ONTDEK HET ZELF
HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT
VOOR DE HELE SCHOOL
IN DEZE HANDLEIDING VIND JE ALLE INFORMATIE OVER HET MAKEN VAN HET ONTDEK HET ZELF POP-UP MUSEUM TIJDENS DE KINDERBOEKENWEEK. DE OPDRACHTEN, VERDEELD OVER VIJF DAGEN, ZIJN FLEXIBEL IN TE VOEGEN IN JE LESPROGRAMMA EN BIEDEN VEEL RUIMTE VOOR CREATIVITEIT. DE HANDLEIDING IS GERICHT OP LEERKRACHTEN IN DE MIDDEN- EN BOVENBOUW. POP-UP MUSEUM Samen met de leerlingen van jouw school vul je het Pop-up Museum met voorwerpen die volgens de leerlingen het allerslimst, handigst, leukst en technisch zijn. Dit kan een auto, maar ook een paperclip of een stuk kunstgras zijn. Overal is techniek voor nodig. Klassikaal of schoolbreed Deze handleiding bestaat uit klassikale opdrachten. Je kunt er voor kiezen om met de gehele school een Pop-up Museum te maken, met een aantal groepen of met één groep. Hoe je dat invult is geheel aan jou en de school. Uiteindelijk mag de school één Pop-up Museum inzenden.
WINNEN! Leerlingen doen verslag van het proces en de opening door foto’s en video’s te maken. Dit materiaal stuur je op naar TechYourFuture en wie weet wint jouw school een echte expositie in Techniekmuseum HEIM! Van zondag 15 november 2015 t/m zondag 3 januari 2016 biedt het techniekmuseum de school met het mooiste Pop-up Museum de unieke kans om haar tentoonstelling te exposeren. In samenwerking met het educatieteam van het techniekmuseum richt je met jouw school daar een expositie in. Denk eraan dat jullie het museum kunnen verplaatsen! Techniekmuseum HEIM heeft een expositieruimte van 50 vierkante meter tot haar beschikking voor de expositie. Meer informatie over het meedoen aan deze winactie, is te vinden in de toolkit.
VIJF SPELDAGEN In de Kinderboekenweek ga je met je klas gedurende 5 speldagen aan de slag met het maken van een Pop-up Museum. Dit hoeven geen vijf aaneengesloten dagen te zijn, er zijn drie rustdagen in te passen. Iedere dag wordt er aan één opdracht gewerkt. Een opdracht neemt ongeveer 1 uur in beslag. Op pagina 4 vind je een planning voor de week en de opdrachten uitgewerkt per dag.
WETENSCHAPSTENTOONSTELLING TECHNIEKPACT In het lesmateriaal van de Kinderboekenweek is ook een opdracht te vinden bij het prentenboek Speeltuin en het Kinderboekenweekgeschenk Per ongelukt!. In deze opdracht van Techniekpact doen leerlingen wonderlijke experimenten, die ze aan het einde van de week tentoonstellen in een museum van Bijna Briljante Uitvindingen. Je kunt er als leerkracht voor kiezen om vanuit deze opdracht invulling te geven aan jullie Pop-up Museum. De opbouw van het programma blijft hetzelfde. Meer informatie hierover vind je op onderwijs.kinderboekenweek.nl/techniekpact.
2
ONTDEK HET ZELF
OPDRACHTEN PER DAG
3
WEEKPLANNING Dagen Opdrachten Dag 1 Uitleg Pop-up Museum
Dag 2
Inzamelen en bespreken voorwerpen
Dag 3
Museum ontwerpen en inrichten
Dag 4
Inrichten museum en versturen uitnodigingen
Dag 5
Opening Pop-up Museum
Inhoud De leerkracht introduceert het lesproject aan de leerlingen: - Wat is een museum? - Opstellen programma van eisen - Winactie: expositie Techniekmuseum HEIM - Opdracht leerlingen met de KIJKWIJZER op onderzoek uit. Klassengesprek over verzamelde voorwerpen. Wat gaan we tentoonstellen? De klas gaat in drie groepen aan de slag met: - Ontwerpen museum - Achtergrondinformatie - Uitnodigingen Leerlingen richten het museum in en versturen de uitnodigingen. Het museum wordt op feestelijke wijze geopend door de museumdirecteur en een lokale BN’er.
Opmerkingen Leerlingen hebben tijd nodig om hun voorwerpen in te zamelen. Begin dus pas na 1 of 2 dagen met Speldag 2 van het Pop-up Museum.
Maak foto’s en/of video’s van de opening.
4
SPELDAG 1: UITLEG POP-UP MUSEUM Introductie Op deze eerste dag introduceer je het project Ontdek het Zelf Pop-up Museum aan de leerlingen. Een leuke manier om dit te doen is de Ontdek het Zelf-uitdaging bij het boek ‘Kobe maakt een museum’ (groep 3/4) te gebruiken.1 In deze uitdaging krijgen de leerlingen de opdracht om, net als hoofdpersoon Kobe, een verplaatsbaar museum te maken. Dit is best ingewikkeld. Daarom gaat de hele school helpen met het bouwen van een museum.
KOBE MAAKT EEN MUSEUM Speciaal voor deze week zijn er Ontdek het Zelf-uitdagingen gemaakt, die bij de boeken passen. Eén daarvan gaat over het boek Kobe maakt een museum (groep 3/4): In het boek belt Kobe oma op met de vraag: “Oma! Wat moet ik doen met de spullen waar ik geen plek meer voor heb?” Oma antwoordt: “Misschien moet jij ook een museum maken.” En zo kwam het dat Kobe een museum maakte.
Je vertelt de bedoeling van het Pop-up Museum. Wat zijn volgens de leerlingen de meest slimme, handige en technische voorwerpen die ooit bedacht zijn? De leerlingen gaan met deze vraag aan de slag, waarna de technische voorwerpen uiteindelijk worden tentoongesteld in het Pop-up Museum.
Natuurlijk vertel je de leerlingen dat de school met het mooiste Pop-up Museum een echte expositie kan winnen in Techniekmuseum HEIM! Het museum op SchoolTV Het thema Museum kun je introduceren door video’s van Schooltv te bespreken met de leerlingen: - Middenbouw: Het Teyler’s Museum - Bovenbouw: Kun je alles in het museum tentoonstellen? Programma van eisen Bespreek met de leerlingen of ze wel eens in een museum zijn geweest. Wat werd er tentoongesteld? Kreeg je als bezoeker uitleg? Kon je dingen aanraken? Waren er dingen te doen? Hoe vond je de weg? Wat viel je op? Bespreek met de leerlingen wat zij leuk zouden vinden om te doen als ze zelf een museum mogen maken. Aan de hand van dit klassengesprek maak je met de leerlingen een zogenaamd ‘programma van eisen’. Daarin zetten jullie een aantal (4 of 5) kenmerken waaraan het Pop-up Museum moet voldoen. Bijvoorbeeld: In iedere zaal kunnen bezoekers een spel doen. Opdracht voor leerlingen: KIJKWIJZER Wat zijn volgens de leerlingen slimme, handige en technische voorwerpen die ooit bedacht zijn? De leerlingen gaan hier over nadenken. Naast voorwerpen die ze zelf slim, handig of technisch vinden, mogen de leerlingen ook hun (groot)ouder(s) vragen wat volgens hen mega briljante uitvindingen zijn. Leerlingen krijgen twee dagen de tijd om de voorwerpen mee te nemen naar school. Het is de bedoeling dat de leerlingen ook achtergrondinformatie verzamelen over de voorwerpen, zodat ze hier op Speldag 2 wat over kunnen vertellen aan de rest van de klas. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een leuk weetje over het voorwerp. Leerlingen maken bij deze opdracht gebruik van de KIJKWIJZER. Deze KIJKWIJZER biedt de leerlingen handvatten in het ontdekken en onderzoeken van voorwerpen en het zal de leerlingen motiveren om op ontdekkingstocht te gaan. Je vindt de KIJKWIJZER in de toolkit. 1
In plaats van deze Ontdek het Zelf-uitdaging kun je er ook voor kiezen om de opdracht invulling te geven aan de hand van het lesmateriaal Wetenschapstentoonstelling. De leerlingen presenteren dan hun meest wonderlijke experimenten in het Pop-up Museum. Meer informatie vind je op www.onderwijs.kinderboekenweek.nl/techniekpact
5
SPELDAG 2: INZAMELEN EN BESPREKEN VOORWERPEN De leerlingen hebben hun voorwerpen die ze willen tentoonstellen in het museum meegenomen naar school. In een kringgesprek bespreek je de voorwerpen die de leerlingen hebben meegenomen. Vragen die richting kunnen geven in het kringgesprek: - Welk(e) voorwerp(en) heb je meegenomen? - Waarom heb je hiervoor gekozen? - Wat heb je ontdekt over het voorwerp dat wij misschien nog niet weten? - Waarom verdient dit een plek in het Pop-up Museum? Stimuleer de leerlingen vooral ook om elkaar vragen te stellen. In het museum wil je als groep immers voorwerpen tentoonstellen die andere mensen interessant vinden, waar ze nieuwsgierig naar zijn of waar een boeiend verhaal achter schuilgaat. Aan de hand hiervan kun je met de groep bepalen welke voorwerpen geëxposeerd gaan worden. Het programma van eisen dat je de eerste dag hebt gemaakt met de leerlingen kan helpen bij de vormgeving en inrichting van het museum.
6
SPELDAG 3: MUSEUM ONTWERPEN EN INRICHTEN Verdeel de leerlingen in 3 groepen. Groep 1: De eerste groep gaat aan de slag met het ontwerpen van het museum. Hoe moet het museum eruit zien? Komen er verschillende zalen? Wat is een logische looproute? De leerlingen gebruiken hierbij het programma van eisen dat de groep gezamenlijk op Speldag 1 heeft gemaakt. Het resultaat is bijvoorbeeld een plattegrond met kleuren en de indeling van de voorwerpen.
Groep 2: Deze groep zorgt voor de achtergrondinformatie bij de voorwerpen. Dit kan doormiddel van filmpjes, posters, tekeningen, rebussen, klei, raadsels, museumkaartjes etc. Deze extra informatie plaatsen de leerlingen bij de voorwerpen die geëxposeerd gaan worden in het Pop-up Museum. De volgende vragen kunnen de leerlingen helpen in het verzamelen van informatie: - Waar kijkt de bezoeker naar? - Wat kan je ermee doen? - Kan de bezoeker een opdracht uitvoeren? - Wie heeft het voorwerp uitgekozen? - Waarom heeft hij/zij juist dit voorwerp uitgekozen? - Wat is een leuk weetje over dit voorwerp? Groep 3: De derde groep maakt een flyer/uitnodiging voor ouders, familie, vrienden en lokale BN’ers. Het is aan de leerlingen hoe ze dit willen doen: digitaal, een app, mail, sticker, filmpje etc. Ook moeten de leerlingen nadenken op welke manier ze de uitnodiging gaan verspreiden. Aan het einde van het uur presenteren de leerlingen hun bevindingen aan elkaar.
7
SPELDAG 4: INRICHTEN MUSEUM EN VERSTUREN UITNODIGINGEN Op deze vierde dag wordt het museum ingericht. Dit gebeurt aan de hand van het ontwerp dat Groep 1 heeft gemaakt op Speldag 3 en de extra informatie die is verzameld. Laat je leerlingen een duidelijke taakverdeling maken wat betreft de opening van het museum. Wie wordt de museumdirecteur? Wie geven rondleidingen? Waar kunnen bezoekers terecht met vragen? Hoe worden de bezoekers ontvangen? Wie gaat foto’s maken en/of filmen? etc. Daarnaast versturen de leerlingen de uitnodigingen gemaakt door Groep 3. De manier waarop de leerlingen promotie maken voor hun expositie leggen ze vast op foto en/of video, zodat dit opgestuurd kan worden naar TechYourFuture.
In de toolkit vind je een document waarin communicatietips staan om aandacht te genereren voor de opening van het museum.
8
SPELDAG 5: OPENING POP-UP MUSEUM Aan het einde van de Kinderboekenweek is de grote opening van het Pop-up Museum. De museumdirecteur opent samen met een lokale BN’er het museum in aanwezigheid van genodigden (ouders, familie, omwonenden).
Inzending wedstrijd Laat je leerlingen door middel van foto’s en/of video vastleggen op welke spectaculaire manier jouw school het museum opent met de leerlingen en genodigden. Dit beeldmateriaal met een motivatie kun je vervolgens opsturen naar
[email protected] Meer informatie over de regels en deelname aan de winactie, is te vinden in de toolkit.
WIE WEET EXPOSEERT JOUW SCHOOL HET POP-UP MUSEUM IN NOVEMBER IN TECHNIEKMUSEUM HEIM!
Deze opdracht is speciaal voor de Kinderboekenweek 2015 ontwikkeld door:
9
