Preek en liturgie
Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden 30 augustus 2015 Voorganger: Tjitske Hiemstra Organist: Gerben Bergstra; Bijbellezing: Jan Wouda Thema: Groeien in liefde en inzicht … Tanktsjinst foar it 25-jierrich houlik fan Oepke en Saakje van der Boom-Zwaagstra * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen
Goedemorgen, welkom allemaal overgaand in Eigen wize, eigen wei Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn.
2. Moatsto altyd dapper knikke? Giesto oeral mar yn mei? Litsto minsken wolris skrikke omdatst seiste ‘man, gean wei’? Moatsto altyd dapper knikke? Tinksto nó of achternei?
* Gesprek met de kinderen
God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal.
3. Seisto altyd ja en amen? Sjongsto sachtjes yn it koar? Is dyn stim om dij te skamjen? Lústerst leaver nei in oar? Seisto altyd ja en amen? Rinsto mei of giesto foar?
4. Moatsto as in hûntsje folge wat de massa wol of seit? Gûl net mei mei alle wolven, praat gjin liichbeest achternei – sjong dyn sprekwurd oer de golven: Eigen wize, eigen wei!
* Zingen
Behüte mich Gott
Taizé
Behoedzje my, God, ik fertrou op Jo, Jo wize de wei nei ’t libben. By Jo is freugde, freugde yn oerfloed. Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte. * Gebed * Lezing
Lucas 11: 1-13 oer bidden …
Eens was Jezus aan het bidden, en toen hij zijn gebed beëindigd had, zei een van zijn leerlingen tegen hem: ‘Heer, leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft.’ Hij zei tegen hen: ‘Wanneer jullie bidden, zeg dan: ‘Vader, laat uw naam geheiligd worden en laat uw koninkrijk komen. Geef ons dagelijks het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze zonden, want ook wijzelf vergeven iedereen die ons iets schuldig is. En breng ons niet in beproeving.’ Daarna zei hij tegen hen: ‘Stel dat iemand van jullie een vriend heeft en midden in de nacht naar hem toe gaat en tegen hem zegt: ‘Wil je mij drie broden lenen, want een vriend van me is na een reis bij mij gekomen en ik heb niets om hem voor te zetten.’ En veronderstel nu eens dat die vriend dan zegt: ‘Val me niet lastig! De deur is al gesloten en mijn kinderen en ik zijn al naar bed. Ik kan niet opstaan om je te geven wat je vraagt.’ Ik zeg jullie, als hij al niet opstaat en het hem geeft omdat ze vrienden zijn, dan zal hij wel opstaan omdat zijn vriend zo onbeschaamd blijft aandringen, en hem alles geven wat hij nodig heeft. Daarom zeg ik jullie: vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan. Want wie vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal worden opengedaan. Welke vader onder jullie zou zijn kind, als het om een vis vraagt, in plaats van een vis een slang geven? Of een schorpioen, als het om een ei vraagt? Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen.’
*Zingen
In nij begjin ha Jo ús tasein (mel. Ps 116) Oersetting fan Jan Wouda fan in liet út Zingend geloven, deel 8
1. In nij begjin ha Jo oan ús tasein, in hânfol leafde strykt oer al it wrede; Wij meie útsjen nei in glimp fan frede. Dat langstme ha Jo ús yn ’t herte lein.
2. Wy sjogge út nei wat der komme mei. Taaste de nachten ôf nei ljocht en libben, nei spoaren fan minsken as neiste sibben, in nije skepping komt ús dan benei.
3. Sil ’t minskdom waakse nei dy nije tiid: Goedens yn ’t antlit fan de oare lêze? Sil dan de dagen oars as oaren wêze? Frede teart iepen rûnom waach en wiid! 2
* Lezing
Marcus 8: 22-26
Ze kwamen in Betsaïda. Er werd een blinde bij hem gebracht, en men smeekte hem om de man aan te raken. Hij pakte de blinde bij de hand en bracht hem buiten het dorp. Hij deed wat speeksel op zijn ogen, legde er zijn handen op en vroeg: ‘Ziet u iets?’ Hij begon weer te zien en zei: ‘Ik zie mensen, het zijn net bomen, maar ze lopen rond.’ Daarna legde hij weer zijn handen op de ogen van de blinde. Deze sperde zijn ogen open en genas; hij zag alles nu heel helder. Hij stuurde hem naar huis met de waarschuwing: ‘Ga het dorp niet in!’
* Zingen
Uit vuur en ijzer, zuur en zout
2. Om water voor de zee te zijn, om anderman een woord te zijn, om niemand weet hoe groot en klein gezocht, gekend, verloren om avond- en morgenland, om hier te zijn en overkant, om hand in een andere hand, om niet te zijn verloren. 3. Om oud en wijd als licht te zijn, om lippen, water, dorst te zijn, om alles en om niets te zijn, gaat iemand tot een ander. Naar verte die niemand weet, door vuur dat mensen samensmeedt, om leven in lief en leed, gaan mensen tot elkander.
* Overdenking Gemeente van Christus, Deze dankdienst begin ik de overdenking met woorden van Kahlil Gibran – de profeet … Woorden over het huwelijk ook gelezen bij jullie trouwen: Tezamen werd je geboren, en tezamen zul je voor immer zijn. Jij zult tezamen zijn, als de witte vleugelen van de dood je dagen verstrooien. Ja, je zult zelfs tezamen zijn in Gods stille herinnering. Maar laten er tussenruimten zijn in je tezamen zijn. Laat de winden des hemels tussen je dansen. Hebt elkander lief, maar maakt van de liefde geen band: laat zij veeleer zijn een golvende zee tussen de kusten van je zielen. Vult elkanders bekers, maar drinkt niet uit dezelfde beker. Geeft elkander van je brood, maar eet niet van hetzelfde stuk. Zingt en danst tezamen en weest blijde, maar bent ieder alleen, zoals de snaren van een luit op zichzelf zijn, al doortrilt hen dezelfde muziek. 3
Geef je harten, maar geef ze niet aan elkander in bewaring. Want alleen de hand des levens kan je harten bevatten. En staat tezamen, maar niet te dicht bijeen: want de zuilen van de tempel staan ieder op zichzelf, en de eik en de cipres groeien niet in elkanders schaduw. En nu zijn jullie 25 jaar verder … en je bent beiden uitgegroeid tot heel eigen persoonlijkheden met eigen kwaliteiten en talenten. Je bent tegelijk vergroeid met elkaar in doen en laten en in je eigen eigenaardigheden. Daarnaast verweven met elkaar in je 3 geliefde, prachtige kinderen: Sjoerd, Trynke en Maaike. Jullie hebben hen wortels gegeven vanuit het gezin dat je vormde! Een stevige basis, van waaruit zij hun vleugels kunnen uitslaan en de wereld ingaan. De tijd komt binnenkort, dat je opnieuw samen zult zijn en een nieuwe fase in je leven begint.. Deze 25 jaar huwelijk markeer je hier in de gemeente – want is het toeval? 30 aug. is op een zondag! We kozen opnieuw de tekst van het begin ‘Leer ons bidden’. In deze 25 jaar is de Meniste gemeente en het geloof een steeds wezenlijker onderdeel van je leven geworden. Oepke kwam als kind al in de vermaning oan de Wirdumerdyk … later niet meer. Saakje ging vroeger met haar ouders naar diensten van het Oec. Wurkferbân yn Hjelbeam. Dy sfeer liket op dy fan ús Meniste mienskip, fertelde Saakje. Ze trouwden op de Wirdumerdyk – toen was het orgel in restauratie – nu de hele kerk … In die tijd ontmoetten jullie daar vooral oude mensen, vertelden jullie … Dankzij je kinderen, de uitnodiging voor de Westhill en geboortedankzegging kwam je toch heel veel leeftijdgenoten tegen en werd het jullie thuis … In 2000 hebben jullie samen belijdenis gedaan … dragende teksten meegekregen van Jan Wouda … En een tijd daarna kwam Oepke in de kerkenraad en doet nu zeer veel rond de financiële kant van ons gemeente zijn en Saakje doet de ledenadministratie, bloemschikken, avondzusterkring, acitivteitencommissie … De Meniste gemeente die gebaseerd is op eigen inbreng en verantwoordelijkheid past bij deze tijd vinden jullie (eigen wei en eigen wize) en is een zeer belangrijk deel van jullie leven geworden, waar je kon groeien in liefde en inzicht … en je ontwikkelen op emotioneel en spiritueel gebied. Vandaar onze Bijbellezingen over gebed en ogen die open gaan … Lucas geeft ons een korter Onze Vader dan Mattheus doet, maar wel blijft de centrale zin: Geef ons dagelijks het brood dat wij nodig hebben; Jou ús alle dagen ús deistich brea.. Het Onze Vader heeft het beeld van een vlinder in zich met 2 vleugels … De ene vleugel met de kleur van de Eeuwige: Gods naam heiligen, zijn rijk laten komen De andere vleugel met het ordenen van onze menselijke samenleving: elkaar vergeven, niet in beproeving komen … De middelste bede is het raakvlak van God en mens; het lijfje van de vlinder (daaglijks brood) houdt het hemelse en aardse samen en brengt het leven in balans.. … Als voorbeeld bij bidden wordt vertelt van een vriend, die onverwacht gasten krijgt en in de nacht bij jou aanklopt om brood … je geeft het vanuit vriendschap, en anders wel, omdat die ander zo aanhoudt. Bidden wordt gezien als een kwestie van doorgaan en volhouden … Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan Door het bidden ontstaat er meer ruimte in onszelf … 4
We worden ons bewust van onze wezenlijke vragen en durven dat bij God neer te leggen. Neem tijd en aandacht daarvoor, zodat er in de tijd een antwoord naar je toe kan komen … Dat geldt evenzo in relatie tot je vrienden of je partner, durf je werkelijk te vragen wat je op je hart hebt, ben je je bewust van wat je zoekt en waarvoor je wilt aankloppen? Vooral in de hectiek van ons dagelijks brood verdienen, de drukte van het gezin etc. is er soms maar weinig tijd om ruimte te maken voor wezenlijke ontmoeting … Hoe gevaarlijk is het dan elkaar onderweg te verliezen, omdat je niet stilstaat bij je eigen diepere vragen en slechts aan de oppervlakte elkaar passeert … Samen afwassen, samen wandelen, samen een dag naar het strand of de bossen … De ander weet niet wat er in je omgaat, als jij het niet zegt. Als jij die ander geen wezenlijke vragen stelt, weet je niet hoe hij of zij iets voelt en ervaart … . Hoe bijzonder is het elkaar te helpen om bij je echte diepere vragen te komen. Een uur stilzitten in de kerk, met woorden, stilte en muziek, kunnen ook helpen stil te staan en bewust te worden wat je eigen vragen zijn naar God en de mensen om je heen, je werk of de wereld. Als ik denk aan het vragen, zoeken en kloppen, denk ik ook aan de vele vluchtelingen … Zij verlaten wel of niet gedwongen huis en haard en kloppen op onze Europese deuren. En ze blijven aanhoudend kloppen en vragen … en wij moeten wel opendoen en tegelijk nadenken over de diepere vragen daarachter. Hoe we vooral in Afrika, mensen kunnen stimuleren tot eigen opbouw van economie en inkomen. Ook daartoe nodigt het gebed uit: het dagelijks brood van onszelf én de ander … En bij het vragen, zoeken en kloppen komt ook het Bijbelse Hooglied bij me boven, waar de geliefden steeds opnieuw naar elkaar zoeken en elkaar vinden (Hooglied 5) Ook na 25 jaar huwelijk blijft het een zoektocht naar elkaar, een vinden en weer opnieuw zoeken. Zoals het leven ook een zoektocht is naar jezelf, naar je diepste verlangen en dat van de ander. Zoals geloof ook steeds een zoektocht blijft.. Een zoeken naar God en soms even vinden, en weer opnieuw zoeken naar die verborgen God Na 25 jaar huwelijk is het vandaag een dag van dankbaarheid vanwege jullie groei in liefde en inzicht. Geen enkele relatie gaat vanzelf … steeds weer jezelf en elkaar zoeken en vinden en je blinde plekken ontdekken en laten helen … Vandaar dat we vandaag ook de lezing uit Marcus hoorden: een genezing in etappes … Jezus neemt deze man apart, geeft hem tijd en aandacht, raakt hem met eigen speeksel aan … Wat een intimiteit.. Jezus legt hem ook de handen op, op de plek van zijn blindheid … Als gemeente hopen we zo’n helende plek te zijn; waar wij elkaar tijd en aandacht geven, en waar nodig bij elkaar de handen leggen op de blinde plekken van ons onvermogen, waar we vastlopen in onszelf of in elkaar, waar we kwetsbaar zijn. En dan nog kost het tijd om te helen … Tijd om het licht te kunnen zien, tijd om de werkelijkheid te zien, zoals die is … in Gods licht … Na 25 jaar weten Oepke en Saakje daar alles van … Van jullie grote liefde voor elkaar, niet zonder elkaar kunnen en ook het zoeken naar elkaar, de blinde plekken die zoeken naar geheeld worden en het altijd weer opnieuw vinden van elkaar. Wat een dankbaarheid voor al het goede van deze jaren in werk en gezondheid en jullie prachtige drietal … Ik eindig met het eerste couplet van het lied, wat Saakje geïnspireerd heeft tot haar bloemstuk: In nij begjin ha Jo ús tasein, in hânfol leafde strykt oer al it wrede; Wij meie útsjen nei in glimp fan frede. Dat langstme ha Jo ús yn ’t herte lein. 5
Dat deze woorden ons allen mogen inspireren. Naast alles wat er in en rondom ons leven gebeurt, dat rozen uitgroeien mogen boven al het wrede. Dat dat verlangen ons zoeken en vinden draagt Amen * Orgelspel * Open ruimte * Voorbeden, stilte, we sjonge it Fryske Ús Heit 1. God fan fier en hein ús Heit. dat wy hilligje jo namme, ûnder ús sa faak ûntwijd, troch jo eigen bern beskamme.
2. Bûch de folken nei jo wet lit jo ryk op ierde komme. byn jo wil ús op it hert en wy sykhelje ferromme.
3. Jou ús hjoed ús deistich brea en ferjou wat wy misdiene, sa’t ek wy ferjûn ha, Hear, al dy’t skuldich foar ús stiene.
4. Lit oer ús gjin neare nacht, 5. God fan fier en hein, ús Heit, lied ús net yn blyn begearen. wûnder heimnis is jo namme, binne wy yn duvels macht, grut yn krêft en hearlikheid, Hear, ferlos ús fan ‘e kweade. oant yn alle tiden. Amen. * Collecte voor de Arme Kant van Nederland De werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA is een interkerkelijke werkgroep, ingesteld door de Raad van Kerken in Nederland en het arbeidspastoraat DISK. Door de economische crisis is hulp aan de armsten in de samenleving harder nodig dan ooit. Informatie: www.armekant-eva.nl/ * Slotlied
Jo bin de Gloarje
Jo bin de Gloarje, op ús paden set Jo bin de Fiktoarje, treaster fan ús hert, Jou ús moed en blidens, útsjoch op Jo Byld, Set Jo doarren iepen, wêz ús heil en skyld. Jo wol ik priiz’gje, Hear, dy’t ivich is, Jo de tank bewize, fan Jo takomst wis.
Jo bin de Lieder, mei de wrâld begien, Jo bin de Gebieder, mei de minsken ien. Wol altyd by ús bliuwe op ús libbenspaad. Wol ús fierder drage, troch it ljocht en skaad. Jo wol ik priiz’gje, Hear, dy’t ivich is, Jo de tank bewize, fan Jo takomst wis.
Jo bin de Sinne, dy ’t mei myldens skynt, Jo de waarmte binne, dy’t de minsken bynt. Hâld ús eagen iepen nei it himelsk Ryk, Dat yn Kristus kaam is, as Jo leafdeblyk. Jo wol ik priiz’gje, Hear, dy ’t ivich is, Jo de tank bewize, fan Jo takomst wis. * Zegenbede Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2x) Amen * * * *** * * * 6
