Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Hypothetisch voorbeeld opgemaakt door medewerkers van de VVSG - zomer 2013
De VVSG helpt u graag op weg bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning. Naast vormingen, publicaties en helpdesk, bieden we dit voorbeeld aan als inspiratiebron. Op welke manier kan een doelstelling rond bijvoorbeeld klimaatneutraliteit uitgewerkt worden volgens de regelgeving van de beleids- en beheerscyclus? We geven een aanzet tot antwoord. Ter verduidelijking van bepaalde keuzes voegen we af en toe voetnoten toe.
Strategische doelstelling S1* De CO²-uitstoot op het gemeentelijk grondgebied vermindert met 20% tegen 2020.
Vooropgesteld resultaat: minstens 20% van de totale CO²-uitstoot is verminderd op gemeentelijk grondgebied ten opzichte van de nulmeting in 2014. Indicator: gemeten CO²-uitstoot Commentaar bij de doelstelling: de gemeente wil bijdragen tot een duurzame samenleving waarbij haar inwoners en andere instanties actief betrokken worden. Deze doelstelling kadert binnen de EU-2020-strategie die de CO²-uitstoot in de ganse Europese Unie tegen 2020 wil verminderen met 20%. Aan de hand van een nulmeting wordt in 2014 de CO²-uitstoot gemeten. De gegevens voor de nulmeting stelt de Vlaamse overheid (VITO) ter beschikking. Het gemeentebestuur kiest resoluut voor een klimaatvriendelijk beleid. Deze beleidsdoelstelling overschrijdt de periode van één legislatuur. Als eerste stap naar een klimaatneutrale gemeente beslist het gemeentebestuur deze strategische doelstelling naar voren te schuiven. Deze beleidsdoelstelling vraagt een grote financiële investering. Het gemeentebestuur gelooft erin dat de energiezuinige of -besparende maatregelen het leven in de gemeente op lange termijn ten goede komt.
*
Strategische doelstellingen zijn geen verplichting volgens de BBC-wetgeving. Wij opteren ervoor om de verplichte
beleidsdoelstellingen op te hangen aan een strategische doelstelling. Een strategische doelstelling overschrijdt één beleidsperiode en geeft de lange termijn doelen aan. Gemeenten en OCMW’s wegen zelf de relevantie af om hun strategisch meerjarenplan te organiseren volgens strategische doelstellingen. Omdat strategische doelstellingen niet verplicht zijn, is het ook niet verplicht een ‘vooropgesteld resultaat’, ‘indicator’ en ‘commentaar’ bij de doelstelling te noteren. Wij kiezen ervoor om dezelfde structuur van de beleidsdoelstellingen aan te houden bij de strategische doelstelling.
23 augustus 2013 - 1/10
Beleidsdoelstelling S1 | B1 Kennisopbouw, sensibilisering en gedragsverandering van het gemeentelijk en OCMWpersoneel, partnerorganisaties en inwoners over klimaatneutraliteit.
Vooropgesteld resultaat: het gemeentelijk en OCMW-personeel, partnerorganisaties en de inwoners zijn bewust en overtuigd van het belang van klimaatneutraliteit en passen hun gedrag hieraan aan. Indicator: enquête bij personeel, partnerorganisaties en inwoners over kennis en gedrag inzake klimaatneutraliteit Realisatietermijn: 2014-2019 Commentaar: we vinden het belangrijk dat zowel personeel, partnerorganisaties als inwoners voldoende geïnformeerd en gesensibiliseerd zijn over het belang van klimaatneutraliteit. We geloven dat dit een gedragsverandering zal teweeg brengen waardoor de CO2-uitstoot in gemeente daalt. Ontvangsten/uitgaven
*
Exploitatie Uitgaven
Investering Ontvangsten
Saldo
Uitgaven
Ontvangsten
Saldo
2014
0
0
0
0
0
0
2015
0
0
0
0
0
0
2016
0
0
0
0
0
0
2017
0
0
0
0
0
0
2018
0
0
0
0
0
0
2019
0
0
0
0
0
0
*
Elke beleidsdoelstelling geeft verplicht een overzicht van de ontvangsten en uitgaven. Dit overzicht is bedoeld om
een visueel beeld te krijgen van de financiële stromen gerelateerd aan de beleidsdoelstelling. Boekhoudkundige informatie vind je hier niet.
23 augustus 2013 - 2/10
Actieplan B1 | 1 gericht naar inwoners Realisatietermijn: 2015-2019 Actie B1 |1.1: informatiesessies voor inwoners over het belang en mogelijke bijdrage tot klimaatneutraliteit. Realisatietermijn 2015-2016
*
Indicator: aantal aanwezigen tijdens de informatiesessies Actie B1 |1.2: opstart van een transitie-netwerk om lokale expertise bij bewoners te betrekken bij een streven naar klimaatneutraliteit Realisatietermijn: 2015-2016 Indicator: aantal aanwezige inwoners op de transitie-netwerk Actie B1 | 1.3: de gemeente voert een premie in voor inwoners die hun woning energiezuinig (ver)bouwen Realisatietermijn: 2015-2019 Indicator: aantal aanvragen voor premies Actie B1 | 1.4: kansarme inwoners krijgen gratis advies van een energiesnoeier op welke manier energie te besparen. Realisatietermijn: 2016-2019 Indicatoren -
het aantal uitgereikte adviezen aan kansarme gezinnen
-
het aantal OCMW-tussenkomsten voor het bijpassen van energiefacturen van OCMWcliënteel
* We kiezen ervoor om per actie ook een realisatietermijn te plaatsen, dit is een vrije keuze van iedere gemeente en OCMW. Volgens de BBC-regelgeving moet er enkel een realisatietermijn geplaatst worden bij elk actieplan.
Actieplan B1 | 2 gericht naar personeel Realisatietermijn: 2014-2019 Actie B1 | 2.1: informatiesessies voor personeel van gemeente en OCMW over het belang en mogelijke bijdrage tot klimaatneutraliteit
23 augustus 2013 - 3/10
Realisatietermijn: 2014-2015 Indicator: aantal aanwezigen tijdens de informatiesessies Actie B1 | 2.2: denktank oprichten bestaande uit personeelsleden om kennis betreffende klimaatneutraliteit op te bouwen en acties uit te werken om de klimaatneutraliteit van de eigen werking en organisatie te verbeteren Realisatietermijn: 2015-2019 Indicatoren -
aantal bijeenkomsten van de denktank
-
aantal verbetervoorstellen om de klimaatneutraliteit van eigen werking en organisatie te verbeteren
Actieplan B1 | 3 gericht naar partnerorganisaties Realisatietermijn: 2015-2019 Actie B1 | 3.1: Regelmatig overleg met partnerorganisaties om gezamenlijk kennis op te bouwen, elkaar te sensibiliseren en tot gedragsverandering te komen omtrent klimaatneutraliteit Realisatietermijn: 2015-2019 Indicator: aantal bijeenkomsten met partnerorganisaties
Beleidsdoelstelling S1 | B2 Het lokaal bestuur voert een duurzaam aankoopbeleid door alle overheidsopdrachten te toetsen aan vooropgestelde duurzaamheidscriteria.
Vooropgesteld resultaat: alle aankopen van gemeente en OCMW voldoen aan de vooropgestelde duurzaamheidscriteria. Indicatoren -
aantal aankopen dat aan de vooropgestelde duurzaamheidscriteria voldoet
-
bedrag van de aankopen dat aan de vooropgestelde duurzaamheidscriteria voldoet
Realisatietermijn: 2014-2019
23 augustus 2013 - 4/10
Commentaar: de gemeente en het OCMW hebben een belangrijke voorbeeldfunctie naar personeel, inwoners en partnerorganisaties toe. Daarnaast doen de gemeente en het OCMW heel wat aankopen waardoor een duurzaam aankoopbeleid reëel impact heeft op de CO2uitstoot. Dit is een doelstelling waarbij zowel de gemeente als het OCMW inspanningen zullen leveren. De actieplannen van de gemeente vind je in dit document, het gemeentelijk strategisch meerjarenplan. De actieplannen van het OCMW kan je raadplegen in het strategisch meerjarenplan van het OCMW. Ontvangsten/uitgaven
Exploitatie Uitgaven
Investering Ontvangsten
Saldo
Uitgaven
Ontvangsten
Saldo
2014
0
0
0
0
0
0
2015
0
0
0
0
0
0
2016
0
0
0
0
0
0
2017
0
0
0
0
0
0
2018
0
0
0
0
0
0
2019
0
0
0
0
0
0
Actieplan B2 | 1 duurzaam aankoopbeleid Realisatietermijn: 2014-2019 Actie B2 | 1.1: opmaak van een CO2 reducerend modelbestek waarin duurzame criteria voor toekenning van opdrachten zijn opgenomen Realisatietermijn: 2016 Indicator: modelbestek is aanwezig Actie B2 | 1.2: dienstwagens worden indien nodig vervangen door elektrische voertuigen Realisatietermijn: 2014-2019 Indicator: % vervangingen dienstwagens door elektrische voertuigen Actie B2 | 1.3: we stimuleren dat personeel de fiets gebruikt voor dienstverplaatsingen Realisatietermijn: 2016-2019 Indicator: kilometers gemeten door de kilometerteller op de dienstfietsen
23 augustus 2013 - 5/10
Beleidsdoelstelling S1 | B3 20% minder energiegebruik in gemeentelijke infrastructuur tegen 2019 ten opzichte van 2014
Vooropgesteld resultaat: 20% minder energieverbruik in gemeentelijke infrastructuur Realisatietermijn: 2014-2019 Indicator: nulmeting in kilowatt uur gebruikte energie Commentaar: het lokaal bestuur heeft een voorbeeldfunctie. De gemeente zal het energieverbruik in eigen infrastructuur doen dalen en daarmee bijdragen aan een lagere CO²uitstoot op haar grondgebied. Ontvangsten/uitgaven
Exploitatie Uitgaven
Investering Ontvangsten
Saldo
Uitgaven
Ontvangsten
Saldo
2014
0
0
0
0
0
0
2015
0
0
0
0
0
0
2016
0
0
0
0
0
0
2017
0
0
0
0
0
0
2018
0
0
0
0
0
0
2019
0
0
0
0
0
0
Actieplan B3 | 1 gemeentelijke gebouwen Realisatietermijn: 2014-2019 Actie B3 | 1.1: Energie Audit in alle gemeentelijke gebouwen Realisatietermijn: 2014-2015 Indicator: rapportage Energie Audit Actie B3 | 1.2: Renovatie van het stadhuis conform de BEN-norm
23 augustus 2013 - 6/10
Realisatietermijn: 2016-2019 Indicator: de BEN-norm Actie B3 | 1.3: Voorbereiding van renovatie van het cultureel centrum en twee wijkbibliotheken conform de BEN-norm Realisatietermijn: 2018-2019 Indicator: de BEN-norm
Beleidsdoelstelling S1 | B4 De lokaal geproduceerde hernieuwbare energie stijgt met 20% tegen 2019 in vergelijking met de nulmeting van 2014
Vooropgesteld resultaat: 20% meer lokaal geproduceerde hernieuwbare energie Realisatietermijn: 2014-2019 Indicator: kwh lokaal geproduceerde hernieuwbare energie Commentaar: Het lokaal bestuur heeft een voorbeeldfunctie. De gemeente wil zelf hernieuwbare energie produceren. Deze energie wordt ingezet in de openbare infrastructuur waardoor het energiegebruik uit fossiele brandstoffen zal verminderen. Ontvangsten/uitgaven
Exploitatie Uitgaven
Investering Ontvangsten
Saldo
Uitgaven
Ontvangsten
Saldo
2014
0
0
0
0
0
0
2015
0
0
0
0
0
0
2016
0
0
0
0
0
0
2017
0
0
0
0
0
0
2018
0
0
0
0
0
0
2019
0
0
0
0
0
0
Actieplan B4 | 1 hernieuwbare energie
23 augustus 2013 - 7/10
Realisatietermijn: 2014-2019 Actie B4 | 1.1: de realisatie van 3 windmolens langs het industrieterrein Indicator: 3 windmolens Deelactie B4 |1.1.1: oprichten van een coöperatieve
*
Realisatietermijn: 2014-2015 Deelactie B4 |1.1.2: de nodige toelatingen aanvragen Realisatietermijn: 2015-2016 Deelactie B4 |1.1.3: subsidiedossier indienen Realisatietermijn: 2015-2016 Deelactie B4 |1.1.4: aankoop en plaatsing van 3 windmolens Realisatietermijn: 2017-2018
*
Gemeenten en OCMW’s kunnen kiezen om in hun strategisch meerjarenplan acties op te delen in deelacties. Zij
kiezen daarbij zelf of ze de realisatietermijnen ook per deelactie noteren. De BBC-regelgeving verplicht enkel een realisatietermijn op niveau van het actieplan. Het lokaal bestuur kan ook kiezen om extra indicatoren per deelactie te formuleren. De BBC-regelgeving verplicht enkel indicatoren op niveau van de actie.
Actie B4 | 1.2: De voorbereiding voor de realisatie van een biogasinstallatie Realisatietermijn: 2016-2019 Indicator: oprichting intergemeentelijke samenwerking Deelactie B4 |1.2.1: oprichten van een intergemeentelijk samenwerkingsverband Realisatietermijn: 2016-2017 Deelactie B4 |1.2.2: studiewerk voor de installatie van een biogasinstallatie Realisatietermijn: 2017-2018 Deelactie B4 |1.2.3: nodige toelatingen aanvragen Realisatietermijn: 2018-2019
23 augustus 2013 - 8/10
Beleidsdoelstelling S1 | B5 Verminderen van het autogebruik bij de bevolking
Vooropgesteld resultaat een verminderd autogebruik bij de bevolking Realisatietermijn: 2015-2019 Indicator: verkeerstelling in samenwerking met politie Commentaar: een verminderd autogebruik draagt bij tot een verminderde CO² uitstoot. De gemeente wil de inwoners stimuleren de auto meer thuis te laten. Om dit mogelijk te maken, investeert de gemeente ook in infrastructuur voor alternatieve vervoersmiddelen Ontvangsten/uitgaven
Exploitatie Uitgaven
Investering Ontvangsten
Saldo
Uitgaven
Ontvangsten
Saldo
2014
0
0
0
0
0
0
2015
0
0
0
0
0
0
2016
0
0
0
0
0
0
2017
0
0
0
0
0
0
2018
0
0
0
0
0
0
2019
0
0
0
0
0
0
Actieplan B5 | 1 Autoluwe gemeente Realisatietermijn: 2015-2019 Actie B5 | 1.1: de inplanting van een fietsparking met plaats voor minstens 20 fietsen bij elk openbaar gebouw Realisatietermijn: 2016-2019 Indicator: aantal fietsenparkings in vergelijking met aantal openbare gebouwen
23 augustus 2013 - 9/10
Actie B5 | 1.2: opmaak van een globaal parkeerplan voor een autoluw centrum Realisatietermijn: 2015–2019 Indicator: parkeerplan Actie B5 | 1.3: de heraanleg van de Dorpsstraat als autoluwe winkel-wandelstraat Realisatietermijn: 2016-2018 Indicator: aantal geparkeerde auto’s per dag Actie B5 | 1.4: de aanleg van een herkenbaar autonoom fietspad vanuit het centrum naar de atletiekpiste Realisatietermijn: 2017-2019 Indicator: fietspad van centrum naar atletiekpiste
23 augustus 2013 - 10/10
