Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof
Schoolplan 2015 – 2019
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 3 van 61
Inhoudsopgave Inleiding
1. Schoolbeschrijving, aanpak en werkwijze op Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof......................................................................................................... ............. ......... 2. Doelstellingen van ons onderwijs 2.1. Missie van de SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind ....................... 2.2. Doelstellingen van de school ................................................................... 3. De inrichting van de kwaliteitszorg 3.1. Kwaliteitszorg binnen de SPO Utrecht..................................................... 3.2. De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school ........................... 3.3 De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg ............................................... 3.3.1. Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg ..................... 3.3.2. Voornemens van het bestuur m.b.t. kwaliteitszorg ....................... 3.4 Kwaliteitszorg op onze school ................................................................. 4.
Het onderwijs 4.1. Nederlandse taal ..................................................................................... 4.2. Vreemde talen ......................................................................................... 4.2.1. Engelse taal ................................................................................... 4.2.2. Spaanse taal .................................................................................. 4.3. Rekenen en wiskunde.............................................................................. 4.4. Oriëntatie op jezelf en de wereld ............................................................ 4.4.1. Het onderwijsleerpakket voor Mens en Samenleving 4.4.2. Het onderwijsleerpakket voor Natuur en Techniek 4.4.3. Het onderwijsleerpakket voor Ruimte 4.4.4. Het onderwijsleerpakket voor Tijd 4.4.5. Het onderwijsleerpakket voor Mediawijsheid en ICT 4.5. Kunstzinnige oriëntatie ........................................................................... 4.6. Beweging ................................................................................................. 4.7. Daltononderwijs ......................................................................................
5.
Passend onderwijs 5.1. Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur en stedelijk . 5.2. Leerlingenzorg op de basisschool ........................................................... 5.2.1. Algemeen ....................................................................................... 5.2.2. Leerlingenzorg bij ons op school ................................................... 5.3. Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte .......................... 5.3.1 Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte ......... 5.3.2 Toelatingsprocedure moeilijk plaatsbare leerlingen....................... 5.4 Onderwijs aan leerlingen met zeer speciale onderwijsbehoeften ...........
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 4 van 61
5.4.1. Ontwikkelingsperspectief .............................................................. 5.4.2. Werken met een leerlinggebonden budget.................................... 5.4.3. Speciaal (basis)onderwijs.............................................................. 6.
De schoolorganisatie 6.1. De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht .................................. 6.2. De schoolorganisatie ............................................................................... 6.2.1. De structuur................................................................................... 6.2.2. De overlegstructuur ....................................................................... 6.2.3. Schoolregels en afspraken ............................................................. 6.2.4. Communicatie en overleg met de ouders. .................................... 6.2.5. Externe contacten ......................................................................... 6.2.6. Planning jaaractiviteiten en groepsroosters ..................................
7.
Personeelsbeleid 7.1. Inleiding .................................................................................................. 7.2. Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs ...... 7.3. Vrouwen in de schoolleiding .................................................................... 7.4. Personeelsbeleid op onze school .............................................................
8.
Beleidsvoornemens 2011-2015. 8.1. Aanpak en werkwijze .............................................................................. 8.2. Meerjarenplanning .................................................................................. 8.3. Jaarplan ...................................................................................................
Bijlages Bij 1:
Standaard voor de basisondersteuning
Bij 2:
Schoolondersteuningsprofiel
Bij 3:
Urenberekening ODBS Pieterskerkhof
Bij 4:
jaarplan 2015-2016
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 5 van 61
Inleiding Dit schoolplan is opgesteld door de directeur in april/mei 2015. De inhoud van dit schoolplan is onder andere gevormd n.a.v. gerichte gesprekken met collega's tijdens teamvergaderingen en studiedagen en met de MR tijdens een MR-vergadering en door informatie van externe specialisten. Het schoolplan is de leidraad voor onze school. Door samenwerking van schoolleiding, team en ouders zullen we hier uitvoering aan geven. Indien de actualiteit hierom vraagt kunnen we, na overleg, de plannen bij stellen.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 6 van 61
1. Schoolomschrijving, aanpak en werkwijze op de openbare Daltonbasisschool Pieterskerkhof ODBS Pieterskerkhof is een school in het centrum van Utrecht. De school is de oudste openbare school in de stad. De school werd in 1824 gesticht en in 1895 door het toenmalige stadsbestuur als eerste “openbare school” gevestigd aan het Pieterskerkhof nummer 10. De school werd al in 1934 Daltonschool. In die tijd een beslissing die in het verlengde lag van de moderne onderwijsopvattingen die men toen al koesterde. Het gebouw heeft drie verdiepingen met een capaciteit van 9 groepslokalen, een handvaardigheidlokaal, een speelzaal voor kleuters en twee computerhoeken (een voor de onder- en een voor de bovenbouw). Op twee etages is een bibliotheek en er is een teamkamer op de eerste verdieping. Aan het gebouw zit een gymnastiekzaal, die door de gemeente wordt beheerd. De school heeft een veilige ligging in het meest historische stukje van de Utrechtse binnenstad. Het Pieterskerkhof is een doodlopend plein rond de Pieterskerk, de vroegere immuniteit van Sint Pieter; de achterzijde van het gebouw grenst aan de Kromme Nieuwe Gracht. Het speelplein aan die achterzijde is geheel afgesloten. In de jaren ’60 ontvolkte de binnenstad en werd de school kleiner met een dieptepunt van 112 leerlingen op de toenmalige lagere school en 60 kleuters. In de negentiger jaren nam de woonfunctie in de directe omgeving van de school toe en groeide de school. De meeste kinderen wonen in de omgeving van de school. Een groot deel van de ouderpopulatie bestaat uit hoogopgeleide, autochtone ouders. De meeste ouders zijn erg betrokken bij de school. Er is een grote belangstelling van nieuwe ouders en leerlingen voor de school, waardoor het helaas niet mogelijk is om iedereen toe te laten. Ook de prognoses duiden op een grotere vraag dan het aanbod van plaatsen. In het toelatingsbeleid staat geformuleerd hoe we hier mee omgaan. Dit zullen we kritisch volgen en indien nodig aanpassen. Een goed contact met de buren in de omgeving van de school is belangrijk. Dit bevorderd het begrip bij de buren voor de activiteiten die in en om de school plaatsvinden. De omgeving van de school is rijk gevuld met instanties die een toegevoegde waarde kunnen hebben voor de school. Er is contact met de Gemeentebibliotheek, diverse theaters, musea, etc. Doordat we vinden dat kinderen hun nabije wereld moeten leren kennen, kijken we regelmatig welk extra aanbod past binnen het curriculum. Naast deze contacten zijn er ook veel contacten buiten Utrecht. We hebben een partnerschool in Tsjechië. Door deze contacten halen we de wereld in de school en naar de kinderen. Ook brengen we de kinderen graag in de wereld zodat ze ervaren dat er meer is dan hun nabije omgeving. Hierover meer in het hoofdstuk over Burgerschap. Daarnaast zijn er ook contacten met onderwijskundige en opvoedkundige partners in de stad. Voor buitenschoolse opvang is gekozen voor externe partijen. Kinderen gaan momenteel veelal naar ’t Olefantje, SKON en Ludens.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 7 van 61
2. Doelstellingen van ons onderwijs 2.1. De missie van SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind De missie van SPO Utrecht is simpel, maar verre van eenvoudig: goed onderwijs bieden voor alle leerlingen die kiezen voor een SPO-school. Om dit te realiseren binnen een grote onderwijsorganisatie met 35 scholen, 10.000 kinderen en circa 1000 medewerkers kiest SPO Utrecht bewust voor maatwerk waar mogelijk op schoolniveau en voor een centrale aansturing waar nodig. Bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn bewust laag in de organisatie gelegd. Professionaliteit van personeel en onderwijskundig leiderschap van directeuren zijn belangrijke pijlers om de missie te realiseren. SPO Utrecht gaat er van uit dat scholen belangrijke samenwerkingspartners zijn die een flink aandeel leveren in de ontwikkeling van kinderen. Ouders zijn natuurlijk de eerste en meest nabije partners, die verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Scholen werken ook samen met andere maatschappelijke instellingen om talenten van kinderen optimaal te ontwikkelen. Zij doen dat door een goed onderwijsaanbod te bieden en een resultaatgerichte samenwerking met partners aan te gaan. SPO Utrecht staat voor de algemene uitgangspunten van het openbaar onderwijs: bestuurlijke openbaarheid, algemene toegankelijkheid en actieve pluriformiteit. Algemeen uitgangspunt van het openbaar primair onderwijs Utrecht is dat iedereen gelijkwaardig is en dat er binnen de school met respect en zonder onderscheid des persoons met elkaar wordt omgegaan. Dat houdt concreet in dat er geen discriminatie op grond van levensovertuiging, etnische herkomst, sekse, geaardheid, politieke overtuiging, uiterlijk of andere kenmerken plaatsvindt. Onze visie op onderwijs hebben we vertaald in de volgende uitgangspunten die gelden voor alle SPO-scholen. Directie en schoolteam van elke SPO-school bepalen met inspraak van de medezeggenschapsraad de invulling van het onderstaande kader. A. De SPO-school biedt een goede structuur 1. De school heeft een duidelijke visie en kaders opgesteld voor de uitwerking van het onderwijsconcept. 2. In het meerjarenbeleidsplan (schoolplan) staat duidelijk hoe de visie wordt vertaald in de praktijk en hoe de school zich komende jaren wil ontwikkelen. Schoolontwikkeling is een cyclisch proces. 3. De inrichting van de schoolomgeving, het schoolgebouw en de groepering van leerlingen vindt zodanig plaats dat er een stimulerende leeromgeving en een passend en uitdagend leeraanbod geboden wordt. 4. Kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en hebben een eigen verantwoordelijkheid in hun leerproces. 5. De school heeft een organisatie die is afgestemd op de wijze waarop het onderwijs vormgegeven wordt. B.
Een goed pedagogisch klimaat 1. Uitgangspunt van het pedagogisch klimaat is dat ieder mens een natuurlijke behoefte heeft aan relatie, autonomie en competentie1 om zich te ontwikkelen.
1
Prof. dr. Luc Stevens: Ieder mens is gebouwd om zichzelf te ontwikkelen en heeft een natuurlijke behoefte aan relatie, autonomie en competentie
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 8 van 61
2. De school draagt bij aan een humane samenleving. Behalve aan kennisoverdracht besteedt de school aandacht aan normen en waarden en sociale vaardigheden. Sfeer en werkklimaat op school en de wijze waarop personeelsleden, ouders en leerlingen met elkaar omgaan vloeien voort uit de uitgangspunten van de Vreedzame School: personeel, kinderen en ouders zijn samen verantwoordelijk voor een goed werkklimaat en een goede samenwerking in school; kinderen hebben verantwoordelijkheden in de klas en de school; kinderen hebben een stem en worden serieus genomen; personeel, kinderen en ouders stellen hoge eisen aan positief sociaal gedrag en lossen conflicten constructief op. 3. De school is een lerende organisatie. Personeel en ouders werken samen, ieder met een eigen verantwoordelijkheid, aan de ontwikkeling en opvoeding van de kinderen. Personeel zorgt er voor dat het zich blijft ontwikkelen in het vak en dat het kennis en vaardigheden up to date houdt. 4. Personeel heeft hoge verwachtingen van de mogelijkheden van de kinderen en laat dat aan kinderen merken. Kinderen voelen zich gewaardeerd en uitgedaagd, leren zich te bezinnen op de eigen prestatie en ervaren dat zij van hun fouten mogen leren. 5. De school is een gemeenschap. Er is sprake van open communicatie tussen personeel, ouders en leerlingen. Er zijn duidelijke afspraken over de samenwerking en omgang met elkaar, die betrokkenen naleven en waar ze elkaar op aanspreken. 6. De school werkt actief aan een prettige en veilige omgeving van de school en aan een zinvolle samenwerking met de wijk. C. Goed onderwijs 1. De school biedt kinderen structuur en ruimte om in voor hen betekenisvolle situaties te leren. 2. Het onderwijsproces zet kinderen aan tot activiteit waarbij creativiteit, expressiviteit, zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid bevorderd worden. De school doet een beroep op verschillende leerstijlen en bevordert de ontwikkeling van 21e eeuwse vaardigheden. 3. De school betrekt de omgeving bij het leerproces en brengt kinderen passief en actief in aanraking met cultureel erfgoed, kunst, cultuur en sport. 4. De ontwikkeling van ieder kind komt tot uiting in een dossier, dat de ontwikkeling van het kind in beeld brengt. Indien de ontwikkeling van leerlingen niet volgens verwachting verloopt, worden passende maatregelen genomen. D. Opvoeden tot burger in de Nederlandse samenleving 1. De openbare school werkt vanuit de normen en waarden die in de democratische Nederlandse samenleving centraal staan. Kinderen worden voorbereid op hun rol als zelfstandig en actief burger in een democratische samenleving. 2. De school staat open voor alle kinderen van alle gezindten. Kinderen worden op school geconfronteerd met de mening van andersdenkenden en leren daar respectvol mee omgaan. De school gaat uit van erkenning van die verschillen. Kinderen werken actief samen met anderen, ongeacht culturele of levensbeschouwelijke verschillen.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019 2.2.
Pagina 9 van 61
Doelstellingen van ODBS Pieterskerkhof
ODBS Pieterskerkhof staat voor hoogwaardig onderwijs op het gebied van kwalificatie, socialisatie en subjectivatie. De school streeft maximale ontwikkeling en hoge opbrengsten na t.a.v. de basisvaardigheden. Dit zijn namelijk essentiële vaardigheden die noodzakelijk zijn om tot verdere ontplooiing te komen. Daarnaast is het ook noodzakelijk dat kinderen hun persoonlijkheid ontwikkelen en zich ontwikkelen tot sociaal competente democratische burgers. Een ander belangrijke doelstelling van de school is dat kinderen hun talenten ontwikkelen. Zowel in de breedte als ook specifiek. Drie uitgangspunten vormen daarbij het fundament voor onze aanpak van het onderwijs in de school: verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken. Dit zijn de drie trefwoorden waarin het Daltononderwijs kan worden gevangen en die de basis vormen voor de manier waarop wij met kinderen willen omgaan. Wij vinden verantwoordelijkheid essentieel voor de ontplooiing van de persoonlijkheid van een mens. Kinderen leren met verantwoordelijkheden om te gaan binnen de ruimte die wij hen bieden (vrijheid). ODBS Pieterskerkhof wil kinderen opvoeden tot zelfstandig denkende mensen die hun verantwoordelijkheden ten opzichte van zichzelf en anderen niet uit de weg gaan. Om ontwikkeling t.a.v. bovenstaande te bevorderen zijn reflectieve vaardigheden erg belangrijk. Voor zowel de kinderen, als ouders, leerkrachten en directie. Een doelmatige en efficiënte aanpak zorgt daarbij voor een maximaal resultaat. Op ODBS Pieterskerkhof proberen we een sfeer te scheppen waarin ieder mens zich geaccepteerd en gerespecteerd voelt. De aandacht die deze aspecten krijgen, loopt als een rode draad door de school. Kinderen moeten zowel bij de leerkracht als bij elkaar terecht kunnen. Een goede basis van onderling vertrouwen is hierbij van groot belang. ODBS Pieterskerkhof streeft een onderwijsleersituatie na die het mogelijk maakt een continu proces te bewerkstelligen op alle onderdelen van de ontwikkeling van kinderen: de sociale, de emotionele, de verstandelijke, de motorische en de creatieve aspecten. De leerkrachten sturen, naast het overbrengen van de lesinstructies, vooral ook op het proces: de kinderen leren te leren. Op ODBS Pieterskerkhof vinden we het belangrijk om de kinderen de mogelijkheid te bieden zich breed te ontwikkelen. Daarom bieden we naast het verplichte onderwijs een scala aan activiteiten aan, zoals culturele activiteiten, uitstapjes, presentaties, werken in de schooltuin, muzieklessen, sportactiviteiten, mediawijsheid, Techniek onderwijs, Engels voor alle groepen en Spaans in de groepen 6 t/m 8. Wij zijn voortdurend bezig een onderwijsconcept vorm te geven dat recht doet aan ieder kind. Daarbij houden we rekening met de eigen aard van de kinderen en met hun verschillen in ontwikkeling, begaafdheid, belangstelling en motivatie. Er is sprake van een open communicatie tussen school en de ouders/verzorgers. Ouders en leerkrachten/schoolleiding communiceren via een directe, korte lijn. Op beleidsterreinen denken ouders en teamleden met de schoolleiding mee in de Medezeggenschapsraad. Daarnaast is er ook nog een actieve Ouderraad die werkt als een klankbordgroep voor de school en zich inzet voor alle extra en andere leuke dingen die een school speciaal maken. De school streeft er naar om zoveel mogelijk de diverse onderdelen van het onderwijsprogramma te clusteren en op elkaar af te stemmen, zodat het een versterkende werking op elkaar heeft. Het onderwijs moet betekenisvol en zinvol zijn voor de kinderen. Samenhang en eigen leerkeuzes van kinderen zijn hierbij van belang. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 10 van 61
Daltononderwijs De Daltonprincipes zijn het uitgangspunt om de beschrijving van de activiteiten in de verschillende ontwikkelingsfasen vorm te geven. De begrippen verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerking, effectiviteit en reflectie worden hieronder toegelicht. Daarnaast is het borgen van de kwaliteiten een essentieel element van goed Daltononderwijs.
SAMENWERKING "The school functions as a social community" Onze school is een leefgemeenschap waar leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolleiding en bestuur op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Onze school is ook een leeromgeving waar kinderen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat kinderen samen met leerkrachten en met elkaar aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Kinderen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als kinderen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren, zoals het beoordelen van een eigen inbreng en die van een ander kind, het aangaan van de dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking. Het uiteindelijke doel is democratisch burgerschap. Onze school is een oefenplek voor democratisering en socialisering.
VRIJHEID en VERANTWOORDELIJKHEID "Freedom and responsibility together perform the miracle" Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in ons onderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren en daarnaast ook je eigen leervraag te stellen en het antwoord te vinden. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de kinderen hun vrijheid leren gebruiken. Een kind leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 11 van 61
hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt. Door kinderen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen. Maar vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om ieder kind een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Kinderen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor kinderen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.
EFFECTIVITEIT Dalton is een "Efficiency measure" Effectiviteit en efficiency vooronderstellen duidelijkheid over de onderwijsopbrengsten. Wij vinden dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven. Ons onderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Wij willen, ook omwille van de efficiency, leerlingen juist verantwoordelijkheid in handen geven. Als kinderen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, dan zal het onderwijs veel effectiever zijn. Kinderen leren zo verantwoordelijkheid dragen voor het schoolwerk en hun eigen werk, dat ze in vrijheid uitvoeren.
ZELFSTANDIGHEID "Experience is the best and indeed the only real teacher" Zelfstandig leren en werken is actief leren en werken. Een kind wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van kinderen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een kind leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een leerlingen tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 12 van 61
REFLECTIE "I would be the first to hear welcome criticism" Reflexiviteit, nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk, is op onze school erg belangrijk. Kinderen maken vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Achteraf wordt hierover ook een feitelijke beoordeling gegeven en worden in gesprekjes regelmatig de inschattingen vooraf en de feitelijke beoordelingen achteraf met elkaar vergeleken. In zulke gesprekjes kan er dan bijvoorbeeld aandacht geschonken worden aan het feit waarom een kind steeds de rekenopgaven in de weektaak vooraf moeilijker inschat dan ze (achteraf) blijken te zijn. Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op een daltonschool vanzelfsprekend. Iedere docent die werkt op een daltonschool reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het daltononderwijs voortdurend plaats.
Kerntaken Binnen de Dalton filosofie van onze school is primair de aandacht gericht op de onderwijsgebieden die onder alle kerndoelen vallen waarbij de nadruk ligt op de hoofdvakken taal, rekenen, lezen, schrijven en wereldoriëntatie. De focus ligt op de individuele mogelijkheden van elk kind. We streven ernaar dat elk kind zich zo goed mogelijk ontwikkelt en naar een goede school voor voortgezet onderwijs kan doorstromen. Hiervoor volgen wij de POVO-procedures. Het leerling volgsysteem is het instrument om de individuele leerprestaties te volgen en daar waar nodig actie te ondernemen. We toetsen de kinderen om hun leervorderingen in kaart te brengen en om daarop aansluitend het onderwijsprogramma af te stemmen. De leerkracht maakt groepshandelingsplannen (op drie niveaus) en deelt leerlingen in naar onderwijsbehoefte. Daarnaast lopen er, waar nodig, individuele handelingsplannen. Sociale vaardigheden Naast de ruime aandacht voor de sociale vaardigheden met de daarbij behorende Dalton aspecten voor samenwerken binnen de groep en het “maatjeswerk” worden ook de sociale talenten van de individuele kinderen gestimuleerd. Het kritisch om kunnen gaan met je omgeving, het tonen van respect voor anderen, het woordgebruik, het accepteren van onderlinge gelijkwaardigheid en verschillen, en het kunnen omgaan met en nemen van verantwoordelijkheid zijn voor ons aspecten waar we erg aan hechten. De aandacht die deze aspecten krijgen loopt als een rode draad door de school. Kinderen moeten zowel bij de leerkracht als bij elkaar terecht kunnen. Een goede basis van onderling vertrouwen is hierbij van groot belang. ODBS Pieterskerkhof streeft een onderwijsleersituatie na, die het mogelijk Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 13 van 61
maakt een continu proces te bewerkstelligen op alle onderdelen van de ontwikkeling van kinderen: de sociale, de emotionele, de verstandelijke, de motorische en de creatieve aspecten. Profilering De maatschappij verandert: kinderen ook en daarom werken wij planmatig aan de ontwikkeling van het onderwijsconcept. Van belang is dat elk kind tot zijn recht komt en dat er ruimte en aandacht is voor de eigen aard van kinderen en verschillen tussen kinderen in ontwikkeling, begaafdheid, belangstelling en motivatie. Op ODBS Pieterskerkhof is, naast aandacht voor de Kerndoelen, een extra accent voor cultuur, kunst, techniek, ICT, talentontwikkeling en meertalig onderwijs - Engels voor alle leerlingen en Spaans. Het credo bij alle activiteiten is “Leren voor de toekomst”. Beleidsvoornemens: -
Verder integreren van diverse vakgebieden.
-
Eigenaarschap van kinderen t.a.v. hun eigen leerproces verder vergroten.
-
Het portfolio doorontwikkelen
-
Reflectie uitbouwen, vanuit meervoudige intelligentie
-
Effectiviteit bevorderen: het werken met de taak optimaliseren
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 14 van 61
3. De inrichting van de kwaliteitszorg 3.1. Kwaliteitszorg binnen SPO Utrecht SPO Utrecht heeft de afgelopen jaren, in samenwerking met directeuren en GMR gewerkt aan een structurele aanpak van kwaliteitsbeleid, waarbij de kwaliteitscyclus (doelen stellen, planning, uitvoeren, evaluatie, borgen) de rode draad is en schoolontwikkeling centraal staat. Als uitgangspunt is een praktische uitwerking van het INKmodel gekozen. Het model doet recht aan de opvatting dat de kwaliteitszorg in het onderwijs zich op meer aspecten richt dan de eindresultaten van de leerlingen die de school verlaten sec. De belangrijkste indicatoren zijn: de samenstelling leerlingenpopulatie, het beleidsvoerend vermogen, de visie op ontwikkeling en onderwijs, het pedagogisch klimaat, het onderwijsleerproces, het leerstofaanbod, leerlingenzorg en begeleiding, tussen- en eindresultaten, de schoolloopbaan van leerlingen en het vervolg van de schoolloopbaan in het voortgezet onderwijs. Bij het bewaken van de kwaliteit maken scholen gebruik van o.a. het Citoleerlingvolgsysteem en het leerlingenadministratiesysteem Parnassys. Daarnaast zijn specifieke instrumenten op maat gemaakt voor SPO Utrecht: webbased zelfevaluatielijsten voor personeel, intern begeleiders en directeuren en waarderingslijsten voor leerlingen, ouders en personeel. Ter ondersteuning van directeuren is een SPOkwaliteitshandboek gemaakt. Daarin wordt ook aandacht besteed aan het vraagstuk hoe je conclusies op basis van verzamelde gegevens verbindt aan het voortschrijdend proces van schoolontwikkeling. Opbrengstgericht en handelingsgericht werken dragen bij aan een planmatige aanpak van het onderwijs binnen SPO Utrecht. 3.2. De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school De directeur is binnen SPO Utrecht integraal verantwoordelijk voor de school. In de SPOstandaard Onderwijskundig Leiderschap is aangegeven welke activiteiten het bestuur van SPO-directeuren verwacht om sturing te geven aan schoolontwikkeling en kwaliteitszorg. Binnen kaders heeft de directeur de vrijheid om keuzes te maken met betrekking tot beleid en middelen om goed onderwijs te realiseren. Het kwaliteitszorginstrument helpt om de goede keuzes te maken. Het bereiken van goede resultaten van kinderen is de belangrijkste opdracht van elke SPO-school. Het bestuur verwacht dat een directeur daarop stuurt en dat hij/zij dat niet alleen op basis van kennis en gevoel doet, maar systematisch toetst of dat ook bereikt wordt. Het schoolteam is nauw betrokken bij kwaliteitszorg: het realiseren van doelen, het verzamelen van data en het meedenken bij interpretatie en analyse, alsmede bij de aanpak en uitvoering van schoolontwikkeling. Hoewel kwaliteitszorg een zaak is van het hele team, is de directeur hierbij de eerst verantwoordelijke en de aanstuurder. Binnen de klas is de leerkracht primair verantwoordelijk voor goed onderwijs. 3.3. De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg 3.3.1. Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg Eén keer in de vier jaar maakt het bestuur een Koersplan, waarin de speerpunten en doelen op bestuurs- en schoolniveau staan voor de komende periode. Het Koersplan wordt een jaar voor de nieuwe schoolplanperiode gemaakt, zodat de doelen in het schoolplan geconcretiseerd kunnen worden. Het bestuur is eindverantwoordelijk m.b.t. de kwaliteit van Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 15 van 61
het onderwijs en ondersteunt scholen waar nodig bij het behalen van goede resultaten. Daartoe worden de volgende activiteiten verricht. Het bestuur vraagt van scholen om te werken met een kwaliteitscyclus. Bestuur en scholen maken in dat kader jaarlijks een concreet jaarplan. Directeuren leggen aan de hand van ijkpunten verantwoording af voor de aanpak en resultaten van de school. De ijkpunten vloeien voort uit de visie van SPO Utrecht en zijn na advisering door de directeuren vastgesteld. In de periode 2013-2016 vindt de invoering van het werken met ijkpunten plaats. Jaarlijks brengt het bestuur een schoolbezoek van een dagdeel aan elke school. Naast gesprekken met directeur, specialisten, leerlingen en (soms) ouders worden klassenbezoeken afgelegd. Doel van het bezoek is om een goed beeld van de school(ontwikkeling) te krijgen. Het bestuur heeft een ondersteuningsteam van stafmedewerkers, dat scholen adviseert t.a.v. kwaliteitszorg en schoolontwikkeling. Het ondersteuningsteam helpt desgevraagd bij het analyseren van problematiek en het bepalen van een adequate aanpak en eventueel het kiezen van externe begeleiding. Directeuren kunnen op deze wijze tijdig met deskundige hulp aan de slag gaan als zij zien dat hun school niet optimaal functioneert en niet precies weten waar dat aan ligt. Het bestuur heeft op deze wijze ook tijdig inzicht in de situatie en de aanpak op de school. Het bestuur volgt de ontwikkeling van de scholen ook m.b.v. een kwaliteitskaart waarop aan de hand van een aantal indicatoren wordt bekeken hoe de school er voor staat. Periodiek bespreken staf en bestuur de scholen aan de hand van deze kaart. Als het bestuur zich zorgen maakt om een school en de directeur niet zelf met een hulpvraag komt, kan het bestuur ook het ondersteuningsteam inschakelen nadat zij dit met de directeur besproken hebben. Het gaat dan om signalen als: 1. De resultaten van leerlingen (tussenresultaten, cito-eindresultaten) meer dan één jaar niet op niveau zijn; 2. Als het werkgerelateerd ziekteverzuim en/of het personeelsverloop op een school stijgt; 3. Als de school plannen, zakelijke gegevens en/of leerlinggegevens niet tijdig aanlevert; 4. Als de school langere tijd aan schoolverbetering basisvaardigheden werkt zonder aantoonbare resultaten; 5. Als er sprake is van onvoldoende inhoudelijke kwaliteit; 6. Als er conflicten met ouders (MR) en/of team zijn; 7. Als het leerlingenaantal terugloopt zonder dat daar een demografische aanleiding voor is. 3.4.
Kwaliteitszorg op onze school
De school werkt met een inhoudelijk en een organisatorisch jaarplan. Dit wordt in overleg met het team opgesteld. 2 keer per jaar wordt de jaarplanning in zijn geheel tegen het licht gehouden om te kijken of we nog op koers liggen. Per onderdeel zijn er soms al eerder tussen- of eindevaluaties. Evaluaties kunnen leiden tot bijstellingen en nieuw beleid. In het jaarplan staat wat er moet gebeuren en wanneer het klaar moet zijn. Ook staat per onderdeel aangegeven wie hoofdverantwoordelijke is. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 16 van 61
Het inhoudelijk jaarplan is onderdeel van het meerjarenbeleidsplan. Dit plan wordt geschreven, en tussentijds aangepast, op basis van diverse informatiebronnen: Interne bronnen: - trendanalyses schoolresultaten - toetsresultaten - kwaliteitsvragenlijsten onder ouders, kinderen en teamleden -jaarplanevaluaties Externe Bronnen: - Overheidsbeleid - Onderwijskundige vernieuwingen, via netwerken, specialisten e.d. Het organisatorisch jaarplan bevat informatie wanneer bepaalde activiteiten gepland staan, zoals overleggen, scholing, voorbereidingen, evaluaties en toetsafnames. Trendanalyses Na elke ronde CITO-toetsen (elk half jaar) wordt er over de resultaten van de laatste 5 jaar een trendanalyse gemaakt door de intern begeleider. Deze wordt ook besproken met de leerkrachten en de directeur. Uit deze analyse worden door het team en directie conclusies getrokken, die weer richting geven aan het beleid van de school. Toetsresultaten Leerkrachten voeren de toetsuitslagen in ons administratiesysteem, Parnassys, in. Deze worden door de leerkracht geanalyseerd en op basis van deze gegevens en de observaties van de leerkracht wordt een “werkplan” uitgevoerd. Leidraad bij de uitvoering is de desbetreffende methode per vakgebied. Voor kinderen met een niet-gemiddelde (onder- en bovengemiddeld) onderwijsbehoefte worden door de leerkracht specifieke groepsplannen opgesteld. Hierbij gaan we uit van het directe instructiemodel. Dit model werkt met basis-, verkorte en verlengde instructies. Naast de cognitieve gegevens maken de leerkrachten 2 keer per jaar een groepsoverzicht, waarin de onderwijsbehoeften, stimulerende en belemmerende factoren per kind worden opgeschreven. N.a.v. beide analyses worden kinderen bij de juiste instructiegroep ingedeeld. Tot en met groep 5 zitten alle kinderen in een van de drie niveaus. Indien een leerling vanaf groep 6 niet langer kan aanhaken bij het niveau van de onderste groep dan kan er gekozen worden om deze leerling te plaatsen in het OPP. De leerling krijgt specifieke (eind-)doelen, waarbij er wordt gewerkt via een individuele leerlijn. De intern begeleider inventariseert de gegevens van de leerkrachten en bespreekt dit op zowel groepsniveau met de leerkrachten als op schoolniveau met de directie en leerkrachten. Dit gebeurt 2 keer per schooljaar. kwaliteitsvragenlijsten elke 2 jaar worden er waarderingslijsten verspreid onder de betrokkenen, zodat we als school vanuit belanghebbenden gericht terug krijgen wat goed loopt en waarin we ons verder zouden kunnen ontwikkelen. De school scoorde op de laatste lijsten bij ouders, kinderen en leerkrachten respectievelijk een 7,7 een 8 en een 8,1 als rapportcijfer. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 17 van 61
Externe bronnen Vanuit de overheid komen er soms nieuwe impulsen. Ook vanuit netwerken komen er nieuwe impulsen en inzichten die ons onderwijs kunnen verbeteren. De plannen die hieruit voortkomen worden geïntegreerd in het beleidsplan, zodat het een werkbaar plan blijft, waar stelselmatig aan wordt gewerkt. Het Leerling Volg Systeem (LVS) Er worden diverse toetsen gebruikt, zowel methode-gebonden als landelijk gestandaardiseerde toetsen van het CITO. Tezamen vormen deze toetsen onderdeel van het Leerling Volg Systeem van de school. De Cito toetsen die binnen de school afgenomen worden zijn opgenomen in de toetskalender. Naast de methode gebonden toetsen worden de volgende toetsen afgenomen in het midden en aan het einde van het schooljaar: Groep 1/2 : - Cito Taal voor kleuters, eind groep 1, midden groep 2 en optioneel eind groep 2 - Cito Rekenen voor kleuters, eind groep 1, midden groep 2 en optioneel eind groep 2 Groep 3 t/m 8: - Avi - DMT - Cito spelling - Cito woordenschat - Cito rekenen - Midden groep 4 t/m 8 Cito begrijpend lezen - Eind groep 4 t/m 8 Cito technisch lezen - Groep 7 en 8 AVI indien nodig - Groep 8 Centrale Eindtoets Gezien de kenmerken van de populatie leggen wij de lat hoog t.a.v. de opbrengsten. We streven naar resultaten van 4,0 of hoger op de trendanalyses. Op sociaal en emotioneel gebied leggen we de lat ook hoog. Kinderen worden aangesproken op hun verantwoordelijkheden en capaciteiten, waarbij de zone van naaste ontwikkeling wordt aangesproken. Gesprekscyclus Onderwijskundige en organisatorische ontwikkelingen kunnen bijdragen om de cognitieve en sociale prestaties van leerlingen op ODBS Pieterskerkhof te verhogen. De school kenmerkt zich als een school die graag voorop loopt m.b.t. onderwijsvernieuwing. Dit vraagt van leerkrachten een betrokken en actieve houding t.a.v. hun eigen en gezamenlijke ontwikkeling. De school werkt met een digitaal bekwaamheidsdossier. Hierin kunnen leerkrachten zelf hun portfolio bijhouden. In dit dossier zitten ook de verslagen van klassenbezoeken en functioneringsgesprekken. Elke leerkracht heeft minimaal 1 keer per jaar een functioneringsgesprek. Tijdens dit gesprek komt het welbevinden en functioneren van de betreffende leerkracht aan bod. Hier wordt ook teruggekomen op klassenbezoeken, en de 360 feedbacklijst, die jaarlijks door de leerkracht zelf, de directeur en tot 4 andere leerkrachten wordt ingevuld. Op basis van deze informatie en de beleidslijn van de school, wordt er gericht gekeken naar Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 18 van 61
de competenties van de leerkracht en naar de ontwikkelurgentie en/of ontwikkelbehoefte. Hierover worden vervolgens afspraken gemaakt. Naast individuele scholing is er ook veel teamscholing, waarbij we teambreed nieuwe informatie verkrijgen of nieuwe inzichten met elkaar implementeren in ons onderwijs. Naast functioneringsgesprekken zijn er ook werkgesprekken, plangesprekken en beoordelingsgesprekken. Deze komen periodiek voorbij. Specialisten De school heeft een aantal interne specialisten in de school. Enkele hebben een LB functie. De aanwezige specialisaties: Intern Begeleider Daltoncoördinator Taalcoördinator Rekencoördinator Schoolopleider Specialisten hebben ambulante tijd om hun taken uit te voeren. De ambulante tijd voor de intern begeleider ligt vast. Voor de andere specialisten wordt per jaar gekeken hoe de ambulante uren, die de school tot zijn beschikking heeft, worden verdeeld. Hierbij is het jaarplan leidend. Taken die worden uitgevoerd zijn het faciliteren of uitvoeren van collegiale consultaties, onderwijskundige analyses en plannen opstellen, feedback en begeleiding geven aan leerkrachten t.a.v. het uitvoeren van het schoolbeleid, borgen van afspraken. Professionele cultuur De school kent een professionele cultuur, waarbij leerkrachten gericht bezig zijn met eigen ontwikkeling en schoolontwikkeling. Leerkrachten spreken elkaar aan op hun specifieke kennis en expertise. Op deze manier leren we met en van elkaar. Hierdoor werken we met een team dat elkaar en daarmee het geheel sterker maakt. Beleidsvoornemens: -
Aanstellen/opleiden specialist pedagogiek en specialist talentontwikkeling
-
T.a.v. sociaal emotionele ontwikkeling het gebruik van’Zien’ uitbouwen Opleidingsschool worden, waardoor de er een kruisbestuiving ontstaat tussen studenten, startende leerkrachten en ervaren leerkrachten Collegiale consultaties en intervisie faciliteren/uitvoeren
-
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 19 van 61
3. Het onderwijs In de Wet op het primair onderwijs is in artikel 9 vastgelegd dat het onderwijs een brede ontwikkeling van leerlingen beoogt. 4.1. Nederlandse taal Kerndoelen: Mondeling taalonderwijs 1 De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2 De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 3 De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren. Schriftelijk taalonderwijs 4 De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema's, tabellen en digitale bronnen. 5 De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 6 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale. 7 De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten. 8 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur. 9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Taalbeschouwing, waaronder strategieën 10 De leerlingen leren bij de doelen onder 'mondeling taalonderwijs' en 'schriftelijk taalonderwijs' strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen. 11 De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen regels voor het spellen van werkwoorden; regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; regels voor het gebruik van leestekens. 12 De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder 'woordenschat' vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. Referentiekader Taal Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 20 van 61
Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader Taal. 1S is het streefniveau voor leerlingen die de Nederlandse taal goed beheersen. Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Nederlandse taal In de groepen 1/2 wordt gebruik gemaakt van eigen materiaal dat gestructureerd wordt aangeboden via ‘Dorr’, Verschillende thema's die bij kinderen leven zijn uitgangspunt voor communicatie en taalonderwijs. Er is een beredeneerd aanbod, uitgaand van de leerlijnen zoals beschreven binnen ‘Dorr’. In groep 3 vormt de methode "Veilig leren lezen" (maan-roos-vis versie) de basis om aan de kerndoelen te voldoen. In groep 4 t/m 8 wordt er gewerkt met de methode Taal in Beeld als basis voor taal- en spellingonderwijs. Met Taal in beeld realiseren we een goed doortimmerde, doorgaande leerlijn voor taal in ons onderwijs. Van groep 3 tot en met 8 sluiten de Zwijsen-methoden naadloos op elkaar aan. Kinderen groeien van Veilig leren lezen (groep 3) eenvoudig door naar Taal in beeld (groep 4 tot en met 8). Met Taal in beeld én Spelling in beeld samen hebben we een compleet pakket voor taal en spelling. Voor technisch lezen maken we gebruik van de methode ‘Estafette’, vanaf groep 4. Voor begrijpend lezen maken we gebruik van de methodes Nieuwsbegrip en Nieuwsbegrip XL. Met Nieuwsbegrip in combinatie met Nieuwsbegrip XL hebben we een complete, motiverende methode voor begrijpend lezen. Nieuwsbegrip heeft tot doel het leesbegrip van de leerlingen te stimuleren. De actualiteit wordt daarbij als kapstok gebruikt. Nieuwsbegrip besteedt structureel aandacht aan lees- en woordenschatstrategieën. Nieuwsbegrip is onderverdeeld in vijf niveaus, waarvan drie voor het basisonderwijs: niveau AA voor groep 4, niveau A voor groep 5/6, niveau B voor groep 7/8. De website Nieuwsbegrip XL bevat andere tekstsoorten zoals onder andere reclame, betoog, fictief verhaal aan bod. Er is aandacht voor woordenschat en er zijn functionele schrijfopdrachten. Tevens zijn strategielessen, die gedurende het schooljaar flexibel inzetbaat zijn, beschikbaar. Nieuwsbegrip XL bestaat onder andere uit een interactieve website voor leerlingen. Op www.nieuwsbegripxl.nl staat iedere week een XL leesles. Dit is een les aan de hand van een ander soort tekst, bijvoorbeeld een gedicht, reclame of een verhaal. Met de woordenschatoefeningen op de website van Nieuwsbegrip XL breiden de kinderen hun woordenschat uit met tweehonderdtachtig (groep 4) tot vierhonderd woorden per schooljaar (groep 5 t/m 8). Ze oefenen de woorden op diverse manieren, zodat ze deze daadwerkelijk aan hun woordenschat toevoegen. Met de strategielessen van Nieuwsbegrip XL leren de kinderen de vijf leesstrategieën aan die binnen Nieuwsbegrip centraal staan. Ze krijgen handige tips om de strategie toe te passen, ook bij de teksten van andere vakken als aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs. Naast de vijf leesstrategieën is er ook aandacht voor werken met sleutelschema’s en studerend lezen. Om te voldoen aan de kerndoelen voor begrijpend lezen hoeven we van XL alleen de XL leesles te gebruiken. De overige onderdelen zijn optioneel en zijn geschikt als extra oefenstof. Naast het inoefenen via de methodes wordt de kennis door de kinderen ook Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 21 van 61
toegepast tijdens wereldoriëntatie. Woordenschatonderwijs wordt grotendeels ook gekoppeld aan wereldoriëntatie. Hierdoor blijven woorden en betekenissen vanwege de context en de veelvuldige herhaling beterhangen bij de kinderen. Beleidsvoornemens: -
Implementeren van taalonderdelen in het wereldoriëntatie aanbod. Zoals taalbeschouwingslessen.
-
Versterken spellingonderwijs, m.n. gericht op toegepaste spelling.
-
Meer benutten van mogelijkheden moderne media (oefensoftware)
-
Oriëntatie op een nieuwe aanvankelijk lezen methode voor groep 3
Borging: De CITO-toetsen die we afnemen. Zie hiervoor de toetskalender in de bijlage. 4.2.
Engelse taal
Kerndoelen 13 De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten. 14 De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal. 15 De leerlingen leren de schrijfwijze van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen. 16 De leerlingen leren om woordbetekenissen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken met behulp van het woordenboek. Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor de Engelse taal De benadering op ODBS Pieterskerkhof legt in de eerste plaats een basis voor de ontwikkeling van de communicatieve vaardigheden maar daarnaast ook de grondslag voor een elementair grammaticaal-structureel inzicht en een voldoende woordenschat. Het beoefenen van de communicatie op onze school staat in dienst van de totale (vreemde) taalontwikkeling van het kind. Wij beogen de ontwikkeling van een elementaire spreek-, luister-, lees- en schrijfvaardigheid. Zowel door imitatie als door zelfwerkzaamheid. Om onze doelen te bereiken gebruiken we in de groepen 1 t/m 8 de methode ‘Take it easy’. Taal en inhoud van het materiaal sluiten aan bij de eigen hedendaagse leefwereld van 4- tot 12-jarigen, waardoor het zelfvertrouwen (en de motivatie!) van de leerlingen ten aanzien van de lesstof wordt bevorderd. Daarnaast hebben we inmiddels een aardige bibliotheek, met boeken, CD’s, spelletjes in het Engels die additioneel worden ingezet. Ook digitaal is er via het internet tegenwoordig e.e.a. voor handen dat additioneel wordt ingezet, denk hierbij aan onderwijskundige apps. Beleidsvoornemens: -
Meer gebruik maken van additionele apps.
Borging: De methodetoetsen moeten ons in de gelegenheid stellen om de kwaliteit te bewaken. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 22 van 61
4.2.2 Spaanse taal Sinds 2007 wordt er Spaans aangeboden aan kinderen op onze school. Door het aanleren van Spaans zal de algemene taalontwikkeling van de kinderen groeien, wat een positief effect zal hebben op de moedertaalontwikkeling. Daarnaast is het een extra uitdaging voor kinderen. Kinderen vanaf groep 5 die gemotiveerd zijn om Spaans te leren en tijd hebben om de extra lessen te kunnen volgen, mogen deelnemen. De lessen worden gegeven door een van de groepsleerkrachten. Voor het onderwijs in Spaans maken we gebruik van de methode “La Pandilla” en het computerprogramma ‘Muiswerken’. Wij beogen de ontwikkeling van een elementaire spreek-, luister-, lees- en schrijfvaardigheid. Zowel door imitatie als door zelfwerkzaamheid. Beleidsvoornemens: -
Meer gebruik maken van additionele apps.
Borging: De methodetoetsen moeten ons in de gelegenheid stellen om de kwaliteit en haalbaarheid te bewaken. 4.3.
Rekenen en wiskunde
De kerndoelen: Wiskundig inzicht en handelen 23 De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken. 24 De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven. 25 De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. Getallen en bewerkingen 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. 27 De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn. 28 De leerlingen leren schattend tellen en rekenen. 29 De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. 30 De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures. 31 De leerlingen leren de rekenmachine met inzicht te gebruiken. Meten en meetkunde 32 De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen. 33 De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 23 van 61
Referentiekader rekenen: Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader Rekenen. 1S is het streefniveau voor leerlingen die goed zijn in rekenen. Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Rekenen en wiskunde Kinderen leren goed rekenen met De wereld in getallen. Daar staat de rekenmethode voor groep 1 t/m 8 in het basisonderwijs al jaren om bekend. De methode is opgebouwd volgens de beproefde dakpanconstructie: oriëntatie, begripsvorming, oefenen en automatiseren. Hiermee krijgt elk kind gegarandeerd een goede rekenbasis. Groep 1 en 2 werken via de leerlijnen van ‘Dorr’ , en gebruiken naast de “Wereld in Getallen” ook ‘Rekenrijk’ als bronnenboek. “Wereld in Getallen” leent zich er goed voor om les te geven op 3 niveaus en past dus prima binnen opbrengst gericht werken. Voor kinderen die baat hebben bij herhaling is er voldoende herhalingsmateriaal. Naast de voldoende aanwezige basisstof is er ook verrijkingsstof voor kinderen die hiervoor in aanmerking komen. Naast dit materiaal gebruiken we ook additionele materialen om kinderen op niveau te laten werken, zoals ‘Rekentijgers'. Beleidsvoornemens: -
Delen van het rekenonderwijs integreren in de thema’s van Wereldoriëntatie
-
Het dyscalculieprotocol verder uitwerken
-
Meer benutten van mogelijkheden moderne media (oefensoftware)
4.4.
Oriëntatie op jezelf en de wereld
De kerndoelen Mens en samenleving 34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. 35 De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. 36 De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en hun rol als burger. 37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. 38 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. 39 De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen. 40 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Natuur en techniek Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 24 van 61
40 De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41 De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, electriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 45 De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 46 De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon leidt tot natuurverschijnselen, zoals seizoenen en dag-/nachtritme. Ruimte 47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid worden/ werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/ werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren. 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Tijd 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. 52 De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. 53 De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis. Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor oriëntatie op jezelf en de wereld. Sociale ontwikkeling, persoonsontwikkeling, burgerschap Wij werken op onze school het liefst vanuit thema’s, waarin diverse vakgebieden en Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 25 van 61
ontwikkelmomenten zijn geïntegreerd. Sociale vaardigheden oefen je niet alleen in losse lesjes, maar koppel je ook aan de dagelijkse praktijk. Voorbeelden uit de geschiedenis, in de wereld, uit je eigen pauze maken het dat kinderen de inhoud van lessen kunnen koppelen aan een groter geheel. In ons Daltononderwijs en vanuit onze filosofie dat kinderen zoveel als ze kunnen eigenaar moeten zijn van hun eigen leerproces, is er veel aan sociale oefening geïntegreerd in de dagelijkse praktijk. Er wordt gewerkt aan goed burgerschap. O.a. door de kinderraad en klassenvergaderingen. Daarnaast onderhouden we een goede band met een school in Tsjechië. Door deze contacten leren onze kinderen meer over andere samenlevingen in de wereld. ODBS Pieterskerkhof is een “school in de wereld”. We richten ons op het bevorderen van integratie door ontmoetingen tussen kinderen van verschillende scholen en met verschillende achtergronden. Hiermee willen we tolerantie bevorderen en discriminatie tegen gaan. Bewust maakt de school dus ruimte voor thema’s zoals respect, identiteit en wereldburgerschap. Dit is ook deels geïntegreerd in de werkwijze met 4 keer wijzer, onze methode voor Wereldoriëntatie.. Als basis voor sociaal emotionele ontwikkeling gebruiken we de methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’. Ook wordt er gewerkt met diverse additionele middelen, zoals emotiemeters, taakspel, e.d. Thema’s die via de methode aan bod komen zijn: -
Ervaringen delen: delen met anderen wat je bezighoudt, zowel positieve als negatieve ervaringen.
-
Aardig doen: de ander op een positieve manier benaderen en zorg dragen voor anderen.
-
Samen spelen en werken: samen met anderen iets tot stand brengen. Hierbij zijn samen overleggen, afspraken maken en inbrengen van ideeën belangrijk.
-
Een taak uitvoeren: omgaan met taken en opdrachten, zowel schoolse en andere taken, zoals de planten water geven, het bord schoonmaken, de klas opruimen
-
Jezelf presenteren: jezelf kenbaar maken in het gezelschap van anderen.
-
Een keuze maken: de manier waarop je kiest en beslist en of je eigen keuzes kunt maken.
-
Opkomen voor jezelf: omgaan met weerstand van anderen en voor jezelf zorgen.
-
Omgaan met ruzie: op een goede manier conflicten oplossen.
Wereldoriëntatie / 21st century skills Op onze school werken in we in blokken per dag: we starten met de basisvaardigheden in de ochtend. Aan het eind van de ochtend en in de middag werken we aan wereldoriëntatie. Op onze school hebben we zoveel mogelijk vakken onder deze noemer geschaard. Kunst en Cultuur is ook een deel van de wereld waarop je je als kind oriënteert, net als de kunstzinnige, wetenschappelijke en technische wereld. (Enkele vakken, zoals gym en Engels worden wel apart gegeven.) Als kapstok voor ons wereldoriëntatieonderwijs maken we gebruik van de methode ‘4 keer Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 26 van 61
wijzer’. De thema’s uit deze methode worden jaarlijks in een vaste volgorde doorlopen. Er zijn afwisselend blokken geschiedenis, natuur en aardrijkskunde, aangevuld met andere vakken vormt dit steeds een mooi educatief blok dat elkaar versterkt. De kinderen sluiten elk thema af. ‘4 keer wijzer’ maakt gebruik van de theorie van Howard Gardner m.b.t. meervoudige intelligentie. Naast de basiskennisoverdracht, die het curriculum dekt, kiezen kinderen hun eigen verdiepingsopdrachten, in overleg met de leerkracht, gedifferentieerd naar interesse en niveau. Op deze manier zijn de kinderen meer betrokken, taakgerichter en wordt de inhoudelijke informatie beter opgeslagen. Ook worden kinderen aangezet tot het experimenteren met intelligenties die niet direct hun voorkeur hebben, waardoor ook hun leencapaciteit vergroot. Ze leren leren. Wij werken thematisch in alle groepen. In de kleutergroepen wordt er gewerkt met herkenbare thema’s voor de kleuters: de jaarlijkse feesten, seizoenen, je lichaam, enz. Ook hier worden de leerlijnen van uit ‘Dorr’ gebruikt. De leerkrachten maken hierbij de koppeling tussen de leerlijnen van ‘Dorr’ en de meervoudige intelligentie vanuit ‘4 keer wijzer. In groep 3 wordt er gewerkt aan wereldoriëntatie n.a.v. de thema’s van Veilig Leren Lezen. Hierdoor ontstaat ook weer een mooi thematisch aansluitend geheel. In groep 4 zijn er diverse geclusterde thema’s beschikbaar, zoals beroepen, tijd, vervoer, enz. Vanaf groep 5 zijn de leerlijnen van geschiedenis, aardrijkskunde en natuur leidend. Het materiaal van 4 keer wijzer geeft de leerkrachten en kinderen de benodigde basisinformatie en daarnaast de structuur om meer en extra te leren. Op deze manier doen we als school ook recht aan de verschillen tussen kinderen. Zowel op cognitief niveau als op leervoorkeuren. Meer begaafde en minder begaafde kinderen kunnen prima uit de voeten binnen deze werkwijze, omdat de opdrachten altijd op maat zijn. Samen met het kind worden de doelen gesteld voor de opdracht en wordt er gereflecteerd op de inhoud en het proces. Een hoogbegaafdenklas is hiermee niet nodig, en vanuit onze visie ook niet wenselijk: alle kinderen mogen profiteren van het rijke onderwijsaanbod. Niet alleen aanleg, maar ook motivatie kan kinderen helpen om van een rijker aanbod te profiteren. Wetenschap en Techniek Op school is een apart handvaardigheid en technieklokaal waar kinderen vanaf groep 5 van een vakleerkracht handvaardigheid en techniek krijgen. Er wordt o.a. gewerkt via de cycli van ontwerpend en onderzoekend leren. De school is enkele jaren gelden gekenmerkt als ‘vindplaatsschool’ door het Expertisecentrum Wetenschap en Techniek. De lessen die gegeven worden sluiten ook zoveel mogelijk thematisch aan bij het centrale thema van die periode. Tijdens het werken aan de thema’s ontwikkelen kinderen de competenties samenwerken, creativiteit, ict-geletterdheid, communiceren, probleemoplossend vermogen, kritisch denken en sociale en culturele vaardigheden. De kinderen zoeken zelf kennis in boeken en op het internet en verwerken dit middels traditionele of moderne media, dit doen ze soms zelfstandig en soms in groepjes. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 27 van 61
Onze werkwijze sluit aan op wat de kinderen nu en in de toekomst nodig hebben in de maatschappij. Verkeer De school beschikt over het ‘Utrechts Verkeersveiligheids Label’. Dit houdt in dat we in ruime mate aandacht besteden aan verkeersonderwijs, zowel in de school als ook daarbuiten. De methode die we gebruiken is ‘Afgesproken’. We oriënteren ons op een methode die meer aansluit op de rest van ons onderwijssysteem. Beleidsvoornemens -
Samenwerking met andere scholen intensiveren, o.a. door gebruik van moderne media.
-
Cultuuronderwijs verder versterken, d.m.v. het ontwikkelen van lesbrieven.
-
Koppeling meervoudige intelligentie en ‘Dorr’.
-
Verdere integratie van onderzoekend en ontwerpend leren in onze wereldoriëntatielessen
-
De ontwikkellijn m.b.t. vaardigheden voor kinderen meer zichtbaar maken
-
Kinderen hun eigen werk laten beoordelen, n.a.v. bekende criteria.
-
Verkeeronderwijs afstemmen op werkwijze ‘4 keer wijzer’
Borging: De methodetoetsen moeten ons in de gelegenheid stellen om de kwaliteit te bewaken. 4.5.
Kunstzinnige oriëntatie
De kerndoelen 54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Het onderwijsaanbod en werkwijze voor kunstzinnige oriëntatie Visie Op ODBS Pieterskerkhof maken kunst & cultuur, muziek en beeldende vorming een structureel deel uit van het onderwijsaanbod. Zo veel mogelijk geïntegreerd in andere vakgebieden wordt de kunstzinnige oriëntatie aan kinderen aangeboden. De expressievakken vormen hierin het grootste aandeel. We vinden het belangrijk dat kinderen zich op allerlei manieren leren uiten. Zowel door middel van taal, stem, houding, beweging en mimiek, als aan de hand van verschillende technieken op het beeldende vlak leren we kinderen zich uit te drukken. We geloven dat wanneer kinderen de expressieve vaardigheden op verschillende wijzen oefenen, de communicatie met anderen zich ook positief ontwikkelt. Dit bevordert een goede samenwerking. Ook reflectie op eigen gemaakt werk, op de eigen ontwikkeling en dat van anderen is een belangrijk onderdeel van de creatieve lessen. Deze reflectie is belangrijk om kinderen te leren over hun eigen leren. Reflecteren bevordert de zelfstandigheidontwikkeling, het zelfstandig werken dat op onze Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 28 van 61
Daltonschool centraal staat. Naast het oefenen van vaardigheden is het verwerven van kennis over cultureel erfgoed een aspect dat op ODBS Pieterskerkhof aan bod komt. Hiermee wordt een bewuste, kritische houding bevordert doordat kinderen kijken naar de omgeving waarin ze leven. Een kritische en zelfbewuste houding is nodig om verantwoordelijkheden te leren oppakken. Werkwijze De school werkt sinds 2013 samen met ClickF1 en Aorta, 2 culturele partners die materialen en lesbrieven ontwikkelen van de kerndoelen die aansluiten bij de wereldoriëntatie thema’s. Hierdoor versterken de WO-lessen en de kunst/cultuurlessen elkaar. De school beschikt daardoor over een goed op elkaar afgestemd totaalpakket m.b.t. wereldoriëntatie- en kunst/çultuuronderwijs. De subsidie voor dit traject loopt nog enkele jaren door, zodat de continuïteit is gewaarborgd. Aan het eind van het traject zijn alle thema’s voorzien van een kunst/çultuur component. Naast de kunst- en cultuureducatie vanuit dit samenwerkingsproject maakt de school ook gebruik van diverse specialisten: Op ODBS Pieterskerkhof zijn twee vakleerkrachten aangesteld: Voor de muzikale vorming geeft een vakleerkracht muziek aan de kinderen van groep 1 t/m 8 les. Voor handvaardigheid/techniek krijgen de kinderen van de groepen 5 t/m 8 eenmaal per week gedurende 5 kwartier les. Naast de lessen uit de methode en de lessen van de vakleerkrachten wordt er gebruik gemaakt van: -
Het kunstmenu van het Utrechts Centrum voor de Kunsten. Per groep wordt voor een heel schooljaar een keuze gemaakt uit het aanbod. Dit aanbod varieert enorm vanwege de vele verschillende activiteiten (passief en actief) en de vele disciplines van de kunsten.
-
Het podium dat structureel de mogelijkheid biedt voor kinderen om zich vrij te kunnen uiten. Ook ouders worden uitgenodigd om bij bepaalde gelegenheden het podium zelf te bestijgen of spel van de kinderen te aanschouwen..
-
Elk jaar maakt groep 8 van ODBS Pieterskerkhof een afscheidsmusical. Hierbij krijgen de leerkrachten en kinderen begeleiding van een conservatoriumstudent of van de vakleerkracht muziek.
-
Museum en theater bezoek, passend bij het onderwerp waar aan gewerkt wordt
Beleidsvoornemens: -
Samenwerking met culturele partners continueren, c.q. uitbreiden (dramalessen)
-
Leerlijn creatieve vakken verder integreren in centrale thema’s
Borging: Door observatie van de vak- en groepsdocenten wordt de ontwikkeling van de kinderen gevolgd en vast gelegd. Hierbij wordt er gekeken naar de TULE-leerlijnen.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019 4.6.
Pagina 29 van 61
Beweging
De kerndoelen 57 De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. 58 De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. Het onderwijsaanbod en werkwijze voor beweging Voor het realiseren van de kerndoelen wordt gebruik gemaakt van "bewegen en didactiek" en "bronnenboek bewegingsonderwijs voor de basisschool". Voor de groepen 3 tot en met 8 is er een vakleerkracht beschikbaar. Deze geeft 1 keer per week les. De andere les wordt door de groepsleerkracht gegeven. Indien de groepsleerkracht niet bevoegd is, dan zal er tijdens de gymles gewisseld worden met een wel bevoegde groepsleerkracht. Borging: Observatie van lessen en overleg over het programma zullen de gewenste kwaliteit moeten garanderen. 4.7. Daltononderwijs Het onderwijsleerpakket In onze Dalton school krijgen deze Leergebied-overstijgende kerndoelen speciale aandacht. De zelfstandigheidontwikkeling die wij al in de kleuterfase laten aanvangen is gebaseerd op de uitgangspunten van het Dalton model met als kernbegrippen vrijheid / verantwoordelijkheid / zelfstandigheid en samenwerken. Het leren werken volgens plan is synoniem aan het door ons ontwikkelde taakmodel. Kinderen leren hun werk te plannen, zelf initiatieven te nemen, strategieën te ontwikkelen. Zelfreflectie en evaluatie behoren tot de noodzakelijke elementen om te kunnen groeien in het ontwikkelingsproces. Ons Daltononderwijs komt terug in de grondhouding van mensen op onze school. Ruimte om initiatief te nemen, om jezelf te zijn, om met en van elkaar te leren. Het individu versterkt de gemeenschap en de gemeenschap versterkt het individu. Portfolio Alle kinderen houden een portfolio bij, wat ze drie keer per jaar presenteren aan hun ouders en de leerkracht. (De presentaties zijn vanaf groep 5) Tijdens dit kwartier vertellen de kinderen hoe ze zich ontwikkeld hebben tijdens de afgelopen periode t.a.v. de basisvaardigheden, wereldoriëntatie en hun algemene ontwikkeling (reflectie op sociaal gedrag en leerhouding) en waar ze zich op willen richten in de komende periode. Kinderen geven daarbij aan wat ze verwachten van hun ouders en van de leerkracht. Beleidsvoornemens: -
Bij het samenstellen van de taak meer rekening houden met verschillen in ontwikkeling: meervoudige intelligentie
-
Kinderen meer verantwoordelijk maken voor wat ze willen leren
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 30 van 61
-
Portfolio verder doorontwikkelen vanuit meervoudige intelligentie
-
Portfolio bij de kleuters verder ontwikkelen en afstemmen met groep 3 t/m 8
Borging: Door kinderen, ouders en leerkrachten te enquêteren. Visitatie vanuit de Nederlandse Dalton Vereniging.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
5.
Pagina 31 van 61
Passend onderwijs en het Schoolondersteuningsprofiel
5.1. Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur op en stedelijk niveau In het kader van de invoering van passend onderwijs werkte SPO Utrecht de afgelopen jaren nauw samen met andere schoolbesturen, welzijnsinstellingen, de gemeente Utrecht en jeugdzorg aan een sluitende aanpak voor speciale ondersteuning. De PO-scholen van de SPO Utrecht werken vanaf 1 augustus 2014 samen met alle andere Utrechtse PO-scholen in het nieuwe Samenwerkingsverband Utrecht PO (brinnummer 26-01). In het eerste Ondersteuningsplan (februari 2014) is de koers voor het Utrechtse ondersteuningsbeleid vastgelegd. Hierin staan onder meer de inzet van zorgmiddelen en de organisatie van de speciale ondersteuning voor leerlingen beschreven. Dit hoofdstuk omschrijft de basisondersteuning op de Utrechtse scholen en geeft een samenvatting van het specifieke schoolondersteuningsprofiel van onze school. 5.2. Leerlingenzorg op de basisschool 5.2.1. Algemeen In het SWV Utrecht PO is afgesproken dat alle Utrechtse basisscholen de ondersteuning aan kinderen leveren, zoals omschreven in de Standaard voor de Basisondersteuning (zie bijlage). De scholen ontvangen ook middelen van het Samenwerkingsverband om dit te realiseren. In deze paragraaf omschrijven wij hoe wij als school de basisondersteuning vormgeven. Een goed pedagogisch-didactisch klimaat, een goed onderwijsaanbod en handelingsgericht werken vormen de pijlers van een goede ondersteuning van kinderen. Het bieden van onderwijs en ondersteuning aan leerlingen baseren wij op de 7 uitgangspunten van handelingsgericht werken (HGW): 1. We denken, kijken, praten en handelen in termen van onderwijsbehoeften; 2. We gaan uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, leerling, ouders en Begeleiders; 3. We richten ons op het benutten van kansen en positieve factoren en het zoeken naar mogelijkheden; 4. We werken vanuit een kader dat gebaseerd is op het systeemdenken: het een heeft invloed op het ander; 5. We werken handelingsgericht: gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen: 6. We werken systematisch en transparant. 7. De leerkracht van de leerling staat centraal en is de sleutelfiguur t.a.v. de leerling en de ouders. In de standaard voor de basisondersteuning is daarnaast middels 7 referenties het stedelijke streefniveau afgesproken: 1. De school voert een helder beleid op het terrein van leerling-ondersteuning dat gebaseerd is op de zeven uitgangspunten van afstemming en de cyclus van handelingsgericht werken. 2. De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet komt aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. 3. De school heeft een effectieve interne ondersteuningsstructuur; 4. De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal gezien veilig; Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 32 van 61
5. De school hanteert effectieve (ortho-)pedagogische en (ortho-)didactische methoden en aanpakken. Het team werkt gericht aan haar handelingsbekwaamheid en competentie 6. De school heeft een ondersteuningsteam en werkt effectief samen met ketenpartners en het speciaal (basis)onderwijs. 7. De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming en handelingsgericht werken De leerkracht is als professional de eerste verantwoordelijke voor goed onderwijs en een goede leerlingbegeleiding, gebaseerd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Op basis van het ontwikkelingsniveau van de leerlingen en de leerlijnen voor de verschillende vakken en vakgebieden houden leraren bij het geven van instructie en opdrachten tot verwerking rekening met niveauverschillen tussen leerlingen volgens het directe instructie model. De klassenorganisatie draagt bij aan het bieden van mogelijkheden tot differentiatie. De intern begeleider vervult binnen de school een coördinerende en begeleidende rol op het gebied van de leerlingenzorg. Hiertoe ondersteunt deze de leerkrachten door het systematisch bespreken van de groepsoverzichten en indien nodig een individuele leerlingbespreking a.d.h.v. een hulpvraag van de leerkracht. Vanuit de visie op handelingsgericht werken gaan we uit van een goede en structurele samenwerking tussen leerkracht, leerling, ouders en begeleiders aan het bereiken van gezamenlijk gestelde duidelijke doelen op het niveau van de leerling. Door het systeemdenken gaan we er vanuit dat het één van invloed is op het ander. Daarom worden de ouders en de leerlingen zelf betrokken in het benoemen van de doelen en de onderwijsbehoeften. Wat heeft dit kind, met deze ouders, in deze klas met deze leerkracht nodig om doel x te bereiken? In het schema hieronder zien we de cyclus van handelingsgericht werken. Hier wordt duidelijk dat HGW een cyclisch karakter heeft en dat onze school op een systematische manier omgaat met verschillen tussen kinderen. Leerkrachten werken aan de hand van de cyclus en volgen de volgende stappen: Waarnemen: Relevante leerling gegevens worden verzameld in een groepsoverzicht. Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften worden gesignaleerd. Begrijpen: Van alle kinderen worden algemene onderwijsbehoeften benoemd, Van een aantal leerlingen worden de specifieke onderwijsbehoeften benoemd en zo nodig nader onderzocht. Plannen: Opstellen van het groepsplan: clusteren van kinderen die met en van elkaar leren. Realiseren: Uitvoeren groepsplan Evalueren: Afnemen van toetsen en evalueren of gestelde doelen behaald zijn. Hierna wordt de cyclus opnieuw doorlopen. Bij de overgang naar een volgende groep vindt er een overdracht plaats aan de hand van het groepsoverzicht en maakt de nieuwe leerkracht een nieuw groepsplan afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen en aangepast aan de nieuwe (tussen)doelen die hij met hen wil bereiken. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 33 van 61
In tekst-vak “individueel handelingsplan” moet groei document/ opp toegevoegd worden. Wanneer de begeleiding op school niet toereikend is, wordt in overleg met de ouders andere expertise ingeschakeld. In dat geval kan er een beroep worden gedaan op het samenwerkingsverband (SWV Utrecht PO). Centraal staat de vraag wat het beste antwoord is op de ondersteuningsbehoefte (beschreven in groeidocument/opp/HP) van de leerling. 5.2.2. Basisondersteuning bij ons op school (‘sterke basis’) Dagelijks geven onze leraren onderwijs aan onze leerlingen. Daarbij houden wij rekening met de onderwijsbehoeften van onze leerlingen en bieden waar nodig ondersteuning. Basisondersteuning is de ondersteuning die alle scholen moeten bieden en die integraal onderdeel vormt van het onderwijs en het aanbod van elke school. De basisondersteuning is afgeleid van de kwaliteitseisen die de inspectie hanteert bij het toezicht op scholen, van de aandachtspunten uit het referentiekader van de PO-Raad (zoals preventieve maatregelen en lichte vormen van hulp) en van de afspraken die door besturen zijn gemaakt. Het onderwijs op onze school laat zich op de volgende manier kenmerken: Een groepsgerichte aanpak, waarbinnen het jaarritme centraal staat. Lineair werken t.a.v. de basisvaardigheden (begrijpend) lezen, taal en rekenen. Methodes vormen het uitgangspunt van het onderwijsaanbod Individugerichte aanpak, uitgaan van de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Het werken met groepsplannen, dag – en weektaken. Remedial Teaching opgenomen in het werken binnen de groepen. Talentontwikkeling
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 34 van 61
Uitgangspunten ondersteuning: Onder ondersteuning wordt verstaan de aandacht voor sociaal emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen. De ondersteuning is gericht op alle leerlingen. Voor de meeste kinderen is de basisondersteuning afdoende voor enkele zorgleerlingen zal de school extra ondersteuning moeten bieden. Op onze school is het uitgangspunt dat vooral de leerkrachten zich over de (zorg)leerlingen ontfermen en dat hulp binnen de groep wordt geboden. De leerkracht is immers de professional die dagelijks met het kind werkt, en zodoende goed weet wat een kind nodig heeft. De leerkracht kan ook zelf inplannen wanneer de extra hulp wordt geboden. Daarnaast is het voor kinderen goed dat de instructies en hulp eenduidig aangeboden worden. Afhankelijk van de aard van de zorg kunnen leerlingen met een arrangement en/of andere specifieke situaties hierop een uitzondering maken. De leerlingenzorg bij ons op school is gebaseerd op het model ‘1-Zorgroute’, de handelingsgerichte werkwijze. Waarbij op open en transparante wijze gewerkt wordt vanuit de driehoek Ouders- Leerkracht – Leerling. Monitoren van het proces door te praten over eventuele grenzen aan het passend aanbod maken we bespreekbaar door te kijken naar de volgende vijf punten: -
Relatie> is het nog mogelijke een relatie te onderhouden met deze leerling? Ontwikkeling> is er nog perspectief op leren voor deze leerling? Veiligheid> vormt de leerling een bedreiging voor zichzelf, de leerkracht of andere leerlingen? Welbevinden> Heeft de leerling structureel een negatieve beleving van de school en zichzelf; is de persoonsontwikkeling bedreigd? Balans in de groep> Verstoort de leerling structureel de balans in de groep, waardoor de leerkracht de andere kinderen tekort doet?
In de voorgaande hoofdstukken ziet u terug hoe wij vormgeven aan ons onderwijs en hoe wij cyclisch de kwaliteit monitoren en werken aan continue aanscherping. De maatschappij veranderd, dus ook het onderwijs is continue aan veranderingen onderhevig. Het is een belangrijke taak voor de school om tijdig te anticiperen op veranderingen om zo de onderwijskwaliteit op een hoge standaard te houden. In de schoolgids is daarom ook steeds een terugblik op de ontwikkelresultaten op school en groepsniveau en een plan voor het komende jaar, gekoppeld aan de visie en de doelen van de school. In zowel het schoolplan als de schoolgids vindt u dus relevante informatie over de randvoorwaarden, een goed pedagogisch klimaat en goed onderwijs, die de school schept om een goede basisondersteuning te realiseren. Vorderingen, ontwikkelingen van de leerlingen De school bepaalt systematisch de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen. Dit gebeurt op de volgende wijze:
De leerkrachten bepalen de vorderingen met methodegebondentoetsen en toetsen volgens het LeerlingVolgSysteem (LVS), zie hoofdstuk 3.4 kwaliteitszorg op onze school.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 35 van 61
Het volgen gebeurt systematisch middels o.a. de bestuursbrede toetskalender. Het volgen van kinderen geschiedt verder op basis van de gesprekken met ouders en kinderen, opbouw van de portfolio’s en observaties en collegiale consultatie. Met behulp van een toetskalender is tweejaarlijks de afname van de toetsen vastgelegd om de vorderingen van de leerlingen systematisch te volgen. De kinderen van de groepen 1 en 2 worden gevolgd in hun ontwikkeling met behulp van het DORR observatie systeem. Twee keer per jaar worden de groepsplannen gedrag opgesteld en geëvalueerd aan de hand van het groepsvolgsysteen ZIEN! sociaal emotioneel. Drie keer per jaar vinden groepsbesprekingen (handelingsgericht werken) plaats met als doel het volgen van de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind of de groep. Een keer aan de hand van de startgesprekken (oktober). Daarna ook in februari/ maart. Hierin wordt aan de hand van het groepshandelingsplan besproken hoe de ontwikkeling van de leerlingen loopt; of het groepshandelingsplan voldoende steun biedt of dat hij op een andere manier hulp gegeven of gezocht moeten worden. (Hierbij valt te denken aan een individueel handelingsplan, interne of externe observatie, extern onderzoek). En een keer aan het einde van het schooljaar, waarbij ook de overdracht naar de volgende groep plaats vindt. In de groepsbespreking wordt het groepsoverzicht besproken, hierin staan de belangrijkste ondersteuningsbehoeften van de leerlingen Tevens komen in deze overdracht de nieuwe groepsplannen voor het nieuwe schooljaar aan de orde. Leerlingen met een groeidocument/opp/iHP worden ook besproken. De verslagen van de groepsbesprekingen worden in Parnassys in de map groep opgeslagen. De intern begeleider draagt zorg voor een extra overdracht met betrekking tot de leerlingen die extra zorg behoeven. Dit, om de continuïteit in de zorg om deze leerling te waarborgen. De toetsgegevens van de leerlingen en de groepen worden in Parnassys vastgelegd. De leerkrachten kunnen de instrumenten zelf hanteren. Bij nieuwe leerkrachten vindt collegiale ondersteuning plaats (in eigen bouw door bouwcoördinator of collega of opleidingsleerkracht). Een keer per jaar is er een logopedische screening voor de leerlingen uit groep 2 Een keer per twee jaar neemt de school (groep 7 /8) deel aan de jeugdmonitor van de GG en GD. Voor extra expertise en collegiale consultatie doet school een beroep op de orthopedagoog van de schoolbegeleidingsdienst van Zien in de klas. Dit n.a.v. de groepsbesprekingen met de IB er.
Actiepunten: -Verder uitwerken van de observaties vanuit DORR en het werken met plannen vanuit DORR. -Verdere implementatie ZIEN sociaal emotioneel. Opbrengstgericht leraren stemmen hun didactisch handelen voor individuele leerlingen of de hele groep af op basis van analyse van leerling- of groepsoverzichten. Dit op basis van de wettelijk Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 36 van 61
vastgestelde minimum- en streefdoelen. Wij stellen onze doelen hoog; mede gezien de capaciteiten van de populatie is het streven van de school op de trendanalyses op de basisvaardigheden gemiddeld een score van 4 of hoger te scoren (op een schaal van 5). De individuele resultaten van de kinderen zorgen, naast de onderwijsbehoefte van het kind, voor een indeling in de drie instructieniveaus: verkorte instructie, reguliere instructie, verlengde instructie. Op onze school krijgen kinderen met een score 1 t/m 3 in principe verlengde instructie. Kinderen met een 3 score scoren gemiddeld. Reguliere instructie zou daarbij afdoende moeten zijn. Gezien onze populatie en ons hoge ambitieniveau hebben we de criteria aangescherpt. Betrokkenheid ouders Ouders worden op handelingsgerichte werkwijze betrokken in de zorg rondom de leerling. In het begin van het schooljaar worden ouders in de gelegenheid gesteld de leerkracht te informeren over hun kind middels het ”startgesprek”. Tijdens de 2 andere vaste gespreksmomenten binnen het schooljaar voert de leerkracht met de ouders (en de leerling) een voortgangsgesprek over (/met) hun kind aan de hand van het port folio en de toets gegevens uit Parnassys. Het eerste rapport krijgen de ouders van kinderen in groep 1 aan het einde van het schooljaar. De kinderen van groep 2 krijgen 2 maal per jaar een rapport. Alle kinderen vanaf groep 3 krijgen 3 maal per jaar een rapport. De ouders worden 3 maal per jaar uitgenodigd om met de leerkracht(en) te spreken over de ontwikkeling van hun kind. Aanleidig voor dit gesprek is het portfolio dat het kind in de voorgaande periode heeft samengesteld. Ook de resultaten op het rapport worden tijdens dit gesprek besproken. Bij het gesprek in maart worden alle ouders uitgenodigd voor een gesprek om de resultaten van het kind te bespreken. Naast de portfolio’s die door de leerkrachten worden verstrekt, kunnen ouders via het ouderportaal van Parnassys de toetsresultaten van hun kind inzien op elk moment van het schooljaar. Hierdoor kunnen ouders nog beter de ontwikkeling van hun eigen kind volgen en is er een optimale afstemming tussen school en ouders. Bij extra zorg rondom een leerling worden ouders betrokken bij de manier waarop aan de behoeften van het kind tegemoet gekomen wordt. Deze extra zorg wordt beschreven in het groeidocument/opp/ ihp. Hierbij kan de IB’er een begeleidende en informatieve rol bieden. Deze gesprekken hebben een eigen frequentie. Inbreng van ouders is hierbij essentieel. Afhankelijk van de leeftijd en vaardigheden van het kind is er ook een rol van het kind in dit proces. Op deze manier zijn alle betrokkenen vertegenwoordigd.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 37 van 61
Specialismen De school heeft zelf expertise in huis op het gebied van taalonderwijs, rekenonderwijs, Daltononderwijs, Remedial Teaching en Special Educational Needs. De komende tijd wil de school intern ook gecertificeerde expertise verkrijgen op het gebied van talentontwikkeling en gedragsproblematiek. Daarnaast werkt de school samen met diverse ketenpartners. Hierdoor is er extra expertise beschikbaar. De school maakt o.a. gebruik van de volgende ketenpartners/specialisten: Schoolarts, Buurtteam, orthopedagogen, GGD, Centrum voor Jeugd en Gezin, leerplichtambtenaar, scholen voor SO en scholen voor VO, Zien in de klas, WKZ. Actiepunt: Gedragsspecialist en talentontwikkelingcoördinator (laten) scholen en aanstellen. Ondersteuningsteam De school heeft, door omvang van de school en de populatie, een klein ondersteuningsteam. De intern begeleider is de coördinator van de speciale en algemene zorg. Ook hebben we op onze school een daltoncoördinator, taalcoördinator, rekencoördinator en schoolopleider. Vanuit Zien in de klas is een orthopedagoog voor collegiale consultatie in de leerlingenbegeleiding betrokken. Primair ligt de uitvoer van de zorg op onze school bij de groepsleerkracht, vanwege het feit dat deze het kind en de onderwijsbehoefte het beste kent en iedere dag beschikbaar is om (extra) zorg uit te oefenen. Communicatie De leerkracht is de centrale persoon in de ontwikkeling van een kind op school. Ouders die vragen hebben over de ontwikkeling van hun kind kunnen dan ook altijd terecht bij de groepsleerkracht. De IB-er heeft een overkoepelende en ondersteunende functie. Zij denkt mee over de inhoud van groepsplannen en eventuele verwijzingen of inzetten van extra expertise. Bij gesprekken tussen ouders en leerkrachten kan op verzoek de IB-er, of de directeur aanschuiven. Communicatie over algemene zaken en beleid t.a.v. de zorg verloopt via de directeur. Zo nodig wordt, met instemming van de ouders/verzorgers, expertise van externe deskundigen ingeroepen (bv. Buurtteam, SWV, advies & ondersteuning, Preventieve Ambulante Begeleiding, jeugdhulpverlening, Auris, Zien in de klas). Opstellen onderwijskundig rapport De school draagt in alle gevallen van plaatsing op een andere school de relevante gegevens over in de vorm van een onderwijskundig rapport. Vervolgonderwijs De school begeleidt leerlingen en ouders in hun keuze voor het vervolgonderwijs dit gaat volgens de stedelijk vastgestelde procedure PrimairOnderwijsVoortgezetOnderwijs (POVOprocedure). Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 38 van 61
Protocollen Protocol Leesproblemen en Dyslexie Binnen onze school is veel aandacht voor kinderen met dyslexie. De leerlingen krijgen binnen onze school extra ondersteuning binnen de groep. Ook bij de CITO toetsen wordt rekening gehouden met deze leerlingen. Er is een Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor de groepen 1 en 2, groep 3 en 4 en een Protocol voor de groepen 5 t/m 8. Bij een vermoeden van dyslexie zal na inzet binnen de groep en overleg tussen ouders, leerkracht en Intern Begeleider overgegaan kunnen worden tot onderzoek volgens het Masterplan Dyslexie of door een orthopedagoge afhankelijk van de resultaten. Actuele informatie hierover is in te zien via www.masterplandyslexie.nl Het dyslexieprotocol is eind schooljaar 2012-2013 aangepast n.a.v. de nieuwe richtlijnen. Protocol Dyscalculie De school heeft hoge gemiddelde rekenresultaten. Er zijn geen kinderen op school waarbij er dyscalculie is vastgesteld. Desondanks beschikt de school over een (concept)dyscalculieprotocol. Deze wordt in 2015/ 2016 aangepast. Protocol kinderen en speciale behoeften In dit protocol staat beschreven hoe de school omgaat met kinderen die vanwege een bepaalde stoornis een speciale onderwijsbehoefte hebben. Hierbij gaat het om gediagnosticeerde stoornissen, zoals ADHD, PDD-NOS, etc. Protocol medisch handelen Hierin staat beschreven hoe de school omgaat met medische handelingen, welke handelingen er wel en niet door leerkrachten kunnen worden uitgevoerd. Pest protocol Hier staat beschreven wat wij als school doen ter voorkoming en bestrijding van pestgedrag. Kindermishandeling De gemeente Utrecht hanteert een protocol voor de aanpak van kindermishandeling. Dit protocol geeft richtlijnen voor scholen wat ze moeten doen bij een vermoeden van kindermishandeling en of huiselijk geweld. Het protocol staat op: http://onderwijsutrecht.handelingsprotocol.nl Verwijsindex Utrecht “ik koppel mijn naam aan jouw naam, zodat anderen weten dat ik jou ken” Wat is de Verwijsindex? De Verwijsindex is een digitaal samenwerkingsinstrument om een ‘match’ te maken tussen professionals zoals leerkrachten, hulpverleners en begeleiders in heel Nederland. De Verwijsindex brengt professionals, betrokken bij jeugdige van 0 tot 23 jaar, bij elkaar zodat men de hulp voor de jongere/het gezin op elkaar kan afstemmen. De samenwerking tussen professionals van instellingen kan sneller op gang komen doordat bekend is wie contact hebben met een bepaald kind of jongere. De Verwijsindex is opgenomen in de wijziging van Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 39 van 61
de Wet op de jeugdzorg en daarmee verplicht voor alle professionals in de jeugdketen. Wat wordt er geregistreerd? In de Verwijsindex kun je alleen een leerling plaatsen. In de Verwijsindex staat alleen dat de school en de leerling zijn geplaatst in de Verwijsindex. Alleen die professional die dezelfde leerling ook in de Verwijsindex heeft geplaatst, ziet de gegevens. Voor andere professionals zijn de gegevens niet toegankelijk. In de Verwijsindex staat de naam van de intern begeleider, de contactgegevens van de school en de naam van de leerling. Beide betrokken professionals zoeken na het ontstaan van een match binnen 5 dagen contact met elkaar. Een van de professionals heeft de rol als matchregisseur en legt de datum van afstemming vast in de verwijsindex. Het onderwijs als vindplaats heeft een signaleringsfunctie en is doorgaans niet de matchregisseur. Het gesprek met ouders Ouders worden geïnformeerd over de plaatsing van de leerling in de Verwijsindex. Zij kunnen de geregistreerde gegevens inzien en worden op de hoogte gesteld over de reden van de plaatsing. Ouders en school willen de beste hulp organiseren, waardoor het belangrijk is dat de communicatie tussen school en ouders open blijft. En als ik ga verhuizen? Bij verhuizing naar een andere gemeente hoeft u niet helemaal opnieuw te beginnen. De Verwijsindex Utrecht is gekoppeld aan de landelijke Verwijsindex. De afstemming van professionals is zo door heel Nederland geregeld. Protocollen zijn ter inzage aanwezig op school. 5.3. Aanpak als een kind meer dan basisondersteuning nodig heeft Het basisonderwijs is in principe bestemd voor alle kinderen van vier tot en met twaalf jaar. Kinderen moeten een ononderbroken ontwikkeling door kunnen maken. Dat betekent, dat er rekening wordt gehouden met individuele verschillen tussen leerlingen. Op onze school wordt waar mogelijk rekening gehouden met tempo- en niveauverschillen van leerlingen. Soms wordt er een andere leerweg gehanteerd. Leerlingen hoeven niet allemaal dezelfde doelen te bereiken. Dit neemt niet weg dat elk kind zo goed mogelijk moet worden voorbereid op het volgen van voortgezet onderwijs en op het deelnemen aan het maatschappelijk leven. Alle kinderen moeten bepaalde elementaire vaardigheden leren en voldoende kennis opdoen om zich later te kunnen handhaven. Elke school heeft een aantal leerlingen voor wie de schoolloopbaan moeilijkheden oplevert. Het gaat niet altijd om grote leerproblemen. Ook niet altijd om kinderen die zwakker presteren. Ook meer begaafde leerlingen kunnen het moeilijk hebben. Als ze niet voldoende geprikkeld worden goede prestaties te leveren op hun niveau, kan de interesse en concentratie verminderen. Het is een taak van de leerkracht, om, in overleg met de ouders, problemen in een vroeg stadium te onderkennen en hulp te bieden. Dat vraagt planmatig handelen. De extra hulp aan leerlingen en de speciale voorzieningen die daarbij horen, Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 40 van 61
worden zorgverbreding genoemd. Onze school gaat uit van onderwijs op maat waar mogelijk binnen de groep. Leerkrachten proberen ook kinderen met leerproblemen zo goed mogelijk te begeleiden. Voorwaarde vinden we wel dat het kind zich prettig op onze school voelt en zijn eigenwaarde niet verliest. De interne begeleider coördineert de leerlingenzorg binnen school. De intern begeleider (IB) wordt ondersteund door de schoolbegeleidingsdienst. De organisatie van ons onderwijs maakt specifieke begeleiding van leerlingen mogelijk. Hierbij is het wenselijk dat er consultatie plaatsvindt met collega’s en/of de intern begeleider of advies en ondersteuning. De specifieke begeleiding van de leerlingen vindt veelal in de groepen zelf plaats, waarbij gebruik gemaakt wordt van specifieke materialen (b.v. koptelefoon, dag planning, time timer). Een kind dat meer dan basisondersteuning nodig heeft is een leerling met specifieke onderwijsbehoeften. Een kind met specifieke onderwijsbehoeften op onze school is een kind dat sociaal-emotioneel een eigen aanpak nodig heeft of een kind dat op de basisvaardigheden niet mee kan of meer kan dan in de reguliere instructies (Verkort, normaal of verlengd) aangeboden wordt.
Om dit goed te monitoren willen we de ontwikkeling van de kinderen goed en zorgvuldig volgen, dit doen we door de specifieke onderwijsbehoeften van het kind zo goed mogelijk in kaart te brengen. Dit leggen we vast in het groeidocument/opp/iHP. Dit is stap 3 in het schema “arrangeerroute sterke basis, steun waar nodig, speciaal als het moet ”. Tevens is dit fase 3 in de HGW-cyclus, de planmatige en handelingsgerichte werkwijze volgens het model van de 1 zorg route. We volgen de cyclus van Handelingsgericht Werken (HGW). We werken in onze school met groepsplannen, waarin het onderwijsaanbod voor de kinderen op 3 niveaus is uitgewerkt en passen het directe instructie model toe. In een groepsoverzicht worden de leerling gegevens verzameld. We gaan nu op elk van de drie fasen van planmatig handelen nader in en zullen daarbij ook verwijzen naar de HGW-cyclus. Fase 1: signaleren van problemen Het startpunt is het verzamelen van gegevens. Dat gebeurt door: 1. het evalueren van het vorige groepsplan 2. het verzamelen van leerling gegevens in een groepsoverzicht (HGW-stap 1) Hierbij gaat het om het signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, zowel pedagogische als didactische. (HGW-stap 2) Door middel van methodeonafhankelijke toetsen (Cito toetsen, met een landelijke normering), methode gebonden toetsen en/of observaties wordt meerdere keren per jaar nagegaan of vorderingen van alle leerlingen overeenkomen met de gestelde doelen. Het betreft op dit moment de volgende gebieden: -
diverse ontwikkelingsgebieden bij de kleuters
-
didactische ontwikkelingen op het gebied van Nederlandse taal, begrijpend lezen, spelling, lezen en rekenen.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 41 van 61
De Intern Begeleider maakt jaarlijks een toetskalender waarop staat aangegeven in welke weken de Cito Leerling Volg Systeem-toetsen worden afgenomen. Elke leerkracht neemt deze LVS-toetsen af en verwerkt de resultaten in Parnassys (het administratiesysteem van de school). Fase 2: analyseren van problemen Afhankelijk van de toets resultaten wordt een analyse uitgevoerd op individueel niveau, groepsniveau of schoolniveau. Bij de analyse komen in elk geval ter sprake: -
een interpretatie van de afgenomen signaaltoets
-
een vergelijking met de vorige toets afname
-
een nadere analyse van het toets materiaal
-
relevante leerling-kenmerken, items uit het startgesprek, kenmerken van de omgeving als gezin, woonsituatie etc.
-
verschillende onderwijskenmerken, zoals de gebruikte methode, de gegeven instructie, organisatievormen en leerkrachtaspecten.
De HGW-cyclus legt hierbij de nadruk op het benoemen van onderwijsbehoeften (stap 4) en het clusteren van leerlingen met gelijke onderwijsbehoeften (stap 5) wat aansluit op het directe instructie model. Fase 3: plan van aanpak (iHP) In overleg met de Intern Begeleider wordt er door de leerkracht een groepsplan of individueel handelingsplan opgesteld met als doel middels een beredeneerd en passend lesaanbod de ontwikkeling van de kinderen te bevorderen en/of de problemen van een of meer leerlingen op te lossen. Door een groepshandelingsplan te maken krijgt de leerkracht zicht op de specifieke extra hulp die hij/zij wil geven, hoe een en ander in de groep georganiseerd moet worden, welke materialen gebruikt kunnen worden, welke doelen bereikt moeten worden en hoe de gegeven hulp zal worden geëvalueerd. Naast het groepsplan met de drie instructieniveaus is het mogelijk om 1 of 2 individuele plannen uit te voeren. Tevens is het mogelijk dat voor een aantal kinderen in een groep een doorlopend plan van aandacht opgesteld is; een continue aanpak specifiek voor een leerling (b.v. gebruik daisy speler, verlengde toetstijd, uitvergrote werkboeken, gebruik speciale werkplek, gebruik “koptelefoon”, etc). In de HGW-cyclus wordt in stap 5 aandacht gevraagd voor het opstellen van een plan voor de groep en één of meer sub groepjes. Alleen als het niet anders kan wordt een individueel HP (groeidocument/opp) overwogen. De hulp wordt in de groep door de eigen leerkracht gegeven. Bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van een handelingsplan is een goede communicatie tussen alle betrokkenen (leerkracht, ouders, leerling, IB, directie en evt. externe deskundigen) van groot belang. Uiterlijk op het volgende signaleringsmoment, maar vaak ook tussentijds zal via observatie- en toets-afname het effect van de extra hulp worden vastgesteld. Als er te weinig verbetering is in het leerresultaat zal bijstelling van het handelingsplan nodig zijn. Analyse op schoolniveau kan leiden tot beslissingen over de gebruikte methode(s), het lesrooster, gezamenlijke of individuele nascholing, etc. We werken met een zorgcyclus die per schooljaar drie keer doorlopen wordt. De concrete afspraken staan in Parnassys en ook documenten van onderzoeken (na Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 42 van 61
toestemming ouders) worden in parnassys opgeslagen. Indien ouders niet accoord gaan met digitale opslag, dan is het document in een afsluitbare dossierkast in het kantoor van de administratie opgeslagen in het administratie systeem van de school. De groepsleerkracht heeft de lopende plannen en ‘werkdocumenten’ in de groepsmap en draagt dit aan het einde van het schooljaar over aan de volgende leerkracht. Alle documenten van een leerjaar worden in Parnassys opgeslagen na toestemming ouders. De Cito toetsen die binnen de school afgenomen worden zijn opgenomen in de toetskalender. Daarnaast bevatten de door ons gebruikte methodes ook toetsen, deze gebruiken we om tussentijds de leerresultaten van recent aangeboden leerstof te meten. Groeidocument/opp/ihp Bij passend onderwijs hoort de aanpak: 1 kind 1 plan. Het groeidocument/opp/ihp wordt hiervoor gebruikt, wanneer er meer nodig is dan de basisondersteuning. De specifieke onderwijsbehoefte van de leerling wordt hierin weergegeven, ook de gespreksverslagen worden hierin opgenomen, tevens staan de doelen voor het handelingsplan beschreven in het handelingsplan deel. Het plan wordt 2 keer (waar nodig vaker) bijgesteld en geëvalueerd. Indien nodig wordt het OPP opgesteld. Het groeidocument/opp/ihp wordt na iedere wijziging opgeslagen als bestand in Parnassys bij de betreffende leerling Pedagogisch klimaat Om tegemoet te kunnen komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen streeft de school naar een veilig pedagogisch klimaat. De school probeert hieraan bij te dragen door het bieden van: -
Een veilige omgeving
-
Functionele, duidelijke en gedragen regels en afspraken en communicatie daarover
-
een vertrouwensrelatie tussen leerling, leerkracht en ouders.
-
methode: Kinderen en hun sociale talenten
Het pedagogisch klimaat binnen de groepen wordt gevolgd met behulp van: -
Volgsysteem/ methode: ‘Zien’.
-
observaties en gespreksverslagen
-
sociogram en/of veiligheidsthermometer
Wij hebben tot doel dat de kinderen opgroeien tot zelfbewuste, sociale deelnemers aan de maatschappij. Waarbij we zelfstandigheid, samen werken, het nemen van verantwoordelijkheid, oplossingsgerichtheid en kritisch denken als speerpunten zien. Rol van ouders
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 43 van 61
Ook hier verwachten we van ouders een betrokken houding bij de ontwikkeling van hun kind. Vanzelfsprekend is de frequentie van gesprekken en de intensiteit hoger, aangezien het hier om kinderen gaat waarbij een extra zorg geboden dient te worden. Ouders worden iedere gesprek betrokken bij het in kaart brengen van de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling, hetgeen wordt weergegeven in het groeidocument/opp/ihp. Tevens worden de gesprekken hier kort in weergegeven.
Voorzieningen Het schoolgebouw heeft geen speciale voorzieningen. Er zal met de beperkte beschikbare ruimte creatief moeten worden omgegaan, indien het nodig is om extra ruimte te vinden voor speciale activiteiten. Het aantal fte’s dat de school inzet voor groepsbemensing is maximaal. Dit betekent dat eventuele subgroepen door de eigen leerkrachten tegelijk met de reguliere groep gedraaid worden. Arrangeerroute De gehele zorgroute van de school is vastgelegd in het zorgplan. Deze is ter inzage op school aanwezig. Indien de school zelf handelingsverlegen is, dan wordt er een beroep gedaan op externe expertise. Eventueel kan er voor een kind een speciaal ‘arrangement’ of Advies & ondersteuning worden aangevraagd bij het Samenwerkingsverband. Het groeidocument/opp/ihp wordt hiervoor gebruikt. Mocht het arrangement ontoereikend lijken of blijken dan kan een kind worden verwezen naar het speciaal onderwijs. Bijgaand schema geeft dit proces goed weer.
Steun waar nodig
Contact / betrokkenen wie?
Stap 7 Speciaal (basis) onderwijs
Toelaatbaarheids commissie
Te gebruiken documenten / Instrumenten Toelaatbaarheidsverklarin g
Stap 6 Bieden van extra ondersteuning
Leerkracht, in-, externe expert, jeugdhulp
Beschrijving onderwijsarrangement volgens format
Stap 5 Toewijzing van extra ondersteuning
Toelaatbaarheidscommiss ie i.b.-er, onderwijsadviseur
Toekenning arrangement
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Volgen monitoren evalueren
Speciaal als hett moet
Ondersteunings / arrangeerroute
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 44 van 61
Sterke basis
Stap 4 Bepalen van noodzakelijke extra ondersteuning
Leerkracht, ouders, i.b.er, onderwijsadviseur, kernpartners
Groeidocument aanvullen bij aanmelding, kindkans, deskundigenadvies, zienswijze ouders, aanvraag arrangement of aanvraag toelaatbaarheid
Stap 3 Vaststellen van ondersteuningsbehoeften
Leerkracht, ouders, i.b.er, evt. onderwijsadviseur, externen, kernpartners
Groeidocument met bijlagen
Stap 2 Signalering van ondersteu nings- en handelingsvragen
Leerkracht, ouders, i.b.er, kernpartners, externen
Observatie, toetsen, lvs, rapport, informatie van ouders, evt. verwijsindex, Parnassys
Stap 1 Basisondersteuning bieden
Leerkracht
Utrechtse standaard voor de basisondersteuning
Stap 0 (warme) overdracht
Leerkracht, evt.i.b.-er
Overdracht gegevens, start groeidocument
5.4. Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte 5.4.1 Toelating leerlingen met een basisondersteuningsbehoefte Aanmelden Stappen aanmelden 1) Vooraanmelding 2) Definitieve aanmelding (vanaf 3 jaar) 3) Toelating/afwijzing Informatie over de school inwinnen kan via de - maandelijkse informatie-ochtenden met een rondleiding door de school - de schoolgids - website
Vooraanmelding (kinderen jonger dan 3 jaar) Kinderen jonger dan 3 jaar kunnen worden opgegeven voor de lijst van vooraanmelding (mits een van de ouders/verzorgers een informatieochtend heeft bijgewoond). Deze kinderen Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 45 van 61
hebben dan voorrang bij de definitieve aanmeldingsfase (als uw kind 3 wordt) en krijgen te zijner tijd een aanmeldingsformulier toegemaild. Vooraanmelden kan via het vooraanmeldingsformulier [link naar het betreffende formulier]. De school stuurt binnen 6 weken na ontvangst een bevestiging dat het vooraanmeldingsformulier is ontvangen. N.B. De dag waarop het vooraanmeldingsformulier door de school is ontvangen, is (mede)bepalend voor de positie van uw kind op de vooraanmeldingslijst.
Aanmelding kleuters (vanaf 3 jaar) Kinderen vanaf 3 jaar mogen definitief worden aangemeld via een aanmeldingsformulier [link naar het formulier]. Kinderen die op de lijst van vooraanmelding staan en voor wie plaats is, krijgen in de week nadat ze 3 jaar zijn geworden het aanmeldingsformulier toegestuurd. U stuurt vervolgens het volledig ingevulde aanmeldingsformulier binnen 5 werkdagen terug om de aanmelding definitief te maken. Binnen 6 weken na ontvangst hoort u of uw kind geplaatst is. Mocht dit niet het geval zijn, dan kunt u een verzoek indienen het kind op de wachtlijst te zetten. Na hun 4e verjaardag worden de namen van de niet-aangemelde kinderen van de lijst verwijderd. aanmelding kinderen van een andere school Aanmelden van een kind van een andere school kan alleen als dit ook kenbaar is gemaakt aan de directie van deze andere school. De andere school schrijft vervolgens een onderwijskundig rapport dat samen met het schoolondersteuningsprofiel van onze school bepaalt of een kind al dan niet wordt toegelaten. Een dag proefdraaien in de beoogde klas kan onderdeel uitmaken van het onderzoek naar de toelaatbaarheid van het kind. aanmelding kinderen met een extra zorgvraag Mocht er sprake zijn van stoornissen, handicaps of beperkingen in de onderwijsparticipatie, dan moet u dit op het aanmeldingsformulier aangeven. De school kan dan kijken of dit binnen de onderwijsaanpak past. Is er sprake van een kind van wie vermoed wordt dat het extra ondersteuning behoeft, dan vindt er nader onderzoek plaats. Op grond van de bevindingen wordt besloten of de school de gewenste ondersteuning kan bieden. Is dit niet het geval, dan heeft de school waar de leerling als eerste aangemeld is, zorgplicht. Dit betekent dat deze school een inspanningsverplichting moet leveren ten aanzien van een passende plaats. Indien op een school geen plaatsruimte beschikbaar is, blijft een onderzoek naar de extra ondersteuning achterwege. Ook de inspanningsverplichting ten aanzien van een passende plaats is dan niet aan de orde.
Toelating/afwijzing Ouders krijgen binnen 6 weken na ontvangst van de aanmelding schriftelijk bericht of hun Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 46 van 61
kind geplaatst is. Mocht de beslissing niet binnen 6 weken kunnen worden genomen, dan kan deze termijn met ten hoogste 4 weken worden verdaagd. Ouders worden hierover schriftelijk geïnformeerd. Het voornemen tot afwijzing Is er geen toelating mogelijk, dan ontvangen de ouders uiterlijk binnen 4 weken na de aanmelding een brief van de directeur dat deze voornemens is hun kind niet toe te laten. In de brief wordt de reden hiervan duidelijk en onderbouwd aangegeven. De ouders worden uitgenodigd voor een gesprek of voor een schriftelijke reactie waarin zij hun zienswijze hierop naar voren kunnen brengen. De directeur licht toe waarom in de optiek van de school de leerling niet kan worden toegelaten. Van het gesprek wordt een verslag gemaakt en de ouders ontvangen hiervan een afschrift. De afwijzing Binnen 6 weken na aanmelding wordt de definitieve beslissing genomen waarbij de gevolgde stappen worden vermeld. De ouders ontvangen een schriftelijk bericht dat hun kind niet wordt toegelaten waarbij de redenen worden vermeld. Indien de beslissing niet binnen 6 weken kan worden genomen, kan deze termijn met ten hoogste 4 weken worden verdaagd. Ouders worden hierover schriftelijk geïnformeerd. Plaatsingsbeleid
Algemeen Elke school die valt onder de Stichting openbaar Primair Onderwijs (SPO) spant zich in om zoveel mogelijk leerlingen die toelaatbaar zijn ook daadwerkelijk te kunnen plaatsen. Er worden jaarlijks prognoses gemaakt en de school wordt zo efficiënt mogelijk ingericht, passend bij de onderwijskundige doelstellingen van de school. In verband met een evenwichtige opbouw van jaargroepen in de school kan dit betekenen dat er lokaalruimte beschikbaar moet blijven voor volgende schooljaren. Elke SPO-school heeft in overleg met de medezeggenschapsraad een gemotiveerde norm bepaald en vastgelegd van het maximaal aantal leerlingen per groep. Deze norm is onder meer afhankelijk van het aantal vierkante meters lokaalruimte, de onderwijskundige schooldoelstellingen en het schoolconcept.
Volgorde van plaatsing 1. Broertjes en zusjes van kinderen die al op school zitten
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 47 van 61
2. Kinderen uit het bedieningsgebied: het gebied tussen Lichte Gaard, Donkere Gaard, Haverstraat, Paulusbrug, Herenstraat, Maliesingel, Nobelstraat, Janskerkhof, Oudkerkhof, Vismarkt. De meeste kinderen op ODBS Pieterskerkhof wonen in het centrum van Utrecht. Hoewel we ook graag kinderen van buiten de wijk een plek op onze school zouden willen bieden, blijkt dit in de praktijk steeds lastiger te worden. Dit komt door de toename van het aantal gezinnen met jonge kinderen in het centrum. 3. Kinderen die niet onder bovengenoemde categorieën vallen worden geplaatst in volgorde van binnenkomst van de vooraanmelding.
Aanmeldingsdatum Als aanmeldingsdatum wordt genomen de datum waarop het aanmeldingsformulier volledig ingevuld en ondertekend is ingeleverd bij de administratie van de school (inclusief een kopie van een document om het BSN-nummer te verifiëren).
Wachtlijst Op ODBS Pieterskerkhof hebben we liever geen wachtlijsten. Helaas is het samenstellen van een wachtlijst door een sterke toeloop onvermijdelijk. Indien een leerling wel toelaatbaar is, maar wegens ruimtegebrek niet geplaatst kan worden kunnen de ouders verzoeken hun kind tot het bereiken van de leerplichtige leeftijd op de wachtlijst te plaatsen. De directeur meldt de ouders dat het kind wegens ruimtegebrek niet toegelaten kan worden en verzoekt hun aan te geven of het kind op de wachtlijst geplaatst moet worden. Berichtgeving aan ouders met kinderen op de wachtlijst Aan het einde van het kwartaal waarin de leerling op de wachtlijst 3 jaar is geworden, worden de ouders schriftelijk geïnformeerd of plaatsing van hun kind bij 4-jarige leeftijd mogelijk is. Als herziening van de eerdere afwijzing niet mogelijk is, hebben de ouders nog voldoende de tijd een andere school te zoeken. Ouders die een kind op de wachtlijst hebben dat al 3 jaar is, krijgen aan het einde van het daaropvolgende kwartaal bericht of uiterlijk op 1 april voorafgaand aan het betreffende schooljaar. Indien een kind niet geplaatst kan worden, vervalt zijn plaats op de wachtlijst. Indien ouders hun kind op de wachtlijst willen laten staan, dienen zij hiertoe schriftelijk een verzoek in.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 48 van 61
Groepsgrootte Per jaar kunnen wij 35 kinderen inschrijven in groep 1 op onze school. Door verhuizingen vanuit de binnenstad zal dit aantal in de hogere groepen afnemen. Het aantal van 35 is gebaseerd op het huidige beleid van de school waarin we de norm voor de groepsgrootte stellen op gemiddeld 32 leerlingen per groep. Het streven is om de groepen 1 t/m 4 niet groter te laten worden dan 35 kinderen.
Samenwerking met de ouders De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming en handelingsgericht werken. Van ouders wordt verwacht dat zij de school en de leerkracht steunen in de gekozen aanpak en dat zij thuis zo veel als mogelijk complementair handelen. Daartoe vragen we van ouders om de schoolgids goed te lezen en middels een handtekening op het aanmeldingsformulier aan te geven dat zij de school ondersteunen in de aanpak en de visie en werkwijze van de school ondersteunen. Start Het kind start als het 4 wordt. Leerlingen krijgen altijd de gelegenheid om in hun nieuwe omgeving te komen wennen. Nieuwe kleuters mogen maximaal 5 dagdelen komen wennen en voor kinderen in andere groepen is er meestal een kennismaking van een dag. Na enkele weken is er een startgesprek met de groepsleerkracht waarbij de eerste indrukken en vragen besproken worden. Graag ontvangen wij van ouders schriftelijke informatie van de voorschool. Deze wordt tijdens het startgesprek besproken. 5.4.2. Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte die de basisondersteuning overstijgt Door de Wet op het Passend Onderwijs heeft de eerste school waar ouders hun kind aanmelden zorgplicht. Als blijkt dat de leerling extra ondersteuning nodig heeft, is deze school verantwoordelijk voor het realiseren van passend onderwijs, al dan niet op een reguliere school. In Utrecht dragen de Utrechtse schoolbesturen gezamenlijk deze zorgplicht. Zij achten het hun gezamenlijke verantwoordelijkheid om voor elk Utrechts kind een passend onderwijsaanbod te bieden. Dat kan op de school van aanmelding zijn, of op een andere school c.q. voorziening binnen het SWV. Wanneer een kind wordt aangemeld waarbij het vermoeden bestaat, of duidelijk is dat de extra ondersteuning de basisondersteuning overstijgt, dan benoemt de school dit bij de aanmelding. De school meldt ouders dat zij een onderzoek doen om na te gaan of de school aan de onderwijsbehoefte van de leerling kan voldoen. Uitgangspunten hierbij zijn: - het belang van het kind - de mogelijkheden van de school (in combinatie met het SWV en ketenpartners) om het ontwikkelingsproces van het kind te ondersteunen. Het onderzoek over de toelating mag niet meer dan 4 weken in beslag nemen. De directeur kan beslissen het kind toe te laten , tijdelijk toe te laten of niet toe te laten. Dit besluit wordt uiterlijk 2 weken na afronding van het onderzoek schriftelijk aan de ouders bekend Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 49 van 61
gemaakt. Als niet onmiddellijk duidelijk is of toelating succesvol kan zijn, kan worden besloten het kind voorlopig te plaatsen. Gedurende een vooraf bepaalde observatieperiode zal dan nader worden onderzocht of definitieve toelating mogelijk is, waarna een definitief besluit hierover door de directeur genomen wordt. Indien het kind niet wordt toegelaten worden daarbij de redenen benoemd en dat het mogelijk is bezwaar te maken bij een toelatingscommissie. Indien de school de leerling niet toe laat, dient de school er zorg voor te dragen dat een andere school bereid is de leerling aan te nemen. 5.5. Leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte (‘steun waar nodig’) 5.5.1. Advies & Ondersteuning en Arrangementen vanuit het SWV Als bij aanmelding, of in een later stadium blijkt dat een leerling extra ondersteuning nodig heeft, kan de school een beroep doen op het SWV middels het inschakelen van ‘Advies & Ondersteuning’ of het aanvragen van een arrangement. Om de aanwezige kennis en expertise van de SWV WSNS en de REC’s te behouden en te bundelen heeft het SWV besloten een groot deel van deze expertise te bundelen in het Team Passend Onderwijs (TPO). De advisering en ondersteuning (A&O) van het TPO ondersteunt leerlingen, scholen en leerkrachten. Zij doen dat bijv. door deel te nemen aan overleggen, advies te geven gericht op de leerling, de leerkracht en de intern begeleider en door het bieden van ondersteuning. Het gaat hierbij om advisering en ondersteuning binnen verschillende expertisevelden met in eerste instantie als doel een arrangementaanvraag te voorkomen. Als blijkt dat de aangeboden advisering en ondersteuning onvoldoende is gebleken kan vanuit ‘A&O’ worden doorgeschakeld naar ondersteuning in de arrangeerroute. In het ondersteuningsplan van het SWV Utrecht PO en op de website van het SWV Utrecht PO staat de precieze route naar extra ondersteuning beschreven. 5.5.2. Leerlingen met een ontwikkelingsperspectief Basisscholen moeten voor alle leerlingen die extra ondersteuning krijgen die buiten de basisondersteuning valt ( dus van het SWV of het speciaal onderwijs cluster 1 en 2) een ontwikkelingsperspectief opstellen. Wanneer een school een arrangement aanvraagt bij het SWV Utrecht PO maakt een ontwikkelingsperspectief deel uit van de aanvraag. Een ontwikkelingsperspectief ( OPP ) beschrijft de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling tijdens de schoolcarrière. Daarnaast bevat het in elk geval de te verwachten uitstroombestemming en de onderbouwing daarvan (stimulerende en belemmerende factoren die van invloed zijn op het onderwijsproces). Het ontwikkelingsperspectief ( OPP ) wordt vastgesteld, nadat hierover op overeenstemming gericht overleg met de ouders is gevoerd. Bij de aanvraag van een zorgarrangement wordt het OPP vooraf door de ouders voor akkoord ondertekend. Als ouders het hier niet mee eens zijn, kunnen zij terecht bij de geschillencommissie voor ouders. De school evalueert het ontwikkelingsperspectief jaarlijks met de ouders en stelt het zo nodig bij.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 50 van 61
De Inspectie van het Onderwijs ziet toe op de kwaliteit van het onderwijs, en daarmee ook op het ontwikkelingsperspectief. Scholen zijn verplicht in BRON te registreren wanneer een leerling een ontwikkelingsperspectief heeft.
5.5.3. Speciaal (basis-)onderwijs (‘speciaal als het moet’) Wanneer de basisschool niet (meer) aan de onderwijsbehoeften van een leerling kan voldoen, kan het voorkomen dat plaatsing op een school voor speciaal (basis)onderwijs beter recht doet aan deze onderwijsbehoefte. De school voert hierover overleg met de ouders en vraagt bij overeenstemming een toelaatbaarheidsverklaring speciaal onderwijs (TLV) aan bij de commissie toelaatbaarheidsverklaringen van het SWV Utrecht PO. In geval van plaatsing in het speciaal (basis-)onderwijs zijn er twee mogelijkheden: 1. Speciaal basisonderwijs Leerlingen met een algehele ontwikkelingsachterstand (minimaal IQ 55), leerlingen met sociaal-emotionele problematiek waardoor een ernstige onderwijsachterstand is ontstaan of leerlingen met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel komen in aanmerking voor een ondersteuningsarrangement vanuit het samenwerkingsverband SWV Utrecht PO. In het ondersteuningsplan van het SWV PO Utrecht zijn de procedure en de criteria opgenomen. 2. Speciaal onderwijs Wanneer er sprake is van een leerling met een lichamelijke of verstandelijke handicap, of leerlingen met psychiatrische problemen of ernstige gedragsproblemen, kan een leerling in aanmerking komen voor een ondersteuningsarrangement vanuit het speciaal onderwijs binnen het samenwerkingsverband. School en ouders doen samen een aanvraag voor plaatsing in het speciaal onderwijs (SO) bij het SWV Utrecht PO. In het ondersteuningsplan van het SWV Utrecht PO zijn de procedure en de criteria opgenomen. Daarnaast zijn er nog specifieke mogelijkheden voor leerlingen die onder cluster 1 en cluster 2 vallen. De wijzigingen omtrent Passend Onderwijs zijn voor deze clusters anders: zij vallen niet onder het SWV. Leerlingen cluster 1 Binnen cluster 1 geldt het streven dat zoveel mogelijk leerlingen met een visuele beperking op reguliere scholen onderwijs volgen. Om dat te realiseren wordt door een cluster 1 organisatie aan reguliere scholen onderwijsondersteuning op maat gegeven: ambulante onderwijskundige begeleiding, advies, coaching, instructie, collegiale consultatie en cursussen. Daarnaast worden er nieuwe eigentijdse vormen van onderwijstoepassing geïntroduceerd (bijvoorbeeld het combineren van regulier en speciaal onderwijs). Ouders en scholen die een vermoeden hebben dat hun kind/leerling een visuele beperking heeft kunnen hun kind aanmelden bij Bartiméus of Visio. Op grond van de resultaten van onderzoek beoordeelt een Commissie van Onderzoek of de leerling, op basis van landelijke toelatingscriteria, recht heeft op ambulante onderwijskundige begeleiding of op onderwijs van een onderwijsinstelling voor leerlingen met een visuele beperking Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 51 van 61
Leerlingen cluster 2 Onderwijs en Ambulante Begeleiding voor leerlingen in cluster 2 wordt binnen het SWV Utrecht PO verzorgd door een tweetal instellingen: Auris en Kentalis. Onderling hebben zij het werkgebied in Utrecht verdeeld. Na de herinrichting onderscheidt cluster 2 verschillende vormen van onderwijs en ondersteuning aan auditief en/of communicatief beperkte leerlingen. Deze vormen zijn onderverdeeld in drie hoofdvormen: intensief, medium en licht. Het onderwijsarrangement wordt gekoppeld aan kwaliteitsindicatoren die door cluster 2 zijn geformuleerd, geborgd en gemonitord op landelijk niveau. Vanuit het SWV Utrecht PO worden centrale ondersteuningsmogelijkheden vanuit deze clusters. Bijlage Standaard voor de Basisondersteuning Gegevens Dashboard schoolprofiel Q3
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
afspraken
gemaakt
over
de
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 52 van 61
6. De schoolorganisatie 6.1.
De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht
De stichting De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht (SPO Utrecht) is een openbaar schoolbestuur, dat verantwoording aflegt aan de gemeente Utrecht. Het bestuur bestaat uit 2 leden. Een Raad van toezicht houdt namens de gemeente Utrecht toezicht op de stichting en het bestuur. Directeuren De directeur van de school is verantwoordelijk voor goed onderwijs en de integrale aansturing van de school. In het managementstatuut zijn de taken en bevoegdheden van bestuur en directeuren vastgelegd. Binnen de school worden taken en bevoegdheden verdeeld op basis van deskundigheid, affiniteit en ontwikkelingsmogelijkheden van personeel. De gekozen schoolorganisatie past bij de wijze waarop de school de onderwijsdoelen wil bereiken. Verantwoordelijkheid, inspiratie, zorg en respect zijn sleutelwoorden binnen de stichting, niet alleen in de klas, maar ook binnen de organisatie als geheel. De stichting biedt, onder meer in de vorm van begeleide netwerken, intervisiebijeenkomsten, workshops en GMRnetwerkbijeenkomsten, gelegenheid om ook buiten de school in gesprek te zijn met collega’s die voor dezelfde opgave staan. Van alle medewerkers wordt deskundigheid, een professionele betrokkenheid, het vermogen om open te staan voor veranderingen en in te kunnen spelen op een veranderende omgeving en last but not least, een gezond gevoel voor wat haalbaar is gevraagd. 6.2.
De schoolorganisatie
6.2.1. De structuur De school heeft per 1 augustus 2015 een nieuwe directeur die de school aanstuurt. De directeur is integraal verantwoordelijk voor het schoolbeleid: de aansturing van het onderwijskundig proces alsmede het personeel- en financieel beleid en de aansturing van personeel. De directeur is tevens verantwoordelijk voor de communicatie en het overleg met MR, bestuur en externe relaties en heeft geen lesgevende taken. De directeur wordt ondersteund door een parttime administratieve ondersteuner, die uitvoerend werk verricht m.b.t. personele, financiële en leerlingenadministratie, organisatie en communicatie. De school heeft groepsleerkrachten die verantwoordelijk zijn voor de groep. Voorts is er een intern begeleider en een vakleerkracht gymnastiek. Daarnaast beschikt de school over een vakleerkracht muziek, gefinancierd door de OR. Er werkt een onderwijsassistent op onze school, die in de bovenbouw het geven van handvaardigheid- en techniekonderwijs verzorgd. Voor de aansturing op het gebied van daltononderwijs is er een daltoncoördinator. Daarnaast zijn er groepsleerkracht die een specifieke taak hebben, zoals een onderbouw- en een bovenbouwcoördinator en onderwijsspecialisten voor rekenen en taal/spelling/lezen en een schoolopleider. Op de school zijn een technische conciërge en een algemene conciërge werkzaam. De functie omschrijvingen zijn opgenomen in het functieboek ODBS Pieterskerkhof. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 53 van 61
Elk jaar stelt de directeur een formatieplan op, waarin de formatie wordt vastgelegd voor het komende schooljaar, uitgaande van de financiële mogelijkheden en de visie zoals verwoord in het schoolplan. Ook wordt er per jaar gekeken naar de groepsgrootte. “Signaalkinderen” (kinderen geboren tussen 1 oktober en 1 januari) stromen, conform het overheidsbeleid, versneld door, indien dit wenselijk is voor hun ontwikkeling. Dit betekent dat het qua aannamebeleid lastig is om de groepsgrootte van groep 3 van tevoren in te schatten. Indien er een te grote groep kinderen in groep 3 komt te zitten, kan de school kiezen voor een combinatiegroep. Het streven is om niet meer dan 35 kinderen in een groep te hebben. Voor de uiteindelijke keuze wordt er ook gekeken naar de specifieke groep kinderen, de leerkracht, de mogelijkheid tot ondersteuning en de beschikbare ruimte. Doel Groepsleerkrachten onderbouw Groepsleerkrachten bovenbouw Directie Leerlingenzorg (IB en leerlingbegeleiding) Vakleerkracht
Omvang in werktijdfactoren 5,1316 4,2556 0,8546 1,153 0,2125
Opleidingsleerkracht Leerkracht extra inzet t.b.v. uitvoeren werk specialisten Onderwijsondersteunend personeel TOTAAL
0,2306 1,8183 13,6562
6.2.2. De overlegstructuur Het personeel van de school vergadert regelmatig. Gemiddeld 2 keer per maand in teamverband. Ook is er 1 keer per maand een bouwoverleg. Daarnaast is er extra overleg indien dit door betrokkenen noodzakelijk wordt geacht. Besluiten worden genomen op basis van consensus. Besluiten worden vastgelegd in het ‘Notulendocument’: een document waarin alle afspraken uit de vergadering worden bijgevoegd. Hierdoor is er altijd een goed overzicht van de gemaakte afspraken en kunnen afspraken makkelijk teruggevonden worden. Van te voren is bekend of er besluiten worden genomen, zodat iedereen zich over een besluit tijdig kan uitlaten. De duocollega’s vormen, naast de notulen, een belangrijke schakel Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 54 van 61
in het overbrengen van de informatie naar de afwezigen. Ook zijn er jaarlijks zo’n 6 studiedagen, waarop er naast scholing ook extra overleg kan plaatsvinden. 6.2.3. Schoolregels en afspraken Binnen de klas worden de regels en afspraken samen met de leerlingen bepaald en door de leerkracht zichtbaar vastgelegd. Ook de schoolregels voor de kinderen zijn in de klas en school zichtbaar voor de kinderen. Deze worden ook door de kinderen, via klassenvergaderingen en de kinderraad, vastgesteld. De schoolregels en afspraken voor personeel liggen vast in de notulen van de vergaderingen en in het Handboek ODBS Pieterskerkhof. 6.2.4. Communicatie en overleg met de ouders. De school beschikt over een goede schoolgids die veel informatie voor ouders bevat. Als bijlage bij de gids ontvangen ouders een informatiekalender voor het betreffende schooljaar. De actuele en beleidsmatige zaken worden in de Medezeggenschapsraad besproken. Deze bestaat uit 3 leerkrachten en 3 ouders. Ze komen gemiddeld 1 keer per maand samen. De directeur is op uitnodiging bij onderdelen aanwezig. Naast de MR is er een actieve ouderraad, die zich richt op ondersteuning bij schoolactiviteiten en fungeert als klankbord naar de MR. Zij komen ook gemiddeld een maal per maand samen. De school zorgt dat zij altijd bij de vergadering vertegenwoordigd is, om zo een goede communicatie te onderhouden tussen team en ouders. De meeste ouders zijn heel betrokken bij de school en zetten zich ook actief voor de school in. Aan het begin van het nieuwe schooljaar houdt iedere groepsleerkracht een ouderavond met zijn of haar nieuwe oudergroep. Het programma van het schooljaar wordt toegelicht en er worden afspraken gemaakt over ouderhulp. Er wordt vooral ook gesproken over de wijze van contact houden en aangedrongen op een open communicatie en goede samenwerking. Er wordt naast de vaste onderdelen die de OR oppakt, al vele jaren gewerkt met een open inschrijving voor ouderhulp en dit levert veel en verschillende hulp op. Voor actuele informatie ontvangen ouders een aantal keer per jaar een digitale nieuwsbrief. De directeur is verantwoordelijk voor deze uitgave, waarbij zowel ouders, kinderen als leerkrachten kopij kunnen aanleveren. Hierdoor wordt voorkomen dat kinderen steeds ad hoc een brief meekrijgen als er nieuws te melden is. De website is daarnaast de database voor ouders, verzorgers, leerlingen en andere belangstellenden. Algemene informatie staat op de site, zodat iedereen zich kan informeren. Daarnaast wordt via facebook regelmatig informatie verspreid aan volgers over projecten en activiteiten in de school. Ouders hebben via het ouderportaal van Parnassys inzicht in de NAW-gegevens, het ziekteverzuim en de toetsresultaten van de kinderen. Drie keer per jaar ontvangen ouders een digitaal rapport met de vorderingen van hun kind. Daarnaast is er ook een portfolio, waarin kinderen zelf geselecteerd werk presenteren op de basisvaardigheden, wereldoriëntatie, werk naar keuze en een reflectie op hun eigen functioneren. Ouders worden 3 keer per jaar uitgenodigd om het portfolio van hun kind te bespreken, alsmede de toetsresultaten. Aan het begin van elk schooljaar is er een startgesprek tussen ouders en de groepsleerkracht, zodat er direct een prettig en effectief eerste contact gelegd wordt, waarop een goede samenwerking voor het schooljaar kan worden gebouwd. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 55 van 61
6.2.5. Externe contacten De school heeft diverse contacten met externen. Binnen het SPO zijn er contacten via diverse netwerken voor de directeur, de IB-er, de opleidingsleerkracht en andere specialisten.. Daarnaast zijn er de contacten met onze partnerschool Chalabalova in Brno, Tsjechië. T.a.v. kunstzinnige vorming zijn er contacten met diverse culturele instellingen, zoals het UCK en zelfstandige aanbieders. Voor natuuronderwijs is er contact met het NMC. Voor techniek hebben we contact met het netwerk voor wetenschap en techniek vanuit de Universiteit Utrecht. Er zijn contacten m.b.t. de naschoolse opvang met ’t Olefantje, SKON en Ludens. 6.2.6. Planning jaaractiviteiten en groepsroosters Er is een jaarkalender met alle activiteiten en vakanties. Elke leerkracht maakt een groepsrooster binnen het schoolkader met daarin de planning van activiteiten met de kinderen. Teamleden beschikken over een uitgebreide versie van de jaarkalender: de teamkalender waarop ze zelf ook zaken kunnen plannen en bijhouden. De directeur zorgt voor de verspreiding van weekmemo’s. Deze zijn afgeleid van de jaarplanning en worden voorzien van relevante en actuele data. Per schooljaar 2016-2017 gaat de school over op een 5 gelijke dagen rooster. Dit is besloten in 2013, na uitgebreid onderzoek, in samenspraak met de Medezeggenschapsraad en in overleg met het bestuur. De school werkt dan met een rooster van 5 lesuren per dag. Momenteel is het lesrooster 26 uur per week, met op woensdag een kortere dag. Beleidsvoornemens: -
Het gezamenlijk voorbereiden van lessen bevordert uitwisseling van kennis en vaardigheden bij de leerkrachten. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om gezamenlijk voorbereiden verder uit te bouwen.
-
Het portfolio wordt verder ontwikkeld, met als doel meer recht te doen aan de verschillen tussen kinderen (meervoudige intelligentie).
-
Het toelatingsbeleid van de school is iets wat regelmatig bekeken zal moeten worden. De school heeft te maken met een lange wachtlijst. In het verleden is gesteld dat we 35 kinderen per leerjaar aannemen. Rekening houdend met verhuizingen, die gebruikelijk zijn in de binnenstad, hou je in de bovenbouw volwaardige klassen over. Doordat voor de zogeheten signaalkinderen (geboren tussen 1 oktober en 1 januari) pas in groep 2 bekeken kan worden of ze versneld naar groep 3 zouden moeten, is het lastig om groepen gelijkwaardig te verdelen. We oriënteren ons op andere mogelijkheden.
-
Specialisten krijgen periodiek ambulante tijd voor onderzoek en begeleiding van collega’s, met als doel de afstemming en kwaliteit te verhogen.
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
7.
Pagina 56 van 61
Personeelsbeleid
7.1. Inleiding In dit hoofdstuk beschrijven wij op welke wijze ons personeelsbeleid bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen van de stichting en onze school. Het personeelsbeleid van de stichting is vastgelegd in het Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB). 7.2.
Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs
Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB) Het integraal personeelsbeleidsplan is opgesteld, waarin de uitgangspunten van het personeelsbeleid, het bovenschoolse personeelsbeleid en de beleidskaders voor het schoolbeleid zijn opgenomen. De stichting gaat uit van de visie dat een professioneel werkklimaat de basis is voor goed onderwijs. Met professionaliteit wordt bedoeld een goed samenspel van betrokkenheid en vakbekwaamheid van medewerkers. Wie met plezier werkt, verantwoordelijkheid draagt, uitdaging heeft, zich gewaardeerd weet en professionele feed back krijgt is beter in staat om goed onderwijs te bieden. Daarom is een goed werkklimaat niet alleen voor het welzijn van personeel maar ook voor de kwaliteit van het onderwijs van groot belang. Het personeelsbeleid is er op gericht om de voorwaarden te scheppen voor een goed werkklimaat. Werken bij de stichting betekent ook zelf een bijdrage leveren aan het werkklimaat: dat bepaal je immers met zijn allen. In dit plan wordt dan ook uitgegaan van een actieve en constructieve bijdrage van zowel management als personeel bij de vormgeving van het werkklimaat. De eindverantwoordelijkheid ligt bij het management. Het personeelsbeleid van de stichting is geformuleerd rond de volgende kernthema’s: De organisatie: functies, taken en verantwoordelijkheden Opleiden Werving en selectie Begeleiden en beoordelen Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling Mobiliteit Arbeidsomstandigheden en personeelszorg Leeftijdsbewust personeelsbeleid Formatiebeleid Secundaire arbeidsvoorwaarden Medezeggenschap Werkgelegenheidsbeleid Voor zover er sprake is van een nadere uitwerking van het IPB op schoolniveau wordt dat in 7.3. omschreven. 7.3. Vrouwen in de schoolleiding De SPO Utrecht streeft naar een evenredige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen binnen de schoolleiding bij de opleiding, werving en benoeming van nieuwe directeuren. In 2010 zijn er op de 32 scholen 18 vrouwen en 17 mannen benoemd in een directeursfunctie. 7.4. Personeelsbeleid op onze school Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 57 van 61
Opleiden De school heeft een Schoolopleider. Zij heeft een rol in de aanname, opleiding en de begeleiding van stagiaires, LIO’ers, zij-instromers en startende leerkrachten. ODBS Pieterskerkhof speelt een actieve rol in het bieden van stageplaatsen en werkt daarbij samen met de Theo Thijssen Academie. Jaarlijks zijn er meerdere stagiaires in de school. Ook vanuit het conservatorium, ROC’s en andere onderwijs of aan onderwijs gelieerde instellingen komen er regelmatig stagiaires op onze school. De school heeft zich tot doel gesteld om een erkende Opleidingsschool te worden. Dit bevorder de wisselwerking en samenwerking tussen stagiaires en leerkrachten, wat de kwaliteit van onderwijs ten goede komt. Werving en selectie Bij werving en selectie werkt de school conform het SPO-beleid. Advertenties worden via de gebruikelijk SPO-kanalen uitgezet m.b.v. de collega’s van werving en selectie van SPO. Sollicitaties, zowel voor tijdelijke als vaste vacatures, worden georganiseerd door een sollicitatiecommissie. Deze bestaat i.i.g. uit de directeur en 2 leerkrachten. Begeleiden en beoordelen De directeur is verantwoordelijk voor het begeleiden en beoordelen van personeel, conform het SPO beleid. De gesprekkencyclus vanuit het bestuur wordt gevolgd. De school werkt met een digitaal bekwaamheidsdossier. Hierin kunnen leerkrachten zelf hun portfolio bijhouden. In dit dossier zitten ook de verslagen van klassenbezoeken en functioneringsgesprekken. Elke leerkracht heeft minimaal 1 keer per jaar een functioneringsgesprek. Tijdens dit gesprek komt het welbevinden en functioneren van de betreffende leerkracht aan bod. Hier wordt ook teruggekomen op klassenbezoeken, en de 360 feedbacklijst, die jaarlijks door de leerkracht zelf, de directeur en tot 4 andere leerkrachten wordt ingevuld. Op basis van deze informatie en de beleidslijn van de school, wordt er gericht gekeken naar de competenties van de leerkracht en naar de ontwikkelurgentie en/of ontwikkelbehoefte. Hierover worden vervolgens afspraken gemaakt. Naast individuele scholing is er ook veel teamscholing, waarbij we teambreed nieuwe informatie verkrijgen of nieuwe inzichten met elkaar implementeren in ons onderwijs. Naast functioneringsgesprekken zijn er ook werkgesprekken, plangesprekken en beoordelingsgesprekken. Deze komen periodiek voorbij. Deze structurele gesprekken worden door de directeur uitgevoerd. Bij nieuw personeel volgt een traject van een half jaar, waarbij de Schoolopleider diverse groepsbezoeken en functioneringsgesprekken uitvoert. Na een half jaar volgt een beoordelingsgesprek met de directeur, op basis van observaties en verslagen uit het doorlopen traject. Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling De organisatie staat hierboven beschreven. Er is voor elke leerkracht een budget voor individuele scholing en een budget voor teamscholing (minimaal 500 euro per fte). Leerkrachten kunnen gebruik maken van het budget per jaar of sparen voor/een voorschot nemen op een groter budget wat gericht wordt ingezet, t.b.v. de eigen en/of school ontwikkeling. Van nieuwe collega’s wordt verwacht dat zij zich specialiseren in Daltononderwijs en, indien niet in het bezit van een Daltoncertificaat, de Dalton-opleiding volgen. Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 58 van 61
Mobiliteit ODBS Pieterskerkhof bindt graag de goede leerkrachten aan zich! Er is echter alle begrip als men na een aantal jaren van werkomgeving wil wisselen. Dit geeft een frisse kijk op het onderwijs en het eigen professioneel handelen. Ook binnen de school is het voor leerkrachten daarom mogelijk om van klassen te wisselen. Het wordt eerder gestimuleerd dan tegen gehouden. Leerkrachten worden gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen en te specialiseren. Dit houdt ook in dat mensen kunnen doorgroeien naar andere functies in of buiten de school. Arbeidsomstandigheden en personeelszorg Over het algemeen melden collega’s zich op onze school niet snel ziek. Het ziekteverzuim is dan ook lager dan gemiddeld. Mensen zijn erg betrokken bij hun werk en hun verantwoordelijkheden t.a.v. de kinderen en de school. Deze professionele houding is tekenend voor de sfeer op school. Men gaat voor elkaar en voor goed onderwijs. Iedereen realiseert zich dat ze de ander nodig hebben om als school kwaliteit te kunnen leveren. Er is sprake van een professionele cultuur, waarin men met en voor elkaar werkt en zo het geheel sterker maakt dan de delen. Men benut elkaar kwaliteiten op een goede manier. Door het continurooster is de werkdruk voor leerkrachten nog meer onderhevig aan piekbelasting. Binnen de mogelijkheden wordt er gedifferentieerd omgegaan met de inzet van collega’s t.a.v. extra taken. Doordat men elkaar minder ziet tussen de middag, zoekt men elkaar vaker op tijdens of na de les. Iedereen ziet het belang in van een goed onderling contact. Opmerkelijk is dan ook dat veel collega’s aangeven dat ze ondanks dat ze elkaar minder zien, het contact wel als erg goed ervaren. Zowel vanuit de schoolleiding als vanuit het team wordt er actief gekeken naar ontspannende contactmomenten voor de teamleden, alsmede naar een optimale benutting van professionele contactmomenten. De resultaten op de kwaliteit enquête laten een hoge mate van betrokkenheid, werkplezier, professionaliteit en collegialiteit zien. Taakbeleid De school heeft gekozen voor het overlegmodel t.a.v. het taakbeleid. De directeur bespreekt met elke leerkracht voorafgaand aan het schooljaar de inzet van de uren en legt dit vast. Leeftijdsbewust personeelsbeleid De aandacht voor werkbelasting in relatie tot de leeftijdsfase is vast onderdeel in functioneringsgesprekken en werkgesprekken. Middels het taakbeleid is dit ook een aandachtspunt. Voorbereidingsuren worden gecompenseerd in het normjaartaakformulier: wat betreft de voorbereiding/correctie uren: standaard is 25%. statuscode 1 = startende, onervaren leerkracht 1e jaar. 40 % statuscode 2 = wisseling bouw/school (wel ervaren), duo’s 35 % statuscode 3 = senior leerkracht 55+ 30 % statuscode 4 = ervaren leerkracht 25 % Leerkrachten kunnen conform de CAO hun extra uren inzetten voor deskundigheidsbevordering. Oudere leerkrachten kunnen ook vrij geroosterd worden, conform cao-bepalingen. Formatiebeleid De directeur maakt jaarlijks het formatieplan op basis van het SPO format en bespreekt dit Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 59 van 61
met het team. Vervolgens wordt het ter inspraak aan de MR aangeboden. Secundaire arbeidsvoorwaarden De ligging van de school, midden in de stad is voor velen een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde. Echter de bereikbaarheid met de auto is lastig en duur, ondanks de extra SPO-reiskostenvergoeding. Gelukkig is de school goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Voor het personeel is er op school koffie/thee beschikbaar. Ook is er af en toe een traktatie of teamborrel. Bij avondactiviteiten wordt soms voor een maaltijd gezorgd. Jaarlijks is er een teamuitje, een kerstpakket en een attentie bij de afsluiting van het schooljaar. Medezeggenschap De school heeft een actieve medezeggenschapsraad, die bestaat uit 3 ouders en 3 personeelsleden. De directeur voert het overleg met de MR en heeft overleg met de voorzitter/secretaris over planning en de stukken die ter inspraak voorliggen. De contacten zijn goed en professioneel. De MR vergadert ongeveer 8 keer per jaar. De directeur is in principe altijd, op uitnodiging, aanwezig. Werkgelegenheidsbeleid De SPO Utrecht werkt sinds 2002 met werkgelegenheidsbeleid. Beleidsvoornemens: -
Erkend Opleidingsschool worden
-
Vormgeven aan de nieuwe cao afspraken
-
Aantal specialisten uitbreiden
-
Aanpassen werktijdfactoren of aantal werkdagen na overgang nieuwe schooltijden
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 60 van 61
8. Beleidsvoornemens 8.1. Aanpak en werkwijze Onze school werkt planmatig aan de ontwikkeling van het onderwijs. Dat is een cyclisch proces: we stellen doelen, werken aan verbetering, gaan na of verbeteringen ook leiden tot meer resultaat, borgen zaken die goed lopen en stellen nieuwe doelen. In dit hoofdstuk zijn de ontwikkelpunten voor de komende vier jaar, die in de vorige hoofdstukken benoemd zijn op hoofdlijnen weergegeven in een meerjarenplanning. Deze meerjarenplanning is leidraad voor de ontwikkeling van de school in de komende vier jaar. Op basis daarvan maken we jaarlijks, na evaluatie van het vorige plan, een concreet jaarplan, waarin doelen, aanpak, concrete activiteiten, betrokkenen en tijdpad vermeld staan. 8.2. Meerjarenplanning In onderstaand schema is de meerjarenplanning van onze school voor 2011 - 2015 opgenomen: Meerjarenbeleidsplan Dalton basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019 Hieronder staan puntsgewijs de plannen voor de komende periode. Op de ouderavond aan het begin van het schooljaar wordt het jaarplan (2014-2015) verder toegelicht. Blauw = Invoering / aanvang Groen = continuering. Wit = geïmplementeerd Thema Kwaliteitsbeleid - Evaluatie van de kwaliteit: zelfevaluatie team en schoolleiding. - Evaluatie van de kwaliteit: waarderingsenquête ouders, leerlingen, personeel.
’15-’16
Thema 3.Onderwijsbeleid Verder integreren diverse vakgebieden binnen themaonderwijs Spellingonderwijs, resultaten omhoog Doorontwikkelen 4 keer wijzer/ 21st century skills: - eigenaarschap voor kinderen, leerkracht als coach - Kinderen beoordelen eigen werk
’15-’16
’16-‘17
’17-‘18
’18-‘19
Wie? Directeur Directeur
’16-‘17
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
’17-‘18
’18-‘19
Wie? directeur Taalcoördinator, directeur, team Coordinator W.O., directeur, team, externe specialist
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 61 van 61
- De ontwikkellijn m.b.t. vaardigheden voor kinderen meer zichtbaar maken onderzoekend en ontwerpend leren
Coordinator W.O., directeur, team, externe specialist Dalton coordinator
Het portfolio doorontwikkelen schoolbreed, reflectie uitbouwen, vanuit meervoudige intelligentie
Dalton coordinator
Effectiviteit bevorderen: het werken met de taak optimaliseren
Coordinator W.O, vakdocent
Leerlijn creatieve vakken verder integreren in centrale thema’s
Coordinator W.O,
Samenwerking met andere scholen intensiveren, o.a. door gebruik van moderne media Kunst en cultuuronderwijs integreren in wereldoriëntatie, waaronder aandacht voor andere religies. Implementatie Dorr-Digi en koppeling Dorr/meervoudige intelligentie
Cultuurcoördinat or, directeur, team IB-er, directeur, team Verkeerscoordina tor
Verkeeronderwijs afstemmen op werkwijze ‘4 keer wijzer’
Thema 4.Zorg Gedragsspecialisatie scholing
’15-’16
’16-‘17
Verder uitwerken dyscalculieprotocol Meerbegaafdenonderwijs integreren in W.O. Samenwerking voorschoolse instanties Het gebruik van ’Zien’ uitbouwen Scholing in executieve functies Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht
’17-‘18
’18-‘19
Wie? IB-er, directeur, team IB-er, directeur, team Werkgroep, directeur, team Directeur, IB, onderbouwleerkr achten IB-er, directeur, team IB-er, directeur, team
Schoolplan Openbare Dalton Basisschool Pieterskerkhof 2015 – 2019
Pagina 62 van 61
Zelfbewustzijnsbevordering bij kinderen
IB-er, directeur, team
Thema 5.Schoolorganisatie Toelatingsbeleid Teambrede BHV-scholing Gezamenlijk voorbereiden van lessen uitbreiden Opleidingsschool worden Specialisten krijgen periodiek ambulante tijd voor onderzoek en begeleiding van collega’s, met als doel de afstemming en kwaliteit te verhogen Werken met portfolio’s en kindgesprekken
’15-’16
Thema 6.Personeelsbeleid Invoeren specialisten conform functiemix Toepassen nieuwe CAO Collegiale consultaties en intervisie
’15-’16
’16-‘17
’17-‘18
’18-‘19
Wie? Directeur, team team team Directeur, team Specialisten
Daltoncoordinato r, team
’16-‘17
Aanpassen werktijdfactoren of aantal werkdagen na overgang nieuwe schooltijden
’17-‘18
’18-‘19
Wie? Directeur, team Directeur, team Directeur, specialisten, team Directeur, team
8.3. Jaarplan Jaarlijks maken wij een jaarplan, gebaseerd op de meerjarenplanning in het schoolplan. Het jaarplan geeft ons de gelegenheid concrete activiteiten te benoemen die dat jaar plaatsvinden, eerdere activiteiten te evalueren en borgen alsmede de meerjarenplanning desgewenst bij te stellen. Bovendien kan de inzet van personeel en financiën voor dit specifieke schooljaar afgestemd worden op deze activiteiten, zodat een integrale aansturing plaatsvindt. In het jaarplan komen de volgende zaken naar voren: 1. Welke doelen worden bereikt 2. Welke activiteiten worden uitgevoerd 3. Het tijdpad waarbinnen de activiteiten plaatsvinden 4. Wie zijn betrokken en wie is verantwoordelijk voor het proces 5. Wanneer moet het doel bereikt zijn 6. Hoe en wanneer worden de activiteiten geëvalueerd
Schoolplan ODBS Pieterskerkhof, een school van SPO Utrecht