PEDAGOGISCH WERKPLAN KC KLIMOP
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Praktische informatie 3. Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13 4. Visie op uw kind en ontwikkeling bij Kanteel 5. Pedagogische doelen 6. KC Klimop in praktijk 7. Pedagogisch medewerkers 8. Volgen en observeren 9. Ouders 10. Bijlage
2
Pedagogisch werkplan KC Klimop
1.
Juni 2015
Voorwoord
Beste ouder of verzorger, Fijn dat u er voor gekozen heeft om uw kind bij kinderdagverblijf Klimop te brengen. U mag er van uitgaan dat uw kind bij ons in goede handen is. In dit Pedagogisch Werkplan leest u wat u en uw kind van ons mogen verwachten. Het gaat over de dagelijkse gang van zaken, onze pedagogische uitgangspunten en de activiteiten die wij samen met de kinderen zoal ondernemen. We willen u graag middels dit pedagogisch werkplan een indruk geven van hoe wij werken binnen ons kinderdagverblijf zodat u straks met vertrouwen uw kind bij ons brengt. Dit pedagogisch werkplan is afgestemd op het pedagogisch beleidsplan van Kanteel. De kwaliteit van een goede opvang kan een belangrijke bijdrage leveren aan de opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen. Kinderen zijn van nature gemotiveerd om te leren en zijn nieuwsgierig om de wereld te ontdekken. Hierbij is de hulp en samenwerking van ouders,en pedagogisch medewerkers van groot belang Wij hopen dat uw kind en u een fijne tijd bij ons hebben. Mocht u nog vragen, tips of opmerkingen hebben, dan horen wij dit graag want wij willen graag voor uw kind zorgen en dat willen we goed en zorgvuldig doen, samen met u. Graag verwijs ik u naar onze site: www.kanteel.nl en ook op facebook site: http://www.facebook.com/kanteel en twitter http://www.twitter.com/kanteel zijn wij te vinden. U kunt ons ook mailen:
[email protected] Veel leesplezier en wij heten u en uw kind van harte welkom op kdv Klimop.
Met vriendelijke groet, Team Klimop
3
Pedagogisch werkplan KC Klimop
2.
Juni 2015
Praktische informatie
Adresgegevens Kanteel Kinderopvang Postbus 334 5240 AH Rosmalen T: 073-8507850 M:
[email protected] www.kanteel.nl Relatiebeheer T: 073-8519999 M:
[email protected] Kinderdagverblijf Klimop Ven Meeuwenstraat 16 5241 TE Rosmalen T: 073-5217717
Locatiemanager Helmy van Lier M:
[email protected] T: 06-36557102
Openingstijd kinderdagverblijf de Klimop Maandag t/m vrijdag 7.30-18.30 uur.
Telefoonnummers groepen De Spetters De Lawaaipapegaaien
073-5230158 073-5230466
Halen en brengen Klimop hanteert vaste breng, en haaltijden. Gedurende deze tijden is er ruimte om informatie uit te wisselen en vragen te stellen aan de pedagogisch medewerksters. Uw kind komt de hele dag -
brengen tussen 7.30 uur en 9.00 uur. halen tussen 15.30 uur en 18.30 uur
Uw kind komt ’s morgens -
brengen tussen 7.30 uur en 9.00 uur halen tussen 12.30 uur en 13.00 uur
Uw kind komt ’s middags -
brengen tussen 12.30 uur en 13.00 uur halen tussen 15.30 uur en 18.30 uur
Tip i.v.m. een goede en uitgebreide overdracht van uw kind, is het prettig als u uw kind rond 18.15 uur ophaalt.
4
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Stamgroep en samenvoegen Zo noemen we de kinderdagverblijfgroep waar uw kind in geplaatst wordt. Op kinderdagverblijf Klimop heten deze groepen: de Spetters de Lawaaipapegaaien Aan deze groep is vaste groepsleiding gekoppeld. Door de overheid is vastgesteld wat de maximale bezetting van kinderen op een groep mag zijn in combinatie met het aantal pedagogisch medewerkers. Daar wijken wij niet van af en dat kan soms tot gevolg hebben dat het niet mogelijk is om een extra dagdeel af te nemen omdat er dan teveel kinderen in de groep zitten ten opzichte van het aantal pedagogisch medewerksters. Bij een lage bezetting voegen de groepen samen. Bij een totaal van 12 of minder kinderen alle groepen. Dit vindt momenteel standaard plaats op de woensdag en vrijdag. Hiermee vormt deze groep dan een verticale groep. Een verticale groep kenmerkt zich doordat alle leeftijden 10 weken tot 4 jaar bij elkaar in een groep spelen. Zo leren de kinderen omgaan met diverse leeftijden en behoeftes van andere kinderen. Voor de dreumesen biedt het een uitdaging door te kijken hoe de peuters zich ontwikkelen. Dit stimuleert hen in hun eigen pogingen in hun ontwikkeling. Het is een dynamische groep die meer op een gezinssituatie lijkt. Allebei de groepen op Klimop zijn verticale groepen Kinderen die 3 jaar en ouder zijn kunnen tenminste 1 dagdeel per week met de vaste pedagogisch medewerkers van Klimop mee om schoolvoorbereidende activiteiten te ondernemen. Het gaat om schoolvoorbereidende en niet om taken te doen zoals op school. U kunt hierbij denken aan wat uitdagende knutselwerkjes, maar ook bewegingsactiviteiten, vrij spel en meer. Kinderen krijgen extra zelfstandigheid in deze groep en daarmee ook verantwoordelijkheid voor wat bij hen past. In deze groep wordt er gewerkt met Puk. Puk is een pop die overal aan mee doet en hoort bij de methodiek Uk en Puk. Puk helpt de kinderen bij alles wat zij willen en geeft hen zelfvertrouwen.
Ruilen van dagen We zijn blij u te kunnen melden dat dagen ruilen mogelijk is onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:
De aanvraag van ruilen moet in overleg gaan met de pedagogisch medewerker van desbetreffende groep waarop het kind geplaatst is. De ruildag moet van te voren zijn aangevraagd (voordat de eerste ruildag in gaat) bij de pedagogisch medewerker van de groep De ruildag kan alleen worden toegekend indien de groepsgrootte het toelaat. Ruilen mag 10 werkdagen vóór en 30 werkdagen na de ruildag. Als een opvangdag op een feestdag valt is ruilen van deze dag niet mogelijk.
Afnemen van extra (incidentele) dagen Het is mogelijk om extra dagdelen af te nemen. Als de groep waar uw kind geplaatst is plek heeft, wordt hij op zijn eigen groep geplaatst. Als de groep vol zit kan uw kind misschien in een andere groep geplaatst worden voor deze extra dag. Dit wordt vooraf met u besproken, zodat u daarvoor toestemming kunt geven.
5
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Ziekte Wij streven er naar kinderen een vertrouwde, veilige en hygiënische omgeving te bieden op het kinderdagverblijf Klimop. We hanteren hiervoor de kwaliteitsprotocollen van Kanteel en richtlijnen van de RIVM/ GGD. En wij hebben de medewerking van ouders nodig. Wij verwachten van ouders:
Dat zij actuele informatie geven over de conditie van het kind. Denkt u ook aan het doorgeven of het kind ’s ochtends een zetpil heeft gekregen. Dat zij het kind niet naar het kindcentrum brengen wanneer het ziekteverschijnselen vertoont die in de richtlijnen van RIVM/ -GGD beschreven worden en waarbij geadviseerd wordt het kind thuis te houden. Dat zij een noodnummer opgeven waarop zij te allen tijde bereikbaar zijn. En juiste persoonlijke gegevens invullen op het gegevensformulier en mutaties doorgeven.
Op het kinderdagverblijf komen kinderen vaak voor het eerst in aanraking met één of meerdere (infectie)ziekten. Aangezien de samenstelling van de groep per dag wisselt, keren deze ziekten regelmatig terug in het kinderdagverblijf. Als het kind ziek is of een temperatuur van 38 °C of meer heeft, mag het kind niet gebracht worden. Als het kind ziek wordt tijdens het verblijf bij de Klimop, wordt de ouder gebeld met het verzoek het kind op te halen omdat we een ziek kind niet de rust kunnen bieden die het op dat moment nodig heeft. Als het kind vanwege ziekte of andere redenen niet kan komen, stellen wij het op prijs dat dit doorgegeven wordt. Indien een kind medicijnen gebruikt, willen wij daar graag van op de hoogte gebracht worden. In principe worden er geen medicijnen verstrekt door de pedagogisch medewerkster. Indien dit toch moet gebeuren bijvoorbeeld in geval van een kuur dan dient u hiervoor een verklaring medicijngebruik invullen. Wij zullen nooit paracetamol toedienen om de koorts te onderdrukken.
Vierogenprincipe Wij werken op al onze locaties volgens het vierogen principe. Dit houdt in dat gedurende de dag er altijd een pedagogisch medewerker mee kan kijken of mee kan luisteren met de pedagogisch medewerker die voor een korte periode alleen met een groep kinderen is. Daar waar een pedagogisch medewerker alleen is vanwege het aantal kinderen, moet er altijd een volwassene in het gebouw aanwezig zijn die mee kan kijken of luisteren. Doordat de locatie over vele ramen beschikt is het altijd overal mogelijk om binnen te kijken. Op slaapkamers wordt er altijd gebruik gemaakt van babyfoons.
Achterwacht Doordat de bezetting op sommige dagen zo laag is kan er op sommige dagen alleen gewerkt worden. Doordat men niet alleen in het pand mag zijn hebben we dit opgelost doordat de manager dan aanwezig is als achterwacht.
6
Pedagogisch werkplan KC Klimop
3.
Juni 2015
Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13
Bij ’t Ven vormen we een kindcentrum. We zitten daar bij de basisschool in het gebouw met een peuterarrangement en een Buitenschoolsopvang. De school is een kleine gezellige school met maximaal 200 leerlingen. U kunt hierover meer informatie vinden op hun website: www.bstven.nl In de nabije toekomst is het de bedoeling dat kinderdagverblijf Klimop samen met basisschool ’t Ven in één gebouw komt. Voor kinderen is het heel prettig om zich in een stabiele omgeving te ontwikkelen. Door gezamenlijk een kindcentrum te vormen kan dit 13 jaar lang voortzetten. En is er keuze voor alle vormen van opvang. We zullen dan ook op vele vlakken gezamenlijk opgaan met de basisschool. Denk hierbij aan dezelfde observatie methode en taalmethodiek. Basisschool ’t Ven gebruikt de methodiek schatkist, waarvan onze methodiek Uk en Puk een voorloper is. Al onze medewerkers zijn bezig hierin geschoold te worden. Overdracht naar de basisschool Als een kind naar de basisschool gaat dan wordt er van ieder kind een overdrachtsformulier ingevuld. Dit formulier geeft de leerkrachten informatie over allerlei ontwikkelingsgebieden en specifieke informatie van uw kind. Dit formulier wordt uiteraard altijd met de ouders besproken.
7
Pedagogisch werkplan KC Klimop
4.
Juni 2015
Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel
Ieder kind is uniek en volgt zijn eigen “weg” door het leven. Wij proberen op Klimop de kinderen zo goed mogelijk te leren kennen zodat wij ze kunnen begeleiden in hun ontwikkeling. Het is belangrijk dat kinderen acceptatie en veiligheid ervaren van iedere volwassene in zijn omgeving. Op het kinderdagverblijf moet ieder kind zich iedere dag welkom en gezien voelen. We besteden veel aandacht aan de ontvangst van de kinderen en nemen hier ook bewust de tijd voor. Ook in de hectiek van iedere dag proberen de pedagogisch medewerksters de rust en aandacht voor het individuele kind te borgen en hier bewust tijd voor te nemen. Dit kan tijdens een rustig “knuffelmoment” op schoot, tijdens het verschonen, tijdens het in bed leggen. Deze momenten zijn waardevolle warme momenten die door alle teamleden optimaal benut worden. Een belangrijk soms emotioneel moment is het afscheid nemen van papa of mama. Jeroen slikt dapper zijn tranen weg. “Je mag best huilen” zegt de pedagogisch medewerkster. Nee, zegt hij ik wil mijn speen. Met de speen blijft hij even lekker op schoot zitten. Mathijs heeft net gezwaaid naar zijn papa en komt op de bank zitten om over het weekend te vertellen. Britt wordt gebracht en heeft moeite met afscheid nemen en gaat daarom lekker met haar zus spelen die in de andere groep is. Kinderen hebben een natuurlijke drang zich te ontwikkelen. Ze zijn initiatiefrijk, spontaan en nieuwsgierig. Kinderen zijn onderzoekers van hun eigen omgeving. Ze leren in hun eigen tempo en op hun eigen manier de wereld om zich heen te ontdekken en geven hier vorm en betekenis aan. Ze leren de wereld stap voor stap kennen, wij zullen ze uitdagen om steeds verder op onderzoek uit te gaan. Ieder kind is gericht op interactie en communicatie met zijn omgeving, dit doen zij op hele verschillenden manieren; met woorden of geluiden, al spelend, met bewegingen, al kleurend enz. Ze gebruiken hierbij al hun zintuigen en mogelijkheden. Op het kinderdagverblijf is er ruimte en aandacht voor al deze manieren. De pedagogisch medewerksters kijken en luisteren de hele dag naar de kinderen en proberen hier steeds weer bij aan te sluiten en de kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Tijdens een dag op het kinderdagverblijf gebeurt er heel veel voor de kinderen, zij doen heel veel indrukken op. Het is belangrijk dat kinderen hier grip op krijgen dit bevordert het gevoel van veiligheid voor ieder kind. Daarom zijn een vaste dagindeling en rituelen heel belangrijk voor ieder kind, het geeft hen overzicht. Dit gevoel van overzicht hebben bevordert het gevoel van veiligheid; bovendien creëert het een wij-gevoel: ik hoor erbij!. Kinderopvang en opvoeding Kinderen brengen een deel van de week door op kinderdagverblijf de Klimop, wij nemen hierdoor actief deel aan de opvoeding van kinderen. Samen met de ouders kijken en luisteren we naar wat elk kind afzonderlijk beweegt en bezighoudt. Ouders zijn voor ons een belangrijke informatiebron om de kinderen te leren kennen. Daarom stemmen we ons zoveel mogelijk af op de wensen van ouders. Met alle ouders hebben we één ding gemeenschappelijk: het belang van het kind en dat maakt ons partners in opvoeding. In hoofdstuk 9 wordt dit uitgebreid beschreven. 8
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
In ons kinderdagverblijf kan uw kind naar hartenlust spelen en zich ontwikkelen in een knusse, geborgen en ruime omgeving. De groepsruimtes zijn zo royaal dat de kinderen bij slecht weer zelfs binnen kunnen ravotten. Grote ramen zorgen voor veel licht Ook buiten zijn we meer dan uitstekend voorzien. We hebben een grote speelplaats met toch een intiem karakter, doordat deze door alle groepsruimtes omringd wordt. Voor de baby’s zijn stukken speelterrein omheind, zodat de veiligheid voor hen is gegarandeerd en de peuters volop de gelegenheid hebben zich uit te leven. Er is een spannende brug om overheen te klauteren of onderdoor te sluipen; een echte ‘berg’ met daarboven op een zandbak. Speeltoestellen en een parcours waar de kinderen kunnen fietsen. Mocht de zon sterk schijnen, dan kunnen we lekker in de schaduw onder het groen spelen. We vinden natuurbeleving erg belangrijk. We hebben dan ook een stuk ontdektuin en een moestuin waar we verschillende groente in laten groeien die we samen met de kinderen verzorgen en op eten.
9
Pedagogisch werkplan KC Klimop
5.
Juni 2015
Pedagogische doelen
Ik mag er zijn In onze pedagogische visie schreven we al dat dit doel de basis is van ons kinderdagverblijf: ieder kind iedere dag weer het oprechte gevoel geven dat het fijn is dat het kind bij ons komt spelen en dat we blij zijn hem/haar te zien. Als kinderen het gevoel van, ik mag er zijn ervaren, kunnen zij hun aandacht onbezorgd richten op onderzoeken, spelen en oefenen waardoor ze zich verder kunnen ontwikkelen. Een gevoel van veiligheid is hiervoor de basis maar ook het gevoel van ruimte krijgen. Het kind moet merken dat het de kans krijgt om dingen zelf te doen en uit te proberen. De pedagogisch medewerkster die respect heeft voor de ruimte van een kind stimuleert het kind om dingen te doen. Dit draagt bij aan het zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde van het kind. “Komen jullie aan tafel” vraagt Annelies “dan gaan we boterhammen eten”. De kinderen krijgen een bord en een boterham en een mes met boter. “ik kan het niet, moet jij doen” zegt Niels. “Je kan het zelf” zegt Annelies “probeer het maar eerst zelf en als het niet lukt help ik je”. Met de tong uit zijn mond gaat Niels aan het smeren en dan roept hij triomfantelijk: ”klaar”. “Nu ben ik echt trots op jou” zegt Annelies “ je hebt het helemaal zelf gedaan”.
We doen het samen Kinderen leren op het kinderdagverblijf en peuterarrangement al jong om nieuwe relaties aan te gaan; met de pedagogisch medewerksters en met de andere kinderen. Dit samenspel betekent in iedere levensfase iets anders. Voor de jongste kinderen is de relatie met de pedagogisch medewerkster van wezenlijk belang en langzaam wordt de focus gelegd naar de andere kinderen in de groep. “De groep” en het deelnemen aan de groep is voor kinderen belangrijk. Het is een belangrijk leerproces want door te spelen en te “leven” met leeftijdsgenoten leren kinderen zichzelf goed kennen. Er zijn diverse pedagogen die in hun theorie benoemen dat kinderen elkaars beste leermeesters zijn. “Als jullie even opruimen dan gaan we buitenspelen” zegt Ineke. Sommige kinderen gaan aan de slag. “Jij moet ook helpen” zegt Stan tegen Sam die gewoon blijft spelen. Stan duwt Sam een bordje in zijn hand. “Jij moet deze in de kist van de keukenspullen doen”. En Stan doet wat Sam aan hem vraagt. Als alles klaar is gaan ze met zijn allen naar buiten. In een verticale groep (0-4 jarigen) is het samenspel tussen de kinderen anders dan in een groep met leeftijdsgenoten. Kinderen leren in een verticale groep om verschillende rollen te oefenen. Ze groeien in de loop van tijd dat ze een groep bezoeken van het jongste kind naar het oudste kind; dit vraagt telkens andere vaardigheden van ze. Dit geldt uiteraard ook binnen het peuterarrangement. Bovendien leren ze al op jonge leeftijd rekening te houden met elkaar; met klein speelgoed moet je aan tafel spelen, als alle grote kinderen lekker vrijspelen, kun je als dreumes lekker spelen in de grondbox waar je je eigen plekje hebt. Voor de baby’s is het erg belangrijk dat ze niet teveel prikkels krijgen. Daarom zoeken we altijd ook bewust naar de rustmomenten en een rustige speelomgeving voor de baby’s. We gaan bewust om met de inrichting van de groepsruimten en zorgen ervoor dat iedere leeftijdsgroep een veilige en uitdagende speelplek heeft.
10
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Vanuit onze identiteit is onze visie op de mens dat iedereen, hoe verschillend ook, omwille van zichzelf uniek, bijzonder en de moeite waard is. Dit betekent dat wij als organisatie een kinderdagverblijf willen zijn waarin voor ieder kind ruimte is om te groeien op zijn eigen manier. Een kinderdagverblijf waar respect, solidariteit en waardering voor elkaar voorop staan. Het is belangrijk dat kinderen een positief zelfbeeld ontwikkelen. We stimuleren kinderen om zelfstandig en kritisch tot goede oplossingen voor situaties te komen en dat ze zich kunnen verplaatsen in andermans gevoelens. Door positieve aandacht voor de kinderen, willen we hen uitdagen en het gevoel geven dat zij allemaal even belangrijk zijn. We willen positief met elkaar samenleven en vinden aandacht voor waarden en normen belangrijk
Ik kan het zelf Kinderen kunnen heel veel zelf als ze daar de tijd en ruimte voor krijgen. We proberen kinderen altijd de ruimte te geven zodat ze zelf aan kunnen geven wat ze willen en wat hun ideeën zijn. In het aanbod van activiteiten proberen we altijd de balans te zoeken tussen de ruimte voor de kinderen en het bewust ontwikkelingsgerichte aanbod. Ook worden kinderen gestimuleerd om dingen zelf te doen: zelf je brood smeren, drinken uit een gewone beker, alleen naar het toilet gaan en je eigen billen afvegen. Dit vraagt soms veel geduld en extra werk van de pedagogisch medewerkster ( bv als er een beker drinken wordt omgestoten) maar het levert de kinderen een schat aan leerervaringen en zelfvertrouwen op. Tanja zit aan tafel wat knutselwerkjes voor te bereiden. Jade ziet dat en vraagt of ze ook mag knippen Tanja pakt een kinderschaartje en papier. Jade vindt het nog moeilijk om de schaar vast te houden, Tanja doet het voor en helpt Jade om de schaar te gebruiken. Op haar eigen manier helpt Jade, Tanja mee om de dingen voor te bereiden voor de andere kinderen van de groep.
Ik voel, denk en ontdek Een kind heeft van nature veel mogelijkheden in zich. Zelfs een jong kind weet, kan, voelt en wil heel veel. We gaan uit van de krachten van ieder kind en het idee dat een kind van nature onderzoekend en nieuwsgierig is en heel goed kan voelen waar het zelf behoefte aan heeft. We respecteren de gevoelens van kinderen en proberen hier samen met de kinderen woorden aan te geven. Kinderen zijn natuurlijk soms boos of verdrietig of heel erg blij en uitgelaten. We vinden het belangrijk dat kinderen leren om te gaan met de emoties van zich zelf en de anderen. Er is altijd ruimte om je emoties te uiten; de pedagogisch medewerksters helpen de kinderen om dit op een “goede” manier te doen. Ook worden de emoties positief en negatief bespreekbaar gemaakt. Voor kleine kinderen is het vaak moeilijk om de gevoelens van anderen en van zichzelf te begrijpen en te herkennen. Hier hebben ze echt de ondersteuning van een volwassene voor nodig. Sem is aan het spelen met een grote vrachtauto. Broem broem….. Hij rijdt de auto over de grond en doet mooie blokjes in de laadklep. Ook Simon vindt de vrachtauto erg mooi. Hij wil er ook mee spelen en trekt de auto zo bij Sem uit zijn handen. Sem begint te huilen en wordt zo boos dat hij Simon begint te slaan. Nu begint ook Simon te huilen. Daar komt juf Sanne al aan. Ze heeft gezien wat er gebeurde en loopt naar de jongetjes toe. “ Sem , je mag niet slaan! Ik zie dat je boos wordt omdat Simon je auto afpakte maar dan kun je ook zeggen dat je dat niet leuk vindt. Als je slaat heeft Simon pijn, dat mag niet.
11
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
En Simon, ook al vind je de auto erg mooi, je mag hem niet afpakken als Sem ermee aan het spelen is. Dan maak je Sem verdrietig en boos. Geef de vrachtauto maar terug aan Sem en zeg maar sorry tegen elkaar.” Nadat de jongens sorry hebben gezegd gaat juf Sanne met hen op zoek naar nog een mooie vrachtauto. Even later spelen de jongens samen met de 2 auto’s op de grond.
Ik kan het zelf zeggen Het kind heeft honderd talen, Honderd handen, honderd gedachten, Honderd manieren van denken, Van spelen, van spreken. Uit: Zeker, de honderd is er wel, pedagoog Loris Mallaguzi Taal is slechts een van de communicatiemiddelen en voor jonge kinderen een ondergeschikte manier. Kinderen beschikken over een rijk scala aan non-verbale middelen. Ze communiceren met gebaren, gezichtsuitdrukkingen, doen iets voor, spelen een rollenspel, tekenen iets. Allemaal manieren voor kinderen om ons de volwassenen, iets duidelijk te maken. De pedagogisch medewerksters moeten alert zijn op al deze “talen” van het kind. In onze westerse maatschappij neemt het gesproken woord een grote plaats in. Op Klimop zijn we ook bewust bezig met taal zodat we kinderen leren onder woorden te brengen wat ze willen, bedoelen of voelen. Door te communiceren helpen we kinderen grip te krijgen op zichzelf en op de wereld om zich heen. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn:
Verwoorden wat er feitelijk gebeurt: “ik zie dat het buiten heel mooi weer is. Zullen we lekker buiten gaan spelen? Dan ga ik even naar de gang om de jassen te pakken”.
Verwoorden wat je gaat doen: “wat moet je toch gapen. Ik ga je uit de stoel pakken en een schone luier geven, dan kun je lekker naar bed”.
Verwoorden van gevoelens van kinderen:” ik snap dat je boos bent omdat je ook met de rode auto wil spelen. Zullen we proberen om samen een oplossing te vinden”.
Bij alle communicatie met kinderen is het belangrijk dat je niet “over de hoofden van de kinderen” spreekt maar zoveel mogelijk oogcontact maakt, dus vaak door de knieën gaat. Belangrijk is ook dat je niet tegen de kinderen praat maar met de kinderen in dialoog gaat. Uiteraard zijn er ook veel taalactiviteiten zoals zingen, verhalen vertellen, boeken voorlezen en kringgesprekken. Met name de momenten aan tafel worden vaak gebruikt voor taalactiviteiten. Wessel komt met tranen in de ogen naar Yvonne toe. En zegt; jas uit, jas uit!!! De tranen houden niet op en Jasper wordt alsmaar meer verdrietig. Jasper vindt het moeilijk om in de juiste verwoording te vragen om hulp. Yvonne gaat op ooghoogte van Jasper zitten en zegt; “ik zie dat je verdrietig bent kun je me zeggen wat er aan de hand is? “
12
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Wessel wordt rustiger en geeft aan dat hij zijn jas niet uit krijgt. Waarop Yvonne zegt; “wat goed dat je me kunt zeggen wat er aan de hand is. Zullen we voor de volgende keer afspreken dat wanneer je, je jas niet uit kunt doen, je tranen weglaat en dat je dan aan mij vraagt om je te helpen om je jas uit te doen? Ik kan je namelijk veel beter verstaan als je het aan me vraagt. Dan kan ik je gewoon helpen, goed? En het is helemaal niet erg dat je nu even verdriet hebt gehad. Wessel knikt vol overtuiging ja en gaat weer verder met waar het was gebleven in zijn spel.
Ik ben een lief, goed kind Dit bovenstaande moet ieder kind voelen, als je dit voelt dan verkeer je in die veilige omgeving waarin je als kind op ontdekkingstocht uit kunt gaan. Natuurlijk vertoont elk kind wel eens ongewenst gedrag en gaat over grenzen en daar is niks mis mee. We proberen hierop altijd positief op te reageren; Het gevoel van het kind benoemen en erover praten (ik zie dat je boos bent, kun je me uitleggen hoe dit komt?), je eigen gevoel benoemen (ik vind het niet fijn als je..) of afspraken maken (je mag niet op de kast klimmen zullen we afspreken dat wanneer je het weer doet dat je dan even aan tafel gaat zitten). In een groep zijn regels nodig; afspraken waaraan iedereen zich moet houden. Deze afspraken bieden kinderen de structuur waarin ze op een veilige manier op verkenning kunnen gaan. Het is wel van belang dat er niet teveel regels zijn, want dat belemmert de kinderen in hun mogelijkheden. Er moet een balans zijn tussen enerzijds de vrijheid en ruimte en anderzijds structuur. Ook waarden en normen worden vertaald in regels als bijvoorbeeld: je mag een ander geen pijn doen. De pedagogisch medewerkster heeft als taak kinderen vertrouwd te maken met deze omgangsregels. Het is ook belangrijk dat kinderen leren voor zichzelf op te komen. Kinderen hebben samen zeer regelmatig kleine botsingen. Dit zijn hele goede leermomenten waarbij kinderen leren om voor zichzelf op te komen en samen met de anderen te zoeken naar een oplossing. Ingrijpen bij conflicten door een pedagogisch medewerkster is niet altijd nodig. Voor de ontwikkeling van de sociale vaardigheden is het van belang dat kinderen de ruimte krijgen om het zelf op te lossen en eventueel de ondersteuning van een volwassenen krijgen als ze er zelf niet uitkomen. Tommie is met de auto’s op de automat aan het spelen maar gooit er in de rondte mee. Pedagogischmedewerker Lies ziet dit en zegt er iets van. Lies; ‘Ik zie dat je met de auto’s door de lucht aan het gooien bent, Tommie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Vliegtuigen vliegen en auto’s rijden over de weg, toch?’ Tommie; ‘Jaaa, auto’s kunnen helemaal niet vliegen!’ Lies; ‘Nou zullen we dan afspreken dat de auto’s over de mat laten rijden en er niet meer mee gaan gooien, daar gaan ze stuk van en dan kun je er niet meer mee spelen. Dat zou jammer zijn.’ Tommie; ‘Dat is niet leuk, kapotte auto’s!’
13
Pedagogisch werkplan KC Klimop
6.
Juni 2015
KC Klimop in praktijk
Kennismaken met het kinderdagverblijf Uw eerste kennismaking met kinderdagverblijf Klimop vindt plaats met de clustermanager of assistent-manager. In het kennismakingsgesprek wordt verteld over de organisatie rondom de opvang, het kinderdagverblijf, de pedagogische uitgangspunten, de oudercontacten en worden eventuele algemene vragen beantwoordt. Daarna heeft u een intakegesprek met de pedagogisch medewerker van de locatie, en maakt u kennis met de de groep. In dit gesprek worden alle praktische dingen besproken en zullen we het hebben over uw kind en wat u van ons verwacht. Ook nemen we de tijd om al uw vragen te beantwoorden. U kunt dan een afspraak maken om met uw kind een paar uur in de groep te komen kijken. De andere kinderen in de groep worden voorbereid op de komst van een nieuw kind doordat we er over vertellen en ze een opbergbakje met de foto van een nieuw kindje zien. Elk nieuw kind krijgt een eigen opbergbakje met de naam erop. In dit bakje kunt u de eigen spullen van uw kind kwijt maar vindt u ook regelmatig belangrijke post dus het is belangrijk dat u het regelmatig leeg maakt. Als de ouders dat kunnen regelen, adviseren wij hen om het kind de eerste dag(en) niet de hele dag te brengen. Op deze manier krijgt het kind rustig de gelegenheid te wennen. Uw kind zal zeker de eerste tijd heel veel nieuwe indrukken op doen tijdens zijn/haar dag op de Klimop; dit is vaak merkbaar bij de nieuwe kinderen, zij hebben tijd nodig om hun draai te vinden. U kunt altijd bellen om te vragen hoe het met uw kind gaat. Als er een aanleiding toe is, belt de pedagogisch medewerkster u. Belangrijk is dat er een basis van wederzijds vertrouwen groeit, hierbij is eerlijkheid altijd belangrijk. Dus ook als een kind het moeilijk heeft, vertellen we dit.
Wennen op het kinderdagverblijf Voor kinderen en voor hun ouders is het belangrijk om te wennen in de groep waarin het kind geplaatst gaat worden. Dat wennen gebeurt op onderstaande wijze. Als uw kind nog niet op de dagopvang van Kanteel zit, wordt er met u tijdens het kennismakingsgesprek een afspraak gemaakt over de manier waarop uw kind gaat wennen in groep waarin het kind geplaatst gaat worden. Vanaf twee weken voordat contract in gaat mag uw kind samen met u, of alleen, komen wennen. U kunt daarvoor een afspraak maken met de afdeling relatiebeheer. Hebt u specifieke wensen ten aanzien van deze wenmomenten dan adviseren wij u om dit in het kennismakingsgesprek met de pedagogisch medewerker te bespreken.
Wegbrengen en afscheid op het kinderdagverblijf Uw kind wegbrengen is een belangrijk moment van de dag. De pedagogisch medewerker zal altijd uw kind en u persoonlijk ontvangen en proberen tijd te nemen voor een kort persoonlijk gesprek, zodat er een korte overdracht kan plaats vinden. Ons uitgangspunt is dat ieder kind (en ouder) zich welkom en gezien voelt. Uw kind kan moeite hebben afscheid van u te moeten nemen. Kinderen voelen zich prettig bij een afscheidsritueel. U kent uw kind en ontdekt dit ritueel samen. Zo kunt u samen een puzzel maken, een boekje lezen, zwaaien of een kus geven. Zodra u weg wilt, neemt de pedagogisch medewerkster samen met uw kind afscheid van u. Uw kind kan bij het afscheid erg boos of verdrietig zijn, wat het voor u, als ouder moeilijk maakt om afscheid te nemen. De ervaring leert dat dit bij de kinderen meestal snel over is. 14
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Voor u als ouder is dit soms lastiger dus als u het prettig vindt, kunt u ons bellen zodat u op de hoogte gebracht wordt over hoe het gaat. Wij hechten veel waarde aan vaste haal- en brengtijden. Onze gezamenlijke activiteiten beginnen om 9 uur ’s ochtends. Dus de afspraak is dat alle ouders hun kind voor 9 uur brengen. Dan kunnen wij rustig met ons dagprogramma beginnen.
Ophalen op het kinderdagverblijf Als het kind opgehaald wordt moet de ouder zich realiseren dat het kind op dat moment in zijn spel verdiept kan zijn en dus gefrustreerd kan raken als het daar abrupt uit wordt weggehaald. Dus het is verstandig als u de tijd kunt nemen om uw kind rustig op te halen. Op het moment dat de ouder bij het kind is, dragen wij de verantwoordelijkheid weer aan u over. De momenten van halen en brengen worden gebruikt voor een korte overdracht van informatie tussen ouder en pedagogisch medewerkster. Om er zeker van te zijn dat hier ook tijd voor is, wordt van de ouder verwacht dat zij hun kind(eren) ophalen tussen 15.30-18.30 uur. Er wordt op dat moment alleen actuele informatie over het verblijf op de groep uitgewisseld. Om dieper in te gaan op vragen of zorgen e.d. kan altijd een aparte afspraak gemaakt worden.
Evaluatiegesprek Nadat uw kind de eerste drie maanden bij ons is, vragen wij u een 3 maanden evaluatieformulier in te vullen. Naar aanleiding hiervan kunt u een gesprek met een medewerker over uw en onze ervaringen bij Klimop hebben. Dit is een belangrijk moment om, naast het reguliere contact, even een pas op de plaats te maken en al uw vragen, opmerkingen en eventuele bijzonderheden te bespreken. Een open gesprek waarin het belang van uw kind centraal staat, zal bijdragen aan een versteviging van de vertrouwensband tussen u en de medewerkers van Klimop.
Eindevaluatie Wanneer uw kind ons kinderdagverblijf verlaat omdat hij/zij 4 jaar is geworden of wanneer uw kind eerder onze locatie verlaat, vragen wij u om een eind evaluatieformulier in te vullen. Deze vragenlijst is anders dan het evaluatieformulier na drie maanden. Deze eindevaluatie geeft u de mogelijkheid om alle facetten van de begeleiding en zorg van uw kind en aanverwante zaken te beoordelen. Elk kwartaal wordt hiervan een geanonimiseerd verslag gemaakt en bespreken we de leerpunten in een teamvergadering. Dit verslag sturen we ook naar de medewerker Kwaliteit bij Kanteel, want ook op organisatorisch/centraal niveau kunnen hier leerpunten in zitten. Het kan ook zijn dat uw kind voor zijn 4e verjaardag over gaat naar een ander kinderdagverblijf, wij kunnen hiervoor dan ook een overdracht verzorgen.
Eten en drinken op het kinderdagverblijf Eten en drinken zijn bij uitstek een plezierig en sociaal gebeuren. Zij zijn een belangrijk onderdeel van een dag op het kinderdagverblijf. Baby's hebben intiem contact met de pedagogisch medewerkers die de fles geeft, hier proberen we ook altijd bewust de tijd voor te nemen. Hoe druk het ook is in de groep, de focus van de pedagogisch medewerker ligt op dat moment bij de baby die ze aan het voeden is. Peuters eten aan tafel en hebben samen plezier. Ze kunnen steeds zelfstandiger eten en drinken. Ze leren rekening te houden met elkaar en gesprekjes te voeren aan tafel.
15
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
We proberen op een positieve, stimulerende manier met eten en drinken om te gaan. We stimuleren de kinderen om te helpen met het dekken van de tafel, zelf hun beleg te kiezen en zelf hun brood te smeren. We dwingen de kinderen niet tot eten. Het samen zijn en zelf doen zijn belangrijke waarden die we kinderen willen meegeven met de eet- en drinkmomenten. Het kinderdagverblijf werkt met een vast aanbod van zo veel mogelijk suikervrije voedingsmiddelen fruit, melk, diksap, yoghurt, bruin brood met hartig beleg, stroop, honing, crackers en rijstwafels. Als welkome afwisseling krijgen de kinderen wel eens iets anders zoals; soep, knakworstjes of macaroni. Ook hebben we ontdekt dat we onder de kinderen en pedagogisch medewerksters ware chef-koks hebben. Daarom koken we af en toe ook gezellig met de kinderen, hierbij kunnen we gebruik maken van al het lekkers dat in ons eigen moestuintje groeit. Wat betreft de babyvoeding,volgen we de voedingstijden van de ouders en hebben we een vast aanbod van de meest gangbare babyvoeding (Nutrilon 1,2,en 3. Friso 1,2, en 3, Hypo en Anti Reflux voeding). De flessen (Avent flessen) worden verzorgd door het kinderdagverblijf. Tot het kind 1 jaar oud is, krijgt het, indien gewenst, een warme maaltijd op het kinderdagverblijf. Daarna niet meer en eet het kind thuis 'met de pot mee'.
Speciale voeding Als een kind een dieet moet volgen of de ouder stelt bepaalde voedingseisen, dan proberen wij daar rekening mee te houden. Speciale producten kunnen door ons aangeschaft worden als zij te bestellen zijn via onze leverancier, de prijs van de normale voeding niet te boven gaan en lang genoeg houdbaar zijn. Zo niet, dan brengt de ouder de voeding zelf mee. Het bereiden van voeding doen we aan de hand van het protocol voeding dat voor elk kinderdagverblijf van Kanteel geldt. Als kinderen ongeveer een jaar oud zijn dan wijzen we ouders op de voorkeur van (tuit)bekers boven flessen. Ook op de groep stimuleren we het gebruik van bekers zoveel mogelijk.
Verschonen, kleding en zindelijk worden op het kinderdagverblijf Kinderen worden op vaste momenten, en wanneer dit nodig is, verschoond. De luiers worden door het kinderdagverblijf geleverd. Zindelijk worden gebeurd op het kinderdagverblijf meestal vanzelf. Kinderen raken vaak al snel vertrouwd met naar de wc of op het potje gaan. Jongere kinderen zien oudere groepsgenoten naar de wc gaan en bovendien is de toiletruimte in dezelfde ruimte als de verschoonruimte. Spelenderwijs toont het kind er meer belangstelling voor en wanneer het serieuze vorm krijgt, bespreken we dit met ouders. Ook hangen er in de toiletruimte plaskaarten waar de kinderen een sticker op mogen plakken wanneer ze op het toilet gepoept of geplast hebben. Op deze manier stimuleren we de kinderen en proberen we het toiletbezoek leuk te maken. Wij vinden het belangrijk dat het kind zich vrijuit kan bewegen tijdens het spel. De kleding kan wel eens vuil worden tijdens activiteiten dus houdt u hier rekening mee. Het is raadzaam een set reservekleren achter te laten in de groep, met name tijdens het zindelijk worden.
16
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Slapen Uw kind verbruikt met (samen) spelen, ontdekken, rennen en alle andere bezigheden veel energie. Naast de rustige momenten die wij inbouwen, zoals een boekje lezen of een rustige activiteit aan tafel, is slapen voor uw kind belangrijk om ‘bij te komen’. Bij Klimop gaan we er van uit dat elk kind, in overleg met u, naar behoefte slaapt. De baby’s slapen zoveel mogelijk in een eigen bedje. De peuters gaan meestal rond 12.30 uur slapen. Als uw kind niet meer slaapt, doet het een rustige activiteit, zoals naar muziek luisteren, boekjes kijken of rusten op de bank/stretcher. Wanneer uw kind er aan toe is om minder te slapen of te rusten, overleggen we altijd met u hoe we dit het beste kunnen afbouwen. Uiteraard kunt u ook het initiatief hiertoe nemen en met ons overleggen wat u praktisch en verstandig lijkt in zo’n situatie. Slaapkamer Elke groep heeft de beschikking over een eigen slaapkamer die onder toezicht staat van de medewerkers. Alle groepen hebben een babyfoon die altijd aanstaat wanneer er een kind in bed ligt. Als het mogelijk is heeft uw kind een eigen bedje, zodat het vertrouwd raakt met slapen bij ons. De kinderen kunnen gaan slapen met hun speen en hun knuffel. Wij vinden het belangrijk dat uw kind in een veilige en ontspannen sfeer kan slapen. Soms is het nodig dat wij bij de kinderen blijven totdat ze in slaap zijn gevallen of we draaien rustgevende muziek. Wanneer een kind blijft huilen, controleren we altijd wat er aan de hand kan zijn (te warm of te koud, vieze luier of i.d.). Als alles in orde lijkt en uw kind blijft toch huilen, laten we dit maximaal 10 minuten gebeuren en daarna halen we het uit bed. Sommige kinderen hebben het even nodig om in slaap te kunnen vallen. Net als bij het afscheid nemen, ontdekken we zo een ritueel met uw kind. De bedden verschonen we één keer per week. Wanneer er meerdere kinderen in hetzelfde bed slapen of als de hygiëne dit vereist, verschonen we vaker. In verband met de mogelijke oorzaken van wiegendood slaapt uw kind tot 2 jaar in een slaapzak en eventueel onder een katoenen deken. Als u van het consultatiebureau het advies krijgt uw baby in te bakeren, dan kunt u ons ook vragen dit in het kinderdagverblijf te doen. U tekent daarvoor dan een verklaring en wij zullen u vragen het inbakeren een keer voor te doen. Dit laatste geldt ook voor buikligging bij kinderen tot 1,5 jaar. Wij hebben een protocol veilig slapen waar de richtlijnen in staan waar we ons aan houden. Als tip willen wij nog meegeven dat het handig is om kleding, jasjes te labelen. Deze labeltjes zijn o.a. te bestellen op www.goedgemerkt.nl Buitenbedjes Sinds september 2009 hebben we buitenbedjes. Met toestemming van de ouders slapen de kinderen hier in. Deze buitenbedjes voldoen aan de laatste Europese normen en zijn goedgekeurd door diverse instanties waaronder de GGD. Buiten slapen is vooral gezond vanwege de frisse lucht; het is goed voor de luchtwegen die nog niet volgroeid zijn en blootstelling aan zonlicht stimuleert de aanmaak van vitamine D, wat nodig is voor sterke botten en tanden. Kinderen die buiten slapen, slapen meestal beter en dieper en zeker baby’s die veel huilen, kunnen in een buitenbedje beter ontspannen.
17
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Uk en Puk Binnen het kinderdagverblijf wordt gewerkt met de educatieve methode Uk en Puk; deze methode is ontwikkeld voor kinderen van 0-4 jaar. Er wordt gewerkt met thema’s (bijvoorbeeld: dit ben ik!, wat heb je aan vandaag?, Regen.) binnen deze thema’s kunnen activiteiten uitgevoerd worden. De thema’s worden vastgesteld in overleg met de onderbouw van de basisschool. De activiteiten zijn bedoeld om de brede ontwikkeling van de kinderen te stimuleren. Alle ontwikkelingsgebieden; cognitief, taal, motoriek, sociaal-emotioneel, komen aan bod. Met alle leeftijden zullen er activiteiten binnen het thema worden uitgevoerd. Uiteraard zijn deze activiteiten voor de peuters wat uitgebreider dan voor de baby’s en dreumessen. Ook is er een speciaal thema voor kinderen die bijna 4 worden; dit thema wordt uitgevoerd met alle oudste peuters van kinderdagverblijf en peuterarrangement. De handpop Puk neemt een belangrijke plaats in binnen deze methode. Puk is het vriendje van de kinderen en heeft een vaste plek in de groep. Puk maakt altijd wel iets mee wat de kinderen herkennen. Via Puk kunnen de pedagogisch medewerksters de kinderen betrekken bij een activiteit en op een veilige en speelse manier interactie uitlokken.
Dagritme kinderdagverblijf Het dagritme van een kinderdagverblijf bestaat uit een bewuste afwisseling van activiteiten en rustmomenten. Onderstaand dagritme geldt voor de kinderen vanaf 1-1,5 jaar. Voor de kinderen op het kinderdagverblijf ziet de ochtend er ongeveer als volgt uit: 7.30
Binnenkomst kinderen, de kinderen kiezen iets om rustig mee te spelen
9.00
Alle kinderen zijn gebracht Drinken + koekje Ontwikkelingsgerichte activiteiten Spel aan tafel Buitenspelen
10.15
Opruimen Aan tafel fruit eten
10.45
Kinderen verschonen of een plasje laten doen op de wc/potje
11.00
Vrij spelen
11.15
Opruimen
11.30
Boterhammetjes eten met een bekertje melk
18
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
De middag ziet er voor alle kinderen als volgt uit: 12.30
Kinderen gaan naar bed of gaan rusten op een stretcher/ iets rustigs aan tafel doen
14.30
Alle kinderen komen uit bed Verschonen of plassen op wc/ potje Aankleden (we stimuleren de kinderen om zich zelf aan en uit te kleden en helpen wanneer dat nodig is)
15.00
Aan tafel een cracker/rijstwafel eten met een bekertje sap
15.30
Vrij spelen Buitenspelen
16.30
Verschonen of plassen op wc/ potje
17.00
Soepstengel eten met een bekertje water/ sap
18.30
Tot de volgende keer!!
Overgangsmomenten De pedagogisch medewerksters proberen de kinderen bewust te betrekken bij de overgangsmomenten. Het is voor kinderen soms moeilijk om met het spel te stoppen en op te gaan ruimen om aan tafel te gaan. We proberen deze overgangsmomenten zo positief mogelijk te houden door:
Voorspelbare herhaling, rituelen en liedjes. Structuur. Kinderen een actieve rol geven. Tijdig aankondigen en uitleggen. Positief en actief taalgebruik. ‘Geduldige’ pedagogisch medewerksters. Voorbereide omgeving; opruimen en speelklaar maken. Goede samenwerking tussen collega’s.
Voor een baby is het belangrijk en prettig als de omgeving voorspelbaar en bekend is. De pedagogisch medewerkster zijn daarom altijd bewust bezig met de contact momenten die ze met een baby hebben. Dit betekent bijvoorbeeld een vaste volgorde van verzorgingshandelingen en een vaste plek voor spullen en voor speeltjes. Dit betekent dat de pedagogisch medewerksters hun taken op elkaar afstemmen en baby’s intensief volgen en observeren, zodat ze kunnen inspelen op hun behoeftes. Vervolgens is het belangrijk om door met een baby te praten een overgang aan te kondigen, de reactie van de baby af te wachten, vervolgens mee te nemen en een stapje verder te gaan. Hierbij is het zaak om het tempo van de baby te volgen.
19
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Ook voor peuters is het belangrijk om een overgang tijdig aan te kondigen. Ze kunnen steeds meer actief bij het overgangsmoment betrokken worden (helpen opruimen of klaarzetten) en rituelen gebruiken. Door in een peutergroep spullen en speelgoed een vaste plaats te geven kunnen kinderen veel zelf doen en pakken. Kinderen krijgen, passend bij hun leeftijd, een actieve rol in de zorg voor hun directe omgeving bijvoorbeeld door mee tafel te dekken, opruimen en het gezellig maken van de groepsruimte. Kinderen leren zo verantwoordelijk te zijn voor hun omgeving en rekening te houden met de behoeftes van andere kinderen in de groep. Hiervoor zijn de volgende voorwaarden belangrijk:
Het dagelijkse handelen vormt hierbij een herkenbaar ritmisch patroon waaruit ook vertrouwen en veiligheid worden opgebouwd. Aansluiten bij het tempo en behoeften van kinderen en je niet te veel laten meeslepen door het ritme van volwassenen of organisatiebelangen (rooster, de groepsbespreking) en de behoeftes (pauze, het moet netjes zijn), levert op dat kinderen als vanzelfsprekend meegaan in het natuurlijke patroon van het dagritme. Zo worden overgangsmomenten tot vaste herkenningspunten voor een kind. De inrichting van de ruimte is zo dat de kinderen overal bij kunnen en zich vrij kunnen bewegen. Dingen die gevaarlijk zijn, staan buiten hun bereik.
Bewegen en zintuiglijk ervaren Jonge kinderen ontdekken met heel hun lichaam. Ze verkennen hun omgeving door te grijpen, bewegen, proeven en ruiken. Dit is de basis van alle andere vormen van communicatie en leren. De gewone dagelijkse situaties in ons kindcentrum bieden volop kansen voor het opdoen van deze ervaringen. Als pedagogisch medewerkster kun je kinderen doelbewust activiteiten aanbieden, waarmee ze nieuwe motorische en zintuiglijke ervaringen opdoen. Alle peuters slapen en Brechje (10 maanden) speelt op een kleed op de grond. De pedagogisch medewerkster ziet dat Brechje om zich heen zit te kijken. Op de grond liggen verschillende soorten papier die ze wil gebruiken voor haar activiteit. Ze gaat bij Brechje op de grond zitten en maakt van de verschillende soorten papierproppen. Brechje grijpt er meteen naar, voelt en kijkt. De prop aluminiumfolie vindt ze het interessantst. Na eraan te voelen, krijgt ze door dat ze er ook mee over de grond kan gooien/rollen. Er verschijnt meteen een grote glimlach op haar gezichtje, dat is leuk! Bij het buitenspelen speelt het bewegen een belangrijke rol. Kinderen kunnen er lekker rondrennen, voetballen, fietsen, klauteren en zich lekker uitleven in de zandbak. Ook de jongste kinderen worden, als het weer het toelaat, mee genomen naar buiten om lekker op het gras te kruipen of te liggen. Zo kan het gras lekker onder hun voeten en handen kriebelen. Ook hebben we de mogelijkheid om in de speelhal of in de speelzaal van de kleuters, activiteiten aan te bieden waarbij kinderen zich vrij kunnen bewegen.
Samen leven Het samen leven vinden wij op het kinderdagverblijf erg belangrijk; wij zijn een onderdeel van een groter geheel. Alle kinderen maken deel uit van dit grote geheel door de gezamenlijke activiteiten maar ook door spontane ontmoetingen.
20
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Samen spelen Baby's maken eenvoudig contact door te lachen, aan te raken, geluidjes te maken en naar elkaar te staren. Als ze iets ouder zijn volgen eenvoudige opeenvolgingen van interacties. Bijvoorbeeld een kind geeft een speeltje en de ander geeft het terug. Kinderen imiteren elkaar vaak. Lacht het ene kind, dan merkt een ander kind het op en lacht. De oudere kinderen op de groep spelen samen met elkaar door elkaar te imiteren, elkaar te troosten, samen te zingen en te dansen, spelletjes te spelen aan tafel, rollen en fantasiespellen te spelen en samen de tafel te helpen dekken. Maar ze kunnen ook aan parallelspel doen, ze spelen in elkaars nabijheid maar ieder kind doet zijn of haar eigen ding. Als ze met de treinen spelen, is de een bezig met rails en de ander met een trein en aanhangwagentje. Af en toe kijken de kinderen naar elkaar, soms pakken of geven ze iets aan elkaar. Veel kinderen hebben op deze leeftijd een enorme fantasie. Ze "zijn" ineens Bob de Bouwer of praten tegen onzichtbare vriendjes en kunnen helemaal opgaan in hun fantasie-spelletjes en het magische denken.
Taal en communicatie 'Door te praten over wat kinderen doen, horen en voelen, leren ze dat woorden betekenis hebben'
Wereld en fysieke omgeving De natuur heeft een enorme aantrekkingskracht op ieder kind. Al zitten we met ons kinderdagverblijf nou niet echt in een bosrijke omgeving, we vinden het wel belangrijk kinderen kennis te laten maken met de natuur. En al zou je het misschien niet zeggen ook hier is de natuur dichterbij dan je denkt. Buiten valt er ontzettend veel te zien. Auto’s, de vuilniswagen, de bus enz, kinderen op straat en misschien wel papa of mama die je komen halen. Door de vele ramen in de groepen kunnen de kinderen vanaf een veilige afstand de wereld om hen heen eens goed bekijken. Baby’s hebben plezier als hun zintuigen geprikkeld worden, ze leren door te ruiken, te voelen en te proeven. Vaak gaat dit vanzelf door bijvoorbeeld de wind die plots in hun gezicht waait of het gras dat aan hun voetjes kriebelt. Peuters gebruiken hun zintuigen volop, ze zijn gericht bezig met oorzaak en gevolg en experimenteren met hun ontdekkingen. Onze buitenruimte is ingericht op de natuurbeleving en het ontdekken van de kinderen. De pedagogisch medewerkster verwoordt de ervaringen van de kinderen. Ze benoemt bijvoorbeeld de kleuren, de lichaamsdelen en de dieren en planten die gezien worden en praat over de verschillende seizoenen die daarbij horen. Met de vondsten uit de natuur (hoe klein soms ook) kunnen we mooie dingen maken. Een schilderij van gedroogde herfstblaadjes of een weg van steentjes en kastanjes. Ook gebruiken we samen met de kinderen alledaagse voorwerpen zoals een bezem en een schep. Bij mooi weer gaan we graag naar buiten met een paar emmers, bakjes en bekers en vullen een grote bak met water, succes verzekerd. In welk bakje kan het meeste water? Hoe vol kan de emmer voordat hij overloopt? Ook de sproeier garandeert in de warme zomermaanden uren speelplezier. We kijken waar de belangstelling is bij kinderen. Heeft het gestormd, dan proberen we buiten met een plastic zak de wind te vangen. Ligt er sneeuw dan nemen we deze mee naar binnen om te kijken hoe dit smelt. Is het herfst en ligt de grond vol mooie herfstbladeren dan is het natuurlijk super leuk om al die mooie bladeren hoog in de wolken te gooien en te kijken hoe die omlaag dwarrelen. Ook is onze moestuin erg in trek. De kinderen zien hoe hun sla, worteltjes, tomaatjes en aardbeitjes groeien en kunnen er heerlijk van smullen nadat ze de groenten en fruit zelf hebben mogen plukken! 21
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Ordenen, meten en rekenen Als je deze termen hoort denk je niet direct aan de kinderopvang maar spelenderwijs zijn we ook bezig met het ordenen, meten en rekenen. Dit onderdeel komt bij ieder thema van Uk & Puk terug. Een einddoel bereiken is hier nog niet van belang, kinderen moeten plezier hebben in datgene wat ze aan het doen zijn. Terwijl we bezig zijn met de alledaagse dingen zijn er voortdurend kansen waarbij kinderen kunnen rekenen, meten of ordenen. Tussen alle schoenen zoek je je eigen paar, bij het buiten spelen kijken we wie er boven op de glijbaan zit en wie er al beneden is. Ben je groter dan of even groot als je mede groepsgenootje? We maken puzzels en zingen liedjes over getallen. Als we gaan drinken tellen we hoeveel bekers we nodig hebben en kijken naar de kleuren van de bekers. We proberen zoveel mogelijk in te spelen op gebeurtenissen waardoor kinderen op hele speelse wijze leren omgaan met de bovenstaande begrippen.
Geluid, muziek, dans en beweging Op het kinderdagverblijf zijn we veel bezig met muziek, dans en bewegen op muziek. Muziek vormt een herkenning, dit begint al bij de baby’s. Zingen zorgt er vaak voor dat voor de kinderen de rituelen herkenbaar worden. Zowel bij de baby’s als bij de peuters wordt er veel gezongen. Bij de baby’s kan dit tijdens het knuffelen, wiegen, verschonen. Bij de peuters kan dit aan tafel zijn met een aantal kinderen. We maken hierbij dan gebaren. ( Bijv het liedje: dit zijn mijn wangetjes en dit is mijn kin) Ook wordt er gebruik gemaakt van een liedjesmap. Kinderen kunnen hieruit een liedje kiezen wat ze graag willen zingen. Ze herkennen de liedjes aan de bijpassende plaatjes. We zingen de liedjes soms heel zachtjes en soms juist heel hard. We maken er gebaren en dansjes bij. We voegen regelmatig nieuwe liedjes toe die te maken hebben met een thema. Ook doen we samen spelletjes zoals een stoelendans, als de muziek stopt moet je snel gaan zitten. Muziek gebruiken we ook om lekker rustig van te worden. De oudere kinderen van het kinderdagverblijf die niet meer slapen liggen tussen de middag op een stretcher, zij luisteren naar een verhaaltje of rustgevende muziek, dan wil het nog wel eens moeilijk zijn om je ogen open te houden. Regelmatig wordt er op Klimop ook gebruik gemaakt van gymspulletjes om een gymlesje te doen met de peuters.
Beeldende expressie Spelenderwijs leren wij de kinderen ontdekken dat ze iets moois kunnen maken. Het resultaat is niet wat telt, het plezier en het creatieve proces is belangrijker. De tekening of het knutselwerkje hoeft nog nergens op te lijken. Ook laten wij kinderen kennis maken met het ontdekken van verschillende materialen. Bijvoorbeeld een bolletje wol, verf of scheerschuim. Bij de oudere kinderen gaat dit experimenteren door en worden de materialen uitgebreid. Wat kun je met een schaartje, hoe werkt een kwast, kun je het papier ook scheuren? Ook maken we gebruik van voorwerpen uit de natuur (bijvoorbeeld steentjes, bladeren, eikels en kastanjes). We hebben een atelier ingericht waar de kinderen zelf aan de slag kunnen waar de ruimte is en de materialen zijn om op ontdekking te gaan.
22
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Fantasie-spel De denkbeeldige vriendjes of hun speelgoedpoppen beleven allerlei avonturen, meestal hele herkenbare maar voor het kind spannende dingen zoals een bezoekje aan de dokter of het zien van een dode vis in het water. Soms zul je het kind een perfecte imitatie van een boze vader, moeder of pedagogisch medewerker horen geven tegen zijn knuffelbeer die zogenaamd stout is geweest. Door goed op te letten hoe een kind speelt en wat hij vertelt tijdens zijn spel kun je weer een beetje verder inzicht krijgen in wat er in zijn hoofd omgaat. Er is niets verkeerd aan fantasie. Dit soort fantasiespel is juist een prima manier voor je kind om nieuwe ideeën te onderzoeken en het leven vanuit een ander gezichtspunt te ervaren. We proberen het proces van de kinderen te volgen door middel van foto’s. De foto’s worden daarna met de kinderen bekeken, waar ook weer erg leuke gesprekjes uit voort komen
Seksualiteit en intimiteit Het is belangrijk dat kinderen zich lekker voelen in hun lijf. Hierbij is het van belang in te kunnen schatten op welke leeftijd een kind behoefte heeft aan bepaalde intimiteiten zoals knuffelen, op schoot zitten. Hierbij is acceptatie en respect voor elk kind erg belangrijk. Wij vinden het van groot belang dat kinderen leren wat vriendschap en liefde is. Dit proberen wij kinderen te leren door kinderen de ruimte te geven om zelf hun grenzen aan te geven, kinderen te laten ervaren wat respect geven en nemen is, kinderen leren dingen samen te doen en anderen laten helpen. Wij willen kinderen op een natuurlijke manier leren omgaan met seksueel gedrag. Door het bespreekbaar te maken, willen we bepaalde grenzen aangeven. Als kinderen van 0-4 jaar hun geslachtsorganen betasten is dit niet direct aanstootgevend voor anderen en in een gepaste situatie vinden wij dit geen probleem. Kinderen in deze leeftijdsfase hebben hier nog geen enkele bedoeling bij en is het volkomen onschuldig gedrag. Maar ook zijn er grenzen: wij vinden het niet gepast als kinderen bij elkaar aan de geslachtsorganen komen. Dit gedrag zullen we bespreekbaar maken en uitleggen dat het niet kan waar alle kinderen bij zijn. Dit doen we op een manier dat een kind er geen vervelend gevoel aan overhoudt. Kinderen mogen doktertje spelen maar ze moeten de kleren aanhouden. Wij laten kinderen niet bloot lopen om hygiënische reden maar zeker omdat het buitenterrein aan de openbare weg ligt. Wij vragen dus altijd aan de ouders om in de zomer, zwemkleding of zwemluiers mee te nemen.
Verjaardag vieren en feesten Aan verjaardagen en andere feesten, zoals Sinterklaas, Kerstmis, Carnaval en Pasen, geven wij op Klimop bijzondere aandacht. Feesten zijn voor de kinderen steeds terugkerende rituelen die sfeer geven en belangrijk zijn als herkenning. Samen feest vieren zorgt ook voor een gevoel van verbondenheid. Een verjaardag- en afscheidsfeest hebben vaste onderdelen, zodat het voor ieder kind een vertrouwd gebeuren is. Als uw kind jarig is (geweest), vieren we dit bij Klimop op de eigen groep. U bent van harte welkom om dit feestje mee te vieren, maar als dat niet kan dan kunt u uw fototoestel of filmcamera aan ons afgeven. Wij maken dan enkele opnamen, zodat u toch een indruk krijgt van het verjaardagsfeestje. 23
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
U zult begrijpen dat een verjaardagsfeestje bij de baby’s iets anders verloopt dan bij de peuters. In de babygroep zingen ze feestliedjes; de jarige blaast met u of de medewerker de kaarsjes uit en op dezelfde manier deelt zij de traktaties uit. Zoals u weet trakteren we bij Klimop geen zoete lekkernijen. Voor creatieve alternatieven kunt u bij ons terecht of op internet zoek op “gezonde traktatie”. Bij de peuters hebben ze natuurlijk ook een mooie feestmuts of feestketting voor de jarige job, zodat zij zich echt jarig voelt. Als de jarige het leuk vindt, mag zij in de feeststoel zitten. Als zij het fijner vindt om gewoon op de bank of op schoot bij u of bij één van de medewerkers te zitten, is dat natuurlijk ook prima. We zingen met zijn allen liedjes voor de jarige en zij kiest zelf haar favoriete lied. Daarna is het tijd om te trakteren. De jarige gaat zelf, eventueel met hulp van een groepsgenootje, met de (niet-zoete) traktaties rond. Wanneer u zelf jarig bent maken we met uw kind een mooie attentie voor uw verjaardag, tenminste als uw kind ouder is dan één jaar. Kinderen jonger dan één jaar hebben dit besef nog niet, voor hen staat het ontdekken van alles en iedereen voorop. Wel doen we ons best om voor iets leuks te zorgen wat uw kind wel mee kan nemen. Voor de viering van andere feesten, bijvoorbeeld uit niet-Nederlandse culturen, ligt het programma niet vast. Voor de viering van deze feesten wordt overlegd of en in hoeverre hieraan aandacht wordt besteed en wie de organisatie van het feest op zich neemt. Ook wordt aandacht besteed aan seizoensgebonden activiteiten. Zo is er een vast patroon om de seizoenen of dierendag onder de aandacht te brengen. Er wordt gewerkt met diverse thema's uit de directe belevingswereld van het kind, zoals wonen, eten, logeren en huisdieren. We hebben elk jaar een jaarfeest (zomerfeest) met steeds een ander thema, zoals bijvoorbeeld circus en sprookjes. Er worden dan voor die ochtend leuke activiteiten georganiseerd voor de kinderen en ouders. Ook de ouders van de oudercommissie bieden die dag een helpende hand. Vaak de opa's en oma's vinden het leuk om te zien waar hun kleinkind de dag doorbrengt op het kinderdagverblijf.
24
Pedagogisch werkplan KC Klimop
7.
Juni 2015
Pedagogisch medewerkers
De spil van het hele reilen en zeilen van het kinderdagverblijf zijn de pedagogisch medewerksters. Zij zijn diegene die iedere dag weer zorgen voor de sfeer, de uitdaging, de veiligheid, de structuur kortom de pedagogische kwaliteit op locatie. Het team is van groot belang voor kinderen en ouders; alle teamleden moeten in staat zijn om kinderen (en ouders) op de juiste momenten te ondersteunen, informatie te geven, bij te sturen of juist ruimte te geven. Zeker het werken in een verticale groep (kinderen van 0-4 jaar) vraagt veel van de pedagogisch medewerksters zij moeten steeds schakelen tussen de behoeftes van de kinderen met een uiteenlopende leeftijd; iedere leeftijdsgroep vraagt zijn specifieke aanpak. Het team van de Klimop ervaart dit juist als een uitdaging en een meerwaarde voor hun dagelijks werk. Alle pedagogisch medewerksters zijn gericht op het welbevinden van alle kinderen. Waaraan kunt u als ouder een pedagogisch medewerkster van de Klimop herkennen:
Iemand die oprechte aandacht voor het kind heeft en plezier heeft in wat kinderen doen. Ieder kind helpt zijn gevoelens te uiten en op te vangen. Die in dialoog gaat met de kinderen en zorgt dat ieder kind zich veilig voelt (sensitieve responsiviteit). Iemand die vertrouwen toont in de kinderen en hun mogelijkheden. De kinderen zelf keuzes laat maken, luistert en kijkt naar de kinderen (respect voor de autonomie). Iemand waarbij kinderen weten waar ze aan toe zijn en wat er van ze verwacht wordt. Die duidelijk is in de afspraken die gemaakt zijn in de groep met de kinderen en die zorgt dat voor de kinderen de momenten van uitdaging en rust in balans zijn (structureren en grenzen stellen). Iemand die samen met de kinderen de dag beleeft met dezelfde dagindeling, dezelfde manier van slapen gaan, dezelfde manier waarop je je verjaardag viert (rituelen beleven). Iemand die in contact is met de kinderen door te vertellen wat ze gaat doen; uit te leggen wat er gebeurd; feitelijke dingen voor kinderen verwoorden. (informatie en uitleg geven). Iemand die zorgt dat alle kinderen zich veilig en vertrouwd met elkaar voelen. Die helpt om vriendjes te maken en leert hoe je een conflict op kunt lossen(ondersteunen van positieve relaties bij kinderen)
Teamwork is essentieel; als we bovenstaande willen bereiken dan is het een vereiste dat mensen goed samen kunnen werken. Het samenwerken in de groep is belangrijk; teamleden moeten steun voelen bij elkaar en op elkaar kunnen bouwen. In de groeps-overleggen en teamvergaderingen is het onderwerp samen werken een belangrijk onderwerp; hoe werk je goed samen? Hoe zeg dat je iets minder prettig vindt van je collega? Maar ook hoe werk ik zelf? Wat kan ik goed en waar moet ik groeien? Het reflecteren op jezelf komt regelmatig terug in het team of individuele gesprekken. Als je jezelf goed kent, kun je goed afstemmen op de kinderen, collega’s en ouders.
25
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Video Interactiebegeleiding (VIB) Begin 2007 zijn we bij Klimop van start gegaan met video interactiebegeleiding (VIB). VIB is een instrument om de kwaliteit en professionaliteit van de pedagogische medewerkers te verbeteren. Een hiervoor opgeleide video interactiebegeleider maakt video opnames van een medewerker op de groep. Na deze opnames is er een reflectiegesprek. De beelden worden stil gezet, zodat de (non)verbale communicatie tussen de medewerker en de kinderen goed zichtbaar wordt. De VIB-er zoemt in op de geslaagde momenten, want mensen leren vooral van hun positieve ervaringen. Doordat de medewerker beter leert kijken, ziet en herkent ze sneller initiatieven, signalen van kinderen en kan ze daar dus beter op inspelen. Dit komt ten goede aan de ontwikkeling van uw kind en dat is én blijft ons belangrijkste doel. Dit wordt regelmatig herhaald. Deze filmopnames zijn alleen voor intern gebruik en worden na gebruik gewist.
26
Pedagogisch werkplan KC Klimop
8.
Juni 2015
Volgen en observeren
De pedagogisch medewerkers observeren dagelijks de kinderen en de groep. Dit is een bron van plezier, inzicht en verwondering. Bij het observeren van de individuele ontwikkeling en welbevinden van de kinderen wordt gebruik gemaakt van observatie-instrumenten. Afhankelijk van de locatie is er een verschillend observatie instrument. Op Klimop zijn de pedagogisch medewerker op dit moment met de observatie cursus “KIJK” bezig. Deze observatie methode wordt al toe gepast op veel scholen zo ook op ’t Ven. Dit sluit straks mooi aan als we één kindcentrum zijn, Het stappenplan basiszorg op KDV is de werkinstructie voor medewerkers in het geval zij problemen signaleren bij een kind. Dit stappenplan wordt in de gemeente ’s-Hertogenbosch gemeentebreed gehanteerd. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak. Wanneer er een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik is, hanteren we binnen Kanteel het stappenplan meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling KDV (bijlage). Ook dit stappenplan is onderdeel van de sluitende zorgstructuur ‘s-Hertogenbosch. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot de bovengenoemde stappenplannen, moeten door de betrokken pedagogisch medewerkers schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd zodat te allen tijde inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer een gespreksverslag is gemaakt, dienen ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind.
SNEL In samenwerking met het consultatiebureau, huisartsen en logopedisten is door Compas in opdracht van de gemeente ook de SNEL methode ontwikkeld. Wat is SNEL? De SNEL is een lijst met vragen. Bijvoorbeeld: Begrijpt uw kind wat er gezegd wordt. Kan hij onder woorden brengen wat hij bedoelt en kunnen anderen hem goed verstaan? De pedagogisch medewerker beantwoordt de vragen op de computer met ‘ja’ of ‘nee’. Uw kind hoeft daar niet bij te zijn. Waarom de SNEL? De SNEL helpt te ontdekken of de eerste stapjes in de spraak- en taalontwikkeling goed en op tijd gezet worden. Als dat niet zo is, kunnen we daar samen met u iets aan doen. Meestal is de uitslag van SNEL positief. De SNEL wordt voor alle kinderen van rond de 2 jaar en 8 maanden ingevuld.
27
Pedagogisch werkplan KC Klimop
9.
Juni 2015
Ouders
Werken op een kinderdagverblijf betekent samenwerken met ouders. In deze samenwerking zijn open en duidelijke communicatie en wederzijds begrip de basis. Altijd proberen wij op een respectvolle, begripvolle manier te communiceren met de ouders. Ouders vertrouwen het allerdierbaarste, hun kind, aan ons toe. Dit valt zeker in het begin niet altijd mee. De vertrouwensband met de pedagogisch medewerksters moet nog worden opgebouwd. De pedagogisch medewerksters doen hun best om dit zo snel mogelijk te doen. Dit doen we bijvoorbeeld door in het intakegesprek de tijd te nemen voor alle vragen en twijfels van ouders en begrip te tonen voor de vragen en onzekerheden. De pedagogisch medewerksters proberen altijd zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen van de individuele ouder, zij zoeken voortdurend de balans tussen wat mogelijk en onmogelijk is binnen het dagverblijf. Hier zullen we altijd open over communiceren. Op het kinderdagverblijf proberen we ouders zoveel mogelijk te betrekken bij de dagelijkse gang van zaken op het dagverblijf. Dit doen we o.a. op de volgende manieren:
Overdracht Bij het halen en brengen van de kinderen vinden wij het belangrijk dat er een overdracht gedaan wordt. Zowel van pedagogisch medewerksters naar ouders, als van ouders naar pedagogisch medewerksters. Zodat een dag goed kan worden begonnen of worden afgesloten. Het is fijn om van ouders te horen als er bijzonderheden zijn waar wij dan die dag rekening mee kunnen houden. Mama van Joke tegen pedagogisch medewerkster; ‘Joke heeft vannacht niet zo goed geslapen en vanmorgen had ze niet zo’n trek in haar boterham, het kan dus zijn dat ze straks wat eerder honger krijgt en eerder naar bed wil. Maar laat haar maar niet langer dan 1.5 uur slapen, want dan slaapt ze vanavond thuis waarschijnlijk niet.’
Het schriftje op het kinderdagverblijf Ieder kind heeft een schriftje. Dit wordt gebruikt om speciale zaken te beschrijven. Het is bedoeld als aanvulling op de haal- en breng-contacten. Pedagogisch medewerksters krijgen zicht op hoe het thuis gaat met het kind en de ouders krijgen meer informatie over wat het kind in het kindcentrum doet. De frequentie waarmee de pedagogisch medewerksters in de schriftjes schrijven, neemt af naarmate het kind ouder wordt. Bij kinderen onder de één wordt gestreefd naar 1 keer in de week een stukje erin te schrijven. En bij kinderen ouder dan één, wordt er 1 keer per maand in geschreven. Uiteraard kunnen de pedagogisch medewerksters alleen in schrijven als het schriftje daadwerkelijk op het dagverblijf aanwezig is.
Oudergesprekken Binnen het kinderdagverblijf vinden geregeld gesprekken plaats tijdens het brengen en halen. Voor meer diepgaande contacten is er een mogelijkheid elkaar uitgebreider te spreken. Pedagogisch medewerksters en ouders kunnen altijd het initiatief nemen voor extra oudergesprekken. De gesprekken worden teruggekoppeld naar teamgenoten en de clustermanager tijdens het groepsoverleg. Bij problemen is de clustermanager eventueel aanwezig bij de gesprekken met de ouders. Ook kunt u altijd direct contact met de clustermanager opnemen. Eén keer per jaar worden er 10-minuten gesprekken gevoerd met de ouders. Dit doen we omdat we op deze manier iets meer tijd hebben om stil te staan bij elk kind afzonderlijk.
28
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
De ouderavond Kinderdagverblijf Klimop organiseert minimaal één maal per jaar een ouderavond. Soms gebeurt dit op initiatief van de oudercommissie. De ouderavond is bedoeld om informatie te geven over het pedagogisch beleid of andere beleidszaken. Tijdens ouderavonden hebben ouders de mogelijkheid om hun opvattingen naar voren te brengen.
De nieuwsbrief Een aantal keer per jaar krijgt u per email een algemene nieuwsbrief vanuit de locatie. Deze wordt opgesteld door de clustermanager. Hierin staan de algemene zaken van de gehele locatie en eventueel belangrijke veranderingen.
De oudercommissie Ouders kunnen in de organisatie van het kinderdagverblijf hun stem laten horen via de oudercommissie. De oudercommissie is een belangenorgaan van ouders en adviseert het kinderdagverblijf en Kanteel. Verder heeft de oudercommissie zich ten doel gesteld de betrokkenheid van de ouders bij het kinderdagverblijf te stimuleren. Elke ouder kan lid worden van de oudercommissie. De doelstelling, taken en bevoegdheden van de oudercommissie zijn vastgelegd in een reglement. De oudercommissie komt geregeld bijeen, in elk geval minimaal 6 keer per jaar. Bij de intake ontvangt u een folder over de oudercommissie en daarop staan de namen van de ouders/verzorgers die op dat moment de commissie vormen. Onze oudercommissie is nauw betrokken bij Klimop. Verder kunt u hen bereiken via email:
[email protected]
De centrale cliëntenraad De centrale cliëntenraad van Kanteel Kinderopvang vertegenwoordigt de verschillende ouderraden van de kindercentra van Kanteel. Kanteel Kinderopvang is verplicht om over bepaalde onderwerpen de centrale cliëntenraad te informeren en zijn advies te vragen.
Tot slot Met dit Pedagogisch Werkplan hebben wij getracht u inzicht te geven in onze manier van werken. Wij hopen dat we daarin geslaagd zijn. Hebt u opmerkingen, tips of vragen aarzel dan niet deze aan ons voor te leggen, want wij staan hier altijd voor open. Wij wensen u en uw kind een fijne tijd toe bij Klimop.
Team Kinderdagverblijf Klimop
29
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
10. Bijlagen Beleidsafspraken Het gaat te ver om hier uitgebreid de verschillende beleidsgebieden aan bod te laten komen. Daarvoor verwijzen we naar de betreffende beleidstukken. Toch willen we hier de zaken die belangrijk zijn voor het pedagogisch beleid in het kort toelichten.
Personeelsbeleid
Bij een volledig bezette groep zijn er elke dag twee gediplomeerde personeelsleden aanwezig per groep. De groepsleiding heeft minimaal een MBO-opleiding die voldoet aan de eisen van de CAOkinderopvang. Er wordt een actief beleid gevoerd op deskundigheidsbevordering. Ieder jaar start er een cursus kinder EHBO en een herhalingscursus kinder EHBO waar personeel van Kanteel aan deel kan nemen. Ieder jaar vinden er jaargesprekken met het personeel plaats conform het protocol jaargesprekken. Geregeld vinden er groepsoverleggen en teamvergaderingen plaats over inhoudelijke en organisatorische onderwerpen. Er worden jaarlijks medewerksters opgeleid tot BHV-er.
Klachtenregeling Kanteel Kinderopvang beschikt over een klachtenprocedure. Indien een ouder of medewerker een klacht heeft, dient Kanteel Kinderopvang te handelen volgens deze procedure. Het spreekt voor zich dat, bij een klacht, onze voorkeur er naar uitgaat om in goed onderling overleg (met groepsleiding, assistent-manager en/of clustermanager), samen tot een oplossing te komen. Om nog beter aan te sluiten bij de wensen van onze klant is er ook een registratie van de klantgeluiden. Dit is wat er door de pedagogisch medewerkers gehoord en gezien wordt op de groep en zowel de negatieve als de positieve geluiden worden verzameld om ons beleid te verbeteren. De klachtenregeling ligt ter inzage op alle vestigingen van Kanteel Kinderopvang. Hierbij willen wij u ook wijzen op het bestaan van onze klantenkaarten de zgn. groene, gele en rode kaarten waarmee u hetzij positieve, hetzij negatieve ervaringen en/of suggesties met ons kunt delen. Mocht dit niet voldoende zijn of wilt u uw klacht door een extern bureau laten behandelen dan kunt u zich wenden tot de externe Stichting Klachtencommissie Kinderopvang: 0900-0400034 of
[email protected]
Protocollen en procedures Kanteel Kinderopvang heeft organisatiebreed diverse protocollen en procedures geïmplementeerd. Hierbij kan gedacht worden aan o.a.: protocol voeding, calamiteitenprotocol, protocol medisch handelen, procedure inkoop beleid. Kanteel Kinderopvang is HKZ gecertificeerd. Als u graag een van de protocollen wil inzien dan is deze ter inzage beschikbaar.
Protocol kindermishandeling Bij een vermoeden van mishandeling of misbruik hanteren we binnen Kanteel het stappenplan volgens de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van de brancheorganisatie kinderopvang. Als u deze wil inzien dan is deze ter inzage beschikbaar. 30
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Accommodatie beleid Veiligheid Veiligheid en gezondheid hebben binnen Kanteel de hoogste prioriteit. Op iedere locatie wordt een risico-inventarisatie en een plan om de risico’s te beheersen gemaakt. De GGD controleert vervolgens aan de hand van het verslag van de risico-inventarisatie of we inderdaad volgens dit plan werken. Jaarlijks nemen we een Risico inventarisatie af, gezamenlijk met de pedagogisch medewerksters. Naar aanleiding van deze inventarisatie komt er een inspectierapport. Dit ligt, nadat de GGD dit rapport heeft opgesteld, ter inzage bij ons kindcentrum. De inrichting van de ruimtes, zowel binnen als buiten, proberen we zo veilig mogelijk te houden. Toch gebeurt er wel eens wat: een schaafwond, een valpartij. Binnen het kindcentrum zijn verschillende medewerksters aanwezig met een BHV diploma en/of een EHBO diploma. Ook hebben we pedagogisch medewerksters met een kinder EHBO diploma. We hebben een protocol bij calamiteiten. Binnen het hele kindcentrum zijn diverse EHBO-trommels aanwezig. Bij brand of andere calamiteiten hanteert het hele kindcentrum een protocol calamiteiten. Iedere medewerkster binnen het gebouw wordt hiervan op de hoogte gesteld ook zijn er jaarlijks ontruimingsoefeningen. Er zijn binnen het hele gebouw brandblusapparaten aanwezig die jaarlijks worden gecontroleerd.
Hygiëne en veiligheid in het kindcentrum Veiligheid Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie gedaan aan de hand van wettelijke vragenlijsten. Het daaruit volgende actieplan wordt in stappen uitgevoerd binnen het kindercentrum en er worden eventuele verbeteracties op het gebied van veiligheid uitgevoerd. Het is belangrijk dat de ruimtes waarin kinderen verblijven, en het materiaal zowel binnen als buiten, veilig zijn. Deze moeten dus aan bepaalde voorwaarden voldoen:
Kinderen moeten niet zomaar naar buiten kunnen lopen. Een kind moet zichzelf niet kunnen opsluiten. Vingers moeten niet tussen de deur kunnen komen. Spelmateriaal mag geen gevaar opleveren voor jonge kinderen. Elektriciteit moet veilig afgedekt zijn (geen losse draden, gebruik stopcontactbeveiligers enz.) Het kindercentrum moet voldoen aan de verordening van de gemeente. De GGD inspecteert jaarlijks elke vestiging en geeft richtlijnen op het gebied van veiligheid, hygiëne en pedagogische kwaliteit. Er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Was- en schoonmaakmiddelen staan buiten het bereik van kinderen. Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd. Het buitenspeelterrein is veilig ingericht en het materiaal wordt periodiek gecontroleerd. We hebben voldoende toezicht op het terrein. De inrichting van de ruimtes proberen we zo veilig mogelijk te houden. In principe mogen kinderen alles zelf pakken, behalve materiaal dat gevaarlijk is in gebruik.
Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, een valpartij, een schaafwond. Op iedere groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of iemand van ons team gaat met het kind naar het ziekenhuis. Natuurlijk stellen we de ouders zo snel mogelijk op de hoogte. Bij brand of andere calamiteiten bestaat er een noodgevallenplan. 31
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Dit hangt op het mededelingenbord en iedere pedagogisch medewerker is hiervan op de hoogte. Minstens 2x per jaar oefenen we met het hele team en de kinderen dit calamiteitenplan. Op de locatie is een brandblusser en branddeken aanwezig die jaarlijks gecontroleerd worden, evenals ontruimingsbedjes. De BHV-er is op de hoogte van de gebruiksaanwijzing. Voor een gezonde ontwikkeling van een kind is het van belang verstandig om te gaan met hygiëne en veiligheid. Om ziektes en allergieën bij kinderen te voorkomen, is het schoonhouden van leefactiviteiten- en buitenruimtes van belang. Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de GGD van de gemeente gevolgd. Fysieke veiligheid Een kind moet zich veilig voelen. Daarmee bedoelen we dat het niet wordt bedreigd door lichamelijke of geestelijke gevaren. Als uw kind in een veilige en geborgen omgeving is, kan het zijn energie op een constructieve manier gebruiken om zich te ontwikkelen op het niveau dat hoort bij de leeftijdsfase. Veiligheid en zelfstandigheid gaan vaak hand in hand. De pedagogisch medewerkers stimuleren uw kind bij de activiteiten waar het behoefte aan heeft en houden de veiligheid goed in de gaten. Sanne een peuter stapt zelf op een driewieler. De pedagogisch medewerker legt uit dat zij fietst als zij de trappers met haar voeten beweegt. De pedagogisch medewerker helpt Sanne op weg en houdt in de gaten of het Sanne zelf lukt. Ze zegt dat ze het knap vindt dat ze nu al zelf kan fietsen. De omgeving waarin uw kind verblijft, moet voldoen aan de eisen die de GGD voorschrijft. De inrichting van de ruimtes, zowel binnen als buiten, houden we zo veilig mogelijk. Desondanks gebeurt er wel eens een ongelukje dat leidt tot een schaafwond of een valpartij. Meerdere pedagogisch medewerkers die op Klimop werken, hebben een cursus BHV inclusief de module kinder-EHBO. Uiteraard is er een EHBO-trommel die een medewerker regelmatig controleert en aanvult. Mocht er zich een ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met een huisarts of gaan naar het ziekenhuis. Er blijft altijd een pedagogisch medewerkster bij de overige kinderen. Natuurlijk worden de ouders op de hoogste gesteld. Bovendien heeft Klimop een calamiteitenplan bij ongevallen. Voor brand of andere calamiteiten heeft Kanteel Kinderopvang met de brandweer een calamiteitenprotocol ontwikkeld, dat voor elk kindercentrum van toepassing is. Elke dag is er een medewerker aanwezig die een BHV (Bedrijfshulpverlening) heeft gevolgd. Op het kindercentrum zijn brandblusapparaten en blusdekens aanwezig die jaarlijks worden gecontroleerd. Regelmatig wordt er een ontruimingsoefening georganiseerd. Omdat de normen, zoals deze in de risico-inventarisatie staan, overeenkomen met het HKZ-schema (hierin staan de certificeringeisen) is dit voor ons een voortgang van het werken met dezelfde eisen waaraan we moeten voldoen voor onze certificering. Bij Klimop zijn afspraken gemaakt dat de ruimtes waarin kinderen verblijven en het materiaal (binnen én buiten) veilig zijn. Enkele belangrijke regels hiervoor:
Kinderen kunnen niet zomaar naar buiten; Een kind kan zichzelf niet opsluiten; Vingertjes mogen niet tussen de deur kunnen komen; Elektriciteit moet veilig afgedekt worden; Geen dekbedden voor kinderen jonger dan 2 jaar; Er is binnen en buiten altijd voldoende toezicht op de kinderen; Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd.
32
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Emotionele veiligheid Ook communicatie biedt veel veiligheid voor de kinderen. Dat je met hen communiceert, maar vooral ook de manier waarop je me hen communiceert. Het biedt de kans om in te spelen op de dingen die hen bezighouden en geeft ze het gevoel dat ze meetellen. We proberen veel met hen te praten over wat er gebeurd is die dag of thuis, in het weekend en wat er is gedaan. Dit gebeurt vooral veel tijdens het eten en bij het verschonen. Aan tafel met ons allen; tijdens het verschonen één op één. Hiermee proberen we te laten zien dat we de leefervaringen van het kind belangrijk vinden en serieus nemen. We proberen ook op stemmingen van het kind te reageren en te verwoorden wat we zien of denken te zien. Door dit te doen laten we het kind merken dat het zich kan uiten en dit draagt bij aan het gevoel van geborgenheid We tonen respect voor het kind. Wij vinden namelijk dat respect van twee kanten moet komen. Het kind leert veel makkelijker respect voor anderen en ons te hebben, als hij dat ook van ons krijgt. Dit betekent dat we een kind als individu zien en hem accepteren zoals hij is, met zijn fijne en minder fijne kanten. Want die heeft ieder mens. In onze manier van communiceren laten we respect voor het ‘kind-zijn’ van de kinderen zien. We proberen te praten op ‘kindniveau’ zonder kinderachtig te zijn. Dat betekent dat we zoveel mogelijk op gelijke hoogte (letterlijk) communiceren. Dat kan niet altijd maar zeker op die momenten dat echt contact gevraagd is, is dit belangrijk. Maar we bedoelen dit ook figuurlijk. Op dezelfde hoogte communiceren met kinderen door in het praten het gebruik van moeilijke woorden te vermijden zonder te vervallen in krom, kinderlijk taalgebruik.
Hygiëne en verzorging Het schoonhouden is een zaak die alle medewerkers van het kindercentra aangaat: de pedagogisch medewerkers, de huishoudelijk medewerkster (en voor sommige kindercentra een schoonmaakbedrijf) hebben hierin allen een eigen taak. Zo dragen de pedagogisch medewerkers zorg voor hun eigen groep en het materiaal daarin, de huishoudelijk medewerkster is met name verantwoordelijk voor de hygiëne buiten de groepen. Bij de inrichting van de ruimtes is al rekening gehouden met hygiëne: marmoleum op de vloeren zodat deze goed en makkelijk te reinigen zijn (hoewel we beseffen dat tapijt meer "warmte" biedt). Op het kindercentrum zijn afspraken gemaakt wat betreft de volgende hygiëneaspecten:
Kleding Handhygiëne Haardracht Omgaan met wondjes Schoonmaken van speelgoed Bereiding van voeding Schoonhouden van de toiletten Schoonhouden van de groepsruimten
Voor een optimale hygiëne is het gebruik van schoonmaakmiddelen onvermijdelijk. Op het kindercentrum probeert men middelen te gebruiken die zo min mogelijk schade opleveren voor mens en milieu. Het aantal middelen wordt tot een minimum beperkt om vergissingen tegen te gaan; de schoonmaakmiddelen zijn opgeborgen in een afgesloten kast.
33
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
Wenbeleid Voor kinderen en voor hun ouders is het belangrijk om te wennen in de groep waarin het kind geplaatst wordt. Dat wennen gebeurt op onderstaande wijze. Extern wenbeleid Als uw kind nog niet op de dagopvang van Kanteel zit, worden er met u tijdens het intakegesprek afspraken gemaakt over de manier waarop uw kind gaat wennen op groep waarin het kind geplaatst wordt. De PKR mag niet overschreden worden voor dit wenmoment! Kinderen mogen niet op de groep wennen voordat het contract is ingegaan! Intern wenbeleid Als uw kind al op de dagopvang van Kanteel zit en doorstroomt naar een andere leeftijdsgroep op dezelfde locatie is er ook een moment waarop het kind vast mag gaan kennismaken op de groep waarin het geplaatst wordt . Omdat het kind altijd weer terug kan keren naar de eigen stamgroep mag het voor korte periode om te wennen boventallig op een andere groep aanwezig zijn.
34
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
35
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
36
Pedagogisch werkplan KC Klimop
Juni 2015
37