Opleidingsplan Gynaecologie en Obstetrie Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch

Opleidingsplan Gynaecologie en Obstetrie Jeroen Bosch Ziekenhuis ‘s-Hertogenbosch

Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

1

Inleiding Dit document beschrijft de opleiding tot gynaecoloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in ‘sHertogenbosch. Dit opleidingsplan is een leidraad voor de artsen in opleiding, gynaecologen, stagebegeleiders en de (plv) opleider(s). Het beschrijft de inhoud, organisatie en kwaliteitsborging van de opleiding. Daarnaast beschrijft het de verwachtingen die we stellen aan onze collega’s in opleiding.

Herman Oosterbaan, opleider, gynaecoloog Ingrid Gaugler-Senden, beoogd plaatsvervangend opleider Corry den Rooyen, opleidingskundige ’s-Hertogenbosch, 2013 © Gynaecologie JBZ


2

Inhoudsopgave


3

Deel 1

De organisatie van de opleiding gynaecologie


4

1.1 Inleiding: De Gynaecologie-afdeling in het Jeroen Bosch Ziekenhuis De afdeling gynaecologie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) heeft sinds 1971 opleidingsbevoegdheid. De opleiding werd gestart door Dr. G.H.B Broeders oorspronkelijk als B-opleiding. In 1974 volgde een erkenning als A-opleiding. In die tijd was de opleiding vijfjarig, waarvan de eerste 4 jaar in de A-opleiding gevolgd werd. Inmiddels is door de fusie van het Groot Ziekengasthuis met achtereenvolgens het Willem Alexander Ziekenhuis en recent met het Carolus-Liduina Ziekenhuis een van de grootste gynaecologie afdelingen in Nederland ontstaan. Het totaal aantal van ongeveer 2600 klinische bevallingen onderstreept dit nog eens. Het JBZ is een groot opleidingsziekenhuis met vanaf 2011 in de nieuwbouw één grote afdeling Verloskunde en Gynaecologie, geïncorporeerd in een gecombineerde afdeling met de kinderartsen (Moeder-Kind). Het adherentiegebied voor de vakgroep is ongeveer 550.000 mensen. Dit waarborgt dat het vakgebied in de volle breedte en in al zijn aspecten uitgeoefend kan worden. Aandachtsgebieden van de vakgroep zijn ondermeer: perinatologie, voortplantingskunde, urogynaecologie, micro-invasieve chirurgie en gynaecologische oncologie. Het meest uitgesproken aandachtsgebied van het ziekenhuis is de oncologie, één van de speerpunten van het JBZ, dat onder meer geleid heeft tot het oprichten van een multidisciplinaire oncologische polikliniek. Tot slot beschikt het JBZ over een close format IC. 1.2

De opleidingsgroep

Opleider en plaatsvervangend opleider Dr. H.P. Oosterbaan, is de opleider. Hij is primair verantwoordelijk voor alle zaken die de opleiding betreffen: - aannemen van AIOS in gezamenlijke sollicitaties binnen de cluster Nijmegen; - introductiegesprek bij aanvang opleiding op de afdeling gynaecologie; - draagt zorg voor een veilig opleidingsklimaat; - stagerooster c.q. individueel opleidingsplan AIOS; - eerst verantwoordelijke en aanspreekpunt bij problemen van AIOS betreffende de opleiding; - stuurt de opleidingsgroep aan en bewaakt het nakomen van afspraken gemaakt in het lokaal opleidingsplan; - onderhoudt de contacten met regionale en landelijke gremia betreffende de opleiding; - lid centrale opleidingscommissie JBZ; - voorzitter opleidingsvergaderingen van de vakgroep en overleg AIOS; - opstellen en implementeren van het nieuwe opleidingscurriculum; - ontwikkelen en implementeren van nieuwe kwaliteitsinstrumenten, ter verdere verbetering opleiding; - samenstelling onderwijsrooster en onderwijsprogramma; - monitoren en bijhouden van de voortgang van de opleiding van de individuele AIOS door: o controle portfolio’s AIOS o houden van voortgangsgesprekken en toetsingsmomenten conform regelgeving CCMS/MSRC; o bespreken en accorderen bekwaamheidsverklaringen - aanvragen en voorbereiden van de opleidingsvisitatie. - organisatie refereeravonden - organisatie clusterbreed onderwijs (eventueel gedelegeerd) - incident bespreking (begeleiding Dr. J.P. de Bruin) - coördinatie wetenschappelijk onderzoek van de AIOS - begeleiden AIOS bij het verrichten van onderzoek en schrijven van een artikel Dr.I. Gaugler is de plaatsvervangend opleider. Zij neemt de verantwoordelijkheid van de opleider over waar deze niet in staat is deze in te vullen door afwezigheid of ziekte, of bij diens afwezigheid. Daarnaast is hij medeverantwoordelijk voor de voortgangsgesprekken en alsmede verantwoordelijk voor de bovenstaande zaken Beiden worden secretarieel ondersteund door het secretariaat van de Maatschap verloskunde en gynaecologie JBZ.


5

Gynaecologen en opleidingsteam In het JBZ werken 14 gynaecologen en een consulent gynaecologische oncologie, deels in voltijd en deels in parttime verband. Alle gynaecologen zijn vakinhoudelijk breed georiënteerd op alle aspecten van de eindtermen van de opleiding en velen zijn erkend subspecialist of hebben een specifiek aandachtsgebied. De opleidingsgroep is in zijn geheel verantwoordelijk voor de kwaliteit, inhoud en vormgeving van de opleiding tot gynaecoloog in het JBZ. Alle gynaecologen werken gelijkwaardig samen aan de opleiding. Hierin hebben een aantal specialisten extra taken en verantwoordelijkheden. Binnen de opleidingsgroep is een opleidingsteam verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie en bewaking van de opleiding. Dit team bestaat uit de opleider en drie stagebegeleiders (iedere differentiatiegroep is vertegenwoordigd) waarvan er een tevens plaatsvervangend opleider is. Vanuit dit team worden de supervisoren uit de diverse aandachtsgebieden aangestuurd. De taken en verantwoordelijkheden zijn hieronder nader uitgewerkt.

Opleider en plv opleider H. Oosterbaan en I. Gaugler

ondersteuning

perinatologie

urogynaecologie

voortplanting

R. J.P. Rijnders

A. M. van der Leeuw- van Beek

minimale invasieve chirurgie

J.P. de Bruin

J.W. van der Steeg

R.J.P. Rijnders, A.M. van der Leeuw - van Beek, J.P. de Bruin en J.W. van der Staag zijn stagebegeleiders. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de opleiding binnen hun aandachtsgebied, in samenspraak met de (plv.) opleider. Hiervoor worden de volgende werkzaamheden verricht: - gesprekken met de aios ten behoeve van de stage: introductie-, tussentijdse- en eindevaluatie; - op basis van de gesprekken met de aios wordt het individueel opleidingsplan (IOP) van de aios bijgesteld; - stuurt de supervisoren aan ten aanzien van de supervisie van aios, inclusief de toetsing; - stelt in samenspraak met de supervisoren uit het aandachtsgebied de evaluatie van de aios samen en bespreekt dit met de (plv.) opleider; - ontwikkelen en implementeren van de stage, inclusief de toetsing; - evalueren van de stage en op basis van de evaluaties bijstellen van de inhoud van de stage, in afstemming met het opleidingsteam; - draagt mede verantwoordelijkheid voor het invullen van de diverse onderwijsmomenten. De opleidingsgroep wordt ten aanzien van de opleiding secretarieel ondersteund. Zij is verantwoordelijk voor: - planning gesprekken tussen aios en opleider; - planning van de gesprekken tussen stagebegeleiders en aios; - planning van de opleidingsvergadering en opleidingsteamvergadering; - in samenspraak met opleider opstellen van het onderwijsprogramma; - plannen en notuleren opleidingsvergadering en opleidingsteam vergadering. Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

6

Alle gynaecologen superviseren de aios bij (poli) klinische werkzaamheden en nemen actief deel aan overdrachten en onderwijsmomenten. Hiertoe hebben zij (of volgen) onder meer het Teach the Teachers nascholingsprogramma gevolgd. De opleidingsgroep als geheel bewaakt de (individuele) medisch-inhoudelijke en professionele voortgang van de aios en begeleidt hem/haar tijdens de gehele opleiding. De stagebegeleiders informeren de opleider over de ontwikkeling van de aios en waar nodig zijn zij betrokken bij de beoordeling van de aios. De opleidingsgroep is verantwoordelijk voor het implementeren en bewaken van het lokale opleidingsplan. Dit opleidingsplan is afgeleid van het landelijk opleidingsplan van de opleiding tot gynaecoloog (NVOG-BOEG). Het voldoet aan de daarin gestelde eisen en aan de regelgeving met betrekking tot het specialisme gynaecologie (kaderbesluit en specifiek besluit CCMS, KNMG, 2010). 1.3 Organisatie, taken en verantwoordelijkheden van het opleidingsteam Alle gynaecologen superviseren de AIOS bij (poli-) klinische activiteiten en nemen actief deel aan overdrachten en onderwijsmomenten. Hiertoe hebben zij of zullen zij onder meer de Teach the Teachers nascholingsprogramma’s volgen. De opleidingsgroep bewaakt de (individuele) medisch-inhoudelijke en professionele voortgang van de AIOS en begeleidt hem/haar tijdens de gehele opleiding. De supervisoren worden door de opleider gehoord en waar nodig betrokken bij de beoordelingen en toetsmomenten van de AIOS. De verantwoordelijken verschillen per subspecialisme en aandachtsgebied. Onderstaand een schema met daarin het opleidingsteam en de persoonsgebonden aandachtsgebieden en/of subspecialismen. Specialist Mw. A.E. Bouwma Dr. D. Boll Dr. J.P. de Bruin J.D. Dirken Mw. dr. I.P.M. Gaugler-Senden Dr. C.J.C.M. Hamilton Mw. M.H.H.M. Kerkhof Mw. A.M. van der Leeuw-van Beek Dr. H.P. Oosterbaan Mw. B. Pijlman Dr. R.J.P. Rijnders Mw. R.A. Smit Dr. J.W. van der Steeg Mw. G.H. Stevens Mw. D. Sykora

Subspecialist

Aandachtsgebied Urogynaecologie en sexuologie

Gynaecologische oncologie Voortplantingskunde Perinatologie Perinatologie Voortplantingskunde

Perinatologie

Plaatsvervangend opleider Perinatologie Urogynaecologie Opleider Gynaecologische oncologie

Perinatologie Gynaecologische oncologie Micro-invasieve chirurgie, voortplantingsgeneeskunde Urogynaecologie Gynaecologische oncologie

1.4 Mentorschap gynaecologie opleiding Als AIOS is het van belang om tijdens je opleiding, naast opleidingsinhoudelijke zaken, met een ervaren specialist te kunnen praten over overkoepelende zaken. Vandaar dat (zo mogelijk) elke AIOS een mentor krijgt die per definitie niet de opleider is. De onderwerpen die met de mentor besproken worden kunnen per AIOS sterk variëren maar in ieder geval komen punten als balans opleiden, werk en privé en samenwerking met het opleidingsteam aan bod. Doel van mentorschap: Aandacht geven aan AIOS en proberen er zorg voor te dragen dat de AIOS zich er van bewust is dat er iemand is waar hij met vragen/problementerecht kan. Het gaat hierbij enerzijds om professionele zaken, maar ook om items die spelen op het raakvlak van werk en privé. De mentor is daarmee een soort vertrouwenspersoon waarmee in alle rust zaken kunnen worden doorgesproken. Start van mentorschap: De mentor neemt voor het eerste gesprek het initiatief, daarna is het aan de mentor en de AIOS om te bepalen in welke vorm en frequentie zij elkaar spreken. De voorkeur gaat uit naar minimaal 2 x per jaar een gesprek. Indien er problemen Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

7

gesignaleerd worden, neemt de mentor actief contact op met de AIOS voor een gesprek. Onderwerpen die aan bod komen: 1. Kennismaking met elkaar, verwachtingen bespreken en een eerste uitwisseling van ervaringen van AIOS met de opleiding en het opleidingsteam tot nu toe. Gespreksonderwerpen kunnen hieruit voortkomen. Dit geeft o.a. inzicht in hoe een AIOS over omgang met verschillende mensen denkt, leert hiermee indirect soms wat over die mensen (kan tot reflectie of terugkoppeling leiden) maar leert bovenal dat de AIOS moet leren omgaan met verschillende (soorten) opleiders / supervisoren 2. Praktische aspecten rondom organisatie werkzaamheden, studie en nascholing 3. Samen met AIOS bewaking van de ontwikkeling gedurende de hele opleiding door aanwezig te zijn bij de afronding van stages 4. Balans tussen werken en privé 5. Problemen in de werksituatie In een latere fase interesse voor bepaalde zaken in het opleiden bespreken. De opleider heeft hier uiteraard ook een taak in omdat hiermee keuzes worden vastgelegd. De aios onderling kennen naast het mentorschap een buddystysteem waarin jongere jaars aios (en anios) door een oudere aios worden begeleid. Dit betreft het wegwijs maken in de organisatie, werkzaamheden en dienen de byddies als vertrouwenspersoon. 1.5 Communicatie Om de organisatie, de uitvoering en de kwaliteit van de opleiding vorm te geven is het noodzakelijk om met verschillende partijen op bepaalde momenten te overleggen en af te stemmen. Hieronder staan de verschillende overlegmomenten genoemd, inclusief doel, aanwezigen, frequentie, deelnemers en plaats waar notulen zijn te vinden. Regionaal Opleidersoverleg Doel: - Volgen ontwikkeling AIOS over regionale instellingen heen. Daarnaast worden alle AIOS binnen het cluster eenmaal per jaar centraal te Nijmegen tezamen met de universitaire opleider geëvalueerd (3-4 maal per jaar op wisselende dagen). - Toetsing en afstemming opleidingsschema’s regionale opleidingsinstellingen - Toetsing en afstemming lokale opleidingsplannen aan regionaal opleidingsplan - Toetsing en aanscherping regionaal opleidingsplan aan landelijke kaders - Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in regionaal verband - Selecteren van nieuwe gynaecologen i.o Frequentie: 4 maal (op woensdag) te Nijmegen. Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden aangedragen (o.a. regionaal opleidingsplan, cursorisch onderwijs, opleidingsroosters, verdeling instroom gynaecologen i.o., voortgang AIOS, selectie AIOS voor wetenschappelijk onderzoek, programma’s profileringsstages). Notulen en vergaderstukken worden elektronisch verspreid en digitaal gearchiveerd Centrale Opleidings Commissie (COC) van het JBZ Doel: Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in JBZ-verband met als doel om met elkaar de kwaliteit van de opleiding tot medisch specialist vorm te geven, te bewaken en te bevorderen conform de regelgeving CCMS (Kaderbesluit 2010). Frequentie: 5x per jaar op maandag van 17.00 – 18.30 uur. Deelnemers: Opleiders JBZ en/of plaatsvervangend opleiders JBZ, afvaardiging AIOS, afvaardiging Raad van Bestuur, manager Leerhuis en afhankelijk van de agenda inhoudsdeskundigen (op uitnodiging). Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen (o.a. lokaal generiek opleidingsplan, discipline overstijgend onderwijs). Notulen: door secretaresse Leerhuis, die ook zorgt voor de archivering. Opleidingsvergadering Doel: Lopende opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) worden besproken. Frequentie: 6 x per jaar (op wisselende dag/tijd) 17:00-18:30 Deelnemers: A(N)IOS, opleider, plv. opleider, eventueel gynaecologen. Notulen: worden gestuurd naar alle A(N)IOS en supervisoren. Archivering door AIOS en opleider digitaal. Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

8

AIOS- overleg Doel: Alle relevante zaken betreffende de opleiding worden besproken. Met name afstemming en voorbereiding op het overleg van de opleidingscommissie en opleidingsvergadering. Frequentie: 6 x per jaar, in principe gekoppeld aan Opleidingsvergadering (zie boven). Deelnemers: alle AIOS. Voorbereiding: niet specifiek, in principe door AIOS en opleider tezamen. Notulen: elektronisch terug te vinden op “domein assistenten gynaecologie”. Maatschapvergadering Doel: Alle relevante zaken betreffende de organisatie van de maatschap worden besproken, inclusief opleidingszaken als vast agendapunt. Frequentie: 12 x per jaar (derde maandag van de maand van 18:00-21:00 uur). Deelnemers: alle maatschapsleden. Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgewerkt. De agenda wordt gemaakt door voorzitter maatschap en dagelijks bestuur. Opleidingszaken vormen een vast agendapunt. Notulen: elektronisch terug te vinden op “domein gynaecologen”, archivering door secretaresse maatschap .


9

Deel 2

De inhoud van de opleiding gynaecologie


10

2.1

Profiel en functie gynaecoloog Jeroen Bosch Ziekenhuis

Gynaecologie is het specialisme dat zich richt op de voortplanting, op de baring in al zijn facetten en op het voorkomen, herkennen en behandelen van ziekten van de vrouwelijke geslachtsorganen. De gynaecoloog bewaakt mede de kwaliteit van de vrouwengezondheidszorg in het algemeen. De gynaecoloog werkt direct of indirect samen met verloskundigen, verpleegkundigen, functieassistenten, administratief medewerkers, alle in het ziekenhuis aanwezige specialisten en huisartsen. Continuïteit en coördinatie van medische zorg zijn sleutelbegrippen als het om de rol en positie van de gynaecoloog gaat. De gynaecoloog is hoofdbehandelaar van de aan zijn zorg toevertrouwde patiënten en coördineert de contacten met alle andere hulpverleners, medisch en paramedisch, in het ziekenhuis en daarbuiten. De gynaecoloog handelt volgens de in het JBZ vastgestelde medische kaders en houdt rekening met de specifieke omstandigheden van de patiënt en zijn begeleiders. De gynaecoloog ziet erop toe dat hij zich bekwaamt en blijft bekwamen in kennis en vaardigheden die van hem in de uitoefening van zijn functie worden verwacht. Hij participeert in de voor hem relevante overlegstructuren. Voorts zorgt hij voor onderlinge afstemming en overleg met collega gynaecologen en draagt bij aan de ontwikkeling van het vakgebied. De gynaecoloog draagt zorg voor regelmatig overleg met specialistische vakgroepen, huisartsen en verloskundigen. In onderling overleg worden richtlijnen voor behandelingen opgesteld. 2.2

Opbouw van de opleiding

De totale opleiding tot gynaecoloog duurt 6 jaar, waarvan men maximaal 4 jaar in het JBZ kan doorlopen. De opleiding wordt gestart in de NU-kliniek, waar in principe ook wordt geëindigd. Het middendeel van de opleiding wordt gevolgd in de U-kliniek (UMCN). In het laatste deel van de opleiding kan een profileringstage gevolgd worden (zie aldaar), vaak deels ook in de U-kliniek. Tijdens de opleiding krijgen de AIOS de gelegenheid zich de competenties van de gynaecoloog eigen te maken, in samenwerking met de opleidingsregio Nijmegen. Leermiddelen De competenties van de gynaecoloog zijn uitgewerkt in thema’s waarin ziektebeelden en vaardigheden zijn opgenomen. Om al deze thema’s tijdens de opleiding te ontwikkelen zijn leermiddelen nodig. Van deze leermiddelen zijn een aantal verplicht en een aantal zijn door de AIOS te kiezen uit een gevarieerd aanbod. Ook kan het voorkomen dat een AIOS in overleg met de opleider specifieke onderdelen volgt naar aanleiding van geconstateerde lacunes. Een overzicht van de verschillende leermiddelen staat in tabel 1 van dit opleidingsplan. Een aantal van deze leermiddelen worden getoetst (en soms beoordeeld) in de vorm van onder meer een Korte Praktijk Beoordeling (KPB). Tabel 1 Overzicht leermiddelen en toetsen Leermiddelen Introductie Leerhuis / opleider Ochtendoverdracht Avondoverdracht Visite lopen Statusvoering Grote visite Gesprek met patiënten / familie Dienst Brieven Consult / aanvullend onderzoek aanvragen Begeleiden co-assistenten PA- bespreking Probleempatiënt bespreking CAT Refereerbijeenkomst Artikel/voordracht Protocollen maken/bijstellen Oncologie bespreking lokaal en regionaal

Toetsen aanwezigheid KPB overdracht KPB overdracht KPB algemeen Fiatteren status door supervisor KPB grote visite KPB algemeen en KPB gesprek KPB dienst KPB brief KPB grote visite Voortgangsgesprek KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking KPB CAT / referaat / Probleempatiënt / PA bespreking Acceptatie/uitvoering Beoordeling resultaat en werkwijze aanwezigheid Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

11

Lokaal onderwijs Regionaal onderwijs Landelijk onderwijs Discipline overstijgend onderwijs Leerhuis/BMS/PAOG Voortgangstoetsen Bijeenkomsten wetenschappelijke vereniging

aanwezigheid certificaat certificaat certificaat certificaat certificaat

Het opleiden vindt met name op de werkplek plaats, tijdens de patiëntenzorg. Op elk moment kan er dan ook geleerd worden. De werkzaamheden op de werkplek omvatten het gehele vakgebied gynaecologie en vormen de kern van de verplichte leermiddelen. Zij zijn op de werkvloer voor de AIOS herkenbaar aan de aard van de betrokken patiëntenpopulaties. De AIOS neemt tijdens het werk deel aan de opleidingsmomenten die het meest relevant zijn voor de fase van de opleiding. Sommige activiteiten zullen specifiek aandacht aan het leren besteden, dit zijn m.n. de onderwijsmomenten. Tijdens deze opleidingsactiviteiten komen verschillende zaken aan de orde die door een supervisor beoordeeld kunnen worden. Voor de ontwikkeling van kennis en wetenschap wordt onder andere gebruik gemaakt van referaten, probleempatiëntbespreking en CAT. Patiënten worden gestructureerd gepresenteerd volgens de SABAR methodiek (een acroniem dat staat voor Situatie, Achtergrond, Beoordeling, Aanbeveling, Repeteer). In Deel 3 worden de verschillende instrumenten toegelicht. Functioneringsniveau AIOS Door de groeicurve van de AIOS gedurende de gehele opleiding wordt het niveau van een medisch specialist bereikt voor alle competenties. Deze groei wordt bewaakt in de voortgangsgesprekken tussen opleider en AIOS. Verslaglegging en documentatie ten aanzien van deze groei zijn terug te vinden in het portfolio van de AIOS. De AIOS bespreekt de voor hem of haar geldende leerdoelen per periode tevoren indien van toepassing met de supervisor die de betreffende periode begeleidt en beschrijft deze in een individueel opleidingsplan (IOP). Bijzondere aandacht dient hierbij uit te gaan naar het individuele leerdoel. Deze individuele leerdoelen worden vastgesteld tijdens het voortgangsgesprek met de opleider. Zo wordt niet nodeloos veel energie gestoken in competenties die al op het benodigde niveau blijken te zijn ontwikkeld en slechts ‘periodiek onderhoud’ behoeven. Tevens wordt extra aandacht besteed aan achterblijvende competenties, zodat een evenwichtig competentieprofiel ontstaat tijdens de opleiding. Van de AIOS wordt verwacht dat er een toename plaatsvindt in het zelfstandig functioneren (afname supervisie) in steeds complexere situaties. Het kennen van eigen grenzen (en daarmee tijdig inschakelen van hulp) is een belangrijke competentie die gedurende de opleiding ontwikkeld wordt. Wanneer de AIOS aantoonbaar heeft laten zien voldoende competent te zijn op onderdelen van de opleiding, en dit ook zelf aangeeft, ontvangt hij een voor die onderdelen een bekwaamheidsverklaring. Deze wordt vooraf door de opleider met de opleidingsgroep besproken en aldaar geaccordeerd. Voortgang en beoordelen Middels zelfreflectie op basis van de ervaringen van de afgelopen periode en het portfolio vinden de voortgangsgesprekken plaats met de opleider en plaatsvervangend opleider. Om de ontwikkeling en voortgang van de AIOS tijdens de opleidingsjaren te monitoren en bij te stellen zullen naast deze voortgangsgesprekken zo nodig evaluatiegesprekken worden gevoerd. De gesprekken hebben als doel de totale vorderingen van de AIOS te bespreken mede op basis van het portfolio (en de directe beoordeling van supervisoren middels KPB´s en overige documenten als multisource feedback (MSF)). Daarnaast wordt met regelmaat een update gegeven van de vorderingen in de bekwaamheidsverklaringen. 2.3

Overzicht van het wetenschappelijk spectrum binnen de opleiding tot gynaecoloog

Het JBZ is een STZ ziekenhuis waarin naast opleiden wetenschap een belangrijke rol speelt naast het verzorgen van topklinische zorg. Daarvoor is een wetenschapsbureau opgericht met een secretaris en epidemioloog. Binnen de inrichting is een beleidsplan uitgewerkt waarin de speerpunten van onderzoek binnen het JBZ zijn vastgelegd. Het is voor de afronding van de opleiding vereist dat de AIOS in een onderzoeksproject tenminste één publicatie in een peer-reviewed tijdschrift gepubliceerd heeft of een voordracht houdt op een (inter-)nationaal congres of regionale refereeravond. Waar mogelijk wordt gelegenheid gecreëerd voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatieven tot het doen van wetenschappelijk onderzoek worden gestimuleerd en zo mogelijk gefaciliteerd. Naast het doen van onderzoek worden er voldoende opleidingsmomenten gecreëerd waarin aandacht is voor het Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

12

wetenschappelijk denken en werken. Tweemaal per jaar doen de A(N)IOS een CAT, zijn er refereeravonden en worden aan de hand van probleempatiëntbesprekingen het evidence based denken en werken gestimuleerd. De verschillende supervisoren die de bijeenkomsten begeleiden c.q. aanwezig zijn geven de AIOS met name feedback op de wetenschapscomponent (zie KPB/CAT/referaat/probleempatiëntbespreking). Daarnaast worden er door het Leerhuis verschillende cursussen aangeboden waarmee AIOS bepaalde onderzoeksvaardigheden kunnen ontwikkelen. 2.4

Cursorisch onderwijs

Cursorisch onderwijs is onderwijs dat zich buiten de patiëntenzorg afspeelt, maar wel een duidelijk verband heeft met de patiëntenzorg. Het gaat hierbij om onderwijs op het gebied van algemene kennis, vakinhoudelijke kennis, vaardigheden en gedrag (waar mogelijk te realiseren deels met behulp van e-learning). Lokaal wordt cursorisch onderwijs gegeven, waarbij naar aanleiding van casuïstiek/planning onderwerpen interactief onderwijs wordt gegeven. Daarnaast zijn er de landelijke verplichtingen en regionale bijeenkomsten, zoals deze worden vastgesteld door het Concilium. Het discipline overstijgend onderwijs (WMO, JBZ-breed, georganiseerd door de JBA en PAOG Nijmegen) is toegankelijk voor de AIOS (zie hiervoor generiek opleidingsplan JBZ). Deelnamecertificaten en behaalde resultaten worden opgenomen in het portfolio. Het onderwijs vindt plaats op woensdagmiddag. Verplichte cursussen van NVOG e - Cobra alpha cursus (chirurgische vaardigheden) (2 dagen, 1 jaars) e e - Echoscopie (online cursus met terugkomdag, 1 en 2 jaars) e e - Foetale bewaking (2 dagen, 1 en 2 jaars) e - Cursus Toegepaste Gynaecologische Anatomie (1 dag, 3 /4ejaars) e - MOET Provider Course (2 dagen, vanaf 3 jaar) - Gynaecongres (2x 2 dagen, alle jaren) - Landelijke opleidingsdagen (1 dag, alle jaren) - Voortgangstoets (1 middag, alle jaren) Het discipline overstijgend onderwijs in het JBZ op woensdagmiddag (WMO, JBZ-breed, georganiseerd door de Jeroen Bosch Academie en Post-Academisch Onderwijs Geneeeskunde Nijmegen) is toegankelijk voor alle AIOS (zie hiervoor het generiek opleidingsplan JBZ). De thema’s zijn: 1. Kennis en wetenschap deel 1 en 2 2. Patiëntveiligheid deel 1 en 2 3. Zorg en leven in balans (alle aios) 4. Juridische en ethische dilemma’s (alle aios) 5. Teaching skills voor aios (mn beginnende aios) 6. Bestuur en organisatie deel 1 en 2 7. Capita selecta medisch handelen (alle aios) Vier keer per jaar organiseert de JBA samen met de UNIE (vereniging van AIOS) de journalclub die voor alle AIOS toegankelijk is. Daarnaast wordt een wetenschapsmiddag en een tweetal KNMG-symposia georganiseerd waar een actueel / en/of relevant onderwerp aan de orde komt. De thema’s 1,2 en 5 worden op een beginners en gevorderd niveau gegeven. Afhankelijk welke stage de AIOS loopt (1ste of 2de) zal de keuze worden gemaakt voor beginnend of gevorderd en op basis van eerder gevolgd onderwijs (bv in de academie). De toelichting op de thema’s die worden aangeboden zijn te vinden op het Leerplein JBA. In overleg met de opleider worden de te volgen thema’s besproken (op basis van interesse en relevantie voor de AIOS). Iedere AIOS volgt minimaal 20 uur (20 punten) WMO per jaar. Het maakt onderdeel uit van het IOP en wordt vastgelegd in het portfolio. Rolspecialisatie AIOS gynaecologie (BOEG 2013) Het JBZ biedt aios die zich verder willen verdiepen of verbreden in een onderwerp naast medisch handelen een mogelijkheid om te participeren in het zogenaamde development traject. Dit traject heeft enerzijds als doel aios een vorm van rolspecialisatie te bieden waarmee zij hun eigen positie op de arbeidsmarkt kunnen verstevigen en anderzijds het ziekenhuis om inbreng te krijgen van kritische, gemotiveerde en enthousiaste medewerkers. De onderwerpen kunnen divers zijn maar zullen in hoofdlijn passen onder: Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

13

o o o o

Bestuur en organisatie Patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg Opleiden en onderwijs Participatie in ziekenhuisbreed project

Werkwijze van het development traject: ste  Start twee maal per jaar met een maximum van vier aios per keer (1 keer in september 2013);  Op basis van een gesprek tussen aios, opleider en JBA wordt een aios wel/niet toegelaten tot traject;  Iedere aios krijgt een coach toegewezen op basis van verdiepingsonderwerp of beschikbaarheid (voorkeur affiniteit/deskundigheid met het onderwerp);  Traject start met een assessment welke aanknopingspunten biedt voor het persoonlijk ontwikkeltraject  Gedurende het jaar vinden er een aantal gezamenlijke bijeenkomsten (4) plaats waarin: 1. Persoonlijke ontwikkelingslijn: terugkoppeling en deling van ervaringen (intervisie), time management; 2. Inhoudelijke lijn met gezamenlijke thema’s tbv het traject: verdieping in leiderschapsvaardigheden en organisatie, management, nadere invulling met de groep; de  De 3 lijn betreft eigen verdieping/verbredingsonderwerp  Aios zijn ambassadeur en dragen belang van onderwerpen binnen eigen afdeling en aios uit;  In de verdieping wordt een “product” voor het JBZ opgeleverd (win win situatie: dit kan op diverse wijzen zijn door participatie bijdrage, product, kwaliteitsverbetering, etc.).  Van aios wordt verwacht dat zij een kritische houding hebben (wordt nadrukkelijk gevraagd om een feedback te geven waardoor het JBZ kan leren (blinde vlekken, etc.) Om een traject succesvol te laten verlopen zal er aan een aantal randvoorwaarden moeten worden voldaan. Deze zijn: 1. De opleiding van de aios mag niet in gevaar komen. Dit betekent dat de aios in ieder geval op niveau passend bij de opleidingsfase functioneert. Dit is ter beoordeling van opleider (en groep), aios en JBA. 2. De opleider het traject ondersteunt zowel in betrokkenheid, stimulans als in faciliteren in tijd 3. De aios minimaal een jaar in het JBZ in opleiding is 4. Afspraken vastgelegd worden in een contract tussen aios, JBA en opleider 5. Stafbestuur en Raad van bestuur zijn betrokken bij het traject (netwerk)


14

2.5

Besprekingen

Toelichting verschillende besprekingen In de volgende paragrafen worden de verschillende overlegmomenten/besprekingen besproken hoe deze optimaal gehanteerd kunnen worden voor het leerproces van de AIOS. Het betreft de volgende activiteiten: 1.

Overdracht en ochtendrapport

2.

Skills en drills

3.

Probleempatiëntbespreking

4.

Bespreking met de patholoog, necrologiebespreking

5.

Critically Appraised Topic

6.

Referaat

7.

Wetenschappelijk klimaat


15

1. Overdracht en ochtendrapport Het ochtendrapport is een belangrijk leermoment en goede gelegenheid voor de beoordeling van de vorderingen van de AIOS, vooral wat betreft het klinisch denken. Het nodigt de AIOS uit tot reflectie op de klinische keuzes tijdens de dienst. Op deze wijze wordt er gewerkt aan verdieping van kennis en inzicht, tevens worden lacunes zichtbaar. Leerdoelen - Informatieoverdracht op gestructureerde wijze (SABAR methodiek) - Verantwoording afleggen over diagnostisch en therapeutisch handelen. Kader Maandag: 45 minuten (08.15-09.00), dinsdag t/m vrijdag (08:00-08:30) 1. Er is een vast format, waarbij eerst de op de VK verblijvende patiënten worden besproken gevolgd door de opnames en uiteindelijk de bevallingen van de afgelopen periode. 2. Rest wordt kort overgedragen, waarbij op overdracht-spreadsheet wordt gemarkeerd wie besproken worden. 3. Bespreking wordt voorgezeten door dienstdoende gynaecoloog (eventueel door AIOS). Structuur ochtendoverdracht In overleg met de ochtendrapportvoorzitter worden patiënten geselecteerd voor nadere bespreking; overige patiënten worden ten behoeve van bedrijfsvoering zo nodig genoemd. De gegevens van de (te bespreken) patiënten staan vermeld in het spreadsheet wat gebruikt wordt voor overdrachten. Van de AIOS wordt verwacht dat de volgende gegevens kort en bondig worden verteld (SABAR): - Naam, leeftijd, verpleegeenheid en indicatie waarvoor patiënt is opgenomen; - Relevante voorgeschiedenis - Anamnese: klachten patiënt bij presentatie. Benoem alle positieve en negatieve bevindingen die de werkdiagnose ondersteunen; - Gegevens uit het lichamelijk onderzoek: algehele indruk, bloeddruk, pols, lichaamstemperatuur alleen die positieve (en z.n. negatieve) bevindingen die de werkdiagnose ondersteunen - Laboratoriumonderzoek: alleen die afwijkende (en z.n. normale) uitslagen noemen die de werkdiagnose ondersteunen; - Geef de conclusie, c.q. werkdiagnose; bevindingen samenvatten die tot werkdiagnose hebben geleid; expliciet die zaken uit probleemlijst noemen die niet in de werkdiagnose zijn onder te brengen! - Geef in het kort het ingestelde diagnostisch en therapeutisch beleid weer. Aandachtspunten voor feedback door de superviserende specialist (= dienstdoende achterwacht gynaecologie). Tijdens overdracht, de AIOS: - Kan hoofd- en bijzaken onderscheiden - Benoemt reële differentiaal diagnose - Benoemt expliciet die zaken uit de probleemlijst die niet binnen de werkdiagnose vallen - Doet voorstellen voor aanvullend onderzoek - Betrekt prognose van patiënt in het gevoerde beleid - Neemt verantwoording voor gevoerd beleid en doet eventueel voorstellen voor vervolg - Benoemt eigen twijfels over diagnostisch en therapeutisch handelen - Is actief bij selectie van de te bespreken patiënten met rapportvoorzitter - Kan uit de voeten met instructie om patiënten zo nodig kort te bespreken - Maakt problemen in de organisatie van zorg bespreekbaar (hulponderzoeken, samenwerking andere specialismen) Aandachtspunten voor de ochtendrapportvoorzitter. De voorzitter: - bewaakt de structuur van de overdracht (bepaalt in overleg welke patiënten er uitvoerig worden besproken) en bewaakt de tijd; - stelt vragen die uitnodigen te reflecteren over zaken die bovengenoemde leerdoelen betreffen; - tracht de aanwezigen in de zaal actief hierin te betrekken, waarbij altijd de AIOS als eerste uitgenodigd worden te reageren; - supervisoren worden gevraagd relevante terminologie, interpretaties, denkprocessen of handelen te expliciteren; - draagt zorg voor veiligheid: o feedback op actueel gedrag en niet op beleving o positieve feedback Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

16

o o

-

-

vermijdt gezichtsverlies NB: 1 AIOS tegenover 4-15 supervisoren, 2-7 collega’s en meerdere co-assistenten, verloskundigen en verpleegkundigen!; AIOS moet werken (verhoogt daarmee het leerrendement) en niet de supervisor of voorzitter: o AIOS die overdraagt moet leren een patiënt over te dragen en verantwoording af te leggen over diagnostisch en therapeutisch handelen en niet de supervisor of voorzitter; o AIOS in het gehoor wordt actief betrokken; fouten maken mag: o de geneeskunde gaat niet vooruit door allesweters en alleskunners, maar juist door de erkenning van niet weten en niet kunnen en de bereidheid daar iets aan te doen.

Lacunes Vaststellen lacunes in kennis en kunde (concretisering probleemstelling en wanneer rapporteren over oplossing of een zoekvraag die door een AIOS wordt beantwoord middels een CAT (naam van AIOS die het gaat uitwerken, inclusief probleemstelling noteren) Frequentie De AIOS in het dienstenblok moeten twee maal beoordeeld worden op een weekenddienst door de dienstdoende gynaecoloog en worden twee maal beoordeeld na de ochtendoverdracht. De bevindingen worden op de KPB formulieren (KPB diensten en overdracht) genoteerd door respectievelijk de dienstdoende gynaecoloog of voorzitter ochtendrapport. De supervisor doet dit ook met de zaalarts over de presentatie tijdens de overdracht. De AIOS neemt de KPB op in het portfolio. 2.

Skills en drills

Verloskundige drills Twee wekelijks worden er verloskundige drills ingepland met een acteur op de verloskamers. Bij de drill wordt naast een verloskundig scenario uitgebreid stil gestaan bij het functioneren als team. Laparoscopische endotrainer Alle aios krijgen jaarlijks hun examen op de endotrainer. De endotrainer op het onderwijscentrum is voldoende beschikbaar om te trainen. Verloskundig fantoom Het verloskundig fantoom is bij het inwerken van aios van groot belang. Ook later wordt geoefend naar aanleiding van casuïstiek en bij het doorgeven van vaardigheden aan jongere artsen. Reanimatiecursus Het is ziekenhuisbeleid dat alle artsen hun reanimatiecursus (Basis en Advanced Life Support) doen.


17

3. Probleempatiëntbespreking Dagelijks bij ochtend- of avondoverdracht is er een mogelijkheid om een probleempatiënt te bespreken. De bedoeling is dat de AIOS de casus presenteert, waarbij het van belang is eerst het probleem te benoemen. Daarna worden de relevante gegevens uit de anamnese verteld, evenals de bevindingen bij lichamelijk onderzoek. In overleg met de aanwezigen wordt een differentiaal diagnose opgesteld. Daarbij worden zo nodig de laboratoriumgegevens (Mirador) en eventuele foto’s getoond. Tot slot wordt in samenspraak met de aanwezigen een plan van aanpak vastgesteld. De afspraken worden in het dossier genoteerd. Nota Bene: In belang van het leerproces is het relevant om in een latere fase terug te komen op de casus, zeker als er een diagnose gesteld wordt. 4. Bespreking met de patholoog Een maal per maand vindt er een bespreking plaats met de afdeling pathologie. Rondom een thema worden er biopten of de resultaten van weefselonderzoek besproken. Daarnaast is er 1 maal per jaar een bespreking van een of meerdere obducties (necrologiebespreking) Bespreking biopten Aan de hand van de lijst met onderwerpen is er een cyclische bespreking gedurende 2 jaar van de meest voorkomende PA diagnoses op het gebied van de gynaecologie. De opzet van deze bespreking is als volgt: 1. Een AIOS houdt gedurende 10 minuten een inleidende bespreking over de klinische aspecten van het te bespreken onderwerp. Dit naar aanleiding van de te bespreken patiëntencasuïstiek. 2. Daarna volgt de patholoog met het bespreken van PA materiaal ter illustratie, gedurende 20 min. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan manier van aanvragen PA-onderzoek, insturen materiaal en problemen bij de PAdiagnostiek. Het materiaal wordt geselecteerd uit ingestuurd materiaal door de afdeling Gynaecologie. 3. Daarna volgt een afsluiting van 10 minuten over de leermomenten van hetgeen besproken is, door de AIOS of door de begeleider. De besprekingen worden een half jaar van tevoren gepland. De thema’s worden gekozen in overleg met de verantwoordelijke supervisors (Sykora, Pijlman, Smit) en de betrokken patholoog-anatoom. Wanneer een AIOS onverhoopt verhinderd is, dient hij/zij dit zelf te ruilen met een collega. De AIOS neemt twee weken van tevoren contact op met de afdeling pathologie (telefoon 2750/1; mailadres [email protected]), om een afspraak te maken met de patholoog. Het secretariaat van de afdeling pathologie zorgt voor een selectie van patiëntenmateriaal dat voor de onderhavige bespreking in aanmerking komen. Enkele dagen later selecteren assistent en patholoog een 5-10 tal patiënten ter illustratie. Necrologiebespreking Tijdens deze bespreking worden casus besproken, waarbij een AIOS, of de specialisten van het betrokken specialisme middels een powerpoint presentatie de casus presenteert en afsluit met enkele concrete vragen aan de patholoog betreffende de obductie. De te bespreken obducties worden twee weken van tevoren geselecteerd uit het aanbod en doorgeven aan het secretariaat van de afdeling pathologie. Daarna worden deze verdeeld onder de AIOS en/of supervisoren. Bij de voorbereiding geeft de persoon die de casus presenteert zijn vragen één week van tevoren door aan de patholoog, zodat deze zich kan voorbereiden en eventueel extra kleuringen kan inzetten.

5. Critically Appraised Topic (en critical appraisal of literature) Doel De Critical Appraisal of Literature en Critically Appraised Topic (CAL/CAT) zijn vormen om de algemene competentie “kennis en wetenschap” te ontwikkelen. De principes van evidence based medicine met het kritisch beschouwen van de verschillende onderdelen van wetenschappelijke publicaties wordt hiermee beoordeeld. Daarnaast is het een instrument om de vakkennis te verbreden en de deskundigheid van collega en andere professionals in de gezondheidszorg te bevorderen. Uitwerking De aanleiding voor een CAT is een patiëntencontact, naar aanleiding waarvan een vraag gerezen is met betrekking tot de Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

18

directe medische zorg aan die patiënt. Een CAT bestaat uit zeven onderdelen, zoals hieronder weergegeven. Een CAT bestaat uit zeven vaste onderdelen zoals weergegeven in onderstaand figuur. Patiënt (Praktijk)

Vertaalslag (expert)

Wetenschap (literatuur)

Trefwoorden 1 Klinisch scenario

2 Klinische vraag

3 Literatuur search

4 Kritisch beoordelen artikel

5 Evidence table 1.

7 Bottom line Klinisch scenario

6 Commentaar: besluitvormings proces EBM

Voor het beschrijven van een goed scenario is het noodzakelijk dat de patiënt helder en bondig wordt gepresenteerd en dat duidelijk wordt waarom het probleem relevant is. Het beschrijven van zo’n patiëntenpresentatie kan goed ondersteund worden met behulp van een lijst met noodzakelijke onderdelen: - naam - geslacht - leeftijd - anamnese - lichamelijk onderzoek - uitslag diagnostische tests - aandoening (of verdenking daarop) - specialisatie arts en setting - belangrijke aspecten uit medische voorgeschiedenis (o.a co-morbiditeit en medicatie - relevante leefstijlfactoren (roken, bewegen, alcohol, voeding etc.) - verwachting patiënt - voorkeur patiënt en arts - klinisch dilemma/spanningsveld waaraan klinische vraag zijn relevantie ontleent. 2. Klinische vraag De vragen kunnen betrekking hebben op de diagnose, prognose, therapie en evaluatie van het gevoerde beleid betreffende een specifieke patiënt. Voor het vinden van het juiste antwoord is het van belang dat de vraag is opgebouwd uit concrete meetbare elementen, waardoor voor aanvang van de search duidelijk is wat belangrijk is bij de selectie van een artikel. 3. Literatuur search Het bewijs dat men zoekt moet verkregen zijn binnen een kwalitatief goed wetenschappelijk onderzoek (best evidence), om met voldoende zekerheid het antwoord op de klinische vraag te kunnen onderbouwen. 4. Kritisch beoordelen artikel In welke mate is een gevonden resultaat (een schatting van de werkelijkheid) reproduceerbaar als dat onderzoek opnieuw wordt uitgevoerd en binnen welke marges bevindt zich, met een bepaalde mate van zekerheid, werkelijke waarde van die uitkomstmaat (zie beoordelingsformulieren). 5.

Evidence table Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

19

Samenvatten en interpreteren van relevante cijfers uit een wetenschappelijke publicatie. Methodologische kwaliteit hoog of laag; geldigheid voor de patiëntencasus hoog of laag. 6. Commentaar De weging van alle componenten is een complex proces, evenals het goed verwoorden hiervan het leggen van de juiste accenten daarbij. 7. Bottom line Terugvertalen van conclusies uit het besluitvormingsproces naar de patiënt uit de klinische vraag. Wanneer Iedere week wordt tijdens de overdracht of visite een onderwerp uitgekozen die volgens een vast rooster door een AIOS wordt uitgewerkt en op een vrijdagmiddag gepresenteerd. Praktische aanpak in het kort CAT’s zijn bedoeld als oefening in het wetenschappelijk denken over het klinisch handelen (aanvraaggedrag, therapiekeuze). Een CAT omvat de volgende stappen. - Beschrijving van een klinisch scenario (aan de hand van een patiënt van het ochtendrapport of naar aanleiding van casuïstiek besproken tijdens een grote visite). - Formuleren van een relevante klinische vraag naar aanleiding van dit scenario. - Beschrijven van het zoekproces met databronnen, sleutelworden en inclusiecriteria voor de gevonden artikelen. - Beschrijven van opzet en uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek en beoordeling van de kwaliteit ervan. - Weergeven van de mate van ‘evidence’. - De CAT voorzien van commentaar en conclusie over het toepassen van de bevindingen voor het geschetste scenario. Middels een PowerPointpresentatie van maximaal 15 minuten wordt het resultaat gepresenteerd. De presentatie wordt bewaard en verspreid onder alle AIOS en leden opleidingsteam. Indien hiertoe aanleiding bestaat wordt eventueel het lokaal vigerend protocol aangepast of een protocol opgesteld.De CAT’s hebben betrekking op vier klinisch relevante domeinen: - Diagnostiek - Prognose - Therapie en (contra)indicaties - Evaluatie van het gevolgde beleid Toets Supervisor en overige aanwezigen vullen naar aanleiding van de presentatie het KPB-formulier CAT in. De AIOS neemt dit op in zijn portfolio. Literatuur: Training critical appraisal of a topic. Een onmisbare handleiding in het tijdperk van Evidence Based Medicine. CPM de Brouwer, IJ Kant, LJM Smits, AC Voogd. Mediview BV, Maastricht augustus 2009. ISBN 978-90-77201-31-2. 6. Referaat Op tevoren geplande dagen wordt er van 17.30 tot 19.00 uur een refereeravond gehouden. Drie AIOS bespreken een onderwerp of artikel rondom een thema, dat in overleg met de supervisor wordt gekozen, die aangewezen is om de avond te begeleiden. De supervisor begeleidt eveneens de voorbereiding hiervan en vult na afloop ook een KPB formulier (KPB referaat) in en bespreekt dit kort na met de AIOS. Tips PowerPointpresentatie Leesbare didactische dia’s in PowerPoint maken is een kunst. Besef dat veel collega’s ’s avonds niet op hun best zijn, dus houd het boeiend en gemakkelijk leesbaar. - De ‘leesbaarheid’ van de dia’s blijft belangrijk. Denk er met name aan om tabellen uit een artikel sterk te vergroten en de belangrijke getallen duidelijk te markeren. Een andere mogelijkheid is om zelf een nieuwe tabel te maken met alleen de relevante getallen. - Letters dienen tenminste 18 punts en vet (bold) te zijn. - Beperk de tekst tot de essentie: vermijd volle tabellen (met ranges en betrouwbaarheidsintervallen, SD’s). Geef in de kop aan waar de tabel over gaat. Maak niet meer dan 5 kolommen. Verdeel een grote relevante tabel over meerdere dia’s. - Geef in de grafieken aan: Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

20

-

o Waar het over gaat o Zorg dat bij de X- en Y-as staat wat ze voorstellen. o Zorg dat bij een serie grafieken de lay-out consequent is. o Geef bij een lijn aan wat deze voorstelt: vermijd aparte legenda o Gebruik niet te dunne lijnen of te fijne arcering Houd gemiddeld 1 dia per minuut spreektijd aan. Wanneer informatie van een dia later in de presentatie nodig is, maak dan meer dan één kopie van deze dia om die op de juiste plaats in de presentatie te zetten. Ga nooit terug naar de oorspronkelijke dia. Een kleurendia is slechts zelden beter dan een zwart-wit of blauw-witte presentatie. Wil je toch in kleur werken, weersta dan de verleiding om veel kleuren te gebruiken. Maak het niet te “fancy”. Gebruik nooit rood tegen een blauwe achtergrond.

Hoe presenteer ik boeiend....? - Praat naar het publiek toe. - Articuleer duidelijk, leg accenten, vermijd monotoon stemgebruik en gemompel. - Maak gebruik van pointer / aanwijsstok. - Bespreek tabellen en grafieken waarbij je eerst benoemd wat er wordt weergegeven, vervolgens bespreek je de resultaten, eventueel gevolgd door de conclusie. - Houd je aan de tijd. - Presenteer jezelf, straal enthousiasme uit. Format presentatie algemeen - Begin met een beknopte inleiding en stem deze af op die van je voorganger. - Formuleer de vraagstelling helder in vragende vorm (zelfs al doen de auteurs dit niet). Bespreek methoden, patiëntenselectie, design van de studie en resultaten (durf wat weg te laten!). o Methodologie  Is de theorievorming goed uitgewerkt?  Is/zijn de hypothese(n) duidelijk beschreven? (onderstreep die in het artikel)  Hoe zijn de te meten begrippen geoperationaliseerd?  Zijn de condities goed beschreven en duidelijk onderscheiden?  Hoe is de afname van de meetinstrumenten beschreven? o Patiëntenselectie  Hoe is de selectie van de onderzochten tot stand gekomen?  Voldoende proefpersonen aan de doelgroep in de hypothese?  Is er geen bias in de selectie?  Is de uitval van onderzochten vermeld, hoeveel en waardoor? Is er geen selectie drop-out. o Design  Is duidelijk beschreven hoe het onderzoek verloopt?  Is er controle o neveninvloeden (andere behandelingen e.d.)?  Is er controle op neveneffecten (bijwerkingen)? -

-

-

Houd de grote lijnen aan, wie het precies wil weten moet het artikel maar lezen! Geef aan wat de auteurs concluderen en wat jij ervan vindt. o Conclusie;  Zijn de resultaten in lijn met de hypothese  Zijn de conclusies terecht  Sluiten de conclusies aan bij de hypothese en theorievorming?  Is generalisatie mogelijk? Bediscussieer de resultaten. o Wordt de hypothese bevestigd en is deze juist? o Welke omstandigheden worden genoemd die het onderzoek hebben beïnvloed o Welke omstandigheden (bias) kun je zelf noemen o Wat is je oordeel over het onderzoek in het algemeen o Hoe zou het beter opgezet en uitgevoerd kunnen worden. Voor specifieke artikelen zie onderstaande.

Format presentatie specifiek naar onderwerp Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

21

Artikel over prognose I. Are the results in the study valid? • Primary Guides ◦ Was there a representative and well-defined sample of patients at a similar point in the course of the disease? ◦ Was follow-up sufficiently long and complete? • Secondary Guides ◦ Were objective and unbiased outcome criteria used? ◦ Was there adjustment for important prognostic factors? II. What are the results? • How large is the likelihood of the outcome event(s) in a specified period of time? • How precise are the estimates of likelihood? III. Will the results help me in caring for my patients? • Were the study patients similar to my own? • Will the results lead directly to selecting or avoiding therapy? • Are the results useful for reassuring or counseling patients? Artikel over therapie I. Are the results of the study valid? • Primary Guides: ◦ Was the assignment of patients to treatments randomized? ◦ Were all patients who entered the trial properly accounted for and attributed at its conclusion? ◦ Was follow-up complete? ◦ Were patients analyzed in the groups to which they were randomized? • Secondary Guides: ◦ Were patients, health workers, and study personnel "blind" to treatment? ◦ Were the groups similar at the start of the trial? ◦ Aside from the experimental intervention, were the groups treated equally? II. What were the results? • How large was the treatment effect? • How precise was the estimate of the treatment effect? III. Will the results help me in caring for my patients? • Can the results be applied to my patient care? • Were all clinically important outcomes considered? • Are the likely treatment benefits worth the potential harms and costs? Artikel over diagnostische test . Are the results in the study valid? • Primary Guides ◦ Was there an independent, blind comparison with a reference standard? ◦ Did the patient sample include an appropriate spectrum of patients to whom the diagnostic test will be applied in clinical practice? • Secondary Guides ◦ Did the results of the test being evaluated influence the decision to perform the reference standard? ◦ Were the methods for performing the test described in sufficient detail to permit replication? II. What are the results? • Are likelihood ratios for the test results presented or data necessary for their calculation provided? III. Will the results help me in caring for my patients? • Will the reproducibility of the test result and its interpretation be satisfactory in my setting? • Are the results applicable to my patient? • Will the results change my management? • Will patients be better off as a result of the test? Artikel over kwaliteit van leven I. Are the recommendations valid? • Primary Guides ◦ 1. Have the investigators measured aspects of patients' lives that patients consider important? Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

22

◦ • ◦ ◦

2. Did the HRQL instruments work in the way they are supposed to? Secondary Guides 3. Are there important aspects of HRQL that have been omitted? 4. If there were tradeoffs between quality and quantity of life, or an economic evaluation, have they used the right measures? II. What are the results? • 1. What was the magnitude of effect on HRQL? III. Will the results help me in caring for my patients? • 1. Will the information from the study help me inform my patients? • 2. Did the study design simulate clinical practice?

7. Wetenschappelijk klimaat Inleiding: In de opleiding tot medisch specialist maakt de ontwikkeling van de algemene competenties, naast medisch handelen, een essentieel onderdeel uit. In deze paragraaf lichten wij toe hoe we aan de competentie Kennis en Wetenschap invulling geven. We “beperken” ons in deze notitie tot de volgende twee competenties:  de specialist beschouwt medische informatie kritisch, heeft kennis van basale onderzoeksmethodiek, en bedrijft de geneeskunde waar mogelijk volgens evidence-based richtlijnen;  de specialist bevordert de verbreding van en ontwikkelt de wetenschappelijke vakkennis; We maken hierin onderscheid in: 1. op wetenschappelijke wijze geneeskunde kunnen bedrijven; 2. het creëren van de mogelijkheid om wetenschap te doen. Werkwijze Als groep geven wij op de volgende wijze inhoud aan de competenties zodat de aios deze kan ontwikkelen. De precieze invulling kan op onderdelen per aios verschillen afhankelijk van de voorgeschiedenis van de aios. Dit heeft alleen betrekking op het doen van wetenschap. Het op wetenschappelijke wijze geneeskunde bedrijven is een continu leerproces, ook voor de medisch specialisten. Bij de uitwerking maken wij hierin gebruik van het competentieprofiel van de opleider/supervisor waarin onderscheidt gemaakt wordt in vier rollen: 1. rolmodel 2. onderwijzen 3. toetsen en beoordelen 4. zorgdragen voor effectieve opleidingssituatie Ad 1.

Ten aanzien van rolmodel voldoet onze groep aan de volgende indicatoren:  wij bevorderen de verbreding en ontwikkeling van wetenschappelijke vakkennis doordat wij zelf actief zijn in de verschillende onderwijsmomenten die hierop betrekking hebben (zie overzicht opleidingsactiviteiten) en wij de aios kritisch vragen stelen zowel tijdens deze activiteiten als ook tijdens de dagelijkse werkzaamheden.  wij zijn wetenschappelijk actief en hebben wetenschappelijke interesse; a. Onderzoekslijnen vakgroep b. Publicaties  wij publiceren in nationaal en internationaal erkende vakliteratuur; zie publicatie wetenschap JBZ  we houden zelf voordrachten;  wij passen uitkomsten van onderzoek en richtlijnen en protocollen toe bij het opleiden, regelmatig worden richtlijnen tijdens ons onderwijs besproken (bijlage met onderwijsoverzicht).

Ad 2.

Ten aanzien van onderwijzen zorgen wij er als groep voor dat op vaste momenten onderwijs plaats vindt waarin het wetenschappelijk denken van aios (en groepsleden) wordt gestimuleerd. Daarnaast wordt de aios door de opleidingsgroep begeleid in het doen van onderzoek. Dit wordt ondersteund met passend cursorisch onderwijs zoals het volgen van de cursus GCP, het schrijven van een wetenschappelijk Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

23

artikel, etc. Vanuit de JBA kan de aios gebruik maken van de ondersteuning van het wetenschapsbureau en de daaraan verbonden epidemioloog. Ad 3.

Toetsen en beoordelen vindt gericht plaats met behulp van KPB’s waarvoor wij aangepaste formulieren gebruiken (KPB CAT/referaat/probleempatiëntbespreking en richtlijnen voor CAT/referaat). Tijdens de voortgangsgesprekken met de aios is wetenschap een vast gespreksonderwerp. De uitkomsten hiervan worden door de aios vastgelegd in het portfolio.

Ad 4.

Als groep dragen wij zorg voor een effectieve opleidingssituatie m.b.t. het wetenschappelijke klimaat doordat aios:  Tijdens de onderwijsmomenten en het dagelijks werk profiteren van de kennis van de supervisoren o.a. door de wijze van vragen stellen, overdragen van kennis, stimuleren van opzoeken, etc.;  De mogelijkheden die we creëren voor het doen van onderzoek en volgen van onderwijs, zowel in tijd en geld;  Faciliteren van het bijwonen van congressen;  Actueel houden van onze protocollen en richtlijnen;  Als JBZ lidmaatschap van relevante tijdschriften (in toenemende mate digitaal), beschikbaarheid internet.


24

2.6

Overzicht gynaecologie OOR ON 6 jaar opleiding Gynaecologie niet-universitaire (NU) en universitaire kliniek (U) Jaar 1 NU

Jaar 2 NU

Jaar 3- 4 36 maanden U

Jaar 5 Profilering NU/U

Jaar 6 profilering NU/U

Verloskamer obstetrie

OK

Zie aldaar

profilering

profilering

OK / verpleegafdeling

verpleegafdeling

Zie aldaar

profilering

profilering

Polikliniek, waaronder echografie Dienst en consulten

polikliniek

Zie aldaar

profilering

profilering

Dienst en consulten

Zie aldaar

Dienst en consulten

Dienst en consulten

Het opleiden vindt in zogenaamd lijnleren plaats. Dit houdt in dat de AIOS gedurende zijn werkweek zowel OK’s doet, als poli draait en volgens rooster diensten en consulten doet. Voor de endoscopische OK’s bestaat een inwerkprogramma wat eerst gevolgd dient te worden alvorens feitelijk geopereerd mag worden. Dit programma wordt bij de introductie digitaal overhandigd. Voor training staat in het Leerhuis digitale trainingsapparatuur ter beschikking.


25

Samenvatting opleidingsjaar 0 – 2

1

Opleidingsjaar 1 en 2: setting niet-universitair

-

BN

Toetsing3

Opleidingsactiviteiten -

Counseling verloskundig onderwerp Dienstoverdracht Communicatie met het verloskamerteam Communicatie met de barende Slecht nieuwsgesprek Gebruik literatuurbronnen Samenwerking 1e lijn Behandelplan met verpleegkundige doorspreken Beheer en timemanagement meerdere verloskamers Triage Teamwork in stressituaties Omgaan met het verloskundige zorgsysteem Inspelen op de lokale infrastructuur Overplaatsing naar ander ziekenhuis regelen Extra begeleiding geven waar nodig Begeleiding barende Reflectie op eigen functioneren op verloskamers

- KPB’s - Kennistoets - 360 feedback - Simulatietoets - CAT Portfolio4: - Spreekuren / Gesprekken - Documentatie zkt-beelden - CAT - Verslagen - Cursus kl.gen / Cursus echoscopie - Cursus foetale bewaking - Cursus MOET / Cursus stuit - Bevallingen - Verrichtingen - Reflectieverslagen - Toetsen

3 2 3 2 2 3 3 3

-

Voorzitten polikliniekbespreking Correspondentie en ad hoc contact met 1e lijn OK- verslaglegging Aandacht voor psychosomatiek Goed gebruik van supervisie Omgang met personeel en assistentie Omgaan met complicaties, zich onder meer uitend in een schriftelijke audit

- KPB’s / OSAT’s - Kennistoets / Simulatietoets - CAT - 360 feedback Portfolio: - Documentatie ziektebeelden - Verslagen / Verrichtingen - Toetsen

3/4

-

ALS cursus Kennis van WGBO en BIG 5 modelbrieven Huisarts

Portfolio: - Cursus ALS - modelbrieven

5 3

-

Zwangerschapsbegeleiding ongecompliceerd Basis zwangerschapsbegeleiding gecompliceerd Gewone bevalling Gecompliceerde bevalling Basis gecompliceerde bevalling hoog risico Kraamperiode en kind ongecompliceerd Kraamperiode en kind gecompliceerd

-

Benigne gynaecologie poli Endocrinologie & fertiliteit basis Basis OK Basis urogynaecologie & Bekkenbodem Basis oncologie Peri-operatieve zorg Kwetsbare oudere Seksuologie

-

Algemene Vaardigheden

Hele jaar

Gynaecologie Werkplek: POK polikliniek , operatiekamer

Verloskundestage Werkplek: verpleegafdeling, verloskamers en polikliniek

Thema’s2

5 3 3 5 3

1

In een individueel geval kan hier vanaf worden geweken Specifieke competenties in uitwerking thema 3 Toetsing: concretisering in opleidingsplan 4 Voor nadere invulling verwijzing naar opleidingsplan, thema’s 2


26

Uitwerking niveau van bekwaamheid cf afspraken binnen het cluster: In de periodieke voortgangsgesprekken en de beoordelingen wordt dit met de AIOS besproken. Daarbij wordt ieder jaar op basis van de in het portfolio verzamelde gegevens en op grond van de mening van de opleidersgroep gesproken over bekwaamheidsniveaus. De specifieke bekwaamheidsniveaus van de verschillende onderdelen zijn te vinden in dit opleidingsplan.

Bekwaamheidsniveau (1 t/m 5)

1 Heeft kennis van

2 Handelt onder strenge supervisie

Figuur 1

Voortplantingsgeneeskunde

Verloskunde

e

2 graadsruptuur Abortuscurettage <10 weken Abortuscurettage > 10 weken Cervixcerclage Counselingsgesprek verloskunde CTG-onderzoek Episiotomie Fluxus post partum Forcipale extractie e Hoog risico spreekuur verloskunde 2 lijns Intra uteriene drukmeting Intra uteriene vruchtdood Laag risico spreekuur verloskunde Manuele placentaverwijdering Meerlingbevalling Micro bloed onderzoek Opvang pasgeborene Sectio caesarea Slechtnieuwsgesprek verloskunde Spontane bevalling in hoofdligging Totaalruptuur Vacuüm en gefractioneerde curettage Vacuümextractie Vaginale stuitbevalling Verloskundige echoscopie globaal Verloskundige echoscopie screening (SEO) Zwangerschapsbegeleiding ongecompliceerd Zwangerschapsbegeleiding gecompliceerd Gecompliceerde bevalling Gecompliceerde bevalling hoog ingeschat risico Kraambed & kind ongecompliceerd Kraambed & kind gecompliceerd Echoscopische ovulatie detectie Hysterosalpingografie Intra uteriene inseminatie Kansencounseling VEF Ovulatie inductie Ovum pick up Post coïtum test Slechtnieuwsgesprek VEF Spreekuur VEF basis Spreekuur VEF specieel

3 Handelt met beperkte supervisie

4 Handelt zonder supervisie

Jaar 1 4 2 2

Jaar 2 5 3 2

2 4

2 4 3 4 2 2 4 4 2 2 4 2 2 2 2 3 2 4 3 2 4 3 3 2 2 2 2 2 2 3 3 2

5 Superviseert en onderwijst bij de behandeling

4 5

Jaar 3 5 4 3 2 4 5

Jaar 4 5 4 4 2 4 5

2 4 4 4 2 2 4 4 3 3 5 2 3 3 2 4 3 5 3 4 2 5 5 3 3 3 3 3 2 3 3 3 3

3 4 4 4 3 3 5 4 3 4 5 3 4 4 3 4 3 5 4 4 3 5 5 4 4 4 4 4 2 4 4 4 3

4 5 4 5 4 3 5 4 4 4 5 3 4 4 3 4 3 5 4 5 4 5 5 5 4 4 4 4 2 4 4 4 3


27

Gynaecologie Gynaecologie / Oncologie Oncologie

Diagnostiek en behandeling Endocrinologie en fertiliteit basaal Diagnostiek Endocrinologie en fertiliteit specieel Laparoscopie (level 1) tubatesten Ascitespunctie Gynaecologische echoscopie Hysteroscopische resectie gesteelde intracavitaire afwijkingen Hysteroscopische resectie myomen (type 0-I) Hysteroscopische resectie myomen (type I-II) Implantatie subcutaan Inbrengen IUD Inbrengen pessarium Kleine ingrepen aan de vulva (plastieken, labiumresectie) Laparoscopie (level 1) tubatesten Laparoscopie (level 1) sterilisatie Marsupialisatie van de klier van Bartholin Midurethrale suspensies Myoomenucleatie per laparotomie Operatieve correctie ongecompliceerde prolapsen en perineoplastiek Spreekuur gynaecologie veel voorkomend Spreekuur gynaecologie weinig voorkomend Spreekuur urogynaecologie Sterilisatie per laparotomie (bijvoorbeeld bij sectio) Urodynamisch onderzoek Diagnostiek urogynaecologie & bekkenbodem seksuologie Adnexextirpatie/resectie adnexafwijkingen per laparotomie Colposcopie Diagnostische hysteroscopie Hysterectomie abdominaal Hysterectomie vaginaal Laparoscopie (Level 1) diagnostisch Laparoscopie (Level 2) cystectomie Laparoscopie (Level 2) eenvoudige adhaesiolysis Laparoscopie (Level 2) EUG en salpingectomie / salpingotomie Laparoscopie (Level 2) overiectomie Laparoscopie (Level 3) overhechten blaas- of darmlaesie Laparoscopie (Level 3) uterusextirpatie (TLH) Overhechten blaas- of darmlaesie per laparotomie Portio amputatie OK laag ingeschat risico OK hoog ingeschat risico Peri-operatieve zorg Assistentie bij grotere gynaecologische oncologische ingrepen Exconisatie Kleine ingrepen aan de cervix (diathermische lisexcisie) Spreekuur gynaecologische oncologie

3 2 2 2 4 2 2 2 4 4 3 2 2 2 2 1 1 2 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 3 NVT 2 2 2

3 3 2 2 4 3 2 2 4 4 4 2 2 2 3 1 1 2 4 3 3 3 2 2 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 3

4 4 3 2 4 3 3 2 4 4 4 2 3 3 4 2 2 2 4 3 3 4 3 3 4 3 3 4 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 3 3 2 4

4 4 4 3 4 4 3 2 5 5 4 4 4 4 4 2 3 3 5 4 3 4 3 3 4 4 4 4 3 3 4 4 4 4 4 2 2 2 3 4 3 5

2 3 2

3 3 3

3 4 3


28

Weekindeling diverse overlegmomenten en besprekingen Dag Maandag

Ochtend 08.00 - 09.00 overdracht

Middag 16.45 overdracht

Avond 23.30 avondoverdracht

Dinsdag

08.00 – 0900 overdracht Incl. onderwijs, PICO’s 08.00 - 09.00 overdracht

16.45 overdracht

23.30 avondoverdracht

16.45 overdracht 16.45 overdracht

Vrijdag

08.00 - 09.00 overdracht Incl. Onderwijs en PICO’s 08.00 - 09.00 overdracht

17.00-18.30 woensdagmiddagonderwijs 23.30 avondoverdracht 23.30 avondoverdracht

16.45 overdracht


Zaterdag/Zondag

09.00 overdracht

Woensdag Donderdag



29

2.7

Stagebeschrijvingen

In het navolgende gedeelte zijn de beschrijvingen van de verschillende afdelingen opgenomen waarop de AIOS gedurende de opleiding werkzaam is, inclusief een beschrijving van de dienst. Gedurende de werkzaamheden (opleiding) wordt door de AIOS aan thema’s gewerkt. Sommige thema’s komen op meerdere werkplekken terug, maar zullen een verschillende focus kennen. 1.

Afdeling verloskunde en gynaecologie

2.

Polikliniek

3.

Poliklinische operatiekamer

4.

Operatiekamer

5.

Diensten en consulten


30

Afdeling Verloskunde en Gynaecologie Plaats Begeleiding:

Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch. Superviserende gynaecoloog

Leerdoelen Algemene leerdoelen: De AIOS dient aan het eind van deze periode te beschikken over voldoende kennis betreffende het verloskundig handelen. Toont inzicht te hebben in laboratoriumdiagnostiek, beeldvormende diagnostiek en therapeutisch beleid, c.q. farmacotherapie. Heeft een goed probleemoplossend vermogen opgebouwd en is in staat om adequaat informatie aan patiënt en diens omgeving over te dragen. Kan samenwerken met andere zorgverleners rondom de patiënt en kent zijn eigen beperkingen. Specifieke leerdoelen: Het accent ligt tijdens deze stage op het aanleren van de anamnese, lichamelijk onderzoek, aanvragen vervolgonderzoek, statusvoering en het maken van adequaat beleid rondom de patiënt. Praktische kennis vergaren van veel voorkomende pathologie en de zorg voor chirurgische patiënten. Inzicht in aanvraagbeleid en interpretatie van laboratorium- en beeldvormende diagnostiek. Adequaat voorschrijfgedrag medicatie met oog voor interacties en bijwerkingen. Empathische houding t.a.v. patiënten en familie. Afbakening eigen competenties en leren samenwerken met collegae (aanvragen consulten), verpleging en andere hulpverleners. Het opbouwen van voldoende triagevaadigheden. Leren begeleiden van coassistenten. Dicteren van ontslagbrieven. Het bijhouden van het EPD verloskunde en gynaecologie (MOSOS). Time management en ondersteuning werkzaamheden middels ICT mogelijkheden. Leermiddelen - overdrachten, - visite lopen, - statusvoering, - gesprek met patiënten en familie. - omgang met coassistenten. - consult aanvragen - röntgen onderzoek aanvragen - zelfstudie naar aanleiding van casuïstiek - ontslag -brieven. Daarnaast de diverse onderwijsmomenten en overlegsituaties als - probleempatiënt bespreking, - referaat en CAT, - PA-bespreking, - laboratorium onderwijs - onderwijs lokaal en landelijk Verplicht - lokaal onderwijs, waaronder reanimatie (ALS en NLS), skills- & drills. - Deelname aan thema’s in het kader van Discipline Overstijgend Onderwijs (DOO) georganiseerd door JBA - Bijeenkomsten wetenschappelijke vereniging - Deelnemen cursus foetale bewaking - Deelnemen STAN cursus - KPB’s verdeelt over de verschillende competenties. - voortgangsgesprek met de (plv) opleider. - 1 x CAT, 1 x referaat en/of 1 x probleempatientbespreking. Vaardigheden - infuusbeleid - voorschrijven van geneesmiddelen


31

Toetsen In totaal 4 KPB, verdeeld over: - KPB algemeen (betreffende directe observatie anamnese en/of onderdeel lichamelijk onderzoek) - KPB peri-operatieve zorg - KPB kraambed en kraambedstoornissen - KPB overdracht - KPB brieven - KPB probleempatiënt bespreking / referaat / PA bespreking / CAT - KPB gesprek met patiënt (en familie) Daarnaast: - Fiattering statusvoering (MOSOS) - Participatie onderwijs - Certificaat discipline overstijgend onderwijs. - Certificaat deelname wetenschappelijke vereniging - Resultaat kennistoets Verloskamers In totaal 5 KPB’s: - KPB ongecompliceerde baring - KPB gecompliceerde baring kunstverlossing (vacuumextractie, forcipale extracties, sectio caesarea) - KPB beoordeling CTG - KPB MBO, intra-uteriene drukmeting, schedelelectrode - KPB triage, aansturen team


32

Polikliniek Plaats: Begeleider:


Leerdoelen Algemene leerdoelen: De AIOS dient aan het eind van de opleiding te beschikken over voldoende kennis en kunde betreffende het specialisme gynaecologie. Toont inzicht te hebben in laboratoriumdiagnostiek, beeldvormende diagnostiek en therapeutisch beleid, c.q. farmacotherapie. Heeft een goed probleemoplossend vermogen opgebouwd en is in staat om adequaat informatie aan patiënt en diens omgeving over te dragen. Kan samenwerken met andere zorgverleners rondom de patiënt en kent zijn eigen beperkingen. Specifieke leerdoelen: Analyseren van problemen door huisarts en andere specialisten verwezen. De indicaties van aanvullende onderzoeken (laboratorium, endoscopieën, radiologische en functieonderzoeken) leren kennen en interpreteren. Daarnaast verwerven de AIOS specifieke deskundigheid in de behandeling en begeleiding van patiënten. De AIOS moet besluiten kunnen nemen in beperkte tijd en op basis van eenvoudige technieken. Kunnen beoordelen wanneer de behandeling weer aan de verwijzer kan worden overgedragen, middels een brief. De AIOS heeft hierbij met name in de laatste fase van de opleiding meer zelfstandigheid. Leermiddelen Voor- en nabespreking casuïstiek, zelfstudie, bespreken video-opnamen van policontacten met supervisor, besprekingen radiologie en nucleaire geneeskunde en oncologiebespreking. Bijwonen van de structurele locale, regionale en landelijke onderwijsbijeenkomsten, alsmede discipline overstijgend onderwijs. Thema’s - begeleiding zwangeren laag-risico - begeleiding zwangere hoog-risico - algemene gynaecologie - bekkenbodem en urogynaecologie - oncologie - sexuologie - (voortplantingsgeneeskunde en endocrinologie) Toetsen - KPB overdracht (voorbereiden, nabespreken poli) - KPB algemeen* - KPB brieven - Fiattering statusvoering - KPB probleempatiënt bespreking / CAT / PA-bespreking - Participatie bespreking met nucleaire geneeskundige/radiologie - Participatie cursorisch onderwijs - Certificaten discipline overstijgend onderwijs. - Resultaat kennistoets - Certificaat deelname wetenschappelijke vereniging - Voortgangsgesprekken met supervisor en halfjaarlijks met (plv) opleider * Twee maal wordt de AIOS gevraagd een dagdeel van zijn poli middels video apparatuur van het JBA vast te leggen. Hieruit kiest hij zijn beste en slechtste contact om te bespreken met de supervisor, middels een KPB. Verplicht - Participatie bekkenbodem besprekingen - 4-6 KPB verdeelt over de verschillende competenties, waaronder 2 mbv een video-opname - 1 x CAT of 1 x referaat of 1 x probleempatiëntbespreking.


33

Werkindeling Per week minimaal 2 dagdelen polikliniek. Voor een nieuwe patiënt wordt 30 minuten en voor een controle patiënt 15 minuten ingeroosterd. Poliklinische patiënten worden in de eerste fase voor en gedurende de gehele opleiding na besproken. Bij problemen is er uiteraard direct overleg mogelijk met supervisor (dienstdoende gynaecoloog 2). Alle patiënten worden nabesproken met de supervisor.


34

Poliklinische operatiekamer (POK) Plaats: Begeleider:


Leerdoelen Algemene leerdoelen: De AIOS leert specifieke behandelingen en diagnostische vaardigheden uit te voeren. Hij/zij kent de indicaties en leert de patiënt op een begrijperlijke wijze te informeren over het te verrichten onderzoek en de consequenties hiervan. Specifieke leerdoelen:De AIOS verwerft inzicht in de diverse kolposcopische beelden, het verrichten van colposcopisch en vulvoscopisch onderzoek en het nemen van gerichte biopsieën op diverse manieren en het uitvoeren van LLETZ behandelingen. Hij/zij verwerft de theoretische achtergrond betreffende de specifieke afwijkingen aan de portio, waaronder dysplasieën (CIN) en vulva (VIN), LSEA en maligniteiten. Ook worden kleine chirurgische ingrepen op de POK verricht, waarin vaardigheden kunnen worden opgebouwd. Daarnaast zal op de nieuwe locatie ook “office-hysteroscopie” worden uitgevoerd. De AIOS verwerft inzicht omtrent indicaties en contra-indicaties en zal in de profileringsstage hierin actief participeren. Leermiddelen Onderzoek en behandeling mbv diverse technieken. Voor- en nabespreking casuïstiek, zelfstudie en polikliniekbespreking. Toetsen OSATS - documentatie - Correcties brieven en briefbeoordelingen - KPB probleempatiënt bespreking / CAT - Participatie landelijk onderwijs - Certificaat regionaal/lokaal onderwijs - Certificaten discipline overstijgend onderwijs. Verplicht - Participatie indicatie besprekingen - 4-6 OSATS - 1 x CAT of 1 x referaat of 1 x probleempatiëntbespreking. Werkwijze Er is een dagelijkse supervisie, waarbij de gynaecologen in een wisselend schema van ieder een ochtend of middag de supervisie hebben, de AIOS begeleiden en afhankelijk van bekwaamheid eigen ingrepen kunnen doen.


35

Operatiekamer Plaats: Begeleider:


Leerdoelen De AIOS leert specifieke behandelingen uit te voeren. De AIOS weet op een adequate wijze het verslag van de uitgevoerde ingreep te maken. Leermiddelen Onderzoek en behandeling mbv diverse technieken. Voor- en nabespreking casuïstiek, zelfstudie, besprekingen indicatie-besprekingen, polikliniekbespreking en eventuele beeldvorming. Tevens leert hij de betekenis van het Surpass principe. Gesprek met patiënte en familie. Toetsen OSATS - documentatie - Correcties brieven en briefbeoordelingen - KPB probleempatiënt bespreking / CAT - Participatie landelijk onderwijs - Certificaat regionaal/lokaal onderwijs - Certificaten discipline overstijgend onderwijs. Verplicht - Conform verrichtingenschema. Met name de opbouw van endoscopische vaardigheden is in een opleidingsmodule opgenomen (eerst skillslab volgens syllabus laparoscopisch opereren voor AIOS Jeroen Bosch Ziekenhuis). - Kwantitatief bijhouden verrichtingen. Werkwijze Er is dagelijkse supervisie, waarbij de gynaecologen in een wisselend schema de supervisie hebben, de AIOS begeleiden en deze uiteindelijk zelfstandig eigen ingrepen kunnen doen. De voortgang wordt bewaakt middels het portfolio en bekwaamheidsverklaringen.


36

Consulten Plaats: Begeleider:


De AIOS kan vanaf de inwerkperiode consulten verrichten. In het begin worden deze één-op-één gesuperviseerd door de dienstdoende gynaecoloog. Vooraf wordt de patiënt en vraagstelling besproken. Afhankelijk van verkregen vaardigheden zal meer en meer zelfstandig worden gehandeld. Alle patiëten worden achteraf besproken met de superviserende gynaecoloog.

Thema’s Tijdens de consulten zal de AIOS mn de volgende thema’s leren: - Algemene competenties - Gynaecologie veel voorkomend en zeldzaam - Zwangerschapsgerelateerde problematiek Leerdoelen Algemene leerdoelen: Tijdens deze stage leert de AIOS op adequate en efficiënte wijze adviezen te geven, in samenspraak met de aanvrager over gynaecologische vraagstellingen bij patiënten die niet op de eigen verpleegafdeling behandeld worden. Specifieke leerdoelen: Na lezen vraagstelling en eventuele navraag ter verduidelijking, wordt na inzage van de klinische gegevens, anamnese en lichamelijk onderzoek verricht, om een plan van aanpak te maken. Daarbij worden adviezen geven voor aanvullende diagnostiek en voorlopig beleid. In een latere fase worden de resultaten hiervan beoordeeld, om te besluiten tot afronden van het consult of inzetten van een medebehandeling of overname patiënt. Organisatie van de werkzaamheden is hierbij van groot belang evenals samenwerking met de andere zorgverleners op de consultafdeling. Leermiddelen - overdracht, - interpretaie beeldvormingstatusvoering, - gesprek met patiënten en familie. - omgang met co-assistenten. Daarnaast de diverse onderwijsmomenten en overlegsituaties: - bedside teaching - referaat en CAT, probleempatiëntbespreking, - Onderwijs lokaal ( probleempatiëntbespreking), - Landelijk onderwijs conform leerjaar - Kennistoets (indien in periode valt) - Per jaar deelname aan thema’s in het kader van Discipline Overstijgend Onderwijs (WMO) georganiseerd door JBA - Bijeenkomsten wetenschappelijke vereniging; minimaal 1 dag per jaar Toetsen - KPB probleempatiënt bespreking / CAT - Correcties consultformulier - Fiattering status - Participatie onderwijs / probleempatiëntbespreking - Certificaten discipline overstijgend onderwijs. - Voortgangsgesprekken. - Eventueel kennistoets Verplicht - Gesprekken supervisor - Participatie urologische bespreking - 4-6 KPB verdeelt over de verschillende competenties. - 1 x CAT of 1 x referaat of 1 x probleempatiëntbespreking.


37

Werkwijze Hoe te handelen: Maakt met de afdelingen duidelijk afspraken wanneer je langs komt voor de consulten, of wanneer de patiënt wordt verwacht op de polikliniek, dit voorkomt veel onnodige telefoontjes. Consulten worden opgestuurd naar het secretariaat. Indien voorhanden wordt de status er bij gezocht en klaar gelegd voor de consulent. Van onbekende patiënten wordt een nieuwe interne status gemaakt. Op consultvel van aanvragend specialist, worden kort de bevindingen en het vervolgplan genoteerd. Het eerste consultvel is voor de aanvragend specialist, de doorslag + sticker (met daarop datum + afdeling) voor eigen administratie. Een definitieve brief wordt gedicteerd. Supervisie: Deze wordt bij toerbeurt gedaan door een van de gynaecologen (dienst 2). Administratie: Normale gang van zaken Aanvraag consult met relevante klinische gegevens en gerichte vraagstelling van klinische afdeling naar secretariaat poli door aanvragend specialisme. Aldaar wordt consult gesignaleerd en eventueel met supervisor besproken wanneer consult wordt uitgevoerd (spoed?). Bij bekende patiënt wordt status opgezocht door secretariaat Aanvraag op klinische afdeling Als boven. Echter wordt overlegd of consult op de afdeling, dan wel op de polikliniek wordt uitgevoerd. Spoedaanvragen Bij een spoedconsult dient de aanvrager zelf contact op te nemen met de “consulten-arts”. Na afsluiten consult Brief dicteren. DBC openen en afsluiten.


38

Deel 3 De voortgang van de individuele AIOS gynaecologie


39

3.1

Ontwikkeling en groei AIOS

De ontwikkeling van de AIOS wordt onder meer bijgehouden door ze te beoordelen op bekwaamheid. Alle thema’s die een AIOS gynaecologie moet doorlopen worden beoordeeld op basis van bekwaamheid. Een aios kan op een thema 1 t/m 5 scoren, in onderstaande tabel is te zien welk getal bij welk niveau behoort.

Bekwaamheids niveau (1 t/m 5)

1 Heeft kennis van

2 Handelt onder strenge supervisie

3 Handelt met beperkte supervisie

4 Handelt zonder supervisie

5 Superviseert en onderwijst

De opleiding tot gynaecoloog kent 20 thema’s. Per thema zijn er ijkpunten ingericht waaraan te zien is wanneer de AIOS op een bepaald bekwaamheidsniveau moet kunnen werken. Thema’s versus 3 IJkpunten (I, II en III) op bekwaamheidsniveau (1t/m5)

IJkpunt I 2 jaar

IJkpunt II 4 jaar

Zwangerschapsbegeleiding ongecompliceerd

5

Basis Zwangerschapsbegeleiding gecompliceerd

3

Gewone bevalling

5

Gecompliceerde bevalling

3

4

Basis Gecompliceerde bevalling hoog ingeschat risico

3

3

Kraamperiode & kind ongecompliceerd

5

Kraamperiode& kind gecompliceerd

3

4

Endocrinologie & Fertiliteit basaal

2

4

Benigne gynaecologie poli

3

4

Basis OK

3

4

Basis Urogynaecologie& Bekkenbodem

2

4

Seksuologie

3

4

Basis Oncologie

2

4

Peri - operatieve zorg

3

4

Kwetsbare oudere

3

4

IJkpunt III 6 jaar (differentiatie)

4

Differentiatie Perinatologie en Verloskundige regie

Separaat deel

Differentiatie Benigne gynaecologie

Separaat deel

Differentiatie Urogynaecologie

Separaat deel

Differentiatie Gynaecologische oncologie

Separaat deel

Differentiatie Voortplantingsgeneeskunde

Separaat deel


40

3.2

Begeleiding en supervisie

Onderstaande figuur geeft de globale structuur weer van de begeleiding van de individuele AIOS gedurende zijn opleiding.

Aanvang opleiding

IOP voorbereiden door aios ter bespreking met opleider/ stagebegeleider Kennismakingsgeprek met opleider: •CV •Bespreking IOP •Opleidingsstructuur + lokale situatie •Modelinstructie AIOS

Aanvang stage

Checklist IOP •Stage •Thema’s in de stage •Persoonlijke leerdoelen •Gewenste bekwaamverklaring •KPB/OSATS/CAT/360° obs •Cursorisch onderwijs •Simulatieonderwijs etc.

Kennismakingsgeprek met stagebegeleider (of opleider) •Bespreking wederzijdse verwachtingen tav leerdoelen, activiteiten en toetsing

Haverwege stage

Gesprek halverwege stage: •Ervaring (logboek) •KPB/OSATS/CAT/(360° observatie) •Bekwaamheidsgroei •Opleidingsklimaat goed? •Bijstellen leerdoelen, activiteiten en toetsing

Einde stage

Gesprek einde stage: •Ervaring (logboek) •KPB/OSATS/CAT/360° obs •Bekwaamverklaringen •Bekwaamheidsgroei •Opleidingsklimaat goed? •Beoordeling stage en aanpassing

Voor start nieuwe stage

Voortgangsgeprek met opleider: •Evaluatie •Opstellen plan volgende stage

Checklist voortgangsgesprek Evaluatie: •Stage •Thema’s in de stage •Persoonlijke leerdoelen •Toetsmomenten •Cursussen •Reflectie op leerproces •Bekwaamverklaring •Leerklimaat Voor volgende stage bespreken: •Stage •Thema’s in de stage •Persoonlijke leerdoelen •Toetsing •Bijstellen IOP

IOP bijstellen door aios en opleider / stagebegeleider


41

Toetsmatrix: Schema met overzicht onderwijs- en toetsingsinstrumenten, competenties en beoordelingen Toetsing

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 5

Jaar 6

4x☺

2x☺

1x☺

1 x☺

☺

☺

☺

☺

☺

☺

☺

☺

Multisource feedback Communicatie, samenwerking, organisatie en professionaliteit

☺

☺

☺

☺

CAT (Critical Appraised Topic) Kennis en wetenschap, organisatie

2x☺

2x☺

2x☺

2x☺

protocol bespreking Kennis en wetenschap, communicatie

1x☺

1 x☺

1x☺

1x☺

PA bespreking Kennis en wetenschap, organisatie

1x☺

1x☺

1x☺

1x☺

Referaat Kennis en wetenschap, organisatie

1x☺

1x☺

1x☺

1x☺

OSATS’s Medisch handelen

12 x ☺

12 x ☺

12 x ☺

12 x ☺

KPB Alle competenties

12 per jaar

10-12 per jaar

10-12 per jaar

10-12 per jaar

Cursorisch onderwijs (10 dagen per jaar) Alle competenties

10 dagen

10 dagen

10 dagen

10 dagen

Voortgangsgesprek Alle competenties Geschiktheidsbeoordeling Alle competenties kennistoets Medisch handelen. Kennis en wetenschap

Minimaal één voordracht of presenteert één poster of publiceert ten minste één artikel in een wetenschappelijk tijdschrift of medisch vakblad, tijdens de opleiding tot specialist. Rood: Summatieve toets Blauw: Formatieve toets Bruin/Rood: de competenties die met betreffende instrument kunnen worden getoetst. Artikel of voordracht Kennis en wetenschap


42

3.4 Wat wordt van de AIOS verwacht? Uiteraard een positieve en proactieve houding ten aanzien van de eigen opleiding. Dit houdt in dat zelf initiatief wordt genomen voor het verkrijgen van feedback met behulp van een OSATS en KPB, dat deze worden opgenomen in het portfolio en dat de AIOS zich bloot stelt aan de noodzakelijke leerdoelen.

3.3

Portfolio

Overeenkomstig de richtlijnen is de AIOS verplicht een verzameling bij te houden van documenten waarin op systematische wijze de voortgang in de opleiding wordt gedocumenteerd. Het portfolio en het voortgangsgesprek hangen nauw met elkaar samen. Het portfolio levert de informatie op basis waarvan het voortgangsgesprek wordt gevoerd. Daarmee vormen zij een leidraad in de opleiding. Het portfolio is een verzameling van informatiebronnen en beoordelingsgegevens op basis waarvan leerdoelen geformuleerd kunnen worden en reflectie op het functioneren van de AIOS door zichzelf en anderen kan plaatsvinden. Tevens worden verplichte onderdelen hierin afgetekend en toetsuitslagen verzameld. Aan het eind is een schema opgenomen dat laat zien wat er op welk moment in de opleiding minimaal in het portfolio opgenomen moet zijn. Daarin is tevens een overzicht opgenomen met de minimale toetsing gedurende de opleiding. Het portfolio van de AIOS omvat ten minste de volgende onderdelen: - een individueel opleidingsplan (IOP) inclusief opleidingsschema - reflectieverslagen - de documenten ten behoeve van de toetsing / beoordeling van de AIOS (OSATS, KPB, CAT, verslagen voortgangs- en beoordelingsgesprekken etc.) - bekwaamheidsverklaringen - de gehouden voordrachten en/of referaten - de gepubliceerde artikelen - de gevolgde cursussen, inclusief certificaten - deelname certificaten lokale, regionale en landelijke onderwijsdagen

3.4

Het beoordelen van een portfolio

Doel Inzicht krijgen in en zicht krijgen op alle competenties van de AIOS Gynaecologie. Werkwijze Het portfolio is het verzamelpunt van alle informatie die over de AIOS beschikbaar is. De AIOS is verantwoordelijk voor deze informatie. Het portfolio wordt gebruikt als onderliggend document bij het voortgangsgesprek. Het portfolio dient naast andere formulieren (zie voortgangsgesprek) een week van tevoren te worden ingeleverd zodat de opleider de tijd heeft deze informatie te bekijken en nog om aanvullende informatie te vragen. De hieronder vermelde aandachtspunten vormen voor een belangrijk deel de agenda van het voortgangsgesprek. Aandachtspunten - Is het portfolio op tijd ingeleverd? (Zegt iets over de competenties organisatie en timemanagement.) - Bevat het portfolio minimaal de volgende informatie: o Zelfbeoordeling algemene competenties; o Individueel Ontwikkelings Plan; o Beoordelingen KPB; o Andere beoordelingen; o Informatie met betrekking tot relevante activiteiten op één of meerdere competentiegebieden; o Reflectie op eigen functioneren op basis van voorafgaande informatie. - Het bespreken van discrepanties in de beoordeling van de opleider/supervisor o De kwaliteit van de reflectie wordt beoordeeld: Jeroen Bosch ziekenhuis | Opleidingsplan Obstetrie en Gynaecologie

43

-

-

o Goede aansluiting met sterke en zwakke punten; o Juiste conclusies uit reflectie; o Er worden toetsbare voornemens gemaakt. o Identificeren sterke en zwakke punten. o Vastleggen op welke wijze zwakke punten kunnen worden verbeterd. o Vastleggen hoe deze verbetering getoetst wordt. Wat is de kwaliteit van het totale portfolio. De opleider dient de informatie ten opzichte van elkaar te wegen. Is er twijfel over de kwaliteit van het portfolio dan is het wenselijk leden van de opleidingsgroep in het oordeel te betrekken. Hoe ervaart de AIOS het “leerklimaat” op de afdeling? Komen de afspraken gemaakt bij het introductiegesprek overeen met de werkelijk verrichte activiteiten? Wat dient voor de volgende keer te worden afgesproken? En hoe kan dit getoetst worden? Neem tijd voor de bespreking van de resultaten (minimaal 30 minuten). Alle verslagen dienen te worden opgenomen in het portfolio. Een onvoldoende oordeel dient in het dossier dat de opleider van de AIOS heeft opgenomen te worden.


44

3.5

Individueel opleidingsplan (IOP)

Bij aanvang van de opleiding stelt de AIOS in samenspraak met de opleider een individueel opleidingsplan (IOP) op. In een begeleidend opleidingsschema worden de verschillende stages aangegeven (zie overzicht opleiding JBZ). Daarnaast zijn in het IOP de individuele leerdoelen van de AIOS opgenomen. De inbreng van de AIOS in het individueel opleidingsplan (IOP). De AIOS dient over zijn ontwikkeling te reflecteren. Dit kan enerzijds aan de hand van de gekregen feedback (KPB, CAT), maar daarnaast is het noodzakelijk dat de AIOS bijhoudt welke ervaringen aan de ontwikkeling van de competenties gedurende de stages hebben bijgedragen. De doorgemaakte ontwikkelingen dienen in een individueel opleidingsplan (IOP) bijgehouden te worden. Hierin dient de AIOS per stage aan te tekenen hoe er aan is gewerkt: bijvoorbeeld welk soort patiënten of pathologie er is gezien, wat er is geleerd en hoe dit is ervaren. Naast de toetsingsverslagen (KPB, CAT etc.) reflecteert de AIOS middels het IOP over de vorderingen in de opleiding en bespreekt dit met de opleider tijdens de voortgangsgesprekken. De AIOS is zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van zijn eigen portfolio. Zoals eerder gezegd is het portfolio een middel om tot een gefundeerd oordeel te komen, het is geen doel op zich. Daarom zijn slechts minimumeisen opgesteld waaraan de inhoud van het portfolio moet voldoen Naar eigen wens en noodzaak kan de opleider dit (laten) uitbreiden.

Het maken van een Individueel Opleidings Plan (IOP) Zie IOP formulier stages Doel Overzicht over het opleidingsniveau van de AIOS en het beloop hiervan. Concrete beschrijving van (persoonlijke) leerdoelen. Wanneer De AIOS maakt in samenspraak met de (plv)opleider tijdens de voortgangsgesprekken zijn/haar individueel opleidingsplan. Werkwijze De AIOS blikt gestructureerd terug op zijn functioneren gedurende de afgelopen periode van 3 of 6 maanden, met name voor wat betreft zijn niveau van functioneren op de 7 verschillende competentiegebieden. Daarbij wordt de informatie gebruikt van de themakaarten, de toetsmomenten gedurende die periode en bewijsmaterialen dat is vergaard in de afgelopen periode (gevolgde cursussen, gegeven presentaties e.d.). De AIOS analyseert deze gegevens en schrijft zijn bevindingen op in het POP formulier. Aandachtspunten - Wat waren de afspraken bij het vorige gesprek? - In hoeverre zijn de afspraken geëffectueerd? - Hoe kijkt de AIOS nu terug op de afgelopen 3-6 maanden? - Welke sterkte-zwakte analyse wordt nu gegeven en op basis van welk bewijs (bijv. worden alle competenties in de analyse betrokken; worden uitspraken gedaan die voortvloeien uit de verzamelde bewijsmaterialen; worden activiteiten genoemd die bijdragen tot het verbeteren van het functioneren voor wat betreft de “zwakke” punten dan wel het verder ontwikkelen van de “sterke” punten). - Welke afspraken dienen gemaakt te worden tot het volgende voortgangsgesprek. - Maak de afspraken zo specifiek mogelijk, haalbaar binnen een bepaalde tijdsperiode en toetsbaar.


45

3.6

Het voeren van een introductiegesprek aanvang opleiding en bij aangaan van een stage

Zie formulieren introductiegesprek en stagegesprek Doel Afspraken te maken tussen de AIOS en opleider, c.q.supervisor over wederzijdse verwachtingen ten aanzien van het functioneren op de afdeling. Wanneer Bij de start van de opleiding en bij de start van de stages. Werkwijze Afgesproken wordt, afhankelijk van de voorgeschiedenis van de AIOS, welke (onderdelen van) leerdoelen in de komende periode aan bod zullen komen en getoetst zullen gaan worden. Zowel stagespecifiek (zie stageomschrijving) en stage onafhankelijke leerdoelen. Ook het aantal Korte Praktijk Beoordelingen en brief beoordelingen wordt afgesproken. Richtlijn is dat per AIOS per maand één KPB wordt afgenomen tot een totaal van 12 KPB’s per AIOS/ jaar. De AIOS en opleider bewaken beide of er tijdens de komende periode ook nog o andere beoordelingen dienen te worden gegeven (360 feedback, CAT’s, vaardigheidstoetsen etc.). Aandachtspunten introductiegesprek - Wat waren de sterke en zwakke punten van de AIOS in de voorafgaande periode. - Wat zijn de leerdoelen van de AIOS in deze periode. - Wat kan de AIOS leren in komende periode. Hierbij moet niet alleen gedacht worden aan medisch handelen, maar ook aan andere competenties als communicatie, samenwerking en organisatie. - Afspraken over welke leerdoelen worden getoetst. - Afspraken over hoeveel KPB’s worden afgenomen. Ook worden afspraken gemaakt over het inhoudelijk domein waar de KPB’s over gaan. - Afspraken over hoeveel briefbeoordelingen zullen worden afgenomen. - Afspraken over het eventueel gebruik van andere beoordelingsinstrumenten tijdens de stage. Tijdstip van eerst komend voortgangsgesprek. - Alle gebruikte formulieren van de introductiegesprekken dienen te worden opgenomen in het portfolio.


46

3.7

Het voeren van een voortgangsgesprek en geschiktheidsbeoordeling

Zie voortgangsformulier Doel De AIOS en opleider bespreken het functioneren van de AIOS van de afgelopen periode en meer specifiek: de voortgang en het niveau van de verschillende competenties die de AIOS ontwikkelt. Het voortgangsgesprek kan beschouwd worden als een tussentijdse evaluatie gericht op specifieke leermomenten voor de komende periode. Bij de geschiktheidsbeoordeling wordt door de opleider een oordeel uitgesproken over de geschiktheid van de AIOS als toekomstig specialist. Wanneer Voortgangsgesprekken: jaar 1: iedere drie maanden, jaar 2: iedere zes maanden en daarna éénmaal per jaar. De AIOS wordt ieder jaar in zijn opleiding door de opleider beoordeeld of hij geschikt is de opleiding voort te zetten. Dat is een unilateraal oordeel. Op deze momenten kan de opleiding van de AIOS tussentijds worden gestaakt. Deze beoordeling vindt plaats conform formulieren van de MSRC (geldt dit nog steeds, A/B formulier). Bij een onvoldoende oordeel wordt dit formulier naar de MSRC gestuurd (geschiktheidbeoordeling). Werkwijze De AIOS en opleider bereiden beiden het voortgangsgesprek voor. De opleider stelt de agenda samen, mede op basis van de punten die door de AIOS worden aangedragen. Vraagt na bij leden opleidingsteam en andere medewerkers hoe de betreffende AIOS functioneert. De AIOS levert uiterlijk 1 week van tevoren de volgende stukken bij de opleider in: 1 Agendapunten voortgangsgesprek 2 Portfolio waaronder: a Zelfbeoordeling competenties (algemeen en specifiek); b Individueel Ontwikkelings Plan; c Leerdoel stageperiode; d Beoordeling KPB’s; e Andere beoordelingen; f CV g informatie met betrekking tot relevante activiteiten op één of meerdere competentiegebieden; h reflectie op eigen functioneren op basis van voorafgaande informatie. 3 Leerklimaat 4 Toekomst Aandachtspunten voortgangsgesprek/geschiktheidbeoordeling - Identificeren sterke en zwakke punten. - Vastleggen op welke wijze zwakke punten kunnen worden verbeterd. - Vastleggen hoe deze verbetering getoetst wordt. - Bespreken van zelfreflectie en mate van overeenkomst en eventuele discrepanties met het oordeel van de opleidingsgroep - Bespreken leerklimaat voor de AIOS - Alle verslagen dienen te worden opgenomen in het portfolio - De opleider ziet erop toe dat er van het voortgangsgesprek / de geschiktheidsbeoordeling een schriftelijke verslag gemaakt wordt dat zowel door de opleider als door de AIOS ondertekend wordt. Dit verslag wordt aan het portfolio toegevoegd. - Onvoldoende oordeel dient in het dossier dat opleider van de AIOS heeft opgenomen te worden


47

3.8

Korte Praktijk Beoordeling (KPB)

Zie diverse KPB formulieren Doel Het vastleggen en het nabespreken van het functioneren van AIOS op onderdelen van competenties door middel van observatie m.b.v. een gestructureerd beoordelingsformulier. Wanneer Op ieder moment tijdens de opleiding kan een AIOS geobserveerd worden op onderdelen van het functioneren. Dat betekent dat de observatiemomenten primair worden bepaald door de mogelijkheden die de bedrijfsvoering biedt. Binnen deze conditie verdient het aanbeveling de observatiemomenten zoveel mogelijk te spreiden. Zwakkere onderdelen kunnen dan vaker geobserveerd worden om te beoordelen of er verbetering is opgetreden. Werkwijze Het initiatief tot het afnemen van een KPB kan zowel door de AIOS als door de opleider/ supervisor genomen worden. Als regel geldt dat bij elke AIOS eenmaal per maand een KPB wordt afgenomen minimaal 10 per jaar. Waarover de KPB gaat wordt deels bepaald door wat de AIOS wil leren en deels door de klinische presentaties en de voor de opleiding relevante activiteiten van de betreffende stageplek. De inhoud van een KPB beperkt zich tot het beoordelen van een beperkt aantal competenties. Mogelijkheden voor KPB - poli/SEH/afdeling consult (anamnese, LO, probleem, DD) (KPB algemeen) - overdracht (KPB overdracht) - (grote) visite (KPB grote visite) - dienst (KPB dienst) - status (fiattering door supervisor) - brief (KPB brief) - patiënt/familie/-gesprek (KPB gesprek) - slecht nieuwsgesprek (KPB gesprek) - probleempatienbespreking/voordracht/referaat/CAT (KPB Cat/referaat/probleempatientbespreking) Aandachtspunten bij de beoordeling van de KPB - Bepaal welke activiteiten waardevol zijn om AIOS te observeren en feedback te geven. - Houdt bij de observatiemomenten rekening met de leerdoelen van de AIOS genoemd in het introductie- en voortgangsgesprek. - Spreek tijdens introductie- of voortgangsgesprek al af wanneer en over welke taken in ieder geval een KPB wordt afgenomen. - Beoordeel AIOS op een beperkt aantal competenties. - Bespreek de observatie direct na met de AIOS. - Alle gebruikte formulieren dienen te worden opgenomen in het portfolio. - Neem tijd voor de toetsing en de aansluitende bespreking van de resultaten. - Een onvoldoende oordeel dient in het dossier dat de opleider van de AIOS heeft opgenomen te worden.


48

3.9

Het evalueren van het functioneren d.m.v. multisource feedback

Zie www.multisourcefeedback.nl Doel Het verkrijgen van informatie over eigen functioneren door professionals en patiënten die veel met de AIOS te maken hebben aan de hand van een gestructureerde vragenlijst. Wanneer In principe in ieder opleidingsjaar (zie tabel, blz 15). De AIOS en opleider kunnen besluiten dit frequenter te doen. Zeker bij twijfel over functioneren is dit een wenselijke optie. Werkwijze De AIOS overlegt bepaald zelf welke personen gevraagd worden om een oordeel te geven over het functioneren. De waarde van de beoordeling zit in het aantal en de diversiteit van de personen die gevraagd worden. Als richtlijn wordt voorgesteld om twee oordelen te verzamelen van twee AIOS, van twee stafleden van het opleidingsteam, van een medewerker van de behandelkamer, van iemand uit de verpleegkundige staf en een aantal patienten. Er wordt gebruik gemaakt van een digitale applicatie voor het afnemen van een 360° feedback. De uitkomst hiervan wordt per mail doorgestuurd naar de opleider en met de AIOS besproken. Aandachtspunten bij de beoordeling 360° feedback formulier - De AIOS nodigt de personen uit om digitaal de formulieren in te vullen (inlogcode); - De beoordelingen worden in principe gegeven door personen die niet wezenlijk bijdragen aan het beoordelingsproces van de AIOS. - De uitkomst van de MSF wordt aan de opleider doorgestuurd - De AIOS is verantwoordelijk voor het verkrijgen van de informatie en de analyse ervan. - De opleider bepaalt welke weging wordt gegeven aan de verzamelde beoordelingen. - De documentatie dient de AIOS op te nemen in het portfolio. - Een onvoldoende oordeel dient in het dossier dat de opleider van de AIOS heeft opgenomen te worden.


49

3.10 Critically Appraised Topic (en critical appraisal of literature) Zie KPB CAT/referaat/probeempatiëntbespreking Doel De Critical Appraisal of Literature en Critically Appraised Topic (CAL/CAT) zijn vormen om de algemene competentie “kennis en wetenschap” te ontwikkelen. De principes van evidence based medicine met het kritisch beschouwen van de verschillende onderdelen van de wetenschappelijke publicatie wordt hiermee beoordeeld. Daarnaast is het een instrument om de vakkennis te verbreden en de deskundigheid van collegae en andere professionals in de gezondheidszorg te bevorderen. Wanneer Iedere week wordt tijdens de overdracht of visite een onderwerp uitgekozen die volgens een vast rooster door een AIOS wordt uitgewerkt en op een woensdagmiddag gepresenteerd. Werkwijze - CAT's zijn bedoeld als oefening in het wetenschappelijk denken over het klinisch handelen (aanvraaggedrag, therapiekeuze). Een CAT omvat de volgende stappen: - Beschrijving van een klinisch scenario (aan de hand van een patiënt van het ochtendrapport of naar aanleiding van casuïstiek besproken tijdens een grote visite); - Formuleren van een relevante klinische vraag naar aanleiding van dit scenario; - Beschrijven van het zoekproces met databronnen, sleutelwoorden en inclusiecriteria voor de gevonden artikelen; - Beschrijven van opzet en uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek en beoordeling van de kwaliteit ervan; - Weergeven van de mate van 'evidence'; - De CAT voorzien van commentaar en conclusie over het toepassen van de bevindingen voor het geschetste scenario. - Middels een PowerPointpresentatie van maximaal 15 minuten wordt het resultaat gepresenteerd. De presentatie wordt bewaard en verspreid onder alleAIOS en leden opleidingsteam. De CAT's hebben betrekking op vier klinisch relevante domeinen: - Diagnostiek; - Prognose; - Therapie en (contra)indicaties; - Evaluatie van het gevolgde beleid. Toets Supervisor en overige aanwezige vullen nav de presentatie het KPB-formulier CAT in. De AIOS neemt dit op in zijn portfolio.


50

3.11

Het maken van een curriculum vitae

Zie CV formulier Doel Curriculum vitae volgens vast stramien, zodat voor iedereen een snel te bekijken overzicht ontstaat. Wanneer De AIOS werkt het CV bij voorafgaand aan elk voortgangsgesprek en geschiktheidsbeoordeling. Werkwijze Opbouw van CV: - Statisch deel (voornamelijk): - Algemeen - Opleiding en diploma’s - Werkervaring Dynamisch deel: - Cursussen - Voordrachten - Publicaties - Lidmaatschappen, nevenactiviteiten, interesses Aandachtspunten Het dynamische deel wordt voor elk gesprek bijgewerkt door de AIOS.


51

3.12 De briefbeoordeling Zie KPB briefbeoordeling Doel Het vastleggen en nabespreken van de kwaliteit van de brieven (ontslag-, polikliniek-, consultbrieven etc.) d.m.v. een gestructureerd beoordelingsformulier. Wanneer Op ieder moment van de opleiding kan een briefbeoordeling plaats vinden. Hiermee kunnen met name de competenties medisch handelen en communicatie getoetst worden. De AIOS en opleider waken ervoor dat de briefbeoordelingen verhoudingsgewijs min of meer gelijkelijk (ontslag-, polikliniek-, consultbrieven e.d.) verdeeld is. Werkwijze Het initiatief voor een briefbeoordeling kan zowel bij de AIOS als bij een lid van de opleidingsgroep liggen. Alle briefbeoordelingen worden samen met de AIOS nabesproken.

3.13

Dashboard

Dashboard is als hulpmiddel voor AIOS en opleider bedoeld om de ontwikkeling en voortgang in thema’s en verrichtingen te volgen c.q. te bewaken. Het maakt daarmee een onderdeel uit van ieder gesprek. Nadat het is ingevuld kan het als PDF in het portfolio worden opgenomen. Consequenties hieruit worden in het IOP verwerkt als leerdoel.


52

Overzicht ontwikkeling thema’s

0

0

0

5

0

0

0

0

0

0

0

0

0

3

0

0

0

Thema 3 Gewone bevalling

0

0

0

0

0

0

5

0

0

0

Thema 4 Gecompliceerde bevalling

0

0

0

0

0

0

3

0

0

0

Thema 5 Basis Gecompliceerde bevalling hoog ingeschat risico

3

0

0

0

0

0

3

0

0

0

Thema 6 Kraamperiode & kind ongecompliceerd

0

0

0

1

0

0

5

0

0

0

Thema 7 Kraamperiode& kind gecompliceerd

0

0

0

0

0

0

3

0

0

0

Thema 8 Endocrinologie & Fertiliteit basaal

0

0

2

0

0

0

2

0

0

Thema 9 Benigne gynaecologie poli

0

3

0

0

0

0

3

0

Thema 10 Basis OK

0

0

0

0

0

0

3

0

Thema 11 Basis Urogynaecologie& Bekkenbodem

0

0

0

0

0

0

2

Thema 12 Basis Seksuologie

0

0

0

0

0

0

Thema 14 Basisoncologie

0

0

0

0

0

Thema 15 Peri-operatieve zorg

0

0

0

0

Thema 16 Kwetsbare oudere

0

0

0

0

Eindgesprek jaar 6

0

Voortgangsgesprek

0

Intorductiegesprek

0

Thema 2 Basis Zwangerschapsbegeleiding gecompliceerd

Differentatie

Thema 1 Zwangerschapsbegeleiding ongecompliceerd

Ijkpunt II

Eindgesprek jaar 5

Voortgangsgesprek

Introductiegesprek terugkomst Universiteit

Jaar 4

Ijkpunt I

Eindgesprek jaar 2

Voortgangsgesprek 2

Jaar 2

Voortgang en eindgesprek jaar 1

Voortgangsgesprek 3

Voortgangsgesprek 2

Voortgangsgesprek 1

Jaar 1

Naam aios:

0

0

0

0

0

0

0

0

0

4

0

0

0

3

0

0

0

0

0

0

4

0

0

0

0

4

0

0

0

0

0

4

0

0

0

0

0

4

0

0

0

0

0

0

4

0

0

0

3

0

0

0

4

0

0

0

0

2

0

0

0

4

0

0

0

0

0

3

0

0

0

4

0

0

0

0

0

3

0

0

0

4

0

0

0

Differantiaties

0

0

0

Perinatologie en Verloskunde regie

0

0

0

Benigne gynaecologie

0

0

0

Urogynaecologie

0

0

0

Gynaecologische oncologie

0

0

0

Voortplantingsgeneeskunde

0

0

0


53

4

Opleidingsplan Gynaecologie en Obstetrie Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch

Recommend Documents