OORDEEL EN BELEVING OV-CHIPKAART NA UITFASERING NVB Kwantitatief Onderzoek in de Regio Rotterdam
MEIJERS RESEARCH Maart 2010 10011/01
1.
Inleiding.
Per 11 februari 2010 is het NVB in de regio Rotterdam volledig uitgeschakeld. Reizigers kunnen alleen nog van een OV-chipkaart gebruik maken. Hoe beleven en beoordelen reizigers in dit gebied die al enige ervaring hebben opgedaan met de OV-chipkaart en die in de periode kort na 11 februari van het openbaar vervoer gebruik hebben gemaakt de kaart? Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Stadsregio Rotterdam en de RET.
13 maart 2010
1
2.
Onderzoeksopzet.
2.1.
Methode van dataverzameling.
Het onderzoek werd uitgevoerd door middel van een telefonische enquete. De vragenlijst was volledig gestructureerd en de afname bedroeg gemiddeld 10 minuten per persoon. Het veldwerk werd uitgevoerd van 22 tot en met 25 februari 2010.
2.2.
Populatie en steekproef.
De onderzoekspopulatie wordt gevormd door personen van 16 jaar en ouder die: • • •
Woonachtig zijn in Rotterdam of aanpalende gemeenten waar het NVB is uitgefaseerd (zie bijlage). Inmiddels tenminste 10 keer met een OV-chipkaart hebben gereisd. Die ook in de twee weken na 11 februari met het openbaar vervoer hebben gereisd.
Uit bovenstaande populatie werd een aselecte steekproef van N=510 reizigers ondervraagd.
Sinds wanneer OV-chipkaart in gebruik? 100%
6
80%
32
Sinds februari 2010 Sinds januari 2009 Sinds 2007 of 2008 Sinds 2005 of 2006
60% 40%
41
20% 20 0%
13 maart 2010
2
Kaartsoort: Studenten OVC/sleutelkrt
9
Persoonlijke OVC 65+
20 8
Persoonlijke OVC abonn. stad-streek
29
Persoonlijke OVC reistegoed Persoonlijke OVC abonn+reistegoed
20
Anonieme OVC
16 0
13 maart 2010
5
3
10
15
20
25
30
35
3.
Resultaten.
Opmerking vooraf: In deze rapportage geven we alleen die verbanden weer tussen variabelen die statistisch een betekenisvolle samenhang vertonen. In het bijzonder hebben we gekeken naar de invloed op het oordeel over de uiteenlopende aspecten van de OV-chipkaart van: a. (vrijwel) uitsluitend met bus en/of tram reizen versus ook of vooral met de metro reizen b. reizen op een OV-chipkaart met daarop uitsluitend een product of op een OV-chipkaart met reistegoed (eventueel gekoppeld aan een product) c. het moment waarop men de kaart in gebruik heeft genomen
Conclusie: Vrijwel over de gehele linie is de waardering van de OV-chipkaart op de verschillende aspecten die we onderzochten positief. Er tekenen zich hierin hooguit geringe verschillen af tussen verschillende doelgroepen. Wel reageren reizigers op een OV-chipkaart met gratis vervoer voor 65-plussers net iets positiever. De keuze van modaliteit blijkt niet van invloed op gewenning en waardering: tussen de groep reizigers die vooral met de metro reist en de groep die juist vooral met bus en/of tram reist vinden we geen verschil van betekenis. Of men op een kaart met reistegoed reist of op een kaart met een product blijkt op enkele aspecten wel van enige invloed op de waardering. Let op: de verschillen die we vinden zijn weliswaar significant, maar klein. Saldoreizigers geven wat vaker aan nog niet zo gewend te zijn aan de OV-chipkaart. Vooral de overstappers onder hen geven relatief vaak aan dat uitchecken bij hen nog geen vaste gewoonte is. Zij vinden het overstappen dan ook verhoudingsgewijs wat minder vaak makkelijk. Overstappers in het algemeen blijken overigens significant vaker dan anderen het uitchecken wel eens vergeten te zijn. Ondanks de verschillen, reageren niet alleen de reizigers op een product, maar ook de reizigers op saldo in overgrote meerderheid over vrijwel de gehele linie positief. De overgrote meerderheid van de reizigers heeft al ruimschoots voor 11 februari ervaring met de OV-chipkaart opgedaan.
13 maart 2010
4
3.1.
Algemeen oordeel.
Welk cijfer krijgt de OV-chipkaart? 50 40
33 29
30 20 10
10 0
1
1
2
4
6
1
2
3
4
5
8 5
6
7
8
9
10
Figuur 1, n=510
Gemiddeld scoort de OV-chipkaart een 7,2. Onder degenen die op een 65+-kaart met gratis vervoer reizen scoort de kaart met een gemiddeld van 8 het hoogst.
Overgang naar OVC: makkelijker dan verwacht. 100%
3 3
4 Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
13
80% 10 60% 35 40% 20%
32
0% Figuur 2, n=510
13 maart 2010
5
3.2.
Gemak aanschaf en opladen.
Aanschaf OV-chipkaart: hoe ervaren? 100%
3
3 7
80%
5
Dat weet ik niet meer Heel lastig
60%
Lastig
53
Niet gemakkelijk, maar ook niet lastig Makkelijk
40% 20%
29
Heel gemakkelijk
0% Figuur 3, n=510
Waar meestal opladen?
Au Ve tom rko aa op tT -e ab n ac Op &G Info laa rm ifts da ati ho uto ep po ma un f tv Au at Po Vi an bij tom stk ai de sta nte an ati RE tio too rn sc n et h T r
1 13 10 57 19
0
10
20
Figuur 4, n=358
13 maart 2010
6
30
40
50
60
Abonnement automatisch opladen?
Be ke nd ,m Ne e, aa ik r li wi ev st er nie nie td tg at eb da ru tk ike Ja an n
40
17
43
0
10
20
Figuur 5, n=148
13 maart 2010
7
30
40
50
3.3.
Informatievoorziening en ondersteuning.
100%
80%
Informatievoorziening rond OVC door RET: goed verzorgd. 3
5
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens
5
7 14
60% 33 40%
20%
Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
33
0% Figuur 6, n=510
Hulp van RET-medewerkers bij haltes: goed verzorgd. 100%
5 6
80%
18
60%
11
40%
29
20%
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens
3
Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
27
0% Figuur 7, n=510
13 maart 2010
8
Informatie rond overgang 11 februari: goed verzorgd. 100% 80% 60%
2 9 9
4
3 Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
35
40% 20%
39
0% Figuur 8, n=510
13 maart 2010
9
3.4.
Gewenning aan de OV-chipkaart.
Reizen met de OV-chipkaart: helemaal aan gewend 100% 80%
5
3 6
2
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens
4
21 60% 40% 59 20%
Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
0% Figuur 9, n=510
Reizigers op een kaartsoort met reistegoed onderschrijven significant minder vaak dat ze inmiddels helemaal aan de OV-chipkaart gewend zijn dan reizigers die op een met een product geladen OV-chipkaart reizen. Beide groepen reageren echter in grote meerderheid positief. Van de saldoreizigers onderschrijft 76% tenminste grotendeels dat het inmiddels helemaal aan de OV-chipkaart gewend is. Onder reizigers op een product is dit 86%. Als we degenen meerekenen die dit enigszins onderschrijven is dit 84% versus 89%.
13 maart 2010
10
Wennen aan OV-chipkaart: hoe lang geduurd? 2
Dat heeft vrij lang geduurd Dat heeft wel even geduurd
13
Niet meteen, maar wel vrij snel
38 48
Vrijwel meteen 0
10
20
30
40
50
Figuur 10, n=440
Na ongeveer hoeveel ritten gewend? 16 of meer ritten
8
11 tot 15 ritten
3
6 tot 10 ritten
18
5 ritten of minder
71
0
10
20
30
40
Figuur 11, n=440
13 maart 2010
11
50
60
70
80
60
Opladen OV-chipkaart: nog niet helemaal aan gewend. 100%
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
36
80% 60%
17 8
40%
17 20% 0%
7
6 9
Figuur 12, n=361
13 maart 2010
12
3.5.
Uitchecken.
Uitchecken: nog geen vaste gewoonte. 100% 80% 60% 40% 20%
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
39
17 5
4 6
14 15
0% Figuur 13, n=510
Saldoreizigers die overstappen stellen wat vaker dan anderen dat uitchecken voor hen nog geen vaste gewoonte is. 33% van de reizigers op saldo versus 24% van de reizigers op een product onderschrijft dit tenminste grotendeels.
Ooit vergeten uit te checken? 100% 80%
51
60%
Nee Ja
40% 20%
49
0%
Figuur 14, n=510
13 maart 2010
13
Degenen die overstappen, in het bijzonder degenen die dit nog niet zo vaak hebben gedaan, stellen vaker dan anderen uitchecken ooit vergeten te hebben. Van de overstappers stelt 52% uitchecken wel eens vergeten te hebben. Onder degenen die niet zijn overgestapt is dit 37%.
Restitutie aangevraagd? Dat heb ik nog nooit gedaan
50
Dat is meerdere keren voorgekomen
25
Dat is 1 keer voorgekomen
25 0
10
20
30
40
50
60
Figuur 15, n=252
Gemak restitutie aanvragen: hoe tevreden? 100% 19 80% 60%
Zeer tevreden Tevreden
41
Ontevreden Zeer ontevreden
40% 20% 0%
25 15
Figuur 16, n=125
13 maart 2010
14
3.6.
Overstappen.
Al overstappen gemaakt? 34
Ja, vaak
Ja, af en toe.
40
Nee
26
0
10
20
30
40
50
Figuur 17, n=510
Soort overstap: 8
Van RET op Arriva 3
Van RET op Veolia
6
Van RET op HTM Van RET op NS
19
Van RET op Qbuzz
19 30
Van RET op Connexxion
92
Van RET op RET 0
20
40
Figuur 18, n=379
13 maart 2010
15
60
80
100
Overstappen met OV-chipkaart: gaat heel gemakkelijk. 100% 90% 80%
3 2 3 5 7
70% 60%
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
32
50% 40% 30% 20%
48
10% 0% Figuur 19, n=379 (basis: overstappers)
Reizigers op een met een product geladen kaart vinden overstappen makkelijker dan reizigers op reistegoed: 64% versus 75% is het hier tenminste grotendeels mee eens. Als we degenen die het hier enigszins mee eens zijn meerekenen is dit 72% versus 79%.
13 maart 2010
16
3.7.
Verwachting en rond de volledige overschakeling.
De overgang naar OV-chipkaart: verwachtte dat het lastig zou zijn.
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
100% 30
80% 60%
23
40%
10 10
20% 0%
8 10 8
Fi guur 20, n=510
Overgang naar OVC: makkelijker dan verwacht. 100% 80%
3 3
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
4 13
10
60% 35 40% 20%
32
0% Fi guur 21, n=510
Reizigers op een OV-chipkaart met uitsluitend een product hebben de overgang wat vaker als makkelijker dan zij verwachtten ervaren dan saldoreizigers: 74% versus 63%. Met inbegrip van degenen die dit enigszins onderschrijven is dit 81% versus 74%.
13 maart 2010
17
3.8.
Effect op veiligheid en zwartrijden.
OVC als enig betaalmiddel: sociale veiligheid neemt toe. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
12
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
12 7 37 11 14 8
Figuur 22, n=510
Reizigers met op kaart met reistegoed geloven minder vaak dan reizigers op een kaart met een product dat de sociale veiligheid toeneemt als de OV-chipkaart het enige betaalmiddel in het ov is: 19% versus 26% is het hier grotendeels mee eens. Dit is 29% versus 38% als we degenen die het hier enigszins mee eens zijn meerekenen.
OVC als enig betaalmiddel: zwartrijden neemt af. 100% 80%
12 8
60%
25
40%
15
20%
21
0%
7
12
Figuur 23, n=510
13 maart 2010
18
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
3.9 . OV-chipkaart als enig betaalmiddel in Nederland.
Overal met OVC kunnen reizen: gemak neemt toe. 100%
3
80%
2 13
3
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
10
60%
32
40% 20%
38
0% Figuur 24, n=510
Invoering OV-chipkaart in heel Nederland: maar beter zo snel mogelijk. 100% 80%
3
8
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
4 13 6
60%
24
40% 20%
43
0% Figuur 25, n=510
13 maart 2010
19
3.10. OV-chipkaart en aantrekkelijkheid openbaar vervoer.
Door de OV-chipkaart wordt het ov voor mij aantrekkelijker 100% 16 80%
Helemaal mee oneens Grotendeels mee oneens Een beetje mee oneens Niet eens, maar ook niet oneens Een beetje mee eens Grotendeels mee eens Helemaal mee eens
13 8
60% 27 40% 8 20%
13 16
0% Figuur 26, n=510
Reizigers die van een OV-chipkaart waarop alleen een product is geladen vinden vaker dan reizigers op een kaart met reistegoed dat het openbaar vervoer door de OV-chipkaart voor hen aantrekkelijker is geworden: 37% versus 23% is het hier grotendeels mee eens. Rekenen we degenen mee die het hier enigszins mee eens zijn, dan is dit 48% versus 29%.
13 maart 2010
20
