ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Circular Economy for Regional networks of Sustainable Communities Circulaire Economie binnen regionale netwerken van duurzame dorpen

Korte omschrijving van de onderzoeksopdracht Er dient een beschrijving te worden gemaakt van een of meer regionale netwerken van verschillende duurzame dorpen in Drenthe inclusief de landschappen rond die dorpen (in eerste instantie de regio onder Assen en rond Hooghalen, Westerbork, Balinge en Wijster). Er dient in kaart te worden gebracht welke resources er zijn (energie, sociale netwerken, ecologische netwerken etc.) om een energietransitie mogelijk te maken, en hoe de resources van de verschillende dorpen elkaar kunnen aanvullen/compenseren. Mogelijkheid hierbij is om kwesties rond de biovergister in Wijster en het innovatieve project rond eendenkroosteelt (bedrijf Algaecom) hierin te betrekken. Het denkmodel dat bij deze analyse gebruikt wordt is ‘circulaire economie’ en de vraag wordt gesteld hoe een circulaire economie op regionaal niveau er uit ziet, en hoe die verbetert kan worden. Project is geschikt voor meerdere studenten, eventueel vanuit meerdere opleidingen. Globale omschrijving van activiteiten: - Beschrijving van huidig netwerk en van lokale energie initiatieven (deels reeds beschikbaar) volgens de methode binnen het onderzoeksproject Energie+Dorp. Dataverzamelingsmethode: voornamelijk interviews en kwalitatieve analyse. - Beschrijving van en toepassing van het model circulaire economie op dit netwerk. Literatuuronderzoek naar circulaire economie. - Het ondersteunen van lokale initiatieven in de verschillende dorpen bij het opstellen van hun ‘Plan of Action’ of ‘Practical Program’ dat lokaal uitvoerbaar is en lokaal gedragen (draagvlak) wordt. De methoden voor het opstellen van een Plan of Action en Practical Program zijn binnen de onderzoeksgroep Energie+Dorp reeds (deels) ontwikkeld en worden momenteel onderbouwd met een literatuurstudie. - Ontwerp van oplossingen om circulaire economie binnen dit netwerk te realiseren c.q. te verbeteren.

Aanleiding tot de onderzoeksopdracht en de huidige situatie Dit project is onderdeel van het grotere onderzoeksproject Energie+Dorp waarin onderzoek wordt gedaan naar lokale energie initiatieven, en het bottom-up transitieproces naar een duurzame samenleving. De onderzoeksgroep is multidisciplinair, gericht op sociaal-economische en ruimtelijke aspecten van het transitie-proces, en niet gericht op energie-technologische ontwikkelingen. Het onderzoeksteam bestaat uit 6 docent-onderzoekers met een verschillende achtergrond in bouwkunde, bedrijfskunde, (landschaps)architectuur en sociale wetenschappen. Gewenste (eind)situatie/resultaat met betrekking tot het vraagstuk De resultaten van het project dient materiaal op te leveren wat bijdraagt aan de kennisontwikkeling over duurzame dorpen en de bottom-up transitie. Concreet, een beschrijving van een model om een ‘circulaire economie’ te realiseren op regionaal niveau. De resultaten moeten bijdragen aan publicaties vanuit de onderzoeksgroep, en aan terugkoppeling van onze kennis naar de duurzame dorpen. Gewenst eindresultaat is (minimaal) een onderzoeksrapportage voor de onderzoeksgroep, en een adviesrapport voor het regionale netwerk c.q. de dorpen uit dit netwerk. Geschikt voor studenten van de opleidingen Geïnteresseerde studenten dienen belangstelling te hebben voor duurzame ontwikkeling. De focus van dit project is niet technisch of bouwkundig, maar gericht op sociaal en economisch gedrag van groepen mensen, ondernemers en overheden. Project is geschikt voor meerdere studenten, eventueel vanuit meerdere opleidingen: - Human technology - Technische Bedrijfskunde - Bedrijfskunde of gelijkwaardige Hoger Economische Opleidingen (HEO) - Toegepaste Psychologie - Civiele Techniek en/of specialisatie Sustainable Cities

De volgende kennis/skills zijn noodzakelijk en/of gewenst - Interview vaardigheden en gespreksvaardigheden - Goede basiskennis van (kwalitatief) onderzoek & onderzoeksvaardigheden - Zelfstandige werkhouding in nabijheid van multidisciplinair onderzoeksteam - Basiskennis over duurzame ontwikkeling - Gewenst: kennis over het model van Circulaire Economie, zie diverse publicaties via de website van de Ellen MacArthur Foundation

(http://www.ellenmacarthurfoundation.org)

BIJ INTERNE OPDRACHTGEVER Lectoraat

Onderzoekslijn

Heico van der Blonk & Alex van Spijk (lectoraat Ruimtelijke Transformaties, Mieke Oostra) Contactgegevens Contactpersoon: Heico van der Blonk Contactgegevens: Instituut Bedrijfskunde (IBK) - Bedrijfskunde MER Tel: +31 (0)50 595 2165 E-mail: [email protected] Website:

BIJ EXTERNE OPDRACHTGEVER Contactgegevens Bedrijf: Contactpersoon: Contactgegevens: Website:

Onderzoekprogramma Energie+Dorp

Participatie vormen ‘lectoraten’ bNR Gewenste vorm X Verstrekken opdracht Opdrachtgever op afstand (weinig contact) Opdrachtgever intensief (veel contact) Bijdragen aan opdrachten van anderen Expert (te consulteren) Expert (actief) Interne opdrachtgever ook voor andere projecten Deelnemer kennisuitwisselingsbijeenkomsten Deelnemer themagroepen Coach (proces) Lerende met eigen ontwikkelagenda Advisering bNR Openstellen van lectoraat en eigen kenniskringen Openstellen van eigen netwerken

Opmerkingen (wensen, tijd etc.)

Competentieniveau Aspect Niveau 1 (basisfase) Aard van de Eenvoudig taak Gestructureerd Past bekende methoden direct toe volgens vaststaande normen Aard van de Bekend context Eenvoudig Monodisciplina ir

Normen voor adequaat handelen Kennis

In de schoolsituatie Is ondernemend, heeft een open houding Beheerst basiskennis, maakt gebruik van bronnen

Kwaliteit van de output

X Niveau 2 (kernfase) Complex Gestructureerd

X Eindniveau (specialisatiefase) Complex Ongestructureerd

Past bekende methoden aan wisselende situaties aan

Verbeterd methoden en past normen aan de situatie aan

Bekend Complex Monodisciplinair

Onbekend Complex Multidisciplinair

In de praktijk onder begeleiding Past wetenschappelij ke kennis toe, is resultaatgericht, is besluitvaardig Gebruikt basiskennis, maakt zich doelgericht nieuwe kennis eigen

In de praktijk zelfstandig Toont visie, is innovatief

Gebruikt kennis op een toegepast wetenschappelijke manier, draagt bij aan kennisontwikkeling

X

Resultaat

Criteria Adequaat

Valide

Verantwoording

Consistent

Resultaat als proces

Controleerbaar

Vakkundig

Betrouwbaar

Logisch

Praktijkresultaat Gevonden resultaat:  Levert een daadwerkelijke oplossing.  Verankerd in de probleemcontext  Toelaatbaar en duurzaam Gevonden resultaat :  Geaccepteerd in probleemcontext  Acceptabel in het probleemdomein  Conceptueel onderbouwd  Goed verklaard  Generalisering aannemelijk gemaakt Inhoudselementen:  In zichzelf consistent  Onderling consistent Uitvoering is:  Compleet  Achteraf nog gedetailleerd te volgen  Transparant, duidelijk gecommuniceerd Uitvoering is:  Resultaateffectief  Kenniseffectief  Efficiënt  Toelaatbaar Uitvoering is niet toevallig beïnvloed door  Degenen die de activiteiten uitvoeren  Toestand van de organisatie rondom hen heen  Onvolkomenheden  Toevallig Redeneringen zijn vrij van:  Inhoudelijke redeneerfouten  Onzakelijke argumenten  Gegoochel met betekenissen