NVVK Studiedag ‘Gedragsverandering: eerst jij dan de ander' 19 april 2016, Jaarbeurs te Utrecht
Opening door dagvoorzitter
Joke de Kock
Programma 09.30 uur 10.00 uur 10.05 uur 10.30 uur
Ontvangst Opening, dagvoorzitter Joke de Kock, voorzitter NVVK Actualiteiten Schuldhulpverlening, Joke de Kock, voorzitter NVVK Duurzaam ondernemen bij innovatieve en gedurfde projecten, prof. dr. Jan Jonker, Hoogleraar Duurzaam Ondernemen, School of Management van de Radboud Universiteit Nijmegen
11.15 uur
Pauze
11.35 uur
Workshopronde 1
12.35 uur
LUNCH
13.30 uur
Wat kunnen wij leren van de reclassering, Hetty de Laat, trainer, coach en eigenaar Hetty de Laat Groei in Communicatie, en Gerard de Wit, trainer/coach Wat zijn de sleutels voor effectiever handelen? Nadja Jungmann, lector rechten, schulden en incasso bij de Hogeschool Utrecht
13.50 uur
14.10 uur 15.10 uur 15.15 uur
Workshopronde 2 Korte pauze, wisseling workshops Workshopronde 3
16.15 uur
Afsluiting met hapje en drankje
ACTUALITEITEN SCHULDHULPVERLENING
Joke de Kock voorzitter NVVK
Actualiteiten PAMFLET
Actualiteiten EVALUATIE WGS • Publicatie pas in de zomer • Uitgebreid onderzoek, brede blik • Discussies: – hoe de gegevens interpreteren? – welke acties te ondernemen? – wie is aan zet?
Actualiteiten DE NIEUWE BESLAGVRIJE VOET • Uitgangspunten herijking BVV: eenvoudig, uitvoerbaar, transparant • Vertrekpunt: 95% bijstandsnorm • Eenvoudige correctie op zorg en huur
Actualiteiten RIJKSINCASSOVISIE • Goed: erkenning rol overheidsincasso • Ook goed: analyse problematiek • Niet zo goed: oppervlakkig, weinig concreet, geen tijdpad
Actualiteiten KWIJTING MULDER BOETE • Door de staatssecretaris aangekondigd • Hobbel V&J: moeten we voorwaarden stellen aan verlenen kwijting en zo ja, welke?
En dan waren er nog • Brievenboek & formulieren • Budget Challenge • Overdracht kleine MKB naar LIC • Webis Schuldhulp • Vergelijkingstool Msnp - Wsnp
Uitwerking Visie 2020
Stand van zaken: • Herziening verenigingsstructuur • Inbedding Beschermingsbewind • Lobby voor Kamerverkiezingen 2017
Duurzaam ondernemen bij innovatieve en gedurfde projecten prof. dr. Jan Jonker Hoogleraar Duurzaam Ondernemen, School of Management van de Radboud Universiteit Nijmegen
PAUZE
Workshopronde uit blok 1
Beheer naar vermogen Motiverende gespreksvoering Laaggeletterdheid en schulden
Beheer naar Vermogen
Wat is Beheer naar Vermogen • Aan de hand van 4 fases iemand stapsgewijs begeleiden naar een zo hoog mogelijke zelfredzaamheid. • De intensiteit van het coachen zal afnemen terwijl de zelfredzaamheid toeneemt. • Naast het technische aspect van het voeren van budget, richt BnV zich vooral op wat iemand zelf wel en zelf niet kan.
Uitgangspunten van Beheer naar Vermogen • • • •
Klant moet betrokken blijven bij eigen financiën. Lichte vorm van inkomensbeheer. Klant moet zelf succes ervaren. Structurele gedragsverandering.
• Wanneer ervaart iemand succes en hoe zorgt dit voor een verandering van gedrag?
Is het mogelijk iemand financieel verantwoordelijk gedrag aan te leren? • Ja, dat is mogelijk. • Financieel verantwoordelijk gedrag is complex en dus zeer lastig te veranderen. • Elke nieuwe vaardigheid/gedrag wordt vastgelegd door verbindingen in de hersenen te veranderen. Nieuwe erbij, oude weghalen verbindingen versterken of verzwakken (hoe jonger hoe gemakkelijker).
Ons brein is Plastisch • Volgens Dr. Norman Doigde is de ontdekking dat ons brein ‘plastisch’ en aan verandering onderhevig is, dé ontdekking van ruim 400 jaar neurologisch onderzoek. De hersenen worden namelijk beïnvloed door onze zintuiglijke waarnemingen, handelingen en zelfs onze gedachten en verbeeldingen. Het aanpassen gebeurt echter niet meteen, maar daar gaat een lang proces aan vooraf.
Nieuwe baan
Nieuwe baan versterken
Oefening aanmaken nieuwe baan
Conditionering (Pavlov) • De prikkel wordt direct gevolgd door een beloning of straf. • BnV stelt korte en realistische doelen. Klant ervaart succes en komt in beloningsnetwerk. • Het beloningsnetwerk zorgt voor nieuwe verbindingen.
Bevorderen van het beloningsnetwerk Menselijke drijfveren
Pijnnetwerk
Beloningsnetwerk
Ergens bijhoren
Klant voelt zich uitgesloten
Klant hoort ergens bij
Plezier
Klant komt met tegenzin op de afspraak
Klant komt met plezier op de afspraak
Waardering
Klant is bang voor de budgetcoach
Klant voelt zich gewaardeerd
Duidelijkheid en zelfcontrole
Budgetcoach bepaalt en controleert alles
Er is ruimte voor initiatief van de klant
Risico’s • Als de tijd tussen de stimulus en de beloning/straf langer duurt wordt het lastig. • Een lange periode tussen oorzaak en gevolg laat veel ruimte voor werking van emotie. • Het eigen beloningssysteem van de hersenen gooit roet in het eten.
Beheer naar Vermogen gericht op gedragsveranderingen • De intensiviteit van het coachen bij BnV ligt in het begin hoog (tijd tussen gedrag en gevolg kort). • De budgetcoach: -
zet de ander aan het denken! gericht op toekomst gericht op acties, gedrag en gewoontes geen waarom vragen wat en hoe vraag gericht op acties in de toekomst
Oefening • Rollenspel Klant - Budgetcoach
Ervaringen Casus
Vragen? • Wanneer zetten wij Beheer naar Vermogen in?
• Bedankt voor uw aandacht
Peter de Winter Hoofd Adviesteam Noord & West Kredietbank Nederland pdewinter@kbnl.nl 06-12580779
Wat kunnen wij leren van de reclassering
Hetty de Laat trainer, coach en eigenaar Hetty de Laat Groei in Communicatie Gerard de Wit trainer/coach
HETTY DE LAAT GERARD DE WIT
Invoering van Motiverende Gespreksvoering (MGV) bij de Reclassering van het Leger des Heils Een stukje geschiedenis
• We zijn het traject in 2006 gestart • Ministerie van Justitie geeft aan dat MI/MGV de gespreksmethodiek wordt binnen de gehele justitieketen
Reclassering in Nederland uitgevoerd door drie organisaties die nauw samenwerken.
De aanpak van het Leger des Heils Jeugdbescherming en Reclassering •
Begin 2007 en 2008 vier medewerkers opgeleid tot MINT-trainer, zware selectie, meerdaagse training, tweejaarlijks congres, lid Nederlandse Vereniging voor trainers in Motiverende Gespreksvoering (MINT-ned)
•
Vanaf eind 2007 uitrol van MGV binnen de reclassering, eerst een aantal pilottrainingen in andere organisatieonderdelen, daarna de gehele reclassering
•
Basistraining: drie daagse (2 aaneengesloten en 1 terugkomdag)
De pen als cadeautje bij de training
De stadsgids of de berggids?
Hoe pakken we de borging van MI/MGV aan?
En nog meer borging • Trainen: adviseurs, toezichthouders en trainers • Maar ook: secretariaat, receptie, werkbegeleiders en managers • MI/MGV-post • Jaarlijkse opfristrainingen • Video-coaching • Collega’s bedienen de regio
MI/MGV prijsvraag
Hoe is het met Charles?
Reacties op de trainingen en het gebruik van MGV in de organisatie
Zijn er vragen?
Wat zijn de sleutels voor effectiever handelen
Nadja Jungmann Lector rechten, schulden en incasso bij de Hogeschool Utrecht
Hoe effectief zijn interventies om de financiële competenties van burgers te bevorderen? Nadja Jungmann Tamara Madern
De maatschappij vraagt ‘Ik vraag de minister of het mogelijk om te stimuleren Financiëleiseducatie is van dat Financiële opvoeding is financiële educatie meer structureel groot belangeen voor zowel bepalend voor later karakter en een meer structurele kinderen als volwassenen plek krijgt’
Is het mogelijk om door middel van gerichte interventies de financiële competenties van burgers duurzaam te verbeteren?
Interventies hebben bijna geen effect…..
Vier meta-analyses uitgevoerd Ruim
300 evaluaties van interventies om gezond financieel gedrag te bevorderen Alle vier vergelijkbare conclusie: nauwelijks effect op gedrag Als er al effecten worden gevonden: vooral toename kennis
Willis 2011, Mandel 2012, Miller 2014, Fernandes 2014
Talloze interventies zonder effect
Budgetcursus Filipijnse
vrouwelijke werknemers in Singapore Financieel kwetsbaar doordat ze veel geld overmaken naar thuisland 9 maanden elke maand 1 x 3 uur Gestandaardiseerd curriculum, goed getrainde coach Vier doelen: het belang van sparen, nee leren zeggen, controle krijgen over geldstroom naar thuisland en visualisering en bereiken van doelen
Wat weten we over Nederland?
Budgetcoaching Drie
inventarisaties. Deelnemers zeggen dat het bijdroeg.
Budgetcursus Twee
beperkte onderzoeken en een inventarisatie. Deelnemers zeggen dat cursus hen hielp.
Budgetbeheer Geen
effectstudie.
Voorlichting Twee
onderzoeken (1 RCT). Een positieve effect en een geen effect.
Wat weten we over Nederland?
Lespakketten 6
evaluaties waarvan 5 met minimaal voor- en nameting (2 geen enkel effect, 2 zeer beperkte effecten, 1 met een echt effect)
Bright about money
Financieel dilemmaspel HAVO/VWO
Het succes van dit actieve en interactieve spel is het enthousiasme en de input van de begeleider(s) van de les.
Money matters
Realistisch jaarsalaris Jongere moet periode van 15 jaar doorkomen Studeren Huis
kopen Tegenslagen (auto stuk etc.)
Voor- en nameting uitgevoerd om verandering financiële competenties te meten
Quick scan bij 2 maanden achterstand
1.347 benaderd met aanbod: quick scan bij SON 4 procent maakte gebruik van quick scan
Budget Challenge
Voor- en nameting met vragenlijst
Significante verbetering financiële zelfredzaamheid Overzicht
hebben over inkomsten en uitgaven Bestedingen beter plannen Meer weloverwogen koopgedrag
Wat is er nodig? 1.
2.
3.
4.
Bestaande interventies serieus evalueren Wetenschappelijke kennis inzetten bij het (re)design van interventies Onderkennen dat motivatie en geloof in eigen kunnen randvoorwaarden zijn voor succes en dus een plek verdienen in de opzet van de interventie Heel zorgvuldig de timing en doelgroep bepalen
We staan aan het begin van de …..
Contact en informatie Nadja Jungmann nadja.jungmann@hu.nl
Tamara Madern Tamara.madern@gildevakmanschap.nl http://www.onderzoek.hu.nl/kenniscentra/sociale-innovatie
Workshopronde uit blok 2 Kleurprofilering in de budgettraining Lessen uit de reclassering voor schuldhulp Wat is een effectieve werkalliantie
Een hersentest!
Er is ruzie.…Wat doe je?
1 Ik kijk wie gelijk heeft
2 Ik neem het op voor de zwakste
3 Ik bemoei me er niet mee
4 Ik bied verschillende oplossingen aan
Je wordt gebeld door een verkoper…
1 Je onderbreekt hem en stelt gerichte vragen
2 Je koopt nooit iets via de telefoon
3 Je hebt een leuk gesprek met de verkoper
4 Je wimpelt hem netjes af
Als er opgeruimd moet worden …
1 Vind ik dat diegene die de troep gemaakt heeft, het ook op moet ruimen 2 Ben ik de eerste die ziet dat het moet gebeuren en ga dit ook doen 3 Vind ik dat we het met zijn allen moeten doen 4 Vind ik dat we een rooster moeten maken zodat iedereen aan de beurt komt
Ik hou ervan om …
1 Onderzoek te doen
2 Doelen te realiseren
3 Mensen te steunen
4 Samen te werken
Ik vind het heel leuk om …
1 In een team te sporten
2 Thuis denk spelletjes te spelen
3 Feestjes/etentjes te organiseren
4 Zelf ontworpen dingen te maken
Ik wil graag …
1 Een sterke leider zijn
2 Perfect zijn
3 Dat het gezellig is
4 Een goed persoonlijk gesprek
Als ik iets nieuws koop dan …
1 Onderzoek ik prijzen en kwaliteit
2 Heb ik het (te) snel gekocht
3 Heb ik het echt nodig
4 Dan is het apart en origineel
Als ik iets nieuws gekocht heb dan …
1 Vertel ik er graag over aan mensen
2 Mogen mijn vrienden het ook gebruiken of lenen
3 Gebruik ik het gelijk en is dat het helemaal tot…
4 Ben ik er heel zuinig op, leen liever niets uit
Als ik me s’ ochtends aankleed dan …
1 Alles hangt strak geordend in mijn kast, broeken bij broeken, etc 2 Ik weet wat ik aan wil en zoek dat bij elkaar 3 Ik pak wat er boven op de stapel ligt
4 Wissel ik nog wel eens van kledingstuk
Mijn woonkamer is …
1 Mijn kamer verander ik liever niet, ik houd alles het liefst zoals het is 2 Geordend en niet te vol
3 Bijzonder ingericht, soms te vol of rommelig
4 Van alle gemakken voorzien, praktisch ingericht
Als ik met een groepje ben dan…
1 Ben ik liever een beetje op de achtergrond
2 Zeg ik wat we gaan doen 3 Vind ik het niet leuk als niet iedereen mee doet
4 Maakt het me niet zo veel uit wat we doen, Ik vind heel veel dingen leuk
Als we een toneelstuk moeten maken dan …
1 Houd ik me bezig met de techniek
2 Speel ik het liefst de hoofdrol 3 Speel ik liever een andere rol
4 Houd ik me bezig met het décor en de aankleding
Einde quiz
WELKOM WORKSHOP GEDRAGSVERANDERING IN DEN HAAG
Programma • Wat wij doen, voor wie en wie wij zijn • Hoe denkt u erover? • Voor- en nadelen Post & Administratie • Smaaktesten • Andere werkvormen gedragsverandering in Den Haag • Afsluiting
74
Voorstellen • Wat doen wij? • Voor wie? • Waarom deze workshop? • Wie zijn wij?
75
Uw mening
HOE DENKT U EROVER?
76
Post & Administratie
77
Smaaktesten Wat is volgens u de lekkerste chips (A, B of C) en cola (A, B, of C)? Wat is volgens u het A-merk chips (A, B, of C) en cola (A, B, of C)?
78
Chips
CHIPS A
BASIC
€ 0,61
CHIPS B
AH
€ 0,85
CHIPS C
LAYS
€ 1,48
PRIJZEN OMGEREKEND NAAR ZAKKEN 200 GRAM
79
Cola
COLA A
BASIC
€ 0,65
COLA B
AH
€ 0,92
COLA C
COCA COLA
€ 2,31
PRIJZEN OMGEREKEND NAAR FLESSEN VAN 1,5 LITER
80
Energie
81
Moeten of mogen
82
Successen
83
Geldstoel
84
Omgaan met verandering
Filmpje
85
Emotie
86
Mindmap
87
20 april 2016
Versie
Afsluiting • Gedragsbutton
• Metingen gedragsverandering • Materialen ter inzage
• Vragen? • Afsluiting
88
DANK U WEL VOOR UW INTERESSE IN ONZE WORKSHOP GEDRAGSVERANDERING IN DEN HAAG