Ontwikkelen van diversiteitsbeleid in de lerarenopleiding Elke Londers, T. Dang, S. Dhert & J. Torbeyns 13 november 2008
Overzicht
1. Definitie van diversiteit "alle mogelijke verschillen die kunnen bestaan tussen mensen die in onze maatschappij samenleven, op het vlak van gender, huidskleur, sociale achtergrond, seksuele geaardheid, lichamelijke en verstandelijke mogelijkheden, religie, levensbeschouwing, leeftijd, etniciteit, …" (Sierens, 2007). Belang van diversiteit Vlhora (2002), Engagementsverklaring hoger onderwijs (2005); Aanmoedigingsfonds (2006), Diversiteitsbeleid Associatie K.U.Leuven (2007),...
2. Hoofddoel onderzoek In kaart brengen van diversiteit en implementeren op opleidingsniveau . DIVERSITEIT ALS EEN ECHTE BASISHOUDING EN KWALITEITSKENMERK REALISEREN IN DE LERARENOPLEIDING
3. Onderzoeksmethoden Mixed method design (Tashakorri & Teddlie, 1998) Stand van zaken mbt diversiteit nagaan via: A.
Digitale vragenlijst voor álle personeelsleden
Gebaseerd op kijkwijzer GOK (Steunpunt Diversiteit & Leren): open en gesloten vragen
B.
Diepte interviews met een deel van het personeel
Interviewleidraad is opgesteld op basis van de antwoorden op de kijkwijzer en in functie van een verdere verduidelijking en optimalisering van actiepunten
Schalen: vragenlijst en interviews 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Diversiteitsprincipes Æ differentiatievraag Visie diversiteit binnen de lerarenopleiding Belang van diversiteit Zicht op aanwezige diversiteit in de studentengroep Diversiteit in het didactisch-pedagogisch beleid in de klas Diversiteit in het didactisch-pedagogisch beleid in de school Diversiteit in de beleidsorganisatie Kennis en vaardigheden mbt diversiteit bij lectoren Ondersteuning omtrent diversiteit
Digitale vragenlijst Voorbeeld te beantwoorden uitspraken: In welke mate … … is elk lid van het opleidingsteam op de hoogte van de principes van intercultureel onderwijs (ICO)? … slaagt de lerarenopleiding er in een duidelijke visie op ICO te ontwikkelen? … wordt de visie rond ICO uitgedragen door het hele team? (Schaal Visie diversiteit binnen lerarenopleiding)
Data analyse Vragenlijst Analyse op schaalniveau: ANOVA voor herhaalde metingen, met somscore voor elke schaal als afhankelijke variabele en Groep_Opl en Groep_Diff als onafhankelijke variabelen. Analyse op itemniveau: ANOVA, met het antwoord op elke vraag als afhankelijke variabele en Groep_Opl en Groep_Diff als onafhankelijke variabele. De gesloten vragen werden kwantitatief verwerkt zoals hierboven uitgelegd. De open vragen werden kwalitatief verwerkt.
Interviews Analyse mbv antwoordmodel
4. Resultaten (a) het personeel is op de hoogte van het belang van werken met diversiteit; (b) ondanks dat het personeel op de hoogte is, blijft er toch nood aan een duidelijke visie, gedragen door alle personeelsleden van de school; (c) er is ook nood aan actief werken aan omgaan met diversiteit binnen de opleiding.
(b) ondanks dat het personeel op de hoogte is, blijft er toch nood aan een duidelijke visie, gedragen door alle personeelsleden van de school Onderzoeksresultaten uit schaal 2 ‘visie en diversiteit binnen de lerarenopleiding’ •In welke mate is elk lid van het opleidingsteam op de hoogte van de principes van intercultureel onderwijs (ICO)? •In welke mate slaagt de lerarenopleiding er in een duidelijke visie op ICO te ontwikkelen? •In welke mate wordt de visie rond ICO uitgedragen door het hele team? •In welke mate wordt de visie m.b.t. ICO op regelmatige basis herbekeken en geëvalueerd door het hele team? •In welke mate heeft de lerarenopleiding een langetermijnvisie uitgezet over ICO? •In welke mate is elk lid van het opleidingsteam op de hoogte van de visie op ICO binnen de lerarenopleiding?
Percentage van lectoren binnen BcLK, BcLL en BcLSO en decanen die aangeven dat de lerarenopleiding wel/niet erin slaagt een duidelijke visie op diversiteit te ontwikkelen. (item 3.2)
Percentage van lectoren binnen BcLK, BcLL en BcLSO en decanen die aangeven dat elk lid van het opleidingsteam al dan niet op de hoogte is van de visie op diversiteit binnen de lerarenopleiding. (item 3.6)
(c) er is ook nood aan actief werken aan omgaan met diversiteit binnen de opleiding
Percentage van lectoren binnen BcLK, BcLL en BcLSO en decanen die aangeven in welke mate ze een goed zicht hebben op de bestaande verschillen en gelijkenissen (bijv sociaal-economisch, talige achtergrond) tussen studenten (item 5.1).
Percentage van lectoren binnen BcLK, BcLL en BcLSO en decanen die aangeven in welke mate ze differentiëren tijdens het lesgeven (item 6.8)
Interactieve en coöperatieve werkvormen zijn beter ingeburgerd. Slechts een minderheid (10 à 20%) binnen elke groep geeft aan dit niet te doen. Een aantal lectoren kiest bij de samenstelling van groepen (bijv. bij groepswerk) voor heterogene groepen. Maar er zijn evenveel lectoren die neutraal antwoorden en lectoren die aangeven niet voor heterogene groepen te kiezen. Lectoren laten ervaringen van studenten aan bod komen. …
Lectoren die op de hoogte zijn van de diversiteitsprincipes (85%) geven aan te beschikken over vaardigheden om intercultureel leren in de opleiding te realiseren (50 %). De lectoren die niet op de hoogte zijn van de diversiteitsprincipes (15%) geven aan niet in voldoende mate te beschikken over vaardigheden om intercultureel leren in de opleiding te realiseren (56 %). Deze verschillen zijn significant (p-waarde<.05) Wat betreft ondersteuning en overleg omtrent diversiteit bij collega’s geven lectoren diverse meningen. In alle groepen worden de drie antwoordcategorieën aangeduid.
5. Actiepunten (b) ondanks dat het personeel op de hoogte is, blijft er toch nood aan een duidelijke visie, gedragen door alle personeelsleden van de school; •Ontwikkelen van diversiteitsvisie •Diversiteitsvisie bekend maken in de hogeschool •Bijscholingen: hoe omgaan met diversiteit in de les? •Verspreiden van ‘good practices’ en bijscholingen
(c) er is ook nood aan actief werken aan omgaan met diversiteit binnen de opleiding. •In- en doorstroom van studenten in kaart brengen (gender, vooropleiding, ..)
•Specifieke acties voor allochtonen, werkstudenten, kunstenaars, topsporters, … •Diversiteitsbeleid verder uitbouwen (Aanwerven diversiteitscoördinator)
Learning to live together
•Islamitische godsdienst als onderwijs- en als keuzevak binnen de lerarenopleiding. •Boeddhisme als keuzevak voor alle toekomstige leraren. •Postgraduate/Exchange International Educating Class (PIEC/EIEC) gebaseerd op de 4 UNESCO pijlers. “…to function flexibly and interculturally in the diverse society where you live and work.” •Project III, 2
[email protected] •Internationale stages in het derde opleidingsjaar.
6. Referenties Londers, E., Dang, T.K., Torbeyns, J., Dewinkeler, I., & Dhert, S. (2007). Diversiteit binnen de lerarenopleiding. Niet-gepubliceerd OPB-onderzoeksmanuscript, GROEP T Leuven Educating School, Leuven. Sierens, S. (2007). Leren voor diversiteit – Leren in diversiteit: burgerschapsvorming en gelijke leerkansen in een pluriforme samenleving. Een referentiekader. Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren.
Contactinfo Elke Londers
[email protected] GROEP T Education College 016 / 30 11 89 Katrien Mertens
[email protected] Pluraliteitscoördinator
