OCMW-vorming. Wij weten meer dan ik. voor medewerkers van OCMW s en welzijnsvoorzieningen. bijlage bij Lokaal n 21. december 2007

OCMW-vorming voor medewerkers van OCMW’s en welzijnsvoorzieningen

Wij weten meer dan ik

magazine van het VCO bijlage bij Lokaal n° 21 december 2007

programma januari tot juni 2008

inhoud NIEUW PROGRAMMA

N

Woord vooraf ................................................................................................................................................................................................... 3 Kort nieuws ................................................................................................................................................................................................... 4 Uit de praktijk ................................................................................................................................................................................................... 7 OPEN PROGRAMMA’S 2008 Human resources management – Pensionering: een nieuwe start (residentiële cursus) . ............................................................................................................... 10 – Coachend leiderschap (residentiële cursus) ................................................................................................................................ 10 – Leiden van een team (residentiële cursus) .................................................................................................................................. 11 – Training functioneringsen evaluatiegesprekken ........................................................................................................................ 11 – Omgaan met persoonlijkheidsverschillen .................................................................................................................................... 12 – Hoe conflicten werkbaar houden? . ............................................................................................................................................... 12 – De stafmedewerker als begeleider van veranderingsprocessen in lokale besturen ............................................................. 13 Sociale dienstverlening – Basisvorming voor maatschappelijk werkers .............................................................................................................................. 14 – De werking van het OCMW (module 1 – basisvorming) ...................................................................................................... 14 – Methodiek van cliëntbegeleiding vanuit sociale dienst OCMW (module 2 – basisvorming) .......................................... 15 – Het handelingskader van wetten, decreten en reglementeringen: sociale zekerheid ...................................................... 16 (module 3 – basisvorming) – Training ‘Omgaan met agressief gedrag van OCMW-cliënten’ . ................................................................................................ 16 N – Omgaan met psychisch zieken . ..................................................................................................................................................... 17 – Sport en cultuur, geen alledaagse partner voor het OCMW ..................................................................................................... 17 N – ‘Samen slagen’ … over team(re)building . .................................................................................................................................. 18 – Art 60 tewerkstelling als opstap naar een reguliere job: Hoe maximaal benutten? .............................................................. 18 – Werken aan krachtengerichte hulpverleningsrelaties met maatschappelijk kwetsbaren . .................................................... 19 – Competenties ontwikkelen op de werkvloer .............................................................................................................................. 20

INSCHRIJVINGSFORMULIER VCO .......................................................................................................................... uitneembaar Ouderenzorg en welzijnsvoorzieningen

N – Congres ActinPas ‘Heet van de naald’ .......................................................................................................................................... 21

– Congres ActinPas ‘PDL Heet van de naald’ .................................................................................................................................. 21

N – Effectief en affectief samenwerken in de thuiszorg – Balanceren tussen vrijheden en begrenzingen . ............................. 22 N – Leiding geven aan verzorgenden: tussen sturen en dienen ..................................................................................................... 23

december 2007

Wij weten meer dan ik. Dit is de slogan van de Trefdag 2008. Leren en mekaar leren kennen, kennis maken en kennismaken zijn woorden om te zeggen dat we veel van elkaar kunnen leren. Vorming is vooral kennis en ervaring uitwisselen.

– – – – – – – – – –

Uitbouw van een doeltreffende vrijwilligerswerking ................................................................................................................. Autocontrole in dagverzorgingscentrum en lokaal dienstencentrum ..................................................................................... Autocontrole in kinderdagveblijf en kinderopvang . .................................................................................................................. Autocontrole in grootkeuken ........................................................................................................................................................ Autocontrole tijdens animatie en ergotherapie in een oudervoorziening . ............................................................................ Warm en assertief, hoe doe je dat? .............................................................................................................................................. Omgaan met psychiatrische patiënten in de thuiszorg ............................................................................................................. Omgaan met lichamelijk zwaarzorgbehoevenden (module 6 van de opleiding animator) ................................................. Visie op animatie en systematisch werken (module 1 en 2 van de opleiding animator) .................................................... Geheugentraining: Train de trainer ..............................................................................................................................................

23 24 24 25 25 26 26 27 27 28

CONSULTING

– Management- en coördinatieteams in ontwikkeling in OCMW’s - Werkconferentie, procesbegeleiding en training ..... 29 – Supervisie- en intervisieaanbod .................................................................................................................................................... 29

PROGRAMMA’S OP VRAAG 2008 In de kijker: – Boekhoudvrees? Zet uw eerste stappen in de OCMW-boekhouding ................................................................ 30 – Wat kan ik als mandataris leren uit de jaarrekening van mijn OCMW? ............................................................ 31 Overzicht programma’s op vraag 2008 ............................................................................................................................................ 32 Wie is wie? Colofon

. .......................................................................................................................................................................................... 35 ................................................................................................................................................................................................. 35

woord vooraf Leernetwerken bevorderen leerprocessen Op 19 oktober vierden we in het Mechelse Congrescentrum Lamot het tienjarig bestaan van de Regionale Ondersteuningspunten Kwaliteitszorg Welzijnsvoorzieningen van de VVSG. Liefst 180 deelnemers uit lokale besturen en politiezones, provincies, Vlaamse Overheid en privé-organisaties namen aan dit congres deel met als centrale thema Netwerken en samenwerken.

De deelnemers aan dit congres zijn blijven stilstaan bij het wat, het hoe en de resultaten van de interne –en externe netwerking. Een leernetwerk is een interne en/of externe werkvorm waarbij managers en leidinggevenden uit het lokale bestuur op geregelde tijdstippen bij elkaar komen. Op een systematische manier denken ze na, bereiden ze zich voor en reflecteren ze over de aanpak van problemen, uitdagingen en kwesties waarmee ze te maken krijgen. Via werkvormen als (begeleide) intervisiegesprekken, groepssupervisie, teamcoaching en intercollegiale consultatie leren zij tegelijkertijd zichzelf, de eigen professionele aanpak en die van de andere collega’s beter kennen. In het leernetwerk staat immers het basisprincipe van leren van elkaar centraal. In welke mate en hoe maken leidinggevenden in lokale besturen gebruik van deze leernetwerken? Maken managers, leidinggevenden en vormingsverantwoordelijkheden in lokale besturen wel een voldoende afweging via kosten/baten-analyse tussen de traditionele klassieke vorming en training en de werkvormen die passen binnen de formule van leernetwerken? Worden uitgangspunten en criteria als transfer van het geleerde naar de praktijk, leerprocessen en kritische reflectie op het eigen gedrag en professioneel handelen wel voldoende gewogen? Draagt het leerproces effectief bij tot de realisatie van team- en organisatiedoelstellingen en de bevordering van de persoonlijke ontwikkeling en inter-persoonlijke relaties’? Grijpt de manager, leidinggevende wel de kans om te reflecteren en staat hij/zij open voor geregelde betrouwbare feedback? Of kiest hij/zij ervoor om in de eigen comfortzone te blijven zoals Loes Bon zegt in Een directeur wil geen coach?

Theo Wijnen is VVSGcoördinator consulting en ontwikkeling en stafmedewerker organisatie-ontwikkeling

De leernetwerktheorie en methode maken een genuanceerde en dynamische kijk op leren in organisaties mogelijk. Bij de organisatie en inrichting van leernetwerken zijn er verschillende keuzemogelijkheden. Ieder leernetwerk heeft zijn sterke en minder sterke kanten en biedt daarom kansen op maatwerk. Op basis van ervaringsgegevens stellen we vast dat een leernetwerk een effectieve en eenvoudige methode voor managers en leidinggevenden is. Laten we samen onderzoeken hoe leernetwerken nog beter kunnen worden ingezet als belangrijke instrumenten in het kader van het bevorderen van leerprocessen voor managers en leidinggevenden in lokale besturen. Theo Wijnen

Zie over de ROP’s, ook de katern OCMW-Vorming, mei 2006. ‘’ROP’s Kwaliteitszorg: een groeiende kwaliteitsnetwerk’’. (E. Van Dierdonck) en hoofdstuk 2 in de nieuwe pocket ‘’Netwerking en organisatieontwikkeling’’. VVSG/Politeia, 2007. (Eds.) Nick Thijs, Steven Van Roosbroek, Theo Wijnen

kort nieuws

Omgaan met agressief gedrag van OCMW-cliënten OCMW-maatschappelijk werkers worden in toenemende mate geconfronteerd met agressief gedrag van OCMW-cliënten. Meestal beperkt dit fenomeen zich dan tot verbale agressie, maar fysiek geweld wordt helaas ook aangewend. Om tegemoet te komen aan de vraag voor een aangepaste training van OCMW-maatschappelijk werkers en OCMW-personeel, dat in rechtstreeks contact komt met cliënten, organiseren we elk jaar opnieuw een praktische training in ons open aanbod (zie blz. 16). Een uitvoerige begripsomschrijving wordt concreet

gemaakt aan de hand van een aangepaste vaardigheidstraining. De training in open aanbod biedt het voordeel dat de deelnemers leren uit ervaringen van collega’s uit andere OCMW’s. Omdat de vraag voor dergelijke trainingen het aanbod overschrijdt, hebben we een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Crime Control N.V. om de tweedaagse interne trainingen op maat van de geïnteresseerde OCMW’s aan te bieden. [email protected]

Schrijven van beleidsnota’s en beleidsplannen

Reactie van een lokale beleidsverantwoordelijke: ‘We gaan toch geen budgetten koppelen aan de plannen, dan leggen we alles vast voor de toekomst.’

Medewerkers van lokale besturen maken een groot aantal lokale beleidsplannen en beleidsnota’s op. Veel beleidsplannen zijn qua structuur en procedure gebonden aan specifieke regelgeving. Tegelijkertijd is er nood aan een doordachte procedure op maat om het proces in goede banen te leiden. De vorm van het plan moet ook tegemoetkomen aan de verwachtingen en behoeften van de lokale beleidsverantwoordelijken. We vertrekken vanuit de persoonlijke ervaringen van de deelnemers en gaan dieper in op volgende aspecten: - analyse, planprocedure en proces; - betekenis van plannen in de praktijk; - plannen als communicatiemiddel met het lokale bestuur; - overtuigende mondelinge en schriftelijke communicatie; - hoe worden plannen gelezen en hoe houden we daar rekening mee? - wat is een functionele schrijfstijl en hoe komen tot kwaliteitsvolle teksten (theorie en praktijk)? - stapsgewijs schrijven; - wat zijn criteria voor een goede beleidsnota? [email protected]

Nieuwe coördinator VVSG-vorming Vanaf 4 januari is Mattie Jacobs de VVSG-coördinator vormingsaanbod voor lokale besturen. Zij was actief als stafmewerker werk en vorming bij het Vlaams Minderhedencentrum.

Proefproject systematische kwaliteitsverbetering en kwaliteitsborging In de katern OCMW-Vorming van mei 2006 kwam het proefproject tussen de vier samenwerkende OCMW’s van SintNiklaas, Beveren, Sint-Gillis-Waas en Kruibeke al aan bod. In het hernieuwde Praktijkboek Kwaliteitszorg in Welzijnsvoor-

zieningen (deel A.1. Nr. 50.) is ook een artikel over dit project met de methoden en de instrumenten verschenen. Dit artikel kunt u in pdf-formaat aanvragen bij [email protected]. [email protected]

Feestcongres Regionale Ondersteuningspunten Kwaliteitszorg Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van de Regionale Ondersteuningspunten voor Kwaliteitszorg organiseerde de VVSG op 19 oktober 2007 het Congres Samenwerken om te verbeteren. Netwerking als middel voor organisatieontwikkeling in lokale besturen in Mechelen. Een beeldverslag van dit congres, de duidingsteksten en de power-point presentaties vindt u op www.vvsg.be (opleiding/werking/netwerking en organisatieontwikkeling).

Actualisering functie-, en competentieprofiel kwaliteitscoördinator De kwaliteitscoördinatoren die deelnemen aan de regionale ondersteuningspunten kwaliteitszorg van de VVSG onder leiding van Theo Wijnen hebben het initiatief genomen om het functie- en competentieprofiel van de kwaliteitscoördinator te actualiseren. In het Praktijkboek Kwaliteitszorg (Deel A1. Nr. 28/2003) verscheen al een artikel over het competentieprofiel van de kwaliteitscoördinator. Het betreft een ontwerp van een generiek functie- en competentieprofiel van de kwaliteitscoördinator anno 2008, werkzaam voor het gehele OCMW in relatie met de rol-, functie- en taakstelling van management-, directiefunctie en functies op middenkaderniveau. In het artikel dat medio 2008 in het Praktijkboek Kwaliteitszorg in Welzijnsvoorzieningen verschijnt, wordt het functie- en competentieprofiel naar het lokale bestuur (OCMW, stad/gemeente) verbreed. [email protected]

Regionale Ondersteuningspunten Kwaliteitszorg voor Welzijnsvoorzieningen in 2008 Door het succes van de afgelopen tien jaar ondersteuningspunten organiseert de VVSG opnieuw een cyclus van ondersteuningspunten voor de welzijnsvoorzieningen in 2008. De uitnodigingen met de inschrijvingsformulieren zijn reeds in

november verstuurd. Informatie over de doelgroep, de doelstellingen en de werkwijze vindt u op de VVSG-website (Vormingscentrum voor OCMW’s) en leest u in de VVSG-Week. [email protected]

kort nieuws

Professionele Vaardigheden: handboek voor leidinggevenden Het handboek Professionele Vaardigheden en de gelijknamige pocketreeks richten zich tot managers, leidinggevenden, coördinatoren, begeleiders van individuen (cliënten) en groepen, procesbegeleiders, begeleiders (adviseurs) van veranderingsprocessen en stafmedewerkers bij lokale en bovenlokale overheden en in de non-profitsector.

www.politeia.be

Het geheel bestaat uit een losbladig naslagwerk en de pockets. Het losbladige naslagwerk is een publicatie waarin de inhoud van alle pockets is opgenomen in een handig A5-formaat. Alle kaderteksten, oefendocumenten en checklists zijn verzameld in Wordformaat en op de cd-rom geplaatst. De deelaspecten van het handboek Professionele Vaardigheden zijn ook terug te vinden in afzonderlijke pockets. De pockets kunnen als werkinstrument tijdens vorming/trainingen en tijdens een procesbegeleiding worden gebruikt. Volgende pockets zijn al verschenen in de reeks: - Werken met de SWOT-analyse, Simonne Vermeylen, 2005 - Coachend leiderschap, Theo Wijnen, 2006 - Coördineren en Samenwerken, Theo Wijnen, 2006 - Supervisie en intervisie, hefbomen voor kwaliteitsbeleid, Stef Herman, 2006 - Werken met het CAF-model in lokale besturen, Nick Thys en Patrick Staes, 2006

Nieuw in de reeks: - Werken met Managementteams, Mieck Vos en Theo Wijnen, april 2007 - Vergadertechnieken; vergaderen is (geen) kinderspel, Jos Huypens, augustus 2007 - Netwerking en organisatieontwikkeling, Nick Thijs, Steven Van Roosbroek en Theo Wijnen, (eds.), oktober 2007 Verwacht begin 2008: Adviesvaardigheden en het begeleiden van veranderingsprocessen, Annemie Simkens, Luc De Schryver en Theo Wijnen Theo Wijnen, redactiecoördinator handboek Professionele Vaardigheden, T 0478-99 99 95, [email protected]

Verzelfstandiging en samenwerking op lokaal vlak Verzelfstandiging en samenwerking op lokaal vlak Auteur: redactie onder leiding van Steven Van Garsse (Universiteit Antwerpen) Alle activiteiten in eigen beheer uitvoeren is niet meer van deze tijd. Lokale overheden beschikken nu over een waaier van mogelijke beheersvormen om hun activiteiten meer autonoom en efficiënt te organiseren. In deze losbladige publicatie worden de belangrijkste technieken en rechtsfiguren systematisch besproken. Verzelfstandiging en samenwerking bundelt zo moeilijk te vergaren en gespecialiseerde kennis. Het handboek omvat drie grote delen: verzelfstandiging, publiekpublieke samenwerking, publiek-private samenwerking. Een laatste hoofdstuk is gewijd aan meer beschouwende, bestuurskundige vraagstukken: hoe omgaan met verzelfstandiging en samenwerking? Bij dit losbladige handboek hoort nu ook een cd-rom met de relevante regelgeving en enkele voorbeeldstatuten, als inspiratiebron voor nieuwe initiatieven. Prijs: 99 euro* (VVSG-leden), 119 euro* (niet-leden). Meer info over Politeia en de publicaties voor lokale besturen: www.politeia.be

uit de praktijk Zorg voor humor in de zorg Moeilijke situaties in de zorgverlening, spanningen tussen personeelsleden door de werkdruk, zorg verlenen op je werk terwijl je situatie thuis zorgelijk is… je zou het lachen erbij verleren. Lachen heeft nochtans een gunstig effect waardoor je situaties kunt relativeren en je beter naar de essentie van het probleem gaat. En vooral krijg je dankzij (glim)lachen energie om moeilijke situaties op een creatieve manier aan te pakken. Als vormingsverantwoordelijke kreeg ik van de directeur van het rusthuis de vraag om een vorming over humor in de zorgsector te organiseren voor alle rusthuismedewerkers. Haar bedoeling was medewerkers eens een andere vorming aan te bieden, waarin haar zorg om hun welzijn duidelijker werd. Ze wou hun als het ware een cadeautje geven, een aangename vorming. De doelstelling was een gezonde lach in het rusthuis te brengen, met effect op de communicatie met elkaar én met de bewoners in functie van meer werken levensplezier. Hopla Vijf jaar geleden had ik dezelfde vraag gekregen van de verantwoordelijke van de thuiszorg. Toen was het de bedoeling om zorg eens vanuit een andere invalshoek te benaderen. Samen met de OCMW’s van Borsbeek en Hove schakelden we Gerard Aerts en Trudie Appermans van vzw Lach en Elinjo uit Houthalen in. Nu, vijf jaar later, genieten onze verzorgenden nog na van deze vorming. We maakten kennis met de clowns Gerard en Trudie, maar er was ook de theaterman, -vrouw, de pedagoog, de therapeut, de vormingswerker. Gerard en Trudie beschikken over een breed gamma van ervaringen uit de zorgsector als sociaal pedagoog, ziekenhuisclown, clown bij dementerenden, Gestaltopleider… en diverse theoretische achtergronden. Die zetten ze allemaal in tijdens hun vorming over ‘communicatie in de zorgsector met humor als invalshoek’. De deelneemsters waren algauw heel enthousiast en stonden open voor de opdrachten en oefeningen. Er was weinig weerstand en een grote leergierigheid. Grenzen werden verlegd. Wie zich aan het begin van de dag nog onzeker voelde om eens gek te doen, kreeg vertrouwen door de ontspanningsoefeningen en sprong op het einde van de dag zonder schroom uit zijn gewoontepatroon. De HOPLA-methodiek* die de begeleiders doorheen de jaren hebben ontwikkeld en die ook als hun theoretisch model gezien kan worden, concretiseert zich tijdens de vorming in een hopla-sprong. Het woordje hopla is een sleutelbegrip en wordt na vijf jaar nog altijd gebruikt door medewerkers. De hopla-

kreet gebruiken ze als een aanmoediging, op momenten waarop ze zich het hoofd breken over een moeilijke situatie. Het effect is relativerend. Het geeft zuurstof om de situatie op een andere manier te bekijken. Humor in breed gamma Bij de vraag van de rusthuisdirecteur aarzelde ik dus geen moment om in 2007 ‘Zorg voor humor/humor in de zorg’ te programmeren. Ik nam opnieuw contact op met Gerard Aerts en Trudie Appermans. Vier maal kwamen ze naar het rusthuis om voor in totaal 85 medewerkers een hele dag vorming te geven. Ook al stond in het vormingsvoorstel de probleemstelling en de doelstelling duidelijk omschreven, toch wisten de medewerkers niet goed wat ze konden verwachten. Humor heeft zoveel facetten: zal het hard lachen worden of glimlachen, is het groen lachen of is het zwarte humor, is het fijne humor of wordt het billenkletsen? En wat doen we daar achteraf dan mee op de werkvloer? Met een mengelmoes van verwachtingen en weerstanden kwamen ze naar de verplichte vorming. Wie ervaring heeft met vorming weet dat elke groep verschillend is. Het is dan ook een uitdaging voor de begeleider om in te spelen op deze groepsdynamiek. Gerard en Trudie hebben bewezen dat ze deskundig kunnen omgaan met zulke groepsdynamische processen. Op hun authentieke manier brachten ze elk afwisselend theorie en oefeningen. Via leuke, eenvoudige oefeningen leer je aarden, contact maken met jezelf en de anderen. Een goed contact maken is de basis voor een goede communicatie. Vanuit een goed contact kan je jezelf en anderen begeleiden en leiden naar een gewenst doel. Trudie en Gerard toonden dit voortreffelijk aan bij het spelen van een levensechte situatie van een rusthuisbewoner, die weigerde om uit haar zetel te komen. Trudie, de bewoonster

Gerda Van Zeebroeck is vormingsambtenaar bij het OCMW van Sint-Katelijne-Waver

* HOPLA staat voor Houding, Openheid, Positief, Lachen en Aandacht

uit de praktijk

We kunnen bewust kiezen om met de glimlach of met lichtjes in onze ogen door het leven te gaan, zoals we kunnen kiezen om het licht in de kamer aan of uit te doen.

Sinds de vorming wordt er meer gezongen met en voor de bewoners en wordt er meer muziek gebruikt.

zat in haar zetel met haar armen stevig gekruist, ze was niet van plan om in beweging te komen. Gerard, die in zijn rol van clown zat, ging naast haar zitten en spiegelde zich aan haar gedrag. Als clown kon hij ook haar gedrag uitvergroten zonder het belachelijk te maken. Door stilzwijgend haar gedrag over te nemen veranderde ze van houding. Maar Gerard nam het telkens over. Van non-verbaal gedrag ging hij over tot verbaal gedrag. Hij begon met haar al pratend in contact te komen. Hij vroeg haar of ze ook kon schuifelen met haar voeten … En van schuifelen kwamen stilaan kleine stapjes. Gerard trok een streep op de grond en tot daar zouden ze wandelen, samen verlegde ze de streep tot het genoeg voor haar was. Ze maakten een afspraak om morgen opnieuw te gaan wandelen. Het voorbeeld liet zien hoe je vanuit contact (je versterkt dit door te spiegelen) beweging kan krijgen in de andere. Het lukt misschien niet van de eerste keer. Je hoeft hiervoor geen clownspak aan te doen of de clown uit te hangen. Als clown kan je je natuurlijk andere dingen permitteren dan als verzorgenden, maar het gaat hem om de boodschap: maak goed contact, durf er andere elementen bij te voegen die verrassend zijn en je neemt de andere mee in een proces van leiden en begeleiden. Tijdens de oefeningen ervoer ik dat we bezig waren zelfbewust verantwoordelijkheid op te nemen voor de verandering van ons eigen gedrag. Het lijkt naïef en misschien te eenvoudig, maar toch kunnen we bewust kiezen om met de glimlach of met lichtjes in onze ogen door het leven te gaan, zoals we kunnen kiezen om het licht in de kamer aan of uit te doen, ook al zijn er weerstanden en soms genoeg gegronde redenen om niet te lachen. Deze keuze is ook bepalend voor het effect dat we hebben op onze omgeving. Als ik met lichtjes in mijn ogen door de stad loop, zijn mensen, vreemde mensen, automatisch ook vriendelijker tegen me. Ik hoef niet als een clown op het werk rond te lopen om een glimlach op het gezicht van een rusthuisbewoner of collega te toveren. Zelfs als ik van binnenuit lach is er een beter contact met mezelf én met de anderen en ontstaat er een warmere communicatie. Eigenlijk is het heel eenvoudig, maar we hebben het lachen onvoldoende ontwikkeld, onderdrukt of afgeleerd. Gelukkig kunnen we het opnieuw leren, onze existentiële lachbron en ons lachvermogen zijn in elk van ons nog steeds aanwezig. Transfer De humorvorming bij alle rusthuismedewerkers heeft van alles losgemaakt. Na de vorming kregen de medewerkers een schriftelijke opdracht. De bedoeling was niet zozeer om de kennis te toetsen, maar om medewerkers te laten formuleren wat ze aan de vorming overgehouden hebben en hoe ze de kennis

en de ervaringen op de werkvloer willen gebruiken. Daarnaast was het ook een middel om de vorming te evalueren. De medewerkers moesten de opdracht binnen een maand inleveren aan hun diensthoofden, die de opdrachten geparafeerd aan de vormingscoördinator bezorgden. De medewerkers van wie ik een geparafeerde opdracht kreeg, hebben de vorming gevolgd met ‘goed gevolg’ voor hun functionele loopbaan. Van de 85 medewerkers brachten er 64 hun opdracht binnen. Bij zeven medewerkers las ik nog een beperkte weerstand tegenover de vorming. Ze vonden ze saai (niet hard genoeg gelachen), ze hadden er niets aan, ze konden er zich niet voor openstellen, hun persoonlijke problematiek zorgde voor blokkering, ze hebben een dergelijke vorming niet nodig omdat ze zelf al humoristisch genoeg zijn … De anderen vonden het aangenaam, waren enthousiast over de goede sfeer, de goede groep, de groei die de groep doormaakte doorheen de dag en vonden het fijn om collega’s eens op een andere manier te leren kennen. Er werden verschillende intenties geformuleerd: meer relativeren, rustiger zijn, de aangeleerde technieken en oefeningen gebruiken, meer contact leggen met bewoners, meer gebruik maken van muziek en zang, op zoek gaan naar creatieve manieren om humor aanwezig te maken. De leidinggevenden hebben ondertussen vastgesteld dat de medewerkers écht wel vriendelijker zijn tegenover de bewoners, ook wordt er meer gezongen met en voor de bewoners en wordt er meer muziek gebruikt. Eén team heeft zelfs een ochtendritueel ingevoerd om alvorens aan het werk te gaan even samen te ‘aarden’, het lichaam te ontspannen en de ‘hoplasprong’ te doen. Ook hier wordt hopla vaak gelanceerd als ijsbreker bij moeilijke momenten. Blijven lachen Om op langere termijn humor in de zorg wakker te houden worden er affiches met doordenkertjes op personeelsborden gehangen, willen we de communicatietraining regelmatig aanbieden en proberen we literatuur over humor te verspreiden. De vorming was gedurende de hele vormingsperiode een belangrijk gespreksonderwerp. Zoals met alles is het nu ieders verantwoordelijkheid om er persoonlijk en professioneel iets mee te blijven doen. Als leidinggevenden en vormingscoördinator hebben we de structurele verantwoordelijkheid om het effect van deze vorming niet verloren te laten gaan. Zoals voor elke vorming die we plannen in het rusthuis is het belangrijk dat ze ingebed is in een integrale visie op zorg. Hoe bewuster we onze vorming plannen en inpassen in een algemene visie, hoe bewuster we doelstellingen formuleren, hoe bewuster we ook het effect van de vorming kunnen voorzien en hiervoor nadien blijvend zorg dragen. Dit kan nog altijd beter.

uit de praktijk

Toeval of niet… terwijl ik de laatste regels van dit artikel aan het schrijven ben, klopt de verantwoordelijke van de thuiszorg bij me aan. Ze maakt haar planning voor de vorming van 2008 en wil opnieuw de humorvorming opnemen, als nazorg voor

de ‘oudere’ medewerkers en als nieuw aanbod voor de recent aangeworven medewerkers. Gerda Van Zeebroeck

Doe de HOPLA. Durf uit je vel springen. Pak het

vzw LACH

eens anders aan!

Schitterend vormingsaanbod met maximaal effect voor een voltallige personeelsploeg Zorg voor humor in de zorg uitsluitend programmeren voor animatoren en ergotherapeuten in het open VVSG-aanbod geeft hen de kans om kennis te maken met ‘communicatie in de zorgsector met humor als invalshoek’. De deelnemers zullen zeker concrete methodieken en technieken ontdekken die ze kunnen verwerken of kunnen toepassen op hun werkvloer. Nochtans is het organiseren van deze cursus voor de voltallige personeelsgroep nog doeltreffender omdat dit een andere dynamiek aan een opleiding geeft én zeker aan het effect op de werkvloer. In essentie gaat het om communicatie, bekeken vanuit een niet alledaagse en verrassende invalshoek ‘humor’. Hierbij staat de verantwoordelijkheid van de medewerker centraal. Als het lukt om deze verantwoordelijkheid tijdens de cursus wakker te maken of te versterken, wordt

het effect op de werkvloer des te groter. Uiteraard blijft het ieders verantwoordelijkheid om het effect van de vorming op de werkvloer wakker te houden. Volhouden … tot het een natuurlijke manier van omgaan worden is de boodschap. De enthousiaste docenten Trudie Appermans en Gerard Aerts gaven op 10, 11 en 12 oktober voor de VVSG ook de driedaagse vorming vrolijk ouder worden voor animatoren en ergotherapeuten werkzaam in animatie. Wie meer wilt weten over de theorie en het HumorOntwikkelingsPlan of de HOPLA-methodiek, raadpleegt het best de website van Elinjo www.lach-humor.be of leest het artikel van Gerard Aerts in Cahier Ouderenzorg Humor bij ouderen uitgegeven bij Kluwer Editorial.

open programma’s 2008 Deze programma’s zijn ingedeeld in vier domeinen: Management & Organisatie, Kwaliteitszorg & Human resources management, Sociale dienstverlening en Ouderenzorg. Het aanbod is open voor de medewerkers van de OCMW’s en gemeenten. Inschrijven vooraf is noodzakelijk. Voor de programma’s van Management & Organisatie contacteert u stafmedewerker Dirk Meulemans en administratief medewerker Hilde Maris (zie p. 35). Alle HRM-trainingen in open aanbod organiseren we ook op vraag.

Human resources management Pensionering: een nieuwe start (residentiële cursus) voor wie alle personeelsleden van OCMW’s en gemeenten en hun partner die binnenkort (max. 2 jaar) op pensioen gaan inhoud In een mensenleven heeft iedereen te maken met grote veranderingen. Op pensioen gaan is een van de grootste mijlpalen. Het kan natuurlijk ook een start betekenen van een nieuw of een ander, misschien zelfs beter, leven. Wie tegenwoordig met pensioen gaat, heeft nog een heel leven voor zich, dat hij/zij vanuit zijn eigen mogelijkheden en interesses kan uitbouwen tot een zinvol bestaan. Deze vorming wil mensen begeleiden bij het nemen van deze kaap. Het programma speelt zowel naar inhoud als vorm in op de verschillende vlakken waar er veranderingen optreden. Omdat beide partners betrokken zijn in dit proces, is het wenselijk dat zij dit samen volgen. Aan de situatie van de alleenstaanden wordt uiteraard ook aandacht besteed.

www.politeia.be

10

Coachend Leiderschap: modetrend of resultaatgerichte aanpak (residentiële cursus) voor wie directies en leidinggevenden van OCMW’s en gemeenten inhoud Door evoluties en veranderingen moeten leidinggevenden over zeer uiteenlopende kwaliteiten beschikken: van het acuut beslissingen nemen tot intensief overleggen. In het ene geval moeten ze veel ruimte voor zelfsturing bieden en een coachende stijl hanteren, in andere gevallen is een strakke aansturing van medewerkers nodig. Een coachende leidinggevende stimuleert medewerkers om zelfstandig, kritisch en tegelijkertijd creatief na te denken om, op termijn, zelf eigen oplossingen te creëren en daar ook de verantwoordelijkheid voor te nemen. Leiderschap begint bij de persoon zelf. Aan welk type leider heeft de organisatie of de dienst nood? Welke kwaliteiten en ontwikkelpunten heeft u? We belichten een aantal modellen, de deelnemers verwerven via een analyse inzicht in de eigen leiderschapsstijl, sterkes en werkpunten.

werkwijze Deze residentiële cursus is zowel informatief als vormend. Het informatieve gedeelte over onder meer pensioenwetgeving wordt verzorgd door deskundigen zoals een arts, een advocaat en een juriste. Het vormende element verloopt via methodieken die de deelnemers stimuleren om samen met anderen na te denken over cruciale aspecten.

werkwijze In deze ervaringsgerichte training ligt het accent op het inoefenen van vaardigheden die van belang zijn om coachingsgesprekken te voeren met medewerkers. Via oefeningen en situaties wordt vanuit de eigen praktijk gewerkt aan de verbetering van de eigen competenties en vaardigheden.

begeleiding Myriam Leurs, VVSG-stafmedewerker vorming Human Resources Management


aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs

maximaal 16 18 van woensdag 21 mei om 19.30 uur tot vrijdag 23 mei tot 16 uur Na enkele maanden worden er, in overleg met de groep, 2 terugkomdagen gepland. De Panne, Vakantie- en Congrescentrum Wielingen, Dynastielaan 42 280 euro (inclusief maaltijden, logieskosten en gebruik zwembad, exclusief terugkomdagen

info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

en dranken); 21 euro voor de pocket ‘Coachend leiderschap’ die tijdens de cursus wordt gebruikt. [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80003/3300

maximaal 28 30 van maandag 5 mei om 13.30 uur tot en met donderdag 8 mei tot 16 uur De Panne, Vakantie- en Congrescentrum Wielingen, Dynastiestraat 42 van maandag 6 oktober om 13.30 uur tot en met donderdag 9 oktober tot 16 uur De Panne, Vakantie- en Congrescentrum Wielingen, Dynastiestraat 42 380 euro (inclusief maaltijden en logieskosten, gebruik zwembad, … exclusief dranken) [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80004/3300

Leiden van een team (residentiële cursus)

Training functioneringsen evaluatiegesprekken

voor wie directies en leidinggevenden van OCMW’s en gemeenten die een team leiden

voor wie leidinggevenden van OCMW’s en gemeenten die functioneringsen/of evaluatiegesprekken met hun medewerkers voeren.

inhoud Organisaties zijn complexe systemen. De doelstellingen van een organisatie worden bereikt wanneer verschillende medewerkers een bijdrage leveren aan het geheel. Teams zijn groepen van mensen die gezamenlijk een taak volbrengen. Een team functioneert goed dank zij motivatie, inzet, goede resultaten en een prettige werksfeer. Toch ontstaat een team niet zomaar. Integendeel, het vergt veel kennis en vaardigheden van de leidinggevende, en van de teamleden zelf. De leidinggevende moet de onderlinge samenhang bevorderen, de communicatie verbeteren, conflicten positief oplossen en feedback geven.

inhoud Bij het voeren van functioneringsen evaluatiegesprekken moet een leidinggevende tegelijk actief luisteren, feedback geven en krijgen, boodschappen open en direct kunnen communiceren, juist interpreteren en doorvragen. In deze cursus krijgt u als leidinggevende inzicht in zowel het functioneringsgesprek als het evaluatiegesprek.

werkwijze In deze residentiële training wordt er vertrokken vanuit de situatie van de deelnemers zelf. Via analyse van het eigen team, het bepalen van knelpunten, wordt nagegaan hoe u kunt functioneren en ook de communicatie binnen het team beter wordt. We werken intensief met oefeningen en vergelijken het telkens met de eigen situatie. We kiezen voor een residentiële cursus, qua tijdsinvestering en leereffect blijkt dat de meest effectieve formule.

werkwijze Deze vorming is een ervaringsgerichte training waarbij de deelnemers via oefeningen en situaties vanuit de eigen praktijk werken aan de verscherping/verbetering van hun eigen vaardigheden. Actieve inzet verhoogt het leereffect.

Menig machtig leider heeft verkeerde beslissingen, met stijl en kracht genomen, overleefd, maar slechts enkelen overleefden aarzelende beslissingen. Desmond Morris


begeleiding Myriam Leurs, VVSG-stafmedewerker vorming Human Resources Management aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 16 18 van woensdag 1 oktober om 19.30 uur tot vrijdag 3 oktober tot 16 uur; Na enkele maanden worden er, in overleg met de groep, 2 terugkomdagen gepland. De Panne, Vakantie- en Congrescentrum Wielingen, Dynastielaan 42 280 euro (inclusief maaltijden, logieskosten en gebruik zwembad, exclusief terugkomdagen en dranken) [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80005/3300

aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar

maximaal 16 18 Kortenberg, Oude Abdij Kortenberg, Abdijdreef 22 dinsdag 4 , woensdag 5 en donderdag 6 maart, van 9.30 tot 16.30 uur De Pinte, Brasserie ’t Klooster, Baron de Gieylaan 25a maandag 13, dinsdag 14 en woensdag 15 oktober, van 9.30 tot 16.30 uur

prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

285 euro [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80000/3300

11

Omgaan met persoonlijkheidsverschillen voor wie medewerkers en leidinggevenden van OCMW’s en gemeenten inhoud Dit tweedaags programma geeft inzicht in uw eigen persoonlijkheidstype enerzijds en de verschillen tussen mensen anderzijds. Een deel van ieders persoonlijkheid heeft te maken met aangeboren voorkeuren. Dit is niet nieuw. De Zwitserse psychiater Carl G. Jung (1875-1961) ontdekte al dat mensen evenwichtige voorkeuren ontwikkelen voor het soort problemen dat ze graag oplossen en de manier waarop ze die oplossen. Van daaruit hebben Katherine Briggs en haar dochter Isabel Briggs Myers een instrument ontwikkeld dat sinds de publicatie ervan in 1962 is uitgegroeid tot de meest grondig onderzochte en meest omvangrijk toegepaste theorie van persoonlijkheidstype. De grote waarde van deze typetheorie ligt in het helpen van mensen om verschillen in persoonlijkheid te begrijpen, te gebruiken en te waarderen. Naast het identificeren van uw eigen type zullen de inzichten in de theorie u helpen in het effectiever samenwerken met collega’s en cliënten, en de persoonlijke effectiviteit vergroten. De informatie kan als input dienen voor een persoonlijk en professioneel ontwikkelingsplan.

voor wie medewerkers en leidinggevenden van OCMW’s en gemeenten die intern of extern geconfronteerd worden met conflictsituaties die een efficiënt functioneren belemmeren. inhoud Onopgeloste conflicten verlammen de werking van teams en organisaties omdat ze te veel energie steken in tegenwerking en frustraties. Constructief leren omgaan met conflicten en verschillen in diverse situaties (met collega’s, hogergeplaatsten en klanten) betekent werkbare oplossingen voor het conflict zoeken zodat de energie van de medewerkers terug beschikbaar wordt voor de taak. In deze cursus verwerven deelnemers inzicht in de eigen conflictstijl en het effect ervan, in de verschillende soorten conflicten, in technieken en gedragingen om conflictsituaties op een bevredigende manier op te lossen. Op het programma staan het leren omgaan met uit de hand gelopen conflicten en het opstellen van een conflictactieplan op maat. werkwijze Tijdens de training ligt de nadruk op het uitdiepen van vaardigheden die het mogelijk maken om conflicten beter te hanteren. Er wordt gewerkt aan de hand van reële situaties waarbij eigen inbreng primeert. Verschillende stijlen en visies verrijken dit belangrijke thema.

werkwijze Via een speelse presentatie en als prettig ervaren oefeningen verwerven deelnemers de theoretische inzichten, nodig voor het bepalen van het eigen type. Vertrekkend vanuit de verschillen in persoonlijkheidstype ontwikkelen de deelnemers via oefeningen inzichten en vaardigheden in het omgaan, samenwerken en communiceren met ander(s)en.


begeleiding Diederik Van Coillie, freelance trainer/consultant communicatieve vaardigheden en procesbegeleider teambuilding en change management

aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar

maximaal 16 12 donderdag 13 en vrijdag 14 maart, van 9.30 tot 16.30 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael, ‘t Plein 1 (Zoutwerf)

prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

190 euro [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80001/3300

12

Hoe conflicten werkbaar houden?

aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

16 12 donderdag 16 en vrijdag 17 oktober, van 9.30 tot 16.30 uur Bierbeek, CC De Borre, Speelpleinstraat 10 190 euro [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0476–27 59 45 3304/80002/3300

OPEN PROGRAMMA’S HRM

De stafmedewerker als begeleider van veranderingsprocessen in lokale besturen 1 Competenties die het verschil maken voor de stafmedewerker en zijn/haar organisatie voor wie stafmedewerkers in lokale besturen met een adviserende, begeleidende en ondersteunende functie ten opzichte van lijnmanagers zoals communicatieambtenaren, kwaliteitscoördinatoren, interne projectbegeleiders, vormingsverantwoordelijken inhoud Lokale besturen worden almaar complexer, dit legt druk op het personeel want ze moeten over nieuwe competenties beschikken. De stafmedewerker kan hier een reële meerwaarde creëren door de operationeel leidinggevenden te ondersteunen als een interne procesbegeleider. Deze opleiding heeft tot doel basisinzichten en vaardigheden te ontwikkelen om zich als stafmedewerker in deze richting te profileren. Daarom komt op de eerste dag het inzicht in de organisatieontwikkeling aan bod met de eigen dynamiek en het organisatieklimaat. Op dag 2 bespreken we de uitdagingen voor de stafmedewerker in zijn/haar omgeving en de eigen stijl voor probleemoplossing. We bekijken de positie en de relaties van de stafmedewerker in de organisatie, maar ook de spanningsvelden binnen de organisatie en voor welke uitdagingen ze staat. Op de derde dag zetten we een begeleidingstraject op aan de hand van concrete gevallen en maken we kennis met faciliterende vaardigheden en Creative Problemsolving, maar ook met mindmapping als ondersteunende tool om dit alles in beeld te brengen. Op de vierde dag ontwikkelen we een actie- en communicatieplan om zowel bij de top als de basis een draagvlak te creëren.

werkwijze De deelnemers leren specifieke begeleidervaardigheden, krijgen aan de hand van meetinstrumenten informatie over de eigen stijl voor probleemoplossing en een analyse van de dynamiek van hun eigen werkomgeving. Vaardigheden en inzichten worden ontwikkeld aan de hand van eigen casuïstiek.

1 Herhaling van de opleiding van 2007 ‘’Adviesvaardigheden en het begeleiden van veranderingsprocessen’’.

begeleiding Annemie Simkens, trainer/consultant en Luc De Schryver, trainer/consultant, CPSB-Brussels aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 15 24 28 februari, 6 maart, 20 maart en 21 maart 2008, van 9.30 tot 16.30 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael, ’t Plein 1 (Zoutwerf) 600 euro (inclusief nieuwe pocket over adviesvaardigheden en het begeleiden van veranderingsprocessen in de reeks Professionele Vaardigheden: handboek voor leidinggevenden van de VVSG en Politeia) [email protected], T 02-211 55 61 [email protected], T 0478-999995, 3303/80004/3300

www.politeia.be

Oproep Om de vorming kwalitatief goed te ontwikkelen en uit te voeren, vragen we bij de inschrijving de volgende vragen kort te beantwoorden en terug te sturen naar [email protected]: Naam:

Hoeveel jaren werkt u in de functie van stafmedewerker?

Organisatie:

Wat zijn de kerntaken van uw functie als stafmedewerker? (beschrijf ze in maximaal vijf regels)

Functietitel: (stafmedewerker logistiek, kwaliteitscoördinator, bestuurssecretaris belast met stafzaken, stafmedewerker algemene zaken, projectbegeleider…)

Wat verwacht u vooral van deze opleiding? Wat wil u leren?

13

OPEN PROGRAMMA’S Sociale dienstverlening

Sociale dienstverlening Basisvorming voor maatschappelijk werkers Maatschappelijke werkers kunnen al voor het twaalfde jaar het vormingsprogramma voor hun functionele loopbaan volgen. In deze periode werd de wetgeving verschillende keren aangepast en gewijzigd. Deze tendens blijft voortduren. Binnenkort verwachten we de repercussies van het decreet betreffende de organisatie van de OCMW’s. Los daarvan breidt het takenpakket van de OCMW’s in het algemeen en van de maatschappelijke werkers in het bijzonder, zich verder uit. Nieuwe methodieken dienen zich aan en de werksituatie wordt complexer. Met de basismodules spelen we in op deze evolutie en proberen er zo mogelijk op vooruit te lopen. De basisvorming moet

zowel boeiend blijven voor de ‘anciens’, die hun kennis willen opfrissen, als voor de nieuwkomers die een globaal overzicht willen krijgen. De geactualiseerde versie van de eerste basismodule blijft behouden op vijf dagen met bijzondere aandacht voor het wettelijk kader, de visie en het lokaal sociaal beleid. Methodiek en cliëntbegeleiding worden verder uitgediept in de tweede module die nu vier dagen zal duren. Tenslotte blijft de derde module rond sociale zekerheid behouden. In het najaar van 2008 worden zowel ‘timemanagement’ voor sociale diensten als ‘omgaan met stress’ herhaald. Deze vorming komt tegemoet aan de vereisten van het personeelsstatuut.

De werking van het OCMW (module 1 – basisvorming) voor wie maatschappelijk werkers sociale dienst

www.politeia.be

14

inhoud De organieke wet van 1976 bood reeds een duidelijk stramien maar met de recente Wet betreffende het recht op maatschappelijke integratie wordt de OCMW-werking eigenlijk in een bepaalde richting geduwd. Maar elk OCMW interpreteert en past de wet op een eigen manier toe. Een nieuwe uitdaging is ongetwijfeld de relatie tussen OCMW en gemeente volgens het nieuwe OCMW-decreet. Het blijft uitermate boeiend en verrijkend om geconfronteerd te worden met de aanpak van diverse collega’s uit andere OCMW’s. Want wat betekent werken in een OCMW anno 2008? We situeren het OCMW in zijn historisch perspectief, plaatsen recente ontwikkelingen tegen de vroegere opvattingen over welzijn en welvaart en bespreken de actuele veranderingen naar aanleiding van het nieuwe OCMW-decreet voor personeel, financiën, toezicht en verzelfstandiging. Hoe vertaalt de sociale dienst de OCMW-opdracht? Welke kerntaken en doelgroepen krijgen prioriteit? Is er hierbij een pro-actief beleid? Een brede vraagstelling wordt aan de hand van overzichten en groepsbespreking helder gemaakt. Wat is typisch aan het OCMW-maatschappelijk werk? Welk basistaken moet het OCMW opnemen? Hoe kunnen de wettelijke opdrachten en de controlerende rol gecombineerd worden met een begeleidende en ondersteunde taak? Hoe komt er ruimte voor maatzorggericht werken? We vertrekken vanuit de concrete verhalen van de cursisten en zoeken naar pragmatische en haalbare oplossingen en voorbeelden. Randvoorwaarden voor kwalitatief

maatschappelijk werk worden op een rij gezet. We lichten het OCMW ook financieel door en verduidelijken de financiële besluitvorming met inzicht in balansen en resultatenrekeningen, jaarrekening en activiteitencentra. Ook het lokale sociale beleid komt aan bod: het sociaal huis en de toegankelijkheid, de samenwerking tussen lokale besturen en de participatie van de burger. begeleiding Michel Vandenbroeck, VVSG-stafmedewerker vorming sociale dienstverlening Pieter Vanderstappen, VVSG-stafmedewerker OCMW-wetgeving Koen Vansevenant, free-lance vormingsmedewerker en hulpverleningsconsulent Guy-Paul Libin, ontvanger OCMW-Oostende Peter Sels, VVSG-projectmedewerker lokaal sociaal beleid aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 25 30 dinsdag 12 en 19 februari en, donderdag 28 februari, 13 en 20 maart, van 9.30 tot 16.30 uur Hasselt, Cultureel Centrum, Kunstlaan 5 400 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80000/3300


Methodiek van cliëntbegeleiding vanuit sociale dienst OCMW (module 2 – basisvorming maatschappelijk werkers) voor wie maatschappelijk werkers sociale dienst inhoud Maatschappelijk werk verrichten in een OCMW is een complexe taak. Het is werken op het kruispunt van verschillende realiteiten, verwachtingen en belangen en tegelijk zelfstandig een oordeel vellen. Het is niet eenvoudig om hier zorgvuldig en professioneel mee om te gaan in relatie tot de cliënten, het bestuur en de bredere samenleving. Cliënten (terug) greep helpen krijgen of houden op hun persoonlijke en sociale leefsituatie, hun kritisch bewustzijn (helpen) verhogen en hen sociaal en maatschappelijk aansluiting helpen vinden, vormen belangrijke uitdagingen. Dialoog en participatie staan altijd centraal. Tevens moet het OCMW een oproep doen aan de samenleving, vooral voor kwetsbare mensen. Tijdens deze interactieve vierdaagse basisopleiding worden een aantal inzichten en kapstokken aangeboden om het maatschappelijk werk met OCMW-cliënten te ondersteunen en te verdiepen. Deze inzichten en kapstokken hebben te maken met de (diversiteit aan) cliënten, de OCMW-context en de bredere samenleving. We integreren deze inzichten en kapstokken in een basisstappenplan voor goede en integrale hulp- en dienstverlening vanuit een OCMW. Integraal betekent dat het basisstappenplan gebaseerd is op een visie (waardeposities), bedoeld is voor een globale eerstelijnsaanpak en rekening houdt met de systeemcontext van mensen. werkwijze Drie dagen werken we vanuit een waarderende aanpak van ieders eigen ervaring. Deze ervaringen ondersteunen en verdie-

pen we aan de hand van korte opdrachten en praktijkgerichte theoretische inzichten. Al doende bouwen we een basisstappenplan op. Ervaringsuitwisseling, stilstaan bij eigen voorbeelden en eigen praktijk staan voortdurend centraal. We werken regelmatig in kleinere groepjes. Een aantal thema’s worden ondersteund met videomateriaal. Na drie dagen onderbreken we de opleiding enkele weken en kunnen de deelnemers werken aan een individuele verdiepingsopdracht. Dag vier is een terugkomdag waar we de individuele verdiepingsopdrachten (in groepjes) bespreken. Vanuit de diverse ervaringen komen we dan tot een synthese en afronding van de vorming. begeleiding Jan Brodala, docent Katholieke Hogeschool Kempen, departement Sociaal Werk met OCMW-ervaring


maximaal 16 24 dinsdag 8, 15, 22 april en 20 mei van 9.30 tot 16.30 uur Schoten, Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 400 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80018/3300

15


Het handelingskader van wetten, decreten en reglementeringen: sociale zekerheid (module 3 – basisvorming maatschappelijk werkers)

Training ‘Omgaan met agressief gedrag van OCMW-cliënten’

voor wie maatschappelijk werkers sociale dienst

voor wie maatschappelijke werkers

inhoud De OCMW-hulpverleners worden dagelijks overstelpt met specifieke vragen over sociale zekerheid. Deze materie is bijzonder complex en wijzigt voortdurend. Deze module biedt zowel een opfrissing als een praktische uitdieping van de bestaande regelgeving. Omdat de sociale zekerheid zo uitgebreid is en bovendien snel wijzigt, is het niet enkel de bedoeling om in deze module kennis op te doen. Het ‘vlot de weg vinden’ in de reglementering krijgt zeker voldoende aandacht. Volgende thema’s komen uitgebreid aan bod: werkloosheid, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen, kinderbijslag, arbeidsongevallen, beroepsziekten en jaarlijkse vakantie. Tevens wordt dieper ingegaan op de residuaire stelsels: leefgeld, inkomensgarantie ouderen, tegemoetkoming minder-validen en de gewaarborgde gezinsbijslag.

inhoud Agressief gedrag van cliënten kan allerlei oorzaken hebben: zich onbegrepen voelen, overvolle wachtzalen, gevoelens van onmacht en afhankelijkheid, zich achtergesteld voelen, een kluwen van administratieve verplichtingen. Sommige cliënten gebruiken in zulke situaties geweld, zowel verbaal als fysiek. Een maatschappelijk werker is opgeleid om ‘hulp te verlenen’ en is dus niet op agressie voorbereid. In de training verwerven maatschappelijke werkers vaardigheden om met agressie om te gaan. Op welke manieren worden agressie, intimidatie en geweld geuit? We verwerven inzicht in persoonlijke en maatschappelijke factoren die agressie versterken of verminderen. Maatschappelijke werkers leren zich te profileren en te positioneren tegenover agressieve cliënten en geweld. Hoe kunnen we door houding en communicatie de agressie hanteren of zelfs voorkomen? We oefenen de nodige vaardigheden in.

werkwijze Korte theoretische uiteenzettingen worden afgewisseld met interactieve momenten zoals vraagstelling en discussie. Ook opzoekingswerk komt aan bod. begeleiding Rik Vandervennet, docent KATHO-IPSOC

werkwijze Tijdens deze training ligt de nadruk op het oefenen van vaardigheden die het mogelijk maken agressie beter te hanteren. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt geoefend om de agressie van de agressor op te vangen, in te dijken of zelfs om te buigen tot hanteerbaar gedrag. begeleiding Tom Nijsmans, freelance trainer rond agressiebeheersing, conflicthantering, assertiviteit, begeleid door een professionele acteur.


16

maximaal 25 24 dinsdag 13 mei en 10 juni, donderdag 19 juni en dinsdag 24 juni, van 9.30 tot 16.30 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael, ’t Plein 1 (Zoutwerf) 370 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80001/3300


maximaal 16 12 donderdag 10 en 24 april, van 9.30 tot 16.30 uur Leuven, Crime Control N.V., Tervuursevest 362 340 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80005/3300


Sport en cultuur, geen alledaagse partner voor het OCMW

Omgaan met psychisch zieken voor wie OCMW- maatschappelijk werkers

voor wie maatschappelijk werkers sociale dienst

inhoud OCMW-maatschappelijke werkers worden voortdurend geconfronteerd met cliënten die psychische en soms psychiatrische problemen hebben. Dikwijls zijn deze ziektebeelden niet meteen te detecteren en is het niet duidelijk welke reactie de beste is. Na een korte omschrijving van verschillende psychische ziektebeelden worden in deze vormingssessie oplossingsgerichte coachingtechnieken aangereikt die gemakkelijk bruikbaar zijn. Naast het detecteren van frustraties, irritaties en stress, leer je ook de signalen herkennen van frequent voorkomende psychische problemen. Wat is een depressie, een manisch-depressieve psychose of alcoholisme? Wat zijn angststoornissen en psychosen? Hoe maak je toch een goed contact met die cliënt en hoe stimuleer je een positieve verandering door motivationele gesprekstechnieken? Hierbij hanteren we een basisfilosofie die stimulerend werkt en een handige gereedschapkist biedt met praktische en eenvoudige tools. We geven ook een overzicht van basisprincipes en technieken om mensen te stimuleren tot positieve gedragsverandering zoals stoppen met overmatig alcohol drinken, of aanzetten tot diëten, sporten of beter budgetbeheer. Naast het bepalen van het soort hulpvraag bieden we aangepaste gesprekstechnieken in ieder stadium.

inhoud Maatschappelijke integratie betekent meer dan tewerkstelling en opleiding in functie van latere inschakeling in het arbeidscircuit. Langdurige werkloosheid gecombineerd met een laag inkomen leidt op termijn namelijk niet alleen tot economische uitsluiting, maar ook en vooral tot sociale en culturele uitsluiting. Voor mensen een baan kunnen uitoefenen is er een solide basis, een veilig platform, nodig. Het opbouwen van menselijk kapitaal door integratie op álle levensterreinen, is dan ook een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle hulpverlening. In onze samenleving hebben mensen meer dan ooit nood aan ontwikkeling, ontplooiing en sociale netwerken. Het KB voor sociale, culturele en sportieve participatie en ontplooiing geeft het OCMW extra middelen om daar werk van te maken. Dat schept veel mogelijkheden en kansen. Maar in de praktijk is dit geen eenvoudige opdracht. In deze vorming staan we stil bij enkele aandachtspunten en bekijken we de mogelijke pistes die kunnen gevolgd worden bij het werken aan participatie. De vorming wordt interactief opgevat. We vertrekken zoveel mogelijk vanuit de ervaring van de deelnemers en willen komen tot boeiende en inspirerende uitwisseling.

werkwijze Theorie en concrete casussen worden afgewisseld met praktische oefeningen. Op basis van de Oplossingsgerichte therapie (OGT) worden eenvoudige gesprekstechnieken aangeleerd.

Cultuur is de levensstijl van een samenleving. P. J. Bouman

De sport schept levenskracht, levensmoed, orde en harmonie, kostbaarste dingen voor de cultuur. Johan Huizinga

begeleiding Eva Vonck, medewerker instituut voor sportbeheer en recreatiebeleid, kunst en democratie

begeleiding Dr. Anne-Marie Frisque, arts, psychotherapeut en trainer


maximaal 20 18 donderdag 24 januari, 14 en 28 februari, van 9.30 tot 16.30 uur Leuven, Brabanthal, Brabantlaan 1 350 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80003/3300


maximaal 20 6 dinsdag 27 mei, van 9.30 tot 16.30 uur Schaarbeek, de Factorij, Huart Hamoirlaan 136 100 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80007/3300

17


‘Samen slagen’ … over team(re)building

Een mens weet nooit waartoe hij in staat is: volkomen onvoorziene omstandigheden kunnen heel zijn wijze van zien en begrijpen veranderen. Ossip-Lourie

voor wie hoofdmaatschappelijk werkers en leidinggevenden

voor wie maatschappelijk werkers en arbeidstrajectbegeleiders

inhoud Goede teams leiden tot betere resultaten. De energie van elk teamlid stroomt naar het team en de spankracht van elk teamlid wordt door het geheel gevoed. We gaan ervan uit dat een team een levend organisme is met eigen mogelijkheden en grenzen. Net als individuele mensen hebben teams kernkwaliteiten en specifieke competenties. De grote uitdaging voor een teamverantwoordelijke ligt in het stroomlijnen van de verschillende impulsen. Op dag 1 kijken we naar krachten in teams zoals meesterschapskracht, samenwerkingskracht en vormkracht. Wat zorgt voor verbinding en motivatie? Wie doet wat en wat is dus de complementariteit in kernkwaliteiten en competenties? Hoe ga je om met conflicten? Wat is je leiderschapstijl? Op dag 2 leren we ‘systemisch’ zien volgens de methode van Bert Hellinger om indringend te kijken naar de dynamiek binnen systemen. Van systemische waarnemingen tot systemische bewegingen en systemisch omgaan met conflicten, verandering en weerstand. Hoe leer je samen leren?

inhoud Tijdens deze opleiding wordt het belang aangetoond van een goede begeleiding tijdens een sociale tewerkstelling art 60. Een trajectbegeleider moet vaak optreden als bemiddelaar tussen cliënt en werkplaats, maar wat is de rol van trajectbegeleider, hulpverlener en jobcoach? Wat is de rol als trajectbegeleider tussen cliënt en werkplaats? Hoe zorgt de trajectbegeleider ervoor dat competenties maximaal ontwikkeld worden? Hoe kun je omgaan met weerstanden tijdens de tewerkstelling? Maar daarnaast stellen we ook de vraag wanneer sanctioneren aangewezen is en binnen welk juridisch kader dat gebeurt.

werkwijze Tijdens deze tweedaagse opleiding leren wij werken met een aantal basisdynamieken die bepalend zijn binnen een teamwerking. De deelnemers krijgen gepersonaliseerde opdrachten mee om in de eigen dienst mee te werken en worden gevraagd eigen thema’s in te brengen. Deze cursus kan de basis bieden voor intervisiesessies binnen het team.

werkwijze Deze thema’s worden in deze tweedaagse interactieve vorming behandeld aan de hand van eigen casussen, praktijkvoorbeelden, rollenspelen en uitwisseling. De deelnemers ontvangen een uitgebreide cursus met nuttige voorbeelden. begeleiding Edwin Beaumon en Sabrina Coppens, hoofdmaatschappelijk werkers Opleidings- en tewerkstellingscentrum OCMW Gent

begeleiding Johan Smets, maatschappelijk werker, socioloog en filosoof



18

Art 60 tewerkstelling als opstap naar een reguliere job: hoe maximaal benutten?

maximaal 20 12 donderdag 17 en 31 januari, van 9 tot 16.45 uur Schaarbeek, de Factorij, Huart Hamoirlaan 136 220 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80021/3300

maximaal 20 12 dinsdag 29 april en 6 mei van 9.30 tot 16.30 uur Drongen, bezinningscentrum Oude Abdij, Drongenplein 27 200 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80011/3300

OCMW-vorming voor medewerkers van OCMW’s en welzijnsvoorzieningen

Inschrijvingsformulier

magazine van het VCO bijlage bij Lokaal n° 21 december 2007

Afspraken en spelregels Hoe inschrijven? Het aantal deelnemers per cursus is meestal beperkt. Daarom vragen wij u uiterlijk 1 maand vóór de start van de cursus in te schrijven. U kunt inschrijven door het inschrijvingsformulier terug te sturen of te faxen naar: VVSG-vormingscentrum voor OCMW’s, Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel F 02-211 56 00 Uw inschrijving is pas definitief na ontvangst van uw inschrijvingsformulier. Opgelet, u ontvangt geen bevestiging meer!

Betaling U betaalt na ontvangst van factuur. Deelnemers die niet verbonden zijn met gemeente of OCMW betalen 40% extra op de aangeduide prijs. Tenzij anders vermeld bij het programma, zijn in de deelnameprijs begrepen: - documentatiemap of boek - koffie/thee en frisdrank tijdens de pauzes - maaltijden - vormingsattest overeenkomstig de vereisten voor de functionele loopbaan.

Attest Na deelname aan een vormingsprogramma ontvangt u een aanwezigheidsattest. Deelnemers die een cursus doorlopen, die in aanmerking komt voor de functionele loopbaan, ontvangen na afloop een vormingsattest.

Annulaties U kunt uw inschrijving annuleren tot twee weken vóór de opleiding. Nadien blijft u het volledige inschrijvingsgeld verschuldigd. Een collega mag uw plaats altijd innemen. Als de cursus waarvoor u zich inschrijft niet plaatsvindt of volzet is, verwittigen wij u zo snel mogelijk.

Inlichtingen Voor aanvullende inlichtingen kunt u terecht bij: - Ann Ronsmans, T 02-211 55 61, [email protected] voor de programmatie HRM en kwaliteitszorg - Gudrun Hellinckx, T 02-211 55 57, [email protected] voor de programmatie sociale dienstverlening en ouderenzorg - Maria Cludts, T 02-211 55 59, [email protected] voor de programma’s op maat

Inschrijvingsformulier 2008 Terugsturen of faxen naar VVSG-vormingscentrum voor OCMW’s, Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel, F 02-211 56 00. Gebruik één inschrijvingsformulier per persoon.

naam en voornaam deelnemer

..............................................................................

functie .................................................................................

werkzaam in OCMW/gemeente/dienst ...................................................................................................................................................................................... adres

......................................................................................................................................................................................

telefoon

..............................................................................

e-mail

......................................................................................................................................................................................

privé-adres

......................................................................................................................................................................................

telefoon

......................................................................................................................................................................................

fax

.................................................................................

Ik schrijf in voor volgende cursussen (gelieve ook de locatie aan te kruisen): Human resources management c Pensionering (residentieel) (3304/80004/3300) – 380 euro c 5/5 e.v. De Panne c 6/10 e.v. De Panne c Coachend Leiderschap (residentieel) (3304/80003/3300) – 280 euro 21/5 e.v. De Panne c Leiden van een team (residentieel) 1/10 e.v. De Panne

(3304/80005/3300) – 280 euro

c Functionerings- en evaluatiegesprekken (3304/80000/3300) – 285 euro c 4/03 e.v. Kortenberg c 13/10 e.v. De Pinte c Omgaan met persoonlijkheidsverschillen 13/03 e.v. Mechelen

(3304/80001/3300) – 190 euro

c Hoe conflicten werkbaar houden? 16/10 e.v. Bierbeek

(3304/80002/3300) – 190 euro

c De stafmedewerker als begeleider (3304/80004/3300) – 600 euro van veranderingsprocessen in lokale besturen 28/2 e.v. Mechelen

Sociale dienstverlening c De werking van het OCMW (3305/80000/3300) – 400 euro (module 1 – basisvorming) 12/2 e.v. Hasselt c Methodiek cliëntbegeleiding OCMW (3305/80018/3300) – 400 euro (module 2 – basisvorming maatschappelijk werkers) 8/4 e.v. Schoten c Handelingskader sociale zekerheid (3305/80001/3300) – 370 euro (module 3 – basisvorming maatschappelijk werkers) 13/5 e.v. Mechelen c Omgaan met agressief gedrag OCMW-cliënten (3305/80005/3300) – 340 euro 10/4 e.v. Leuven c Omgaan met psychisch zieken (3305/80003/3300) – 350 euro 24/1 e.v. Leuven c Sport en cultuur als partner voor OCMW (3305/80007/3300) – 100 euro 27/5 Schaarbeek c Samen slagen … over team(re)building (3305/80021/3300) – 220 euro 17/1 e.v. Schaarbeek c Art.60 tewerkstelling maximaal benutten (3305/80011/3300) – 200 euro 29/4 e.v. Drongen c Werken aan krachtengerichte (3305/80002/3300) – 350 euro hulpverleningsrelaties met maatschappelijk kwetsbaren 11/4 e.v. Aalst c Competenties op de werkvloer (3305/80004/3300) – 400 euro 26/2 e.v. Mechelen

Ouderenzorg c ActinPas ‘Heet van de naald’ thuiszorg (3306/80010/3300) – 100 euro c 24/4 Zoersel c 16/10 Bertem c ActinPas ‘PDL Heet van de naald’ (3306/80016/3300) – 100 euro 21/2 Bertem c Effectief en affectief samenwerken (3306/80013/3300) – 230 euro in de thuiszorg c 15/4 e.v. Gent c 11/9 e.v. Mechelen c Leiding geven aan verzorgenden (3306/80014/3300) – 200 euro tussen sturen en dienen 13/3 e.v. Brussel (vorming) 12/6 e.v. Brussel (intervisie voormiddag) 12/6 e.v. Brussel (intervisie namiddag) c Uitbouw van een doeltreffende (3306/80020/3300) – 150 euro vrijwilligerswerking c 14/2 e.v. Leuven c 10/4 e.v. Gent c Autocontrole in dagverzorgingscentrum (3306/80006/3300) – 100 euro en lokaal dienstencentrum c 4/3 Hasselt c 14/3 Roeselare c Autocontrole in kinderdagverblijf (3306/80007/3300) – 100 euro en kinderopvang c 29/4 Schaarbeek c 6/5 Hasselt c Autocontrole in grootkeuken (3306/80008/3300) – 100 euro c 20/5 Leuven c 27/5 Hasselt c 3/6 Mechelen c 6/6 Aalst c 9/6 Harelbeke c Autocontrole tijdens animatie (3306/80009/3300) – 100 euro en ergotherapie in een oudervoorziening c 8/4 Leuven c 11/4 Drongen c Warm en assertief, hoe doe je dat? (3306/80011/3300) – 130 euro c 26/2 e.v. Gent c 19/2 e.v. Leuven c Omgaan met psychiatrische patiënten (3306/80023/3300) – 150 euro in de thuiszorg 23/5 e.v. Drongen c Omgaan met lichamelijk 375 euro zwaarzorgbehoevenden (module 6 van de opleiding animator) 4/3 e.v. Bertem c Visie op animatie en systematisch werken module 1– 250 euro (module 1 en 2 van de opleiding animator) module 2– 375 euro c 21/2 e.v. Roeselare c 8/4 e.v. Roeselare c Geheugentraining: Train de trainer (3306/80012/3300) – 185 euro c 22/2 e.v. Gent c 7/4 e.v. Leuven

Bent u geïnteresseerd in een programma op vraag (zie overzicht p. 32-33), telefoneer naar Maria Cludts, T 02-211 55 59. Voor akkoord namens het OCMW, Handtekening voorzitter en/of secretaris ........................................................................ datum.........................................................................

Opgelet! Uw inschrijving is pas definitief na ontvangst van dit inschrijvingsformulier. U ontvangt geen bevestiging meer! Uw instelling betaalt na ontvangst van factuur. De Privacy-wet van 8.12.1995 voorziet in het recht van toegang en verbetering van de opgenomen persoonsgegevens.

Nieuw!

BRENG DE COMPETENTIES VAN UW MEDEWERKERS IN KAART Competentiemanagement: ook bij de overheid een must

Competentiemanagement is niet meer weg te denken, ook niet bij de overheid. Het gaat immers over de capaciteiten die nodig zijn om succesvol te zijn in een functie. Met competentiemanagement kunt u de missie, visie én kerncompetenties van een organisatie vertalen naar de benodigde kennis, vaardigheden en motivatie bij uw medewerkers. Bovendien maakt het definiëren en managen van de competenties uw personeelsbeleid transparant voor de medewerker in elk deel van de organisatie – van groenarbeider tot diensthoofd, van keukenhulp tot logistiek directeur.

Competenties vertalen dankzij het competentiespel

Het spel Competenties in Kaart is gebaseerd op een door WIVO ontwikkeld competentiemodel. Met dit spel brengt u op een creatieve wijze competenties in kaart. Personeelsverantwoordelijken, leidinggevenden én medewerkers vinden zo sleutels om competenties op een toegankelijke manier te vertalen naar de praktijk van elke dag. Competenties in Kaart is nuttig in allerlei situaties waarbij over medewerkers en/of functies wordt nagedacht: werving, selectie, evaluatie, opleiding… Het spel kan gespeeld worden door de leidinggevende of de medewerker alleen, door medewerkers én leidinggevenden samen of met een groep of team.

Verschillende spelvormen, verschillende doelen

Competenties in Kaart kan op minstens twee manieren gespeeld worden: via het Competentieprofiel Functie brengt u de kerncompetenties voor een functie of functiegroep in kaart en via het Competentieprofiel Medewerker en Persoonlijk Ontwikkelplan definieert u het persoonlijk competentieprofiel van de medewerker. Deze twee spelvormen zijn volledig uitgewerkt, maar u kunt ook eigen varianten ontwikkelen.

De auteurs

De auteurs van Competenties in Kaart zijn werkzaam als Consultant bij WIVO vzw. WIVO stelt zich tot doel om een partner te zijn voor de lokale en regionale besturen op het vlak van human resources en organisatieontwikkeling. g

Competenties in Kaart: het materiaall • • • • •

1 handleiding 31 competentiekaarten 6 modelkaarten met het WIVO Competentiemodel del 1 spelbord, met een blauwe en groene zijde 1 cd-rom met scoreformulieren, Persoonlijk Ontwikkelplan (POP), de handleiding en het WIVO Competentiewoordenboek

Competenties in Kaart wordt uitgegeven door Uitgeverij Politeia. De speldoos kost 49 euro (incl. BTW, excl. verzendkosten).

Bestelkaart

Politeia • Ravensteingalerij 28 • 1000 Brussel • Fax: 02/289 26 19 • tel: 02/289 26 10. Of bestel via www.politeia.be, e-mail: [email protected]

Ja,

ik bestel ....... ex. van Competenties in Kaart, 49 euro per ex. (incl. BTW, excl. verzendkosten).

Organisatie/bestuur: ________________________________________

Adres: ________________________________________________

_____________________________________________________

_________________________ BTW: ________________________

Naam: ________________________________________________

Datum: ________________________________________________

Functie: ___________________ Tel. : ________________________ E-mail: ________________________________________________

Handtekening:

Prijzen incl. BTW maar excl. verzendingskosten. Prijzen geldig tot en met 31 december 2008. Kijk voor de exacte prijzen altijd op onze website www.politeia.be. Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de Wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht.

Werken aan krachtengerichte hulpverleningsrelaties met maatschappelijk kwetsbaren voor wie hulpverleners inhoud In deze vierdaagse vorming krijgt u een stevige basis voor een krachtengerichte hulpverlening aan armen en kwetsbare mensen. De kaders en visie van Bind-Kracht zijn de theoretische kapstokken van waaruit deze vorming is opgebouwd. Deze kaders worden slechts zijdelings gepresenteerd maar dienen als stevig stramien en methodologische concept. Sleutelbegrippen als leefwereld, empowerment, rolpatronen, basishouding, procesmatig werken, veerkracht en cliëntoverleg staan hierbij centraal. Tijdens de eerste dag gaan we de focus leggen op visie op armoede en hulpverlening, de leefwereld van mensen in armoede en het leren werken met het kijken naar situaties vanuit verschillende invalshoeken. De subjectieve kijk van de hulpverlener komt uitvoerig aan bod. We doen dit aan de hand van een originele kennismaking, een overzicht van het programma en het focussen op situaties die uitzichtloos lijken. De inbreng van de coaches zal de dag mee inkleuren en voor de nodige dialoogstof zorgen. Een leesopdracht bereidt ons voor op de tweede dag. Dan wordt een theoretisch kader geïllustreerd aan de hand van een theaterstukje door de trainer en een coach. De cursisten staan stil bij de eigen rollen en de effecten hiervan op de hulpverleningsdynamiek. In de namiddag hebben we het over een passende basishouding in concrete situaties en het effect hiervan op de rolpatronen en het hulpverleningsproces. De coaches werken mee rond de casussen en brengen hun beleving binnen over hoe er gedacht en gepraat wordt over hulpvragers. Een opdracht wordt meegegeven in voorbereiding op de derde dag. De derde vormingsdag stellen we het krachtengerichtwerken centraal vanuit een empowerment. Aan de hand van de opdrachten zoeken we de sleutels om krachtengericht en participatief aan de slag te gaan. We geven hierbij ook de belangrijkste stappen mee van een procesmatig gerichte hulpverlening in functie van duurzame groei en autonomieversterking. In de namiddag focussen we op situaties die in de loop van het proces vastlopen en de effecten hiervan op hulpvrager en hulpverlener. We zoeken naar sleutels om de dialoog terug op gang te brengen vanuit het visiekader van Bind-Kracht. Sche-

ma’s, overzichten en werkinstrumenten als ecogram, genogram, draaglast- en draagkrachtbalans worden binnengebracht. De laatste dag starten we met een rondvraag bij de cursisten over hetgeen momenteel prikkelt, raakt en uitdaagt. We koppelen deze elementen aan een synthese. We nemen ook de opmerkingen mee over de aanwezige of nodige randvoorwaarden om participatief en krachtengericht te kunnen werken. In een tweede fase staan we stil bij het loslaten van de hulpvrager en de begrippen duurzame groei en integratie. Werken en toeleiden naar netwerken, groepswerken en rolontwikkeling zijn hierbij centrale sleutels. Ook het cliëntoverleg komt tijdens deze vierde dag aan bod. De belangrijkste principes worden geduid, maar ook de obstakels en knelpunten die zich bij cliëntoverleg durven te stellen. werkwijze De vorming vertrekt vanuit concrete knelpunten en dilemma’s van de cursisten-hulpverleners. Hierbij focussen we op de spanningsvelden, knelpunten en de organisatorische en wettelijke context van de OCMW-hulpverlening. Tijdens een proces van ontwikkeling van visie, inzichten en vaardigheden worden diverse werkvormen afgewisseld zoals video, powerpointpresentatie, schema’s die uitgewerkt worden op het bord, rechtstreekse dialoog met mensen in armoede, modelling via gespreksoefeningen en casuïstiekbespreking. De interactie tussen de trainer, de coaches(mensen in armoede) en de cursisten staat centraal. begeleiding Koen Vansevenant, free-lance vormingsmedewerker en hulpverleningsconsulent VVSG en Balans-Gent aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 20 24 vrijdag 11 en 25 april, 16 en 30 mei, van 9.30 tot 16.30 uur Aalst, C.C. De Werf, Molenstraat 51 350 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80002/3300

Studiedagen van Bind-Kracht met voorstelling reflectieboek ‘Bind-Kracht in armoede. Krachtgerichte hulpverlening in dialoog’ • op vrijdag 11 januari van 9 tot 13 uur in het provinciehuis van Antwerpen • op vrijdag 18 januari van 13 tot 17 uur in het provinciehuis van Gent • op vrijdag 23 januari van 9 tot 13 uur in het provinciehuis van Leuven Inschrijven kan tot 5 januari 2008 op www.bindkracht.be

19

Competenties ontwikkelen op de werkvloer voor wie technisch begeleiders, trajectbegeleiders en maatschappelijk werkers die Artikel 60-ers opvolgen inhoud Bij de start maken we op een originele wijze kennis met het competentiedenken en de toepassingen daarvan binnen het werken met artikel 60-cursisten. Hoe kunt u als opleider of trajectbegeleider cursisten stimuleren om hun talenten en competenties op de werkvloer te ontwikkelen? We concentreren ons op breed inzetbare competenties zoals gezag aanvaarden, omgaan met kritiek, basisregels opvolgen, samenwerken, contactvaardigheid, motivatie en doorzettingsvermogen. We bieden daarbij een coachingsmodel aan en bestuderen de samenwerking tussen opleider en trajectbegeleider. We staan stil bij diverse stijlen van leidinggeven en de effecten daarvan, we geven tips om gespreksvaardigheden toe te passen binnen functioneringsgesprekken of evaluaties. We reiken concreet materiaal aan om bijvoorbeeld in te spelen op cursisten die minder gemotiveerd lijken of moeite hebben met samenwerken, met basisregels of met gezag.

20

werkwijze In deze praktijkgerichte cursus ligt de nadruk op oefeningen en eigen inbreng van de deelnemers. Alhoewel de theorie beperkt is, ontvangen de deelnemers een schriftelijke cursus. begeleiding Guido De Baere, diensthoofd Opleidings- en Tewerkstellingscentrum OCMW Gent en Mirjam Beurms, docente in diverse disciplines en deskundige in het leiden van werkploegen aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 20 24 dinsdag 26 februari, 4, 11 en 18 maart, van 9.30 tot 16.30 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael, ‘t Plein 1 (Zoutwerf) 400 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 79 3305/80004/3300

Ouderenzorg en welzijnsvoorzieningen Congres ActinPas ‘Heet van de naald’ voor thuiszorg

Congres ActinPas ‘PDL Heet van de naald’

voor wie leidinggevenden in de thuiszorg samen met verzorgende medewerkers uit de thuiszorg

voor wie medewerkers van openbare rusthuizen met een hart voor warme zorg

inhoud Gezinszorgcliënte Maria is zwaar zorgbehoevend en heeft veel problemen: een slecht slaapcomfort, doorligwonden, spanning, moeilijk opzitten, pijn bij het wassen tot slikproblemen. Verzorgster An staat er alleen voor en voert ongewild met Maria een strijd om haar gekleed te krijgen. Is dit nog comfort? Hoe kunnen we hier rugsparend werken? An en Maria, de thuiszorgdiensten, de mantelzorgers vragen zich af hoe het verder moet. Toch kan Maria thuis blijven dankzij het unieke zorgmodel ActinPas. Dit is geen holle leuze. De intramurale sector heeft jaren gezocht naar een gepast werkmodel, werkwijze of het gebruik van hulpmiddelen in complexe zorgsituaties. Het ActinPas-model is ontwikkeld in de intramurale sector maar is eveneens transponeerbaar en heilzaam voor de thuiszorg. Mensen blijven langer thuis waardoor de thuiszorg complexer wordt. Gebruikers evolueren van hulpbehoevende naar zorgbehoevende patiënten. Op dit congres willen we zowel de begeleidende medewerkers als de verzorgenden praktisch informeren over ActinPas en hen handvatten geven om het in de thuiszorg toe te passen. ’s Morgens is er een plenair gedeelte voor alle medewerkers. In de namiddag zijn er aparte workshops voor verzorgenden en leidinggevenden.

inhoud ActinPas is een dynamisch en integraal zorgmodel met een meerwaarde voor zorgvrager, zorgverlener en organisatie. ActinPas biedt een bundeling van visie, handvatten en systematiek in de zorg waarbij effectiviteit bereikt wordt door een verzoening van efficiëntie en affectiviteit in een samenspel van alle betrokkenen. ActinPas betekent dat zorgverleners worden opgeroepen actief om te gaan met passiviteit. Het doel is het bereiken van effectiviteit, zoals bedoeld in het kwaliteitsdecreet. De juiste handelingen juist uitvoeren, zonder de emotionele component van de zorgverlening te vergeten. begeleiding Rudi Veekhoven, hoofd bewonerszorg WZC Sint-Bernardus en medewerkers

begeleiding Rudi Veekhoven, hoofd bewonerszorg RVT Sint Bernardus Bertem en Germain De Keyser, directeur NV ESRI


aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 100 6 24 april, van 9 tot 16 uur Huize Joostens, Kapellei 133, 2980 Zoersel 16 oktober, van 9 tot 16 uur Bertem, WZC Sint Bernardus: Eggenhovenstraat 22 100 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80010/3300

maximaal 100 6 21 februari, van 9 tot 16 uur Bertem, WZC Sint Bernardus, Egenhovenstraat 22 100 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 68 3306/80016/3300

21

OPEN PROGRAMMA’S Ouderenzorg

Effectief en affectief samenwerken in de thuiszorg – Balanceren tussen vrijheden en begrenzingen voor wie medewerkers en hun verantwoordelijken in de thuiszorg inhoud Als medewerker in de thuiszorg bied je dagelijks kwaliteitsvolle zorg aan de cliënten die je door de dienst worden toevertrouwd. Hoewel je deel uitmaakt van een team komt het er in de praktijk op neer dat er dagelijks beroep gedaan wordt op jouw deskundigheid. Naast je grote betrokkenheid en je actieve inzet wordt er ook van je verwacht dat je professioneel handelt ten dienste van alle betrokken partijen (cliënten, patiënten, familie, collega’s en de organisatie). Omdat je er in moeilijke situaties heel alleen voor staat, is dit helemaal niet vanzelfsprekend. In dit traject exploreren we enerzijds hoe de groep zorgverleners effectief en affectief naar buiten (kan) treden: alleen of samen? Anderzijds gaan we op zoek naar de balans tussen de door de dienst opgelegde grenzen en je eigen verantwoordelijkheid. Effectief verwijst naar ‘zorg op maat’ (met duidelijk geformuleerde doelen) binnen de mogelijkheden en de beperkingen van zowel de organisatie (OCMW) – de cliënt – je collega’s als jezelf (= taakgericht). Affectief staat voor ‘in verbinding met de ander(en)’ – vanuit een gedragen visie – vanuit gemeenschappelijke normen, waarden en overtuigingen. SAMEN in plaats van ‘één tegen allen’ (bij wijze van spreken).

werkwijze De theorie wordt tot een minimum herleid. De deelnemers krijgen concrete handvatten waarmee ze in de dagdagelijkse praktijk aan de slag kunnen. Maar de eigen inbreng bepaalt mee de inhoud en de diepgang van de bijeenkomsten. Dit traject wordt georganiseerd voor de verzorgenden apart én voor de sectorverantwoordelijken. Er wordt gewerkt met tandeminschrijvingen namelijk een aantal zorgverleners uit de thuiszorg mét hun verantwoordelijke. begeleiding Veronique Cappaert van Avalon aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

22

maximaal 18 12 15 april, 20 mei en 23 juni, van 9 tot 16 uur Gent, Ghuislain Instituut, Jozef Ghuislainstraat 43 11 september, 9 oktober en 13 november, van 9 tot 16 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael: ‘t Plein 1( Zoutwerf ) 230 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80013/3300


Leiding geven aan verzorgenden: tussen sturen en dienen

Uitbouw van een doeltreffende vrijwilligerswerking

voor wie leidinggevenden van verzorgenden in de thuiszorg

voor wie medewerkers die te maken hebben met vrijwilligerswerking.

ter situering Een aantal verzorgenden zijn echt door de wol geverfd. Naast een grote deskundigheid hebben ze bovendien een sterke autonomie uitgebouwd. Leidinggeven aan een team of afdeling met zulke verzorgenden is niet vanzelfsprekend.

inhoud Deze opleiding behandelt de nieuwe regelgeving en toont een ideaalmodel zodat elke deelnemer gemotiveerd is om voor de eigen organisatie een authentieke vrijwilligerswerking te realiseren. Er worden instrumenten aangereikt om met een eigen vrijwilligersbeleid te beginnen en het goed te ondersteunen. Samen zoeken we naar ingrediënten voor de ontwikkeling van een eigen visie op vrijwilligerswerk en werken we een stappenplan uit voor ingebouwd vrijwilligerswerk. Dat plan volgen we op en sturen we bij zodat we komen tot een gewogen en afgestemde ‘ingebouwde vrijwilligerswerking’ die voldoet aan de nieuwe regelgeving.

Inhoud We reiken een aantal brillen aan om naar je functie van leidinggevende en manager te kijken en hierbij conclusies en ontwikkelingspunten te formuleren. Wat drijft mij? Hoe zie ik mijn opdracht, hoe vullen anderen mijn opdracht in? In hoeverre heb ik de volgzaamheid van anderen nodig om in mijn opdracht te slagen? Welke overtuigingen heb ik over leiderschap en volgerschap? In welke loyaliteitsconflicten ben ik verstrikt? Hoe kom ik tot verbinding met (moeilijke) verzorgenden? Thema’s: - Het verschil in opdracht tussen het effectief realiseren van de thuiszorg voor de verzorgenden (hulpverlening) versus het organiseren van de thuiszorg (management). - Vragen van de klanten-gebruikers versus de visie en voorschriften van het besuur en de subsidiërende overheid - Spanningen omtrent het juiste perspectief: hart, hoofd of handen... - Conflict tussen affectieve maatzorg versus effectieve en efficiënte organisatie. Kleinmenselijke conflicten tussen de verzorgenden zelf. werkwijze De drie sessies zijn interactief waarbij de deelnemers concrete situaties inbrengen. Nadien vinden drie intervisiebeurten plaats voor de verdere integratie. begeleiding Johan – Wannes – Smets van Ennea aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

18 27 Vorming op donderdag 13 en 20 maart en maandag14 april van 9.30 tot 16.30 uur Intervisie in twee groepen: op donderdag 12 juni, 11 september en 20 november (groep 1 van 9 tot 12 uur en groep 2 van 13 tot 16 uur) Brussel, VVSG, Paviljoenstraat 7 200 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80014/3300

werkwijze De groepen zijn klein zodat iedere deelnemer een eigen individuele aanpak krijgt. begeleiding Geert Desmet, ergotherapeut met ervaring in de ouderensector en vrijwilligers en freelance vormingsmedewerker


maximaal 18 12 donderdag 14 en 28 februari, van 9 tot 16 uur Leuven, Brabanthal, Brabantlaan 1 donderdag 10 en 24 april, van 9 tot 16 uur Gent, Instituut Ghuislain, Jozef Ghuislainstraat 43 150 euro [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80020/3300

23

OPEN PROGRAMMA’S

Hazard Analysis and Critical Control Points = autocontrole

Ouderenzorg HACCP is een risico-inventarisatie voor voedingsmiddelen. Iedereen die met levensmiddelen werkt, draagt verantwoordelijkheid om het hele systeem onder controle te houden en corrigerend op te treden in geval van afwijking of problemen. Waar mensen warm eten, moeten procedures ervoor zorgen dat de maaltijden gegarandeerd onschadelijk zijn voor de gebruiker. Hierbij worden kritische punten vooraf duidelijk geïdentificeerd en dagelijks gecontroleerd opdat ze de vastgelegde grenswaarden niet overschrijden. Op elk moment moet kunnen worden nagegaan welke weg de producten binnen de voedselketen volgen. Nu de” Gids voor de autocontrole in grootkeukens en verzorgingsinstellingen” goedgekeurd is, hebben kleine vestigingen, die in aanmerking komen voor versoepelingsmaatregelen (M.B. 24/10/2005), hun leidraad met concrete praktijkvoorschriften. Daarom deze “gedeeltelijk herhalende” doch definitieve en verdiepende vorming.

Autocontrole in dagverzorgingscentrum en lokaal dienstencentrum

Autocontrole in kinderdagverblijf en kinderopvang

voor wie medewerkers lokale dienstencentra en dagverzorging

voor wie medewerkers kinderdagverblijf en kinderopvanginitiatief

inhoud In een kleine keuken van een dagverzorging of lokaal dienstencentrum wordt het eten vaak aangeleverd door een grootkeuken. Hoe stuur je dit als verantwoordelijke van een kleine voorziening aan? Naargelang de activiteit (bediening, onderhoud, …) moeten procedures ingevoerd worden die zullen garanderen dat de maaltijden niet schadelijk worden voor de gebruiker. Een aantal kritische punten moeten duidelijk geïdentificeerd worden en dagelijks gecontroleerd worden op het niet overschrijden van vastgelegde grenswaardes. Van belang is het onder controle houden van het hele systeem door corrigerend op te treden in geval van afwijking of probleem. Men moet er zich van vergewissen dat al deze middelen efficiënt en daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht. Het eerste deel behandelt de theorie met achtergrondinformatie en de wetgeving ter zake. In een levendige presentatie komt aan bod wat voedselveiligheid is versus voedselkwaliteit, welke risico’s verbonden zijn met voedselbedeling. We bespreken ook persoonlijke hygiëne en reiniging en desinfectie van de keuken. Het tweede deel is de praktijk. Via interactieve participatie evalueren we hoe er bij ons wordt gewerkt en hoe we veranderingen kunnen aanpakken en aanmoedigen. Ook bekijken we een hygiënereglement, de beheersmaatregelen en het uitwerken van een reinigingsschema.

inhoud In een kleine keuken van een kinderdagverblijf op kinderopvanginitiatief wordt het eten vaak aangeleverd door een grootkeuken of zelf bereid of opgewarmd op kleine schaal. Hoewel kleinschalig en non-formeel dien je je rol en verantwoordelijkheid op te nemen. Hoe stuur je dit als verantwoordelijke van een kleine voorziening aan? Naargelang de activiteit (bediening, onderhoud, …) moeten procedures ingevoerd worden die zullen garanderen dat de maaltijden niet schadelijk worden voor de gebruiker. Een aantal kritische punten moeten duidelijk geïdentificeerd worden en dagelijks gecontroleerd worden op het niet overschrijden van vastgelegde grenswaardes. Van belang is het onder controle houden van het hele systeem door corrigerend op te treden in geval van afwijking of probleem. Men moet er zich van vergewissen dat al deze middelen efficiënt en daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht. Het eerste deel behandelt de theorie met achtergrondinformatie en de wetgeving. In een levendige presentatie komt aan bod wat voedselveiligheid is versus voedselkwaliteit, welke risico’s verbonden zijn met voedselbedeling. We bespreken ook persoonlijke hygiëne en reiniging en desinfectie van de keuken. Het tweede deel is de praktijk. Via interactieve participatie evalueren we hoe er bij ons wordt gewerkt en hoe we veranderingen kunnen aanpakken en aanmoedigen. Ook bekijken we een hygiënereglement, de beheersmaatregelen en het uitwerken van een reinigingsschema.

begeleiding Ir. Danielle Slap, adviseur voedselveiligheid

begeleiding Ir. Danielle Slap, adviseur voedselveiligheid aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

24

maximaal 20 6 dinsdag 4 maart, van 9 tot 16 uur Hasselt, Cultureel Centrum, Kunstlaan 5 vrijdag 14 maart, van 9 tot 16 uur Roeselare, LDC Schiervelde, Schierveldestraat 55 125 euro, gids inbegrepen [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80006/3300


maximaal 20 6 dinsdag 29 april, van 9 tot 16 uur Schaarbeek, de Factorij, Huart Hamoirlaan 136 dinsdag 6 mei, van 9 tot 16 uur Hasselt, Cultureel Centrum, Kunstlaan 5 125 euro, gids inbegrepen [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 72 3306/80007/3300


Autocontrole tijdens animatie en ergotherapie in een oudervoorziening

Autocontrole in grootkeuken voor wie verantwoordelijken grootkeuken: keukenmanager, kok, hulpkok, diëtist inhoud In de keuken van een rusthuis of ouderenvoorziening heeft iedereen die in contact komt met de voeding, zijn rol en zijn verantwoordelijkheid: dit is teamwerk! Jij bent de teambegeleider. Naargelang de activiteit (bediening, bereiding, onderhoud) moeten procedures ingevoerd worden die zullen garanderen dat de maaltijden niet schadelijk worden voor de gebruiker. Het eerste deel behandelt de theorie met achtergrondinformatie en de wetgeving. Wat is voedselveiligheid versus voedselkwaliteit? Welke risico’s zijn verbonden aan voedselbedeling? Wat is de meldingsplicht en de traceerbaarheid? Het tweede deel is de praktijk. Elke deelnemer heeft een rol in de autocontrole van zijn vestigingseenheid. Hoe verloopt de conrole en hoe wordt er bij u gewerkt? Ook bekijken we een hygiënereglement, de beheersmaatregelen en het uitwerken van een reinigingsschema. Wie controleert en registreert de kritische punten tijdens het productieproces en hoe gebeurt dit? Hoe maken we het kwaliteitshandboek hierover op en houden we het bij? begeleiding Ir. Danielle Slap, adviseur voedselveiligheid en provinciaal vertegenwoordiger FAVV aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar wanneer/waar wanneer/waar wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 20 6 dinsdag 20 mei, van 9 tot 16 uur Leuven, Brabanthal, Brabantlaan 1 dinsdag 27 mei, van 9 tot 16 uur Hasselt, Cultureel Centrum, Kunstlaan 5 dinsdag 3 juni, van 9 tot 16 uur Mechelen, Congrescentrum Diependael, ’t Plein 1 (Zoutwerf); 2800 Mechelen vrijdag 6 juni, van 9 tot 16 uur Aalst, CC De Werf, Molenstraat 51 maandag 9 juni, van 9 tot 16 uur Harelbeke, CC Het Spoor, Eilandstraat 6 125 euro, gids inbegrepen [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 68 3306/80008/3300

voor wie animatoren en ergotherapeuten inhoud In ouderenvoorzieningen kunnen bewoners deelnemen aan kookactiviteiten. Hun eigen potje stoven is een zeer zinvolle animatie en egoactiviteit. Kookactiviteiten waar de bewoners zelf nog actief aan kunnen deelnemen en hun eigen potje kunnen klaarstoven is een zeer zinvolle animatie en ergo-activiteit. We merken dat de “appetijt” en de hoeveelheid voeding sterk stijgt als je samen met de bewoners een kookactiviteit doet. De ingrediënten voor deze geslaagde activiteit zijn: zelf bereiden, ruiken, proeven, kijken, sociaal contact …. Het maaltijdgebeuren valt onder de verantwoordelijkheid van het hoofd keukengebeuren en zo komen er vaak discussies over wat wel en niet mag voor de voedselveiligheid. . Moet je als animator- ergo je activiteit vooral door de bril participatie of door de bril van voedselveiligheid bekijken? Beiden kunnen samen gaan, hiervoor moet je samen zoeken hoe je de voedselveiligheidprincipes op een eigen wijze kan naleven. Onze leuze is: De maaltijd moet een FEEST zijn en blijven. Het eerste deel behandelt de theorie met achtergrondinformatie en de wetgeving. In een levendige presentatie komt aan bod wat voedselveiligheid is versus voedselkwaliteit, welke risico’s verbonden zijn met voedselbedeling. We bespreken ook persoonlijke hygiëne en reiniging en desinfectie van de keuken, maar ook die van de bewoners. Het tweede deel is de praktijk. Via interactieve participatie evalueren we hoe er bij ons wordt gewerkt en hoe we verantwoordelijkheid kunnen opnemen in de voedselveiligheid. begeleiding Ir. Danielle Slap, adviseur voedselveiligheid aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar wanneer/waar prijs info praktisch info inhoudelijk cursusnummer

maximaal 20 6 dinsdag 8 april, van 9 tot 16 uur Leuven Brabanthal, Brabantlaan 1 vrijdag 11 april, van 9 tot 16 uur Drongen, Oude Abdij, Drongenplein 27 125 euro, gids inbegrepen [email protected], T 02-211 55 57 [email protected], T 02-211 55 68 3306/80009/3300

25


Omgaan met psychiatrische patiënten in de thuiszorg

Warm en assertief, hoe doe je dat? voor wie verzorgenden, verpleegkundigen in de ouderenzorg

Ik heb er altijd naar gestreefd om niet de spot te drijven met wat de mensen doen, er ook niet om te huilen of me er kwaad over te maken, maar het te begrijpen. Spinoza

inhoud Herman Dierickx bespreekt en omschrijft tijdens deze opleiding de begrippen boosheid, agressie en geweld. Via oefeningen worden de deelnemers zich bewust van de beleving van hun eigen agressie, de agressie van anderen maar ook van hun reactie en gevoelens op andermans agressie. Vervolgens gaat hij dieper in op de beleving van angst en onmacht. Hij bespreekt de plaats en de betekenis van agressie. Hij wijdt uit over de profilering en positionering van de medewerker ten aanzien van de agressieve cliënt en ten aanzien van geweld. Nadien geeft hij een theoretische uiteenzetting gevolgd door oefeningen. Doel is te leren hoe je op een assertieve en warme wijze kunt omgaan met agressief gedrag zonder jezelf tekort te doen en eveneens zonder de andere te schaden. werkwijze In deze vorming wisselen theoretische uiteenzettingen en praktijkoefeningen elkaar af. De praktijkoefeningen zijn gericht op het omgaan met weerstanden, eigen agressie, grenzen en het eigen territorium. Ook oefenen de deelnemers het decoderen van agressieve boodschappen, het geven van ik-boodschappen, het leren benoemen van agressief gedrag, het maken van afspraken, het inbouwen van agressieafremmende interventies, en het herkennen en gebruiken van communicatiewapens. Hieraan is een assertiviteitstraining gekoppeld. begeleiding Herman Dierickx, psycholoog

voor wie verantwoordelijken thuiszorg, DGZ, poetsdienst, dienstencheque inhoud In de psychiatrie bestaat een evolutie van intramurale opname naar de thuiszorg en de eventuele opnameduur wordt korter. De overgang verloopt vaak in étappes. Eén daarvan is ondersteuning via thuisbegeleiding en thuiszorg. Dit vraagt zeer deskundige en zelfbewuste medewerkers die hun grenzen kennen en hun werk in goed overleg en samenwerking met de andere hulpverleners uitvoeren. Je kunt als hulpverlener slechts goed werken als je de belevingswereld en ervaringswereld van deze psychiatrische patiënten begrijpt. Hoofddoel is dat de verzorgende zich op zijn gemak voelt bij de patiënt en dat de patiënt zich op zijn gemak voelt bij de verzorgende. ‘Daarom bieden we inzichten in enkele psychiatrische beelden, en in wat het betekent voor de patiënt en zijn levenspatroon om uit de instelling ontslagen te worden. Hoe kunnen we hen zo goed mogelijk betrekken bij de actualiteit, de wereld rondom hen? Wie zijn de partners in de thuiszorg? Welke zijn mijn onzekerheden, twijfels of angsten? Hoe kan ik steun en houvast bieden? Hoe gaan we om met afspraken? werkwijze Cliënten met psychische problemen hebben een lang voortraject, als verzorger ben je een schakel in de keten. Hoe zoek je de puzzelstukken bij elkaar en kom je tot een realistische en haalbare diagnose in de thuiszorg? Welke instrumenten (formele en informele) heb je om naast overdracht en ventilatie effectievere werkbegeleiding te doen? Communicatie, interactie als leidinggevenden in situaties van gebruikers met een psychisch probleem. (handvatten rond supervisie)

26

begeleiding Michael Portzky, psycholoog UZ Gent

aantal deelnemers maximaal 18 vormingsuren 12 wanneer/waar dinsdag 26 februari en donderdag 13 maart, van 9 tot 16 uur Gent, Ghuislain Instituut: Jozef Ghuislainstraat 43 wanneer/waar dinsdag 19 februari en donderdag 6 maart, van 9 tot 16 uur Leuven Brabanthal, Brabantlaan 1 prijs 130 euro info praktisch [email protected], T 02-211 55 57 info inhoudelijk [email protected], T 02-211 55 72 cursusnummer 3306/80011/3300

aantal deelnemers 20 vormingsuren 15 wanneer/waar vrijdagen 23 mei, 5 september en 28 november, van 13.30 tot 16.30 uur, Drongen, Oude Abdij, Drongenplein 27 prijs 150 euro info praktisch [email protected], T 02-211 55 57 info inhoudelijk [email protected], T 02-211 55 72 cursusnummer 3306/80023/3300


Omgaan met lichamelijk zwaarzorgbehoevenden (module 6 van de opleiding animator) voor wie animatoren die werken met zwaarzorgbehoevende bewoners (Katzscore C, CD en CC) Inhoud Animatie in de rusthuizen is voor velen een uitdaging om ouderen te begeleiden bij het Wonen en het Leven in hun ‘vervangende thuis’. Animatie is een evenwaardige discipline naast verzorging, verpleging, ergo en kinesitherapie. Bewoners moeten zich thuis voelen in die soms grote onbekende instelling. In veel van onze woon- en zorgcentra is tussen de 50 à 80 % zwaar hulp- of zorgbehoevend. Als animator sta je dan voor een andere uitdaging. Hoe kan ik de ‘zwaarzorgbehoevende bewoner’ begeleiden bij ‘zijn leven’. Hier dringt een individuele aanpak zich op. Er is in Vlaanderen een nieuwe visie en methodiek ontwikkeld waar iedere discipline in het rusthuis handvatten krijgt over het methodisch werken met zwaarzorgbehoevenden. Act in Pas (Activiteiten in Passiviteiten) geeft de animator handvatten om met hulp- en zorgbehoevenden op een voor hen aangepaste wijze hun noden en behoeften te realiseren. De onderliggende visie van Act In Pas is gestoeld op een bewoners- en belevingsgerichte benadering. Daarom komt de visie, definitie, afbakening en duiding van Act in Pas aan bod en wat dit voor animatoren betekent. Van de houding tot de rol als animator bij houdingscomfort en eventueel fixatie. Hoe overleg je hierover en werk je hieraan samen? Projectmatig werken is een mogelijkheid zoals ‘maaltijd is een feest’ of het ontwikkelen van een woon- en leefklimaat op maat van de zorgbehoevende bewoners. Welke eigen projecten kunnen we ontwikkelen en toetsen? De grote aandacht gaat naar het opmaken, opvolgen, toetsen en evalueren van je eigen animatiewerking voor zwaarzorgbehoevende bewoners. Begeleider: Rudi Veekhoven, dept. verantwoordelijke bewonerszorg WZC Sint-Bernardus, Bertem aantal deelnemers vormingsuren wanneer waar prijs info praktisch info inhoudelijk Opgelet inschrijvingen

maximaal 18 18 4, 11 en 18 maart, van 9.30 tot 17 uur Bertem, WZC Sint Bernardus, Egenhovenstraat 22 375 euro [email protected] T 016-40 41 01 [email protected], T 02-211 55 68 www.voca.be

Visie op animatie en systematisch werken (module 1 en 2 van de opleiding animator) voor wie animatoren Inhoud Naar aanleiding van de nieuwe regelgeving animatie en de daarbij behorende kwalificatievereisten voor de animator, startte in het voorjaar 2004 een modulaire opleiding voor niet gekwalificeerde animatoren. De VVSG biedt Module 1: Visie op animatie en Module 2: Systematisch werken aan. Module 1: Visie op animatie Animatie is zorg in partnerschap, het is een zorgfunctie voor elk woon- en zorgcentrum en voor het woon- en leefklimaat. Hoe pakken we bewonersgerichte begeleiding (SMK’s kwaliteitsdecreet) concreet aan? Hoe brengen we de animatieve grondhouding over bij de collega’s? Module 2: Systematisch werken. De levensloop als aanzet voor ‘vraaggestuurde animatie’. als inspiratiebron voor gedifferentieerde animatie. Hoe de levensloop van de bewoners vertalen naar een animatieaanbod? Programmeren en plannen: Weekplanning - Maandplanning Jaarplanning. Registreren: wie bereiken we, wie niet? Interdisciplinaire samenwerking: hoe realiseren we dit op de werkvloer? Wat is hierbij de rol van de animator? Hoe stellen we ons op bij een briefing, een bewonersbespreking? Wat is de meerwaarde van de aanwezigheid van de animator? Afdelingsgericht werken gecombineerd met een centraal aanbod. Wat zijn voordelen? Valkuilen? begeleiding Marjet Garrebeek, trainerconsulent VOCA Training & Consult (CCV vzw) aantal deelnemers vormingsuren wanneer/waar (module 1) wanneer/waar (module 2) prijs info praktisch info inhoudelijk Opgelet inschrijvingen

maximaal 18 12 uren (module 1) en 18 uren (module 2) 21 en 28 februari, van 9.30 tot 17 uur Roeselare, Licht en Ruimte, Oostnieuwkerksesteenweg 5 8, 15 en 22 april, van 9.30 tot 17uur Roeselare, Licht en Ruimte, Oostnieuwkerksesteenweg 5 250 euro voor module 1 en 375 euro voor module 2. 625 euro voor beide modules samen. [email protected] T 016-40 41 01 [email protected], T 02-211 55 68 www.voca.be

27


Geheugentraining: Train de trainer voor wie centrumleiders LDC, animatoren en ergotherapeuten inhoud Vergeetachtigheid is een veel voorkomend probleem bij zowel jonge als oude mensen, al komt het bij oudere mensen vaker voor. Geheugenproblemen nemen toe met de leeftijd. Gelukkig is vergeetachtigheid maar voor relatief weinig mensen echt een probleem; dan verstoort het hun normale dagelijkse functioneren of maken ze er zich zorgen over. Ouderen schrijven hun vergeetachtigheid vaak toe aan de leeftijd, jongere mensen vaak aan spanningen en emotionele problemen. Veel mensen menen dat het geheugen slechter wordt met de leeftijd. Dit is slechts gedeeltelijk waar, leeftijd is niet de enige indicator. Hoewel ouderen meer dan jongeren problemen hebben met het terugvinden en opslaan van informatie zijn er nog andere niet-cognitieve factoren die een rol spelen. Geheugenproblemen kunnen in verband worden gebracht met aspecten van het metageheugen. In deze training krijgen we in het eerste deel input over de werking van het geheugen. Daarnaast worden technieken en tips rond geheugentraining aangereikt. Daarnaast wordt het model geheugentraining stap voor stap toegelicht en in praktijksessies ingeoefend. Tot slot word je van A tot Z getraind in het opzetten

28

van een eigen groep geheugentraining. Waar zijn de valkuilen en hoe kan je ermee omgaan? Na een half jaar is er een follow-up met als doel ervaringsuitwisseling en bijsturing waar nodig. begeleiding Michaël Portzky, psycholoog UZ Gent aantal deelnemers maximaal 18 vormingsuren 15 wanneer/waar vrijdag 22 en 29 februari, van 9 tot 16 uur en follow-up op vrijdag 5 september, van 9 tot 12 uur Gent, Ghuislain Instituut, Jozef Ghuislainstraat 43 wanneer/waar vrijdag 7 en 14 maart, van 9 tot 16 uur en follow-up op vrijdag 12 september, van 13.30 tot 16.30 uur Leuven, Brabanthal, Brabantlaan 1 prijs 185 euro info praktisch [email protected], T 02-211 55 57 info inhoudelijk [email protected], T 02-211 55 72 cursusnummer 3306/80012/3300

consulting

Management- en coördinatieteams in ontwikkeling in OCMW’s Werkconferentie, procesbegeleiding en training voor wie secretarissen, ontvangers, diensthoofden, leidinggevenden en coördinatoren in OCMW’s inhoud In meerdere OCMW’s zijn management- en coördinatieteams actief en/of in ontwikkeling. De opbouw en begeleiding van dit programma ziet er kort samengevat als volgt uit. We starten met een tweedaagse werkconferentie. Om het proces van ontwikkeling en invoering ‘’actief’’ te ondersteunen en te begeleiden worden over een periode van een jaar meerdere advies-, begeleidings- en trainingsdagen gepland. Drie thema’s staan centraal in dit programma: - het ontwikkelen en invoeren van doelstellingen en bevoegdheden van het management- en coördinatieteam binnen het OCMW, die uiteindelijk leiden tot een afsprakennota (o.a. de praktische werking van deze teams) - het ontwikkelen, actualiseren en invoeren van een visie op management en leidinggeven (o.a. situationeel en coachend leiderschap, doelen resultaatgericht leidinggeven en werken) - het bevorderen van het gedragsrepertoire en de competenties van de leidinggevende op het gebied van managen, leidinggeven en coachen (sturen en ondersteunen/begeleiden), efficiënt en effectief overleg voeren en communiceren.

werkwijze We baseren ons voor de strategie en inhoud van dit programma onder meer op de ontwikkelde methodiek van Coachend Leiderschap en Coördineren en Samenwerken (pockets en Handboek voor Leidinggevenden in de reeks Professionele Vaardigheden, VVSG/Politeia, 2006). Verder maken we gebruik van visies, inzichten en praktijkervaringen zoals die zijn beschreven in de pocket Werken met Managementteams van de auteurs Mieck Vos en Theo Wijnen. begeleiding Theo Wijnen, coördinator, VVSG-stafmedewerker organisatieontwikkeling en Myriam Leurs, VVSG-stafmedewerker vorming human resources management.

waar/wanneer

info inhoudelijk

Op uw vraag organiseert het team consulting en ontwikkeling deze werkconferentie en procesbegeleiding. U bepaalt zelf de plaats. De duur van het gehele begeleidingstraject wordt in onderling overleg vastgesteld. [email protected], T 0478-99 99 95 02-211 55 54 (enkel op maandag)

Supervisie- en intervisieaanbod voor wie leidinggevenden, diensthoofden en medewerkers OCMW inhoud Voor een goed personeelsbeleid, loopbaanbegeleiding, persoonlijke- en teamontwikkeling binnen een lokaal bestuur is het belangrijk om leidinggevenden, diensthoofden en medewerkers systematisch te ondersteunen en te begeleiden bij de uitvoering van hun dagelijks werk. Reflectie op het eigen en elkaars professioneel gedrag, systematische feedback, het bevorderen van het probleemoplossend denken en handelen staan centraal in de verschillende werkvormen van het supervisie- en intervisieaanbod van de VVSG en het Vormingscentrum voor OCMW’s.

werkwijze Wij komen ter plaatse graag de mogelijkheden verkennen van supervisie, intervisie en coaching (individueel of in groep). Wij willen graag met u variabele formules en werkvormen uitwerken, toegesneden op de specifieke leer-, ontwikkelings- en begeleidingsbehoeften. begeleiding Theo Wijnen, coördinator, VVSG-stafmedewerker organisatieontwikkeling info inhoudelijk

[email protected], T 0478-99 99 95 02-211 55 54 (enkel op maandag)

29

programma’s op vraag 2008 Deze programma’s worden op vraag van een OCMW, een gemeente of interlokale vereniging georganiseerd. Vraag meer informatie over alle cursussen die slechts met hun titel staan vermeld (p. 36 en 37).

In de kijker Boekhoudvrees? Zet uw eerste stappen in de ocmw-boekhouding

30

voor wie secretarissen, beleidsmedewerkers, diensthoofden, afdelingsverantwoordelijken, budgethouders en iedereen die vanuit zijn functie nood heeft aan een basiskennis van de OCMW-boekhouding.

werkwijze Voor deze vorming is geen boekhoudkundige voorkennis vereist. De vorming benadert boekhouden op een praktische en interactieve wijze. De deelnemers krijgen ruimschoots de kans om vragen te stellen.

inhoud Voor leidinggevenden op diverse niveaus en voor beleidsmedewerkers is een minimuminzicht in de boekhouding vaak noodzakelijk om een afdeling te leiden of een planning uit te werken en bij te sturen. Deze tweedaagse vorming biedt u de kans kennis te maken met een aantal basisbegrippen van de (OCMW-) boekhouding. De vorming is opgebouwd rond een aantal grote thema’s: - Wat is een boekhouding? Hoe functioneert een boekhouding? De jaarrekening als jaarlijkse afsluiting van de boekhouding. Dit wordt benaderd aan de hand van een case. - Structuur en inhoud van de OCMW-jaarrekening: balans, resultatenrekening, schema van de financiële stromen…. - Betekenis van en samenhang tussen de verschillende posten van de balans, de resultatenrekening en het schema van de financiële stromen. - Wat kan ik uit de boekhouding leren?

begeleiding Dirk Meulemans, VVSG-stafmedewerker management en organisatie

aantal deelnemers waar en wanneer info inhoudelijk info praktisch

maximaal 15 Op uw vraag organiseert het VCO deze vorming, die een volledige dag of twee avonden (2X3 uren) duurt. Plaats en datum worden in onderling overleg bepaald. [email protected], T 02-211 55 87 [email protected], T 02-211 55 59

Wat kan ik als mandataris leren uit de jaarrekening van mijn OCMW? voor wie OCMW-raadsleden inhoud Deze vorming wil raadsleden vertrouwd maken met de structuur van de OCMW-jaarrekening en hun inzicht in de jaarrekening als beleidsinstrument vergroten. De officiële schema’s van balans, resultatenrekeningen en het schema van de financiële stromen worden doorgenomen. Deze opleiding vertrekt vanuit de veronderstelling dat de deelnemers leken zijn zonder boekhoudkundige kennis. Voor naar de OCMW-boekhouding wordt gekeken, staat de groep eerst stil bij het functioneren van de boekhouding in het algemeen. werkwijze In zijn praktijkgerichte uiteenzetting hanteert Dirk Meulemans een interactieve benadering met veel ruimte voor vraagstelling en inbreng van de deelnemers.

begeleiding Dirk Meulemans, VVSG-stafmedewerker management en organisatie

aantal deelnemers waar en wanneer info inhoudelijk info praktisch

maximaal 15 Op uw vraag organiseert het VCO deze vorming, die een volledige dag of twee avonden (2X3 uren) duurt. Plaats en datum worden in onderling overleg bepaald. [email protected], T 02-211 55 87 [email protected], T 02-211 55 59

Kennis bezitten geeft twee voordelen: men oordeelt minder en men oordeelt beter. J. A. de Moncrif

31

Programma’s op vraag 2008 Management en Organisatie

Sociale dienstverlening

– Wat kan ik als mandataris leren uit de jaarrekening van mijn OCMW?

– Begeleiding en onthaal van asielzoekers

– Zet uw eerste stappen in de OCMW-boekhouding: initiatiecursus info praktisch: Maria Cludts, T 02-211 55 59 info inhoudelijk: Dirk Meulemans, T 02-211 55 87

– Bemoeizorg en bemoeizucht: knelpunten en dilemma’s in de dagelijkse werkpraktijk – Contextuele benadering van OCMW-cliënten – Democratisch leidinggeven aan bewonersgroepen – De RMI-wet: de leefloonwet in detail – Empowerment – Gevoel en verstand: een kennismaking met Rationeel-Emotieve Therapie (RET)

HRM en Kwaliteitszorg

– Hulpverlening met cliënten in echtscheiding

– Achterhaal jezelf en begrijp de ander… inzicht verwerven in eigen gedrag en handelen en dat van anderen

– Het ecogram als werkinstrument: een visuele voorstelling van het cliëntsysteem en omgeving

– Actief deelnemen aan evaluatie- en functioneringsgesprekken (voor medewerkers) — Als je begrijpt wat ik bedoel

– Intergenerationele verbondenheid en loyaliteit: een kennismaking met het contextuele denkkader van Boszormenyi Nagy

– Burn-out: voorkomen en verhelpen

– Interne samenwerkingsverbanden

– Coachend leiderschap in gemeente en OCMW (p. 10)

– Jongerenhulpverlening

– Coaching van (nieuwe) medewerkers

– Kwaliteitsvol maatschappelijk werk in het OCMW: een aanzet tot discussie over de identiteit, plaatsbepaling en toegevoegde waarde

– Constructief omgaan met conflicten binnen uw organisatie – Constructief omgaan met klachten – Leiden van een team (p. 11) – Efficiënte besluitvorming en vergadertechnieken – Het bevorderen van de kwaliteit van overleg en communicatie binnen uw organisatie

– Methoden van OCMW-maatschappelijk werk op systeemtheoretische basis – Model-leren: een kennismaking met Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP)

– Klantgericht handelen

– Netwerkbenadering: een hulpmiddel voor strategisch handelen

– Leren onderhandelen

– OCMW en de alcohol en drugthematiek

– Leidinggeven in een sterk veranderende omgeving

– Omgaan met risicogroepen in sociale tewerkstellingsmogelijkheden

– Teambegeleiding: inzichten verwerven in de teamwerking en verbeteren van de teamsamenwerking – Training functioneringsen evaluatiegesprekken (voor leidinggevenden) (p. 11) – Pensionering: een nieuwe start (p. 10)

– Persoonlijk tijdsbeheer: timemanagement voor OCMW maatschappelijk werkers – Responsieve gespreksvoering: een gesprekstechnische opfrissing

– Supervisie- of intervisieprogramma voor leidinggevenden, maatschappelijk werkers en andere medewerkers

– Schriftelijke communicatie

– Systematisch werken aan kwaliteitszorg: opzet van verbeterprojecten en kwaliteitsborging

– Stresspreventie en burn-out: mentale hygiëne en zelfzorg

– Werken aan kwaliteit vanuit de eigen dienst

– Systeemdenken en communicatieleer: basisinzichten en grondbeginselen

info praktisch: Maria Cludts, T 02-211 55 59 info inhoudelijk: Myriam Leurs, T 0476-27 59 45 Theo Wijnen, T 02-211 55 54

32

– Humor in de hulpverlening: een krachtig medicijn

– Sociale Zekerheid (p. 16)

– Training: omgaan met agressief gedrag van OCMW-cliënten (p. 16)

— Respect op het werk: een nultolerantie voor geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag op het werk – Visie & missie: we maken er werk van: een prikkelende team(vinger)oefening – Vormingsprogramma functionele loopbaan – Werken met vrijwilligers, een specifieke aanpak in uw organisatie – Zo werkt mijn OCMW (p. 14) info praktisch: Maria Cludts, T 02-211 55 59 info inhoudelijk: Michel Vandenbroeck, T 02-211 55 79

Ouderenzorg De afzonderlijke thema’s kunnen samengebracht worden tot vormingssessies in het kader van de functionele loopbaan. Communicatie – Het creëren van gouden werknemers - Samenwerken in team: personeelsbegeleiding en teamopbouw - Multidisciplinair werken - Luisteren, erkennen,... is beter observeren en beter communiceren - Luisteren naar... een andere weg tot verpleging in de bejaardensector - Coachend leiderschap - Supervisie – Het functioneringsen evaluatiegesprek – Als partner in de zorg verwachten de andere disciplines (huisarts – verpleging – kiné – maatschappelijk werk) héél veel. Wat mogen ze van jou verwachten? Zorg verlenen in het rusthuis – Act in Pas (Activiteiten in passiviteiten) - Comfortzorg voor lichamelijk zwaar zorgbehoevenden – Hef- en til technieken: training en follow-up – Verzorging: voeding, ADL, PDL: technieken en methodieken – Naar een palliatieve zorgcultuur in de ouderenvoorzieningen. - Palliatieve zorg: kennismaking - Palliatief: referentverpleegkundige - Het hanteren van een zorgplan bij palliatieve werking in het rusthuis Wonen in het rusthuis – Efficiënt Poetsen: methodieken en communicatie

Leven in het rusthuis – Belevingsgerichte begeleiding bij dementerende ouderen - Training, verdieping, implementatie – Depressie en andere psychische stoornissen bij ouderen – Het laatste stukje leven, omgaan met rouw en verlies – Communicatie bij multipele verlieservaringen – Lastige oudjes, wat nu? Achterdocht, roepgedrag,...

Kennis is niets

– Wijsheid komt met de jaren: ouderen en de niet-verzorgende medewerker

Voltaire

zonder levenskunst.

– Humor in het Rusthuis Samenwerken in de ouderensector – De familie en familiebegeleiding bij een rusthuisopname van een bejaarde – Onderhandelen en samenwerking met familieleden van cliënten in residentiële setting – Werken met vrijwilligers, een specifieke aanpak in uw organisatie Zorg verlenen in de thuiszorg – Omgaan met (ex)- psychiatrische patiënten in de thuiszorg – Het efficiënt organiseren van het huishouden van mijn cliënt: methodieken en communicatie – Veilig werken in de thuiszorg: de veiligheidscoördinator van het OCMW waakt! – Beroepshouding van de verzorgende in de thuiszorg – Comfortzorg in de thuiszorg (Act in Pas) – Geen thuiszorg zonder verzorgende – Evenwicht in de relatie hulpverlener-bejaarde Zorgen voor jezelf (als hulpverlener) – Op de toppen van je tenen: wat als het allemaal teveel wordt? – Ergonomie op kantoor – Betere hulpverlening door assertiviteit: training om jezelf te zijn en zo de hulpverlening te verbeteren. Wetgeving – Beroepshouding en deontologie – Ongewenste intimiteiten in de hulpverlening info praktisch: Maria Cludts, T 02-211 55 59 info inhoudelijk: residentiële voorzieningen Katleen Patteet, T 02-211 55 68 thuiszorg Luk Remans, T 02-211 55 72

– Hazard Analyses Critical Control Point (HACCP)–normen (nieuwe keukennormen in grootkeukens) – Huishoudelijke taken in de hulpverlening (p.) De paginavermelding verwijst naar de inhoud van de programma’s die in deze brochure beschreven zijn.

33

De pockets of het losbladige werk ‘Professionele vaardigheden’: een must voor elke leidinggevende De pocketreeks ‘Professionele vaardigheden’ is al jaren een weergaloos succes in de meest verscheiden sectoren en organisaties. Ze zijn ideaal om u individueel verder te bekwamen of om als werkinstrument te dienen voor de deelnemers aan een vorming. Onlangs werd de reeks verrijkt met twee nieuwe pockets: ‘Vergadertechnieken’ en ‘Netwerking en organisatieontwikkeling’. VERGADEREN IS (GEEN) KINDERSPEL

Auteur: Jos Huypens

De pocket geeft een overzicht van alle do’s en don’ts wat vergaderen betreft. Zowel de voorbereiding van de vergadering (met aandacht voor de doelstellingen en tips voor het opstellen van een vergaderplan), het verloop ervan (met items als modereren, een- en tweerichtingscommunicatie, onderhandelen, omgaan met conflicten, cultuurverschillen, …) en de opvolging (met o.m. mindmapping als systeem voor verslaggeving) komen aan bod. Verder is er aandacht voor alternatieve vergadermethoden zoals buzz-groepen, reactieteam, tweekolommenmethode, enzomeer. Een apart hoofdstuk is gewijd aan observeren en evalueren van enerzijds de inhoud van de vergadering en anderzijds de moderator en de deelnemers. Prijs : VVSG-leden € 21, niet-leden € 25 (inclusief cd-rom)* NETWERKING EN ORGANISATIEONTWIKKELING

Editors:Nick Thijs, Steven Van Roosbroek en Theo Wijnen.

Twaalf auteurs uit verschillende sectoren hebben de handen in elkaar geslagen en hun inzichten en ervaringen beschreven m.b.t. netwerking en hoe dit concreet bijdraagt tot organisatieontwikkeling. De pocket gaat over formele en informele vormen van netwerking, die als doel hebben om o.a. innovaties, kwaliteitsverbeteringen, ontwikkelings- en veranderingsprocessen binnen de lokale besturen en andere organisaties tot stand te brengen en in stand te houden. In acht overzichtelijke hoofdstukken worden de volgende aspecten uitgewerkt: het wat en hoe van netwerken, het netwerk als forum voor informatie- en ervaringsuitwisseling, reflectie op het eigen handelen, kennisoverdracht en kennisontwikkeling, actieleren en leren van elkaar, ondersteunende methodieken en werkvormen en de organisatie van interne en externe netwerken. Prijs : VVSG-leden € 21, niet-leden € 25* PROFESSIONELE VAARDIGHEDEN, HANDBOEK VOOR LEIDINGGEVENDEN **

Redactiecoördinator: Theo Wijnen, coördinator team Consulting en Ontwikkeling en stafmedewerker Organisatieontwikkeling van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten

Het losbladige naslagwerk Professionele vaardigheden hoort thuis in het boekenrek van elke leidinggevende. Het handboek richt zich onder meer op managers, leidinggevenden, kwaliteitscoördinatoren, stafmedewerkers bij lokale en bovenlokale overheden en in de non-profitsector. U vindt in deze map de inhoud van alle pockets terug op een handig A5-formaat. Alle kaderteksten, oefendocumenten en checklists werden bovendien verzameld in Wordformaat op één cd-rom. Handig voor al uw opleidingssessies. Prijs: VVSG-leden: € 99, Niet-leden: € 119 *

BESTELKAART O… ex. van Vergadertechnieken O… ex. van Netwerking en organisatieontwikkeling O… ex. van Professionele vaardigheden** O Ik wens de nieuwsbrief per mail te ontvangen Mijn bestuur is lid van de VVSG: O Ja

O Neen

Naam Functie Bestuur/Organisatie E-mail Tel.

Adres Stuur of fax deze strook naar Politeia – Ravensteingalerij 28 - 1000 Brussel - fax: 02 289 26 19 of mail uw bestelling door via onze website: www.politeia.be BTW * Prijzen inclusief btw, exclusief verzendingskosten, geldig tot 31/03/2008. Check voor exacte prijzen steeds onze website www.politeia.be ** Het betreft hier een losbladig werk. De aanvullingen worden mij toegestuurd aan 0,44 euro/blz., de cd-updates aan 24 euro tot schriftelijke wederopzegging. Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht

Datum

Handtekening

wie is wie? Team Vormingscentrum voor OCMW’s

Myriam

Theo

Dirk

Luk

Katleen

Michel

Hilde

Gudrun

Ann

Maria

Stafmedewerkers consulting en ontwikkeling Myriam Leurs stafmedewerker vorming human resources management T 0476-27 59 45, [email protected] Theo Wijnen coördinator team consulting en ontwikkeling en stafmedewerker organisatie-ontwikkeling T 02-211 55 54, T 0478 99 99 95, [email protected] Stafmedewerkers vorming Dirk Meulemans stafmedewerker vorming management en organisatie T 02-211 55 87, [email protected] Luk Remans stafmedewerker vorming extramurale ouderenzorg en ouderenwerking T 02-211 55 72, [email protected] Katleen Patteet stafmedewerker vorming intramurale ouderenzorg en lokale dienstencentra T 02-211 55 68, [email protected] Michel Vandenbroeck stafmedewerker vorming sociale dienstverlening T 02-211 55 79, [email protected] Administratieve medewerkers Open programma’s Hilde Maris administratief medewerker voor aandachtsgebieden management en organisatie T 02-211 55 58, [email protected] Gudrun Hellinckx administratief medewerker voor aandachtsgebieden sociale dienstverlening en ouderenzorg T 02-211 55 57, [email protected] Ann Ronsmans administratief medewerker voor aandachtsgebieden kwaliteitszorg, human resources management, team consulting en ontwikkeling, algemene administratie en opvolging subsidiedossiers T 02-211 55 61, [email protected] Programma’s op vraag Maria Cludts administratief medewerker voor alle aandachtsgebieden T 02-211 55 59, [email protected] Coördinatie Mark Vermaerke

diensthoofd congres- en vormingscentrum T 02-211 55 53, [email protected]

Werkten mee aan dit nummer Maria Cludts, Gudrun Hellinckx, Myriam Leurs, Hilde Maris, Dirk Meulemans, Katleen Patteet, Pieter Plas, Luk Remans, Ann Ronsmans, Peter Sels, Jan Van Alsenoy, Marlies van Bouwel, Michel Vandenbroeck, Gerda Van Zeebroeck, Mark Vermaerke en Theo Wijnen

Redactionele coördinatie Michel Vandenbroeck

Drukwerk Schaubroeck, Nazareth

Productie en eindredactie Inge Ruiters, VVSG-communicatiedienst

Fotografie Stefan Dewickere: coverfoto, p. 4, p. 11, p.12, p. 15, p. 16, p. 22, p. 25, p. 28, p. 31 Isabelle Pateer: p. 19 Layla Aerts: p. 20, p. 27

Vormgeving visueel denken, Gent

35

Mark

Wij weten meer dan ik TREFDAG ICC Gent 17 april 2008

Samenwerken, hoe denk jij erover? Pleiten voor meer samenwerking op lokaal niveau is mooi. Maar hoe zit het op het terrein? Kom naar de tweejaarlijkse Trefdag van de VVSG en toets de theorie aan de praktijk.

De Trefdag biedt je een unieke gelegenheid om nieuwe mensen te ontmoeten en waardevolle ervaringen uit te wisselen. Het belooft opnieuw een bijzondere editie te worden met heel wat speciale gasten en vernieuwende thema’s, workshops en debatformules.

De VVSG Trefdag, ook iets voor jou? Als je op zoek bent naar een verrijkende ervaring over samenwerken en netwerken voor lokale besturen, dan moet je er gewoon bij zijn.

Noteer het alvast in je agenda: 17 april 2008, ICC Gent. Inschrijven kan nog niet, maar hou zeker de volgende Lokaal in de gaten. Of kijk regelmatig op www.vvsg.be.

Iedereen komt. Jij ook? De Trefdag is hét evenement bij uitstek voor iedereen die te maken heeft met lokaal bestuur.

OCMW-vorming. Wij weten meer dan ik. voor medewerkers van OCMW s en welzijnsvoorzieningen. bijlage bij Lokaal n 21. december 2007

Recommend Documents