ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. hbo bachelor Personeel & Arbeid Christelijke Hogeschool Ede. Croho-registratienummer: 34609

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van

hbo bachelor Personeel & Arbeid Christelijke Hogeschool Ede Croho-registratienummer: 34609 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 13 april 2010 en 26 april 2010

Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................3 Bevindingen ..............................................................................................................................................5 Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding ..........................................................................5 Bijlage 1: Programma..............................................................................................................................30 Bijlage 2: Documenten............................................................................................................................33 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader............................................................................................35 Bijlage 4: Visitatieteam ...........................................................................................................................36 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................39

De verantwoordelijke teamleider: drs. R. de Lusenet namens deze,

M. Lathouwers Certiked-vbi juni 2010

Christelijke Hogeschool Ede © Certiked-vbi

Identificatie Christelijke Hogeschool Ede Academie voor Mens & Organisatie Postbus 80, 6710 BB Ede Oude Kerkweg 100, Ede Telefoon 0318 69 63 00 E-mail [email protected] Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: dr. C.P. Boele, voorzitter College van Bestuur Christelijke Hogeschool Ede Contactpersoon voor de kwaliteit van de opleiding: mr. H.M. Oevermans, opleidingsmanager Personeel & Arbeid

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • • • • •

Christelijke Hogeschool Ede hbo bachelor Personeel & Arbeid Bachelor of Business Administration (graad) Voltijd Ede

Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: drs. R. de Lusenet Externe deskundigen: drs. R.D. Mulder, dr. ir. J. de Leede Studentlid: L. Kreike Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren RC

Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld over de gevisiteerde opleiding en deze op 19 februari 2010 gezonden aan het visitatieteam. De visitatiedagen zijn uitgevoerd op 13 april 2010 en 26 april 2010. Het conceptrapport is op 21 mei 2010 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 7 juni 2010 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de opleiding. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter.

Pagina 2 van 39 hbo bachelor Personeel & Arbeid


Managementsamenvatting Op 13 april 2010 en 26 april 2010 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de hbo bachelor opleiding Personeel & Arbeid van de Christelijke Hogeschool Ede. De doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het Beoordelingskader van NVAO.

Algemeen beeld De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een zelfstandige instelling voor hoger onderwijs. De CHE stelt zich bij haar activiteiten onder het gezag van de Bijbel, die zij erkent als het betrouwbare en inspirerende Woord van God, zoals verwoord in het gereformeerd belijden. De missie van de CHE is dat de studenten en de medewerkers een leer- en werkgemeenschap vormen die zich richt op: • •

Het ontwikkelen en verzorgen van hoogwaardig hoger onderwijs waardoor de studenten en cursisten als persoon en als christen worden gevormd, toegerust en opgeleid tot (startende) professionals. Het ontwikkelen, delen en toepassen van kennis, die zij op commerciële en niet-commerciële basis ter beschikking stelt aan de samenleving, die levensbeschouwelijk pluriform is.

Het streefprofiel van de gediplomeerde CHE-student ziet er als volgt uit: • • •

De student is in staat beroepsmatig gedrag te verantwoorden vanuit een christelijke beroepsvisie, in genuanceerde en respectvolle omgang met andere overtuigingen en standpunten. De student is gemotiveerd, deskundig, bij de tijd op zijn/haar vakgebied, internationaal georiënteerd, gewetensvol en verantwoordelijk in zijn/haar beroepsuitoefening. De student heeft een ontwikkeld gevoel voor de niet-materiële kant van het bestaan. De student heeft niet alleen een antwoord op de vraag Wat moet ik doen om geld te verdienen? maar ook op de vragen Wie ben ik en waartoe leef ik?.

In 2004 heeft de CHE in de strategie de stap gezet van een meer traditionele opleidingsschool naar een kenniscentrum. In het strategisch plan voor de periode 2008 – 2012, Met Vertrouwen Verder worden de lijnen die in 2004 zijn uiteengezet, verder getrokken en geconsolideerd. De CHE is verdeeld in 6 academies, zijnde achtervolgens de Academies voor Verpleegkunde, Educatie, Theologie, Mens & Organisatie, Journalistiek & Communicatie en Sociale Studies. Aan de CHE studeren meer dan 4.000 studenten en zijn ruim 400 medewerkers werkzaam. De CHE biedt in totaal tien hbobacheloropleidingen aan en één hbo masteropleiding. De CHE kent daarnaast 6 lectoraten. Binnen elk van de academies zijn de lectoraten, de opleidingen en de (commerciële) transferactiviteiten van de betreffende sector samengebracht. De Academie voor Mens & Organisatie bestaat naast de transferactiviteiten uit het lectoraat Sociale Innovatie en een tweetal opleidingen, te weten hbo bachelor Management, Economie en Recht en hbo bachelor Personeel & Arbeid. Het totaal aantal studenten van de laatstgenoemde opleiding bedroeg in totaal 111 in 2008/2009. De opleiding Personeel & Arbeid kent alleen een voltijdvariant.



Het visitatieteam heeft in de voorbereiding van de locatiebezoeken aan de opleiding de beschikking gekregen over alle relevante documenten. Waar dat nodig was, heeft de opleiding op verzoek van het visitatieteam zorggedragen voor aanvullende documenten. Het visitatieteam is in de gelegenheid geweest om met alle geledingen van de opleiding te spreken. De locatiebezoeken zijn afgelegd conform het vooraf overeengekomen programma. Het visitatieteam heeft om deze redenen de overtuiging de beoordeling te hebben kunnen baseren op voldoende informatie. De opleiding loopt vooruit op landelijke ontwikkelingen betreffende de eisen waaraan de afgestudeerden dienen te voldoen. Het uitgangspunt van de mensgerichte bedrijfskundige is daar een overtuigend bewijs van. De opleiding stelt in de specialisatie van de afgestudeerden het te bereiken niveau als een verdieping van het bachelorniveau en realiseert dat niveau ook. De opleiding bereikt dat niveau met name als gevolg van de capaciteiten, inzet en betrokkenheid van de docenten en als gevolg van de effectieve studiebegeleiding. De relatie tussen de opleiding en het werkveld is bijzonder sterk. Het visitatieteam vraagt de opleiding wel het specifieke personeel-& arbeidgehalte in de werkveldadviesraad te vergroten en de gelegenheid te nemen de relaties met de bedrijven in het werkveld verder te structureren. Het visitatieteam beoordeelt voor de opleiding alle facetten van het beoordelingskader van de NVAO tenminste als voldoende. Op een aantal van deze facetten heeft het visitatieteam een beoordeling op het niveau van goed gegeven. Een viertal facetten zijn zelfs als excellent beoordeeld. Dat is bij deze facetten aangegeven en onderbouwd. Ter onderscheiding van andere visitaties heeft de CHE het verzoek gedaan om een bijzonder kenmerk op te nemen in het rapport. Dat is in hoofdstuk 7 na de zes onderwerpen van het beoordelingskader van de NVAO gedaan.

Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding voldoet aan de eisen die daaraan op basis van het beoordelingskader van de NVAO gesteld moeten worden.



Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. In de blokken die bij de betreffende onderwerpen en facetten horen, staat de beschrijving van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van het betreffende facet gegeven.

Overzicht van Certiked beoordelingen van de opleiding Onderwerp en facet

Voltijd

Doelstellingen opleiding

Positief

Domeinspecifieke eisen Niveau Oriëntatie HBO/WO

Programma

Eisen HBO/WO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing

Inzet van personeel

Eisen HBO/WO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel

Voorzieningen

Materiële voorzieningen Studiebegeleiding

Interne kwaliteitszorg

Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld

Resultaten

Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement

Bijzonder kenmerk: christelijke identiteit

goed voldoende goed Positief goed goed excellent voldoende voldoende voldoende goed voldoende Positief goed voldoende excellent Positief voldoende excellent Positief goed goed voldoende Positief excellent voldoende Positief



1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

De opleiding heeft de eigen eindkwalificaties opgesteld. Deze eindkwalificaties zijn ontleend aan de omgevingsanalyse, die de opleiding heeft uitgevoerd. In deze analyse heeft de opleiding een aantal belangwekkende ontwikkelingen in het beroepenveld van de afgestudeerde P&Aprofessional geduid. Daaruit is als dragend element de afgestudeerde P&A-professional als mensgerichte bedrijfskundige naar voren gekomen. Dit is een ander element dan het dragende element sociaal ondernemerschap van de opleiding in 2004. Vanuit de omgevingsanalyse heeft de opleiding als eindkwalificaties een negental competenties opgesteld waaraan de afgestudeerde P&A-professional dient te voldoen, wil hij of zij goed beslagen ten ijs komen in de beroepssituatie. Deze competenties zijn achtereenvolgens Methodische aanpak van bedrijfskundige vragen, Adviserend vermogen, Begeleidend vermogen, Ondernemend vermogen, Leidinggevend vermogen, Formeel-juridisch oordeelsvermogen, Financieel-kwantitatief inzicht, Persoonlijke verantwoordelijkheid en Zelfregulering. De opleiding heeft nadien deze competenties vergeleken met het opleidingsprofiel dat het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel & Arbeid heeft opgesteld in het document Format 2008. Daarin heeft het Landelijk Opleidingsoverleg Personel & Arbeid een zevental werkterreinen en van daaruit een twaalftal kerntaken voor de P&A-professional benoemd. Uit deze vergelijking is een grote mate van overeenstemming gebleken tussen de eindkwalificaties van de opleiding en het landelijk opleidingsprofiel. Het Landelijk Opleidingsoverleg heeft bij het tot stand brengen van het opleidingsprofiel de Landelijke Werkveld Adviesraad, bestaande uit vertegenwoordigers van het beroepenveld geraadpleegd. Daarnaast is door het Landelijk Opleidingsoverleg een kennisdelingsdag belegd met in het domein van personeel & arbeid werkzame professionals. Het opleidingsprofiel is mede door de input van deze groepen en individuen vormgegeven.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: In het opstellen van de nieuwe eindkwalificaties heeft de opleiding vooruitgelopen op de landelijke ontwikkelingen op het vakgebied. Het visitatieteam waardeert deze voortvarendheid. In de afstemming van de eigen eindkwalificaties met het landelijke opleidingsprofiel is de overeenstemming tussen beide gebleken. Als gevolg daarvan zijn de eindkwalificaties van de opleiding door de vakgenoten gelegitimeerd. In het kader van de totstandkoming van het landelijk opleidingsprofiel is dit profiel ook door de vertegenwoordigers van het beroepenveld gelegitimeerd. Het visitatieteam acht het dragende element van de opleiding, zijnde de mensgerichte bedrijfskundige (de P&O’er met verstand van bedrijfskunde) en de daarvan afgeleide competenties een goede afstemming op de eisen van het beroepenveld. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als goed.



1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor of een master. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

•

De opleiding heeft het te bereiken niveau trapsgewijze in de opleiding aangebracht. Als eerste trede heeft de opleiding het niveau verwoord dat de studenten aan het einde van de propedeuse bereikt dienen te hebben. Als tweede worden de afgestudeerden geacht aan het einde van hun major voor elk van de competenties het bachelorniveau bereikt te hebben. Als derde en hoogste trede dienen de afgestudeerden voor elk van de specialisatieminoren waarvan de studenten er één kiezen, een niveau te bereiken dat een verdieping van het bachelorniveau is. Voor elk van deze niveaus heeft de opleiding de competenties afgezet tegen de aanduidingen van het bachelorniveau, dat in de Dublin descriptoren neergelegd is. Hieronder volgen de Dublin descriptoren en de wijze waarop het bachelorniveau aan het einde van de major in de competenties herkenbaar is. De kennis en het inzicht van de afgestudeerden zijn onder meer zichtbaar in het opzetten van het HR-beleid, het optreden als strategisch partner voor het management, het weten te ontwikkelen van medewerkers, het kennen van personele en financiële kentallen en het kennis hebben van arbeidsovereenkomsten en ontslagrecht. Het toepassen van kennis en inzicht is onder andere te zien in het uitvoeren van het HR-beleid, het onderhouden van een adviesrelatie, het omgaan met contingenties in de bedrijfskunde, het inrichten van een management-performancesysteem en het onderkennen van waarden in de organisatie en in de maatschappij. De oordeelsvorming van de afgestudeerden blijkt onder andere het evalueren van het HR-beleid, het uitwerken van een geïntegreerde aanpak rond vraagstukken, het hebben van een visie op leren in de organisatie, het tonen van morele integriteit en het hebben van een heldere visie op de bedrijfskunde. De communicatieve vaardigheden van de afgestudeerden blijken onder meer in het rapporteren over het HR-beleid, het creëren van draagvlak, het communiceren in de Engelse taal, het toelichten van leertrajecten, het samenwerken in teams en het presenteren van personele en financiële informatie. De leervaardigheden van de afgestudeerden betreffen onder andere het integreren van theorie en praktijk, het ontwikkelen van nieuwe inzichten, het zicht hebben op de eigen culturele achtergrond en de beperkingen die daaruit voortkomen en het beschikken over zelfsturing.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft de eindkwalificaties in relatie gebracht met de Dublin descriptoren. Uit de vergelijking blijkt een volledige en evenwichtige afstemming van de eindkwalificaties op de Dublin descriptoren. Het visitatieteam heeft waardering voor het streven van de opleiding om in de specialisatieminoren boven het bachelorniveau uit te komen en aldus voor een aantal eindkwalificaties differentiatie aan te brengen. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende.



1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor in HBO: HBO: De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •

•

•

De eindkwalificaties van de opleiding zijn afgestemd met het landelijke opleidingsprofiel. Dat profiel is opgesteld door het Landelijk Opleidingsoverleg Personeel & Arbeid. Als gevolg daarvan zijn de eindkwalificaties door de gezamenlijke opleidingen Personeel & Arbeid gelegitimeerd. Doordat het Landelijk Opleidingsoverleg zowel de Landelijke Werkveldadviesraad als in het domein werkzame P&A-professionals heeft geraadpleegd, berust het landelijke opleidingsprofiel mede op de eisen die vanuit het werkveld aan de eindkwalificaties worden gesteld. De opleiding heeft een werkveldadviesraad, bestaande uit vertegenwoordigers uit het beroepenveld. Deze geven vanuit ontwikkelingen in het werkveld commentaar op de eindkwalificaties van de opleiding. Aldus blijven ook de eigen eindkwalificaties van de opleiding afgestemd op de eisen van het beroepenveld. De afgestudeerden dienen werkzaam te kunnen zijn in het gehele gebied van personeel en arbeid, bestaande uit werving en selectie, opleiding en training, competentiemanagement en functieontwerp, prestatiebeoordeling en prestatiemanagement, functiewaardering en beloning, loopbaanontwikkeling en personeelsplanning en arbeid en gezondheid. De opleiding streeft er om die reden naar de afgestudeerden uit te rusten met de waaier van methoden en technieken die nodig is om op elk van deze deelgebieden te functioneren als een beginnend beroepsbeoefenaar. Als de studenten een bepaalde route in het programma volgen, kunnen zij zich beter kwalificeren voor een aansluitende masteropleiding. De opleiding biedt de studenten daartoe in het derde jaar van het programma de mogelijkheid de Onderszoeksstage te doen in het derde en het vierde jaar de verbredingsminoren Wetenschapsfilosofie en Wetenschapsmethodologie te volgen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De eindkwalificaties van de opleiding zijn door het landelijke beroepenveld gevalideerd en worden door de eigen werkveldadviesraad van de opleiding van regelmatig commentaar voorzien. De afstemming van de eindkwalificaties met het werkveld zijn waardevol. De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam een duidelijk beeld van de werkzaamheden van de beginnend beroepsbeoefenaar en rust de afgestudeerden voor het beroep uit. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als goed.

Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Van de facetten van dit onderwerp zijn twee als goed en één als voldoende beoordeeld. Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen opleiding daarom als positief.



2. Onderwerp: programma Het huidige programma leidt op voor de hierboven genoemde, recentelijk herziene eindkwalificaties. Het programma is in 2007/2008 van start gegaan, als gevolg waarvan de eerste afgestudeerden daarin in het jaar 2010/2011 zullen afstuderen. Het leidende beginsel van het programma is de trialoog. Dat is de samenwerking tussen de opleiding/docent, de student en de beroepspraktijk. Het programma is verdeeld in vier studiejaren, die elk op hun beurt zijn verdeeld in vier blokken. Het programma telt in totaal 240 ec. De studiejaren zijn telkens 60 ec groot en de blokken tellen elk 15 ec. Het programma luidt als volgt: •

• • • •

•

Het eerste jaar bestaat uit de vakken Inleiding Mensgerichte Bedrijfskunde (11 ec), ICT 1 & 2 (samen 3 ec), Adviesvaardigheden (5 ec), Onderzoek Mens & Markt (6 ec), Visies (5 ec), Bedrijfskundige Logistiek (6 ec) en Publiek & Privaat (5 ec). Aan het einde van het eerste jaar maken de studenten een keuze uit de verdiepingsminoren Loopbaanontwikkeling, Markt & Strategie, Eigendom, Investeren & Financieren en Projectleiderschap (elk 7,5 ec). In het eerste en tweede jaar volgen de studenten het vak Nederlandse taal (in totaal 6 ec) en in het eerste en derde jaar volgen zij het vak Business English (in totaal 6 ec). Daarnaast volgen zij in het eerste en het tweede jaar het vak Gespreksvaardigheden (in totaal 6 ec). In elk van de vier jaren volgen de studenten de Talentontwikkeling waarin zij onder begeleiding hun persoonlijk functioneren sturen en daarop reflecteren. Talentontwikkeling omvat in het eerste jaar 2,5 ec, in het tweede jaar 4 ec, in het derde jaar 2,5 ec en in het vierde jaar 2,5 ec. Het tweede jaar omvat de vakken Planning & Control (7 ec), Human Resource Management (7 ec) en Organisatieadvisering (10 ec). De laatste twee blokken van dat jaar zijn geheel bestemd voor de stage (26 ec). Het derde jaar is opgebouwd uit de vakken Integrale Bedrijfskunde (6 ec), de Verbredingsminor (7,5 ec), ICT 3 (1,5 ec) en Business Ethics (7,5 ec). Daarnaast voeren de studenten de praktijkspecialisatie uit waarbij ze kunnen kiezen uit de Studentcompany, Onderzoeksstage en Profielstage (elk 17 ec). In de laatste twee blokken maken de studenten een keuze voor twee verdiepingsminoren. Zij kunnen dan een minor kiezen uit Financiële Verantwoording, Arbeid & Gezondheid, Corporate Social Responsibility en Management voor not-for-profit Organisaties (elk 7,5 ec) en één uit ICT & Logistiek, Arbeidsmakelaardij, International HRM en International Business (elk 7,5 ec). Het vierde jaar is opgebouwd uit de vakken HRD (4,5 ec), Integraal Personeelsmanagement, Verandermanagement (7 ec), Roeping & Professie (5 ec) en een Verbredingsminor (7,5 ec). in dit jaar voeren de studenten ook het Afstudeerproject (28 ec) uit.

De structuur van het programma luidt als volgt. De vakken vormen de major van het programma. Deze vakken zijn enerzijds domeinspecifieke vakken en anderzijds vakken voor basisvaardigheden (Engels, Nederlands en Gesprekstechnieken). Het vak Organisatieadvisering, de stage, de praktijkspecialisatie en het afstudeerproject behoren tot de praktijklijn van het programma. De verdiepingsminoren vormen de minor of specialisatie. De talentontwikkeling is de rode draad van het persoonlijk functioneren van de studenten.



2.1 Eisen HBO Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een HBO- of een WOopleiding: HBO: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • •

• •

• •

De vakken binnen de major dragen de kennis aan waarover de studenten dienen te beschikken. De vakken bieden kennis en inzicht aan voor de deelgebieden van personeel en arbeid. Voor elk van de vakken heeft de opleiding literatuur voorgeschreven. Naast de boeken schrijft de opleiding ook artikelen voor. In de vakken van de major dienen de studenten een beroepsproduct te maken. De meeste van deze beroepsproducten zijn reële producten, gebaseerd op reële cases voor externe opdrachtgevers. Zo komen de studenten binnen de vakken in aanraking met de beroepspraktijk. Bij zeer veel van de vakken zijn externe personen of organisaties betrokken, als opdrachtgever of als gastdocent. De praktijklijn binnen het programma is geheel gericht op de beroepspraktijk. De studenten komen direct met de beroepspraktijk in aanraking in het vak Organisatieadvisering, de stage van het tweede jaar, in de praktijkspecialisatie in het derde jaar en het afstudeerproject. In het vak Organisatieadvisering voeren de studenten een adviesopdracht voor een externe organisatie uit. In de stage en in de praktijkspecialisatie voeren de studenten activiteiten direct in de beroepspraktijk uit. Ook het afstudeerproject is een onderzoek dat zich in de reële omstandigheden van een organisatie voltrekt. De opleiding heeft het programma voorgelegd aan de werkveldadviesraad, die zowel voor de opleiding Management, Economie en Recht als voor deze opleiding is ingesteld. De inbreng van de werkveldadviesraad heeft mede tot het programma geleid, zoals het nu is. De opleiding beschikt over een bestand waarin tussen 500 en 600 organisaties zijn opgenomen. De opleiding kan deze onder meer benaderen voor activiteiten in de praktijklijn en de beroepsproducten die aan de vakken zijn verbonden. Met een aantal van deze organisaties heeft de opleiding intentieverklaringen afgesloten met het oog op structurele samenwerking. Bij een aantal vakken is het lectoraat Sociale Innovatie betrokken. Een deel van de studenten loopt stage in het buitenland of doet binnen de verbredingsminor USanders of de verdiepingsminor International HRM internationale ervaring op.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding zorgt in de ogen van het visitatieteam voor een degelijke kennisverwerving door de studenten. Wel bepleit het visitatieteam meer internationale literatuur en literatuur van iets recenter datum waardoor het behandelen van nieuwe ontwikkelingen, zoals die van Het Nieuwe Werken, ondersteund wordt. De relatie die de opleiding met het beroepenveld heeft opgebouwd, is zonder meer indrukwekkend te noemen. De studenten komen zowel binnen de vakken van de major, als in de praktijklijn alsook in de minoren veelvuldig en op intensieve wijze met de beroepspraktijk in aanraking. Zij kunnen zich daardoor een goed beeld van de beroepspraktijk vormen en zich gericht daarop voorbereiden. Het visitatieteam vraagt de opleiding de inbreng van specifieke expertise inzake personeel en arbeid binnen de werkveldadviescommissie te vergroten. Het visitatieteam acht de inbreng van het lectoraat waardevol. Dat geldt ook voor de mogelijkheden van de studenten om naar het buitenland te gaan. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • • •

De opleiding heeft een overzicht opgesteld aan de hand waarvan duidelijk is hoe de competenties die als eindkwalificaties dienen, in het programma zijn verwerkt. Uit dit overzicht blijken deze competenties volledig en evenwichtig in het programma te zijn opgenomen. De opleiding heeft in het opleidingsplan en de opleidingsgids aangegeven op welke competenties de onderwijsactiviteiten betrekking hebben en tot welke leerdoelen deze competenties zijn verwerkt. De opleiding heeft in de programmaboeken die voor elk van de vakken zijn samengesteld, de competenties beschreven waarvoor het vak opleidt. Van deze competenties zijn de leerdoelen voor de vakken afgeleid. De opleiding heeft ook voor de stages en het afstudeerproject de competenties benoemd. Deze competenties zijn in de stage- en afstudeernota’s vertaald naar gedragsindicatoren aan de hand waarvan de beoordelaars kunnen beoordelen of de studenten de competenties beheersen. Alle competenties zijn uitgewerkt in de vakken van de major, de praktijklijn, de verdiepende en verbredende minoren en de talentontwikkeling. Aldus is het programma inhoudelijk een afdoende afspiegeling van de eindkwalificaties.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam de eindkwalificaties zorgvuldig omgezet in de het programma. Het programma is sterk verbonden aan de parallelle opleiding Management, Economie en Recht. Dat is een versterking voor de bedrijfskundige aspecten van de opleiding maar kan tegelijkertijd een risico vormen voor de mensgerichte aspecten. Het visitatieteam raadt de opleiding aan de balans tussen beide aspecten te bewaren en te bewaken. Het visitatieteam vindt dat de eindkwalificaties inhoudelijk zeer sterk in het programma verwerkt zijn. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

•

•

•

Het programma is opgebouwd uit vier studiejaren en daarbinnen uit vier blokken. Deze blokken zijn steeds 15 ec groot. Daarnaast kent het programma een viertal studielijnen. Als eerste volgen de studenten de major waarin zij vakken volgen ter voorbereiding op de gehele breedte van het toekomstige beroep. Als tweede is de praktijklijn in het programma opgenomen waarin zij de praktische vaardigheden opdoen. Als derde kunnen de studenten verdiepingsminoren volgen. Tot slot doorlopen zij tijdens de gehele duur van het programma de Talentontwikkeling. In de major zijn op een evenwichtige wijze de verschillende onderwerpen ondergebracht die bepalend zijn voor het vakgebied van personeel & arbeid. De onderwerpen zijn bedrijfskunde, advisering, levensbeschouwelijke en maatschappelijke reflectie, psychologie, HRM en bedrijfscultuur, economie en recht. Deze onderwerpen zijn ondergebracht in de verschillende vakken. In het begin van de studie biedt het vak Inleiding Mensgerichte Bedrijfskunde een oriëntatie op het gehele gebied. De praktijklijn is opgebouwd uit de beroepsproducten die deel uitmaken van de vakken, het vak Organisatieadvisering waarin de studenten een adviesproject uitvoeren, de stage in het derde jaar, de praktijkspecialisatie in het derde jaar waarin de studenten een studentcompany (opzet van een bedrijf), een onderzoeksstage of een profielstage kunnen uitvoeren en het afstudeerproject. De studenten kunnen de verdiepingsminoren kiezen die de opleiding aanbiedt. Bepaalde door de opleiding voorgeschreven combinaties van verdiepingsminoren leiden tot een specialisatie. Zo leiden de minoren Loopbaanontwikkeling, Arbeid & Gezondheid, Internationaal HRM en Competentiemanagement tot de specialisatie HR Adviseur. Er zijn ook combinaties voor de specialisaties Loopbaanadviseur en Teamleider. De specialisaties zijn ook bepalend voor de invulling van de praktijkspecialisatie in het derde jaar en voor de inhoud van het afstudeerproject. De talentontwikkeling loopt door alle jaren van het programma heen en heeft tot doel bij te dragen aan het persoonlijk functioneren van de studenten. In elk van de jaren is de talentontwikkeling op een ander aspect van het persoonlijk functioneren gericht. De docentcoach die de studenten begeleidt, heeft zicht op de overige onderwijsactiviteiten.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft naar het oordeel van het visitatieteam de samenhang van het programma op een zeer degelijke wijze gewaarborgd. In de lijnen waaruit het programma is opgebouwd, zijn alle aspecten van de opleiding op een verantwoorde wijze verwerkt. De lijnen bieden de studenten een structuur waarbinnen zij zich alle aspecten van de opleiding, in relatie tot het toekomstige beroep, eigen kunnen maken. De onderwijsactiviteiten binnen de lijnen bouwen op een logische wijze op elkaar voort. De vakken binnen de major bieden een volledig beeld van de onderwerpen. De praktlijklijn biedt een overzicht van de praktische aspecten aan het toekomstige beroep. De stage in het tweede jaar is een belangrijk oriëntatiepunt op het toekomstige beroep voor de studenten. De specialisatie stelt de studenten in staat hun eigen accenten aan te brengen. De talentontwikkeling biedt de mogelijkheid van reflectie op de eigen positie van de studenten in het programma. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als excellent.

2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •

• • •

De studenten ervaren de studie als tamelijk zwaar, zo hebben ze tegenover het visitatieteam verklaard. Vooral het vervaardigen van de beroepsproducten als afsluiting van de vakken vraagt veel van de studenten. De studietijd van de studenten over het gehele programma is onderverdeeld in 20 % tot 25 % contactonderwijs, 25 % literatuurstudie en 50 % voor het maken van de beroepsproducten en opdrachten. In het programma is de spreiding van de studielast over de blokken binnen de studiejaren met telkens 15 ec per blok evenwichtig. Binnen elk van de blokken zijn standaard twee praktijkweken geroosterd waarin de studenten aan hun beroepsproducten kunnen werken. Aan het einde van de blokken zijn toetsweken gepland voor de kennistoetsen van de vakken. Door het systeem van de blokken leren de studenten wel om goed te plannen en voldoende tijd in te ruimen als voorbereiding op het afleggen van de kennistoetsen en het vervaardigen van de beroepsproducten. In het kader van de talentontwikkeling ondersteunen de docentcoaches de studenten bij het organiseren van de studie, het doorlopen van de stages en het maken van een keuze voor de specialisatie op basis van de verdiepingsminoren. In het eerste jaar houdt de opleiding nauwgezet bij of de studenten voldoende voortgang in hun studie boeken. Als dat niet zo is, dan spreken de docentcoaches studieplanningen met de studenten af. Als er geen verbetering optreedt, dan kan na een voorlopige negatief studieadvies halverwege het jaar een bindend afwijzend studieadvies volgen aan het einde van het eerste jaar. Een dergelijk advies wordt gegeven door de examencommissie, als de student minder dan 50 ec heeft of een onvoldoende voor het persoonlijk functioneren, te toetsen in de talentontwikkeling.



•

•

Ook na het eerste jaar heeft de opleiding drempels in het programma gelegd. In het tweede jaar mogen de studenten pas op stage, nadat zij het vak Organisatieadvisering hebben afgerond. De studenten mogen pas aan de praktijkspecialisatie in het derde jaar deelnemen, als zij de stage in het tweede jaar naar behoren hebben afgerond. De studenten mogen pas aan het afstudeerproject beginnen, als ze alle onderdelen van het tweede jaar hebben gehaald en de praktijkspecialisatie hebben afgerond. De docenten kijken de tentamens binnen de termijn van drie weken na en zijn bereikbaar in het geval van vragen van de studenten.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De studielast is evenwichtig over het programma gespreid. Het systeem van de blokken en de afgewogen roostering daarbinnen is bevorderlijk voor de planning van de studie door de studenten, ook al ervaren zij het programma als zwaar. De ondersteuning door de docentcoaches tijdens de talentontwikkeling draagt in de ogen van het visitatieteam ook aan de studeerbaarheid bij. De drempels in het programma zijn zinvol om de vorderingen van de studenten te bewaken. Het visitatieteam moedigt de opleiding aan de exitgesprekken met de studenten beter te evalueren. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.

2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: hbo bachelor: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • • • • • •

De opleiding organiseert open dagen om aankomende studenten voor te lichten over de inhoud van het programma. Het aantal studenten dat de afgelopen jaren aan de opleiding is begonnen, bedroeg 30 (2004), 24 (2005), 23 (2006), 38 (2007) en 47 (2008). De aankomende studenten zijn gewoonlijk afkomstig van VWO, HAVO of een relevante opleiding op mbo-niveau. Enkele studenten hebben eerder een andere hbo-opleiding afgerond. Studenten die een relevante mbo-opleiding hebben afgerond, kunnen eventueel instromen in het tweede jaar van de studie. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn en niet voldoen aan de formele toelatingseisen, kunnen een toelatingsexamen afleggen en zo aan de opleiding beginnen. Als beginnende studenten al eerder een wo- of hbo-opleiding hebben voltooid, dan kunnen zij vrijstellingen aanvragen. De examencommissie van de opleiding beslist daarover, na het inwinnen van advies bij de vakdocent. De opleiding kan gebruik maken van de diensten van het geaccrediteerde EVC-centrum van de CHE om mogelijke eerder verworven competenties van individuele studenten te waarderen om op basis daarvan vrijstellingen te verlenen en een aangepast programma in te richten. In het geval van aansluitproblemen na toelating tot de opleiding, begeleidt de docentcoach de betrokken student om deze problemen het hoofd te bieden.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding stelt correcte toelatingseisen en hanteert verantwoorde toelatingsprocedures. Dat geldt ook voor het toelaten van de mbo-studenten in het tweede jaar van de opleiding. Het verlenen van vrijstellingen, ook op basis van eerder verworven competenties geschiedt op een correcte en verantwoorde wijze. Het visitatieteam beoordeelt om deze redenen dit facet als voldoende.

2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: HBO-bachelor: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

Het programma van de opleiding telt het vereiste totaal van 240 studiepunten, berekend in termen van ec’s.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.

2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

De opleiding heeft didactische principes opgesteld. Deze principes zijn (a) de vraagarticulatie door de studenten, (b) de trialoog, (c) de deskundigheid en betrokkenheid van de docenten en (d) de talentontwikkeling. Deze principes zijn als volgt uitgewerkt. De vraagarticulatie is het losmaken van belangstelling en echte vragen bij de studenten. De trialoog is de intensieve samenwerking met de beroepspraktijk in het onderwijs. De studenten mogen rekenen op de deskundigheid en de betrokkenheid van de docenten, als gevolg waarvan zij zich kunnen spiegelen aan de docenten en zij als personen door de docenten worden aangesproken. Door de talentontwikkeling kunnen de studenten het onderwijs koppelen aan hun persoonlijk functioneren waardoor het onderwijs herkenbaar is. De vraagarticulatie en trialoog leiden tot werkvormen in de praktijklijn waarin de opleiding de relatie met de beroepspraktijk legt en daardoor vragen bij de studenten oproept. In de praktijklijn zijn de werkvormen het werken aan de beroepsproducten binnen de vakken, het werken binnen de stage, de praktijkspecialisatie en het afstudeerproject.



• • •

De deskundigheid en betrokkenheid van de docenten komen tot uitdrukking in de colleges en in de trainingen. De deskundigheid en betrokkenheid vormt de basis van werkvormen als de overdracht van kennis, het onderwijsleergesprek en oefeningen. In de talentontwikkeling geeft de opleiding de ontwikkeling van het persoonlijk functioneren van de studenten vorm. Dit functioneren is afgezet tegen de onderwijsactiviteiten in de verschillende jaren van het programma. De didactiek van het programma is in sterke mate gericht op het bereiken van de toenemende zelfsturing van de studenten.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam acht de didactisch principes passend voor dit programma. De uitwerking ervan in werkvormen is een consequente doorvertaling en concretisering van de principes. De sterke didactische kanten van het programma zijn onder meer de inbreng van de beroepspraktijk, de betrokkenheid van de docenten en de toenemende zelfsturing van de studenten. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • •

•

De opleiding heeft een toetsbeleid ontwikkeld. Dit toetsbeleid benoemt de functies van toetsing (prikkel tot studeren, feedback-instrument en middel tot kwalificatie), zet de organisatie van de toetsing uiteen, beschrijft de inhoud en het niveau ervan en gaat in op de beoordeling. Het maken van de toetsen is een gezamenlijke inspanning van meerdere docenten, die elkaars werk van commentaar voorzien. De toetsing in de vakken voor de basisvaardigheden (Nederlands, Engels, Gesprekstechnieken) gebeurt door middel van vaardigheidstoetsen. In de domeinspecifieke vakken van de major is de toetsing een kwestie van enerzijds kennis- of theorietoetsen en anderzijds van beroepsproducten. De theorietoetsen zijn schriftelijke toetsen waardoor de kennis van een vak getoetst wordt. De beroepsproducten komen in alle vakken voor en zijn voor de helft daarvan individueel en voor de andere helft het product van een groep studenten. In de beroepsproducten toetst de opleiding vooral de integratie van kennis en vaardigheden. De beroepsproducten kunnen een rapport zijn maar ook een gesprek over de uitvoering van een opdracht. In de beroepsproducten komt ook de kennistoetsing nog een keer terug. Voor de beoordeling van kennistoetsen wordt een antwoordsjabloon gebruikt. Voor de beoordeling van de beroepsproducten zijn criteria opgesteld. De criteria zijn afgeleid van de competenties van de opleiding. De beoordeling van beroepsproducten is altijd een zaak van twee beoordelaars. Dat kunnen twee docenten zijn maar ook een docent en een beoordelaar uit de beroepspraktijk.



•

•

De toetsing in het kader van de talentontwikkeling vindt plaats op basis van het door de studenten gevulde portfolio en het gesprek daarover tussen de docentcoach en de student. In het tweede, derde en vierde jaar is de toetsing gekoppeld aan de onderwijsactiviteiten in de praktijklijn waaronder de stages in het tweede jaar en de praktijkspecialisatie in het derde jaar. Bij de beoordeling hanteert de docentcoach de competenties die de opleiding als eindkwalificaties heeft opgesteld. De docentcoach wint advies in bij de praktijkbegeleider van de stage-instelling. Het afstudeerproject heeft veertien stappen en omspant het hele vierde jaar en loopt van het werven van de opdracht via het plan van aanpak tot de uitwerking van het rapport. De beoordeling is in handen van twee docenten. De begeleiding wordt door één van hen uitgevoerd. De beoordeling vindt plaats aan de hand van alle negen competenties waarop het programma is gebaseerd.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het toetsbeleid is in de ogen van het visitatieteam gedegen. De toetsvormen zijn afgestemd op de inhoud van de onderwijsactiviteiten. Enige aanscherping van het toetsen van onderzoeksmethoden is op zijn plaats. De wijze waarop de toetsen tot stand komen en de beoordeling daarvan is afdoende. De integratie van kennis en vaardigheden in de beroepsproducten acht het visitatieteam waardevol. Wel heeft het visitatieteam verschillen in de zwaarte van toetsen vastgesteld en verschillen in de beoordeling. Deze verschillen zijn niet verontrustend groot maar vragen wel van de opleiding hierop extra bedacht te zijn. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp Programma Vier facetten zijn als voldoende, drie facetten zijn als goed en één facet is zelfs als excellent beoordeeld. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Programma als positief.



3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een HBO-opleiding: HBO: Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

•

• • •

De opleiding geeft het onderwijs vorm volgens het beginsel van de trialoog. In het overwegende deel van de onderwijsactiviteiten spelen zowel de beroepspraktijk als de docenten gezamenlijk een rol. De docenten onderhouden uit dien hoofde hechte relaties met de beroepspraktijk. Meer dan de helft van de docenten zijn naast hun docentschap betrokken bij de transferactivititeiten van de Academie voor Mens & Organisatie. Daardoor voeren zij (commerciële) opdrachten uit in het beroepenveld. Mede daardoor zijn en blijven zij op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het beroepenveld. Veel van de part-timedocenten zijn naast hun baan als docent ook werkzaam in de beroepspraktijk. Op grond daarvan weten deze docenten rechtstreeks en op basis van hun eigen ervaringen in hun onderwijs de relatie met de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk te leggen. Ongeveer 30 % van de docenten is op deze basis part-timedocent. De docenten die op full-timebasis werkzaam zijn, kennen de beroepspraktijk door de taltijke contacten die er vanuit de opleiding met het beroepenveld zijn. Deze docenten zijn onder andere betrokken bij stages, de praktijkspecialisaties en de afstudeerprojecten. Al deze activiteiten spelen zich af in de beroepspraktijk. Zoals eerder gezegd, onderhouden de opleiding en namens deze de docenten relaties met tussen 500 en 600 organisaties in het beroepenveld. Ook via het lectoraat Sociale Innovatie lopen er lijnen naar de beroepspraktijk. Vanuit het lectoraat zijn docenten bij de opleiding betrokken. De opleiding betrekt ook personen uit het werkveld als gastdocent bij het programma. De curricula vitae van de docenten bieden inzicht in de relaties van de verschillende docenten met de beroepspraktijk. Die relaties zijn intensief en talrijk.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De docenten onderhouden op vele verschillende manieren contact met het beroepenveld. Door hun activiteiten kennen de docenten de ontwikkelingen en de actualiteit van de beroepspraktijk. Dat geldt zowel voor de part-time als voor de full-timedocenten. Gezien de veelheid van relaties die de opleiding onderhoudt met organisaties en bedrijven, is het netwerk van de docenten bijzonder breed en rijk geschakeerd. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als goed.



3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • • •

Voor de Christelijke Hogeschool Ede als geheel is de student-docentratio 14,1 : 1. Dat is iets onder het landelijk gemiddelde van 13,4 : 1. Dat getal geeft zowel het onderwijzend personeel als het onderwijsondersteunend personeel weer. Het cijfer voor de Academie voor Mens & Organisatie wijkt niet wezenlijk af van dat van de hogeschool als geheel. De Academie voor Mens & Organisatie besteedt 67 % aan het onderwijzend personeel. Van het overige deel gaat 19 % naar coördinatie, 7 % naar het lectoraat Sociale Innovatie en 7 % naar overige activiteiten. De docenten ervaren een nogal hoge werkdruk, dit mede als gevolg van een hoog ambitieniveau. De tevredenheid over het werk en over de werkomstandigheden onder de docenten is niettemin hoog. In het geval van verzuim verschuift een college of vindt vervanging door een docent plaats. Bij langdurige ziekte zoekt de opleiding naar een structurele oplossing. De opleiding kan bogen op een hecht docententeam dat gezamenlijk werkt aan het op een goed niveau houden en, waar mogelijk, verder verbeteren van het programma. De opleiding zoekt naar een goed evenwicht tussen docenten met een grote of volledige aanstelling en part-timedocenten.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De beschikbare docentencapaciteit is voldoende voor het te verzorgen onderwijs. Het visitatieteam vraagt de opleiding de werkdruk onder de docenten te bewaken. Ook het in huis hebben en houden van de benodigde expertise over de totale breedte van het domein is een aandachtspunt, gezien de beperkte omvang van het docentencorps. De samenhang in het docententeam is hecht. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende.

3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

Binnen het kader van het werving- & selectiebeleid van de hogeschool stelt de opleiding hoge eisen aan de docenten. Deze eisen zijn onder meer een academische werken denkniveau, enthousiasme voor praktijkgerichte onderwijsvormen, uitgesproken belangstelling voor studentenbegeleiding en –coaching en een bewuste keuze voor de integratie van de christelijke levensovertuiging in het professioneel handelen. Getuige de curricula vitae van de docenten hebben zij voor het overgrote deel een vooropleiding op academisch niveau.



• • • • • •

Een aantal van de docenten van de opleiding hebben publicaties op hun vakgebied op hun naam. Ze zijn ook vanuit dat perspectief goed op de hoogte van de ontwikkelingen op hun vakgebied, ook in relatie tot de situatie in de beroepspraktijk. Als docenten zich op didactisch gebied verder zouden willen ontwikkelen, dan stelt de opleiding hen daartoe in staat dit door middel van interne methodisch-didactische scholing. De docenten voeren functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende. In het kader van deze gesprekken stellen de docenten een persoonlijk ontwikkelplan op en houden een portfolio bij van hun resultaten en hun eigen reflectie daarop. De docenten kunnen 8 % van hun normjaartaak besteden aan scholing. Dat zijn 133 uren per jaar voor een full-timedocent. Het docententeam is hecht en heeft de afgelopen jaren een geheel nieuw programma ontworpen en ten uitvoer gelegd. De studenten vinden de docenten sterk in de deskundigheid op hun vakgebied, in hun didactische capaciteiten en in hun omgang met de studenten.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De capaciteiten van de docenten worden afdoende bewaakt en bevorderd door de opleiding. De docenten zijn hoog geschoold, zijn deskundig op hun vakgebied en zeer bekwaam op het didactisch gebied, vooral ook in de begeleiding van de studenten. De wijze waarop de docenten het nieuwe programma hebben opgezet en hebben uitgevoerd, dwingt bij het visitatieteam bewondering af. De onderwijsactiviteiten hebben mede door de inzet, de betrokkenheid en de deskundigheid van de docenten een grote waarde voor de studenten. Dat geldt met name ook de talentontwikkeling die als een rode draad door het programma loopt en daadwerkelijk het persoonlijk functioneren van de studenten in relatie tot het onderwijs in beeld brengt en de studenten ertoe aanzet de eigen ontwikkeling vorm te geven. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als excellent.

Beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel De facetten van het onderwerp Inzet van personeel zijn eenmaal als excellent, eenmaal als goed en eenmaal als voldoende beoordeeld. Om deze redenen beoordeelt het visitatieteam het onderwerp als positief.



4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • • •

De opleiding is gehuisvest in een goed geoutilleerd gebouw. Het gebouw beschikt over voldoende collegezalen, les- en praktijklokalen, leerruimtes en gesprekskamers. Daardoor kunnen alle onderwijsactiviteiten in het gebouw plaatsvinden. In het gebouw bevinden zich ook de mediatheek, de winkel, uitleenbalie, catering en bureau studentenzaken. Dat zijn reguliere voorzieningen die voor het onderwijs noodzakelijk zijn. De openingstijden van het gebouw en de voorzieningen sluiten ook aan bij de studietijden van de deeltijdstudenten. In het gebouw bevinden zich voldoende ICT-voorzieningen en ICT-werkplekken. Ook is er een uitleen van audiovisuele apparatuur. In alle lokalen is een beamer en/of videoapparatuur aanwezig. De opleiding maakt gebruik van het intranet van de hogeschool. Daarop kunnen de studenten informatie vinden over de studie waaronder ook de presentaties die tijdens de hoorcolleges zijn gegeven.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding beschikt over de benodigde voorzieningen. De huisvesting is geschikt voor de verschillende onderwijsactiviteiten. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.

4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

De opleiding stelt een opleidingsgids, programmaboeken en stage- en afstudeernota’s aan de studenten ter beschikking. Deze documenten zijn zeer volledig en geven uitgebreide informatie over de inhoud, de opbouw, de roostering en de toetsing van de onderdelen van de studie. Ook krijgen de studenten actuele informatie via het intranet van de hogeschool. De talentontwikkeling speelt een voorname rol in de studiebegeleiding. De docentcoach die de studenten daarin begeleidt, heeft zicht op de overige onderdelen van het programma en kan het effect daarvan op het persoonlijk functioneren van de studenten duiden.



•

•

•

• •

In het eerste jaar voeren de docentcoach en de studenten in het kader van de talentontwikkeling eenmaal tot tweemaal per week een gesprek. In de latere jaren neemt de frequentie af. In het derde jaar is de gespreksfrequentie tweemaal per blok. In het vierde jaren treden de studenten in het eerste blok van de net begonnen studenten zelf als coach op, onder de hoede van de ervaren docentcoaches. De focus van de talentontwikkeling verschuift door de jaren van de studie met de ontwikkeling in het persoonlijk functioneren van de studenten mee. Die focus loopt van de oriëntatie op het beroep en de loopbaan in het eerste jaar, via het verkennen van de praktijk en het kiezen van de minoren en de specialisatie in het tweede jaar en het ontwikkelen van de professionele identiteit en zelfsturing in het derde jaar tot het zelfstandig adviseur zijn en het kiezen voor een baan of een vervolgstudie in het laatste jaar. In het tweede, derde en vierde jaar is de talentontwikkeling gekoppeld aan de praktijklijn. De docentcoach houdt aldus de ontwikkeling van de student in de stage, de praktijkspecialisatie en de afstudeeropdracht bij. Tijdens de stage gebeurt dat onder meer in de vorm van terugkomdagen, die eens in de zes weken zijn. De docentcoaches en de docenten zijn zeer betrokken bij de ontwikkeling en de studievoortgang van de studenten. Zo hebben de studenten desgevraagd aan het visitatieteam laten weten. In het geval van persoonlijke problemen verwijzen de docentcoaches door naar de schoolpastor, de vertrouwenspersoon of de decaan.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De studiedocumenten voor de studenten zijn in de ogen van het visitatieteam bijzonder goed uitgewerkt. De digitale leeromgeving heeft een heldere maar bescheiden functionaliteit. Met de talentontwikkeling stelt de opleiding naar het oordeel van het visitatieteam een buitengewone waardevolle vorm van coaching en begeleiding aan de studenten ter beschikking. De uitwerking van de talentontwikkeling, de afstemming op de fasen in de studie en het stimuleren van de studenten tot toenemende zelfsturing acht het visitatieteam wezenlijke factoren voor een geslaagde opleiding. De talentontwikkeling staat niet op zichzelf maar is ingebed in de algehele betrokkenheid van de docenten bij de studenten. Daarom beoordeelt het visitatieteam dit facet als excellent.

Beoordeling van het onderwerp Voorzieningen De facetten van het onderwerp zijn als voldoende en excellent beoordeeld. Daarom acht het visitatieteam het onderwerp Voorzieningen positief.



5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

• •

• •

Op het niveau van de hogeschool als geheel zijn de minimumeisen voor het instrumentarium voor de kwaliteitszorg van de opleidingen neergelegd. De hogeschool hanteert het INK-model als basis voor het kwaliteitszorgsysteem. In het kader daarvan houdt de hogeschool interne audits bij opleidingen. De Academie voor Mens & Organisatie heeft een meerjarenplan opgesteld waarin de voornemens voor het beleid en de gewenste ontwikkelingen en verbeteringen daarbinnen voor de komende jaren zijn vastgelegd. Naast het meerjarenplan stelt de opleiding ook elk jaar een jaarplan op dat de voornemens voor het komende jaar beschrijft. De aansturing van de kwaliteit van de opleiding en de verbetercyclus berust bij het management team van de Academie. De opleiding kent een examencommissie die de wettelijke taken uitvoert. De opleiding heeft ook een opleidingscommissie. De evaluaties omvatten onder andere de schriftelijke evaluaties onder de studenten na afloop van elk van de blokken en op regelmatige basis de gesprekken tussen het opleidingsmanagement en de groepsvertegenwoordigers van de studenten. Deze evaluaties houden ook de prestaties van de docenten in waarbij deze overigens ook door hun collega-docenten worden geëvalueerd. De te evalueren punten zijn relevant. Het management team bespreekt de resultaten van de evaluaties en neemt, waar nodig en gewenst, actie om verbeteringen aan te brengen. Evaluatieresultaten die onder de norm blijven, zijn voor het team aanleiding voor verbeteringen. Naast deze evaluaties houdt de opleiding ieder jaar inhoudelijke evaluaties op het niveau van de studieonderdelen. Dit leidt tot verbeterplannen op het niveau van vakken en andere onderdelen van het programma.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft een aantal evaluaties die de verschillende aspecten van de opleiding aan een kritische blik onderwerpen. De evaluaties zijn volledig en hebben betrekking op alle voor de opleiding relevante kwaliteitsaspecten. Het management team van de opleiding voert daarin een duidelijk beleid, wat ook te zien is aan de jaarplannen en de meerjarenplannen. Om deze reden beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.



5.2 Maatregelen tot verbetering De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •

•

Zoals gezegd, speelt het management team van de opleiding een centrale rol bij het initiëren en doorvoeren van verbeteringen. Het management team komt daartoe regelmatig bijeen, ook op speciaal daarvoor bestemde dagen. Het management team bespreekt de verbeteringen die wenselijk zijn, uitgaande van de evaluaties onder de studenten en docenten en uitgaande van de inhoudelijke evaluaties van de onderdelen van het programma. De opleiding beschrijft ieder jaar voor alle programmaonderdelen de verbeteringen die wenselijk zijn. Deze verbeteringen zijn samengevat en per programmaonderdeel in de programmaboeken van het volgend jaar aangegeven. Actuele voorbeelden daarvan zijn het opnieuw opnemen van het werk van Mintzberg, het meer aandacht geven aan personeelsinformatiesystemen en het inbrengen van het nieuwe werken in het programma. In 2004 heeft de visitatie van de opleiding plaatsgevonden. Bij deze visitatie zijn, naast veel als goed of excellent gewaardeerde facetten, aandachtspunten benoemd rond de studiebegeleiding en de beoordeling en toetsing. De opleiding heeft deze opmerkingen ter harte genomen en heeft onder meer de talentontwikkeling opgezet en het beleid en de uitvoering van de toetsing verbeterd.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft de verbetercyclus goed gestalte gegeven. Soms zou het wenselijk zijn mogelijke verbeteringen iets meer op strategisch niveau te brengen. Het terugkoppelen van verbeteringen laat soms te wensen over. De opleiding heeft de aandachtspunten uit de vorige visitatie van 2004 verwerkt tot verbeteringen. De verwerking van de verbeterpunten in de programmaboeken gebeurt gewetensvol en is een voorbeeld van het functioneren van een verbetercyclus met een continu karakter. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als goed.

5.3 Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

De studenten hebben ruime mogelijkheden om hun stem laten horen in de evaluaties van de verschillende onderwijsactiviteiten. Ook voert het opleidingsmanagement op periodieke basis gesprekken met de groepsvertegenwoordigers van de studenten. Het beroepenveld kan zijn stem laten horen in de vergaderingen van de werkveldadviesraad die tweemaal per jaar bijeenkomt. Daarnaast geven de talrijke betrokkenen vanuit het werkveld informeel input aan de opleiding over hun zienswijze.



•

•

De docenten hebben een stem doordat ze zitting hebben in het management team en in de teams die de programmaonderdelen evalueren. Daarnaast geven docenten elkaar feedback en bespreken onderling verbetermogelijkheden. Zo kunnen zij op verschillende manieren bijdragen aan de kwaliteit van de opleiding. Ieder jaar voert de opleiding in het kader van de hogeschool een onderzoek onder afgestudeerden uit. Ook ontvangen de alumni een uitnodiging voor het bijwonen van bijeenkomsten, speciaal bestemd voor alumni.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De studenten en de docenten zijn in de ogen van het visitatieteam op een afgewogen wijze betrokken bij de kwaliteit van de opleiding. Dat geldt ook de alumni en het beroepenveld waarbij overigens de inbreng van deze beide groepen op een meer gestructureerde wijze zou kunnen gebeuren. Het visitatieteam beoordeelt om deze redenen dit facet als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp Interne kwaliteitszorg De facetten van het onderwerp zijn eenmaal als voldoende en tweemaal als goed beoordeeld. Daarom beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Interne kwaliteitszorg als positief.



6. Onderwerp: resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

•

De resultaten van de afstudeerprojecten die het visitatieteam heeft bestudeerd, bevinden zich op een goed niveau. De afgestudeerden komen terecht in een functie, gericht op personeel & arbeid (ongeveer 50 % van hen) of in een functie op het gebied van loopbaanadvisering (ongeveer 20 % van hen). Een ander deel van de afgestudeerden studeert door aan een masteropleiding (ongeveer 15 % tot 20 % van hen). De vertegenwoordigers van het werkveld, die door het visitatieteam daarover zijn bevraagd, ervaren de studenten als in staat om op een hoog niveau te functioneren en ook in staat meer dan studenten van andere instellingen reflectie, verantwoording en zingeving in hun werkzaamheden aan te brengen. De docentcoaches van de opleiding die veel contact met het beroepenveld hebben en van daaruit dan ook veel signalen over de studenten ontvangen, hebben deze waarneming tegenover het visitatieteam beaamd. Later in hun loopbaan blijken relatief veel van de afgestudeerden een leidinggevende functie op het gebied van personeel en arbeid te hebben.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De door het visitatieteam bestudeerde afstudeeropdrachten bevinden zich op een goed niveau. Waar de afgestudeerden met name boven de afgestudeerden van andere hogescholen uitsteken, is in hun sociale vaardigheden en in hun persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling. Dit is in de ogen van het visitatieteam voor een overwegend deel de verdienste van de opleiding. De opleiding ziet door het geboden onderwijs kans de studenten zich te laten ontwikkelen tot beroepsbeoefenaren die buitengewoon goed en in de breedte toegerust zijn om de beroepen uit te oefenen. Het visitatieteam ervaart dit als een voorbeeld voor andere opleidingen in Nederland. Het visitatieteam beoordeelt dit facet om deze redenen als excellent.



6.2 Onderwijsrendement Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • •

De hogeschool heeft streefcijfers voor het onderwijsrendement van de opleiding opgesteld. Deze cijfers zijn een diplomarendement van minimaal 65 % na vijf jaar, een gemiddelde studieduur van de gediplomeerden van 4,5 jaar en een gemiddelde studieduur van de uitvallers van 1,35 jaar. Voor de opleiding is het aantal uitvallers in het eerste jaar ongeveer 25 % tot 30 %. De opleiding heeft een diplomarendement van gemiddeld 69,2 % na vijf jaar over de laatste vijf jaar. De gemiddelde studieduur van de gediplomeerden is iets meer dan 4 jaar. De gemiddelde studieduur van de uitvallers is bijna 1,5 jaar in de afgelopen vijf jaar. De diplomarendementen en de studieduur van de gediplomeerden van de opleiding verschillen niet wezenlijk van de cijfers van de andere opleidingen in Nederland. Wel is de gemiddelde studieduur van de uitvallers van de opleiding gemiddeld ongeveer 40 % lager dan het landelijk gemiddelde.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding houdt het rendement bij en zet dat ook af tegen streefcijfers van de hogeschool. Voor de meeste cijfers bevindt de opleiding zich op of onder deze streefcijfers. De cijfers van de opleiding zijn op hetzelfde niveau als het landelijk gemiddelde met als zeer gunstige uitzondering de studieduur van de uitvallers. Dat laatste verdient een compliment. Het visitatieteam beoordeelt dit facet over het geheel als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp Resultaten De facetten van het onderwerp zijn achtereenvolgens als excellent en voldoende beoordeeld. Daarom beoordeelt het visitatieteam het onderwerp Resultaten als positief.



7. Bijzonder kenmerk: Christelijke identiteit De opleiding wordt gekenmerkt door een sfeer en cultuur die bijdraagt aan de beroepsvorming van de studenten en die gevoed wordt door de levensbeschouwelijke identiteit van de hogeschool. Bevindingen Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• •

• • • • •

De opleiding sluit aan bij de missie van de Christelijke Hogeschool Ede. Volgens deze missie is de hogeschool een hoger onderwijs- en kenniscentrum waar medewerkers en studenten een leer- en werkgemeenschap vormen die zich richt op het ontwikkelen en verzorgen van hoogwaardig hoger onderwijs waardoor de studenten en cursisten als persoon en als christen worden gevormd, toegerust en opgeleid tot (startende) professionals en op het ontwikkelen, delen en toepassen van kennis, die zij op commerciële en niet-commerciële basis ter beschikking stelt aan de samenleving, die levensbeschouwelijk pluriform is. De hogeschool stelt zich bij haar activiteiten onder het gezag van de Bijbel, die zij erkent als het betrouwbare en geïnspireerde Woord van God, zoals verwoord in het gereformeerd belijden. De christelijke cultuur van de hogeschool komt onder meer tot uitdrukking in dagopeningen, vieringen rond de christelijke feesten, de opening en de sluiting van het academisch jaar en bijeenkomsten zoals diplomeringen. In de competentie Persoonlijke Verantwoordelijkheid, die mede als eindkwalificatie ten grondslag ligt aan de opleiding komt de identiteit tot uitdrukking. De opleiding geeft het belang van de eigen overtuigingen, waarden en normen van zowel christelijke als niet-christelijke studenten aan. De opleiding hecht aan een transculturele attitude. Binnen het programma besteedt de opleiding in een vakken aandacht aan het belang van het geloof en de levensbeschouwing voor de beroepsuitoefening. Deze vakken zijn onder meer Visies in het eerste jaar, Business Ethics in het derde jaar en Professie & Roeping in het vierde jaar. De christelijke identiteit van de hogeschool en daarmee ook van de opleiding is sterk bepalend voor de manier waarop docenten, studenten en management met elkaar omgaan en ook voor de inhoud en de vormgeving van het onderwijs. Bij de hogeschool werken alleen mensen die een christelijke levensovertuiging hebben en die meelevend lid van een kerkelijke gemeente zijn. In het beroepenveld zijn organisaties werkzaam en in het buitenland zijn onderwijsinstellingen actief die vanuit een christelijke levensovertuiging werken. Zij stellen het vanuit die overtuiging zeer op prijs met de opleiding samen te werken. Er is een maatschappelijke vraag naar duidelijk herkenbaar protestant-christelijke hoger onderwijs. Dat blijkt onder meer uit het grote aantal studenten dat van buiten de regio rond Ede komt.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam Met aandacht en belangstelling heeft het visitatieteam kennisgenomen van de wijze waarop de opleiding de christelijke identiteit verwerkt heeft in de doelstellingen, het programma, de inzet van de medewerkers, de kwaliteitszorg en de resultaten van de opleiding. Het visitatieteam vindt dat de opleiding dit overtuigend heeft gedaan. Daardoor draagt de levensbeschouwelijke identiteit bij aan de profilering van de opleiding.



De identiteit draagt op verschillende punten bij aan de kwaliteit van de opleiding en de beroepsvorming van de studenten. In de competentie Persoonlijke Verantwoordelijkheid is dit zichtbaar. Deze geeft een extra dimensie aan de eindkwalificaties van de opleiding. In het programma zijn op grond van de identiteit accenten aangebracht in de vakken zoals Business Ethics en Roeping & Professie die hierboven zijn genoemd. In de betrokkenheid van de docenten en hun aandacht voor de studenten is de identiteit nadrukkelijk herkenbaar en draagt bij aan het persoonlijke functioneren van de studenten. Daardoor komen zij in de beroepspraktijk goed beslagen ten ijs.

Beoordeling van het bijzondere kenmerk Op basis van de bevindingen en beoordeling acht het visitatieteam het bijzondere kenmerk Christelijke identiteit een positieve bijdrage te leveren.



Bijlage 1: Programma Eerste visitatiedag op 13 april 2010 09.30 uur – 10.00 uur

Kennismaken, toelichting op visitatie, doornemen programma H. Oevermans, opleidingsmanager P&A C. Boele, voorzitter College van Bestuur A. Verkerk, adviseur kwaliteitszorg & onderzoek

10.00 uur – 12.00 uur

Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, HBO-oriëntatie. Programma van de opleiding, didactisch concept, kwaliteitsmanagement, internationalisering, toetsing en examinering. Bijzonder kenmerk: protestants-christelijke identiteit (Managementteam) H. Oevermans, opleidingsmanager Personeel & Arbeid J. Lok, MT-lid portefeuille PR, Alumni, ICT K. van de Helm, MT-lid portefeuille Transfer M. de Ronde, MT-lid portefeuille Curriculum

12.00 uur – 12.30 uur

Rondleiding faciliteiten A. Westerink H. Oevermans

12.30 uur – 14.00 uur

Documentenonderzoek, lunch

14.00 uur – 15.00 uur

Beroepsprofiel, domeinspecifieke eisen, HBO-oriëntatie, programma, eindniveau. (Werkveldadviesraad) J. Brongers, Brongers Advies, lid WAR P. van Gent, lid WAR E. Hettinga, adviseur AdviesTalent (Twijnstra Gudde), gastbegeleider bij adviestraject jaar 2 B. Beld, loopbaanadviseur (Bureau Streefkerk), stagebegeleider voor 3e jaars studenten

15.00 uur – 16.00 uur

Eindniveau en competenties, stage- en afstudeer-begeleiding (Studieadviseurs, stage- en afstudeer begeleiders, lector) B. van Eijk, coach jaar 4, afstudeerbegeleider H. van Dijk, stagecoördinator, coach jaar 2 en 3 J. Crielaard, lector Sociale Innovatie en Duurzaamheid K. van Slooten, coördinator Talentontwikkeling, coach jaar 1 en 2 L. Hulscher, coach jaar 4, afstudeerbegeleider P. Schoen, coach jaar 2, Projectleider Relatiebeheer T. van Es, voorzitter Examencommissie

16.00 uur – 17.00 uur

Aanvullend documentenonderzoek



17.00 uur – 17.30 uur

Terugkoppeling van de bevindingen van de visitatiedag (Opleidingsmanagement) A. Verkerk, adviseur Kwaliteitszorg & Onderzoek H. Oevermans, opleidingsmanager P&A J. Lok, MT-lid portefeuille PR, Alumni, ICT K. van der Helm, MT-lid portefeuille Transfer M. de Ronde, MT-lid portefeuille Curriculum

Tweede visitatiedag op 26 april 2010 9.30 uur – 11.00 uur

Eindniveau en competenties, programma van de opleiding, lesmodulen/blokken, toetsing, HRM beleving, bijzonder kenmerk Docenten verdeeld over de verschillende blokken en jaren A. van den Noort, docent Adviesvaardigheden en Arbeid & Gezondheid E. van den Dool, docent Bedrijfskunde, lid Kenniskring H. van Maanen, docent Ethiek en Cultuur, coördinator Internationalisering J. Lok, docent Managementvaardigheden, trainer M&O-transfer M. de Vries, docent Loopbaanbegeleiding en Reïntegratie P. Visser, docent HRM, trainer M&O-transfer

11.00 uur – 12.00 uur

Studielast, studiebegeleiding, kwaliteit opleiding, toetsen, informatie en communicatie, bijzonder kenmerk, cultuur en sfeer Studenten C. van Veen, M. Bakker (jaar 1) G. Hakkert, B. van Leeuwen (jaar 2) E. van de Scheur, R. de Waard (jaar 3) A. van Doorne, K. de Wit (jaar 4)

12.00 uur – 13.30 uur

Documentenonderzoek, lunch

13.30 uur – 14.30 uur

Keuzeprogramma: 1. Trialoog – Presentatie van een onderzoeksproject met het NCOD 2. Internationalisering – International Class Business Ethics

14.30 uur – 15.30 uur

Resultaten opleiding. Aansluiting bij de praktijk. Programma (Vier oud-studenten, afgestudeerd in de afgelopen 2 tot 5 jaar) C. Speksnijder L. de Bruin P. Stalenhoef-Maaskant E. Hofsink

15.30 uur – 17.00 uur

Aanvullend onderzoek, intern beraad (Visitatieteam)



17.00 uur – 17.30 uur

Terugkoppeling bevindingen (Opleidingsmangement) A. Verkerk, adviseur Kwaliteitszorg & Onderzoek H. Oevermans, opleidingsmanager P&A J. Lok, MT-lid portefeuille PR, Alumni, ICT K. van de Helm, MT-lid portefeuille Transfer M. de Ronde, MT-lid portefeuille Curriculum



Bijlage 2: Documenten • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Format P&A 2008+ Opleidingsplan M&O 2010 Competenties, doelen en Dublin descriptoren WAR agenda’s en notulen Beleidsplan Kenniskring Beleidsplan Internationalisering 2008-2012 C.H.O.I. Nationale studentenenquête 2008 (niet digitaal) Afgestudeerdenonderzoek 2008 en 2009 Meerjarenplan M&O 2008-2011 Afstudeernota M&O 2009-2010 Beoordelingsformulier projectverantwoording Eindgesprekken 2008-2009 evaluatie extern deskundigen HBO Keuzegids 2010 Landelijke Studentenenquête 2009 Rapportage evaluatie Lectoraat Sociale Innovatie CHE Opleidingsgids M&O 2009-2010 Programmaboeken Boekje diplomering P&A 2009 Verbredingsminor USAnders Programmaboek PR3-0910-International HRM Verbredingsminoren catalogus 2009-2010 Curriculumdagen planning 2008-2009 Intentieverklaring samenwerking externe partners GGO Agenda’s en notulen 2008-2009 en 2009-2010 Verbeterplannen 2008-2009 en 2009-2010 blok 1 Stagenota jaar 2 2009-2010 Stagenota jaar 2 2009-2010 engels Nota Profielstage jaar 3 2009-2010 Competentieprofielen en specialisatieminoren boekje Leerlijnen PenA en MER boekje Programma-evaluaties 2008-2009 en 2009-2010 blok 1 Docentenevaluaties 2007-2008 en 2008-2009 Curriculumoverzicht P&A 2009-2010 Begroting M&O 2010 Jaarplanning M&O 2009-2010 Jaarplan M&O 2010 Blokevaluaties notulen 2008-2009 en 2009-2010 blok 1 Raamwerk activiteiten Examencommissie Notulen Examencommissie 2009 Examenreglement OER 2009-2010 Instroomanalyse Kengetallen CHE Toelatingsonderzoek (kopie pagina Entree) Formulier vrijstelling Studievaardigheden hoorcollege ppt Formulier exitgesprekken Promotieactiviteiten 2009-2010 Introductiedag nieuwe studenten Assessment Ardennen 2009



• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Tijdsbesteding in programma’s en werkcolleges Beoordelingsformulier projectuitvoering Interne audits toetsing en kwaliteitszorg 2009 totaal rapportage Interne audit toetsing M&O rapportage Lijst met publicaties Lectoraat Sociale Innovatie Personeelsplanning M&O 2009-2010 CV’s personeel M&O Studiedag Relatiebeheer Notitie internationalisering Loopa, 2010 (niet digitaal) Cijfers www.hbo-raad.nl Beleid Werving & Selectie Inwerken nieuwe medewerkers Methodisch didactische scholing nieuwe medewerkers, boekje scholing CHE 2010 Gekend in je Talent Boekenlijst M&O 2009-2010 Trendrapportage Cap Gemini (niet digitaal) Informatiegidsje CHE 2009-2010 Docentevaluaties begeleidende informatie docenten Spiritualiteit op het werk boekje Programmaboeken Diploma-uitreiking juli 2009 presentatie Diploma-uitreiking oktober 2009 uitnodiging Medewerkerstevredenheidsonderzoek 2009 Evaluaties Verdiepingsmidweek Vocatiodag 2010 Formulier beoordelen en belonen (voorbeeld schaal 11) Examenresultaten Verzuimcijfers CHE en M&O Beleidsplan Kwaliteitszorg 2009-2012 Informatiebrochure Verplichte literatuur bij vakken Studiestakers 2009 – 2010 Trainingsdag aankomende studenten



Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Format P&A 2008+ Herijking van het Format 2004+ op basis van ontwikkelingen in het werkveld en het onderwijs tussen 2002 en 2008 Notitie over beroepsontwikkelingen, beroepsperspectieven, beroepsrollen en kerntaken van het beroep Landelijk Opleidingsoverleg Personeel & Arbeid, 2008

Kerntaken van het beroep De kerntaken van de hr-professional in de huidige tijd zijn (in dit overzicht wordt onder hr-professional verstaan: de afgestudeerde P&A-student tijdens de eerste drie jaar van zijn/haar eerste baan): • • • • • • • • • • • • •

De hr-professional ontwikkelt activiteiten op zeven te onderscheiden hr-werkterreinen, voert deze uit en evalueert deze (zie voor de hr-werkterreinen de opsomming hieronder). De hr-professional ontwikkelt activiteiten op het terrein van interne en externe arbeidsmarkttransities, voert deze uit en evalueert deze. De hr-professional richt met behulp van hr-informatiesystemen een personeels- en administratiesysteem in en beheert deze. De hr-professional adviseert het (lijn)management over de inhoud van de zeven hr-werkterreinen en over de wijze van implementeren. De hr-professional adviseert het (lijn)management ten aanzien van de organisatieontwikkeling met een beperkte omvang. De hr-professional ondersteunt het (lijn)management met hr-activiteiten op een zodanige wijze dat het primaire proces geoptimaliseerd wordt. De hr-professional formuleert op de hr-werkterreinen meetbare doelstellingen, evalueert deze en relateert de uitkomsten aan de resultaten van de organisatie. De hr-professional maakt financiële berekeningen/verkenningen op de hr-werkterreinen. De hr-professional kan een bijdrage leveren aan de inhoud en de totstandkoming van het taak- en organisatieontwerp van een organisatie en ondersteunt de (lijn)manager in de uitvoeringspraktijk. De hr-professional ontwerpt competentieprofielen afgeleid van het organisatieontwerp. De hr-professional levert een bescheiden bijdrage aan cultuurveranderingsprocessen. De hr-professional kan de organisatiestrategie en de strategieveranderingen naar uitvoeringspraktijken van HR vertalen. De hr-professional heeft kennis en inzicht in de wijze waarop de rol van effectief hr-leiderschap ten opzichte van het (lijn)management vormgegeven wordt en gebruikt de implicaties daarvan in zijn uitvoeringspraktijken.

Overzicht van hr-werkterreinen De zeven hr-werkterreinen van de hr-professional zijn: • • • • • • •

Functieontwerp en competentiemanagement. Werven en selecteren. Training en ontwikkeling, het ontwerp, uitvoering en evaluatie. Prestatiebeoordeling en prestatiemanagement. Functiewaardering en beloning. Loopbaanmanagement en personeelsplanning. Arbeid en gezondheid.



Bijlage 4: Visitatieteam Drs. R. de Lusenet, teamleider Drs. R.D. Mulder, extern deskundige Dr.ir. J. de Leede, extern deskundige L. Kreike, student Drs. W.J.J.C. Vercouteren RC, secretaris



Drs. R. de Lusenet, teamleider De heer De Lusenet is sinds eind 2004 als teamleider actief betrokken bij Certiked. Hij heeft talrijke visitaties bij bachelor- en masteropleidingen zowel in het hoger beroepsonderwijs als in het wetenschappelijk onderwijs uitgevoerd. In zijn overige werkzaamheden als zelfstandig organisatieadviseur is hij gespecialiseerd in Humaan Resources Management, opleiding en training, kwaliteitsmanagement en professionalisering van het management binnen organisaties. De heer De Lusenet (Bedrijfskunde Nijenrode 1975 en Bedrijfskunde Delft 1976) is ruim twintig jaar actief geweest in leidinggevende functies bij enkele toonaangevende internationale organisatieadviesbureaus (waaronder KPMG Consulting en GITP International). Naast zijn werkzaamheden als adviseur op het gebied van human resource management en strategie en beleid, is hij in die hoedanigheid verantwoordelijk geweest voor het formuleren en (doen) uitvoeren van het bureaubeleid. Drs. R.D. Mulder, extern deskundige De heer Mulder voltooide de sociale Academie richting Personeelwerk in 1997 en completeerde zijn studie met een postacademiale studie Bedrijfskunde in 1980 en een universitaire studie Organisatie Psychologie in 2004. Sedert 1977 is hij in diverse branches werkzaam (gezondheidzorg, luchtvaart, uitgeverij en industrie) in uiteenlopende P&O functies variërend van gespecialiseerde functies zoals functiewaardering en Management Development tot meer brede functies als beleidsmedewerker en hoofd P&O. Momenteel is hij werkzaam als Hoofd P&O bij NedTrain, de onderhoudsdivisie van de Nederlandse Spoorwegen. Van 1979 tot 1995 was de heer Mulder bestuurslid voor de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid voor de afdeling midden Nederland. Dr.ir. J. de Leede, extern deskundige De heer De Leede is oprichter van ModernWorkx (een bedrijfskundig adviesbureau voor het organiseren van flexibele personeelsformaties). Hij is tevens voor 1 dag per week verbonden aan de Universiteit Twente als universitair docent HRM bij de faculteit Management en Bestuur. Hij werkte van 2001 tot eind 2008 als senior onderzoeker/adviseur bij TNO Kwaliteit van Leven. Daarvoor was hij fulltime universitair docent HRM aan de Universiteit Twente. Hij heeft veel ervaring in onderzoek en advies op het gebied van flexibiliteit, werktijdenregelingen, planning & doelmatigheid, organisatieherontwerp, (virtuele) teams en arbeidsrelaties. Hij is specialist op het terrein van arbeidstijdenmanagement, inclusief zelfroosteren. Zijn insteek in adviesprojecten is voortdurend om de inzet van het personeel te optimaliseren (slimmer werken, niet harder of langer werken). Altijd weer de balans zoekend tussen werkgevers- en werknemersbelangen. De projecten vinden veelal plaats in de industrie, maar ook de zakelijke en publieke dienstverlening behoren tot het werkterrein. Zijn proefschrift (1997) gaat over de bijdrage van zelfsturende teams aan innovatie vanuit een sociotechnisch perspectief. L. Kreike, student Mejuffrouw L. Kreike is student Personeel & Arbeid aan de hogeschool Utrecht. Hier volgt zij de versnelde route in Amersfoort. Voor haar studie Personeel & Arbeid heeft zij gestudeerd aan de hogeschool Drenthe in Meppel. Hier studeerde ze aan de pabo. Na het behalen van haar propedeuse verliet ze de hogeschool voor een opleiding tot tolk Nederlandse Gebarentaal, ook aan de hogeschool Utrecht. Hier is ze meerdere jaren voorzitter geweest van de opleidingscommissie en was zij OC-ambassadeur voor haar faculteit. Deze ervaringen leidde ertoe dat zij coördinator werd van Studenten Overleg Medezeggenschap (SOM), een stichting die is aangesloten bij de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), waar ze op landelijk niveau centrale medezeggenschapsraden adviseerde en overleg stimuleerde. De LSVb leidde haar ook op tot ook trainer voor bestuurlijk actieve studenten, en teamcoach voor lidbondsbesturen. Dit deed haar besluiten te kiezen voor de studie Personeel & Arbeid.



Drs. W.J.J.C. Vercouteren RC, secretaris De heer Vercouteren heeft economie gestudeerd en nadien de postdoctorale controllersopleiding afgerond. Hij heeft een aantal jaren in managementfuncties gewerkt bij het uitgeefconcern Wolters Kluwer. Sedert 1989 werkt hij vanuit zijn eigen onderneming, zich enerzijds toeleggend op vraagstukken van strategisch human resource management en anderzijds op sturing en control in het onderwijs. Hij heeft werkzaamheden uitgevoerd voor ondernemingen in verschillende sectoren, het ministerie van Onderwijs, educatieve uitgeverijen, opleidingsorganisaties. Hij heeft aan een groot aantal visitaties in het wetenschappelijk onderwijs, hoger beroepsonderwijs en middelbaar beroepsonderwijs deelgenomen. De heer Vercouteren geeft colleges management control aan Universiteit Nijenrode.



Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen


ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. hbo bachelor Personeel & Arbeid Christelijke Hogeschool Ede. Croho-registratienummer: 34609

Recommend Documents