Zorgplan
2013-2014 Openbare basisschool De Barchschole Beukenlaan 24 7244 BB Barchem
Inhoudsopgave pagina
Inleiding
3
Zorgverbreding op groepsniveau Extra ondersteuning Meerbegaafden Rugzakje
4 4 4 5
Zorgverbreding op schoolniveau Cyclus planmatig werken Signaleren Signaleren gericht op alle leerlingen Coördineren Begeleiden
6 6 7 7 8 8
Zorgtraject De positie van ouders Het samenwerkingsverband Afspraken over het zorgtraject Schema 1- onderwijs en zorgroute Procedure voor onderzoek en plaatsing op een SBO Procedure verwijzing naar het SO Dossiervorming t.b.v. aanvragen Leerling gebonden financiering (LGF) Besluit van de Commissie voor Indicatie Permanente Commissie leerlingenzorg (PCL) Speciaal Basisonderwijs SBO De Diekmaat Gegevens die de PCL nodig heeft Vergaderdata Informatie ouders Plaatsingsmomenten voor het SBO Bezwaar en beroep
8 8 8 9 9 10 11 11 11 12 12 12 13 13 13 14 14
Taakomschrijving leerkracht
15
Taakomschrijving IB-er
15
2
Inleiding In dit schoolzorgplan omschrijven we hoe wij de leerlingenzorg binnen onze school organiseren om zo optimaal mogelijk tegemoet te komen aan het geven van goed onderwijs. Onder goed onderwijs verstaan wij, dat er onderwijs wordt gegeven waarbij zoveel mogelijk wordt gekeken naar de behoeften van alle leerlingen en is er extra aandacht voor leerlingen die bijzondere zorg nodig hebben. Hiermee bedoelen we kinderen die zich niet zoals de gemiddelde leerling ontwikkelen. Het onderwijs wordt aangeboden volgens het leerstof/jaarklassensysteem waar rekening wordt gehouden met de verschillen tussen alle kinderen. De pijlers van adaptief onderwijs: relatie, competentie en autonomie liggen aan ons onderwijs ten grondslag. Er is afstemming binnen de school over de manier van lesgeven. In schooljaar 2012-2013 hebben we een eerste aanzet gedaan om te gaan werken met groepsplannen in Parnassys. De juiste werkwijze met een goed groepsplan is echter nog niet gevonden; in het komende schooljaar gaan we opnieuw aan de slag. Als team zoeken we naar een goed ondersteunend werkbaar groepsplan waarbij we duidelijk zicht hebben op de doelen van alle kinderen. Totdat we een goed format en de juiste werkwijze hebben gevonden blijven we individuele hulpplannen maken voor de kinderen die D en E scores op de CITO toetsen behalen of op andere gebieden extra ondersteuning en begeleiding nodig hebben. In deze plannen staat beschreven welke kinderen wat nodig hebben om zo veel mogelijk aan de onderwijs- en ontwikkelingsbehoeften van het kind tegemoet te komen. De zorgstructuur is zodanig ingericht, dat alle leerlingen díe zorg kunnen krijgen, die ze nodig hebben zodat een ononderbroken ontwikkelingsproces kan worden doorlopen. Belangrijke elementen van onze zorgstructuur zijn :
Een systeem van interne begeleiding Een leerlingvolgsysteem De 1-zorgroute Leerling-besprekingen in de vorm van IB gesprekken Leerling-dossiers en groepsdossiers Extra ondersteuning binnen en/of buiten de groep Een orthotheek Goede zorgvuldige overdracht van leerling-gegevens bij de groepsoverdracht Het maken van handelingsplannen voor de zomervakantie t.b.v. doorgaande zorg in de volgende groep (indien mogelijk)
In dit zorgplan wordt nader omschreven hoe we onze zorgstructuur hebben georganiseerd.
3
Zorgverbreding op groepsniveau Het groepsniveau, waar de onderwijsleerprocessen zich afspelen, vormt het vertrekpunt bij de zorg voor leerlingen. Het onderwijs dient kwalitatief goed te zijn qua gebruik van materialen, aanwezige pedagogische en didactische vaardigheden en houding van de leerkrachten. Op groepsniveau vormt het diagnosticerend onderwijzen de kern van adaptief onderwijs. Waar bestaat diagnosticerend onderwijzen uit? Uit de beheersing en organisatie van de volgende activiteiten:
Signaleren: opmerken van een afwijkende ontwikkeling hetzij vertraagd of versneld, d.m.v. observaties, vorderingen bijhouden, toetsen. Eventueel het opstellen van een hulpplan.
Diagnosticeren: opsporen van oorzaken m.b.v. diagnostische toetsen. Met behulp van de analyse wordt het handelingsplan/hulpplan opgesteld. Verder wordt er naar oorzaken gezocht d.m.v. overleg met ouders, collega’s, intern begeleider (IB gesprekken) en met zorgteam in een HGW gesprek. De leerling wordt besproken en indien nodig kunnen we ervoor kiezen om verder te onderzoeken, andere (externe) deskundigen in te schakelen, etc.
Begeleiden: samen met andere teamleden zorgen voor een pedagogisch klimaat waarin kinderen zich veilig voelen en zich kunnen ontwikkelen. Opstellen en uitvoeren van hulpplannen.
Evalueren van de resultaten en hiervan verslag doen in het dossier.
Adaptief onderwijs wordt primair vormgegeven vanuit de pedagogische invalshoek, die gericht is op het bevorderen van en tegemoet komen aan de basisbehoeften van de kinderen: relatie, competentie en autonomie.
Geloof en plezier hebben in eigen kunnen
Ervaren dat mensen je waarderen om wie je bent en graag met je willen omgaan
Ervaren dat je zelfstandig en onafhankelijk iets voor elkaar kunt krijgen.
Belangrijk is hierbij, dat kinderen worden uitgedaagd tot leren m.b.v. opdrachten die prikkelen tot zelfwerkzaamheid.
Extra ondersteuning Voorts dienen kinderen de ondersteuning te krijgen, waar ze behoefte aan hebben, op het juiste moment en in een vorm die aangepast is aan de manier waarop zij het beste informatie tot zich nemen. Er wordt rekening gehouden met de onderwijsbehoeften van de kinderen. Kinderen moeten ervaren, dat er vertrouwen is in hun goede wil, hun leergierigheid en hun inzet. Er wordt van de leerkracht verwacht dat hij/zij handelingsgericht werkt (HGW). De ondersteuning vindt zoveel mogelijk binnen de groep plaats. Indien nodig is er de mogelijkheid om m.b.v. een eventueel aanwezige RT-er extra ondersteuning (individueel of in groepjes) aan te bieden. Dit gaat altijd in overleg met de IB-er. De eindverantwoordelijkheid voor hulp aan leerlingen blijft altijd bij de groepsleerkracht liggen. De RT-er werkt altijd met een hulpplan; deze wordt opgesteld door de leerkracht.
Meerbegaafde leerlingen Binnen de school begeleiden wij meerbegaafde leerlingen in de groep. Het doel is om leerlingen nog beter adaptief onderwijs te bieden en aan hun onderwijsbehoeften tegemoet te komen. De groep leerlingen waar het om gaat, zijn de kinderen die aan meerdere kenmerken voldoen:
hoge intellectuele capaciteiten
groot creatief vermogen
4
doorzettingsvermogen
verbaal vaardig
goed analytisch vermogen
hoog leertempo
grote algemene ontwikkeling
Om deze leerlingen in kaart te brengen volgen wij een stappenplan meerbegaafdheid. We zijn bezig met het ontwikkelen van een beter aanbod voor de plusleerling. Daartoe is er een kernteam opgericht bestaande uit leerkrachten van onder- midden- en bovenbouwleerkrachten, de IB-er en de directeur. Vanuit het management van Poolster is er een projectgroep bezig geweest om bouwstenen aan te leveren waarin gezamenlijke afspraken voor de plusleerlingen voor het openbaar onderwijs worden beschreven.
Rugzakje Soms is de zorg om een kind van dien aard dat ouders en/of school door externen onderzoek laten doen. Het vervolg kan zijn dat er sprake is van een belemmering of stoornis. In dat geval zijn de onderwijsbehoeften van het kind specifieker en gaan we proberen het kind binnen onze school zo goed mogelijk te ondersteunen en te begeleiden. Dit in samenwerking met ouders en evt. andere expertise. Wanneer er op een gegeven moment sprake is van handelingsverlegenheid, konden ouders en school een aanvraag doen voor leerling-gebonden financiering . (Daar er echter veel veranderingen plaatsvinden rondom Passend onderwijs zal de bekostiging in de toekomst via het Samenwerkingsverband lopen. Zodra er meer duidelijkheid is over de te nemen vervolgstappen zal hiervan melding worden gedaan in het zorgplan. Daarnaast zullen de betreffende ouders zo spoedig mogelijk op de hoogte worden gesteld van de te nemen maatregelen en de te volgen procedures.) Wet passend onderwijs en het rugzakje Met de invoering van de Wet passend onderwijs komt de Wet op de leerlinggebonden financiering te vervallen. Hiermee vervalt dus ook het rugzakje. Tot 1 augustus 2014 kunnen de ouders nog een indicatie voor een rugzakje aanvragen voor hun kind. Daarna is het afhankelijk van de afspraken in het samenwerkingsverband hoe de toewijzing van extra ondersteuning op school gaat plaatsvinden.
Op dit moment is de procedure nog als volgt: Ouders moeten de aanvraag zelf regelen en school dient hen hierin te begeleiden en te ondersteunen. Het is erg belangrijk dat school helder kan maken wat zij binnen de 1-zorgroute (zie pagina 9) heeft gedaan voor dit kind, maar dat dit niet heeft geleid tot het gewenste resultaat. Wanneer na een aanvraag, waarin ook de betrokkenheid van externen zichtbaar moet zijn, het LGF wordt toegekend zal er een ambulant begeleider aan het kind worden gekoppeld die samen met school en ouders een zo optimaal mogelijke begeleiding nastreeft. Het LGF bestaat uit budget voor materialen en uit formatie. Op de Barchschole is de interne begeleider in overleg met de directeur degene die deze zorg coördineert. Dit gebeurt in samenspraak met de leerkracht, ouders en ambulante begeleider. Uit de rugzakformatie is, voor de kinderen die dit nodig hebben, een leerkracht aangesteld om de kinderen structureel te ondersteunen en de handelingsplannen uit te voeren. Dit in samenspraak met leerkrachten en ambulante begeleider. De leerling-gebonden financiering moet worden aangevraagd bij het Regionaal Expertise Centrum (REC) van de samenwerkende scholen voor speciaal onderwijs van het cluster waar de beperking van het kind onder valt.
5
Er zijn vier clusters, te weten: Cluster 1: voor kinderen met visuele handicaps of meervoudig gehandicapte kinderen met deze handicap Cluster 2: voor kinderen met communicatieve handicaps (gehoor-, taal-en/of spraakproblemen) of meervoudig gehandicapte kinderen met één van deze handicaps Cluster 3: voor kinderen met verstandelijke en/of lichamelijke handicap of kinderen met een motorische beperking Cluster 4: voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen anders dan met een lichamelijke handicap en voor kinderen met psychiatrische of gedragsstoornissen Meer informatie: www.meldpuntlgf.nl
Zorgverbreding op schoolniveau Op schoolniveau dienen met name de procedures en afspraken rondom de vormen en middelen voor leerlingenzorg (planmatig handelen) goed geregeld te zijn. Veel afspraken zijn vastgelegd in het schoolplan of in de vorm van een protocol. Alle vastgelegde afspraken en rapportages zijn voor alle leerkrachten terug te vinden op het intranet bij de mappen leerkrachten en leerlingenzorg per groep, (b.v. groepsgegevens, het leerlingvolg-formulier, gesprekken, HGPD, leesdossier, LVS,etc. ) Daarnaast hebben we een leerlingvolgsysteem in Parnassys waar steeds meer informatie over de (leer-) ontwikkeling van de leerling te vinden is. Daarnaast heeft de interne begeleiding beschikking over een eigen administratie waarin allerlei zaken betreffende de leerlingenzorg staan gerangschikt. Interne begeleiding is de kern van zorgverbreding op schoolniveau. De taak van de intern begeleider bestaat uit het coördineren van alle zaken rond de zorgverbreding. Daarnaast heeft de IB-er een innoverende taak op het gebied van onderwijsontwikkelingen
Cyclus planmatig werken per stap Elke interventie – groot of klein – krijgt een planmatig karakter als de volgende ‘natuurlijke fasen’ worden doorlopen:
1. 2. 3. 4. 5.
waarnemen wat er aan de hand is begrijpen hoe de situatie in elkaar steekt plannen van de interventie(s) of acties realiseren van de geplande interventie(s) evalueren van de resultaten (= 1. waarnemen)
In schema ziet dat er als volgt uit:
6
4 Fasen in cyclisch planmatig werken 1. Waarnemen: signaleren + info verzamelen (observeren, toetsen, onderzoeken) 5. Evalueren (= 1. resultaten waarnemen) 2. Begrijpen: alle info analyseren -) benoemen onderwijsbehoeften
4. Realiseren: uitvoeren interventies 3. Plannen: opstellen en voorbereiden interventies
6
Het goed volgen en evalueren van het geboden onderwijs zorgt ervoor dat duidelijk wordt of de leerlingen:
De gestelde doelen halen, Profiteren van het onderwijs en daarnaast de extra hulp, De instructie en/of hulp van leerkracht en curriculum effectief zijn.
De taak van de intern begeleider is onder meer het ondersteunen van de groepsleerkrachten bij de bovenstaande werkwijze.
Signaleren Signaleren op schoolniveau vindt plaats op twee manieren. Gericht op alle leerlingen(klassenniveau) en gericht op individuele leerlingen.
Signaleren gericht op alle leerlingen
Voor alle 4 jarigen die op school komen vullen ouders een intakeformulier in dat inzicht geeft in de beginsituatie van het kind op de basisschool Alle leerlingen worden gevolgd in een leerlingvolgsysteem (LOVS) Het instrument om de leervaardigheden van alle leerlingen in beeld te krijgen is het CITO leerlingvolgsysteem en en Parnassys. Het leerlingvolgsysteem is een periodieke peiling van onderwijsresultaten, waardoor het onderwijsprogramma kan worden geëvalueerd en individuele leerlingen kunnen worden gesignaleerd. De groepsleerkracht neemt zoveel mogelijk de toetsen af. Bij de analyse van de signaleringsgegevens kan de intern begeleider ondersteuning bieden. Naast signalering d.m.v. gestandaardiseerde toetsen wordt gebruik gemaakt van methodegebonden toetsen. In groep 1 en 2 wordt naast de Cito toetsen “Rekenen” en ”Taal voor kleuters” , gebruik gemaakt van het leerlingvolgsysteem van Pravoo voor kleuters en de screening uit het protocol leesproblemen en dyslexie. De toetsen geven de ontwikkeling van de leerlingen op cognitief gebied aan. Om de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te kunnen volgen hanteren we het LVS van SCOL. Twee keer per jaar wordt dit digitaal ingevuld door de leerkracht. Dit geldt voor de leerkrachten van groep 3 t/m 8. Vanaf groep 6 vullen ook de leerlingen de Leerlingen-scol in.
7
Coördineren De coördinatie van de zorg ligt in handen van de IB-er. Coördineren op schoolniveau houdt onder meer in dat er een aantal besprekingen gepland moeten staan. Cyclisch worden de groepsbesprekingen gevoerd. Hier worden de leerlingen door de leerkracht met de IB-er besproken. Deze gesprekken staan gepland. Collegiale consultatie (COCO) - gesprekken staan ook gepland of vinden plaatst op verzoek van de leerkracht. Twee keer per jaar, na de afname van de CITO toetsen, worden de toetsgegevens besproken en geanalyseerd door leerkrachten, IB-er en directeur. Tijdens deze besprekingen worden de opbrengsten bekeken en wordt maatregelen genomen of bijgesteld. Ook evaluatie op schoolniveau vindt dan plaats. Aan het einde van het schooljaar worden resultaten van leerlingen besproken door de leerkracht van het huidige schooljaar en de leerkracht van volgend schooljaar (overdracht). Deze overdracht vindt plaats m.b.v. een overdrachtsformulier waarin de kenmerken van het kind, de onderwijsbehoeften en de maatregelen in de klas worden genoteerd.
Begeleiden Begeleiding op schoolniveau wordt uitgevoerd door de intern begeleider. Ook zicht hebben en houden op de stand van zaken rond zorgverbreding op schoolniveau is een belangrijk onderdeel van interne begeleiding. IB staat als vast onderdeel op de agenda van de teamvergaderingen. Tevens is de IB-er opgeleid tot SVIB-er (schoolvideo interactie begeleiding), remedial teacher en gedragsspecialist. Dit kan van meerwaarde zijn in het ondersteunen van leerkrachten bij hun onderwijstaak. SVIB kan zowel worden ingezet rondom de leerlingenzorg als bij vragen rondom scholing en onderwijsvernieuwingen.
Zorgtraject Het is van groot belang dat er duidelijkheid is over de gemaakte afspraken binnen het zorgtraject. Afstemming binnen school op alle niveaus is de basis van een goed zorgsysteem. Wij streven er naar om dit samen uit te dragen en helder te communiceren over dit traject. Ook verwachten wij van ouders dat zij meedenken. Het streven is het welzijn van de kinderen en daar is samenwerking voor nodig. Ook binnen het samenwerkingsverband is er afstemming bereikt. Op de website van WSNS Berkeldal staan alle afspraken binnen dit verband duidelijk omschreven.
De positie van ouders Leerlingen met leer- en/of gedragsproblemen krijgen zoveel mogelijk aangepaste begeleiding binnen onze school. Wanneer nodig worden de onderwijsbehoeften in kaart gebracht zodat er adequaat kan worden aangesloten bij wat het kind nodig heeft. Zoals eerder beschreven, fungeren toetsen, observatiemiddelen en observaties van de leerkracht als filter. Ouders spelen hierbij ook een belangrijke rol. Ook zij kunnen signaleren en kenbaar maken dat hun kind een probleem heeft. Ouders en school zijn immers samen verantwoordelijk voor een goede ontwikkeling van het kind. Wanneer er sprake is van extra zorg wordt dit te allen tijden met ouders gecommuniceerd. Wij zien ouders als partner als het gaat om de zorg van hun kind. Zowel van leerkrachten als ouders wordt verwacht, dat zij open communiceren in direct contact en dat zij zich pro-actief opstellen. Al vanaf stap 1 worden ouders meegenomen in het traject. Zie schema onderwijsen zorgroute.
Het samenwerkingsverband Onze school maakt deel uit van het Samenwerkingsverband Berkeldal Het Samenwerkingsverband WSNS Berkeldal bestaat uit 10 schoolbesturen, onder deze schoolbesturen ressorteren 41 basisscholen en 1 speciale school voor basisonderwijs. De scholen zijn gelegen in de gemeenten Berkelland, Lochem en 2 scholen in de Hof van Twente waarin 42 basisscholen en 1 school voor speciaal basisonderwijs De Diekmaat in Neede samenwerken om te
8
zorgen dat er een passend ondersteuningsaanbod is voor ieder kind met speciale ondersteuningsbehoeften en speciale onderwijsbehoeften. Er wordt jaarlijks een zorgplan opgesteld waarin het continuüm van zorgvoorzieningen wordt beschreven. Hierin zijn ook toekomstige activiteiten opgenomen en wordt het afgelopen schooljaar geëvalueerd. Alle vragen omtrent externe hulp kunnen via één loket (ZAT) worden gesteld. Er is een netwerk van verschillende hulpverleners. Te weten: SEO team (begeleiding sociaal-emotionele ontwikkeling), dyslexie-experts, orthopedagogen IJsselgroep, deskundigen van de REC’s (cluster 1,2,3, en 4), maatschappelijk werk, GGD, BJZ, Zozijn, MEE, Lindenhout, GGnet, RIAGG, Psychologische of psychiatrische hulp, onderwijsondersteuning, leerplichtambtenaar, lokaal jeugdnetwerk, Raad voor Kinderbescherming. In het draaiboek “Handelingsgericht op weg naar passend onderwijs” is alle informatie te vinden. Dit regionale zorgplan is tevens een document om verantwoording af te leggen aan de overheid (inspectie). Het zorgplan wordt dan ook jaarlijks vastgesteld door het bevoegd gezag en direct na vaststelling toegezonden aan inspectie. Ook kan er sprake zijn van samenwerking met particuliere externen of externen die van buiten ons samenwerkingsverband komen. Vaak komen deze professionals via of met ouders de school binnen en wordt met leerkracht en IB-er de samenwerking afgestemd.
Afspraken over het zorgtraject Er zijn 6 stappen binnen ons zorgtraject; deze stappen worden uitgebreid beschreven in de werkwijzer 1-onderwijs- en zorgroute van WSNS Berkeldal. Voor meer informatie zie: www.wsnsberkeldal.nl Het onderstaande schema geeft duidelijk aan welke stappen dit zijn en welke acties er worden ondernomen.
Schema. 1-onderwijs- en zorgroute in 6 stappen Betekenis voor leerkrachten en school
(inter)Actie naar ouders
BASISPAKKET: ZORG ÓP EN DOOR DE SCHOOL
Stap 1 leerkracht in de groep observeert, signaleert en diagnosticeert en werkt handelingsgericht
Leerkracht in gesprek met ouders over de ontwikkeling van hun zoon of dochter
Stap 2 leerkracht overlegt met collega(s) leerlingbespreking / intercollegiale consultatie
Leerkracht in gesprek met ouders, delen zorgen, uitwisselen ervaringen, afstemmen aanpak
Stap 3
Leerkracht informeert ouders over HGW en wisselt ervaringen uit (expertise ouders gebruiken). HGW formulier over gezin en vrije tijd laten invullen
leerkracht overlegt met IB-er, HGW formulier invullen - wat of wie is er nodig binnen de school? - wat of wie is er nodig buiten de school? PLUSPAKKETTEN: 9 SCHOOLNABIJ: ÓP SCHOOL AANGEVULD MET EXTERNE ZORG
Stap 4 IB-er (en lk) heeft consultatief overleg/schakelt externe expertise in (op school of thuis): 4A. collegiale consulent (of schoolbegeleider), SMW en/of jeugdverpleegkundige (zorgteam) 4B. aanvraag ab-er WSNS, orthopedagoog, PABer van REC, leerplicht en of anderen
Ouders als partner-inzorg betrekken bij gesprek + toestemming regelen (zie de formulieren bij ‘stap 4’)
9
BOVENSCHOOLSE EN EXTERNE ZORG: WSNS / ZORG- EN ADVIESTEAM
Stap 5 Inbrengen bij het ZAT
Toestemming ouders regelen (zie formulier Z-5-12) Ouders kunnen aanwezig zijn.
VERVOLG: ONDERWIJS- EN ZORG ‘OP MAAT
Stap 6 - ondersteuning/aanpassingen in reguliere school (evt. met ‘rugzak’: indicatie LGF/PGB) - aangepaste onderwijsvorm buiten reguliere school, zoals SBO, clusterscholen - aangepaste voorzieningen voor jeugdzorg onder en na schooltijd - afstemming school – behandeling jeugdhulp
School steunt ouders bij keuze vervolg. Opties: - eigen school kind - Bao – Bao - PCL/SBO* (Z-6-05 en Z-6-06)) - CVI/clusterschool* (voor info ouders Z-6-11) - CIZ * * aanvraag nodig
NB Evaluatie en monitoring van de resultaten van de acties is vast onderdeel van elke stap. Zie ook schema cyclisch werken per stap (Z-alg-12)
Regie ivm evaluatie: (nieuwe) school heeft contact met ouders over resultaten en tevredenheid
Procedure voor onderzoek en plaatsing op een SBO De HGW is de onderliggende oplossingsgerichte visie van waaruit de 1-zorgroute is opgebouwd. Binnen alle zes stappen binnen deze zorgroute geldt: het bieden van “passend onderwijs” binnen een “goed pedagogisch klimaat” door “handelingsgericht te werken” in de groep, uitgaande van de drie basisbehoeften van kinderen (relatie, competentie en autonomie: adaptief onderwijs). Het wordt ook wel het HGW-traject genoemd, met als startpunt de leerkracht binnen de groep die zich zorgen maakt over een kind. Het goed volgen én evalueren van het geboden onderwijs binnen het basispakket van de school (stappen 1-2-3) zorgt ervoor dat duidelijk wordt of: - De leerlingen de gestelde doelen halen - De leerlingen profiteren van het onderwijs en van de extra hulp - De instructie en/of hulp van de leerkracht en het curriculum effectief zijn Blijkt dat het kind meer zorg nodig heeft dan wat de school kan bieden binnen het basispakket, dan kan de school een beroep doen op ondersteuning door deskundigen (stappen 4-5-6 binnen de 1zorgroute), zoals bijvoorbeeld geboden door het samenwerkingsverband WSNS Berkeldal (pluspakketten). Aldus biedt de 1-zorgroute een sluitend vangnet om alle kinderen met specifieke onderwijsbehoeften – in meer of mindere mate- goed te ondersteunen. De stappen binnen de 1-zorgroute volgen elkaar logisch op en zijn cyclisch.
STAP 6: ‘OP MAAT’ AANBOD VOOR DE LEERLING (pluspakket Vervolgonderwijs en Zorg ‘op maat’)
10
Acties
Door wie
Intern begeleider / leerkracht én ouders regelen de toeleiding naar indicering voor: - aangepaste ondersteuning binnen reguliere onderwijs (huidige of nieuwe school) eventueel met ‘rugzak’ (LGF via CvI of PGB via CIZ) - aangepaste onderwijsvorm buiten het reguliere onderwijs, zoals Speciaal Basis Onderwijs (via ZAT/ PCL) of Speciaal Onderwijs (clusterscholen via CvI) - aangepaste voorzieningen voor zorg na en onder schooltijd (Onderwijsen zorgarrangementen) - monitoren van de acties rondom de leerling dmv het doorlopen van stappen 1, 2, 3 en 4 De (externe) zorgaanbieder: - biedt extra ouderondersteuning (bijvoorbeeld MEE of Lindenhout) Interne begeleider én ouders
In stap 6 vragen de school, samen met de ouders, een beschikking of indicatie aan. Hiervoor zijn vooralsnog twee mogelijkheden: het Speciaal Basis Onderwijs (SBO) of het Speciaal onderwijs (SO). Ook is het mogelijk de indicatie Speciaal Onderwijs om te zetten in het zogeheten “rugzakje”, waarmee de expertise en extra begeleiding op de eigen basisschool ingezet wordt. Daarnaast kan in stap 6 – maar natuurlijk ook al eerder - de doorstap gemaakt worden naar de jeugdhulpverlening.
Procedure verwijzing naar SBO Plaatsing op het Speciaal Basis Onderwijs (SBO) kan alleen met een beschikking van de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) van het Samenwerkingsverband. De ouders vragen zelf deze beschikking aan De procedure voor het aanvragen van de beschikking staat uitgebreid beschreven bij stap 6 van de Werkwijzer. Voor ouders is een folder ter beschikking, waarin de procedure ook uitgebreid staat beschreven.
Procedure verwijzing naar het Speciaal Onderwijs (SO) Voor kinderen met een handicap of stoornis is het reguliere aanbod op school vaak niet voldoende. Zij hebben extra ondersteuning nodig om onderwijs te kunnen volgen. Om te beoordelen welke kinderen deze extra ondersteuning echt nodig hebben (zie ook Z-6-09). De rugzak ingezet) is er per Regionaal Expertise Centrum (REC) een onafhankelijke commissie die dit voor elk kind beoordeelt. De ouders kunnen bij deze commissie een verzoek indienen voor leerling-gebonden financiering (het zogeheten “rugzakje”). Deze Commissies voor Indicatiestelling (CVI) zoals ze officieel heten, beoordelen op grond van landelijke criteria of een kind in aanmerking komt voor deze leerling-gebonden financiering. De aanvraag moet altijd door de ouders zelf worden gedaan! De school ondersteunt de ouders bij de aanvraag van LGF en voorziet hen van de juiste documenten waaruit de zogeheten `handelingsverlegenheid` van de school blijkt. De school moet dus aantonen wat zij zelf reeds in de stappen 1-2-3 van de 1-zorgroute heeft gedaan, en wat de resultaten – cq. het gebrek hieraan - zijn. (Vanaf 1 augustus 2014 zal bovenstaande procedure gewijzigd worden)
Dossiervorming ten behoeve van het aanvragen van leerling gebonden financiering De school kan bij het Zorg Advies Team; het zogenoemde ZAT-loket, ondersteuning aanvragen voor de juiste documentkeuze en formulering van het specifieke onderwijskundig rapport. Bijvoorbeeld in de vorm van een cluster PAB-er (een Pré- Ambulante Begeleider). Deze PAB-er kan de school helpen bij de juiste samenstelling van het dossier. De ouders sturen uiteindelijk het geheel op ter beoordeling door het CVI van het betreffende cluster, die vervolgens het complete (medische) dossier beoordeelt. De aanvraag van de LGF rugzak gaat altijd via de CVI’s van de REC’s.
Besluit van de Commissie voor Indicatie (CVI) Optie 1. De commissie beslist dat het kind in aanmerking komt voor leerling-gebonden financiering. Met de indicatie in de hand maken ouders vervolgens zélf de keuze: hun kind gaat onderwijs op het Speciaal
11
Onderwijs (REC-school) volgen of b. het kind gaat met een ‘rugzakje’ naar een reguliere school. Met het rugzakgeld koopt de school bij de REC-school ondersteuning-op-maat voor dit kind met zijn specifieke onderwijsbehoeften. Dit kan in de vorm van schoolgerichte steun, opdat die de goede opvang van het kind kan regelen, ofwel kindgericht, opdat het onder schooltijd op de eigen school extra ondersteuning krijgt op verschillende momenten in de week. Optie 2. De commissie beslist dat een kind niet voor leerling-gebonden financiering in aanmerking komt. De consequentie hiervan is dat het kind op de eigen school blijft zonder extra middelen. De school kan de begeleidingsvragen van dit kind voorleggen aan het ZAT. Wellicht is ondersteuning-op-maat nodig in de vorm van een AB-er vanuit WSNS of is het kind beter op zijn plek op een SBO-school. De ouders kunnen tegen de beslissing van het CvI bezwaar aantekenen.
Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) De Wet op het Primair Onderwijs regelt ook dat er in elk samenwerkingsverband een Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) ingesteld is. De commissie bestaat uit minimaal 3 deskundigen op het gebied van het (speciaal) basisonderwijs en van leer- en gedragsproblemen bij kinderen. De commissie heeft de wettelijke taak om te beoordelen of plaatsing van het kind op een speciale basisschool (van het samenwerkingsverband) noodzakelijk is. Het is een onafhankelijk commissie die in opdracht van het samenwerkingsverband toetst of een kind aan de criteria voor toelating tot het SBO voldoet. De criteria zijn door het samenwerkingsverband vastgesteld en kunnen daardoor ook verschillen per samenwerkingsverband en dus per SBO-school. De PCL in ons samenwerkingsverband is een onafhankelijke commissie. Zij zitten er vanuit hun deskundigheid als orthopedagoog en/ of onderwijskundige.
Speciaal Basisonderwijs Het SBO is een speciale basisschool waar kinderen basisonderwijs krijgen aangeboden, met meer mogelijkheden voor specifieke ondersteuning en begeleiding. Deze extra begeleiding en ondersteuning kan deze school bieden, omdat er wordt gewerkt met kleine groepen. De groepsgrootte op het SBO is gemiddeld 15 leerlingen. Natuurlijk is dat niet het enige verschil. Er zijn ook meer speciaal geschoolde personeelsleden op deze school. Voor de inzet van deze mensen heeft het SBO extra middelen beschikbaar. Het SBO is bedoeld voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften waaraan het reguliere onderwijs niet (meer) tegemoet kan komen. De officiële aanmelding loopt via de PCL. In onze regio hebben we te maken met SBO De Diekmaat in Neede. Een deel van de middelen krijgt het SBO rechtstreeks van het ministerie en een ander deel komt van het samenwerkingsverband. De aangesloten scholen (besturen) van het samenwerkingsverband kunnen gezamenlijk specifieke opdrachten aan de SBO school geven, zoals bijvoorbeeld het specialiseren in gedragsproblematiek. Op het SBO staat de sociaal emotionele ontwikkeling van een kind centraal: er wordt gewerkt aan het opbouwen van het zelfvertrouwen van het kind. In de eerste plaats door het creëren van een veilige omgeving, waarin ieder kind zich optimaal kan ontwikkelen met zijn/haar specifieke behoeften. Verder sluit het leeraanbod natuurlijk goed aan bij de mogelijkheden van het kind.
SBO De Diekmaat in Neede De Diekmaat in Neede is de Speciale Basisschool binnen de regio van WSNS Berkeldal. Bij dit samenwerkingsverband zijn 38 basisscholen aangesloten. Bij de directeur kan men terecht voor specifieke vragen of om bijvoorbeeld een afspraak te maken voor een rondleiding in de school. Adres: Wheemerstraat 10, Neede. Tel.: 0545-250020
12
Gegevens die de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) nodig heeft De school moet van te voren een aantal gegevens aanleveren. Dit dossier bestaat in ieder geval uit de volgende gegevens:
Aanmeldformulier voor ouders (ondertekend!) Onderwijskundig rapport HGW -formulier Recente didactische gegevens (niet ouder dan 3 maanden) Checklist voor toelating tot speciaal basisonderwijs Beschrijving van de onderwijsbehoeften (tenzij dit in HGW -formulier is verwerkt) Aanvullende relevante informatie, zoals bijv. diagnostische gegevens, handelingsplannen Verslag van de intakebespreking in het zorgteam Zorgbesluit van het Zorg- en Adviesteam (ZAT) Toestemmingsverklaring van ouders
Bij binnenkomst worden de dossiers op volledigheid gecontroleerd door WSNS . Bij onvolledigheid worden de school en/of de ouders hierover benaderd. Alleen volledige dossiers worden ingeschreven en gearchiveerd. WSNS stuurt de dossiers door naar de leden van de PCL. De dossiers gaan na behandeling in de PCL door naar het SBO of -wanneer er geen beschikking wordt afgegeven- terug naar de school. Volgens het reglement is de PCL gehouden binnen 8 weken op een verzoek voor beschikking voor het speciaal basisonderwijs te reageren. Deze termijn mag eenmalig met 8 weken worden verlengd. Bij de bepaling van de wachttijd wordt uitgegaan van het moment dat het dossier bij de administratie van de PCL binnenkomt. Het dossier moet dan compleet zijn. Bij onvolledige dossiers wordt allereerst verzocht het dossier aan te vullen met de ontbrekende informatie.
Vergaderdata PCL De PCL komt gemiddeld 5 keer per jaar bijeen. De data worden vermeld op de website van SWV Berkeldal. De dossiers moeten twee weken vóór de vergadering binnen zijn gekomen
Informatie ouders Een aanvraag bij de PCL is een uitkomst vanuit de HGW -gesprekken op school waarbij uiteraard ook de ouders waren betrokken. De ouders hebben inzage gehad in het dossier voordat dit naar de PCL is verzonden. De ouders kunnen hun eigen visie op het aanvraagformulier kwijt. Dit formulier is voor de PCL zeer belangrijke informatie en weegt zwaar bij de besluitvorming. Wanneer de PCL een besluit genomen heeft worden de ouders schriftelijk op de hoogte gesteld. Een afschrift daarvan gaat naar de school. Naast deze schriftelijk informatie kan er ook een mondelinge toelichting zijn van de PCL. Dit gebeurt echter alleen als de uitkomst sterk afwijkt van de verwachtingen die er zijn. Soms komt het voor dat de PCL besluit geen beschikking af te geven, bijvoorbeeld omdat men de onderwijsbehoeften van het kind te specifiek vindt voor het SBO. Er wordt dan in een gesprek nadere toelichting gegeven en geadviseerd om naar één van de cluster scholen voor speciaal onderwijs te gaan. Hiervoor moeten ouders dan LGF (Leerling Gebonden Financiering) aanvragen. In dat geval kan bij de basisschool verdere informatie en ondersteuning worden gevraagd voor het nemen van de vervolgstappen. Hierbij speelt het ZAT een ondersteunende en adviserende rol.
13
Plaatsingsmomenten voor het SBO Wettelijk zijn er 3 momenten waarop een kind op het SBO geplaatst kan worden. Direct na de zomervakantie. Direct na de kerstvakantie. Per 1 april. Alleen in uitzonderlijke gevallen en bij verhuizing kan in overleg met de PCL van deze momenten afgeweken worden.
Bezwaar en beroep Indien de ouders een beschikking hebben ontvangen van de PCL waar zij het niet mee eens zijn kunnen zij binnen 6 weken tegen deze beschikking bezwaar aantekenen bij de PCL. De PCL stelt vervolgens vast of er zwaarwegende redenen zijn om de beschikking te herzien. In dat geval vindt herziening plaats. Indien geen herziening plaatsvindt, is de PCL verplicht u te horen en advies te vragen aan de Regionale Verwijzingscommissie. (RVC) Binnen vier weken moet de PCL bericht krijgen van de RVC (in sommige gevallen kan deze termijn herhaald worden). De PCL moet u binnen zes weken op de hoogte stellen van het besluit van de RVC. Bent u het hier niet mee eens dan kunt u nog in beroep gaan bij de rechter.
14
Taakomschrijving leerkracht
De leerkracht is verantwoordelijk voor het stimuleren en begeleiden van de didactische en sociaal-emotionele ontwikkeling van alle leerlingen in zijn groep en gaat er van uit dat leerlingen verschillende onderwijsbehoeften hebben. De taak van de leerkracht is om zo goed mogelijk aan deze behoeften tegemoet te komen De leerkracht is bekend met het interne zorgsysteem van de school en handelt hiernaar De leerkracht bereidt het van te voren geplande IB gesprek voor d.m.v. het invullen van het leidraad IB gesprek De leerkracht meldt zorgleerlingen aan bij de intern begeleider voor nader overleg De leerkracht is zelf verantwoordelijk voor het afnemen, invoeren en interpreteren van de toetsgegevens De leerkracht signaleert, observeert en interpreteert de toetsgegevens, indien gewenst, samen met de intern begeleider en stelt zelf een groeps-of individueel handelingsplan op De toetsresultaten, zowel methodegebonden als niet methodegebonden toetsen, worden desgewenst met de IB-er besproken De leerkracht legt schriftelijk verslag van de vorderingen van de leerlingen vast De leerkracht is verantwoordelijk voor de inzichtelijke overdracht binnen eigen groep richting vervangers (compensatie verlof, ziekte, vervanger IB gesprek) De leerling-gegevens, handelingsplannen (en groepsplannen) worden zoveel mogelijk digitaal bijgehouden. De leerkracht slaat deze gegevens op in het digitale leerlingendossier (ParnasSys) De leerkracht werkt m.b.v. de gemaakte protocollen. Deze zijn te vinden op de computer . De leerkracht onderhoudt regelmatig contact met ouders van zorgleerlingen De leerkracht nodigt ouders van zgn. zorgleerlingen op het eerste oudergesprek uit De leerkracht en/of IB-er maakt verslag van de gevoerde gesprekken (met ouders, externe, HGW gesprekken). Alle oudergesprekken worden digitaal vastgelegd, de overige gegevens worden opgeslagen in het digitale leerlingendossier De leerkracht draagt bij aan innovaties en ontwikkelingen binnen de school De leerkracht dient op de hoogte te blijven van recente ontwikkelingen op het gebied van zorg en / of leerling problematiek Collegiale consultatie; elkaar ondersteunen/bevragen als hier behoefte aan is
Taakomschrijving IB-er De taken van de intern begeleider zijn onder te brengen in drie gebieden: Coördinerende taken
Bewaakt het gebruik van het leerlingvolgsysteem Organiseert onderzoek en hulp Bewaakt procedures en afspraken die binnen school zijn vastgelegd Plant activiteiten m.b.t. de leerlingenzorg Overlegt regelmatig met de directeur Beheert de dossiers Bespreekt toetsgegevens en/of groepsoverzichten Coördineert aanmelding en verwijzing van leerlingen voor interne zorg Coördineert aanmelding en verwijzing van leerlingen voor externe zorg Werkt samen met het ZAT en evt. andere scholen binnen ons SWV (WSNS Berkeldal) Woont IB kwaliteitskringen bij; onderhoudt contacten met andere intern begeleiders uit het netwerk Lochem Informeert collega’s over ontwikkelingen in het samenwerkingsverband (WSNS) Coördineert de HGW gesprekken (evt. met de orthopedagoog) Coördineert het Zorgteam overleg binnen de HGW (met School Maatschappelijk Werk, Jeugdverpleegkundige en orthopedagoog) Doet vanuit de HGW een aanzet tot het aanvragen LGF en zet de zorg in gang.
15
Coördineert gesprekken met andere externen Onderhoudt van contacten met externe instanties
Begeleidende taken
Collegiale consultatie; geeft hulp en advies aan collega’s m.b.t. zorgleerlingen Bespreekt toetsresultaten met de leerkracht. Zowel de methodegebonden als de niet methode gebonden toetsen worden besproken Biedt leerkrachten, indien gewenst, hulp bij het maken van een groepsplan of groeps/individueel plan Ondersteunt leerkrachten op verzoek bij het zoeken van ondersteunend materiaal Observeert op verzoek klassensituaties of coacht op verzoek leerkrachten Geeft hulp en advies op het gebied van klassenmanagement en zelfstandig werken Informeert leerkrachten en directie over ontwikkelingen op het gebied van de leerlingenzorg Voert gesprekken met ouders van zorgleerlingen samen met de leerkracht Helpt in de begeleiding van rugzakleerlingen
Innoverende taken
Draagt kennis over in inhoudelijke vergaderingen Analyseert de zorgverbreding; werkt didactische leerlijnen n.a.v. toetsresultaten en gegevens afkomstig uit groeps-en leerlingbesprekingen, plannen/ ideeën uit en koppelt dit terug naar het team Evalueert de zorgverbreding Motiveert leerkrachten Volgt scholing met het doel de kwaliteit zo optimaal mogelijk te houden en dit over te brengen aan het team Neemt initiatieven in innovatieve veranderingen m.b.t. het didactisch en sociaal-emotioneel functioneren van de leerlingen binnen de school
16
