Lokaal Opleidingsplan Opleiding Pathologie. St. Antonius Ziekenhuis

Lokaal Opleidingsplan Opleiding Pathologie St. Antonius Ziekenhuis

Documentbeheer Voor de samenstelling van dit lokale opleidingsplan is gebruik gemaakt van: • Het Opleidingsplan ‘Modernisering Opleiding Pathologie’, versie 0.1 april 2009 van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie. • Het Regionaal Opleidingsplan Pathologie van het opleidingscluster UMCU, versie januari 2010. • Opleidingsdocumenten van de Opleiding Pathologie St. Antonius Ziekenhuis. Auteurs Auteur 1 Auteur 2

Dr C.A. Seldenrijk, opleider St. Antonius Ziekenhuis drs. F.J. Klomp, sr. opleider/adviseur St. Antonius Academie

Versie 1.0 1.0 1.1

Datum 30-09-2010 07-10-2010 Oktober 2011

1.2

Augustus 2012

1.3

Januari 2013

Beheer Inhoudelijk beheer Digitaal beheer

© St. Antonius Academie, Nieuwegein

Wijzigingen Enkele kleine wijzigingen nav lokale opleidingsvergadering Veranderingen plaatsvervangend opleider. Toepassing electronisch portfolio. Aanpassing inhoud en duur introductieprogrammma AIOS. Wisseling (per april 2013) van de (beoogd) opleider en (beoogd) waarnemend opleider. Wijze waarop de kwaliteitsmeting van de opleiding pathologie geregeld is.

Dr C.A. Seldenrijk, opleider St. Antonius Ziekenhuis I Verbaan, management assistent Medische Opleidingen St. Antonius Academie

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze (hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier) zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de St. Antonius Academie te Nieuwegein.

Inhoudsopgave 1. Inleiding

4

2. Inhoud en structuur van de opleiding 2.1 Algemeen 2.2 Opleidingsschema Opleiding Pathologie St. Antonius Ziekenhuis 2.3 Toelichting op en nadere uitwerking van het opleidingsschema

6 6 6 12

3. Beschrijving Modules, thema’s en toetsing 3.1 Modules en thema’s als weekprogramma voor de AIOS in het St. Antonius Ziekenhuis 3.2 Toetsing van algemene competenties in het Antonius Ziekenhuis

21 21 28

4. Tenslotte

31

Bijlagen 1. Begrippenlijst en gebruikte afkortingen 2. Introductieprogramma arts-assistenten 3. Weekprogramma Afdeling Pathologie St. Antonius Ziekenhuis 4. Overzicht Cursorisch Onderwijs St. Antonius Ziekenhuis 5. Formulieren Opleidingsgesprekken -introductiegesprek -MSRC formulier driemaandelijkse voortgangsgesprekken -MSRC formulier A/B beoordeling van de arts in opleiding tot specialist door de opleider -KPB en CAT formulier -MSRC formulier C (tegen het einde van de opleiding) -MSRC formulier jaarlijks door de aios in te vullen ter evaluatie van de opleiding -Formulier Kwaliteit opleiding vragenlijst -Evaluatie formulieren per thema 6. Document Specifieke Taken en Verplichtingen Pathologie Opleidingsgroep


1. Inleiding Dit document beschrijft het lokale opleidingsplan van de Opleiding Pathologie van het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein en Utrecht. In het plan is een vertaling gemaakt van het nationaal opleidingsplan Modernisering Opleiding Pathologie (versie 01, april 2009) (NOP) naar de lokale opleidingssituatie in het St. Antonius Ziekenhuis. Het lokale opleidingsplan is afgestemd op het regionale plan van het opleidingscluster. Met behulp van de opleidingsplannen kan de individuele AIOS zijn of haar individuele opleidingsplan (POP) samenstellen.

Nationaal Opleidingsplan Modernisering Opleiding Pathologie

Regionaal Opleidingsplan Opleidingscluster UMC UTRECHT

Lokaal Opleidingsplan St. Antonius Ziekenhuis

Persoonlijk Opleidingsplan

De Opleiding Pathologie wordt in het St. Antonius Ziekenhuis sinds 1975 uitgevoerd en heeft een MSRC-erkenning voor een B-opleiding conform het Kaderbesluit CCMS en het specifieke Besluit Pathologie. De opleiding is inzichtelijk opgedeeld in modules (structuur), de daaraan verbonden thema’s (inhoud) en de toetsing en ijking. De laatste worden besproken in voortgang- en beoordelingsgesprekken. Het opleidingsplan beschrijft het formele plan van de Opleiding Pathologie van het St. Antonius Ziekenhuis en heeft een drieledige functie: 1. Vastleggen van de inhoud en structuur. 2. Communicatie. 3. Legitimatie. Ad 1. Vastleggen van de inhoud en structuur De kwaliteit van de opleiding wordt onder andere bepaald door de samenhang tussen de leerdoelen, leerinhoud, leermiddelen en toetsing. Dit wordt de interne consistentie genoemd. Hoe sterker de samenhang, des te groter de kwaliteit. In het plan worden de verschillende opleidingsonderdelen, zoals de te verwerven competenties, klinische settings en stages, thema’s en toetsen, in hun onderlinge samenhang beschreven. Ad 2. Communicatie Het succes van de opleiding wordt mede bepaald door een goede inhoudelijke afstemming tussen de opleiders, de AIOS en het beroepenveld. Dit wordt de externe consistentie genoemd. Het is belangrijk dat bij alle betrokken personen gelijke opvattingen bestaan over wat er waarom, hoe en wanneer wordt geleerd. Het opleidingsplan is een hulpmiddel bij de onderlinge communicatie hierover. Ad 3. Legitimatie Het lokale opleidingsplan kan bij zowel interne -, als externe visitaties ingezet worden, om inzicht te geven in de inhoud en structuur van de opleiding. Het formele opleidingsplan draagt op deze wijze bij aan de kwaliteitsborging van de Opleiding Pathologie. St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 4


In het lokale opleidingsplan is hoofdzakelijk specifieke informatie opgenomen, die van toepassing is op de opleidingssituatie van het St. Antonius Ziekenhuis. Er wordt regelmatig verwezen naar het nationale opleidingsplan. Op deze wijze heeft het plan de functie van ‘onderlegger’ van het nationale opleidingsplan gekregen. De kern van dit lokale plan bestaat uit een opleidingsschema en een inhoudelijke uitwerking van de modules, thema’s en toetsing die in het St. Antonius Ziekenhuis worden uitgevoerd, aangevuld met enkele bijlagen.

Dr. M.F.M. Oosterhout, (beoogd) opleider Dr. J.A. Kummer, (beoogd) waarnemend opleider

St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 5


2. Inhoud en structuur van de opleiding 2.1

Algemeen

De Opleiding Pathologie is een 5 jarige opleiding. Het regionale cluster waarbinnen de Pathologie-opleiding plaatsvindt bestaat uit het UMC Utrecht, St. Antonius Ziekenhuis, Gelre ziekenhuis te Apeldoorn en per 1 januari 2011 het Diakonessenhuis. De opleiding vindt deels plaats in het UMC Utrecht en deels in een van de andere drie ziekenhuizen, die een gedeeltelijke erkenning hebben. De Opleiding Pathologie van het St. Antonius Ziekenhuis betreft een opleiding met een gedeeltelijke erkenning (zoals ook op de locatie Gelre en Diakonessenhuis). Als regel zal een periode van 12-24 maanden in jaar 2-3 worden doorgebracht in het St Antonius Ziekenhuis. Afhankelijk van de individuele omstandigheden kan deze periode echter variëren van 6 maanden tot twee jaren, in andere jaren van de opleiding. De leerinhoud van de opleiding bestaat uit de zeven geoperationaliseerde competenties voor de patholoog, 21 thema’s, acht modules van het vakgebied Pathologie en de acht daarmee samenhangende kernactiviteiten van de patholoog. Het leren zelf vindt plaats binnen de kernactiviteiten waarin de patholoog, dus ook de AIOS, werkt. De kernactiviteiten van de patholoog/AIOS zijn: a. Het verrichten van obducties en de verslaglegging daarvan. b. Macroscopisch onderzoek (uitsnijden) en de verslaglegging daarvan. c. Microscopisch-histologisch onderzoek en de verslaglegging daarvan. d. Microscopisch-cytologisch onderzoek en de verslaglegging daarvan. e. Het microscopisch beoordelen van vriescoupes en de verslaglegging daarvan. f. Het leiden van de pathologiebesprekingen met de kliniek . g. Het deelnemen aan KPC’s. h. Wetenschappelijke vorming. De werkplekken waarbinnen de patholoog en de AIOS deze kernactiviteiten uitvoeren zijn het laboratorium, de obductiekamer, de microscopiekamers en de conferentiekamers Er is voor gekozen om de groei in competentieniveaus van deze kernactiviteiten te definiëren na 1-2 jaar opleiding (nadat de eerste ronde van thema’s op A-niveau gedeeltelijk of geheel zijn beslag heeft gekregen), na 3-4 jaar (nadat de tweede ronde van thema’s op B-niveau gedeeltelijk of geheel is afgerond) en aan het einde van het laatste opleidingsjaar. In iedere fase moet er sprake zijn van een toenemende mate van zelfstandigheid van handelen. Het is duidelijk dat niet alle algemene competenties op alle kernactiviteiten van toepassing zijn en ook dat sommige einddoelen al in de eerste 2 jaar op eindniveau moeten zijn behaald. De diverse kernactiviteiten en de competentiegroei daarin tijdens de opleiding staan in het nationale opleidingsplan in tabellen weergegeven (zie onder 6.3 van het NOP)

2.2

Opleidingsschema Opleiding Pathologie St. Antonius Ziekenhuis

Op de volgende pagina’s is voor ieder opleidingsjaar in het St. Antonius Ziekenhuis het opleidingsschema weergegeven. Om zicht te houden op de volledige inhoud van de vijfjarige opleiding is ervoor gekozen om de enkele modules en thema’s die niet in het St. Antonius gehaald kunnen worden toch in de schema’s op te nemen . De betreffende modules en thema’s zijn cursief weergegeven.


versie 1.3 6


Samenvatting Opleidingsjaar 1 in het St Antonius Ziekenhuis Opleidingsjaar 1 Modules van 3 maanden:

Thema’s

A

Module 1

1. volwassen obducties 2. perinatale obducties

Beheersniveau

3. mammapathologie A

1. dermatopathologie

Module 3

Module 2

A

2. endocriene pathologie

A

1. gastrointestinale pathologie

A

2. leverpathologie A

Module 4

1. cytologie

A

2. gynaecologische pathologie

A

3. nefropathologie

A


Opleidingsactiviteiten

Toetsing (1 CAT per jaar)

- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - obducties verrichten, bespreken en verslaan - weefsels van obducties uitsnijden voor microscopisch onderzoek - microscopisch onderzoek verrichten en verslaan - participeren in obductie besprekingen van intensive care / cardiologie / thoraxchirurgie / interne geneeskunde / parinatale pathologie

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets

- mammabiopten beoordelen en verslaan - mammaexcisies uitsnijden, microscopisch onderzoek en verslag - participeren in mamma care biopten - participeren in mamma oncologie bespreking - zelfstudie leerset dermatopathologie - macroscopische beoordeling en uitsnijden excisies - microscopisch onderzoek en verslaglegging - kennis hebben van immuunfluorescentie technieken - participeren in dermatologiebesprekingen - operatiepreparaten beoordelen, uitsnijden en verslaan - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in chirurgie bespreking - zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie leerset MDL ziekten - uitsnijden van MDL resectiepreparaten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in MDL besprekingen - leverbiopten en partiële resecties bewerken en verslaan - microscopische onderzoek verrichten en verslaan - participeren in MDL bespreking - zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - kennis hebben van cytologische technieken - cervixcytologie kunnen beoordelen en verslaan - zelfstudie leerset cytologie - thematische cytologie bespreking leiden - zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie coupeset gynecopathologie - uitsnijden van gynecologische.resectiepreparaten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - gynecopathologie besprekingen bijwonen

IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegespr.

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegespr.

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegespr. Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegespr.

- kennis hebben immuunfluorescentie technieken - nierbiopten en resecties bewerken en verslaan - nefrologiebespreking bijwonen

versie 1.3 7


Samenvatting Opleidingsjaar 2 in het St Antonius Ziekenhuis (exclusief module 5)

Opleidingsjaar 2 Modules van 3 maanden:

Thema’s

Beheersniveau

A A

Module 5

1. neuropathologie 2: musculaire pathologie

A

Module 8

Module 7

Module 6

1. haematopathologie



- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - macroscopische beoordeling hersen-, spier-, en zenuwbiopten, bewerken en insluiten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in neurochirurgie besprekingen - participeren in neuromusculaire besprekingen

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - 0nderwijs - jaarlijkse voortgangstoets

- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - macroscopische beoordeling lymfklier biopten splenectomieën, bewerken en insluiten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - zelfstudie leerset haematopathologie - participeren in haematologiebespreking


IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegesprek


2. uropathologie

A

- operatiepreparaten beoordelen, uitsnijden en verslaan - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in urologiebespreking

1. cardiopathologie

A

- hart/vaatbiopten leren beoordelen en bewerken - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in thoraxchirurgie bespreking - participeren in cardiologie bespreking


2. longpathologie

A

- longbiopten en partiële resecties bewerken en verslaan - microscopische onderzoek verrichten en verslaan - zelfstudie leerset Interstitiele longaandoeningen (ILD) - participeren in longbesprekingen (ILD/long/long-interne)


3. transplantatiepathologie

A

Dit thema wordt niet in het AZN aangeboden

1. hoofdhalspathologie

A

- zelfstudie leerset hoofdhals pathologie - resecties kunnen beoordelen en verslaan - microscopisch onderzoek en verslag

2. weke delen pathologie

A

- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie coupe set wekedelen tumoren - participeren in regionale weke delen panel - uitsnijden van weke delen en botresectiepreparaten

3. bot en gewrichten pathologie


A

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegesprek

- zelfstudie leerset - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in orthopedie bespreking

versie 1.3 8


Samenvatting Opleidingsjaar 3 in het St Antonius Ziekenhuis Opleidingsjaar 3 Modules van 3 aanden:

Thema’s

Beheersniveau

B

Module 1

1. volwassen obducties 2. perinatale obducties


- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - obducties verrichten, bespreken en verslaan - weefsels van obducties uitsnijden voor microscopisch onderzoek - microscopisch onderzoek verrichten en verslaan - obductie besprekingen van intensive care / cardiologie / thoraxchirurgie / interne geneeskunde / parinatale pathologie leiden


3. mammapathologie

B

- mammabiopten beoordelen en verslaan - mammaexcisies uitsnijden, microscopisch onderzoek en verslag - mamma care biopten bespreking leiden - mamma oncologie bespreking leiden

1. dermatopathologie

B

- zelfstudie leerset dermatopathologie - macroscopische beoordeling huidbiopten, bewerken en insluiten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - dermatologiebespreking leiden - kennis hebben van immuunfluorescentie technieken

Module 2 Module 3 Module 7


2. endocriene pathologie

B

- operatiepreparaten beoordelen, uitsnijden en verslaan - microscopisch onderzoek en verslaglegging - chirurgie bespreking leiden

1. gastrointestinale pathologie

B

- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie leerset MDL ziekten - uitsnijden van MDL resectiepreparaten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - MDL besprekingen leiden

2. leverpathologie

B

- leverbiopten en partiële resecties bewerken en verslaan - microscopische onderzoek verrichten en verslaan - MDL bespreking leiden

1. cardiopathologie

B

- hart/vaatbiopten leren beoordelen en bewerken - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in thoraxchirurgie besprekingen - cardiologie bespreking leiden

2. longpathologie

B

3. transplantatiepathologie

B


- zelfstudie leerset Interstitiele Longziekten (ILD) - longbiopten en partiële resecties bewerken en verslaan - microscopische onderzoek verrichten en verslaan - longbesprekingen (ILD/long/long-interne) leiden





Dit thema wordt niet aangeboden in het AZN

versie 1.3 9


Samenvatting Opleidingsjaar 4 in het St Antonius Ziekenhuis (exclusief module 5)

Opleidingsjaar 4 Thema’s

Beheersniveau

1. cytologie

B

2. gynaecologische pathologie

B

3. nefropathologie

B

1. neuropathologie

B

2: musculaire pathologie

B

1. haematopathologie

B

2. uropathologie

B

1. hoofdhalspathologie

B

Module 8

Module 6

Module 5

Module 4

Modules van 3 maanden:

2. weke delen pathologie

3. bot en gewrichten pathologie


B

B



- kennis hebben van cytologische technieken - cervixcytologie kunnen beoordelen en verslaan - zelfstudie leerset cytologie - thematische cytologie besprekingen leiden

Portfolio: - verzamelde verrichtingen - 0nderwijs - jaarlijkse voortgangstoets

- zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie leerset gynecopathologie - uitsnijden van gynecologische.resectiepreparaten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - gynecopathologie besprekingen leiden


- kennis hebben immuunfluorescentie technieken - nierbiopten en resecties bewerken en verslaan - nefrologiebesprekingen leiden - macroscopische beoordeling hersen-, spier- en zenuwbiopten, bewerken en insluiten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - participeren in neurochirurgie besprekingen - participeren in neuromusculaire besprekingen


n.b. dit thema wordt niet in het AZN aangeboden


- macroscopische beoordeling lymfklier biopten splenectomieën, bewerken en insluiten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - zelfstudie leerset haematopathologie - haematologiebespreking leiden


- operatiepreparaten beoordelen, uitsnijden en verslaan - microscopisch onderzoek en verslaglegging - urologiebespreking leiden

- zelfstudie leerset hoofdhals pathologie - resecties kunnen beoordelen en verslaan - adequaat microscopisch kunnen sampelen - microscopisch onderzoek en verslag - zelfstudie: inzicht verwerven in indicatiestelling - zelfstudie leerset wekedelen tumoren - participeren in regionale weke delen panel - uitsnijden van weke delen en botresectiepreparaten - microscopisch onderzoek en verslaglegging - orthopedie bespreking leiden

IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegesprek Portfolio: - verzamelde verrichtingen - onderwijs - jaarlijkse voortgangstoets IJking: - 2x KPB - 1x OSATS - evaluatiegesprek

versie 1.3 10


Samenvatting Opleidingsjaar 5 in St Antonius Ziekenhuis

Opleidingsjaar 5 Thema’s

Beheersniveau

opleidingsactiviteiten

toetsing

- longpathologie

C

- zelfstudie leerset ILD - longbiopten en partiële resecties bewerken en verslaan - microscopische onderzoek verrichten en verslaan - consulten van elders of van binnen de afdeling verwerken - longbesprekingen (ILD/long/long-interne) leiden


Willekeurig thema

C

- weefsels onderzoeken, bespreken en verslaan


VerdiepingsModu 2

Verdiepingsmoule 1

Modules 3 maanden

Niet in het St Antonius aangeboden

Wetenschapstage

Willekeurig thema


C

- onderzoeksvraagstellingen leren begrijpen en formuleren - participren in lopend onderzoek - publiceren Niet in het St Antonius aangeboden


versie 1.3 11


2.3 Toelichting op en nadere uitwerking van het opleidingsschema Het opleidingsplan Pathologie is opgebouwd uit 5 periodes van 1 jaar, bestaande uit 8 modules die ieder bestaan uit 2-3 thema´s (totaal 21 thema´s, zie NOP par 5.4). De thema’s zijn gekoppeld aan de klinisch pathologische besprekingen. Iedere module duurt 2-3 maanden en wordt gedurende de gehele opleiding in het opleidingscluster 2 keer doorlopen. De bekwaamheidsniveaus van de thema’s staan in het opleidingsschema per jaar aangegeven als niveau A of B. Aan het eind van iedere module wordt op basis van de in het portfolio verzamelde gegevens, en op grond van de mening van de opleidergroep, een uitspraak gedaan over behaalde bekwaamheidniveaus. De AIOS beginnen het eerste jaar in het UMC Utrecht, waarbij meestal gestart wordt met de module 1 (obductie/perinatale pathologie en mammapathologie). Zowel in het UMC Utrecht als in het St. Antonius Ziekenhuis kan de volgorde van de doorlopen modules variëren, en is dit dus niet strikt aan een opleidingsjaar gekoppeld. Bij aanvang in het St. Antonius Ziekenhuis wordt tijdens het introductiegesprek geïnventariseerd welke modules in het UMC Utrecht zijn doorlopen en welke in het St. Antonius Ziekenhuis zullen worden gevolgd. Zo wordt invulling gegeven aan het persoonlijk opleidingsplan van de AIOS. De AIOS komen meestal in het 2e en/of 3e opleidingsjaar in het St. Antonius Ziekenhuis en zijn 1-2 jaar in het St. Antonius Ziekenhuis in opleiding. Behalve module 5 worden alle modules in het St. Antonius Ziekenhuis aangeboden. Aangezien in het St. Antonius Ziekenhuis geen transplantaties worden verricht, zal in module 7 de nadruk liggen op de cardio- en longpathologie. Aangezien het St. Antonius Ziekenhuis een landelijk referentiecentrum is op het gebied van interstitiële longaandoeningen wordt de longpathologie ook als verdiepingsstage aangeboden. Op de afdeling vigeren (online beschikbare) protocollen ten behoeve van de verwerking en verslaglegging van het diagnostisch aangeboden materiaal. Deze maken onderdeel uit van het kwaliteitssysteem van de afdeling die CCKL geaccrediteerd is. De activiteiten van de AIOS en de gehele staf pathologie staan vermeld in een weekrooster, waarin ook de supervisie geregeld is (zie bijlage 3). Door de AIOS wordt niet geparticipeerd in het dienstenrooster voor de pathologie binnen het St. Antonius Ziekenhuis. De wetenschappelijke stage (6 maanden) wordt in het UMC Utrecht doorlopen.

De opleidingsgroep bestaat uit zes pathologen met de volgende aandacht/interessegebieden (zie ook bijlage 6 specifieke taken en verplichtingen pathologie opleidingsgroep): Dr. P.C. de Bruin, aandacht/interesse gebied: nefropathologie, hematopathologie en weke delen pathologie. Dr. A.K. Kummer (beoogd) waarnemend opleider aandacht/interesse gebied: dermatopathologie, uropathologie, hoofd-hals pathologie en moleculaire pathologie. Dr. K.C. Kuypers; aandacht/interesse gebied: cytologie, gynaecopathologie, dermatopathologie en gastrointestinale pathologie. Dr. A.M van Leeuwen, aandacht/interesse gebied: cytologie, mammapathologie, dermatopathologie en hematopathologie. Dr. M.F.M. van Oosterhout; (beoogd) opleider; aandacht/interesse gebied: long-mediastinale pathologie, cardiopathologie en uropathologie.


versie 1.3 12


Dr. C.A. Seldenrijk; aandacht/interesse gebied: hematopathologie, gastro-intestinale pathologie, weke delen pathologie en long-mediastinale pathologie. Rooster Er wordt gewerkt met een online beschikbaar werkrooster volgens het computersysteem ‘Harmony’ en een Outlook-agenda. Hierin staan de meeste activiteiten van de AIOS en pathologen vermeld, zoals diensten, supervisie, cursus, roostervrije- en vakantiedagen, klinisch-pathologische besprekingen, diverse regionale en landelijke panels, onderwijsmomenten, lokale en regionale opleidingscommissie vergaderingen en data voor beoordelingsgesprekken, KPB´s, etc. Diagnostiek (algemeen) • De AIOS is verplicht alle hem opgedragen diagnostische onderzoeken, na beoordeling en diagnosevoorstel en voor autorisatie van de uitslag, aan de superviserend patholoog voor te leggen. • De AIOS draagt er zorg voor dat het diagnostiekproces zo spoedig mogelijk verloopt. Hij informeert de superviserend patholoog over die patiënten waarvan de diagnostiek niet in korte tijd is afgerond. • Alle diagnostiek die door de AIOS is beoordeeld, wordt door de AIOS elektronisch ge(deel)autoriseerd en daarna elektronisch geautoriseerd door de superviserende patholoog aan wie de casus is voorgelegd. De AIOS draagt ervoor zorg dat in het verslag te herleiden is wie de supervisor was. Met name geldt dit ook voor aanvullende berichten, die niet door de oorspronkelijke supervisor gesuperviseerd zijn. De AIOS controleert de gehele uitslag; dat wil zeggen dat alle rubrieken van het verslag (aard materiaal, klinische gegevens, macroscopie, microscopie, aanvullend onderzoek en conclusie) moeten worden doorgelezen en zo nodig verbeterd. • Uitslagen (telefonisch en/of schriftelijk) aan aanvrager worden pas gegeven na voorleggen aan de superviserend patholoog en afronding van de casus. Indien een casus wel is voorgelegd maar de afronding enige tijd duurt, is voordat een telefonische (voorlopige) uitslag gegeven kan worden, overleg met de superviserend patholoog over de formulering van de (voorlopige) uitslag noodzakelijk. • Indien een casus door een tweede patholoog mede wordt beoordeeld en de diagnose van de superviserend patholoog en de tweede patholoog zijn conform, wordt in het pathologie verslag aan het einde van de microscopie aangegeven door wie de casus is medebeoordeeld (initialen weergeven) en wordt vervolgens als consult intern gecodeerd. Indien een casus door een tweede patholoog wordt beoordeeld en de diagnose van beide pathologen verschilt, wordt dit altijd teruggekoppeld aan de eerste patholoog waarna een definitieve uitslag wordt afgegeven, danwel extern consult gevraagd. • Indien door de superviserend patholoog besloten wordt tot extern consult, vraagt de AIOS dit zo spoedig mogelijk aan en bewaakt de voortgang van dit consult. • Indien een pathologie-uitslag al telefonisch werd meegedeeld of een casus telefonisch besproken werd met de inzender voordat de definitieve pathologie uitslag is verstuurd, wordt dit overleg vermeld in het pathologieverslag (bij de klinische gegevens indien een naam wordt genoemd; anders wordt in de conclusie vermeld dat de uitslag is doorgegeven aan de aanvrager). Protocollair werken Op de afdeling wordt gewerkt conform de vigerende online beschikbare protocollen (G:\00.1 Kwaliteitsbeheer\01.1 PATHOLOGIE Algemeen\Protocollen PA) en ook als map op de kamer van de AIOS aanwezig. Tevens zijn de “Praktijkrichtlijn Cervixcytologie” en de CBO richtlijnen, zoals bijvoorbeeld mammacarcinoom, weke delen tumoren, longtumoren, en melanoom van de huid, plaveiselcelcarcinoom van de huid beschikbaar


versie 1.3 13


Vriescoupes Er worden per jaar zo’n 180 vriescoupes in het St. Antonius Ziekenhuis verricht. • De AIOS beschrijft de macroscopie en selecteert materiaal voor de te maken vriescoupe. De vriescoupes worden in het St. Antonius Ziekenhuis gekleurd met Toluidine-Blauw. Na beoordeling door de AIOS, met supervisor, wordt de vriescoupe uitslag door de AIOS doorgegeven. Hierbij wordt altijd de naam van de patiënt en de aard van het ingestuurde materiaal genoemd aan de aanvragend specialist/zijn contactpersoon, voordat de vriescoupe uitslag wordt gegeven. Noteer de uitslag van de vriescoupe, met de tijd, op het aanvraagformulier met daarbij de naam(namen) van diegenen die de vriescoupe bekeken heeft/hebben. Neem de vriescoupe uitslag met de naam (namen) in het definitieve macroscopieverslag over en vermeld in de microscopie of de diagnose op de definitieve paraffinecoupes conform de vriescoupe uitslag is. NB: Bij discrepanties tussen vriescoupe diagnose en definitieve diagnose moet de reden van de discrepantie (sample error, beoordelingsverschil etc) expliciet in het pathologieverslag vermeld worden. Vriescoupe en aantallen vriescoupes dienen gecodeerd te worden in UDPS. Macroscopie/uitsnijden • In principe zal de AIOS 1 tot max. 3 keer per week uitsnijden. Bij een beginnende AIOS kan de frequentie van uitsnijden hoger zijn. Biopten, kleine excisies-resecties (bv appendix, galblaas, huid, mammareducties, poliepen, uterus bij vraagstelling leiomyomen etc) en placentas worden door de analisten / pathology assistent uitgesneden. • De AIOS controleert of de patiëntgegevens op de originele aanvraagbrief corresponderen met de patiëntgegevens op het materiaal (potten). Indien de gegevens niet overeenstemmen, overleg met dienstdoende vriescoupe patholoog. • De AIOS snijdt die preparaten zelfstandig uit afhankelijk van het bekwaamheidsniveau van de aios. • Indien een type preparaat moet worden uitgesneden waar de AIOS geen ervaring mee heeft, dient voordat het preparaat wordt uitgesneden, overlegd worden met een andere (oudere jaars) AIOS of de dienstdoende vriescoupe patholoog. • De vigerende uitsnijdprotocollen zijn online beschikbaar (G: schijf Pathologie/ Geaut.SOP's & Doc.beheer/ Protocollenboek diagnostiek PA) en de uitsnijdprotocollenmap is ook op de kamer van de AIOS aanwezig. Microscopie • Nadat de barcode van het aanvraagformulier is gescand controleert de AIOS of de patiëntgegevens op het originele aanvraagformulier overeenkomen met de patiëntgegevens in het UDPS en controleert de AIOS of het PA-nummer op de aanvraagbrief overeenkomt met die op de coupes. • Elk verslag ingesproken door de AIOS, moet een korte microscopiebeschrijving hebben. • Nadat de AIOS 1 jaar in opleiding is, is het geven van een microscopische beschrijving bij basaalcelcarcinomen, naevi naevocellularis, epidermale/ trichilemmale cysten optioneel, tenzij anders is afgesproken met de AIOS. Spraakherkenning en patiëntidentificatie Op de afdeling pathologie wordt met spraakherkenning gewerkt. Elke patholoog en elke analist die hiermee werkt heeft een eigen spraakprofiel. Ook de AIOS krijgt een spraakprofiel en spreekt alle verslagen en brieven in met spraakherkenning.(zie handleiding G2 spraakherkenning). De ingesproken verslagen worden door de secretaresses uitgewerkt en na correctie automatisch doorgezonden naar het corresponderende PALGA verslag. Ook is er de mogelijkheid om interactief met G2 speech te werken. Voor wat betreft de diagnostiek hebben alle aanvraagformulieren naast een uniek PA nummer ook een bijbehorende (unieke) barcode die overeenkomt met het PA nummer. De AIOS moet bij elk verslag dat hij/zij inspreekt eerst de volgende zaken controleren:


versie 1.3 14


Of PA nummer op aanvraagbrief, werkbrief en coupe overeenkomen en of de naam van patiënt op de werkbrief overeenkomt met die op de originele aanvraagbrief. Vervolgens wordt het desbetreffende verslag geopend door de barcode op het aanvraagformulier te scannen waarna met inspreken begonnen kan worden. In 2010 is gestart met het implementeren van online order systeem zodat geleidelijk de aanvraagformulieren zullen verdwijnen. Obducties Per jaar worden in het St. Antonius Ziekenhuis circa 200-250 obducties verricht. Secties worden zoveel mogelijk in de ochtend gedaan. • Voordat met een sectie begonnen kan worden, wordt de casus aan de superviserend patholoog voorgelegd. Dit zal meestal gebeuren tijdens het ochtendrapport. Pas na toestemming van de patholoog kan met sectie begonnen worden. • De AIOS neemt voordat met sectie begonnen wordt de aanvraag door en controleert de aanvraag op volledigheid (de clinicus moet getekend hebben voor “natuurlijke dood” en toestemming/ nabestaanden en het formulier moet door de aanvrager zijn ondertekend). De AIOS neemt kennis van -en houdt zich aan- eventuele beperkingen die door de clinicus zijn vermeld op de aanvraag. • De AIOS neemt de klinische gegevens op het aanvraagformulier zelf door en beoordeelt of hij/zij overtuigd is van een natuurlijke dood. Bij twijfel kan niet begonnen worden en wordt de casus met de superviserend patholoog overlegd. • Na toestemming van de superviserend patholoog om met de sectie te beginnen wordt, voordat een incisie gemaakt wordt, de identiteit van de overledene door de AIOS zelf gecontroleerd (of de personalia (sticker) op het lichaam overeenkomen met de personalia op het aanvraagformulier). Indien de identiteit niet klopt, danwel bij twijfel, kan niet met de sectie begonnen worden. • Indien tijdens de sectie getwijfeld wordt aan een natuurlijke dood of aan de identiteit van de overledene, wordt direct (voordat de sectie is afgerond) gestopt en overlegd met de superviserend patholoog. • Tijdens de sectie wordt direct materiaal uitgenomen voor microscopisch onderzoek volgens een vastgelegd protocol. Van relevante danwel interessante afwijkingen llat men digitale foto’s maken d.m.v. RVC module. Een groot gedeelte van de secties wordt later nog met de kliniek (interne geneeskunde, thoraxchirurgie, longpathologie, chirurgie, neonatale pathologie, intensive care) besproken, waarbij foto’s illustratief zijn. • Na afronding van de sectie wordt eerst met de superviserend patholoog overlegd, voordat de aanvragende clinici worden gebeld voor demonstratie van de sectie. • Na afronding van de sectie worden zo spoedig mogelijk de voorlopige pathologische diagnosen ingesproken (onder de rubriek macroscopie) zodat zo snel mogelijk (in principe binnen 1 dag) een schriftelijk verslag van de sectie voor de kliniek beschikbaar is. • Er wordt nagestreefd om secties binnen 2 maanden afgewerkt te hebben. • De kindersecties kunnen zowel met de pathologen van het St. Antonius Ziekenhuis als met de consulent kinderpathologie worden afgewerkt. De AIOS maakt hiervoor een afspraak met consulent kinderpatholoog (UMC Utrecht). • De hersensecties worden na fixatie afgewerkt door de consulent neuropathologie (VUmc).


versie 1.3 15


Introductieprogramma St. Antonius Ziekenhuis De AIOS neemt bij indiensttreding in het St. Antonius Ziekenhuis deel aan een IntroductieOnderwijsprogramma voor arts-assistenten (zie bijlage 2 voor het programmaoverzicht). Het programma duurt een week en bestaat uit twee delen: • Deel 1: Een algemeen programma waarbij de AIOS voorbereid wordt op het werken en leren in het Antonius, met onder andere onderwijs in: Werken met het EPD, Registreren van DBC’s en Patiëntveilig handelen. • Deel 2: Acute Geneeskunde waarbij de AIOS de vitaal bedreigde patiënt leert herkennen en behandelen. Aan dit programma en aan een algemene ziekenhuisintroductie (1 dag) nemen alle nieuwe arts-assistenten deel. Klachten/MIP • Alle klachten en MIP-meldingen dienen zo snel mogelijk afgehandeld te worden (zie kwaliteitshandboek). • De AIOS participeert in de foutenregistratie op de afdeling pathologie. De AIOS heeft kennis van het MIP-reglement van het ziekenhuis. Alle MIP’s waarbij de AIOS betrokken is, worden zo spoedig mogelijk met de opleider besproken. • Klachten (mondeling/schriftelijk, terecht en onterecht) over een bepaalde casus worden zo spoedig mogelijk aan de superviserend patholoog doorgegeven. Klachten (terecht/onterecht) niet gerelateerd aan een specifieke casus worden zo spoedig mogelijk met de opleider besproken. • Klachten, claims, MIP’s, meldingen aan inspectie: Correspondentie over deze meldingen dient apart van het pathologieverslag te worden bewaard. Gegevens hierover nooit vermelden in het pathologierapport zelf. Alle correspondentie van de AIOS wordt mede ondertekend door één van de betrokken pathologen. Vakantie/vrije dagen/cursus/ziekmelding • Vrije dagen/vakantie/cursus worden na voorafgaand overleg met de opleider bepaald. • Ziekmelding wordt gedaan aan het secretariaat afdeling pathologie. Bespreken problemen met/rond de opleiding: • Ad-hoc inhoudelijk, patiënt gerelateerd: supervisor • Structureel inhoudelijk en/of bedrijfsmatig: opleider • Contract gerelateerde problemen: opleider • Bij afwezigheid van opleider is de plaatsvervangend opleider verantwoordelijk. Huisregels afdeling • De AIOS krijgt een toegangspasje voor het St Antonius Ziekenhuis. • De AIOS krijgt witte jassen. • Op de afdeling pathologie is tijdens het uitsnijden, doen van vriescoupes en secties het dragen van een witte jas verplicht. Contacten met andere specialisten De AIOS verzorgt zelf het contact met collega-specialisten voor wat betreft het pathologieonderzoek waarvoor de AIOS verantwoordelijk is. In de praktijk betekent dit dat, indien er aanvullende informatie nodig is over een bepaalde casus, danwel de uitslag besproken moet worden met de behandelend arts, of dat er door de behandelend arts gebeld wordt over een casus, de AIOS als eerste het woord voert al dan niet na voorafgaande instructie door de consulent. Bij twijfel aan een pathologiediagnose door de behandelend arts, of bij nieuwe relevante informatie door de clinicus, moet de AIOS dit terugkoppelen aan de desbetreffende


versie 1.3 16


consulent. Werktijden De werktijden in het St. Antonius Ziekenhuis zijn van 8.15-18.00 uur. Het werkrooster van de AIOS voldoet aan het werktijdenbesluit van 46 uur (incl. 10 uur nascholing). Handboeken De AIOS beschikken over een bureau, telefoonaansluiting en een computer met de meest voorkomende programma’s (o.a. UDPS, Microsoft Office, G2 Speech, digitale beeldverwerkingsmodule van RVC, internetaansluiting en E-mailaccount, Intrazis toegang Antonius- Mesos groepen per november 2010 LMS). De medische bibliotheek van de St. Antonius Academie heeft een website waarop veel tijdschriften elektronisch beschikbaar zijn. Elektronische toegang is er o.a. voor de Archives of Laboratory and Pathology Medicine, Histopathology, Modern pathology, the American Journal of Clinical Pathology, the American Journal of Surgical Pathology, NEJM, Lancet, NTvG, Gut, Gastroenterology, Molecular pathology, Seminars in Diagnostic Pathology. Het ziekenhuis heeft een abonnement op UpToDate. Er is een lijst met alle pathologieboeken en tijdschriftabonnementen die op die afdeling beschikbaar zijn. De meest voorkomende handboeken zijn op de afdeling pathologie beschikbaar. Overleg AIOS-(plaatsvervangend) opleider-opleidingsgroep • 4 maal per jaar (1x per kwartaal) is er lokaal een opleidingscommissie vergadering met de AIOS en de opleidingsgroep. Er wordt een agenda opgesteld, waarbij zowel de pathologen als de AIOS agendapunten kunnen inbrengen en er wordt een besluitenlijst bijgehouden. De AIOS stelt de agenda op en notuleert. • Er zijn voortgangsgesprekken en jaargesprekken tussen de AIOS/(plaatsvervangend) opleider, conform de eisen in het Kaderbesluit. • Elke ochtend (8.15 uur) is er ochtendrapport met AIOS en pathologen. In dit ochtendrapport worden (eventuele) obducties, besprekingen, diagnostiek(problemen), afwezigheid, etc. kort besproken. • Elke woensdag (lunch:ca 1 uur) is er een bespreking met AIOS en pathologen waarin casuïstiek (moeilijke en/of didactische casus), feedback over pathologie (oncologie) verslaglegging, protocollen, journalclub/referaten, organisatorische en management zaken etc. worden besproken. Tevens worden tijdens deze bespreking presentaties gegeven door clinici en wordt feedback gegeven over wetenschappelijk onderzoek. Voor overzicht zie document cursorisch onderwijs G:\01.2 ASSISTENTEN\Opleiding MSRC\onderwijs aios\cursorisch onderwijs en bijlage 4. • Maandelijks is er een KPB van de AIOS door de dienstdoende patholoog van die maand (conform op rooster aangegeven). Vergoedingen De AIOS (indien in dienst van het Antonius Ziekenhuis) ontvangt op jaarbasis een vergoeding, welke jaarlijks geïndexeerd zal worden, van €1625 per opleidingsjaar voor opleidingsactiviteiten (op declaratiebasis). De AIOS kan hiervoor max. 5 dagen opnemen (naast de verplichte BOB cursussen). Voor die AIOS die gedetacheerd zijn geldt de detacheringovereenkomst. Wetenschappelijk onderzoek De AIOS wordt gestimuleerd om de wetenschappelijk vergaderingen van de NVVP bij te wonen en om gedurende de periode in het St. Antonius Ziekenhuis een publicatie te schrijven. In het St. Antonius Ziekenhuis bestaat de mogelijkheid om (vanuit het oncologiecentrum) gesubsidieerd onderzoek te doen op het gebied van de oncologie. De AIOS moet hiervoor zijn opleiding onderbreken. Binnen de pathologie is herhaaldelijk gebruik


versie 1.3 17


gemaakt van deze regeling, waarbij de AIOS tijdelijk ANIOS is en gedurende ½ - 1 jaar wetenschappelijk onderzoek kan doen (in samenwerking en afgestemd met de afdeling pathologie van het UMC Utrecht). De binnen de opleiding reguliere wetenschappelijke stage van 6 maanden kan hierop aansluiten. Deze constructie maakt het mogelijk dat de AIOS binnen de opleiding of kort aansluitend op het wetenschappelijk onderzoek promoveert. Besprekingen De AIOS participeren in een groot aantal klinisch pathologische besprekingen, deels als onderdeel van de diverse modules, maar ook in meer algemene klinisch pathologische besprekingen. In overleg met de opleider krijgt de AIOS een aantal besprekingen toegewezen die hij/zij voorbereidt en presenteert. Tijdens de presentatie van de bespreking is altijd de supervisor aanwezig. Morfometrie Kwantitatief pathologisch onderzoek wordt verricht op alle mammacarcinomen (MAI). Het aanvraagformulier wordt bij de cytologie gebracht die de bepaling doet en terugrapporteert. De Breslow bepaling en ook de eventuele relatie van tumor (met name in geval van mammacarcinoom) tot een resectie rand wordt zelf uitgevoerd, waarbij de plaats waar gemeten wordt digitaal wordt vastgelegd m.b.v. de RVC module. Immunologie Er zijn circa 100 antilichamen beschikbaar voor immunologisch onderzoek. Immunologisch onderzoek wordt via het Laboratorium Management Systeem (LMS) aangevraagd. Een onderzoek dat voor 15.00 uur is aangevraagd, is de volgende dag beschikbaar. Voor uitvoerige bespreking immuunhistochemie: zie protocollen boek. In het pathologieverslag worden bij de microscopie de bevindingen van de antistoffen expliciet genoemd. Immuunfluorescentie IF wordt op huidbiopten gedaan met meestal de vraagstelling vasculitis, bulleuze dermatose en LE/dermatomyositis. Eén van de analisten meldt dat er immuunfluorescentieonderzoek is en laat, indien aanwezig, eerst de HE coupe en de vriescoupe die gebruikt wordt voor het IF zien, waarna de patholoog/AIOS instructie geeft over waarop met name gelet moet worden. De analist kijkt de IF coupes voor en informeert daarna de patholoog/AIOS. De IF resultaten worden op het IF formulier vermeld en geparafeerd. De IF gegevens van alle immuunglobulinen en complement C3 worden vermeld in de rubriek microscopie en de IF gegevens worden gecorreleerd met de histologie, waarna een totaalconclusie wordt gegeven. Dezelfde procedure geldt voor nierbiopten. Digitale Fotografie In de sectiekamer, uitsnijkamer alsook op een van de microscopen in de kamer van de AIOS is er de mogelijkheid om macro- en microfoto’s te maken. De opnamen worden met behulp van de RVC module direct bij het betreffende Palga verslag opgeslagen. Ook kan de RVC module gebruikt worden voor PowerPoint presentaties ten behoeve van klinisch pathologische besprekingen. Diensten Er is een dienstenrooster (hierop staan 2 pathologen vermeld) bekend bij de portier van de diverse ziekenhuizen. Ook staat de patholoog van dienst vermeld op het Outlook rooster. AIOS nemen geen deel aan de diensten.


versie 1.3 18


Kwaliteit van de opleiding De opleidingsgroep stelt veel belang aan de kwaliteit van de opleiding Pathologie. De kwaliteit van de opleiding wordt systematisch gemeten: • deelname aan de reguliere proefvisitatie binnen het AZN. De laatste heeft plaatsgevonden in februari 2011 en de volgende is medio 2016 te verwachten. • de opleidingsgroep wil door iedere aios aan het einde van de opleiding geïnformeerd worden hoe de ervaringen zijn geweest, welke verbeteringen er mogelijk (nodig) zijn en wat eventueel verbeterd kan worden. Door de opleider wordt aan iedere aios aan het eind van zijn opleidingsperiode in het AZN gevraagd een vragenlijst met betrekking tot de kwaliteit van de opleiding in te vullen (zie bijlage 5) en naar de verantwoordelijke stafmedewerker van de Antonius Academie te sturen. • De aiossen wordt uitgenodigd voor een 2 jaarlijks gesprek met een medewerker van de Antonius Academie over de kwaliteit van de opleiding pathologie. De hierboven genoemde vragenlijsten zullen als leidraad gelden voor het gesprek. De uitkomsten van de meting worden door de Antonius Academie aan de opleider gerapporteerd en deze zal het in de opleidingsgroep bespreken, waarna het in de lokale opleidingsvergadering wordt geagendeerd en een desgewenst een plan van aanpak voor verbetering gemaakt. • Jaarlijks wordt een door de MSRC opgesteld evaluatie formulier door de aiossen ingevuld en met de opleider besproken (zie bijlage 5) Opleidingsgesprekken 1. Introductie gesprek. Tijdens de opleiding vindt kort voorafgaand aan de opleidingsperiode in het St. Antonius Ziekenhuis een introductiegesprek plaats (zie bijlage 5 formulier introductiegesprek) 2. Geschiktheidbeoordelingen. Aan het eind van het eerste jaar en aan het eind van het derde jaar beoordeelt de opleider of hij de AIOS die bij hem in opleiding is al dan niet geschikt en in staat acht de opleiding voort te zetten. De geschiktheidbeoordelingen worden conform het CCMS art B9 lid 2 gegeven door de opleider onder wiens verantwoordelijkheid de AIOS het langstdurende gedeelte van zijn opleiding volgde. Aangezien de AIOS in principe het eerste jaar in het UMC Utrecht start, zal de eerste geschiktheidbeoordeling door de opleider daar worden gedaan. Door middel van een daartoe door de MSRC vastgesteld formulier wordt de MSRC geïnformeerd. Deze beoordelingen zijn gecombineerd met de voortgangsgesprekken (zie bijlage 5 A/B formulier en C formulier MSRC). 3. Jaarlijkse beoordelingen Aan het eind van het 2e, 3e en 4e opleidingsjaar brengt de opleider een beoordeling van de AIOS ter kennis van de MSRC door middel van een daartoe vastgesteld formulier (zie bijlage 5 A/B formulier). 4. Voortgangsgesprekken In het 1e jaar vindt eenmaal per kwartaal een voortgangsgesprek plaats (MSRC formulier driemaandelijkse voortgangsgesprekken). In het 2e en 3e jaar gebeurt dit halfjaarlijks en in het 4e en 5e de jaar jaarlijks (zie bijlage 5 MSRC A/B formulier), waarbij het gesprek in het laatste jaar tenminste 3 maanden voor het einde van de opleiding wordt gehouden.


versie 1.3 19


5. Eindoordeelgesprek Dit gesprek vindt ten minste 3 maanden voor beëindiging van de opleiding plaats. Dit eindoordeel wordt conform het CCMS art B9 lid 2 gegeven door de opleider onder wiens verantwoordelijkheid de AIOS het langstdurende gedeelte van zijn opleiding volgde (in casu de opleider in de A-opleiding). Door middel van een daartoe door de MSRC vastgesteld formulier wordt de MSRC geïnformeerd (zie bijlage 5). 6. Intake en evaluatiegesprek module Aan het einde van iedere module wordt de voortgang binnen de thema´s beoordeeld. Hierbij wordt aangegeven of de bekwaamheidsniveaus zijn behaald. Wanneer het thema voor de 1st keer is doorlopen moet het bekwaamheidsniveau A behaald zijn. Wanneer het thema voor de 2de keer is doorlopen moet het bekwaamheidsniveau B en C behaald zijn. Naar analogie van het voorbeeld van een evaluatieformulier in het curriculum modernisering opleiding pathologie is voor ieder thema een evaluatieformulier ontwikkeld met de diverse bekwaamheidsniveaus en de 7 competenties die worden geëvalueerd (zie bijlage 5) 7. Klinische Praktijk Beoordeling. Er worden 10 KPB´s per jaar afgenomen. Er wordt gebruik gemaakt van e-pass voor de documentatie van de voortgangsgesprekken, jaargesprekken, KPB´s, CAT´s en diverse andere beoordelingsmomenten. Als evaluatie formulier voor de diverse modules wordt gebruik gemaakt van het format zoals vermeld in het NOP (zie bijlage 5). Deze formulieren zijn binnen de regio geaccordeerd in het regionale opleidingsoverleg (begin 2011) en worden geupload in het electronisch portfolio van de AIOS (e-pass).


versie 1.3 20


3. Beschrijving Modules, thema’s en toetsing 3.1 Modules en thema’s als weekprogramma voor de AIOS in het St. Antonius Ziekenhuis De opleidingsactiviteiten van de AIOS worden per module en de daarbij behorende thema’s voor ieder dagdeel van de week aangegeven. Het algemene weekprogramma van de afdeling Pathologie is als bijlage 3 toegevoegd. MODULE 1 Obductiepathologie, neonatale- en kinderpathologie, en mammapathologie

dag

ochtend

middag

maandag

- ochtendrapport - probleemoplossende bespreking - obducties - macroscopie-uitsnijden-verslaglegging - vriescoupes (hele dag door)

- microscopiebeoordeling, verslaglegging

dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - besprekingen: cardiologie bespreking (maandelijks) intensive care bespreking (6 x/ jr)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks) obductie-biopten bespreking interne (3 wekelijks) thoraxchirurgie (4x/jr)

donderdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - nascholingsmiddag AIOS (elke maand) - bespreking: neonatale necrologie (4x/ jr) mammacare (wekelijks) mamma-oncologie (wekelijks) de long / long-interne (2 donderdag)

vrijdag




avond

- laatste vrijdag maandelijkse kennistoets

versie 1.3 21


MODULE 2 Dermatopathologie en endocriene pathologie

dag

ochtend

middag

maandag

- ochtendrapport - probleemoplossende bespreking - macroscopie-uitsnijden-verslaglegging - vriescoupes (hele dag door)


dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: dermatopathologie (maandelijks)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks) (thematische) chirurgie bespreking (maandelijks) regionale dermatopathologie (maandelijks)

donderdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - nascholingsmiddag AIOS (elke maand)

vrijdag




avond


versie 1.3 22


MODULE 3 Gastro-intestinale en leverpathologie

dag

ochtend

middag

maandag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: gastrointestinale oncologie (wekelijks)

dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: landelijke werkgroep leverpathologie (4x/jaar)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks) biopten-obductie interne (3 wekelijks)

donderdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - nascholingsmiddag AIOS (elke maand) - bespreking: MDL (maandelijks)

vrijdag




avond


versie 1.3 23


MODULE 4 Cytologie, gynecopathologie en nefropathologie

dag

ochtend

middag

maandag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - microscopiebeoordeling, verslaglegging cytologie - bespreking: gynecopathologie (maandelijks) landelijk GPA panel (maandelijks) nefropathologie (wekelijks) thematische cytologie bespreking (tijdens deze module 1 maal)

dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - microscopiebeoordeling, verslaglegging cytologie

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - microscopiebeoordeling, verslaglegging cytologie - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks)

donderdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - microscopiebeoordeling, verslaglegging cytologie - nascholingsmiddag AIOS (elke maand)

vrijdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - microscopiebeoordeling, verslaglegging cytologie

avond


MODULE 5 Neuropathologie, musculaire- en oog/orbita pathologie. Deze module wordt niet in het Antonius Ziekenhuis aangeboden.


versie 1.3 24


MODULE 6 Hematopathologie en urologische pathologie

dag

ochtend

middag

maandag



dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: uropathologie (2 wekelijks) (thematische) urologie (2 wekelijks)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks) hematopathologie (2 wekelijks) biopten-obductie bespreking (3wekelijks)

donderdag



vrijdag




avond


versie 1.3 25


MODULE 7 Cardiopathologie, pulmonale pathologie

dag

ochtend

middag

maandag



dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: cardiologie bespreking (maandelijks) thoraxchirurgie (6x/ jr) intensive care bespreking (6x/ jr)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks)

donderdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - nascholingsmiddag AIOS (elke maand) - bespreking: ILD (1st en 3de donderdag ) long - long/interne (2de donderdag)

vrijdag




avond


versie 1.3 26


MODULE 8 Hoofd/halspathologie, bot-, en weke delen pathologie

dag

ochtend

middag

maandag



dinsdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: de regionale weke delen panel (3 dinsdag) orthopedie (4x/jr)

woensdag


- microscopiebeoordeling, verslaglegging - bespreking: coupe bespreking (wekelijks) Journal club (maandelijks)

donderdag



vrijdag




avond

laatste vrijdag maandelijkse kennistoets

versie 1.3 27


3.2.

Toetsing van algemene competenties in het St. Antonius Ziekenhuis.

In een matrix op de volgende pagina worden de globale toetsingsmomenten voor ieder thema gekoppeld aan de te leren competenties. Ze geeft een indruk van de meest voorkomende beoordelingstechnieken. Er zijn echter enige kanttekeningen. Soms is geen OSATS mogelijk omdat in het Antonius Ziekenhuis bepaalde verrichtingen niet tot weinig gedaan worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor de thema´s cytologie (er worden geen puncties verricht), hoofd-hals-, en botgewricht pathologie. Huidpathologie bijvoorbeeld, zal zelden geschikt zijn voor een OSATS, maar af en toe zijn er grote tumorresecties waarbij dit wel het geval is. Op dezelfde manier lenen sommige thema’s zich beter voor een CAT dan andere, maar dat wil niet zeggen dat er geen momenten zijn waarop het omgekeerde geldt. In het St. Antonius Ziekenhuis zal in 2011 de CAT geïmplementeerd worden. Iedere AIOS zal 2 maal per jaar een CAT verzorgen. Sommige thema’s leveren als regel zo weinig materiaal voor onderzoek (in het St Antonius Ziekenhuis bijvoorbeeld hoofd/hals pathologie en pathologie botgewrichten) dat het moeilijk is om alle competenties in relatie tot dit thema te beoordelen. De toets/themacompetentiematrix zal dus afhankelijk van de omstandigheden als een globale handleiding dienen. In de pathologie zijn de OSATS in de KPB geïntegreerd. Het (electronisch) portfolio (e-pass) dat iedere AIOS bijhoudt dient tevens als leidraad voor het beoordelen van de AIOS. Voor gebruikte termen en afkortingen zie bijlage 1.


versie 1.3 28


Opleidingsjaar 1 (en nogmaals in jaar 3-5):

Competenties Modulen/Thema’s Module 1 Thema 12 (mamma)

Communicatie

Samenwerking

Kennis & Wetenschap

Maatschappelijk Handelen

Organisatie

Professionaliteit

KPB/OSATS /PF

KPB

KPB

VGT /CAT

KPB

KPB

KPB

Thema 16 (obducties)

KPB/OSATS/PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

Thema 18 (perinatale)

KPB/OSATS/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

KPB/OSATS/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

Thema 10 (lever)

KPB/PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

Module 4 Thema 3 (cytologie)

KPB/PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

Thema 7 (gynaecologie)

KPB/OSATS/PF

KBP

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

Thema 14 (nier)

KPB/PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

Algemeen Besprekingen KPC Wetenschappelijke vorming

KPB/PF KPB/PF PF

KPB KPB KPB

KPB KPB KPB

KPB KPB KPB/CAT

KPB

KPB KPB KPB

KPB KPB KPB

Module 2 Thema 4 (huid) Thema 5 (endocriene organen) ) Module 3 Thema 6 (GI)

Medisch Handelen 1

2

3

1

OSATS is geïntegreerd in de KPB VGT dit betreft een eenmalige landelijke voortgangstoets 3 CAT iedere AIOS zal 2 maal per jaar een CAT verzorgen. Dit kan tijdens de genoemde modules plaatsvinden 2


versie 1.3 29


Opleidingsjaar 2 (en nogmaals in jaar 3-5):

Competenties Modulen/Thema’s Module 6 Thema 8 (haematopathologie) Thema 20 (uropathologie) Module 7 Thema 6 (hart/vaten) Thema 10 (long/ pleura/mediastinum) Module 8 Thema 3 (hoofd/hals) Thema 7 (weke delen) Thema 14 (bot en gewrichten) Algemeen Besprekingen KPC Wetenschappelijke vorming (m.n. in jaar 3-5)

Medisch Handelen

Communicatie

Samenwerking

Kennis& Wetenschap


Organisatie

Professionaliteit

KPB/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/OSATS/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/OSATS/PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB PF

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB

VGT/CAT

KPB

KPB

KPB

KPB/OSATS/PF

KPB PF

KPB

KPB

VGT

KPB

KPB

KPB

KPB KPB PF

KPB KPB KPB

KPB KPB KPB

KPB KPB KPB/CAT

KPB KPB

KPB KPB KPB

KPB KPB KPN


versie 1.3 30


3. Ten slotte Het opleidingsplan is een weergave van de inhoud en structuur van de huidige Opleiding Pathologie van het St. Antonius Ziekenhuis. De verdere modernisering van de medische opleidingen zal ongetwijfeld tot verbeteringen van de opleidingen, en dus ook van dit opleidingsplan, leiden. Ook het regionale plan van deze opleiding en andere lokale opleidingsplannen van het St. Antonius Ziekenhuis kunnen aanleiding zijn dit plan te herzien. Ten slotte geldt dat, gezien vanuit de communicatiefunctie van dit opleidingsplan, de opvattingen over de Opleiding Pathologie verder aangescherpt kunnen worden. Hierdoor zullen de kwaliteit van het curriculum, het leerklimaat en de opleiding in totaliteit nog verder verbeteren.


versie 1.3 31


Bijlage 1. Begrippenlijst en gebruikte afkortingen Gebruikte terminologie en afkortingen, voor zover gebruikt in dit lokale opleidingsplan. In de meeste gevallen zijn dit door de MSRC of CCMS gebruikte begrippen met een formele definitie in het Kaderbesluit. AIOS: Arts In Opleiding tot Specialist; CAT: Critical Appraised Topic: presentatie van een antwoord op een individuele klinische vraag; Competenties: een getoonde bekwaamheid of gedragsrepertoire waaruit blijkt dat kennis, vaardigheden, attitude, eigenschappen en inzichten in het handelen zijn geïntegreerd; te weten: -

Medisch handelen Communicatie Samenwerking Kennis en Wetenschap Maatschappelijk handelen Organisatie Professionaliteit

360° feedback: gestructureerde beoordeling van staf, assistenten, analisten en andere medewerkers van de werkvloer. KPB: korte praktijk beoordeling instrument om gestructureerde feedback te geven op een geobserveerde taak die door de AIOS in de praktijk wordt uitgevoerd. KPC: Klinisch Pathologische Conferentie Module: een in tijd en inhoud omschreven onderdeel van de opleiding. Opleidingsplan pathologie: Opleidingsplan Modernisering Opleiding Pathologie (MOP). Opleidingscluster UMC Utrecht: Samenwerkingsverband tussen het UMC Utrecht, het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein, het Gelre Ziekenhuis te Apeldoorn en het Diakonessenhuis te Utrecht, bij de opleiding tot patholoog OSATS: Objective Structured Assessment of Technical Skills: beoordeling van technische competenties bij het uitsnijden, bij cytologische puncties en bij obducties. Pathologie: het specialisme waarbij onderzoek van (pathologische) cellen en weefsels centraal staat. PF: portfolio, een verzameling van documenten waarin de verplichtingen, voortvloeiende uit het kaderbesluit en de specifieke CCMS-besluiten, worden bijgehouden, waaruit de voortgang van de opleiding en de zelfreflectie van de AIOS blijken, met tenminste de documenten t.b.v. de gepubliceerde artikelen, de gevolgde cursussen en de uitgevoerde verrichtingen. Thema: een omschreven, inhoudelijk samenhangend onderdeel van de opleiding tot patholoog, als regel gekoppeld aan een orgaansysteem, waarin competenties aan de orde komen en dat is vastgelegd in het opleidingsplan MOP. VGT: jaarlijkse landelijke voortgangstoets voor alle Nederlandse AIOS’ waarin de theoretische en praktische kennis wordt getoetst.


versie 1.3 32


Bijlage 2 Planning Introductie-Onderwijsprogramma Arts-assistenten Deel 1 Algemeen Dag 1 (maandag) 12.30 - 13.00

Ontvangst en introductie Antonius Academie

13.00 - 13.30

Bibliotheek

13.30 - 14.00

Patiënt- en Marketingcommunicatie

14.00 - 14.20

Introductie Klinische Chemie

14.20 - 14.40

Introductie Nucleaire Geneeskunde

14.40 - 15.00

Introductie Mortuarium

15.00 - 15.15

Pauze

15.15 - 15.45

Introductie Pathologie

15.45 - 16.15

Introductie Medische Microbiologie en Immunologie

16.15 - 16.45

Introductie Klinische Farmacie

16.45 - 17.30

Pauze

17.30 - 20.30

Training Werken met het EPD

Dag 2 (dinsdag) 11.00 - 12.00

Pretest Acute Geneeskunde

12.00 - 12.30

Pauze

12.30 - 13.00

Weefsel- en orgaandonatie

13.00 - 13.45

Introductie SEH

13.45 - 14.20

Omgaan met schokkende gebeurtenissen

14.20 - 14.30

Pauze

14.30 - 17.00

Workshop Patiëntveilig handelen

17.00 - 17.30

Pauze

17.30 - 20.30

Training Registeren van DBC’s


versie 1.3 33


Planning Deel 2 Acute Geneeskunde Dag 3 AB-Problematiek (woensdag) 08.00 - 08.45

Airway

08.45 - 09.30

Breathing

09.30 - 09.45

Pauze

09.45 - 11.30

Simulatiesessie

11.30 - 12.15

ALS-theorie

12.15 - 12.45

Pauze

12.45 - 13.45

ALS-theorie

13.45 - 14.45

Simulatie sessie ALS/BLS

14.45 - 15.00

Pauze

15.00 - 16.30

Simulatie sessie ALS/BLS

Dag 4 C-problematiek en Reanimatietraining (donderdag) 08.00 - 09.00

C-problematiek (shock)

09.00 - 10.00

Reanimatieprotocol

10.00 - 10.15

Pauze

10.15 - 12.15

Simulatiesessie Reanimatietraining

12.15 - 12.45

Pauze

12.45 - 14.45

ATLS Light

14.45 - 15.00

Pauze

15.00 - 16.00

Simulatiesessie Opvang traumapatiënt

16.00 - 17.00

Sepsis en SIT-criteria

Dag 5 Casuïstiek 4 (vrijdag) 08.00 - 09.00

Patiënt met een acute buik

09.00 - 10.00

Patiënt met pijn op de borst

10.00 - 10.15

Pauze

10.15 - 11.00

De benauwde patiënt

11.00 - 12.00

Simulatiesessie …

12.00 - 12.45

Pauze

12.45 - 13.45

De niet-aanspreekbare patiënt (niet traumatisch)

13.45 - 14.45

Simulatiesessie Opvang patiënt in shock

14.45 - 15.00

Pauze

15.00 - 16.00

Simulatiesessie Opvang niet-aanspreekbare patiënt

16.00 - 17.00

Posttest Acute Geneeskunde

4

Diagnostiek en eerste behandeling, SEH patiënt & afdelingspatiënt


versie 1.3 34


Bijlage 3 Weekprogramma Afdeling Pathologie St. Antonius Ziekenhuis

dag

ochtend

middag

maandag

- ochtendrapport - probleemoplossende bespreking - macroscopie en vriescoupes - obducties

- vriescoupes - microscopiebeoordeling, verslaglegging - cytologie - besprekingen: - oncologie - nefropathologie (2x/maand) - gynaecopathologie (1x/maand)

dinsdag


- vriescoupes - microscopiebeoordeling, verslaglegging - cytologie - besprekingen: - uropathologie (1x/2weken) - orthopedie (4x/jr) - dermatopathologie (1x/maand) - IC obductie bespreking (4x/jr) - thoraxchrirugie bespreking (4x/jr)

woensdag


- vriescoupes - microscopiebeoordeling, verslaglegging - cytologie - besprekingen: - haematoloncologie (1x/2weken) - cardiologie (1x/maand) - chirurgie (1x/maand) - interne bespreking (1x/3weken) - Journal club (1x/maand) - themabespreking - lokale opleidingscie vergadering (4x/jr)

donderdag


- vriescoupes, cytologie - microscopiebeoordeling, verslaglegging - nascholingsmiddag AIOS (elke maand) - besprekingen: -mammacare en mammaoncologie -neonatale necrologie (4x/jr) -MDL bespreking (1x/maand) -ILD long bespreking (2x/maand) -longbespreking (1x/maand) -moleculaire pathologie (1x/2weken)

vrijdag


- vriescoupes - microscopie beoordeling, verslaglegging - cytologie


avond

- IKMN lymfomen panel (1x p.m) - IKMN weke delen panel (1x.p.m)


versie 1.3 35


Bijlage 4 Overzicht Cursorisch Onderwijs St. Antonius Ziekenhuis Cursus en ander onderwijs 3 BOP cursussen: Pathofysiologie /Oncologie/ Immunoloige en onsteking Regionaal Cursorisch onderwijs

Wanneer

Plaats

Organisatie

Duur uren/dagen 3 x 1,5 dag

3 x per jaar

Wisselend universitaire centra

NVVP

maandelijks e 3 donderdag

UMC UTRECHT

regionale cluster pathologie

Regionale Casuïstiek avond

2-3 x per jaar

Diverse afd. pathologie

Nascholingsdagen NVVP

jaarlijks

Hotel Figi Zeist

NVVP

16 uur

Nascholingsavond NVVP

2 x per jaar

Wisselend

NVVP

2 uur

Thema bespreking chirurgie Themabespreking Intensive care Themabespreking Interne geneeskunde Themabespreking Urologie Themabespreking Interne geneeskunde/longziekten Themabespreking Cytologie Uitsnijprotocol bespreking Probleem oplossende bespreking

maandelijks

Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein

pathologie/ Chirurgie pathologie/ intensive care Pathologie /interne pathologie/ urologie pathologie/ longziekten

1 uur

Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein Antonius Nieuwegein

pathologie

1 uur

pathologie

1 uur

pathologie

0,25-0,5 uur

Journal club

2 maandelijks

pathologie

0,5 uur

Landelijke Longpathologie panel

3 x per jaar

Antonius Nieuwegein UMC UTRECHT

pathologie

3 uur

Landelijke Gynecopathologie panel Regionale Lymfomen panel

maandelijks

AMC

pathologie

2 uur

maandelijks

UMC UTRECHT

pathologie

2uur

Regionale weke delen tumoren panel

maandelijks

UMC UTRECHT

pathologie

1,5 uur

Regionale melanomen panel

Maandelijks

AZN/JB/RS

pathologie

2uur

Discipline overstijgend onderwijs

2 maandelijks

Antonius Nieuwegein

COC

2 uur

1 x per 3 weken 5 x per jaar

2 maandelijks 3 maandelijks dagelijks

Toetsing ja/nee ja

Competenties

5

3 uur

2 uur

1,5 uur 1,5 uur 1 uur 1uur

Competenties: MH = Medisch Handelen KW = Kennis en wetenschap C = Communicatie S = Samenwerking O = Organisatie MA = Maatschappelijk Handelen Pro = Professionaliteit

5

Nader te bepalen


versie 1.3 36


Bijlage 5 Formulieren Opleidingsgesprekken Inhoud •

Formulier Introductiegesprek

•

MSRC Formulier 3 maandelijkse voortgangsgesprekken (1st jaar opleiding)

•

MSRC Formulier AB beoordeling van de arts in opleiding tot specialist door de opleider

•

KPB formulier en CAT formulier zie e-pass

•

MSRC C formulier tegen het einde van de opleiding

•

MSRC Evaluatieformulier Jaarlijks door de aios in te vullen ter evaluatie van de opleiding

•

Evaluatieformulier kwaliteit opleiding vragenlijst door aios aan het einde van de opleidingsperiode in te vullen opleiding in te vullen

•

Evaluatieformulieren 21 themas


versie 1.3 37


Formulier Introductiegesprek AIOS: dd…….., AZN Naam AIOS In opleiding sinds Opleidingsperiode AZN

: : :

Tijdens het introductie gesprek zijn de volgende punten besproken: Landelijk opleidingsplan modernisering opleiding pathologie curriculum 2011 (ontvangen). Regionaal opleidingsplan (ontvangen). Persoonlijk opleidingsschema UMCU besproken. Lokaal opleidingsplan St Antonius Ziekenhuis (ontvangen). Persoonlijk opleidingsschema St Antonius Ziekenhuis afgestemd op opleidingsperiode UMCU en vastgesteld (ontvangen). Aanwezigheid van leersets van de diverse modules cq thema’s. Taken en verplichtingen (plaatsvervangend) opleider en opleidingsgroep (zie lokaal opleidingsplan AZN). Overzicht van diverse mogelijkheden van cursorisch onderwijs Wekelijks werkrooster met diverse taken en verplichtingen aio’s. Wetenschappelijk onderzoek:. Regionale en lokale opleidingsvergadering (resp. 2 en 4xper jaar). Evaluatie kwaliteit van de opleiding (proefvisitatie/evaluatieformulier opleiding MSRC, formulier vragenlijst en 2-jaarlijks gesprek) Portfolio. Beoordelingsgesprekken: Intake en evaluatiegesprek na iedere module Korte Praktijk beoordeling (KPB) CAT Voortgangsgesprek Evaluatiegesprek opleiding door AIOS


: 2 tal : 10 per jr : 2 x per jr : 1st jr 4x, 2de en 3de jr 1x, 4de en 5de jr 1x per jr : 1x per jaar met opleider : 2 jaarlijks met medewerker Antonius Academie

versie 1.3 38


MEDISCH SPECIALISTEN REGISTRATIE COMMISSIE FORMULIER DRIEMAANDELIJKSE VOORTGANGSGESPREKKEN,

CHECKLIST VOORTGANGSGESPREKKEN Naam AIOS: ........................................ Specialisme:........................

Opleider:.............................

Opleidingsinrichting:........................

Per rubriek in te vullen met één enkel trefwoord in de

eerste

tweede

derde

vierde

bijbehorende kolom. Zo nodig uitvoeriger omschrijven in de

gesprek

gesprek

gesprek

gesprek

Datum:

................

................

................

................

Hoe is het algemeen medisch kennisniveau? .....................................

................

................

................

................

- op diagnostisch gebied? ...................................................................

................

................

................

................

- op therapeutisch gebied? .................................................................

................

................

................

................

Hoe is de praktische toepassing van kennis? .....................................

................

................

................

................

Hoe is het probleem oplossend vermogen?........................................

................

................

................

................

Hoe is de overdracht van de relevante patiënten (dienst etc.)? ..........

................

................

................

................

Hoe zijn de algemene technische vaardigheden? ...............................

................

................

................

................

Hoe is de specialistische (hand)vaardigheid? …………………….

................

................

................

................

Hoe zijn de klinische en poliklinische vaardigheiden:

................

................

................

................

- kwalitatief …………………………………………………………

................

................

................

................

- kwantitatief ……………………………………………………….

................

................

................

................

................

................

................

................

desbetreffende toelichting.

1. kennis:

Hoe is het medisch specialistisch kennisniveau:

2. vaardigheden:

...

Hoe zijn contactuele vaardigheden ontwikkeld?................................ Hoe zijn de administratieve vaardigheden, (verslaglegging in status, correspondentie, rapporten)? ..................... Zijn begrip en gebruik van de Nederlandse taal voldoende voor de

................... ................... ................... ...................

uitoefening van het medisch specialisme? ............................................

3. wetenschappelijke interesse Vindt literatuurstudie plaats, regelmatig en adequaat? …………….

................

................

................

................

................

................

................

................

Hoe is het niveau van refereren en voordrachten? St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 39


Per rubriek in te vullen met één enkel trefwoord in de

eerste

tweede

derde

vierde

bijbehorende kolom. Zo nodig uitvoeriger omschrijven in de

gesprek

gesprek

gesprek

gesprek

................

................

................

................

................

................

................

................

................

................

................

................

Hoe is de relatie met supervisor(en)?.................................................

................

................

................

................

Hoe is de relatie met andere stafleden?..............................................

................

................

................

................

Hoe is de relatie met arts-assistenten? ...............................................

................

................

................

................

Hoe is de attitude t.o.v. verpleegkundigen? .......................................

................

................

................

................

desbetreffende toelichting. Datum: …………………

4. wijze van functioneren:

Hoe is de attitude t.o.v. paramedische medewerkers?........................

................

Hoe is de attitude t.o.v. patiënten? .....................................................

................

................

Is de werkindeling adequaat, met onderscheid van hoofd-

................

................

en bijzaken (timemanagement)? ........................................................

................

................

................

................

Zijn zelfkritiek en zelfvertrouwen adequaat ontwikkeld? .................

................

................

................

................

Wordt de stage gevolgd met actieve of passieve instelling? ..............

................

................

................

................

Hoe is de belastbaarheid c.q. stressbestendigheid? ............................

................

................

................

Hoe is het vermogen tot werken in teamverband? .............................

................

................

................

................

................

Kunnen kennis en kunde gelijkgesteld worden met die van in

................

................

Nederland opgeleide medisch specialisten in het betreffende specialisme? ..........................................................................................

................

5. resultaat van het gesprek: reden voor aanwijzen van andere supervisor .....................................

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

reden voor extra begeleiding..............................................................

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

reden voor extra studie.......................................................................

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

reden voor extra gesprek ....................................................................

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

ja

nee

reden voor twijfel aan voortzetten van de beoordelingsstage …….. reden voor voorstel tot verlenging van de beoordelingsstage ...............


versie 1.3 40


BIJLAGE CHECKLIST Naam specialist: Toelichting eerste gesprek d.d.: ............................... mede in aanwezigheid van ......................................

opleider: voor gezien getekend; wel/niet akkoord buitenlandse specialist:

Toelichting tweede gesprek d.d.: ............................... mede in aanwezigheid van .......................................

opleider: voor gezien getekend; wel/niet akkoord buitenlandse specialist: St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 41


Toelichting derde gesprek d.d.: ........................................... mede in aanwezigheid van .................................................


Toelichting vierde gesprek d.d.: ..................................... mede in aanwezigheid van ............................................

Het beoordelingsformulier-C wordt naar aanleiding van deze gegevens door de opleider ingevuld, gehoord de leden van het opleidingsteam, waarna toezending aan de MSRC. De onderhavige verslaglegging en het beoordelingsformulier-C wordt aan de buitenlandse specialist in kopie ter hand gesteld.



versie 1.3 42


FORMULIER A/B BEOORDELING VAN DE ARTS IN OPLEIDING TOT SPECIALIST DOOR DE OPLEIDER (ingevolge B.6. of B.7. Kaderbesluit CCMS) 1. ALGEMEEN .........................................................................................

Betreft (naam AIOS):

.........................................................................................

Beoordelingsdatum:

.........................................................................................

In opleiding sinds:

.........................................................................................

Voor het specialisme:

.........................................................................................

Opleider:

.........................................................................................

Opleidingsinrichting: 2. COMPETENTIES (Beoordeling in de context van het opleidingsjaar) I. Ten aanzien van medisch handelen:

.........................................................................................

A. kennis en vaardigheden

.........................................................................................

B. diagnostiek

.........................................................................................

C. patiëntenzorg

II. Ten aanzien van communicatie: nvt...................................................................................

A. behandelrelatie met patiënten

nvt.................................................................................

B. communicatie met patiënten C. mondeling en schriftelijk verslag over patiëntencasus

.........................................................................................

III. Ten aanzien van samenwerking: A. overleg met leden van de opleidingsgroep (staf)

......................................................................................... .........................................................................................

B. overleg met collega’s (aios’s)

.........................................................................................

C. overleg met andere zorgverleners

IV. Ten aanzien van kennis en wetenschap: .........................................................................................

A. wetenschappelijke vakkennis

.........................................................................................

B. vorderingen eigen wetenschappelijk werk

.........................................................................................

C. medewerking aan onderwijs aan anderen

V. Ten aanzien van maatschappelijk handelen: A. inzicht in determinanten van ziekte

.........................................................................................

B. inzicht in relevante wettelijke bepalingen

.........................................................................................

C. handelwijze bij incidenten in de zorg

.........................................................................................


versie 1.3 43


VI. Ten aanzien van organisatie: A. functioneren binnen de gezondheidszorgorganisatie

.........................................................................................

B. besteding beschikbare middelen voor de patiëntenzorg

.........................................................................................

C. kennis van informatie technologie

.........................................................................................

VII. Ten aanzien van professionaliteit: A. kennis van de eigen competentie

.........................................................................................

B. persoonlijk en interpersoonlijk professioneel gedrag

.........................................................................................

C. betrokkenheid bij patiëntenzorg

.........................................................................................

3. PORTFOLIO Wordt het portfolio door de AIOS adequaat bijgehouden?

Ja

Nee

4. CURSORISCH ONDERWIJS Participeert de AIOS in het cursorisch onderwijs?

Ja

Nee

Ja

Nee

Ja

Nee

5. PATIËNTENZORG A. Houdt de AIOS de ziektegeschiedenissen op correcte wijze bij en werkt de AIOS de verslaggeving aan huisartsen en andere verwijzers zorgvuldig en vlot af?

B. Participeert de AIOS in patiëntenbesprekingen, multidisciplinaire besprekingen en refereerbijeenkomsten? 6. BEOORDELING A. Geschiktheidbeoordeling (artikel B.6) Is de AIOS geschikt en in staat de opleiding voort te zetten? Zo nee, welke zijn hiervoor uw redenen? Of

Ja Nee ......................................................................................... ......................................................................................... .........................................................................................

B. Jaarlijkse beoordeling (artikel B.7)

.........................................................................................

Hoe luidt uw jaarlijkse beoordeling van de AIOS?

Datum:

.........................................................................................

Datum:

Voor gezien, …………………... (Handtekening AIOS)


………………………. (Handtekening opleider)

versie 1.3 44


KPB formulier en CAT formulier zie e-pass


versie 1.3 45


FORMULIER C tegen het einde van de opleiding (ingevolge artikel B.9 Kaderbesluit CCMS)

Ondergetekende, OPLEIDER 6 : Opleidingsinrichting: Specialisme:

verklaart dat,

COLLEGA: geboren:

te

datum artsexamen: opgeleid voor het specialisme: aanvang opleiding: einddatum opleiding:

geschikt en in staat is het specialisme waarvoor hij/zij is opgeleid zelfstandig en naar behoren uit te oefenen nadat de opleiding is beëindigd. 7

Plaats en datum:

Handtekening opleider:

6 De opleider als bedoeld in artikel B.9 lid 2 Kaderbesluit CCMS, te weten de opleider die erkend is voor het verzorgen van een opleidingsduur van tenminste twee jaar én onder wiens verantwoordelijkheid de aios het langstdurende gedeelte van zijn opleiding volgde én die door middel van dit formulier verklaart dat het portfolio van de aios volledig en juist is. Deze eindbeoordelend opleider hoort de opleider die voor het laatste deel van de opleiding verantwoordelijk was en beschikt over de beoordelingen van alle opleiders bij wie de aios een deel van de opleiding volgde. In alle gevallen heeft de opleider de opleidingsgroep geraadpleegd. 7 Deze verklaring is afgegeven met inachtneming van het op de pagina 2-3 vermelde.


versie 1.3 46


Alvorens tot afgifte van de hiervoor bedoelde verklaring over te gaan heeft de opleider als bedoeld in artikel B.9 Kaderbesluit CCMS zich er van vergewist dat: De aios de algemene competenties van artikel B.2 Kaderbesluit CCMS en de specialisme specifieke competenties van het betreffende specifieke besluit, gehaald heeft.

Ja/nee 8

De aios de specialistenopleiding gevolgd heeft overeenkomstig het door de MSRC goedgekeurde opleidingsschema, inclusief de verplichte besprekingen, stages en modules.

Ja/nee

3.

De aios sedert 1 januari 2005 een volledig en correct portfolio heeft bijgehouden.

Ja/nee

Paraaf ……..

4.

De aios kennis heeft genomen van de beoordelingen van alle opleiders bij wie hij/zij een deel van de opleiding heeft gevolgd en dat deze beoordelingen aan het portfolio zijn toegevoegd.

Ja/nee

Paraaf

5.

De aios heeft deelgenomen aan de wetenschappelijke vergaderingen en aan minstens één internationaal congres.

Ja/nee

Paraaf ……..

6.

De aios tenminste één voordracht, poster en/of publicatie heeft verzorgd.

Ja/nee

Paraaf ……..

7.

De aios het verplichte cursorisch onderwijs en andere verplichte cursussen heeft gevolgd en evt. voorgeschreven toetsen en examens heeft afgelegd en met goed gevolg heeft afgesloten.

Ja/nee

Paraaf

De aios zich zonodig heeft verdiept in aandachtsgebieden of een differentieel deel heeft gevolgd.

Ja/nee/n.v.t.

De aios voldaan heeft aan de eisen en verplichtingen wat betreft aantallen en/of soort verrichtingen zoals vastgelegd in het betreffende specifieke besluit CCMS.

Ja/nee

De leden van de opleidingsgroep geraadpleegd zijn.

Ja/nee

1.

2.

8.

9.

10.

Paraaf ……..

Paraaf ……..

……..

……..

Paraaf …….. Paraaf ……..

Paraaf ……..

Overige stukken, zoals certificaten en andere bewijsstukken, dient u niet meer in te sturen naar de MSRC

8

Doorhalen wat niet van toepassing is.


versie 1.3 47


Opleidingsschema van de door u gevolgde opleiding behorend bij Formulier C

Opleidingsinrichting:

Aantal maanden:

Opleider:

Datum van:

Datum tot:

Naam: Woonadres: Postcode/woonplaats: Telefoonnummer: (waar u tijdens kantooruren bereikbaar bent)


versie 1.3 48


EVALUATIEFORMULIER Jaarlijks door de aios in te vullen ter evaluatie van de opleiding Naam

opleidingsinrichting:

………………………………………………………..

Plaats:

………............................................... Specialisme: ……………………………………………………………

Naam opleider: ………………………… ..................................................................................................................................... 1.

a. Is de rechtspositieregeling van de opleidingsinrichting van toepassing op de aios? b. Zijn de modelinstructie en alle relevante protocollen van de opleidingsinrichting vóór aanvang van de opleiding verstrekt?

a. ................................................................................................ ................................................................................................... b. ................................................................................................ .................................................................................................... ...................................................................................................

2.

Is de opleiding gericht op het verwerven van de vastgestelde algemene en specialisme gebonden competenties?

................................................................................................... ................................................................................................... ...................................................................................................

3.

Worden de aios in staat gesteld te voldoen aan de verplichtingen van de opleiding, onder meer door een correcte invulling van het opleidingsschema?

................................................................................................... ................................................................................................... ...................................................................................................

4.

Zijn de leden van de opleidingsgroep beschikbaar voor dagelijkse supervisie en overleg?

................................................................................................... ...................................................................................................

5.

Participeert de opleidingsgroep in de voor de opleiding verplichte onderwijsactiviteiten?

................................................................................................... ...................................................................................................

6.

Bevordert de opleidingsgroep (klinisch) wetenschappelijk onderzoek?

................................................................................................... ...................................................................................................

7.

a. Vinden de opleidingsvergaderingen minimaal 4 keer per jaar plaats tussen de opleidingsgroep en de aios? b. Wordt van deze vergaderingen een verslag gemaakt?

a. ................................................................................................ ................................................................................................... …………………………………………………………………. b. ................................................................................................ ...................................................................................................

8.

a. Vinden in het eerste jaar van de opleiding per kwartaal voortgangsgesprekken plaats? b. Vinden de jaarlijkse beoordelingsgesprekken plaats?

a. ................................................................................................ ................................................................................................... b. ................................................................................................ ...................................................................................................

9.

Worden relevante toetsen en beoordelingen vastgelegd in het portfolio?

................................................................................................... ...................................................................................................

10. Eventuele opmerkingen over de opleiding die van belang zijn voor de MSRC:

................................................................................................... ...................................................................................................


versie 1.3 49


Datum: ………………………………………………….. Voor gezien, ..........................................................................................

Datum: …………………………………………………………

(Handtekening opleider)

(Handtekening aios)


...................................................................................................

versie 1.3 50


Evaluatie formulier met vragen tbv de evaluatie kwaliteit opleiding Pathologie in AZN DOEL: Om de kwaliteit van de medische vervolgopleidingen in het St. Antonius Ziekenhuis te waarborgen is in de Centrale Opleidingscommissie (COC) een kwaliteitszorgsysteem vastgesteld. Als onderdeel van dit systeem dient bij elke opleiding periodiek het opleidingsklimaat en het functioneren van de opleiders/supervisoren gemeten/geëvalueerd te worden. Hiervoor zijn landelijk gevalideerde meetinstrumenten beschikbaar, zoals de EFFECT, SETQ en D-RECT. Deze geven echter pas voldoende betrouwbare informatie bij minimaal 5 respondenten. Voor opleidingen waar minder aiossen worden opgeleid zijn deze vragenlijsten niet bruikbaar. Bij deze opleidingen moet op een andere manier zoveel mogelijk betrouwbare en bruikbare informatie worden verzameld over de kwaliteit van de opleiding.

MIDDEL: In het St. Antonius Ziekenhuis worden hiervoor semi-gestructureerde exit-interviews ingezet, op basis van een vragenlijst die de aios voorafgaand aan het interview heeft ingevuld. In de vragenlijst komen de volgende onderwerpen aan bod: •

St. Antonius Ziekenhuis - als werkgever voor aios - als opleidingsinstituut - COC, vertrouwenspersonen, aios-vereniging

•

Opleiding - lokaal en individueel opleidingsplan, leerdoelen en verwachtingen - onderwijs (frequentie, kwaliteit en participatie v. aios en supervisoren) - competentiegericht opleiden - feedback, gevraagd en ongevraagd - supervisie - opleidingsklimaat en bejegening - didactische kwaliteiten afzonderlijke supervisoren

In het interview kan de aios de gegeven antwoorden verder toelichten en daarnaast is er ruimte om zelf onderwerpen in te brengen. De interviews worden afgenomen door de stafmedewerker van de afdeling Medische Opleidingen van de Antonius Academie. De verkregen resultaten worden vertrouwelijk behandeld. Afhankelijk van de opbouw en doorstroom van de aios-groep wordt per opleiding afgesproken na hoeveel tijd/afgenomen interviews een rapportage van de resultaten wordt gegeven. De rapportage bevat alleen geanonimiseerde resultaten, waardoor de veiligheid voor de aios gewaarborgd is. Indien de opleidingsgroep er voor kiest om een evaluatie van individuele supervisoren aan de vragenlijst toe te voegen, wordt vooraf met de betreffende supervisoren afgestemd op welke wijze hierover zal worden teruggekoppeld. De rapportage beschrijft sterke punten en aandachtspunten van de opleiding en geeft aanbevelingen op basis waarvan de opleiding een verbeterplan kan opstellen.


versie 1.3 51


Vragenlijst t.b.v. exit-interview AIOS in het St. Antonius Ziekenhuis Opleiding: Pathologie Naam aios Welk opleidingsjaar Periode opleiding AZN Datum

: : : :

De opleidingsgroep stelt veel belang in de kwaliteit van de opleiding Pathologie. Daarom wil de opleidingsgroep graag door iedere aios aan het einde van de opleiding geïnformeerd worden hoe de ervaringen zijn geweest, wat sterke punten van de opleiding zijn en welke verbeteringen er mogelijk (nodig) zijn. Hiervoor zal iedere aios Pathologie aan het einde van zijn opleidingsperiode in het AZN door de opleider pathologie worden gevraagd het onderstaande vragenformulier in te vullen en naar mevr. E. Roerdink (stafmedewerker Antonius Academie) te sturen. Eenmaal per jaar zullen de aiossen door de Antonius Academie worden uitgenodigd om e.a. toe te lichten in een gesprek met mevr. Roerdink. Hierbij worden eventueel recent vertrokken aiossen ook uitgenodigd. De door de aios ingevulde vragenlijst zal als leidraad gelden voor het gesprek. Uiteraard wordt de informatie strikt vertrouwelijk behandeld. De belangrijkste uitkomsten van de meting worden door de Antonius Academie geanonimiseerd aan de opleider gerapporteerd. Deze zal het in de opleidingsgroep bespreken, waarna het in de lokale opleidingsvergadering wordt geagendeerd en desgewenst een plan van aanpak voor verbetering wordt gemaakt.

St. Antonius Ziekenhuis •

Hoe heb je het St. Antonius Ziekenhuis als werkgever en als werkplek ervaren? Wat vind je goed? Wat kan beter?

•

Hoe heb je het St. Antonius Ziekenhuis als opleidingsinstelling ervaren? Denk bijvoorbeeld aan: Introductie-Onderwijsprogramma, opleidingsfaciliteiten, bibliotheek, onderwijsruimtes, aios-kamer, Antonius Academie etc. Wat vind je goed? Wat kan beter?

•

Hoe heb je het Discipline Overstijgend Onderwijs dat ziekenhuisbreed wordt georganiseerd ervaren?

•

Wat vind je van het functioneren van de Centrale Opleidingscommissie in het St. Antonius Ziekenhuis?

•

Wat vind je van het functioneren van de AIOS-vereniging in het St. Antonius Ziekenhuis?


versie 1.3 52


•

Wat vind je van het functioneren van de vertrouwenspersonen voor a(n)ios in het St. Antonius Ziekenhuis?

Opleiding Pathologie Leerdoelen • Kon je op basis van de informatie die je vóór de start van je opleiding hebt gekregen een beeld vormen van wat je hier zou kunnen leren? •

Had je na afloop van je introductiegesprek een goed beeld van wat je hier kan leren?

•

Heb je een persoonlijk opleidingsplan / persoonlijke leerdoelen opgesteld?

•

Heb je de formele opleidingsdoelen en persoonlijke leerdoelen hier kunnen behalen? Zo nee, kun je daarvoor een oorzaak aanwijzen?

Onderwijs • Hoe verloopt de organisatie van het onderwijs dat door je afdeling wordt georganiseerd? Wat gaat goed? Wat kan beter? •

Wat vind je van de kwaliteit van het gegeven onderwijs door jouw afdeling?

•

Hoe verloopt de organisatie van het onderwijs dat door je opleidingscluster/regio wordt georganiseerd? Wat gaat goed? Wat kan beter?

•

Wat vind je van de kwaliteit van het gegeven onderwijs door jouw opleidingscluster/regio?

Competentiegericht opleiden • Ben je tijdens je opleiding Pathologie in het St. Antonius Ziekenhuis competentiegericht opgeleid, zoals in het Lokaal Opleidingsplan staat beschreven? •

Hoe verloopt de toetsing van de competenties in de praktijk? (KPB, CAT, 360º feedback, OSATS etc.) Wat gaat goed? Wat kan beter?

•

Hoe verloopt het bijhouden van behaalde bekwaamheidsniveau’s in je portfolio?


versie 1.3 53


•

Heb tijdens je opleiding Pathologie in het Antonius de gelegenheid gehad om je in alle competenties te ontwikkelen?

Veiligheid opleidingsklimaat • Hoe is de supervisie van je opleiding over het algemeen in de praktijk verlopen? •

Heb je van je supervisoren zowel gevraagd als ongevraagd feedback gekregen?

•

Hoe ben je als AIOS door je supervisoren bejegend?

•

Vind je dat er binnen de opleiding Pathologie sprake is van een veilig opleidingsklimaat?

Evaluatie supervisoren • Hoe beoordeel je het gemiddelde niveau van de didactische kwaliteiten van de supervisoren? •

Zijn er bepaalde supervisoren die er uit springen, in positieve of negatieve zin?

•

Geef in de volgende tabel per supervisor aan in hoeverre je het met de stelling eens bent, volgens onderstaande schaal.

De Bruin

Supervisor

Kuijpers

Kummer

Van Leeuwen

Van Oosterhout

Seldenrijk

is respectvol naar aios is goed toegankelijk voor supervisie is goed toegankelijk in de dienst geeft nuttige feedback geeft verbeterpunten motiveert de feedback fungeert als voorbeeldfiguur is van toegevoegde waarde geweest voor mijn opleiding werkt volgens EBM/richtlijnen, beargumenteert wanneer niet

nvt = kan ik niet beoordelen 1 = helemaal mee oneens 2 = redelijk mee oneens 3 = neutraal 4 = redelijk mee eens 5 = helemaal mee eens St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 54


Evaluatieformulieren per thema Evaluatie formulier thema 1 Bot en gewrichtspathologie Competenties Medisch handelen

Praktijkuitoefening

Niveau

a

Inzicht in de normale structuur en functie van bot en kraakbeen

A

b

Macroscopische bewerking en beschrijving van biopsie en resectie materiaal inclusief indicaties speciële technieken Basisprincipes van de skeletradiologie bij bewerking van preparaten en in diagnostiek Aanmelden gevallen bij de Commissie voor Beentumoren Volgt het stageringssysteem volgens Enneking en terminologie van resectiemarges

A

Diagnostiek van veel voorkomende bot en kraakbeen afwijkingen (reactieve en degeneratieve afwijkingen) Diagnostiek van veel voorkomende gewrichtsafwijkingen (arthritiden, synovitis) Diagnostiek van stapelingsziekten in het bot Diagnostiek van zeldzame congenitale ziekten van de botaanmaak en kraakbeenvorming Differentiële diagnostiek van relatief veel voorkomende osteoïd vormende tumoren, chondroïde tumoren, reuscelhoudende tumoren. Kennis van principes van therapie

A

Toepassing immuunhistochemie Differentiële diagnostiek “small blue round cell” tumors en zeldzame vormen van osteoïd vormende tumoren, chondroïde tumoren, reuscelhoudende tumoren. Cytogenetica en moleculaire genetica

C

c

d

Communicatie

Overlegt met de inzender in geval van twijfel bij grote resecties Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en behandelaar Kan adequaat grote preparaten rapporteren Kan goed communiceren over de relatie tussen pathologie en beeldvorming t.a.v. bottumoren.

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel, ook waar het kwetsbare en voor de omgeving belastende apparatuur (zagen) betreft Helpt collega’s bij moeilijke resectie preparaten Neemt actief deel aan multidisciplinaire zorgpaden en panels.

Kennis en Wetenschap

Kent de actuele CBO protocollen Heeft basale kennis van de radiologie van bottumoren Is geïnformeerd over de recente ontwikkelingen op moleculair diagnostisch gebied van bottumoren Is op de hoogte van de laatste classificatiesystemen van beentumoren


Kan naar aanleiding van zijn diagnosen adviseren over beleid (geldt m.n. voor subspecialisten)

Organisatie

Kan multidisciplinaire data verwerken Kan prioriteren in het diagnostisch proces

Professionaliteit

Consulteert zo nodig de Beentumoren Commissie Kent zijn grenzen

Overall beoordeling

Voldoende / onvoldoende

Vol/onvol.

C

C

B

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertekening supervisor en AIOS St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 55


Evaluatie formulier thema 2: Cardiovasculaire pathologie competenties Medisch handelen

Praktijkuitoefening Kennis hebben van structuur en functie van het hart en van de meest voorkomende ziektes daarvan Kennis hebben van de belangrijkste oorzaken van cardiale dood bij de volwassene

Niveau A

b

Kennis hebben van de meest voorkomende vaatziekten, zowel degeneratieve als inflammatoire

A

c

Het adequaat kunnen onderzoeken van het hart van een volwassene

A

d

De diagnostiek van vasculitis

B

e

De diagnostiek van cardiomyopathieen en transplantaatafstoting

C

a

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en behandelaar Kan adequaat grote preparaten rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met cardioloog c.q. cardiovasculair chirurg teneinde een snelle adequate diagnose te kunnen stellen Werkt goed samen met ondersteunend personeel en zo nodig met wettelijke instanties


Is geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen en kent de technieken die nodig zijn om acute cardiale dood te onderzoeken


Handelt binnen de wettelijk gestelde kaders bij acuut onverwacht overlijden

Organisatie

Zorgt voor een goede organisatie rond obducties

Professionaliteit

Consulteert een expert (cardiopatholoog, embryoloog, anatoom) in de meeste gevallen van niet-ischemische hartziekten

Overall beoordeling


Vol/onvol

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertekening supervisor en AIOS


versie 1.3 56


Evaluatieformulier thema 3: Cytologie COMPETENTIES Medisch handelen

Praktijkuitoefening A

Diagnostiek en rapportage cervixcytologie, exfoliatieve cytologie (long, urine, sereuze vochten, liquor) Toepassing van immunohistochemie, flowcytometrie, cytogenetica en moleculaire genetica (met name HPV). Zelfstandig verrichten van cytologische punctie

B

Cytotechniek (uitstrijk, cytospin, dunne laag, pellet / celblok) en cytologische kleuringen Geautomatiseerde technieken voor cervixcytologie.

B

C

Praktijkrichtlijn cervixcytologie NVVP

B

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en kan (bv bij puncties en sneldiagnostiek) zijn gedrag daarop aanpassen Kan de patiënt uitleggen wat er te gebeuren staat bij puncties Communiceert goed met huisartsen in het kader van het bevolkingsonderzoek en de indicaties voor herhalingsonderzoek of moleculaire diagnostiek

Samenwerking

Werkt goed samen met cytologische analisten en/of met ondersteunend radiologisch personeel


Is geïnformeerd over de laatste screeningsprogramma’s en de actuele richtlijnen hierover Heeft kennis van de geautomatiseerde screeningstechnieken en de relatie met HPV diagnostiek Kent de beperkingen van bevolkingsonderzoek


Draagt bij om bevolkingsonderzoek bekendheid te geven

Organisatie

Zorgt voor snelle en correcte opvang en begeleiding van patiënten

Professionaliteit

Is in staat om bij onverwachte bevindingen tijdens de punctie op adequate wijze met de patiënt te communiceren Gaat professioneel om met fouten in bevolkingsonderzoeken Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold. onvold



versie 1.3 57


Evaluatieformulier thema 4: Dermatopathologie

Praktijkuitoefening

COMPETENTIES Medisch handelen

Niveau code A

A

Normale histologie van de huid op verschillende locaties van het lichaam, meest voorkomende histochemische kleuringen en immunohistochemische en moleculaire markers

B

Diagnostiek van frequent voorkomende huidtumoren, inclusief lymfomen, en frequent voorkomende inflammatoire dermatosen Inzicht in belang van de klinische presentatie voor het stellen van de juiste diagnose Kennis van de prognose behorende bij de gestelde diagnose Kennis van de principes van de therapie

B

C

Diagnostiek van weinig voorkomende huidtumoren, zoals cutane lymfomen en van zeldzame inflammatoire dermatosen. Immunofluorescentie patronen bij dermatosen.

C

Communicatie

Overlegt met inzender in geval van onduidelijke vraagstelling en in geval van een onverwachte diagnose Maakt gebruik van moderne middelen zoals klinisch beeldmateriaal om histologie aan macroscopische beelden te relateren Is in staat om ook tijdens besprekingen de waargenomen reactiepatronen op juiste wijze te relateren aan de klinische bevindingen Communiceert goed en proactief met huisartsen over directe inzendingen vanuit de eerste lijn

Samenwerking

Werkt goed samen met de inzenders om het insturen en bewerking van biopten en excisies te optimaliseren


Kent de actuele CBO protocollen t.a.v. o.a. het melanoom Is goed geïnformeerd over de diagnostiek van inflammatoire dermatosen en neoplasmata, inclusief aanvullende technieken als immunofluorescentie, genetica en electronenmicroscopie


Kan naar aanleiding van zijn diagnosen adviseren over eventuele aanvullende ingrepen

Organisatie

Zorgt voor een goede opvang en efficiënte bewerking van kleine resecties waarbij een oordeel over randen van belang is

Professionaliteit

Zoekt zo nodig actief advies van landelijke experts (o.a. ingebed in het landelijke melanomenpanel en van het cutane lymfomenpanel) Is in staat om op professionele wijze om te gaan met discrepanties tussen de klinische en histopathologische bevindingen Levert optimale zorg op professionele wijze

Overall beoordeling


Vold Onvold

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertekening supervisior en AIOS


versie 1.3 58


Evaluatie formulier thema 5: Endocriene pathologie COMPETENTIES Medisch handelen

Praktijkuitoefening a

Normale structuur en functie van de endocriene organen en endocriene weefselcomponenten Diagnostiek, bewerking en verslaglegging van oncologische en reactieve pathologie van schildklier, bijschildklier, bijnier en paraganglia Gericht en efficiënt toepassen van imuunhistochemie en moleculaire technieken

b

Meest voorkomende carcinomen van schildklier, bijschildklier en bijnier. Men syndromen

Communicatie

Zorgt ervoor over relevante patiëntinformatie te beschikken Zorgt voor adequaat verslag

Samenwerking

Overlegd doelmatig met collegae


Kent de actuele CBO tav o.a. het schildkliercarcinoom Is op de hoogte van de correlatie tussen de klinische symptomen, klinische chemische afwijkingen, en de morfologische afwijkingen Kent de genetische problematiek bij erfelijke syndromen


Kan adviseren over de indicaties voor genetisch onderzoek bij verdenking op erfelijke syndromen

Organisatie

Zorgt voor goede samenwerking met de klinische laboratoria op dit gebied

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze. Zorgt voor een goede interactie met de collegae Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvol

B



versie 1.3 59


Evaluatieformulier thema 6: gastro-intestinale pathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Normale structuur en functie van de organen van de tractus digestivus inclusief pancreas Diagnostiek van frequent voorkomende oncologische en reactieve pathologie van slokdarm, maag, dunne darm, pancreas, dikke darm en anus Efficiënt toepassen van speciele technieken waaronder de immunohistochemie en moleculaire pathologie

b

Diagnostiek van weinig voorkomende aandoeningen zoals congenitale afwijkingen, stroma tumoren, lymfomen en bestralingseffecten

Communicatie

Overlegt met de inzenders van biopten indien de vermoedens van kliniek en pathologie niet in dezelfde richting wijzen Maakt een duidelijk verslag

Samenwerking

Werkt goed samen met inzenders en collegae in geval van gecompliceerde resectiepreparaten, raadpleegt de chirurg in geval van onduidelijkheid


Kent de actuele CBO protocollen t.a.v. o.a. colorectale carcinomen Is geïnformeerd over de relevante uitsnijprotocollen en de relevantie t.a.v. de chirurgische kwaliteitsborging Is op de hoogte van de actuele, klinisch relevante, diagnostische ontwikkelingen bij inflammatoir darmlijden en neoplasmata


Kent de maatschappelijke problemen en actuele afspraken ten aanzien van erfelijke maagdarm aandoeningen Speelt een actieve rol in het multidisciplinair overleg, bijvoorbeeld bij rectumresecties

Organisatie

Kan bij grote resecties prioriteren in het diagnostische proces Zorgt voor goede afstemming tussen de medewerkers

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze Kent zijn grenzen Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold

B



versie 1.3 60


Evaluatie formulier thema 7: Gynaecopathologie COMPETENTIES Medisch handelen

Praktijkuitoefening

Niveau code A

a

Structuur en functie van de organen van de tractus genitalis van de vrouw Diagnostiek van alle reactieve gynaecologische aandoeningen en van de meest voorkomende gynaecologische tumoren (vulva, vagina, cervix, endometrium, tuba en ovarium) Uitsnijprotocollen, stadiering en gradering van de te onderscheiden tumoren, hun voorloperstadia en de hieraan gerelateerde behandelingsopties Adequaat en kosteneffectief aanvragen van immunohistochemie, DNA flowcytometrie en moleculaire diagnostiek

b

Congenitale afwijkingen, mesenchymale en mixed müllerian tumoren, molagraviditeit

B

c

Zeldzame ovariumtumoren, trofoblastaire tumoren anders dan mola en choriocarcinoom

C

Communicatie

Overlegt met de inzender over complexe operaties Kan adequaat protocollair rapporteren, zowel schriftelijk als mondeling tijdens multidisciplinair overleg

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel en klinische collegae


Kent de actuele CBO en andere landelijke protocollen Is goed geïnformeerd over de uitsnijprotocollen Is op de hoogte van de pathogenese van (pre)maligniteiten van de vrouwelijke tractus genitalis en handelt daarnaar Kent de beperkingen van het bevolkingsonderzoek Is op de hoogte van de interobservariaties bij CIN diagnoses


Werkt mee aan een goede uitvoering van het bevolkingsonderzoek

Organisatie

Kan prioriteren bij complexe resectieprepraten Heeft passende rol in multidisciplinair overleg

Professionaliteit Overall beoordeling

Levert optimale zorg op professionele wijze. Kent zijn grenzen Voldoende / onvoldoende

Vold Onvol



versie 1.3 61


Evaluatieformulier thema 8: Hematopathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Normale lymfopoïese en hematopoïese, meest toegepaste histochemische kleuringen en immunohistochemie markers

b

Diagnostiek van reactieve lymfeklier aandoeningen. Diagnostiek en stagering van de meest voorkomende maligne lymfomen, leukemieën en myeloom met toepassing van immunohistochemie, flowcytometrie, cytogenetica en moleculaire genetica Kennis van de principes van therapie

B

c

Diagnostiek van weinig voorkomende maligne lymfomen, leukemieën, en de overige primaire aandoeningen van het beenmerg, met toepassing van immunohistochemie, flowcytometrie, cytogenetica en moleculaire genetica

C

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en zijn gedrag daarop aanpassen, bijv. bij puncties of spoeddiagnostiek Kan de patiënt uitleggen wat er te gebeuren staat bij puncties Overlegt met de inzenders in geval van onduidelijkheid Kan adequaat rapporteren, zowel schriftelijk als mondeling

Samenwerking

Werkt goed samen met cytologisch en analytisch personeel en met andere disciplines waar deelonderzoek plaatsvindt (hematologie, immunologie, klinische chemie en / of genetica)


Is geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen op het gebied van de diagnostische hematopathologie Kan de clinicus adviseren over verdere diagnostiek


Treedt actief op bij het onderkennen van fouten in de zorg

Organisatie

Kan prioriteren in het diagnostische proces Zorgt voor adequate diagnostische technieken en integratie in de rapportage

Professionaliteit

Kent zijn eigen grenzen Legt de meeste gevallen voor aan, of laat deze toetsen door, een expert patholoog, hetzij in de eigen praktijk, hetzij daarbuiten Participeert, indien betrokken bij de hematopathologie, zelf in een regionaal panel Levert optimale zorg op professionele wijze Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvol

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertekening supervisor & AIOS


versie 1.3 62


Evaluatieformulier thema 9 : Hoofd-halspathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Normale histologie van de organen van het hoofdhalsgebied, meest toegepaste histochemische kleuringen en immunohistochemie markers Diagnostiek van reactieve speekselklier- en mondslijmvliesaandoeningen Diagnostiek van maligne en premaligne orale en laryngeale slijmvliesafwijkingen Diagnostiek van de meest frequent voorkomende goed- en kwaadaardige speekselkliertumoren Diagnostiek van meest frequent voorkomende reactieve en neoplastische neus- en neusbijholteafwijkingen

b

Diagnostiek van minder frequent voorkomende goed- en kwaadaardige speekselkliertumoren Diagnostiek van minder frequent voorkomende neus- en neusbijholteafwijkingen

B

c

Diagnostiek van cysteuze kaakbotafwijkingen. Diagnostiek van (niet-)neoplastische kaakbotafwijkingen

C

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt Kan adequaat protocollair rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met analytisch personeel en de inzenders van complexe resectiepreparaten Kan adviseren over verdere diagnostische ingrepen Draagt bij aan multidisciplinair overleg


Kent de actuele CBO protocollen Is goed op de hoogte van de complexe anatomie van het hoofd-hals gebied en van het gedrag van carcinomen


Bevordert maatschappelijke gezondheid door uitdragen van kennis over de relatie van maligniteiten van het hoofd-hals gebied met roken en excessief alcohol gebruik (b.v. door zelf niet te roken!) Kan prioriteren bij het uitsnijden van complexe resecties Overlegt zo nodig met anderen

Organisatie

Niveau code A

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze Kent zijn grenzen

Overall beoordeling


Vold. Onvold.



versie 1.3 63


Evaluatieformulier thema 10: Leverpathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Normale structuur en functie van de lever Meest toegepaste histochemische en immunologische kleuringen van het leverbiopt

b

Diagnostiek van de meest voorkomende aandoeningen van de lever Begrip van onderliggende stoornissen in immuniteit, ontsteking, metabole en oncologische processen; van de laatste zowel primaire levertumoren als metastasen Inzicht in de relatie functiestructuur bij de verschillende ziektebeelden

B

c

Diagnostiek van weinig voorkomende leveraandoeningen inclusief de pathologie die voorkomt na levertransplantatie

C

Communicatie

Kan adequaat rapporteren

Samenwerking

Overlegt goed met de inzenders


Is geïnformeerd over de laatste diagnostische ontwikkelingen op het gebied van de hepatitiden en levertumoren


Toont inzicht in de besmettingskansen van het weefsel

Organisatie

Zorgt voor goede opvang van ieder leverbiopt, en voor de diverse routinekleuringen daarop Zorgt voor reductie van besmettingsrisico

Professionaliteit


Overall beoordeling

Niveau code A

Vold onvold



versie 1.3 64


Evaluatieformulier thema 11: Long, pleura en mediastinale pathologie


Praktijkuitoefening

Niveau code A

a

Normale structuur en functie van longen, pleura en mediastinale organen Diagnostiek, bewerking en verslaglegging van oncologische en reactieve pathologie van longen, pleura, thymus en mediastinale lymfklieren (zie ook thema hematopathologie) Gericht en efficiënt toepassen van immunohistochemischie en moleculair pathologische technieken

b

Diagnostiek van mesothelioom, overige primaire pleurale tumoren, interstitiële longpathologie, zeldzame primaire longtumoren, thymoom, overige primaire mediastinale tumoren

B

c

Diagnostiek van pulmonale hypertensie, congenitale afwijkingen, andere dan hierboven genoemde mediastinale processen (inclusief die van de thymus)

C

Communicatie

Verkrijgt zo nodig relevante achtergrond informatie Kan adviseren over manieren weefsel af te nemen Kan adequaat protocollair rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met andere betrokkenen bij vriescoupes Werkt samen in overlegsituaties


Kent de complexe anatomie en pathologie van de thoraxorganen Beheerst basale vaardigheden betreffende de radiologie van thoraxorganen Kent de etiologische en pathogenetische / pathofysiologische aspecten van niet neoplastische longaandoeningen


Kent de besmettingsrisico’s (tbc) en wijst anderen daarop Bevordert maatschappelijke gezondheid door uitdragen van kennis over de relatie van longtumoren met roken

Organisatie

Zorgt voor goede afstemming tussen cytologie en histopathologie van de long Zorgt voor goede, veilige, opvang van het weefsel

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze Kent zijn grenzen

Overall beoordeling


Vold/ onvold



versie 1.3 65


Evaluatieformulier thema 12: Mammapathologie Praktijkuitoefening


Niveau code A

a

Normale structuur en functie van de mamma Diagnostiek van reactieve afwijkingen Diagnostiek en stagering van de meest voorkomende benigne en maligne mammatumoren

b

Diagnostiek en stagering van de meest voorkomende benigne en maligne mammatumoren Het gebruik van veel toegepaste histochemische kleuringen, immunohistochemie markers en moleculaire genetica Kennis van de principes van therapie

B

c

Diagnostiek van weinig voorkomende mammatumoren en overige primaire aandoeningen van de mamma

C

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en past zijn gedrag daarop aan (b.v. bij puncties) Kan de patiënt uitleggen wat er te gebeuren staat bij puncties Kan adequaat rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met cytologisch en analytisch personeel Werkt mee aan evaluatie van bevolkingsonderzoek inclusief het eigen diagnostisch onderzoek


Kent de actuele CBO protocollen Kan röntgenbeelden van lumpectomieën beoordelen Herkent de erfelijke borsttumoren, kan daarover informeren Is geïnformeerd over de screeningsprogramma’s van de borst Kent de beperkingen van bevolkingsonderzoek van de borst


Kan naar aanleiding van zijn diagnosen adviseren over verder beleid Neemt actief deel aan mamma-overleg structuren Voelt zich verantwoordelijk voor optimale kwaliteit van zorg binnen het gehele zorgpad

Organisatie

Zorgt voor balans tussen de toenemende vraag naar details en de consequenties voor het laboratorium

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze Kent zijn grenzen en weet wanneer hij anderen moet consulteren Is in staat om op professionele om te gaan met landelijke rapporten en kwaliteitsindicatoren

Overall beoordeling


Vold Onvol

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertekening spervisor en AIOS


versie 1.3 66


Evaluatieformulier thema 13: Musculaire pathologie (dit thema wordt niet in het St Antonius Ziekenhuis aangeboden) COMPETENTIES Medisch handelen

Praktijkuitoefening a Opvang en adequate bewerking van spierbiopten, diagnostiek van systeemaandoeningen in het spierweefsel (sarcoidose, vasculitis), “banale” infecties (schimmels, TBC, bacteriële sepsis) en van neurogene atrofie b Diagnostiek van aangeboren en genetische spierziekten, idiopathische myositis (polymyositis, dermatomyositis, inclusion body myositis), toxische myopathie

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en de behandelaar Zorgt ervoor over relevante klinische informatie te beschikken Kan adequaat rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met analytisch personeel en inzender Zoekt altijd expert consult in geval van de onder C gerubriceerde spierziektes


Is op de hoogte van de complexe diagnostische problemen van spierziekten en daarmee samenhangende noodzaak tot juiste opvang van materiaal en externe consultatie

Organisatie

Zorgt ervoor dat het laboratorium goed is ingericht in de opvang van deze weinig frequente onderzoeken

Professionaliteit

Draagt, indien aanwezig, bij aan regionale overlegsituaties Levert optimale zorg op professionele wijze. Kent zijn grenzen Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold

C



versie 1.3 67


Evaluatieformulier thema 14: Nefropathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Inzicht in de normale structuur en functie van de nier en het nefron Kennis van de ultrastructurele bouw van de glomerulus Kennis van de histochemische en immunohistochemische kleuringen van het nierbiopt

b

Diagnostiek van de meest voorkomende internistische, nietoncologische aandoeningen van de vaten, de glomeruli en het tubulo-interstitiele compartiment Begrip van de onderliggende stoornissen in immuniteit, ontsteking en metabole processen Inzicht in de relatie functie-(ultra)structuur bij de verschillende ziektebeelden

B

c

Diagnostiek van weinig voorkomende internistische, nietoncologische nieraandoeningen

C

Communicatie

Overlegt goed en zo nodig snel met de behandelaars Kan adequaat rapporteren over nefropathieen, zo nodig ook “aan het microscoop” Is in staat om ook tijdens besprekingen de waargenomen reactiepatronen op juiste wijze te relateren aan de klinische bevindingen

Samenwerking

Werkt goed samen met analytisch personeel en met de inzenders


Is goed op de hoogte van de toepassing van aanvullende technieken, met name immunofluorescentie Kent de problematiek van nefrologische pathologie Kent de consequenties van zijn diagnosen

Organisatie

Zorgt voor goede opvang en bewerking van nierbiopten. Stuurt biopten op adequate wijze en snel door, indien eigen faciliteiten (immunofluorescentie) ontoereikend zijn.

Professionaliteit

Zorgt als regel bij nierbiopten voor expert consult Levert optimale zorg op professionele wijze. Kent zijn grenzen Voldoende / onvoldoende

Overall Beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold



versie 1.3 68


Evaluatieformulier thema 15: Neuropathologie: (dit thema wordt niet in het St Antonius Ziekenhuis aangeboden) COMPETENTIES Medisch handelen


Diagnostiek van veel voorkomende bevindingen in het CZS bij neurochirurgische ingrepen of bij obductie zoals bloeding, infarct, abces of tumoren Diagnostiek van relatief frequente zenuwziekten

b

Degeneratieve afwijkingen zoals M. Parkinson en atrofie

B

c

Diagnostiek van weinig frequente aandoeningen van het zenuwstelsel m.n. neurodegeneratieve ziekten

C

Communicatie

Overlegt goed met de behandelaars Kan adequaat protocollair rapporteren Kan de werkwijze bij obductie pathologie aanpassen aan de wensen van anderen (bv neuroloog)

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel, zeker bij obducties


Kan jongerejaars de technische aspecten van hersensecties uitleggen Kent de risico’s van cerebrale infecties en handelt daarnaar


Kent de maatschappelijke gevolgen van diagnosen waar het ernstige erfelijke aandoeningen betreft Houdt zich aan richtlijnen en maatschappelijk aanvaarde afspraken, c.q. met direct betrokkenen gemaakte afspraken t.a.v. bewaartermijnen van hersenweefsel

Organisatie

Zorgt voor deskundige adviseurs bij vriescoupes Zorgt voor goede ondersteuning en samenwerking bij obducties bij mogelijke overdraagbare infectieuze aandoeningen Zorgt waar opportuun, voor goede overdracht van materiaal en klinische gegevens waar het hersenobducties met neurodegeneratieve aandoeningen betreft en consult

Professionaliteit

Zorgt bij hersenobducties voor snelle verslaglegging Vraagt expert consult in geval van twijfel en bij alle onder C genoemde afwijkingen Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold



versie 1.3 69


Evaluatiefromulier thema 16: Obductiepathologie Praktijkuitoefening


a

Het verrichten van een obductie op een natuurlijk overleden persoon van iedere leeftijd, inclusief het zelfstandig openen van het lichaam en beheersing van de diverse technieken van het uitnemen van organen Het verzamelen van materiaal voor microbiologisch, toxicologisch en stofwisselingsonderzoek Kennis van de veiligheidsaspecten en hygiënische voorzorgsmaatregelen Kennis van de etiologie en de pathogenese van decompensatio cordis, sepsis, shock, multi-orgaan falen, evenals van de morfologische diagnostiek daarvan

b

Ervaring hebben met het openen van de schedel en het uitnemen van ruggenmerg en grensstreng

B

c

Diagnostiek van alle gangbare congenitale afwijkingen, met uitzondering van hart en CZS

B

d

Diagnostiek van SIDS Diagnostiek van congenitale afwijkingen van het hart en het CZS

C

Communicatie

Kan adequaat protocollair werken, systematisch rapporteren, integreren binnen de klinische context van de patiënt en probleem georiënteerd analyseren Is in staat om tijdens een obductiebespreking goed te communiceren met de behandelaars en de bevindingen probleem georiënteerd te bespreken

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel

Kennis en Wetenschappelijk

Kan jongerejaars de technische aspecten van secties uitleggen Kan aan anderen de correlaties tussen klinische beelden en de macroscopische afwijkingen uitleggen


Gaat respectvol om met het lichaam van de overledene en zorgt ervoor dat andere betrokkenen dat ook doen Kent de risico’s van infecties en handelt daarnaar Handelt binnen wettelijk gestelde kaders Zorgt ervoor dat het bewaren van weefsels voor aanvullend onderzoek of voor onderwijs in overeenstemming zijn met de afspraken met de nabestaanden

Organisatie

Zorgt voor goede faciliteiten en voor goede ondersteuning en samenwerking bij (geïnfecteerde) obducties

Professionaliteit

Zorgt ervoor dat de gevolgen van obductie bij opbaren niet zichtbaar zijn Levert optimale zorg op professionele wijze Vraagt advies bij moeilijke casus Voldoende / onvoldoende

Overall Beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold



versie 1.3 70


Evaluatieformulier thema 17: Oog- en orbitapathologie (dit thema wordt niet in het St Antonius Ziekenhuis aangeboden) COMPETENTIES Medisch handelen


Normale structuur en functie van oog en orbita Diagnostiek intraoculaire tumoren: melanoom, metastasen Diagnostiek ontstekingsbeelden oogleden (chalazion, hordeolum)

b

Diagnostiek (pre) maligniteiten conjunctiva, m.n. primaire verworven melanose, melanoom en lymfoom. Diagnostiek meest voorkomende cornea-aandoeningen, m.n. infecties Diagnostiek ontstekingsprocessen, m.n. pseudotumor orbita

B

c

Diagnostiek conjunctiva-ontstekingen Diagnostiek andere cornea-afwijkingen, zoals dystrofieën, afstotingsreacties, gevolgen intra-oculaire ingrepen Diagnostiek pathologie orbita zie themata weke delen pathologie (goed- en kwaadaardige weke delentumoren), hematopathologie (lymfomen), neuropathologie (meningeomen en gliomen) en hoofd/halspathologie (traankliertumoren)

C

Communicatie

Levert relevante diagnoses en informatie voor de kliniek Overlegt goed Kan adequaat rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met inzender, m.n. bij enucleatio bulbi en grote resecties


Kent de problemen van de borderline lesies die zich in dit gebied vaak voordoen

Organisatie

Zorgt voor adequate opvang van deze zeer diverse pathologische beelden

Professionaliteit

Overlegt met orbita-panel waar nodig Levert optimale zorg op professionele wijze. Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold



versie 1.3 71


Evaluatieformulier thema 18: Perinatale pathologie COMPETENTIES Medisch handelen


Het verrichten van obductie op een pasgeborene. Het kennen van de relevante anatomie De beoordeling van de groei en de ontwikkeling van het kind Het beoordelen van de placenta met zijn normale variaties De verwerking van abortus materiaal, extra-uteriene graviditeit en placenta Kennis van de veiligheidsaspecten en hygiënische voorzorgsmaatregelen

b

Het herkennen van dysmorfieen en het beoordelen van babygrammen Het diagnosticeren van hydrops foetalis, IRDS en perinatale infecties

C

c

Diagnostiek van alle congenitale afwijkingen behalve de congenitale afwijkingen van het hart en het CZS

A

d

Het diagnosticeren van SIDS Het diagnosticeren van placentaire tumoren, stapelingsziekten, maternale diabetes en transfusie syndromen

B

e

Diagnostiek van de congenitale afwijkingen van het hart en het CZS

C

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de nabestaanden Overlegt met de inzenders Kan adequaat protocollair werken, systematisch rapporteren, integreren binnen de klinische context van de patiënt en probleem georiënteerd analyseren Is in staat om tijdens een obductiebespreking goed te communiceren met de behandelaars en de bevindingen probleem georiënteerd te bespreken

Samenwerking

Werkt goed samen met analytisch en ondersteunend personeel, m.n. bij obducties Participeert in multidisciplinair overleg


Is embryologisch goed onderlegd. Is voldoende deskundig op het gebied van de pediatrische en neonatale pathologie


Is bedacht op mogelijke infectieuze complicaties en handelt daarnaar Handelt binnen wettelijk gestelde kaders Zorgt ervoor dat het bewaren van weefsels voor aanvullend onderzoek of voor onderwijs in overeenstemming is met de afspraken met de nabestaanden Heeft empathie met gevoelens en wensen van ouders en kan er naar handelen

Organisatie

Zorgt voor een goede technische en personele ondersteuning voor foetale en neonatale obducties

Professionaliteit

Zorgt voor snelle verslaglegging Zorgt ervoor dat de gevolgen van obductie bij opbaren niet zichtbaar zijn Zoekt snel second opinion Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold

Algemene opmerkingen & aandachtspunten Datum en ondertkening supervisor en AIOS


versie 1.3 72


Evaluatieformulier thema 19: Transplantatiepathologie (thema wordt niet aangebodne in het St Antonius Ziekenhuis) Praktijkuitoefening


a

Rol van immuniteit bij rejectie Basisprincipes van graft-versus-host disease. Kenmerken van geneesmiddelentoxiciteit

b

Diagnostiek en classificatie van acute rejectie (cellulair/humoraal) en van chronische rejectie Kennis van meest gebruikte immunosuppressieve therapieën Acute en chronische graft-versus-host- disease en differentiaal diagnostische overwegingen

B

c

Diagnostiek van minder vaak voorkomende, aan de transplantatiesetting gerelateerde aandoeningen, o.a. thrombotische complicaties (HUS/TTP), terugkeer oorspronkelijke ziekte, de novo ziekten, (opportunistische) infecties, delayed graft function, donor afhankelijke factoren

C

Communicatie

Kan zich inleven in de problemen van de patiënt Overlegt bij complexe diagnostiek met inzenders Kan adequaat rapporteren, ook mondeling “aan het microscoop” Kan adequaat omgaan met spoeddiagnostiek en is in staat hierover goed met de aanvragers te communiceren

Samenwerking

Werkt goed samen met analytisch personeel Werkt zo nodig samen andere collegae pathologen als het een orgaan betreft dat hun subspecialisatie raakt Is in staat multidisciplinair te denken en samen te werken


Is op de hoogte van het mechanisme van afstoting en van GVH ziekte en begrijpt de pathologische veranderingen die daarvan het gevolg zijn Is op de hoogte van verdere complicaties zoals infectie en daaraan gerelateerde ontsteking, die kunnen optreden na transplantatie

Maatschappelijk Handelen Organisatie

Toont inzicht in de besmetting van patiëntenmateriaal

Professionaliteit

Levert optimale zorg op professionele wijze. Consulteert subspecialisten Voldoende / onvoldoende

Overall beoordeling

Niveau code A

Vold Onvold

Kan prioriteren in het diagnostisch proces



versie 1.3 73


Evaluatieformulier thema 20: Urogenitale pathologie Praktijkuitoefening

Niveaucode

a

Normale structuur en functie van nier, de urinewegen en het mannelijk genitaal stelsel Diagnostiek, bewerking en verslaglegging van oncologische en reactieve pathologie van nier en urinewegen en mannelijk genitaal stelsel Gericht en efficiënt toepassen van immunohistochemische en moleculair pathologische technieken

A

b

Diagnostiek van minder frequent voorkomende pathologie van nieren urinewegen Ontstekingen en tumoren van testis en testiculaire adnexa

B

c

Zeldzame primaire tumoren bij volwassenen, pediatrische tumoren, cyste-nieren Kennis van infertiliteitsafwijkingen

C


Communicatie

Overlegt met de inzender over complexe operaties Kan adequaat protocollair rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel en klinische collegae


Is goed geïnformeerd over de uitsnijprotocollen Is op de hoogte van de pathogenese van (pre)maligniteiten en de screeningsmogelijkheden

Maatschappelijk Handelen Organisatie

Kent en herkent de determinanten van ziektes

Professionaliteit


Overall Beoordeling

Vold Onvold

Kan prioriteren bij complexe resectieprepraten Heeft passende rol in multidisciplinair overleg



versie 1.3 74


Evaluatieformulier thema 21: Weke delen tumor pathologie COMPETENTIES Medisch handelen

Praktijkuitoefening

Niveau code A

a

Diagnostiek van weke delen tumoren in het bijzonder het onderscheid tussen benigne, intermediaire en maligne weke delen tumoren en hieraan gerelateerde principes van behandeling Toepassing van de meest voorkomende immunohistochemische markers, m.n. voor differentiatie t.o.v. carcinomen, melanomen, lymfomen, etc.

b

Diagnostiek en gradering van de meest voorkomende tumoren van de weke delen met toepassing van immunohistochemie, cytogenetica en moleculaire genetica. Kennis van de principes van therapie

B

c

Diagnostiek en gradering van weinig voorkomende tumoren van de weke delen met toepassing van immunohistochemie, cytogenetica en moleculaire genetica Kennis van de principes van therapie

C

Communicatie

Overlegt met de inzender in geval van twijfel bij grote resecties Kan zich inleven in de problemen van de patiënt en de behandelaars Kan adequaat grote preparaten rapporteren

Samenwerking

Werkt goed samen met ondersteunend personeel Neemt actief deel aan multidisciplinaire zorgpaden


Is geïnformeerd over de recente ontwikkelingen op moleculair diagnostisch gebied van wekedelen tumoren Is op de hoogte van de laatste classificatiesystemen van deze tumoren

Organisatie

Werkt volgens protocollen Kan multidisciplinaire data verwerken Kan prioriteren in het diagnostisch proces

Professionaliteit

Consulteert (zo nodig) een expert patholoog Participeert zo nodig in een regionaal panel Kent zijn grenzen

Overall beoordeling


Vold/ Onvold.

Algemene Opmerkingen & aandachtspunten Datum en Ondertekening Supervisor en AIOS


versie 1.3 75


Bijlage 6 :

Document Specifieke Taken en Verplichtingen Pathologie Opleidingsgroep St. Antonius Ziekenhuis.

De opleidingsgroep In het St Antonius Ziekenhuis werken 6 pathologen. Alle pathologen zijn vakinhoudelijk breed georiënteerd op alle aspecten van de eindtermen van de opleiding en hebben daarnaast een aandacht/interesse gebied zoals: Dr. P.C. de Bruin aandacht/interesse gebied: nefropathologie, hematopathologie en weke delen pathologie. Dr. A.K. Kummer; (beoogd) waarnemend opleider aandacht/interesse gebied: dermatopathologie, uropathologie, hoofd-hals pathologie en moleculaire pathologie. Dr. K.C. Kuypers; aandacht/interesse gebied: cytologie, gynecopathologie, dermatopathologie en gastrointestinale pathologie. Dr. A.M van Leeuwen, aandacht/interesse gebied: cytologie, mammapathologie, dermatopathologie en hematopathologie Dr. M.F.M. van Oosterhout; (beoogd) opleider, aandacht/interesse gebied: longmediastinale pathologie, cardiopathologie en uropathologie. Dr. C.A. Seldenrijk; aandacht/interesse gebied: hematopathologie, gastro-intestinale pathologie, weke delen pathologie en long-mediastinale pathologie.

De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor de kwaliteit, inhoud en vormgeving van de opleiding tot patholoog en de (verplichte) participatie van de pathologie in vrijwel alle andere specialisten opleidingen in het St. Antonius Ziekenhuis. Alle pathologen zijn gemotiveerd om op te leiden en werken actief samen voor de gewenste kwalitatief hoogstaande opleiding. Zij participeren actief in de voor de opleiding verplichte onderwijsactiviteiten. Zij creëren gezamenlijk een veilige leer- en werkomgeving met feedback en open houding voor kritiek. Een aantal pathologen hebben extra taken en verantwoordelijkheden.


versie 1.3 76


Organisatie, taken en verantwoordelijkheden Dr. M.F.M. van Oosterhout is de (beoogd) opleider. Hij is primair verantwoordelijk voor alle zaken die de opleiding Pathologie betreffen: •

• • •

• • • • • • • • • •

• • • •

draagt door eigen handelen en leiderschap zorg voor een gunstig opleidingsklimaat en ziet erop toe dat de leden van de opleidingsgroep aan hun eisen en verplichtingen van het kaderbesluit, het (landelijke) opleidingsplan van de NVVP en het specifiek besluit Pathologie, waarbij leden van de opleidingsgroep enthousiast, respectvol, reflectief en ondersteunend zijn naar de AIOS. vertegenwoordigt de opleiding binnen de OOR en neemt deel aan de regionale sollicitatiegesprekken. aannemen van a(n)ios; introductiegesprek voor de aanvang van de opleiding op de afdeling Pathologie waarbij de volgende onderwerpen worden besproken: -lokaal opleidingsplan -individueel opleidingsplan/schema aios; -modelinstructie AIOS -portfolio AIOS -werkrooster AIOS en pathologen -evaluatie kwaliteit opleiding -wetenschappelijk onderzoek eerst verantwoordelijke en aanspreekpunt bij problemen van aios betreffende de opleiding; is het primaire aanspreekpunt voor de AIOS, de MSRC, de OOR en de RvB betreffende de opleiding. stuurt de opleidingsgroep aan en bewaakt het nakomen van afspraken gemaakt in het lokaal opleidingsplan; lid centrale opleidingscommissie St. Antonius Ziekenhuis voorzitter lokale opleidingsvergaderingen van de maatschap; opstellen en implementeren van het nieuwe opleidingscurriculum Pathologie; ontwikkelen en implementeren van nieuwe kwaliteitsinstrumenten, ter verdere verbetering opleiding; samenstelling onderwijsrooster; organisatie van de maandelijkse refereermiddag/journal club; monitoren en bijhouden van de voortgang van de opleiding van de individuele aios door houden van: - voortgangsgesprekken (1st jaar 1x/kwartaal,2de 3de jaar halfjaarlijks, en 4de/5de jaar jaarlijks) - jaarlijkse beoordelingen met schriftelijk vastgelegd dmv het daartoe vastgesteld MSRC formulier (A/B formulier) - bespreken portfolio’s aios aanvragen en voorbereiden van de opleidingsvisitatie. volgt de uitgebreide “teach the teacher” cursussen. verantwoordelijk voor het dagelijks ochtend rapport zorgt ervoor dat er viermaal per jaar een lokale opleidingsvergadering wordt gehouden met een agenda en notulen.


versie 1.3 77


• • •

neemt deel aan de regionale opleidingsvergadering die 2 maal per jaar wordt gehouden met een agenda, notulen. zorgt voor een systematische evaluatie van de kwaliteit van de opleiding door de assistenten en bespreekt de conclusies in de lokale opleidingsvergadering. zorgt dat de CAT als toetsinstrument conform de opleidingseisen minimaal tweemaal per jaar wordt afgenomen bij iedere AIOS.

Dr. A.K. Kummer is (beoogd) plaatsvervangend opleider, neemt de verantwoordelijkheid van de opleider over waar deze niet in staat is deze in te vullen door afwezigheid of ziekte. Daarnaast is hij medeverantwoordelijk voor de voortgangsgesprekken en als eerste verantwoordelijk voor de coördinatie van de regionale coupe avonden. De opleider en plaatsvervangend opleider worden secretarieel ondersteund door mevrouw Carucha Jacobs, secretaresse Pathologie. De plaatsvervanger is mevr R Ayouil-Amraoui. Dr. K.C. Kuypers is als specialistmanager, samen met de heer drs. M Figee bedrijfskundig manager verantwoordelijk voor de aansturing van de afdeling Pathologie en borging van de kwaliteit van de geleverde zorg. De opleidingsgroep superviseert de aios bij hun activiteiten en nemen actief deel aan overdrachten en onderwijsmomenten. Hiertoe hebben zij of zullen zij onder meer de Teach the Teachers nascholingsprogramma’s volgen. De opleidingsgroep bewaakt de (individuele) medisch inhoudelijke en professionele voortgang van de aios en begeleidt hem/haar tijdens de gehele opleiding. De supervisoren worden door de opleider gehoord en waar nodig betrokken bij de beoordelingen en toetsmomenten van de aios. De intake en exit gesprekken van de diverse modules worden bij voorkeur gedaan door de pathologen die de in de modules aanbod komende themas als aandachtsgebied hebben. De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor het implementeren en bewaken van het lokale opleidingsplan. Dit opleidingsplan is afgeleid van het landelijk opleidingsplan van de opleiding tot patholoog. Het voldoet aan de daarin gestelde eisen en aan de regelgeving met betrekking tot het specialisme Pathologie (kaderbesluit en specifiek besluit CCMS, KNMG, 2010). De opleidingsgroep stimuleert onderzoek en wetenschappelijke activiteiten. De leden van de opleidingsgroep superviseren de AIOS en passen de diverse beoordelinginstrumenten (KPB, CAT) op de juiste wijze toe. COMMUNICATIE Om de organisatie, de uitvoering en de kwaliteit van de opleiding vorm te geven is het noodzakelijk om met verschillende partijen op bepaalde momenten te overleggen en af te stemmen. Hieronder staan de verschillende overlegmomenten genoemd, inclusief doel, aanwezigen, frequentie, deelnemers en plaats waar notulen zijn te vinden. Regionale Opleidingsvergadering: Doel: - Volgen ontwikkeling aios over regionale instellingen heen St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 78


- Toetsing en afstemming opleidingsschema’s regionale opleidingsinstellingen - Toetsing en afstemming lokale opleidingsplannen aan regionaal opleidingsplan - Toetsing en aanscherping regionaal opleidingsplan aan landelijke kaders - Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in regionaal verband Frequentie :2 x per jaar. Deelnemers :alle opleiders en afvaardiging AIOS (uit iedere opleidingslocatie van het opleidingscluster UMCU (UMCU, St Antonius Ziekenhuis, Gelre Ziekenhuis en Diakonessenhuis) Lokale Opleidingsvergadering: Doel: - Volgen ontwikkeling aios over regionale instellingen heen - Toetsing en afstemming opleidingsschema’s regionale opleidingsinstellingen - Toetsing en afstemming lokale opleidingsplannen aan regionaal opleidingsplan - Toetsing en aanscherping regionaal opleidingsplan aan landelijke kaders - Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) op lokaal niveau Frequentie : 4 x per jaar. Deelnemers : maatschap pathologie en AIOS afdeling Patholoige St Antonius Ziekenhuis Notulen en agenda worden iom de opleider door de aios samengesteld en elektronisch verspreid. Centrale Opleidings Commissie (COC) van het St Antonius Ziekenhuis: Doel: Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in St. Antonius Ziekenhuis met als doel om met elkaar de kwaliteit van de opleiding tot medisch specialist vorm te geven, te bewaken en te bevorderen conform de regelgeving CCMS (Kaderbesluit 2010). Frequentie: 5x per jaar op maandag van 17.00 – 18.30 uur. Deelnemers: Opleiders of plaatsvervangend opleiders St Antonius Ziekenhuis, afgevaardigde aios, afvaardiging Raad van Bestuur, hoofd St. Antonius Academie Leerhuis en afhankelijk van de agenda inhoudsdeskundigen (op uitnodiging). Notulen: door secretaresse St. Antonius Academie, die ook zorgt voor de archivering. Probleemoplossende bespreking: Doel: - bespreking van didactische casus aan de multikopsdiscussie microscoop - bespreking organisatorische en inhoudelijke zaken - protocol bespreking, Journal club/refereermiddag, CAT presentatie - thematische bespreking (inhoudsdeskundige op uitnodiging) Frequentie : wekelijks woensdag, 11.30-12.30, tenzij er een (maandelijkse) maatschapvergadering is dan 11.30-12.30 uur Deelnemers : AIOS en gehele maatschap pathologie Dagelijks Ochtend rapport: Doel: -bespreking van didactische casus aan de multikopsdiscussie microscoop - bespreking eventuele secties - bespreking organisatorische en inhoudelijke zaken St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein – Utrecht, augustus 2012

versie 1.3 79


Frequentie : dagelijks, 8.15-8.45 uur Deelnemers: AIOS en gehele maatschap afdeling Pathologie St Antonius Ziekenhuis.


versie 1.3 80

Lokaal Opleidingsplan Opleiding Pathologie. St. Antonius Ziekenhuis

Recommend Documents