Handleiding voor themaweken Gezond en Fit! Op deze pagina’s vindt u ideeën, tips en praktische (les)ideeën om themaweken en activiteiten te organiseren. We gaan dan uit van de drie doelgroepen: leerlingen, ouders en leerkrachten en drie thema’s: gezonde voeding, beweging en bewust opvoeden cq gezonde keuzes maken. Onderstaand schema geeft de opbouw van deze ‘handleiding voor themaweken’ weer: Gezonde voeding voeding
Meer beweging beweging
Bewust opvoeden / keuzes maken
Algemeen
1. Bij themaweken horen natuurlijk een spetterende opening en een feestelijke afsluiting.
Basis
Voor de lessen kan een lesmethode de basis zijn. Voor informatie en voorbeelden van mogelijke lesmethodes voor alle groepen of voor specifieke groepen, zie "lesmethoden met het thema gezonde voeding en beweging"
Leerlingen Leerlingen
2. Fruit laten proeven
6. Beweegtussendoortje
3. Creatieve lesideeën 4. Smaaklessen en
s in de klas 7. Meer bewegen op het
schoolgruiten 5. Gastles van de diëtist
plein!
11. Ideeën om water en fruit te stimuleren 12. Eet- en beweegdagboekje
8. Extra sport(gast)lessen, combinatie met sportdag 9. Materiaal van 'kies voor hart en sport' 10. Lopen/fietsen naar school
Ouders
13. Ouderbijeenkomst
15. Fruitbeleid
14. Boekenhoek voor ouders LeerLeerkrachten
16. Lunchbijeenkomst of
17. Schoolpleinanalyse
bijscholing in het team
18. Nadenken over het eigen voorbeeldgedrag
Communi-
Via de site van het voedingscentrum kunt u voorbeelden vinden van
catie
schoolkrantartikelen over voeding en bewegen.
Sommige Utrechtse scholen komen in aanmerking voor extra praktische, organisatorische en financiële ondersteuning vanuit de GG&GD bij het organiseren van themaweken en dergelijke. Dit is het geval als: - de school in een van de aandachtswijken (Overvecht, Hoograven, Ondiep, Zuilen, Pijlsweerd en Kanaleneiland) ligt - aan de school een voorschool gekoppeld is - meer dan 20% van de leerlingen op school overgewicht heeft
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
1
1 Opening en afsluiting Ideeën voor een flitsende, gezonde of prikkelende opening van de themaweken -
Een schoolontbijt (jaarlijks eind oktober-begin november). Voor meer informatie en aanmelding: www.schoolontbijt.nl. Vol=vol!
-
Een toneelstukje (leerkrachten beelden allen iets ongezonds uit; hoe moet het dan wel? dat gaan we de komende weken leren).
-
Een aftrap met aerobics of een andere sport gezamenlijk op het schoolplein.
-
Een prijsvraag voor leerlingen en/of ouders. Bijvoorbeeld “wie kan het gezondste recept maken?”. De inzendingen kunnen worden bekeken en beoordeeld door een diëtist. Het gewonnen recept wordt in de schoolkrant geplaatst.
-
In sommige wijken is er een mogelijkheid om samen te werken met de wijkwelzijnsorganisatie. Zij hebben vaak een aanbod voor buiten spelen/sporten in de wijk. Door dit in te zetten bij de opening hebben niet alleen de kinderen een flitsende start, maar kunnen ook de ouders gewezen worden op het belang van buiten spelen.
Ideeën voor een flitsende afsluiting van de themawek themaweken -
een klassenronde: kinderen laten zien wat zij hebben gemaakt/ geleerd.
-
een inloopmiddag met diverse activiteiten: sportactiviteit voor kinderen mét hun ouders, les van kinderen aan ouders, voedingsspel etc.
-
‘podiumkunsten’ over gezond eten en bewegen door de kinderen.
-
een groenten- en fruitmarkt voor leerlingen en ouders, met bijvoorbeeld proeverijen van minder bekende soorten groenten en fruit, zelfgemaakte groentesoep en een fruitsalade maken en verkopen, een tentoonstelling van stillevens van groenten en fruit en knutselwerkjes.
-
Een gezonde lunch.
-
Een buitenactiviteit, bijvoorbeeld spelletjes in het park.
Misschien is de afsluiting een goed moment om te peilen hoe ouders tegenover gezondheidsbeleid staan. Zie de voorbeeldenquête voor ouders bij de ‘bijlagen Gezond Gewicht basisscholen’ op www.utrecht.nl/gezondgewicht.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
2
2 Fruit laten proeven Vaak zal fruit centraal staan in de themaweken. Kinderen leren hoe gezond fruit is, maken kennis met onbekendere soorten fruit en leren genieten van lekker fruit. Mogelijkheden tijdens de themaweken zijn: -
Kinderen brengen alle dagen van de projectperiode alleen fruit mee als tussendoortje.
-
In de onderbouw is het leuk om het fruit te laten delen. Zo leren kinderen verschillende soorten fruit kennen.
-
Fruit meenemen kan ook na de themaweken gestimuleerd worden met eenvoudige middelen: wie fruit meeneemt mag het bijvoorbeeld zelf snijden met een appelsnijder of mag het op een mooie schaal of in een mooie mand leggen.
Fruit uitdelen Misschien is het mogelijk om tijdens de themaweken (op enkele dagen) fruit uit te delen aan de kinderen. Bijvoorbeeld bij sponsoring van een supermarkt of groenteboer. Natuurlijk hoeven de ouders op deze ‘fruitdagen’ alleen drinken mee te geven. Koeken, brood e.d. kunnen weer mee terug gegeven worden in de tas. Van belang is om aan ouders duidelijk mee te geven dat het ontbijt belangrijk is, bijvoorbeeld via een ouderbijeenkomst. Daar kan ook aandacht worden gegeven aan tips over hoe je een gezellig en gezond ontbijt voor elkaar kunt krijgen en uiteraard aan de vraag wat een gezond ontbijt is.
Van fruit dat over is kun je heel leuk smoothies maken! (zie het recept bij de ‘bijlagen Gezond Gewicht Basisonderwijs’ elders op deze site www.utrecht.nl/gezondgewicht.nl).
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
3
3 Creatieve lesideeën Zie de pdf ‘lesideeën kinderboekenweek’ voor veel leuke en eenvoudig toe te passen lesideeën, met handige bijlagen: 1. Ideeën voor de rekenles 2. Ideeën voor de taalles 3. Ideeën voor de lessen natuuronderwijs 4. Ideeën voor de wereldoriëntatie 5. Ideeën voor de lessen beeldende vorming 6. Overige gezond lesideeën 7. Liedjes over eten Bijlage A – Spreekwoorden Bijlage B – Invuloefening spreekwoorden Bijlage C – Waar of niet waar quiz Bijlage D – Memory-spel Bijlage E – Proefjes met etenswaren Bijlage F - Formulier ‘wat proef ik?’ Bijlage G – Recept voor snoskommers Bijlage H – Recept voor smoothies Bijlage I – Internetsites voor leerlingen over voeding
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
4
4 Smaaklessen en Schoolgruiten Smaaklessen Een lesprogramma over eten en smaak, te combineren met de methode "Lekker Fit!" voor alle groepen of "Ik eet het beter" voor de groepen 5 t/m 8. www.lekkerfitopschool.nl www.iehb.nl Het beleven van voedsel staat centraal: ruiken, voelen, proeven, kijken en ervaren. Met alle zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. Door middel van het doen van smaakproefjes worden zij zich bewust van hun eigen smaak en allerlei factoren die daarop van invloed zijn. Hun nieuwsgierigheid wordt gewekt en hun voedingskennis wordt spelenderwijs verbeterd. De leerkrachten kunnen de Smaaklessen zelf uitvoeren. Het lespakket bestaat uit de Smaakkist, instructiemogelijkheden, leskaternen voor alle groepen, leerlingboekjes Ook is er € 50,- beschikbaar, waarmee verse ingrediënten kunnen worden gekocht. Aanmelden via www.smaaklessen.nl. Schoolgruiten Groenten en fruit = gruiten! Schoolgruiten biedt (gratis) lesmateriaal en een mogelijkheid om fruitbeleid in te voeren via drie modellen: -
groenten en fruit worden afgeleverd op school door een leverancier
-
groenten en fruit wordt door school opgehaald bij de leverancier
-
groenten en fruit wordt meegegeven door de ouders
Met name wanneer een school extra aandacht wil besteden aan tussendoortjes, is deze methode zeer geschikt. Ook als school over wil gaan tot het definitief vaststellen van beleid rond tussendoortjes en dat beleid gaat communiceren naar de ouders, kan deze methode heel goed als kick-off worden gebruikt.
De lessen a. In de lessen zijn taal- en rekenopdrachten verwerkt Voor meer info: zie www.schoolgruiten.nl
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
5
5 Gastles van een diëtist Bij een themaweek is het (helaas alleen worden voor scholen in de aandachtswijken en voor aandachtsscholen) mogelijk om lessen de laten geven door diëtisten van Careyn (voorheen Aveant) of Zuwe. Het gaat dan om lesjes rond bijvoorbeeld de thema’s: -
fruit
-
ontbijten
-
zoete drankjes
-
tussendoortjes
Voor geen aandachtsscholen en scholen buiten de aandachtswijken zijn er diverse lesmethoden waar de school mee aan de slag kan. Zie "lesmethoden met het thema gezonde voeding en beweging". Voor meer informatie kunt u ook terug bij: -
De site www.gezonderwijs.nl voor informatie over eten en bewegen in het basisonderwijs voor onderwijsprofessionals.
-
Het Voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
6
6 Beweegtussendoortjes in de klas ‘Hupla" ‘Hupla" Klapblokken Klapblokken met bewegingstussendoortjes. Een klapblok voor de 6 – 8 jarigen, een voor de 8-10 jarigen en een voor de 10-12 jarigen. Met handleiding voor leerkracht. Korte onderbrekingsmomenten d.m.v. beweging tijdens en na een leeractiviteit/les waarbij bewust de concentratie van de leerlingen gedurende een of enkele minuten wordt doorbroken met als doel de aandacht erna weer aan te scherpen. Beweegkriebels Beweegprogramma voor peuters en kleuters in het onderwijs. Een heel actief programma, met simpele, goedkope materialen. Aan dit programma is een training (en eventueel implementatietraject) verbonden voor leerkrachten en leidsters. Het programma bevat ook informatie voor het organiseren van een voorlichtingsbijeenkomst voor ouders over bewegen voor peuters. De klas beweegt Beweegprogramma voor groep 1 t/m 8. De bedoeling is dat de kinderen door middelen van oefeningen leren om houding, beweging en ontspanning te integreren in een dagelijkse werksituatie. Er wordt gewerkt vanuit een maandkalender. Iedere maand heeft een ander thema. Deze maandthema’s zijn voor alle groepen hetzelfde, maar zijn wel aangepast aan het ontwikkelingsniveau van de groep. Het verdient aanbeveling om implementatie van dit programma vergezeld te laten gaan met een specifieke training voor de leerkrachten. Meer info: www.beweeg.nl
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
7
7 Meer bewegen op het plein! Op de meeste scholen bestaat de pauze uit eten/drinken en buitenspelen op het schoolplein. Ga eens na hoe deze tijd verdeeld is. Mogen de kinderen pas naar buiten als hun drankje/eten op is? Zijn er kinderen die lang over hun hapje doen en hierdoor veel speel- en beweegtijd mislopen? Daarnaast is het goed om eens naar het speelgedrag van kinderen te kijken. Worden ze voldoende uitgedaagd om lekker te bewegen? Kun je dit als leerkracht/pleinwacht stimuleren? Je kunt bijvoorbeeld eens meedoen met een spel, een spel beginnen, draaien bij touwtje springen, etc.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
8
8 Extra sport(gast)lessen Sportstimulering bij basisschoolkinderen
De doelstellingen van het gemeentelijk sportbeleid sluiten aan bij de doelstellingen van het programma Gezond Gewicht. De gemeente heeft de ambitie om zoveel mogelijk Utrechters (jong en oud) te laten sporten en bewegen. Ook de inwoners de faciliteiten te bieden hun eigen talent te laten ontdekken en verder te ontwikkelen. Het streven is in de wijk tot een samenwerking tussen de diverse sport- en beweegaanbieders te komen, zodat er een totaalaanbod ontstaat, dat toegankelijk is voor iedereen. Vanuit het project Gezond Gewicht werk we samen met de beweegmakelaars en de combifunctionarissen in de wijken. Bewegen Samen Regelen (Windesheim) Bewegen Samen Regelen Is een nieuwe bewegingsonderwijsmethode voor de groepen 1 t/m 8 van de basisschool. Deze methode is geschreven om op een eenvoudige wijze leerlingen in kleine groepen gymles te geven. Gymlessen waarin de kinderen intensief en goed bewegen. Alle groepen maken gebruik van dezelfde lesopbouw, waardoor de materialen kunnen blijven staan. Meer info: www.bewegensamenregelen.nl Lekker Fit Lekker Fit bevat leuke 3 gymlessen. De gymlessen in de projectweken kunnen ook een speciale invulling krijgen, bijvoorbeeld door kinderen met verschillende sporten kennis te laten maken. Mogelijk heeft de beweegmakelaar of de combifunctionaris een aanbod. Hartslagmeters De GG&GD heeft een aantal hartslagmeter die eventueel te leen zijn (voor scholen in de aandachtswijken en aandachtsscholen).
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
9
9 Materiaal van 'Kies voor Hart en Sport' Het project Kies voor Hart en Sport bestaat uit twee delen. Een uitgebreid lesprogramma op school met gezondheids- en sportvoorlichting voor leerlingen van groep (6) 7 en 8 en een deel sportkennismakingscursussen buiten schooltijd waarin kinderen vrijblijvend kennismaken met diverse sporten. Het complete lesprogramma Kies voor Hart en Sport bestaat uit zeven lessen van driekwartier per jaar. Module 1 en 2 zijn bedoeld voor het leslokaal. Module 3 speelt zich af in de gymnastiekzaal. De modules hebben de volgende thema's: Module 1: Hart, sport en gezondheid (2 lessen) Module 2: Sportvoorlichting en -oriëntatie (2 lessen) Module 3: Sportintroductie (3 lessen) Module 4: (Verdiepingsmodule) Module 5: Energiebalans en Overgewicht (2 lessen) Voor meer info en bestellen van het materiaal: www.kiesvoorhartensport.nl
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
10
10 Lopen/fietsen naar school stimuleren Aandacht voor beweging draait natuurlijk niet alleen om (georganiseerd) sporten. Juist in de dagelijkse beweging, zoals van en naar school fietsen of lopen is winst te behalen! Roep bijvoorbeeld alle leerlingen (en leerkrachten!) op om tijdens de themaweken lopend of fietsend naar school te komen. De verkeersslang (zie www.dtvconsultants.nl) is bijvoorbeeld een leuke manier om op school extra aandacht te besteden aan dit onderwerp. Zie ook de site www.rovwww.rov-utrecht.nl van het UVL (Utrechts Verkeers Label) Het boekje "Veilig door de schoolspits"geeft tientallen voorbeelden van verkeersactiviteiten rond basisscholen. Ook geeft het boekje informatie over een systematische aanpak van de verkeersproblemen.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
11
11 Ideeën om fruit en water te stimuleren
Tips om fruit eten te stimuleren in de klas Fruit meenemen kan gestimuleerd worden met eenvoudige middelen. Een aantal ideeën: Wie fruit meeneemt: -
mag het zelf snijden met een appelsnijder (Ikea of Blokker)
-
mag het op een mooie schaal of in een mooie mand leggen
-
mag een sticker plakken of krijgt een stempel of een vel voorin de klas, zie bijvoorbeeld het voorbeeld op de volgende pagina
Of: -
de juf of meester verzamelt alle stickertjes die op kiwi’s, bananen en appels zitten en plakt ze op op een mooi vel papier
-
eventueel kan een beloning bedacht worden voor als de kinderen allemaal bij elkaar een bepaald aantal porties fruit hebben gegeten (bijvoorbeeld om iets leuks/actiefs te gaan doen)
-
in de onderbouw is het leuk om het fruit te laten delen. Zo leren kinderen verschillende soorten fruit kennen.
Gebruik de afsprakenposter Lekker Fit Door middel van een afsprakenposter maken de leerlingen op groepsniveau afspraken met elkaar over de drie verschillende thema's (bewegen, voeding en gezonde keuzes). De afspraken zijn concreet en haalbaar en hebben betrekking op de schoolsituatie. Enkele voorbeelden kunnen zijn: o
Iedere pauze naar buiten
o
Alleen gezonde traktaties
o
Flesjes water mogen op tafel staan
Laat kinderen op een dag hun favoriete fruit mee naar school nemen. Laat ze vertellen aan elkaar wat er zo bijzonder lekker aan dit fruit is.
Vaker fruit eten? Misschien is het mogelijk om een vaste ‘fruitdag’ per week af te spreken voor de hele school? Of misschien komt zelfs de discussie op gang om fruitbeleid in te voeren op school. Zie voor meer informatie de pdf ‘gezondheidsbeleid op scholen’ op www.utrecht.nl/gezondgewicht.nl. Informeer bij de GG&GD naar mogelijkheden om een themaweek te organiseren rond voeding en bewegen of kijk op de site voor ideeën.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
12
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
13
12 EetEet- en beweegdagboekje De bedoeling van het eet- en beweegdagboek is dat kinderen meer inzicht krijgen in hun eigen eet- en leefpatroon. Op een speelse manier kun je eens met de klas bijhouden wat iedereen zoal eet gedurende een aantal dagen en hoeveel er wordt bewogen. In dit dagboek kunnen kinderen gedurende een week bijhouden wat ze eten, drinken, snoepen en hoeveel ze bewegen. Én hoeveel tijd ze niet-bewegend doorbrengen. Je kunt het dagboekje als huiswerk meegeven maar natuurlijk ook elke dag in de klas laten invullen. Na een bepaalde tijd, bijvoorbeeld een week, kun je de kinderen hun eet- en beweegpatroon laten vergelijken. Wat valt ze op? Ook kun je de totale fruitconsumptie van de klas turven. Wie heeft het meest aan sport gedaan? Welke sport of vorm van beweging was het meest bijzonder?
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
14
Mijn gezond dagboekje van: …………………………………………
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
15
Een voorbeeld: Mijn eetdagboekje, datum: Woensdag 2 september
Ontbijt
Wat heb ik gegeten en
Waar heb ik
Met wie heb ik
Wat is mij vandaag
gedronken?
gegeten?
gegeten?
opgevallen?
2 sneden bruin brood
Thuis in de keuken
Met mijn ouders
Ik had goed geluncht, dus niet zo veel
met
trek toen ik uit school kwam als op
boter en kaas
sommige andere dagen.
1 glas melk Tussendoortje 1 appel
In de klas
Met de klas
2 bruine bolletjes met
Bij de
Met de andere
boter en kipfilet
tussenschoolse
kinderen
1 glas melk
opvang
1 pakje sinaasappelsap Middageten
Tussendoortje 1 koekje
Thuis op de bank
Alleen
Bij een vriendje thuis
Met zijn familie
Thuis
Met mijn vader
1 kop thee 1 banaan Avondeten
3 aardappels 1 hamburger 4 opscheplepels sla 1 ijsje 1 glas water
Tussendoortje 1 glas cola 3 dropjes GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012
Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
16
Een voorbeeld: Mijn beweegdagboekje, datum: Woensdag 2 september Aantal minuten
Waar en met wie ?
Wat is mij vandaag opgevallen?
Fietsen/lopen
10 minuten heen en 10
naar/van school
minuten terug lopen
Met mijn broer Ik heb spierpijn van de teakwondo! Maar ik voel me wel fit
Buiten spelen
1,5 uur
Op het pleintje met mijn buurmeisje
Sporten
30 minuten
Voetbal, bij gym op school
Computeren/ Computeren/ tv
1 uur
Thuis in de kamer, alleen
1 uur
Bij de sportvereniging met mijn
kijken Taekwondo
teamgenoten
…………………
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
17
Mijn eetdagboekje, datum:…………………………………………………………
Wat heb ik gegeten en gedronken? Waar heb ik gegeten? Met wie heb ik gegeten?
Wat is mij vandaag opgevallen?
Ontbijt
Tussendoortje
Middageten
Tussendoortje
Avondeten
Tussendoortje
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
18
Mijn beweegdagboekje, datum:………………………………………………………… Aantal minuten
Waar en met wie ?
Wat is mij vandaag opgevallen?
Fietsen/lopen naar/van school Buiten spelen
Sporten
Computeren/ tv kijken
…………………
…………………
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
19
13 Ouderbijeenkomsten In samenwerking met Jump (de hartstichting) kan een spreker worden uitgenodigd voor een ouderavond. Er zijn verschillende ‘formats’: -
Kinderen, gezond gewicht, gezonde leefstijl
-
Vette verleiders
-
Lekker fit
Zie de site van Jump: (www.heartjump.nl) GG&GD):: In de aandachtswijken (met ondersteuning van de GG&GD) In de aandachtswijken kan gekozen worden voor een ouderavond met sprekers vanuit het programma Gezond Gewicht. Zij gaan in op de drie thema’s: -
gezonde voeding
-
meer bewegen
-
bewuste opvoeding
De GG&GD kan het programma samenstellen en de sprekers benaderen. Meestal wordt gekozen voor een vorm met workshops. Hierbij gaan ouders uiteen in groepjes en wordt een persoonlijke interactieve benadering gekozen. Door te rouleren krijgt iedereen alle informatie. Mogelijke workshops en onderwerpen: -
Een diëtist van Careyn (voorheen Aveant) of Zuwe of Voorlichter Eigen Taal en Cultuur (VETC-er, van de GG&GD) kan ingaan op onderwerpen als waarom is overgewicht een probleem, het belang van ontbijten of op gezonde tussendoortjes of gezoete drankjes (hoeveel suikerklontjes zitten er in de pakjes drinken die kinderen mee naar school krijgen).
-
Een wijkpedagoog kan aan de hand van stellingen ingaan op de opvoedkundige kanten van voeding en bewegen, bijvoorbeeld: wat doe je als je kind niet wil eten of snoept als je er zelf niet bent, hoe kun je kinderen laten ontbijten, hoe houd je de sfeer aan tafel goed, nee zeggen, belonen met snoep, regels stellen bijvoorbeeld t.a.v. computergebruik
-
Mogelijk kan bijvoorbeeld een beweegmakelaar kan ingaan op het belang van bewegen en op het aanbod van sportverenigingen in de buurt. Daarbij wordt bij bewegen niet alleen aan sport gedacht: ook in het dagelijks leven zijn er veel manieren zijn om te bewegen.
-
Het is vaak leuk om de ouders zelf ook even in beweging te zetten! Bijvoorbeeld iets wat ouders thuis ook met hun kinderen kunnen doen.
Tips:
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
20
-
Extra leuk wordt het als het je bijvoorbeeld kinderen in een filmpje aan het woord kunt laten over het thema.
-
Heel beeldend kan bijvoorbeeld zijn om overdag te inventariseren wat kinderen in de pauze eten en dit aan de ouders voor te leggen (reken bijvoorbeeld uit hoeveel suikerklontjes een kleutergroep om 10 uur binnenkrijgen via de drankjes).
-
Overweeg om een enquête te houden onder ouders om het draagvlak voor
-
Betrek de OR en de MR bij de opzet van de bijeenkomst.
-
Om de opkomst te vergroten kunnen kinderen de uitnodiging maken of kunnen zij een
gezondheidsbeleid te meten.
attentie (bijvoorbeeld een gezonde traktatie) maken voor hun ouders. Mogelijk kan het thema voedingen en bewegen gekoppeld worden aan een ander onderwerp waarvoor veel belangstelling is. -
Het thema is ook goed te combineren met het thema tandverzorging.
-
Tijdens de ouderbijeenkomst is het natuurlijk aardig om fruit aan te bieden, bijvoorbeeld in plaats van een koekje.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
21
14 Boekenhoek/informatietafel Boekenhoek/informatietafel voor ouders Folders Folders In school kan een projecthoek wordt ingericht met diverse voorlichtings- en demonstratiematerialen. Voor de ouders is dit dan de plaats waar ze in de projectweek informatie kunnen vinden. Via het voedingscentrum zijn materialen (veelal gratis) te bestellen. Lees meer over voeding & materialen op de website van het voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl Indien voorradig, kan de GG&GD materialen toesturen met de BOFT-boodschap of rond het Fruit-10-uurtje Boeken De educatieafdeling van de gemeentebibliotheek Utrecht kan mogelijk een leskist aanleveren met materialen op maat. Info:
[email protected], 030-2861943
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
22
15 Fruitbeleid Fruitbeleid is bij uitstek een manier om ouders bewust te maken van het belang van een gezonde leefstijl. Elders op deze site www.utrecht.nl/gezondgewicht is praktische informatie te vinden over het hoe en waarom van fruitbeleid, met tips er ervaringen van andere scholen.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
23
16 Lunchbijeenkomst of bijscholing in het team Een bijscholing of lunchbijeenkomst in het team rond voeding en bewegen kan worden ondersteund door de GG&GD en uitgevoerd door de diëtisten van Careyn (voorheen Aveant) en Zuwe. Deze mogelijkheid is er alleen voor scholen: - in de aandachtswijken - scholen waar het percentage kinderen met overgewicht hoger is dan 20% - scholen waar een voorschool aan gekoppeld is. Valt uw school niet onder de hierboven genoemde criteria , dan kunt u rechtstreeks contact opnemen met de diëtisten van Careyn (099-211222) De inhoud van de bijeenkomst wordt afgestemd op de wensen van school.
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
24
17 Schoolpleinanalyse Met een schoolpleinanalyse kun je nagaan of het plein voldoende mogelijkheden biedt tot beweging. Is er genoeg ruimte om lekker te bewegen? Hoe zit het met de veiligheid, is er altijd voldoende toezicht? Zijn er duidelijke regels? Is er voldoende afwisseling voor de kinderen om verschillende activiteiten te kunnen doen? Maak van het schoolplein een speelplaats waar iedereen zich prettig voelt. Een boek dat je hierbij kunt gebruiken is Kinderen en.. van schoolplein tot speelplaats van C. Snoek en R. Maier. In dit boek wordt op een heel praktische wijze het probleem van het schoolplein aangepakt. Enkele onderwerpen die je in dit boek vindt: - een sterkte-zwakte-analyse van het schoolplein - suggesties voor kwaliteitsverbeteringen - het activeren van de rol van de pleinwacht - sociale vaardigheden voor kinderen op het plein - 100 oude en nieuwe pleinspelen Te bestellen op www.kwintessens.nl
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
25
18 Nadenken over eigen voorbeeldgedrag op school
Zie de nieuwe campagne van het voedingscentrum: www.voedingscentrum.nl/eethetgoedevoorbeeld
GG&GD Utrecht, project Gezond Gewicht , augustus 2012 Dit document ‘Handleiding voor themaweken Gezond en Fit’ is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
26