Oorcheck hoortest. Werkblad beschrijving interventie. De online hoortest voor jongeren. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Oorcheck hoortest De online hoortest voor jongeren

Werkblad beschrijving interventie

Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Nationale Hoorstichting E-mail: [email protected] Telefoon: 070 – 349 50 50

Website (van de interventie): www.oorcheck.nl

Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam: Kelly Coenen E-mail: [email protected] Telefoon: 070 – 340 50 44

Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: L.C. de Regt Titel interventie: Oorcheck hoortest Databank(en): Interventie database CGL Plaats, instituut: Den Haag, Nationale Hoorstichting Datum: 22 januari 2016 Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie.

Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort.

Titel interventie * 2

Inhoud Colofon ...........................................................................................................................................................2 Inhoud.............................................................................................................................................................3 Samenvatting .................................................................................................................................................4 Korte samenvatting van de interventie ........................................................................................................... 4 Doelgroep .......................................................................................................................................................... 4 Doel .................................................................................................................................................................... 4 Aanpak ............................................................................................................................................................... 4 Materiaal............................................................................................................................................................ 4 Onderbouwing ................................................................................................................................................... 4 Onderzoek.......................................................................................................................................................... 4 1.

Uitgebreide beschrijving .......................................................................................................................5 Beschrijving interventie .................................................................................................................................... 5 1.1 Doelgroep .................................................................................................................................................. 5 1.2 Doel ......................................................................................................................................................... 6 1.3 Aanpak ....................................................................................................................................................8

2.

Uitvoering .............................................................................................................................................10

3.

Onderbouwing .....................................................................................................................................13

4.

Onderzoek ............................................................................................................................................15 4.1 Onderzoek naar de uitvoering .............................................................................................................. 15 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten .................................................................................................. 16

5.

Samenvatting Werkzame elementen ..................................................................................................17

6.

Aangehaalde literatuur ........................................................................................................................18

7.

Praktijkvoorbeeld .................................................................................................................................20


Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden

Korte samenvatting van de interventie – max 150 woorden De Oorcheck hoortest is een online zelftest voor jongeren (vanaf 12 jaar) en volwassenen om het gehoor te testen. De hoortest is gratis beschikbaar op www.oorcheck.nl en duurt ongeveer 5 minuten. De test werkt als screening, en geeft de tester naast de uitslag ‘goed’ of ‘niet goed’, op-maat-gemaakt advies en tips om (verdere) gehoorschade te voorkomen. De hoortest is ontwikkeld en wetenschappelijk gevalideerd door audiologen van het LUMC en AMC. De test maakt gebruik van het spraak-in-ruis principe, met een ruis die afgesteld is om lawaaislechthorendheid te detecteren.

Doelgroep – max 50 woorden De Oorcheck hoortest is ontwikkeld voor jongeren van 12-25 jaar. De interventie is daarnaast geschikt voor alle volwassenen van 25 jaar en ouder die hun gehoor willen testen.

Doel – max 50 woorden Het doel van de Oorcheck hoortest is het creëren van bewustwording van het belang van een goed gehoor en het risico op gehoorschade, en aanzetten tot bescherming van het gehoor. Aanpak – max 50 woorden De Oorcheck hoortest is een online zelftest, en is gratis beschikbaar via www.oorcheck.nl. De test werkt als screening en geeft de tester naast de uitslag ‘goed’ of ‘niet goed’, op-maat-gemaakt advies en tips om (verdere) gehoorschade te voorkomen. Materiaal – max 50 woorden Het materiaal betreft de website URL: http://hoortest.oorcheck.nl. Deze link wordt meestal indirect bezocht via www.oorcheck.nl of een andere link, zoals www.hoorstichting.nl of een GGD website. Voor de werving zijn diverse promotiematerialen beschikbaar zoals een folder, polsbandjes en opblaas oor. Onderbouwing – max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.

Klik hier als u tekst wilt invoeren.

Onderzoek – max 100 woorden Uit onderzoek blijkt dat de gebruiksvriendelijkheid van de Oorcheck hoortest goed is. De instructies zijn duidelijk, de test duurt niet te lang en verloopt soepel. Ook ziet de hoortest er leuk uit en is leerzaam. Testers vinden het goed dat de test er is, en vinden dat de test een makkelijke en snelle manier is om te weten of je nog goed hoort. Veel gebruikers zouden de test dan ook aanraden aan anderen. Ook blijkt het bereik goed: de test is sinds 2007 ruim 700.000 keer uitgevoerd, vooral door jongeren tussen 12-25 jaar (58%), de belangrijkste doelgroep van de interventie.


1) Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep ‘op maat’ worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding.

1.1

Doelgroep

Uiteindelijke doelgroep – max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? De Oorcheck hoortest is ontwikkeld voor jongeren van 12-25 jaar. De interventie is daarnaast geschikt voor alle volwassenen die hun gehoor willen testen.

Intermediaire doelgroep – max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De Oorcheck hoortest is niet gericht op intermediaire doelgroepen.

Selectie van doelgroepen – max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? Selectie vindt plaats door de tester te vragen naar zijn of haar leeftijd. Kinderen jonger dan 12 jaar wordt geadviseerd de Kinderhoortest te doen (voor kinderen van 6 t/m 11 jaar). Een contra-indicatie voor de test is als er andere gehoorproblemen, zoals middenoorontstekingen, bekend zijn.

Betrokkenheid doelgroep – max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? De doelgroep is niet betrokken geweest bij de ontwikkeling van de interventie, wel is de meest recente versie van de hoortest kort na lancering onderzocht bij de doelgroep (middelbare scholieren en MBO studenten) op ervaring en gebruiksvriendelijkheid (zie hoofdstuk 4). Daarnaast is en blijft de doelgroep betrokken bij (toekomstige) validatieonderzoeken, zoals onderzoek naar de effecten van maturatie (rijping) van het gehoor op de testuitslag.


1.2

Doel

Hoofddoel – max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Het hoofddoel van de Oorcheck hoortest is het creëren van bewustwording van het belang van een goed gehoor en het risico op gehoorschade, en aanzetten tot bescherming van het gehoor. Subdoelen – max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? De subdoelen van de Oorcheck hoortest zijn dat jongeren na het doen van de hoortest: 1) meer inzicht hebben in de status van het eigen gehoor. 2) meer inzicht hebben in de eigen kwetsbaarheid (perceived susceptibility) wat betreft het oplopen van gehoorschade. Ze: hebben een realistisch beeld van hun kans op gehoorschade: - nu - binnen vijf jaar

-

weten dat het risico op gehoorschade toeneemt door: vaak uit te gaan geen oordoppen te dragen tijdens het uitgaan vaak naar harde muziek te luisteren op een koptelefoon geen volumebegrenzer in te stellen op een muziekspeler

-

weten dat: het ervaren van een piep na het uitgaan een eerste teken van gehoorschade is

3) meer inzicht hebben in de ernst van het oplopen van gehoorschade (perceived severity). Ze denken minder dat: - de gevolgen van gehoorschade wel meevallen - ze wel zouden kunnen leven met gehoorschade - gehoorschade tijdelijk is - gehoorschade geen negatieve effecten heeft op arbeidsperspectief - gehoorschade geen negatieve effecten op sociale leven heeft 4) meer voordelen zien wat betreft het nemen van beschermende maatregelen (perceived benefits). Ze denken vaker dat gehoorschade kan worden voorkomen door: - oordoppen te dragen tijdens het uitgaan - muziekspeler zachter te zetten - afstand te houden tot de boxen tijdens het uitgaan - een volumebegrenzer in te stellen op een muziekspeler en dat: - ze gehoorschade op tijd kunnen opmerken door regelmatig het gehoor te testen 5) minder nadelen zien t.a.v. beschermende maatregelen (perceived barriers). Ze: - dragen minder vaak geen oordoppen omdat vrienden dat niet doen - vinden minder dat oordoppen dragen er raar uitziet - dragen minder vaak geen oordoppen omdat ze deze te duur vinden - vinden minder dat oordoppen de muziekbeleving verpesten Titel interventie * 6

-

vinden vaker dat oordoppen de spraakverstaanbaarheid ten goede komt weten vaker waar ze oordoppen kunnen kopen weten vaker hoe ze een volumebegrenzer kunnen instellen vinden het vaker makkelijk om een volumebegrenzer in te stellen

6) meer gemotiveerd zijn om beschermende maatregelen te nemen (health motivation). Ze zijn meer van plan: - oordoppen te dragen tijdens het uitgaan - afstand tot de boxen te houden tijdens het uitgaan - een volumebegrenzer in te stellen op een muziekspeler - regelmatig hun gehoor te testen - hun oren rust te geven na het ervaren van een piep - oordoppen te dragen, als de muziekbeleving hetzelfde blijft 7) meer het gevoel hebben in staat te zijn om beschermende maatregelen te nemen (perceived control). Ze weten vaker: - wanneer hun gehoor overbelast is - hoe ze hun gehoor kunnen beschermen tijdens muziek luisteren op een koptelefoon - hoe ze hun gehoor kunnen beschermen tijdens het uitgaan - wat de eerste tekenen van gehoorschade zijn - dat ze zelf maatregelen kunnen nemen om gehoorschade te voorkomen 8) meer maatregelen nemen om gehoorschade te voorkomen (action). Ze: - dragen vaker oordoppen tijdens het uitgaan - houden vaker afstand tot de boxen tijdens het uitgaan - stellen vaker een volumebegrenzer in op hun muziekspeler - testen vaker hun gehoor regelmatig - zien de piep vaker als waarschuwing om hun gehoor rust te geven


1.3

Aanpak

Opzet van de interventie – max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten – indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. Zelftest De Oorcheck hoortest is een online zelftest voor jongeren (vanaf 12 jaar) en volwassenen om het gehoor te testen. De interventie is eenmalig en wordt zelfstandig door de tester uitgevoerd. De test duurt 5 minuten en is gratis beschikbaar op www.oorcheck.nl (of direct via http://hoortest.oorcheck.nl). De test werkt als screening en geeft direct inzicht in de status van het gehoor, ‘goed’ of ‘niet goed’, en biedt daarnaast op-maat-gemaakt advies en tips om (verdere) gehoorschade te voorkomen. Inzet door scholen, GGD of JGZ De interventie kan ook door scholen, GGD of JGZ ingezet worden, bijv. tijdens een themaweek over gehoorschade of tijdens het JGZ-contactmoment. De opzet van de interventie blijft dan vergelijkbaar, de test wordt zelfstandig door de jongere uitgevoerd, al dan niet onder begeleiding van docent of gezondheidsprofessional. In deze setting wordt aanbevolen om de hoortest te combineren met (extra) voorlichting, bijv. door voorafgaand aan de hoortest een vragenlijst af te nemen naar risicogedrag en naderhand de uitslag(en) te bespreken.

Inhoud van de interventie – max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Introductie De tester komt via een link vanaf een andere website, bijv. www.oorcheck.nl, www.hoorstichting.nl, facebook/twitter of een website van de GGD of andere intermediair, terecht bij het beginscherm van de test. Op dit beginscherm kan de tester informatie vinden over de test en wie de ontwikkelaars zijn. Door op ‘Start de test’ te klikken, volgt het tweede scherm. Hier wordt een aantal persoonsgegevens gevraagd: leeftijd, geslacht en hoe de tester denkt dat zijn of haar gehoor is, goed of niet goed. Op de volgende pagina maakt de tester de keuze voor testen met koptelefoon of met speakers (het advies is met koptelefoon) en stelt het volume juist in. Vervolgens wordt uitleg gegeven over de test en volgen enkele voorbeeldwoorden, zodat de tester kan wennen aan de test. Na deze voorbeeldwoorden klikt de tester op ‘Start nu de test’ waarna de test begint (zie onderstaand Figuur 1). Test zelf De test bestaat uit 9 verschillende woorden die in willekeurige volgorde 27 keer worden aangeboden in een ruis. Deze ruis is afgesteld om lawaaislechthorendheid te detecteren. Het woord dient door de tester gematched te worden met het juiste plaatje op het scherm. Het geluidsniveau van de ruis is continu, en afhankelijk van het gekozen antwoord wordt het geluidsniveau van het opvolgende woord harder of zachter aangeboden. Op basis hiervan wordt de gehoordrempel van de tester bepaald. Onderaan het scherm blijft de tester op de hoogte van het aantal woorden dat nog volgt voordat de test eindigt. Uitslag Na het laatste woord klikt de tester op ‘Toon de uitslag’ waarna de uitslag volgt. Op dit scherm staan naast de uitslag ook tips en informatie om (verdere) gehoorschade te voorkomen. Indien de uitslag ‘niet goed’ is, wordt de tester geadviseerd de test nogmaals te doen, en bij opnieuw een ‘niet goede’ uitslag naar de audicien of huisarts te gaan voor vervolgonderzoek. De uitslag ‘onduidelijk’ volgt Titel interventie * 8

als de omstandigheden niet betrouwbaar zijn, bijv. als er teveel achtergrondgeluid is of als de test niet serieus is gedaan. Wederom is dan het advies om de test opnieuw te doen, met extra aandacht voor de testomstandigheden.

Figuur 1. Overzicht van de 9 woorden/plaatjes van de Oorcheck hoortest op een smartphone.


2) Uitvoering Materialen – max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Uitvoering Voor de uitvoering van de interventie is een directe link naar de test beschikbaar: http://hoortest.oorcheck.nl. De indirecte, maar meer gebruikte link, is via de website www.oorcheck.nl. Werving Voor de werving van de interventie is de website www.oorcheck.nl beschikbaar, een Oorcheck folder, polsbandjes met verwijzing, een groot opblaas oor met verwijzing en een Facebook account van Oorcheck. De folder en polsbandjes zijn te downloaden en bestellen in de webshop van de Nationale Hoorstichting (www.hoorstichting.nl/webshop) en het opblaas oor kan op afspraak geleend worden bij de Nationale Hoorstichting (contact via [email protected] of 070 – 349 50 50). Daarnaast zijn informatie en links naar de hoortest beschikbaar op de website van de Nationale Hoorstichting, www.hoorstichting.nl en o.a. op de websites van veel GGD’en, RIVM CGL, Gezonde School, Centra voor Jeugd en Gezin, de Stichting Hoormij en op de campagnesite ‘I love my ears’ van het Ministerie van VWS. Evaluatie Voor de evaluatie van de interventie is geen materiaal beschikbaar. De testdata wordt anoniem opgeslagen in de database van de Nationale Hoorstichting. Deze data wordt periodiek (meestal jaarlijks) geanalyseerd om het gehoor van jongeren in Nederland te onderzoeken en trends te ontdekken.

Locatie en type organisatie – max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? De test wordt in principe zelfstandig door de tester uitgevoerd, maar kan ook worden uitgevoerd onder begeleiding van een docent, GGD medewerker of JGZ-verpleegkundige. De test kan zowel thuis, onderweg of op school worden uitgevoerd. De enige benodigdheden zijn een apparaat met internetverbinding (smartphone, tablet, laptop of PC), een stille ruimte en bij voorkeur een koptelefoon. De test is ook betrouwbaar zonder gebruik van koptelefoon, maar vanwege mogelijk interfererend achtergrondgeluid is de kans op een ‘onduidelijke’ uitslag dan wel groter. Voor gebruik in de klas of andere setting met meerdere testers tegelijk, dient de test te worden uitgevoerd met koptelefoon.

Opleiding en competenties van de uitvoerders – max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? De tester is tegelijkertijd ook de uitvoerder. Voorafgaand aan de test worden instructies gegeven om de test zelfstandig te kunnen doorlopen. Uit onderzoek onder de gebruikers blijkt dat deze instructies voldoende duidelijk zijn (zie hoofdstuk 4). De test is daarnaast geschikt om door derden te worden uitgevoerd. Hierbij kan gedacht worden aan docenten op een middelbare school, medewerkers van de GGD en JGZ-verpleegkundigen. Deze professionals hoeven geen audiologische achtergrond te hebben, de eisen die gesteld worden aan hun functie zijn voldoende om de interventie uit te voeren. Ook is geen training vereist om de interventie uit te voeren. Indien gewenst kan uiteraard wel contact worden opgenomen met de Nationale Hoorstichting voor meer informatie over (het inzetten van) de test. Titel interventie * 10

Kwaliteitsbewaking – max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De Nationale Hoorstichting bewaakt de kwaliteit van de interventie in nauwe samenwerking met de medeontwikkelaars, audiologen van het LUMC en AMC. De test is de afgelopen jaren een aantal keer gevalideerd om tot de juiste afkapwaarden voor een ‘niet goede’ en ‘goede’ uitslag te komen. Begin 2016 start een onderzoek naar de effecten van maturatie van het gehoor op de test. Aangezien het een online test betreft, is een optimale werking van de techniek (data capaciteit en beveiliging server, verwerking updates internetbrowsers, etc.) van groot belang. Voor deze kwaliteitsbewaking wordt nauw samengewerkt met de IT-partner die de test heeft gerealiseerd. De Nationale Hoorstichting hecht aan het up-to-date blijven bij de gebruikers van de test en heeft de test in 2015 in samenwerking met de IT-partner in een ‘nieuw jasje’ gestoken en geschikt gemaakt voor toepassing op mobiele apparaten zoals smartphones en tablets. Deze versie is vervolgens onder de doelgroep (middelbare scholieren en MBO studenten) geëvalueerd (zie hoofdstuk 4).

Randvoorwaarden – max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? De belangrijkste randvoorwaarden voor een goede uitvoering zijn: - Apparaat met internetverbinding - Stille ruimte - Bij voorkeur een goed afsluitende koptelefoon Indien de test wordt ingezet door derden is tevens een belangrijke randvoorwaarde draagvlak binnen de organisatie. Het is belangrijk dat er draagvlak is op een middelbare school, binnen een GGD en/of binnen de JGZ voor het thema gehoorschade én voor de Oorcheck hoortest als geschikte interventie om het gehoor te testen. Ten eerste is het belangrijk om de interventie goed uit te kunnen voeren, de docent of professional moet voldoende tijd en materiaal tot zijn of haar beschikking hebben. Daarnaast is draagvlak nodig om de Oorcheck hoortest te gebruiken als startpunt voor voorlichting over het onderwerp en beleidsvorming. De verzamelde data geeft een school of GGD lokaal/regionaal inzicht in de status van het gehoor van een grote groep jongeren en biedt zodoende relevante input voor beleidsontwikkeling om gehoorschade door harde muziek tegen te gaan.

Implementatie – max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Er is geen systeem voor implementatie. Voorafgaand aan en gedurende de test krijgt de tester instructies om de test goed te kunnen doorlopen. Uit onderzoek onder de gebruikers blijkt dat deze instructies voldoende duidelijk zijn (zie hoofdstuk 4). Voor advies om de Oorcheck hoortest in de klas in te zetten of tijdens het JGZ contactmoment kan contact worden opgenomen met de Nationale Hoorstichting (via [email protected] of 070 – 349 50 50).


Kosten – max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. Zelftest De interventie kost de tester 5 minuten. Verder zijn er geen kosten verbonden aan de interventie. Wel heeft de tester een apparaat nodig met toegang tot internet, zoals een smartphone, tablet, laptop of PC, en bij voorkeur een koptelefoon. Inzet door scholen, GGD of JGZ Indien de Oorcheck hoortest door een middelbare school, GGD of JGZ wordt ingezet bedraagt de uitvoeringstijd voor de interventie 5-10 minuten, vanwege het klaarzetten van materialen. Ook de (geadviseerde) nabesprekingstijd is 5-10 minuten. Daarnaast is een apparaat met internetverbinding nodig, en een goed afsluitende koptelefoon. Door de test als ‘huiswerk’ op te geven, vervallen de uitvoeringstijd en materiële kosten. Alleen de nabesprekingstijd van 5-10 minuten resteert dan.


3) Onderbouwing Probleem – max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. De Oorcheck hoortest is ontwikkeld om het risico op gehoorschade door harde muziek tegen te gaan. Volgens het RIVM is gehoorschade door harde muziek een toenemend risico voor de volksgezondheid, vooral onder kinderen en jongeren (Hamberg, 2014). De voornaamste oorzaak van gehoorschade bij jongeren is het luisteren naar muziek op een persoonlijke muziekspeler, en het bezoeken van feesten en festivals waar harde muziek wordt gedraaid. Herhaalde blootstelling aan hoge geluidsniveaus (boven 80 dB) kan leiden tot blijvende gehoorschade, zoals gehoorverlies en/of chronisch oorsuizen (tinnitus). Geluidniveaus boven 100 dB kunnen ook acute gehoorschade veroorzaken (Gommer, 2013). Begin 2015 waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie dat wereldwijd 1 miljard jonge mensen risico lopen op gehoorschade door vrijetijdslawaai (WHO, 2015). Gehoorschade door harde muziek is veelal onomkeerbaar en kan leiden tot communicatie- en concentratieproblemen, verhoogde bloeddruk, slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde (leer)prestaties, depressie, sociaal isolement en (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid (Kramer, 2006). Op jonge leeftijd gehoorschade oplopen heeft dan ook grote gevolgen voor de opleiding en carrièreperspectieven van een jongere. Slechthorendheid staat op de vijfde plaats van meest voorkomende chronische aandoeningen in Nederland (Perenboom, 2003), en al jarenlang in de top 3 van meest gemelde beroepsziektes (NCvB, 2014). Naar schatting kampen ruim 1,6 miljoen Nederlanders met gehoorproblemen (RGO, 2003). In Nederland wordt 1% van de totale zorgkosten besteed aan gehoorstoornissen (Slobbe, 2011). Daarnaast komt tinnitus bij ongeveer 2 miljoen Nederlanders voor (KNO vereniging, 2015). De kosten voor tinnitus in Nederland bedragen 6,8 miljard euro per jaar (Maes, 2013). Risicogedrag Er zijn weinig recente Nederlandse cijfers over de prevalentie van gehoorschade bij jongeren. Echter, uit analyse van 175.000 online hoortesten onder jongeren (12-25 jaar) blijkt dat een kwart een (beginnend) gehoorverlies heeft (Sheikh Rashid, 2015). Ook blijkt uit diverse onderzoeken dat het risicogedrag van jongeren hoog is en de waarschuwingssignalen, het ervaren van een piep in het oor, veel voorkomen (Gommer, 2013). Zo heeft 93% van de uitgaanders (18-35 jaar) direct na het uitgaan last van een piep en 38% ook de volgende dag nog (Gorter, 2013). Ook blijkt dat meer dan de helft van de middelbare scholieren (gemiddeld 13 jaar) na het uitgaan wel eens een piep ervaart, en een op de tien na het luisteren naar een muziekspeler (de Regt, 2015). De piep is gerelateerd aan risicogedrag, zoals regelmatig uitgaan en de waarschuwing op een muziekspeler negeren. Uit Belgisch onderzoek blijkt driekwart van de jongeren (14-18 jaar) een tijdelijke piep te ervaren na blootstelling aan muziek, en een op de vijf zelfs permanent (Gilles, 2013).

Oorzaken – max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico?


Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.

Aan te pakken factoren – max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? Titel interventie * 13



Verantwoording – max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden.




4) Onderzoek 4.1

Onderzoek naar de uitvoering – max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee.

Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b)

Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek

c)

Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen.

Onderzoek 1 – Ervaring A. Procesevaluatie Oorcheck hoortest, Een onderzoek naar gebruikerservaringen. L.C. de Regt, Nationale Hoorstichting, 2015 (interne publicatie). B. In het najaar van 2015 is bij 166 jongeren tussen 11 en 25 jaar onderzocht wat de gebruikerservaringen zijn met de Oorcheck hoortest. Voorafgaand aan een voorlichtingsles over gehoorschade hebben alle jongeren individueel en met koptelefoon de Oorcheck hoortest uitgevoerd en vervolgens een vragenlijst ingevuld naar hun ervaringen. C. Uit de resultaten blijkt dat de gebruiksvriendelijkheid van de Oorcheck hoortest goed is. De instructies zijn duidelijk, de test duurt niet te lang en verloopt soepel. Ook ziet de hoortest er leuk uit en is leerzaam. Testers vinden het goed dat de test er is, en vinden dat de test een makkelijke en snelle manier is om te weten of je nog goed hoort. Veel testers zouden de test dan ook aanraden aan anderen. Testers die de extra teksten en tips op de uitslagpagina hebben gelezen, vinden deze nuttig en duidelijk. Ook noemen veel respondenten in hun opmerkingen dat ze het goed vinden dat er tips worden gegeven. Niettemin geven weinig respondenten aan dat ze de tekst en tips hebben gelezen. Het is belangrijk om uit te zoeken hoe de teksten en tips beter onder de aandacht kunnen worden gebracht. Opvallend is dat de respondenten die een ‘onduidelijke’ uitslag of ‘error’ kregen minder positief zijn over de hoortest dan de andere respondenten. Deze error was het gevolg van een technische storing ten tijde van het onderzoek bij een deel van de MBO studenten, waardoor de uitslagpagina niet kon laden. De negatievere beoordeling is hier waarschijnlijk het resultaat van. Dit benadrukt het belang van het technisch optimaal functioneren van de hoortest. Dat is ook een van de redenen dat de hoortest sinds 2015 geschikt is gemaakt voor gebruik op tablets en smartphones, om zo goed mogelijk te blijven aansluiten bij het moderne internetgebruik van jongeren.

Onderzoek 2 – Bereik periode 2007 t/m 2015 A. Gegevens database Oorcheck hoortest (geen publicatie). B. Uit de testdata van 2007 t/m 2015 blijkt dat de test ruim 700.000 keer gedaan is.


C. Sinds de lancering in 2007 is de Oorcheck hoortest ruim 700.000 keer uitgevoerd. Meer dan de helft van de deelnemers (58%) valt in de leeftijdscategorie 12 – 25 jaar, de belangrijkste doelgroep van de interventie. Het aantal testers per jaar tussen 12-25 jaar (van totaal): 2007: 72.485 (115.190) 2008: 56.485 (112.794) 2009: 34.616 (55.672) 2010: 39.913 (61.949) 2011: 31.225 (45.279) 2012: 21.557 (34.242) 2013: 34.411 (49.391) 2014: 37.727 (50.219) 2015: 82.048 (185.283) Totaal: 410.467 (710.019)

4.2

Onderzoek naar de behaalde effecten – max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek:

a)

De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave

b)

Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek

c)

Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd.


Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus ‘Goed beschreven’ en ‘Goed onderbouwd’.


5)

Samenvatting Werkzame elementen

Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden




6) Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Gilles, A., Van Hal, G., De Ridder, D., Wouters, K., Van de Heyning, P. (2013). Epidemiology of NoiseInduced Tinnitus and the Attitudes and Beliefs towards Noise and Hearing Protection in Adolescents. PLoS ONE 8(7): e70297. doi:10.1371/journal.pone.0070297. Gommer M, Hoekstra J, Engelfriet P, Wilson C. & Picavet S. Gehoorschade en geluidsblootstelling in Nederland - inventarisatie van cijfers. RIVM-rapport nr. 020023001. Bilthoven, 2013. Gorter, A.F. (2012). Nationale Hoorstichting. Gehoorschade als gevolg van harde muziek: risicogedrag en misconcepties onder uitgaanspubliek. Download via: http://www.hoorstichting.nl/publicaties/rapport-gehoorschade-130-000-stappers/. Hamberg- van Reenen, H.H., Meijer, S.A., Gils, P.F. van & Savelkoul, M. (2014). Gezond opgroeien : verkenning jeugdgezondheid (145 p. fig. ill. Met lit. opg. bijl. ISBN: 9789069602684). Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). KNO vereniging, in samenwerking met Stichting Hoormij. Voorlichtingspagina tinnitus, november 2015. Informatie opgehaald op 15 januari 2016 via: http://www.kno.nl/index.php/patienten-informatie/oor/oorsuizen/ Kramer, S. E., Kapteyn, T. S. & Houtgast, T. (2006). Occupational performance: Comparing normally-hearing and hearing-impaired employees using the Amsterdam Checklist for Hearing and Work. International Journal of Audiology, 45, 503–512. Maes, I.H.L., Cima, R.F.F., Vlaeyen, J.W., Anteunuis, L.J.C. & Joore, M.A. (2013). Tinnitus: A Cost Study. Ear & Hearing 2013; 34: 508-514. Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC en UvA. Beroepsziekten in cijfers 2014. Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Amsterdam, oktober 2014. Download via: http://www.hoorstichting.nl/publicaties/beroepsziekte-slechthorendheid/. Perenboom, R.J.M. (2003). Slechthorendheid door lawaai: stand van zaken. Leiden: TNO Preventie en Gezondheid, Divisie Jeugd. Raad voor Gezondheidsonderzoek. Advies Gehooronderzoek: Gehoor voor het gehoor. Den Haag, 2003. Download via: http://www.hoorstichting.nl/publicaties/slechthorendheid-nederland/. Regt, L.C. de (2015). Gehoorschade bij middelbare scholieren. Nationale Hoorstichting, 2015 (niet gepubliceerd, op te vragen via [email protected]). Sheikh Rashid, M., Leensen, M.C.J. & Dreschler, W.A. (2015). Report online hearing tests 2010-2014: Five years of Oorcheck & Hoorscan. Nationale Hoorstichting, 2015. Download via: http://www.hoorstichting.nl/publicaties/rapport-hoortesten-nationale-hoorstichting/. Slobbe L.C.J., Smit J.M., Groen J., Poos M.J.C.C. & Kommer G.J. Kosten van ziekten in Nederland 2007. Trends in de Nederlandse zorguitgaven 1999-2010. Bilthoven: RIVM, 2011. World Health Organisation (2015). Hearing loss due to recreational exposure to loud sounds; A review. Download via: http://www.hoorstichting.nl/publicaties/who-11-miljard-jongeren-risico-op-gehoorschade/.



7) Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie?



Oorcheck hoortest. Werkblad beschrijving interventie. De online hoortest voor jongeren. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Recommend Documents