Pedagogisch Werkplan Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana Overtoom 272-274 1054JB Amsterdam 0655813604
Ucties
Pedagogisch werkplan Een belangrijk onderdeel van ons pedagogisch beleidsplan is onze visie en uitgangspunten vertalen naar de praktijk. Dit hebben wij gedaan door de belangrijkste onderdelen van ons werk concreet te beschrijven in het werkplan. Zo wordt duidelijk hoe we dagelijks werken met kinderen. Het gaat hierbij om de dagindeling, verschillende activiteiten, maar ook het brengen en halen of wennen in een nieuwe groep. Dagprogramma Cowboys en Indiana Wij hechten waarde aan een vaste dagindeling, met dagelijks terugkerende activiteiten. Daarin krijgen rituelen en gewoontes een plaats. Op deze manier bieden wij kinderen veiligheid, vertrouwen en controle over de situatie. In grote lijnen komt het dagprogramma van de verschillende groepen overeen. Wel gaan we uit van de mogelijkheden en behoefte van de verschillende leeftijdgroepen bij de invulling ervan. Babygroep ( tipi ) Dreumes groep ( Saloon) Peutergroep ( wilde westen)
0 tot 18 maanden 18 maanden tot 2,5 jaar 2,5 jaar tot 4 jaar
Bij Cowboys en Indiana Streven wij naar 2 keer per week een warme maaltijd. In het dagprogramma beschrijven wij de broodlunch. Van 8.00 tot 8.30 verzamelen alle groepen in het wilde westen. Ook voegen alle groepen samen om 17.30 tot 18.30 uur, mits er te veel kinderen zijn, dan zal ieder op zijn eigen groep blijven tot 18.00 uur en daarna samenvoegen in het wilde westen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 2 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Babygroep De jongste baby’s eten, spelen en slapen in hun eigen ritme. We proberen daar, in overleg met ouders, zoveel mogelijk bij aan te sluiten. Naarmate de kinderen ouder worden gaan ze meer deelnemen aan het dagprogramma. 8.00 -8.30 uur: Alle kinderen verzamelen in de peutergroep 8.30 -9.30 uur: Kinderen gaan naar hun eigen groep, zijn kunnen in de box, op de speelmat, vrij spelen, puzzelen, lezen ( met of zonder ouder) Er zullen nog kinderen gebracht worden. 9.30- 10.00 Aan tafel fruit eten. De jongste baby’s krijgen een fruit hapje. De ( oudere) kinderen die in staat zijn pakken stukjes fruit van een groot bord dat rond gaat. Zo stimuleren we delen en kiezen. Er zal sap, water of melk gedronken worden. 10.00 uur: Verschoon ronde. Kinderen die 2 keer slapen per dag worden daarna naar bed gebracht. Met de andere kinderen ondernemen we een activiteit of spelen buiten of ze kunnen vrij spelen. Ook kan het zijn dat een ouder kind bij de dreumes groep gaat spelen of aan centrum gerichte activiteiten deelneemt. 11.30 uur: Lunch. Met alle kinderen gaan we aan tafel, ook degene die niet lunchen. Zo maken ze wel deel uit van de groep en het tafel gebeuren. We stimuleren kinderen vanaf een jaar zelfstandig te eten. Ze krijgen een vorkje om mee te eten, en een tuitbeker in plaats van en fles. Wanneer zij dit nodig hebben krijgen ze na de lunch nog melk in een flesje. 12.30 uur: Naar bed (kinderen die een keer per dag slapen) Na het om de beurt uitkleden en verschonen, brengen we de kinderen gezamenlijk naar bed met hun spenen en knuffels. 13.00 – 15.00 uur: Slaaptijd. Met de kinderen die wakker zijn wordt een activiteit gedaan, individuele aandacht gegeven of observaties uitgevoerd. Dit is afhankelijk van het aantal wakker kinderen. De Pedagogisch medewerkers nemen om de beurt pauze. 15.00 uur uur: Crackers eten en sap drinken. De meeste kinderen zijn nu wakker. Ze worden verschoond en aangekleed voor we aan tafel gaan. Kinderen die 2 keer slapen worden weer naar bed gebracht. Er is na het eten tijd voor verschillende activiteiten, hier word echter wel rekening gehouden met de indeling hiervan en met het ophalen van kinderen en ouders die overdracht verwachten. 16.00-18.30 uur: Kinderen worden opgehaald. Met name in de babygroep hechten we veel waarde aan en uitgebreide, mondelinge overdracht aan en van de ouders.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 3 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Dreumes groep. 8.00- 8.30 uur: Alle kinderen verzamelen in de peutergroep 8.30-9.30 uur: Kinderen gaan naar hun eigen groep, zijn kunnen vrij spelen, puzzelen, lezen ( met of zonder ouder) Er zullen nog kinderen gebracht worden. 9.30 uur: We dekken de tafel met de kinderen. Tijdens het bereiden van het fruit doen we een activiteit: voorlezen, liedjes zingen. Tijdens het fruit eten geven de kinderen het bord met fruit rond. Ze nemen er ieder een stukje af, terwijl we de fruitsoorten benoemen. Hier komt delen en kiezen ook aanbod. 10.30 uur: na het eten gaan kinderen die in staat zijn zelf hun handen wassen en verschonen wij om de beurt de kinderen. Ook zullen wij zindelijkheid bevorderen en kinderen de mogelijkheid bieden om eventueel op het potje te plassen. Na het verschonen zal er een gezamenlijke activiteit plaats vinden ( plakken, verven, gymen, etc.) of er wordt vrij gespeeld ( binnen of buiten) 11.30 uur: Lunch. Eerst twee aan twee handen wassen. Daarna wordt de tafel gezamenlijk gedekt. Kinderen mogen bekers of brood op tafel zetten en benoemen. Tijdens de broodmaaltijd eet iedereen eerst en boterham met kaas of worst. De tweede boterham mag zoet ( pindakaas of appelstroop) De kinderen mogen zelf smeren en beleg kiezen. De medewerker snijdt het brood in stukjes, waarna het met een vorkje gegeten kan worden. Wij drinken melk en karnemelk bij de lunch. Na het eten helpen kinderen met het afruimen van de tafel. Dit uitsluitend zijn als zij dit leuk vinden en de mogelijkheden dit toelaten. 12.15 uur: Voorbereiden voor het slapen gaan. De groep wordt in tweeën gesplitst. De jongste gaan in een kringetje bij de kraan tandenpoetsen. De grotere gaan helpen opruimen en gezamenlijk uitkleden met hulp van medewerker. Daarna nog even rustig spelen ( puzzelen en lezen) Als de eerste groep klaar is met poetsen zullen de grote kinderen volgen en daarna gezamenlijk naar de slaapkamer. 13.00 uur: Slaaptijd. De jongste zijn vaak snel in slaap. We lezen zachtjes een boekje of zetten een rustgevend cd’tje op. Wij blijven echter altijd in de slaapkamer tot iedereen slaapt. De medewerker mag de slaapkamer niet onbeheerd achter laten. Op het moment dat er een werkoverleg of ouder gesprek plaatsvindt, zal de slaapkamer overgedragen worden aan een collega of de slaapkamer deur blijft open en de medewerker zit in de groep. Te alle tijden staat de babyfoon/camera aan. 15.00 uur: Alle kinderen komen nu uit bed. We gaan weer om de beurt verschonen en aankleden. Daarna is het tijd voor een hapje en een sapje. Dit doen we aan tafel, we lezen, zingen of doen een spelletje of nemen de dag door. Daarna zal afhankelijk van tijd en aanwezige kinderen aan een gezamenlijke activiteit worden begonnen, of er wordt vrij gespeeld Binnen of buiten. Kinderen zullen als zij in staat zijn ook bij de peutergroep aan activiteiten meedoen ( centrum activiteiten) Ouders zullen hiervan op de hoogte gebracht worden. 16.00 -18-30 uur: kinderen kunnen worden opgehaald. Dit houdt in dat er in en uit lopende ouders tijd kunnen nemen voor een goede overdracht, echter mag dit nooit ten koste gaan van nog aanwezige kinderen. Er zijnop dit moment nog twee medewerkers aanwezig dus de kans op uitgebreide informatie is groter dan wanneer ouders om 18.00 uur komen. 18.00 – 18.30 uur: Samenvoegen in de peutergroep. Kinderen gaan met de groepsleiding naar de peutergroep en zullen daar nog iets drinken en spelen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 4 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Peutergroep 8.00- 8.30 uur: Alle Kinderen verzamelen in de peutergroep 8.30-9.30 uur: Andere groepen gaan naar hun eigen groep, De peuters blijven in hun eigen groep. Zij kunnen vrij spelen, puzzelen, lezen ( met of zonder ouder) Er zullen nog kinderen gebracht worden. 9.30 uur: We dekken de tafel met de kinderen. We praten, lezen, of zingen samen onder het fruit voorbereiden. De verschillende stukken fruit leggen we op een groot bord. De kinderen mogen zelf steeds een stukje pakken en het bord doorgeven. Zo leren ze samen delen rekening houden met elkaar, gesprekjes te volgen en deel te nemen. 10.15 uur: Kiezen en uitleggen wat we gaan doen vandaag. We houden rekening met de sfeer en de behoefte van de kinderen. Ze kunnen vaak zelf een keuze maken: vrij spel ( binnen of buiten) een gezamenlijke activiteit, weg met de bolderkar ( alleen mogelijk met voldoende medewerkers) Daarna is het tijd om te plassen en handen te wassen. Kinderen die zindelijk zijn kiezen zelf of zij naar de wc. gaan. De andere kinderen zullen we stimuleren bij het verschonen om op de wc en niet op het potje te gaan. Als kinderen niet willen, hoeven ze niet. Onze ervaring is dat na verloop van tijd zelf op de wc willen. 11.45 uur: Lunch. De maaltijd is een belangrijk moment van de dag. Het is een sociaal gebeuren. We nemen daar de tijd voor en zorgen voor een gezellige sfeer. Een van de kinderen mag de borden uitdelen. Alle kinderen krijgen een vork en mes en mogen hun eigen boterham smeren. De eerste boterham is met hartig beleg. Verder zijn kinderen vrij in hun keuze en kunnen ze zelf alles pakken. Ook helpen ze elkaar aangeven van benodigdheden en leren vragen. De medewerker snijdt wel het brood. Wij vinden het belangrijk dat kinderen respect voor eten leren. Ze mogen er niet mee gooien of spelen. Bij de peuters wachten we tot iedereen klaar is met eten. Na het eten helpt een groepje met opruimen en schoonmaken van de tafel. 12.30 uur: Slaaptijd. Voorbereidingen treffen voor het slapen. Na het eten gaan we in twee groepen plassen, handen wassen en tandenpoetsen. We kleden gezamenlijk uit en kinderen pakken zelf hun knuffel of speen. Kinderen die niet meer slapen gaan in de groep “rusten” ( iets rustig doen, muziekje luisteren, boekje lezen) 13.00 uur: Kinderen gaan gezamenlijk naar de slaapkamer. Wij blijven echter altijd in de slaapkamer tot iedereen slaapt. De medewerker mag de slaapkamer niet onbeheerd achter laten. Op het moment dat er een werkoverleg of ouder gesprek plaatsvindt, zal de slaapkamer overgedragen worden aan een collega of de slaapkamer deur blijft open en de medewerker zit in de groep. Te alle tijden staat de babyfoon/camera aan. 15.00 uur: de kinderen komen uit bed en gaan plassen en aankleden. Ze worden geholpen zichzelf aan te kleden. Kinderen die klaar zijn kunnen een werkje uit de kieskast pakken. Zo ontwikkelen ze zelfstandigheid en zelfredzaamheid en kunnen ze ( ter voorbereiding op de basis school) alvast leren om geconcentreerd bezig te zijn in een groep. Als iedereen aangekleed is ruimen de kinderen hun werkjes terug en gaan we gezamenlijk crackers eten en sap drinken. Gezamenlijk kiezen we ook weer wat de middag brengt. Kinderen mogen verder met lopende activiteiten of er wordt vrij gespeeld ( binnen of buiten) kinderen trekken zelf hun jassen aan als zij naar buiten gaan. Wij stimuleren dit, maar gaan uit van het vermogen van het kind en zullen ondersteuning bieden. 16.00 uur: kinderen kunnen worden opgehaald. Dit houdt in dat er in en uit lopende ouders tijd kunnen nemen voor een goede overdracht, echter mag dit nooit ten koste gaan van nog aanwezige kinderen. Er zijn op dit moment nog twee medewerkers aanwezig dus de kans op uitgebreide informatie is groter dan wanneer ouders om 18.00 uur komen. 18.00 – 18.30 uur: Andere groepen voegen samen in de peutergroep. Kinderen/medewerkers zullen met de groepsleiding van de peutergroep nog iets drinken en spelen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 5 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Wennen. Het belang van een goede wenperiode kan niet genoeg benadrukt worden. Het kind komt in een vreemde situatie binnen, waar het veel nieuwe indrukken op doet. Voor de meeste kinderen is het de eerste kennismaking met het kinderdagverblijf. Na enige tijd blijven ze zonder ouders achter op de groep. Het is belangrijk dat dit moment goed wordt voorbereid en dat het kind de kans en de tijd krijgt geleidelijk te wennen aan de nieuwe pedagogisch medewerker en kinderen, zodat er een gevoel van vertrouwen kan ontstaan. Een kind dat te snel alleen gelaten wordt, kan daar nog manden later een terugslag van krijgen en bijvoorbeeld moeite hebben om afscheid te nemen of zich vrij te bewegen in de groep. Om de wen periode geleidelijk op te bouwen komt een kind zo mogelijk fulltime wennen ook al is het parttime geplaatst. Babygroep. In de babygroep streven we naar een wenperiode van aaneengesloten dagen. De eerste momenten/dagen heeft het kind nodig heeft om aan de nieuwe omgeving te wennen. Om vertrouwd te raken met de nieuwe ruimte, nieuwe geluiden, onbekende volwassenen, veel kinderen, nieuw speelgoed, etc. Het blijft de eerste momenten/dagen samen met een van de ouders op de groep. Voor ouders is het belangrijk om vertrouwen in het kinderdagverblijf en de pedagogisch medewerkers op te bouwen. Zij kunnen zien en ervaren hoe onze manier van werken is en hoe we met de kinderen omgaan. Er is veel gelegenheid tot uitwisselen van informatie deze is noodzakelijk om de situatie thuis en het kinderdagverblijf zo veel mogelijk op elkaar af te stemmen. De medewerkers kunnen rustig kennis maken met het kind en ontdekken wat het gewend is, hoe het reageert, hoe het gevoed en getroost kan worden. Het is belangrijk om het ritme en temperament van het kind te leren kennen en daar op in te spelen. Zo bouwen we makkelijker een vertrouwensband op met het kind. Dit vertrouwen beschouwen wij als een basisvoorwaarde om een kind goed op te vangen. Pas als het kind zich vertrouwd voelt, gaat de ouder korte tijd weg van de groep, Deze periodes worden geleidelijk uitgebreid naar gelang het welzijn van het kind. Dreumes en peutergroepen. De wenperiode van de dreumes en peutergroep beslaat 2 keer 5 dagen. De eerste komen ouder en kind samen om 10.00 uur ( rustig tijdstip) en gaan samen voor het eten weer weg. Als dit goed verloopt, zal ouder de volgende dag korte tijd weggaan. Het is belangrijk om duidelijk afscheid te nemen, zodat het kind leert dat de ouder weggaat en ook weer terug komt. Pas dan is het in staat om vertrouwen op te bouwen. Een kind dat stiekem alleen wordt gelaten heeft kans dat het angstig of onzeker kan worden. Het kind blijft elke keer wat langer alleen op de groep. Eerst eet het samen met de groep en langzaam aan gaan wij naar het slapen in het kinderdagverblijf. Uit ervaring blijkt dat dit moment voor kinderen een flinke dosis vertrouwen nodig heeft. Het zal enkele het slaapkamer ritueel meemaken en wij wachten de reactie af. Vaak wekt dit ook interesse op en willen kinderen hun eigen bed uitkiezen. Op het moment dat het een rustige indruk maakt zal er overleg zijn met de ouder om de eerst volgende dag te laten slapen. Sommige kinderen voelen zich dan zo veilig dat ze na het instoppen direct in slaap vallen, voor andere is het nodig dat we bij ze blijven tot ze slapen. We stemmen ons gedrag af op de behoefte van het kind. Pedagogisch medewerkers blijven te allen tijde in de slaapkamer.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 6 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan Overgang naar volgende groep. Als het kind overgaat van de baby naar de dreumesgroep of van de dreumes groep naar de peutergroep, Is het al bekent met de pedagogisch medewerker van de nieuwe groep, doordat we dagelijks in een groep verzamelen en gezamenlijke activiteiten doen. Ouders zijn niet aanwezig bij het wennen. Om de overgang naar de nieuwe groep soepel te laten verlopen, laten wij het kind geleidelijk aan wennen en spelen in die groep. Hierbij hanteren we de uitgangspunten zoals beschreven bij het wennen. De pedagogisch medewerker zal het kind ondersteunen en begeleiden in het wennen. Er is vooraf en tijdens intensief contact over het kind omtrent bijzonderheden e.d. tussen medewerkers van betreffende groepen. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat voorafgaande periode duidelijk wordt afgesloten met een ritueel. Wanneer het kind definitief overgaat naar de nieuwe groep vieren we gezamenlijk de overgang. Een baby krijgt een dreumesmuts een dreumes een peutermuts. Een kind mag iets trakteren en bij voorkeur gezond. Samen halen we alle persoonlijke spulletjes uit het mandje en zingen een afscheid liedje en we zwaaien. De pedagogisch medewerker brengt samen met een aantal kindjes het kind naar de volgende groep waar het welkom wordt geheten. Afscheid. Het afscheid nemen van Cowboys en Indiana vieren we met het hele kinderdagverblijf. We willen dat het kind, de ouder, de leidster en de andere kinderen duidelijk afscheid kunnen nemen wanneer een kind na vier jaar het kinderdagverblijf verlaat. De ouders ( als zij dit verkiezen) komen om 15.30 om gezamenlijk afscheid te nemen op de groep. Het kind krijgt een feestmuts en een afscheidscadeau als herinnering, de andere groepen zullen met een aantal gedag komen zeggen. Om 16.00 kussen en knuffelen we en zwaaien we kind en ouder uit.
Brengen en halen. Groepen samenvoegen. Vanaf 8.00 uur is Cowboys en Indiana geopend en kunnen kinderen worden gebracht. Het eerste uur is het vaak nog rustig, geleidelijk aan komen ouders en kinderen binnen. Ook aan het eind van de dag zijn er minder kinderen. We hebben ervoor gekozen om op die momenten de groepen samen te voegen. Van 8.00 tot 8.30 uur of van 8.00 tot 9.00 uur ( afhankelijk aantal aanwezige kinderen) verzamelen alle groepen in de groepsruimte van de peuters. Er zijn dan altijd twee medewerkers aanwezig, waaronder 1 van de babygroep. Dit om ervoor te zorgen dat er voor de baby’s een vertrouwd persoon is. Ouders van de babygroep vinden het vaak moeilijk(er) om afscheid te nemen en hun kind achter te laten bij een voor hun niet bekende pedagogisch medewerker. Daarbij komt dat er meer informatie-uitwisseling en overleg nodig is bij jonge baby’s en het de communicatie versoepelt.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 7 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Het verzamelen in 1 groep met wisselende roosters van de groepsleiding heeft een aantal voordelen. Er staan altijd twee medewerkers op de groep Kinderen, ouders en medewerkers kennen elkaar, een sfeer van verbondenheid en solidariteit is gemakkelijker te bereiken. Er is gelegenheid even met de ouder apart te praten. De andere pedagogisch medewerker houdt overzicht op de groep. Alle medewerkers hebben de mogelijkheid met elkaar te werken. Het is belangrijk om steeds weer onze manier van werken met elkaar af te stemmen en elkaar feedback of ondersteuning te geven. Medewerkers kunnen bij drukte, ziekte of afwezigheid gemakkelijk voor elkaar invallen omdat zij bekent zijn met de kinderen en ouders.
We hebben gekozen voor de peutergroep omdat deze veilig en toegankelijk is voor alle kinderen en er de meeste mogelijkheden zijn voor alle leeftijden. Als het nodig is worden er extra wipstoeltjes of speelgoed gehaald. Kinderen mogen onder begeleiding hun geliefd uit hun eigen groepen halen. In de begeleiding van kinderen vinden we voorspelbaarheid en een consequente aanpak belangrijk. Wanneer we met veel kinderen en volwassenen in een ruimte zijn is het dan ook noodzakelijk om goede afspraken over verantwoordelijkheid en regels te maken. Alle pedagogisch medewerker zijn verantwoordelijk voor het gebeuren op de groepen. Het is ons werkterrein en in die zin voeren we zelf de regie. Ook is het onze verantwoordelijkheid te zorgen dat ouders en kinderen op de hoogte zij van de verschillende afspraken en regels op de groepen, en hoe wij die hanteren. Gedurende de dag wordt kinderen bewust gemaakt van de regels en afspraken, en zijn bereid om ouders het doel van de regels steeds weer uit te leggen. Brengen. We hechten waarde aan het welkom heten en afscheid nemen. We doen dit steeds bewust en duidelijk. Het afscheid nemen kan in periodes moeilijk zijn voor het kind of de ouder. Wij houden hier rekening mee en gaan zo nodig met ouder in gesprek. We leggen de ouder uit wat er met het kind gebeurt en hoe ze zelf met het afscheid om kunnen gaan. Meestal is het zo dat de ouder door kind en medewerker wordt uitgezwaaid, indien nodig wordt het kind door de medewerker getroost of gerustgesteld. Het is van belang dat kinderen beseffen dat hun ouder/verzorger hun later weer komt ophalen. Als het verdriet te groot is en het kind zich niet laat troosten en het te lang duurt, zal de medewerker contact opnemen met de ouder/verzorger In principe kunnen ouders tot maximaal 9.30 uur blijven. Als de groepsruimtes te vol en te onrustig wordt zullen medewerkers vragen om te vertrekken. Wat we steeds in het oog willen houden is dat de drukte in de ochtend niet ten koste van de kinderen gaat. We willen voldoende aandacht voor de kinderen kunnen hebben. Om die reden willen we ook dat de ouders voor 9.30 uur afscheid nemen. Dan kunnen wij rustig met de kinderen aan het dagprogramma beginnen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 8 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Halen. Tussen 16.00 uur en 18.30 uur kunnen de kinderen weer gehaald worden. Mocht de ouder eerder op willen halen moeten zij dit in de ochtend melden zodat er rekening gehouden wordt met het dagschema en eventuele geplande activiteiten. Ouders die komen halen krijgen altijd een overdacht van hun kind ook als er geen eigenmedewerker meer aanwezig is. Als de late dienst bij twee mensen ligt vindt er altijd een overdacht plaats tussen medewerkers over bijzonderheden van het kind. Voor een uitgebreide overdracht kunnen ze volgende keer bij de eigen medewerker terecht. Ook is er de mogelijkheid tot telefonisch contact de volgende dag.
Eten. De maaltijd is en belangrijk, sociaal gebeuren, waarin de kinderen zoveel mogelijk gestimuleerd worden een bijdrage te leveren. Verschillende ontwikkelingsfacetten komen zo spelenderwijs aan bod. Kinderen leren zichzelf te redden, zelfstandig te kiezen, ze oefenen hun (fijne) motoriek, ze helpen elkaar, ze delen en praten met samen, ze leren zorgvuldig met eten omgaan en met plezier eten. Wij streven naar twee keer in de week een warme maaltijd en om dit zo gevarieerd mogelijk aan te bieden. We stimuleren de kinderen iets nieuws en onbekends te proberen, verschillende smaken te leren waarderen, kennis te maken met verschillende eetgewoonten. Bovendien stimuleren kinderen elkaar, door in een groep te eten, om met smaak warm te eten. Het warm eten geeft en huislijke sfeer. Het eten samen bereiden ( moestuin) leert ze processen volgen en verbanden te leggen. Het wordt door ouders en kinderen erg gewaardeerd. Alleen al de geur van het eten speelt daarin een rol. Baby’s De oudere baby’s eten tussen de middag net als de dreumes en peuters. Ze zitten gezamenlijk aan tafel. Jonge baby’s die wakker zijn, zetten we in een wippertje bij de tafel. Zo maken ze wel deel uit van de groep. Zodra zij er aan toe zijn mogen zij experimenteren met het zelf eten. Ze krijgen een lepeltje als we warm eten of stukjes brood om zelf inde mond te stoppen. Kinderen die niet zelfstandig kunnen eten worden geholpen en ondersteund/ gevoerd. Kinderen zitten altijd binnen handbereik van een pedagogisch medewerker en zo kunnen we ook “ongemerkt” even helpen. De nadruk ligt op het plezier van het zelf eten. Dreumes en peuters. Bij de voorbereidingen helpen de kinderen met bekers en borden klaar zetten. Ze tellen de aanwezige kinderen noemen hun namen. Nieuwkomers leren door deze taak snel alle namen kennen. Aan tafel hebben alle kinderen een ( veilig) vork en mesje. Ze doen bijna alles zelf.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 9 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan Als we brood eten smeren ze boter, kiezen beleg en beleggen hun boterham. De pedagogisch medewerker snijden het brood in stukjes. Er is weinig zoetigheid op rafel en kinderen eten hun eerste boterham met hartig beleg. Verder leren ze kiezen uit een gevarieerd aanbod. Ze vragen aan elkaar en medewerkers wat ze nodig hebben en helpen elkaar door het gevraagde aan/door te geven. De maaltijd is een sociaal gebeuren, er wordt dan ook gezellig gepraat aan tafel. We vinden de sfeer belangrijker dan tafel manieren, wel leren we de kinderen respectvol met voedsel om te gaan. Er mag niet gegooid of (opzettelijk ) gespeeld worden met eten. Tijdens het eten wordt er melk of karnemelk gedronken. Groter kinderen zullen een gewone beker hebben en de kleine dreumesen hebben nog een tuitbeker. We stimuleren wel het zonder deksel drinken maar gaan altijd uit van vermogen. Alle kinderen wachten op elkaar. Pas als iedereen klaar is gaan we van tafel. Gezamenlijk ruimen we de tafel op en de kinderen helpen met Schoonmaken. ( kleine sponsjes en doekjes)
Slapen. Slapen is voor de meeste kinderen op het kinderdagverblijf noodzakelijk om de dag met voldoende energie door te komen. Daarnaast is het een rustpunt voor kinderen in de dag. De kinderen liggen in hun eigen bed, waar ze even niets met andere kinderen of prikkels uit de omgeving hoeven. Voor de pedagogisch medewerker is het even een moment om rustig aan de administratie te werken, oudergesprekken te voeren of pauze te houden. Belangrijke uitgangspunten voor het slapen gaan zijn:
Een veilig gevoel en een vertrouwde plek bieden; Alle kinderen hebben hun eigen bed, leg kleine kinderen in een bovenbed zodat ze overzicht op de slaapkamer hebben. Hanteer zoveel mogelijk de vaste rituelen en gewoonten; De peuters, dreumes en oudste baby’s slapen in principe 1 keer per dag, allemaal op dezelfde tijd. Voor het naar bed gaan alle kinderen tandenpoetsen en uitkleden. Er wordt nog een boekje voorgelezen, kinderen worden ingestopt en geknuffeld en we zorgen voor rust in de slaapkamer. Er blijft altijd iemand in de slaapkamer of in de aangrenzende groep ( deur blijft open) babyfoons zijn aan. Slapen is niet verplicht, rusten wel; Kinderen die niet kunnen slapen mogen alleen een uurtje liggen rusten in bed. Zij ( rusters)die geen middagdutje meer nodig hebben blijven op en gaan in de groep iets rustigs doen. ( lezen, puzzelen, kleuren) Ook voor hen is dit een belangrijk moment in de dag om even tot rust te komen Inspelen op de behoefte van het kind; Kinderen die langer slapen worden als eerste in bed gelegd en komen er vaak als laatste weer uit. Ze mogen uit zichzelf wakker worden. Kinderen die de overgang van twee naar een slaapmoment, geven dit zelf aan. Wij proberen op de behoefte van het kind in te spelen. Er naar streven dat het kind zelfstandig in slaap kan komen; Als het nodig is blijven we bij het kind om het gerust te stellen, te laten ontspannen of in slaap te wiegen. Wij vinden het belangrijk dat een kind zich veilig voelt in de slaapkamer en rustig in slaap kan komen. We streven er naar om het kind geleidelijk te leren om zelf in slaap te vallen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 10 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Spel en spelmateriaal Voor kinderen is het essentieel om zich te kunnen ontwikkelen. Centraal staat het plezier van het doen en het actief daarin bezig kunnen zijn. Daarnaast ontstaat spel vaak spontaan. Wij vinden het belangrijk spel en spelmateriaal aan te bieden waarin alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen. Hierbij hanteren we de volgende indeling:
Motorisch Cognitief Sociaal/emotioneel Creatief
Om activiteiten op de groep goed te kunnen uitvoeren moet je weten wat kinderen nodig hebben, in welk stadium van ontwikkeling ze zich bevinden en hoe je daarin kan stimuleren. Dan kan je het aanschaffen van speelgoed hier op afstemmen. Waar mogelijk te bieden we kinderen de vrijheid om zelf te kiezen, zelf te spelen en zichzelf te vermaken. Veel van de spelmaterialen staan op kinderhoogte. Dit bevordert de zelfstandigheid van de kinderen. Bovendien zijn kinderen in staat hun eigen behoefte te volgen. Ze Worden gestimuleerd een keuze te maken en daar (afhankelijk van leeftijd en mogelijkheden) enige tijd mee te spelen. We vinden het belangrijk dat al het materiaal uitnodigt om er mee te spelen en te ontdekken. We creëren verschillende speelhoeken zodat kinderen zich terug kunnen trekken en niet snel af geleid worden. De speelhoeken worden meerdere keren per dag opgeruimd ( met of zonder kinderen) en weer uitnodigend ingericht. Speelgoed dat stuk is wordt gerepareerd of vervangen. Bij aanschaf van spelmateriaal ( maar ook van gebruiksmateriaal of meubels) is een belangrijk criterium dat kinderen het makkelijk moeten kunnen hanteren. Binnen de verschillende speelhoeken gelden verschillende regels. Water mag wel bij de wasbak maar niet in de bouwhoek. Als ze bij de wasbak spelen, trekken ze een waterdicht schort aan en kaplaarzen ( deze staan in kindermaat onder de wasbak) Door de regels duidelijk uit te leggen en consequent te hanteren krijgen de kinderen grip op de situatie en de gelegenheid zelfstandig bezig te zijn. Door grenzen te stellen en mogelijkheden af te bakenen creëren we ruimte waarbinnen het kind in vrijheid kan spelen. Een aantal materialen staan niet op kinderhoogte: Bijvoorbeeld prikpennen en scharen die gevaarlijk zijn zolang kinderen niet geleerd hebben ze te hanteren. Of materialen die wij speciaal in groepsverband of begeleiding doen. Ook voorlees boeken staan op hoogte, Er zijn boekjes voor kinderen die zij zelfstandig kunnen pakken.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 11 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan De groepsactiviteiten bestaan uit fruit eten, lunchen, drinken, liedjes zingen, voorlezen en gezamenlijk knutselen ( vooral rondom thema’s, feesten) gymmen of dansen. Daarnaast vinden wij vrij spel heel belangrijk, individueel of in kleine groepjes. De ruimte en materialen nodigen hiertoe uit.
Baby’s Voor baby’s staat spelen synoniem aan ontdekken, aftasten en bewegen. Ze gebruiken zintuigen en spelen voornamelijk alleen. Baby’s voelen en betasten, ze steken alles in hun mond om het te onderzoeken. Ze reageren op kleur, geluid, vorm en verschil in materiaal. Ze hebben plezier in het maken van geluiden, het zich vrij kunnen bewegen en lichamelijk contact. Geleidelijk ontdekken ze hun eigen rol in de omgeving. Ze houden van herhaling en kunnen aan het eind van hun eerste jaar eindeloos bezig zijn met vormen in en uit elkaar halen, dingen open en dicht doen en kiekeboe-spelletjes. Het materiaal dat wij kinderen aanbieden moet veilig en gevarieerd zijn. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind. Onze taak is het nauwlettend observeren van de kinderen en het aanbieden van stimulansen die passen bij hun ontwikkeling.
Dreumesen Voor de dreumesen bestaat het spelen veelal uit het naast elkaar bezig zijn ( parallel spel) Ze imiteren elkaar en een initiatief van de een wordt vaak overgenomen door de ander. Op deze leeftijd hebben ze nog niet geleerd zich te onderscheiden van de omgeving. Ze gaan uit van hun eigen behoeftenen spelen veelal egocentrisch spel, waarbij de hele omgeving als spelobject kan worden gebruikt. Ze hebben veel bewegingsruimte nodig en ontdekken de mogelijkheid van allerlei materialen. Er is behoefte aan spelmateriaal met meerdere mogelijkheden en zonder veel vaste regels in het gebruik. Ze kunnen zich nog niet lang op een bezigheid concentreren.
Peuters Pas nadat kinderen hebben geleerd zichzelf te onderscheiden van de omgeving ( ik-fase) Kunnen ze leren en begrijpen dat andere kinderen andere behoefte hebben. Daarna kan er een vorm van samenspel ontstaan. Peuters maken een ontwikkeling door van “alles is van mij” tot “samen doen” De fantasie ontwikkelt zich enorm. Kinderen gaan rollenspelen spelen of rond een thema fantaseren. Ook spelen ze vaak situaties uit de werkelijkheid na. De fijne motoriek ontwikkelt zich waardoor kinderen in staat zijn om te leren tekenen, knippen, aan en uitkleden, puzzelen, bouwen, etc. Geleidelijk kunnen ze zich langer op een bezigheid concentreren. Gezamenlijke activiteiten
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 12 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan Bij activiteiten kunnen kinderen de stamgroep verlaten. De maximale omvang van de stamgroep wordt dan tijdelijk losgelaten. Kinderen zullen in een andere groep verblijven als de activiteit dit toelaat. Kinderen zullen verschillende thema’s gezamenlijk beleven. Denk aan paaslunch en kerstfeesten e.d. Kinderen zullen niet in meer dan twee verschillende groepen verblijven per week.
Aanwezig spel/ontwikkelingsmaterialen Blokken en bouwmateriaal ( duplo, lego, nopper) Poppenhoek Verkleed spullen Diverse puzzels Groepsspelletjes ( memory, etc.) Verschillende boekjes Waterspel mogelijkheden Knutselmateriaal ( scharen, lijm, klei) Garage/ autohoek Boerderij/dieren Voelboekjes/ zintuigelijk materiaal Muziek instrumenten Baby speelmat. ( ontdekken van spiegels en rammelende ding) Blokkendoos en vormenspel
Buitenspeelplaats. Fietsjes Balspelen Krijt Moestuin Gieters en tuin accessoires Springtouwen Buiten badjes en water speelgoed
Grenzen en regels Het leven in de groep vraagt om regels om de veiligheid en leefbaarheid te kunnen waarborgen. Minstens zo belangrijk is dat grenzen en regels vrijheid creëren voor kinderen. Door een terrein af te bakenen en aan te geven waar de grenzen liggen kan het kind daarbinnen veilig en ongestoord spelen. Er is niet voortdurend toestemming of controle nodig.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 13 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan Wij streven er naar het aantal regels tot een minimum te beperken. Wanneer we aangeven waar de grens ligt of wat een kind niet mag, bieden we een alternatief. Zo kunnen we hun aandacht richten op wat mogelijk is en niet te veel beperken in hun vrijheid en experimenteerdrang. Kinderen leren snel wat er van ze verwacht wordt en aan welke regels ze zich dienen te houden. De voorwaarden zijn dat de regels en afspraken consequent gehanteerd worden, dat ze zo mogelijk worden uitgelegd en gemotiveerd en dat kinderen qua ontwikkeling in staat zijn zich aan de regels en afspraken te houden. Voor de pedagogisch medewerker betekent dit dat we steeds kritisch kijken naar het doel van de regel. Waarom hanteren we deze regel? Wat willen we bereiken en werkt dit ook in de praktijk? Soms zullen we een regel instellen in het belang van kinderen ( bijvoorbeeld niet met speelgoed gooien i.v.m. met veiligheid) Soms dient een regel het gemak van de medewerker ( vlak voor het naar bed gaan geen kist lego omgooien) Hygiëne en verzorging Wat hygiëne en verzorging betreft houden wij ons aan de richtlijnen van de GGD. Er zijn werk afspraken omtrent gezondheid gemaakt en er is een infectiecode. Bij ziekte hanteren we de volgende uitgangspunten: Streven naar voorkomen van besmetting Werken volgens afspraken ten aanzien van gezondheid Het kind en de groep goed opvangen Dit betekent dat een kind met een virus infectie of besmettelijke kinderziekte niet welkom is, zelf als het kind zich goed voelt. De medewerker zal altijd het belang van de groep laten gelden. Als het kind op het kinderdagverblijf ziek wordt en zoveel aandacht nodig heeft dat de groep daar onder lijdt, zullen wij de ouder bellen en verzoeken om op te halen. In het dagelijkse programma wassen de kinderen hun handen voor/na het eten, toilet bezoek, buitenspelen, en na spelen met knutselmaterialen ( krijt, lijm) Ieder kind heeft een eigen washandje, handdoek, tandenborstel en beker. Kinderen slapen in een eigen bed, mocht je dit bed delen wordt het dagelijks opnieuw opgemaakt. De bedden worden allemaal wekelijks verschoont.
Verjaardagen, feesten en uitstapjes De verjaardag van een kind vieren we als een bijzondere, speciale dag. Die dag staat het kind in het middelpunt van de belangstelling. We versieren de groep en de verjaardag stoel. Het plannen van de verjaardag doen we in overleg met de oude/verzorger. We stellen het op prijs als de ouder/verzorgers aanwezig zijn. Dit om het bijzonder karakter van die dag te benadrukken. Als ouders niet in staat zijn om aanwezig te zijn zullen wij foto’s maken en de verjaardag gezamenlijk vieren. We streven naar een eenvoudige verjaardag, met een eenvoudige, gezonde traktatie en een passend cadeautje. Het gaat om de sfeer Bij het kopen van het cadeau gaan we ervan uit dat het verantwoord speelgoed is en geen modegril. We zoeken iets dat bij het kind past, qua karakter, leeftijd, en behoefte en interesse.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 14 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Het kind brengt al dan niet samen met de ouder/verzorger de traktatie. Wij zingen met de hele groep en eten en drinken daarna wat lekkers. Het kind blijft de hele dag het feestvarken. Feesten Bij het organiseren van feesten is het belangrijk na te gaan voor wie dit bedoelt is. Als het een borrel voor ouders is houden wij voor ogen dat de kinderen zich kunnen vermaken en dat er voor hun genoeg gelegenheid is om ons te bereiken. De ouder is echter zelf verantwoordelijk voor het kind maar wij zijn de gastvrouw en bieden een veilig omgeving. Bij een feest voor kinderen blijven de ouders op de achtergrond en zullen de activiteiten op kind niveau worden aangepast. Feesten worden gezamenlijk gevierd met alle groepen. Het belangrijkste vinden we de sfeer van saamhorigheid en solidariteit. We betrekken de kinderen zoveel mogelijk bij de voorbereiding. Soms organiseren we een gezamenlijke activiteit, bijvoorbeeld een modeshow of uitvoering met muziek instrumenten. Voor de ouders organiseren we een zomerborrel, vlak voor kerst een theemiddag/kerstlunch en jaarlijks een restaurant-week op het kinderdagverblijf. In deze week toveren we de peutergroep om tot kinderrestaurant en zullen kinderen hun zelf gekweekte groente en gefabriceerde gerechten aan de ouders serveren. Kinderen en ouders helpen met de voorbereiding van de hapjes en drankjes. Tijdens het feest wordt al het eten en drinken gedeeld, kinderen mogen hier net zo vrij in kiezen als volwassenen. Er wordt rekening gehouden met diëten en allergieën. Uitstapjes We gaan jaarlijks naar Artis met de kinderen. Ook zullen er kleinere uitstapjes voorkomen. Als wij naar Artis gaan zorgen wij voor een 1 op 1 begeleiding door ouders te betrekken bij dit uitstapje. Voor de kleinere uitstapjes zullen wij ons aan de richtlijnen vanuit de GGD houden wat betreft leidster-kind verdeling. Bij Cowboys en Indiana mag er geen een pedagogisch medewerker alleen met een kind naar buiten. Dit zal altijd in tweetallen gebeuren en naar de hand van aantal kinderen en de omgeving waar zij zich in bevinden zal de personeel bezetting worden aangepast. Een medewerker mag op zijn hoogst twee kinderen aan de hand. Het belangrijkste argument om samen weg te gaan is de saamhorigheid en het plezier van het samen op avontuur met de groep. Zelfs voor de jongste dreumesen is dit heel bijzonder en deze zullen dan ook al gauw mee gaan op korte uitstapjes.
Signalering beleid. Ons uitgangspunt dat kinderen zich op hun eigen manier en in hun eigen tempo ontwikkelen betekent niet dat we de grote lijnen uit het oog verliezen. We hebben de taak alert te zijn op afwijkend gedrag en het bijsturen daarvan. Dit houdt in dat wij kinderen observeren en hun gedrag en uitingswijze evalueren. Afwijkend gedrag, dat wil zeggen gedrag dat duidelijk afwijkt van wat er in een bepaalde leeftijdsfase past, beschouwen we als een signaal. Dit signaal vraagt om inspanning van de pedagogisch medewerker. Wat heeft het kind nodig, welke behoefte heeft het kind, waardoor wordt de ontwikkeling belemmerd, waarin heeft het kind meer begeleiding of hulp nodig.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 15 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan
Bij signalen van kindermishandeling treedt de meldcode kindermishandeling in werking en wordt de aandachtfunctionaris/leidinggevende direct ingeschakeld. ( zie stroomschema op de groep)
De medewerkers gebruiken de daarvoor bestemde observatie formulieren en nemen de volgende stappen Het gedrag van het kind wordt besproken in het eerstvolgende werkoverleg ( met de medewerkers van de groep) om te komen tot een observatieplan. Het maken van een observatie verslag. Vast stellen wat in het gedrag van het kind maakt dat het afwijkt Komen tot een plan van aanpak. De begeleiding aanpassen aan de behoefte van het kind. Bespreken of er externe ondersteuning moet worden gevraagd. Een oudergesprek voeren. Hierin bespreken we de aanpak thuis en op het kinderdagverblijf. We geven suggesties en adviezen en proberen tot afspraken te komen voor een eenduidige aanpak. Wanneer het kind na verloop van tijd ( afhankelijk van het probleem en vooraf vastgesteld) geen vorderingen heeft gemaakt volgt het opnieuw bespreken tijdens de werkbegeleiding. Op basis van een uitgebreide evaluatie kan de conclusie zijn dat er deskundige hulp van derde wordt ingeschakeld. Een vervolg gesprek met ouders. Al het bovenstaande gebeurt onder begeleiding van de leidinggevende.
Verder ontwikkelen van het pedagogisch beleid Het pedagogisch beleid, zoals dat in dit werkplan is beschreven, is geen statisch plan. Het is tot stand gekomen door jarenlange ervaring in de praktijk en de terugkerende discussie en evaluatie. Het is voortdurend in ontwikkeling. Wij vinden het belangrijk onze visie, doelen en werkwijze regelmatig te evalueren en waar nodig bij te stellen. Als de pedagogisch medewerker en als team willen we ons blijven ontwikkelen door te groeien in en trainen van een beroepshouding. Belangrijke voorwaarden zijn vertrouwen en een open communicatie, zodat we ons eigen handelen ter discussie kunnen stellen. In de praktijk zijn daar verschillende momenten en werkvormen voor. Werkbegeleiding Iedere groep heeft 1 keer in de 6 weken werkbegeleiding. In aanwezigheid van en in samenwerking met de leidinggevende bespreken we onze dagelijkse werkzaamheden en begeleiding van kinderen. Ook de onderlinge samenwerking en afstemming op elkaar zijn onderwerp van de werkbegeleiding. Iedere medewerker kan elk moment een werkbegeleiding aanvragen als dit nodig mocht zijn in tussen liggende weken. Ook 1 op 1 zijn er gesprekken met medewerkers mochten zij hulp of ondersteuning nodig hebben om tot een goede uitvoering van hun werk te komen. Teamvergadering
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 16 van 17
Ucties
Pedagogisch werkplan 6 keer in het jaar vindt er een teamvergadering plaats. Hierin ontwikkelen we en evalueren we ons beleid binnen het kinderdagverblijf. 2 keer per jaar zal het protocol kindermishandeling op de agenda staan en zullen wij deze uitvoerig bespreken. Verder de laatste wet en regelgeving en de veranderingen hierin, deze zullen worden besproken en eventueel geïmplementeerd. We streven naar het vergroten van de samenwerking binnen het team en een open communicatie te bewerkstelligen. Er wordt een agenda opgesteld.
Deskundigheidsbevordering. Medewerkers gaan jaarlijks naar de EHBO/BHV cursussen. Er zal jaarlijks een cursus aanbod zijn waaruit medewerkers kunnen kiezen. Bijvoorbeeld training werken met baby’s of speciale peuteractiviteiten of op taalgebied. Ons pedagogisch handelen en onze waarden en normen stellen we nadrukkelijk ter discussie. Er is ruimte voor het trainen van vaardigheden die onze deskundigheid bevorderen. Daarnaast is een belangrijk doel het vergroten van onze motivatie, saamhorigheid en kracht, individueel en als team. De trainingen zijn bedoeld om medewerkers de gelegenheid te geven verdieping in hun vak te vinden en gemotiveerd worden tot ontwikkeling. De trainingen zijn bedoeld om medewerkers de gelegenheid te geven verdieping in hun vak te vinden en gemotiveerd worden tot ontwikkeling.
Ouderavond. We willen nadrukkelijk de ouders betrekken bij het pedagogisch beleid van Cowboys en Indiana. Participatie van de ouder komt tot uitdrukking in het meedenken over en het toetsen van het pedagogisch beleid, zoals wij dat ontwikkelen. Ouders stellen kritische vragen en hebben recht op uitleg over handelen en informatie over aanpassingen. Daarnaast bespreken we aan de hand van een bepaald thema de opvoeding en begeleiding van kinderen thuis en op het kinderdagverblijf, met als doel het tot op zeker hoogte afstemmen van beide leefsituaties voor de kinderen en ouders inzicht te geven in kinderopvangland. Er zal 2 keer in het jaar een ouderavond plaatsvinden, waarvan de oudercommissie eventueel de regie kan nemen. Zij mogen een voor hun relevant onderwerp op de agenda zetten of zij kunnen zelf invulling geven aan voorlichting of onderwerpen.
©Kinderdagverblijf Cowboys en Indiana
2013
Pagina 17 van 17