Lokaal Opleidingsplan Medische Vervolgopleiding Longziekten en Tuberculose. St. Antonius Ziekenhuis

Lokaal Opleidingsplan Medische Vervolgopleiding Longziekten en Tuberculose St. Antonius Ziekenhuis

Documentbeheer Voor de samenstelling van dit lokale opleidingsplan is gebruik gemaakt van: • het nationale ‘Opleidingsplan Longziekten en Tuberculose, versie mei 2008 van het Concilium van de NVALT. • Opleidingsdocumenten van de Opleiding St. Antonius Ziekenhuis. Auteurs Auteur 1 Auteur 2

dr. F.M.N.H. Schramel, longarts en opleider drs. F.J. Klomp, onderwijskundige, St. Antonius Academie

Versie Datum 0.1 Maart 2011 1.0 April 2013 1.1

Juni 2013

Beheer Inhoudelijk beheer Digitaal beheer

Grotere wijzigingen Beschrijving Afdeling en Opleidingsgroep Toevoegen Hoofdstuk Kwaliteitszorg Kleine wijzigingen

dr. F.M.N.H. Schramel, longarts en opleider I. Verbaan, management assistent Medische Opleidingen St. Antonius Academie

© St. Antonius Academie, Nieuwegein Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze (hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier) zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de St. Antonius Academie te Nieuwegein.

Inhoudsopgave 1. Inleiding

4

2. Afdeling en Opleidingsgroep 2.1 Afdeling Longziekten St. Antonius Ziekenhuis 2.2 Opleidingsgroep

5 5 7

3. Structuur en inhoud van de opleiding 3.1 Opleidingsschema Opleiding Longziekten St. Antonius Ziekenhuis 3.2 Schema Klinische settings en beoordelingen 3.3 Toelichting op en nadere uitwerking opleidingsschema’s 3.4 Beschrijving Klinische settings en stages

11 13 15 16 21

4. Kwaliteitszorg

42

5. Ten slotte

44

Bijlagen 1. Begrippenlijst 2. Planning Introductie-Onderwijsprogramma Arts-assistenten 3. Schema Klinische settings en Thema’s 4. Weekprogramma Afdeling Longziekten 5. Overzicht Cursorisch Onderwijs

Lokaal Opleidingsplan Medische Vervolgopleiding Longziekten & Tuberculose St. Antonius Ziekenhuis

1. Inleiding Dit document beschrijft het lokale opleidingsplan van de Opleiding Longziekten & Tuberculose1 van het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein en Utrecht. In het plan is een vertaling gemaakt van het nationale opleidingsplan Longziekten & Tuberculose, mei 2008 naar de lokale opleidingssituatie in het St. Antonius Ziekenhuis. Met behulp van het nationale en het lokale plan kan de individuele AIOS zijn of haar persoonlijk opleidingsplan (POP) samenstellen. Nationaal Opleidingsplan Longziekten & Tuberculose

Lokaal Opleidingsplan St. Antonius Ziekenhuis

Persoonlijk Opleidingsplan

Met de oprichting van het longstation in 1942 is ook de opleiding Longziekten & Tuberculose in het St. Antonius Ziekenhuis gestart. De opleiding heeft een zelfstandige en volledige MSRC-erkenning conform het Kaderbesluit CCMS2 en het specifieke Besluit Longziekten & Tuberculose. De inhoud en structuur van de opleiding worden bepaald door een thematische indeling van het curriculum en een lineaire planning voor de klinische settings waarbinnen gewerkt en geleerd wordt. Het lokale opleidingsplan van de Opleiding Longziekten in het St. Antonius Ziekenhuis heeft een drieledige functie: 1. Vastleggen van de inhoud en structuur In het plan worden de verschillende opleidingsonderdelen, zoals de te verwerven competenties, klinische settings en stages, thema’s en toetsen, in hun onderlinge samenhang beschreven. 2. Communicatie Het opleidingsplan is een hulpmiddel bij de communicatie tussen de opleiders, de AIOS en het beroepenveld over wat er, hoe en wanneer wordt geleerd. 3. Legitimatie Het lokale opleidingsplan wordt bij interne – en externe visitaties ingezet, om inzicht te geven in de inhoud en structuur van de opleiding Longziekten. In het lokale opleidingsplan is alleen specifieke informatie opgenomen, die van toepassing is op de opleidingssituatie van het St. Antonius Ziekenhuis. Op deze wijze heeft het plan de functie van ‘lokale onderlegger’ van het nationale opleidingsplan gekregen. De kern van dit lokale plan bestaat uit een opleidingsschema, waarin op één pagina de inhoud en structuur van de opleiding wordt gepresenteerd, en uit een beschrijving van alle klinische settings en stages waarbinnen gewerkt en geleerd wordt. dr. F.M.N.H. Schramel, longarts en opleider. prof.dr. J.C. Grutters, longarts en plaatsvervangend opleider.

1 2

Vanaf nu Opleiding Longziekten genoemd Vanaf 1 januari 2013 RGS: Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten.

St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht

Versie 1.1 4


2. Afdeling en opleidingsgroep 2.1 Afdeling longziekten St. Antonius Ziekenhuis Historie De afdeling longzieken van het St. Antonius Ziekenhuis heeft een lange historie. Een belangrijke datum is 1 oktober 1942. Op die dag werd voor het eerst “het longstation” gehouden. Dr. Bronkhorst (longarts, later benoemd tot de eerste hoogleraar longziekten in Nederland), dr.Versteegh (KNO-arts), dr.Klinkenbergh (chirurg, verrichtte in 1938 de eerste geslaagde longresectie voor bronchiëctasieën in Nederland) en dr Öfner (radioloog) kwamen toen voor het eerst bijeen om longpatiënten die in aanmerking kwamen voor chirurgische behandeling samen te bespreken. Het longstation is tegenwoordig de naam die gegeven wordt aan de centrale overdrachtsruimte van de longafdeling. Dagelijks worden hier 2x alle opgenomen patiënten gezamenlijk besproken. Eén keer per week wordt in deze ruimte het zogenaamde “groot longstation” gehouden. Hier worden alle patiënten met een thoracale oncologische aandoening besproken in aanwezigheid van longartsen, nucleair geneeskundigen, radiologen, radiotherapeuten, cardiothoracale chirurgen, nurse practioners, AIOS, ANIOS en pathologen (deze laatsten op afroepbasis) Via een videoverbinding is er contact met een radiotherapeut in het UMC Utrecht. De niet oncologische chirurgie wordt in een apart overleg multidisciplinair besproken met de afdeling cardiothoracale chirurgie. Multidisciplinair overleg en samenwerken of te wel “teamwork” vormt dus al bijna 70 jaar het fundament van de afdeling longziekten van het St. Antonius Ziekenhuis en de opleiding tot longarts daarbinnen. Actuele situatie De huidige formatie aan longartsen bedraagt 11.5 fte. Dit is verdeeld over 13 longartsen. De longartsen werken over meerdere locaties van het St. Antonius Ziekenhuis. 3 Longartsen (1.3 fte) werken tevens in het UMC Utrecht in het kader van het longtransplantatieprogramma. Daarnaast wordt binnen de bestaande formatie 1.0 fte structureel vrijgemaakt voor wetenschappelijk onderzoek. Deze 1.0 fte is verdeeld over de speerpunten van de afdeling: Thoracale oncologie en Interstitiële longziekten. Daarnaast kent de afdeling enkele aandachtsgebieden: Vaatpathologie (m.n. morbus Rendu-Osler-Weber en pulmonale hypertensie), COPD en OSAS. Naast specifieke aandachtsgebieden cq subspecialisaties verzorgen alle longartsen basis longgeneeskunde en tuberculose en zijn betrokken bij de opleiding. Speerpunten en aandachtsgebieden Hieronder volgt een korte beschrijving van de speerpunten en aandachtsgebieden van de afdeling longziekten van het St. Antonius Ziekenhuis: ¾ Thoracale oncologie Het St. Antonius Ziekenhuis is meer dan een halve eeuw een centrum voor de behandeling van aandoeningen op het gebied van de thoracale oncologie, Alle behandelmodaliteiten zowel op curatief vlak als op palliatief vlak zijn aanwezig. Er bestaat extra aandacht voor de palliatieve zorg, getuige wekelijks klinisch multidisciplinair palliatief overleg en twee wekelijks poliklinisch multidisciplinair palliatief overleg. In deze MDO’s participeert o.a. een verpleeghuisarts die fulltime verbonden is aan een hospice. Op de locatie Leidsche Rijn zal radiotherapie worden ontwikkeld als satelliet afdeling van het UMCU. Het St. Antonius Ziekenhuis fungeert als consulent IKNL voor de ziekenhuizen in Tiel, Woerden en Amersfoort, getuige de wekelijkse participatie in het MDO via video-conferencing. Dr. Schramel en dr. Herder zijn binnen de maatschap de longartsen met aandachtsgebied oncologie. ¾ Interstitiële longziekten De afdeling longziekten fungeert landelijk als centrum voor interstitiële longziekten (ILD). Er bestaan er meer dan honderd, waarvan longfibrose en sarcoïdose de bekendste zijn. Het centrum Interstitiële Longziekten (cIL; www.longcentrum.nl) krijgt veel verwijzingen voor een second opinion (in 2012 >500). De patiënten worden gezien op gespecialiseerde poli’s ILD. Dr. van den Bosch was in 2005 als eerste in Nederland benoemd als hoogleraar interstitiële longziekten aan de Universiteit Utrecht. Na zijn overlijden is hij in december 2010 opgevolgd door dr. Grutters. St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

versie 1.1 5


¾ Vaatpathologie Longarts dr. Westermann werd in 1978 staflid in het St. Antonius Ziekenhuis. Hij promoveerde op een onderzoek naar de ziekte van Rendu-Osler-Weber. Sinds de pensionering van dr. Westermann houden dr. Mager en drs. Snijder zich met dit aandachtsgebied bezig en zien zij patiënten uit heel Nederland voor screening ROW. Daarnaast hebben beide longartsen zich gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van pulmonale hypertensie. Het St. Antonius Ziekenhuis is naast het AMC Amsterdam het enige centrum in Nederland waar operaties aan de longslagader plaatsvinden om chronische longembolieën te verwijderen (zogenaamde pulmonale endarterie-ectomie). ¾ COPD en OSAS Een van meest voorkomende belangrijkste ziektebeelden binnen de longgeneeskunde is COPD. Bij de behandeling van deze roken-gerelateerde longaandoening is intensieve samenwerking met de 1e lijn van groot belang. Drs. van der Zeijden en dr. Reesink zijn binnen de longafdeling gesubspecialiseerd in COPDzorg met accent op innovaties in diagnostiek en implementatie van zorgpaden. Ook slaap-gerelateerde pulmonale aandoeningen en met name OSAS zijn een aandachtsgebied van de longafdeling, blijkend onder andere uit gestructureerd multidisciplinair overleg met KNO-arts en neuroloog en gespecialiseerde poli’s. ¾ Sportgeneeskunde Sedert 2012 maakt de longafdeling van het St. Antonius Ziekenhuis deel uit van de Opleiding Sportgeneeskunde in het UMCU. AIOS uit het UMCU worden gedurende een half jaar gedetacheerd op de longafdeling onder leiding van drs. S van Haarlem, die als aandachtsgebied de sportgerelateerde longgeneeskunde heeft. Wetenschappelijk onderzoek Klinisch wetenschappelijk onderzoek met een accent op innovatie vormt naast patiëntenzorg, onderwijs en opleiding de hoeksteen van de afdeling longziekten. Dit heeft in de loop van de jaren geleid tot vele publicaties, diverse dissertaties (zie tabel volgende pagina), een leerstoel interstitiële longziekten aan de Universiteit Utrecht en diverse innovaties in de patiëntenzorg. Enkele voorbeelden van toonaangevende innovaties binnen de longgeneeskunde zijn broncho-alveolaire lavage (BAL; 1980 voor het eerst geïntroduceerd in Nederland) en longtransplantatie (LoTX; 1989 eerste enkelzijdige LoTX en 1990 eerste dubbelzijdige LoTX in Nederland).

St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

versie 1.1 6


Tabel: Dissertaties van de afgelopen 10 jaar van de longafdeling Jaar 2003 2003 2004 2005 2006 2006 2006 2008 2009 2010 2010 2010 2011 2011 `2011 2011 2012 2012 2012

Promovendus drs. Hage drs. Grutters drs. Pitz drs. Van Velzen drs. Kruit drs. Van der Lee drs. Janssen drs. Grootenboers drs. Endeman drs. Heron drs. Van Gent drs. Keijsers drs. Veltkamp drs. Paantjes drs. Korenromp drs. Kwakkel-van Erp drs. TackenKastelijn drs. Meijvis drs.Korthagen

Promotor Prof. Brutel de la Riviere; prof. Lammers Prof. Lammers; prof. Du Bois; prof. Welsh Prof. Brutel de la Riviere; prof. Lammers Prof. Brutel de la Riviere; prof. Lammers Prof. Van den Bosch Prof. Van den Bosch; prof. Lammers Prof. Van den Bosch Prof. Van den Bosch; prof. Brutel de la Riviere Prof. Biesma; prof. Van den Bosch Prof. Van den Bosch Prof. Van den Bosch; prof. van Hemel Prof. Grutters; prof. Van den Bosch; Prof. Oyen Prof. Grutters; prof. Van den Bosch Prof. Grutters; prof. Meyaard Prof. Heijnen; prof. Biesma; prof. Van den Bosch Prof. Grutters; prof. Lammers

Co-promotor Dr. Van den Bosch Dr. Van den Bosch Dr. Van den Bosch Dr. Van den Bosch Dr. Grutters; dr. Ruven Dr. Zanen Dr. Grutters; dr. Ruven Dr. Schramel Dr. Grutters; dr Voorn Dr. Grutters; dr. Claessen Dr. Mager; dr Post Dr. Verzijlbergen Dr. Rijkers; dr. Van Moorsel Dr. Otten; Dr. Van de Graaf Dr. Vogels; Dr. Kavelaars Dr. Van de Graaf; Dr. Otten

Prof. Grutters; prof Lammers

Dr. Van Moorsel; Dr. Ruven

Prof. Biesma; prof. Grutters Prof. Grutters

Dr. Bos; Dr. Rijkers Dr. Van Moorsel; Dr. Ruven

2.2 Opleidingsgroep De opleidingsgroep bestaat uit alle 13 longartsen met een totaal van 11,5 fte’s. De longartsen, zijn gedetacheerd op meerdere locaties. Alle longartsen zijn vakinhoudelijk breed georiënteerd op alle aspecten van de eindtermen van de opleiding en daarnaast specifiek verantwoordelijk voor hun aandachtsgebied zoals: • Dr. F.M.N.H. Schramel oncologie en interventie bronchoscopie • Prof. Dr. J.C. Grutters leerstoel interstitiële longziekten en longtransplantatie • R.J. Snijder allergie, ernstig astma, vaatpathologie • D.A. van Kessel infectieziekten, immunologie, en longtransplantatie • Dr. E.J. Oudijk longtransplantatie • Dr. G.J.M. Herder oncologie • Dr. H.J. Mager vaatpathologie en interventie bronchoscopie • H. van der Zeijden COPD en OSAS • F.T. van Beek interstitiële longziekten • B.A.H.A. van Mackelenbergh TBC • Dr. H.R. Reesink pulmonale hypertensie, in het bijzonder chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie, obstructief slaapapnoe syndroom en longfysiologie

• •

S.W.A. van Haarlem Dr. M. Veltkamp

longfunctie en sportgerelateerde longziekten interstitiële longziekten, vanaf 1 april 2013

De volledige opleidingsgroep is verantwoordelijk voor de kwaliteit, inhoud en vormgeving van de opleiding tot longarts in het St. Antonius Ziekenhuis. Alle specialisten werken actief samen voor een kwalitatief hoogstaande opleiding. Hierin hebben een aantal specialisten extra taken en verantwoordelijkheden


versie 1.1 7


De taakstelling van de opleider behelst de AIOS in staat te stellen binnen de vastgestelde duur van de opleiding zich alle algemene en specialisme gebonden competenties eigen te maken. De opleider onderscheid zich hierbij van de supervisor doordat de opleider eindverantwoordelijk is voor de hele opleiding inclusief de organisatie hiervan en de supervisor een scherp omschreven gedeelte van de opleiding verzorgt met een daarbij behorende, van de opleider afgeleide, deelverantwoordelijkheid. Elk lid van de opleidingsgroep is actief betrokken bij de opleiding. Het lid voert de introductiegesprekken tijdens het begin van een stage en neemt samen met de opleider deel aan de voortgangsgesprekken en is actief betrokken bij de jaarlijkse beoordeling van de AIOS De opleidingsgroep superviseert de AIOS bij hun activiteiten en nemen actief deel aan overdrachten en onderwijs momenten. Hiertoe hebben zij onder meer de Teach de teacher cursussen gevolgd. De opleidingsgroep bewaakt de individuele medisch inhoudelijke en professionele voortgang van de AIOS en begeleidt hem/haar tijdens de gehele opleiding. De supervisoren worden door de opleider gehoord en waar nodig betrokken bij de beoordelingen en toetsmomenten van de AIOS. De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor het implementeren en bewaken van het lokale opleidingsplan. De opleidingsgroep stimuleert onderzoek en wetenschappelijke activiteiten. De leden van de opleidingsgroep superviseren de AIOS en passen de diverse beoordelingsinstrumenten (KPB, OSAT, briefbeoordelingen etc) op de juiste wijze toe. Dr. F.M.N.H. Schramel Opleider en primair verantwoordelijk voor alle zaken die de opleiding betreffen: - draagt door eigen handelen en leiderschap, zorg voor een gunstig opleidingsklimaat en ziet erop toe dat de leden van de opleidingsgroep aan hun eisen en verplichtingen van het kaderbesluit, het (landelijke) opleidingsplan van de NVALT, waarbij leen van de opleidingsgroep enthousiast, respectvol, reflectie en ondersteunend zijn naar de AIOS - vertegenwoordigt de opleiding binnen de OOR en neemt deel aan regionale overleggen. - aannemen A(N)IOS - introductie gesprek voor de aanvang van de opleiding, waarbij de volgende onderwerpen worden besproken - Lokaal opleidingsplan - Individueel opleidingsplan/schema AIOS - Portfolio AIOS - Werkrooster AIOS - Voortgangsgesprekken - Wetenschappelijk onderzoek - eerst verantwoordelijke en aanspreekpunt bij problemen van AIOS betreffende de opleiding - is primair aanspreekpunt voor de AIOS, MSRC, OOR, RvB betreffende de opleiding - stuurt de opleidingsgroep aan en bewaakt het nakomen van afspraken gemaakt in het lokaal opleidingsplan - lid centrale opleidingscommissie St. Antonius Ziekenhuis - voorzitter lokale opleidingsvergadering van de maatschap - uitvoeren en implementering van kwaliteitsinstrumenten ter verbetering van de opleiding - samenstellen onderwijsrooster - organisatie van refereeravonden, journal club - monitoren en bijhouden van de voortgang van de opleiding van de individuele AIOS door houden van - Voortgangsgesprekken - Jaarlijkse beoordeling - Bespreken portfolio AIOS - Aanvragen en voorbereiding van opleidingsvisitatie - Heeft Teach de teacher cursussen afgelegd - Is verantwoordelijk voor de ochtend/avond overdracht - Zorgt ervoor dat er vier maal per jaar een lokale opleidingsvergadering wordt gehouden met agenda en notulen St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

versie 1.1 8


- Zorg voor een systematische evaluatie van de kwaliteit van de opleiding door de assistenten en bespreekt de conclusies in de lokale opleidingsvergadering. - Zorgt dat de CAT conform de opleidingseisen minimaal 2x per jaar wordt verricht. - Schoolt zich jaarlijks bij op het gebied van opleiden (2 accreditatiepunten) - supervisor polikliniek Thoracale Oncologie- verantwoordelijk voor stage oncologie Prof. Dr J.C. Grutters Plaatsvervangend opleider, neemt de verantwoordelijkheid van de opleider over waar deze niet in staat is deze in te vullen door afwezigheid of ziekte. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor: - coördinatie en verantwoordelijk voor de stage ILD (interstitiële longziekten) - supervisor poli longdiagnostiek(PLD)-ILD - organisatie en voorzitterschap polikliniekbesprekingen interstitiële longziekten - organisatie en begeleiding van wetenschappelijk onderzoek - supervisor en medeverantwoordelijk voor de klinische zorg van longtransplantatiepatiënten en patiënten met interstitiële longziekten R.J. Snijder - eindverantwoordelijk supervisor polikliniek, leidt 2 wekelijks de polikliniek bespreking - organisatie vaatbespreking - supervisor en verantwoordelijk voor de klinische zorg met betrekking tot pulmonale hypertensie, ROW en andere vaatproblematiek - supervisor afdeling C3V D.A. van Kessel - supervisor consulten - organisatie klinische immunologie en hieraan gerelateerde besprekingen - supervisor en verantwoordelijk voor de klinische zorg van longtransplantatiepatiënten Dr. E.J. Oudijk - supervisor C3A en medeverantwoordelijk voor de klinische zorg van longtransplantatie patiënten. Dr. G.J.M. Herder - supervisor D3L - waarnemend supervisor polikliniek thoracale oncologie - mede verantwoordelijk voor stage oncologie Dr. H.J. Mager - organisatie vaatbespreking - supervisor ten aanzien van klinische zorg met betrekking tot pulmonale hypertensie, ROW en andere vaatproblematiek C3V H. van der Zeijden - supervisor OSAS polikliniek - verantwoordelijk voor stage slaapgerelateerde aandoeningen en COPD F.T. van Beek - supervisor poli longdiagnostiek(PLD)-ILD - medeverantwoordelijk voor de klinische zorg van patiënten met interstitiële longziekten B.A.H.A. van Mackelenbergh - verantwoordelijk voor onderwijs en supervisie TBC patiënten


versie 1.1 9


Dr. H.R. Reesink - Supervisor C3v - (mede) organisator vaatbespreking - Supervisor/medeverantwoordelijk voor klinische zorg met betrekking tot pulmonale hypertensie/vaatproblematiek - (mede)verantwoordelijk voor stage slaapgerelateerde aandoeningen en COPD S.W.A. van Haarlem - medeverantwoordelijk voor longfunctie stage - verantwoordelijk voor sport gerelateerde longziekten. - deelopleider pulmonologie sportgeneeskunde Dr. M. Veltkamp - supervisor poli longdiagnostiek(PLD)-ILD - verantwoordelijk voor de klinische zorg van patiënten met interstitiële longziekten D3L De opleidingsgroep bewaakt de (individuele) medisch-inhoudelijke en professionele voortgang van de AIOS en begeleiden hem/haar tijdens de gehele opleiding. Alle longartsen superviseren en iedere AIOS heeft 1 supervisor “ toegewezen” gekregen. De supervisor wordt door de opleider betrokken bij de beoordelingen en toetsmomenten van de AIOS. De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor het curriculum. Dagelijks heeft 1 van de supervisoren het dienstsein. De AIOS kan daardoor altijd een supervisor per direct raadplegen en is er altijd een supervisor per direct beschikbaar.


versie 1.1 10


3. Structuur en inhoud van de opleiding De Opleiding Longziekten van het St. Antonius Ziekenhuis bestaat zowel uit de twee jaar durende vooropleiding interne geneeskunde als de vier jaar durende vervolgopleiding. Alle zes opleidingsjaren zijn volledig erkend. Iedere AIOS doorloopt vier tot zes jaar van zijn of haar opleiding in het St. Antonius Ziekenhuis. De vooropleiding interne geneeskunde kan ook plaatsvinden in een ander erkend opleidingsinstituut. Gedurende de vervolgopleiding volgt de AIOS een half jaar durende stage in het UMCUtrecht. Ter waarborging van de kwaliteit en uitvoerbaarheid van de regeling is bepaald dat de eerste drie jaar van de opleiding moeten worden gevolgd in aaneengesloten perioden van twaalf maanden. Er zijn drie mogelijkheden voor het opleidingsschema (zie onderstaand schema) van de individuele AIOS: 1. Twee jaar interne geneeskunde en daarna vier jaar longziekten. 2. Eén jaar longziekten, daarna twee jaar interne geneeskunde en vervolgens drie jaar longziekten. 3. Eén jaar interne geneeskunde, daarna één jaar longziekten, vervolgens één jaar interne geneeskunde en ten slotte drie jaar longziekten. Varianten in het opleidingsschema:

1

Opleidingsjaren Interne Longziekten

2

Interne Longziekten

3

Interne Longziekten

1

2

3

4

5

6

De structuur en inhoud van de opleiding longziekten in het St. Antonius Ziekenhuis wordt vormgegeven conform de beschrijving in het nationale opleidingsplan van de algemene structuur, onderdelen en stages, leerdoelen en leermiddelen en toetsing (vanaf pagina 18). De leerinhoud van de opleiding bestaat uit de zeven geoperationaliseerde competenties voor de longarts, de 19 thema’s van het vakgebied van de longarts en de daarmee samenhangende kenmerkende beroepsactiviteiten. Het leren zelf vindt plaats binnen de klinische settings waarin de longarts, dus ook de AIOS, werkt. Er zijn 10 klinische settings waar de AIOS longziekten in het St. Antonius Ziekenhuis werkt in het kader van zijn opleiding. De klinische settings worden onderscheiden in lineaire klinische settings (Diensten, Polikliniek, Longbehandelkamer) en stages (PTO-, PLD-ILD, Longfunctie, Consulten, SEH, Verpleegafdeling [C3V, D3, C3A], UMCU). Ook wordt deelgenomen aan (cursorisch en discipline overstijgend) onderwijs. De toetsing van de te verwerven competenties vindt plaats met formatieve (ontwikkelingsgerichte) en summatieve (selectiegerichte) toetsen (oa Hermes). Alle onderdelen van de opleiding hebben een sterke onderlinge samenhang en dragen ieder op hun eigen wijze bij aan het leren, toetsen en het uiteindelijke resultaat: een competente en professionele longarts.


versie 1.1 11


In het verdere deel van dit hoofdstuk worden de inhoud en structuur van de Opleiding Longziekten van het St. Antonius Ziekenhuis met behulp van de volgende schema’s en overzichten weergegeven: • Opleidingsschema per opleidingsjaar (paragraaf 3.1). • Schema van de klinische settings en beoordelingen (paragraaf 3.2). • Toelichting en nadere uitwerking opleidingsschema’s (paragraaf 3.3). • Beschrijving van de klinische settings en stages (paragraaf 3.4).


versie 1.1 12


3.1 Opleidingsschema Opleiding Longziekten St. Antonius Ziekenhuis Opleidingsjaar 3 Klinische settings • • •

Polikliniek Longbehandelkamer Diensten (na 2 maanden)

Opleidingsjaar 4 Stages

• •

Klinische settings

SEH Consulten Verpleegafdeling C3V of D3

• • •

Polikliniek Longbehandelkamer Diensten

Cursorisch onderwijs • • • • • • •

Stages • • • • •

3

SEH ivt Consulten ivt Verpleegafdeling C3V of D3 ivt PLD-ILD Longfunctie

Cursorisch onderwijs • • • • • • •

Cursorisch Onderwijs NVALT Onderwijs tijdens ledenvergadering NVALT Regionale refereeravond Lokaal Cursorisch Onderwijs Cursorisch Onderwijs Acute Geneeskunde AZN Discipline Overstijgend Onderwijs Keuze Onderwijs Leerinhoud

Cursorisch Onderwijs NVALT Onderwijs tijdens ledenvergadering NVALT Regionale refereeravond Lokaal Cursorisch Onderwijs Cursorisch Onderwijs Acute Geneeskunde AZN Discipline Overstijgend Onderwijs Keuze Onderwijs Leerinhoud

7 CanMeds Competenties

7 CanMeds Competenties e

1 helft opleidingsjaar 4 • Themakaart Vasculaire pathologie (C3V) • Themakaart Recidiverende luchtweginfecties (Polikliniek) • Themakaart Analyse chronische hoest (Polikliniek)

2 helft opleidingsjaar 3 • Themakaart Pneumonie (SEH, Consulten) • Themakaart Astma (Polikliniek, SEH) • Themakaart COPD (Polikliniek, Verpleegafdeling)

e

2 helft opleidingsjaar 4 • Themakaart Tuberculose (Polikliniek, Consulten, Verpleegafdeling) • Themakaart Longfunctie (Longfunctie, Polikliniek, C3A, PLD-ILD, longfunctie)

Vaardigheden • Arteriële punctie/inbrengen arterielijn • Diagnostische pleurapunctie • Therapeutische pleuradrainage • Bronchoscopie (volledige inspectie met benoeming anatomie; Bronchiaaltoilet, bronchusbiopt, minilavage) • Klier-/huidpunctie Ontwikkelingsgerichte toetsen Selectieve toetsen

Vaardigheden • Therapeutische pleuradrainage • Bronchoscopie (bronchusbiopt, bronchoalveolaire lavage, TBNA, bronchoscopie onder doorlichting) • Klier-/huidpunctie • Thoracoscopie met pleurodese

1 helft opleidingsjaar 3 • Themakaart Analyse dyspnoe (Polikliniek, SEH, Verpleegafdeling) • Themakaart Analyse haemoptoë (Polikliniek, SEH, Verpleegafdeling) • Themakaart Analyse thoracale pijn (Polikliniek, SEH)

• • • • • • • •

4x voortgangsgesprek 1x 360° feedback continue zelfreflectie 2x CAT 10x KPB 4 10x BB OSATS/BSAT 1x kennistoets

•

e

e

1x geschiktheidbeoordeling

Ontwikkelingsgerichte toetsen • • • • • • •

2x voortgangsgesprek continue zelfreflectie 2x CAT 10x KPB 10x BB OSATS/BSAT 1x kennistoets

Selectieve toetsen •


Wetenschappelijk onderzoek: • Presentatie op wetenschappelijke vergadering of • Abstract op internationaal congres of Publicatie in wetenschappelijk peer reviewed tijdschrift

3

4

ivt: indien van toepassing BB = BOVAB= Beoordeling ontslag-, verwijs en andere brieven


versie 1.1 13


Opleidingsjaar 5 Klinische settings • • •

Opleidingsjaar 6 Stages

Klinische settings

• UMCU • PTOIndien niet eerder gevolgd en afgesloten: • Consulten ivt • Verpleegafdeling C3V of C3A of D3 • PLD-ILD ivt • Longfunctie ivt Cursorisch onderwijs


• • • • • • •

• • •

Stages


Indien niet eerder gevolgd en afgesloten: • Consulten ivt • Verpleegafdeling C3V of C3A of D3 ivt • PLD-ILD ivt • PTO- ivt

Cursorisch onderwijs • • • • • • • •

Cursorisch Onderwijs NVALT Onderwijs tijdens ledenvergadering NVALT Regionale refereeravond Lokaal Cursorisch Onderwijs Cursorisch Onderwijs Acute Geneeskunde AZN Discipline Overstijgend Onderwijs Keuze Onderwijs

Cursorisch Onderwijs NVALT Onderwijs tijdens ledenvergadering NVALT Cursus stralingshygiëne (niveau 4 A/M) Regionale refereeravond Lokaal Cursorisch Onderwijs Cursorisch Onderwijs Acute Geneeskunde AZN Discipline Overstijgend Onderwijs Keuze Onderwijs

Leerinhoud

Leerinhoud



e

1 helft opleidingsjaar 5 • Themakaart Thoracale oncologie (D3, C3A,PTO) • Themakaart Interstitiële Longziekten (D3, PLD-ILD) • Themakaart Beroepsgerelateerde longziekten (PLD-ILD, B3A)

e

1 helft opleidingsjaar 6 • Themakaart Slaapgebonden ademhalingsstoornissen (C3A, Longfunctie) • Themakaart Pleurale aandoeningen (Consulten, Polikliniek, Verpleegafdeling, PTO)

e

2 helft opleidingsjaar 5 • Themakaart Acute longgeneeskunde + intensive care (Consulten, C3A, SEH) • Themakaart Respiratoire allergie (Longfunctie, UMCU) • Themakaart Tuberculose (UMCU) Vaardigheden • Diagnostische pleurapunctie • Therapeutische pleuradrainage • Bronchoscopie (bronchoalveolaire lavage, perifere longbiopten, TBNA, starre bronchoscopie) • Thoracoscopie (aanleggen pneumothorax, pleurabiopten, pleurodese) • Instellen / begeleiden van niet-invasieve beademing Ontwikkelingsgerichte toetsen • • • • • • • •

2x voortgangsgesprek 1x 360° feedback continue zelfreflectie 2x CAT 10x KPB 10x BB OSATS/BSAT 1x kennistoets

e

2 helft opleidingsjaar 6 • Themakaart Mediastinale pathologie (D3, C3A, PTO )

Vaardigheden • Therapeutische pleuradrainage • Bronchoscopie (bronchoalveolaire lavage, perifere longbiopten, TBNA, starre bronchoscopie) • Thoracoscopie (aanleggen pneumothorax, pleurabiopten, pleurodese) • Instellen / begeleiden van niet-invasieve beademing



Ontwikkelingsgerichte toetsen • • • • • • •

1x voortgangsgesprek continue zelfreflectie 2x CAT 10x KPB 10x BB OSATS/BSAT 1x kennistoets


eindbeoordeling/ C- formulier

Wetenschappelijk onderzoek: • Presentatie op wetenschappelijke vergadering of • Abstract op internationaal congres of Publicatie in wetenschappelijk peer reviewed tijdschrift


versie 1.1 14


3.2 Schema Klinische settings en beoordelingen


versie 1.1 15


3.3 Toelichting op en nadere uitwerking opleidingsschema’s Introductieprogramma St. Antonius Ziekenhuis De AIOS neemt bij indiensttreding in het St. Antonius Ziekenhuis deel aan een IntroductieOnderwijsprogramma voor arts-assistenten (zie bijlage 2 voor het programmaoverzicht). Het programma duurt een week en bestaat uit twee delen: • Deel 1: Een algemeen programma waarbij de AIOS voorbereid wordt op het werken en leren in het Antonius, met onder andere onderwijs in: Werken met het EPD, Registreren van DBC’s en Patiëntveilig handelen. • Deel 2: Acute Geneeskunde waarbij de AIOS de vitaal bedreigde patiënt leert herkennen en behandelen. Op basis van eerder verworven competenties (EVC’s) en een voldoende gescoorde pretest voor deel 2. Acute Geneeskunde kan vrijstelling voor één of meer programmaonderdelen verkregen worden. Aan dit programma gaat een algemene ziekenhuisintroductie van één dag vooraf. Klinische settings De klinische settings bestaan uit de volgende lineaire settings en stages: Klinische settings Lineaire klinische setting Polikliniek Longbehandelkamer Diensten

Duur rode draad gedurende de opleiding rode draad gedurende de opleiding rode draad gedurende de opleiding

Stage Longfunctie PLD-interstitiële longziekten (PLD-ILD) Polikliniek Thoracale Oncologie (PTO) SEH Consulten Verpleegafdeling (C3A, C3V, D3) UMC Utrecht

4 maand (verplicht) 4 maand 4 maand 4 maand 6 maand (verplicht) totaal 1 jaar (verplicht) 6 maand

N.B.: Na de planning van het persoonlijk opleidingsplan (POP) kunnen stages ook in een later opleidingsjaar plaatsvinden. IC-stage: Indien de IC-stage niet in de vooropleiding heeft plaatsgevonden, zal deze worden opgenomen in het POP van de vervolgopleiding.


versie 1.1 16


Thema’s en vaardigheden In het nationale opleidingsplan wordt voor ieder thema of verrichting het vereiste bekwaamheidsniveau aan het einde van de opleiding aangegeven. Hierbij geldt de volgende niveau-indeling: 1. De AIOS heeft adequate kennis van het onderwerp. 2. De AIOS kan de bij dit thema behorende taken uitvoeren, maar onder strikte supervisie - hetzelfde geldt voor een verrichting. 3. De AIOS kan de bij dit thema behorende taken onder beperkte supervisie uitvoeren - hetzelfde geldt voor een verrichting. 4. De AIOS kan de bij dit thema behorende taken zonder supervisie uitvoeren - hetzelfde geldt voor een verrichting. 5. De AIOS superviseert en onderwijst anderen adequaat bij de bij dit thema behorende taken hetzelfde geldt voor een verrichting. Thema’s Door de specifieke expertise op het thema Vasculaire pathologie wordt in het St. Antonius Ziekenhuis voor dit thema het hogere niveau 4 à 5 behaald. THEMA Analyse dyspnoe Analyse haemoptoë Analyse thoracale pijn Analyse chronische hoest Astma COPD Pneumonie Recidiverende luchtweginfecties Tuberculose Thoracale oncologie Interstitiële longziekten Beroepsgerelateerde longziekten Acute longgeneeskunde en intensive care Pleurale aandoeningen Longfunctie Respiratoire allergie Slaapgebonden ademhalingstoornissen Mediastinale pathologie Vasculaire pathologie

BN NOP 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 4 4 4 5 4 3 4 3

BN Antonius 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 4 4 4 5 4 3 4 4-5*

* hoger bekwaamheidsniveau tov NOP Verrichtingen Ten aanzien van de verrichting perifere longbiopsie (PLB) wordt in het St. Antonius Ziekenhuis, net als in de meeste andere opleidingsklinieken in Nederland, het maximale niveau 4 behaald. In het St. Antonius Ziekenhuis wordt als extra verrichting de röntgendoorlichting en thoracale echografie geleerd, beide op bekwaamheidsniveau 5. In het overzicht op de volgende pagina staan alle te leren verrichtingen met, per opleidingsjaar de vereiste bekwaamheidsniveaus.


versie 1.1 17


Bekwaamheidsniveau Verrichtingen Inbrengen arterielijn/arteriële punctie Diagnostische pleurapunctie Therapeutische/ontlastende pleurapunctie Thoraxdrainage Pleurabiopsie Thoracoscopie Percutane naaldaspiratie/klierpunctie (oppervlakkig) Flexibele bronchoscopie • TBNA • Bronchiale/perifere longbiopten • BAL Starre bronchoscopie (Endobronchiale) echografie en gerelateerde procedures Endo-oesophageale echografie en gerelateerde procedures Bronchoscopisch gerelateerde therapeutische interventies (laser, stentplaatsing, etc.) Instellen/begeleiden invasieve beademing Instellen/begeleiden niet-invasieve beademing Instellen CPAP Immunotherapie extra tov NOP: Röntgendoorlichting Thoracale echografie

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Jaar 6

4 4 3-4 3-4 2-3 2-3 1-2 3-4 2-3 2-3 2-3 1-2 1-2 1-2 1-2

4-5 4-5 4 4 3 3 2-3 4 3 3 3 1-2 1-2 1-2 1-2

4-5 4-5 4-5 4-5 3-4 3-4 3-4 4-5 3-4 3-4 3-4 2 1-2 1-2 1-2

5 5 5 5 3-4* 3-4* 4-5* 5 5 4-5** 5 2-3* 1-2 1-2 1-2

Vereist In NOP 5 5 5 5 3 3 3 5 5 5 5 1-2 1-2 1-2 1-2

4 3-4 2-3 1

4 3-4 2-3 2-3

4 4-5 2-3 2-3

4 5 3 3

4 5 3 3

3-4 3-4

4 4

4-5 4-5

5 5

* hoger bekwaamheidsniveau t.o.v. NOP **t.a.v. de verrichting perifere longbiopsie (PLB) wordt in het St. Antonius Ziekenhuis het maximale niveau 4-5 behaald. Competentie maatschappelijk handelen Speciale aandacht krijgt de competentie maatschappelijk handelen, omdat dit een competentie is, die in principe bij alle stages aan bod kan komen, maar vaak verborgen is voor de AIOS. Zo worden een aantal specifieke situaties benoemd waar de AIOS de competentie maatschappelijk handelen kan ontwikkelen en laten beoordelen voor feedback. 1. Voorzitten van de periodieke opleidingsvergadering/werkbespreking 2. 1x per maand lokaal cursorisch onderwijs over maatschappelijk onderwerp (bv uit nieuws/actualiteit, tijdschriften zoals JAMA, British Medical Journal, Medisch Contact) 3 Organisatie van complicatie bespreking 4. Bijwonen van bijvoorbeeld een commissie-vergadering met supervisor 5. Voorzitten palliatief MDO op de afdeling 6. Beantwoorden medische inlichtingen 7. Contact met huisarts en bureau nazorg m.b.t. verder traject na ziekenhuisontslag 8. Bijwonen vergaderingen NVALT 9. Deelname aan commissies binnen de ziekenhuisorganisatie


versie 1.1 18


Cursorisch onderwijs Voor een totaal overzicht van al het lokaal, regionaal en landelijk cursorisch onderwijs wordt verwezen naar bijlage 6. Binnen het regionaal opleidersoverleg (prof. Lammers, dr. Schreurs, dr. Schramel) is afgesproken dat de AIOS uit de onderwijs en opleidingsregio OOR Utrecht verplicht jaarlijks 80% van het aangeboden lokaal (waaronder discipline overstijgend) en regionaal cursorisch onderwijs (refereeravonden) volgen en dit zelf documenteren in hun portfolio. Voor het landelijk onderwijs (NVALT cursus, Cursus Stralenhygiëne) geldt een 100% deelnameverplichting. Elke AIOS heeft per jaar 5 congres/cursusdagen ter beschikking voor het volgen van keuzeonderwijs. Dit keuzeonderwijs kan bestaan uit: • Congres ERS/ATS. • Bronkhorst Colloquium. • Discipline overstijgende cursussen naar eigen inzicht, zoals communicatiecursus, managementcursus, etc. (zie brochure Cursusaanbod Medische Vervolgopleidingen OOR Utrecht). • Of een niet nader genoemde andere cursus die bijdraagt aan de ontwikkeling van een of meerdere competenties.


versie 1.1 19


Alle arts-assistenten van het St. Antonius Ziekenhuis hebben via het digitale leerportaal van de St. Antonius Academie toegang tot het E-ducatieprogramma Medisch. Het programma omvat op dit moment de volgende e-modulen en presentaties: • ALS. • BLS. • Fysieke Belasting. • Omgaan met Agressie. • Presentaties Introductie-Onderwijsprogramma: Algemeen • Presentaties Introductie-Onderwijsprogramma: Acute Geneeskunde. Het E-ducatieprogramma wordt in de komende periode uitgebreid. Opleidingsgesprekken Tijdens de opleiding vinden de volgende formele gesprekken plaats: • Introductiegesprek, waarbij onder andere wederzijdse verwachtingen worden gedeeld, het persoonlijk opleidingsplan wordt besproken en waarbij concrete afspraken gemaakt worden. • Voortgangsgesprekken, waarbij de voortgang van de opleiding (conform ‘Nationaal Opleidingsplan Longziekten & Tuberculose’) besproken wordt. De voortgangsgesprekken worden in het eerste en derde opleidingsjaar elke drie maanden en in de overige jaren elk half jaar gehouden. • Beoordelingsgesprekken. De jaarlijkse beoordeling wordt gevoerd met behulp van het AB-formulier, de finale beoordeling wordt gevoerd met behulp van het C Formulier. De verslaglegging van de opleidingsgesprekken vindt plaats in het portfolio van de AIOS en in het opleidingsdossier van de opleider.


versie 1.1 20


3.4 Beschrijving klinische settings en stages In de volgende tabellen wordt voor iedere klinische setting of stage vijf vragen beantwoord: 1. Wat houdt de klinische setting/stage in. 2. Wat leert de AIOS in welk opleidingsjaar binnen deze setting/stage. 3. Welk bekwaamheidsniveau is vereist. 4. Welke opleidingsactiviteiten worden uitgevoerd. 5. Welke toetsinstrumenten worden wanneer ingezet.


versie 1.1 21


Polikliniek Wat houdt deze setting in

•

•

De AIOS verleent op poliklinische basis longgeneeskundige zorg. Hierbij ziet hij/zij nieuwe patiënten en worden patiënten gezien voor poliklinische follow-up De klinische setting loopt als een rode draad door de opleiding, waarbij de AIOS 1 dagdeel per week op de polikliniek werkzaam is. Gedurende het eerste jaar worden alle poliklinische patiënten voorbesproken met een vaste supervisor (lid opleidingsgroep) Daarna kan er, mits akkoord van de supervisor, voor gekozen worden om alleen een ‘probleemcasus’ voor te bespreken Alle nieuw verwezen patiënten en andere probleemcases worden daarnaast besproken in de poli-bespreking op woensdag- en vrijdagochtend De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de centrale themakaarten (zie hieronder) De AIOS werkt samen met de supervisor en zo nodig met andere specialismen De polikliniekperiode vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3, 4, 5 en 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communicatie, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit Thema’s: analyse dyspnoe, hemoptoë, thoracale pijn, astma, COPD, recidiverende LWI, chronische hoest, tuberculose, longfunctie en pleurale aandoeningen Technische vaardigheden: röntgendoorlichting analyse dyspnoe, hemoptoë, thoracale pijn, astma, COPD, chronische hoest, tuberculose, longfunctie: niveau 5 recidiverende LWI en pleurale aandoeningen: niveau 4 De AIOS levert op poliklinische basis longgeneeskundige zorg bij patiënten met respiratoire pathologie Statusvoering en verslaglegging Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden 2x/week polibespreking van alle nieuwe polipatiënten met alle AIOS en 2 supervisoren Overleg met de supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen Technische vaardigheden: röntgendoorlichting

• •

Introductiegesprek Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema

• • • •

KPB, BB 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

• • • • • • Wat wordt in welk opleidingsjaar geleerd

• • •

Welk bekwaamheidsniveau is vereist Welke opleidingsactiviteiten worden uitgevoerd

• • • • • • • •

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten worden ingezet


versie 1.1 22


Longbehandelkamer Wat houdt deze setting in

• • • • •

Wat wordt in welk opleidingsjaar geleerd

• • •

•




• •

De AIOS is werkzaam op de longbehandelkamer en verricht daar diagnostische en therapeutische interventies De klinische setting loopt als een rode draad door de opleiding, waarbij de AIOS 1 dagdeel per week op de longbehandelkamer werkzaam is De AIOS wordt gesuperviseerd door een staflid tot het moment dat vaardigheidsniveau 4 bereikt is. Ook daarna is een supervisor op afroep beschikbaar De AIOS regelt zelf met een verpleegkundige van de longbehandelkamer dat hij/zij voorafgaand een rondleiding krijgt De AIOS werkt samen met de supervisor en het verpleegkundig team op de longbehandelkamer De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3, 4, 5 en 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communicatie en professionaliteit Technische vaardigheden: bronchoscopie, bronchoalveolaire lavage, bronchusslijmvliesbiopten, brush, metras, spoelingen voor cytologie en kweek, transbronchiale naald-aspiratie, perifere longbiopten onder röntgendoorlichting, thoracale echografie, diagnostische en ontlastende pleurapunctie, pleuradrainage, pleurodese, medische thoracoscopie, pleurabiopsie, percutane naaldaspiratie, EBUS, en laser en stentplaatsing Thema’s: thoracale oncologie, interstitiële longziekten, acute longgeneeskunde en intensive care, pleurale aandoeningen en mediastinale pathologie Zie pag. 17 en 18 lokaal opleidingsplan

• • •

De AIOS leert technische vaardigheden zoals boven beschreven adequaat en veilig uit te voeren Verslaglegging van de verrichtingen en de hierbij gedane bevindingen Communicatie met patiënt en zo nodig met familie Samenwerken in teamverband

• • • • •

Introductiegesprek Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema KPB 360˚ beoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 23


Diensten Wat houdt deze setting in

• • • • •

• Wat wordt in welk opleidingsjaar geleerd

• • • •


• • •

• • • Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten worden ingezet


• • • • • • •

De AIOS draagt ’s avonds, ’s nachts en in het weekend zorg voor op de longafdeling opgenomen patiënten, spoedconsulten op andere afdelingen, de intensive care en de afdeling spoedeisende hulp De AIOS heeft 4-5 maal per jaar een dienstblok, bestaande uit 1 weekend-dagdienst, 5 avonddiensten en 7 nachtdiensten. De AIOS wordt gesuperviseerd door de longarts van dienst. Voor eventuele longtransplantatiepatiënten wordt overlegd met de dienstdoende transplantatielongarts De AIOS bestudeerd voorafgaand en tijdens deze periode de centrale themakaarten (zie hieronder) Voorafgaand aan de eerste zelfstandige dienst doet de AIOS de door de OMS, samen met de DJO en LVAG ontwikkelde ‘aios-evaluatie voor ANW-diensten’. Hij/zij gebruikt hiervoor het evaluatieformulier ‘aios-evaluatie’ (www.aiosevaluatie.nl) en ‘aios-checklist’ (www.aioschecklist.nl), aangevuld met de eigen verrichtingenchecklist van de afdeling Tijdens de dienst werkt de AIOS samen met de verpleegkundigen op de longafdeling en de afdeling spoedeisende hulp De lineaire klinische setting is een rode draad door de opleiding gedurende jaar 3 t/m 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: analyse dyspnoe, analyse hemoptoë, analyse thoracale pijn, astma COPD, pneumonie en acute longgeneeskunde en intensive care Praktische vaardigheden (bronchoscopie, therapeutische/ontlastende pleurapunctie, thoraxdrainage) Aan het einde van de opleiding wordt op alle thema’s en praktische vaardigheden bekwaamheidsniveau 5 verwacht Weekend dagdienst: visite bij alle overgedragen patiënten op de longafdelingen en bij de patiënten op deze afdelingen die op dat moment acute zorg nodig hebben Weekend-, avond- en nachtdienst: De AIOS draagt zorg voor de opgenomen patiënten op de verpleegafdelingen longziekten, de opvang van patiënten met acute pulmonale pathologie op de SEH en verleent op consultbasis zorg aan patiënten op andere afdelingen en de intensive care Statusvoering en verslaglegging. Overdrachten Technische vaardigheden: bronchoscopie, therapeutische/ontlastende pleurapunctie, thoraxdrainage Introductiegesprek, incl. aios-evaluatie en aios-checklist Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema AIOS-checklist, AIOS-evaluatie en verrichtingenchecklist KPB OSATS en BSAT Jaarlijkse 360˚ beoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 24


Consulten Wat houdt deze stage in

• • • • •


• • •

Welk bekwaamheidsniveau is vereist

•

Welke opleidingsactiviteiten worden uitgevoerd

•

•

• • • • • • Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten worden ingezet


• • • • • • •

De AIOS verleent op consultatieve basis longgeneeskundige zorg aan patiënten die primair opgenomen liggen voor andere specialismen De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage De AIOS wordt gesuperviseerd door een van de longartsen De AIOS bestudeerd voorafgaand en tijdens deze periode de centrale themakaarten (zie hieronder) De AIOS werkt samen met collega-AIOS van andere specialismen en met de verpleegkundigen op de desbetreffende afdeling De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3,4,5 en/of 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: COPD, pneumonie, acute longgeneeskunde en intensive care COPD, pneumonie, acute longgeneeskunde en intensive care bekwaamheidsniveau 5 Bronchoscopie, pleurapunctie, thoraxdrainage: bekwaamheidsniveau 5 De AIOS levert op consultatieve basis longgeneeskundige zorg bij patiënten met pulmonale pathologie, die primair zijn opgenomen voor andere specialismen. Statusvoering en verslaglegging Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden. 1x/week grote visite met de supervisor Overleg met de supervisor, de aanvrager van het consult, andere relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht. Praktische vaardigheden: bronchoscopie, pleurapunctie, thoraxdrainage Introductiegesprek Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 25


Spoedeisende hulp (SEH) Wat houdt deze stage in

• • • •

• • Wat wordt in welk opleidingsjaar geleerd

• • • •


• • • • • • • • • • •

De AIOS is gedurende de stageperiode werkzaam op de afdeling Spoedeisende hulp (SEH) De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage. Deze tijd zal deels worden ingevuld als continue stage en deels als rode draad door de opleiding lopen (tijdens de diensten) De AIOS wordt gesuperviseerd door de dienstdoende longarts of door de longarts bij wie de betreffende patiënt op de SEH bekend is. De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de richtlijn community acquired pneumonie, de richtlijn acuut ernstig astma, de richtlijn COPD (m.n. de onderdelen medicamenteuze behandeling van een exacerbatie en niet-invasieve beademingsondersteuning), de richtlijn veneuze trombo-embolie en de centrale themakaarten (zie hieronder) De AIOS heeft ter voorbereiding op deze stage een BLS en ALS cursus gevolgd De AIOS werkt samen met de SEH-verpleegkundige, dienstdoende AIOS van collega specialismen en de SEH-arts De stage vind deels plaats in het 3e jaar en loopt deels als een rode draad door de opleiding Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit. Thema’s: Acute longgeneeskunde en intensive care, analyse dyspnoe, analyse hemoptoë, analyse thoracale pijn, astma, COPD en pneumonie Praktische vaardigheden (bronchoscopie, diagnostische en therapeutische pleurapunctie en thoraxdrainage) Themakaart acute longgeneeskunde en intensive care: 4 Diagnostische en therapeutische pleurapunctie: 5 Thoraxdrainage: bekwaamheidsniveau 5 De AIOS draagt zorg voor alle patiënten die zich voor longziekten presenteren op de SEH De AIOS levert op consultbasis longgeneeskundige zorg bij patiënten die zich voor andere specialismen op de SEH presenteren. Uitvoeren van anamnese, lichamelijk onderzoek en het opstellen diagnostisch en therapeutisch plan bij patiënten die zich presenteren op de SEH Statusvoering en verslaglegging van het SEH-bezoek en verzorgen van adequate correspondentie naar de huisarts De AIOS is voor huisartsen het eerste aanspreekpunt voor overleg. Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen De AIOS presenteert dagelijks de patiënten die op die dag op de SEH gezien zijn, inclusief de beeldvorming, op de algemene overdracht. Technische vaardigheden: bronchoscopieën, pleurapunctie en pleuradrainage

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd

• •


Welke toetsinstrumenten worden ingezet

• • • •

KPB, BB 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie


versie 1.1 26


Verpleegafdeling D3-Achter Wat houdt deze stage in

•

•

De AIOS is werkzaam op de verpleegafdeling D3-achter (algemene longziekten en interstitiële longaandoeningen) De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage. De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met als aandachtsgebied de interstitiële longziekten De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de geldende richtlijnen t.a.v. diagnostiek en behandeling van interstitiële longziekten, de themakaarten interstitiële longziekten en beroepsgerelateerde longaandoeningen en protocollen voor de klinische behandeling van COPD (klinische paden) De AIOS werkt samen in een team met de verpleegkundigen op de afdeling De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3,4, en/of 5 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: Interstitiële longziekten en beroepsgerelateerde longaandoeningen Praktische vaardigheden (broncho-alveolaire lavage) Aan het einde van de stage bekwaamheidsniveau 5 voor thema interstitiële longziekten en bekwaamheidsniveau 4 voor thema beroepsgerelateerde longaandoeningen. Broncho-alveolaire lavage: Bekwaamheidsniveau 5 Anamnese, lichamelijk onderzoek en opstellen diagnostisch en therapeutisch plan bij de reeds opgenomen patiënten en nieuwe opnames op D3A Dagelijkse visite op de afdeling Statusvoering en verslaglegging De AIOS loopt 1x/week grote visite met de supervisor Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht Technische vaardigheden: alveolaire lavage

• •


• • • • •

KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

• • •


• • •


• • • • • • • • • •



versie 1.1 27


Verpleegafdeling D3-Voor Wat houdt deze stage in

• • • •




• • • • • •

• • • • • • •



De AIOS is werkzaam op de verpleegafdeling D3-voor (algemene longziekten en thoracale oncologie) De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage. De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met als aandachtsgebied thoracale oncologie De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de protocollen en geldende richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van SCLC en NSCLC, alsmede de themakaart thoracale oncologie en mediastinale pathologie De AIOS werkt samen in een team met de verpleegkundigen op de afdeling De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3,4,5 en/of 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: oncologie en mediastinale pathologie Thoracale oncologie bekwaamheidsniveau 5, mediastinale pathologie bekwaamheidsniveau 4 Bronchoscopie, pleurapunctie, pleurabiopsie, thoraxdrainage, transbronchiale naaldbiopten, percutane naaldaspiratie: bekwaamheidsniveau 5 De AIOS draagt zorg voor en loopt dagelijks visite bij alle patiënten op deze verpleegafdeling en neemt nieuwe patiënten op de afdeling op en stelt een diagnostisch en therapeutisch plan voor deze patiënten op Statusvoering en verslaglegging Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden De AIOS loopt 1x/week papieren visite en 1x/week grote visite met de supervisor 1x/week MDO met verpleegkundigen, verpleeghuis-/hospice-arts, fysiotherapeut, diëtiste, geestelijke verzorging en maatschappelijk werk Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht Praktische vaardigheden (bronchoscopie, pleurapunctie, pleurabiopsie, thoraxdrainage, transbronchiale naaldbiopten, percutane naaldaspiratie)

• •


• • • • •

KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 28


Verpleegafdeling C3-Voor Wat houdt deze stage in

• • • • • •




• • • • •

• • • •

• • • • • • Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten worden ingezet


• • • • • • •

De AIOS is werkzaam op de verpleegafdeling C3-voor (algemene longziekten, pulmonale vasculaire pathologie en non-invasieve beademing) De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage. De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met als aandachtsgebied pulmonale vasculaire pathologie De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met ervaring in de non-invasieve beademing. De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de protocollen en geldende richtlijnen voor pulmonale hypertensie, alsmede de themakaart vasculaire pathologie De AIOS werkt samen in een team met de verpleegkundigen op de afdeling De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 3,4,5 en/of 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: pathologie Praktische vaardigheden (bronchoscopie, embolisatie) Doordat het St. Antonius Ziekenhuis een expertise-centrum is op het gebied van pulmonale vasculaire pathologie wordt voor dit thema bekwaamheidsniveau 4 à 5 verwacht, om te kunnen voldoen aan de vereiste patiëntenzorg Bronchoscopie: bekwaamheidsniveau 5 Embolisatie: bekwaamheidsniveau 1-2 Instellen/begeleiden non-invasieve beademing (NIPPV): 5 De AIOS draagt zorg voor en loopt dagelijks visite bij alle patiënten op deze verpleegafdeling en neemt nieuwe patiënten op de afdeling op en stelt een diagnostisch en therapeutisch plan voor deze patiënten op Statusvoering en verslaglegging Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden De AIOS loopt 1x/week grote visite en heeft 2x/week een gestructureerd overleg met de supervisor Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht Technische vaardigheden: bronchoscopieën, minimaal 3x bijwonen van bronchialis angiografie en embolisatie; instellen/begeleiden noninvasieve beademing (NIPPV) Introductiegesprek Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 29


Verpleegafdeling C3-Achter Wat houdt deze stage in

• • • •


• • • •


• • • • • • • • • • • • • •

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke Toetsinstrumenten worden ingezet


De AIOS is werkzaam op de verpleegafdeling C3-achter en als consulent op de afdeling intensive care De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze klinische setting De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met ervaring in de post-operatieve zorg na longchirurgie De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de protocollen en geldende richtlijnen voor post-operatieve zorg na longchirurgie met de bijbehorende klinische paden, alsmede de themakaart acute longgeneeskunde en intensive care De AIOS werkt samen in een team met de verpleegkundigen op de afdeling De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 5 en/of 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: acute longgeneeskunde en intensive care, thoracale oncologie, mediastinale aandoeningen, longfunctie Praktische vaardigheden (diagnostische en therapeutische pleuradrainage en thoraxdrainage) Acute longgeneeskunde en intensive care: 4 Diagnostische en therapeutische pleuradrainage: 5 Diagnostische en therapeutische thoraxdrainage: 5 De AIOS draagt zorg voor en loopt dagelijks visite bij alle patiënten op deze verpleegafdeling, neemt nieuwe patiënten op en stelt een diagnostisch en therapeutisch plan op Statusvoering en verslaglegging De AIOS loopt 1x/week grote visite samen met de supervisor van de afdeling Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden De AIOS woont dagelijks de IC-visite bij en levert hier een actieve bijdrage bij de patiënten met pulmonale problematiek De AIOS verricht de nodige diagnostische en therapeutische ingrepen op de intensive care De AIOS draagt zorg voor de verslaglegging bij de wekelijkse multidisciplinaire bespreking met de thoraxchirurgen, radiologen, nucleair geneeskundige en radiotherapeut (groot longstation). Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht Technische vaardigheden: bronchoscopieën, pleurapunctie en pleuradrainage, IC-patiënten Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen

• •


• • • • •

KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie versie 1.1 30


Klinische setting/ Stage Longfunctie Wat houdt deze setting of stage in

• • • • • •


• • •

•

•

De AIOS werkt en leert op de longfunctieafdeling (locatie Nieuwegein en Utrecht) Stageduur is minimaal 4 maanden (verplicht volgens NOP) De AIOS werkt samen met het hoofd van de longfunctieafdeling en longfunctielaboranten De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de volgende onderwerpen: longfunctie, ergometrie, respiratoire allergie, slaapgebonden ademhalingsstoornissen De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met aandachtsgebied longfunctie en/of slaapgebonden ademhalingsstoornissen De AIOS heeft een eigen OSAS-poli onder supervisie van een longarts Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, communicatie, samenwerking, organisatie en maatschappelijk handelen In opleidingsjaar 4, 5 of 6 worden de volgende thema’s geleerd: longfunctie, respiratoire allergie, slaapgebonden ademhalingsstoornissen Specifiek met betrekking tot de respiratoire allergie verwerft de AIOS kennis over de indicatiestelling en uitvoering van allergie-modulerende therapie waaronder behandeling met omalizumab en allergie vaccinatie Specifiek met betrekking tot het apnoe syndroom verwerft de AIOS kennis over het instellen van CPAP en BiPAP, co-morbiditeitsanalyse en de wettelijke bepalingen: aanvraag CPAP, definitieve machtiging, leveranciers, rijgeschiktheid In opleidingsjaar 4, 5 of 6 worden de volgende praktische vaardigheden geleerd: prikken arterieel bloedgas, instellen CPAP

Welk bekwaamheidsniveau geldt voor welke opleidingsfase

• • • • •

Themakaart longfunctie: 5 Themakaart respiratoire allergie: 4 Themakaart slaapgebonden ademhalingsstoornissen: 3 Vaardigheidsniveau prikken arterieel bloedgas: 5 Vaardigheidsniveau instellen CPAP: 3


•

Indicatiestelling, begeleiding, beoordeling en interpretatie van longfunctietesten: o Spirometrie o Statische en dynamische volumina o Diffusie o Provocatie testen o Arteriale bloedgasanalyse o Monddrukmeting o Shuntmeting o Allergene huidtesten o Longmechanica; weerstand en compliance

•

ergometrieën; de AIOS verwerft kennis over de rol van ergometrie onderzoek bij bepaling van arbeidsongeschiktheid /operabiliteit polysomnografie: beoordeling van het onderzoek bij patiënten met verdenking slaapapnoe syndroom en indicatiestelling van patienten die in aanmerking kunnen komen voor ademhalingsondersteuning

•


versie 1.1 31


Dagelijkse werkzaamheden: - Prikken arteriële bloedgassen - Begeleiden van longfunctie testen en verslaglegging van aangevraagd onderzoek door huisartsen / specialisten in formulier “Beoordeling Longfunctie” - Begeleiden VO2max en verslaglegging in formulier “Beoordeling Ergometrie (minimaal 10) - Begeleiden Xolair-patiënten op Dagbehandeling Longziekten Maandagochtend - Eigen OSAS-poli (locatie Overvecht; supervisie longarts) - MDO OSAS met KNO, neurologie, longverpleegkundige, slaapverpleegkundige en longarts Dinsdagmiddag - 2x per maand meelopen allergiepoli dr Tupker (dermatologie) Woensdagochtend - Organisatie/planning bespreking “VO2max-van-de-week” (dr van Haarlem) - Bespreking poli patiënten met beoordeling van de verrichte longfunctie Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd

•

Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema

•

KPB (interpretatie longfunctie; interpretatie VO2max; consult OSASpoli; presentatie patiënt MDO OSAS) Continue zelfreflectie 360º feedback

• •


versie 1.1 32


Klinische setting/Stage Slaapgerelateerde aandoeningen •

Wat houdt deze setting of stage in

• • • • •


• •

•


• • • •


•

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd


De AIOS werkt en leert op de polikliniek slaapgerelateerde aandoeningen (locatie Utrecht) Stageduur is minimaal 4 maanden De AIOS werkt samen met de supervisor van de afdeling slaapgerelateerde aandoeningen De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de volgende onderwerpen: slaapgebonden ademhalingsstoornissen De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met aandachtsgebied slaapgebonden ademhalingsstoornissen Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, communicatie, samenwerking, organisatie en maatschappelijk handelen In opleidingsjaar 4, 5 of 6 worden de volgende thema’s geleerd: longfunctie, slaapgebonden ademhalingsstoornissen Specifiek met betrekking tot het apnoe syndroom verwerft de AIOS kennis over het instellen van CPAP en BiPAP, comorbiditeitsanalyse en de wettelijke bepalingen: aanvraag CPAP, definitieve machtiging, leveranciers, rijgeschiktheid In opleidingsjaar 4, 5 of 6 worden de volgende praktische vaardigheden geleerd: prikken arterieel bloedgas, instellen CPAP/BIPAP Themakaart longfunctie: 5 Themakaart slaapgebonden ademhalingsstoornissen: 5 Vaardigheidsniveau prikken arterieel bloedgas: 5 Vaardigheidsniveau instellen CPAP/BIPAP: 3

Interpretatie en beoordeling van slaaponderzoek bij patiënten met verdenking slaapapnoe syndroom en van patiënten die in aanmerking kunnen komen voor ademhalingsondersteuning • Heeft kennis van de verschillende behandel modaliteiten van slaapgerelateerde aandoeningen • Slaapregistraties kunnen beoordelen, eerst onder begeleiding en later zelfstandig. • Begeleidt OSAS patiënten op de polikliniek. Heeft daarnaast inzicht in wettelijke bepalingen: aanvraag MRA en CPAP, definitieve machtiging, leveranciers, rijgeschiktheid, comorbiditeitsanalyse, opzet van slaappolikliniek. • Aan het eind van de stage kan de aios eigen spreekuur voor slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen uitvoeren (beperkte supervisie). Maandagochtend - Eigen OSAS-poli (locatie Overvecht; supervisie 2 longartsen) - MDO OSAS met KNO, neurologie, kaakchirurgie, longverpleegkundige, slaapverpleegkundige en 2 longartsen • •

• • •


Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema Aan het begin van de stage worden met de superviserend longarts de leerdoelen van de stage doorgesproken. Halverwege en aan het eind van de stage vindt beoordeling plaats door de superviserend longarts, samen met de opleider. Hierbij worden ook de KPB’s in de beoordeling betrokken. KPB (interpretatie longfunctie; consult OSAS-poli; presentatie patiënt MDO OSAS) Continue zelfreflectie 360º feedback versie 1.1 33


PLD-ILD Wat houdt deze setting of stage in

• • • • •


• • •

Welk bekwaamheidsniveau geldt voor welke opleidingsfase Welke opleidingsactiviteiten worden uitgevoerd

• • • • • • • • •

• •

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

De AIOS is werkzaam op de Polikliniek Longdiagnostiek (PLD) voor interstitiële longziekten (ILD) De AIOS werkt gedurende minimaal 4 maanden binnen deze stage De AIOS wordt gesuperviseerd door een van de longartsen met ervaring in de interstitiële longziekten De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de geldende richtlijnen voor ILD, gebundelde recente review artikelen over ILD, alsmede de themakaart interstitiële longziekten De AIOS werkt samen in een team met de verpleegkundigen op de PLD De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 4, 5 of 6 Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: interstitiële longziekten, diagnostiek, behandeling en vervolg op polikliniek; longfunctie; beoordelen van lavage Praktische vaardigheden: bronchoalveolaire lavage, perifere longbiopsie (PLB) Themakaart interstitiële longziekten: 5 Bronchoalveolaire lavage: 5 Perifere longbiopsie: 4-5 De AIOS draagt zorg voor een deel van de patiënten die onder analyse zijn op de PLD-ILD, en stelt een diagnostisch en therapeutisch plan voor deze patiënten op De AIOS ziet nieuwe patiënten op de polikliniek, doet de uitslag gesprekken en volgt de ingezette therapie op een controle polikliniek Statusvoering en verslaglegging richting huisarts en/of verwijzend specialist De AIOS heeft 1x/week ILD-bespreking met de supervisor van de afdeling; hierbij zijn eveneens aanwezig longartsen (met ILDspecialisatie), de ILD-verpleegkundige en nurse practitioner Gesprekvoering over diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden De AIOS draagt 2x per maand ILD-patiënten, die een longbiopsie hebben ondergaan, voor tijdens de multidisciplinair ILD-bespreking in aanwezigheid van radioloog en patholoog; van de uitslag doet hij verslag in het patiëntdossier De AIOS draagt 2 tot 3 keer tijdens de stage patiënten voor tijdens de cardiale sarcoïdose bespreking (multidisciplinaire bespreking met cardioloog, nucleair geneeskundige en longarts) en maakt hier verslag van in het elektronisch patiënten dossier Technische vaardigheden: bronchoalveolaire lavage, perifere longbiopsie De AIOS, bespreekt indien nodig wekelijks, de patiënten die in aanmerking komen voor een open longbiopt of andere operatieve ingreep tijdens het niet-oncologisch ‘groot longstation’ (multidisciplinair overleg met thorax chirurgen en radiotherapeuten) zodat hij gepland kan worden voor OK

• •


• •

KPB, BB OSATS en BSAT versie 1.1 34


worden ingezet


• • •

360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 35


Polikliniek Thoracale Oncologie (PTO) Wat houdt deze stage in

• • • • •

•

•

•


• • • • •


•


• • • • •

• • • St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

Het betreft een verdiepingsstage gericht op thoracale oncologie De AIOS is werkzaam op de polikliniek thoracale oncologie (PTO) De AIOS werkt samen met longarts-oncoloog, nurse practitioner, nucleair geneeskundige, radioloog, thoraxchirurg en radiotherapeut binnen een multidisciplinair diagnose- en behandelteam De AIOS wordt gesuperviseerd door een longarts met aandachtsgebied thoracale oncologie De AIOS bestudeert voorafgaand en tijdens deze periode de volgende onderwerpen: epidemiologie, kliniek, diagnostiek, beloop en behandeling van NSCLC, SCLC, carcinoïd-tumoren, mediastinale tumoren, pleurale maligniteiten De AIOS stelt het volledige diagnostische traject op en coördineert de uitvoering hiervan bij de patiënt met verdenking op een thoracale maligniteit en begeleidt de desbetreffende patiënt gedurende deze fase zowel op medisch als psychologisch vlak De AIOS bespreekt de uitkomsten van de verrichte onderzoeken en de uiteindelijke diagnose en uitkomst stadiëringonderzoek in multidisciplinair verband, en ontwikkelt een behandelplan voor de patiënt De AIOS begeleid patiënten die behandeld word met chirurgie, chemotherapie, radiotherapie of een combinatie van deze behandelingen. De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 5 en/of 6 Stageduur is minimaal 4 maanden Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit Thema’s: thoracale oncologie, pleurale aandoeningen, mediastinale pathologie, longfunctie Praktische vaardigheden (transthoracale longpunctie cq Xper guide; vaardigheidsniveau 1-2) Aan het einde van de stage bekwaamheidsniveau 5 voor thema thoracale oncologie, en 4 voor mediastinale pathologie en pleurale aandoeningen Anamnese, lichamelijk onderzoek en opstellen diagnostisch plan, inclusief stadieringonderzoek bij nieuwe patiënten waarbij de verdenking bestaat op een thoracale maligniteit Voorbereiden multidisciplinaire bespreking (MDO groot longstation) en inbrengen van een behandelvoorstel Communiceren behandelplan MDO met patiënt en familie en coördineren van de uitvoering De AIOS maakt naar aanleiding van de wekelijkse multidisciplinaire bespreking het operatieprogramma voor de longchirurgische patiënten Technische vaardigheden: bronchoscopie met biopten (eventueel onder doorlichting), metras, brush, cytologische spoeling, TBNA. Diagnostische en therapeutische pleurapunctie. Medische thoracoscopie, al dan niet met pleurabiopten. Punctie van cutane laesies of pathologische lymfeklieren. Alle casus bespreken op het MDO met longarts-oncoloog, nurse practitioner, thoraxchirurg en radiotherapeut, waarbij de AIOS zelf komt met een behandelvoorstel. Bespreken van de onderzoeksuitslagen, diagnose, prognose en het uiteindelijke voorgestelde behandelplan Statusvoering en verslaglegging. versie 1.1 36


•



• • • • • • • •

Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen Maandagochtend PLD-bespreking met supervisor Woensdagmiddag MDO (Groot Longstation) Losse overlegmomenten tussendoor Overdrachten Lokaal cursorisch onderwijs Landelijk cursorisch onderwijs Introductiegesprek Voortgangsgesprek volgens opleidingsschema

• • • •

KPB, BB OSATS en BSAT 360˚ beoordeling Stagebeoordeling

versie 1.1 37


UMC-Utrecht Wat houdt deze stage in



• •

Het betreft een uitwisselingsstage met het academisch ziekenhuis De AIOS is werkzaam als consulent, onder andere op de afdelingen hemato-oncologie en infectieziekten (“interne consulten”) • De AIOS heeft eenmaal per week een dagdeel polikliniek • De AIOS loopt mee op het allergiespreekuur (van de longarts) • De AIOS doet klinisch werk op de verpleegafdeling longziekten met cystic fibrosis en patiënten die een longtransplantatie hebben ondergaan • Eventueel kan de AIOS meelopen met het TBC-spreekuur in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) • De stage vindt plaats gedurende opleidingsjaar 5 en/of 6 • Alle 7 competenties met de nadruk op medisch handelen, samenwerken, communiceren, organisatie en professionaliteit • Thema’s: astma, respiratoire allergie, tuberculose, recidiverende luchtweginfecties • Praktische vaardigheden (bronchoscopie met accent op perifere/transbronchiale longbiopsie, diagnostische en therapeutische pleuradrainage) • Thema’s: 4-5 • Diagnostische bronchoscopie: 4-5 • Perifere/transbronchiale longbiopsie: 3-4 • Diagnostische en therapeutische pleuradrainage: 4-5 Interne consulten: • Patiëntenzorg betreffende intercollegiale consulten • Supervisie; longarts; dagelijks en op aanvraag Diagnostiek zoals bronchoscopieën met transbronchiale/perifere longbiopten (PLBs), pleurapunctie en pleuradrainage zelfstandig plannen en uitvoeren. Afdeling • De AIOS draagt zorg voor alle patiënten op verpleegafdeling B3W en neemt nieuwe patiënten op de afdeling op en stelt een diagnostisch en therapeutisch plan voor deze patiënten op. • De AIOS loopt 2x/week grote visite samen met de supervisor van de afdeling (zaalsupervisor). Dinsdag grote visite 0900-1130 • Gesprekvoering omtrent diagnose, diagnostisch en therapeutisch plan en prognose met patiënt en familieleden. Polikliniek • Alle aspecten van poli in academische omgeving Consulten, afdeling en polikliniek • Dagelijkse presentatie van patiënten en beeldvorming op de algemene overdracht. • Technische vaardigheden: bronchoscopieën, perifere/transbronchiale longbiopsie, pleurapunctie en -drainage. • Statusvoering en verslaglegging. • Overleg met supervisor, relevante betrokken specialismen en huisartsen en verpleeghuisartsen

Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd Welke toetsinstrumenten St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

• •


• •

KPB, BB OSATS en BSAT versie 1.1 38


worden ingezet


• • •

360˚ beoordeling Stagebeoordeling Continue zelfreflectie

versie 1.1 39


Wat houdt deze setting of stage in




Intensive Care (IC) Overgenomen uit LOP Interne Geneeskunde • Indien de AIOS longziekten de IC-stage niet tijdens de vooropleiding heeft gedaan, wordt deze opgenomen in het POP van de vervolgopleiding • De assistent werkt en leert op de IC en MC en draagt zorg voor patiënten met een ernstige ziekte die intensieve zorg behoeven • De duur van de stage is 4 maanden • De assistent draait mee in het dienstrooster van de IC, en heeft dag-, avond- en nachtdiensten • De AIOS staat onder supervisie en wordt begeleid door een of meerdere intensivisten • De AIOS loopt dagelijks 2 maal visite over de gehele IC/MC met het artsenteam • De AIOS leidt met een collega het middagoverleg en presenteert daar de patiënten die hij behandelt. • De AIOS is lid van het SIT5 • De AIOS draagt zorg voor patiënten van andere disciplines in goed overleg • De AIOS voert de familiegesprekken, voert de correspondentie en zorgt voor de contacten met de huisarts en de verwijzen arts • Alle zeven competenties • De AIOS heeft voldoende ervaring in de intensive care geneeskunde • De AIOS heeft voldoende kennis en competentie in de indicatiestelling en uitvoering van ventilatoire ondersteunings(zowel invasief als noninvasief) en weaningstechnieken en de gebruikelijke respiratoire zorg • De AIOS is in staat om vanuit zijn vakgebied een adequate inbreng te leveren in de intensive care. • De AIOS heeft voldoende kennis en competentie in de perioperatieve zorg van patiënten die een longchirurgische ingreep ondergaan • De systematische benadering, opvang, bewaking en behandeling van de ernstig zieke patiënt • Themakaart Acute longgeneeskunde en intensive care: 4 • Instellen invasieve beademing: minimaal 5 patiënten • Instellen non-invasieve beademing (kan eventueel ook op een daartoe goed geoutilleerde klinische afdeling dan wel medium care): minimaal 5 patiënten • De eerste opvang van een ernstig zieke patiënt met een directe bedreiging of falen van een of meerdere vitale orgaanfuncties: 4 • Planmatige en systematische analyse van een complexe situatie en prioriteiten kunnen stellen ten aanzien van diagnostiek en therapie: 3 • Kunnen werken onder tijdsdruk: 4 • Het kunnen stellen van een indicatie voor beademing, het beheersen van luchtwegmanagement: 4 • Het interpreteren van diverse hemodynamische parameters en het toepassen van volumetherapie en gebruik van inotropica: 4 • Het kunnen werken in een team en daar leiding aangeven bij resuscitatie en de opvang van deze patiënten: 5 • Het vaststellen van de ernst van de ziekte dmv diverse classificatiesystemen • Het doen van diagnostiek dmv gerichte aanvragen voor laboratoriumonderzoek, microbiologische en radiologische


versie 1.1 40


• • • •

• • •

• • • • • • •

onderzoek. Het stellen van een indicatie voor en het inbrengen van een centrale lijn en arteriële drukbewaking Het bewaken van de hemodyanamiek van de patiënt dmv invasie en niet-invasieve bewaking Het behandelen volgens het sepsis protocol Luchtwegmanagement: Instellen van invasieve en niet-invasieve beademing, verzorging van de ademhalingswegen bij verschillende ziektebeelden zoals status astmaticus, spesis en ARDS Volumetherapie en gebruik van inotropica Indicatie stellen voor nierfunctievervangende therapie en een aanzet tot behandeling geven Zorg voor een klein deel van de IC populatie en hiervoor alle onderzoek en controles afspreken; laboratorium onderzoek, microbiologisch onderzoek en radiologisch onderzoek interpreteren en bespreken met de supervisoren Presenteren van de patiënten voor wie de AIOS zorg draagt bij de dagelijkse IC-bespreking Leiding geven aan IC-verpleegkundigen dmv schriftelijk en mondelinge opdrachten Statusvoering op basis regelmatige controles en bevindingen Medicatie voorschrijven en anticiperen op mogelijke bijwerkingen in nauw overleg met de klinisch farmacoloog Familiegesprekken: over de voortgang van de ziekte en besprekingen van de behandeling Het beëindigen van de behandeling Het voorbereiden van orgaan- en weefseldonatie

Verrichtingen/Vaardigenheden: • Plaatsen van centrale lijnen • Arteriepuncties • Ascitespunctie • Luchtwegreiniging of doorgankelijk houden • Air way management • Intubatie (mogelijkheid te leren) Welke opleidingsgesprekken worden gevoerd

• • •

Naar aanleiding van een OSATS Naar aanleiding van een KPB Introductie- voortgang – en eindgesprek bij deze stage


• • • • •

Continue zelfrelfectie OSATS Onderdeel 360° beoordeling Beoordeling familiegesprekken Beoordeling overdracht


versie 1.1 41


4. Kwaliteitszorg De kwaliteit van de opleiding Longgeneeskunde in het St. Antonius Ziekenhuis is geborgd vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Centrale Opleidingscommissie (COC) en de Opleidingsgroep Longgeneeskunde. De opleidingsgroep als geheel en de afzonderlijke leden staan garant voor een kwalitatief goede opleiding. Vanuit de COC wordt de kwaliteit van de opleiding Longgeneeskunde bewaakt en geborgd met een ziekenhuisbreed kwaliteitszorgsysteem. Het kwaliteitszorgsysteem is opgebouwd uit twee componenten, te weten kwaliteitsmetingen en docentprofessionalisering. Kwaliteitsmeting In 2011 is in de COC van het St. Antonius Ziekenhuis een algemeen kwaliteitszorgplan vastgesteld dat gebaseerd is op de PDCA-cyclus, waarmee een continue kwaliteitsimpuls bewerkstelligd wordt. In het plan is aandacht voor zowel kwaliteitsmetingen die specifiek gericht zijn op de opleiding Longgeneeskunde, als manieren om ziekenhuisbrede verbeterthema’s te kunnen identificeren.

De PDCA-cyclus kent vier stappen: 1. Plan: formuleer haalbare doelen op basis van informatie uit de verschillende instrumenten. Een actielijst met de beoogde resultaten, een taakverdeling en een termijn om de doelen te bereiken vergroot de slagingskans. 2. Do: voer de geplande verbetering uit conform afspraak. 3. Check: bespreek tijdens verschillende overlegmomenten de status van de geplande acties. De gestelde criteria of vooraf benoemde resultaten zijn hierin behulpzaam. 4. Act: waar nodig bijsturen (evalueren en ingrijpen/herontwerpen) van de acties. Formuleren nieuwe doelen.

Bron: www.knmg.nl/modernisering

Onderdeel van het kwaliteitszorgplan voor de opleiding Longgeneeskunde is een cyclus van interne audits. Dit houdt in dat gedurende de erkenningperiode minimaal één keer een proefvisitatie plaatsvindt, bij voorkeur halverwege de periode. Een interne visitatiecommissie ad hoc legt op basis van de audit in een verslag de sterke punten, de aandachtspunten en aanbevelingen voor verbetering voor de opleiding Longgeneeskunde vast. Het verslag wordt vervolgens plenair besproken in de COC vergadering, waarna bindende afspraken worden gemaakt over een eventueel verbetertraject en een termijn voor de volgende proefvisitatie. Binnen de opleiding Longgeneeskunde van het St. Antonius Ziekenhuis wordt gebruik gemaakt van de SETQ-vragenlijst om het opleidingsklimaat te monitoren. Deze meting wordt minimaal elke drie jaar herhaald. De eerste meting heeft plaats gevonden in maart 2013. De uitkomsten van zowel de interne audit als de SETQ-meting worden met de AIOS besproken in de formele opleidingsvergadering, waarna gezamenlijk een plan van aanpak wordt gemaakt. De voortgang St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht, April 2013

versie 1.1 42


van dit plan is een vast punt op de agenda van de opleidingsvergadering, waardoor het vier maal per jaar wordt geëvalueerd en bijgesteld. Vanuit de COC vindt een doorlopende monitoring van de voortgang van de kwaliteitscyclus van alle Medische Vervolgopleidingen plaats. Om daarnaast ook ziekenhuisbrede verbeterthema’s te kunnen identificeren worden de notulen van de opleidingsvergadering van elke opleiding ieder kwartaal geanalyseerd. Ook wordt vanuit de COC driejaarlijks onder alle in het ziekenhuis aanwezige AIOS een DRECT enquête afgenomen. Belangrijke specialisme-overstijgende verbeterthema’s worden in de COC vergadering besproken. Op deze manier wordt volgens de PDCA-cyclus de kwaliteit van de opleiding geëvalueerd, verbeterd, gewaarborgd en verantwoord. Doordat ook de COC telkens wordt geïnformeerd, kan zij deze kwaliteitszorg monitoren en waar nodig of gewenst, bijsturen en ondersteuning bieden. Docentprofessionalisering Alle leden van de opleidingsgroep: • dragen naar hun beste kunnen bij aan de opleiding Longgeneeskunde. • committeren zich aan de eisen en verplichtingen die zijn verbonden aan de opleidingserkenning voor de opleider en leden van de opleidingsgroep, zoals deze zijn bepaald in hoofdstuk C van het Kaderbesluit CCMS. • voeren de competentiegerichte opleiding met de daarmee samenhangende uitgangspunten, doelstellingen en opleidingsinstrumenten, zoals beschreven in het nationale opleidingsplan uit. Alle leden van de opleidingsgroep staan op deze wijze garant voor een kwalitatief goede opleiding en een optimaal leerklimaat. Als onderdeel hiervan volgen alle leden van de opleidingsgroep bij- en nascholing om zich op didactisch gebied verder te ontwikkelen. In principe zijn alle leden van de opleidingsgroep Longgeneeskunde van het St. Antonius Ziekenhuis Teach the Teacher geschoold. De opleider en plaatsvervangend opleider volgen minimaal twee vervolgmodules van de training. De overige leden van de opleidingsgroep volgen de basistraining. Wanneer een nieuw lid toetreedt tot de opleidingsgroep volgt deze zo snel mogelijk de basistraining TTT. In opdracht van de COC wordt in de eerste helft van 2013 op basis van een ‘needs-assessment’ een aanvullend scholingsprogramma samengesteld, waaraan ook de opleiders(groep) Longgeneeskunde zal deelnemen, om hun didactische kwaliteiten op peil te houden en waar nodig te verbeteren.


versie 1.1 43


5. Ten slotte Het opleidingsplan is een weergave van de inhoud en structuur van de huidige Opleiding Longziekten van het St. Antonius Ziekenhuis. De verdere modernisering van de medische opleidingen zal ongetwijfeld tot verbeteringen van de opleidingen, en dus ook van dit opleidingsplan, leiden. Ook het regionale plan van deze opleiding en andere lokale opleidingsplannen van het St. Antonius Ziekenhuis kunnen aanleiding zijn dit plan te herzien. Ten slotte geldt dat, gezien vanuit de communicatiefunctie van dit opleidingsplan, de opvattingen over de Opleiding Longziekten verder aangescherpt kunnen worden. Hierdoor zullen de kwaliteit van het curriculum, het leerklimaat en de opleiding in totaliteit nog verder verbeteren.


versie 1.1 44


Bijlage 1 Begrippenlijst AIOS

Arts(en) In Opleiding tot (medisch) Specialist

ANIOS

Arts(en) Niet In Opleiding tot (medisch) Specialist

Bekwaamheidsniveau

Minimale combinatie van kennis, kunde en gedrag die nodig is om een omschreven vaardigheid op een bepaald niveau te beheersen

BBOV-huisje

Een afbeelding van een huisje waarin verschillende onderdelen van het opleidingsplan zijn ondergebracht En welke een samenvatting geeft van het opleidingsplan als geheel

CanMeds

Canadian Medical Education Directives for Specialists

CAT (Critical Appraised Topic) Competentie

Presentatie van een antwoord op een individuele klinische vraag • Het vermogen om een professionele activiteit in een specifieke context adequaat uit te voeren door geïntegreerde aanwezigheid van kennis, vaardigheden en attitude • Een getoonde bekwaamheid of gedragsrepertoire waaruit blijkt dat kennis, vaardigheden, attitude, eigenschappen en inzichten in het handelen zijn geïntegreerd

360° Feedback

Gestructureerde beoordeling van een persoon of groep door staf, assistenten, analisten en andere medewerkers met wie geleerd en/of gewerkt wordt

Kerncompetentie

Een van de 7 competentiegebieden volgens CanMeds: Medisch handelen, Samenwerking, Communicatie, Kennis en wetenschap, Maatschappelijk Handelen, Organisatie en Professionaliteit

KPB (Korte PraktijkBeoordeling)

Instrument om gestructureerde feedback te geven op een geobserveerde taak die door de AIOS in de praktijk wordt uitgevoerd • Een opleidingsplan geeft een beschrijving van de opleiding tot specialist • Het omvat het geheel van eindcompetenties, onderwijsmethode, -activiteiten en –materiaal, toetsing en kwaliteitszorg over het opleidingsplan • Dit geheel wordt beeldend samengevat in het ‘BBOVhuisje’

Opleidingsplan

NOP LOP POP Portfolio


Nationaal opleidingsplan Lokaal opleidingsplan Persoonlijk opleidingsplan Een verzameling van documenten, waarin de verplichtingen voortvloeiende uit dit besluit en de specifieke besluiten worden bijgehouden, en waaruit de voortgang van de opleiding en de zelfreflectie van de aios blijken. Het bevat ten minste de documenten ten behoeve van de beoordeling van de aios, de gehouden voordrachten en referaten, de gepubliceerde artikelen, versie 1.1 45


de gevolgde cursussen en de uitgevoerde verrichtingen.

Reanimatietraining BLS

Reanimatietraining Basic Life Support

Thema

• • •

•


Omschreven gebied van stoornissen, problemen en/of situaties, relevant en/of kenmerkend voor het vakgebied Thema’s geven als het ware een indeling van de opleiding op basis van de werkzaamheden van de specialist Thema’s zijn bundelend en vereenvoudigend, geven overzicht over het specialisme en vormen een leidraad voor het opleidingsplan, en dus ook voor de toetsing Thema’s zijn idealiter een vereenvoudigde weergave van een zo groot mogelijke dekking van het vakgebied.

versie 1.1 46


Bijlage 2 Planning Introductie-Onderwijsprogramma Arts-assistenten Deel 1 Algemeen Dag 1 (maandag) 12.30 - 13.00 13.00 - 13.30 13.30 - 14.00 14.00 - 14.20 14.20 - 14.40 14.40 - 15.00 15.00 - 15.15 15.15 - 15.45 15.45 - 16.15 16.15 - 16.45 16.45 - 17.30 17.30 - 20.30

Ontvangst en introductie Antonius Academie Bibliotheek Patiënt- en Marketingcommunicatie Introductie Klinische Chemie Introductie Nucleaire Geneeskunde Introductie Mortuarium Pauze Introductie Pathologie Introductie Medische Microbiologie en Immunologie Introductie Klinische Farmacie Pauze Training Werken met het EPD

Dag 2 (dinsdag) 11.00 - 12.00 12.00 - 12.30 12.30 - 13.00 13.00 - 13.45 13.45 - 14.20 14.20 - 14.30 14.30 - 17.00 17.00 - 17.30 17.30 - 20.30

Pretest Acute Geneeskunde Pauze Weefsel- en orgaandonatie Introductie SEH Omgaan met schokkende gebeurtenissen Pauze Workshop Patiëntveilig handelen Pauze Training Registeren van DBC’s

Planning Deel 2 Acute Geneeskunde Dag 3 AB-Problematiek (woensdag) 08.00 - 08.45 Airway 08.45 - 09.30 Breathing 09.30 - 09.45 Pauze 09.45 - 11.30 Simulatiesessie 11.30 - 12.15 ALS-theorie 12.15 - 12.45 Pauze 12.45 - 13.45 ALS-theorie 13.45 - 14.45 Simulatie sessie ALS/BLS 14.45 - 15.00 Pauze 15.00 - 16.30 Simulatie sessie ALS/BLS


versie 1.1 47


Dag 4 C-problematiek en Reanimatietraining (donderdag) 08.00 - 09.00 C-problematiek (shock) 09.00 - 10.00 Reanimatieprotocol 10.00 - 10.15 Pauze 10.15 - 12.15 Simulatiesessie Reanimatietraining 12.15 - 12.45 Pauze 12.45 - 14.45 ATLS Light 14.45 - 15.00 Pauze 15.00 - 16.00 Simulatiesessie Opvang traumapatiënt 16.00 - 17.00 Sepsis en SIT-criteria Dag 5 Casuïstiek5 (vrijdag) 08.00 - 09.00 Patiënt met een acute buik 09.00 - 10.00 Patiënt met pijn op de borst 10.00 - 10.15 Pauze 10.15 - 11.00 De benauwde patiënt 11.00 - 12.00 Simulatiesessie … 12.00 - 12.45 Pauze 12.45 - 13.45 De niet-aanspreekbare patiënt (niet traumatisch) 13.45 - 14.45 Simulatiesessie Opvang patiënt in shock 14.45 - 15.00 Pauze 15.00 - 16.00 Simulatiesessie Opvang niet-aanspreekbare patiënt 16.00 - 17.00 Posttest Acute Geneeskunde

5

Diagnostiek en eerste behandeling, SEH patiënt & afdelingspatiënt


versie 1.1 48


1

Analyse dyspnoe

2

Analyse haemoptoë

3

Analyse thoracale pijn

4

Analyse chronische hoest

5

Astma

6

COPD

7 8

Pneumonie Diagnostiek en behandeling recidiverende luchtweginfecties

9

Tuberculose

10

Thoracale oncologie

11

Interstitiële longziekten

12

Beroepsgerelateerde longziekten Acute longgeneeskunde en intensive care

13

14

Pleurale aandoeningen

15

Longfunctie

16

Respiratoire allergie

17

Slaapgerelateerde aandoeningen

18

Mediastinale aandoeningen

19

Vasculaire pathologie

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

UMCU

PTO

PLD-ILD

Longfunctie

Afd. C3v

Afd. C3a

Afd. D3v

Afd. D3a

SEH

Consulten

Diensten

Thema’s/modules

poliklniek

Klinische settings/stages

Longbehandel kamer

Bijlage 3 Schema Klinische settings en Thema’s

X X

X

X

X X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X


X X X

X

X X

X

X

X

X X

versie 1.1 49


Bijlage 4 Weekprogramma Afdeling Longziekten DAGELIJKS Overdracht

08.00/08.15 uur

Longstation

16.45/15.00 uur

MAANDAG LTX-overdacht + IC-bespreking in UMCU

08.00-09.00 uur

LTX-bespreking - 2x/maand patiëntenbespreking AZN/UMCU - 1x/maand patiëntenbespreking AZN/UMCU + Erasmus Medisch Centrum Rotterdam - 1x/maand bespreking onderzoeksgroep BOS - 1x/maand journalclub Haloni DINSDAG Dinsdagochtendbespreking - Lokaal Cursorisch Onderwijs

08.20-08.50 uur

Lunchbespreking - CAT volgens schema - TB-overleg met TBC-artsen Utrecht - MDO-COPD bespreking - Overleg Heideheuvel - Complicatiebespreking 4 x per jaar

12.00-13.00 uur

Researchbespreking UMCU

13:00 in even weken in UMCU

LVRC-bespreking, eenmaal per 2 weken

16.00 uur

ILD-PAH bespreking UMCU, multdisciplinair

16:00 in de oneven weken in UMCU

WOENSDAG Cardiale sarcoidosebespreking Woensdagochtend patiëntenbespreking van nieuwe polikliniek patiënten

8:00 1x per maand 08.30 uur

Immunologiebespreking MDO-pulmonale hypertensie Longvaatbespreking

13.30 uur 11.00 uur 12.30 uur

Reuma-long bespreking

16:30 1e woensdag van de maand in even maanden

Longstation Multidisciplinair Overleg - Iedere woensdagmiddag in samenwerking met thoraxchirurgen + nucleair geneeskundigen + radiotherapeut. - Pathologen en radiologen op aanvraag. - Combinatiebespreking met locatie Utrecht + Diakonessenhuis (sporadisch) + Tiel

16.30 uur


4e woensdag wekelijks wekelijks

versie 1.1 50


DONDERDAG Lokaal Cursorisch Onderwijs

08.20-08.50 uur

ILD-bespreking PA-bespreking ILD PA-bespreking longen/interne algemeen

11.00 uur 12.30 uur 12.30 uur

VRIJDAG LTX-overdacht + I.C.-bespreking in UMCU

08.00-09.00 uur

Vrijdagochtend patiëntenbespreking van nieuwe polikliniek patiënten

08.30 uur

ILD-research bespreking

13.30-14.30 uur


1e en 3e donderdag 2e donderdag

versie 1.1 51


Bijlage 5 Overzicht Cursorisch Onderwijs Opleiding Longziekten Cursus en ander onderwijs

Wanneer

Plaats

Longfunctie

Opleidings-jaar 3,4,5

Utrecht

Organisatie

Duur uren/ dagen

Toetsin g ja/nee

Competenties

Opmerking

Landelijk Onderwijs NVALT

3 dagen

ja

MH/KW/MA/C

Tuberculose Oncologie

4 dagen 3 dagen

ja ja

Respiratoire Allergie en Immunologie Infectieziekten Beeldvormende technieken Genetica Wetenschappelijk programma Ledenvergadering NVALT Cursus stralenhygiëne Winter ILD-Course Congres ERS

2 dagen

ja

MH/KW/MA/C/S MH/KW/MA/C/O/ S MH/KW/MA/C/S

2 dagen 2 dagen

ja ja

MH/KW/MA/C/S MH/KW/MA/C/S

Utrecht

NVALT

1 dag 1 dag

ja

2x per jaar

MH/KW/MA/C/S MH/KW/MA/C/O/ S

Opleidings-jaar 6 Opleidings-jaar 5 Opleidings-jaar 6

Wisselend Davos Europa

Boerhaave

ja

MH/KW/MA/C

ERS

2 dagen 4 dagen 5 dagen

Congres ATS

Opleidings-jaar 6

Amerika

ATS

1 week

Bronkhorst Colloquium

Opleidings-jaar 6

Bronkhorst

2 dagen

Prof. Dr. Jules van den Bosch Symposium

Jaarlijks

Veldhoven/ Blankenberge Wisselend

1 dag

MH/KW/MA/C/O/ S MH/KW/MA/C/O/ S MH/KW/MA/C/O/ S MH/KW/C/O/S

2 uur

MH/KW/C

In samenwerking met het UMCU

MH/KW/C

Volgens jaarschema

Regionaal Onderwijs Regionale Refereeravond

4x per jaar

Utrecht

UMCU+AZN

Lokaal Onderwijs Lokaal Cursorisch Onderwijs

Wekelijks

Nieuwegein

Maatschap

2 uur

Cursorisch Onderwijs Acute Geneeskunde Discipline Overstijgend Onderwijs E-ducatieprogramma Medisch

Wekelijks

Nieuwegein

1 uur

10x per jaar

Nieuwegein

Continue

Internet

Antonius Academie Antonius Academie Antonius Academie

Dmv themaka art

MH/KW/C

1½ uur Variabel

Varia-bel

MH/KW/C/S/O/ MA/Pro MH, KW, Pro

Meerdere e-modulen

Competenties: MH = Medisch Handelen, KW = Kennis en wetenschap, C = Communicatie, S = Samenwerking, O = Organisatie, MA = Maatschappelijk Handelen, Pro = Professionaliteit


versie 1.1 52

Lokaal Opleidingsplan Medische Vervolgopleiding Longziekten en Tuberculose. St. Antonius Ziekenhuis

Recommend Documents