Hogeschool van Amsterdam Educatieve Hogeschool van Amsterdam Gebouw KroonState H.J.E. Wenckebachweg 144 - 148 1096 AR Amsterdam telefoon 020 - 599 55 55 www.ehva.nl
Opleiden in de school Intensief kennismaken in de praktijk
Plus losse vouwbladen met informatie over de opleidingsscholen
Amsterdam, 2008
Het vak leren in de praktijk Waar leer je het vak van leraar basisonderwijs nu beter dan op school? Daarom is werkplekleren zo’n belangrijk onderdeel van het curriculum van de PABO EHvA. In de dagelijkse
praktijk op een school krijg je de gelegenheid je competenties verder te ontwikkelen. Aan de EHvA kun je werkplekleren op twee manieren invullen: werkplekleren of Opleiden in de school. Dit boekje zet alle zaken die met Opleiden in de school te maken hebben voor je op een rij. Bovendien komen studenten en opleiders aan het woord over hun ervaringen met deze vorm van leren. Zodat jij in staat bent een weloverwogen keuze te maken. Heb je na het lezen nog vragen, aarzel dan niet en stel ze! Stuur een e-mail of kom langs.
Opleiden in de school intensief kennismaken met de praktijk
Binnen de opleidingsscholen zorgen de Opleiders in de school en de mentoren voor de kwaliteit van jullie werkplekleren en de Instituutsopleiders voor het metawerk (coaching) en de
profilering (leerpraktijk). Achter de schermen worden de opleidingsscholen opgezet, verder ontwikkeld en geprofessionaliseerd vanuit een projectorganisatie waarvan de kern gevormd wordt door Frank Sengers, projectmanager; Jeantine Geleijnse, coördinator instituutsopleiders; Annelien Haitink, coördinator professionaliseringsteam en Gerda van Damme, projectmedewerker.
Educatieve Hogeschool van Amsterdam
H.J.E. Wenckebachweg 144-148 1096 AR Amsterdam Postbus 1025 1000 BA Amsterdam Telefoon 020 – 599 5360 Brochure en losse vouwbladen met informatie over de opleidingsscholen
E-mail:
[email protected],
[email protected]
ren op de opleidingsschool gaat
dorp, Nes a/d Amstel en Ouderkerk a/d Amstel
een sleutelrol. Hij of zij begeleidt en beoordeelt
werken. Kortom: Opleiden in de
studenten de kans bieden in de praktijk hun
(bij voltijd studenten) jouw werkplekleren. De
school is een diepgaande kennis-
competenties te ontwikkelen. In het overzicht
mentor, een groepsleerkracht van de school, is
making met het vak van leraar.
zie je opleidingsscholen met een specifiek peda-
jouw vaste begeleider. Zowel de mentor als de
En een uitstekende startpositie
gogisch-onderwijskundig als OGO, Montessori,
opleider in de school hebben bij de EHvA een
voor een baan.
Dalton en breed samengestelde opleidingsscho-
training gevolgd. Ze zijn vertrouwd met het
len. Deze rijkdom aan verschillende onder-
concept Opleiden in de school en hebben erva-
Opleiden in de school - een
wijskundige profielen biedt je de gelegenheid
ring met het begeleiden van pabostudenten.
benadering die werkt
grondig kennis te maken met een school die
Het gaat goed met Opleiden in
aansluit bij jouw opvattingen en ambities.
Verder heb je, als je stage loopt op een opleidingsschool uit de e fase, een Instituutsop-
de school. Steeds meer scholen kiezen ervoor intensief met
De EHvA werkt samen met twee typen oplei-
leider die de coaching en profilering verzorgt.
de EHvA samen te werken bij
dingsscholen. De eerste groep omvat de zoge-
Deze Opleider is een EHvA-medewerker die
het opleiden van studenten.
noemde Fase--scholen. Deze scholen beperken
ervoor zorgt dat jouw coaching en je profile-
Zo halen de scholen niet alleen
zich bij de begeleiding tot het werkplekleren,
ring afgestemd zijn op de opleidingsschool.
De essentie van Opleiden in de school
talent binnen, maar ook de nieuwste inzichten
ofwel alles wat te maken heeft met het func-
Kiezen voor een opleidingsschool betekent dat
over het inrichten en vormgeven van het onder-
tioneren als stagiair(e). Fase--scholen gaan
Op een opleidingsschool kun je dus rekenen op
je heel intensief kennis maakt met de praktijk.
wijs. Dat is inspirerend voor de leraren die aan
verder: ze begeleiden de student bij het werk-
begeleiding door drie personen; je Opleider in
Je brengt meer tijd door op de school dan bij
de school verbonden zijn, voor de directie, het
plekleren in de vorm van coaching. Daarnaast
de school, je mentor (beiden medewerkers van
de reguliere stage. Je bent daardoor nauwer
bestuur én voor de leerlingen. Deze manier van
ondersteunen ze het metawerk en de profile-
de opleidingsschool) en de Instituutsopleider
betrokken bij de leerlingen en bij de collega’s.
werken biedt ook de EHvA voordelen. Door de
ring en begeleiden ze de leerpraktijk. In een
(van de EHvA). De Opleider in de school is met
De begeleiding is intensief en je hebt, omdat je
samenwerking met opleidingsscholen hebben
aantal gevallen gebeurt dit op een locatie van
de mentoren (groepsleerkrachten op de oplei-
gedurende een langere periode bij de oplei-
de lerarenopleiders rechtstreeks contact met de
de school.
dingsschool) verantwoordelijk voor de stage
dingsschool betrokken bent, meer ruimte om je
praktijk.
eigen keuzes in praktijk te brengen. Kies je voor
(werkplekleren), de Instituutsopleider voor De begeleiding bij Opleiden in de school is
de coaching (metawerk) en de leerpraktijken (profilering).
een opleidingsschool, dan heb je de gelegen-
De EHvA werkt samen met acht clusters van
intensief en daarom anders georganiseerd. Op
heid binnen de scholengroep op verschillende
basisscholen in de regio die samen op ruim 60
een opleidingsschool werk je samen met een
locaties aan de slag te gaan. Het komt regelma-
scholen in Amsterdam, Alkmaar, Amstelveen,
Opleider in de school, dat is een medewerker
tig voor dat een student na zijn of haar afstude-
Badhoevedorp, Diemen, Duivendrecht, Hoofd-
van de school. De Opleider in de school speelt
4
5
De Onderwijsraad definieert opleiden in de school als ‘een opleidingstraject waarin een school
Wanneer een groot deel van het lerarenkorps
te leren kennen en daar doen zowel student
een deel van de opleidingsfunctie voor zijn rekening neemt. Studenten volgen (een deel van) hun
nog in opleiding is, wordt gesproken van een
als school hun voordeel mee. Opleiden in de
opleiding in de school. Het leren in de school voor een volledige bevoegdheid wordt gecombi-
opleidingsschool. Een school krijgt in deze
school betekent voor een school ook een soort
neerd met het betaald of onbetaald werken in de school.’ ‘Een opleidingsschool neemt een deel
pilots het predicaat academische opleidings-
permanent opleidingsprogramma. De Opleider
van de taken van de lerarenopleiding over en biedt studenten een professionele leer-werkplek
school wanneer de personele bezetting zodanig
in de school doorloopt een trainingsprogramma
aan. Een opleidingsschool draagt zorg voor de aanwezigheid van deskundigheid in de school
is dat de school in staat is het opleiden van
dat haar of hem in staat stelt de studenten
om het scholings- en begeleidingstraject van de student in de school vorm te geven en mede te
nieuwe leraren te combineren met praktijkge-
van de lerarenopleiding goed te begeleiden
kunnen beoordelen.’ Het verschil tussen een school met stageplekken en een opleidingsschool is
richt onderzoek en praktijkgerichte innovatie.
en te coachen. Via de Opleider in de school, de Instituutsopleider en de studenten komen de
dat een opleidingsschool meer biedt dan de gelegenheid tot het opdoen van praktijkervaring. Dit ‘meer’ bestaat uit het vormgeven van een deel van het opleidingsprogramma en het spelen van
Beter voorbereid op de praktijk
collega-leraren in aanraking met actuele kennis
een rol in de beoordeling van de student. In tegenstelling tot een stageschool heeft een oplei-
Met het Opleiden in de school behoort de
en nieuwe inzichten. Zo ontstaat een nieuwe
dingsschool medeverantwoordelijkheid voor het opleiden van leraren in de school. De lerarenop-
praktijkschok die veel leraren hebben ervaren
dynamiek van leren, werken, opleiden en
leiding blijft eindverantwoordelijk.
voorgoed tot het verleden. De student maakt
verder professionaliseren. Scholen die naast het
vanaf het begin van de opleiding intensief ken-
begeleiden ook het uitvoeren van onderzoek op de agenda zetten, krijgen een beter zicht op
Inhoudelijke samenwerking
dingsscholen. Ze zijn zo genoemd omdat die
nis met de schoolpraktijk van alledag. De school
De lerarenopleiding en de scholen werken
scholen, net als de academische ziekenhuizen,
is de ideale omgeving om gericht
samen bij het opleiden van nieuwe leraren,
de dagelijkse praktijk, opleiden en onderzoek
te werken aan de competenties van
ook inhoudelijk. Bijvoorbeeld bij het invul-
combineren.
de leraar primair onderwijs en om
len van leerpraktijken, het werkplekleren, het
theorie en praktijk op natuurlijke
LiO-product en een minor. Doel is het verder
Opleidingsscholen, academische
wijze met elkaar te verbinden. Zo
ontwikkelen van het onderwijs en het doen
opleidingsscholen en dieptepilots
leert hij of zij het vak van binnen-
van onderzoek. Dat helpt zowel de school als
Ook Den Haag realiseert zich dat de intensieve
uit. Goed voor de student, goed
de lerarenopleiding verder. Het mooie is dat
samenwerking tussen het werkveld en de lera-
voor de school.
in deze formule de leraren van de opleidings-
renopleiding leidt tot betere leraren en beter
Verschillende studenten accepteren
scholen, de studenten en de lerarenopleiders
onderwijs. Daarom subsidieert het ministerie
een baan op één van de scholen
samenwerken en dus ook samen leren. Oplei-
van Onderwijs Cultuur en Wetenschap een
waar zij tijdens hun Opleiden in
dingsscholen die samen met de lerarenop-
aantal zogenoemde dieptepilots. In deze pilots
de school-stage hebben gewerkt.
leiding werk maken van hun ontwikkel- en
wordt onderscheid gemaakt tussen opleidings-
Beide partijen krijgen in deze for-
onderzoeksfunctie, heten academische oplei-
scholen en academische opleidingsscholen.
mule de gelegenheid elkaar goed
de interne en externe factoren die de kwaliteit
Door te kiezen voor een Daltonschool, Montes-
van het onderwijs beïnvloeden. Opleiden in de
sorischool of een Ontwikkelingsgerichte school
school is een inspirerend proces dat concreet
bijvoorbeeld. Of door een keuze voor een
bijdraagt aan innovatie en schoolontwikkeling.
breed samengestelde opleidingsschool in combinatie met een specifieke samenstelling van de
Het EHvA-curriculum: vier pijlers
leerlingenpopulatie. In de toekomst zullen hier
De vier pijlers van het competentiegerichte cur-
nog profileringen als voor- en vroegschoolse
riculum van de EHvA zijn werkplekleren, vak,
educatie aan worden toegevoegd.
metawerk (coaching) en profilering (leerpraktijken en minors). Deze elementen zorgen ervoor dat de student leert zich te ontwikkelen tot een
Vragen en antwoorden
professional die in staat is adequaat te handelen in complexe beroepssituaties. Daarom kiest de EHvA voor leren in authentieke beroepssitu-
Als ik stage loop op een opleidingsschool, krijg
aties en voor aandacht voor het leerproces zelf.
ik dan andere studieonderdelen dan bij een
Het is belangrijk dat de student leert reflecte-
reguliere stage?
ren op zijn of haar ontwikkeling. Dat maakt
Nee, de studieonderdelen zijn dezelfde. Of je
het curriculum ook heel persoonlijk. Het biedt
worden ook binnen de opleidingsschool, op
tijk. Die kritische afstand zorgt voor betere
nu op een opleidingsschool of op een reguliere
bovendien veel ruimte voor zelfsturing.
locatie dus, verzorgd door de Instituutsopleider:
coaching en meer diepgang in de zelfreflectie
school stage loopt, dezelfde competenties staan
een docent van de EHvA. De Opleider in de
van de student. De vakinhoudelijke kant van de
centraal in je opleiding en je beoordeling. Het
Wie de pijlers van het EHvA-model bekijkt,
school en de instituutsopleider werken nauw
opleiding wordt verzorgd op de EHvA.
verschil is dat de leertaken beter afgestemd zijn
ziet onmiddellijk de toegevoegde waarde
samen in een opleidingsteam.
van Opleiden in de school. Het model biedt
op de specifieke situatie binnen de opleidingsProfilering
school. Bovendien kennen de Opleider in de school en de instituutsopleider de school goed.
de student een intensieve kennismaking met
Bij metawerk gaat het om reflectie door de stu-
Het EHvA-opleidingsmodel biedt de student
het beroep in authentieke situaties. En drie
dent op het leren binnen de opleidingsschool
de nodige ruimte voor profilering. Hij of zij
van de vier pijlers worden ingevuld op de
en binnen de Pabo. De Instituutsopleider treedt
formuleert zelf de leerdoelen in het persoon-
Hoe zit het met de verschillen tussen de
opleidingsschool. De Opleider in de school
op als coach. Hij of zij kent de praktijk van de
lijk ontwikkelingsplan en kiest de minoren die
opleidingsscholen?
begeleidt het werkplekleren. Het onderdeel
opleidingsschool, maar heeft tegelijkertijd ook
daarbij passen. Opleiden in de school biedt de
Zoals je in de lijst ziet, werkt de EHvA samen
metawerk en een deel van de profilering
voldoende afstand tot de dagelijkse werkprak-
student extra mogelijkheden voor profilering.
met scholen met uiteenlopende pedagogische
en onderwijskundige uitgangspunten. Van
periodes zijn het eerste en het vierde jaar, de
klassikaal Dalton- en Montessorionderwijs, tot
tweejaarsperiode omvat je tweede en je derde
openbaar onderwijs en Ontwikkelingsgericht
jaar. Verkortedeeltijdstudenten kiezen voor een
Onderwijs, ofwel OGO, in de meest uiteen-
periode van een jaar.
lopende wijken en buurten. Een rijkdom in
In het overzicht zie je dat de opleidingsscholen
verscheidenheid die jou in staat stelt kennis te
deel uitmaken van een groter samenwerkings-
maken met een opvatting over onderwijs die
verband. Dat betekent dat je tijdens je stagepe-
aansluit bij jouw ambities en je de ruimte biedt
riode kunt wisselen van school.
Waarom zou ik kiezen voor een opleidingsschool? .
.
Opleiding sluit goed aan bij de actuele
Fase-1-opleidingsscholen
onderwijspraktijk
• Opleidingsschool Diemen
Je profileert je door de keuze voor een
• Opleidingsschool Alkmaar
opleidingsschool .
om je te profileren. Word ik direct toegelaten?
Gegarandeerde stageplaats voor meerdere
Fase-2-opleidingsscholen
jaren en invloed op je stageplaats voor het
De Opleidingsschool
volgende jaar
• Ontwikkelingsgericht Onderwijs
Goede aansluiting bij het werkplekleren op
• Opleidingsschool Montessori
Is de opleidingsschool verantwoordelijk voor
Eerst wordt bekeken of er plaats is. De oplei-
mijn opleiding of de EHvA?
dingsschool beslist uiteindelijk over je toela-
de stageschool en eigen
• Opleidingsschool Amstelwijs
De EHvA is verantwoordelijk voor al je stu-
ting. In de praktijk worden eerstejaars direct
ontwikkelingsbehoeften
• Onderwijs Oost Zeeburg
dieonderdelen, dus ook voor Opleiden in de
geplaatst en wordt met ouderejaars een ken-
Een duidelijke samenhang tussen werk-
• Opleidingsschool Dalton
school. Bij de fase opleidingsscholen beperkt
nismakingsgesprek gevoerd om te kijken of en
plekleren, leerpraktijk en metawerk
• Opleidingsschool Sirius
de samenwerking tussen de lerarenopleiding en
in hoeverre de ambitie van de student aansluit
6.
Veel continuïteit in begeleiding
de school zich tot het werkplekleren. De samen-
bij het profiel van de school.
.
Intensieve, studentgerichte begeleiding
Opleidingsscholen in voorbereiding
8.
De opleiders zijn goed op de hoogte van de
• Opleidingsschool Amsterdam West
werking gaat bij de fase opleidingsscholen
4.
5.
verder; bij deze scholen vallen werkplekleren,
Stel, ik kies voor een reguliere stage. Is er kans
leerpraktijken en metawerk onder de samen-
dat ik op een opleidingsschool geplaatst word?
werking. De vakonderdelen van je opleiding
Ja, die kans bestaat. Het vinden van stage-
de ontwikkeling van de opleidingsschool en
zijn en blijven de volledige verantwoordelijk-
plaatsen is voor de lerarenopleiding een lastige
bij jouw ontwikkeling
heid van de EHvA.
opgave. Door de intensieve samenwerking met de opleidingsscholen, realiseren we extra kwa-
situatie op de stageschool 9.
Binnen de Ring
Schoolgebonden leertaken sluiten aan bij
Achterin deze brochure vind je acht losse
0. Wie weet loop je stage bij je toekomstige werkgever!
• Opleidingsschool Westelijke Tuinsteden
vouwbladen met meer informatie over de verschillende opleidingsscholen.
Hoe lang duurt Opleiden in de school?
litatief goede plaatsen. Het kan dus voorkomen
Kies je voor Opleiden in de school, dan ver-
dat je je opgeeft voor een reguliere stage en
Inhoudelijke begeleiding: Gerda van Damme en Frank Sengers
bind je je voor een periode van of jaar aan
een plaats krijgt op een opleidingsschool.
Teksten: Anita van Stel en Dolf Weverink
de opleidingsschool. Na deze periodes kun je ervoor kiezen langer te blijven. De éénjaars-
0
Vormgeving: Stef Verbraeken Fotografie: Anita van Stel, Henri Blommers, Jan de Groot en Erik Kuck Drukwerk: Jubels
Opleidingsscholen O G O
Achthoek
Baron G.A. Tindalplein 12
1019 TJ Amsterdam
Mijlpaal
Westmallepad 11
1066 PP Amsterdam
Sint Lidwina
Linnaeushof 45
1098 KM Amsterdam
Willibrord
Diemerparklaan 11
1087 EM Amsterdam
Opleidingsscholen O G O
Opleidingsschool voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs
OGO en Opleiden in de school, een succesverhaal
- Opleidingsschool sinds 2006
“Het is bij ons een succesverhaal: OGO en Oplei-
tot evaluatie volgens een fasemodel. Voor mij
den in de School gaan heel goed samen”, zegt
was het een enorme verrassing dat zij al zo goed
- Opleidingsschool voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs
Sanne van der Linden. Ze is middenbouwcoach en
in staat zijn de inhoud te bepalen, inclusief het
(OGO)
Opleider in de school op de Willibrordschool op
inpassen van het Sinterklaasfeest als betekenis-
Binnen deze opleidingsschool werkt de EHvA samen met
IJburg. Daarnaast is ze assessor voor de Achthoek,
volle activiteit. Ik kon me als opleider beperken
vier scholen van de Amsterdamse Stichtingen voor Katholiek
de Mijlpaal en de Sint-Lidwina. Van der Linden
tot het uitleggen van de theorie. Ze hoefden
Onderwijs (ASKO).
legt uit: “Ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO)
eigenlijk alleen te leren hoe ze het moesten
de studenten voor het eerst ons thema ‘van herfst tot en met kerst’ ontworpen, van voorbereiding
is niet in een oneliner uit te leggen. OGO pro-
doen in de klas. In de groep bespraken we welke
- Onderwijskundig profiel
beert de betrokkenheid bij het eigen leren van
competenties nog ontwikkeld moesten worden.
Aan de praktijk van het Ontwikkelingsgericht Onderwijs
het kind te vergroten door de echte wereld naar
Externe contacten? Een student nam de contacten
(OGO) ligt de cultuurhistorische theorie van de Russische
binnen in de school te halen. Zo hebben wij nu
met ouderraad voor zijn rekening. Ieder pakte
psycholoog Lev Vygotsky ten grondslag. Het kind wordt
rondom het thema ‘wat proef jij’ in alle groepen
zijn eigen verantwoordelijkheid. Het was van a
begeleid bij activiteiten die het nét niet zelfstandig kan uit-
echte werelden gecreëerd, zoals bijvoorbeeld een
tot z geweldig. De studenten ontdekten talenten
voeren. De échte wereld wordt hiervoor de klas in gehaald:
restaurant en de redactie van een kooktijdschrift.
in zichzelf waarvan ze vooraf geen weet hadden.
een échte bakkerij, een échte krantenredactie of een échte
Daar koppelen wij leerbedoelingen aan. Als OGO-
Competentieontwikkeling kon goed aangetoond
fotostudio. Kinderen gaan hiermee aan het werk en ne-
leerkracht bied je de leerstof elk jaar weer op
worden. De mentor, de Opleider in de school, de
men binnen een thema deel aan betekenisvolle activiteiten
een andere, steeds actuele manier aan. Je blijft
assessor en de Instituutsopleider op de EHvA vol-
waar de leerkracht leerbedoelingen aan koppelt. Kinderen
daardoor scherp.”
gen de student. Dat vind ik een enorm voordeel van Opleiden in de school. Ik heb me er sterk voor
verwerven kennis en vaardigheden die zij nodig hebben om goed aan deze praktijk te kunnen deelnemen. Telkens
Op de Willibrordschool lopen zeven verkorte-
gemaakt dat studenten beoordeeld worden door
wordt in de klas de vraag gesteld: wat weten we hier al van
deeltijdstudenten stage, voor het tweede jaar
een OGO-Opleiden in de school-assessor, wat sinds
en wat willen we nog weten? In de onderbouw om goed
volgens Opleiden in de school. Van der Linden was
dit jaar gebeurt. Ook ben ik voorstander van een
te kunnen spelen en in de bovenbouw om goed te kunnen
eerder stagecoördinator. Ervaart zij verschillen?
speciale OGO-Opleiden in de school-vermelding
onderzoeken.
Van der Linden: “De studenten kiezen bewuster
op het diploma of een certificaat. De Willibrord-
voor een OGO-Opleiden in de school-stage. De
school doet samen met de andere OGO-scholen
- Aanvullende informatie
EHvA begeleidt ze in het maken van de keuze.
en de EHvA mee aan de academische dieptepilot.
Deze opleidingsschool is door het ministerie van OC&W ge-
Studenten zijn vaak twee dagen per week in
Daarin onderzoeken we hoe we de onderzoeken-
selecteerd als dieptepilot academische school. OC&W inves-
huis en maken onderdeel uit van de organisatie.
de houding van leerkrachten kunnen stimuleren
teert flink om deze opleidingsschool te ontwikkelen tot een
Hun inbreng wordt gewaardeerd. Wij spreken
via een ontwikkelingsgerichte schoolorganisatie.
model voor andere samenwerkingsprojecten in het land. Er
ook niet meer over ‘stagiaires’, maar over onze
Leerkrachten worden zo eigenaar van hun eigen
is door deze subsidie relatief veel tijd voor begeleiding en
studenten. Verkorte deeltijders werken aan hun
ontwikkeling. En studenten nemen vanuit eigen
inhoudelijke ontwikkeling.
competenties binnen het thema. Recent hebben
onderzoeksvragen deel aan de schoolontwikkeling.”
Opleidingsscholen D A LT O N
G. Th. Rietveld
Einsteinlaan 16
1171 VZ
Badhoevedorp
Horizon
Pieter Calandlaan 768
1060 TZ
Amsterdam
2e Dalton Pieter Bakkum
Willem Witsenstraat 10
1077 AZ
Amsterdam
3e Dalton Alberdingk Thijm
Van Ostadestraat 203
1073 TN
Amsterdam
De volgende Daltonscholen maken niet alleen deel uit van de Dalton opleidingsschool, maar ook van een bestuursbrede opleidingsschool:
Kleine Kapitein
Tosaristraat 30
1019 RT
Amsterdam
Liereland
Toscanestraat 4
1827 DM
Alkmaar
Nellestein
Leksmondplein 31
1108 EL
Amsterdam
Opleidingsscholen D A LT O N
Opleidingsschool Dalton
Ook Daltonscholen blij met Opleiden in de
Van mijn opleider in de school en de stagemen-
school-studenten
tor, krijg ik veel vrijheid om binnen de leertaken zelf te bedenken hoe ik een les ga invullen. Het
- Opleidingsschool sinds 2007 “Je moet precies weten wat elk kind kan en je
is ook prettig dat de Opleider in de school in een
- Betrokken scholen en besturen
moet het durven loslaten. Dalton vergt andere
klaslokaal verder aan het werk is en je tussendoor
Diverse basisscholen uit Amsterdam,
competenties van leerkrachten. Je moet een
even iets aan haar kunt vragen. De andere acht
Alkmaar en Badhoevedorp.
onderzoekende houding hebben. Bij sommige
studenten op Liereland ervaren dat ook zo. De
Pabo-studenten past het en bij andere niet”,
leerkrachten betrekken ons bij veel dingen. We
- Opzet
legt Marijke van Zelst uit. “Op de EHvA zijn we
hebben meegedaan aan een studiemiddag over
De 2e en 3e Daltonschool delen een Op-
ambitieus en willen we de studenten kennis laten
passend onderwijs. In het begin moesten we er
leider in de school. Bij de Daltonschool in
maken met de profielen Montessori, regulier,
nog aan wennen dat we ook in de lerarenkamer
Zeeburg begeleidt de opleider in de school
OGO en Dalton. Soms ontbreekt daarvoor de
pauze mochten houden, maar dat is over.” Van
ook studenten op niet-Daltonscholen. De
tijd. Ik ben blij met mijn Daltoncoachgroep van
Zelst vult aan: “De scholen zijn blij met de studen-
Rietveld, Horizon, Liereland en Nellestein
veertien enthousiaste studenten van de Dalton
ten. De zittende leerkrachten komen in aanraking
hebben een eigen Opleider in de school.
Opleidingsschool. We bespreken veel met elkaar.”
met nieuwe thema’s. Dat is verfrissend. Ik zie dat
Voormalig directeur van Daltonscholen Van Zelst
leeropdrachten veel beter aansluiten. Mijn ideaal
- Onderwijskundig profiel
is instituutsopleider binnen de Daltonprofile-
is een kern van Daltonscholen binnen Opleiden in
Het Daltononderwijs is gebaseerd op drie
ring. “We zijn in september 2007 gestart met zes
de school, waarmee de Pabo door voortdurende
pijlers: zelfstandigheid, vrijheid-verant-
Daltonscholen. Er is een prettige samenwerking
wisselwerking de kwaliteit van het Daltononder-
woordelijkheid en samenwerken. Het doet
ontstaan. Natuurlijk loop je tegen kinderziektes
wijs verbetert en waarborgt.”
nadrukkelijk een appel op het creatieve
aan, maar doordat de lijnen tussen de studenten,
vermogen van leerlingen en leraar. Tijdens
de Pabo en de scholen kort zijn, hebben we daar
de stage en de profilering krijgt de student
open gesprekken over. We ervaren een gedeelde
de ruimte het eigen leerproces rond de
verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het
drie pijlers betekenisvol te maken. Door
onderwijs. En we werken gewoon hard”, lacht
zelfstandig handelen, intitiatief te nemen
Van Zelst. Melanie Aardenburg is een van de
en zelfstandig te handelen werkt hij of zij
tweedejaars studenten uit de Daltoncoachgroep
aan de Daltonspecifieke competenties en
binnen Opleiden in de school. Ze loopt stage op
kwaliteiten.
de Daltonschool Liereland in Alkmaar. “Ik heb een jaar Geschiedenis gedaan aan de lerarenopleiding, maar de creatieve kant van de Pabo trok me toch meer. Het vak van leerkracht op een basisschool is gevarieerder. Lessen maken vind ik erg leuk.
Opleidingsscholen A L K M A A R
Cilinder
Johanna Haberstraat 81
1827 LB Alkmaar
Liereland
Toscanestraat 4
1831 CC Alkmaar
Opleidingsscholen A L K M A A R
Opleidingsschool Openbaar Primair
- Onderwijskundig profiel
Openbaar Primair Onderwijs Alkmaar leidt
had. Nu kennen we de instituutsopleider persoon-
Onderwijs Alkmaar
De openbare achtergrond van de EHvA, de
toekomstige collega’s op
lijk. Het team wordt steeds enthousiaster. Op de
aandacht voor onderwijsvernieuwing en de
Cilinder en Liereland zijn vijftien stageplekken
ervaring met Opleiden in de school waren
“Liereland is een redelijk bijzondere en onderne-
het hele jaar door opgevuld met Opleiden in de
voor het schoolbestuur redenen om met de
mende school”, stelt Guus Seemann. “Dat zit hem
school-stagiaires. We hebben ons tot vijftien be-
- Betrokken scholen en besturen
EHvA in zee te gaan. De samenwerking is
in de integratie van de peuterspeelzaal, de voor-,
perkt, want we waren bang dat we de plekken op
Onder het Openbaar Primair Onderwijs
gestart met de basisscholen Liereland (Dalton)
tussen- en naschoolse opvang met allerlei mooie
de andere twee scholen niet vol zouden krijgen.
Alkmaar vallen 11 scholen met een openbaar
en de Cilinder (Montessori). Opleidingsschool
cursussen voor kinderen en het feit dat we dit
Het kost ons veel tijd, maar levert ook structuur
schoolbestuur, waarvan twee scholen deelne-
Alkmaar participeert om deze reden ook in
allemaal zelf regelen. Vijftig procent van de kin-
op. Aan stagiaires van andere opleidingen verko-
men aan Opleiden in de school.
de Dalton- en Montessori Opleidingsschool.
deren doet er aan mee.” Seemann is clusterleider
pen we nee, want wij doen Opleiden in de school.
Afhankelijk van de belangstelling van studen-
van vier Alkmaarse scholen van diverse signatuur.
De investeringen zullen zich later terugbetalen, is
- Opzet
ten en de inhoudelijke samenwerking zal deze
De Daltonschool Liereland is gestart met Opleiden
mijn overtuiging. De eerste ervaringen zijn posi-
Per school een Opleider in de school.
opleidingsschool zich de komende jaren verder
in de school. Voor Seemann past het bij de onder-
tief.” Collega leerkracht Margriet Steenaart valt
ontwikkelen.
nemingszin: “Het moest beter. Voorheen kregen
hem bij: “Onze opleider in de school Joke zit bo-
we soms stagiaires die niet gemotiveerd waren
venop het presteren van de studenten. ‘Heb je je
voor het Daltononderwijs. Ook de begeleiding liet
stagemap deze week wel bij je’, vraagt ze als iets
te wensen over. Je moet als school de verantwoor-
niet in orde is. Onze studenten horen er gewoon
delijkheid durven nemen voor de opleiding van
bij, ook als we studiemiddagen hebben. Wij leren
de toekomstige collega’s. LiO-stagiaires vielen al
net zo goed van hen.” Seemann belooft lachend:
eerder betaald in bij ons. In 2015 is er een tekort
“Zodra het te druk wordt in de lerarenkamer
van 100.000 leerkrachten. Wij kunnen nu al moei-
gaan we rouleren. Als studenten hier een jaar
lijk vervangers vinden. De optelsom leidde tot
rondlopen wordt het hun school. Straks zetten we
Opleiden in de school. De keuze vroeg een andere
de Montessori- en Daltonstagiaires bij elkaar en
opstelling van leerkrachten. Ze moesten aangeven
geven we ze college in een klaslokaal. Nog mooier
waarom ze géén stagiaire wilden, in plaats van
zou het zijn als ook de stagiaires op de andere
andersom. Die vernieuwingsdrang zijn ze hier
twee scholen - ontwikkelingsgericht onderwijs en
wel gewend. Inmiddels hebben we een Opleider
traditioneel vernieuwend onderwijs - erbij zouden
in de school, collega Joke Nooder, en ook een op
komen, zodat ze allemaal van elkaar leren. Je
de Montessorischool Cilinder. Toen wij hiermee
moet altijd in de verte blijven kijken.”
- Opleidingsschool sinds 2007
aan de slag gingen verbeterde het contact met de EHvA onmiddellijk. Daarvoor was de EHvA een massa, op afstand. Als mentor had je contact met iemand, waar je eigenlijk geen contact mee
Opleidingsscholen A M S T E L W I J S
1e Amstelveense Montessorischool Burg. Haspelslaan 137
1181 NC Amstelveen
2e Amstelveense Montessorischool Lindenlaan 315
1185 LM Amstelveen
Jan Hekman
Koningin Wilhelminalaan 2
1191 BT Ouderkerk a/d Amstel
Piet Heinschool
Wibautlaan 46
1181 XW Amstelveen
Martin Luther King
Oostelijk Halfrond 441
1183 EZ Amstelveen
Michiel de Ruyter
Catharina v. Clevepark 10
Pionier
Orion 11-13
1188 AM Amstelveen
Schakel
Oostelijk Halfrond 7
1183 EL Amstelveen
Wending
Pandora 4-5a
1183 KK Amstelveen
Wereldbol
Landtong 16-18
1186GP Amstelveen
Westwijzer
Noorddammerweg 51
1187 ZS Amstelveen
Zwaluw
Pastoor v. Zantenlaan 10
1189 WD Nes a/d Amstel
1181 AT Amstelveen
Opleidingsscholen A M S T E L W I J S
Opleidingsschool Amstelwijs
De meerwaarde zie je in de praktijk
- Opleidingsschool sinds 2003
“Binnen de lessen over de Boekenweek zat een
profilering. De meerwaarde van Opleiden in de
Opleidingsschool Amstelwijs heeft aan de wieg
spel over geheimen, compleet met geheime
school zit voor mij vooral in de manier waarop
gestaan van het Opleiden in de school binnen
koffertjes en leerkrachten die in een speurtocht
tweede- en derdejaars les krijgen, namelijk twee
PABO EHvA.
betrokken werden. In de praktijk zie je dat Oplei-
jaar samen in een groep. Ze leren als jongste-oud-
den in de school meerwaarde oplevert. De wensen
ste van elkaar, een beetje zoals in het Montes-
- Betrokken scholen en besturen
van scholen én studenten sluiten goed aan”,
sorionderwijs. Hun rol verandert tijdens de twee
In Amstelveen is het concept Opleiden in de
vertelt Jeantine Geleijnse enthousiast. Ze is als
jaar en ik kan ze op maat begeleiden doordat ik
school inmiddels stevig verankerd in het onder-
instituutsopleider binnen Opleiden in de school
ze beter leer kennen. Ze kunnen de keuzes in hun
wijsconcept op twaalf scholen waarvan twee
verbonden aan de cluster van twaalf openbare
stages goed afstemmen op hun eigen leerproces.
Montessorischolen en een school voor speciaal
scholen van Amstelwijs in Amstelveen. Geleijnse
Scholen vragen studenten voor projecten rond
basisonderwijs. Sinds 2007 samenwerking met
kent het basisonderwijs van binnenuit, want ze
thema’s als bijvoorbeeld Boekenweek, herfstwan-
drie scholen van stichting AMOS in Amsterdam.
was jarenlang vakleerkracht bewegingsonderwijs.
deling of onderzoek naar ICT. Vervolgens maken
Via het werk op de Pabo als coach van studenten
studenten hun eigen keuze uit deze leertaken en
- Opzet
rolde ze Opleiden in de school in. Sinds 2006 be-
gaan meedraaien in het project, inclusief deel-
Amstelwijs kent twee opleiders in de school die
geleidt ze groepen tweede-, derde- én vierdejaars
name aan vergaderingen. Ze worden sneller als
bovenschools werken. Metawerk en Leerprak-
studenten binnen de Opleiden in de school-groep
collega leerkracht gezien. Het ontwikkelen van
tijk worden in de opleidingsschool Amstelwijs
in Amstelveen. “Ik stapte op een rijdende trein,
de competentie ‘deelnemen aan vergaderingen’
aangeboden. Studenten uit hetzelfde jaar
want deze scholen hadden het werkplekleren
krijgt zo ook echt inhoud. Sinds kort hebben we
krijgen dezelfde instituutsopleider toegewezen
al ontwikkeld. Nu verzorg ik daar coaching en
vanuit Amstelwijs drie satellietscholen in Amster-
en de roosters van de studenten zijn op elkaar
dam, die qua populatie verschillen. Drie studenten
afgestemd.
gaven namelijk aan ook op een niet-witte school stage te willen lopen. We zochten samenwerking
- Onderwijskundig profiel
met de drie scholen van de stichting AMOS en dit
Openbaar regulier en Montessori.
is een groot succes. De Opleider in de school uit Amstelveen begeleidt ook deze studenten.”
- Aanvullende informatie Studenten die in Amstelveen stage lopen in het openbaar basisonderwijs schaffen de werkmap “Competent voor de klas in het basisonderwijs” aan. Daarin wordt per leerjaar en per competentie de ontwikkelingslijn van de student bijgehouden.
Opleidingsscholen D I E M E N
Grote Beer
Zonnehof 1
1115 TZ Duivendrecht
Octopus
Schoolpad 6
1111 CS Diemen
´t Palet
Rietgors 2-4
1111 VR Diemen
Venser
Ouderkerkerlaan 24
1112 BE Diemen
Opleidingsscholen D I E M E N
Opleidingsschool Diemen
Het rondneuzen is aan competenties
heb ik een bemiddelende rol tussen scholen en
opgehangen
Pabodocenten. We maken afspraken over de begeleiding. De scholen van Diemen weten wat wij
- Opleidingsschool sinds 2003 en daarmee een van de pioniers binnen Opleiden in de
“Bij ons gaan studenten langs elk flintertje van
van een stageschool verwachten. Uiterwaal vult
school
het beroep. De ontwikkeling is zichtbaar, van
aan: “De studenten krijgen uitgebreide intakege-
De EHvA werkt al jaren samen met de
het eerste tot en met het vierde jaar. Eerstejaars
sprekken, weten waaraan ze beginnen. Stages in
Opleidingsschool Diemen.
voeren al gesprekken met ouders van kinderen.
onze scholen zijn gericht op het verwerven van
Natuurlijk binnen een heel duidelijke structuur,
competenties. Voor alle leerjaren zijn competen-
- Betrokken scholen en besturen
want het rondneuzen is aan competenties opge-
ties omschreven en uitgewerkt naar criteria, zo
Vier basisscholen van de stichting Open-
hangen”, zegt Jutta Uiterwaal. In haar stem klinkt
is het verschil tussen wat een eerstejaars leert en
baar Onderwijs Primair: de Venser, ’t Palet
trots door. Uiterwaal is opleidingscoördinator van
een derdejaars exact duidelijk. Een student plant
en de Octopus in Diemen. Sinds 2007
de Stichting Openbaar Onderwijs primair, met drie
zelf aan welke competenties hij gaat werken. De
maakt, na een bestuurlijke fusie, de Grote
Diemense basisscholen - De Venser, De Octopus,
feedback sluit hier bij aan en dat mondt uit in de
Beer in Duivendrecht deel uit van de
’t Palet - en De Grote Beer in Duivendrecht. Toen
beoordeling. Hij kan ook tussen de vier scholen
opleidingsschool.
zich in 2003 de pilot Opleiden in de School aan-
- wit, zwart, groot, klein - rondhoppen. Dat zien
diende, haakte Diemen daar meteen op in, vanuit
we graag. Onze studenten krijgen voorrang bij
- Opzet
de stellige overtuiging dat de praktijkopleiding
plaatsing op een andere school. Zo creëren we
Bovenschoolse opleidingscoördinator.
verbeterd moest worden. Uiterwaal licht toe:
ons eigen kweekvijvertje. De eerste ‘eigen’ ex-
“Voorheen waren er alleen de stagebezoeken.
stagiaire is recent bij ons aan boord gekomen.
- Onderwijskundig profiel
Begrijpelijk, want docenten hebben beperkt tijd.
Ook de zittende leerkrachten hebben de omslag
Kenmerkend voor deze opleidingsschool is
Wij zijn meteen gestart met de ontwikkeling van
naar competentiegericht opleiden gemaakt.
dat de opleiding, begeleiding en beoorde-
een stageprogramma, en met het houden van
Het stageprogramma is een ideaal middel voor
ling een eigen competentiegericht systeem
begeleidingsgesprekken. Daarna volgde de EHvA
zelfreflectie. ‘Dat kan die student beter dan ik’,
hebben. De drie componenten zijn volledig
mentorencursus, die positief ervaren is. Stap voor
hoorde ik laatst een leerkracht zeggen. Mentoren
geïntegreerd. De student zet zijn of haar
stap boeken we progressie.”
denken goed na over de beroepseisen, want alles wordt in een competentiemap geanalyseerd. Je
eigen leerroute uit. Bert van Bergen geeft coaching en profilering aan
ziet eerder waar de kwaliteiten van de student
- Aanvullende informatie
Opleiden in de school-studenten uit het eerste
liggen. Zelfstandigheid is erg belangrijk. Ik ben er
Tijdens het semester krijgt de student,
jaar, onder wie ook studenten die in Diemen en
heel alert op dat studenten niet achter in de klas
naast feedback van de mentor, drie metho-
Duivendrecht stage lopen. Als pabo-contactper-
gaan zitten kijken, maar zelf aan de slag gaan.”
dische gesprekken, samen met de mentor
soon Opleiden in de school overlegt hij veel met
Van Bergen bevestigt het beeld: “We hebben veel
en de opleidingscoördinator.
Jutta. Van Bergen vertelt: ”Onze gesprekken
vertrouwen in de kwaliteit van de begeleiding.
gaan over praktische zaken als contracten, het
‘In Diemen is het goed geregeld’, zei een van de
afstuderen en bijvoorbeeld roosters. Daarnaast
studenten onlangs. Dat is mooi.”
Opleidingsscholen M O N T E S S O R I
1e Montessori Hoofddorp
Kaj Munkweg 45
2131 RV
Hoofddorp
6e Montessori Anne Frank
Niersstraat 41-43
1078 VJ
Amsterdam
7e Montessori
Nachtwachtlaan 35
1058 EB
Amsterdam
9e Montessori De Scholekster
Karel du Jardinstraat 76
1073 TE
Amsterdam
12e Montessori De Stern
A.J. Ernststraat 130
1082 LP
Amsterdam
14e Montessori De Jordaan
Elandsstraat 99
1016 RX
Amsterdam
15e Montessori Maas en Waal
Uiterwaardenstraat 544
1079 AZ
Amsterdam
Montessori Floriande
Deltaweg 103
2134 XS
Hoofddorp
Montessori Toolenburg
Anne Franklaan 22
2135 AH
Hoofddorp
De volgende Montessorischolen maken niet alleen deel uit van de Montessori-opleidingsschool, maar ook van een bestuursbrede opleidingsschool. 1e Amstelveense Montessori
Burg. Haspelslaan 137
1181 NC
Amstelveen
2e Amstelveense Montessori
Lindenlaan 315
1185 LM
Amstelveen
8e Montessori Zeeburg
Borneokade 103
1019 KZ
Amsterdam
16e Montessorischool Gaasperdam Vreeswijkpad 6
1106 DV
Amsterdam
Cilinder
Johanna Haberstraat 81
1827 LB
Alkmaar
Montessori Steigereiland
Johan van der Keukenstraat 9
1087 BD
Amsterdam
Opleidingsscholen M O N T E S S O R I
Opleiden is meer dan voorzeggen hoe het moet
school elkaar treffen. Stefels legt uit: “Met het opleidingsteam gaan we de
Opleidingsschool Montessori
Bas Moll laat Mirjam Stefels de drukproef van het
diepte in, bespreken bijvoorbeeld hoe je als stagebe-
jubileumboek zien. De 6e Montessorischool Anne Frank
geleider kunt inspelen op de eisen voor het Montes-
bestaat 75 jaar en gaat dit vieren. Moll is sinds tien
sori-examen. M4 heeft twee Opleiders in de school en
jaar directeur van de 6e Montessorischool. Deze vormt
de andere betrokken Montessorischolen hebben er één
samen met de 9e, de 12e en de 15e Montessorischool
of twee.” Moll vult aan: “Ze zijn een dag per week vrij-
het samenwerkingsverband M4. Samen met een aantal
gesteld voor de begeleiding van 18 studenten. Ik hoor
Montessorischolen in Hoofddorp, Amstelveen, Amster-
geen gemopper en de studenten komen graag terug
dam en de EHvA is de Montessori Opleidingsschool
op een van de andere scholen. De intervisie met be-
opgezet. “Wij draaien al vanaf het begin van Opleiden
geleiding wordt erg positief beoordeeld.” Stefels stelt
in de school mee, zelfs al in een voorloper. Ik vind het
dat het geregel om de stage heen eerder nogal eens
leuk en belangrijk om jonge collega’s te helpen. Daarbij
tot gebrom leidde: “We hebben nu meer greep op de
heeft ons kwartet van scholen regelmatig nieuw per-
stageplekken. De lijnen met het stagebureau zijn kort.
soneel nodig. Wij tellen nu 100 medewerkers, inclusief
De onduidelijkheid over stagebezoeken is weg, want
ondersteunend personeel. Ik moet soms met leerkrach-
daarvoor staat de Opleider in de school opgesteld.”
De Montessori Opleidingsschool bestaat uit een
- Opzet
ten schuiven van de ene naar de andere vestiging en
Moll onderkent een mogelijk gevaar van Opleiden in
groep montessorischolen waarbinnen Werkplekleren,
Sommige scholen kennen een bovenschoolse Oplei-
wil dit optimaal flexibel maken. De stagiaires hebben
de school: “Je moet zorgen dat een stagiaire les geeft
Metawerk en Leerpraktijk samen worden gebracht.
der in de school, andere scholen een eigen Opleider
een belangrijke rol, ook met het oog op de toekom-
volgens de normen van de school, maar tegelijkertijd
Uiteraard gebeurt dit vanuit het Montessori-concept
in de school.
stige vacatures. Drie voormalige stagiaires doen nu hun
niet bij het behang gaat horen. Wij proberen daar
en de visie die de school heeft op lesgeven. Studen-
LiO-stage met een leerwerkovereenkomst. Binnen de
goed op te letten.” Stefels promoot bij studenten een
ten die kiezen voor een Opleiden in de school-stage
- Onderwijskundig profiel
Montessori Opleidingsschool kunnen studenten kennis-
flexibele houding. “De leerhouding van studenten is
binnen Montessori bouwen een goed beeld van het
De kern van het montessorionderwijs - gebaseerd
maken met de verschillen tussen scholen, want die zijn
bepalend. Geen enkele school is hetzelfde.” Moll vindt
montessorionderwijs op. Vanuit de EHvA word je sa-
op de ideeën van Maria Montessori - wordt meestal
aanzienlijk, variërend van een gemêleerde buurtschool
dat Opleiden in de school meerwaarde heeft: “Vooral
men met andere Montessoristagiair(e)s ondersteund
samengevat met: ‘Help mij het zelf te doen’. Een
in de Pijp tot 60 nationaliteiten op 140 kinderen in
omdat Opleiden in de school en het ontwikkelen van
door een Instituutsopleider die bekend is met het
kind heeft een natuurlijke, noodzakelijke drang tot
Buitenveldert, inclusief de specifieke problematiek van
competenties samengaan. Ik zie het effect bij de zit-
montessorionderwijs. Een waardevolle ervaring in je
zelfontplooiing. De onderwijsomgeving is afgestemd
tweetaligheid. De twee andere scholen in de Rivieren-
tende leerkrachten. Er vindt meer reflectie plaats over
ontwikkeling als docent primair onderwijs.
op de leerbehoefte van het kind in een bepaalde
buurt hebben een witte populatie.” EHvA/CNA-docente
het eigen functioneren. Leerkrachten beseffen nu beter
leeftijdsfase en moedigt aan zelfstandig aan de slag
en voormalig schooldirecteur Mirjam Stefels kent de
dat begeleiden meer is dan voorzeggen hoe het moet.”
te gaan. Door hun heterogene samenstelling - twee
Montessori opleidingsscholen goed. Als instituutsop-
“Voor studenten gaat dit ook op”, zegt Stefels. “Sta-
of drie groepen samen - hebben Montessorigroepen
leider Opleiden in de school binnen de Montessori
giaires ondervinden dat organiseren en voorbereiden
- Betrokken scholen en besturen
vaak een sterke sociale cohesie. De leraar is in de
Opleidingsschool heeft ze contact met de 37 Opleiden
geen holle competenties zijn, maar dat het erg handig
Scholen en schoolbesturen in Amsterdam, Amstel-
eerste plaats begeleider van het leerproces.
in de school-studenten, de stuurgroep van directeuren
is dat ze potloden en papier in de klas hebben klaarge-
en met het opleidingsteam, waarin de opleiders in de
legd als ze daarmee aan de slag willen.”
- Opleidingsschool sinds 2005
veen, Hoofddorp en Alkmaar.
Opleidingsscholen OOST Z E E B U R G
4e Montessorischool
Weesperzijde 57
1091 EG Amsterdam
5e Montessorischool
Herschelstraat 2-4
1098 JA Amsterdam
8e Montessori
Borneokade 103
1019 KZ Amsterdam
Aldoende
2e Boerhavestraat 22
1091 AN Amsterdam
J.P. Coen
Bankastraat 18
1094 ED Amsterdam
De Dapper
Pieter Nieuwlandstraat 3
1093 XG Amsterdam
De Kaap
Christiaan de Wetstraat 23
1091 NG Amsterdam
De Kraal
Laing’s Nekstraat 44
1092 GX Amsterdam
De Meer
Mr. P.N. Arntzeniusweg 90-92
1098 GT Amsterdam
Evenaar
Ambonplein 59
1094 PW Amsterdam
Flevopark
Soembawastraat 61
1095 VX Amsterdam
Kleine Kapitein
Tosaristraat 30
1019 RT Amsterdam
Laterna Magica
Gebouw IJ49, Frans Zieglerstraat 201 1087 HN Amsterdam
Linnaeus
3e Oosterparkstraat 360
1092 SE Amsterdam
Montessorischool Steigereiland
Johan van der Keukenstraat 9
1087 BD Amsterdam
Olympus
E. Salomonstraat 432
1087 JA Amsterdam
Het Spectrum
James Wattstraat 10
1097 DM Amsterdam
Opleidingsscholen OOST Z E E B U R G
Opleidingsschool Openbaar Primair Onderwijs
In 2006 volgde de Opleidingsschool Zeeburg,
zeggen dat deze studenten beter worden. Eigen-
Oost Zeeburg (OPOOZ)
met acht scholen voor openbaar onderwijs. Het
lijk een overall positief verhaal, voor alle partijen.
stadsdeel kenmerkt zich door een grote diversi-
Door de fusie met Oost-Watergraafsmeer krijgen
teit in soorten bewoners. Die verschillen vind je
de studenten nog meer mogelijkheden. We den-
terug op de scholen, naast een variëteit aan types
ken na over de coaching van startende leerkrach-
- Betrokken scholen en besturen
onderwijs: regulier klassikaal, Dalton, Montessori,
ten. Word je docent op een van de scholen? Dan
De opleidingsschool telt 17 scholen. De openbare
natuurlijk leren, zwart, wit, arm, rijk, noem het en
krijg je een strippenkaart met tien sessies begelei-
basisscholen uit stadsdeel Zeeburg zijn sinds 2006
je vindt het in Oost Zeeburg. Kennismaken met
ding, als zorgzaam cadeautje van het bestuur van
opleidingsschool en de openbare basisscholen
deze verschillen is voor studenten erg aantrek-
de Opleidingsschool. Mooie toekomstmuziek.”
uit stadsdeel Oost/Watergraafsmeer, waaronder
kelijk. Ze kunnen zich breed ontwikkelen. We
een school voor speciaal basisonderwijs start met
hebben nu 43 stagiaires binnen de opleidings-
Serhat Güclü (23) en Bram Bakker (19 zijn twee-
ingang van 2008. Deze scholen vallen vanaf 2008
school. De leerbehoefte van de studenten wordt
dejaars in de Opleiden in de school-groep van de
onder het bestuur van Openbaar Primair Onder-
afgestemd op de vraag van de scholen en vice
opleidingsschool Oost Zeeburg.
wijs Oost Zeeburg (OPOOZ).
versa. Als Instituutsopleider begeleid ik een groep
Serhat: “Ik heb voor deze opleidingsschool geko-
van 17 tweede- en derdejaars, die ik een dagdeel
zen, omdat ik dan dicht bij huis stage kon lopen.
- Opzet
per week lesgeef in een Zeeburgs klaslokaal.
Ook leek het mij aantrekkelijk de ervaringen met
Op deze opleidingsschool wordt met verschillende
Tweedejaars verbinden zich voor twee jaar aan de
andere studenten te delen. Dat is uitgekomen.”
onderwijsconcepten gewerkt. Werkplekleren,
opleidingsschool. Mijn eis, want alleen zo kunnen
Bram: “Vorig jaar hadden we een grote coachklas.
metawerk en profilering worden hier inhoudelijk
we een hoog niveau garanderen. Studenten ma-
Daarin kwam je minder gemakkelijk aan bod.
op elkaar afgestemd net zoals in de andere Fase
ken gebruik van de groep om hun competenties
Bij Willem kun je alles in de groep gooien. Het is
2 opleidingsscholen. Studenten die op één van de
te ontwikkelen, maar ze moeten ook iets terug-
veel persoonlijker. Je draagt zelf aan wat je wilt
geven. Bijvoorbeeld door het organiseren van hun
behandelen.”
eigen workshops. Op allerlei manieren komen
Serhat: Door de persoonlijke feedback leer je
Willem Plomp vond als jonge, startende gymnas-
we tot inhoud. De studenten weten steeds beter
jezelf als leerkracht goed kennen. Mijn drive is
tiekleraar al dat er een gat zat tussen de praktijk
waarvoor ze de Pabo doen. Tweedejaars leren van
de kinderen iets mee te geven. Fantastisch als je
en wat hij geleerd had op de ALO. “Je moet
de derdejaars. Ze worden trots op wat ze berei-
daarvoor waardering krijgt.”
de scholen en de opleidingen dichter bij elkaar
ken. De binding met de scholen werkt positief uit.
Bram: “Ik was zelf een lastpak vroeger. De scholen
brengen”, zegt hij. Plomp is opleidingscoördinator
Ik weet waar de accenten in het onderwijs moe-
van Zeeburg zijn heel verschillend, ook qua soor-
- Aanvullende informatie
van de Opleidingsschool Oost Zeeburg. “Naast de
ten liggen en een probleem is met een telefoontje
ten kinderen. Ik vind de moeilijkste mannetjes de
Het onderwijs in Oost Zeeburg is in ontwikkeling,
EHvA-lessen is de invloed van de praktijk min-
opgelost. Studenten mogen invloed uitoefenen
leukste kinderen. Het is alleen jammer dat ik mijn
net zoals de stadsdelen zelf. In het onderwijs merk
stens zo belangrijk. Ik heb als leerkracht altijd
op de keuze van de stageplaats. Mijn voorspelling
stage in Zeeburg niet kan combineren met een
je dit aan de innovatieve instelling van de scholen.
veel stagiaires gehad. Als een van de eersten ben
is dat - binnen dit concept - straks bijna niemand
stage in Zaandam, waar ik woon. Overigens het
ik in Diemen met Opleiden in de school gestart.
meer studieachterstand heeft. De EHvA-docenten
enige nadeel naast heel veel voordelen.”
- Opleidingsschool sinds 2006
opleidingsscholen in Oost Zeeburg stage lopen,
Studenten worden beter in Oost Zeeburg
komen in een gezamenlijke Opleiden in de school-klas. - Onderwijskundig profiel Verschillende onderwijsconcepten
Opleidingsscholen S I R I U S
13e Bijlmer Montessori
Geerdinkhof 694-696
1103 RP
Amsterdam
16e Montessorischool Gaasperdam Vreeswijkpad 6
1106 DV
Amsterdam
Bijlmerdrie
Kantershof 641
1104 HJ
Amsterdam
Bijlmerhorst
Echtenstein 83
1103 AB
Amsterdam
Blauwe Lijn
Kortvoort 61
1104 NA
Amsterdam
Brink
Mijehof 302
1106 HW
Amsterdam
Cornelis Jetses
Jaargetijden 6
1109 AR
Amsterdam
Holendrecht
Holendrechtplein 40
1106 LP
Amsterdam
Nellestein
Leksmondplein 31
1108 EL
Amsterdam
Prof. Dr. I.C. van Houte
Leksmondplein 27
1108 EL
Amsterdam
Rozemarijn
Huntum 16
1102 JA
Amsterdam
Schakel
Alexander Dumaslaan 9
1102 WD
Amsterdam
Ster
Woudrichemstraat 8
1107 NG
Amsterdam
Tamboerijn
Reigersbos 301
1107 EZ
Amsterdam
Opleidingsscholen S I R I U S
Eenmaal binnen willen ze nooit meer weg
ben. Gedurende de eerste maanden hebben we
“Bij Amsterdam-Zuidoost hebben mensen snel het
veel onduidelijkheid bij de schooldirecties kunnen
beeld van wildwest; criminaliteit, drugs, et cetera.
wegnemen. De collega’s worden steeds enthousi-
Toen ik in 2004 bij Sirius ging werken was ik erg
aster. Deze nieuwe ontwikkeling leidt nergens tot
- Betrokken scholen en besturen
nieuwsgierig waar ik uiteindelijk terecht zou ko-
gezucht of gesteun.” Brouwers licht de keuze van
Sirius is een openbaar schoolbestuur met
men. Mensen vroegen mij of ik het echt wel zeker
Sirius voor Opleiden in de school toe: “Natuurlijk
14 basisscholen in Amsterdam Z.O.
wist. Mijn beeld werd vanaf dag een bijgesteld,
is de aanleiding de wettelijke – en ook morele
want Zuidoost is open, vrolijk en inspirerend. Er
– verplichting bij te dragen aan het opleiden van
- Opzet
is meer groene ruimte dan in Zaandam”, zegt
toekomstige leraren. Daarnaast willen we graag
Per drie scholen een Opleider in de
Mariet Brouwers, bestuursmanager van de veer-
partner zijn van een opleidingsinstituut, omdat
school, met een opleidingscoördinator.
tien Sirius scholen. Willem Hoogstede – ‘ik ben
we daarmee denken onze kwaliteit te kunnen
nog van de Kweekschool, het onderwijs houdt
vasthouden en ontwikkelen, zowel pedagogisch
- Onderwijskundig profiel
me jong’ – valt haar bij: “Die woeste verhalen zijn
als didactisch op het gebied van leerlingenzorg.
Regulier basisonderwijs, Montessori en
onzin. Ik ben in 1985 gestart op de Nellestein-
Opleiden in de school appelleert aan de ontwik-
Dalton en een school voor speciaal
school en voel me daar al vele jaren prettig. Weet
keling van competenties. We hebben dikwijls de
onderwijs.
je wat bijzonder is? Onze schoolpopulatie ken-
mond vol van de moderne human resources op-
merkt zich door een grote diversiteit, waarin geen
vattingen. Met Opleiden in de school denk ik dat
enkele bevolkingsgroep de boventoon voert. In
we ‘bewust en zelfsturend leren’ daadwerkelijk
de omgang spelen verschillen tussen de kinderen
handen en voeten kunnen geven. We zijn gewoon
geen rol. Ze zijn extravert en houden van feesten
aan de slag gegaan en al werkende sturen we bij.
en spirituele vieringen. In projecten zie je alle cul-
Vanuit alle niveaus lopen studenten stage op onze
turele invalshoeken terug. Studenten komen vaak
scholen, nu in totaal 39. We focussen op het beter
met tegenzin stage lopen in ‘de Bijlmer’, maar
afstemmen van wensen van stagiaires en scholen.
eenmaal binnen willen ze nooit meer weg.” Sirius
Professionaliseren van het werkplekleren is ook
startte in september 2007 met Opleiden in de
een doel. Het moet voor stagiaires veel eenvou-
school. Hoogstede heeft vele taken binnen de Nel-
diger worden om te switchen binnen onderwijs-
lesteinschool, doet coaching en begeleiding van
profielen. Ik constateer steeds meer elan binnen
Sirius-leerkrachten en is nu ook coördinator Oplei-
Sirius. Dat werkt door naar de werkvloer. Oplei-
den in de school: “Ik coördineer de contacten met
den in de school levert ons wellicht ook nieuwe
onze EHvA-instituutsopleider en de vijf Opleiders
collega’s op. Daarin zijn we bijzonder geïnteres-
in de school, die elk drie scholen bedienen. Ze
seerd, omdat een aantal leerkrachten binnen
zijn begonnen met stagebezoeken. Over drie jaar
enkele jaren met pensioen gaat.” “Ik ben er een
moet elke school zijn eigen opleider in huis heb-
van”, glimlacht Hoogstede.
Opleidingsschool Sirius - Opleidingsschool sinds 2007
