Slavernij en 1 juli 2013

Slavernij en 1 juli 2013 – “MEER dan BeverWAARD”

Slavernij en 1 juli 2013 Wat betekent de geschiedenis voor ons vandaag? En wat kunnen we daar nog mee in de gemeente?

Pagina 1


Inleiding Om dit boekje te maken, heb ik een aantal mensen geïnterviewd. Centraal was de vraag welke rol de geschiedenis van de slavernij speelt in 2013. En welke rol die speelt in de kerk. Dit boekje geeft een aantal indrukken. Daaruit blijkt dat de geschiedenis ons stempelt en soms nog meer bezighoudt dan we op het eerste gezicht dachten. We dragen de geschiedenis met ons mee, vaak onbewust. En op verschillende manieren. Het is goed om ons ervan bewust te worden. Want slavernij heeft veel kwaad gedaan. Er zijn mensen kapotgemaakt. En dat is vaak ontkend of verzwegen. Verhoudingen tussen rassen zijn ziek geworden. Ik hoop dat dit boekje gedachten losmaakt. Over hoe ons verleden ons gevormd heeft. En dat we over ons verleden in gesprek komen en elkaar gaan begrijpen. Want in Nederland is te lang gezwegen over dit deel van de geschiedenis. Ik hoop ook dat we ons des te meer gaan uitstrekken naar Jezus Christus. Hij loopt niet gemakkelijk over fouten en zonden heen, Hij staat erbij stil. Tegelijk hangt Hij ons er niet aan op. Hij maakt alles nieuw. Ook ons. Straks helemaal. En nu mogen we daar al iets van beleven in de gemeente. God zegene jullie allemaal!

Bas van Zuijlekom

Onthulling slavernijmonument Rotterdam 16 juni 2013

Pagina 2


Ik ben er niet zo mee bezig…. In een gesprek met Tjola en Indra kwam slavernij aan de orde. Zelf zijn ze er eigenlijk niet zo mee bezig. Ook in hun families is het niet echt een onderwerp. Je denkt er eigenlijk niet over na, zegt Tjola. En hoe het tegenwoordig dan zit tussen witte en zwarte mensen? In Nederland zeggen we dat ieder mens gelijkwaardig is. Is dat in de praktijk ook zo? Je voelt je niet minder dan anderen, maar soms word je wel zo gezien. Ga maar eens solliciteren, zegt Tjola. Dan worden witte mensen altijd eerder aangenomen. En de politie let altijd meer op wanneer je zwart bent, vult Indra aan. Indra: En op het werk merk je het ook. Wanneer er iets fout gaat, wordt de leiding altijd meer boos wanneer een zwarte de fout heeft gemaakt, dan als een witte de fout maakte. En dat voelt natuurlijk niet goed. Het is gewoon discriminatie. Dus eigenlijk zijn we zonder het te weten best vaak bezig met een patroon van ongelijkheid, zoals het was in de tijd van de slavernij. Zo erg als toen is het gelukkig niet meer. Maar hebben we er echt helemaal afstand van genomen? In gewone dingen merk je dat het nog dichterbij is dan je op het eerste gezicht denkt.

Slavernijmonument op Curaçao

Pagina 3


Door: Evalin Minguel Welke gedachten roept het onderwerp slavernij bij je op? Bij het wordt slavernij denk ik aan oneerlijkheid, pijn, verdriet, schaamte, zonde, macht, groot verschil tussen blank en zwart, ziekte en uiteindelijk dood. Welke ervaring heeft je eigen familie met slavernij? Uit verhalen van mijn grootouders kan ik vertellen dat wij afstammelingen zijn van de indianen die toen nog op het eiland Curaçao woonden. Mijn achternaam is de naam van mijn achtergrootvader. Later werden grote sterke mensen vanuit Afrika gehaald en naar de Caribische eilanden gebracht om daar op onder andere plantages te werken omdat de indianen te zwak waren voor het zware werk. In 1662 sloot Spanje een asiento met Domingo Grillo en Ambrosio Lomelino slaven uit Afrika te verhandelen. Grillo en Lomelino huurden de WIC in om de slaven van de Afrikaanse kust naar Zuid-Amerika aan te voeren. In het contract met de WIC werd vastgelegd dat de Hollanders gedurende 7 jaar 24.000 slaven zouden aanvoeren, circa 3500 slaven per jaar, waarbij Curaçao de tussenhaven zou zijn. Die aantallen werden echter lang niet gehaald: het gemiddelde aantal aangevoerde slaven lag eerder in de buurt van 700 per jaar. In Curaçao werden de slaven aan een kwaliteitscontrole onderworpen. Slaven werden ingedeeld naar een zogenaamd pieza de Indias, een maatstaf voor het arbeidsvermogen van een slaaf. In 1689 verklaarde de WIC Curaçao een open markt.

Hoe werkt volgens jou het verleden van de slavernij door in het heden? Wij kunnen zeggen dat wij nu kunnen leven als een vrij mens. Maar dit gevoel heb je soms niet. Sommigen voelen zich nog gediscrimineerd. Maar zoals je hieronder kunt lezen hebben Tula en Karpata gevochten voor onze vrijheid. En zo moeten wij ook leven als een vrij en gelijkwaardig mens en geen smoes of reden zoeken om terug te gaan naar onze verleden. Pagina 4


Op 17 augustus 1795 weigerden enkele tientallen slaven onder leiding van Tula om aan het werk te gaan op de plantage Knip. Slaven van naburige plantages sloten zich bij de opstand aan. Een eerste gewapend treffen met koloniale troepen, waaronder ook eenheden van de vrije marrons en de vrije slaven, werd door de opstandelingen gewonnen. In onderhandelingen eisten de slaven hun vrijheid. De daarop volgende confrontaties werden in het nadeel van de slaven beslecht. Na een laatst gevecht op 31 augustus was de opstand neergeslagen. De twee leiders Tula en Karpata werden door medeslaven opgebracht en vervolgens door het lokale gezag terechtgesteld, evenals 29 andere opstandelingen. Het is niet onmogelijk dat de opstand op Curaçao was geïnspireerd door de opstand in Frans Saint-Domingue (Haïti) of de opstand die kort daarvoor in Coro in Venezuela plaats vond. Na de opstand werd een beschermende slavenwetgeving op Curaçao uitgevaardigd, waarin onder meer de verstrekking van voedselrantsoenen en kleding evenals werken rusttijden werden geregeld.

Wat hebben kerk en slavernij met elkaar te maken. Ik vergelijk Tula en Karpata een beetje met Jezus die ook een strijd voor ons heeft gevochten, zodat we vandaag kunnen zeggen wij zijn vrij in Christus. Tula en Karpata hebben gevochten voor de vrijheid van de slaven en Jezus heeft gevochten voor de vrijheid van onze zonden. Wat zouden we nu in de gemeente kunnen doen om met ons verleden in het reine te komen? Bidden om het verleden achter te laten. Wij moeten beseffen dat wij nu kunnen zeggen dat wij kunnen leven als een vrij mens met eigen mening. En dat is nog steeds niet vanzelfsprekend in sommige landen. En wij moeten ook bidden zodat deze landen ook helemaal verlost kunnen zijn en dat zij ook in vrijheid kunnen leven.

Pagina 5


Door: Nilton Cesar Andrade Het onderwerp slavernij roept zeker gedachte bij me op: onmenselijke behandeling vernedering waarin mensen gedwongen werden om te werken Mijn voorouders hebben zeker ook ervaringen gehad met slavernij. Zij deden die ervaring op toen de Kaapverdische Eilanden een Portugese kolinie waren. Daar vonden onmenselijke handelingen plaats en vernederingen. Het verleden van de slavernij werkt nog zeker door in het heden. Je kunt het merken aan de kloof die soms nog heel groot is tussen blank en zwart door bepaalde vooroordelen. Er is een verband tussen kerk en slavernij. De oudere vormen van deze godsdiensten zijn ontstaan tijdens de slavernij periode voornamelijk het christelijke geloof. We kunnen als gemeente best iets doen om met ons verleden in het reine te komen. We kunnen over het verleden en over alles wat er in de slavernij gebeurd is, praten. We kunnen elkaar deze geschiedenis laten zien door middel van leermiddelen of videomateriaal. En we kunnen bidden tot God.

Onmenselijke taferelen

Pagina 6


Door: Arjo Bijl Slavernij roept diverse gedachten bij mij op. Schaamte en boosheid. Ik vindt het vreselijk dat in het verleden met name Nederlanders andere mensen hun vrijheid hebben ontnomen. En medemensen als minder dan beesten hebben behandeld. In de periode dat wij in Suriname waren schaamde ik me als we bijvoorbeeld Fort Zeelandia en plantages bezochten. Ik maak me boos dat nu nog steeds mensen als slaven worden behandeld in Nederland in de prostitutie. Maar ook dat mijn kleding of mijn computer/ telefoon misschien wel onder slaafse omstandigheden worden gemaakt. Als kind heb ik het boek en de film “De Negerhut van oom Tom” gelezen en gezien. Deze maakte diepe indruk op mij. En nog steeds word ik geraakt als ik bijvoorbeeld de boeken leest van Cynthia Mcleod of films zie als Amistad of Amazing grace . Daarnaast ben ik Jezus dankbaar dat ik geen slaaf mee bent van de zonden. Maar echt vrij mag zijn in hem. Volgens wat ik weet hebben mijn familieleden gelukkig geen actieve rol binnen de slavernij vervuld. In onze periode in Suriname hebben we duidelijk de gevolgen van de slavernij nog kunnen ervaren. Zowel in de verdeling van etnische groepen. Maar ook de gevolgen in veel huwelijken waarin maar in weinige mannen hun rol in namen als partner en als vader voor hun gezin. Ik heb me laten uitleggen dat dit uit eindelijk een gevolg was van de slavernij. Ook de kerk heeft slavernij in het verleden goed gepraat en zelfs dit onderbouwd met Bijbelteksten. Dit is een groot kwaad. Daarnaast is de kerk de plaats waar bevrijding gepreekt en bediend moet worden. Ik wordt altijd geïnspireerd door Daniël. Hij bidt tot God en belijdt de zonden van zijn volk. Hierin zou het goed zijn als wij als gemeente van Beverwaard de zonden van het verleden van de natie Nederland aan God zouden belijden en vergeving vragen maar ook aan landen en mensen die de gevolgen hiervan nu nog ervaren. Ik zou het ook mooi vinden als mensen uit kunnen spreken dat ze zich niet meer laten binden door het slavernijverleden maar in de vrijheid van Christus willen gaan staan. Pagina 7


Daarnaast zou ik het mooi vinden als we gezamenlijk uitspeken dat binnen “MEER dan BeverWAARD” geen enkele kleur ras of taal superieur is maar dat we echt één in Christus zijn. Misschien zou iedereen een vlag van zijn land mee kunnen nemen: Christus is de Heer van alle landen en biedt zijn vrijheid aan.

Pagina 8


Door: Armstrong Agbor Ebot Het onderwerp slavernij roept ontzettend veel bij me op. Pijn, zorgen, verdriet, misbruik van de mensheid, slechtheid, onrechtvaardigheid en zo kan ik nog wel even doorgaan. In Europa heeft men het ontzettend vaak over de Holocaust, hier zijn veel films over. Speciaal eind april/begin mei zijn er allerlei documentaires die met de Holocaust te maken hebben. En de Holocaust was vreselijk. Maar over de slavernij heeft bijna niemand het. Terwijl er door de slavernij veel meer slachtoffers gevallen zijn. Ook al weet ik niet in hoeverre mijn eigen familie betrokken is geweest bij de slavernij, was/is het wel een onderwerp waar veel over gesproken wordt. Zo zijn er allerlei kleine voorbeelden waarbij je gevolgen van slavernij ziet. Als kinderen mochten wij niet op de grond vallen omdat dit onderwerping uitdrukt, slaven deden dit voor hun meesters. Ik ben geboren in Kameroen, West-Afrika. Heel West-Afrika was betrokken bij de slavernij. Nigeria, Niger, Ghana, Kameroen, Chad, Gabon, etc. zijn voorbeelden van landen die getroffen zijn door de slavernij. Over het algemeen werden de slaven verzameld in Akra (Ghana) en werden vandaaruit naar Europa en Amerika gebracht. Meer dan 15 miljoen Afrikanen zijn als slaaf getransporteerd! De slavernij heeft in veel Afrikaanse landen scheiding gebracht. Stamhoofden werden zo beïnvloed door slavendrijvers dat ze meehielpen met het vangen van slaven. In ruil hiervoor kregen ze geweren en tabak. Slavernij heeft voor onderontwikkeling en armoede gezorgd. Het heeft oorlogen gecreëerd. Instabiliteit in families. Nog steeds is er veel onrechtvaardigheid. Wanneer West-Afrikanen naar Europa komen voelen ze zich niet veilig. Hoe je het ook wendt of keert, er is nog steeds verschil tussen blank en zwart. Toen ik net in Nederland was (ik kwam hier als internationaal student) wilde ik iets kopen in een supermarkt. Ik Pagina 9


betaalde met een biljet van €50,-. De caissière keek me meerdere malen aan en vertrouwde het niet, ze zei dat het biljet vals was. Ze belde de politie en ik werd meegenomen naar het bureau. Uiteindelijk bleek er niets mis te zijn met het biljet. Had ze bij een blanke ook direct de politie gebeld? Veel Afrikanen zeggen dat tegelijk met het christelijk geloof (wat uit Europa kwam) de slavernij ook kwam. Christelijke kerken deden niets tegen de slavernij, indirect moedigden ze het juist aan! Het is tijd dat we de slavernij en de gevolgen ervan onder ogen zien, dat we het benoemen in plaats van verzwijgen. Daar moet het niet bij blijven. Laten we met elkaar de pijn naar het kruis brengen want dat is de enige plaats waar vergeving, heling en herstel plaats kan vinden!

Door: Darling Tafleur De gedachten die slavernij bij mij oproept, zijn niet te omschrijven. Het roept bij mij negatieve gevoelens op. Ik kan er geen positief woord voor bedenken. Het valt ook helemaal niet goed te praten. Mijn hele opvoeding heeft in het teken gestaan van slavernij. De verhalen over de slavernij in de Surinaamse geschiedenisboeken heb ik onthouden. Het is niet te bevatten dat de ene mens de andere mens als minder gezien heeft vanwege de huidskleur. Ook de liedjes worden tegenwoordig nog gezongen, slavenliedjes noem ik ze. Vreselijk! Mijn familie had blankenvrees, zoals meerdere Surinaamse mensen. Wat blank is, is goed. Wat blank was, was goed. Mijn oma werkte voor blanke mensen en vergat haar eigen cultuur. Zij was bang dat de blanke man zou zien dat ze met haar eigen cultuur bezig was. Het mocht niet van de blanke man. In mijn familie heb ik niemand gekend die de slavernij heeft meegemaakt, maar men leefde er toch naar. Er zijn nog families die niet willen dat zoon of dochter met een donkere man of vrouw thuiskomt. En men is nog bezig met het bleken van de huid, zodat je niet donker bent. Men voelt zich tegenwoordig niet echt geaccepteerd in de maatschappij vanwege de donkere huid. Pagina 10


De slavernij heeft zijn sporen nagelaten in het heden. Donkere mensen willen blank zijn. In Suriname trouw je niet met een zwarte vrouw want dat hoort niet, je moet met een lichtergetinte man of vrouw trouwen. Hoe lichter, hoe beter. Zo werden de slaven ook behandeld. En tegenwoordig denkt men nog zo. Donkere mensen die elkaar voor zwart uitschelden, omdat zij zelf een tintje lichter van kleur zijn. Het slavenmonument in Rotterdam zegt mij helemaal niets. Wat wil men daarmee bereiken in Rotterdam? Ik ga daar echt niet staan kijken en proberen te voelen wat mijn voorouders gevoeld hebben. En een mooi monument vind ik het ook niet. Heeft helemaal niets met de slavernij te maken. Het moest verdrietig uitstralen, geen dans, geen vrolijkheid. Wat kerk en slavernij met elkaar te maken hebben, weet ik niet. Het zijn toch de blanken, de slaven meesters van toen, die de donkere mensen gedwongen hebben zich te bekeren. Dat hebben ze gedaan om ervoor te zorgen dat de slaven toch nog een verplichting hadden. Alle creolen in Suriname hebben zich bekeerd. Ook in de kerk in Suriname en op de scholen werd er onderscheid gemaakt door de zusters van de kerk. Donkere kinderen stonden altijd achteraan in de rij en de lichtgetinten mochten voor in de rij. Dat heb ik zelf meegemaakt. In de gemeente denk ik dat het van belang is dat wij de kinderen leren dat iedereen gelijk is. Zij zijn later de volwassenen die het goede voorbeeld moeten geven. Ik denk niet dat het verleden vergeten zal worden. We mogen er veel over praten. De mentaliteit van de mensen moet veranderen. Zodat we leren dat iedereen gelijk is. Slavenlied Alonki kon dansi Kon dansi mik granman si Kon dansi mik konoe si

Alonki is een eigen naam en Alonki moest voor de gouverneur en de Koning dansen. Als slaaf moest hij zodra men daar zin in had, komen dansen.

Pagina 11


'Zo zijn ze' Op de vraag 'welke gedachten roept het onderwerp slavernij bij je op?' is het antwoord snel gegeven: 'Niet veel.' Om even verder in het gesprek op een moment van onbedachtzaamheid te zeggen: 'Jullie zijn een walgelijk soort mensen.' Slavernij is een onderwerp waar je niet vaak over praat, maar het speelt wel degelijk een grote rol. John Leetz en Audrey Forst en Bas van Zuijlekom hadden een openhartig gesprek. Vroeger werd Suriname gerund door blanken. De blanken organiseerden handel en de zwarten deden het zware werk. Zo ging dat toen. Het heeft geen zin om nu nog boos op elkaar te zijn. Toch is het niet alleen geschiedenis. De blanke met zijn welvaart, dat was jouw ideaal. Als neger uit de middenklasse probeerde je daar zo dichtbij mogelijk bij te komen. Naarmate je hoger op de maatschappelijke ladder stond, voelde je meer sympathie met blanken. Die sympathie had niet iedereen. De minder welgestelde Surinamer voelde juist weerzin tegen blanken. Vroeger zaten op de middelbare school vooral blanken, een zeer kleine minderheid was zwart. De meeste zwarte kinderen kwamen uit de onderklasse. Zij werden ook niet gestimuleerd om hogerop te komen, dat was voor hen niet weggelegd. Verder dan de lagere school kwamen zij niet. WK-finale In de jaren zeventig van de vorige eeuw begon in Suriname een ontwikkeling van emancipatie. Mede door de dichter Robin Ravales groeide het besef dat 'wij zwarten ook wat kunnen', dat men voor welvaart en geluk niet 'van hen' afhankelijk was. Status en verantwoordelijkheid waren niet alleen weggelegd voor blanken. Zelfbewustzijn en nationalisme groeiden. Dit ging gepaard met een hevige strijd, die overigens zonder wapens werd uitgevochten. Een strijd die nog altijd doorgaat. Toen Nederland in 1974 in de WK-finale speelde tegen West-Duitsland, waren Surinamers merendeels voor Duitsland. Vier jaar later was Argentinië de favoriet; opnieuw ging de sympathie niet uit naar Nederland. Er is pijn over de manier waarop Seedorf werd aangepakt wanneer hij penalties miste, dat werd door Surinamers als racisme ervaren. Zulke pijn is nog altijd voelbaar. Bij de inhuldiging van koning Willem Alexander verbood de Surinaamse minister van Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld zijn Pagina 12


ambtenaren om op het feest aanwezig te zijn. Een blijk van een nog altijd diepe aversie bij een deel van de Surinaamse bevolking. Vrome woorden 'Zo zijn ze.' Dit zijn gevleugelde woorden. Als Surinamers zeg je het onder elkaar over Nederlanders. Zo zijn ze: ze zijn niet te vertrouwen, ze leggen ons dingen op en ze hebben zelf niet eens door hoe dominant ze zijn. Surinamers voelen, ondanks dat ze dat meestal niet willen, een diepe antipathie. En die wordt voortdurend gevoed. 4 en 5 mei worden in Nederland met veel inzet gevierd, maar de dag van de beëindiging van de slavernij (1 juli) gaat bij de meeste Nederlanders onopgemerkt voorbij. Dit irriteert, want op 1 juli gaat het evengoed ergens over: over het herdenken van ontelbare mensenlevens, over enorm leed, over een stuk gezamenlijke geschiedenis, over pijnlijke herinneringen die deel zijn van het leven van velen. Dat wordt in Nederland simpelweg niet erkend. Oneindig veel grote en kleine dingen bouwen de pijn van Surinamers op. Zo worden in de geschiedenisboeken de slaven die in verzet kwamen tegen de onderdrukking afgeschilderd als slechte mensen. Ze werden neergezet als plunderaars en moordenaars. Terwijl ze vochten en hun leven riskeerden voor hun en andermans vrijheid. Zij waren vrijheidsstrijders. Over deze eenzijdige weergave van gebeurtenissen wordt gezwegen – dat is nog het pijnlijkste. In Nederland worden Europese waarden verkondigd. Iedereen is gelijkwaardig, maar ondertussen ziet men niet onder ogen dat dit in onze eigen geschiedenis helemaal niet zo is. En ook niet in de moderne samenleving. Dat is de onbesproken dominantie van de Nederlandse cultuur, een systeem dat we niet eens door hebben met elkaar. Dit geldt ook voor godsdienstige kringen. Want de patronen van onderdrukking werden met vrome woorden verdedigd en in stand gehouden. Zo kan zending vanuit het Westen worden ervaren als een vorm van het uitdragen en versterken van de eigen dominantie. De kerk verkondigde niet dat alle volken één zijn in Christus, men hield bewust segregatie in stand. Onrechtvaardige verhoudingen werden met beroep op de Bijbel verdedigd. Slavernij zou een straf van God zijn voor de nakomelingen van Cham. Over de oneerlijkheid moest niet gepraat worden. Vrome woorden moesten de oneerlijke realiteit bedekken: 'Wat God doet, dat is welgedaan.' En: 'Wees tevreden met je lot, anders krijg je niks van God.' Spreek deze zinnen uit in aanwezigheid van een Surinamer en er wordt met veel herkenning gelachen. Met deze waarheden werd je zoet gehouden. Onderdrukking werd ermee in stand gehouden. Pagina 13


Negers moesten op de achterste rijen in de kerk zitten. De leiding van de kerk was wit. En je keek tegen hen op, zij waren 'de top', je had ontzag voor hen, ook al werd je onrechtvaardig behandeld. Je aanvaardde het leven zoals het was. Zo ging dat toen, tot halverwege de twintigste eeuw. En soms gaat het nog zo. Zo zijn we Het is duidelijk voelbaar: slavernij is een emotioneel onderwerp. Wat doen we met dit verleden? Dat is een belangrijke vraag in een interculturele kerk als 'MEER dan BeverWAARD'. Hoe kunnen we met verschillende culturen en zo’n gedeelde geschiedenis toch één zijn? Een gemakkelijke oplossing is er niet. En als plaatselijke kerkelijke gemeente kun je al helemaal niet de wereld veranderen. Liever geen grote woorden. Liever kleine daden. Maar welke daden? Om te beginnen vertellen we elkaar welke pijn, welke herinneringen, welke verhalen er zijn. Erkenning van wat er is gebeurd is wezenlijk. Het zwijgen moet doorbroken worden. Juist ook omdat in het verleden christelijke waarden als eerlijkheid en nederigheid met voeten zijn getreden. Onrecht werd in stand gehouden en Gods Naam werd erbij gebruikt. Er is veel gelogen, er is mishandeld, mensen hebben over elkaar geheerst. Dat strijdt met wat Jezus Christus belangrijk vindt. Daarom gaan we in gebed. Terug naar wat God zegt over volken en mensen. 'Zo zijn ze.' Ooit komt de dag dat we elkaar niet meer vastpinnen op onrecht en andere fouten. Op die dag zien we elkaar niet meer door ons verleden en door onze zonde, maar door Jezus Christus. God doet dat al. En wij mogen dat nu ook al doen in de christelijke gemeente. Gods nieuwe realiteit mag daar zichtbaar worden. In die nieuwe realiteit van Jezus Christus mogen we van vergeving leven, niet heersen maar dienen en leren om elkaar te eren en te waarderen. Het is een uitdaging voor de kerk om met zonde om te gaan zoals God dat doet. Zodat je tegen elkaar kunt zeggen: zo zijn we, in Jezus Christus. Pagina 14


Slavernij?

Ik dacht dat die tijd al heel lang geleden afgesloten is. Ik kan me niet voorstellen dat mensen zich er nog druk om maken. Dat doen we toch ook niet meer over de tweede wereldoorlog?

Iets schrijven voor dit boekje? Heb ik graag gedaan en eigenlijk had ik er nooit iets over geschreven omdat ik er niet over wilde nadenken. Maar het schrijven ging vrij vlot. Goed dat je het gevraagd hebt.

Ik heb een foto van de moeder van mijn oma. Je kunt de striemen op haar huid zien.

Een hangoudere woont 16 jaar in Nederland. Wanneer het mooi weer is, is hij op straat te vinden. Thuis zit hij ook maar een beetje op de bank. Werken? Dat zal hij nooit meer doen. Zijn voorouders moesten als slaven keihard werken voor de Nederlanders en hebben daar helemaal nooit iets voor teruggekregen. Alleen maar vernedering en nog meer ellende. Ik ben blij dat ik nu iets terugkrijg. Laat ze maar lekker betalen.

Pagina 15

Wat ik het ergste vind: er is geen erkenning.

Een Nederlands tienermeisje zei laatst: Ik heb één keer een film gezien over slavernij. Toen ik zag hoe de mensen onder in die schepen lagen, vond ik het zo afschuwelijk dat ik de TV heb uitgezet. Daar wil ik nooit meer iets over horen.


Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen – u bent allen één in Christus Jezus. Galaten 3:28

“MEER dan BeverWAARD” besteedt in de dienst van zondag 30 juni 2013 extra aandacht aan de afschaffing van de slavernij en de viering van 1 juli. We geloven dat het belangrijk is om pijnlijke herinneringen niet te negeren, maar die uit te spreken en te delen. We willen ons best doen om elkaar niet te veroordelen maar elkaar te ontmoeten onder het kruis, bij Jezus. Hij betaalde de schulden van ons allemaal en wij hebben Hem allemaal even hard nodig. Bij het kruis zijn we allemaal gelijk. Daar vernederen we onszelf en buigen we diep voor Hem. Daar komen we ook allemaal weer bij elkaar. Als mensen. Als broers en zussen van Jezus en van elkaar. Als schuldige zondaren die van genade mogen leven. Alle eer aan God! Dat willen we op 30 juni gaan beleven. God zegene ons.

Pagina 16

Slavernij en 1 juli 2013

Recommend Documents