Nieuwsbrief 12. Buurtteams krachtig Ondiep en Overvecht Zuid
Juli 2013
Even voorstellen Ik ben Femke van der Schoor en nieuw in buurtteam Krachtig Ondiep! Ik vervang Ruud Ilbrink vanuit Stichting MEE.
Sinds 9 jaar ben ik werkzaam bij MEE-Utrecht Gooi & Vecht. Mijn specialisatie was het geven van cursussen aan jongeren met een licht verstandelijke beperking en het bedienen van de OGGZ doelgroep. Ik heb de overstap naar het buurtteam gemaakt omdat ik denk dat wijkgericht werken de toekomst heeft en deze laagdrempeligheid werkt voor de client. Tevens vind ik het een uitdaging om als generalist te werken en veel van mijn collega's te kunnen leren op o.a. het gebied van psychiatrie en financiën. Vanuit MEE zijn we gewend te werken met sociale netwerken. Mijn uitdaging is om dit bij het Buurtteam te introduceren en de client en zijn netwerk in hun kracht te zetten. Waar kan dat beter dan vanuit Ondiep? Naar mijn mening een prachtige veelzijdige wijk! Tot ziens! Femke van der Schoor
Waar je het als BuurtteamBuurtteam-medewerker allemaal voor doet... Soms zijn er van die momenten waarop je als Buurtteam-medewerker ziet waar je het allemaal voor doet: Neem nou bijvoorbeeld mevrouw R. Zij is bij het Buurtteam Krachtig Ondiep in beeld gekomen vanwege voortdurende forse woonoverlast, veroorzaakt door haar en leden van haar gezin. Hierdoor was er sprake van erg veel hulpverlening in het gezin. En was er voortdurende inzet van Politie noodzakelijk, wanneer een en ander weer eens uit de hand liep. Samen met externe partners lukt het uiteindelijk om de woonoverlast een halt toe te roepen. Een van de gezinsleden kiest uiteindelijk ook zelf voor opname in een verslavingskliniek; Om daar rustig aan zijn problematiek te kunnen werken. Dat levert op korte termijn een aanmerkelijke afname op van de overlast voor de buurtbewoners. En minder maatschappelijke kosten, doordat er bijvoorbeeld minder politie inzet noodzakelijk is. Maar ook bij mevrouw R. komt er nu ruimte voor een nieuw perspectief zo blijkt. Zij geeft aan eindelijk die computercursus te willen gaan volgen, waar het maar steeds niet van kwam door de omstandigheden bij haar thuis. Daar maken we natuurlijk onmiddellijk werk van. En samen met Anita Goossen van St. Gids, regelen we dat mevrouw R. snel kan starten met haar cursus. Wel vraagt ze of de buurtteam-medewerker mee wil naar de eerste les, omdat ze het toch nog een beetje "eng" blijft vinden, voor het eerst weer in een groep nieuwe mensen iets leren. Maar eenmaal op de cursus, zien we een hele andere mevrouw R. Uit niets blijkt dat ze dit ''eng" zou vinden. Ze is enthousiast en zet zich volledig in. Of de buurtteam-medewerker de volgende les nog mee moet ?; "Wel nee joh !, dit kan ik best alleen hoor. Ik wil straks ook weer gewoon gaan werken. Dan moet ik toch ook in m'n eentje ergens naar toe.'' Bovendien (en dan begint ze breed te grijnzen) ; "heb je wel gezien wat voor leuke mannen er op die cursus rondlopen ? Nee, dan zit jij alleen maar in de weg !" Soms is het een goed gevoel ; Je als Buurtteam-medewerker volkomen overbodig voelen.
Koffieavond in de Bram Wekelijks komt er een aantal klanten van het Buurtteam naar de koffie avonden in de Bram. Een initiatief dat we zijn gestart om de begeleiding meer collectief aan te bieden. Op die avonden vinden de bezoekers het leuk om gewoon hun verhaal kwijt te kunnen of samen een spelletje te doen. Vooral sjoelen is favoriet. Soms hebben ze vragen en dan nemen we even de tijd om met hen (apart) te praten. En soms gebeuren er bijzondere dingen.... waarvan we leren dat we vooral ook de ruimte moeten bieden. Omdat het moeilijk is om het aantal deelnemers aan de koffieavond uit te breiden, waren wij aan het nadenken hoe we hier verder mee om moeten gaan: Gaan we stoppen, zoeken we een vrijwilliger om de koffieavond over te nemen, hoe kunnen wij dit dan als signalering gebruiken? Toen wij het hierover hadden met de deelnemers gebeurde het. Spontaan boden twee deelnemers zich aan om als vrijwilliger door te gaan. Ook kwamen ze gelijk met leuke ideeën, zoals eens met z'n allen eten. Fantastisch toch! Wij zijn nu bezig om deze mensen op
te leiden tot vrijwilliger voor de koffieavond. Zij doen dit met veel enthousiasme en plezier. Nu is het nog aan ons om te onderzoeken hoe wij of een andere vrijwilliger hen kunnen ondersteunen bij de wat complexere zaken en hoe wij kunnen signaleren wanneer er iets niet lekker loopt bij een deelnemer. Daarnaast zie je leuke veranderingen ontstaan die je in eerste instantie totaal niet verwacht. Één van de klanten een oudere man, vindt het heel moeilijk om zijn netwerk uit te breiden. Door naar de koffieavond te komen is hij nu uitgenodigd op de verjaardag van één van de andere deelnemers. Hij was hier zo blij mee dat hij begon te vertellen dat hij onderweg vaak liep te zingen; "jingelbel, jingelbel, trek maar aan de bel, enz." Allen konden hier hartelijk om lachen en je zag de deelnemer ontzettend glunderen van alle positieve aandacht die hij kreeg. Een andere deelnemer vertelde dat zijn begeleiding stopt bij Abrona, vanwege bezuinigingen. Dit vond hij best lastig, omdat de begeleider al zeven jaar bij hem kwam. Zelf heeft hij toen aangegeven bij zijn begeleider dat hij elke woensdag naar de koffieavond gaat en dat dit voor hem nu voldoende ondersteuning is. Het bewijst maar weer eens dat wanneer wij niet teveel nadenken voor mensen dat ze heel goed in staat zijn zelf dingen op te pakken. Wij zijn/waren soms toch teveel geneigd te denken voor mensen in plaats van met mensen.
Kadernota Meedoen naar Vermogen In 2015 krijgen de gemeenten de verantwoordelijkheid voor -nu nog- AWBZ taken op het gebied van begeleiding, persoonlijke verzorging en zorg en ondersteuning voor inwoners met meervoudige problemen. Deze decentralisaties gaan gepaard met forse bezuinigingen. In de Kadernota Meedoen naar Vermogen presenteert de gemeente richtinggevende principes en keuzes voor een kwalitatief betere en financieel beter beheersbare sociale zorg in de stad. De Kadernota is vastgesteld door het college van B&W. Als op 11 juli ook de gemeenteraad ermee instemt, dan is een belangrijke mijlpaal in de voorbereidingen van de transitie AWBZ->Wmo gezet. De Buurtteams Sociaal zijn uiteraard een belangrijk onderdeel van de Kadernota, ze zijn de motor van de vernieuwing in Utrecht. Aan die vernieuwing is behoefte, want het huidige ondersteuningsaanbod is erg versnipperd. De zorg en ondersteuning gaan worden georganiseerd langs drie sporen. Ten eerste het spoor dat heet Ondersteuning van het zelforganiserende vermogen van de samenleving. Hieronder valt ondermeer het vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning. De gemeente gaat op zoek naar haar faciliterende rol: hoe kan de kracht van de samenleving worden ondersteund? Het tweede spoor is de Basiszorg, waarin de gemeente verantwoordelijk is voor de sociale component. Inwoners worden op hun eigen kracht en netwerk aangesproken. Met een generalistische blik worden inwoners op maat ondersteund. Mocht deze ondersteuning onvoldoende toereikend zijn voor de inwoner, dan is er spoor 3: de aanvullende zorg. Daaronder valt de zwaardere, complexere begeleiding en bijvoorbeeld de opvang van de OGGZ doelgroep.
Niet alleen het stelsel vernieuwd, maar ook de manier van werken. De hulpverlener zal vaker op zijn handen moeten zitten, terwijl de inwoner zelf aan de slag gaat met zijn problemen. Met het vaststellen van de Kadernota is ook het Werkkader van de Buurtteams Sociaal vastgesteld. Dit werkkader zorgt ervoor dat toekomstige buurtteams alvast een kader hebben, waarbinnen experimenteerruimte beschikbaar blijft. In 2013 wordt het aantal buurtteams uitgebreid tot zes. De vier nieuwe buurtteams krijgen gerichte onderzoeksvragen mee, zodat er bijvoorbeeld meer kennis wordt opgedaan over de doelgroep ouderen. Uiteindelijk is er in 2015 een gemeentebreed dekkend netwerk van buurtteams. Naar schatting worden het er ongeveer 20. In afwachting van het Raadsbesluit over de Kadernota zitten we niet stil. Beleidsambtenaren werken samen met de organisaties in de stad, hard door aan de concrete uitwerking van de Kadernota. Het doel is dat er op 1 januari 2014 een uitgewerkt plan ligt. Het tempo is mede afhankelijk van de parlementaire behandeling van de nieuwe Wmo wettekst.
Buurtbetrokkenheid Verschillende mensen uit de buurt maakten zich zorgen om de heer B. Een oudere man woonachtig in één van karakteristieke laagbouw woningen in Overvecht. Hij zou de laatste tijd behoorlijk in de war zijn en doelloos met zijn scootmobiel door de wijk rijden. De huisarts vertelde me dat de heer B. inderdaad wat warrig overkomt en dat dit waarschijnlijk te maken heeft met zijn overmatig alcoholgebruik in het verleden. Ook nu drinkt de heer B. nog stevig. Mensen uit de buurt vinden ook dat mijnheer B. zich verwaarloost en soms een niet al te frisse geur verspreidt. Overdag is de heer B. nooit thuis, vaak al om 07.00 uur verdwijnt hij op zijn scootmobiel uit zijn straat, de laatste tijd rechtstreeks naar de bakker in de buurt. Daar maakt hij een praatje met de bakkersvrouw en rookt hij zijn eerste sigaretten. Tijd om de heer B. eens te bezoeken, om zelf te kijken hoe verward hij is en of ingrijpen noodzakelijk is. Ik tref hem bij de bakker, waar hij voor de deur op de scootmobiel zit. We praten een half uurtje en delen een broodje. Mijnheer B. vertelt me dat hij best eenzaam, maar niet in de war is. Te vroeg om dat nu al te bevestigen, onsamenhangend is zijn betoog bij vlagen wel. Na ons gesprek druk ik hem stevig de hand en verdwijn de bakkerswinkel in. Ik maak een praatje met de bakkersvrouw en vraag aan haar of zij zich zorgen om hem maakt. Echt zorgen maakt ze zich niet, maar wel is er zeker van dat voor mijnheer B. beter is in een meer verzorgende omgeving te zijn. Ik geef haar mijn kaartje en vraag haar een oogje in het zeil te houden. Als ze denkt dat het echt niet goed gaat met de heer B. zal ze me bellen. Twee dagen later ben ik weer bij de bakker voor mijn lunch. De bakkersvrouw vertelt me dat mijnheer B. nu elke ochtend haar een handje mag helpen. Zo veegt hij de stoep, en verdeelt hij de warme broodjes over de verschillende manden. Ze vertelt dat hij er toch al vroeg is, dus waarom laat ze hem dan niet gelijk wat doen, helemaal nu ze mij achter de hand heeft als het echt niet zou gaan. Mijnheer B. bloeit helemaal op: hij voelt zich verantwoordelijk voor de stoep en voelt zich echt gezien. En gelijk houdt "de buurt" een oogje in het zeil. Het nieuwe werken in optima forma lijkt me zo!
Deze keer de kanteling van MEE! Sociale NetwerkStrategieënNetwerkStrategieën- inspirerend en succesvol! MEE is één van de partijen in buurteam sociaal Ondiep. MEE werkt vanuit de werkwijze Sociale NetwerkStrategieën. De werkwijze gaat uit van de eigen kracht van de cliënt en zijn omgeving: de kracht om beslissingen te nemen, plannen te maken en deze samen uit te voeren. De cliënt van MEE gaat samen met zijn netwerk op zoek gaat naar oplossingen. Het levert vaak heel verrassende en succesvolle uitkomsten op. Martin is consulent bij MEE en hij vertelt hoe Roel zijn leven weer op de rit kreeg. Roel is 21 jaar … en heeft een licht verstandelijke beperking, PDD-NOS en MCDD. Martin vertelt: “Hij werkte als koerier, maar liep vast omdat hij geen vaste routes kon rijden, zich steeds vaker versliep en meer en meer verslaafd raakte aan de speed. Verschillende instanties kwamen in beeld, maar uiteindelijk liet Roel het steeds afweten en kwam zijn afspraken niet na. Hij ging steeds verder achteruit. Zijn moeder was inmiddels ten einde raad en trok bij MEE aan de bel.” Met elkaar om de tafel “De ouders en Roel zijn met elkaar om de tafel gaan zitten,” vervolgt Martin. “Ik zag goede mogelijkheden om SNS in te zetten en na een goede voorbereiding heb ik een familie netwerk beraad belegd. Natuurlijk waren Roel en zijn ouders daarbij, maar bijvoorbeeld ook zijn broers en een goede kennis met een autopoetsbedrijf. Kortom, allemaal mensen waarin deze jongen vertrouwen heeft.” Alles viel op z'n plek “Bij het familie netwerk beraad gaf ik om te beginnen informatie over PDD-NOS en MCDD. Dit was niet alleen verhelderend voor zijn ouders en broers, maar ook voor Roel zelf,” aldus Martin. “Het bleek dat hij hier niet eerder goede informatie over had gehad. Ineens viel van alles op z'n plek! De werking en invloed van speed hierbij waren ook logisch te verklaren.” Een flinke wandeling “Daarna heb ik een groot vel papier opgehangen met viltstiften erbij en legde uit wat de bedoeling was. Toen was ik uitgepraat en ben een flinke wandeling gaan maken. Het is immers de bedoeling dat ze met elkaar op zoek gaan naar oplossingen. Na ruim een uur waren ze er uit en lag er een plan.” Lekker moe van het werken Martin: “Nog geen maand later kreeg ik een mail van Roel, waarin hij vertelt dat het erg goed met hem gaat. Hij werkt als autopoetser en heeft weer een dagritme. ’s Avonds is hij lekker moe van het werken en in de weekenden heeft hij geen zin en tijd meer om met ‘vrienden’ drugs te gebruiken. Hij is weer vrolijk en veel socialer, zijn ouders en broers zien een hele andere Roel!” Een groot succes “Al met al was het een groot succes!” vertelt Martin tot slot. “Naar mijn idee komt dit vooral
omdat er nu geen hulpverlener kwam zeggen wat er het beste kon gebeuren. Nee, Roel deed dit samen met de mensen waar hij vertrouwen in heeft en door wie hij zich gesteund voelt. Je kunt je voorstellen dat ik erg enthousiast ben over deze manier van werken!”
Contact Buurtteam Sociaal Overvecht-Zuid Faustdreef 187 3561 LG Utrecht Tel: 030-7370878 Buurtteam Sociaal Ondiep Nieuwlichtstraat 59 3552 GW Utrecht Tel: 030 286 1200 Zie voor meer informatie ook: Sociale Stad in Ontwikkeling - Buurtteams Krachtig
