Preek en liturgie Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden 3e advent, 16 december 2012 Organist: Gerben Bergstra; voorganger: Tjitske Hiemstra thema: “Vreugde” “Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.” * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen
1 God lof! Nu is gekomen Gods aangename tijd: de Koning onzer dromen, de Heer der heerlijkheid treedt, zonder praal en pracht, in onze wereld binnen, om hier te overwinnen de duivel en zijn macht.
Lied 121: 1, 2 en 5 (Frysk)
2 Hij wilde zich verlagen en daalde van zijn troon; een ezel mag Hem dragen, Hem sieren staf noch kroon. Hij wil zijn koningsmacht en majesteit verhullen, om needrig te vervullen wat God van Hem verwacht.
5 Hy hat him net ferlette, Hy stiet al foar de doar. Fertriet is hast fergetten en giet yn lok teloar. Hy soarget dei oan dei; lit dan de lampen skine. Wês wach - Hy wol jim fine en is al lang op wei.
* Hedzer Brouwer steekt 3 kaarsen aan en zeg het versje: Steek drie kaarsen aan Helder is hun schijn. ‘t Duurt nog maar een poosje. Dan zal ‘t Kerstfeest zijn. * Gesprek met de kinderen * Zingen
“We three Kings” refrein door allen; teksten door Baukje van Dijk
We three kings of orient are, one in a taxi, one in a car, one on a scooter honking his hooter, following yonder star. Born a King on Bethlehem’s plain, gold I bring to crown Him again; King for ever ceasing never, over us all to reign refrein
Frankincense to offer have I, incense owns a deity nigh. Prayer and praising, all men raising, worship Him, God most high refrein Myrrh is mine, its bitter perfume, breathes a life of gathering gloom, Sorrowing, sighin, bleeding, dying, sealed in the stone-cold tomb. Glorious now, behold Him arise, King and God and sacrifice! Alleluia! Alleluia! Earth to heaven replies. refrein
Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte * Gebed * Zingen
Lied 118
1 Op U, mijn Heiland, blijf ik hopen. Verlos mij van mijn bange pijn! Zie, heel mijn hart staat voor U open en wil, o Heer, uw tempel zijn. O Gij, wien aard' en hemel zingen, verkwik mij met uw heilge gloed. Kom met uw zachte glans doordringen, o zon van liefde, mijn gemoed!
* Bijbellezing
Lucas 1: 39-45 (56)
* Zingen
Tussentijds 68
2 Vervul, o Heiland, het verlangen, waarmee mijn hart uw komst verbeidt! Ik wil in ootmoed U ontvangen, mijn ziel en zinnen zijn bereid. Blijf in uw liefde mij bewaren, waar om mij heen de wereld woedt. O, mocht ik uwe troost ervaren: doe intocht, Heer, in mijn gemoed!
2 Van nu aan, om wat Hij, de Sterke, deed aan mij, zullen mij zalig prijzen alle geslachten saam, want heilig is zijn naam. Hij zal zijn trouw bewijzen. 3 Zijn arm verstoot met kracht de groten uit hun macht, de vorsten van hun tronen; maar Hij maakt kleinen groot en zal met overvloed de hongerigen lonen. 4 Hij heeft het lang voorzegd: aan Israël, zijn knecht zal Hij genade schenken, en Hij zal Abraham en al wie na hem kwam in eeuwigheid gedenken.
* Overdenking Gemeente van Christus, Twee zwangere vrouwen ontmoeten elkaar vandaag … De oude kerk vierde dit moment op grootse wijze: Maria visitatie op 2 juli, later 31 mei … Wij hebben niet veel met deze Maria-feestelijkheden en zijn enkel in adventstijd bezig met deze lezing van de ontmoeting tussen de jonge - te vroeg zwangere - ongehuwde Maria en de oude - te laat zwangere - onvruchtbare Elisabeth. Voor vandaag, dacht ik…ik kies voor derde advent met deze blijde ontmoeting tussen twee zwangere vrouwen het thema ‘Vreugde’. Zondag Gaudete is tenslotte de vreugdezondag! Maar ik kreeg de vreugde niet echt te pakken … Ik kon er niet bijkomen … steeds éven en dan weer niet. Het verdriet van de rouwdienst van de 38-jarige Mark Wesseling tien dagen geleden zit nog teveel in mijn lijf. Deze vermaning vol zinderend verdriet, ongeloof, onmacht, boosheid, angst en rouw …. Wát vreugde, dacht ik: die twee kleine kinderen groeien op zonder vader… Toen ik dinsdag zijn ouders in Assen ging bezoeken, was er allemaal vertraging bij de treinen vanwege ‘aanrijding met een persoon’, zoals het dan genoemd wordt. Staphorst is vol verdriet om dit jonge meisje dat nog een heel leven voor zich had, maar door jarenlang pesten er nu al geen heil meer in ziet. Gister ging ik naar de boerderij waar ik geboren ben en waar nu mijn broer woont. Ernaast woont zijn dochter met 2 kleine jongens. Maar ook daar is de slang het paradijs ingekropen (bijbels gezegd), want haar man - begin 30 - heeft nog enkele weken of maanden te leven… Wát vreugde … ? Wat moet ik met deze 2 vrouwen … zo protesteerde het in me! En toch wordt een overdenking van me verwacht … Kan ik hier staan zonder woorden? Misschien zitten hier ook een aantal van u … woordeloos … om wat je om je heen ziet, of in eigen familie, of verder weg in de wereld ziet gebeuren, zoals die school in Amerika… Heer ontferm U, bidden we… Dit alles dwong me om opnieuw de Bijbeltekst goed te lezen. Door te kloppen op de deur van deze tekst, moet er toch een kier te vinden zijn, waardoor ik binnen kan komen. En ineens viel mijn oog op een andere zin … een zin die me troost en perspectief geeft … Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan… Die woorden troosten me en geven me moed, dat er - ondanks alles om ons heen en in ons binnenste - altijd opnieuw geloof, hoop en liefde geboren zullen worden … Juist in deze donkere tijd zijn beelden van advent behulpzaam bij het uiten van verlangen, ons verlangen naar een nieuw begin! En dan zie ik deze twee zwangere vrouwen ineens heel anders; want in hen wordt ons éigen verlangen verbeeld … 2000 jaar later mag ik me laten aanspreken door de zaligspreking: Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan… In het bewuste kijken naar alles wat er rondom ons aan de hand is, doet deze tekst ons ook stilstaan bij een diepere laag van hoop en vertrouwen op Gods toekomst … Juist daarvoor zijn we als gemeente op deze wereld, daarvoor hebben we een Huis van bezinning en bezieling geopend. Eén van de deelnemers mailde me haar ervaring met deze woorden: De
christelijke meditatie-ochtenden hebben mij in contact gebracht met een stille plek van binnen. Een plaats, waar ruimte is voor God. En misschien is God zélf wel die ruimte. Laten we nu eens echt kijken naar Maria en haar loflied…. Dit bescheiden meisje zegt JA op de vraag van de engel ‘De Heer wil ik dienen’. Zij geeft God alle ruimte, ‘laat met mij gebeuren wat u hebt gezegd’ of ‘mij geschiede naar Uw woord’. ‘De meest gezegende ben je van alle vrouwen’, zegt Elizabeth haar Gezegend als moeder, die haar kind zal baren in een stal of grot bij Bethlehem. Later wordt ze afgebeeld als Mater Dolorosa, moeder van alle smarten … Maar allereerst gaat ze vanuit deze wonderlijke ontmoeting een loflied zingen! Het is één en al kracht wat ze zegt en zingt – een revolutionair lied over alles andersom … Maria bedenkt dit lied niet zomaar even … maar is opgevoed in een traditie van eeuwen, van psalmen en oude lofliederen, die haar woorden aanreiken om eigen ervaring te uiten … Ze denkt aan de onvruchtbare Hanna, biddend in de tempel, die de jubelende moeder van Samuel wordt: ‘Nu juicht mijn hart dankzij de Heer, … want dankzij uw hulp beleef ik vreugde’. Verder … ‘De zwakke en de arme helpt hij overeind. Hij haalt hen uit het stof en uit het slijk..’ Deze woorden inspireren Maria tot haar lied. Ze begint net als Hanna, met een diepe ervaring van gezien, gehoord en gekend te zijn: Mijn ziel prijst en looft de Heer, Mijn hart juicht om God, mijn redder: Hij heeft oog gehad voor mij, Zijn minste dienares… En dit lied van een jong meisje nog, verandert van lofzang steeds meer in een strijdlied, een protestsong: één van de meest bekende revolutionaire liederen ter wereld. We zongen: Zijn arm verstoot met kracht de groten uit hun macht, De vorsten van hun tronen, Maar Hij maakt kleinen groot en zal met overvloed De hongerigen lonen. Johannes, het kind van Elisabeth, geeft stem aan dit protestlied. Hij roept op tot inkeer en omkeer in de woestijn, tot het hem zelf letterlijk de kop kost. Jezus kreeg dit lied met de moedermelk mee, werd opgevoed met Mozes en de profeten. Hij had het van geen vreemde. Hij keek vaak op andere wijze naar situaties en bracht barmhartigheid en bevrijding op gang. Maria’s zoon zag als geen ander om naar de zieken, de zwakken, de uitgetelden of wie ook maar aan de kant stond. Moeder en Zoon, ze zijn uit hetzelfde hout gesneden: profetisch, kritisch en barmhartig. In kloosters eindigt al eeuwenlang elk avondgebed met de lofzang van Maria. Ik citeer Frank Kazenbroot, norbertijn te Heeswijk: ‘Ik zing elke dag de lofzang van Maria van harte mee. Het verveelt me nooit. Het maakt me blij. De woorden van Maria houden mijn grondinspiratie levend. Dankzij haar blijf ik dicht bij mijn bron. Ik ben Norbertijn geworden omdat ik mijn zoeken naar God wil delen met andere zoekers… Maria brengt mij en mijn medebroeders iedere avond tot een ernstig gewetensonderzoek. Steunen wij de mannenmacht in de kerk en in de samenleving? Of kiezen we partij voor de armen en de kleinen? Maria staat tegenover me als een profetes. Maar Maria vertolkt ook mijn diepste verlangen naar een wereld waarin alle hoogmoed ontmaskerd wordt en waarin de hongerigen te eten krijgen. Als ik de lofzang zing, ga ik in de schoenen van Maria staan. Ik identificeer me met haar strijd voor recht en vrede. Bidden betekent engagement.’ Dankzij deze twee vrouwen vol verwachting, Maria en Elizabeth, dankzij hun Magnificat, hun lofzang die de eeuwen door blijft klinken, vind ik weer mijn eigen bron van innerlijke vreugde en geloof in vertrouwen dat God ons leven draagt door de tijden heen. Gelukkig is zij die gelooft dat deze woorden in vervulling zullen gaan. Tot slot: Het is bijna kerst en einde van dit jaar, dit is mijn laatste preek van 2012. Collega Roelof doet de beide kerstdiensten en ik reis meteen daarna naar mijn Zwitserse oecumenische klooster.
U reist in deze dagen misschien ook naar familie of vrienden of u ontvangt ze… Ik wil u een vraag stellen aan het slot van deze toch wel persoonlijke preek: ‘Probeer eens uw eigen Magnificat 2012 te schrijven, waarin u vertelt van uw eigen vreugde en dankbaarheid in het afgelopen jaar en waarin u ook uw verdriet, teleurstelling en pijn verwoord’. Zou u uw persoonlijke lied ook beginnen met de woorden van Maria? Mijn ziel prijst en looft de Heer, mijn hart juicht om God, mijn redder: hij heeft oog gehad voor mij… Bijzonder zal het zijn om ook uw lied te delen met uw naasten, vrienden of een broeder of zuster uit onze gemeente… Het kan een nieuwe belijdenis worden… Ik wens u allen dat deze opmaat naar Kerst, ons dieper ontvankelijker mag maken voor het LICHT dat komt. Dat dat zo mag zijn Amen * Orgelspel * Zingen
Lied 122: 1, 2 en 4, 5 (Frysk)
2 Kind dat uit uw kamer klein als des hemels zonneschijn op de aarde wordt gesteld, gaat uw weg zoals een held.
4 't Ljocht dat út jo krêbe tynt, en de tsjusternis oerskynt, blinkt en bliuwt de ieuwen lâns yn ús hert mei gouden glâns.
5 Lof de Heit op hege troan, lof Gods ienichstberne Soan, lof de Geast, en hearlikheid no en yn alle_ivichheid.
* Open ruimte * Voorbeden, stil gebed, Onze Vader (NBV) Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen * Collecte voor ons adoptiekind * Slotlied 125: 1, 2 (zr.), 3, 4 (br. ), 5 (refrein steeds door allen)
1 O kom, o kom, Immanuël, verlos uw volk, uw Israël, herstel het van ellende weer, zodat het looft uw naam, o Heer! Weest blij, weest blij, o Israël! Hij is nabij, Immanuël!
3 O kom, o kom, Gij Oriënt, en maak uw licht alom bekend; verjaag de nacht van nood en dood, wij groeten reeds uw morgenrood. Weest blij, weest blij, o Israël! Hij is nabij, Immanuël!
2 O kom, Gij wortel Isaï, verlos ons van de tyrannie, van alle goden dezer eeuw, o Herder, sla de boze leeuw. Weest blij, weest blij, o Israël! Hij is nabij, Immanuël!
4 O kom, Gij sleutel Davids, kom en open ons het heiligdom; dat wij betreden uwe poort, Jeruzalem, o vredesoord! Weest blij, weest blij, o Israël! Hij is nabij, Immanuël!
5 O kom, die onze Heerser zijt, in wolk en vuur en majesteit. O Adonai die spreekt met macht, verbreek het duister van de nacht. Weest blij, weest blij, o Israël! Hij is nabij, Immanuël! * Zegenbede
Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei …Amen * * * *** * * *
Mededelingen: Voedselbank De actie voor de Voedselbank van afgelopen zondag leverde 10 zwaar beladen kratten aan voedingsmiddelen op en de collecte bedroeg € 177,33. Bij de voedselbank zijn ze hier bijzonder blij mee. U allen hiervoor heel hartelijk bedankt. Uitsluitend dankzij deze acties, en de maandelijkse inzameling in supermarkten, ziet de Voedselbank kans om elke 14-dagen, momenteel, 300(!) pakketten uit te reiken. Kerst-Kom-en-Zing-erin Aanstaande woensdag, 19 december, om half acht hebben we een advent/kerst zangavond. Bekende en minder bekende kerstliederen onder begeleiding van ons aller Gerben Bergstra. Iedereen is welkom. Neem vrienden en familie mee! Open huis op 2e Kerstdag De Kerstdagen komen er weer aan. Ik hoop dat deze dagen voor iedereen een fijne tijd is. Daarom stel ik op tweede Kerstdag m'n huis weer open voor mensen die dit feest graag met meerdere mensen willen vieren. Vanaf 16.00u is iedereen welkom. Graag van te voren opgeven en eventuele diëten doorgeven. We kunnen dan ook bespreken of je wat mee kan nemen. 058 - 844 86 19 of 06 41 42 38 34, of
[email protected] Voor iedereen hele fijne Kerstdagen en een gezond en goed 2013, Etty Kuiper Brandstofproblemen In het kleine huis op de camping waar de Roemeense familie Nimitan-Dorot woont, wordt de houtkachel optimaal gestookt in deze koude periode. Resultaat: de houtvoorraad raakt op! Natuurlijk kunnen wij hout bijkopen. Maar bij dezen vragen wij
onze leden/vrienden om tips om voordelig (of gratis) de houtvoorraad tijdig aan te kunnen vullen. Clara 058 - 288 58 13 of Tine 058 - 289 07 46 Jaarboekje Het jaarboekje 2013 met gegevens over onze gemeenten en kringen, instellingen en organisaties in de Broederschap en over tal van functionarissen in de adreslijsten achterin, is weer te bestellen. Kosten € 15, -. Er liggen bestellijsten achterin de kerk die u in kunt vullen. Bovenstaande mededelingen vindt u ook op www.dgleeuwarden.org
