Ongevallen bij kinderen op de boerderij
K. Oldenziel
Uitgegeven door Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169 1070 AD Amsterdam
december 2007
Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. Consument en Veiligheid aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden. Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding.
1 1.1
Inleiding
Aanleiding Naar aanleiding van een vraag van de Arbeidsinspectie is een analyse uitgevoerd naar ongevallen onder kinderen op de boerderij.
1.2
Samenvatting Ongevallen onder kinderen op de boerderij komen niet heel vaak voor, maar zijn wel relatief ernstig. Een aantal aanknopingspunten voor preventiemaatregelen zijn te vinden in hoofdstuk 4.
1.3
Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving gegeven van de gebruikte registratiesystemen, de gehanteerde selectie en de analyse. In hoofdstuk 3 staan de resultaten van de ongevalsanalyse, in hoofdstuk 4 de conclusie uit de ongevalsanalyse en worden een aantal aanknopingspunten voor preventiemaatregelen gegeven. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn de tabellen opgenomen in de bijlage.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
1
2 2.1
Methode
Registratiesystemen Voor de analyse is gebruik gemaakt van het Letsel Informatie Systeem en de Krantenknipselregistratie.
2.1.1
Letsel Informatie Systeem In het Letsel Informatie Systeem (LIS) van Consument en Veiligheid staan slachtoffers geregistreerd die na een ongeval, geweld of automutilatie zijn behandeld op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling van een selectie van ziekenhuizen in Nederland. Deze ziekenhuizen vormen een representatieve steekproef van ziekenhuizen in Nederland met een continu bezette SEH-afdeling. Dit maakt een schatting van cijfers op nationaal niveau mogelijk.
2.1.2
Krantenknipselregistratie In de Krantenknipselregistratie van Consument en Veiligheid worden alle berichten over privé-, sport- en arbeidsongevallen geregistreerd die in landelijke en regionale dagbladen zijn verschenen. De ongevallen waarover berichten in kranten verschijnen, zijn in het algemeen ernstige ongevallen. De Krantenknipselregistratie vormt daarom geen basis om kwantitatieve uitspraken te doen over ongevallen, maar geeft wel veel achtergrondinformatie over de ongevallen die geregistreerd worden.
2.2
Selectie en analyse In LIS is geselecteerd op ongevallen op de boerderij bij kinderen jonger dan 18 jaar. De analyse is uitgevoerd over de jaren 2002 tot en met 2006. De gepresenteerde gegevens betreffen jaarlijkse gemiddelde aantallen en percentages. Door afronding kan het voorkomen dat het totaal in een tabel afwijkt van de som van de afzonderlijke aantallen. In de Krantenknipselregistratie is gezocht op dodelijke ongevallen met het woord ‘boerderij’ in de beschrijving van het ongeval waarbij het slachtoffer jonger was dan 20 jaar. Krantenberichten uit de jaren 1986 tot en met 2006 zijn meegenomen in de analyse.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
2
3 3.1
Resultaten
SEH-behandelingen Jaarlijks vinden naar schatting 3801 SEH-behandelingen plaats bij kinderen jonger dan 18 jaar na een ongeval op de boerderij. Uit een trendanalyse van het aantal SEH-behandelingen over de periode 1997 tot en met 2006 lijkt het aantal SEH-behandelingen tot 2001 te zijn afgenomen, vanaf 2001 lijkt het aantal SEH-behandelingen te stabiliseren. Harde uitspraken hierover zijn echter niet mogelijk vanwege het kleine aantal SEH-behandelingen. Ruim tweederde van de slachtoffers is jonger dan 14 jaar, bijna tweederde van de slachtoffers is een jongen (zie tabel 1 in de bijlage). Oudere kinderen lijken op de boerderij een groter risico te lopen dan jongere kinderen (zie figuur 1). Ook lijken jongens een groter risico te lopen dan meisjes. Van de ongevallen die behandeld worden op een SEH-afdeling onder slachtoffers van 14 tot en met 17 jaar is bijna de helft geregistreerd als een arbeidsongeval (50). Het aantal arbeidsongevallen is te klein om verdere uitsplitsingen naar oorzaak van het ongeval en het opgelopen letsel weer te geven. In tabel 4 in de bijlage worden voorbeelden gegeven van ongevallen op de boerderij, in de laatste kolom is aangegeven of het om een arbeidsongeval gaat. Uit deze tabel kunnen geen kwantitatieve conclusies getrokken worden.
1
De landelijke schatting is gebaseerd op 223 geregistreerde cases in het Letsel Informatie
Systeem in vijf jaar.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
3
Figuur 1
Aantal SEH-behandelingen per 100.000 inwoners* als gevolg van een ongeval op de boerderij bij kinderen jonger dan 18 jaar
Jaarlijks aantal SEH-behandelingen per 100.000 inwoners*
25
20
15
Totaal Jongens Meisjes
10
5
0 0-13 jaar
14-17 jaar
0-17 jaar
Leeftijd in jaren
Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid *Aantal per 100.000 van de betreffende leeftijd/geslacht groep
3.1.1
Oorzaak letsel Ruim de helft van de slachtoffers loopt letsel op door een val (zie figuur 2 verderop en tabel 2 in de bijlage). Met name val van hoogte, bijvoorbeeld van de hooizolder of een tractor en val van een dier bijvoorbeeld een paard, komen veel voor. Letsel door een val lijkt vaker voor te komen bij jonge kinderen (jonger dan 13 jaar) dan bij oudere kinderen (ouder dan 13 jaar). Daarnaast wordt ook letsel opgelopen door contact met een object. Met name beknelling, bijvoorbeeld vingers tussen de tractordeur of staldeur en contact met een bewegend object, bijvoorbeeld doordat iets boven op iemand valt komen veel voor. Letsel door contact met een object lijkt vaker voor te komen bij oudere kinderen (14-17 jaar) dan bij jonge kinderen (jonger dan 13 jaar). Naast een letsel door een val en letsel door contact met een object wordt ook letsel opgelopen door contact met een dier, bijvoorbeeld door een trap van een paard of beet van een hond. Voorbeelden van toedrachten van de hier beschreven ongevallen zijn opgenomen in tabel 4 in de bijlage. Uit deze tabel kunnen geen kwantitatieve conclusies getrokken worden. ‘Producten’ die veel bij ongevallen op de boerderij betrokken zijn, zijn dieren, bijvoorbeeld een paard, koe of hond, hooibergen / hooibalen en landbouwmachines.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
4
Figuur 2
Meest voorkomende letselmechanisme na een ongeval op de boerderij waarvoor behandeling op de SEH-afdeling noodzakelijk is onder kinderen jonger dan 18 jaar
Contact met persoon of dier 10%
Overig / onbekend 4%
Val 52%
Contact met object 34%
Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
3.1.2
Letsel Tweevijfde van de slachtoffers wordt op de SEH-afdeling behandeld aan een fractuur (zie figuur 3). Dit zijn vooral fracturen aan de arm. Andere letsels die vaak voorkomen zijn oppervlakkige letsels en open wonden. Een enkele keer komt een hersenschudding of ander hersenletsel voor. Figuur 4 geeft weer aan welk lichaamsdeel de letsels vaak voorkomen.
Figuur 3
Meest voorkomende letsel na een ongeval op de boerderij waarvoor behandeling op de SEH-afdeling noodzakelijk is onder kinderen jonger dan 18 jaar
Hersenschudding of ander hersenletsel 4%
Overig 8%
Fractuur 40% Open wond 17%
Oppervlakkig letsel 31%
Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
5
Figuur 4
Meest voorkomende lichaamsdeel waar het letsel zich bevindt na een ongeval op de boerderij waarvoor behandeling op de SEH-afdeling noodzakelijk is onder kinderen jonger dan 18 jaar
Hoofd/hals/nek: 19%
Romp/wervelkolom: 4% Schouder/arm/hand: 51%
Heup/been/voet: 27%
Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
Na behandeling op de SEH-afdeling wordt 16% van de slachtoffers in het ziekenhuis opgenomen (zie tabel 3 in de bijlage). Dit percentage is ongeveer gelijk aan het percentage ziekenhuisopnamen voor slachtoffers van ongevallen op de boerderij van 18 jaar en ouder (15%). Het percentage is echter hoger dan voor slachtoffers in dezelfde leeftijdscategorie (0-17 jaar) van ongevallen om het woonhuis (7%). Als we ziekenhuisopname na behandeling op de SEH-afdeling als maat voor ernst van het letsel hanteren zijn ongevallen op de boerderij dus over het algemeen ernstiger dan ongevallen om het woonhuis. Het letsel dat kinderen jonger dan 18 jaar op de boerderij oplopen is ongeveer even ernstig als dat van slachtoffers van een ongeval op de boerderij van 18 jaar en ouder.
3.2
Ziekenhuisopnamen Na behandeling op de SEH-afdeling worden 60 van de 380 slachtoffers opgenomen in het ziekenhuis. Zoals eerder vermeld komt dit neer op 16% van de slachtoffers die behandeld worden op de SEH-afdeling. Het aantal ziekenhuisopnamen is te klein om verder kwantitatieve uitspraken te kunnen doen. Voorbeelden van toedrachten van ongevallen waarvoor het slachtoffer opgenomen wordt in het ziekenhuis zijn te vinden in tabel 5 in de bijlage, in de een na laatste kolom is aangegeven of er sprake was van ziekenhuisopname. Uit deze tabel kunnen geen kwantitatieve conclusies getrokken worden.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
6
3.3
Dodelijke ongevallen Uit een analyse in de krantenknipselregistratie blijkt dat er in de periode 1986-2006 gemiddeld per jaar ongeveer 3 a 4 dodelijke ongevallen bij kinderen jonger dan 20 jaar waarbij het woord “boerderij” in de toedracht van het ongeval is opgenomen in de krant verschenen zijn. De meeste ongevallen hebben ook daadwerkelijk op de boerderij plaatsgevonden. Het kan zijn dat het aantal dodelijke ongevallen wat in krantenberichten verschijnt een onderschatting is van het totaal aantal dodelijke ongevallen dat plaatsvindt, omdat niet ieder dodelijk ongeval in de krant verschijnt. Veel voorkomende oorzaken van het overlijden uit deze berichten zijn overreden worden door een auto, tractor, heftruck of ander landbouwvoertuig en bedolven worden onder iets wat naar beneden komt vallen. Het is onduidelijk of deze oorzaken eerder in een krantenbericht verschijnen dan eventuele andere oorzaken. Er kunnen dus geen kwantitatieve uitspraken aan verbonden worden.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
7
4
Aanzet voor preventiemaatregelen
Uit deze ongevalsanalyse kan geconcludeerd worden dat ongevallen op de boerderij bij kinderen niet heel vaak voorkomen, maar wel relatief ernstig zijn. Dit komt voort uit het feit dat er relatief veel slachtoffers na behandeling op de SEHafdeling in het ziekenhuis worden opgenomen. Een aantal ongevallen zijn specifiek voor de boerderij (bv. overreden door een landbouwvoertuig, vallen van een hooiberg of een voederbak op de voet krijgen). Een ander deel van de ongevallen is niet specifiek voor de boerderij en kan overal plaatsvinden (bv. vallen bij skeeleren, vallen van de crossmotor). Omdat de preventiemaatregelen voor de laatste soort ongevallen heel uiteenlopend kunnen zijn, wordt hier hieronder niet verder op ingegaan. Slechts een klein deel van de ongevallen op de boerderij bij kinderen jonger dan 18 jaar betreft een arbeidsongeval. De arbeidsongevallen die in de analyse voorkomen blijken heel divers. Op basis van de gegevens die beschikbaar zijn uit het Letsel Informatie Systeem kunnen geen eenduidige preventiemaatregelen geformuleerd worden. De echte oorzaak van het ongeval en factoren die daarbij een rol hebben gespeeld ontbreken namelijk. De volgende algemene preventiemaatregelen worden gehanteerd om arbeidsongevallen te voorkomen: -
Geef voorlichting
-
Houd toezicht
-
Pleeg onderhoud
-
Scherm machines af Deze preventiemaatregelen zijn ook van toepassing om arbeidsongevallen op de boerderij te voorkomen. Wat de boerderij anders maakt dan andere arbeidssituaties is dat kinderen op de boerderij op de ‘werkplek’ komen. In iedere andere arbeidssituatie zijn kinderen niet toegestaan op de werkplek, op de boerderij wel. Dit levert gevaarlijke situaties op voor kinderen. In hoofdstuk 4 van het rapport is, op basis van de ongevalsanalyse, een eerste aanzet gegeven voor mogelijke preventiemaatregelen. Hieronder wordt op basis van de hier uitgevoerde ongevalsanalyse een eerste aanzet gegeven voor mogelijke preventiemaatregelen.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
8
Uit de ongevalsanalyse blijkt dat landbouwvoertuigen ernstig en soms zelfs dodelijk letsel veroorzaken. Preventiemaatregelen om dergelijke ongevallen te voorkomen zijn bijvoorbeeld: -
Scheid het gedeelte van de boerderij waar de landbouwvoertuigen aankomen en vertrekken zoveel mogelijk van de toegang tot het woonhuis en het erf waar kinderen spelen.
-
Verhinder de toegang tot de landbouwvoertuigen voor met name jonge kinderen, bijvoorbeeld door ze af te schermen. Uit de ongevalsanalyse blijkt ook dat jonge kinderen van de rijdende tractor vallen en letsel oplopen. Preventiemaatregelen om dit soort ongevallen te voorkomen zijn bijvoorbeeld:
-
Laat een kind niet op de tractor komen.
-
Als het kind toch op de tractor meerijdt, zet het dan vast. Voor auto’s op de openbare weg zijn specifieke kinderzitjes ontwikkeld om kinderen veilig te kunnen vervoeren. Mogelijk kunnen deze ook ontwikkeld / gebruikt worden op een tractor. Een ander type ongeval wat voorkomt op de boerderij is dat kinderen van de hooizolder of van een stapel hooibalen vallen. Preventiemaatregelen om dit te voorkomen zijn bijvoorbeeld:
-
Plaats traphekjes op de hooizolder.
-
Zorg dat de ladder stevig staat.
-
Monteer betere trappen.
-
Sluit de hooischuur indien mogelijk af voor kinderen. Tot slot drie algemene preventiemaatregelen om ongevallen op de boerderij te voorkomen:
-
Vergroot het bewustzijn dat er ernstige ongevallen gebeuren.
-
Vergroot het toezicht op de kinderen door bijvoorbeeld ouders of een oppas.
-
Vermijd zoveel mogelijk losliggende materialen, zodat er niet over gestruikeld kan worden en dat ze niet op spelende kinderen kunnen vallen.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
9
Bijlage
Tabel 1
Jaarlijks aantal en percentage SEH-behandelingen en aantal SEHbehandelingen per 100.000 inwoners* na een ongeval op de boerderij bij kinderen jonger dan 18 jaar, naar leeftijd en geslacht Man
Vrouw
Aantal per
Totaal
Aantal per
Aantal per
Aantal
%
100.000*
Aantal
%
100.000*
Aantal
%
100.000*
0-13 jaar
150
67
11
110
74
7,9
260
70
9,4
14-17 jaar
80
33
19
40
26
10
120
30
15
0-17 jaar
230
100
13
150
100
8,4
380
100
11
% 61 Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid *Aantal per 100.000 van de betreffende leeftijd/geslacht groep
Tabel 2
39
100
Jaarlijks aantal en percentage SEH-behandelingen na een ongeval op de boerderij bij kinderen jonger dan 18 jaar, naar letselmechanisme Totaal Aantal
%
200
52
110
28
30
8
130
34
[Be]knellend object
50
14
Bewegend object
50
13
Contact met persoon of dier
40
10
Overig
10
3
Onbekend
<10
<1
Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
380
100
Val Val van hoogte Val van dier
Contact met object
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
10
Tabel 3
Jaarlijks aantal SEH-behandelingen, % ziekenhuisopnamen en aantal ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling naar aanleiding van verschillende soorten ongevallen Aantal Aantal SEH-
% ziekenhuisopnamen ziekenhuisopnamen
behandelingen
na SEH-behandeling na SEH-behandeling
Ongevallen op de boerderij, 0-17 jaar
380
16
60
1.700
15
250
Ongevallen om het woonhuis, 0-17 jaar 7.000 Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
7
520
Ongevallen op de boerderij, 18 jaar en ouder
Tabel 4
Voorbeelden van toedrachten van ongevallen op de boerderij waarvoor behandeling op de SEH-afdeling noodzakelijk is onder kinderen jonger dan 18 jaar
Leeftijd
Geslacht
Toedrachtsbeschrijving
Type letsel
Getroffen
Opname
lichaamsdeel
Arbeidsongeval
Val 2
Vrouw
Thuis, in de stal waarschijnlijk met rechter voetje blijven
Fractuur
Teen
Nee
Nee
Elleboog
Nee
Nee
steken achter voederbak van schapen. 2
Vrouw
Val van baal stro.
Luxatie
4
Man
Gestruikeld bij paardenstal en op duim terecht gekomen.
Oppervlakkig letsel Vingers
Nee
Nee
4
Vrouw
Op boerderij van pony gevallen en toen een trap tegen de
Oppervlakkig letsel Knie
Nee
Nee
Fractuur
Nee
Nee
knie gehad. 4
Vrouw
In boerderij stal van strobalen gevallen, hierbij linker arm
Bovenarm
bezeerd. 5
Man
Van hek gevallen bij boederij.
6
Man
Van 4 meter hoogte van dak gevallen aan het spelen op de Hersenschudding
Open wond
Aangezicht
Nee
Nee
Hersenen
Ja
Nee
Pols
Ja
Nee
Pols
Nee
Nee
Aangezicht
Nee
Nee
Oppervlakkig letsel Pols
Nee
Nee
Fractuur
Onderbeen
Nee
Nee
Fractuur
Pols
Nee
Nee
Fractuur
Pols
Nee
Nee
boerderij. 8
Vrouw
9
Man
Op hooibalen geklommen om herfstbladeren te plukken toen Fractuur gevallen. Gisteren bij familie met tractor meegereden en er afgevallen Fractuur toen tractor stil stond.
9
Vrouw
10
Vrouw
Spelen in hooiberg om het huis, eraf gevallen, met gezicht in Open wond landbouwmachine. Thuis op de boerderij laarzen afgespoten, uitgegeleden en op pols gevallen.
10
Man
Tijdens feestje van de hooizolder gesprongen en met de voet in een kuiltje terecht gekomen.
11
Vrouw
Op een feestje in een stal van een hooiberg afgevallen en op beton terechtgekomen.
12
Vrouw
Op het erf over hond gestruikeld.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
11
Vervolg tabel 4 Leeftijd
Geslacht
Toedrachtsbeschrijving
Type letsel
Getroffen
Opname
lichaamsdeel 12
Man
12
Vrouw
Was op de boerderij aan het spelen. Sprong van de
Arbeidsongeval
Oppervlakkig letsel Voet
Nee
Nee
Was op verjaardag van tante, deze woont op een boerderij, Oppervlakkig letsel Knie
Nee
Nee
Enkel
Nee
Nee
Onderarm
Nee
Nee
Oppervlakkig letsel Schouder
Nee
Nee
Pols
Nee
Nee
Hand
Nee
Nee
Thorax
Nee
Nee
Pols
Nee
Ja
Fractuur
Hand
Nee
Nee
hooiberg ongeveer 3 meter naar beneden.
was met nichtjes / neefjes verstoppertje aan het spelen, viel van losse ladder op betonnen vloer met beide knieën. 12
Vrouw
Gevallen van paard in weiland.
12
Man
Van hooizolder gevallen ongeveer 2 meter hoog op rechter Fractuur
Distorsie
pols. Was aan het spelen. 12
Man
13
Man
In de stal gevallen en toen een klap van een koe gekregen tegen de schouder.
Tijdens fietscrossen op landbouwgrond met de fiets gevallen Fractuur op zandbodem.
13
Vrouw
Was aan het skeeleren in een aardappelschuur. Kwam met Fractuur skeeler in een goot terecht en viel op haar rechterhand.
15
Man
Terwijl hij van een tractor afstapte, maakte patiënt een
Fractuur
misstap en viel tegen een groot blok aan. Hij was aan het helpen op de boerderij van zijn neef. 15
Man
15
Man
Tijdens werkzaamheden op boerderij van lader gesprongen Distorsie en op pols gevallen. Was thuis op boerderij buiten aan het klussen, had balk in hand liep achteruit en struikelde en balk viel op hand.
16
Man
Met varkens uit hok jagen voet verzwikt.
Distorsie
Enkel
Nee
Nee
16
Man
In een kuilgat met zand gevallen, wilde er over heen
Fractuur
Onderarm
Nee
Nee
Knie
Nee
Ja
Schouder
Nee
Nee
Nee
Ja
Thorax
Nee
Ja
springen (op boerderij). 16
Man
Tijdens zonnebloemen snijden verkeerd gestapt en de knie Luxatie geluxeerd.
17
Man
Meneer is tijdens het brommer rijden op het erf onder een
Fractuur
rijdende tractor gekomen en gevallen. 17
Man
Bij de geboorte van een kalf uitgegleden en met zijn arm
Oppervlakkig letsel Elleboog
tegen een buis aangekomen. 17
Man
Is van een hoogwerker gevallen op een ijzeren hek met zijn Fractuur rechter flank. Verloor zijn evenwicht toen hij ergens een spinnenweb wilde verwijderen.
Contact met object 2
Vrouw
Voerbak van varkens op voetje gekregen op boerderij.
Fractuur
Voet
Nee
Nee
3
Man
Zat bij vader op de tractor en met de deur dichtdoen kwam
Open wond
Vingers
Nee
Nee
hij met de vinger tussen de deur. 3
Man
Garagedeur op teen gekregen, woont op boerderij.
Fractuur
Teen
Nee
Nee
4
Man
Zijn pols tussen de voerkar gekregen op de boerderij.
Fractuur
Onderarm
Nee
Nee
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
12
Vervolg tabel 4 Leeftijd
Geslacht
Toedrachtsbeschrijving
Type letsel
Getroffen
Opname
lichaamsdeel 4
Man
Op het erf van de boerderij een heftruck over grote teen
5
Man
Op het land door soort wals achter tractor overreden.
6
Vrouw
11
Vrouw
12
Man
14
Man
Open wond
Teen
Arbeidsongeval
Nee
Nee
Hersenletsel, overigHersenen
Ja
Nee
Tussen deur van tractor gekomen op boerderij.
Fractuur
Vingers
Nee
Nee
Met rechter voet klem gezeten tussen aardappel-
Fractuur
Voet
Nee
Nee
Met hand tussen 2 pallets gekomen.
Fractuur
Hand
Nee
Nee
Was op het land asperges aan het steken. Vorkheftruck
Oppervlakkig letsel Voet
Nee
Ja
Open wond
Pols
Nee
Ja
gereden.
rooimachine op het land.
zette een bak van ongeveer 400 kg op zijn voet. Voet zakte wel wat weg in het zand. 14
Man
Op een zorgboerderij isolatiemateriaal aan het snijden, in zijn pols gesneden met een stanleymes.
15
Man
Vinger in grasmachine gekregen.
Open wond
Vingers
Nee
Ja
15
Man
Voerhek op voet gekregen bij de boer in de stal.
Crush letsel
Voet
Ja
Ja
16
Man
Tijdens het dorsen op de boerderij met zijn duim tussen de Open wond
Vingers
Nee
Ja
Oppervlakkig letsel Pols
Ja
Ja
Fractuur
Vingers
Nee
Ja
Fractuur
Wervelkolom, Ja
dorsmachine gekomen. 16
Man
Kreeg zijn rechter pols tussen het varkensvoerhek tijdens het verplaatsen van de ene groep varkens naar de andere ruimte.
16
Man
Tijdens werk op de boerderij ijzeren stang van een hek op de vinger gehad.
16
Man
Wilde bij de boerderij op zijn brommer weg rijden toen er een palletbox van 100 kg van de heftruck afviel en op hem
Nee
onderrug
terecht kwam, hij is even buiten bewust zijn geweest. 17
Man
Tijdens werkzaamheden op 't land, zich met een mes in pols Oppervlakkig letsel Pols
Nee
Ja
Nee
Ja
gesneden. 17
Vrouw
Gevallen van de tractor en met de linker hand klem gezeten Oppervlakkig letsel Pols tussen preikisten.
17
Man
Tijdens werkzaamheden op de boerderij, een stuk ijzer op
Fractuur
Vingers
Nee
Ja
Open wond
Aangezicht
Nee
Ja
Nee
Ja
Nee
Nee
Oppervlakkig letsel Aangezicht
Nee
Nee
Open wond
Nee
Nee
de vinger gevallen. 17
Man
17
Man
Slang van gierton losgeschoten en in gezicht terechtgekomen.
Was aan het werk op de boerderij. Reed op de tractor tegen Oppervlakkig letsel Neus een stalen buis. Deze kwam tegen zijn neus.
17
Man
Tijdens werkzaamheden op de boerderij, een stuk ijzer op
Fractuur
Vingers
de vinger gevallen. Contact met persoon of dier 8
Man
Door hond gebeten op boerderij. Hond is bekende van patiënt.
8
Man
Helpen in stal door koe getrapt in aangezicht.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
Aangezicht
13
Vervolg tabel 4 Leeftijd
Geslacht
Toedrachtsbeschrijving
Type letsel
Getroffen
Opname
lichaamsdeel 14
Vrouw
Tijdens paarden in stal doen op boerderij, paard tegen knie Oppervlakkig letsel Knie
15
Vrouw
In de wei trap van paard gekregen.
16
Vrouw
Een trap van een paard gehad tegen haar hoofd op de
Arbeidsongeval
Nee
Nee
Oppervlakkig letsel Bovenbeen
Nee
Nee
Oppervlakkig letsel Kaak
Nee
Nee
aan.
boerderij buiten. 16
Vrouw
Paard stapte op grote teen.
Oppervlakkig letsel Teen
Nee
Nee
17
Man
Tijdens het werk op de boerderij bij het verplaatsen van de
Fractuur
Nee
Ja
Nee
Ja
Ja
Ja
Hand
koeien een klap van een koe gekregen. 17
Vrouw
Werkt op hengstenstation, paard op pols gesprongen.
Oppervlakkig letsel Pols
Overig scenario 17
Man
Tijdens werk op veehouderij metaalsplinter in oog na gebruikOppervlakkig letsel Oog(bol)
van cirkelzaag. Bron: Letsel Informatie Systeem 2002-2006, Consument en Veiligheid
Tabel 5
Voorbeelden van toedrachten van dodelijke ongevallen op de boerderij bij kinderen
Jaar
Toedrachtsbeschrijving
2006
Een 1-jarig meisje is om het leven gekomen bij een ongeval op een boerderij. Ze was op het erf aan het spelen. Een familielid dat met een pick-uptruck achteruit reed, zag haar over het hoofd en reed over haar heen. Het meisje was op slag dood.
2003
Een 2-jarig jongetje is overreden door een voermachine die werd bestuurd door zijn 41-jarige vader. De peuter is ter plaatse aan zijn verwondingen overleden. Het ongeval had plaats op het erf van het gezin.
2005
Er klonk een enorme explosie in een boerderij. Vlak daarna brak er brand uit die de hele boerderij verwoestte. In totaal woonden zeventien mensen, verdeeld over vier woningen, in de boerderij. Een 2-jarig meisje werd dood gevonden tussen de brokstukken. Vier andere mensen raakte gewond en werden naar een ziekenhuis gebracht. Twee van hen konden het ziekenhuis weer verlaten. Vermoedelijk ligt de oorzaak van de ontploffing bij een lekkende gastank die naast de boerderij stond.
2005
Bij een ongeluk op het erf van een boerderij is een 2-jarig jongetje omgekomen. Hij werd overreden door een tractor die werd bestuurd door zijn vader.
2004
Een 3-jarig meisje is op het erf van de boerderij van haar ouders omgekomen onder een vallend hek. Het kind was aan het spelen toen het zware stalen hek omviel en op haar bovenlichaam terecht kwam. Ze raakte bekneld en kon zichzelf niet bevrijden. Het kind overleed ter plekke aan inwendige verwondingen.
2006
Door een ongeval is een 3-jarig meisje om het leven gekomen. Het kind kwam op het erf van haar vader onder een landbouwvoertuig terecht. Het voertuig werd bestuurd door haar vader. Het meisje overleed in een ziekenhuis aan haar verwondingen.
2005
Een 5-jarig jongetje is overleden na een ongeval met een trekker. De bestuurder van de trekker hield rekening met de drie spelende kinderen op het erf, maar zag bij het achteruit rijden een kleuter over het hoofd.
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
14
Vervolg tabel 5 Jaar
Toedrachtsbeschrijving
2004
Een 6-jarig jongetje is overleden, nadat hij bedolven was geraakt onder een groot aantal hooibalen. Het kind was aan het spelen tussen de balen in de stal van de boerderij van zijn vader. Plotseling ging de berg schuiven, waarna het knulletje eronder terecht kwam. De vader van de jongen, die even verderop aan het werk was, had in eerste instantie niets in de gaten. Korte tijd later vond hij zijn zoon tussen het geplette gras. Reanimatie door ambulancepersoneel mocht niet meer baten. Het kind is waarschijnlijk onder de hooiberg gestikt.
2004
Bij een ongeval met een landbouwmachine is een 7-jarig jongen om het leven gekomen. De jongen was aan het spelen in een stal bij familie op een boerderij. De kuildoseermachine was gekoppeld aan een tractor en werd aangedreven door de aftakas van de trekker. De kleding van het jongetje is mogelijk gegrepen door de punten van de machine, waarna het slachtoffertje tussen de draaiende wals en de laadvloer bekneld raakte.
2006
Een 7-jarig zoontje van een fruitteler is overleden, nadat hij met zijn twee jaar oudere broertje tijdens het spelen in de koelcel terecht was gekomen. Daar raakte de twee in coma door gebrek aan zuurstof en door de lage temperatuur. De jongste overleed later in het ziekenhuis.
2003
Een 9-jarig meisje is tijdens het spelen op het erf van een boerderij onder een omvallend hekwerk, een zijschot van een in aanbouw zijnde paardenbox, terechtgekomen. Ze werd met hoofdletsel overgebracht naar een ziekenhuis, waar ze even later overleed.
2005
Een 10-jarige jongen is overleden na een ongeluk met een tractor op het land van zijn vader. De jongen had rond vier uur de tractor gepakt om koeien uit een weiland te halen voor het melken. Het voertuig kantelde in een sloot. De vader werd ongerust toen wel de koeien naar de stal kwamen, maar niet zijn zoon. Hij ging op onderzoek uit en trof de jongen in de sloot aan. De tractor lag op de kop.
2005
Een 11-jarig jongetje is overleden na een ongeluk met zijn skelter. Waarschijnlijk heeft hij tijdens het spelen in de stal bij de ouderlijke boerderij door een ongelukkige manoeuvre een scherpe punt van een staaf betonijzer in zijn gezicht gekregen. Hij raakte zwaar gewond en is met de traumahelikopter naar een ziekenhuis gebracht waar hij een dag later aan zijn verwondingen is overleden.
2005
Een 13-jarige jongen is in een ziekenhuis overleden nadat hij van het dak van een bedrijf was gevallen. De jongen was op het dak geklommen om er een bal af te halen. Hij stapte echter op een lichtplaat, die bezweek onder zijn gewicht. De jongen kwam vier meter lager op een betonvloer van de koeienstal terecht. Het kind liep bij zijn val zwaar hoofdletsel op en werd in kritieke toestand overgebracht naar een ziekenhuis.
2003
Een 14-jarige jongen is omgekomen nadat hij met een trekker te water was geraakt. Het ongeluk gebeurde bij de boerderij van zijn oom, waar de jongen het gras met een zweelmachine aan het bijeenharken was. Toen de boer de jongen miste ging hij op onderzoek uit en zag de tractor op een zijkant in de sloot liggen, met de cabine onder water. De jongen is door de oom en toegesnelde familieleden uit het water gehaald. De jongen overleed kort na aankomst in het ziekenhuis aan de gevolgen van
verdrinking. Bron: Krantenknipselregistratie 2003-2006, Consument en Veiligheid
2007.269/4870.10/Consument en Veiligheid/19-12-2007
15