OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE
Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1 Beroepstaak C
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 2
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Inhoudsopgave Chronische zieke zorgvrager C1 Voorlichting, advies en instructie………………………………………………………..5 Activiteiten Het ICF model Adviesgesprek met chronisch zieke zorgvrager Adviesgesprek voeren over voorzieningen in de gezondheidszorg Patiënten educatie aan de hand van PowerPoint Patiëntenvoorlichting chronisch zieken I Groepsvoorlichting aan chronisch zieken II C2 Psychosociale begeleiding…………………………………………………………………..16 Activiteiten Begeleidingsgesprek draagkracht en draaglast Communiceren met zorgvragers met afasie Onderhandelen en onderhandelingstijlen Pijn en pijnbeleving Specifieke begeleidingsmethoden; Luisteren (taaltaak 5) C3 Groepsbegeleiding……………………………………………………………………………23 Activiteiten Groep begeleiden over leefstijl
Klinische zorgvrager C1 Voorlichting, advies en instructie………………………………………………………….29 Activiteiten Patiënten educatie aan de hand van PowerPoint I Patiëntenvoorlichting II De pre- en postoperatieve zorgvrager Voorlichtingsbijeenkomst in de klinische zorg C2 Psychosociale begeleiding………………………………………………………………….35 Activiteiten Begeleiden: Begeleidingsgesprek Begeleiden: Begeleidingsgesprek met de zwangere zorgvrager
Psychiatrische zorgvrager C1 Voorlichting, advies en instructie…………………………………………………………..43 Activiteiten Patiëntenvoorlichting Presentaties stromingen in de GGZ
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 3
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Psychiatrische zorgvrager C2 Psychosociale begeleiding…………………………………………………………………..45 Activiteiten Beroepshouding: Beroepshouding Begeleiden: Begeleidingsgesprek met een zorgvrager Begeleiden: Motiverende gesprekstechnieken Begeleiden: Doelgericht begeleiden van een zorgvrager Begeleiden: Schizofrenie en territorium Specifieke begeleidingsmethoden: De zorgvrager met schizofrenie Specifieke begeleidingsmethoden: Oriëntatie gedragsproblemen Gedragsproblemen: Preventie van agressie d.m.v. signaleringsplan C3 Groepsbegeleiding…………………………………………………………………………….54 Groepsvoorlichting Ontwerpen van een leefklimaat
Verstandelijk gehandicapte zorgvrager
C1 Voorlichting, advies en instructie…………………………………………………………...61 Activiteiten Patiëntenvoorlichting C2 Psychosociale begeleiding…………………………………………………………………..62 Activiteiten Begeleiden: Belang van hechting Begeleiden: Dagprogramma Oriëntatie op probleem gedrag Oriëntatie op verschillende methoden C3 Groepsbegeleiding…………………………………………………………………………....68 Activiteiten Groepsvoorlichting voor zorgvrager met verstandelijke beperking (MEE)
Ethiek Activiteiten……………………………………………………………………………………….….69 Baas over eigen leven? ‘Help, ze beslissen van alles voor mij….. Niet meer kunnen beslissen voor jezelf Wel of niet behandelen? Regels en zelf nadenken: eigen verantwoordelijkheid
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 4
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1 Beroepstaak C
CHRONISCH ZIEKEN
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 5
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 6
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Chronische zieke zorgvrager C1 Voorlichting, advies en instructie Activiteiten Het ICF model Adviesgesprek voeren met chronisch zieke zorgvrager Adviesgesprek voeren over voorzieningen in de gezondheidszorg Patiënten educatie aan de hand van PowerPoint Patiëntenvoorlichting chronisch zieken I Groepsvoorlichting aan chronisch zieken II
C2 Psychosociale begeleiding Activiteiten Begeleidingsgesprek draagkracht en draaglast Communiceren met zorgvrager met afasie Onderhandelen en onderhandelingsstijlen Chronisch pijn en pijnbeleving Specifieke begeleidingsmethoden; Luisteren (taaltaak 5)
C3 Groepsbegeleiding Activiteiten Groep adviseren over leefstijl
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 7
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 8
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Het ICF model
Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces Competentie Verplicht/keuze
De student kan: - uitleggen wat het ICF model inhoudt - aan de hand van een casus het model toepassen Zorg voor een computer en lees de literatuur door uit het ondersteunend materiaal Zie ondersteunend materiaal School/thuis Bespreek het model, vragen en onduidelijkheden met een medestudent en inhoudsdeskundige 1.6 I, K, L BOL-BBL: verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit 1 Verdiep je in het ICF model en probeer aan de hand van de theorie het ICF model uit te leggen aan een groepsgenoot. Werkwijze: Lees de theorie over het ICF model uit het ondersteunend materiaal Probeer een praktisch voorbeeld te bedenken (bv. een patiëntensituatie) waarbij je de context tussen minimaal 2 gebieden duidelijk maakt. Leg het ICF model uit aan een groepsgenoot Lees de casus Activiteit 2 Vul het ICF model in aan de hand van een casus en wissel je resultaten uit in je subgroep Werkwijze: Lees de casus van Kim uit het ondersteunend materiaal Vul het ICF model in aan de hand van de casus van Kim Geef in eigen woorden weer wat volgens jou de praktische meerwaarde is van het overzicht wat je hebt gemaakt
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 9
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Adviesgesprek voeren met een chronisch zieke zorgvrager
Resultaat
Praktische voorbereiding
Theorie Evaluatie Werkproces/competenties Verplicht/keuze
De student: - kan een adviesgesprek voeren met een zorgvrager in een oefensituatie - een zorgvrager adviezen geven, afgestemd op zijn/haar situatie en gezondheidsproblemen Lezen theorie over adviesgesprek uit ondersteunend materiaal en bespreek vragen en onduidelijkheden met de inhoudsdeskundige. Formeer kleine groepen. Ondersteunend materiaal G1 C2.1 theorie adviesgesprek Nabespreken met medestudenten 3 Feedbackformulieren en nabespreking met docent 1.6, 2.1 en 2.2 C ,D BOL: verplicht BBL: verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit : Je gaat een adviesgesprek voeren met een chronische zieke zorgvrager in een oefensituatie. Werkwijze : 1.
Lees de theorie over het voeren van een adviesgesprek en de verschillende adviesstijlen. In het adviesgesprek ga je bijvoorbeeld adviezen geven over het omgaan met vermoeidheid of pijn.
2.
Beschrijf een casus uit je eigen praktijk (of zoek een casus uit het boek) waar in je een adviesgesprek gaat voeren ( maak een keuze uit zorgvragers met MS, Parkinson, CVA, chronische pijn of kies zelf een ziektebeeld) Verdiep je ook in het ziektebeeld en de bij behorende gezondheidsproblemen.
3.
Leg de casus voor aan je subgroep.
4.
Bepaal met elkaar de verschillende rollen en voer het advies gesprek in de oefensituatie. Oefen met verschillende casussen. - Eén deelnemer speelt de verpleegkundige en een deelnemer speelt de zorgvrager. - De rest van de groep observeert aan de hand van het feedbackformulier.
5.
Breng tot slot alle gegeven adviezen in kaart. Heb je bijvoorbeeld een chronische zieke zorgvrager met MS advies gegeven over omgaan met vermoeidheid, zet dan de gegeven adviezen op een rijtje
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 10
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Adviesgesprek voeren over voorzieningen in de gezondheidszorg Resultaat Praktische voorbereiding Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student kan zorgvragers en mantelzorgers adviseren t.a.v. voorzieningen in de gezondheidszorg Zorg voor een computer en je boeken. Boek voorlichting, advies en instructie Boek chronisch somatische aandoeningen internetsites School/thuis Feedback op de uitwerkingen door groepsgenoot, subgroep of docent 1.6, 2.1 en 2.2 (C, D, K en L) BOL-BBL: Verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit Adviseer de zorgvrager in onderstaande situaties t.a.v. voorzieningen, (medische-) hulpmiddelen, sociale kaart regelingen zoals CIZ- indicatie, PGB en zorg, hulp en begeleiding. Geef zo nodig ook verschillende mogelijkheden en alternatieven aan. Situaties Mevrouw Lakenvelder heeft MS en wil geld om thuiszorg te kunnen inkopen en een scooter om zich buitenshuis te verplaatsen. Meneer Kriel heeft een dwarslaesie opgelopen na een auto-ongeval en moet zijn huis aanpassen na revalidatie en wil hiervoor een financiële tegemoetkoming. Mevrouw Hennekens is weduwe, heeft Alzheimer stadium 2 en kan niet meer zelfstandig wonen. Familie wil dat Mevrouw wordt opgenomen in een verpleeghuis. Meneer Barnevelder heeft weinig contact met familie en nauwelijks vrienden. Meneer de Wit heeft AIDS en heeft terminale zorg nodig. Buren proberen hun steentje bij te dragen. Meneer wil absoluut niet in een ziekenhuis sterven. Meneer Hoenderdos is 96 jaar en woont nog zelfstandig. Dhr. gaat lichamelijk en psychisch achteruit en de dochter wil reguliere thuiszorg aanvragen. Verder wil ze een verhoogde toiletzitting, en een looprek aanvragen voor haar vader. Mevrouw Parelhoen 93 jaar, wil, ondanks dat zij thuis de trap niet meer op kan, toch boven blijven slapen. Haar dochter wil weten hoe ze een traplift moet aanvragen. De zoon van Mw. de Haan wil een her indicatie aanvragen voor zijn moeder, omdat de zorg zwaarder wordt. De dochter van Dhr. Kip heeft het erg moeilijk met het snel voortschrijdende dementieproces van haar moeder. Ze zou graag in contact komen met lotgenoten.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 11
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Raadpleeg de volgende internetsites of probeer via google aan je informatie te komen www.ketenzorg.nl www.ciz.nl www.handigeporducten.nl www.vilans.nl (Zorg voor Beterkaart) Vilans = KBOH, KITTZ en NIZW zorg) www.veranderingenindezorg.nl www.mezzo.nl (informatie voor mantelzorgers) www.regelhulp.nl www.thuiszorg-gids.nl
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 12
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Patiënten educatie aan de hand van een PowerPoint I Resultaat
De student heeft patiënten educatie voorbereid en gegeven aan een chronische zorgvrager en/of diens naasten en familie over een onderwerp naar keuze
Praktische voorbereiding Theorie
Nadenken over een onderwerp. Verdiepen in het onderwerp Stappenplan aanleren handeling (ondersteunend materiaal) Boek voorlichting, advies en instructie School/thuis Feedback op de patiënte educatie middels het feedbackformulier 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. Maak een keuze tussen patiëntenvoorlichting I of II of patiënten educatie PPP
Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
Activiteit Bereid een patiënten educatie aan een chronische zorgvrager en/of diens naasten en familie voor. Voer de patiënten educatie uit. Werkwijze: 1. Kies een onderwerp waarover je een patiënten educatie gaat voorbereiden omgaan met verlies omgaan met ziekte en acceptatie van ziekte of handicaps over het bevorderen van therapietrouw ander onderwerp naar keuze 2. Bereid met je coachgroep een PowerPoint presentatie voor over één van de bovenstaande onderwerpen. In deze presentatie hou je rekening met onderstaande vragen: Hoe houd je rekening met gevoelens van angst en onzekerheid van de zorgvrager en familie/mantelzorgers? Wat betekent een diagnose voor een zorgvrager en familie/mantelzorgers? Welk proces maakt een zorgvrager door bij het accepteren van een ziekte? Wat betekent het voor een zorgvrager om afhankelijk te zijn van medicatie en/of andere therapieën? Welke problemen kan een zorgvrager en familie/mantelzorgers tegen komen bij het omgaan met therapie, zoals het op tijd innemen of spuiten van medicatie en omgaan met bijwerkingen? 3. Evalueren op de competenties C, D, I en L
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 13
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Patiëntenvoorlichting aan Chronisch zieken II Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student kan een advies en/of voorlichtingsgesprek met een zorgvrager met een chronische aandoening of met de mantelzorger voorbereiden en uitvoeren in een oefensituatie Zorg voor het boek ’Voorlichting, advies en instructie”, feedbackformulier Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 (GVO stappenplan) School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek middels feedbackformulier 1.6 I en L BOL verplicht BBL-BBL verkort- keuze
Activiteit Bereid een voorlichtings- of adviesgesprek voor met een zorgvrager met een chronische aandoening of met de mantelzorger en geef de voorlichting- of het advies in een gesimuleerde situatie.
Werkwijze: 1. Kies een onderwerp uit waarover je een zorgvrager of mantelzorger gaat voorlichten. De zorgvrager heeft 1 van de volgende aandoeningen: MS, CVA, Ziekte van Parkinson of chronische pijn. Je kunt informatie geven over het ziektebeeld en behandeling, maar ook over voedingsadviezen, leefwijze, hulpmiddelen, belang van therapietrouw enz. 2. Schrijf een voorlichtingsplan volgens het vijf stappen plan 3. Probeer in overleg met de docent een acteur te regelen voor de voorlichting of kies een groepsgenoot uit die je gaat voorlichten 4. Voer de voorlichting uit en zorg voor feedbackformulieren voor je groepsgenoten. 5. Feedback wordt zowel mondeling als schriftelijk gegeven
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 14
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Groepsvoorlichting voor chronisch zieken
Resultaat
Praktische voorbereiding
Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student heeft met een paar medestudenten een voorlichtingsbijeenkomst voorbereid, georganiseerd en uitgevoerd voor chronisch zieken en familie, naasten en mantel zorgers in een gesimuleerde situatie Stem met de groep af wie welk onderwerp gaat uitwerken en met welke medestudenten je deze presentatie gaat doen. Zoek uit welke hulpmiddelen je nodig hebt voor de presentatie, zoals computer, flappen/stiften. Zorg voor je boek Voorlichting, advies en instructie en de criteria voor een presentatie Criteria presentatie (ondersteunend materiaal) Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 (GVO stappenplan) School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek middels feedbackformulier reflectieverslag 1.8, 1.6 K, I en: L: . BOL: verplicht BBL-BBL verkort: keuze
Activiteit Je geeft, samen met 2 à 3 medestudenten, een voorlichtingsbijeenkomst voor chronisch zieken, familie, naasten en mantelzorgers in een gesimuleerde situatie. De zorgvragers hebben een van de volgende aandoeningen: MS, CVA, ziekte van Parkinson of chronische pijn. Werkwijze: 1. Bepaal met welke studenten je de presentatie wil gaan houden. 2. Een greep uit de onderwerpen die je kunt kiezen: Beleving en verwerking Leefregels Voeding Hulpmiddelen Communicatie bij afasie Enz. 3. Overleg je keuze met de inhoudsdeskundige 4. Maak een voorlichtingsplan volgens het vijf stappenplan 5. Organiseer tijd en plaats van de voorlichtingsbijeenkomst en zorg ervoor dat je dit afstemt met je mede studenten 6. Voer de voorlichtingsbijeenkomst uit 7. Geef feedback op de gegeven voorlichting van de andere groepen m.b.v. feedbackformulier. 8. Reflecteer op de gegeven bijeenkomst en de gegeven feedback
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 15
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Begeleiden: Begeleidingsgesprek draagkracht en draaglast Resultaat
De student laat op een zelf ontworpen filmpje zien, dat hij/zij familie en mantelzorgers van zorgvragers kan ondersteunen bij het ziekteproces
Praktische voorbereiding
Bestudeer theorie over bestaansproblemen, draagkracht, draaglast, coping en copingsstrategieën. Deze informatie kun je vinden in je boeken: - Verplegen van mensen met chronisch somatisch aandoeningen - Voorlichting , advies en instructie Stem met een paar medestudenten af wanneer je deze activiteit gaat doen. Boek begeleiden van zorgvragers School/thuis Feedback op het filmpje en de reflectie van groepsgenoten en docent Eigen reflectie op het filmpje 2.1 C en D Verplicht
Theorie Locatie Evaluatie
Werkproces competentie Verplicht/keuze Activiteit
Je verplaatst je in de situatie van familie/mantelzorgers van een zorgvrager met een acute somatische aandoening of een chronische aandoening. Je laat een gesprek van de gekozen situatie zien op een filmpje Werkwijze: 1. Zoek een casus over een zorgvrager met een chronische aandoening. Je mag ook een casus nemen uit je eigen praktijkervaring of zelf een casus schrijven. 2. Zoek informatie over het gekozen ziektebeeld. Maak een keuze uit onderstaande onderwerpen die je in je gesprek aan de orde wilt laten komen en die van toepassing zijn op het gekozen ziektebeeld. - Psychische druk van mantelzorgers - Vermoeidheid bij mantelzorgers - Zorgtaken (welke taken nemen mantelzorgers óp zich) - Omgaan met privacy - Omgaan met verlies en aftakeling - Omgaan met sociale verandering - Omgaan met verandering van levensverwachting - Omgaan met medicatie/therapietrouw - Omgaan met verandering in rolvervulling 3. Bespreek de informatie die je gevonden hebt in je subgroep en kom tot keuzes
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 16
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
4. Voer het begeleidingsgesprek met familie/ mantelzorgers in een simulatie waarin je aandacht besteedt aan de gekozen items die jij belangrijk vind bij het gekozen ziektebeeld. Dit begeleidingsgesprek voer je uit met je subgroep. Rol verdeling: Een deelnemer speelt de verpleegkundige Een of twee deelnemers spelen de familie/ mantelzorger. 5. De andere leden van de subgroep nemen om beurten het gesprek over door op de schouder van de verpleegkundige te tikken op een moment in het gesprek waarin er gehaperd wordt , of het gesprek doodvalt, of als er andere redenen zijn om het gesprek te onderbreken. Zorg ervoor dat alle leden van de subgroep een rol krijgen in het gesprek/filmpje 6. Bekijk met elkaar het filmpje en geef elkaar feedback op hetgeen je ziet. Let daarbij vooral op de competenties, behorend bij deze activiteit (D en F) 7. Schrijf naar aanleiding van het filmpje en de verzamelde feedback een persoonlijke reflectie op jouw rol in de activiteit. 8. Laat het filmpje en de reflecties waarderen door je docent
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 17
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Begeleiden: Communicatie met zorgvrager met afasie
Resultaat Praktische voorbereiding
Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student kan tips en aandachtspunten benoemen voor de communicatie met zorgvragers met afasie. Zorg dat je beschikt over het boek “verplegen van mensen een chronisch somatische aandoening” Bestudeer theorie over het ziektebeeld C.V.A, afasie en richtlijnen afasie Thema 3 hoofdstuk 10 Internet: www.afasie.nl http://www.afasie.nl/folders/save.php?bestand=gezondheidszorg.pdf School/thuis Feedback op de voorlichting 2.1 en 2.2 (C, D) Verplicht
Activiteit 1 Vorm je een beeld van zorgvrager met afasie en communicatieproblemen. Bekijk hiervoor de volgende filmpjes;
http://www.youtube.com/watch?v=vCmaJDHNb98&feature=related (Papa/mama heeft afasie. Wat nu? - deel 1) http://www.youtube.com/watch?v=zjG3xnPDROg&feature=related (afasiecentrum, waar mensen weer beter leren communiceren)
Activiteit 2 Jij moet uitzoeken op welke manier jij de communicatie met zorgvragers met afasie kunt verbeteren. Ga op zoek naar communicatietips en communicatiehulpmiddelen en noteer ze op papier.
.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 18
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Begeleiden: Onderhandelen en onderhandelingsstijlen Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie
Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student kan de verschillende onderhandelingsstijlen benoemen en toepassen in een rollenspel Zorg voor een computer Bestudeer theorie over onderhandelen en onderhandelingsstijlen onderhandelingsstijlen School Bespreek eventuele vragen en onduidelijkheden met de inhoudsdeskundige en trek conclusies m.b.t. het inzetten van een onderhandelingsstijl. 2.1,2.2. C, D BOL/BBL: Verplicht BBL- verkort: keuze
Activiteit 1 (verplicht) Je gaat onderzoeken welke onderhandelingsstijlen je in kunt zetten tijdens het begeleiden van de zorgvrager. Werkwijze
Ga naar http://onderhandelingsstijlen.utilo.nl/ en maak de test Bespreek in een groepje de uitkomst van de test. Bespreek aan de hand van een casus uit je eigen praktijk welke onderhandelingsstijlen je kunt gebruiken om een zorgvrager te begeleiden. Wat zijn jullie ervaringen? Van welke onderhandelingsstijl maak jij het liefst gebruik en welk resultaten boek je hiermee?
Site: http://www.zibb.nl/10125489/Business-Life/Onderhandelen/Onderhandelingsstijlen.htm/
Activiteit 2 (keuze) Je gaat tijdens rollenspelen oefenen met onderhandelen met de zorgvrager. Werkwijze : -
Beschrijf situaties uit je eigen praktijk waarin je kunt onderhandelen, met zorgvragers, collega’s of je leidinggevende. Werk voor deze situaties de te spelen rollen uit.
-
Speel de rollen uit in je subgroep en geef elkaar feedback d.m.v. het formulier. Maak gebruik van alle reeds geleerde gespreksvaardigheden en observeer of je de fasen in het onderhandelingsgesprek terugziet.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 19
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Begeleiden: Pijn en pijnbeleving Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student heeft: - zich georiënteerd zich op het begeleiden van de zorgvrager met pijn. - kan de verschillen in pijnbeleving bij zorgvragers benoemen - de begeleidingsmethoden benoemen van de zorgvrager met chronische pijn Zorg voor je boek en bestuderen theorie over chronisch pijn Boek : Chronisch somatische aandoeningen. Hoofdstuk over chronische pijn School/thuis Bespreek vragen, onduidelijkheden en conclusies met medestudenten en inhoudsdeskundige 2.1.en 2.2. C, D BOL-BBL: verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit : Oriëntatie op pijn en pijnbeleving Je oriënteert je op het begeleiden van de zorgvrager met pijn d.m.v. . het maken van onderstaande vragen en een groepsdiscussie. Werkwijze : 1. Beantwoord de volgende vragen : -
2.
-
Ga in je herinnering terug naar de pijn die je zelf ooit gehad hebt en die je het best is bijgebleven. Geef een zo duidelijk mogelijke beschrijving van deze pijn. Denk hierbij aan de volgende aspecten : soort pijn, pijngedrag, pijnbeleving. Beschrijf hoe je zelf met pijn omgaat. Gebruik je snel en geregeld pijnstillers? Zoek je afleiding ? maak je gebruik van massage ? of onderneem je andere activiteiten? Bedenk 5 redenen waarom iemand in een ziekenhuis meer pijn kan hebben dan thuis. Bedenk ook waarom iemand thuis meer pijn kan hebben dan in het ziekenhuis. Waarom help je een zorgvrager die al jaren pijn heeft vaak niet met pijnstillers/ Hoe zou je hem wel kunnen helpen? Waarom kan een zorgvrager met pijn zich niet aanstellen? Waarom is een leven zonder pijn niet mogelijk? Discussieer in een groepje over de volgende uitspraken en trek conclusies: Bij iedere pijnstilling hoort een luisterend oor. Chronische pijn is pijn die nooit meer weggaat. Een leven met pijn is ondraaglijk. Acute pijn kan alleen met pijnstillers bestreden worden.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 20
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Activiteit 2: Pijnbeleving en begeleiding Bekijk met elkaar de DVD “Brein van de pijn bekijken” en bespreek deze na aan de hand van de vragen Werkwijze : 1. Je bekijkt met een groepje de DVD. 2. Wat heeft het meeste indruk op je gemaakt? 3. Wat valt je op bij de pijnbeleving en pijngedrag van deze mensen? 4. Wat vind je van de begeleiding die ze krijgen ?
Activiteit 3: Begeleiden bij pijn Je gaat onderzoeken op welke wijze je de zorgvrager met chronische pijn kunt begeleiden m.b.v. het maken van de onderstaande vragen Let op : bij B wordt er ingegaan op de verschillende soorten pijn, pijnmeting en pijnbestrijding Werkwijze : 1.
Op welke manier begeleidt een verpleegkundige een chronische zorgvrager met pijn?
2.
Welke houdingsaspecten van de verpleegkundige zijn belangrijk tijdens het begeleiden van de zorgvrager met pijn?
2.
Met welke gedragsproblemen kun je tegenkomen bij de zorgvrager met chronische pijn?
3.
Leg uit wat bedoeld wordt met de volgende uitspraak: - Coping strategieën bij pijn worden onderscheiden in passieve en actieve strategieën. Geef van elke strategie voorbeelden. - Waarop richt zich gedragstherapeutische behandeling bij pijn? - Waarom is het belangrijk om de omgeving van de zorgvrager hierbij te betrekken?
4.
Maak praktijksituatie 1 uit het boek, wissel je antwoorden uit met een medestudent. Maak bij het nabespreken gebruik van het antwoordmodel van ThiemeMeulenhoff
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 21
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Specifieke begeleidingsmethoden; Luisteren (taaltaak 5) Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces Competentie Verplicht/keuze
De student onderscheidt in het kader van het luisterdoel feiten en meningen uit de gesproken tekst. De student kan de bedoeling van de sprekers verwoorden, evenals de verbale en non-verbale middelen die gebruikt worden om dit doel te bereiken. De student beantwoordt de vragen over de DVD “het Veerhuis’. De antwoorden worden beoordeeld volgens de taaleisen voor luisteren op niveau 3F. Haal de DVD het Veerhuis uit de mediatheek Theorie Nederlands De luisteropdracht wordt op school gegeven. De docent beoordeelt de luistervaardigheid volgens de taaleisen voor luisteren op niveau 3F. 1.3, 2.5 D en M Verplicht
Activiteit Bekijk de DVD over het Veerhuis, maak eventueel aantekeningen en maak de onderstaande vragen. Toelichting In de DVD zien we de volgende bewoners van de hospice : Dhr. Hollander (wordt opgenomen in de hospice in het begin van de film) Hans Teunissen (is mobiel, is kaal met bril) Mevr. Van de Bos Rob Bachrach(wordt later opgenomen in de hospice , hij wil graag internet) Ook zien we familieleden, 2 coördinatoren en vrijwilligers. Luister goed naar wat bovenstaande personen vertellen. Vragen over de DVD Beantwoord alle vragen met een toelichting, dus niet alleen met ja of nee Hoeveel bewoners heeft hospice ‘het Veerhuis” de afgelopen 3 jaar gehad? Hoe is de bereikbaarheid van de huisarts? Heeft dhr. den Hollander een euthanasieverklaring? Welke wensen heeft de dochter van dhr. den Hollander? Waarom hebben de vrijwilligers een bordje op met hun naam? Hans Teunissen vergelijkt de vrijwilligers met de professionals van Combizorg. Aan wie geeft hij de voorkeur? 7. Welk dilemma heeft Hans Teunissen over zijn verblijf in het Veerhuis? 8. Ziet mevrouw van de Bos de hospice als haar thuis? 9. Wat vertelt de zoon van mevr. van de Bos over zijn jeugd? Naar aanleiding van welke vraag van zijn moeder? 10. Wie is de oudere heer die samen met haar zoon op bezoek is bij mevr. van de Bos? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 22
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
11. Rob Bahrach wil graag internet op zijn kamer in de hospice. Hoe staat coördinator Fredi ten opzichte van het aanleggen van een internetverbinding? 12. Vrijwilliger Leonard ‘brengt het op” omdat hij het zo leuk vind om te werken in het Veerhuis”. Waar doelt hij op? 13. Rob Bahrach, de nieuwe bewoner van 54 jaar, vertelt dat het leven voor hem niet meer hoefde. Waar werd dat door veroorzaakt? 14. Rob Bahrach zegt: “de een zijn dood is de ander zijn brood.” Naar welke situatie verwijst deze uitspraak? 15. Rob noemt zijn begeleidster “ het vrouwtje van het eten”. Waarom? 16. Een vrijwilliger vertelt dat ze haar blinde vlekken beter kent. Wat bedoelt ze? Omschrijf het in andere woorden. 17. Een vrijwilliger vindt het bijzonder betrokken te mogen zijn bij een heel intiem proces. Omschrijf het in andere woorden
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 23
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C3 Groep adviseren over leefstijl Begeleiden van groepen Resultaat Praktische voorbereiding Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student heeft voor een groep zorgvragers met een bepaald ziektebeeld een informatiebrochure gemaakt over leefstijl Ziektebeeld kiezen Brainstormen over wat er in de brochure moet komen Materiaal verzamelen Boek chronisch somatische aandoeningen Boek advies, instructie en voorlichting OLC: tijdschrift: chronisch ziek of andere vaktijdschriften internetsites School Na presentatie van de brochure op inhoud en materialen en middelen 1.6 K,L Keuze
Activiteit Ontwerp een informatiebrochure over “leefstijl” voor een bepaalde doelgroep chronisch zieke zorgvragers Presenteer deze op de wand met behulp van de beamer Werkwijze: Kies een chronisch ziektebeeld waarvan je weet dat informatie over leefstijl van belang is. Verdiep je nog eens in het ziektebeeld en maak voor deze doelgroep een informatiebrochure Criteria informatiebrochure: De brochure ziet er aantrekkelijk uit en valt op in positieve zin Informatie is afgewisseld door afbeeldingen De brochure bevat eerlijke informatie De brochure heeft over het algemeen een positieve boodschap
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 24
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 25
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 26
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE
Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1
Beroepstaak C KLINISCHE ZORGVRAGER
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 27
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 28
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Klinische zorgvrager
C1 Voorlichting, advies en instructie Activiteiten Voorlichtingsbijeenkomst in de klinische zorg Voorlichting diagnostisch onderzoek Patiënten educatie aan de hand van een PowerPoint De pre- en postoperatieve zorgvrager Patiëntenvoorlichting kind, kraam en jeugdigen C2 Psychosociale begeleiding Activiteiten Begeleiden: Begeleidingsgesprek Begeleiden: Begeleidingsgesprek met de zwangere zorgvrager
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 29
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 30
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Voorlichtingsbijeenkomst in de klinische zorg I Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student heeft met zijn subgroep een patiëntenvoorlichting voorbereid, georganiseerd en uitgevoerd voor de klinische zorgvrager en familie, naasten en mantelzorgers in een gesimuleerde situatie Nadenken over een onderwerp Verdiepen in het onderwerp Criteria presentatie (ondersteunend materiaal) Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek middels feedbackformulier 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie L: Materialen en middelen inzetten. Keuze uit patiëntenvoorlichting I of II of patiënten educatie
Een greep uit onderwerpen die je kunt kiezen: Groepsvoorlichting knie en/of heupoperaties Bevallen in het ziekenhuis Pre en postoperatieve zorg na behandeling of onderzoek Diagnostisch onderzoek
Activiteit Bereidt een voorlichting voor, organiseer een bijeenkomst en voer de voorlichtingsbijeenkomst uit. -
Kies een onderwerp waarover je een voorlichting wilt organiseren Maak een voorlichtingsplan volgens het vijf stappenplan Organiseer tijd en plaats van de voorlichtingsbijeenkomst en zorg ervoor dat je dit afstemt met je mede studenten Voer de voorlichtingsbijeenkomst uit Feedback vind plaats na de voorlichting zowel inhoudelijk en de criteria van presenteren. De inhoudelijke feedback wordt gegeven door een andere subgroep en de coach geeft feedback op de presentatietechnieken De subgroep evalueert het groepsproces en schrijft een subgroep verslag waarin de volgende items terugkomen Hoe en welke keuzes zijn gemaakt in de voorbereiding? Wie had welk aandeel in de uitvoering van de voorlichting? Wat ging goed ten aanzien van de samenwerking? (TOPS) Wat ging niet goed ten aanzien van de samenwerking? (verbeter-TIPS) Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 31
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Criteria In de uitwerking beschrijf je alle aandachtspunten die relevant zijn: Reacties van naasten, familie van de zorgvrager op hun stoornissen, beperkingen en/ of handicap. Geven van concrete richtlijnen of voorschriften die de naasten, familie van de zorgvrager dient op te volgen t.b.v. behandeling en genezingsproces. Ondersteuning bieden in het verwerken en acceptatieproces: - Omgaan met ziekte, acceptatie en leefregels. - Bevorderen van therapietrouw. - Omgaan met hulpmiddelen. Schrijf in de voetnoot de namen van de subgroep, groep, beroepstaak en activiteit.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 32
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Voorlichting over diagnostisch onderzoek
Resultaat
Praktische voorbereiding
Theorie
Locatie Evaluatie
Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student : - kan uitleggen wat de verpleegkundige zorg inhoudt bij veel voor komende onderzoeken en behandelingen. - heeft doelgericht en planmatig informatie geven over de voorbereiding, onderzoek en nazorg van enkele veel voorkomende onderzoeken aan een zorgvrager in een gesimuleerde situatie - kan uitleggen wat het psychisch en sociaal voor een patiënt betekent om een onderzoek te ondergaan en te moeten wachten op de uitslag en diagnose. Zorg dat je de beschikking hebt over een computer en internet. Zorg dat je de beschikking hebt over theorieboek verplegen van met mensen met een acute somatische aandoening Spreek af met welke studiegenoten jij deze activiteit gaat uitvoeren Theorieboek mensen met een acute somatische aandoeningen Hoofdstuk over diagnostische onderzoeken Checklist het geven van voorlichting (ondersteunend materiaal) School of thuis, internetaansluiting Evalueer de uitvoer van de voorlichting met je studiegenoten en/of docent. Gebruik hiervoor het feedback formulier uit het mapje ondersteunend materiaal. 1.8 verleent verpleegkundige zorg en ondersteuning in een specifieke branche 1.6 voorlichting geven D. aandacht en begrip tonen H. overtuigen en beïnvloeden J. formuleren en rapporteren K: vakdeskundigheid toepassen BOL: verplicht BBL-BBL-verkort:: verplicht
Activiteit 1 Geef voorlichting over een onderzoek naar keuze Werkwijze Bereid in sub groepjes van maximaal 3 studenten een voorlichting voor aan een zorgvrager. In deze voorlichting wordt aandacht besteed aan de voorbereiding, nazorg en belasting voor de zorgvrager bij onderzoek en behandeling. Kies in overleg met de andere subgroepen een van de volgende onderzoeken: Gastroscopie Colonscopie Lumbaalpunctie Ascitespunctie Bronchoscopie Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 33
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
De zorgvrager moet voorlichting krijgen over de volgende punten: -
Wat is het doel van het onderzoek? Voorbereiding voor het onderzoek. Uitvoering, hoe gaat het in zijn werk? Wie is erbij aanwezig? Is het belastend voor de zorgvrager? Nazorg behorend bij het onderzoek.
Bij het geven van de voorlichting moet je rekening houden met gevoelens van angst en onzekerheid van de zorgvrager en familie/mantelzorgers. Beantwoord onderstaande vragen Wat betekent het voor de zorgvrager om een bepaald onderzoek te ondergaan? Hoe houd je rekening met gevoelens van angst en onzekerheid van de zorgvrager en familie/mantelzorgers om een bepaald onderzoek te ondergaan
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 34
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Voorlichting pre- en postoperatieve zorg Resultaat
Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student kan: - uitleggen wat preoperatieve voorbereiding inhoudt - beschrijven wat de postoperatieve aandachtspunten en complicaties zijn - een zorgvrager voorlichting geven over de pre en postoperatieve zorg Verplegen van mensen met een acute somatische aandoening thema 3 hoofdstuk. 1 School/thuis Feedback op het product van docent en (sub) groep 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. BOL: verplicht BBL-BBL verkort: verplicht
Activiteit Verdiep je in de theorie van de pre- en postoperatieve zorgvrager. Schrijf een voorlichtingsplan en schrijf een verslag van de inhoud van de voorlichting Werkwijze: Verdiep je in de zorgvrager die een operatie moet ondergaan en de zorgvrager die een operatie heeft ondergaan Lees de competentieopdracht aan het einde van hoofdstuk 1 (thema 3) Bereid de voorlichting voor en schrijf de voorlichting die je wilt geven uit Bundel het geheel tot een overzichtelijk verslag .
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 35
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Patiëntenvoorlichting II kind, kraam en jeugdigen Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan een advies en/of voorlichtingsgesprek voorbereiden en uitvoeren aan een gezonde kraamvrouw Kiezen van een onderwerp. Verdiepen in het onderwerp criteria presentatie (ondersteunend materiaal) Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek middels feedbackformulier (360 graden feedback) 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. Keuze uit: patiëntenvoorlichting I of II of patiënten educatie PPP.
Activiteit Bereid een voorlichtingsgesprek voor met een gezonde kraamvrouw en geef de voorlichting in een gesimuleerde situatie. Werkwijze: 1. Kies een onderwerp waarover je een zorgvrager gaat voorlichten. 2. Schrijf een voorlichtingsplan volgens de stappen van voorlichting 3. Probeer in overleg met de docent een acteur te regelen voor de voorlichting of kies een groepsgenoot uit die je gaat voorlichten 4. Voer de voorlichting uit en zorg voor feedbackformulieren voor je groepsgenoten. 5. Feedback wordt zowel mondeling als schriftelijk gegeven
Klinische zorg Voorlichting over: Bevallen in het ziekenhuis Zwangerschapsverschijnselen en ev. acties Ouderparticipatie-rooming in
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 36
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Begeleidingsgesprek bij angst en onzekerheid
Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie
Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student voert een begeleidingsgesprek met een zorgvrager in de klinische setting ( bijv. de zorgvrager met angst voor een operatie, na operatie, behandeling of onderzoek, een jeugdige zorgvrager met een fractuur etc.) Afspreken met de docent of er gewerkt kan worden met een acteur. Boek: “Verplegen van mensen met een acute somatische aandoening” Boek: Voorlichting, advies en instructie Feedback van klasgenoten en docent Nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen BOL-BBL: verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit: Je gaat een begeleidingsgesprek voeren met een zorgvrager ( eventueel een acteur) waarbij je rekening houdt met specifieke begeleidingsvragen Werkwijze : Kies een casus of maak gebruik van een casus uit je eigen praktijk. Formuleer voor het gesprek een leerdoel, wat wil je oefenen? Voer het gesprek met de acteur of oefen in 3 tallen. Wissel van rol. Oefen met verschillende gesprekken en zorgvragers. Geef elkaar tops en tips. Casus a Mevrouw Heineken is 40 jaar en 4 dagen geleden geopereerd aan een coloncarcinoom. Vrijwel het gehele colon is verwijderd. De chirurg heeft haar verzekerd dat hij alle kankercellen heeft kunnen verwijderen. Ze heeft nu een stoma. Langzaam maar zeker dringt het tot haar door dat ze voor de rest van haar leven aan dat stoma vastzit. Ze wil er amper naar kijken, ze wil haar stoma niet verzorgen, ze wil er niet over praten en ze stelt zich vijandig op naar haar echtgenoot. Ze wil niet dat haar kinderen, 1 jongen van 10 en een meisje van 8 nog op bezoek komen. Casus b Je bent werkzaam op een neurochirurgische afdeling. Tijs Bavaria (17 jaar) ligt sinds 4 weken op de afdeling met een lumbale dwarslaesie. Zodra er plaats is wordt hij overgeplaatst naar een revalidatiecentrum. Je hebt late dienst. Het is niet druk zodat je tijd hebt om zorgvragers extra aandacht te geven. Wanneer je met Tijs zit te kletsen merk je dat hij ergens mee zit. Je vraagt aan hem wat er aan de hand is. Tijs ligt een beetje ongemakkelijk om de hete brei heen te draaien, maar vraagt dan aan jou hoe het nu verder moet, kan hij nog ooit lopen of op zichzelf gaan wonen en zal hij ooit nog een leuke vriendin kunnen krijgen
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 37
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Casus d Meneer Hal is een 46-jarige man die sinds een paar dagen op de afdeling chirurgie van een algemeen ziekenhuis Rotterdam is opgenomen. Dhr. is altijd een gezonde, sportieve man geweest. Dhr. is eergisteren geopereerd aan zijn rechterknie. De zondagmiddag daarvoor heeft hij op het voetbalveld een ernstige blessure opgelopen: de mediale meniscus is gescheurd en bovendien één van de kruisbanden. Hij vraagt zich af of hij ooit weer kan sporten. Casus e Eigen casus
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 38
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Begeleidingsgesprek met de kraamvrouw Resultaat Praktische voorbereiding Theorie
Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student voert een begeleidingsgesprek met een zwangere zorgvrager Afspreken met de docent of er gewerkt kan worden met een acteur. Boek: Verplegen van zwangeren, barenden, kraamvrouwen en pasgeborenen thema 3 Boek: Voorlichting, advies en instructie Feedback van klasgenoten en docent Nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen BOL-BBL: verplicht BBL-verkort: keuze
Activiteit : Je gaat tijdens een rollenspel( met een acteur) een begeleidingsgesprek voeren met een zwangere zorgvrager en haar man
Werkwijze: Lees de volgende casus: Iris, een zorgvrager van 42 jaar, is zwanger van haar eerste baby. Ze wordt opgenomen vanwege een hoge bloeddruk, ze is in haar 30ste week Het is de bedoeling dat ze zo veel mogelijk rust neemt. Ze is erg teleurgesteld, ze had zich zo verheugd op een fijne zwangerschap. Tijdens jouw late dienst tref je haar erg verdrietig aan in bed. Je gaat een gesprekje met haar voeren. Speel het rollenspel, indien er geen acteur aanwezig is werk je in 3 - tallen en wissel van rol. Werk met tops( wat ging er goed) en tips ( wat en hoe kan het beter).
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 39
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 40
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE
Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1
Beroepstaak C PSYCHIATRISCHE ZORGVRAGER
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 41
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 42
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Psychiatrische zorgvrager C1 Voorlichting, advies en instructie Activiteiten Patiëntenvoorlichting Presentaties stromingen in de GGZ C2 Psychosociale begeleiding Activiteiten Beroepshouding: Beroepshouding Begeleiden: Begeleidingsgesprek met een zorgvrager Begeleiden: Motiverende gesprekstechnieken Begeleiden: Doelgericht begeleiden van een zorgvrager Begeleiden: Schizofrenie en territorium Specifieke begeleidingsmethoden: De zorgvrager met schizofrenie Specifieke begeleidingsmethoden: Oriëntatie gedragsproblemen Gedragsproblemen: Preventie van agressie d.m.v. signaleringsplan C3 Groepsbegeleiding Activiteiten Groepsvoorlichting Groepsprocessen; Ontwerp een leefklimaat
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 43
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 44
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Patiëntenvoorlichting (GGZ) Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student heeft: - een advies en/of voorlichtingsgesprek voorbereidt en uitgevoerd aan een psychiatrische zorgvrager Kiezen van een onderwerp Verdiepen in het onderwerp Criteria presentatie (ondersteunend materiaal) Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 internetsites School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek middels feedbackformulier 360 graden feedback door groepsgenoten en docent 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. Verplicht
Activiteit Bereid een voorlichtings- of adviesgesprek voor met een psychiatrische zorgvrager en geef de voorlichting in een gesimuleerde situatie. Werkwijze: 1. Kies een onderwerp waarover je een zorgvrager gaat voorlichten. 2. Schrijf een voorlichtingsplan volgens de stappen van voorlichting 3. Probeer in overleg met de docent een acteur te regelen voor de voorlichting of kies een groepsgenoot uit die je gaat voorlichten 4. Voer de voorlichting uit en zorg voor feedbackformulieren voor je groepsgenoten. 5. Feedback wordt zowel mondeling als schriftelijk gegeven
Voorbeelden: Psychiatrische zorg Voorlichting over; Belang van medicatietrouw bij de zorgvrager met schizofrenie Bijwerkingen van medicatie Activiteiten/therapieën in de GGZ instelling Gevaren van blowen
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 45
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Presentaties stromingen in de GGZ Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student heeft een presentatie voorbereidt en gegeven over één van onderstaande stromingen in de GGZ Materiaal verzamelen Zelf opzoeken op internet School/thuis Mondelinge feedback op elkaars presentaties 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Verplicht
Activiteit Bereid een presentatie voor over één van onderstaande stromingen in de GGZ
rehabilitatie, verschillende vormen Hee / herstelzorg/ Empowerment Strength model werken met ervaringsdeskundigen integratie ACT, bemoeizorg, zorgmijders
Werkwijze 1. Plan de presentaties op één dag en stem af met andere groepjes. 2. Verdeel de onderwerpen tussen de subgroepen. 3. Stel vast welke werkvorm je wilt gebruiken om je product te presenteren. 4. Per onderwerp moeten in ieder geval de volgende onderwerpen aan bod komen: -
wat houdt deze visie in ? hoe wordt er mee gewerkt? voor welke zorgvragers/problematiek? wat zijn gevolgen voor de verpleegkundige begeleiding? wat zijn voor en nadelen van het werken vanuit deze visie? randvoorwaarden?
5. Maak per subgroep een inhoudsverslag van hetgeen je wilt presenteren, zodat je de inhoud van de presentaties kunt uitwisselen en kopiëren
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 46
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Beroepshouding in de GGZ
Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student: - gaat zich oriënteren op belangrijke aspecten van de beroepshouding in de GGZ - kan de belangrijkste houdingsaspecten uitleggen en hiervan voorbeelden geven Bestudeer theorie over beroepshouding Boek: “Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” thema 2 School Uitwisselen met een medestudent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat uitzoeken welke aspecten van de beroepshouding belangrijk zijn voor de verpleegkundige in de GGZ Werkwijze : Beantwoord de volgende vragen: - welke 3 houdingsaspecten worden er in het boek beschreven ? Geef voorbeelden. - waarom is het belangrijk om goed om te gaan met persoonlijke en professionele grenzen in de GGZ? -
Maak de praktijksituatie 1 van thema 2 H verplegen in de geestelijke gezondheidszorg blz.83. Wissel je antwoorden uit met een medestudent Maak bij het bespreken van de antwoorden gebruik van het antwoordmodel van ThiemeMeulenhoff
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 47
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Begeleidingsgesprek met de zorgvrager (GGZ)
Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student heeft geoefend met het voeren van een begeleidingsgesprek Vooraf theorie bestuderen . Overleg met de docent of het mogelijk is om met een acteur te werken. Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” School Nabespreking met docent 2.1 Begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen BOL: verplicht BBL: keuze
Activiteit : Je gaat in een rollenspel oefenen met het voeren van een begeleidingsgesprek
Werkwijze : Kies een casus, oefen in 3 tallen( eventueel met een acteur) met het voeren van een begeleidingsgesprek. Wissel van rol en geef elkaar feedback. Let op de volgende punten : hoe maakt de verpleegkundige contact met de zorgvrager? reageert de verpleegkundige empatisch op de zorgvrager? hoe gaat de verpleegkundige om met echtheid en respect? welke non-verbale uitingen zie je? LSD en OMA Naar aanleiding van de feedback formuleer je eventueel een leerdoel voor gespreksvoering.
Casus 1. Rol zorgvrager: Hans, 36 jaar, een zorgvrager met schizofrenie. Hij is sinds 2 weken opgenomen vanwege een ernstige psychose. Hij is al 3 keer eerder opgenomen geweest, telkens met een IBS. Hans werd in verwaarloosde toestand opgenomen en was bij opname erg angstig. Tijdens een psychotische periode heeft hij het gevoel ingestraald te worden via de waterleiding. Hierdoor durft hij zich nog steeds niet te wassen. Hij ziet er erg onverzorgd uit. Rol verpleegkundige: Jij bent aangewezen als persoonlijk begeleider van Hans. De eerste 2 observatieweken zijn voorbij en het is tijd om samen met Hans een verpleegplan vast te stellen. Je maakt een afspraak met hem. Je besluit het voorlopig alleen maar te hebben over zijn persoonlijke hygiëne.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 48
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Casus 2: Rol zorgvrager: Annie is een vrouw van 50 jaar en ze woont al jaren op een chronische verblijfsafdeling vanwege een chronische depressie. Het lukt niet om zelfstandig te gaan wonen. Zonder de structuur van de afdeling zou ze de gehele dag op bed liggen. De laatste weken voelt ze zich nogal somber en blijft ze vaak heel de dag op bed liggen. Rol verpleegkundige: Je loopt op de gang en ziet Annie zitten in haar nachtkleding, ze rookt een sigaretje. Ze maakt geen aanstalten om zich aan te kleden. Dit is echter wel de bedoeling. Ze ziet er somber uit. Je gaat met haar in gesprek.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 49
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Motiverende gesprekstechnieken Resultaat
Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie Verplicht/keuze
De student is: - is op de hoogte van de basisvaardigheden die binnen motiverende gespreksvoering wordt gebruikt - heeft geoefend met motiverende gesprekstechnieken aan de hand van een casus Bestudeer de theorie over motiverende gesprekstechnieken uit het ondersteunend materiaal School feedback middels feedbackformulier motiverende gespreksvoering (zie ondersteunend materiaal) 2.1 begeleiden van de zorgvrager op psychosociaal gebied Competentie C: Begeleiden Competentie D: Aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit Oefen met het hanteren van motiverende gespreksvoering aan de hand van een casus
Werkwijze 1. Bestudeer de theorie (zie ondersteunend materiaal) 2. Breng een casus in uit je eigen stage waarin je de zorgvrager moet motiveren om leefregels na te leven. Hierbij kun je denken aan het motiveren van een zorgvrager om medicatie in te nemen, deel te nemen aan activiteiten of het motiveren van een zorgvrager zich te wassen, uit bed te gaan, zich te houden aan een voorgeschreven dieet en dergelijke. 3. Voer in een rollenspel een motiverend gesprek met de zorgvrager. De verschillende fasen van verandering kunnen geoefend worden naar aanleiding van de casus. De casus kun je telkens aanpassen aan de fase van verandering. (dit kan fictief zijn of naar aanleiding van je ervaringen in de praktijk) 4. Als je dit onder de knie hebt en je wilt je nog meer ontwikkelen kun je verder oefenen met de meer complexe gesprekstechnieken, dit kun je lezen in de bijgevoegde theorie. 5. Aan het einde van de training schrijf je een reflectieverslag m.b.t. je gespreksvoering en formuleert indien nodig een leerdoel.
Instructie bij het oefenen: Deze training voer je uit in een drietal. Een deelnemer speelt de verpleegkundige, een deelnemer speelt de zorgvrager, een deelnemer observeert aan de hand van een observatie lijst. De rollen worden telkens gewisseld, belangrijk is dat je een heleboel verschillende situaties oefent!!!
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 50
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Doelgericht begeleiden van een zorgvrager (GGZ) Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student neemt kennis van het doelgericht begeleiden van de zorgvrager en past dit toe op een casus. Vooraf theorie bestuderen Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” School Nabespreking met docent 2.1 Begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat kennis opdoen over het methodisch begeleiden van een zorgvrager en dit toepassen op praktijksituaties Werkwijze : - Lees de theorie ( zie ondersteunend materiaal G1 GGZ C2.2 ) en bestudeer het onderstaande schema. - Lees de casus van mw. Snoeijer praktijksituatie Thema 3 H2 en pas het schema toe op deze situatie. - Beschrijf situaties uit je stage waarbij je de zorgvrager kunt begeleiden vanuit dit schema. Hoe kun je de zorgvrager positief bekrachtigen ? - Wissel je ervaringen uit met medestudenten en met de docent. Schema :
Bekrachtigen( belonen)
Straffen
Positief(toevoegen) Positief bekrachtigen - aandacht, schouderklopje, cadeautje
Negatief( wegnemen) Negatief bekrachtigen - iets vervelends niet hoeven te doen, bijv. geen corvee
Gewenst gedrag neemt toe Positieve straf - toevoegen van iets vervelends, bijv. extra corvee, boete
Gewenst gedrag neemt toe Negatieve straf iets prettigs wegnemen, bijv. geen aandacht geven(negeren)
Vaak strijd tot gevolg, negatief gedrag
Afnemen van ongewenst gedrag
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 51
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Begeleiden: Schizofrenie en territorium Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student heeft het belang van het territorium voor de zorgvrager in kaart gebracht. Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” Schizofrenie Territorium Uitwisseling met medestudent en nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat in een subgroep de vragen beantwoorden over het belang van het territorium voor de zorgvrager met schizofrenie Werkwijze: Bespreek de volgende vragen in een groepje. -
Vertel elkaar hoe jij je verschillende territoria afbakent en hoe je die inhoud hebt gegeven.
-
Bespreek hoe de 3 verschillende territoria voor jou eruit zien en zet ze concreet op papier.
-
Wat is het belang van het hebben van een territorium voor een zorgvrager met schizofrenie?
-
Hoe kun je rekening houden met het territorium van de zorgvrager? Welke knelpunten kun je hierbij tegenkomen?
-
Bedenk praktijksituaties waaruit blijkt dat het belangrijk is om rekening te houden met het territorium.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 52
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Specifieke begeleidingsmethoden : de zorgvrager met schizofrenie Resultaat Praktische voorbereiding
Theorie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student verdiept zich in de begeleiding van de zorgvrager met schizofrenie. Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” Bestudeer theorie over schizofrenie Lees de casus op blz. 148 uit je boek. Hoofdstuk over Schizofrenie Uitwisseling met medestudent en nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat naar aanleiding van een casus je verdiepen in de specifieke begeleidingsaspecten van de zorgvrager met schizofrenie Werkwijze: Lees de casus uit het boek “praktijksituatie 1 Jan en Henrieke en beantwoord de volgende vragen. 1. Henrieke verzorgt zichzelf slecht, ze is hier al enkele keren door de verpleegkundigen op aangesproken. Hoe kun je haar hiermee begeleiden vanuit een laag EE - klimaat? 2. Je gaat met Henrieke een dagprogramma opstellen zodat zij meer structuur krijgt. Waarom is structuur belangrijk voor haar? 3. Waar houdt je rekening mee als je voor Henrieke een dagprogramma maakt ? 4. Henrieke vindt het moeilijk met het wisselen van de activiteiten, je ziet aan haar dat ze gespannen raakt. Hoe kun je haar hierbij begeleiden? 5. Henrieke heeft een 1-persoonskamer, deze ziet er erg rommelig uit, overal kleding, borden, etensresten etc. Je gaat haar begeleiden met het opruimen van haar kamer. Hoe kun je tijdens je begeleiding rekening houden met haar territorium? 6. Henrieke heeft veel last van negatieve symptomen. Wat wordt hiermee bedoeld en hoe kun je haar hiermee begeleiden?
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 53
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Specifieke begeleidingsmethoden : oriëntatie gedragsproblemen (GGZ) Resultaat
De student heeft kennis van de verschillende gedragsproblemen die hij tegen kan komen in de psychiatrie
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competenties
Verplicht/keuze
Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” School Nabespreking met docent 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat met een groepje onderzoeken wat jij verstaat onder een gedragsprobleem en welke je tegen kunt komen tijdens je stage in de psychiatrie. Werkwijze : Beantwoord met elkaar de volgende vragen. 1. Zoek in de theorie op wat men verstaat onder een gedragsprobleem. Vergelijk de beschrijvingen. 2. Wat versta jij onder een gedragsprobleem ? 3. Welke gedragsproblemen ben jij tegengekomen tijdens je stage? 4. Hoe werd er omgegaan op deze gedragsproblemen?
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 54
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2 Gedragsproblemen : preventie van agressie d.m.v. signaleringsplan Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student weet hoe hij een signaleringsplan in kan zetten ter preventie van agressie Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” T2 Uitwisseling met medestudent en nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat onderzoeken wat een signaleringsplan is en hoe je dit in kunt zetten tijdens je begeleiding als je agressie wilt voorkomen
Werkwijze: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Zoek in de theorie naar verschillende modellen van een signaleringsplan. Leg de verschillende modellen naast elkaar, wat valt je op? Wat is de werkwijze als je een signaleringsplan gaat maken ? Welke rol heeft de verpleegkundige bij het werken met een signaleringsplan? Hoe kun je het signaleringsplan inzetten ter preventie van agressie? Wat is het belang van het betrekken van de zorgvrager bij het maken van een signaleringsplan? 7. Wat is het belang van het evalueren van het signaleringsplan
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 55
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C3 Groepsvoorlichting (GGZ) Resultaat Praktische voorbereiding Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
Je kunt voor een groep zorgvragers met een bepaald ziektebeeld voorlichting/psycho educatie geven over een onderwerp. Ziektebeeld kiezen Brainstormen over wat er in de voorlichting moet komen Materiaal verzamelen Boek : Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Boek advies, instructie en voorlichting OLC: tijdschriften School 3 feedbackformulieren van medestudenten en 1 van de docent 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie K: Vakdeskundigheid toepassen Competentie L: Materialen en middelen inzetten. Competentie I: Presenteren Keuze
Activiteit : Je gaat GVO/psycho educatie geven aan een groep zorgvragers
Werkwijze: Formeer een subgroep. Kies een ziektebeeld Maak een keuze uit de volgende onderwerpen of verzin zelf een onderwerp. belang van bewegen belang van persoonlijke hygiëne belang van het innemen van medicatie belang van gezonde voeding belang van een dagprogramma belang van activiteiten onderwerp naar keuze Ontwerp een voorlichting die je afstemt op de doelgroep, deze afstemming moet duidelijk worden in het gebruik van materiaal ,de werkvormen en de inhoud van de psych educatie. Een groepje van 5 medestudenten speelt de rol van zorgvrager, de anderen observeren en geven feedback. Vraag 3 medestudenten en de docent om de feedbackformulieren in te vullen.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 56
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C3 groepsprocessen : ontwerp een leefklimaat Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Evaluatie Werkproces/competenties
Verplicht/keuze
De student ontwerpt een leefklimaat voor een groep zorgvragers. Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg” T2 Uitwisseling met medestudent en nabespreking met de docent. 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Keuze
Activiteit : Je gaat een leefklimaat ontwerpen in een subgroep Activiteit in subgroepen: In de psychiatrie komt het vaak voor dat de zorgvrager in groepen samenleven. Het leefklimaat van een afdeling is van invloed op het herstel en functioneren van de zorgvrager. Het leefklimaat moet daarom een therapeutisch karakter hebben, wat wil zeggen dat de sfeer moet bijdragen aan herstel van de zorgvrager of een positieve invloed heeft op de leefsituatie in geval van blijvende stoornissen. Een belangrijke taak is, dat jij dit als hulpverlener vorm en inhoud kunt geven en dit ook kan bewaken. Maak een keuze uit de volgende afdelingen : 1. Een unit van een resocialisatieafdeling voor chronische zorgvragers. Verblijfsduur 1 jaar, gericht op ontslag of een beschermde woonvorm. 2. Een unit van een opname afdeling voor acute opnames. Kortdurende behandeling , maximaal 4 weken, gericht op ontslag of naar een vervolgbehandelafdeling. 3. Een unit van een afdeling voor langdurige zorg, leeftijd vanaf 65 jaar verblijfsduur onbeperkt, gericht op wonen. Ontwerp voor de beschreven groep van 12 zorgvragers een afdeling die passend is voor de problematiek en een therapeutisch milieu heeft. - Maak een plattegrond - Richt de afdeling zodanig in dat deze passend is voor de doelgroep. - Maak voor deze groep een dagindeling en beschrijf de activiteiten. - Beschrijf de afdelingsregels. - Beschrijf de benaderingswijze van de verpleegkundigen en de specifieke houdingsaspecten( competenties) m.b.t. de doelgroep Presenteer je uitwerking aan de gehele klas, geef duidelijke argumenten voor de keuzes die je gemaakt hebt. Welke aspecten zorgen ervoor dat de unit een therapeutisch karakter heeft? Stel verhelderende vragen aan elkaar en geef feedback. Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 57
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 58
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE
Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1
Beroepstaak C VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 59
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 60
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Verstandelijk gehandicapte zorgvrager
C1 Voorlichting, advies en instructie Activiteiten Patiëntenvoorlichting C2 Psychosociale begeleiding Activiteiten Begeleiden: Belang van hechting Begeleiden: Dagprogramma Oriëntatie op probleem gedrag Oriëntatie op verschillende methoden Informatie over begeleidingsmethodieken Methode Heijkoop http://www.emgplatform.nl/communicatiemethodenemb/Home/Methoden/heijkoop.php C3 Groepsbegeleiding Activiteiten Groepsvoorlichting voor zorgvrager met verstandelijke beperking (MEE)
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 61
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 62
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C1 Patiëntenvoorlichting (VGZ) Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
Je kunt een voorlichtingsfolder of brochure ontwikkelen voor een zorgvrager met een verstandelijke beperking, Nadenken over een onderwerp. Verdiepen in het onderwerp Boek voorlichting, advies en instructie Boek zorgvragers met een verstandelijke beperking School/thuis Feedback op de folder/brochure door groep en docent 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. Verplicht
Activiteit Ontwerp een voorlichtingsfolder of een brochure voor een zorgvrager met een verstandelijke beperking Werkwijze: 1. Brainstorm over een onderwerp en vraag de docent om wat voorbeelden van folders en/of brochures voor verstandelijk gehandicapten 2. Maak in je coachgroep een voorlichtingsfolder of brochure over een onderwerp wat je aanspreekt. De folder, brochure dient geheel te zijn vorm gegeven voor het niveau van de zorgvrager. Je kan kiezen uit verschillende onderwerpen: bijv. een ziekenhuis opname, een bepaald onderzoek etc. Probeer je folder of brochure zo te ontwikkelen dat deze aangepast kan worden aan verschillende zorginstellingen zodat zij deze ook daadwerkelijk kunnen gaan gebruiken. 3. Presenteer jullie folder of brochure aan de plenaire groep. Zorg ervoor dat de docent daarbij aanwezig is. 4. Geef elkaar feedback op de folder Een greep uit de vele voorbeelden die je kunt kiezen: Voorbereiding bij een ziekenhuis opname Veters strikken Tanden poetsen Wasmachine aanzetten Naar de tandarts Ik ga op reis…
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 63
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Begeleiden: Belang van hechting
Resultaat Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student heeft kennis van het belang van hechting als uitgangspunt bij begeleiding Boek : Verplegen van mensen met een verstandelijke beperking thema 3 H6 Hechtingsproblematiek. Bestudeer de theorie over hechting en hechtingsproblemen School Uitwerking van de vragen en nabespreking met de docent 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat door middel van het bestuderen van literatuur het belang onderzoeken van hechting van de verstandelijk gehandicapte zorgvrager. Werkwijze : 1. -
Beantwoord de volgende vragen: Wat is hechting? Hoe zag jouw top 5 van hechtingsfiguren eruit toen je klein was? In welk gedrag kwam je gehechtheid aan deze mensen naar voren? In welke levens/ontwikkelingsfase is het belangrijk dat hechting plaatsvindt? Wat is het belang van een goede hechting ? Hoe kun je een baby helpen over zijn eenkennigheid of scheidingsangst heen komen? Welke typen van hechting worden onderscheiden? Welke rol spelen ouders hierbij ? Wat kunnen de gevolgen zijn voor de zorgvrager van een problematische hechting? Als je een beeld wil vormen van de gehechtheid van een zorgvrager , waar let je dan op ? Wat zijnde belangrijkste onderdelen van de ondersteuning bij een hechtingsstoornis?
2. Zoek een artikel op over hechting bij verstandelijk gehandicapten Wissel je mening over dit artikel uit in een groepje. 3. Maak de vragen van praktijksituatie 2 Arja kent geen grenzen. Kijk de vragen na met behulp van het antwoordmodel van ThiemeMeulenhoff
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 64
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Begeleiden; Dagprogramma opstellen
Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan - een dagprogramma opstellen voor een zorgvrager met een verstandelijke beperking; - rekening houden met het verstandelijk functioneren van de zorgvrager bij het opstellen van een dagprogramma; - rekening houden met lichamelijke beperkingen bij het opstellen van een dagprogramma. Lees informatie over het belang van dagstructuur voor mensen met verstandelijke beperkingen. Boek : Verplegen van mensen met een verstandelijke beperking School Uitgewerkt dagprogramma 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.3 Begeleidt de zorgvrager op maatschappelijk gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen I presenteren Verplicht
Activiteit: Maak een dagprogramma voor een zorgvrager met verstandelijke beperkingen. Werkwijze - de groep wordt in meerdere subgroepen verdeeld - ieder groep kiest een casus en maakt voor deze zorgvrager een dagprogramma - het dagprogramma wordt gepresenteerd en uitgelegd aan de plenaire groep - het dagprogramma wordt beoordeeld aan de hand van de criteria Criteria dagprogramma Het dagprogramma - houdt rekening met het ontwikkelingsniveau van de zorgvrager - houdt rekening met de interesses van de zorgvrager - houdt rekening met de lichamelijke beperkingen van de zorgvrager - is duidelijk voor de zorgvrager en de zorgverleners/ouders
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 65
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Voorbeeld van een dagprogramma
Casus 1 Elise is 6 jaar en heeft een meervoudige handicap (zeer ernstige verstandelijke handicap en o.a. diverse spasmen en vergroeiingen ). Zij is volledig afhankelijk van haar zorgverleners. De ouders van Elise komen vaak langs en ook haar 2 oudere broers en een jonger zusje zijn geregeld op de woning te vinden. Het lijkt of Elise hier plezier aan beleeft; ze maakt meer geluidjes en oogt helderder als ze bezoek van hen heeft. Ze gaan met haar wandelen, snoezelen, masseren haar, helpen met eten/drinken geven en met haar lichamelijke verzorging, luisteren met haar muziek en proberen haar uit te lokken om dingetjes te volgen. Een van de doelen in het zorgplan van Elise is ontdekken wat er voor zorgt dat Elise zich kan ontspannen, zodat haar spasmen (tijdelijk) minder zijn. Het is echter zo dat het bezoek van Elise de dagelijkse gang van zaken op de woning soms wat verstoort omdat ze op verschillende tijden op de dag langskomen. Hoe kun je er nu voor zorgen dat het dagprogramma van Elise er zo uitziet dat dit voor iedereen helder is en duidelijkheid verschaft aan haar bezoek wanneer ze het best langs kunnen komen? Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 66
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Casus 2 Tom is 48 jaar, heeft een ernstige verstandelijke handicap en woont al jaren op een woongroep met 5 andere mannen. Hij kan lopen, fietsen op zijn driewieler en voorheen genoot hij van dingen als snoezelen, zwemmen en wandelen. Op dit moment zit het liefst de hele dag in zijn favoriete stoel voor het raam met zijn knuffelbeer en kijkt naar buiten. Zijn moeder maakt zich hier zorgen over en vindt het niet fijn dat hij zich zo weinig beweegt en bijna niet buiten komt. Een wens van moeder is dat hij een actiever bestaan gaan leiden en dus niet meer hele dagen op zijn stoel zit. Hoe zou zijn dagprogramma er uit komen te zien om hem te mobiliseren?
Casus 3 John is een vrolijke jongen van 33 jaar met een matig verstandelijke handicap. Hij kan veel en wil ook veel. Als het aan John ligt vertrekt hij na het opstaan met zijn fiets en voetbal en komt hij pas terug tegen de tijd dat het avondeten op tafel staat. Hij gaat vaker niet dan wel naar zijn dagbestedingsgroep, simpelweg omdat hij gewoon ‘vergeet’ te gaan, terwijl in zijn zorgplan wel het belang van zijn dagbestedingsgroep beschreven staat. Hoe kun je het dagprogramma van John er uit laten zien en hoe draag je er zorg voor dat hij op zijn dagbestedingsgroep aanwezig is?
Casus 4 Leonie is een jonge meid van 17 jaar met een licht verstandelijke handicap en zit nog op school. Leonie is behoorlijk zelfstandig, maar functioneert sociaal-emotioneel op peuterniveau. Hierdoor is het voor haar o.a. moeilijk met tegenslag en teleurstelling om te gaan. De droom van Leonie is op zichzelf te wonen met een vriend en een baan, liefst in een kledingwinkel. Bij zowel de ouders van Leonie als het multidisciplinair begeleidingsteam bestaan twijfels bij deze toekomstdroom. Hoe kun je het dagprogramma zo vormgeven dat er een duidelijker beeld ontstaat betreffende haar mogelijkheden in de toekomst?
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 67
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
oriëntatie op probleemgedrag
Resultaat Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student heeft zich georiënteerd op de verschillende soorten probleemgedrag Boek : Verplegen van mensen met een verstandelijke beperking Thema 3 H 1 School Uitgewerkte vragen 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen Verplicht
Activiteit : Je gaat je oriënteren op het probleemgedrag dat je tegen kunt komen bij de zorgvrager met een verstandelijke beperking. Werkwijze : 1. (Keuze) : Zoek, indien mogelijk, een medestudent op die stage loopt in de VG en interview hem over het voorkomen van probleemgedrag en de begeleiding van de zorgvrager bij dit gedrag. 2. Beantwoord de volgende vragen : -
wat versta jij onder probleemgedrag ? wanneer wordt er gesproken over probleemgedrag? welke redenen kunnen er zijn dat mensen met een verstandelijke beperking meer risico lopen op het ontwikkelen van probleemgedrag? welke vormen van probleemgedrag komen het meest voor in de VG? geef voorbeelden. hoe wordt omgegaan met dit probleemgedrag?
3. Geef bij de volgende beweringen aan of het juist of onjuist is ( de antwoorden kun je vinden bij het ondersteunende materiaal). a. Wanneer mensen met een verstandelijke beperking geen persoonlijke relaties hebben kunnen er gedragsproblemen ontstaan. b. Gedragsproblemen kunnen bij mensen met een verstandelijke handicap van de ene op de andere dag ontstaan. c. Bij meer dan de helft van de mensen met een ernstige handicap komen ernstige gedragsproblemen voor.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 68
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
C2
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Oriëntatie op verschillende begeleidingsmethoden
Resultaat
Praktische voorbereiding
Theorie
Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan - verschillende begeleidingsmethoden binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg weergeven - de essentie van verschillende specifieke begeleidingsmethoden weergeven die aansluiten op het ontwikkelingsniveau Zoek op internet naar literatuur over verschillende begeleidingsmethoden voor mensen met een verstandelijke beperking Bestudeer uit je boek theorie over verschillende begeleidingsmethoden Boek : Verplegen van mensen met een verstandelijke beperking School Verslag methodiek . 2.1 begeleidt de zorgvrager bij zelfredzaamheid 2.2 begeleidt de zorgvrager op psychosociaal gebied C begeleiden D aandacht en begrip tonen I presenteren Verplicht
Activiteit: Je gaat je oriënteren op een begeleidingsmethodiek en geeft een presentatie aan medestudenten. Werkwijze : In een groepje : Zoek informatie uit de literatuur of internet over de onderstaande begeleidingsmethodieken. Gentle teaching Timmers Huigens Vlaskamp Heykoop Naar keuze Geef een korte beschrijving van twee verschillende methodieken en leg uit voor welke doelgroepen deze geschikt zijn. Maak hierover een verslag, en geef een korte presentatie aan medestudenten.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 69
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C3 Organiseren van een groepsvoorlichting Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Evaluatie Werkproces competentie
Je kunt een voorlichtingsbijeenkomst door een verstandelijk beperkte zorgvrager organiseren voor je groep Contact leggen met de stichting MEE Datum en tijd van de voorlichting vaststellen Boek zorgvragers met een verstandelijke beperking www.handicap.info (Stichting MEE) School Keuze aan de groep 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie G: Relaties bouwen en netwerken Competentie L: Materialen en middelen inzetten.
Activiteit : Je gaat een voorlichtingsbijeenkomst door een ervaringsdeskundige bij de stichting MEE organiseren voor je groep
Werkwijze: Bekijk de website van stichting MEE en onderzoek wat de stichting MEE allemaal doet voor de gehandicapte zorgvrager Neem contact op met de stichting MEE om een excursie te regelen voor een voorlichtingsbijeenkomst Plan datum en tijd Stem samen met je groepsleden af wie wat doet om de voorlichtingsbijeenkomst te organiseren Denk daarbij aan: Vaststellen wie de contactpersoon is voor de stichting MEE Wat ga je theoretisch voorbereiden? (Vragen opstellen) Hoe wil je deze bijeenkomst evalueren? Nabespreking van deze activiteit met de docent.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 70
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
OPLEIDING tot MBO- VERPLEEGKUNDIGE
Ondersteuningsmagazijn gevorderd 1
Beroepstaak C ETHIEK
Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Cohort: 2009-2010 Versie 2 Fase: gevorderd 1 Naam deelnemer:………………….
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 71
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 72
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Ethiek Activiteiten Baas over eigen leven? ‘Help, ze beslissen van alles voor mij….. Niet meer kunnen beslissen voor jezelf Wel of niet behandelen? Regels en zelf nadenken: eigen verantwoordelijkheid
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 73
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 74
MBO-Verpleegkundige
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2G1 Ethiek Baas over eigen leven? Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Tijdsduur Evaluatie Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan het belang van (aandacht voor) autonomie verwoorden, en de grenzen ervan benoemen. Nadenken over in hoeverre jezelf in staat bent je leven in te richten zoals jij dat wilt, en in hoeverre jouw leven wordt bepaald door factoren buiten jou, en of je dat graag anders zou willen. Onderwijsleergesprek over de begrippen autonomie en heteronomie, het belang van autonomie, de begrenzingen ervan. Theorielokaal 2 uren De student verwoordt wat autonomie is, wat het belang ervan is, en waar grenzen aan autonomie kunnen liggen. 3.2 werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg. F. Ethisch en integer handelen J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren N. Onderzoeken Verplicht
Activiteit Volg de les, en maak de opdracht. Werkwijze: a. Volg eerst de les over autonomie, en over het belang en de grenzen ervan. b. Beantwoord daarna de volgende vragen: 1. Hoe belangrijk is autonomie voor jou? 2. Geef in procenten aan in hoeverre jouw leven door jezelf wordt bepaald, en in hoeverre door anderen. 3. Ben je tevreden met het antwoord bij vraag 2? Zo ja, waarom, zo nee, wat zou je anders willen? 4. Wat zou het voor jou betekenen als iemand anders (je ouders, je vrienden, je klasgenoten) helemaal, dus 100% jouw leven zouden bepalen voor jou? Dus wat je eet, hoe je je kleedt, je dagritme, en dat ze jouw mening en keuzes zouden bepalen. c. Vorm een groepje, en beantwoord de volgende vragen: 5. Wat gebeurt er met iemands autonomie als hij/zij ziek wordt, en wordt opgenomen in een instelling voor zorg? 6. Wat is het belang van autonomie voor mensen die van zorg afhankelijk zijn? 7. Wat is daarbij de taak voor de verpleegkundige?
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 75
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2G1 Ethiek ‘Help, ze beslissen van alles voor mij…..’ Resultaat
Praktische voorbereiding Theorie Locatie Tijdsduur Evaluatie
Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan verwoorden wat het begrip heteronomie inhoudt, en het belang van verbinding benoemen, plus de keerzijden ervan. Bekijk de stof van de les over autonomie, en bedenk wat en wie de autonomie van een zorgvrager begrenst. Les over heteronomie, belang van verbinding, en gevaren van heteronomie. Theorielokaal 1 uur De student verwoordt wat haar taak is in de zorg voor iemands autonomie, en het belang van verbinding, en wat leidend moet zijn is als naasten besluiten moeten gaan nemen in naam van de zorgvrager. 3.2 werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg. F. Ethisch en integer handelen J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren N. Onderzoeken Verplicht
Activiteit Volg de les over heteronomie, verbinding en de keerzijden ervan. Werkwijze: Vorm een groepje, en bespreek de volgende vragen. Zet van elk punt hieronder enkele conclusies op papier. 1. Neem een afdeling voor ogen waar een van jullie stage loopt of werkt, en ga alle dagelijkse activiteiten na. Denk aan wassen, koffie inschenken, bed opmaken, wandelen, mensen brengen en halen naar de winkel, naar de pedicure of de kapper, spelletjes doen, bloemen verzorgen, brood snijden en smeren, opruimen, de poes voeren, enzovoorts. Bedenk vervolgens wat de zorgverleners doen, terwijl de (betere) zorgvragers het ook zelf zouden kunnen doen. 2. Neem een voorbeeld uit de praktijk waarin familie, of een andere vertegenwoordiger, een beslissing neemt voor de zorgvrager, waar jij het niet mee eens was. Bespreek met elkaar wat er mis ging. En bedenk hoe het had gemoeten.
We bespreken de conclusies.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 76
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
C2G1 Ethiek Niet meer kunnen beslissen voor jezelf Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Tijdsduur Evaluatie
Werkproces competentie
Verplicht/keuze
De student kan meedoen met het inschatten in hoeverre een zorgvrager wilsbekwaam is. Maken opdracht 1. Informatie over wilsbekwaam Theorielokaal 2 uren De student schat op basis van de juiste criteria in, in hoeverre een zorgvrager wilsbekwaam is, en wat daar de consequenties van zijn. 3.2 werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg. F. Ethisch en integer handelen J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren N. Onderzoeken Verplicht
Activiteit Maak de opdrachten Werkwijze Thuisopdracht Beantwoord de volgende vragen: 1. Ben jij wilsbekwaam? Zo ja waarom? Zo nee, waarom niet? En als je denkt dat je het gedeeltelijk bent, leg dan uit waarin wel, en waarin niet? 2. Zoek nu in een woordenboek, of op het internet, wat er bedoeld wordt met wilsbekwaamheid. Als het een moeilijke omschrijving is, zeg het dan in eigen woorden. 3. Vind je de volgende groepen wilsbekwaam? Leg bij elke groep uit waarom wel of niet: a. Kinderen tot 12 jaar; b. Kinderen van 12 tot 16 jaar; c. Verstandelijk gehandicapten; d. Rookverslaafden; e. Alcohol-/drugsverslaafden; f. Demente ouderen; g. Iemand in een psychose; h. Een gehospitaliseerde verpleegkundige die haar werk al jaren op vaste wijze uitvoert….. Zie vervolg op volgend blad! Opdracht voor op school Jullie krijgen van de docent criteria voor het bepalen van iemands wilsbekwaamheid. Daaraan gaan we groepen toetsen die genoemd zijn bij vraag 3 van de thuisopdracht. Beantwoord vervolgens de volgende vragen: 4. Kan iemand ook tijdelijk wilsonbekwaam zijn? 5. Kan iemand gedeeltelijk wilsonbekwaam zijn? Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 77
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
6. 7. 8.
9.
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
Betekent het wilsonbekwaam zijn dat er geen wil meer is? Wat betekent het voor iemand uit een van de groepen uit vraag 3 als hij/zij wilsonbekwaam wordt verklaard. Bedenk wat het voor iemand betekent wanneer de rookartikelen worden afgenomen voor de nacht, de deur op slot zit, je in een stoel gefixeerd wordt, als je familie besluiten neemt voor jou, etc. Wat doe je met iemands autonomie (wat is dat ook al weer?) wanneer hij/zij wilsonbekwaam is verklaard?
C2G1 Ethiek: Wel of niet behandelen? Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 78
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
Resultaat Praktische voorbereiding Theorie Locatie Tijdsduur Evaluatie
Werkproces competentie
Verplicht/keuze
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
De student kan criteria verwoorden op basis waarvan er besloten kan worden tot wel of niet behandelen. Zoek de vier waarden op van Beauchamps en Childress. Deze les gaat over kwaliteit van leven. De vraag is wie of wat bepaalt of er nog sprake is van kwaliteit van leven. Theorielokaal 1 uur De student heeft een eigen mening gevormd over wat gezien kan worden als kwaliteit van leven. Hij/zij kan daarvoor criteria benoemen. 3.2 werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg. F. Ethisch en integer handelen J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren N. Onderzoeken Verplicht
Activiteit We gaan nadenken over wel/niet behandelen Werkwijze Lees onderstaande tekst die is geschreven voor mensen die te horen hebben gekregen dat ze lijden aan kanker: Wat is mijn keuze? Heb ik een keuze? In de meeste gevallen bestaat uw keuze eruit dat u de behandeling die de arts aanbiedt kunt accepteren of weigeren: operatie, chemotherapie, bestraling of een combinatie van chemotherapie en bestraling of chemotherapie en bestraling. Slechts een enkele keer is er keuze tussen verschillende behandelingen. Dat betekent dus dat u de voordelen en de nadelen van het wel of niet behandelen moet afwegen. De meeste patiënten kiezen voor wèl behandelen. Ze willen dat er wat gebeurt en wel zo snel mogelijk. Ze hebben het gevoel met de rug tegen de muur te staan en eigenlijk geen keuze te hebben. “Kiezen? Ik heb toch geen keuze? Als ik niets doe, ga ik met het type kanker dat ik heb binnen een paar maanden dood. Dat is geen optie! Ik sta met mijn rug tegen de muur.” Dhr. V., 66 jaar. Hoe kunt u tot uw keuze komen? Uw keuze bestaat eruit om de door de arts aangeboden behandeling wel of niet te accepteren. Dat betekent dat u de voordelen en nadelen moet afwegen van het wel of niet behandelen. Die voor- en nadelen kunt u op een rijtje zetten. Voordelen van behandelen kunnen zijn: genezing, levensverlenging en/of vermindering van klachten. Hier tegenover staan de bijwerkingen van de behandeling: zoals misselijkheid, haaruitval, ziek voelen, maar ook ziekenhuisopnames en bezoeken aan de polikliniek. Om tot een keuze te komen kunt u andere mensen om advies vragen. Dat kunnen Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 79
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
hulpverleners zijn, zoals uw huisarts, de oncologieverpleegkundige, een maatschappelijk werkende of iemand van de geestelijke verzorging. Dat kan heel nuttig zijn. Deze mensen hebben soms een andere kijk op uw situatie dan uw behandelend arts en kunnen andere dingen naar voren brengen. Als u behoefte hebt aan een gesprek met een bepaalde hulpverlener, kunt u naar de mogelijkheden vragen in het ziekenhuis. “Het bericht kanker te hebben overviel me volledig. De longarts stelde voor om me dezelfde middag nog met chemotherapie te behandelen, omdat de tumor die ik heb erg agressief is. Het ging allemaal zo snel. Ik vroeg of er niet iemand was om mee te praten, omdat ik het allemaal niet kon bevatten. Hij heeft toen een gesprek met de oncologieverpleegkundige geregeld. We hebben twee keer met haar gesproken. Zij spiegelde de situatie toch wat anders voor dan de arts. Ze zei net als de arts, dat als ik me niet liet behandelen de kans dat ik binnen enkele maanden dood zou gaan groot was. Maar ze zei ook heel duidelijk dat ik met de therapie niet zou kunnen genezen. Dat de behandeling erop gericht was om mijn leven met één tot twee jaar te verlengen. Dat had ik niet zo begrepen van de arts. Ik heb ‘ja’ gezegd tegen de behandeling, omdat ik die levensverlenging de moeite waard vind en de tijd die ik nog heb goed wil gebruiken.” Dhr. H., 65 jaar . U kunt ook mensen uit uw eigen omgeving om raad vragen. Zoals uw partner, kinderen, familieleden, vrienden of iemand die bekend is met (long)kanker of een medische achtergrond heeft. Een gesprek met een hulpverlener of een bekende hoeft niet alleen te draaien om een advies, maar kan ook de functie van ‘een luisterend oor’ hebben. Door te praten over uw situatie kan het voor u duidelijk worden wat u precies wilt. “Ik heb lang met mijn jongste zus gepraat over de keuze om me wel of niet te laten behandelen. Ze zei eigenlijk niet zoveel, maar liet mij praten en herhaalde wat ik had gezegd. Aan het eind van het gesprek voelde ik me erg opgelucht en kon ik volmondig ‘ja’ tegen de behandeling zeggen.” Dhr. L., 56 jaar Veel patiënten ervaren het als prettig om met anderen te praten. Maar teveel meningen kunnen weer verwarrend werken. Bedenk dat u zelf tot een besluit moet komen waar u achterstaat en dat het niet gaat om de keuze die een ander zou maken. “Ik was onzeker over wat ik moest doen en sprak er met veel mensen over. Eerst vond ik dat prettig, maar op een gegeven moment werd ik er gek van. De één zei dit en de ander zei dat.” Mevrouw K., 38 jaar Andere mogelijkheden die kunnen helpen om tot een keuze te komen zijn: informatie inwinnen op internet of een hulplijn bellen. Ook kan het prettig zijn om uw overwegingen op papier te zetten. Een extra moeilijkheid bij (bepaalde vormen van) longkanker is dat de tumor erg snel groeit en als er behandeld wordt, dit zo snel mogelijk moet gebeuren. Daar zal uw longarts misschien ook op aandringen. Laat u hierdoor niet teveel onder druk zetten. Als u het gevoel heeft meer tijd nodig te hebben om alles even te laten bezinken moet u die nemen. Eén of twee dagen zijn vaak al genoeg. Als u twijfelt kan het helpen te bedenken dat u niet verplicht bent om de behandeling af te maken. Mocht u tijdens de behandeling spijt krijgen of de behandeling te zwaar te vinden, dan kunt u er altijd mee stoppen. Tot slot is goed om te zeggen dat veel patiënten helemaal geen behoefte hebben om een uitvoerige afweging van voordelen en nadelen te maken. De meeste patiënten kiezen onmiddellijk voor de behandeling. Ze hebben geen tijd nodig om hierover na te denken. Als u Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 80
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
dat bij uzelf merkt, is dat dus heel normaal. Als de behandeling aanslaat nemen de klachten die door de kanker worden veroorzaakt vaak af. Dat kan onder andere komen omdat de kanker kleiner wordt en minder drukt op andere organen. Het komt ook voor dat als de behandeling aanslaat de bijwerkingen meevallen. Kiezen om niet te worden behandeld U kunt er natuurlijk ook voor kiezen om niet behandeld te worden. Een behandeling waarbij de kans op genezing groot is - meestal een operatie - wordt zelden geweigerd. Als patiënten zich niet willen laten behandelen is de behandeling gericht op levensverlenging of om klachten te verminderen. “Ik heb 25 jaar op een oncologieafdeling gewerkt. Ik heb gezien hoe ziek je kan worden van chemotherapie. Lang geleden heb ik al het besluit genomen, dat mocht ik kanker krijgen die niet te genezen is en er alleen een korte levensverlenging met de behandeling kan worden bereikt, ik niet wil worden behandeld. Toen er bij mij longkanker werd vastgesteld met uitzaaiingen door mijn hele lichaam en mijn leven met hooguit een paar maanden kon worden verlengd, heb ik direct gezegd dat ik afzag van de behandeling.” Dhr. J., 56 jaar Uw arts zal uw keuze respecteren. Het kan gebeuren dat uw arts vraagt er nog eens goed over na te denken en een week later terug te komen om er nog eens over te praten. Dat kan geen kwaad. Afzien van een behandeling is een ingrijpende beslissing en het is belangrijk om daar goed over na te denken. Het kan ook zijn dat uw arts zal proberen u over te halen om zich toch te laten behandelen. Als uw arts erg aandringt, kunt u vragen waarom hij het zo belangrijk vindt dat u zich laat behandelen. Laat u zich hierdoor niet afschrikken. U moet de behandeling ondergaan en het is uw keuze. U moet alleen instemmen met een behandeling als u dat echt wil en zeker niet omdat de arts het wil. “Ik wilde de behandeling niet. Mijn vrouw is twee jaar terug overleden en de glans is sindsdien van mijn leven. Toen ik hoorde dat mijn vorm van longkanker ongeneeslijk was en het alleen om het rekken van het leven ging, heb ik met de kinderen besproken dat ik dat niet wilde. Zij vonden dat moeilijk, maar begrepen het. Het was een hele klus om de arts hiervan te overtuigen. Het leek wel alsof hij het niet begreep. Ik vond het moeilijk om daar tegenin te gaan en bijna heb ik toch toegestemd. Mijn dochter zei toen: ‘Pa dat is toch te gek, het gaat om jou, niet om die dokter!’” Dhr. H., 77 jaar. Artsen kunnen de neiging hebben om het belang van behandelen erg te benadrukken. Het lijkt soms alsof ze het niet kunnen accepteren dat patiënten een behandeling weigeren. Bedenk dat het het werk van artsen is om patiënten te behandelen. Daarbij komt het weinig voor dat patiënten een behandeling weigeren en zijn sommige artsen dat niet gewend. Behandelen is dus eigenlijk de normale gang van zaken. Opdracht: Vragen: 1. Haal uit dit artikel redenen tot wel/niet behandelen. 2. Wat vind jij dat de grens zou moeten liggen voor het wel of niet meer behandelen? 3. Kan die grens die jij bij vraag 1 noemt algemeen gelden, of kan dat per persoon verschillen? Leg je antwoord uit. Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 81
Ondersteuningsmagazijn C Gevorderd 1
cohort 2009-2010
MBO-Verpleegkundige
4. Moet de beoordeling van de ‘kwaliteit van leven’ puur gebaseerd worden op subjectieve gegevens, of spelen ook objectieve gegevens een rol? Sommige mensen stellen een zogenaamde ‘wilsverklaring’ op. Daarin schrijven ze wat er gebeuren moet als ze ze in een situatie terecht komen die ze nu als ongewenst zien, bijvoorbeeld dementie, verlamming, aftakeling door kanker, coma, etc. 5. Vind je dat je als min of meer gezond mens voor jezelf kunt inschatten of een vorm van lijden als dementie of kanker ongewenst zal zijn? Zo ja, vind je dat een wilsverklaring te allen tijde richtinggevend moet zijn? Zo nee, wat is voor jou dan de waarde van een dergelijke verklaring? Verklaar je antwoorden Verder worden de criteria van de KNMG besproken, en een aantal cases voorgelegd waarin de keuze tot wel/niet behandelen centraal staat.
Albeda College branche Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige 82