Pathofysiologie van de spijsvertering
Mark Stolk MDL-arts St. Antonius Ziekenhuis
Mondziekten
Mondziekten
Reflux oesofagitis
Reflux oesofagitis
Reflux oesofagitis
Slokdarmkanker
Slokdarmkanker
Buismaag reconstructie
Maag-duodenum ulcus
Helicobacter
• Protonpompremmers • Helicobacter eradicatie (antibiotica)
Maagkanker
Maagkanker • Oesofago-jejunostomie • Dumping syndroom
Maagkanker
Bariatrische chirurgie
• Gastric banding
• Gastric sleeve • Gastric bypass
Coeliakie • malabsorptie • vlok atrofie • response op een gluten-vrij dieet • serologie (anti tTG, anti endomysium) • HLA-DQ typing (DQ2/DQ8) • 1:10-20.000
Coeliakie • > 50% volwassenen • mild, tot ernstig: diarrhee, spieratrofie, buikpijn, groeiachterstand
• > 50% bot mineralen verlies • 0-5% refractair, EATL (lymfoom)
Gluten
Marsh I
Marsh II
Marsh IIIa
Marsh IIIb
Marsh IIIc
Gluten-vrij dieet
re cove ry (%)
Histological re cove ry in time 10 0 80 60
40
2 y rs
20
2-5 y rs > 5 y rs
0 M III
M IIIC
M IIIB
M IIIA
in itial pa th olo g y (M a r s h )
Levercirrhose • • • • •
Laat stadium van fibrose Destructie van de architectuur van de lever Regeneratieve noduli In ver gevorderd stadium irreversibel Aanwijzingen voor reversibiliteit bij behandeling onderliggend lijden
Levercirrhose • Risocofactoren chronische leverziekte – Hepatitis (B, C) – Alcohol – DM – Transfusies – Medicatie – Familie – Auto-immuun ziekten (AIH, PSC, PBC)
Levercirrhose-klachten • • • • • • • • •
Vermoeidheid Bloedingsneiging Oedeem Gewichtsverlies Koorts Diarree Buikpijn Verwardheid Slaapstoornissen
Levercirrhose • • • • • • • • • • • •
Spider Naevi Erythema palmare Clubbing nagel Osteoarthropathie Dupuytren Gynaecomastie Testiculaire atrofie Hepatomegalie Splenomegalie Ascites Caput medusae Icterus
Levercirrhose-diagnose • • • • • • • •
Leverenzymen Bilirubine Albumine Prothrombinetijd Elektrolyten Bloedbeeld Virusserologie ANA/AMA/ASMA/ANCA
Levercirrhose-diagnose • Echo: in vergevorderd stadium kleine, nodulaire lever. Atrofie rechter kwab, hypertrofie linker kwab • CT slechts beperkt inzetbaar
Levercirrhose-oorzaken
Levercirrhose-complicaties • Ascites – Portale hypertensie – Vasodilatatie – Laag albumine – 2 jaarsoverleving 50%
• Spontane bacteriele peritonitis – Hoge mortaliteit – Profylaxe te overwegen
Levercirrhose-complicaties • Slokdarmvarices – Door portale hypertensie – Grote kans op bloeding
• Hepatorenaal syndroom – Acute nierinsufficientie bij levercirrhose – Verminderde renale perfusie door splanchnische vasodilatatie en renale vasoconstrictie
Acute pancreatitis
CT scan na 4 dagen acute pancreatitis met uitgebreide oedeemvorming. Grote hoeveelheid peripancreatisch vocht.
Oorzaken pancreatitis • • • •
Choledocholithiasis Alcohol Idiopathisch Iatrogeen – ERCP – Medicamenteus • Metabool – Hyperlipidaemie – Hypercalciaemie
Pathofysiologie
Prognostische factoren • CT severity index • Ranson criteria : leeftijd >55jaar, WBC>16, glucose>11,
mortaliteit (%)
LDH>350, Asat>250, Ht daling >10%, Ureumstijging> 10 mmol/L, Calcium<2 mmol/l, Base excess < -4, PaO2<8 kPa, neg vochtbalans >6 liter. 100
80 60 40 20 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 aantal pos Ransoncriteria
Complicaties • Pancreasnecrose – Groot infectierisico 40-70% – Bijdrage mortaliteit 80% • Sepsis met multi-orgaan falen (MOF) – ARDS – Nierfalen
Ondersteunende maatregelen • Voeding: Niets per os, Intraveneus vocht, Maaghevel bij ileus en braken , Sondevoeding voorbij Treitz of TPV, Vochtbalans!! • Pijnbestrijding: Pethidine, Morfine, Epiduraal • Electrolyt controle: Kalium, Calcium, Glucose, Lipiden • Antibiotica (na bewezen infectie) • Drainage van abcessen (chirurgisch, endoscopisch, radiologisch)
Chronische pancreatitis
Oorzaken
Kenmerken • Chronische buik- en rugpijn • Recidiverende aanvallen van acute pancreatitis • Pseudocystevorming • Diabetes (type 2) • Malabsorptie en steatorrhoe (gewichtsverlies) • Icterus door galwegobstructie • Cholangitis
Diagnose-CT
Diagnose-EUS •
Ductus pancreaticus: • Irregulair • Dilatatie • Zijtakjes • Hyperechoische wand
•
Parenchym: • Lobjes • Hyperechoische bandjes • Hyperechoische spikkels
• •
Cysten Stenen
Behandeling • Pijnbestrijding • Medicamenteus • Plexusblokkade • Drainage • ERCP-stents • Endoecho-stents • Chirurgie
Puestov
Pancreascarcinoom • Typering: 90% goed tot matig gedifferentieerd mucineus adenocarcinoom • Risicofactoren: leeftijd, man (2:1), roken, pancreatitis, koffie, thee, vet, vlees, straling, maagresectie? diabetes? ++ groente en fruit dieet • Symptomen: gewichtsverlies 91%, pijn 83%, geelzucht 71%, anorexie, nausea 44%, malaise, braken • Diagnostiek: laboratorium onderzoek, CT pancreas (+/punctie), ERCP (+ brush), endo-echografie (+/- punctie)
CT pancreas
Whipple
Whipple
Survival en Palliatie
Stoornissen darmmotiliteit
Gestoord migrerend motor complex
Ogilvie Syndroom
Diverticulitis
Diverticulitis
Diverticulitis
Mortaliteit <5%
Diverticulitis
Mortaliteit 13%
Diverticulitis
Mortaliteit 43%
Diverticulitis • Laxeren, residu beperkt dieet • Antibiotica? • Chirurgie
Inflammatory Bowel Disease • M. Crohn (van mond tot anus) • Colitis Ulcerosa (alleen colon) • Symptomen: buikpijn, diarhee met bloed en slijm, koorts, gewichtsverlies, soms gewrichts-, huid- en oogklachten • Diagnose: endoscopie met biopsie, bloedonderzoek, CT, videocapsule, contrastfoto
Colitis ulcerosa
M. Crohn
Behandeling • Mesalazine (aanval/onderhoud) • Prednison (aanval) • Imuran/6 mercaptopurine (onderhoud) • Methotrexate (onderhoud) • Ciclosporine (aanval) • Remicade/Humira (aanval/onderhoud) • (Sonde)voeding • Rust
Behandeling • Chirurgie: • Subtotale colectomie met ileostoma of pouch • Dundarmresecties
Ileostoma
Adenomateuze colonpoliepen
Coloncarcinoom
Coloncarcinoom survival
Einde
