NVVK Studiedag ‘De schuldeiser als partner' 3 november 2015, Jaarbeurs te Utrecht
Opening door dagvoorzitter
Joke de Kock
Programma 09.30 uur 10.00 uur 10.05 uur
10.45 uur
Ontvangst Opening, dagvoorzitter Joke de Kock, voorzitter NVVK Kleine stappen, de oplossing voor schulden, Tamara Madern, senior onderzoeker bij de Hogeschool van Amsterdam, lectoraat armoede en participatie en zelfstandig adviseur De overheid als schuldeiser: wat gaat er veranderen?, Erik Rutten, beleidsmedewerker bij het ministerie van SZW en Chris Bakhuis, bestuurslid KBvG en Vestigingsmanager Flanderijn en Bakhuis Van eigen naar algemeen belang, André Moerman, Afdelingsmanager Sociaal Raadslieden Rijnstad
11.05 uur
Pauze
11.25 uur
Workshopronde 1
12.25 uur
LUNCH – eet een broodje met een schuldeiser…..
13.25 uur 13.50 uur
Actualiteiten Schuldhulpverlening, Joke de Kock, voorzitter NVVK Toepassing gedragswetenschap in effectieve communicatie met debiteur-klant, Paul Otter, algemeen directeur en gerechtsdeurwaarder Incassade Deurwaarders en Incasso
14.10 uur 15.10 uur 15.15 uur
Workshopronde 2 Korte pauze, wisseling workshops Workshopronde 3
16.15 uur
Afsluiting met hapje en drankje
10.25 uur
Kleine stappen, de oplossing voor schulden
Tamara Madern Senior onderzoeker Hogeschool van Amsterdam
Kleine stapjes De oplossing voor schulden NVVK STUDIEDAG 3 NOVEMBER TAMARA MADERN
Schuldenvrij Er is slechts 1 regel:
Niet meer uitgeven dan je hebt……. Simpel toch?
De Kilimanjaro beklimmen Je hoeft slechts 1 ding te doen:
Omhoog lopen…… Simpel toch?
Schuldenvrij worden
Weten = Kunnen
doen
Welke hulp is er?
Wat als je de oplossing niet kan zien…
Schaarste • Gericht op de korte termijn
• Daling van IQ-score • Tunnelvisie
Administratie Zelfcontrole Sociale steun Self-efficacy
Dus • Simpele communicatie • Duidelijke stappen
• Kleine stappen • Betrekken van de sociale omgeving
Vooruit plannen Tijdsoriëntatie
Self-efficacy
Dus • Automatische geld overmaken • Klein bedrag, sparen mag!
Weten = Ondersteunen Kunnen
Doen! • Maak het makkelijk • Deel alles op in deeltaken • Denk mee en wees alert dat voor de hand liggende oplossingen soms niet te zien zijn
Door kleine stapjes wordt elke berg … een heuvel
Van eigen naar algemeen belang
André Moerman, afdelingsmanager Sociaal Raadslieden Rijnstad en eigenaar www.schuldinfo.nl
Van eigen belang naar algemeen belang! André Moerman
Manager sociaal raadslieden en schuldhulpverlening Rijnstad Voorzitter signaleringscommissie LOSR Eigenaar website www.schuldinfo.nl Docent executie en beslag
schuldeiser <-> schuldenaar ongelijke rechtsverhouding
schuldenaar one-shotter verstekvonnissen
schuldeiser repeat-player algemene voorwaarden
Bescherming van de consument
Hoge Raad: rechter moet ambtshalve toetsen of sprake is van oneerlijk beding conform richtlijn 93/13/EEG
Bv: 1,5% rente per maand
Hoge Raad: telefoonabonnement met “gratis” telefoon = consumentenkrediet
De schuldenaar:
is met heel zijn vermogen aansprakelijk (art. 3:276 BW)
uitzonderingen:
beslagverboden beslagvrije voet
De schuldeiser: heeft een sterk recht!
recht op nakoming (art. 3:296 BW) kan kiezen welk executiemiddel hij gebruikt tegelijk beslag leggen op alle voor beslag vatbare goederen (art. 435 lid 1 Rv)
Schuldeiser maakt gebruik van incassobureaus
als gemachtigde opkopen vorderingen
Schuldeiser maakt gebruik van deurwaarders
dubbele pet
ambtshandelingen niet-ambtshandelingen
deurwaarder moet onpartijdig zijn echter: wiens brood men eet… deurwaarderskosten
cliënttarief (opdrachtgever) -> vrij schuldenaarstarief -> vast
Paritas creditorum
Art. 3:277 lid 1 Burgerlijk Wetboek Schuldeisers hebben onderling een gelijk recht om, na voldoening van de kosten van executie, uit de netto-opbrengst van de goederen van hun schuldenaar te worden voldaan naar evenredigheid van ieders vordering, behoudens de door de wet erkende redenen van voorrang.
Paritas creditorum in de praktijk Werkt bij:
Werkt niet in overige beslag op één inkomen situaties: Het is een jungle! schuldregeling met NVVK-convenanten Wsnp faillissement
Jungle-les 1: de één krijgt eerst, dán de ander (voorrecht) Preferent
Rijksbelastingen bestuursr. premie uitkeringen
Concurrent
toeslagen gemeentelijke belastingen waterschapslasten boetes
Jungle-les 2: de één mag meer dan de ander (bevoegdheden) Gewoon
loonbeslag bankbeslag beslag inboedel verrekenen
Bijzonder
loonvordering overheidsvordering bodembeslag bronheffing beslag op toeslagen gijzelen
Overheidsvordering
Bronheffing (wanbetalersregeling zorgverzekering)
6 mnd achterstand: ZIN neemt het over Bestuursrechtelijke premie 130% (€153,52) Inning:
via bronheffing, of; via CJIB met omleiding zorgtoeslag
Uitstroom:
achterstand zorgverzekeraar voldaan stabilisatieovereenkomst schuldregeling (minnelijk / Wsnp)
Wanbetalersregeling zorgverzekering werkt niet!
Perspectief? Wetswijziging wanbetalersregeling 01-01-2016 Betalingsregeling als uitstroomreden Brp leidend 01-04-2016
Aanwijzen groepen die teruggehaald worden
01-07-2016
Ipv 130% standaardpremie: 110%-130% gemiddelde premie
01-01-2017
Omleiding zorgtoeslag naar zorgverzekeraar bij 3 mnd achterstand
Beslag op toeslagen
Beslagverbod, met als uitzonderingen:
Verhuurder -> huurtoeslag Zorgverzekeraar -> zorgtoeslag Kinderopvang -> kinderopvangtoeslag
Doorkruist lopende betalingsverplichting Verdringing andere schuldeisers omdat beslagvrije voet omhoog gaat ivm niet ontvangen toeslag
Perspectief? Beslag op toeslagen
Oude schuldeiser mag geen beslag op toeslag leggen
Hof Den Bosch 15 juli 2014 Hof Amsterdam 22 juli 2014
Geïnde toeslag incl. rente + kosten terugvorderen Verjaring: 5 jaar
Gijzeling Gijzeling
2014:
83.320 machtigingen verleend 41.000 zaken heeft gijzeling plaatsgevonden
Veel kritiek op standaard aanpak:
geen onderscheid tussen niet-kunners en niet-willers
Perspectief? Nieuwe aanpak CJIB
Naar een persoonsgerichte aanpak
Meer info verstrekken aan rechter
Rb Amsterdam heeft 5 zaken “gijzeling-nieuwe-stijl” beoordeeld:
1 toewijzing (had 8 kentekens op naam) 4 afwijzingen (rechter kon niet vaststellen dat er sprake was van betalingsonwil)
Jungle-les 3: wie het eerst komt, wie het eerst maalt!
Jungle-les 4: druk uitoefenen loont!
Dreigen met beslag op inboedel Onder druk betalingsregeling afdwingen
Perspectief? Modernisering beslag inboedel Onderscheid tussen twee groepen burgers: Goedwillende schuldenaar:
wel schuldhulp beslagverbod ‘niet bovenmatige inboedel’
Kwaadwillende schuldenaar
geen schuldhulp beslagverbod beperkte lijst goederen
Conclusie: Met schuldregeling zit je goed, maar anders…
Eigen belang schuldeiser staat voorop Recht van de sterkste geldt (verdringing) Schuldenaar zakt voortdurend onder het bestaansminimum Door wijze inning schulden neemt het schuldenpakket alleen maar toe
Van eigen belang naar algemeen belang!
Opheffen meeste bijzondere bevoegdheden Bescherm de bankrekening bij loonbeslag Maak bij problematische schulden één iemand verantwoordelijk voor invordering
www.schuldinfo.nl incompany cursusaanbod
[email protected] ga naar groep schuldinfo op
volg schuldinfo via
De overheid als schuldeiser: wat gaat er veranderen
Erik Rutten, ministerie SZW Chris Bakhuis, bestuurslid KBvG
Jan 2019
Clustering Rijksincasso
Juli 2018
Vereenvoudiging beslagvrije voet
Jan 2018
Evaluatie Wgs
Juli 2017
Rijksincassovisie
Jan 2017
Breed Moratorium
Juli 2016
Verbreding beslagregister
Jan 2016
Inrichting beslagregister
Juli 2015
Project
Eerst volgende (zichtbare) stap Registratie beslagen
Rapport van bevindingen inzake werking beslagregister Internet consultatie
Publicatie
Aanbieding aan de Kamer
Hoofdlijnen notitie aan de Kamer
Overdracht deurwaarderstrajecten UWV aan CJIB
PAUZE
Workshopronde uit blok 1 De meest gestelde vragen over hypotheken en schuldhulpverlening Wat u als schuldhulpverlener moet weten over het CJIB en ZIN Juridische update wordt vertaald naar praktijk van schuldhulpverleners
Juridische Update naar praktijk van schuldhulpverlening Jaap van Mourik Zuidweg & Partners
Eigen risico Zorgbehandeling en Wsnp • 17-7-’12 Toelating Wsnp 17-7-’12 • 24-1-’13 Nota eigen risico voor zorgbehandeling d.d. 1-1-’12 Valt deze nota onder werking Wsnp? • Vordering is ontstaan d.d. 1-1-’12 • Valt dus binnen de werking Wsnp Vertaling naar het minnelijk traject?
En… Fraudevordering en Wsnp?? Arrest Hoge Raad HR 2015:1693 • Terugvorderingsbesluit na datum Wsnp • Uit hoofde van (vernietiging) overeenkomst voor datum Wsnp Vordering terugbetaling bijstand valt binnen Wsnp (en dus onder schone lei)
Oneigenlijke voorrangspositie CJIB • Mulderboetes: geen kwijtschelding, wel schone lei!? • Dwangakkoord niet uitgesloten – CJIB bevelen in te stemmen – Of: bevoorrechte positie CJIB goed documenteren
• Voornemen CJIB wel kwijt te schelden
Alimentatieplicht en beroep op Wsnp • Alimentatie past niet binnen budget • Uiteenlopende uitspraken bij rechtstreeks beroep op Wsnp • Minnelijk traject ondeugdelijk? • Betrokkene niet saneringsrijp??
Kinderalimentatie en eenouderkop In KGB vervangt alleenstaande ouderkop de eenoudertoeslag en eenouderkorting • Alimentatie wel/niet verlagen met KGB? Prejudiciële Uitspraak HR: • KGB telt wel mee als inkomen verzorgende ouder • Niet in mindering op behoefte kind
Telefoonabonnement = Consumentenkrediet
Telefoonabonnement met ‘gratis’ telefoon • Feitelijk koop op afbetaling – Prejudiciële uitspraak HR
• Regels consumentenkrediet gelden • Dus: koopsom telefoon noemen in ovk • Zo niet: ovk aanvechtbaar
Achterstand betaald? Toch ontruimd! Casus: al 10 jaar incasso- en rechtsmaatregelen i.v.m. huurachterstand Arrest: ontruiming toegewezen, ook al is de achterstand inmiddels volledig voldaan tenzij lopende huur 12 mnd stipt wordt betaald
Bankbeslag en Beslagvrije Voet Kamer voor Gerechtsdeurwaarders: • Beslag uitkering, geen inkomen boven BV • Dan beslag uit bankrekening – BV niet van toepassing – Maar soms wel misbruik van recht
Deurwaarder kende financiële situatie! – En wordt berispt…
Beslag op toeslagen & correctie BV Huurtoeslag is vatbaar voor beslag – Door huidige verhuurder
• Maar: ‘weerkerende’ betaling, – dus BV toepassen – KGB telt niet mee als inkomen
• Geen inkomen boven BV? – Beslag op toeslag niet mogelijk
Nieuwe richtlijnen Verkorte looptijd Wsnp Beoordeling rechter na 15 mnd: • Geen verwachting extra baten • Geen sollicitatieplicht • Geen spaarcapaciteit Soms na afdracht boven VTLB in faillissement Niet na reservering in minnelijk traject! In minnelijk traject geen verkorte looptijd
Fraude vs. fraude Fraudewet: beoordeling finale kwijting: • Opzet, benadeling; individuele afweging Wgs: soms rigide afwijzing: • Ongeacht aard fraude • 10 jaar geen recht op SHV! Wsnp: soms toelating met fraudeschuld
Omzetting Faillissement naar Wsnp Verwarring: wel of geen minnelijk traject? • Prejudiciële vragen aan Hoge Raad Uitspraak: • Verklaring curator: – (Minnelijk) akkoord onmogelijk
• Verklaring curator voldoet aan art 285Fw
ACTUALITEITEN SCHULDHULPVERLENING
Joke de Kock voorzitter NVVK
Portefeuille schuldenaar: Verhoging eigen risico zorgverzekering: + € 10 naar € 385 in 2016 Verwachte verhoging zorgpremie: tot + € 7 p.m. naar € 92 p.m. CZ kan direct na akkoord gevraagd worden om aanvullende verzekering Hoge Raad: ‘Gratis mobiel is lening’ Tegemoetkoming arbeidsongeschikten (€ 211) blijft buiten het spaarsaldo in een minnelijke regeling Pensioenen binnen de zogenaamde derde pijler, denk aan bijvoorbeeld lijfrente, tellen niet mee voor de vermogenstoets van de Participatiewet en deze hoeven ook niet te worden afgekocht (per 01.01.2016)
• Samenwerking NVVK – Landelijk Incassocentrum Belastingdienst • Convenant gemeente- en waterschapsbelastingen • Bankreglement NVVK
+ +
Highlights ‘Het verhaal achter de cijfers’ • Afwijzingscriteria
• Doorlooptijden • Samenwerking, houding, communicatie • Begeleiding naar de Wsnp • Onderlinge verschillen rechtbanken • Paritas Passe → een “veranderagenda” “De doorstroming wordt niet zo zeer bepaald door de inrichting van het stelsel, maar door het gedrag dat de betrokken actoren vertonen c.q. de keuzes die actoren maken”.
Stand van zaken wet- en regelgeving • Breed Wettelijk Moratorium
• AMvB gegevensuitwisseling
• Vrijstellingsbesluit private schuldbemiddelaars • Wet aanpak schijnconstructies
• Evaluatie Wet gemeentelijke schuldhulpverlening • Herziening brievenboek
• Visie 2020 NVVK • Ontwikkelingen Schuldenbewind
Toepassing gedragswetenschap in effectieve communicatie met debiteurklant Paul Otter Algemeen directeur Incassade Deurwaarders en Incasso
Welkom
Programma vandaag • • • • •
Even voorstellen Roerige tijden Kennis en innoveren Toepassing kennis gedragswetenschap Vragen en antwoorden
Even voorstellen • Paul Otter | Gerechtsdeurwaarder • Tot voor kort | Algemeen directeur Incassade, Deurwaarders en Incasso • Sinds 25 september jl. | CCO van ‘IncassoPartner’
Roerige tijden • Incassade en Groenewegen+Partners zijn gefuseerd • Op 5 november a.s. lanceren we de nieuwe organisatie en de nieuwe naam tijdens de Credit Expo • IncassoPartner is de ‘werktitel’ van deze nieuw organisatie • Kortom, roerige tijden!
Kennis en innoveren • Zowel Incassade als G+P zijn innovatieve bedrijven • We hebben onze individuele krachten gebundeld (1 + 1 = 3) • Incassade | kennis over debiteurklant door kennis over gedragswetenschap • G+P | kennis over debiteurklant door big data-analyse • Samen beschikken we over unieke kennis
Kennis toegepast • Succesvol communiceren = succesvol incasseren • Welke boodschap werkt? • En welk middel gebruiken daarvoor? • Bijvoegen van kaarten heeft effect op debiteurengedrag
Huurkaartjes • Motivatiekaartjes voor debiteuren met huurachterstand | 3 momenten - Bij eerste sommatie - Bij dagvaarding - Bij aanzegging ontruiming
Huurkaartjes | Message Framing • De boodschap (message) op het kaartje is afgestemd op inzichten uit de psychologie (framing).
Huurkaartjes | Message Framing • Resultaten
Huurkaartjes | Effect • Alle kaartjes hebben een duidelijk positief effect op debiteurengedrag in alle leeftijdsgroepen • Oudere debiteuren reageren beter dan jongere (onafhankelijk van de tekst) • De inhoud past bij het moment in het incassotraject
Huidig onderzoek RUG i.s.m. Kredietbank Nederland • Op dit moment wordt uitstel contactmoment in geval van schuld onderzocht • Wat belemmert debiteuren om hulp te zoeken? • Aanleiding is groei schuldenproblematiek • Debiteuren nemen pas laat contact op met betrokken organisaties. Gevolg is dat schulden alleen maar groter worden
Huidig onderzoek RUG i.s.m. Kredietbank Nederland • Doel is debiteuren concrete handvatten bieden om eerder tot actie over te gaan • Onderzoeksmethode: interviews • Interviewuitkomsten vertalen in middelen (o.a. infographics) • Verspreiding middelen onder doelgroep | testfase • Evaluatie • Presentaties in het land
Vragen en antwoorden • Er zijn vast vragen, brand maar los!
Dank voor je aanwezigheid, je aandacht en je bijdrage!
Workshopronde uit blok 2 De 5 beste tips voor een geslaagd dwangakkoord Financieel Fit Wat u als schuldhulpverlener moet weten over het CJIB en ZIN
Het Centraal Justitieel Incassobureau Dé expert op het gebied van inning, incasso van boetes en coördinatie van straffen
Corporate presentatie CJIB | 2010
Het CJIB als partner Welke innovaties heeft het CJIB toegepast om schuldenaren beter en eerder te bereiken.
95 11/4/2015
CJIB Agentschap van het ministerie van Veiligheid en Justitie
Uitvoeringsorganisatie Opdrachtgevers:
Openbaar Ministerie (95%) Overheidsorganisaties (5%)
Convenant CJIB-NVVK
Tijdsbalk Stabilisatietraject (fase 1), Inventarisatie- en voorstellenfase (fase 2, 120 dagen evt 4 maanden verlenging mogelijk) 4 mnd
32 maanden
Schuldregelingsovereenkomst
4 mnd
32 maanden
Aanvraag schuldregeling In NVVK termen fase 1 Stap 1 • aanvraagformulier schuldregeling invullen Stap 2 Communicatie CJIB informeren over aanmelding + verzoek overzicht NSV (niet saneerbare vorderingen) Stap 3 Saldo opgaaf CJIB stuurt overzicht niet saneerbare vorderingen + openstaande vorderingen
Incassomaatregelen worden in deze fase nog niet gestaakt! Aanvragen per bsn nummer, ook het voorstel!
4 mnd
32 maanden
Schuldregelingsovereenkomst fase 2 • SR-overeenkomst moet zijn getekend • CJIB moet hierover zijn ingelicht • Overzicht saneerbare vorderingen opvragen • CJIB stuurt binnen 3 weken overzicht saneerbare vorderingen 120 dagen model • Start bij ontvangst verzoek overzicht saneerbare vorderingen • Incasso wordt voor 4 maanden stop gezet • Zodra alle schuldeisers akkoord zijn wordt incasso opgeschort tot 36 mnd
4 mnd
32 maanden
Overige bepalingen CJIB verleent geen finale kwijting Communicatie: van NVVK naar klant en van CJIB naar NVVK Hervatting incasso na beëindiging SR-overeenkomst - CJIB stuurt in mnd 35 brief naar klant en organisatie Reguliere beëindiging minnelijk traject: - Verplichting debiteur te wijzen op een mogelijkheid tot aanvragen van een betalingsregeling Tussentijdse beëindiging minnelijk traject: - voortzetting incasso Uitzonderingen op de regeling
Uitzonderingen Schadevergoedingsmaatregelen (Terwee) Geldboetevonnissen (Strabis), strafbeschikkingen en ontnemingsmaatregelen waarvan de executie gedurende de schuldregelingsovereenkomst zal verjaren Strafbeschikkingen gelijk of hoger dan 250 euro NVVK-lid doet onderzoek naar volledige voldoening van niet saneerbare vorderingen vóór totstandkoming SR-overeenkomst Bevoegdheid eenzijdig beëindigen door CJIB bij ontstaan nieuwe vorderingen waarvoor dwangtraject wordt opgestart (na 2e aanmaning)
Contact met CJIB over OM-Financiële Sancties? Telefoonnummer cluster MSNP van TPA: 058-234 2059
Overheidsdebiteuren Debiteur wil betalen Debiteur kan betalen
Debiteur kan niet betalen
1 Diensten 3 Voorzieningen
Debiteur wil niet betalen 2 Instrumenten 4 Instrumenten Voorzieningen
105 11/4/2015
Wat is er mogelijk, wanneer en voor wie?? Kwadrant 3 Wel willen Niet kunnen Inningsfase
• • • •
BIT Standaard betalingsregeling Persoonsgerichte betalingsregeling Schrijnende situaties
BIT
• BIT: betaling in termijnen • Per 1 juli (wetswijziging per 1 januari 2016) • Alle burgers (natuurlijke personen) die staan ingeschreven in Nederland • Alleen voor Mulderzaken • Beschikkingsbedrag minimaal 225,00 euro • Jongeren onder de 16 112,50 euro • Burger moet BIT aanvragen voor vervaldatum beschikking • BIT aanvragen via website • 8 weken later betalen in 3 termijnen
Standaard betalingsregeling Burger zelf • Betalingsregeling aanvragen voor vervaldatum 2e aanmaning (voor alle financiële sancties) • Er mag niet eerder (binnen een jaar) een regeling zijn getroffen en niet zijn nagekomen • Via website of via brief • In termijnen • Max 36 maanden Organisaties (alle niet justitiële organisaties ook bewindvoerders) • Regeling aanvragen voor alle financiële sancties, geen bestuurlijke boetes bv ZIN • Ook na de vervaldatum van de 2e aanmaning is regeling mogelijk • In termijnen • Max 36 maanden • Aanvraag via website of via postbus
Schrijnende gevallen • • • • •
Als er geen BIT mogelijk is Betalingsregeling termijn is te kort Zeer laag inkomen Ernstige schuldproblematiek Bieden onze mogelijkheden geen uitkomst (Schrijnende situatie)
Dan verzoek sturen naar CJIB!!
Wat is er mogelijk, wanneer en voor wie??
Kwadrant 1 Wil betalen en Kan betalen Diensten
Inningsfase • Burgerportaal, betalen via Ideal (nu alleen nog Mulder)
Wat is er mogelijk, wanneer en voor wie??
Kwadrant 2 Kan betalen, Wil niet betalen Instrumenten
Incassofase • Inzet deurwaarder Dwang fase • • •
Invorderen rijbewijs (28 dgn) Buitengebruikstellen voertuig (28 dgn) Gijzelen betrokkene (max. 7 dgn)
Contact met CJIB Team Betalingsregeling? Telefoonnummer team Betalingsegeling: 058-234 2039
Wat is er mogelijk, wanneer en voor wie??
Kwadrant 4 Kan niet betalen, Wil niet betalen Voorzieningen en Instrumenten
Debiteur bewegen naar ander kwadrant, persoonsgericht benadering!
Ontwikkelingen CJIB • Digitaal loket, alleen voor Mulder. Inloggen met DigiD en betalen via iDeal • Webcare • Gijzeling • Gelijk trekken Msnp aan Wsnp
114 11/4/2015
Vragen.. Saneerbare en niet saneerbare vorderingen en hoe hier mee om te gaan?? Wanneer kan er sprake zijn van gijzeling? Wanneer kan er contact worden opgenomen met het CJIB?
115 11/4/2015
Regeling wanbetalers Zorgverzekeringswet
Rémi Langenberg Adviseur / accountmanager Utrecht, 3 november 2015
WANBETALERS Bij premieachterstand van 6 maanden: • Zorgverzekeraars: melding naar Zorginstituut • Polis blijft bestaan, verzekeraar blijft verantwoordelijk voor zorg • Geen royement, geen overstap naar andere verzekeraar • Verzekeraar blijft verantwoordelijk voor oude schuld •
130% bestuursrechtelijke premie, incl. “sanctie/prikkel” (€ 152)
• •
Inhouding op loon of uitkering Incasso via CJIB - Omleiding zorgtoeslag, van BD/Toeslagen naar CJIB
118
RELATIE CJIB - ZIN
Samenwerking dateert vanaf 2009 Tijdelijk karakter van de wanbetalersregeling Principiële keuze overheid voor uitbesteding Innen en Incasseren Bepalend: imago CJIB, ervaring in Mulderzaken, stevige overheidspositie, wildgroei in privaat incassoland
PROCES Broninhouding Zorgverzekeraar meldt wanbetaler bij ZIN
GBA-check
Betaling compensatie aan zorgverzekeraar
120
Inkomensonderzoek UWV PolisAdministratie
Incasso door CJIB •Incl. omleiding zorgtoeslag
Preferentie (I) Inhouding aan de bron is geen loonbeslag
In te houden op ‘netto’ inkomen, dus na – Belastingen – Overige sociale premies – Inhoudingen vanuit de arbeidsovereenkomst (bv. Pensioenpremie) En komt vóór – Elk ander derdenbeslag
Preferentie (II)
Incasso via het CJIB via acceptgiro Omleiding zorgtoeslag ZINL-beslag gaat vóór beslag van private partijen
Beslagvrije voet (I)
Situatie vóór bronheffing: Netto inkomen Vastgestelde bvv Waarin ‘gewone’ zorgpremie € En overige kosten € Beslag tbv deurwaarder
€ 1.000 € 800 100 700 €
200
Beslagvrije voet (II), herberekening
Situatie na start bronheffing: Netto inkomen Aanpassen Bvv Oude bvv AF: oude zorgpremie BIJ: premie ZINL Nieuwe bvv Waarop broninhouding Naar WB overige kosten Beslag tbv deurwaarder
€
1.000
€
150
€ 800 -/- € 100 € 150
€ 850 -/- € 150 € 700
Publiek-private complexiteit
Zorgverzekeraars UWV-Polisadmin.
Belastingdienst
CJIB
GBA
Zorginstituut
Burgers en werkgevers
UWV-Uitkeren
SVB
Kenmerken 330.000 wanbetaler s
110.000 heeft inkomen
60.000 bijstandsgerechtigden
220.000 via CJIB
150.000 heeft zorgtoeslag
60.000 jongeren 25.000 WAO-ers (UWV)
100.000 ‘vaste’ klanten (5 jaar)
RECIDIVE • • •
•
330.000 wanbetalers (p jr 100.000 er in, 100.000 er uit..) Steeds minder ‘unieke burgers’ Van die 100.000 instroom is nu 40% ‘recidive’ Vooruitblik: na 10 jaar wanbetalersregeling ‘verzadiging’ problematiek rond ‘1 a 1,5 miljoen’ burgers in Nederland met telkens terugkerende problematische schulden
AANLEIDING VOOR AANPASSINGEN 1. Bestaande wanbetalerswet uit 2009 2. 5% toename per jaar 3. ‘Granieten’ bestand van 100.000 vaste klanten
4. Buitensporig veel bijstandsgerechtigden (ca. 60.000) 5. Relatief veel semi-onvindbaren (ca. 20.000) 6. Hoge instroom, beperkte uitstroom 7. Flankerend beleid nodig op de bestaande regels 8. Drie doelen:
- minder instroom - meer uitstroom - meer opbrengst
DE AANPASSINGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
BRP-adres (‘GBA’) moet geldig zijn Betalingsregeling een nieuwe uitstroomreden Verlaging premiehoogte voor wanbetalers en onverzekerden Aanwijzen groepen om uit te stromen Vroegtijdige omleiding zorgtoeslag, na 3 mnd achterstand Differentiatie compensatie zorgverzekeraars Buiten Nederland gedetineerden, opschorting Uitstroom ‘granieten’ bestand (motie)
1. BRP-adres wordt leidend
2. Betalingsregeling? opschorting
3. Sterke premieverlaging
4. Aanwijzen groepen om uit te stromen
5. Vroegtijdige omleiding zorgtoeslag, na 3 maanden
6. Differentiatie compensatie verzekeraars
7. Gedetineerden in het buitenland
8. Uitstroom granieten bestand
Vindplaatsen
Ten slotte: vindplaatsen wetsvoorstel 1. Wetsvoorstel verbetering wanbetalersmaatregelen
http://www.eerstekamer.nl/behandeling/20150421/gewijzigd_voorstel_van_wet/docu ment3/f=/vjtcnn67khw2.pdf
2. Memorie van Toelichting
http://www.eerstekamer.nl/behandeling/20130628/memorie_van_toelichting/documen t3/f=/vjayh2bxtczv.pdf
3. Alle geregistreerde Kamerstukken op het wetsvoorstel https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dossier/33683
Vijf beste tips voor een Geslaagd Dwangakkoord
NVVK - Utrecht - 3 november 2015 14.10 - 15:10 uur en 15:15 - 16:15 uur
Docent: mr. dr. Arnoud J. Noordam
Dwangakkoord. Wat gaan we bespreken? 1.
Waar staat het dwangakkoord? o Enkele cijfers
2.
7 (!) Tips
3.
Wettekst en toelichting
4.
Enkele voorbeelden jurisprudentie
5.
Nog meer tips….discussie?
141
Instroom Wsnp 1 dec 1998 t/m 2015*
142
Verzoeken dwangakkoord 2010 t/m 2014 Monitor Wsnp 2014 p. 115. Per rechtbank p. 116
143
Afhandeling 2.143 verzoeken dwangakkoord 2014: 63% van de niet-ingetrokken verzoeken zijn toegewezen
144
145
7 beste tips dwangakkoord….. 1.
Bezint eer gij begint:
A. B. C. D.
Dwangakkoord in wiens belang? Schuldenaar? Overige schuldeisers? Kosten? Financiering saneringskrediet? Selectie geschikte zaken….. Contra-indicaties…..?
2.
Informatie & documentatie bij verzoek
3.
Onafhankelijke beoordeling – deskundige derde? NVVK, ja!
4.
Paritas doorbroken? Alle schuldeisers informeren o o o o
Rb. Midden-NL 23 april 2015: CJIB heeft ander voorstel gekregen (zonder finale kwijting/NVVK-convenant) Andere schuldeisers wisten dat niet, laat staan dat zij hebben ingestemd! 287a-verzoek afgewezen Rb. R’dam 10 sept 2015: Andere schuldeisers niet aan NVVK-CJIBconvenant gebonden. Maar Rb geeft verzoeker herstelmogelijkheid: Nieuw aanbod hoeft niet voor alle schuldeisers gelijk te zijn als zij maar instemmen.
145
146
7 beste tips dwangakkoord…..
5. VTLB / Opbrengst-vergelijking / Sollicitatieplicht 6. NVVK-checklist ! 7. Procesreglement verzoekschriftprocedures insolventiezaken rechtbanken, par. 3.2.3 over Dwangakkoord (artikel 287a Fw) En ken Uw Rechtbank !! 146
147
Wettekst artikel 287a Faillissementswet • 1. De schuldenaar kan in het verzoekschrift, bedoeld in art. 284, eerste lid, de rechtbank verzoeken één of meer schuldeisers die weigert of weigeren mee te werken aan een vóór indiening van het verzoekschrift aangeboden schuldregeling, te bevelen in te stemmen met deze schuldregeling. • 5. De rechtbank wijst het verzoek toe indien de schuldeiser in redelijkheid niet tot weigering van instemming met de schuldregeling heeft kunnen komen, in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen het belang dat hij heeft bij uitoefening van de bevoegdheid tot weigering en de belangen van de schuldenaar of van de overige schuldeisers die door die weigering worden geschaad. Art. 300, lid 1, van Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek is van toepassing. 147
Belang van crediteur om akkoord te weigeren…? Vergelijk opbrengst crediteur bij alternatief: Wsnp SCHULDEN & UITDELING
Debiteur CONSUMENT
Debiteur (Ex-) ONDERNEMER
Schuldenlast (gemiddeld) Schone lei
€ 42.000
€ 118.000
Toegekend in 77%
van alle Wsnp-zaken.
Schone lei-zaken met uitdeling Mediaan uitdelingsbedrag Gemiddeld uitdelingsbedrag Gemiddeld uitdelingspercentage (na schone lei)
93%
91%
€ 5.600
€ 9.700
€ 9.800
€ 15.300
28%
19%
Bron: Wsnp Monitor 2012 CBS en RvR
recentere data?
148
149
Wat gaan we verder nog bespreken? 1. Toelichting Minister NVVK Checklist
2. Loskoppeling van goede trouw en andere Wsnp-criteria (10 jaar wachttijd), of toch geen volledige loskoppeling? 3. Rechtspraak-voorbeelden hoe het niet moet… 4. En nog een keer tips over goed informeren Rechtbank 149
150
Meewegende omstandigheden beoordeling dwangakkoord 1.
Schikkingsvoorstel door een onafhankelijke en deskundige partij getoetst (bijvoorbeeld GKB) o
Rb R’dam 9 juli 2015: Advocaat niet een onafhankelijke partij
2.
Schikkingsvoorstel goed en betrouwbaar gedocumenteerd
3.
Aanbod het uiterste is waartoe de schuldenaar financieel in staat moet worden geacht o o o o o
€ 190k schuld, ING € 150k, € 20k saneringskrediet, 9-18% Rb R’dam 1 sept 2015: Uiterst haalbare? Rb: VTLB-correctie bovenmatige woonlasten niet toegelicht Rb: En zijn de woonlasten wel evenredig verdeeld met partner conform huwelijkse voorwaarden? Rb: Twijfelt ook nog aan goede trouw
4.
Biedt alternatief van faillissement of schuldsanering enig uitzicht voor de schuldenaar
5.
Biedt alternatief van faillissement of schuldsanering enig uitzicht voor schuldeiser: hoe groot is de kans dat de weigerende schuldeiser dan evenveel of meer zal ontvangen
150
151
Meewegende omstandigheden beoordeling dwangakkoord 6. Aannemelijk dat gedwongen medewerking schuldregeling voor schuldeiser concurrentieverstorend werkt 7. Bestaat er precedentwerking voor vergelijkbare gevallen: Bijv: Als de ene energieafnemer niet betaalt wil een andere ook niet meer….. 8. Zwaarte van het financiële belang dat de schuldeiser heeft bij volledige nakoming
9. Aandeel van de weigerende schuldeiser in de totale schuldenlast 10. Staat de weigerende schuldeiser alleen naast de overige met de schuldregeling instemmende schuldeisers 11. Is er eerder een minnelijke of een gedwongen schuldregeling geweest die niet naar behoren is nagekomen
151
152
Loskoppeling dwangakkoord 287a / criteria 288 HR 14 december 2012, LJN BY0966
1. Rb. en Hof wijzen 287a-verzoek af wegens eerdere Wsnp = Afwijzingsgrond Wsnp-verzoek art. 288 lid 2 onder d: tien jaar wachten 2. HR:
Nee, zegt HR. Toewijsbaarheid van verzoek dwangakkoord niet afhankelijk van de toewijsbaarheid Wsnp-verzoek
3. Dus:
Dwangakkoord niet toetsen aan goede trouw en overige criteria art. 288 (?!)
4. Rechters verwijzen bij beoordeling dwangakkoord soms nog steeds naar toegangsproblemen Wsnp……! 5. En naar strenge benadering Payroll-arrest ! 152
Rb. Gelderland 22 april 2015 2015:2850 287a 1. Eerdere Wsnp september 2010 – mei 2012. Tussentijds einde want inkomen verzwegen 2. Schuldenlast € 15.000. Minnelijk aanbod 17%/34% stadsbank, op basis van prognose 3. CJIB met vordering € 592 ligt dwars: restant vordering moet opeisbaar blijven conform convenant CJIB / NVVK 4. Schuldenaar: In Wsnp krijgt CJIB minder dan aanbod 5. Rb: Gezien eerdere Wsnp nu geen 2e Wsnp (10 jaar..) 6. Rb: Daarom is vergelijking met Wsnp niet reëel 7. Rb: En overigens zijn schuldeisers niet geïnformeerd over eerdere Wsnp en terugval inkomen van WWbijstand. 8. Rb: Schuldenaar kan ook meer verdienen (PW) 9. Rb: In redelijkheid mocht CJIB aanbod weigeren
153
Hof Arnhem-Leeuw. 17 juli 2014 2014:5724 287a 1. Schuldenaar biedt aan in 36 maanden 10% vordering af te lossen. ING ligt dwars….. 2. Na tussenuitspraak Hof biedt schuldenaar 20% aan = € 5.134,81 voor ING
3. ING:
Neen, betaling ineens…..
4. Hof:
Schuldeiser in beginsel vrij aanbod te weigeren; terughoudendheid geboden Slechts onder zeer bijzondere omstandigheden kan er plaats zijn voor een bevel tot instemming. Schuldeiser moet bewijzen dat schuldeiser in redelijkheid niet mocht weigeren
5. Hof:
154
Hof Arnhem-Leeuwarden 17 juli 2014 2014:5724 287a
6. Hof: 7. Hof:
8. Hof:
9. Hof: 10.Hof:
Voorstel gebaseerd op vast dienstverband. Schuldenaar werkt op 6 maanden contract! In regeling ontbreken waarborgen Wsnp: (A) Vaststelling/toezicht op de inkomensen vermogenspositie door BW en R-C (B) Sollicitatie- en informatieplicht (C) Postblokkade (D) Minnelijk traject slechts jaarlijkse inkomenstoets Onvoldoende zekerheid dat schuldenaar aangeboden bedrag kan betalen En vordering ING 47% van totale schuld ING mocht in redelijkheid weigeren…. 155
Hof Den Bosch 9 juli 2015
2015:2609
287a
1. Totale schuldenlast €1,6 miljoen; €1,2 mio ABN AMRO 2. Schuldenaren/appellanten op huwelijkse voorwaarden getrouwd 3. € 39.500 geleend van broer. Schuldhulpverlener biedt 2% – 4% akkoord aan 4. Hulpverlener: Op schuldenlijst is schuld uit borgtocht bewust niet opgenomen o o
Want zegt hulpverlener: Nog niet opeisbaar. Hof: schuld had vermeld moeten worden, info onvolledig
5. Hof: Twee schuldenlijsten identiek (?!) en huwelijkse voorwaarden niet overgelegd 6. Hof: Schulden eenmanszaak man – is vrouw aansprakelijk? Wél waarschijnlijk voor ABN AMRO schuld
156
Hof Den Bosch 9 juli 2015
2015:2609
287a
7. Hulpverlener: Gekozen voor praktische aanpak = uitgaan van gezamenlijke schuldenlast 8. Hof overweegt: a. Mag praktisch lijken, niet de juridisch juiste… Vrouw kan bank hoger % aanbieden b. Wsnp-verzoeken dienen individueel te worden beoordeeld, iedere aanvraag een apart aanbod voor buitengerechtelijke regeling c. Spaarpot minnelijk traject € 5.900 niet meegenomen in aanbod d. Gegevens voormalig, verkochte koopwoning annex varkensbedrijf ontbreken. Banksaldi van dochter? Waarde pensioenen? Aandelen voor realistische prijs verkocht? e. Minimumloon man in BV kind? Vrouw werkt 8 uur?
157
Hof Den Bosch 9 juli 2015
2015:2609
287a
9. Hof concludeert: Voorstel onvoldoende betrouwbaar en onjuist gedocumenteerd 10. Hof: Bank/grootste schuldeiser mocht voorstel in redelijkheid afwijzen. Geen dwangakkoord
11. Hof over Wsnp-verzoek: a b c
12.Hof:
Verkoop/‘verhanging’ aandelen te goeder trouw? Met opbrengst inderdaad schulden afgelost? Zijn schuldenaren wel bereid voltijds te werken tegen zo’n hoog mogelijk salaris?
Schuldenaren kunnen nieuw aanbod doen: gesplitst en gedocumenteerd 158
159
Tips: Informatie bij verzoek dwangakkoord….. 1. Aparte schuldenlijsten partners 2. Informatie over huwelijkse voorwaarden. Verdeling hypotheek-/huurlasten. o Zie bijv. Rb R’dam 9 juli 2015 vordering andere partner? Aandeel hypotheeklasten niet onderbouwd 3. VTLB-berekening(en) toelichten 4. Inspanningen schuldenaar o o o
Nu En straks – controleren - stimuleren? VTLB herberekenen?
5. Alle activa noemen – spaarpolissen 6. Ondernemers: Vgl. doorstart met liquidatie 159
_________________ Noordam Advocatuur
Einde
160
