“OP GROENLAND ZIJN GEEN BOSJES OM JE ACHTER TE VERSCHUILEN” Peter Blokland is al meer dan 25 jaar werkzaam in de arbeidsbemiddeling van mbo’ers en hbo’ers. Naast zijn werk bij Experis (ManpowerGroup) organiseert hij professionele poolreizen. Op het barre Groenland veranderen de omstandigheden voortdurend. De overeenkomst met een koerswijziging in een organisatie dient zich aan. Welke medewerkers kunnen zich aanpassen, tonen betrokkenheid? Vijf ijskoude inzichten van een avonturier in loondienst. 1. EEN KOERSVERANDERING GAAT NIET OVER SLIM OF STERK, MAAR OVER ADAPTIBILITY “De wereld verandert. Klanten zijn bijvoorbeeld beter geïnformeerd. De gemiddelde accountmanager komt over de vloer bij opdrachtgevers die al lang op internet hebben bekeken wat ze willen. Dat heeft heel veel invloed op een salestraject. Als leidinggevende moet je mensen de tools geven om daarmee om te gaan. Op de werkvloer zie ik soms salesmanagers die in discussie gaan met de klant, of de concurrent afkraken. Dat is precies wat je niet moet doen. Probeer te achterhalen waar de klant de informatie vandaan heeft en wat hem aantrekt in het product van de concurrent. Dan kun je een passend advies geven, waarin je zelf een rol van betekenis speelt.” “Een koerswijziging in een organisatie als gevolg van een veranderende wereld staat of valt met de vraag of mensen in staat zijn om zich aan te passen aan veranderingen. Medewerkers houden graag vast aan een oude setting. De vraag is niet of je slim of sterk bent, maar ben je adaptable? Een poolreis gaat erover of je in staat bent om je aan te passen. In je omgeving is het min vijfentwintig, soms min veertig graden.
14 CCM - JAARGANG 20 - NR 4 2014
Het is een ruw terrein. Je zit dertig tot veertig dagen in de kou. Gemiddeld loop je twaalf uur op een dag. Daarna zet je je tent op, duik je snel je slaapzak in, ga je water koken en slapen. Dat ritueel herhaalt zich al die dagen achter elkaar. Je weet dat je altijd handschoenen moet dragen, dat je je gezicht moet beschermen, dat je soms moet toiletteren in de tent, bij je teamgenoten, omdat het te koud is om naar buiten te gaan. Je móet je aanpassen aan de omstandigheden. Je hebt mensen nodig die dat kunnen.”
2. GOEDE EXPEDITIELEDEN ZIJN EERLIJK TEGEN ZICHZELF “In het verleden stuurde het management me weleens naar een vestiging om de peilstok te trekken. Vaak bespeur ik al in een kwartier tijd welke mensen er goed bij zitten en welke niet. Dat is intuïtie. Als ik een poolreis organiseer, weet ik precies wie ik mee wil nemen, namelijk de mensen die in staat zijn om zich aan te passen. Dat zijn mensen die down to earth zijn, die eerlijk zijn naar hun omgeving en die bijvoorbeeld hun angsten durven uit te spreken.”
“Binnen een organisatie heb je mensen nodig die zeggen waar ze bang voor zijn als de koers van het bedrijf in een bepaalde richting gaat. Als jij je angst uitspreekt naar mij, ben ik in staat om je hulp te bieden. Als je het niet uitspreekt, weet ik niet wat er in je omgaat.
DOSSIER EMPLOYEE ENGAGEMENT
3. JE KUNT NIET DOORGAAN ALS DE HELFT VAN JE TEAM BEVROREN HANDEN HEEFT “Afgelopen jaar heb ik geprobeerd Groenland over te steken met vier mensen, maar door medische omstandigheden van twee teamgenoten hebben we de trip moeten afbreken. Dat is ook wel een les, hoor. Ik heb nu aan den lijve ondervonden hoe het voelt om ergens twee jaar voor te trainen, te investeren, er
dingen voor opzij te zetten, en dat je dan na twee weken de reis moet afbreken. Overigens sta ik nog steeds honderd procent achter die beslissing. Zelf was ik fysiek in orde, dus ik had graag door gewild. Maar je moet je teamleden terugbrengen naar veiligheid om erger te voorkomen. Dat is te accepteren. Je kunt niet doorgaan als de helft van je team bevroren handen heeft. Het was niet levensbedreigend, maar we hadden nog twintig dagen te gaan. De kans dat er dan nog een keer een kou overheen komt, is aanzienlijk. Als dat gebeurt, kom je in een stadium van amputeren.” “Ik wil maar zeggen dat een koerswijziging net zo snel gaat, als je je mensen meekrijgt. Als de rest niet meekan, heb ik me toch maar aan te passen. Binnen organisaties werkt dat precies hetzelfde. Je kan nog zo veel willen, als je team je niet kan bijbenen, moet je je tempo inhouden of zelfs terugkeren naar waar je begonnen bent.”
4. EEN EXPEDITIE SLAAGT ALLEEN ALS IEDEREEN VERANTWOORDELIJKHEID NEEMT “Mijn drie kinderen, van 20, 17 en 14, zitten momenteel in de beroepskeuzefase. Het zijn echte mbo’ers. Daar ben ik trots op, want dat zijn de mensen die we in Nederland hard nodig hebben. Heel lang is het mbo georganiseerd op managementniveau, op schaalvoordeel. Nu zie ik eindelijk een beweging naar de leerling toe. Die moet geïnspireerd worden. De leerling moet zodanig worden opgeleid, dat hij aan de eisen van organisaties voldoet. Diezelfde beweging, van management naar leiderschap, vindt langzaamaan in organisaties plaats. We moeten barrières slechten waardoor mbo’ers de kans krijgen hun werkzaamheden goed uit te voeren. Mensen hebben verantwoordelijkheid nodig, maar je moet ook in de gaten houden wat ze doen. Geef je medewerkers de vrijheid, maar bespreek ook af en toe hoe ver ze zijn. Bied de mensen reflectie.”
“KWANTITEIT IS ZORGDRAGEN DAT JE WAT VOORLOOPT OP JE SCHEMA. KWALITEIT IS DE VOORBEREIDING” “Aantallen, dat is managen. Kwaliteit is leiderschap. Daar zou een mooie verhouding tussen moeten zitten. Dat bereik je door iedereen zijn verantwoordelijkheid te geven èn te blijven peilen hoe ze het er vanaf
CCM - JAARGANG 20 - NR 4 2014 15
TEKST MARJOLEIN TEKST XXXXXX VAN TRIGT
Mensen die zich juist groter voordoen in zo’n situatie breken, zowel op reis als in een organisatieverandering. Ze lopen tegen de lamp. Op Groenland gaat dat wat sneller, want daar zijn geen bosjes om je achter te verschuilen. In een uur tijd word je afgepeld. Tijdens een organisatieverandering is er altijd wel een metaforisch bosje te vinden, maar ook daar zul je links- of rechtsom tegen je grenzen aanlopen, als je niet eerlijk bent tegen jezelf en je omgeving.”
Geboortedatum: Huidige functie:
16 maart 1963 webentrepeneur bij Experis, ManpowerGroup Expertise: Duurzame organisaties Poolreizen: De fascinatie voor de Arctic en Antarctic ontstaat als hij in het kader van een reorganisatie een reis naar Antarctica organiseert, in de voetsporen van ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton. Daarna volgen drie reizen naar Groenland. In 2014 probeert hij Groenland over te steken, maar de reis moet na twee weken worden afgebroken. Toekomstplannen: “Van mijn talent en droom een carrière maken als poolreiziger, inspirator en business coach.”
brengen. Wat ik mooi vind aan een poolreis, is dat je wordt teruggeworpen op de basics van het leven. Je hebt elkaar nodig om de expeditie te laten slagen. Dat lukt alleen als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt en die vertaalt naar de expeditie. Morgen kan ik een goeie dag hebben en jij een slechte. Dan moet ik jou wel helpen, zodat we aan het einde van de trip met z’n allen weer veilig aan de overkant zijn.”
5. SPREADSHEETMANAGERS ZIJN NODIG “Kwantiteit is wel degelijk belangrijk. Als er te weinig acquisitie wordt gedaan, merk je dat aan het rendement. Als wij in onze wereld van arbeidsbemiddeling minder opdrachten binnenhalen, dan zien we dat na drie maanden terug in onze omzet. Daarin heeft de spreadsheetmanager, de man of vrouw van de getallen, gewoon gelijk. Die spreadsheetmanager heb ik mee op een poolreis. Ik zou geen discussie met hem aangaan, maar barrières willen slechten. Hij of zij zweept de boel op, door te zeggen: ‘Het is vier uur ‘s middags, we hebben achttien kilometer afgelegd, tot hoe laat gaan we door? Laten we tot
16 CCM - JAARGANG 20 - NR 4 2014
acht uur doorlopen, want het is mooi weer en we weten niet hoeveel kilometers we morgen kunnen maken.’ Groenland oversteken is een race tegen de klok. Je hebt een x aantal dagen om 600 tot 800 kilometer te overbruggen. Als je langzamer gaat, heb je meer gewicht nodig, in de vorm van eten en brandstof. Als je lichter reist, moet je tempo maken. Dat is kwantiteit. Binnen een team maak je afspraken, bijvoorbeeld om minimaal vijfentwintig kilometer per dag te lopen. Is het weer goed, dan maak je liever dertig kilometer. Waarom? Omdat je ook wel eens een dag, of vier dagen, storm kan krijgen. Kwantiteit is zorgdragen dat je wat voorloopt op je schema. Kwaliteit is de voorbereiding: heeft iedereen goed getraind? Kwaliteit is ook elkaar aandacht geven. Hoe zit je erbij? Heb je voldoende gegeten en gedronken?” “Ik wil een verbinding leggen tussen kwaliteit en kwantiteit. Hoe vertaal je de inzichten van de spreadsheetmanager naar acties in de organisatie? Dat is niet een kwestie van de zweep erover leggen. De medewerkers zijn degenen die met de markt in gesprek gaan en daar weerstand ervaren. De kunst is om ze de juiste gereedschappen mee te geven, die passen bij de huidige marktomstandigheden. Daarom geloof ik in de opkomst van duurzame organisaties. Een voorbeeld: klanten zitten niet te wachten op het zoveelste event. Wij werken samen met een stichting die vmbo-leerlingen helpt met studiekeuzes en sollicitatietrainingen. Hoe leuk is het om ons netwerk van klanten uit te nodigen om ons te helpen om de komende jaren bijvoorbeeld 20.000 vmbo-studenten te helpen met hun beroepskeuze? De mensen die de acquisitie moeten doen, geef je daarmee een middel om op een leukere, verdiepende manier met de klant in contact te komen. Het verbindt ze veel beter met de organisatie. Door continu te innoveren in de inhoudelijke kant, geef je de kwantiteit een boost.”
