, 5% voor lafheid. Andere vergrijpen waarop de doodstraf stond: muiterij, ongehoorzaamheid, in slaap vallen tijdens de wacht, je post verlaten, de wapens weg-
26
gooien en het slaan van een hogere officier. In Groot-Poperinge zijn vijventwintig Britse en twee Canadese soldaten terechtgesteld. Op Poperinge New Military Cemetery rusten vandaag zeventien geëxecuteerde soldaten. Op Poperings grondgebied liggen nog shot at dawns op de Britse militaire begraafplaatsen Lijssenthoek, Poperinge Old, Reninghelst New, Nine Elms en Mendinghem. Het Britse leger voerde
in de Westhoek in totaal negenenzestig executies uit. De Westhoek-slachtoffers met grafsteen liggen verspreid over drieentwintig begraafplaatsen. Vier van hen worden herinnerd op de Menenpoort, drie op het Memoriaal van Ploegsteert. De binnenkoer van het stadhuis en de dodencellen vormen een symbolische plaats. Het is de enige site waar het executieverhaal zo direct wordt verteld.
Executies bij het ochtendgloren Zeker vier militairen zijn op het binnenplein van het stadhuis geëxecuteerd. Ze liggen begraven op Poperinghe New Military Cemetery. Op deze begraafplaats rusten zeventien gefusilleerden, een triest record. Het persoonlijke verhaal van deze soms erg jonge mannen maakt het gegeven van de executies nog aangrijpender. • Albert Botfield, 28 jaar, soldaat bij het 9de bataljon South Staffordshire Regiment. Op 21 september 1916 ontploft een granaat in de loopgraaf nabij Pozières, Frankrijk. Botfield rent weg en keert pas de volgende ochtend terug naar het kamp. Hij wordt veroordeeld voor lafheid. De executie vindt plaats op 18 oktober 1916 om 5.50 uur ’s morgens. • William Simmonds, 23 jaar, soldaat bij het 23ste bataljon Middlesex Regiment. Op 30 september 1916 rukt hij samen met zijn peloton op naar de frontlinie nabij Longueval, Frankrijk. Er is een granaataanval en Simmonds loopt weg. Weken later wordt hij opgepakt langs de spoorweg. Simmonds wordt veroordeeld voor desertie met het doel “gevaar te ontlopen”. De terechtstelling vindt plaats op 1 december 1916 om 7 uur ’s morgens. • Eric Poole, 31 jaar, onderluitenant bij het 11de bataljon West Yorkshire Regiment. Hij wordt in juli 1916 in het hospitaal opgenomen met shell shock. Ondanks de angstaanvallen wordt hij teruggestuurd. Op 5 oktober arriveert het peloton van Poole in de frontlinie nabij het Franse Flers. De onderluitenant zelf is verdwenen. Twee dagen later wordt hij opgepakt. Poole wordt ter dood veroordeeld voor desertie. Hij is de eerste officier van het Britse leger die daadwerkelijk wordt geëxecuteerd. De executie vindt plaats op 10 december 1916 om 7.25 uur ’s morgens. • Herbert Morris, 17 jaar (!), soldaat bij het 6de bataljon van het British West Indies Regiment. Op 20 augustus 1917 vertrekt de Jamaicaan samen met zijn peloton voor een werkopdracht ten noorden van Ieper. Herbert springt van de vrachtwagen en wordt later gearresteerd in Boulogne. “In mijn hoofd is het niet rustig. Ik kan het geluid van de kanonnen niet verdragen”, zegt Herbert tijdens zijn proces. Morris wordt veroordeeld voor desertie. Het vonnis wordt uitgevoerd op 20 september 1917 om 6.10 uur ’s morgens.
www.toerismepoperinge.be
27
03
Talbot House: verwelkom jezelf in T.H.
HISTORISCH NACHTJE
Lt. Gilbert TALBOT 30 juli 1915 Sanctuary Wood Cemetery Zillebeke (Ieper)
Wil je van je bezoek aan Talbot House echt een onvergetelijke ervaring maken? Ben je op zoek naar de rust en ontspanning die de Britse soldaten hier tijdens Wereldoorlog I vonden? Dat kan, want ook vandaag kun je nog in Talbot House overnachten. Het huis biedt slaapgelegenheid voor 18 personen, verdeeld over tien kamers. www.talbothouse.be/overnachten
Op zo’n honderd meter van het Hopmuseum vind je Talbot House, de ‘Every Man’s Club’ waar Britse soldaten tijdens het krijgsgeweld van de Eerste Wereldoorlog even tot rust konden komen. Vandaag is Talbot House, net als toen, een vredige halte langs de Grote Oorlog in de Westhoek. Je maakt er kennis met historische figuren én met de mensen die het huis vandaag runnen. Het ruikt er naar geschiedenis, terwijl er elke dag verse thee wordt geschonken. En bij de oude piano vind je geen bordje met “niet aanraken a.u.b.” – integendeel.
Een beetje geschiedenis Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de Duitse opmars tegengehouden rond Ieper, dat in geallieerde handen bleef. Beide partijen groeven zich in in een front rond Ieper, de zogenaamde Ieperboog of Ypres Salient. Zo kwam Poperinge een paar kilometer achter het krijgsrumoer te liggen, aan de ‘goede’ kant. Het vroeger zo rustige stadje werd ingepalmd door de Britten die er het kloppend hart van hun oorlogsmachine onderbrachten. De kleine provinciestad groeide al snel uit tot een bruisende
“
Een memorabel bezoek In de permanente tentoonstelling maak je kennis met het achterland van de Ieperboog. Rustkampen, veldhospitalen, opslagplaatsen en wasserijen tekenen de Poperingse omgeving. Soldaten met rust, achtergebleven burgers, verpleegsters en Chinese arbeiders doen er hun verhaal. Voorbij de drukte van de stad neemt aalmoezenier Clayton je
bruikt voor misvieringen. Al vlug viel er elke avond wel iets te beleven in de Concert Hall. Ongetwijfeld konden theater en muziek de oorlog even het zwijgen opleggen. Daarvan kunnen de “Happy Hoppers” je vast overtuigen – tot het doek valt, en je verblijf achter het front erop zit… Een bed met echte lakens Hoewel de oorspronkelijke eigenaar na de oorlog weer in het huis kwam wonen, bleef Talbot House leven in de geesten van oudgedienden en nabestaanden. Uiteindelijk kon het huis
Little Paris
In een stad die achter de frontlijn ligt en waar soldaten even het oorlogsgeweld vergeten, ontstaan algauw verschillende vormen van ontspanning en liederlijk vertier. Poperinge werd in die tijd dan ook niet voor niets Little Paris of het Kleine Soho genoemd. De themawandeling ‘We wanen ons in Parijs’ (zie p. 30) vertelt je hier alles over.
Talbot House is géén museale kopie van zichzelf – alsof de tijd er 100 jaar zou hebben stilgestaan. Het is een oord dat herinnert en ruimte geeft aan de huiselijkheid die frontsoldaten er ooit opzochten, en vonden.
grootstad: in 1917 verbleven er ongeveer 250.000 manschappen in en rond Poperinge! In het hart van deze nieuwe metropool opende aalmoezenier Philip Tubby Clayton in 1915 een soldatenhuis, een Every Man’s Club. Alle soldaten – zonder onderscheid van rang – waren er welkom. De Club werd Talbot House genoemd, en herinnerde in alles aan een wereld zonder oorlog. In de veranda bracht de piano uitgezongen zielen weer op adem. Op de verdieping was de strijd om de overwinning enkel nog een zaak van biljartballen en schaakstukken. En op zolder kreeg een af-
28
gedankte timmermanswerkbank een nieuwe bestemming als altaar van de vredige kapel.
daarna mee naar ‘zijn’ Talbot House, vanaf de opening van de Club in december 1915 tot aan de heropening in 1931. In de tuin doen bloemen en bomen je even de oorlog vergeten, en in het huis vertellen de muren van een onvoorstelbaar verleden, en van de duizenden bezoekers van toen. Op één plek – een oude legerkaart – hebben ze zélfs heel letterlijk hun vingerafdrukken achtergelaten. Hopmagazijn wordt concertzaal Je bezoek eindigt in de Concert Hall. Dit vroegere hopmagazijn grenst aan de tuin en werd in de eerste plaats ge-
”
worden gekocht. Het werd heropend én met een nieuwe functie bedacht: sinds 1931 kun je in Talbot House ook overnachten. (zie kaderstukje)
Meer info over Talbot House, de openingsuren, de tarieven, de overnachtingsmogelijkheden, activiteiten en groepsarrangementen vind je op www.talbothouse.be.
www.toerismepoperinge.be
29
03
(
De oorlog anders bekeken: actief op stap in het oorlogsverleden van de Westhoek... Wil je het tragische, maar soms verrassende, verhaal van de Eerste Wereldoorlog op een andere manier beleven? Dat kan... de Dienst Toerisme werkte tal van formules uit die je de kans bieden de kleine verhalen achter de geschiedenis te ontdekken. We pikten er twee uit.
(
Poperinge herdenkt de Eerste Wereldoorlog In de herdenkingsperiode 2014-2018 staan deze evenementen nu al met stip genoteerd:
‘We wanen ons in Parijs’ Historische wandeling (6,2 km) in het stadscentrum van Poperinge Wie op zoek is naar de ommezijde van het verhaal van de Grote Oorlog in de Westhoek, kan met deze wandeling op stap door Poperinge. Op een vijftiental plaatsen maak je kennis met het leven “achter de schermen” van het directe geweld. Behalve de Britse soldaten en hun militaire verhaal (van veldhospitalen en verkeersdrukte, van wasserijen en liederlijke ontspanning) zijn vooral de burgers je metgezel op deze tocht: kantwerksters en kloosterzusters, schoolkinderen en commercanten, Poperingenaars en ‘kotjesvolk’. Maar de échte gids van dienst is Albert Baert (1877-1937), die de vele
en wisselende lotgevallen van zijn stad en haar inwoners plichtsgetrouw heeft opgeschreven. De fragmenten uit zijn dagboek voeren je in tijd en ruimte terug naar het leven in Poperinge, achter het front. Omdat Albert bovendien zélf een muzikant was, horen ook liedjes bij de haltes langs deze wandeling. Want beter dan met muziek kan dit verhaal van angst en verdriet, maar ook van werklust en vreugde niet worden verteld. De muziek en de afspeelapparatuur kun je afhalen in Talbot House, de voormalige Britse soldatenclub in Poperinge, die meteen ook de laatste halte van je wandeling is.
De wandeling is beschreven in een handig boekje, verschenen in de reeks ‘Verhalen voor onderweg’. Voor de kinderen is een zoektocht beschikbaar die het traject van de thematische wandeling “We wanen ons in Parijs” volgt. Aan de hand van uiteenlopende opdrachten volg je het verhaal onderweg. Af en toe levert de zoektocht zelfs een extra inzicht op, waardoor de wandeling écht iets is om samen te doen. Deze “(be)zoektocht in Klein Parijs” kun je ophalen in Talbot House.
POProute - Fietsen achter het front
30
Amerikanen. In POP, enkele kilometers achter het front, kwamen de soldaten telkens voor enkele dagen rusten. Ze zochten er ontspanning, maar werkten of trainden voor nieuwe acties. Er werd rechtgesproken over wie zich had misdragen. De ergste bestraffing was de doodstraf door het vuurpeloton. Tussen 1916 en 1919 werden in Poperinge heel wat executies uitgevoerd. (zie ook p. 27). De POProute neemt je mee langs vele begraafplaatsen, maar er zijn ook minder opvallende relicten en restanten van de gigantische infra-
is een muziektheaterproductie, een nieuwe creatie speciaal geschreven en gecomponeerd voor de herdenkingsperiode 2014-2018. Het stuk gaat in de zomer van 2014 in première en wordt gebracht vlak bij Lijssenthoek Military Cemetery. De begraafplaats, een indrukwekkend decor van bijna elfduizend grafstenen, fungeert als achtergrond. Scenarioschrijver, componist, muzikanten en acteurs dompelen zich onder in de persoonlijke verhalen die verbonden zijn aan deze site. De plot draait niet om heldendom. Het verhaal van Lijssenthoek is een verhaal van samenhorigheid en wederzijds respect. Stad Poperinge geeft voor deze productie een creatieopdracht aan Musical van Vlaanderen. Het wordt een avond die bij jong en oud zal nazinderen.
POPERINGE TERMINUS
neer de Duitsers hun huis bezetten. Vader Philippe ziet zijn kans om professor te worden in de door de Duitse bezetter gesteunde Vlaamse universiteit. Moeder Virginie probeert zo goed en zo kwaad als het kan haar gezin bijeen te houden, maar de oorlog drijft hen uit elkaar. Maries oudste broer Vincent vecht uit idealisme mee aan het front terwijl Guillaume, haar andere broer, probeert te deserteren. Marie wordt verpleegster aan het front. Daar vindt ze uiteindelijk de kracht om op een genuanceerde manier naar de wereld en naar haar familie te kijken. de acteurs Topacteurs Barbara Sarafian en Wim Opbrouck spelen moeder Virginie en vader Philippe. Maar in In Vlaamse velden
zie je ook jonge, beloftevol talent aan het werk. Lize Feryn neemt de rol van Marie Boesmans op zich en maakt daarmee haar televisiedebuut. Matthieu Sys, die in 2010 afstudeerde aan het Neighbourhood Playhouse in New York , vertolkt de rol van haar oudste broer Vincent. Wietse Tanghe, die ook een hoofdrol vertolt in de nieuwe Eén-reeks Quiz me quick, neemt de rol van jongste broer Guillaume voor zijn rekening.
presenteert in de periode 2014-2015 een totaalaffiche met grote en kleinere evenementen. Station en spoorlijn vormen de historische rode draad in Poperinge Terminus. Van hieruit waaieren de evenementen de stad in en uit. In het najaar van 2014 is er een openluchttentoonstelling rond het thema ‘On the road’, met een diorama van het treinverkeer anno 1914 als blikvanger. Een nieuwe applicatie leidt wandelaar en fietser naar de spoorrelicten in het landschap en langsheen de fotobeelden van toen. Op het kasteeldomein De Lovie staat in het voorjaar van 2015 een klank- en lichtspektakel gepland. Geurkunstenaar Peter De Cupere is curator van een kunstenparcours waarbij zintuigelijke waarnemingen (de geur van angst, heldendom, de dood…) centraal staan. In het project ‘Getekend door de oorlog’ laten Vlaamse topillustratoren zich inspireren door het WO1-landschap. Het resultaat hiervan is vanaf maart 2015 te zien in de kinderbrouwerij van Reningelst. Het jaar 2015 wordt afgesloten met een Pianofestival, een driedaags muzikaal gebeuren op diverse locaties in de stad. Speciaal voor dit festival schrijft Wim Mertens een nieuwe compositie.
IN VLAAMSE VELDEN
Thematische fietstocht Ben je sportief aangelegd en wil je een boeiende geschiedenisles koppelen aan een ontspannende fietstocht in de mooie omgeving van Poperinge? Dan is deze 34 kilometer lange fietstocht jou op het lijf geschreven. Deze fietstocht neemt je mee naar de sporen van de Eerste Wereldoorlog achter het front. Poperinge – of POP zoals de buitenlandse troepen zeiden – en de omliggende dorpen werden vier jaar lang overspoeld door troepen van het Britse Imperium en Frankrijk, en op het einde zelfs door
LIJSSENTHOEK TERMINUS
structuur van een miljoenenleger. Boven alles brengt deze tocht je dicht bij de verhalen van hoe de soldaten deze oorlog ondergingen en hoe ze weer mens onder de mensen probeerden te worden. Meer info :
[email protected] of www.fietsen-wandelen.be Je kunt de routebeschrijving voor de fietstocht verkrijgen bij de Dienst Toerisme van Poperinge.
In 2014 is het honderd jaar geleden dat de wereld verstrikt raakte in een conflict dat zijn gelijke niet kende. De Eerste Wereldoorlog kostte aan miljoenen mensen het leven en maakte een diepe indruk. Eén en de provincie West-Vlaanderen slaan nu de handen in elkaar voor een gloednieuwe fictiereeks. het verhaal In Vlaamse velden vertelt het verhaal van de Gentse familie Boesman, die probeert te overleven tijdens de Eerste Wereldoorlog. Centraal in het verhaal staat de vijftienjarige Marie, een naïeve puber die door haar ervaringen in de oorlog ontpopt tot een gelouterde, volwassen vrouw die gelooft in de toekomst. De echte impact van de oorlog wordt voor de familie pas echt voelbaar wan-
100 jaar later In Vlaamse velden komt eind 2013 op de buis en vormt daarmee de start van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. De reeks maakt deel uit van het crossmediale project 201418, de Grote Oorlog 100 jaar later.
www.toerismepoperinge.be
31
Ontdek het authentieke Hoppeland
04
Wie op zoek is naar authentieke tradities, wie de typische sfeer van een stad of streek wil ontdekken, moet de platgetreden paden durven verlaten. Het veilige stadscentrum achter zich laten en op stap gaan in de vele markante dorpjes rond Poperinge. Daar zie je hoe tradities in stand gehouden worden, hoe bepaalde sagen en legenden ontstaan zijn, hoe eeuwenoude volksspelen nog steeds populair zijn en hoe je in een tijdperk waar alles steeds sneller gaat, nog echt de tijd kunt nemen om van het leven te genieten. Maak je klaar voor een flinke portie couleur locale langs de Schreve...
couleur locale
32
www.toerismepoperinge.be
33
(
Poperingenaars over hun favoriete plekjes in de stad Wie is er beter geplaatst om je wegwijs te maken in de hoppestad of je de bijzondere plekjes aan te wijzen dan de mensen die er zelf wonen of gewoond hebben? Wij zochten twee Poperingenaars op en vroegen hen wat hun favoriete ‘hot spots’ in de stad zijn en naar hun herinneringen aan hun (jeugd)jaren in de Westhoek.
04
04
INTE RVIE W
Watou dorp van hoge gisting Onze tocht buiten Poperinge beginnen we in Watou, ongetwijfeld de bekendste deelgemeente van de stad. Het bevindt zich ten westen van Poperinge en grenst aan Frankrijk. Watou dankt zijn faam aan de twee brouwerijen die er gehuisvest zijn én aan de Poëziezomer, die sinds enkele jaren plaatsgemaakt heeft voor het Kunstenfestival Verzamelde Verhalen.
Filip Haeyaert onder andere het alter ego van het typetje Ygor, is een zogenaamde ‘aangespoelde’ Poperingenaar. Op zijn drieëndertigste kwam Filip samen met zijn vrouw en kinderen in de Hoppestad wonen en dat heeft hij zich nog geen seconde beklaagd. Al vlug werd ook deze ‘inwijkeling’ gecharmeerd door de stad. “Ik loop graag over het knuppelpad in het stadspark. Maar ik hou vooral van de peststeegjes in de binnenstad. Die kunnen regelmatig op mijn bezoek rekenen.” De wekelijkse wandelingen met zijn trouwe viervoeter zijn voor Filip een ideale gelegenheid om de stad te blijven verkennen. “Wandelen met de hond op zondagmorgen is een van mijn favoriete bezigheden. Dan zoek ik verborgen plekjes en steegjes… altijd leuk.” Naast het intieme en verborgen karakter van de smalle wandelpaadjes wordt Filip ook aangetrokken door hun historische aspect: “Het is alsof je plots weer door de middeleeuwen loopt. Een super gevoel!”
34
Chef-kok Stefaan Coutteneye van restaurant ’t Hommelhof studeerde in 1980 af aan de befaamde Hotelschool van Koksijde. Hoewel hij in Wilrijk geboren is, woont hij nu op de plek waar zijn roots liggen: zijn grootmoeder Madeleine Faes was van Watou en zijn vader was een rasechte Poperingenaar. Sinds 1984 baat Coutteneye het restaurant Gasthof ’t Hommelhof uit. Eind 2012 werd hij opgenomen in de Orde van 33 Meesterkoks. Bij de vraag naar zijn favoriete plekje hoeft Stefaan niet lang na te denken: “In Watou, net achter mijn deur. Het einde van de Kapelaanstraat waar je het weidse uitzicht hebt over de velden en zicht op de Franse grens.” Die grens zorgt blijkbaar voor een bijzonder gevoel: “Inderdaad. Het grensgevoel is bijna tastbaar. Een paar honderd meter verder kom je in Frankrijk, waar je onmiddellijk met het cultuurverschil geconfronteerd wordt.” De band met Watou is zeer sterk en daar zitten de brouwerijen voor iets tussen: “Ik hou erg van Watou in het algemeen, maar vooral van de brouwerijen. Zij zorgen voor een aparte sfeer, vooral als ze aan het brouwen zijn. De geur die dan in het dorp hangt, is zo gezellig en bedwelmend. De brouwerijen hebben ook op professioneel vlak een grote betekenis voor mij. Ook het jaarlijkse kunstenfestival en het driejaarlijks Gregoriaans festival maken van Watou een unieke place to be.”
Grondwater en bier We lazen eerder al (zie. p. 14-15) dat het grondwater in Watou uitstekend geschikt is voor het brouwen van heerlijke streek- en abdijbieren. Twee ambachtelijke brouwerijen – brouwerij Sint-Bernardus en brouwerij Van Eecke – zijn vandaag nog actief en brouwen samen 40.000 hectoliter bier dat tot ver buiten de landsgrenzen gekend en gegeerd is door talloze bierliefhebbers. Watou heeft zijn naam van brouwersdorp dus niet gestolen. Het Brouwersmonument is een ode aan het roemruchte brouwersverleden van Watou en een eerbetoon aan de nog steeds actieve brouwerijen in het dorp. Beide brouwerijen hebben trouwens een meter en peter afgevaardigd voor het beeld, dat ontworpen werd door oud-Watounaar Adhemar Vandroemme. Het stelt een brouwmeester voor, compleet met brouwersschort en roerstok om het brouwsel in de kuip om te roeren. De achterzijde van het monument verwijst naar een belangrijk bestanddeel van het brouwproces en typisch streekgewas: de onvermijdelijke hop, want een echtpaar plukt ijverig de hopbellen met de hand.
www.toerismepoperinge.be
35
( “
Kunstenfestival Watou 2013 “Je veux de l’amour”. Over de liefde in al haar gedaanten…
Laat je verleiden tot een verrassend artistiek parcours dat de zintuigen prikkelt en de verbeelding aanwakkert…
” Het Kunstenfestival Watou 2013 vindt komende zomer voor de vijfde maal plaats van 6 juli tot en met 1 september in hét kunst- en bierdorp van de Westhoek. Dit jaar trekt het festival de kaart van de liefde in al haar gedaanten… Op diverse locaties in de dorpskern wordt de bezoeker geconfronteerd met boeiende kunstinstallaties en poëzie.
© Martina Strusny
Tijdens de weekends kiest het Kunstenfestival voor bijzondere activiteiten zoals theatervoorstellingen, voordracht van dichters en workshops. Ook voor de kleinsten is het Kunstenfestival een belevenis met een leuk kinderparcours!
36
© Jan Van Oost
What are you doing? - I a m peeling apples. Why? -I do nt kn ow; as a sign of patience.... Why patience? - I a m waiting. For what? - For an an swer. To wh ich ques tio n? - To a ques tio n that is so all-em bracing that I cann ot yet ask it. ..
Praktisch van 6 juli tot en met 1 september 2013 Maandag en dinsdag gesloten Woe-do-vr van 14u tot 19u Za-zo en feestdagen van 11u tot 19u www.kunstenfestivalwatou.be
[email protected]
www.toerismepoperinge.be
37
04
(
De gordel rond Poperinge! op verkenning in de markante dorpen rond de hoppestad
Proven
Watou mag dan al het bekendste dorp zijn rond Poperinge, het is niet het enige. We nemen je mee voor een verrassende en in de plaatselijke cultuur gedrenkte ontdekkingstocht in de pittoreske dorpen van het hoppeland. We starten tegen de Franse grens, wandelen langs de IJzer, galopperen door een paardendorp en komen na een fikse wandeling in Vleteren op adem bij een deugddoende Sint-Sixtus.
We laten Watou en Abele achter ons en trekken noordwaarts naar Proven. Hier vind je het Kasteel Couthof, een classicistisch bouwwerk uit 1763. Voormalig burgemeester Henri d’Udekem d’Acoz, de ‘nonkel’ van prinses Mathilde, woont in dit kasteel. Door de eeuwen heen voltrokken zich in en rond het kasteel grote en kleine drama’s. Zo verdronk in de 19de eeuw het oudste zoontje van de toenmalige bewoner Jules-Jacques-Timothée Mazeman de Couthove in de parkvijver. Het kasteel ontving bekende en hooggeplaatste bezoekers. Tijdens WOI nam Koningin Elisabeth gedurende 2 maanden haar intrek in het kasteel. Koning Albert I en de Engelse koning George V kwamen er meermaals op bezoek. In de Gravendreef bevindt zich een eigenaardige bakstenen constructie, de galge genoemd. Dit was het oriëntatiepunt in een doolhof met bos uit 1870 van het domein Couthof. Men sprak van de galge als symbool van rechtsmacht van de kasteelheer.
EEN GRENSGEVAL
L’a belle
Abele Na Watou zetten we onze omcirkeling van Poperinge verder in Abele. Abele ligt letterlijk aan de schreve, zoals de FransBelgische grens in de volksmond genoemd wordt. Het was vroeger een belangrijke grensovergang voor het internationaal vrachtvervoer. Truckers moesten eerst aan de Belgische kant van de grens de nodige formaliteiten vervullen om dan 3 km verder hetzelfde te doen aan de Franse douanehalte. In 1988 werden de Belgische en Franse douanediensten samen ondergebracht in het gloednieuwe complex Callicannes. Lang konden ze echter niet genieten van hun nieuwe onderkomen want in januari 1993 vielen de Europese binnengrenzen weg. Abele koestert zijn historische grensverleden. Nostalgici die de
38
Dat een landsgrens soms even grillig kan zijn als de menselijke natuur zelf, bewijst de hoofdstraat van Abele, die letterlijk samenvalt met de grens. Aan de ene kant heet de straat Gemenestraat, bij de Fransen aan de overkant spreekt men van de Chemin Mitoyen. Het kerkje staat in Frankrijk maar de erediensten worden geregeld door het bisdom Brugge. De kerkfabriek van Watou en het gemeentebestuur van Boeschepe (FR) staan in voor het onderhoud. Kortom, een geval van grensoverschrijdende samenwerking in dienst van God.
charmes van de grensovergangen en -controles van het niet-verenigde Europa wel weten te smaken, kunnen nog steeds de roodwitte slagboom zien op de plaats waar vroeger het douanekantoor (nu Kommiezenkot) zich bevond. Dat Kommiezenkot werd trouwens in zijn originele staat heringericht en is nu een retro café en B&B met een kleinschalige tentoonstelling. Wil je de omgeving van Abele nog grondiger verkennen? Vraag dan naar de grenswandeling ‘Flirten met de grens’ in de reeks ‘Verhalen voor onderweg’, een wandeling van 8,2 km die constant flirt met de FransBelgische grens. Ofwel wandel je in België en kijk je naar Frankrijk, ofwel verken je Franse bodem. De wandelgids is te koop bij de Dienst Toerisme van Poperinge.
Proactief
Roesbrugge
IJzersterk dorp
Na Proven richten we de steven naar het noordoosten en trekken we eerst naar Roesbrugge en vervolgens naar Haringe. We bevinden ons opnieuw tegen de Franse grens. Het is in Roesbrugge dat de IJzer België binnenstroomt. Het jaagpad langs de IJzer nodigt uit tot een deugddoende wandeling in het weidse landschap van de Westhoek. Er is een wandelkaart beschikbaar met een uitgestippelde wandeling (van 6,8 km) langs de Dode IJzer. Tijdens deze wandeling leer je niet alleen over het ontstaan van Roesbrugge als “stad aan de stroom” of van de “dode” IJzer, je komt ook te weten waar het Gheeraertskappel-
tje zijn naam aan te danken heeft en waarom de ‘Heilige’ Gheeraert in de 17de eeuw voor eeuwig uit het bisdom verbannen werd. Tot in 1996 vierde Roesbrugge jaarlijks zijn Hoevefeesten, de eerste zondag na 15 augustus. Tijdens die feesten werd het leven op en rond de hoeve in het begin van de 20ste eeuw geëvoceerd met demonstraties van oude ambachten en stevige boerenkost om de hongerige magen te vullen. Dit staaltje authentieke couleur locale is jammer genoeg verloren gegaan. Het standbeeld De Maaier van beeldhouwer Rik Ryon (naar een ontwerp van kunstenaar Romain Depuydt) herinnert vandaag nog aan de hoevefeesten.
www.toerismepoperinge.be
39
Vleteren
Dorp in versnelling
Haringe
Dorp in harmonie
De “Dode IJzer”-wandeling brengt ons automatisch tot in Haringe. Wil je tijdens een warme zomerdag even uitblazen, dan kun je de koelte van de Sint-Martinuskerk opzoeken. Deze van oorsprong Romaanse kerk herbergt o.a. een orgel dat gebouwd werd door de befaamde orgelbouwer Van Peteghem uit Gent met houtsnijwerk door Elshoecht uit het Franse
Haringenaars. Het Karel de Blauwermonument eert dit verleden, waarbij de bewoners via hun clandestiene bezigheden het harde dagelijkse bestaan probeerden te milderen. Het monument werd in 1980 gemaakt door Rik Ryon. In september vindt trouwens het Blauwersfeest plaats en wordt Haringe opnieuw het blauwersdorp van vroeger. Met op zaterdagavond de a vo n t u u r l i j ke De Westhoek heeft niet de Blaualleen zijn brouwersdorp Karel werverkiezing maar ook een blauwers- en op blaudorp werszondag de grote antiekBergues (inderdaad, het dorp uit de en brocantemarkt. Dit jaar vindt het film Bienvenue chez les Ch’tis). Blauwersfeest plaats op 28 en 29 De Westhoek had met Watou al zijn september. brouwersdorp, met Haringe is er ook een blauwersdorp... Blauwen betekent smokkelen en blauwers zijn smokkelaars. Door zijn ligging aan de Frans-Belgische grens was Haringe het uitgelezen werkterrein van de smokkelaars. Vandaag nog wordt de bezoeker herinnerd aan dit stukje geschiedenis van de
“
”
Krombeke
Dorp met kracht
We pakken onze smokkelwaar vlug in en verlaten de Franse grens. We trekken in galop richting Krombeke, dat eenmaal per jaar – op het Feest van het Paard – het centrum van het paard en de paardenliefhebber is. Die dag (24 juni 2013) vind je hier een markt voor paarden, pony’s en tweedehandsbenodigdheden. Vanaf 17u zijn er de paardenkoersen in de weide. Na de koersen zakt iedereen terug af naar de dorpskern voor de optredens. In zaal Witsoone vindt ondertussen het paardenkoersbal plaats. Ook de Sint-Blasiuskerk in Krombeke is een bezoek waard. Je vindt er o.a. een prachtige houten wandbekleding. De Heren van Krombeke zouden de afgebeelde kastelen gezien hebben op een kruistocht. Een moraliserende tekst prijkt onder het schilderij van de arme Lazarus. Het Blasiusaltaar verhaalt de biografie van deze heilige die dienst deed tegen keelpijn want Blasius redde een kind dat dreigde te stikken door een visgraat in de keel. Wandelaars kunnen in Krombeke hun hartje ophalen aan de uitgestippelde wandeling (6,5 km) met wandelgids “Sagen en legenden in Krombeke” uit de reeks ‘Verhalen voor onderweg’. De wandeling vertelt je het verhaal van Krombeke en brengt je o.a. langs een authentieke schandpaal die tot 1792 in het midden van het dorpsplein stond en langs de Sixtusbossen, de verzamelnaam van alle bossen in de omgeving. In de vroege middeleeuwen strekte er zich een bosgordel uit van Watou tot Beselare. Door de eeuwen heen verdwenen hele stukken bos onder invloed van de bevolkingsaangroei en de stijgende vraag naar hout. Tijdens de beide wereldoorlogen verdwenen hele percelen bos door verwoesting. De bossen zijn gelukkig niet helemaal verdwenen en nodigen uit tot een heerlijke wandeling.
RIDDER WITSOONE De naam van zaal Witsoone in Krombeke verwijst naar ridder Cornelius Witsoone, wiens legende hier geëerd wordt. Hij verdwaalde (of in het dialect: doolde) gedurende 72 uur in de bosrijke omgeving van Krombeke tot het klokkengeluid hem uit zijn benarde situatie hielp. 72 klopjes op de kerktoren (doolklopjes) herinneren in de zomer om 20u00 en in de winter om 18u00 aan deze legende.
40
Reningelst We sluiten onze tocht langs de markante dorpjes rond Poperinge af in Reningelst. Deze deelgemeente vormt de toegangspoort tot het Heuvelland. Op de weide naast de kerk stond vroeger een kasteel, waarvan alleen de kasteelhoeve overbleef. Nu vind je er een B&B. Reningelst is het dorp van de wielersport. Tijdens de kermisweek komen wielerliefhebbers en wielrenners er aan hun trekken. Op dinsdag kunnen wielertoeristen en recreanten tijdens de Memorial Florent Bafcop hun kunnen laten zien in een ploegentijdrit. Tijdens de Internatie op donderdag zijn de eliterenners met en zonder contract en de beloften aan de beurt. Deze wedstrijd is sinds 1974 uitgegroeid tot een topkoers. Zowat alle Belgische topploegen en toprenners namen reeds deel aan deze koers. Onze tocht rond Poperinge op zoek naar de plaatselijke gebruiken en eigenheden van de Westhoek zit er op. Er zijn nog heel wat uitgestippelde wandelingen die je de kans bieden om de couleur locale op te snuiven. Je vindt een overzicht op www.toerismepoperinge.be of vraag meer info bij de Dienst Toerisme van Poperinge. Op de website vind je fiches (in PDF-formaat) die je nog meer informatie bezorgen over de verschillende dorpen en bezienswaardigheden.
DE KINDERBROUWERIJ waar kinderdromen gisten, rijpen en bruisen Ooit al “Blauwer en Komies” gespeeld? Of je gewaagd aan “de zatlappensjoelbak?” Ken je flessenmannetje die gekke toeren uithaalt? Allicht niet want het zijn allemaal nieuw ontworpen spelletjes voor DE KINDERBROUWERIJ. Er zijn regelmatig activiteiten en voorstellingen voor gezinnen met kinderen. In de Familiekroeg kan je volksspelen, bordspelletjes en gezelschapsspelletjes spelen binnen of op de koer, we serveren er onze biologische huisbieren Rookop en Keikoppenbier, biologische tuinsappen, hoeve-ijs en huisgemaakte Klakaards. Er is ook een korte, ontspannende zoektocht voor het hele gezin. De Kinderbrouwerij ligt op een veilige, omsloten site op het Reningelstplein, in hartje Reningelst. De toegang is gratis. Vanaf de krokusvakantie is de familiekroeg open op zaterdag en zondag en tijdens de schoolvakanties ook op woensdag en donderdag, van 14u tot 18u30. Op vrijdagavond is er af toe een thema-avond. NIEUW ZOMER 2013: Geluidsmemory van de Westhoek, Knotsgekke slapstickcinema met een leuk spelletje erbij! Die ligt op de site van de oude dorpsbrouwerij St.-Joris en is een plek waar jong en oud het kind in zich naar boven kan laten komen. Groepen kunnen reserveren via
[email protected] Meer info op: www. kinderbrouwerij.com
De echte deelgemeenten van Poperinge hebben we intussen bezocht, maar wil je nog wat verdergaan op je tocht op zoek naar authenticiteit en pittoreske plekjes, dan mag je zeker West- en Oostvleteren niet links laten liggen. Westvleteren is vooral bekend door zijn Sint-Sixtusabdij en het wereldvermaarde bier. Twee wandelroutes laten je kennismaken met de andere facetten van deze twee dorpen die samen met Woesten Vleteren vormen.
Sint-Sixtuswandelroute Westvleteren: 7,1 km. Deze wandeling start aan de SintSixtusabdij van Westvleteren. Dit uitgesproken landbouwgebied maakt van oudsher deel uit van de hoppestreek rond Poperinge. Het landschap is licht glooiend en de wandelroute maakt gebruik van kerkwegels, graspaden en landelijke wegen. Het parcours gaat door een lappendeken van bossen, hopvelden, akkers en weiden. Brabanthoekwandelroute Oostvleteren: 6,6 km. Deze wandelroute vertrekt in Oostvleterendorp en verkent de rustige omgeving langsheen landelijke wegen en nieuw aangelegde wandelpaden. Een tweesporenpad brengt je onder andere langs de charmante Boezingegracht, het natuurreservaat Brabanthoek en een Belgische bunker uit WO I. Onderweg geniet je van het typische vlakke landschap.
www.toerismepoperinge.be
41
04
De Volkssportroute: springlevende volksspelen uit ver vervlogen tijden
Laat thuis die PSP! Hou je Nintendo DS maar in je koffer! Nee je hebt geen iPad of andere nieuwerwetse vormen van spelplezier nodig wanneer je voor een kort of langer verblijf naar Poperinge komt... In verschillende gezellige cafeetjes in en rond Poperinge hebben traditionele volksspelen de moderne vormen van ontspanning namelijk ruimschoots overleefd. Trek met je vrienden of familie op pad langs de volkssportroute en ontdek het home entertainment van onze voorouders.
THE NAME OF THE GAME We kunnen hier onmogelijk alle volksspelen die je tijdens de volkssportroute kunt spelen voorstellen of uitleggen. Doorgaans worden de regels trouwens pas echt duidelijk als je het spel ziet. Toch geven we je een kleine selectie van enkele bekende en minder bekende spelletjes uit grootmoeders tijd. De baanbolling is een soort kruising tussen de voorloper van de bowling en curling. Bij het pudespel probeer je metalen schijven in de mond van een kikker (een “puut” in de streektaal) te gooien. We blijven in het dierenrijk met de vliegende vogelpik, een gewone vogelpik maar met een bewegend bord, zodat het gooien naar de punten een stuk moeilijker wordt. De sjoelbak en ballo smitto roepen dan weer de sfeer van de typische Vlaamse Kermis op. Er zijn natuurlijk veel meer spelletjes. Je kunt aan de slag met hamertjes, hoefijzers, ringen en nog veel meer... Voel je ’t al kriebelen? Boek je arrangement vandaag nog en laat de bollen rollen, de pijlen vliegen en de schijven schuiven... Een overzicht van alle spelen vind je op www.volkssportroute.be.
42
Toen er nog geen sprake was van tv, internet, games, Facebook en Twitter, zochten de mensen elkaar op in de kroeg waar ze terecht konden voor wat ontspanning. Elke herberg had zijn eigen sfeer, zijn eigen club en klanten en bood hen één of meerdere spelen aan. Die traditie van samen in groep volksspelletjes te spelen, wordt dankzij de Volkssportroute in ere gehouden. Leute en plezier In de omgeving van Poperinge zijn er een tiental volkssportroutes uitgewerkt. De routes zijn allemaal vaste lusvormige circuits. Op die manier kunnen op eenzelfde dag een maximum aantal groepen inschrijven. Inderdaad, de volkssportroutes kunnen enkel in groep (van minimum 10 volwassenen) geboekt worden. Het is de ideale uitstap om samen met vrienden een dagje leute en plezier te beleven. Of een uitstekend idee voor een origineel familiefeest. Of misschien wel een absolute aanrader als incentive met de collega’s... Wie je ook meeneemt, de Volkssportroute biedt je gegarandeerd een uitgelezen kans om de tradities en authentieke sfeer van de Westhoek echt te beleven in een gezellige sfeer. Hoe begin je eraan? Je bent met een groep van minstens 10 volwassenen. Kinderen zijn uiteraard welkom en kunnen gerust meespelen want de volksspelen stellen geen specifieke eisen. Je groep zorgt zelf voor het vervoer om van café naar café te gaan. Na het afhandelen
van de administratieve formaliteiten bij de Dienst Toerisme van Poperinge kan de tocht beginnen. Afhankelijk van de route, doe je verschillende cafeetjes aan waar je een of meerdere volksspelen kunt spelen. Je ontvangt als groep een eenvoudige beschrijving van de al even eenvoudige spelregels. Geen nood als je even niet meer weet hoe het moet: de uitbater of een aanwezige kenner zal je vast en zeker een demonstratie willen geven. Tussen het spelen door wordt de dorst gelest en de honger gestild. Wie een BOB meeheeft, kan proeven van de streekgebonden en hoprijke bieren. Het programma voorziet een broodmaaltijd rond de middag en een warme maaltijd in de vooravond (of omgekeerd, in functie van de gekozen route).
Reningelst, die opende in juni 2012 speelt hierin een belangrijke rol. Tijdens deze gezellige (halve) dag kunnen zowel kinderen als volwassenen kennismaken met tal van nieuwe spelen zoals “Blauwer en Kommies”, “De Beeldenstorm”… In de familiekroeg is er een bijzondere kaart met het beste bier uit de Westhoek (waaronder het biologische huisbier Rookop) en een uitgebreide kaart met lekkers voor kinderen (waaronder de huistaart Rookoptaart). Smullen en spelen dus voor groot en klein!
Het complete aanbod van de volkssportroutes vind je in de nieuwe brochure (verkrijgbaar bij de Dienst Toerisme) of op www.volkssportroute.be
Paard en kar Wil je je ‘reis in de tijd’ervaring helemaal compleet maken? Dat kan in één van de twee uitgewerkte routes met paard en huifkar. Na een dag boordevol aanstekelijke gezelligheid trekt iedereen naar huis met een hoofd vol nieuwe ervaringen. Kinderroute Ook voor gezinnen valt er heel wat te beleven. De kinderbrouwerij in
www.toerismepoperinge.be
43
Actie(f) in de Westhoek
05
Rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en... voor je weer doorgaat, even diep ademhalen en de gezonde buitenlucht opsnuiven. Je kunt het allemaal, of toch bijna, in en rond Poperinge. Zowel nietgeoefende als getrainde wandelaars en fietsers komen ruimschoots aan hun trekken langs de talrijke wandel- en fietsroutes in de Westhoek. Maar ook als je de adrenaline door je lichaam wilt voelen stromen, vind je in Poperinge vast en zeker de kicks die je zoekt. Trek je stapschoenen aan, smeer de fietsketting én de kuiten in en laat je betoveren door het wondermooie landschap van het hoppeland.
actief
44
www.toerismepoperinge.be
05
Wandelen in en rond Poperinge Een tocht in het Hoppeland en de IJzervallei
Wandelen kun je in Poperinge en in de ruime omgeving van de hoppestad doen tot je er bijna bij neervalt. In de binnenstad zijn er verschillende uitgestippelde (thema)wandelingen, maar ook in de wijde omgeving van de stad zijn er tal van wandelroutes: je kunt flirten met de grens in de buurt van Abele, de sagen en legenden van Krombeke leren kennen, de rijke fauna en flora ontdekken van de Galgebossen... te veel om op te noemen. We pikten er alvast twee wandelnetwerken uit en zetten je op weg voor een verkwikkende tocht door het Hoppeland of de IJzervallei. Wandelnetwerk ‘Hoppeland’ De regio rond Poperinge is al van oudsher bekend om de unieke landschappen vol hopvelden. Vanaf juni 2013 zal ook de wandelaar van deze uitgestrekte landschappen kunnen genieten via het wandelnetwerk ‘Hoppeland’. Met Poperinge als uitvalsbasis, biedt de streek, zoals je intussen weet, ook heel wat hopproducten en afgeleiden aan. Zo kun je na een stevige wandeltocht genieten van plaatselijk gebrouwen bieren zoals Hommelbier, Sint-Bernardus of het alom geprezen West-Vleteren. Gastronomisch kun je in Poperinge dan weer helemaal de hopsfeer opsnuiven via heel wat streekproducten op basis van hop. Maar naast
46
de hoofdstad van de hop loopt het wandelnetwerk ook langs heel wat gezellige dorpjes, zoals het poëtische Watou, het grensdorp Abele of het Franse Houtkerque. Het leuke aan het wandelnetwerk Hoppeland is dat het geen grenzen kent. Je kan zowel de grens met Frankrijk oversteken als moeiteloos overstappen op de wandelnetwerken ‘IJzervallei’ of ‘Heuvelland’. De opening van het wandelnetwerk wordt voorzien in juni 2013 en zal gepaard gaan met de uit-
vergeten een bezoekje te brengen aan het luilekkerstadje Lo. Naast de rust en de stilte, heeft de stad ook een rijk patrimonium te bieden: de Duiventoren met zijn 1.132 duivenhokjes, de Gotische Sint-Pieterskerk en de Caesarboom zijn zeker het bezichtigen waard. In Frankrijk loopt het netwerk verder via dorpjes zoals Bambecque en Herzeele. Dat laatste herbergt trouwens het ‘Café des Orgues’, waar op zondagmiddag stevig wordt gedanst op de tonen van de drie mechanische orgels die er staan. Als je Ook in de natte weiden maar niet genoeg krijgt zijn stevige stapschoenen van het wandelen in de regio, dan kun je feilgeen overbodige luxe loos overstappen op het hierboven beschreven netwerk ‘Hoppeland’. gave van een praktische wandelnet- De opening van het netwerk ‘IJzerwerkkaart met handige toeristische vallei’ staat gepland in mei 2013. Wie pocket. goed uitgerust aan een wandeltocht op het netwerk wil beginnen, zal Wandelnetwerk ‘IJzervallei’ vanaf dan ook gebruik kunnen maHet zal je niet verwonderen dat de ken van de wandelnetwerkkaart met grootste troef van dit wandelnetwerk toeristische pocket. de IJzer zelf is. Gezellig kuieren langs de oevers van de rivier en ondertussen genieten van het omringende landschap, is een must voor wie dit grensoverschrijdend netwerk verkent. Talloze vogels zullen je daarMeer info over deze wandelnetenboven vergezellen tijdens je wanwerken vind je op deltocht langs de IJzer. Indien je een www.fietsen-wandelen.be wandeltocht op het wandelnetwerk
“
uitstippelt, dan mag je zeker ook niet
”
ZOMERZOEKTOCHT
Alveringem – Heuvelland Poperinge – Vleteren Juli – augustus – september 2013 Ontdek de grensstreek aan de hand van 4 zoektochten met de fiets. De zoektochten variëren van vlak en op kindermaat tot een dag stevig trappen. Tijdens de zoektochten worden vragen over de regio gesteld, maar vooral over het lekkers dat hier te vinden is… en bovendien zijn er mooie prijzen te winnen! Zoektochten te verkrijgen bij de diensten voor toerisme van Alveringem, Heuvelland, Poperinge en Vleteren.
Speurtochten in de mooiste bossen van de West-Vlaamse heuvels voor kinderen vanaf 4 jaar Verrassende mysteries, plezante doe-opdrachten en leuke weetjes. Dat moet zowat de samenvatting zijn van de kinderspeurtochten doorheen enkele van de mooiste bossen uit de West-Vlaamse Heuvels. Met de hulp van Hanna of de boswachter vind je jouw weg doorheen het bos. Onderweg ontmoet je enkele bewoners van het bos. Als je de juiste weg vindt en de antwoorden weet op alle vragen, dan kun je vast en zeker het mysterie oplossen! Alle zoektochten zijn gericht op gezinnen met kinderen van 4 tot 12 jaar. Je kan de zoektocht gratis verkrijgen
bij het Regionaal Landschap WestVlaamse Heuvels of bij BC De Palingbeek, Vaartstraat 7 in Zillebeke. De 8 verschillende mysteries spelen zich af in het Hellegatbos in Westouter, het Polygoonbos in Zonnebeke, de Sixtusbossen in Poperinge, het Provinciaal Domein in Kemmel, het provinciaal domein De Palingbeek, het Vrijbos te Houthulst, het Helleketelbos in Poperinge en het Eeuwenhout in Dranouter. Volg ook de laatste speurtochtnieuwtjes en post zelf nadien leuke foto’s van de tocht op de facebookpagina “Speuren in het bos”!
www.toerismepoperinge.be
47
05
(
Genieten (of afzien) op 2 wielen Fietsroutes in de Westhoek Ben je een getrainde wielertoerist of een gezapige zondagsfietser? In de streek rond Poperinge vind je alles waar je wielerhart naar verlangt. Uitdagende fietsroutes langs en over de West-Vlaamse heuvels, rustige ontdekkingsroutes door het glooiende landschap... en voor de liefhebbers van het vuile werk zijn er in en rond Poperinge diverse mountainbikeroutes. Een selectie.
FIETSNETWERKKAARTEN Het Fietsnetwerk Westhoek staat garant voor bijna 1.000 kilometer fietsplezier in één van de mooiste toeristische regio’s van Vlaanderen. Met de fietsnetwerkkaart krijgt fietsen ‘à la carte’ een heel nieuwe betekenis. In de Dienst Toerisme van Poperinge zijn volgende kaarten van het Fietsnetwerk te verkrijgen: 1. Westhoek Noord 2. Westhoek Zuid 3. Brugse Ommeland Noord 4. Brugse Ommeland Zuid 5. Leiestreek West en Oost 6. Kust
Hop en grens In de onmiddellijke omgeving van Poperinge zijn er verschillende thematische fietsroutes die je laten kennismaken met de verschillende aspecten van de stad en haar omgeving. Zo is er de Hoppelandroute (43 km) ten noordwesten van Poperinge. De routenaam verwijst vanzelfsprekend naar de alomtegenwoordige hopplant, die hier in de kleigrond, een vruchtbare bodem vond. Vertrekkend vanuit de hoppestad leidt de route naar charmante plaatsjes als Roesbrugge, Haringe en Sint-Jan-TerBiezen. Bezienswaardigheden langs het traject zijn o.m. het stadscentrum van Poperinge met het Hopmuseum en Talbot House, de Sint-Sixtusabdij, het kasteeldomein De Lovie, het kasteel Couthof en het Helleketelbos. De nabijheid van de Franse grens is een invalshoek die zorgt voor enkele mooie en soms verrassende fietsuitstapjes. De Frontierenroute (41 km) verkent het grenslandschap ten noordwesten van Poperinge, tussen Watou en Beveren, aan weerszijden van de FransBelgische grens. Centraal thema van de route is het smokkelaarsgebeuren. De Schreveroute (46 km) gaat op verkenning in het unieke landschap aan beide zijden van de “Schreve” zoals de Frans-Belgische grens hier genoemd wordt. Ooit was dit één Vlaanderen, tot de historische Slag aan de Peenebeek in 1677 het onder twee mogendheden verdeelde. Vertrekkend vanuit Reningelst, toegangspoort tot het Heuvelland, fiets je doorheen een heuvellandschap via stille wegen richting de Rodeberg. Boven op deze ‘berg’ heb je een grandioos zicht over de Franse en Vlaamse heuvelstreek.
48
In de Westhoek De hele Westhoek is als het ware een paradijs waar fietsers hun hartje kunnen ophalen. In de wijde omgeving van Poperinge zijn er tal van (thematische) fietsroutes die garant staan voor een sportieve en verrijkende uitstap. De Vredesroute (45 km) start in Ieper en neemt je mee door de Ypres Salient, een van de beruchtste slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. Tientallen militaire begraafplaatsen langs het traject vormen evenveel stille getuigen van de dramatische tol die ‘de grooten oorlog’ in deze streek eiste. De Moeren Fietsroute (39 km) vertrekt in Wulveringem en leidt je langs stemmige VeurneAmbachtse dorpjes en door een gevarieerd landschap: de Polders, het Veurne-Ambachtse Houtland, meer glooiend en meer van struiken en bomen voorzien, en ten slotte de Moeren, het laagste punt van België, ontstaan door droogmaking in de 17de eeuw. De Veurne Ambachtroute (46 km), tot slot, verkent vanuit Koksijde het open landschap van het Blote en de eeuwenoude Kasselrij Veurne-Ambacht. Uitgestrekte akkers en weiden, doorsneden van waterloopjes, verspreide oude abdijhoeven en kleine geborgen dorpskernen bepalen het landschap.
Modder en stof De mountainbikers komen aan hun trekken in en rond Poperinge. Op de Poperingse mountainbikeroute beleven zowel beginnende als meer ervaren sporters plezier. Ook het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en Les Monts de Flandre hebben de mountainbiker heel wat te bieden. Het glooiende landschap, de dichte bossen, de weidse vergezichten en de talrijke onverharde wegen vormen het ideale decor voor deze recreatievorm. Acht Routes voeren de mountainbiker doorheen het grensoverschrijdende gebied: 6 aan Vlaamse zijde en 2 aan Franse kant.
ANDERE ROUTES de POP route (zie ook p. 30) en de Fleternaroute (46 km). Zie ook www.toerismepoperinge.be of vraag meer info en de fietskaarten bij de Dienst Toerisme van Poperinge.
VERKEN DE WESTHOEK OP DE SCOOTER: UNIEK IN DE STREEK!
Ontdek Poperinge en zijn hinterland in alle stilte vanop elektrische scooters. Geniet met volle teugen van de prachtige natuur vanop de ecologische en geruisloze scooters! Voor meer info, contacteer de Dienst Toerisme of Sowepo op T. 057/33 43 77. Vertrekplaats scooters: Flou’s . Stationsplein . 8970 Poperinge
FIETSVERHUUR
ALLEZ HOP EN ROUTE! Deze fietstocht neemt je mee tussen Poperinge en Godewaersvelde (Fr). Geniet van het landschap en van de voordelen die je krijgt in het Hopmuseum, in het musée de la vie frontalière en verscheidene etablissementen langs het traject. Meer info: het hele jaar verkrijgbaar in de Dienst Toerisme Poperinge.
Je kunt natuurlijk je eigen fiets meebrengen om het Poperingse te verkennen. Lukt dat niet? Geen nood. Je kunt een fiets huren in een van de volgende fietshandels of hotels: Hotel Belfort www.hotelbelfort.be Grote Markt 29 . 8970 Poperinge
[email protected] . T. 057/33 88 88 . F. 057/33 74 75 Fietshandel Tomacc Bikes www.tomacc.be Goudenhoofdstraat 18 . 8970 Poperinge
[email protected] . T. 057/33 66 25 . Fietsen Grena www.fietsengrena.be Zevekotestraat 11 . 8972 Reningelst
[email protected] . T. 057/33 91 68 Fietshandel De huurfiets Vijfhoekstraat 6 . 8978 Watou
[email protected] users.telenet.be/dehuurfietswatou/
MET DE MOTO We blijven op twee wielen, maar dan met een krachtige motor en heel wat PK’s tussen of onder de benen. Trek je leren jas aan, zet je helm op en laat je door het heuvelige landschap en het vele bochtenwerk van de streek glijden. Rondjes in de Zuidwesthoek Stefaan Depoorter van café De Vismarkt stippelde verschillende mooie routes uit. Tijdens de Zuidwesthoekroute (130km), de Heuvelroute (130 km), de 1000 bochten route (250 km), de Frans-Vlaanderen-route, de Bachten de Kuperoute en Flanders Fieldsroute toer je langs bochtige wegen en geniet je van fraaie vergezichten. Alle routes en meer info: Café De Vismarkt Burgemeester Bertenplein 1, Poperinge
[email protected] - www.devismarkt.be T. 057/33 56 27)
www.toerismepoperinge.be
49
05
Actie en ontspanning in Poperinge Wandelen en fietsen allemaal goed en wel, maar misschien hou jij toch van wat meer actie? Of misschien wil je het net helemaal rustig aan doen en zoek je je ontspanning liever binnen? Op zoek naar een activiteit voor de kinderen op een uitgeregende dag? We helpen je op weg!
De geur van benzine en verbrand rubber Liefhebbers van brullende motoren, de geur van benzine en verbrand rubber kunnen zich even de nieuwe Sebastian Vettel, Jenson Button of Lewis Hamilton wanen. Maar dan wel in pocketformaat en op een overdekt circuit. In het Eurokart indoor circuit kunnen de echte kartfanaten hun drang naar adrenaline helemaal botvieren. Wie nog nooit plaatsnam achter het stuur van een kart, kan er terecht voor een eerste kennismaking. Proef van de sensatie van het racen in een kart op dit 750 meter lange geasfalteerde circuit. Meer info over deze karting vind je op www.eurokart.be.
Schiet in actie! Wie op een totaal onschuldige manier wil meemaken hoe soldaten zich voelen midden in een veldslag, wie in de hoppestad wil surfen als op de golven in de wilde oceaan, is bij Outside Travel aan het juiste adres. Krijg meer informatie over de mogelijkheden in de Gasthuisstraat 28 in Poperinge of op www.outsidetravel.be
Zeg ’s I-AAAAAA Ezelwandeling door de Hoppevelden Zin om het Hoppeland in het gezelschap van een schattige ezel te ontdekken? Breng dan een bezoek aan de Ezlepad-boerderij. De oude ezel Dirk, die op de ezelboerderij van zijn pensioen mag genieten, wil toch af en toe nog eens op wandel. Marc groeide op tussen de hopvelden en wil graag de schoonheid en de geschiedenis van zijn streek aan ieder vertellen. En zo is het idee gegroeid om een begeleide wandeling te organiseren, op het ritme van ezel Dirk (die voor alle duidelijkheid niet kan bereden worden maar wel wat proviand kan dragen) door een stukje minder bekend landschap. De oevers van de Vleterbeek leiden je langs hopvelden en kruidenrijke weilanden. Op je tocht ontdek je getuigenissen van de wereldoorlogen en mooie stukjes natuur en landbouw. Startplaats: Ezelpad-boerderij Woestenseweg 26BIS, 8970 Poperinge Praktisch: - De wandeling duurt ongeveer 2 à 2u30. - Enkel op afspraak en voor groepen tot max 15 pers. We vragen 60 euro voor de totale activiteit. - Rubberen laarzen of waterdichte schoenen zijn aan te raden aangezien we soms door drassige stukken wandelen. - Na de wandeling is er mogelijkheid om op de ezelboerderij iets te drinken aan ezeltarieven. - Parking voorzien Contact: Pat Vanderscheuren en Marc Decorte 0496/10.45.23 -
[email protected] www.facebook.com/ezelpad
Wil je nog meer suggesties voor een verrassende activiteit in (de buurt van) Poperinge? De mensen van de Dienst Toerisme helpen je graag verder.
50
Lekker ‘droog’ Blijf je liever binnen voor je ontspanning, dan vind je in Poperinge alles wat je zoekt voor enkele uurtjes sport en plezier tijdens je lange of korte verblijf in onze stad. In het openbaar zwembad De Kouter (Bruggestraat 42,
[email protected], tel.: 057/33 48 25) kunnen grote en kleine waterratten naar hartenlust ravotten en zwemmen in het 25 meter-bad en op de waterglijbaan. Helemaal ontspannen tijdens een verkwikkende saunabeurt? Dan kun je in één van onderstaande wellness-adresjes terecht: Wellness Recour Guido Gezellestraat 7, 8970 Poperinge 057/33.57.25
[email protected] www.wellnessrecour.be Manoir Ogygia Veurnestraat 108, 8970 Poperinge 057/33.88.38
[email protected] www.ogygia.be Lugano Wellness & Wellness on Wheels Klimopstraat 19, 8970 Poperinge 057/36.31.53
[email protected] www.lugano-wellness.be B&B Boerenhol (enkel voor klanten) Driegoenstraat 4, 8970 Reningelst 057/36.02.53
[email protected] www.boerenhol.be In Septem Caelo Weggevoerdenstraat 51, 8972 Roesbrugge 057/30.11.41 www.inseptemcaelo.be Body Fit Nieuwstraat 11-17, 8970 Poperinge 057/33.57.43
[email protected] www.bodyfit-poperinge.be
www.toerismepoperinge.be
Een duik in het verleden, een blik op de toekomst
06
Als je rondloopt in Poperinge, is het rijke historische verleden niet weg te denken. Naast het hoperfgoed en de sporen van WOI, wemelt het in de stad van de monumenten en gebouwen die op andere vlakken hun stempel drukten op de grote en kleine geschiedenis van Poperinge. Wie door de straten en op de pleintjes wandelt, ziet aan alles dat de stad lééft. Nieuwe projecten, de meest uiteenlopende winkels waar je alles vindt wat je zoekt, bruisende restaurants en cafés... laat er geen twijfel over bestaan: Poperinge koestert zijn verleden en zijn erfgoed, staat met beide voeten in het heden én houdt een scherpe blik op de toekomst gericht.
verleden en heden
06
Maak kennis met het rijke erfgoed van een ‘koppige’ stad Over keikoppen, ezels en een vreemde Meester Ghybe... Wie aan Poperinge denkt, kan natuurlijk niet om de hopteelt en het WOI-erfgoed heen. Zowel het Hopmuseum (zie p. 8-9) als Talbot House (zie p. 28-29) getuigen van deze typische tradities en markante feiten uit het verleden. Poperinge had lang voor er sprake was van de hopteelt al enige faam in Vlaanderen. De lakennijverheid zorgde in de 12de en 13de eeuw voor welvaart en voorspoed en hielp de Poperingenaren aan hun bijnaam van keikoppen. Tal van andere gebouwen en monumenten getuigen vandaag nog van het rijke en soms bewogen verleden van de stad.
Erfgoedwandeling Wie de geschiedenis van Poperinge in een notendop wil leren kennen, moet vast en zeker de Erfgoedwandelroute afleggen. Deze 2,8 km lange route neemt je mee doorheen het hart van de stad en laat je kennismaken met enkele van de meest opmerkelijke feiten uit onze geschiedenis. De wandeling start aan het startbord bij het Monument der Gesneuvelden op de Grote Markt, van oudsher het politieke en economische hart van de stad. De Grote Markt kreeg in 2011 trouwens een grondige facelift! Een belangrijke straat in Poperinge en tijdens deze wandeling is de Gasthuisstraat, die haar naam te danken heeft aan het gasthuis, waar kloosterzusters al vanaf de 15de eeuw pelgrims, armen en zieken verzorgden. In deze straat vind je onder andere Talbot House en het Hopmuseum. Wist je trouwens dat Dirk Frimout, de eerste Belgische astronaut, in deze straat geboren is? Ygor uit Poperinge Het verschijnsel ‘Ygor uit Poperinge’ is een hersenkronkel van Poperingenaar Filip Haeyaert. Met zijn comedyvoorstelling ‘Ygor wil een ponY’, trekt de kleine man het land rond. Hij is ook een graag geziene gast bij tv-programma ’s als Comedy Casino en Villa Vanthilt. In samenwerking met de Brugse cartoonist Bart Vantieghem (die meerdere boeken van Marc De Bel illustreerde), worden momenteel cartoons gemaakt met Ygor in de hoofdrol: leuke, absurdistische beeldverhaaltjes die worden verspreid via facebook. Sinds kort verscheen ook – ism het Poperingse stadsbestuur - de ‘Ygor-Lanterfanterroute’: een verassende wandeling doorheen de Poperingse binnenstad. De wandelbrochure is te verkrijgen op de toeristische dienst, en bij elke voorstelling van ‘Ygor wil een ponY’. www.ygoruitpoperinge.be
54
Arme weduwen Een andere halte langs de wandelroute is het Weeuwhof. Op deze plaats liet kanunnik Proventier een twaalftal huisjes bouwen voor weduwen (weeuwen in het streekdialect) en voor alleenstaande dames die ouder waren dan 70 en die hulpbehoevend waren. Later werd het pand nog uitgebreid en vandaag is het eigendom van het OCMW. Het Burgemeester Bertenplein, dat in de 14de eeuw aangelegd werd als tweede marktplaats, ademt vandaag nog een zekere 18de-eeuwse gran-
deur uit. Je ziet er o.a. het college dat uit de 18de eeuw dateert maar in de 19de eeuw uitgebreid werd. Het monumentale Huis Van Merris (nr. 19) zal liefhebbers van historische architectuur zeker kunnen bekoren. Kerken Een wandeling doorheen het historische centrum van een stad als Poperinge brengt je vanzelfsprekend langs enkele kerken. Zo is er de gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk, waarvan de koorafsluiting, met afbeeldingen van muziekinstrumenten
in het kunstig houtsnijwerk, het bekijken meer dan waard is. In de Sint-Bertinuskerk vind je de couleur locale terug in de hopbellen in het doksaal en de hoppluktaferelen in de moderne brandglasramen. Achter het koor van de Sint-Bertinuskerk staat trouwens het beeld van Meester Ghybe (zie kaderstuk). De gotische Sint-Janskerk is vooral bekend als bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw. Door haar toedoen greep in 1479 een mirakel plaats dat aan de grondslag ligt van de jaarlijkse Maria-Ommegang.
ACHTERWAARTS OP EEN EZEL We lieten de naam al verschillende keren vallen: Meester Ghybe. Een vreemde naam en dat is niet zo verwonderlijk, want de letters van zijn naam staan voor drie steden die tijdens de middeleeuwen lakengrootheden waren: Gent (Gh), Ieper (y) en Brugge (b). Meester Ghybe was een spotfiguur die uitgevonden werd door de Gilde van de Kei(koppen). Hiermee wilden ze de draak steken met het verbod dat hen o.a. op vraag van Ieper opgelegd werd om zelf nog te weven. Bij feestelijkheden stuurde de gilde een ezel door de stad met daarop – achterstevoren – de figuur van Meester Ghybe die op een kei sloeg. De ezel stond symbool voor Vlaanderen, de kei is het zinnebeeld van het hardnekkige – of, het keikoppige – Poperinge. Het standbeeld van Meester Ghybe werd ontworpen door de Poperingse kunstenaar Lucien De Gheus en werd onthuld tijdens de Hopfeestdriedaagse van 2005.
www.toerismepoperinge.be
55
Vrijdagmarkt Wekelijks op vrijdagmorgen presenteren een 65-tal marktkramers hun koopwaar op de Grote Markt. In de vele kramen vind je diverse textielproducten, schoenen, levensmiddelen, planten en bloemen, huishoudelijke producten, maar ook cd’s, tabakswaren tot zelfs juwelen en uurwerken.
Rendez-Vous fietstocht Stad Poperinge organiseert samen met zijn Franse grensgemeenten Steenvoorde, Boeschepe, Godewaersvelde, Bambecque, Winnezele en Houtkerke het event “Rendez-Vous” op 7 en 8 september 2013.
Moet je ook zien Naast de monumenten en gebouwen die je tijdens de Erfgoedwandeling tegenkomt, heeft Poperinge natuurlijk nog andere bezienswaardigheden met een eigen verhaal die een omwegje waard zijn. We pikten er enkele voor je uit. In de Bruggestraat nummer 9 staat het huis waar in 1479 een arm weversgezin woonde. Hun doodgeboren kind werd door toedoen van OLV-Sint-Jan tot leven gewekt. Hun huisje wordt het Mirakelhuisje genoemd. Het monument de Spellewerkege op het einde van de Sint-Annastraat verwijst naar de kantnijverheid als belangrijke bron van inkomsten voor de vroegere weeuwhofbewoners. Je merkt het: de hele Poperingse binnenstad wemelt van de historische getuigen van een rijke geschiedenis. Het zijn er in elk geval te veel om hier
Rommelmarkt Jaarlijks tovert het Rommelmarktcomité in samenwerking met het stadsbestuur het centrum om tot één grote galerij waar het gezellig kuieren en snuisteren is. Bij de meer dan 175 standhouders vind je beslist wat je zoekt. De rommelmarkt vindt steeds plaats op 1 mei. Meer info via Toerisme Poperinge 057/34.66.76
[email protected]
Cyrus Opendeur Op de eerste zondag van september organiseert Centrummanagement Poperinge vzw de ‘Cyrus Opendeur’, met een verrassende en gezinsvriendelijke mix van modeshows, straatanimatie, tentoonstelling van kindertekeningen en kinderopvang.
allemaal op te sommen. Ben je vooral geïnteresseerd in religieus erfgoed? Of wil je alles weten over de Eerste Wereldoorlog? Hou je het liever bij de gistrijke tradities van de stad? Bij de Dienst Toerisme helpen ze je graag verder en zetten ze je op weg voor een ontdekkingstocht op maat van jouw interesses.
Voor een gedetailleerde beschrijving + wandelkaart van de Erfgoedwandelroute en een volledig overzicht van het historisch, religieus en ander erfgoed van de stad, kun je terecht bij de Dienst Toerisme of op www.toerismepoperinge.be.
DE KNAPPE KEIKOPPENTOCHT, EEN HISTORISCHE WANDELING VOOR HET HELE GEZIN
Meester Ghybe is een dankbaar figuur om samen met jonge kinderen de historische binnenstad van Poperinge te verkennen. Tijdens de Knappe Keipoppentocht gaat het hele gezin op zoek naar hints die nodig zijn om op de website www.keikoppentocht.be de geheime code te kraken. Hoe? Door op 10 plaatsen in Poperinge een opdracht uit te voeren. De plaatsen staan aangeduid op een handig stadsplan. Wie de code kraakt, heeft bewezen een knappe keikop te zijn en mag toetreden tot de Gilde van de Keikoppen. Ben jij zo’n keikop? Haal dan vlug je stadsplan bij de Dienst Toerisme van Poperinge!
TIP: neem zeker een fototoestel mee want de leukste foto’s kunnen op de website gepost worden. Meer info op www.keikoppentocht.be en bij de Dienst Toerisme.
56
Flaneren, shoppen en snuisteren: Poperinge voor de moderne citytripper Als je liever zomaar door de straten van de stad doolt, waarbij je je laat leiden door het toeval, een plotse ingeving of de richting van de wind, zal Poperinge je hart zeker veroveren. Het Burggraaf Frimoutpark, de vele winkels en boetieks, de opvallende en verrassende kunstwerken... Poperinge heeft heel wat troeven om wie op zoek is naar hedendaags citytripplezier, te bekoren. Shop in POP De belangrijkste winkelstraten van Poperinge zijn de Ieperstraat en de Gasthuisstraat. Je vindt er zowel grote ketens als kleinere boetieks. En hun aanbod is al even divers als uitgebreid. In de vele kleinere (zij) straatjes vind je tal van winkeltjes en speciaalzaken waar gastvrijheid en professionele service hoog in het vaandel staan. Of je nu op zoek bent naar een typisch streekproduct, een trendy outfit, een verrassend cadeautje of een leuk hebbeding, je vindt het vast en zeker in Poperinge.
Groene long Wil je even ontsnappen aan de drukte van de stad en rustig kuieren in het natuurgroen? Het Burggraaf Frimoutpark ligt pal in het centrum van de stad en is 3 hectare en 17 are groot. Deze groene long is ingedeeld in drie zones: een demonstratiezone met tuintjes, een ecologische zone en een recreatief-culturele zone waar regelmatig evenementen plaatsvinden. Het park werd in 2002 plechtig geopend en is een eerbetoon aan Belgiës eerste astronaut, geboren Poperingenaar Dirk Frimout. Het kunstwerk in het park dat verwijst naar de ruimtevlucht van Dirk Frimout werd trouwens ontworpen door zijn broer, Cyr. Het park neemt jaarlijks met een gevarieerd aanbod deel aan De Dag van het Park. Dit jaar vindt die plaats op 26 mei. In juli en augustus neemt jong muzikaal talent het park over tijdens de gratis parkconcerten.
Kunst-Vol Poperinge Liefhebbers van moderne en historische kunst raden we de wandeling ‘Kunst-Vol Poperinge’ aan. Deze 2,4 of 5,2 km lange wandeling uit de reeks ‘Verhalen voor onderweg’ neemt je mee langs de artistiek-historische ingrepen in het straatbeeld van Poperinge. De vele gevel- en andere kunstwerken die zichtbaar in het straatbeeld zijn aangebracht, dienen als rode draad voor een artistieke route die de gehele Poperingse geschiedenis in een notendop vertelt. Naast opvallende kunstwerken op pleinen, ontdek je talloze, minder in het oog springende maar daarom niet minder fraaie kunstwerken aan gevels, boven deuren of op daken.
Het boekje met bijhorende wandelkaart is verkrijgbaar bij de Dienst Toerisme van Poperinge.
www.toerismepoperinge.be
57
Toeristische autoroutes 14-18 FRONTLEVEN ‘Little Paris’ en de hellepoort – 79km
Langer (ver)blijven Heb je na het lezen van dit magazine de smaak te pakken en kom je tot de vaststelling dat een dagje waarschijnlijk niet zal volstaan voor je bezoek aan Poperinge? Geen nood, je vindt in en rond de Hoppestad tal van logiesmogelijkheden: gezellige hotels, gastvrije B&B’s of gastenkamers en vakantieverblijven voor grote(re) groepen. Poperinge is de ideale uitvalsbasis om de ruime omgeving te verkennen: van de wereldberoemde paters-brouwers uit Westvleteren over de slagvelden van ’14-’18 die de komende jaren, naar aanleiding van de herdenkingen van 100 jaar Grote Oorlog, tienduizenden toeristen van over de hele wereld zullen aantrekken, tot de verrassende diversiteit van Noord-Frankrijk, met cultuurstad Lille als blikvanger. Een dagje Poperinge kan dus heel snel een weekendje worden of een midweek of zelfs een hele week, zonder dat je je één seconde verveelt. Ook de vele feestelijkheden en evenementen zorgen voor een verblijf dat je niet snel zult vergeten.
(
Poperinge, je thuishaven voor een verkenning van de Westhoek en Frans-Vlaanderen De Hoppestad en de Westhoek hebben op zich al heel wat troeven om de toeristische meerwaardezoeker op zijn wenken te bedienen. Door zijn ligging op enkele tientallen kilometers van de Kust en met ‘zijn gat tegen de Franse grens’ is Poperinge bovendien de uitgelezen uitvalsbasis om tijdens een langer verblijf de omliggende regio’s te (her)ontdekken. Een selectie met voor elk wat wils...
100 jaar Groote Oorlog In de aanloop naar 2014-2018 en de herdenkingen van de Groote Oorlog is er nu al heel wat bedrijvigheid in de regio. Wie nog voor de grote toeloop de streek wil verkennen, kan dat nu al via tal van fiets- en wandelroutes. Voor wie een hele dag wil uittrekken om met de auto door ‘Flanders Fields’ te rijden op zoek naar het verhaal achter de talloze, stille getuigen van de oorlogsgruwel in het landschap, zijn er verschillende mogelijkheden.
Poperinge is bijna vier jaar Brits. Tijdens de oorlog is het een draaischijf voor troepen en materieel. Rond Pops verblijven constant zo’n 250.000 manschappen. Talbot House biedt een alternatief voor het liederlijke leven dat vele soldaten in hun ‘Little Paris’ leiden. Lijssenthoek Cemetery is een laatste rustplaats voor duizenden. En soms wordt bij het ochtendgloren een (vermeende) deserteur gefusilleerd. Heuvelland is het strijdtoneel en de hellepoort tot Dante’s ante’s inferno. De e grootste explosie van dieptemijnen vindt er plaats in juni 1917. In april 1918 veroveren Duitse Alpenjäger lpenjäger de Kemmelberg op de Fransen. De Amerikanen merikanen verschijnen op het strijdtoneel. Ze e gooien frisse troepen in de strijd en beschikken over onuitputtelijke reserves. Het Duitse kei-zerrijk zelf loopt op zijn tandvlees. In 1919 verblijven nog altijd goed 12.000 Chinese arbeiders van het ‘Chinese Labour Corps’ in en rond Poperinge. De route start op de Poperingse Grote Markt.
YPRES SALIENT ROUTE Van slagveld tot slagveld – 70km De Ieperboog, ook bekend als de ‘Ypres Salient’ was een boogvormige uitstulping in de frontlijn. De Duitsers bezetten de hoogtes die zich in een halve cirkel rond Ieper bevonden. De Britse frontlinie had hierbij het nadeel dat ze uit diverse richtingen onder vuur kon liggen. In dit gebied werd hevig gevochten, want het was de meest kwetsbare plaats in de Westhoek waar een aanval een doorbraak kon forceren. De Ieperboog autoroute brengt je naar de belangrijkste sites en monumenten van dit front, en voert je terug naar de verhalen van John Mc Crae, George Guynemer, Passendale, Tyne Cot Cemetery, Hill 60…
07
Voor een overzicht van de hotels en andere logiesmogelijkheden, kun je terecht op www.toerismepoperinge.be of vraag de Logiesgids bij de Dienst Toerisme.
logeren
58
www.toerismepoperinge.be
59
85
km
60
Kust en Heuvels
Vredesstad
Bienvenue chez les Ch’tis
Ten zuiden van Poperinge ligt Heuvelland, een gemeente die ontstaan is uit de fusie van acht dorpen: De Klijte, Dranouter, Kemmel, Loker, Westouter, Nieuwkerke, Wijtschate en Wulvergem. Prachtige vergezichten, beboste hellingen, natuurreservaten en weidse landbouwgrond vormen deze glooiende regio. Ideaal voor een stevige wandeling in het groen, een avontuurlijke mountainbiketocht of een rustige paardentocht. In het eerste weekend van augustus wordt Dranouter elk jaar de verzamelplaats voor duizenden muziekliefhebbers. Het Dranouter Festival groeide uit van een puur folkfestival tot een internationaal gerenommeerd muziekfeest waar liefhebbers van verschillende genres aan hun trekken komen. Van de West-Vlaamse heuvels naar de Kust is misschien een grote aanpassing qua landschap, maar het gevoel blijft hetzelfde: genieten van natuur, vrije tijd én het goede leven. Op een half uurtje rijden van Poperinge proef je van de zuivere lucht en de gezellige drukte van de kuststreek. Met de kids naar Plopsaland in Adinkerke, een dagje op het strand, een frisse duik nemen in de zee of een stevige wandeling in de haven, het kan er allemaal. Nadien is het genieten van de specialiteiten op een terrasje op de dijk.
Wie zich helemaal wil verdiepen in de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog, kan niet om Ieper heen. De stad werd bijzonder zwaar getroffen door het oorlogsgeweld tussen beide kampen en was onder andere het slachtoffer van de eerste gasaanval in de moderne oorlogsvoering. De geschiedenis van de vredesstad Ieper vind je terug in het gevarieerde aanbod van toeristische trekpleisters. De Lakenhallen en St.-Maartenskerk voeren de bezoekers terug naar de middeleeuwen. De Vaubanvestingen zijn omgebouwd tot een prachtig wandelgebied. De stedelijke musea zijn unieke parels in Vlaanderen. Het vernieuwde Flanders Fields Museum, de Menenpoort, begraafplaatsen en monumenten herinneren aan ‘14-’18. De groene omgeving biedt dan weer een waaier van recreatiemogelijkheden.
In Poperinge overnachten, dat is logeren bij mensen die je eigen taal spreken, terwijl je je op slechts enkele minuten van Frankrijk bevindt. De diversiteit van Noord-Frankrijk zal elke bezoeker verbazen. Snuif de typische couleur locale op in Frans-Vlaanderen, waar je geniet van het typische streekaperitief ‘picon’ en waar de oudere inwoners nog het ‘vlemsch’ praten. Of dompel je onder in de culturele rijkdom van Rijsel en Duinkerke, waar je het echte stadsgevoel beleeft met talrijke musea, een groot aanbod voor winkelliefhebbers, vele evenementen, restaurants en terrasjes. Uitwaaien doe je dan weer op de kliffen van Cap Griz Nez en Cap Blanc Nez. Wie meer te weten wil komen over onze gemeenschappelijke geschiedenis met dat stukje Vlaanderen aan de andere kant van de landsgrens, kan terecht in het volledig vernieuwde Musée de Flandre in Cassel.
Meer info over deze regio’s vind je via onderstaande websites. Ook bij de Dienst Toerisme helpen ze je graag verder om vanuit Poperinge een boeiende daguitstap uit te stippelen. www.toerismewesthoek.be www.dekust.org www.noordfrankrijk-toerisme.com
www.toerismepoperinge.be
61
Het hele jaar door genieten van het leven Dat we in Poperinge van de goede dingen van het leven houden, is intussen duidelijk. En als we de kans krijgen om dat ook nog eens extra in de verf te zetten, dan zullen we het niet laten. Je vervelen doe je hier nooit! Ontdek de talloze feesten, wandelingen, avondmarkten, festivals en evenementen die van Poperinge het hele jaar door een bruisende stad maken.
26 MEI 2013 Dag van het park Van 14u tot 18u verwelkomt het Burggraaf Frimout stadspark jong en oud met diverse optredens. 24 JUNI 2013 Feest van het paard Markt voor paarden, pony’s en tweedehands benodigdheden. Vanaf 17u paardenkoersen in de weide, gevolgd door optredens in de dorpskern + paardenkoersbal.
1 JULI - 9 SEPTEMBER 2013 Autozoektocht “Door de Westhoek”
29-30 JUNI 2013 Keikopbraderie In het stadscentrum.
JULI & AUGUSTUS 2013 ELKE WOENSDAG Met gids en fiets langs hop en bier Begeleide fietstochten met start om 09u30 aan de Dienst Toerisme. Vooraf inschrijven bij
[email protected] 057/34.66.76.
30 JUNI 2013 Zomerfeest in De Lovie
JULI & AUGUSTUS 2013 Kunstenfestival Watou In de zomer van 2013 kan u in Watou opnieuw op verschillende locaties zowel jonge als gevestigde kunstenaars en dichters ontdekken. Samen met een professionele gids of met de hulp van de suppoosten op de locaties kan u het parcours op eigen tempo volgen. Naast een spannend tentoonstellingsparcours kiest het Kunstenfestival voor diverse bijzondere activiteiten tijdens de weekends.
6-15 JULI 2013 Kermis in Poperinge
13 APRIL - 15 SEPTEMBER 2013 Tentoonstelling “Trappist … goddelijk bier” Tijdens het weekend van het Volkscafé maak je kennis met een authentieke mix van volksspelen, zang, muziek, dans, eten en drinken, cabaret, Vlaamse kermis… Een gids neemt je met de fiets mee langs vergeten volkscafés. En ook aan de kleinste cafébezoekers wordt gedacht. 1 MAART - 15 APRIL 2013 Maand van de hopscheuten Ontdek de troeven van het witte goud van Poperinge tijdens het jaarlijkse Hopscheutenfestival van 1 maart tot 15 april. Toprestaurants serveren exquise suggesties bereid met hopscheuten. 1 MAART 2013 Bierdegustatie in het Hopmuseum Thema: Koersbieren 8 MAART 2013 Kindercarnavalstoet Meer dan 2.000 kinderen trekken om 13u30 verkleed door de centrumstraten en luiden zo het carnavalsweekend in. 8 MAART 2013 Opening Carnavalsfoor op de Grote Markt. 8-9 MAART 2013 Carnaval: de ‘3-sterren-café’s’ Zowel op vrijdagavond als op zaterdagavond trekt de Orde van de Hommelknop in het voetspoor van de NYC Streek Parade Band van kroeg tot kroeg om er sterren uit te delen. 10 MAART 2013 Carnavalstoet Om 15u trekt de 47ste internationale carnavalsstoet met meer dan 50 groepen door de straten van Poperinge. 10 MAART 2013 Saffelavond en Maschjern Na de stoet, om 17u30, barst in de cafés de echte ambiance los op de tonen van de zeven Nederlandse saffelorkestjes. Wie dan niet op café zit, maakt zich ongetwijfeld klaar voor de typische maskerade op zondagavond en -nacht. Met animatie op de Grote Markt en/of de Vismarkt. 16-24 MAART 2013 Hopscheutenhappening Maak de hopscheutenteelt mee van op het veld, proef deze delicatesse in een gastronomisch restaurant en laat je onderdompelen in het Hopmuseum. 23-24 MAART 2013 Gardener’s day Officiële opening van de vernieuwde tuin van Talbot House. De final touch renovatie door de werknemers van de CWGC ( Commonwealth War Graves Commission) 6-7 & 13-14 APRIL 2013 Pops 17 Geanimeerde theaterwandeling onder begeleiding van Britse militairen die je de momenten van vreugde en het grenzeloze verdriet ten tijde van WO I laat proeven. Afsluitend: avondmaal en variétéavond anno 1917. Org. Heemkring Aan de Schreve. 12-13-14 APRIL 2013 Weekend van het Volkscafé Tijdens het weekend van het Volkscafé maak je kennis met een authentieke mix van volksspelen, zang, muziek, dans, eten en drinken, cabaret, Vlaamse kermis, … Een gids neemt je met de fiets mee langs vergeten volkscafés. En ook aan de kleinste cafébezoekers wordt gedacht. 1 MEI 2013 ’t ROMMELt op de MARKT Rommelmarkt met meer dan 175 standhouders. Standplaatsen te reserveren bij de Dienst Toerisme. 3 MEI 2013 Bierdegustatie in het Hopmuseum Thema: Trappistenbieren 6 MEI 2013 Vertrek en aankomst rit in de 4daagse van Duinkerke
62
17 MEI 2013 Domino parcours in Poperinge In het centrum zal een parcours van 1 kilometer dominostenen geplaatst worden. Startplaats van het hele gebeuren is de Grote Markt.
7 JULI 2013 Maria Ommegang Religieus-historische processie.
8 JULI 2013 Zotte Maandag 1 AUGUSTUS 2013 Internatie in Reningelst Befaamde wielerwedstrijd doorheen het Heuvelland en het Hoppeland. 15 AUGUSTUS 2013 Mountainbike XL Dé klassieker van de West-Vlaamse toertochten voor mountainbikers. Tochten van 30 of 40 km voor beginners, 60 of 80 km voor de getrainde renners en 100 of 120 voor de échte durvers. 22 AUGUSTUS 2013 Vierdaagse van de IJzer in Poperinge Deze wandelklassieker is een coproductie van leger en natie waarbij sportieve ontspanning gekoppeld wordt aan relicten en sites van WO I in de Westhoek. 22-23-24-25-27 AUGUSTUS 2013 Grensgeval in Abele 300 jaar geschiedenis aan weerszijden van de grens op artistieke en ludieke manier gebracht door theaterwandelingen. 24 AUGUSTUS 2013 Kinderfestival in de Kinderbrouwerij Reningelst 30-31 AUGUSTUS 2013 Marktrock Poperinge 27ste editie van het muziekfestival. Meer info op www.marktrockpoperinge.be 1 SEPTEMBER 2013 Cyrusfeesten in het stadscentrum Een verrassende en gezinsvriendelijke mix van modeshows, straatanimatie, tentoonstelling van kindertekeningen en kinderopvang. 5-7 SEPTEMBER 2013 Hophoogdagen Tijdens de Hophoogdag maken de deelnemers de hoppepluk van heel dichtbij mee. Een gids leidt je per bus naar verschillende hopgetinte haltes. Op het programma onder meer: bezoek aan een hopbedrijf, rondleiding op het veld, bezoek Brouwerij Sint-Bernardus, degustatie van streekbieren in het hopmuseum en een streekgerecht. 7-8 SEPTEMBER 2013 Rendez Vous Poperinge organiseert samen met de Noord-Franse buurgemeenten tal van evenementen. Meer info via toerisme@ poperinge.be of 057/34.66.93 8 SEPTEMBER 2013 Openmonumentendag Picknick @ Tubby’s - Picknick en ‘infotainment’ in de tuin van Talbot House. 14-15 SEPTEMBER 2013 Lekker Westhoeks Groot Bierdorp en streekmarkt op de Grote Markt van Poperinge. Proef meer dan 50 verschillende bieren aan een 100m lange toog. Daarnaast stellen tal van streekproducenten hun lekkere producten voor. 28 SEPTEMBER 2013 Blauwersfeest in Haringe Haringe wordt opnieuw het blauwersdorp van vroeger. Avontuurlijke Karel de Blauwerverkiezing op zaterdag, grote antiek- en brocantemarkt op zondag. 4 OKTOBER 2013 Bierdegustatie in het Hopmuseum Thema: Biobieren 26-27 OKTOBER 2013 Poperings Bierfestival Het Poperings Bierproeversgenootschap presenteert voor de 18e keer zijn Poperings Bierfestival. Je kan er de meest uiteenlopende, met liefde en vakmanschap gebrouwen biertjes leren kennen, ervan proeven en er vooral van genieten. 9 NOVEMBER 2013 Blaublues in Haringe Blaublues is één van de weinige bluesfestivals in dit land dat de blues nog hoog in het vaandel draagt. Dit jaar is het festival aan zijn veertiende editie toe in en om zaal “De Levaard” te Haringe. 10-11 NOVEMBER 2013 Officiële herdenking van de Wapenstilstand Het programma is te verkrijgen via Toerisme Poperinge. 6 DECEMBER 2013 Bierdegustatie in het Hopmuseum Thema: Cuvé bieren 13-15 & 20-22 DECEMBER 2013 Kerstmarkt in Poperinge Beleef de prachtige kerstmarkt met ijspiste en tal van randactiviteiten en animatie. 14-22 DECEMBER 2013 Hommel de Lux Klank- en driedimensionaal lichtspel op gevel van Hopmuseum, org. keurbroederschap De Witte Ranke
www.toerismepoperinge.be
63
Manoir Ogygia****
Veurnestraat 108 - 8970 Poperinge T +32 (0)57/33 88 38 - F +32 (0)57/33 29 11
[email protected] www.ogygia.be
Sowepo Lekkers met... hopscheuten
Vlaanderenlaan 25-27 - 8970 Poperinge T +32 (0)57/33 43 77
[email protected] www.houblonesse.be
Manoir Ogygia**** telt negen kamers (waaronder twee duplex-kamers) op het gelijkvloers en op de eerste verdieping, goed voor 22 personen. De kamers zijn uitgerust met bubbelbad en douche of stoomcabine en ligbad. Het hotel is gelegen in een mooie parktuin van 1 ha. In het 19de eeuws kasteeltje worden diners geserveerd voor hotelgasten, maar ook niet-hotelgasten kunnen op reservatie komen dineren. In het kasteeltje is ook een wellness-instituut gevestigd waar je terecht kan voor een heerlijke relaxerende massage of een sessie op de therapeutische natuurstenen tafel belegd met halfedelstenen en overkoepeld met infraroodlampen en kleurentherapie. Op de bovenste verdieping van het hotel is er het verwenparadijs waar je kan genieten van de jacuzzi, sauna, stoomdouche, infraroodtunnel, zithoek, bar, televisie,enz. Bij ons kan je ook een Vespa huren om de Westhoek te verkennen.
’t Hoppecruyt Cracht ende werkinghe Bezoekboerderij voor jong en oud
Provenplein 69 - 8972 Proven T 057 30 05 98
[email protected] www.hoppecruyt.be
Bezoek ons We vertellen in 90 min. de geschiedenis van de hop, haar geneeskrachtige werking, de hedendaagse teelttechniek en de verwerking ervan. De hop is adembenemend het ganse jaar door : in maart proeven we de hopscheuten, vanaf mei nemen we insecten onder de loep en bekijken we hopbellen. We eindigen met een hommeldruppel. Voor groepen met kinderen is er een uitgewerkt programma voorzien. Proeven en genieten Na het bezoek kunt u genieten van een biertje, hopijs, hommelientje of hopcake, allemaal gemaakt met onze eigen hop. Een vleugje accordeon brengt u in de unieke hopsfeer van toen. Hophandel van eigen geteelde ‘clean green’ hop (specialisatie kleine verpakkingen). Verkoop van hopscheuten.
64
’t Hoppecruyt Logies > Vakantiehuisje voor 6 personen op de hoeve
Poperingse Houblonesse koffie met Jenever of Marc?
Na het lanceren van de Houblonesse jenever, Marc de Houblonesse en Houblonesse confituur, gaat Sowepo resoluut verder met het ontwikkelen van nieuwe producten: verschillende combinaties werden gemaakt met karamel, chocolade en kaas: pure drankpralines, pralines met de heerlijkste ganache, echte ouderwetse karamelsnoepen, karamelsaus, Poperingse Houblonesse spletters en een romige Houblonesse kaas. In alle producten zitten hopscheuten of afgeleiden van hopscheuten verwerkt. ONTDEK EN GENIET! Verkooppunten: Meer info bij Sowepo vzw, of zie www.houblonesse.be voor een lijst van verkooppunten
65
Gasthof De Kring Het hoppeland in al zijn glorie beleven
Burgemeester Bertenplein 7-9 - 8970 Poperinge T +32 (0)57/33 38 61
[email protected] www.dekring.be
Verhalen voor Onderweg Voor een boeiend bezoek aan de Westhoek De Westhoek is een streek met een rijk verleden, met schitterende landschappen, pittige en kleurrijke verhalen, met vele ‘petites histoires’. Voor wie in de Westhoek te voet wenst te verdwalen is er nu een reeks die zowel bezoeker als streekbewoner hierin wil ‘begeleiden’. Je komt op plaatsen die je anders nooit bereikt, je laat je oog vallen op slijtplekken die je hun geheim onthullen.
40
— sinds 1973 —
— winnaar Golden Lifetime Horeca Award 2011 —
In het centrum van de Hoppestad staan Gery en Rita Plancke-Notebaert al veertig jaar voor verfijnde gastronomie, waarbij vooral de lekkere streekproducten alle eer worden aangedaan. De niet te versmaden hopscheuten zijn het paradepaardje van het voorjaar. Alle gerechten en menu’s worden met de grootste zorg bereid. Dat geldt zowel voor de lunch, het Menu Terroir met streekgerechten als voor het wisselend seizoensmenu. De kaart biedt naast klassiekers ook verfijnde specialiteiten en seizoensuggesties. Vermaarde wijnkaart. Behalve het restaurant is er ook een tavernegedeelte, waar in eigentijdse sfeer lekker maar wat minder uitgebreid getafeld kan worden. Op mooie dagen word je maaltijd op het sfeervol tuinterras bediend, waar je tevens kunt genieten van een lekker streekbiertje. Een comfortabel familiehotel met 7 kamers en internetaansluiting. Verder telt Gasthof De Kring nog diverse banketruimtes, zowel voor familiefeestjes of seminaries alsook een ruime feestzaal (tot 220 personen). Gesloten op donderdagavond, zondagavond en maandag.
Zokola Finest Belgian Chocolates
Blasiusstraat 97 - 8972 Krombeke-Poperinge T +32 (0)473/968 972 www.zokola.be
“Verhalen voor onderweg” is een reeks van handige wandelboekjes voor themawandelingen met een afstand tussen 4 km en 10 km. Ze bevatten uniek fotomateriaal en zijn doorspekt met tal van vaak onbekende anekdotes en verhalen. Daar de wandelingen niet bewegwijzerd zijn, bevat het wandelboekje een uitgebreide routebeschrijving en een handige uitklapbare wandelkaar. Laat je onderdompelen in de verhalen van de Westhoek en geniet van deze thematische wandelingen. Veel wandelgenot!
Prijs € 3 Verkrijgbaar in de toeristische dienst van Poperinge
Een initiatief van Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en Regionaal Landschap IJzer en Polder.
> Kunst-Vol Poperinge Artistiek-historische ingrepen in het straatbeeld van Poperinge > We wanen ons in Parijs Met Albert Baert door “Poperinghe tijdens den Oorlog” > Sagen en legenden in Krombeke > In het spoor van de landadel Landelijke architectuur en ongerepte natuur tussen Poperinge en Krombeke > Flirten met de grens Grenswandeling in en om Abele
“C “Chocolate Poppies” hèt symbool van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in chocolade met een huisgemaakte caramelvulling gearomatiseerd met Baileys & koffie. Bovendien steunt u er de sociale projecten van The Royal British Legion Ypres Branch mee. Bedacht èn geproduceerd in ambachtelijke chocolaterie “Zokola” Het “Poperingse Hommelknopje“: dè chocolade hoppebel met een heerlijke vulling van Watou Tripel, chocolade & een vleugje Poperingse hop. Bedacht èn geproduceerd in ambachtelijke chocolaterie “Zokola”.
66
Ons compleet assortiment op www.zokola.be De Zokola factoryshop is open elke dag van 14u00 tot 19u00 Uitgezonderd op zon- en feestdagen
POPERINGE HOOFDSTAD VAN HET GOEDE LEVEN 2013
67
Dienst Toerisme Grote Markt 1 8970 Poperinge T. 057/34 66 76 F. 057/33 57 03
[email protected] www.toerismepoperinge.be
Toeristische infopunten In deze HoReCa zaken kan je ook terecht voor een basispakket van toeristische informatie en indien gewenst een kort woordje uitleg over onze arrangementen en evenementen. ’t Jagershof Bankelindeweg 58 8979 Krombeke
Herberg Boerenhol Driegoenstraat 4 8970 Reningelst
In het Brouwershof Douvieweg 4 8978 Watou
In de Leene Boescheepseweg 2a 8970 Poperinge
’t Kerkegat Prof. Rubbrechtstraat 2D 8972 Roesbrugge
Het Ovenhuis Watouplein 1 8978 Watou
D’oude Smesse Zevekotestraat 3 8970 Reningelst
Christen Volkshuis Prof. Rubbrechtstraat 2 8972 Roesbrugge
Het Wethuys Watouplein 2 8978 Watou
Colofon Deze brochure is een uitgave van Toerisme Poperinge Verantwoordelijke uitgever: Schepen voor Toerisme Jurgen Vanlerberghe, Grote Markt 1, Poperinge Opmaak en copywriting: ou-vert, Dudzele Fotografie: Westtoer/B.ad, Michiel Hendryckx, Devid Camerlynck, Bart Degrande, Marc Wauters, Michaël Depestele, Sabine Allemeersch, Henderyckx Fotografie, Sus Bruyns, Chris de Block, Alex Vanhee, Piet De e Kersgieter, Jacques Quecq d’Henripret, Wim Chielens, Peter Bonduelle, Ghislain Beun, Kenneth Verbrigghe, erbrigghe, Office de Tourisme de la Région de Saint-Omer, Office de Tourisme de Bergues, vzw P.art, Talbot House en Dienst Toerisme Poperinge Druk: Drukkerij Goekint, Oostende: 10.000 ex. – 2013
Bij dit magazine hoort een stadsplan. Dit plan kan je aanvragen bij de Dienst Toerisme.