Natascha Schrama
18 mei 2006
Jaarbeurs Utrecht
Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies Natascha Schrama Verpleegkundig specialist oncologie ziekenhuis Bernhoven Oss/Veghel
Inhoud van de presentatie
• AIM higher initiative • Andere richtlijnontwikkeling in de USA • Richtlijnontwikkeling in Nederland
Het ontstaan van AIM higher Initiative • The ZAP Initiative (2003) • NIH State-of-the-Science Conference on Symptom Management (2002) • The West Clinic, PC (Memphis, TN) • Supportive Oncology Services, Inc.
National Institutes of Health. NIH News Release. July 17, 2002. Final statement Oct 26, 2002. Fortner, BV, et al. Journal of Pain and Symptom Management. 2003; 25: 334-343.
AIM higher Initiative • Een kwaliteitsverbeteringsproject • De doelstelling van het AIM higher Initiative is het verbeteren van: - beoordeling - Informatie - management
(assessment) (information) (management)
t.a.v. de bijwerkingen van chemotherapie
Deelnemende ziekenhuizen
De AIM higher aanpak • De nulmeting Een analyse van de praktijksituatie t.a.v. huidige hulpmiddelen t.a.v. beoordeling, informatie en symptoommanagement bij chemotherapie
• Ontwikkeling van een kwaliteitsverbeteringsplan Het ontwikkelen van instrumenten die verbeteringen geven op het gebied van beoordeling, informatie en management van toxiciteiten t.g.v. chemotherapie t invoeren van de ontwikkelde instrumenten de ontwikkelde instrumenten
Bij welke toxiciteiten? • • • • •
Misselijkheid/ Braken Bezorgdheid/ Depressie Diarree/ Obstipatie Anemie Neutropenie
AIM higher interventies beoordeling van toxiciteiten
• Standaard systematische beoordelings-meetinstrumenten – AIM Higher “hoog-risico” meetinstrument – Patient Care MonitorTM • • • •
Ingevuld door en met de patiënt Ernst van de toxiciteit Gespecialiseerde rapportage-systemen Medicamenteuse interventies (EB)
– “Mid-cycle” documentatie meetinstrument – Telefonische vragenlijst bij telefonische hulpvraag
• 72 uur na toediening een telefoontje naar de patiënt voor inventarisatie bijwerkingen
AIM higher interventies Informatievoorziening
• Standaard voorlichtingsmateriaal – Voorlichting aan nieuwe patiënten • Standaard educatiemateriaal – Cancer Support NetworkTM – The Patient CompanionTM • Standaard documentatie hulpmiddel
AIM higher interventies management van toxiciteiten
• Richtlijnen • Vaststaande beslisbomen t.a.v. interventies bij toxiciteiten • Electronische patiëntendossiers die gelabeld zijn • QoL beoordeling • Gestandaardiseerde documentatie • Werkgroepvorming
Implementatie AIM Higher Het project werd instellingsbreed geïntroduceerd, met daarin: • Scholing van het oncologieteam • Het vaststellen van een implementatie datum van de meetinstrumenten en werken volgens het AIM higherprincipe • Duidelijke afspraken binnen de instelling t.a.v. bijstelling en evaluatie van het project
Evaluatie AIM Higher (2) Assessment Intervention
Baseline Measurement* and Training
Information Intervention
Measurement 2*
Management Intervention
Measurement 3*
Measurement 4*
Assessment
Information
Management
• Practice Analysis • QI Plan • Implementation
• Practice Analysis • QI Plan • Implementation
• Practice Analysis • QI Plan • Implementation
* Indicates Evaluation (IRB approved protocol) measurement time periods
Uitkomsten van AIM higher (1)
Uitkomsten van AIM higher (2)
Effect van AIM higher assessment-tool
Conclusies n.a.v. 2e meting
• De toxiciteit van de chemotherapie is een frequent probleem voor kankerpatiënten • Meetinstrumenten leiden tot een beter inzicht in het hebben van toxiciteiten en hulpvraag bij de patiënt en kan leiden tot een gericht plan van aanpak t.a.v. de te verlenen zorg • De evaluatie van de 2e meting suggereert dat de oncologieafdeling de beoordeling van toxiciteiten kan verbeteren door het gebruik van standaard, systematische meetinstrumenten zoals het CCMTM.
Samenvatting AIM higher t.a.v. de verpleegkundige rol bij bijwerkingen bij chemotherapie
• De verpleegkundige heeft een essentiële rol bij: - het beoordelen van de bijwerkingen - informatievoorziening - management van toxiciteiten • De verpleegkundige moet kritisch kijken naar bestaande hulpmiddelen, en waar nodig uniforme, specifieke richtlijnen ontwikkelen • De verpleegkundige kan het AIM higher-project gebruiken bij het verbeteren van preventieve voorlichting, vroegtijdige signalering, management bij toxiciteit van chemotherapie
Andere richtlijnontwikkeling in de USA
• ZAP Zero Acceptance of Pain • PEP Putting Evidence into Practice • AIM higher initiative richt zich ook op andere interventiegebieden t.a.v. chemotherapie, zoals chemotherapie en veiligheid.
Richtlijnontwikkeling in Nederland
• VIKC, CBO en LEVV spelen een coördinerende rol bij de richtlijnontwikkeling • Gericht op een specifiek symptoom, maar niet vanuit complicatie van een behandeling • Er is geen eenduidige methodiek in richtlijnontwikkeling • Regionale en instellingseigen initiatieven • Er zijn enkele meetinstrumenten die pro-actief kunnen werken • Er is één specifieke landelijke richtlijn die volgens dezelfde methodiek is ontwikkeld. • T.a.v informatievoorziening naar patiënten wordt veel gewerkt met de behandelwijzer
Hoe gaan wij verder? • De AIM higher laat zien dat een uniforme richtlijn ontwikkeling t.a.v. een behandeling tegen kanker mogelijk is • De richtlijn “palliatieve zorg” laat zien dat een symptoombehandeling in een specifiek zorggebied mogelijk is
Iets om over na te denken… Is dit het moment om een start te maken met het ontwikkelen van een landelijke richtlijn gericht op - het ontwikkelen van een “high risk-tool” - het meten van toxiciteiten - het optimaliseren en uniform maken van informatievoorziening - het optimaliseren van management van toxiciteit (EB) bij de behandelingen van kanker
Vragen?
Websites ter info verwijzing naar literatuuronderbouwing
• • • • • • •
www.ons.org http://www.ons.org/publications/journals/pdfs/300529.pdf http://www.ons.org/outcomes/Clinical/pdf/PainReferences.pdf http://www.ons.org/outcomes/Clinical/pdf/PainSummary.pdf http://www.ons.org/outcomes/PEPcard/index.shtml www.ikcnet.nl www.oncoline.nl
Voor verdere vragen:
[email protected]
