Partners in Leven lang leren
Handreiking voor roc’s
www.mboraad.nl
Colofon Titel Partner in leven lang leren Tekst Henny Ketelaar, Mee & Ander, ‘s-Hertogenbosch Ontwerp en druk Drukkerij Libertas, Bunnik Traffic en Productie MBO Raad, De Bilt In opdracht van Mieke de Haan, MBO Raad, De Bilt Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van teksten alleen met bronvermelding. © MBO Raad, december 2009
www.mboraad.nl
3
Partners in Leven lang leren
roc
UWV
Gemeente
SW-bedrijf
roc
UWV WERKbedrijf
Sociale Dienst
Re-integratie afdeling
Servicepunt Leren en Werken Mobiliteitscentrum
Re-integratie bedrijven
Werkplein(Plus)
4
Partners in Leven lang leren
UWV
Hoe is het UWV georganiseerd?
Het UWV is een zelfstandig bestuursorgaan onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Het UWV bestaat uit vijf divisies: • UWV WERKbedrijf gericht op het aan werk helpen en houden van mensen; • ‘uitkeren’ voor de behandeling van uitkeringsaanvragen en uitbetaling van uitkeringen; • sociaal Medische Zaken voor sociaal-medische en arbeidskundige beoordelingen en adviezen; • gegevensdiensten voor het beheer van gegevens van verzekerden; • klant & Service voor de communicatie met de cliënten. De divisie UWV WERKbedrijf werkt op centraal en uitvoeringsniveau samen met andere partners in de re-integratieketen, met name met brancheorganisaties, (centrale organisaties van) re-integratiebedrijven, scholingsinstellingen en gemeentelijke Sociale Diensten. Voor meer informatie, zie www.uwv.nl.
Wat is de doelstelling van het UWV?
Missie: “Wij stimuleren werken. Als werken onmogelijk is, zorgen wij snel voor tijdelijk inkomen.”
Welke taken voert het UWV uit?
Het UWV heeft de volgende taken: • verstrekken van uitkeringen: WIA, WAO, Wajong, WAZ, WW en Ziektewet; • re-integratie van cliënten met deze uitkering dan wel mensen die met ontslag worden bedreigd (door UWV WERKbedrijf); • uitvoering van sociaal-medische en arbeidskundige beoordelingen van cliënten.
Het UWV draagt de verantwoordelijkheid voor de uitkering van en de re-integratie van (met ontslag bedreigde) werkzoekenden, ontslagwerklozen en werkzoekenden met een ziekte of handicap. De algemene lijn is dat een cliënt binnen ongeveer één jaar zicht heeft op een betaalde baan.
Het UWV verstrekt aan werkgevers de ‘scholingsbonus’ bedoeld voor de scholing van werknemers die met ontslag werden bedreigd, maar inmiddels weer een nieuwe baan hebben, zie http://www.uwv.nl/werkgevers/ontslag-werkloosheid/scholingsbonus/index.aspx. Daarnaast vergoedt het UWV (deels) de kosten van een Ervaringscertificaat of –profiel voor werknemers die met ontslag worden bedreigd, zie http://www.uwv.nl/werkgevers/ontslag-werkloosheid/Ervaringsprofiel_en_certificaat/vergoeding/index.aspx. Voor scholing van jonggehandicapten met ‘ernstige scholingsbelemmeringen’ voert UWV een subsidieregeling uit, zie http://www.uwv.nl/zakelijk/re-integratiediensten/instrumenten-subsidies/subsidie-regeling/index.aspx. UWV voert ook de experimentenregeling uit, bedoeld om de participatie van jongeren met beperkingen op de arbeidsmarkt te vergroten, zie http://www.uwv.nl/experimentenregeling/index.aspx.
Wat kan het roc van het UWV verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
x
matig
nee
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma
x
Financiële bijdrage
x
Toelichting: een financiële bijdrage aan projecten is vooral mogelijk aan (scholings)projecten voor jonggehandicapten. Samenwerkings- en financieringsmogelijkheden met UWV voor werkzoekende cliënten liggen vooral bij vestigingen van UWV WERKbedrijf.
5
Partners in Leven lang leren
Wat voor soort projecten kan het roc met het UWV opzetten?
Het UWV kan het roc op meerdere manieren inschakelen: • als subsidiënt in het kader van de Subsidieregeling scholing jonggehandicapten met ernstige scholingsbelemmeringen, voor het aanbieden van onderwijs voor aan doelgroep gericht op het behalen van arbeidsmarktgerichte diploma’s of certificaten; • als subsidiënt in het kader van de Experimentenregeling voor jongeren met beperkingen, om de samenwerking met werkgevers en UWV WERKbedrijf in de regio te verbeteren, met als doel de kans op werk te vergroten.
6
Partners in Leven lang leren
UWV WERKbedrijf
Hoe is UWV WERKbedrijf georganiseerd?
UWV WERKbedrijf is het onderdeel van het UWV voor arbeidsbemiddeling en re-integratie van werk zoekenden. In het WERKbedrijf zijn de activiteiten van het voormalige CWI en de re-integratie activiteiten van het UWV gebundeld. Het ministerie van SZW is opdrachtgever van het UWV en dus ook van UWV WERKbedrijf. Op centraal niveau werkt het WERKbedrijf ondermeer samen met COLO en de KBB’s, en met Boaborea (branche-organisatie van re-integratiebedrijven). UWV WERKbedrijf heeft elf districten en 127 vestigingen verspreid over Nederland. De komende jaren zullen 25 à 30 vestigingen sluiten. Beleid wordt op centraal niveau gemaakt (zie UWV), maar op vestigingsniveau kunnen projecten worden uitgevoerd. Vestigingen van het WERKbedrijf werken op de Werkpleinen nauw samen met gemeentelijke Sociale Diensten en de Servicepunten Leren en Werken. Van het WERKbedrijf hebben 33 vestigingen hebben de status van een plusvestiging; hieraan is een mobiliteitscentrum gekoppeld. Diverse vestigingen werken nauw samen met re-integratiebedrijven in het project ‘In Bedrijf’. UWV WERKbedrijf werkt steeds meer samen met werkgevers en branche-organisaties. De centrale medewerker op de vestigingen van UWV WERKbedrijf is de werkcoach. Hij begeleidt werkzoekenden in hun zoektocht naar werk en helpt werkgevers om kandidaten te vinden voor hun vacatures. Een werkcoach schakelt hiervoor re-integatiebedrijven in en werkt samen met detacherings- en uitzendbureaus. Zie: www.werk.nl
Wat is de doelstelling van UWV WERK bedrijf?
Missie: “Meer mensen aan het werk door het bij elkaar brengen van vraag en aanbod.” De doelstellingen van UWV WERKbedrijf zijn: • ondersteunen en stimuleren van werkzoekenden om zo snel mogelijk aan het werk te gaan; • de schakel vormen tussen werkgevers en relevante partijen op de arbeidsmarkt (gemeenten, scholingsinstellingen, etc.). UWV WERKbedrijf wil iedere werkzoekende zo snel mogelijk aan het werk helpen en het WERKbedrijf wil iedereen die kan werken direct bereikbaar maken voor werkgevers.
7
Partners in Leven lang leren
Welke taken voert UWV WERKbedrijf uit?
UWV WERKbedrijf heeft de volgende taken: • ondersteuning van werkzoekenden in hun zoektocht naar werk met advies, informatie, sollicitatietraining en (wanneer nodig en mogelijk) met inzet van re-integratiemiddelen; • ondersteuning van werkgevers bij hun zoektocht naar personeel; • uitvoering van diverse wettelijke taken, zoals de aanvraag voor een uitkering, toetsing van ontslagvergunningen en behandeling van tewerkstellingsvergunningen voor niet-Europeanen. Voor ondersteuning van werkzoekende cliënten bij hun re-integratie naar betaald werk sluit UWV WERKbedrijf op districtsniveau contracten met (re-integratie)bedrijven. Hierbij onderscheidt het WERKbedrijf vier soorten re-integratiediensten: • individuele re-integratietrajecten (waaronder IRO’s); • algemene re-integratiediensten; • voorschakeltrajecten; • innovatieve diensten. Zie verder http://www.uwv.nl/zakelijk/re-integratiediensten/. Voor de inschakeling van re-integratiebedrijven hanteert UWV WERKbedrijf een inkoopkader, zie http://www.uwv.nl/Images/Inkoopkader%20re-integratiedienstverlening%202009_tcm26-198265.pdf. Voor indien nodig koopt de werkcoach voor een cliënt een re-integratiedienst in bij één van de gecontracteerde re-integratiebedrijven. Scholing (waaronder EVC/EVP) wordt vaak apart ingekocht/ geregeld, zie voor de procedures http://www.uwv.nl/zakelijk/re-integratiediensten/instrumenten-subsidies/scholing/index.aspx. Een werkcoach koopt scholing uitsluitend in bij scholingsinstellingen waarmee UWV WERKbedrijf een Toegangsovereenkomst heeft afgesloten, zie http://www.uwv.nl/zakelijk/re-integratiediensten/Inkoop_van_re-integratiediensten/Inkoopkader_scholing_UWV_2009/index.aspx. Voor het vaststellen van de noodzaak van scholing en EVC/EVP van cliënten hanteert het UWV het ‘Protocol Scholing’, zie http://www.uwv.nl/Images/1992%20A4%20Protocol%20Scholing_tcm26-123803.pdf.
Wat kan het roc van UWV WERKbedrijf verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
matig x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma Financiële bijdrage
nee
x x
Toelichting: de werkcoaches van UWV WERKbedrijf begeleiden werkzoekenden in hun zoektocht naar werk en hebben ook contacten met werkgevers. Hierdoor heeft het WERKbedrijf vooral kennis van en contact met de doelgroep op cliëntniveau. Het WERKbedrijf heeft de ambitie om mensen binnen zes maanden op weg te werken naar werk; scholingstrajecten moeten derhalve kort en werkgerelateerd zijn, in aansluiting op een concrete vraag van werkgevers.
8
Partners in Leven lang leren
Wat voor soort projecten kan het roc met UWV WERK bedrijf opzetten?
De volgende projecten zijn denkbaar: • school Ex programma, waarbij roc’s onder examenkandidaten hun toekomstplannen inventariseren en UWV WERKbedrijf jongeren benadert die (na hun examen) nog geen baan hebben of nog niet weten wat ze willen doen, zie http://www.mboraad.nl/?news/1056402/School+ex+programma+vooral+mboers+op+niveau+1+en+2+studeren+door.aspx; • BBL-project voor werkzoekenden, waarbij cliënten worden toegeleid naar een BBL-opleiding (leerwerkbaan), zoals bijvoorbeeld binnen het project ‘In Bedrijf’; • stage- en leerbanen voor voortijdig schoolverlaters en jonge werkzoekenden; • arbeidstrainingscentrum waar werkzoekenden getraind/geschoold worden op specifieke competenties; • roc als opdrachtnemer van scholingstrajecten voor de cliënten. Andere mogelijke partners bij deze projecten: het Servicepunt Leren en Werken, gemeentelijke Sociale Diensten, re-integratiebedrijven, het mobiliteitscentrum en/of werkgevers. Een werkcoach heeft een heel divers samengesteld cliëntenbestand; bij een eventueel project zal een roc met een substantieel aantal werkcoaches van UWV WERKbedrijf samen moeten werken om voldoende cursisten te werven.
9
Partners in Leven lang leren
Gemeenten – Sociale Dienst (afdeling voor Werk & Inkomen)
Hoe zijn de Sociale Diensten georganiseerd?
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB) en sinds kort ook van de Wet Investeren in Jongeren (WIJ). Op grond van deze wetten bevorderen gemeenten de participatie van hun cliënten en verstrekken zij – zo nodig – een uitkering. Rondom re-integratie en participatie stellen gemeenten een aantal beleidsdocumenten op, geaccordeerd door de gemeenteraad, waaronder: • een beleidskader voor sociale zaken en arbeidsmarktbeleid; • een re-integratieverordening; • een beleidsdocument waarin de re-integratievoorzieningen en (prioritaire) doelgroepen worden vastgelegd. Regionaal arbeidsmarktbeleid wordt gemaakt door een aantal gemeenten gezamenlijk, in samenwerking met externe partijen zoals werkgevers(organisaties), onderwijsinstellingen (waaronder roc’s) en UWV WERKbedrijf. Hierin hebben 33 gemeenten een voortrekkersrol; zij hebben in hun gemeente ook een WerkpleinPlus-vestiging, waarop UWV WERKbedrijf en sociale diensten met elkaar samenwerken. De uitvoering van de WWB- en WIJ-taken is ondergebracht bij de Sociale Dienst van een gemeente, vaak onder een andere naam (Werk & Inkomen, WZI, Sociale Zaken). Kleinere gemeenten hebben vaak een gezamenlijke sociale dienst (Intergemeentelijke Sociale Dienst), vooral voor de uitvoerende taken. Zie verder http://www.vng.nl/Documenten/Extranet/Vereniging/Talent/2009%20VNG_factsheet%20WWB.pdf. De uitvoering van de WWB wordt gedaan door gemeentelijke consulenten, waarbij sommige gemeenten onderscheid maken tussen: • consulenten die gaan over de uitkeringsverstrekking aan individuele cliënten (rechtmatigheid); • consulenten die gaan over de re-integratie/participatie van individuele cliënten (doelmatigheid). Andere gemeenten hebben klantmanagers die beide rollen vervullen. Op de werkvloer (uitvoering) werkt de Sociale Dienst samen met UWV WERKbedrijf op de werk pleinen. In 2010 moet elke gemeente een werkplein hebben. Voor de uitvoering van re-integratie-activiteiten schakelen gemeenten één of meerdere re-integratiebedrijven in, waaronder vaak ook roc’s. Sommige gemeenten brengen complete groepen cliënten onder bij bepaalde re-integratiebedrijven, terwijl andere gemeenten uitsluitend losse diensten voor hun cliënten inkopen. Voor de financiering van de uitkeringen ontvangen gemeenten een budget van het rijk (Inkomensdeel WWB). Voor de re-integratie/participatie van hun cliënten ontvangen de gemeenten van het rijk een Participatiebudget (ook bedoeld voor inburgering en volwasseneneducatie), zie http://www.vng.nl/Documenten/Extranet/Vereniging/Talent/2009%20VNG_factsheet%20Participatiebudget.pdf. Alle Nederlandse gemeenten zijn lid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), die optreedt als belangenbehartiger van gemeenten en kennis/expertise ontwikkelt, zie ook http://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=DEF&id=21152. De managers van de Sociale Diensten hebben zich verenigd in Divosa, zie http://www.divosa.nl/smartsite.shtml?id=51579.
10
Partners in Leven lang leren
Wat is de doelstelling van de Sociale Dienst?
Het is de doelstelling van de WWB en WIJ – en daarmee ook van de Sociale Dienst – om de participatie van mensen te bevorderen: • mensen met een WWB-uitkering (bijstand, IOAW, IOAZ, ANW); • werkloze jongeren tot 27 jaar; • werkzoekende niet-uitkeringsgerechtigden (nuggers). Sociale Diensten beogen zoveel mogelijk cliënten onafhankelijk van hun uitkering te maken, door hen te begeleiden naar een betaalde baan. Indien betaald werk (nog) een stap te ver is, wordt een cliënt begeleid richting gesubsidieerd werk of vrijwilligerswerk, of gestimuleerd mee te doen aan activiteiten. Zie verder de Participatieladder: http://www.participatieladder.nl/pages/content.php?page=8)
Welke taken voert de Sociale Dienst uit?
De Sociale Dienst voert de volgende taken uit: • verstrekken van de WWB-uitkeringen (bijstand, IOAW, IOAZ en ANW); • re-integratie van de uitkeringsgerechtigden en niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekenden (nuggers); • participatie van werkloze jongeren. Bij veel gemeenten is ook de uitvoering van de Wet Inburgering ondergebracht bij de Sociale Dienst en in toenemende mate wordt daar ook de uitvoering van de Volwasseneneducatie ondergebracht. De consulenten/klantmanagers van de Sociale Dienst zijn verantwoordelijk voor de re-integratie van hun cliënten en schakelen hiervoor re-integratiebedrijven of losse re-integratiediensten in. Soms voeren de consulenten de regie over de individuele cliënten en soms de re-integratiebedrijven, aan de hand van een individueel trajectplan.
Wat kan het roc van de Sociale Dienst verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
matig x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma
x
Financiële bijdrage
nee
x
Toelichting: het zicht van Sociale Diensten op hun clientèle verschilt per gemeente. Sommige gemeenten hebben hele groepen cliënten ondergebracht bij re-integratiebedrijven, waardoor hun kennis van individuele cliënten klein is. In dat geval kan een roc beter met de desbetreffende re-integratiebedrijven samenwerken. Sociale Diensten die zelf de regie voeren over cliënten en losse re-integratiediensten inkopen, hebben vaak wel kennis van en toegang tot de doelgroep op individueel niveau.
11
Partners in Leven lang leren
Wat voor soort projecten kan het roc met de Sociale Dienst opzetten?
De volgende projecten zijn denkbaar: • het roc als leverancier van scholing en opleiding voor cliënten van de Sociale Dienst, via een openbare aanbesteding; • het roc als participant in een participatie- of activeringscentrum voor cliënten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, waarbij het roc de scholing en opleiding verzorgt (en andere partners de andere componenten); • BBL- of deeltijd-BOL projecten voor cliënten van de Sociale Dienst, waaronder ook de nuggers, eventueel met een inburgerings- of educatiecomponent; • diverse vormen van oriëntatie- en schakeltrajecten voor jongeren dan wel volwassenen die nog niet kunnen instromen in een reguliere mbo-opleiding. Een consulent heeft een heel divers samengesteld cliëntenbestand; bij een eventueel project zal een roc met een substantieel aantal consulenten moeten samenwerken om voldoende cursisten te werven.
12
Partners in Leven lang leren
Servicepunten Leren & Werken (leerwerkloketten)
Hoe zijn de Servicepunt Leren & Werken georganiseerd?
De Servicepunt Leren & Werken (leerwerkloketten) zijn regionale samenwerkingsverbanden van in ieder geval gemeenten (niet sec de Sociale Diensten), UWV WERKbedrijf, werkgeversorganisaties en roc’s. Andere samenwerkingspartners zijn bijvoorbeeld individuele werkgevers, vakbonden, KBB’s, roc’s, vmbo-scholen, AOC’s, hogescholen en de Kamer van Koophandel. De precieze samenstelling verschilt per servicepunt. De Servicepunten leggen hun beleid vast in een meerjarenplan. De Servicepunten zijn geïnitieerd met subsidie van het Rijk, verstrekt via de projectdirectie Leren & Werken, zie http://www.lerenenwerken.nl/pob/. Voor het overige financieren de partners het Servicepunt. Op dit moment zijn er bijna 40 Servicepunten Leren & Werken, zie http://www.lerenenwerken.nl/pob/regio. De Servicepunten zijn gesitueerd op de werkpleinen. Er is ook een aantal sectorale Servicepunten Leren & Werken, dat landelijk werkt.
Wat is de doelstelling van het Servicepunt Leren & Werken?
Missie: leven lang leren in de regio.
Welke taken voert het Servicepunt Leren & Werken uit?
Taken van het Servicepunt Leren & Werken zijn: • informatie geven aan en adviseren van werkgevers, werkenden en werkzoekenden over scholing, combinaties van leren-werken, ervaringscertificaten en over financieringsmogelijkheden daarvan; • vaststellen van scholingsbehoeften bij bedrijven en ondersteunen bij het opstellen van (persoonlijke) opleidingsplannen; • initiëren van duale trajecten (werk en beroepsopleiding) en ervaringsprofielen en -certificaten (EVP en EVC).
Het doel van de Servicepunten is om een regionale infrastructuur te bieden voor combinaties van leren en werken, in de vorm van duale trajecten en EVP/EVC-procedures. Het bovenliggend doel is om kwalificaties en competenties van de beroepsbevolking optimaal te laten sluiten bij de regionale arbeidsmarkt.
Elk Servicepunt heeft een taakstelling wat betreft het aantal te realiseren duale trajecten en EVC-trajecten/ervaringscertificaten. Voor het overige verschilt de invulling en takenpakket van het Servicepunt per regio.
13
Partners in Leven lang leren
Wat kan het roc van het Servicepunt Leren & Werken verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
matig x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma Financiële bijdrage
nee
x x
Toelichting: het Servicepunt bedient overwegend individuele werkenden/werkzoekenden (al dan niet via diens werkgever), maar soms ook in groepsverband, met uiteenlopende leerbehoeften. Op het moment dat iemand een scholingstraject volgt, is de rol van het Servicepunt uitgespeeld; het Servicepunt houdt wel gegevens bij van belangstellenden en hun doorstroom naar trajecten. Het Servicepunt beschikt over inzicht in de scholingsvraag in de regio. Het Servicepunt zelf heeft meestal geen financiële middelen voor de scholing van cliënten, maar de afzonderlijke partners hebben dat vaak wel, zoals UWV WERKbedrijf en de Sociale Diensten.
Wat voor soort projecten kan het roc met het Servicepunt Leren & Werken opzetten?
De volgende projecten zijn denkbaar: • EVC-procedures gericht op het behalen van Ervaringsprofielen en -certificaten voor werknemers die meer werkervaring hebben dan hun diploma’s laten zien; • duale trajecten in de vorm van een BBL-opleiding voor werknemers of werkzoekenden, al dan niet na het behalen van een Ervaringsprofiel of –certificaat; • duale trajecten voor werknemers van diverse bedrijven met een gelijksoortige scholingsvraag, die gezamenlijk een opleiding volgen; • toeleidingstrajecten naar kwalificerende duale trajecten voor laaggeschoolde werkenden en werkzoekenden. NB: via de Servicepunten Leren & Werken krijgen roc’s relatief gemakkelijk toegang tot de ‘markt’ van scholing van werkenden en werkzoekenden. Andere samenwerkingspartners bij deze projecten zijn – in geval van werkzoekenden – UWV WERKbedrijf of de gemeentelijke Sociale Dienst. In geval van werkenden zijn de werkgevers de belang rijkste samenwerkingspartners met daarnaast bijvoorbeeld: COLO, de Kamer van Koophandel, brancheorganisaties en O&O-fondsen.
14
Partners in Leven lang leren
Een mobiliteitscentrum
Hoe is het mobiliteitscentrum georganiseerd?
Op 33 locaties van UWV WERKbedrijf – gesitueerd op de werkpleinen - zijn mobiliteitscentra ingericht. In de mobiliteitscentra werken UWV WERKbedrijf, gemeentelijke Sociale Diensten en roc’s nauw met elkaar samen. UWV WERKbedrijf neemt daarin het voortouw. Daarnaast werkt het mobiliteitscentrum samen met werkgevers(organisaties), scholingsinstellingen, uitzendorganisaties, loopbaancentra, re-integratiebedrijven en vakbonden. De 33 mobiliteitscentra hebben een regionale functie (landelijk dekkend) en worden gecoördineerd door een Coördinatiecentrum Mobiliteit. De mobiliteitscentra zijn tijdelijke centra, opgericht om in de tijd van economische recessie mensen zoveel mogelijk van werk naar werk te begeleiden zodat werkloosheid wordt voorkomen. Het mobiliteitscentrum heeft meestal de vorm van een ‘vooruitgeschoven post’, die met werkgevers en werknemers afspraken maakt over onder andere scholing, bemiddeling en detachering. De feitelijke uitvoering van deze taken ligt meestal in handen van de afzonderlijke partners die in het mobiliteitscentrum met elkaar samenwerken. Voor meer informatie, zie: https://www.werk.nl/portal/page/portal/werk_nl/werkgever/meerweten/actueel/mobiliteitscentra en Voor adressen van de mobiliteitscentra, zie https://www.werk.nl/portal/page/portal/werk_nl/werkgever/meerweten/actueel/mobiliteitscentra/Bereikbaarheid
Wat is de doelstelling van het mobiliteitscentrum?
Missie: van werk naar werk.
Welke taken voert het mobiliteits centrum uit?
Een mobiliteitscentrum heeft de volgende taken: • voorlichten en adviseren van werkgevers over de deeltijd-WW en begeleiden van werkgevers bij de aanvraag daarvoor; • ondersteunen van werkgevers die van deeltijd-WW gebruik maken, bij het scholen en detacheren van werknemers; • voorlichten van werknemers die ontslagen zijn of met ontslag worden bedreigd over onder andere werkloosheid, uitkeringen, scholing en re-integratiemogelijkheden; • bemiddeling naar ander werk van werknemers die met ontslag worden bedreigd of reeds ontslagen zijn.
Doelstelling van een mobiliteitscentrum is: werknemers die met ontslag worden bedreigd zo snel mogelijk aan een nieuwe baan helpen, het liefst nog voordat ze werkloos worden. Het mobiliteitscentrum richt zich daarbij uitsluitend op (dreigende) massa-ontslagen; individuen kunnen terecht bij UWV WERKbedrijf.
15
Partners in Leven lang leren
Wat kan het roc van het mobiliteits centrum verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
matig
nee
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma Financiële bijdrage
x x
Toelichting: een mobiliteitscentrum maakt afspraken met werkgevers over de scholing van werknemers op groepsniveau. Kennis en begeleiding van individuele cliënten ligt bij de afzonderlijke partners. Zelf heeft het mobiliteitscentrum geen geld voor scholing, maar de afzonderlijke partners in het mobiliteitscentrum (UWV WERKbedrijf en Sociale Diensten) hebben dat wel. Het mobiliteitscentrum heeft wel de bevoegdheid om activiteiten te initiëren waarvoor de Scholingsbonus en de EVC Stimuleringsregeling kunnen worden benut.
Wat voor soort projecten kan het roc met het mobiliteitscentrum opzetten?
De volgende projecten zijn denkbaar: • EVP- en EVC-procedures gericht op het verkrijgen van Ervaringsprofielen en Ervaringscertificaten voor werknemers die met ontslag worden bedreigd, zie http://www.uwv.nl/werkgevers/ontslag-werkloosheid/Ervaringsprofiel_en_certificaat/vergoeding/index.aspx; • beroepsgerichte scholing (eventueel BBL) voor groepen werknemers die met ontslag worden bedreigd; • ‘op maat’-scholing van werknemers die met ontslag worden bedreigd (onder andere met inzet van EVC, educatie en beroepsopleidingen). Andere samenwerkingspartners bij deze projecten: • de werkgevers die deeltijd-WW hebben aangevraagd of dat misschien gaan doen; • UWV WERKbedrijf.
16
Partners in Leven lang leren
Werkplein
Hoe is het Werkplein georganiseerd?
Het Werkplein is een bedrijfsverzamelgebouw van dienstverleners op het vlak van werk en inkomen, waar de frontoffice van die dienstverleners te vinden is (voor klantcontacten): de beursvloer. De centrale partijen op een Werkplein zijn de gemeentelijke Sociale Diensten en UWV WERKbedrijf. Zij werken op een Werkplein nauw met elkaar samen, hetgeen onder andere tot uiting komt in een gezamenlijk jaarplan. Welke andere partijen op het Werkplein te vinden zijn en hoe de samen werking georganiseerd is, verschilt per Werkplein. Het gaat bijvoorbeeld om: • het Servicepunt Leren & Werken; • het Jongerenloket; • sectorale/branche servicepunten; • re-integratiebedrijven; • uitzendbureaus; • scholingsinstituten, waaronder roc’s; • het inburgeringsloket; • de vrijwilligerscentrale. De Werkpleinen hebben geen aparte juridische status; de samenwerkende partijen hebben hun afspraken geregeld in een samenwerkingsovereenkomst. Er zijn 100 Werkpleinen. 33 Werkpleinen hebben de status van ‘WerkpleinPlus’: • de desbetreffende vestigingen van UWV WERKbedrijf hebben ook de meer specialistische en regionale taken zoals het verzamelen van arbeidsmarktinformatie en het afgeven van wsw-indicatie; • de desbetreffende gemeenten hebben extra taken in de ontwikkeling/uitvoering van regionaal arbeidsmarktbeleid, zie http://www.vng.nl/Documenten/Extranet/Vereniging/Talent/2009%20VNG_factsheet%20Regionaal-arbeidsmarktbeleid.pdf. Aan alle WerkpleinPlus-vestigingen is inmiddels een mobiliteitscentrum is gekoppeld. Op elke WerkpleinPlus-vestiging is ook een Servicepunt Leren & Werken te vinden. Elk Werkplein heeft een eigen website.
Wat is de doelstelling van het Werkplein?
Missie: ‘werk boven uitkering’ of ‘werk boven inkomen’. Doelstellingen van een Werkplein zijn: • het bieden van een beursvloer aan werkgevers en werkzoekenden, zodat efficiënt de benodigde diensten geleverd kunnen worden op het terrein van werk en inkomen; • de schakel vormen tussen werkgevers, werkzoekenden en andere relevante partijen op de arbeidsmarkt (gemeenten, scholingsinstellingen, etc.), zodat vraag en aanbod aan elkaar gekoppeld kunnen worden. De gemeenten met een WerkpleinPlus-locatie hebben een voortrekkersrol bij de vormgeving van een regionaal arbeidsmarktbeleid en de bestrijding van de jeugdwerkloosheid.
17
Partners in Leven lang leren
Welke taken voert het Werkplein uit?
Partijen die op het Werkplein actief zijn, voeren daar de taken van de frontoffice uit, die direct gericht zijn op de klant (meestal een werkzoekende of werkgever). Het gaat met name om de volgende taken: • informatie geven aan werkzoekenden over werk, vacatures, ondernemerschap en scholing; • uitvoering van competentietesten bij werkzoekenden; • ondersteuning van werkzoekenden bij het vinden van werk, bemiddeling naar werk, begeleiding naar ondernemerschap, het regelen van aanvullende voorzieningen (bv. kinderopvang) en begeleiding bij de aanvraag voor een uitkering; • informatie geven aan werkgevers over de arbeidsmarkt, wet- en regelgeving en het instrumen tarium om werkzoekenden aan een baan te helpen; • ondersteunen van werkgevers bij het vinden van personeel. Feitelijk zijn het vooral de werknemers van UWV WERKbedrijf en de gemeentelijke Sociale Diensten die deze taken uitvoeren.
Wat kan het roc van het Werkplein verwachten?
Verwachting Kennis van doelgroep op groepsniveau
ja
matig
nee
x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma
x
Financiële bijdrage
x
Toelichting: de WerkpleinPlus-vestigingen verzamelen regionale gegevens over de arbeidsmarkt en hebben daardoor enig zicht op de doelgroep op groepsniveau. Verder heeft het roc van het Werkplein weinig te verwachten, omdat het Werkplein geen afzonderlijke entiteit is, maar er liggen wél goede samenwerkingsmogelijkheden met de afzonderlijke partners die op het Werkplein actief zijn. Zie daarvoor de afzonderlijke partners.
Wat voor soort projecten kan het roc met het Werkplein opzetten?
Het roc kan projecten opzetten met de afzonderlijke partijen die op het Werkplein actief zijn, maar niet met het Werkplein zelf. Wel kan een roc één van de partijen zijn die op het Werkplein te vinden is, bijvoorbeeld in de vorm van: • deelname aan een Servicepunt Leren & Werken; • een scholingsadviseur op Werkpleinen waar geen Servicepunt Leren & Werken is; • informatiepunt voor volwasseneneducatie in de breedte, waarbij ook cursussen van andere scholingsaanbieders betrokken worden.
18
Partners in Leven lang leren
Sociale Werkvoorziening
Hoe is de Sociale Werkvoorziening georganiseerd?
De Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) wordt overwegend uitgevoerd door SW-bedrijven. Er zijn in Nederland 94 SW-bedrijven. De meeste SW-bedrijven zijn gemeenschappelijke regelingen, waarbij de gemeenten uit het werkgebied van dat SW-bedrijf vertegenwoordigd zijn in het bestuur. Gemeenten hebben de regiefunctie inzake de sociale werkvoorziening. Zij ontvangen van het rijk een wsw-budget, gebaseerd op een bepaald aantal wsw’ers. Meestal sluist de gemeente dit budget één-op-één door naar het eigen SW-bedrijf. Naast dit budget, genereren SW-bedrijven nog eigen inkomsten. De wsw-indicaties worden afgegeven door UWV WERKbedrijf. Als er meer mensen met een wswindicatie zijn dan waarop het wsw-budget is gebaseerd, ontstaat er een wachtlijst. Veel SW-bedrijven hebben een speciale afdeling voor re-integratie van mensen zonder wsw-indicatie maar met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Deze afdeling functioneert dan als een re-integratiebedrijf, dat in opdracht van (vooral) gemeenten werkt. Veel SW-bedrijven hebben ook een aparte scholingsafdeling; vaak hebben SW-bedrijven eigen trainers in dienst. SW-bedrijven zijn aangesloten bij Cedris, de branche-organisatie voor SW-bedrijven, zie http://www.cedris.nl/web/Pages/default.aspx. De sociale werkvoorziening kent een eigen scholingsfonds: SBCM, zie http://www.sbcm.nl/over-sbcm.html.
Wat is de doelstelling van het SW-bedrijf?
Doelstellingen van een SW-bedrijf zijn: • bieden van een passende werkplek aan mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, met name aan mensen met een wsw-indicatie; • verder ontwikkelen van deze mensen, met als perspectief dat zij op een zo ‘regulier’ mogelijke wijze kunnen participeren in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Gaandeweg leggen SW-bedrijven steeds meer het accent op de tweede doelstelling. SW-bedrijven ontwikkelen zich derhalve van een productiebedrijf waar mensen in een beschermde omgeving kunnen werken tot een mensontwikkelbedrijf waarin mensen zich kunnen ontwikkelen. Mensen met een wsw-indicatie kunnen op drie manieren aan de slag: • binnen het SW-bedrijf, bijvoorbeeld in productiewerk; • via individuele of groepsgewijze detachering, vanuit het SW-bedrijf, bijvoorbeeld in de groenvoorziening; • via ‘begeleid werken’ bij een reguliere werkgever, al dan niet met tussenkomst van het SW-bedrijf. Voor werkgevers die mensen met een wsw-indicatie in dienst hebben, is een budget beschikbaar voor loonkostensubsidie, aanpassing van de werkplek en de extra begeleiding. Mensen die begeleid willen werken, kunnen ook zelf dit budget bij de gemeente aanvragen en beheren; dan heet het een ‘persoonsgebonden budget’.
Welke taken voert het SW-bedrijf uit?
Het is de taak van het SW-bedrijf om mensen met een wsw-indicatie een passende werkplek te bieden. De wsw-indicatie wordt afgegeven door UWV WERKbedrijf aan mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking die niet op een reguliere werkplek kunnen werken, maar wel in een aangepaste werkomgeving. Mensen met een wsw-indicatie die (nog) niet in staat zijn bij een reguliere werkgever aan de slag te gaan, komen in dienst van het SW-bedrijf. Ze gaan binnen het SW-bedrijf werken of worden (individueel of in een groep) bij een werkgever gedetacheerd. Daarnaast besteden SW-bedrijven vaak veel aandacht aan de ontwikkeling van de eigen werknemers, onder andere via scholing. Veel SW-bedrijven voeren ook re-integratiediensten uit: • in opdracht van de gemeenten voor werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt (in het kader van de WWB); • in opdracht van UWV WERKbedrijf voor mensen met een WIA-, WAO- en Wajonguitkering.
19
Partners in Leven lang leren
Wat kan het roc van het SW-bedrijf verwachten?
Verwachting
ja
Kennis van doelgroep op groepsniveau
x
Kennis van doelgroep op cliëntniveau
x
Werving van cursisten
x
Toeleiding van cursisten
x
Realisatie randvoorwaarden voor cursisten
x
Begeleiding van cursisten
x
Mede-ontwikkeling opleidingsprogramma
x
Financiële bijdrage
x
matig
nee
Toelichting: door hun ontwikkeling naar een mensontwikkelbedrijf zijn SW-bedrijven in beginsel goede samenwerkingspartners van roc’s. Omdat SW-bedrijven de ontwikkeling van hun werknemers belangrijk vinden, leiden zij ze in toenemende mate zelf op. Ze hebben daarvoor vaak een eigen ‘academie’ en eigen trainers/docenten in dienst. Dat maakt hen minder afhankelijk van scholings instituten.
Wat voor soort projecten kan het roc met het SW-bedrijf opzetten?
De meerwaarde van een roc zit voor een SW-bedrijf vooral in de kwalificerende opleidingen: roc’s kunnen mensen opleiden naar een kwalificatie (NT1, NT2 of beroepskwalificatie). De volgende projecten zijn denkbaar: • alfabetiseringstraject voor laaggeletterde werknemers, in company bij het SW-bedrijf of eventueel in combinatie met andere laaggeletterden; • NT2-trajecten voor anderstalige werknemers, in company bij het SW-bedrijf of in combinatie met andere anderstaligen; • kwalificerende beroepsopleidingen op niveau 1, 2, 3 of 4 (waaronder ook de AKA-opleiding en de opleiding voor praktijkopleider), waarbij het SW-bedrijf als leerbedrijf optreedt en het roc (in company) het onderwijs verzorgt; • EVC-project voor werknemers met werkervaring, maar zonder beroepskwalificatie; • ondersteuning bij het opstellen van POP- of IOP-plannen. Risicomomenten voor uitval uit scholingstrajecten zitten vooral in overgangen van de cursisten van bijvoorbeeld een interne werkplek naar detachering, of van detachering naar begeleid werken.
leven lang leren lang leven leren levenslang leren lang leren leven leren lang leven
www.mboraad.nl