Nr.
8
M a r k t l e i d e r
i n
o n d e r n e m e n d
T w e n t e .
okt
07 | Twentevisie | Jaargang 19 | Nummer 8 | okt 2007 |
Superbutler Jan Pieter Loppersum is weg:
‘Weg is weg, je moet niet blijven hangen’
colofon
commentaar ||jan jan medendorp medendorp commentaar
| inhoud
Loppersum Managers 4
Jan Pieter Loppersum weg bij IKT
6
Gaat Imeko ten onder?
9
WTC Twente wordt eyecatcher
10 Bernard Kobes participeert in DutchView 13 Nieuw: Innovatiefestival met banenbeurs 14 Foppe de Haan spreekt 17 Volop ondernemerskansen op Curaçao
4 J.P. Loppersum, superbutler
Na ruim 13 jaar neemt hij afscheid van de Industriële Kring Twente. Het aantal leden verdubbelde tot ruim 1200 en IKT werd ongemerkt een merknaam. Jan Pieter Loppersum, voor vrienden JP, is geruisloos verdwenen, met één afscheidsinterview in dit blad en een gezamenlijke maaltijd met (oud)bestuurders van de IKT. De superbutler van Twente is weg.
19 Column Financieel Accent 20 Wim Swier gaat voor kwaliteit 23 Aldo van der Laan praat graag over ‘food’ 24 Beurs in oostblok 26 Memphis in beeld 31 Nieuws en Feiten 33 Danny de Vries zendt niet alleen 34 Peter den Oudsten in Silicon Valley 37 Bergingsbedrijven renderen minder 38 Fusie tussen tennisscholen leidt tot Tennis Factory 41 Column Werving en Selectie 43 SpeelGroep Almelo speelt in op groeimarkt 45 Onroerend Goed Transacties
10 Bernard Kobes, tv-wereld
DutchView is het nieuwe bedrijf dat voortkwam uit de NOB; het bedrijf zorgt ervoor dat televisie echt gemaakt kan worden dankzij de techniek. “Wij leveren de techniek, die benodigd is: camera, beeld, licht, geluid en decor.” Aan het hoofd staat Bernard Kobes uit Aa-dorp.”
20 Wim Swier, kok
Ouderen wonen langer zelfstandig thuis en zorginstellingen stoten vanwege de hoge kosten hun eigen keuken af. Het Almelose bedrijf Food Connect van Wim Swier springt in het gat. Het bereidt en bezorgt tafeltje-dekje-maaltijden in Twente en de Achterhoek. Het aantal klanten en het werkgebied breidt snel uit. “Het is een olievlek.”
49 Opmerkelijke personeelstransacties 52 IKTelgids Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De opnames vinden maandelijks op dinsdag plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twentevisie als of ficieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie André Odding Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Mar tin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected],
‘Jeheb moet positief was Ik nietTwente zo’n hoge pet opuitdragen’, van managers, ongeveer boodschap diehetJan Pieter sterker nog,de ik weet zeker dat gros niet Loppersum mij ongeveer elke keer meegaf deugt. Nog sterker, faillissementen zijn in 70 ATS Kleizen versterkt Bouman als we samen eengevallen kopje kof fie dronpakweg vier vaneven de vijf geheel of 58 Minister Plasterk wil kwaliteit
PVUQMBDFNFOU ken. Over deterol en functie van Twentevisie, gedeeltelijk wijten aan mismanagement. 72 Strijd om een plaats in ons brein
DPBDIJOH dit blad, als dag Van zowel verschilden de managerwe alsongeveer de aandeelhou60 Rolph Pagano over coaching
MPPQCBBOCFHFMFJEJOH van nacht. Dankzij een monster verbond der. Geer t Steinmeijer (dat voel je aan alles) 74 Diversiteitsmanagement in HRM tussen IKTblad en niet de commerciële laat in dit het achtersteuitgeverij van zijn 62 Energiecrisis: kansen voor Twente UEJQNVGPNQQRDCCPCFXKGUPN MediaSales diehijmij een zijn aantal jaren geletong zien, maar is voor doen erg hard 77 Strategy map als schakel den benoemde tot hoofdredacteur, waren voor Frans Har tman. En wat de vroegere 65 International School Twente we tman-directeur tot elkaar veroordeeld. IKT wilde graag Har Arne Schouwink allemaal 78 Addcomp is wereldspeler een eigen blad, maar had hij geen geld daarheeft uitgespookt voordat voor zichzelf NIEUW IN IN OOST-NEDERLAND! OOST-NEDERLAND! 66 IKT- Enschede op de Solex NIEUW voor enwordt besteedde dat dus uit. Alleen verhet begon, niet duidelijk (Steinmeijer 79 Scope en IKT-nieuws met felrood opgemaakte katern achterin wijst op alle vragen daarover naar curator 67 Scope en IKT-nieuws COMMERCIEEL COMMERCIEEL valt onderMaar de verantwoordelijkheid van IKT, Hijmans). wat doet een loonklerk die 80 Twente Agenda KLANTGERICHTHEID KLANTGERICHTHEID voor zichzelf de (journalistieke) rest mag branche? u mij aanvoor begint in dezelfde 68 Twenteagenda LEIDINGGEVEN LEIDINGGEVEN spreken. Ik schat zo in dat hij in de weken voor zijn COMMUNICATIE COMMUNICATIE Voor die ver trekvooral drukkerdeis IKT-achterban geweest met hetwas maken scheiding even gemakkelijk. En van kopieënniet vanaltijd klantenlijsten en leveranik hamerde er bij Loppersum op werk. zich ook ciers en ontwerpen dan met zijn En Ziede debijsluiter bijsluiter in indeze dezeuitgave uitgave voor vooronze onze Zie niet als intermediair te laten gebruiken door hij maakte ook nog even 70.000 dollar over www.XL10.nl opentrainingen trainingenen enkijk kijkop opwww.XL10.nl open zijn leden. is eigenlijk maar één keer naar China. Dat En daar lijkt hij nu op gepakt te fout gegaan, bij (natuurlijk) Catefraudie worden door Hijmans. De kans Ten dat een zoveel herrie maakte naar aanleiding van derende bijstandsmoeder door een tandeneen verhaal dat Loppersum er bijna onder borsteljagende rechercheur wordt aangepakt Personeelen organisatie ontwikkeling Personeel- en organisatieontwikkeling JOBO5012 AD 50x40mm 1 06-01-2006 12:27:00 bezweek. hadkeren een groter inter view gemaakt is ontelbaarIkveel dan een sjoemet eenmanager; zekere Smeets overhoop lag melende toch zietdie Hijmans nu een met DeHet Vries Ten Cate steeds kansje. lijkt van een beetje op Al(nog Capone die trouwens, nu in belastingfraude verhevigde mate). Ik had uiteindelijk voor (!) achter het verhaal gemaild naar Ten Cate met het de tralies ging. Voor mij (en wellicht ook voor 074250 25016 1625 25 074 www.pamsolutions.nl www.pamsolutions.nl verzoek om een reactie. Dat deden ze niet, Frans Har tman) is interessanter of het failBegin dit jaar nam de Bouman-groep (machilieten ze me want er stond zoveel lissement van weten, Har tman ondanks of dankzij nebouw en procestechnologie) ATS Kleizen over onzin in hetvan verhaal. Prima.isHet verhaal zou het geklooi Schouwink gebeurd. van de Reggeborgh-groep. Deze overname biedt, toch verschijnen, ze in Almelo en Ik hoorde onlangs begrepen marketinggoeroe Roland volgens directeur Bert Wessels – nieuwe kansen toen werd de IKT onder zware druk gezet. van Kralingen. Die heeft blijkbaar dezelfde omdat hiermee de Twentse toelevering naar de Het blad verscheen later, want er varingen met managers alshet ik. voorstel ‘Vraag lucht- en ruimtevaartindustrie verder wordt vervan Loppersum waswinst om alsnog bij De Vries managers om meer en de kaasschaaf sterkt en de oorspronkelijke Bouman-bedrijven op bezoek te gaan. Met tegenzin (ikgroei haat wordt ter hand genomen. Vraag om Uw partner partner in in opleidingen opleidingen Uw Ministermeer Plasterk van Onderwijs heeft er tijletterlijk ruimte krijgen om te groeien. werkelijk die machtspolitiek van De Vries) door acquisities en per kerende post krijg dens de opening van het academisch jaar van ben naar overnamekandidaten. Almelo afgereisd. je eeniklijstje Vraag om de Saxion Hogescholen voor gepleit om docenten meer expor t en de vliegtickets zijn besteld. weer terug te plaatsen op hun voetstuk. Hij wil Ik voelde me ver d datomLoppersum Maar vraag eens omeer ideeën autonoom kleinschaliger units binnen de grote onderwijsinéén afscheidsinter view wilde, niet in De te groeien: dan blijft het oor verdovend stil’. stellingen en meer ‘macht’ voor de goede docenOndernemer zelfs in zijn Een man naar die mijnbelde, har t die Van niet Kralingen. ten. “Het management moet de docenten dienen eigen IKT-gids, Hijmans maar met mij.topper. Hij heeft En ook advocaat is een Het en niet omgekeerd!” www.maatwerktwente.nl www.maatwerktwente.nl bijna nietsministerie veranderd in het ar tikel, zelfs openbaar heeft geen tijd, geen niet geen dat deel waarin lichtjes kritiekzaken heeft zin, kennis omhijingewikkelder op sommige leden die uitsluitend eigen dan parkeerbonnen serieus aan te op pakken, gewin uit zijn, ter wijlWilderink, IKT juistJan hetvan algeveel topcuratoren (Rob de meen belangstapels dient. Hij gaat weg, op Hel) hebben fraudedossiers 66-jarige leeftijd, en hij blijft in het archief zien verdwijnen. niet hangen kritiek Hijmans gaat (ook toch lichte het gevecht op andere bestuurders). aan met zo’n sjoemelaar. Hup Ik zal t,hem Norber hup. als volstrekte tegenpool van mij toch wel missen.
70 ATS Kleizen versterkt Bouman 58 Minister Plasterk bij Saxion
Bel Ellen Binne. bellen.
Ook meer meer Ook commerciële commerciële slagkracht? slagkracht? Kijk op op www.visie.com www.visie.com Kijk
Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Alber t Jan Starink, Angela Heijboer, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail:
[email protected] Acquisitie IKTelgids Angela Heijboer Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst
rr
Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplar en en wor dt verspr eid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Ar tikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
Twentevisie 08/2007
Twentevisie06/2007 08/2007 Twentevisie
‘Als ik weg ben, ben ik weg, je moet niet blijven hangen’
afscheidsinterview | jan pieter loppersum
Positivo Over die zeven kringen hangt een soort matrix van werkgroepen. “In die werkgroepen wordt gesproken over P&O, financiën, productie, logistiek, techniek, ondernemen en communicatie, met mensen die in hun bedrijf verantwoordelijk zijn voor dat onderwerp. In plaats van een duur symposium praten we hier met elkaar over de ontwikkelingen. Dat is een deel van het werk van IKT, het informeren van bedrijven. We hoefden nooit na te denken over omzet, saneren van personeel en dat soort zaken.”
Superbutler JP is weg
‘Ik heb mij als een butler gedragen en het werk dat ik gedaan heb, is samen te vatten in de werkwoorden organiseren, coördineren, faciliteren, mobiliseren’ Een positivo, vrij naar een typetje van het Simplisties Verbond. Altijd van het goede uitgaan. “IKT wil graag uitdragen dat het goed wonen en werken is in Twente. Ja, wij promoten Twente ook naar buiten uit.” Via onder meer Twentevisie, dit blad, waarin achterin het IKT-nieuws is opgenomen. Met vaak kleurrijke, enthousiaste verhalen over bedrijven waarin bijvoorbeeld over de laatste reorganisatie niet wordt gerept. “Ach, zo’n bedrijf zet de deuren open voor een bezoek van IKT met tachtig tot honderd mensen. Zo’n verhaal is een kleine compensatie.” Er zijn wel eens aanvaringen geweest tussen IKT en redactie. “Ik merk dat Twentevisie door ondernemers wordt gelezen. Als ik bij een bedrijf op bezoek ben, ligt daar vaak een stapel tijdschriften in de wachtruimte. Ik haal Twentevisie er dan tussen uit en leg hem bovenop de stapel.”
ICT Jan Pieter Loppersum verlaat IKT, een club zonder opsmuk. “Geen ‘windowdressing’, maar stille diplomatie. Wij worden geraadpleegd.”
(door Jan Medendorp) Hij koketteert er bijna mee dat hij ruim dertien jaar lang bijkans onzichtbaar is geweest als directeur van de Industriële Kring Twente. Maar in die tijd verdubbelde het aantal leden tot 1200; de naam IKT veranderde ongemerkt in een merknaam en het ‘gouden’ adressenbestand van IKT (waar niet alleen Twentevisie gebruik van maakt, maar bijvoorbeeld ook de KPMG voor de jaarlijkse ontbijtsessie op de dag na Prinsjesdag) werd volledig gedigitaliseerd. Deze maand wordt hij 66 jaar. Jan Pieter Loppersum, voor vrienden JP. Hij verdwijnt geruisloos, één afscheidsinterview en een gezamenlijke maaltijd met (oud)bestuurders van IKT. De superbutler van Twente is weg. De
man achter de schermen staat nog één keer in de spotlight. Met een kort statement naar al die ondernemers, bestuurders en directeuren die maar geen afscheid kunnen nemen: “Als ik weg ben, ben ik weg, je moet niet blijven hangen.” Niemand is belangrijker dan de club, is het motto van Loppersum, die bijna veertien jaar geleden aantrad bij de Industriële Kring Twente als opvolger van Mike Bakker (onlangs overleden), simpelweg omdat hij beschikbaar was. “Ik heb daarvoor 32 jaar bij DSM gewerkt. Mijn laatste klus was een verkooporganisatie van kunstmest en veevoer bij stukjes en beetjes verkopen. Dat ging om 150 man. En toen dat gebeurd was, had ik ook geen werk meer.” IKT
is in 1975 ontstaan uit drie zelfstandige kringen (Almelo, Hengelo en Enschede) in federatieverband. Nog voor de komst van Loppersum was het huidige aantal kringen (zeven) al gerealiseerd. IKT telt mee voor de ondernemers, weet Loppersum. “Ik was pas bij een bijeenkomst in Berkelland, een afdeling met 65 leden. Tijdens die bijeenkomst waren er 52 van hen aanwezig, dat zegt toch wat.” De toegevoegde waarde van IKT voor Twente is niet in een paar concrete voorbeelden te vangen, vindt Loppersum. En als hij het al kon, zou hij het niet willen. “Ik heb mij als een butler gedragen en het werk dat ik gedaan heb is samen te vatten in de werkwoorden organiseren, coördineren, faciliteren, mobiliseren.” De IKT is geen club die wekelijks in de krant moet staan. “Geen ‘windowdressing’, maar stille diploTwentevisie 08/2007
matie. Wij worden geraadpleegd.” In een informele sfeer. “Als wij na elk gesprek met een burgemeester of wethouder daar uitgebreid verslag van zouden doen, ondermijnen we onze positie.”
Spin in web De zeven kringen (van elke kring is Loppersum als een spin in het web secretaris én penningmeester) tellen in totaal circa tachtig bestuurders. “Ik heb in de afgelopen jaren met zo’n driehonderd bestuurders gewerkt.” Zijn belangrijkste taak was misschien wel soufleren, want de bestuurders moeten schitteren. Tijdens meer dan duizend vergaderingen en toch zeker 750 bijeenkomsten in die bijna veertien jaar rekent hij snel voor. “Toch was het geen saai werk, Twentevisie 08/2007
bij al die bijeenkomsten is gelachen. Dit waren de mooiste jaren van mijn werkzame periode.” Loppersum regelde vaak de sprekers voor de bijeenkomsten, zoals Rinnooy Kan tijdens zijn laatste IKT-vergadering op 4 oktober. “Ik heb met ontzettend veel interessante mensen mogen praten over verbeteren, veranderen, innovatie,” Je kunt hem in het hart treffen door IKT te vergelijken met een businessclub van een voetbalvereniging. “De overheid zou een voorbeeld aan ons mogen nemen. IKT is de veertien Twentse gemeenten in 1975 voorgegaan door eenheid in verscheidenheid te organiseren. IKT, durf ik rustig te beweren, heeft tot nu toe in het 32-jarig bestaan de nodige zaken aangeslingerd en aan de kaak gesteld. Voor deze mooie regio, voor het ondernemersklimaat.”
Loppersum, het moet gezegd, heeft van IKT een efficiënte club gemaakt waar ondanks de verdubbeling van het ledental het aantal fte’s is gereduceerd tot 2,45 om heel precies te zijn, inclusief Loppersum zelf dus. Dankzij voor een belangrijk deel automatisering, iets wat ook de persoonlijke belangstelling heeft van de directeur. Jaarlijks werd het ledenbestand gebundeld in een dik vademecum dat alleen al aan drukkosten voor veertig mille (in guldens) op de begroting drukte. Het enthousiasme voor ICT is terug te voeren naar een IKT-lezing van Maurice de Hond in 1995. “IKT stuurt 30.000 mailingen per jaar, dat kan alleen dankzij de automatisering.” Nooit boze leden die om welke reden dan ook zijn weggelopen, zegt Loppersum. “Een heel stabiele club.” Hij is de derde (en langstzittende) directeur en Geert de Raad is pas de vierde voorzitter (wel voor de tweede maal). “Wij weten precies wie onze leden zijn en wat ze willen.” Zonder commercie. “We zijn heel vaak benaderd, ook door leden om een podium te krijgen. Dat hebben we altijd afgewezen. Het gaat ons altijd om de zaak, om de thema’s.” ■
Met afschaffing subsidies lijkt zuivelhandelaar Imeko ten onder te gaan
achtergrond | zuivelsubsidies
subsidies voor export van lang houdbare melkproducten naar derde landen én last-but-not-least de koers van de Amerikaanse dollar. Off-the-record beaamde zowel de vorige directeur René Breesch als de huidige directeur Loek de Koff dat de situatie op de wereldmarkt en dus ook voor Imeko niet gunstig was. Maar voor een nadere openbare toelichting waren ze niet beschikbaar. Breesch: “Imeko Holding NV is een beursgenoteerde onderneming, die zorgvuldig moet omspringen met informatieverstrekking. Ik zou het wel willen, maar tot nu toe vindt de Raad van Commissarissen het niet goed.” Om vervolgens niets meer van zich te laten horen. Imeko Holding BV is overigens genoteerd op de Incourante Markt in Amsterdam, een platform voor de handel in níét-beursgenoteerde bedrijven en waar begin dit jaar nog maar zeven ondernemingen genoteerd stonden. De markt leidt dan ook een slapend bestaan, waar grote banken als ABN AMRO en NIB de handen van afgetrokken hebben. Breesch verruilde overigens later zijn directeursfunctie voor een commissariaat bij Imeko
Lang houdbare melkproducten
Bedrijfsvoering troebel als melk (door Gerhard Nijboer) De ontwikkelingen van de grote zuivelcoöperaties Friesland Foods en Campina zijn gemakkelijk op te vragen, maar hoe gaat het met Imeko, het Zwolse zuivelbedrijf dat grotendeels leeft van exportsubsidies? Meer dan drie jaar zijn we bezig geweest om de verschillende directeuren van Imeko voor een interview of toelichting over te halen, maar dat is niet gelukt. Hoewel beursgenoteerd houdt het bedrijf de deuren potdicht voor buitenstaanders en weigert antwoorden op vragen te geven terwijl het bedrijf onlangs nieuwe aandelen heeft uitgegeven om de liquiditeitspositie te versterken Daarom een verhaal over Imeko zonder hun medewerking. De laatste jaren waren er toch aanleidingen genoeg om de gang van zaken in de Nederlandse en internationale zuivelsector in het algemeen
en de Zwolse onderneming in het bijzonder eens onder de loep te nemen. De terugdringing van de Europese subsidies bijvoorbeeld, waardoor ook Imeko hard geraakt werd. En de ontwikkelingen in Zuid Amerika, waar bijvoorbeeld Venezuela’s socialistische president Chavez een maximumprijs voor melk- en melkproducten vaststelde en waardoor de handel van Imeko met dat land vrijwel stil kwam te liggen. En wat te denken van de sinds 1995 bestaande samenwerking met de Chinese deelneming Shanxi Gucheng, dat bijna twee jaar vrijwel niets van zich liet horen en waarvan de financiële resultaten zelfs even niet meer in de boeken van Imeko Holding NV voorkwamen. En Imeko zélf maakte in een van de jaarverslagen zelfs melding van ‘gebrekkige informatieverstrekking door de vorige directie’, waardoor een niet optimaal beeld van de ontstane situatie gegeven kon worden. Begin dit jaar werden de banden met de Chinese partner overigens weer
verstevigd door middel van een 25%-deelneming van Imeko Hong Kong Ltd. in Shanxi Gucheng Imeko Dairy Co. Ltd. Het schijnt nu opeens zó goed te gaan dat er een beursgang in Hong Kong is aangekondigd.
Melkoorlog Verder waren er de laatste jaren berichten over glorieuze toekomstverwachtingen (2001), moeilijke marktomstandigheden (2004, 2005 en 2006), matige of zelfs negatieve resultaten (2004, 2005 en 2006), de zoektocht naar strategische partners in de markt (2005), de mededeling dat gesprekken met die partners waren stopgezet (Agri-Best 2005). En de afgelopen maanden is er zelfs een ware melkoorlog ontstaan, waarvan bedrijven als Imeko als eerste met de negatieve gevolgen geconfronteerd worden, want dergelijke ondernemingen zijn sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van grondstof (melk), de Europese Twentevisie 08/2007
Imeko werd in 1964 opgericht door Mr. Jan Konings, een vooruitstrevende afgestudeerde econoom, die in de toen nog erg conservatieve Nederlandse zuivelwereld bekend stond als een luis in de pels. IMport-Export-KOnings had een kantoor in Amersfoort en hield zich van daaruit bezig met de ontwikkeling van en de handel in (lang houdbare) melkproducten voor met name de derde wereldlanden. Door middel van vernieuwende verpakkingen zorgde pionier Konings er voor dat vooral melkpoeder en babyvoeding (onder eigen merknamen als Kanny en Morny, later ook Annie) ook onder extreme omstandigheden bruikbaar bleef. Soedan was het eerste afzetgebied van Imeko, snel gevolgd door andere vooral Arabische landen. De grondstof voor de productie kocht Konings bij de reguliere veelal coöperatieve melkfabrieken, die toen nog alle mogelijke moeite moesten doen om de enorme melkoverschotten voor een redelijke prijs te verkopen. Imeko profiteerde enorm van de voor inkopers gunstige marktomstandigheden, maar had ook een heel aardige inkomstenbron aan de geweldige subsidies die door de (toenmalige) EEG werden verstrekt op de export van drogemelkproducten naar derdewereldlanden. Enerzijds als ontwikkelingshulp, anderzijds als extra ondersteuning om de enorme melkplas weg te werken. De productie van de droge zuivelproducten liet Konings onder private label door daarin gespecialiseerde bedrijven uitvoeren. Imeko zorgde alleen maar voor de aankoop van melk, de verkoop (én subsidie-inning) en het transport van de eindproducten. Na het overlijden van Jan Konings werd Imeko in 1974 getransformeerd tot een BV en in 1989 tot de huidige Imeko Holding NV. Dat gebeurde om vreemd kapitaal aan te trekken door de uitgifte van 1.250.000 aandelen. In de zuivelwereld werd Imeko in die periode overigens aangeduid als een ‘rare snuiter, die grotendeels in handen is van een Twentevisie 08/2007
stelletje Arabieren’, een betiteling die door het sterk naar binnen gekeerde bedrijf nooit werd tegengesproken of bevestigd. Doordat Imeko ook sterk afhankelijk was van het snoepen uit de subsidiepotten keek de concurrentie er vaak met scheve ogen naar. Het bedrijf hoefde in hun optiek immers nauwelijks iets te doen om de zakken te vullen met enorme bedragen aan gemeenschapsgeld.
Affaire Heino Krause De werkwijze van Imeko kwam wél onder de aandacht van het grote publiek toen in 1991 de geruchtmakende affaire rond de Coöperatie Heino Krause aan het licht kwam. De complete zuivelcoöperatie in het Overijsselse dorp ging naar de ondergang als gevolg van vermeend frauduleuze praktijken van hun directeur Sytsema, maar waarbij óók Imeko betrokken was. De directeur kocht tussen 1985 en 1990 extra melk van boeren buiten de coöperatie om die te verwerken tot melkpoeder en te vermarkten naar derde wereldlanden. Op die manier dacht Sytsema een extra hoge marge voor ‘zijn’ boeren te realiseren. Imeko deed de vermarkting van de eindproducten en verzorgde ook de subsidieverstrekking door de EU. Bij de productie van het melkpoeder voegde Sytsema echter lactose toe, hetgeen in Nederland normaal was, maar voor het krijgen van subsidie naar derde wereldlanden absoluut verboden. Toen de EU daar achter kwam was het leed al geschied en dus moesten alle subsidies, met rente en boetes, terug betaald worden. Imeko, dat volgens Sytsema van de lactose wist en dus medeschuldig was, verhaalde alle schade op Heino Krause, dat daarvoor een geweldige voorziening moest treffen en uiteindelijk met een schuld van 18 miljoen gulden bleef zitten. Directeur Sytsema werd veroordeeld door de rechtbank, de 147 boeren van Heino Krause moesten hun bedrijf verkopen aan Coberco en moesten nog jaren krom liggen om hun deel van de schulden terug te betalen, vaak enkele tonnen per boer. De hele Nederlandse coöperatieve zuivelindustrie schudde op haar grondvesten, de hele Heinose gemeenschap lag met elkaar overhoop, de sociale ellende was niet te beschrijven, maar van Imeko werd nooit meer iets gehoord. Zelfs SOBI van Pieter Lakeman slaagde er niet om namens de boeren nog één cent terug te krijgen.
Afbouw subsidies Concurrenten van De Koff, die om hun moverende redenen niet met naam genoemd willen worden (ze zouden elkaar nog wel eens nodig kunnen hebben….), zijn overduidelijk: ‘Net als soortgelijke bedrijven in de handel van zuivelproducten naar derde wereldlanden heeft Imeko het hartstikke moeilijk. Het is nauwelijks nog te volgen wat ze allemaal doen om hun hachje te redden. Ze zijn op zoek naar externe financiers, bieden zich aan als strategische partner, maar hebben zelf niet zo gek veel meer te bieden’. Of wat dacht u van deze kwalificering: ‘Loek de Koff is een vriendje van me. Zo noem ik mensen waar ik liever niet mee omga, maar die ik soms wél nodig heb om zaken te doen.
Loekie weet overal de weg, zéker als het om restituties gaat. En die meneer Breesch mag dan wel weg zijn als directeur, hij speelt op de achtergrond nog steeds zijn rol. Een Belg kent Brussel beter dan een Nederlander’. Andere zuivelcollega’s beperken zich tot het bedrijf Imeko dat ‘een vreemde eend in de zuivelbijt’ wordt genoemd. ‘Het verandert daar allemaal zo snel, dat het onnavolgbaar is. Niet alleen voor de steeds heftiger wordende concurrentie, maar ook voor de buitenwereld. Zó hebben ze een bedrijf in bijvoorbeeld Venezuela of Curacao en zó hebben ze die niet meer en hebben ze een deelneming in Hong Kong, Nigeria. Je komt ze overal en nergens tegen. Vooral de laatste jaren slaat Imeko nogal wild om zich heen. Of ze wel koosjer bezig zijn? Dat kun je nooit zeggen, maar over het algemeen is het in de zuivel-, maar ook in de vleeswereld zo, dat als er subsidies beschikbaar zijn, je er zo veel mogelijk van wilt profiteren. Dan kan er per ongeluk wel eens een cijfertje of lettertje verkeerd op papier komen. Zéker als je bedrijfsvoering voor een groot deel van subsidies afhankelijk is. En dat is bij Imeko zeker het geval. Als die geen subsidie meer krijgt brengen ze weinig meer de grens over’.
Melktekort Ook Imeko wordt de laatste jaren geconfronteerd met de sterk gewijzigde Europese zuivelmarkt. De melkoverschotten zijn veranderd in tekorten en daardoor schieten de prijzen van de basisgrondstof omhoog. In Brussel wordt inmiddels zelfs al besproken om de quota voor de boeren te verruimen, zodat ze weer meer mogen produceren. Omdat de melkoverschotten zijn verdwenen, bouwt de EU de subsidies voor export naar derde landen in rap tempo af. In de toekomst zal waarschijnlijk alleen voor ontwikkelings- en voedselhulp nog subsidie beschikbaar zijn. Daarnaast speelt de koers van de dollar een grote rol. Alles wordt betaald in de Amerikaanse munt, terwijl in Europa wordt geproduceerd tegen euro’s. Ten opzichte van elkaar heeft de dollar de laatste maanden en jaren flink ingeleverd, hetgeen in de omzet en marges van onder meer Imeko tot uiting komt. Vanuit het kantoor aan de Dr. Klinkertweg in Zwolle moest De Koff en co. dan ook toezien dat de geconsolideerde omzet van Imeko Holding NV in 2002 ruim 43 miljoen euro bedroeg (winst 1,7 miljoen), in 2004 terugliep naar bijna 41 miljoen (verlies 0,7 miljoen) om in 2005 verder te dalen naar 34,5 miljoen (verlies 1,1 miljoen). In het eerste half jaar van 2006 werd een verlies geleden van 0,35 miljoen euro, maar de omzet zou hoger zijn én er was bij Imeko niets bekend over het resultaat van de deelneming in China (!!). Nog een vingerwijzing in het jaarverslag: ‘In verband met de verslechterde vermogens- en liquiditeitspositie van de onderneming stelt de directie pogingen in het werk op korte termijn onderhands nieuwe aandelen te plaatsen’. Imeko wenste geen commentaar te geven op dit verhaal. ■
WTC Twente eyecatcher en bindmiddel Twents bedrijfsleven
interview | handeldrijven
Directeur Mark Aberson wil aandelen WTC uitgeven (door Martin Steenbeeke) Het moet een spil vormen in een net van internationaal opererende bedrijven: het WTC Twente. Voorlopig is er alleen een licentie en een businessclub. ‘Kwartiermaker’ Mark Aberson moet de ambities omzetten in een succesvol concept en een opvallend gebouw. Hij is nog maar anderhalve maand actief als directeur van het World Trade Center, maar Mark Aberson heeft de sceptische geluiden al in verschillende varianten gehoord. Past een WTC wel in Twente? En als zo’n kantoorkolos al van de grond komt, wordt deze dan niet voor de leegstand gebouwd? “De mensen hebben een beeld als van het WTC in New York voor ogen,” reageert Aberson, “maar ze vergeten dat er 300 WTC’s in de wereld zijn, met ieder hun eigen onderkomen. Wel vind ik dat het WTC Twente een ‘eye-catcher’ moet zijn, want bewezen is dat bedrijven dan best bereid zijn om meer huur te betalen. De kracht van het WTC-merk en -concept is over de hele wereld groot.” Met wethouder Kok (EZ, Hengelo) als drijvende kracht verwierf Hengelo in 2005 een WTC-licentie. Studies hebben aangetoond dat het Twentse bedrijfsleven belangstelling heeft voor vestiging en/of lidmaatschap, maar om te voorkomen dat het Twentse WTC niet verder komt dan papier is er door de Hengelose gemeenteraad vier ton beschikbaar gesteld.
Mexico Mark Aberson moet als kwartiermaker een businessplan opstellen, bedrijven uit het Nederlandse en Duitse deel van het Euregiogebied warm maken voor vestiging en een businessclub opzetten. Dat laatste is al bijna gerealiseerd, want per 1 november heeft de huidige businessclub van de Twentse Export Sociëteit zich omgevormd tot WTC-businessclub. Als alles volgens plan verloopt, staat er in 2011 of 2012 een opvallend WTC-gebouw achter het Hengelose station, als onderdeel van het stadsvernieuwingsproject Hart van Zuid. Het gebouw moet kantoorruimte bieden, maar ook moderne faciliteiten en technologieën die het internationaal handelen vergemakkelijken. “Kleinere en middelgrote ondernemingen hebben behoefte aan een omgeving met een sfeer van internationale handel. Die willen zich zeker vestigen in een WTC,” zegt Aberson. Bedrijven die lid worden van het WTC Twente hebben toegang tot een Twentevisie 08/2007
netwerk van internationaal opererende bedrijven. En hoewel Twente nog weinig te bieden heeft, is de regio als nieuw WTC-lid al wel ontdekt, merkt Aberson. Hij haalt een mail tevoorschijn van een ondernemer uit Mexico die zich bij hem heeft gemeld, met het verzoek of hij tijdens een zakenreis in Nederland en Duitsland even langs mocht komen. “In eerste instantie dacht ik dat we er niet nog klaar voor waren, maar later dacht ik waarom niet.” Aberson kan hem mogelijk nu al koppelen aan een lid van de WTC-businessclub die aangegeven heeft dat hij zaken wil doen met Zuid-Amerika. Aberson helpt als directeur van zijn eigen adviesbureau Route to Market bedrijven nu al op weg in het buitenland; daarnaast kan hij terugvallen op zijn ervaring als manager bij Grolsch. “Ik heb met beide poten in de exportklei gestaan,” zegt Aberson. “Hoe krijg je een product in het buitenland verkocht? Hoe vind je handelspartners? Wat zijn de omgangsvormen in een land? Het is heel belangrijk dat iemand je de weg wijst.” Cruciaal in het WTC-concept is volgens Aberson de deelname van partijen als de Kamer van Koophandel, Oost NV, Syntens en de Duitse Handelskammer omdat die al over veel kennis beschikken.
Participaties Aberson denkt de band tussen de gebruikers en het gebouw te versterken via participaties, naar voorbeeld van het WTC Rotterdam waarvan de aandelen voor de helft in handen zijn van de overheid en voor de andere helft in het bezit zijn van WTC-leden en beleggers. “Een gebouw plaatsen is niet zo bijzonder, maar een vastgoedeigenaar is mogelijk niet zo geïnteresseerd in het concept. Als de gebruikers gezamenlijk eigenaar zijn, is er meer verbondenheid. Bovendien kun je met het organiseren van congressen, horeca, verhuur van winkelruimte en parkeerfaciliteiten geld verdienen.” Hij zetelt zelf nog op de vierde verdieping van het Hengelose stadskantoor maar wil zo snel mogelijk verhuizen naar een bedrijfspand in de buurt van Hart van Zuid. De verhuizing moet duidelijk maken dat het WTC niet van de Twentse gemeenten is, maar “van en voor bedrijven”. En dat nieuwe onderkomen moet meer mensen onderdak bieden dan Aberson en zijn secretaresse: “Er zijn nu al bedrijven die zich willen vestigen in dat voorlopige WTC-onderkomen,” zegt Aberson. ■
“Ik heb met beide poten in de exportklei gestaan,” zegt WTC-directeur Mark Aberson.
Twentenaar aan het hoofd van een van de bedrijven in Hilversumse glamourwereldje
interview | bernard kobes
‘Publieke en commerciële omroep zijn mij even lief’
doen met het NOB. Je wilt als klant kunnen kiezen. Sinds wij gezegd hebben: wij doen het anders en wij gaan de concurrentieslag hard in, gaat het weer beter. De laatste drie, vier jaar is ons marktaandeel weer gestegen.” De helft van de omzet van 50 miljoen euro wordt verdiend bij de publieke omroepen, de andere helft bij de commerciële. “Ik doe met allebei even graag zaken en het liefst zo veel mogelijk.”
Viditech Naast DutchView en United zijn er nog een paar kleine bedrijven die meercamerawerk kunnen doen zoals het Hengelose Viditech. Bij zo’n bedrijf gaat om heel veel kapitaal, een beetje camera kost 50 mille, een regiewagen minstens vier ton. Kobes doet zeker niet geringschattrend over zijn Twentse concurrent. “Natuurlijk heb ik soms last van hem, het is een concurrent, maar we werken ook heel veel samen.”
‘We zijn overgestapt naar geluidstafels van tien- tot twintigduizend euro. Iedereen riep ‘dat kan niet op tv’. Volgens mij heeft geen kijker er ooit iets van gemerkt’
Bernard Kobes uit Aadorp is direchteur-aandeelhouder van DutchView. “De trend is dat er meer vraag komt naar bewegend beeld en geluid via internet. De zakelijke markt kan voor ons interessant worden, zoals registratie van aandeelhoudersvergaderingen.”
Die samenwerking is min of meer gedwongen. “De capaciteit van het NOB was voor mijn komst helemaal uitgelijnd op piekbelasting. Dat betekent dat wij op elk willekeurig moment konden uitrukken en dan hadden wij altijd mensen en camera’s genoeg. We hebben die piekbelasting slechts een paar keer per jaar nodig, bij een uitvaart van een lid van de Koninklijke familie, bij de Elftedentocht, op dat soort dagen.” Maar het betekent ook dat er 360 dagen per jaar overcapaciteit is waar niemand iets voor betaalt.” Naast de reorganisatie werd ook de techniek afgebouwd. “En toen kwam ook meteen de noodzaak om samen te werken met andere facilitaire bedrijven.”
die slechts voor een paar opnames werden ingezet. We doen nu alsof het lego-steentjes zijn: ik bouw alleen maar kleine wagens, maar ze moeten koppelbaar zijn, dus bij die paar jaarlijkse grootschalige evenementen klik je de wagens aan elkaar en dan heb je de power van een grote. En de rest van het jaar staan die kleine wagens gewoon allebei geld te verdienen.” Kobes heeft nog meer voorbeelden. De geluidstafels die vroeger gebruikt werden, kostten drie ton in guldens. We zijn overgestapt naar geluidstafels van tien- tot twintigduizend euro. Iedereen riep ‘dat kan niet op tv’. Volgens mij heeft geen kijker er ooit iets van gemerkt.”
Entertainment DutchView, vindt Kobes, is gespecialiseerd in puur entertainment. “We hebben veel werk aan de grote showprogramma’s zoals Dancing on Ice en Idols.” En hij lacht stiekem om de dansruzie tussen RTL en SBS. “We deden ze allebei.” Toen John de Mol met Talpa begon, stond Kobes als een van de eersten aan zijn bureau. “We hebben een deal gemaakt met hem, waarbij wij alle techniek gingen leveren voor de studioprogramma’s.” Toen Talpa stopte, gingen niet alleen de voetbalrechten maar ook de afspraken met DutchView mee naar RTL. Behalve de avonturen van Talpa liggen de budgetten van de omroepen en commerciële stations redelijk vast. “Bij de publieke omroep zijn de budgetten tot in 2010, 2011 redelijk vastgeklonken. Ook de reclamebestedingen zijn stabiel tot lichtstijgend, dus ik verwacht daar dat de markt de komende jaren zo blijft zoals hij nu is.” Ook de concurrentieslag is uitgevochten. “We hebben geen ambitie om heel veel marktaandeel te winnen. Dat betekent dat bij de concurrentie de boel achteruit gaat en dat hij de prijzen zal verlagen. Onze groei moet echt komen uit nieuwe markten. De trend is dat er meer vraag komt naar bewegend beeld en geluid via internet. De zakelijke markt kan voor ons interessant worden, zoals registratie van aandeelhoudersvergaderingen.” En Kobes kijkt met een schuin oog over de grenzen. “We zouden een bedrijf kunnen overnemen, maar ook kunnen straten, dat zijn we aan het onderzoeken.”
Studio’s (door Jan Medendorp) Bernard Kobes (45) uit Aadorp solliciteerde als jonge man tevergeefs naar een baan bij de spannende televisiewereld in Hilversum. Begin 2001 waren de rollen omgedraaid, hij werd gevraagd voor een topfunctie bij het NOB, het facilitaire bedrijf van de NOS dat tegenwoordig als DutchView door het leven gaat. Inmiddels is Kobes niet alleen directeur, maar ook aandeelhouder (naast de Friesland Bank en participatiemaatschappij Nimbus) van het bedrijf dat er technisch voor zorgt dat televisie gemaakt wordt. “We doen camera, beeld, geluid en decor. Althans het ontwerp van het decor, het timmerwerk besteden we uit.” Tot voor een paar jaar geleden werd het NOB, het Nederlands Omroep Bedrijf in Hilversum, op tech-
10
nologie aangestuurd. “Technologie was leading; als er iemand naar een beurs in Amerika ging en die vond een camera die nog een pixeltje meer kon geven, dan kocht je er een paar honderd. Die tijd heb ik overigens nooit meegemaakt.” Geld speelde in die tijd geen rol. “Vanaf eind jaren tachtig, met de opkomst van de commerciële zenders, is daar een andere wind gaan waaien.” Dat leidde uiteindelijk tot privatisering van het bedrijf.
Landbouwuniversiteit Kobes werd geboren in Aa-dorp, zijn vader werkte bij Ten Cate, bij Damast dat tegenwoordig aan Van Heek behoort. Bernard deed het VWO, maar dankzij zijn voorliefde voor de natuur ging naar de landbouwuniversiteit in Wageningen waar van hem een landbouwkundig ingenieur werd gemaakt. “Mijn hoofdvak
was industriële bedrijfskunde.” Hij kwam in de logistiek terecht, bij Ahold in Zaandam en in Zwolle, later bij Frans Maas. Het belletje van een headhunter was voor Kobes minder verrassend. “Ik heb verstand van bedrijfskundige processen. Voor de logistiek is het een kwestie van plannen en het efficiënt omgaan met mensen, machines en apparaten. Dat doen we bij DutchView ook. Het enige verschil met de transportsector en de winkel is dat ik nu met creatieve en technische mensen te maken heb.” Leuk, werken bij de televisie, dacht Kobes. “Maar toen bleek dat het NOB aan de vooravond stond van een complete reorganisatie.” Aan de zijde van ex-bankier Marius Jonkhart kon Kobes meteen aan de bak, honderden banen werden geschrapt. DutchView heeft nu ongeveer vijfhonderd mensen in dienst. Twentevisie 08/2007
Glamourwereld Een Twentenaar aan het hoofd van een van de bedrijven in het Hilversumse glamourwereldje. “Het is soms verlokkelijk en gemakkelijk om mee te gaan in die glitter en glamour, maar waar het bij ons om gaat is natuurlijk puur het bedrijfsproces: er komt geld in en er gaat geld uit en het moet plus zijn.” Het vroegere NOB kon achterover leunen dankzij de gedwongen winkelnering van de omroepen. “Dat was een ongezonde situatie.” Van 100 procent marktaandeel heeft DutchView nu ongeveer 40 procent en het is ongeveer even groot als de andere grote speler United. “Je kunt zeggen dat wij flink in marktaandeel gedaald zijn, maar je moet ook wel een ongelofelijke sufferd zijn geweest als je in die tijd als commercieel bedrijf niet kon groeien. Niemand wilde meer zaken meer Twentevisie 08/2007
In de tijd dat de rechtsvoorganger van DutchView nog een volledig overheidsbedrijf was, zijn er studio’s gebouwd compleet met alle techniek er op en er aan. “Zo’n studio kost ongeveer drie miljoen. Zelfs als een studio vol bezet is, wat zelden gebeurt, dan nog heb je maar 30% van de tijd techniek nodig. Je bent decors aan het opbouwen, repeteren, later weer afbreken. Uiteindelijk wordt een derde van de tijd gebruikt voor de opname. Als de techniek er vast in zit, dan zit daar dus wel erg veel dood kapitaal in. We hebben dat er allemaal uitgehaald, we hebben een paar grote stopcontacten aan de buitenkant gemaakt en nu werken we met wagens, mobiele regie. Je klikt ze aan en het is operationeel. En je kunt werken op elke plaats die je wilt. We hebben ook niet meer in die heel grote wagens, daar kun je zestien tot twintig camera’s op aansluiten. Maar ook daarvoor geldt weer dat
Camjo Zo stabiel als Kobes zegt, is het omroepbedrijf ook niet. Om nieuwe televisie te maken maar ook uit kostenoverwegingen wordt in Hilversum maar ook voor bij de regionale omroepen zwaar ingezet op zogenaamde camjo’s. Waar vroeger de journalist met cameraman op pad ging, is laatstgenoemde weggesaneerd en krijgt de televisieverslaggever nu een kleine camera mee om het nieuws te filmen. “Dat businessmodel is aan het veranderen, daar komen weer andere dingen voor terug. We hebben een paar jaar geleden een nieuw bedrijfsonderdeel gestart, webcasting. “Vanuit die hoek hebben we juist naar goedkope technologieën en kleine cameraatjes gekeken om die voor internettechnologie te gebruiken. Dat kan al vanaf een paar honderd euro tot een complete multimediale worldwide uitzending.” ■
11
BTC-Twente, Kennispark Twente en het Innovatieplatform Twente presenteren
vooruitblik | innovatiefestival
Innovatiefestival met banenbeurs
In Nederland rijden tweehonderd auto’s rond met grote borden ‘Powered by Twente’, zoals de auto van Rob de Koning en zijn collega Mirella Smits.
“Onze regio genereert vijftien procent van de snelst groeiende technologiebedrijven in ons land,” stelt organisator Rob de Koning, directeur van het BTC Twente, “Dat is niet niks. Er gebeurt hier heel veel. Denk maar aan projecten van het NIKOS (het instituut voor kennisintensief ondernemerschap van de UT), de ontwikkelingen bij Kennispark Twente of de Twentse Innovatieroute van het Innovatieplatform Twente. Al deze zaken stellen ons in staat om een prachtig programma neer te zetten. De regio is een bakermat van innovatie in Nederland, dat mogen we gerust met lef laten zien.” Om zijn woorden te onderstrepen rijden inmiddels in Nederland tweehonderd auto’s rond met grote borden ‘Powered by Twente’, om het evenement extra onder de aandacht te brengen.
Banenbeurs Op donderdag 25 oktober is er een grote banenbeurs gericht op hoger opgeleiden. “Er is op dit moment veel vraag naar nieuwe werknemers in Twente, vooral bij technologiebedrijven. Tijdens deze avond
Twentevisie 08/2007
willen we mensen in de gelegenheid stellen om laagdrempelig kennis te maken met vraag en aanbod.” Werknemers en werkzoekenden, maar ook studenten van Saxion Hogescholen en Universiteit Twente zijn welkom. Voor vrijdag 26 oktober staat een dagvullend programma op stapel. De hele dag is er een bedrijvenbeurs waarbij het mogelijk is om ook direct een bedrijfsbezoek te brengen als het bedrijf zich bevindt op het centrumgebied van Kennispark Twente. Op de bedrijvenbeurs worden bedrijven en organisaties samengebracht en toegankelijk gemaakt door een heldere indeling en een uniek gidsensysteem. Een ‘human Google’ helpt de bezoekers met het vinden van relevante partners. “Het wordt creatief en vernieuwend. Geen dertien in een dozijn evenement. Een plek waar alle relevante spelers aanwezig zijn, zoals ondernemers, werknemers, studenten en (potentiële) starters. Zo stimuleren we de vorming van netwerken en allianties. Dat leidt tot verdere innovatie en bedrijvigheid.”
Loek de Vries Rondom de clusters van de Twentse Innovatieroute is ook een inhoudelijk programma
neergezet. Onder anderen Loek de Vries (CEO Koninklijke Ten Cate) en Renée Bergkamp (directeur-generaal Innovatie bij EZ) zullen tijdens het symposium hun visie op innovatie presenteren. In een forum onder leiding van Jort Kelder gaat men in discussie over hoe Twente zich verder moet ontwikkelen en hoe de regio op wereldniveau verder kan meespelen. Ook worden er diverse innovatieve sessies gehouden in onder meer de gebouwen van BTC-Twente, Cinestar, FC Twente, Kamer van Koophandel en de Drienerburght op de Universiteit Twente. Het evenement ‘Powered by Twente’ is de start van een periodiek terugkerend evenement en is erop gericht om de kracht van Twente op het gebied van innovatie voor het voetlicht te brengen. Rob de Koning: “Het is tijd om af te rekenen met beelden dat Twente saai is en ver weg ligt. Twente ligt, dicht bij Duitsland, waar een enorm afzetpotentieel is (ook Duitsland zal zich in een van de innovatieve sessies presenteren). In Twente zijn plenty mogelijkheden om bij hoogwaardige firma’s te gaan werken of je carrière te starten. Daarom laten wij de kracht van Twente zien.” ■
13
spreekbeurt | foppe de haan
prettig. De gemeente hechtte mede daardoor veel waarde aan gymlessen op de basisscholen. Ik was in dienst van de gemeente gymleraar aan zes scholen in Enschede en Lonneker. Daarnaast organiseerde de gemeente op schoolvrije dagen sport- en spelactiviteiten voor de kinderen in de nieuwbouwwijken. Daar werd ik geacht leiding aan te geven. Daar heb ik geweldig veel geleerd, vooral met betrekking tot de omgang en motivatie van jongeren uit diverse culturen, verschillende rangen en standen, van rijkeluiskinderen tot door armoe gedreven kleine criminelen. Ik heb me daar altijd ten doel gesteld dat ze mét elkaar plezier moesten hebben als team, als één grote gemeenschap, waar de sociale controle vanuit die kinderen zélf kwam en waar ze zélf regels opstelden om de discipline te handhaven. Een enorm goede leerschool voor een jonge leraar. Ik was pas 22 jaar.”
bondscoach van Jong Oranje te bombarderen. En het bleek dat Foppes filosofie en werkwijze ook in nationaal en internationaal opzicht zijn vruchten afwierp. Waar een nationaal jeugdteam nog nooit in de historie iets belangrijks had gewonnen, werd onder Foppes leiding twee keer achter elkaar de Europese titel gegrepen en meteen ook maar even een plaats op de Olympische Spelen van Peking veilig gesteld. En dat gebeurde volgens alle critici niet met de beste voetballers die Nederland op dat moment voorradig had. “Maar samen passen ze prima in een goed functionerend team. Dat was in het begin wel even wennen voor alle betrokkenen, want het was natuurlijk heel anders dan ze gewend waren bij mijn voorgangers of bij hun club. Maar ook ik heb me verbaasd over de manier waarop sommigen met hun status als zogenaamde vedette omgingen.”
Ryan Babel Enschedese Boys
Foppe de Haan was, samen met Willem Vermeend, speciale gast op het jubileumfeest van Eshuis Accountants en Belastingsadviseurs.
‘Alles ondergeschikt aan het teambelang’ (door Gerhard Nijboer) Van Foppe de Haan hoeft het allemaal niet zo moeilijk: “Gewoon recht door zee, zeggen wat je doet en doen wat je zegt, mensen duidelijk aanspreken op hun eigen verantwoordelijkheden en hun de gelegenheid geven om fouten te durven maken,” is een aantal van de motto’s waar de rechtgeaarde Fries door het leven trekt. Hij is inmiddels 64 jaar, werd tot drie jaar geleden alleen nog in Bôppelan in de Godenstand verheven, maar sinds zijn successen als bondscoach van voetballend Jong Oranje ligt heel de natie aan zijn voeten. Vooral de manier waarop hij twee opeenvolgende Europese titels bijeen liet schoppen door een bont gezelschap jonge voetballers dwong ontzag af en respect bij vriend en vijand. “En dat terwijl ik het nu in principe niet anders aanpak dan de manier waarop ik vroeger door schade en schande wijs ben geworden. Mijn jeugd in Grouw en mijn eer-
14
Foppe was in Twente tot 1971 niet alleen bezig met het geven van gymnastiek, met zijn toenmalige vriendin (en nu nog steeds zijn vrouw) Geke woonde hij op het adres ’t Leunenberg 84 in de wijk Wesselerbrink. Hij voetbalde een seizoen in het eerste van Zuid Eschmarke in Glanerbrug en vervolgens twee jaar in de hoofdmacht van Enschedese Boys. “Ik kon best wel aardig voetballen. Bij de Boys kwam ik goed tot mijn recht, omdat ze me daar accepteerden als mens én als voetballer, ondanks dat ik in het veld geen gemakkelijke jongen was”. Verder gaf de Fries nog conditietraining aan de tennisjeugd van Topspinners. “Een rijk gevulde Twentse periode, mag je wel zeggen. Maar ik denk er met heel veel plezier én dankbaarheid aan terug. Ik ben er weggegaan omdat ik graag gymleraar in het middelbaar onderwijs wilde worden. Die kans kreeg ik Akkrum. Terug naar Heitelân.”
Riemer van der Velde
ste baan als gymleraar op een aantal basisscholen in Enschede zijn de basis van mijn latere carrière als coach.”
een puzzelaar, die stukjes van de individuele menselijke kwaliteiten in elkaar past met de stukjes individuele technische en tactische kwaliteiten.”
Hoewel hij zijn veelal jonge leerlingen niet wenst te vermoeien met verhalen over vroeger, immers ‘vandaag en morgen gebeurt het allemaal’, kan Foppe de Haan er niet omheen als hem naar de basis van zijn succes wordt gevraagd. “Om daar iets over te kunnen zeggen, moet je eerst weten hoe je bent geworden zoals je bent. De oorsprong daarvan ligt in mijn jeugd en de eerste ervaringen als leider, begeleider en leraar. In je jeugdjaren vormt zich een karakter en mentaliteit, in de latere jaren komen de technische, tactische, leidinggevende, sturende, motiverende en menselijke eigenschappen tot uiting. Dáár heb ik ontdekt dat een coach zijn leerling of speler niet op de eerste plaats op functionele kwaliteiten moet beoordelen, maar eerst naar de menselijke eigenschappen moet kijken. Een coach is eigenlijk niet anders dan
Gymleraar in Enschede Na een geenszins aantrekkelijke jeugd, waarin zijn vader als wagenbouwer nauwelijks het zout in de pap verdiende, zijn moeder uiteindelijk ten onder ging aan dramatische depressies en hij het huishouden op zich nam, kwam Foppe terecht op de kweekschool in Heerenveen. Na zijn diensttijd als sergeant-sportinstructeur in Havelte kreeg de Fries zijn eerste baan als gymleraar. In Enschede. “Die gemeente was heel vooruitstrevend, ondanks dat het de tijd was van de ondergang van de textielindustrie. Rigtersbleek, Van Heek, Jannink zijn bedrijven, waarvan ik mij herinner dat daar veel ontslagen vielen,” blikt Foppe op die periode terug. “Veel mensen werden werkloos, leefden daardoor in armoede en door die slechte economische situatie was het thuis voor de kinderen ook niet altijd Twentevisie 08/2007
Na zijn periode in Enschede en omgeving is Foppe de Haan nooit meer weggegaan uit Friesland. Hij deed tussen de bedrijven door de Sportacademie en werd naast zijn docentenwerk trainer van achtereenvolgens Akkrum, Nieuweschoot, Heerenveenjeugd, Drachtster Boys, ACV en Steenwijk. In 1985 haalde voorzitter Riemer van der Velde hem als hoofdtrainer naar SC Heerenveen, als opvolger van Henk van Brussel, toen de club danig in verval was geraakt. Van der Velde werd naast zijn baas bij de club ook zijn vriend en samen spraken ze af dat de sportieve visie van Foppe de leidraad voor de toekomst van de club zou worden. Riemer was er voor de zakelijke aspecten van de toekomstvisie. De Haan bleef maar liefst 19 jaar bij SC Heerenveen, dat onder zijn sportieve leiding uitgroeide tot de trots van de regio, een cultclub waar iedereen bij wilde horen en met successen. Fryslân was voor de voetbalwereld omgedoopt in Foppelân. De Haan nam op zijn 61ste afscheid, maar de KNVB was er als de kippen bij om hem tot Twentevisie 08/2007
De Haan noemt zijn eerste training voor het EK als een van de vele voorbeelden hoe hij veranderingen in het denkpatroon van jonge voetballers aanpakte. “Alle kinderen van de basisscholen waren uitgenodigd om te komen kijken naar de training van Jong Oranje. Stonden die 300 kinderen daar te juichen toen de bus aankwam en Ryan Babel uitstapte met zo’n grote walkman op zijn kop. Stoïcijns liep hij langs de rij kinderen, zónder ze een blik waardig te keuren. Ik was woedend. Na afloop neem ik Babel apart en zeg: ‘Ryan, die kinderen kwamen voor júllie, jullie zijn helden voor hen, ze willen jullie even aanraken, een handtekening.
‘Dan kun je een voetbalteam vergelijken met bijvoorbeeld een woonwijk’ En jij loopt hen met zo’n ding op de kop voorbij’. Het resultaat was dat er vanaf de volgende dag niemand meer met een walkman uit de bus kwam. Babel bleek vóór het slapen op eigen initiatief de hele groep toegesproken te hebben, waarop het team zélf de regel bedacht dat er in het openbaar géén walkman meer gedragen zou worden. Kijk, dat bedoel ik met het zelf verantwoordelijkheid durven dragen en zélf de regels voor de hele groep maken. Daarbij moet ik soms heel streng zijn, maar vooral ook heel duidelijk en concreet. Ik laat ze soms voor de hele groep ook even zeggen wat ze pósitief aan een ander individu in het team vinden. Dat werkt fantastisch, de één die voor het oor van de hele groep hoort wat een ánder positief aan hem vindt. Rode hoofdjes, maar geweldig motiverend.”
Ervaring uit Twente Foppe de Haan is inmiddels verworden tot icoon van Oranje. Maar ook mensen die kennismaken met zijn filosofie en werkwijze tijdens de vele spreekbeurten van hem hangen aan zijn lippen. Foppe laat tijdens die spreekbeurten op impo-
nerende, maar vooral duidelijke en evenwichtige wijze zien dat zijn visie in principe één-op-één toegepast kan worden in het bedrijfsleven en de maatschappij. “De overheid zou daarin alleen er voor moeten zorgen dat ze jongeren betrokken laat zijn met de samenleving. Niet afstoten en bekritiseren, maar juist verantwoordelijk maken en hun de gelegenheid geven zelf daadwerkelijk invloed te hebben. Dan kun je een voetbalteam vergelijken met bijvoorbeeld een woonwijk, waar een hechte en betrokken samenleving moet ontstaan en waarin mensen van diverse pluimage en uit verschillende culturen mét elkaar een leefbare wereld moeten creëren.” Foppe de Haan spreekt uit ervaring. Opgedaan in Twente…. ■
Vermeend en De Haan geven 75-jarig Eshuis extra dimensie Willem Vermeend en Foppe de Haan waren de speciale gasten op het jubileumfeest van Eshuis Accountants en Belastingsadviseurs. Het feest kreeg zijn hoogtepunt tijdens een alleszins geslaagd congres in Hengelo met als thema ‘Boeien en Binden’, waar beide sprekers aansprekende, humoristische, dicht-bij-de-ondernemer-staande, maar vooral leerzame inleidingen hielden over respectievelijk de economische en inspirerende en motiverende menselijke mogelijkheden van het ondernemerschap. Meer dan 250 klanten en relaties kwamen naar het congres, waar Eshuis ook nog eens een speciale prijs van 7500 euro ter beschikking stelde als aanmoediging voor een succesvolle startende ondernemer. Vijf bedrijven uit de regio waren genomineerd. De keuze van de (vak)jury viel uiteindelijk op Uitvaartverzorging Ria Gerritsen uit Wierden, dat in twee jaar zeer sterk groeide en alleen met vrouwelijk personeel werkt. Oprichter Eshuis begon zijn bedrijf in 1932 op een zolderkamer in Almelo en de onderneming is de afgelopen 75 jaar uitgegroeid tot een voor de regio grote speler met vestigingen in Almelo, Deventer, Enschede, Hengelo en Oldenzaal. De inmiddels vier directeur/vennoten John Mentink (47), Alouis Nijhof (48), Wilfried Holtkuile (39) en Wijnand ten Vregelaar (42) hebben nu nog de verantwoordelijkheid voor de aansturing van ruim honderd medewerkers, maar de doelstelling is om dat aantal de komende jaren door te laten groeien naar 150 tot 175 personeelsleden. “Misschien dat we zelf nieuwe kantoren openen in de regio, maar we kunnen de groei ook realiseren door overnames van collega’s,” aldus vennoot John Mentink.
15
Veel kansen, maar kleiner dan Twente
interview | curaçao
Zaken doen onder de zon het begin heel lucratief. Gewoon allemaal van hetzelfde merk en type. Maar op een gegeven moment gingen ook anderen zich op de studentenmarkt richten. Tijd voor iets nieuws dus.” De boot in. Nadat hij zijn opleiding tot duikinstructeur had voltooid. “Je kunt leren duiken in een koude modderpoel of in een tropisch aquarium. Zo kwam ik op het idee om met een boot duiken vistrips voor het hogere segment te beginnen. Alleen een boot is niet zo snel te vinden.” Daarom trok hij naar Amerika en schafte een 45 foot, 2 x 550 pk Hatteras aan, de Rolls Royce onder de sportfishing boten. Het werd een bijzonder avontuur. “Vanuit Fort Lauderdale in Florida, USA, zijn we met drie man via de Dominicaanse Republiek naar Curaçao gevaren. Een fantastische ervaring, maar niet geheel zonder risico.” Momenteel legt hij de laatste hand aan de voorbereidingen om dagtrips naar Aruba, Bonaire en de kleine eilanden voor Venezuela te verzorgen. Victor Pronk in Willemstad, Curacao.
(door Wietze de Jager) De aankomst op Curaçao is altijd een bijzondere belevenis. Met een 747lijnvlucht van de KLM landen op het kleine Hato Airport. De deuren gaan open en de tropische warmte slaat het grote vliegtuig in. Dan de vliegtuigtrap af en over het platform door hitte naar de aankomsthal lopen. Het is het beeld dat past bij een kleine tropische luchthaven. Op Curaçao is dit niet meer het geval. Een MD-11 heeft de verbinding overgenomen en via een slurf loop je tegenwoordig volledig airconditioned naar je bagage in de nieuwe terminal. Curaçao is in ontwikkeling. Een eiland met kansen voor ondernemers. Hoe een jonge ondernemer verzeild raakte in de wereld die kleiner is dan Twente; letterlijk en figuurlijk. “Als je in het gehaaste tempo doorgaat, dan krijg je niets voor elkaar. Een wijze les, maar lastig om je bij neer te leggen als je net uit Nederland komt,” doceert Victor Pronk (32), ooit mede-eigenaar van een negen man tellend IT-bedrijf in Enschede en nu ‘serialentrepreneur’ op Curaçao. Hij kwam op een keerpunt toen eind 2003 gezamenlijk werd besloten om de onderneming niet meer voort te zetten. “Het moest iets met vastgoed worden, een goede investering met leuk rendement.” Een zoektocht leerde dat je dit niet in Nederland moet doen, maar in het buitenland. Op Curaçao om precies te zijn, sinds januari 2004. “Een kamerverhuurbedrijf voor studenten, met een familieTwentevisie 08/2007
Eiland van kansen investeerder en eigen geld heb ik een pand gekocht en ben begonnen.”
Geen taalbarrière Met beperkte kennis van de lokale markt, maar met als voordeel dat er geen taalbarrière is, werd gestart. Drie maanden later waren de eerste kamers al een feit, twaalf stuks. “Tijdens de bouw leer je snel dat het tempo en ritme op het eiland anders zijn. Ook kun je niet zomaar alles krijgen, omdat alles aangevoerd moet worden. Dan merk je de beperkingen, maar het maakt je creatief. Beginnersfouten als grote bedragen aanbetalen zal ik niet snel meer maken. Eerst het werk af. Vertrouwen is goed, controle beter.” Terwijl de eerste huurders binnenkwamen, werd gestaag doorgegaan met de uitbreiding. Inmiddels telt het imperium drie panden en dertig kamers. “Voorlopig even genoeg, ik schat dat ons aandeel ongeveer 5% van de lokale markt is. Studenten uit Nederland weten ons prima te vinden via de website room4rent.nl en we hebben dan ook een bezetting van bijna 100%. Bovendien zijn we innovatief, we waren een van de eerste huizen met draadloos internet en binnenkort starten we met voice-over-IP zodat ouders en vrienden gewoon een Nederlands nummer kunnen bellen als ze zoon of dochter willen bereiken.”
Markt leert snel Tot een jaar geleden verhuurde Pronk ook nog zo’n twintig auto’s aan studenten. “Dat was in
“Iedere ondernemer ziet op Curaçao de kansen op straat liggen. Vooral in het toerisme en vastgoed zie ik een opkomende markt. Zo komen er binnenkort twee grote nieuwe hotels bij en wordt een boulevard aangelegd. Bovendien is de regelgeving hier nog vele malen aantrekkelijker dan in Nederland.” Op dit moment is het eiland nog in onderhandeling met Nederland over de schuldenpositie, maar als ze hier uitkomen dan zal dit een positief effect op de lokale economie hebben. “De wil is er op het eiland, er zitten goede bestuurders die vooruit willen. Het is aan Nederland om deze instelling te waarderen en de begrotingsuitgangspunten van het eiland te onderstrepen.” Recentelijk werd de discussie over de vermeende drugshandel en criminaliteit weer aangewakkerd. “Het gaat de goede kant op met dit eiland. Natuurlijk is een negatief imago niet zomaar om te buigen. Dit heb je ook in Nederland met de probleemwijken. Als je hier op 40 kilometer van Venezuela zit en 100 kilometer van Columbia, dan heb je dezelfde problemen als in Nederland met koffieshops op elke hoek. Als je dan weet dat cocaïne in Nederland vijf keer en in de USA tien keer zoveel opbrengt als op het eiland en een bewaker hier een minimumloon van Naf 1000 (circa 400 euro) verdient, dan kan iedereen uitrekenen wat er gebeurt. Wat echter wordt vergeten is dat Nederland bekend staat als blow-staat en grote XTC en hasj-producent en Curaçao niets verbouwt maar slechts een doorvoerhaven is.” ■
17
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | financieel accent
Prinsjesdag 2007 Als we de aspiraties van het kabinet mogen geloven, rijdt de gemiddelde Nederlander straks in een auto met een lagere CO² uitstoot dan een Smart. De uitstoot van Neerlands gewillige melkkoe is een belangrijk item in de belastingplannen. Dan hebben we het nog niet gehad over de rokende en drinkende leaserijder met kinderen die en passant af en toe eens het vliegtuig neemt. Afgaande op het nieuws staat de Miljoenennota gelijk aan ‘lles wordt duurder’. Dat een en ander wat genuanceerder ligt mag duidelijk zijn. Om haar aspiraties als ‘Innovatief ondernemerschap bevorderen, vergroening en vereenvoudiging’ te realiseren heeft het kabinet het fiscale instrumentarium ingezet en vastgelegd in het ‘Belastingplan 2008’ en ‘overige fiscale maatregelen 2008’. Hieronder worden een aantal van de beoogde maatregelen vermeld.
in 2008 omlaag van 3,85% naar 3,5%. In 2009 wordt de premie verder verlaagd tot 0.
Overigen De algemene heffingskorting voor de niet werkende of weinig verdienende partner wordt stapsgewijs afgeschaft in 15 jaar met 6 2/3% per jaar. Beroepsbeoefenaren zijn voortaan alleen vrijgesteld van omzetbelasting voor het verrichten medische diensten als het doel is de bescherming van de gezondheid en diensten worden verricht door iemand die hiervoor een gerichte opleiding heeft. Dit geldt ook voor psychologen. Leveringen van tandprothesen zijn alleen nog vrijgesteld als deze worden verricht door tandartsen en tandtechnici. Het tarief inkomstenbelasting/premies volksverzekeringen bedraagt in 2008 voor de eerste schijf 33,60% (2007: 33,65) in de tweede schijf 41,85% (2007: 41,40%).
Woning DGA en BV Het tarief voor de vennootschapsbelasting wordt verlaagd en wordt als volgt berekend: over een winst van € 0 - € 40.000: 20%, van € 40.000 € 200.000: 23% en boven € 200.000: 25,5%. De DGA-enig werknemer zal vanaf 1 januari 2008 buiten de loonheffing vallen, en worden belast in de inkomstenbelasting. Bijzondere ziektekosten kunnen vanaf 1 januari 2009 niet meer onbelast worden vergoed. De fiscaal gefacilieerde pensioenopbouw voor pensioengevend inkomen boven € 185.000 wordt in 2009 afgeschaft. Constructies met onroerende zaaklichamen ter voorkoming van overdrachtsbelasting zullen worden bestreden met nieuwe maatregelen.
Ondernemers De doorschuifregeling bij staking voor hiermee gerealiseerd inkomen naar een andere onderneming geldt straks ook als de ondernemer vrijwillig beëindigt. Op dit moment geldt dit alleen indien sprake is van staking als gevolg van overheidsingrijpen. De meewerkaftrek vervalt.
Arbeid Met ingang van 2009 wordt de arbeidskorting voor inkomens tot circa € 40.000 verhoogd. De combinatiekorting wordt inkomensafhankelijk, de korting loopt op met 3,1% van het inkomen boven (in 2008 bestaande) inkomensgrens € 4.542. De ww-premie voor werknemers gaat Twentevisie 08/2007
Het eigenwoningforfait kent op dit moment een plafond van € 9.150. Dit correspondeert met een WOZ-waarde van € 1.663.636. Woningen met een WOZ-waarde boven dat bedrag, betalen nu allemaal hetzelfde vaste maximum. Vanaf 1 januari 2009 wordt dit plafond losgelaten, waardoor het eigenwoningforfait bij hogere waarde oploopt. Daarnaast wordt een hoger percentage van 2,35% (nu 0,55%) ingevoerd ter vaststelling van het eigenwoningforfait voor woningen met een WOZwaarde hoger dan € 1.000.000, maar alleen voor het deel van de waarde dat uitgaat boven de € 1.000.000.
Auto, vliegtuig en openbaar vervoer Voor de milieueffecten van het vliegtuiggebruik wordt een belasting ingevoerd variërend van € 11,25 voor vluchten in de EU of met een maximale afstand van 2500 km, voor overige vluchten € 45. De bijtelling voor het privé-gebruik van de zuinige auto gaat omlaag naar 14 % van de waarde van de auto. Voorwaarde is dat de uitstoot voor een dieselauto niet hoger is dan 95 gram per kilometer, voor een auto op benzine niet hoger dan 110 gram per kilometer. Ter vergelijking een Smart stoot ongeveer 116 gram per kilometer uit. De bijtelling voor het privé-gebruik van de‘normale’ auto wordt verhoogd van 22% naar 25%. Daarnaast worden verschillende aanpassingen in de BPM en motorrijtuigenbelasting voorgesteld. De BPM wordt nog meer afhankelijk van de mate van schone en zuinige auto’s.
Ten slotte De rokende en drinkende leaserijder met kinderen die en passant af en toe eens het vliegtuig neemt zal deze voorstellen zeker in zijn portemonnee gaan voelen. Maar niet alleen deze leaserijder.
Bovengenoemde wetsvoorstellen zijn opgenomen naar de status van 22 september 2007. Natuurlijk kunnen deze wetsvoorstellen in de loop van de komende maanden nog (ingrijpend) worden gewijzigd. Vraag uw adviseur naar de concrete gevolgen van belastingplan 2008 voor uw situatie. ■
Buitengewone uitgaven De regeling voor buitengewone uitgaven (ziekte, invaliditeit, bevalling, adoptie, ouderdom of overlijden) wordt in 2008 uitgekleed en in 2009 afgeschaft. Er wordt in 2009 een nieuwe regeling geïntroduceerd, toegespitst op chronisch zieken en gehandicapten. De standaard en inkomensafhankelijke premies van de zorgverzekering zijn per 1 januari 2008 niet meer aftrekbaar. De drempel voor ziektekosten wordt echter verlaagd van 11,5% naar 1,65%.
BTW Nog niet opgenomen in het belastingplan 2008 maar wel aangekondigd in de Miljoenennota is de verhoging van het algemene BTW tarief met 1% (tot 20%) per 1 januari 2009.
Mr. M.K. Brendel-ter Horst FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga
19
Maaltijdbezorger Food Connect knabbelt niet aan kwaliteit
Interview | wim swier
‘Koken zoals Oma kookt’ (door Martin Steenbeeke) Ouderen wonen langer zelfstandig thuis en zorginstellingen stoten vanwege de hoge kosten hun eigen keuken af. Food Connect springt in het gat. Het Almelose bedrijf bereidt en bezorgt tafeltje-dekje-maaltijden in Twente en de Achterhoek. Het aantal klanten en het werkgebied breidt snel uit. “Het is een olievlek.” Ooit was directeur Wim Swier van Food Connect kok in restaurants met een Michelin-ster, zoals Carelshaven in Delden. In 1986 werd hij zelfs tweede bij de strijd om de Zilveren Kokmuts, een nationale kookwedstrijd. “Ik voel me een beetje Erik Hulzebosch,” zegt Swier met een lach. Een mooie loopbaan lag in het verschiet maar het leven tussen vier muren beoordeelde hij uiteindelijk toch als te beperkt. Hij ging aan het werk als productontwikkelaar voor ondermeer Profood en gaf als interim-manager leiding aan de keuken van het provinciehuis in Den Haag. Sinds 2001 bereidt en bezorgt hij met de veertig werknemers van Food Connect ‘tafeltje-dekje-maaltijden’. Een grote ommezwaai is het niet, zegt Swier, want het werk van een topkok verschilt niet van dat van een tafeltje-dekje-kok. “Bij beide draait het om de mens, en in beide gevallen is de maaltijd een hoogtepunt van de dag.” Voor 2000 ouderen en mensen met een verstandelijke beperking in de regio is Food Connect verantwoordelijk voor het dagelijkse hoogtepunt. Vanuit de keuken van het Almelose bedrijf worden maaltijden afgeleverd bij mensen die zelf niet meer kunnen of willen koken. Zij zijn aangewezen op zorginstellingen, thuiszorgbedrijven of welzijnsstichtingen. Voor die organisaties zijn de kosten van een eigen keuken en bezorgdienst te hoog geworden. Food Connect springt in het gat.
Stamppot
20
Wim Swier van Food Connect, het werk van een topkok verschilt niet van dat van een tafeltje-dekje-kok. “Bij beide draait het om de mens, en in beide gevallen is de maaltijd een hoogtepunt van de dag.”
Swier begon in 2001 vanuit de garage bij zijn huis in Denekamp, en merkte dat hij de tijd mee had. “Ik constateerde een dubbele vergrijzing en dat ouderen, helaas vanwege financiële redenen, gestimuleerd worden langer zelfstandig te wonen. Vroeger toen je 65 werd, werd je min of meer opgesloten in een bejaardentehuis. Nu word je met een persoonsgebonden budget bijna verplicht zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Daarnaast krijg je steeds meer kleinschalige woonvormen, zoals mensen met een verstandelijke beperking.” Twentevisie 08/2007
Twentevisie 08/2007
Die doelgroep bedienen met voedingrijke en betaalbare maaltijden is geen makkelijke opgave, zegt Swier. “Wij willen in Nederland allemaal wel veel geld verdienen maar dat gaat ten koste van de maaltijd. Wij proberen te koken zoals Oma kookt. Een stamppot is bij ons gemaakt van verse aardappels, en geen water met een poedertje. Dat laatste geef je aan varkens maar hier weiger ik aan mee te doen. Ik doe geen concessies aan de kwaliteit van gezonde voeding. Met zijn allen stappen we in de auto om zomaar tien liter diesel weg te rijden, maar een maaltijd mag niet meer dan twee of drie euro kosten. Dan worden er conserveermiddelen en allerlei E-nummers gebruikt. We kopen die maaltijden ook nog met zijn allen, laten die industrie toe. Als we niet oppassen dan roeien we onze hele generatie uit. Voeding is een primaire levensbehoefte, daar moet je niet aan de kwaliteit gaan tornen.”
Logistiek Voor een maaltijd van Food Connect wordt een bedrag tussen de 3,95 euro en 5,75 betaald. Food Connect zegt kosten te besparen op de logistiek. Bestellingen worden geautomatiseerd verwerkt en op de juiste plaats op de routelijst van de bezorgdienst geplaatst. Swier: “Nu kan ik groeien, zonder techniek trek ik het niet.” De automatisering stelt klanten ook in de gelegenheid om in verschillende varianten hun eigen maaltijd samen te stellen. “Bij ons kunnen mensen hun eigen voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht samenstellen. Iemand die niet van aardappels houdt en wel van groente, krijgt minder aardappels en meer groente. En als je niet van jus houdt, krijg je geen jus.” Hij haalt een onderzoek van de Saxion Hogeschool tevoorschijn waaruit blijkt dat 97% van de klanten de maaltijden van Food Connect als ‘goed’ of ‘uitstekend’ beoordeelt. De Consumentenbond, die de tafeltje-dekje-maaltijden van tien landelijke bedrijven onderzocht, oordeelde recentelijk minder positief. De maaltijden waren over het algemeen ‘te zout’ en ‘te weinig energierijk’. Hoewel Food Connect er relatief gezien nog goed uitsprong, (‘het minste zoutgehalte’) neemt Swier de uitslag niet echt serieus. “De Consumentenbond heeft alles door elkaar gegooid, jammer en verwarrend voor de consument. Je kunt niet tegelijk smaak en zoutgehalte beoordelen, deze staan haaks op elkaar. Ik heb ze erop geattendeerd dat ze de test verkeerd hebben uitgevoerd.”
Olievlek Food Connect is het afgelopen jaar met zeventig procent gegroeid. En voor 2007 wordt een nog grotere groei verwacht. Het werkgebied heeft zich tot dusver hoofdzakelijk tot Overijssel en Gelderland beperkt, maar er bereiken Swier al verzoeken van bedrijven uit Rotterdam en Limburg. Er wordt hardop nagedacht over een steunpunt in de regio Arnhem-Nijmegen. “Ik zie het als een olievlek die zich langzaam uitbreidt,” zegt Swier. Dat geldt ook voor het type klanten. Naast ouderen en mensen met een beperking zijn bijvoorbeeld kinderdagverblijven en naschoolse opvang potentiële nieuwe doelgroepen. Voor grote bedrijven die tijdelijk extra personeel aan het werk hebben, levert Food Connect de maaltijden in het bedrijfsrestaurant af. En ook ‘gewone’ particulieren kunnen een Food Connect-maaltijd bestellen. Iedereen in het bezit van een computer kan op de site van Food Connect een maaltijd bestellen. “Wij zijn even duur als de kant-en-klaarmaaltijd van de supermarkt, maar bezorgen wel aan huis. Wij komen nu al bij 1500 tot 2000 adressen in Twente en de Achterhoek en hoe meer adressen je kunt toevoegen, hoe beter het voor ons is.”
Magnetron Bij Food Connect staat winst maken uiteraard voorop, zegt Swier, maar hij vindt ook dat hij een sociale taak heeft. Hij maakt zich oprecht boos maakt over de wijze waarop er in ons land met ouderen wordt omgesprongen. “Wij komen bij mensen die zelfs de krant hebben wegbezuinigd. Daarnaast is er steeds meer eenzaamheid, of je nou bij de boer in Halle komt of bij ouderen in een grote stad. Onze mensen kunnen geen zorg verlenen, maar ze signaleren wel zaken die niet goed zijn. Met iedereen die het nodig heeft, maken we een praatje. We houden bijvoorbeeld in de gaten of mensen wel voldoende eten en trekken bij de buren of instellingen aan de bel als het niet zo is.” De sociale inslag weerspiegelt zich ook in een magnetron, die Food Connect speciaal heeft aangepast voor ouderen. Ouderen hebben soms moeite om zo’n apparaat te bedienen en de door Food Connect omgebouwde magnetron telt slechts één bedieningsknop. Bij de streepjes staan geen graden maar ‘melk’, ‘soep’ en ‘maaltijd’. Ontwikkeld in samenwerking met Saxion Hogeschool en een ergonoom. We hebben er al 130 van verhuurd,” zegt een trotse Wim Swier. ■
21
‘Vleessector heeft zich kaas van het brood laten eten’
interview | aldo van der laan
Aldo van der Laan slaat terug (door Chris Wolters) “De hond en de kat staan in rouwadvertenties bij de nabestaanden.” Aldo van der Laan, managing director van de Zwanenberg Food Group, vindt het als significant voorbeeld hoezeer de positie van het dier is veranderd. “Het is een gegeven dat er groepen mensen zijn die een andere opvatting hebben over het houden van dieren, dierenwelzijn en vleesproductie. Daar heeft onze sector altijd vanuit de verdediging op gereageerd, niet actief en gericht. We moeten dus de hand in eigen boezem steken dat vleesproductie bijna een vies woord is geworden.” “Kijk naar de discussie over het onverdoofd castreren van biggetjes. Inhoudelijk oordeel ik daar niet over, maar het is duidelijk dat de hele sector door de publieke opinie van boer tot industrie wordt gedwongen om daar anders mee om te gaan. Partijen als CBL, UNOX en Hema hebben hun koers al aangepast. Daar nu nog tegen ageren, is niet zinvol.” Van der Laan stelt het allemaal nuchter vast., tussen de regels door is de drang naar evenwicht, de wens om de belangen van de sector helder te belichten, voelbaar. “Door al die maatregelen worden de productie en de verwerking van vlees steeds duurder, mogelijk te duur. Ik vraag me af of dat wel zo verstandig is,” aldus Van der Laan.
Beeldvorming “We hebben ons als sector behoorlijk de kaas van het brood laten eten,” stelt de Zwanenberg-topman. “Er is onvoldoende gedaan om de aan de negatieve beeldvorming een positieve wending te geven. De productie van veevoer is in handen van high-tech bedrijven en de productiemethoden die worden gehanteerd zijn zeer veilig.” Het beeld van de branche wordt onder meer bepaald door gruwelijke beelden van het ruimen van runderen tijdens de MKZ-crisis of verdenking van besmetting. “De in de grijpers bungelende koeien kent iedereen. Dat vind ik unfair en disproportioneel.” Met 1.600 medewerkers op veertien locaties en een omzet van een slordige 350 miljoen euro behoort Zwanenberg Food Group (ZFG) tot de leidende producenten van vleeswaren en vleesconserven in Europa. ZFG exporteert vleeswaren en -conserven naar tientallen landen in Europa en ver daarbuiten, zoals de Verenigde Staten, het Midden- en Verre Oosten, West-Afrika, Azië en Australië. In 2001 Twentevisie 08/2007
maakte de Zwanenberg Food Group een belangrijke koerswijziging door. Door de verkoop van de slachtactiviteiten veranderde het bedrijf van vleesverwerker in een bedrijf dat voor 90% vlees als grondstof benut. Daarmee veranderden ook de profilering en positionering. “We zijn bijvoorbeeld in Nederland de grootste cateringleverancier. Om het assortiment compleet te maken, leveren we ook een heel assortiment gesneden kaas. Dat vertegenwoordigt een toegevoegde waarde voor onze afnemers. Dat onderscheidt ons van de concurrentie, kaas is een product complementair aan ons eigen assortiment.” De topman van de Zwanenberg Food Group praat graag over ‘food’. “Ik zou denk ik geen schoenen kunnen verkopen. Het mooie van onze branche is dat mensen onze producten opeten en morgen weer trek hebben.”
Angst Lekker eten vindt Van der Laan belangrijk, maar sinds een jaar of vier is hij daar daar wel heel bewust mee bezigt. “Ik ben een kilo of twintig kwijtgeraakt door te matigen en te bewegen.” Volgens Van der Laan wordt de moderne consument teveel door angst geleid. “Waarschuwingen voor overgewicht, teveel zout, teveel vet, voor additieven en allergenen missen hun uitwerking niet.” Toch heeft de vleesverwerkende industrie steeds opnieuw die lastige omstandigheden het hoofd weten te bieden. Ondanks de MKZ-crisis, de prijzenslag in de supermarkten, de wensen en de eisen van de kritische consument slaagt de sector er nog steeds in vlees tegen een betaalbare prijs te vermarkten en meestal renderend te werken. “Als vlees haalbaar en betaalbaar moet blijven voor de consument, ook de Nederlandse, dan moet je steeds efficiënter, produceren. Hoezeer ik ook begrijp dat mensen daar tal van aspecten bij willen betrekken, zoals dierenwelzijn, kan dat niet eindeloos worden uitgebreid.” Van der Laan steekt zijn irritaties over de niet in te dammen regelzucht. “Ik word daar kriegelig van, dat is slecht voor de motivatie om zaken te ondernemen.” Op persoonlijke vlak irriteert de voormalige Hagenaar zich aan de twijfel aan zijn integriteit. “Mensen mogen zeggen dat ik knieperig ben, dat ik geen aantrekkelijke afvloeiingsregelingen wil bieden, dat ik het niet goed zie, maar niet twijfelen aan mijn intenties en mijn integriteit,” aldus de misschien wel belangrijkste souffleur van Joop Munsterman bij FC Twente. ■ “We hebben ons als sector behoorlijk de kaas van het brood laten eten,” ALDUS Zwanenbergtopman Aldo van der Laan.
23
Niet vanachter een bureau in Lochem de markt beoordelen, maar locale mensen aan het werk zetten
Middle Europe Investments (door Jan Medendorp) Op deze vaste beurspagina’s in Twentevisie deze maand aandacht voor Oost-Europese beleggingsfondsen. Ben Wevers richtte in 1991 Middle Europe Investments (MEI, in Lochem) op, tegenwoordig geleid door Peter Winkelman en Richard de Rooij, ieder voor 50% eigenaar. Inmiddels is er voor meer dan 300 miljoen (door MEI) in voornamelijk smallcaps in het voormalige Oostblok belegd. Volgende maand krijgt het Rusland-fonds van MEI een beursnotering in Amsterdam. De Rooij was ooit een goedbetaalde investment banker van ABN. “Nog uit de tijd van voor de fusie met Amro,” benadrukt hij. Chase-Manhattan haalde hem over voor de Amerikanen investment banking in Nederland op te zetten, onder gebracht bij de Nederlandse Kredietbank. Dat duurde niet lang, want de effectenactiviteiten waren in strijd met de Amerikaanse vergunningen. Chase verkocht de Nederlandse Kredietbank (inclusief De Rooij) aan Credit Lyonnais dat na een paar schandalen in handen kwam van De Generale, later Fortis.” In 1998 kreeg hij opdracht het Tsjechië-Slowakije beleggingsfonds van MEI naar de beurs te brengen. De Rooij was verre van enthousiast. “In die tijd hadden Tsjechië en Slowakije niet bepaald een ‘prime’ naam, zeker niet voor een bankier in het dikke hoogpolige tapijt op de 14de verdieping.” De woordkeuze van De Rooij suggereert al dat hij het op dat moment niet meer naar zijn zin had bij Fortis. Het gesprek met Wevers veranderde zijn kijk totaal op Oost-Europa totaal; na de beursgang werd De Rooij zelfs adviseur van MEI en in 2002 vroeg Wevers hem als partner.
Rusland In 2003 volgde de tweede beursgang van een van de MEI-fondsen, het Middle Europe Real Estate (nu goed voor 62 miljoen). In 2006 kreeg het RoemeniëBulgarije-fonds een beursnotering (bij de beursgang 26 miljoen opgehaald, er zit inmiddels 145 miljoen in, belegd in veertig tot vijftig beursgenoteerde bedrijven). “In de afgelopen twaalf maanden hebben we daar 102% rendement gehaald.” Tot nu allemaal landen die onlangs zijn toegetreden tot de Europese Unie. Met het Rusland-fonds dat op 22 november dit jaar een notering zal krijgen, treedt MEI voor het eerst buiten de EU op. De werkwijze van MEI is eigenlijk geel simpel. Niet vanachter een bureau in Lochem beoordelen hoe de markt er in onder meer Bulgarije voorstaat,
24
achtergrond | beurs
gespecialiseerd in Oost-Europa in die landen. Volgens De Rooij bestaat in Nederland geen goed beeld van de nieuwe EUlanden. “Tsjechië en Slowakije zijn geen opkomende markten meer. De OESO schreef onlangs in een rapport dat binnen twee jaar het gemiddelde inkomen van Tsjechië op Europees niveau ligt. Tsjechië heeft een economische groei van 5 à 6% per jaar; Slowakije heeft de hoogste groei van heel Europa, tegen de 8%.”Dat zijn dus geen achtergebleven gebieden. Slowakije voert in 2009 de euro in en Tsjechië vermoedelijk in 2010. Financieel hebben ze de zaakjes goed op orde.” Roemenië en Bulgarije hebben nog niet die status. “Maar het zijn wel landen van de Europese Unie. En Bulgarije heeft vrijwillig hun munt gekoppeld aan de euro, Roemenië studeert daar op.” ■
Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat we spelen tijdens het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet www.twentevisie.nl en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX en sinds dit seizoen ook de OAX zullen staan bij het volgende café, in dit geval op 2 oktober. De winnaar van september was de heer H.F. Zwart uit Enschede met een voorspelling van 540. Geen kistje wijn ditmaal, maar een RaboMobiel als prijs, reden te meer om gratis en voor niets mee te spelen.
maar locale mensen aan het werk zetten. En die werken graag voor Nederlandse bedrijven. “Ze kunnen meer leren van ons dan van locale ondernemingen.” Sinds 1991 heeft MEI een uitgebreid kantorennetwerk opgebouwd in Praag, Bratislava, Boekarest, Sofia en Moskou. “We hebben net geïnvesteerd in aandelen van een klein bedrijf, met een koers/winst-verhouding van 2. Niemand kan lezen wat het bedrijf doet en wat de visie is. Onze mensen wel. Die smallcaps en midcaps, haast niemand kijkt ernaar, want het is arbeidsintensief en ze zijn niet erg transparant. De informatie is wel aanwezig, maar je moet eraan trekken. Onze mensen ter plaatse gaan naar het bedrijf toe en die maken dan een kort rapportje in het Engels voor ons.”
Geen achtergebleven gebied De rolverdeling is goed, collega Winkelman neemt uiteindelijk de beslissing in welke bedrij-
Index
12/31/06
8/27/2007
28.09.07 Verschil
AEX AScX OAX
495,59 689,41 350,80
516,63 785,13 412,85
540,98 746,62 392,68
4,71% -4,90% -4,89%
23,21 10,99 27,75 39,78 4,94 31,40 16,03 14,80
27,48 17,65 35,00 47,75 6,19 28,94 19,20 16,80
28,49 17,70 34,00 45,70 5,89 26,11 17,27 12,54
3,68% 0,28% -2,86% -4,29% -4,85% -9,78% -10,05% -25,36%
98,95
114,50
115,39
0,78%
Kon. Ten Cate Wegener Nedap Stork Oranjewoud Kon. Grolsch TKH Group Wavin AlterNext Reesink
FED reanimeert financiële markten
ven daar wordt geïnvesteerd, De Rooij is onderweg van Milaan via Parijs naar Luxemburg. “Om geld op te halen bij op de internationale markt, de vermogensbeheerders, banken in het buitenland, ze moeten in ons geïnteresseerd raken, want wij willen groeien.” In Nederland heeft hij op dat vlak niet zoveel te zoeken. “Wij zitten niet onder de vleugels van een van de grootbanken. De grote pensioenfondsen hebben vrijwel allemaal hun beheer uitbesteed aan professionele marktpartijen en die zien uit commerciële overweging MEI niet staan. In Nederland hoopt MEI op de individuele beleggers, 85% van het vermogen komt van hen vandaan, 15% uit het buitenland en dat moet meer worden, hoopt De Rooij. De resultaten liegen niet; als het om het vroegere Oost-Europa gaat, doet MEI het al jaren achtereen goed, zelfs beter dan de lokale markt Twentevisie 08/2007
De AEX wist de afgelopen maand met ruim 27 punten, ofwel 5,30%, te herstellen. De renteverlaging door de Federal Reserve was groter dan verwacht, wat de financiële markten sterk positief heeft verrast. Het begeleidende commentaar van de Federal Reserve gaf aan dat zij in actie kwam om de negatieve effecten van het opdrogen van de liquiditeit in de kredietmarkten op de rest van de economie beperkt te houden. De FED maakt met deze renteverlaging duidelijk een sprong voorwaarts. Het doel is om de Amerikaanse economie, die gebukt gaat onder de forse verzwakking van de huizenmarkt, weer een beetje lucht te geven. Desondanks blijft de huizenmarkt de komende kwartalen nog zwak. Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank MiddenTwente: “Wij rekenen er dan ook op dat de FED de korte rente eind oktober wederom met een kwart procent verlaagt. Deze verlaging lijkt reeds verdisconteerd te worden in de huidige beurzen.
AEX
Winnaars binnen de AEX waren ondermeer TomTom, Arcelor Mittal, ABN AMRO en Philips.
Twentevisie 08/2007
datum
naam fonds
koopkoers
actuele koers
stijging/ stand huidige daling (%) benchmark benchmark
stijging/ daling (%)
5-Jan
Ordina
17,11
17,94
4,85
681
694
1,91
AMX
12-Jan
Grolsch
30,00
25,00
-16,67
720
758
5,30
AscX
19-Jan
ASML
19,55
18,88
-3,43
506
536
5,93
AEX
26-Jan
Crucell
20,93
17,91
-14,43
691
738
6,80
AMX
benchmark
2-Feb
TomTom
31,65
44,10
39,34
507
526
3,75A
EX
9-Feb
SBM
27,66
27,12
-1,95
508
540
6,30
AEX
23-Feb
Aegon
15,28
14,59
-4,52
510
546
7,06
AEX
9-Mar
TKH Group
16,20
17,31
6,85
729
758
3,98
ASCX
30-Mar
ING
30,92
31,97
3,39
510
540
5,88
AEX
20-Apr
TNT
33,65
32,95
-2,08
536
533
-0,56A
EX
27-Apr
Wolters Kluwer
21,25
22,37
5,27
531
535
0,75
AEX
4-May
Ahold
9,50
10,71
12,74
533
540
1,31
AEX
18-May
Laurus
3,30
4,43
34,24
817
812,5
-0,55
AscX
18-May
Wessanen
11,94
11,70
-2,01
738
713
-3,39
AMX
1-Jun
TomTom (extra)
34,01
44,10
29,67
544
526
-3,31
AEX
8-Jun
Ballast Nedam
40,02
32,65
-18,42
812
758
-6,65
AscX
15-Jun
Royal Dutch Shell A
29,50
27,15
-7,97
552
516
-6,52
AEX
22-Jun
Fortis
31,22
25,00
-19,92
546
540
-1,01
AEX
22-Jun
Aalberts
20,41
17,40
-14,75
730
725
-0,68
AMX
27-Jul
DSM
36,46
39,00
6,97
527
540
2,47
AEX
03.08
Unilever
21,84
21,48
-1,65
516
540
4,65
AEX
03.08
Univar
50,00
53,25
6,50
735
725
-1,36
AMX
27-Jul
Randstad
48,40
42,05
-13,12
527
540
2,47
AEX
8-Aug
call AEX 500 12-2007
32,00
40,90
27,80
503
520
3,38
AEX
call AEX 550 12-2007
9,05
11,75
29,80
503
520
3,38
AEX
15-Aug
Arcelor Mittal
41,30
47,00
13,80
507
520
2,56A
EX
31-Aug
Beter Bed
22,38
20,00
-10,60
790
758
-4,05
ASCX
31-Aug
Aalberts
17,46
17,40
0,00
721
725
0,55
AMX
7-Sep
Laurus
3,80
4,26
12,10
762
758
-0,52
AscX
14-Sep
Aegon
13,23
13,23
0,00
529,5
540
1,98A
EX
21-Sep
Rob.Emerging Stars
145,00
156,2
17,73
nb
nb
0,00
IFC
28-Sep
Akzo
57,80
59,78
3,46
541
540
0,00
AEX
De AEX kan de herstelbeweging voortzetten, het onderliggend momentum wint weer aan kracht. Mocht de AEX boven de 565 punten sluiten, dan zal het aandelenadvies worden verhoogd naar positief. Oktober is historisch gezien een van de slechts presterende beursmaanden. De komende 3e kwartaalcijfers zullen een indicatie moeten geven. Favorieten binnen de AEX zijn Akzo, TomTom, Arcelor Mittal, Ahold, ASML en ING. Midkappers hebben niet echt geprofiteerd van het herstel, de koersen zijn over het algemeen gedaald. Wim Steenkamp: “Dit is een uitgelezen mogelijkheid om stukken op te pakken van BAM, SNS Reaal, Aalberts en Imtech, dat binnenkort gaat splitsen 3 op 1.
OAX krijgt rake klappen. Slotstand 1 oktober: 391,30
De afgelopen maand moest de OAX 20 punten, ofwel circa 5%, inleveren, tegengesteld dus aan grote broer AEX. Ook de Amsterdam Small Cap Index liep rake klappen op. Is dit terecht of niet? Wim Steenkamp: “De beleggers zijn blijkbaar van mening dat kleine bedrijven gevoeliger zijn voor een terugval in de economie. Een plausibele
verklaring die voorbij gaat aan het feit dat veel kleine bedrijven actief zijn in interessante marktniches en daardoor minder conjunctuurgevoelig zijn dan gedacht. Een tweede, en naar mijn idee de belangrijkste verklaring van de underperformance is de liquiditeit. Beleggers willen in deze onzekere tijden hun beleggingen snel te gelde kunnen maken en de vaak extreem dunne markt van de lokale fondsen leent zich daar niet voor. De derde verklaring is winstneming; de kleinere fondsen hebben de laatste jaren het uitstekend gedaan en ze hebben een inhaalslag gemaakt ten koste van hoofdfondsen.” Wie zijn de grootste verliezers? Steenkamp: “Grolsch en Wavin met verliespercentages van 20 tot 30. Grolsch is intussen op houden gezet, voor Wavin hanteren wij geen advies.TKH kon zich voorzichtig herstellen, wij achten dit aandeel koopwaardig. Wegener zal wel van de beurs gaan, de koers stabiliseert zich. Het aandeel Stork moest circa 7% inleveren in verband met het niet doorgaan van de overname door Candover. Ten Cate kwam negatief in het nieuws in verband met de aanklacht tegen topman de Vries. Wat betreft de komende maanden verwacht ik een voorzichtig herstel binnen de OAX.”
25
De hapjes en drankjes tijdens de opnames van Memphis worden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie.
5 XXXMFGFSJOLOM
Memphis in beeld
impressie | memphis
Afscheid, maaltlijden en multimedia Op 2 oktober vond het radiocafé Memphis opnieuw plaats in het Arke Stadion in Enschede. De gasten vertelden respectievelijk over ‘binden, boeien en netwerken’, de groeiende vraag naar kant-en-klaarmaaltijden en over multimedia. Het flesje wijn dat Jan Pieter Loppersum had gekregen, was geen lang leven beschoren. De komende Memphis-opname vindt plaats op 30 oktober, opnieuw in het Arke Stadion. De gasten zijn dan Christiaan Roetgering (Coulisse), Wim Salomons (Hanze Totaal) en Michael van Straalen, voorzitter van Koninklijke Metaalunie. Via de Twentevisie-nieuwsbrief kunt u maandelijks per e-mail een uitnodiging ontvangen. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten die Jan Medendorp en Martin Steenbeeke ontvangen. Als u van deze e-mailservice nog geen gebruik maakt, kunt u zich opgeven via www.twentevisie.nl. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft. De data van de overige Memphis-opnames dit seizoen TEL FAX zijn: 27 november, 3 december, 8 januari, 5 februari, 4 maart, 8 april, 6 mei en 3 juni van 17.00-18.00 uur.
De gasten van Memphis waren (van boven naar beneden) Jan Pieter Loppersum, scheidend directeur van de Industriële Kring Twente, Wim Swier, directeur van Food Connect uit Almelo, en Bernard Kobes, topman van het AV-bedrijf Dutchview. De meeste aandacht ging vanzelfsprekend uit naar Jan Pieter Loppersum, die Jan Medendorp de exclusiviteit gunde van het enige adv. Alarm Wesa 3/5/07 afscheidsinterview.
11:22
Pagina 1
Autobedrijf Kamp uw officiële dealer
voor Opel en Chevrolet
26
Kuipersdijk 117-119 I 7512 CD Enschede telefoon: (053) 476 03 60 I fax: (053) 431 47 46 e-mail:
[email protected]
Tel.: 053 4754500 Fax: 053 4754535
[email protected]
Almelo Weezebeeksingel 4, tel. (0546) 822661 Rijssen Butaanstraat 4, tel. (0548) 531500
, Alle nieuwe auto s en occasions: www.autobedrijfkamp.nl
kantoorconcepten www.ingridkleinsman.nl
27
impressie | memphis
Special Events De expert in groepsreizen
Niet het bezit, maar de beschikking over machines, maakt de ondernemer tot een efficiënt manager.
28
prverhuur.nl Kijk, da’s goeie PR!
voor al uw opsporingen WWWPDRECHERCHEADVIESNL
www.specialevents.nl T: 0546 628 629 Tubbergen
Dé verbinding tussen mens en techniek Business & Science Park Enschede 053 - 4 800 900
www.v-tel.it
29
actueel | nieuws en feiten
Ondernemersnieuws
bankwezen, advocatuur, makelaardij en ondernemers om elkaar te ontmoeten. De borrels vinden plaats vanaf 17.00 uur. Het College van Burgemeester en Wethouders in Enschede heeft ingestemd met de voortgangsrapportage Actieplan Wet Werk en Bijstand (WWB) 2007. Het aantal bijstandscliënten is sinds 1 januari 2007 met ruim 4 % afgenomen en daarmee met een totaal aantal van 4468 beneden de grens van 4500 cliënten gekomen.
Onlangs werd de vijfde editie van de Twentse Vastgoedrapportage gepresenteerd.
Op 26 september is in Cinestar de vijfde Twentse Vastgoedrapportage gepresenteerd ten overstaan van honderden geïnteresseerden uit de vastgoedwereld en aan instanties die belang hebben bij de informatie uit dit naslagwerk. De Vastgoedrapportage biedt inzicht in de (cijfermatige) ontwikkelingen op het gebied van wonen, kantoren, winkelen, bedrijfsruimtes, bedrijventerreinen, sociaal-economische ontwikkelingen en infrastructuur. Een denktank met onder meer prof. Anne van der Meiden en voorzitter Herre Kingma van de Raad van Bestuur van het Medisch Spectrum Twente doet de aanbeveling om zorginstellingen op de vliegbasis Twente te vestigen als die op 31 december de poorten sluit. De denktank presenteerde dit plan onder de titel ‘De Twentse basis, Daor knap iej van op’ als alternatief voor de aanleg van een grote commerciële luchthaven op de vliegbasis. Palo Alto (VS) en Enschede gaan samenwerken. Maandagavond hebben de steden het voornemen tot duurzame economische samenwerking bevestigd tijdens een bijeenkomst in de Amerikaanse stad. Enschede, als voortrekker van innovatie in deze regio, en Palo Alto, dat in de befaamde Silicon Valley ligt, onderstrepen de wens samen te werken in bestaande én nieuwe projecten, de zogenaamde Economic Alliance. Het doel is om de internationale doorgroei van innovatieve en creatieve starters in Oost-Nederland en in Silicon Valley mogelijk te maken. Dock 19 is in de maand september gestart met de tweewekelijkse ‘Beadborrel’, een vrijdagmiddagborrel die op een informele manier zakelijke manier de gelegenheid biedt om contacten te leggen en te onderhouden. De sfeer en stijl van Dock 19 lenen zich met name voor ambitieuze branches zoals het Twentevisie 08/2007
Haarman Transport in Enschede is per 1 september 2007 overgenomen door branchegenoot HST Groep, ook gevestigd in Enschede. Met 33 medewerkers, 25 trekkende eenheden en 60 opleggers verzorgt Haarman transporten van en naar Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk en binnen de Benelux. HST Groep telt 200 medewerkers en biedt totale logistieke oplossingen. De overname komt voort uit de behoefte aan schaalvergroting. Er zijn geen gevolgen voor de werkgelegenheid en de directie van Haarman Transport blijft ongewijzigd. Met de overname van Haarman realiseert HST Groep haar tweede acquisitie in korte tijd; eind vorig jaar werd Nijhuis Transport al overgenomen. De Twentse bedrijven Lammerink Beveiligingstechnieken, LUKA Security BV en Gerrits & De Mari zijn een strategische samenwerking aangegaan op het gebied van beveiliging en veiligheid onder de naam Integrale Veiligheidsgroep. De drie bedrijven zijn tot deze samenwerking gekomen omdat het beveiligingsen veiligheidsvraagstuk in Nederland in toenemende mate belangrijk wordt. Met de samenwerking ontstat het one-stop-shopping concept dat op alle vragen een antwoord moet geven. ‘Over’morgen is het thema van zogenaamde ‘kennisdagen’, die worden georganiseerd door Saxion. De eerste was op 4 oktober in Deventer en de volgende vindt plaats op 1 november in Enschede. De dagen moeten beroepspraktijk, onderwijs en onderzoek dichter bij elkaar brengen. De kennisdagen worden dit jaar voor het eerst georganiseerd door de vijf kenniscentra die Saxion rijk is: Leefomgeving; Zorg, Welzijn en Technologie; Design en Technologie; Innovatie en Ondernemerschap; Onderwijsinnovatie. Werkgeversorganisatie VNO-NCW Midden is boos en teleurgesteld over het besluit van minister Camiel Eurlings om de A1 pas na 2020 aan te pakken. De werkgeversorganisatie vond de afgelopen jaren wel gehoor bij zijn voorganger, minister Peijs, en stelde zelfs een plan van aanpak op om de doorstroming op het traject tussen Beekbergen en de Duitse grens te verbeteren. Ondanks dat minister Eurlings de A1 een belangrijke verbinding noemt, wil hij pas op langere termijn doorstromingsproblemen oplossen. Eurlings ziet de aanpak van de A1 niet langer als prioriteit. VNO-NCW zal Tweede Kamerleden benaderen om ervoor te zorgen dat de A1 weer prioriteit wordt.
De winkel van La Cuisine in Tubbergen is volledig vernieuwd en fors uitgebreid.
La Cuisine - exclusieve keuken- en tafelcultuurheeft de vestiging in Tubbergen fors uitgebreid en vernieuwd. Met het vrijkomen van het naastgelegen dorpscafé diende zich een welkome gelegenheid aan om deze uitbreidingsplannen te verwezenlijken. La Cuisine besteedt veel aandacht aan productdemonstraties, kooksessies met topkoks en bijzondere workshops. In de nieuwe winkel is ruimte gecreëerd om deze activiteiten uit te breiden. De komende vier jaar wil de gemeente Hengelo 440 extra mensen uit de bijstand halen. Daartoe moet er een ‘wachtlijstbeheer’ komen en dient er een betere aansluiting te komen tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Daarnaast wordt het eigen ondernemerschap van gemeentewege gepromoot. Het doel is dat tien procent van de werkzoekenden een eigen bedrijf start. Er moet een direct-werk-aanpak komen: eerst wordt een baan wordt gezocht of aangeboden en dan wordt de begeleiding in gang gezet. Woningcorporaties Domijn, De Woonplaats en Ons Huis investeren de komende jaren gezamenlijk meer dan één miljard euro in de kwaliteit van de Enschedese woningen. Bijzondere architectuur, duurzaamheid en toekomstbestendigheid worden naast het prijsniveau steeds belangrijker. Ook gaan de corporaties instrumenten ontwikkelen om de instroom van ‘niet-Enschedeërs zonder werk’ te beperken. En ze investeren gezamenlijk in de ontwikkeling van woon-servicezones. Deze en andere afspraken legden de corporaties onlangs vast in de prestatie-overeenkomst Wonen 2007 – 2010, die zij tekenden met wethouder stedelijke ontwikkeling Roelof Bleker. In de periode 17 augustus tot en met 16 september heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Enschede: - M.H. van der Haring, geb. 26-8-1975 hodn RA Montage; Goor: HR Fashion B.V.; Hengelo: Roadstar Transport & Koeriers B.V.; Holten: Mago Holding B.V.; Rijssen: BEE Logistics B.V.; Wierden: J. Jans Materieelservice B.V. ■ Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan
[email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.
31
‘Hup reclame, de stad wordt volgehangen, niemand denkt na over de ontvanger’
interview | vuurwerkjongen
De communicatie van Danny de Vries (door Jan Medendorp) Het leven is heel betrekkelijk, het kan elk moment afgelopen zijn. Clichés, maar zoals het een goed cliché betaamt waar, weet Danny de Vries (33) sinds 13 mei 2000. Hij was de maker van de beroemde beelden van de vuurwerkramp. Maar het leven (volgend cliché) gaat door. Hij staat nu (sinds september 2005) samen met Martijn Albers aan het hoofd van “het enige bureau voor journalistiek en communicatie in Twente.” Die vuurwerkramp verdwijnt nooit meer uit zijn leven, maar hij gaat er niet meer onder gebukt dat hij het wel overleefde en zijn vriend Marcel van Nieuwenhoven niet. De psycholoog waar hij 1,5 jaar onder behandeling was, raadde hem aan voor de verwerking de rechten op de televisiebeelden te behouden zodat hij te allen tijde kan bepalen wanneer ze wel en niet worden uitgezonden. En zo indirect zijn leven weer in eigen hand nemen, was het idee erachter. Tot nu tot heeft hij circa zestigduizend euro voor gebruik van de beelden overgemaakt gekregen. “Voor de advocaat, de belastingdienst en wat er over is naar goede doelen gegaan, zoals onder meer het dierenasiel en een kinderdagverblijf.” Die advocaat was nodig omdat De Vries onenigheid met RTV Oost had over het intellectueel eigendom van de beelden. “Ze hadden geen poot om op te staan.” De relatie is inmiddels genormaliseerd, maar toentertijd had hij met de leiding problemen over geld (zijn auto was verwoest) en hij had te maken met jaloezie van collega-journalisten van de omroep. “Uit menselijk oogpunt jammer hoe dat in eerste instantie afgehandeld is.”
Wensenlijstje Ruim zeven jaar na dato kan De Vries zelfs inzien dat de ramp hem geestelijk verrijkt heeft. “Je gaat bewuster leven en dingen realiseren die je altijd al in je achterhoofd had.” Dankzij de ontmoetingen met de Koningin en Willem-Alexander en Máxima én het schrijven van het geboorteboek van CatharinaAmalia konden een aantal punten van het wensenlijstje worden afgestreept. Het lijstje leverde ook nieuwe teleurstellingen op zoals het gezamenlijk uitbaten van café Le Monde met Ronald Scholten (bekend van café De Geus). Albers en De Vries zouden zich inkopen. “Als je geld moet overmaken, wil je wel weten hoe de zaak er precies voor staat.” Maar Scholten liet nooit cijfers zien. “We stonden eigenlijk met zijn tweeën een kroeg te runnen, omdat het een goede vriend is denk je, het komt wel goed.” Twentevisie 08/2007
Uiteindelijk stapten ze naar de rechter om opening van zaken te krijgen. “De rechter zei meteen dat mondelinge afspraken niets voorstellen.” Einde oefening dus, maar de positieve kant was dat het gezeur met klagend personeel en toeleveranciers die slecht door Scholten betaald werden, niet meer bij De Vries en Albers aanklopten.
Boekjesbrengers De Vries werkte na zijn studie Toegepaste Communicatiewetenschap op de UT bij RTV Oost, kort bij Endemol, de Telegraaf-bijlage Twente Vandaag en bij het bladenbedrijf SPPR van reclamebureau Zeijlmaker en Partners. Op zijn wensenlijstje stond ook nog een eigen communicatiebedrijf, want dagelijks ziet De Vries dat alle zich communicatiebedrijven noemende bureaus halve reclamebureaus zijn, “vooral gericht op zenden.” Opgeteld bij de onkunde om Twente als regio in Den Haag op de kaart te zetten (“daar staan we vooral bekend als regio die weer een boekje komt brengen”), heeft hij samen met zijn maatje Albers (vroeger de rechterhand van UT-topman Frans van Vught en oud-medewerker van Ton Elias in Den Haag) de hand aan de ploeg geslagen. “Wij zijn een bureau voor journalistiek en communicatie met drie pijlers: public affairs, public relations en strategische communicatie en hebben een kantoor in Enschede en sinds deze maand ook in Amsterdam.” Met inmiddels bijna vijftig klanten waaronder het regionale innovatieplatform, het Enschede Uitburo, maar ook de Tweede-Kamerleden Han ten Broeke (VVD) en Pieter Omtzigt (CDA). “Voor hen zijn wij vertegenwoordigers in het oosten van het land.” Ook richtten Albers en De Vries ‘Persbureau Twente’ op. Een mooi voorbeeld om journalisten in andere delen van het land te informeren over wat er in het oosten gebeurt. Het slaat aan, een journalist van NRC Next belde en kreeg een rondleiding in de stad. “Twee pagina’s free publicity.” Onlangs belde de Nederlandse Moslim Omroep om bij een Enschedees gezin geïntroduceerd te worden. “Maar aandacht in vakbladen is ook prima zoals over het voorzieningencentrum Prismare en Roombeek in het vakblad Binnenlands Bestuur.”
Amsterdam Pride Puur om te laten zien dat Enschede meer is dan de vuurwerkramp en klagende boeren, hebben ze de stunt bedacht (kosten ruim zestienduizend euro, met dank aan een aantal sponsors) om met een speciale Enschede-boot in Amsterdam aan de GayParade mee te doen. “Onze boot is door 400.000
Communicatiebureaus zijn te vaak reclamebureaus, vindt Danny de Vries. “Er is een probleem en dus hup een nieuwe huisstijl of een nieuwe naam: Livio, Alifa, Audio, weet ik veel, niemand weet waar het voor staat.”
mensen gezien, we hebben dertig kranten en tijdschriften gehaald.” De Vries is ook de bedenker van het idee om het hele college van B&W en gemeenteraad van Enschede uit te dossen als bewoners van de 18e eeuw in het kader van het thema dat deze maand gehouden wordt. “Er is een foto van gemaakt gebaseerd op schilderijen uit de 18de eeuw in het Rijksmuseum Twente en dat wordt aangevuld met de vijf thema’s die de toekomstvisie Enschede 2020 weergeven. De foto stond prominent in NRC Handelsblad.” Hij wil laten zien dat het anders kan. “Een reclamebureau is alleen gericht op zenden. U hebt een boodschap? Ok, wij maken flyers, een brochure, een poster, een commercial voor radio en tv. Kijk naar de Enschedese campagne ‘Kleur de stad’. De stad is volgeplakt. Maar niemand interesseert zich voor de ontvanger.” Het zijn de bekende kleren van de keizer die niemand ziet waardoor hij naakt is. “Dat doen te veel bedrijven: er is een probleem en dus hup een nieuwe huisstijl of een nieuwe naam: Livio, Alifa, Audio, weet ik veel, niemand weet waar het voor staat. Er komen ook klanten die een digitale nieuwsbrief willen. Waarom? Wie is de ontvanger en zit die daarop te wachten?” ■
33
Twente is voor Silicon Valley brug naar Europa
werkbezoek | silicon valley
Een stevige delegatie uit Twente bezocht eind september het High Tech Connections forum in Silicon Valley.
‘It is not about money, it is (door Peter den Oudsten) Silicon Valley heeft een wereldwijde uitstraling van ondernemerschap, succesvolle bedrijven en een zinderend economisch klimaat. De bakermat van bedrijven als Apple, Microsoft, HP, Yahoo en Google. En de nieuwe generatie bedrijven staat al weer klaar. LinkedIn en Second life zijn bedacht en groot geworden in de Valley. Honderden startende ondernemers, vaak creatief, jong en hoog geschoold, zoeken allemaal een manier om met hun idee een wereldmarkt van ten minste 1 miljard dollar te veroveren. Dit klimaat mag als voorbeeld dienen voor Twente. Twente heeft alles in zich om een belangrijke kennisregio te worden. Maar het gaat uiteindelijk om de manier waarop de verschillende onderdelen bij elkaar worden gebracht. En dat is iets wat in Silicon Valley tot in de finesse is uitgewerkt. Een stevige delegatie uit Twente bezocht eind september het High Tech Connections forum. De Nederlandse staatssecretaris Frank Heemskerk verwees in zijn toespraak naar het Twentse Mesa+ als het belangrijkste Nederlandse instituut op het gebied van nanotechnologische toepassingen. Maar het bleef niet bij een verwijzing. Onze Twentse bedrijven lieten ook van zich spreken. Tijdens de zogenaamde eleva-
34
torpitches, waarin je in 60 seconden moet uitleggen wat je doet en wat je wilt, kon Amerika kennismaken met QualityOnline, Micronit, Steray, Mag Productions, Bizz Design, Infortellence, InfoTopics en Fortes TKF en Teletop. Uiteindelijk deden de wandelgangen het verdere werk. Hier werd gesproken en genetwerkt met Amerikaanse bedrijven, met aanwezige directeuren van de ministeries van Economische Zaken, Volksgezondheid en de ruim vertegenwoordigde groep van Nederlanders die al bezig zijn met business in de Verenigde Staten. Ik vind echt dat Twente hier een duidelijke indruk heeft achtergelaten die zich laat samenvatten in de kernwoorden vooroplopende kennis, slimme ondernemers en praktisch en ondernemend openbaar bestuur.
Stanford University De in Palo Alto gevestigde Stanford University vormt het hart van het ecosysteem van Silicon Valley. Jonge studenten en onderzoekers zijn bezig met de nieuwste technieken bedoeld om de grote maatschappelijk wereldproblemen aan te pakken en op te lossen. Maar wel gekoppeld aan ondernemerschap. Want het blijft niet bij de technologische ontwikkeling. Het gaat er vooral om wat je met de technieken kunt doen. En dat werd zichtbaar in de vele bedrijven die door onze delegatie werden bezocht. Linden Lab, het bedrijf dat
Second Life heeft bedacht wil een nieuwe dimensie geven aan internet. Het bedrijf kiest er voor een platform beschikbaar te stellen aan de hele wereld. Op dit platform is het mogelijk om mensen en bedrijven van ‘all over the world’ met elkaar in contact te brengen. De Global Village in werkelijkheid. Of LinkedIn, een bedrijf dat een businessnetwerk heeft opgezet waarbinnen mensen op zoek kunnen naar het talent dat nodig is voor de eigen business. Maar ook de bestaande merken zoals HP blijven bezig met het vernieuwen van hun producten. Marktvraag en gebruiksgemak staan daarbij voorop.
Mentaliteit Het ondernemersbewustzijn en de wat moeilijk te omschrijven vibratie maken dat er in Silicon Valley meer mogelijk lijkt dan in Twente. De eerste snelle analyse van de delegatie concentreert zich vooral op het psychologische klimaat en de cultuur. De economie is veel meer selfsupporting. De mentaliteit van ondernemers is gericht op succes, mogelijkheden en geloof in eigen kunnen. Jonge ondernemers weten dat de slaagkans van hun bedrijf vergroot met een goed businessplan, een goed product, een grote markt en veel doorzettingsvermogen. Alleen met deze houding zijn er kapitaalverschaffers die veel geld willen investeren. En daarmee neemt iedereen een risico. Maar Twentevisie 08/2007
about entrepreneurship’ wel met de wetenschap dat mislukken mag. ‘Embrace failure’ is een veelgehoorde opvatting met meer dan alleen een symbolische waarde. Er heerst een cultuur waarbij jonge mensen worden aangemoedigd om een bedrijf te starten, risico’s te nemen en er volledig voor te gaan. Interessant daarbij is het overigens dat het aandeel immigranten dat een bedrijf start groot is. Veel migranten kiezen voor de weg van het ondernemerschap en zijn daarin behoorlijk succesvol. Het klimaat is belangrijker dan de strategie. Het ondernemerschap, lef en durf, en de wederzijdse uitdaging van studenten en ondernemingen worden gekoppeld aan de infrastructuur van de universiteit, het uitstekende onderwijs en de onontkoombare kennisoverdracht over het ondernemerschap. ‘It is not about money’, zo horen we steeds, ‘it is about entrepreneurship’. En daar is een lieve duit mee te verdienen als je kijkt naar bijvoorbeeld het eigen vermogen van de Stanford University. Inmiddels ruim 12,5 miljard dollar.
Palo Alto
een goede infrastructuur bij elkaar gebracht moeten worden. Maar ook om daarmee reeds bestaande relaties tussen de Universiteit van Twente en Stanford, de samenwerking van verschillende bedrijven uit Twente (Smart Tip) met Amerikaanse ondernemingen te ondersteunen. En we hebben ook nog eens wat te brengen. Want eens te meer werd duidelijk dat Twente in Palo Alto wordt gezien als een goede brug naar Europa. Bovendien is Enschede met bijvoorbeeld ruimtelijke ordening en milieupolitiek, woningbouw, sociale en culturele thema’s toch interessant voor het gemeentebestuur. Immers daar waar de markt het leven bepaalt, komen meer sociale thema’s er bekaaid af. De jarenlange band tussen Enschede en Palo Alto is nu aangevuld met een Economic Alliance. Daarmee is de stedenband van Enschede en Palo Alto op een hoger plan gekomen en functioneert het nu veel meer als een overeenkomst tussen Twente en Silicon Valley. Daarom zou volgend jaar opnieuw een missie moeten worden georganiseerd waar ook anderen gemeentebestuurders en ondernemers aan deelnemen.
Enschede heeft al jaren een stedenband met Palo Alto. En er is alle reden om deze band te versterken. Niet in de laatste plaats omdat duidelijk is geworden dat in Silicon Valley veel te halen valt als het gaat om de manier waarop ondernemerschap, kennis, kapitaal en
Op die manier kan iedereen met eigen ogen zien dat Twente nu al op de goede weg is. Onder meer met de hulp aan startende ondernemingen, ondernemende universiteit, een geweldige hoge-
Twentevisie 08/2007
school zoals Saxion, een innovatiebeleid gericht op focus en massa vastgelegd in de innovatieroute. Maar leren van de meest succesvolle regio in de wereld kan ons zeker geen windeieren kan leggen. ■
Een uitgebreide Twentse delegatie van ondernemers, onderwijsvertegenwoordigers, politiek bestuurders van provincie en regio en de Kamer van Koophandel bezocht eind september het High Tech Connections forum. Dit evenement, georganiseerd door het ministerie van Economische Zaken is gericht op het koppelen van Amerikaanse en Nederlandse ondernemingen. Met San Francisco als uitvalsbasis een ultieme gelegenheid om vervolgens met de Twentse delegatie op zoek te gaan naar de achtergrond van het succes van Silicon Valley. Met twee duidelijke doelen voor ogen: kunnen we zaken doen en kunnen we leren van Silicon Valley? Voor Twentevisie schreef delegatieleider Peter den Oudsten (burgemeester van Enschede) een verslag van het werkbezoek.
35
Bergingsbedrijven renderen minder
interview | bergingsbedrijven
‘Weinig grote knallers meer’
Bert Huffener, directeur van de brancheorganisatie Nederlandse Vereniging van Bergings Specialisten (VBS): "Bergingsbedrijven krijgen steeds minder werk."
(door Gerrit Strijbis) Bergingsbedrijven krijgen steeds minder werk. Automobilisten rijden in steviger auto’s en door de daling van de gemiddelde snelheid blijven daarnaast grote knallers uit. Tegelijkertijd vermindert het aantal gevaarlijke kruisingen door de aanleg van rotondes of verkeerslichtinstallaties. "Het verkeer wordt gelukkig steeds veiliger, maar dat gaat wel ten koste van onze boterham,” stelt Bert Huffener, directeur van de in Oldenzaal gevestigde brancheorganisatie Nederlandse Vereniging van Bergings Specialisten (VBS), waar 141 van de 161 bergingsbedrijven bij zijn aangesloten. Het zijn niet louter bergingsbedrijven, het gros heeft als nevenactiviteiten vaak autodemontage, schadeherstel, transport of autoverhuur. Het aantal bergingen is sinds de eeuwwisseling met 20% afgenomen. “Gevaarlijke kruispunten verdwijnen, verkeerslichtinstallaties of rotondes maken het verkeer veiliger.” Ook de verbeterde kwaliteit van auto’s en de daling van de gemiddelde snelheid spelen een rol: “Het aantal grote klappers daalt, auto’s kunnen na een aanrijding steeds vaker op eigen kracht verder.” Daar tegenover staat dat verzekeraars en autodealers bergingsbedrijven steeds meer inschakelen bij pechhulp. Volgens Huffener is deze omzet sinds 2000 verdubbeld en maakt ongeveer 40% uit van de totale omzet van de bergingsbedrijven Twentevisie 08/2007
Genade De Nederlandse bergingsbranche heeft de zaken keurig voor elkaar, zeker in vergelijking met het buitenland waar automobilisten veelal aan de genade van individuele bergingsbedrijven zijn overgeleverd. Een fantastisch voorbeeld is Antwerpen waar een hoge politiefunctionaris aandelen had in twee bergingsbedrijven. Hij beloonde zijn agenten met 25 euro als zij bij een aanrijding één van zijn bedrijven inschakelden. Huffener adviseert Nederlandse automobilisten daarom bij pech of schade in het buitenland altijd hun alarmcentrale te bellen en aanbiedingen van bergingsbedrijven te negeren. Het is niet alles goud wat er blinkt. Op last van de kartelpolitie NMa wordt tegenwoordig een openbare inschrijving gehouden voor bergingen in de in 230 rayons opgedeelde rijkswegen. Op de overige wegen komen tarieven tot stand door overleg tussen verzekeraars en individuele bergers. Op de rijkswegen krijgen bergers nu tussen 75 en 150 euro voor een berging, terwijl de kostprijs zeker 125 euro bedraagt. “We investeren in materieel en scholing van ons personeel. Bergingsvoertuigen kosten gemiddeld 250.000 euro. Het zal de kwaliteit van de dienstverlening aantasten, dat kan niet anders.”
Vrachtwagens
beperken, maar houdt tegelijkertijd regels in stand die de berging vertragen. Een bergingsbedrijf kreeg een boete van 1.800 euro wegens overschrijding van de maximale asdruk veroorzaakt door het gewicht van de voortgesleepte vrachtauto op de achterassen van het bergingsvoertuig. De overtredingen werden geregistreerd bij de passage van weeglussen in het wegdek. Bergingsvoertuigen nemen nu geen risico meer en slepen de vrachtauto pas weg nadat deze is overgeladen. “We probeerden de weg zo snel mogelijk vrij te maken, maar de onbuigzame opstelling van het Bureau Verkeershandhaving van het Openbaar Ministerie (BVOM) vertraagt de berging van zware voertuigen nodeloos.” In een reactie stellen het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) en het BVOM geen gevallen te kennen waar bergingsbedrijven tijdens de berging van een geladen vrachtauto een bekeuring kregen. Wel zegt Martijn Boelhouwer van het BVOM dat ook bergingsvoertuigen zich aan de wettelijke richtlijnen moeten houden om de verkeersveiligheid niet in gevaar te brengen en schade aan de infrastructuur te voorkomen. ■
Met Incident Management wil de overheid door aanrijdingen veroorzaakte files op de rijkswegen verkorten. Sinds 2004 schakelt een Centraal Meldpunt bij een ongevalmelding onmiddellijk een bergingsbedrijf in wat de afwikkeling van een incident met gemiddeld zeventien minuten verkort. Vanaf 2006 geldt deze aanpak ook voor vrachtauto’s. In het verleden mochten transportondernemers zelf een bergingsbedrijf kiezen. Dat maakte het mogelijk dat een berger uit Maastricht bij Utrecht een gekantelde vrachtauto ging bergen. Nu schakelt Rijkswaterstaat het dichtstbijzijnde gecontracteerde bergingsbedrijf in. Wanneer de economische schade van de file die van de lading overstijgt, verwijdert een bergingsbedrijf de vrachtauto inclusief de lading van het wegdek. Gemiddeld verloopt de berging van een vrachtauto een uur sneller dan in het verleden. Incident Management levert zo veel succes op dat de provincies in de Randstad deze aanpak ook op het provinciale wegennet willen invoeren.
De overheid spant zich in om overlast van gestrande vrachtauto’s tot het minimum te
37
Bij fusieschool Tennis Factory draait alles om rust, geduld en vertrouwen
huisoudboekje | tennisfusie
Nieuwe Krajicek De optimale (trainings)omstandigheden indachtig, keren we nog even terug naar de openingszin van dit verhaal. In een ideale wereld zou de nieuwe Richard Krajicek uit Glanerbrug of Tilligte komen, maar in de nuchtere werkelijkheid? Ad Luttikhuis: “Niet zo snel. Alleen getalsmatig al niet. Kijk naar de bevolkingsdichtheid in het westen van het land, vergelijk het met deze regio, en je weet genoeg. Dat neemt niet weg dat we op de LOOT-school twaalf tot vijftien aardige talentjes hebben zitten. En we hebben Pauline Wong, ons paradepaardje. Weliswaar niet afkomstig uit Twente, maar wel hier opgeleid. Ze is op haar dertiende naar Enschede gekomen en heeft zich stap voor stap opgewerkt naar een hoger niveau. Ze is nu 21 jaar, staat nummer vijf op de Nederlandse ranglijst en nummer 369 op de mondiale ranglijst.”
‘De bedoeling is om de begroting van Tennis Factory kostendekkend te krijgen’
Nog geen Twentse Krajicek wel optimaal klimaat
Robert-Jan Luttikhuis: “Dat heeft alles te maken met de drie toverwoorden die we in Twente hanteren en we met Tennis Factory nog meer gaan uitdiepen: vertrouwen, rust en geduld. Een speler die in het westen drie ballen in het net slaat, is snel geneigd van club of tennisschool te wisselen omdat de trainer in zijn optiek niet deugt. Bij de volgende club gebeurt hetzelfde en uiteindelijk haakt zo iemand op relatief jonge leeftijd gefrustreerd af, terwijl het altijd al aan hem heeft gelegen. Die jachtigheid hebben we hier niet, de keuzemogelijkheden trouwens ook niet. Dat is goed.” Uit een fusie tussen de tennisscholen Approach (van Ad Luttikhuis) en Woolderes (van Rober t-Jan Luttikhuis) is onlangs Tennis Factory voortgekomen.
(door Eddy van der Ley) In Twente zal niet snel een Richard Krajicek opstaan. Kwestie van demografische logica. Maar het tennistalent dát zich in Tukkerland en omstreken aandient, mag zich sinds kort verheugen in de best denkbare begeleiding. Uit een fusie tussen de tennisscholen Approach (van Ad Luttikhuis) en Woolderes (van Robert-Jan Luttikhuis) is deze maand Tennis Factory voortgekomen, een Twentse tennisorganisatie die veel belooft. “We kunnen nu een nog beter product bieden.” Concurrentie is gezond en niet zelden noodzakelijk, maar soms creëer je pas een win-win-situatie als je de koppen bij elkaar steekt en tot een bundeling van kennis en kunde komt. Zo luidt ongeveer het achterliggende verhaal van de
38
fusie tussen de Twentse tennisscholen Approach en Woolderes. Vooropgesteld: het ging allesbehalve slecht met de afzonderlijke toko’s van Ad en Robert-Jan Luttikhuis (géén familie), maar in beide kampen vatte steeds nadrukkelijker de overtuiging post dat een fusie tot meerwaarde zou leiden. “We zaten in beide kampen simpelweg aan het plafond van onze mogelijkheden,” zegt Robert-Jan Luttikhuis. “Qua financiën, qua faciliteiten, qua trainers, qua alles eigenlijk. Dat leidde soms tot vreemde situaties. Had ik met een paar speelsters een toernooi in Groningen, reed ik min of meer achter Ad met zijn talenten aan. We spraken elkaar op de baan in Groningen, reden afzonderlijk terug en zagen elkaar de volgende dag weer in Groningen. We zeiden nog net niet ‘slaap lekker’, maar het scheelde niet veel.”
Kweekvijver Ad Luttikhuis, met Approach medeverantwoordelijk voor de ‘making of’ van Raemon Sluiter tot wereldtopper, vult aan: “We zaten al jaren in dezelfde kweekvijver te vissen. Niet alleen qua wedstrijdspelers, maar ook met betrekking tot de clubs waarmee we samenwerken, het begeleiden van spelers op toernooien, het vinden van sponsors en wat dies meer zij. Dat kon een stuk effectiever, maar alleen onder de voorwaarde van een vergaande samenwerking.” Het werd zelfs een fusie. Onder de naam Tennis Factory, en met de toevoeging ‘we make talents work’. Doel: het opleiden van spelers tot internationaal tennisniveau. Maar ook: het nog vaker en beter detacheren van trainers bij regionale tennisverenigingen, het in samenspraak met de KNLTB organiseren van nóg meer eigen tennistoernooien, Twentevisie 08/2007
het uitdiepen van de samenwerking met de zogenoemde LOOT-school in Enschede én het bieden van nog meer fysieke en (indien nodig) mentale training. Hoewel Tennis Factory het geesteskind lijkt van Ad en Robert-Jan Luttikhuis participeren nog drie gekwalificeerde en gelouterde tennistrainers in het project: Jeroen Heinhuis, Geerco Holtkamp en Roland van Leeuwen. Zij storten zich de komende jaren met ziel en zaligheid op het ontwikkelen en perfectioneren van wedstrijdspelers van 4 tot 30 jaar. En maken daarbij gebruik van de door beide tennisscholen ‘ingebrachte’ locaties: in Enschede de Twentehallen, de Wooldrikshal en de buitenbanen van Topspinners, in Hengelo de Wooldereshal en de buitenbanen van Woolderes. ‘Naar schatting zullen we zo’n 400 tot 500 uren aan lessen kunnen vullen,” schat Robert-Jan Luttikhuis in. Twentevisie 08/2007
en betere toernooien te spelen. Met Tennis Factory organiseren we al een futuretoernooi en twee 10.000 dollar-toernooien, maar vanzelfsprekend willen we meer. Niet meteen, maar wel op den duur. Het zou mooi zijn om in de toekomst een 25.000 dollar-toernooi te mogen organiseren.”
Vertaalslag Robert-Jan Luttikhuis: “We willen op alle fronten een vertaalslag maken. Zo moeten we ook proberen iets te doen aan de aangeboren bescheidenheid van de Twentenaar, om het niveau op te krikken. Het is een karaktereigenschap die in de streek geworteld is, maar daar mag best aan gesleuteld worden, ter meerdere eer en glorie van de ontwikkeling van spelers. Ik weet het, het klinkt idealistisch, clichématig en on-Twents, maar we streven het wel na.” Ad Luttikhuis: “Nu we alle expertise gebundeld hebben, kunnen we dit soort dingen beter dan ooit aan de wortel aanpakken. We zijn met z’n vijven, zullen het niet altijd eens zijn, maar per saldo rollen daar de beste beslissingen uit.” Robert-Jan Luttikhuis: “Ik heb jarenlang in mijn eentje moeten beslissen, dat is nu voorbij. Er wordt beter gepland en georganiseerd. Het is ook goed om een klankbord te hebben, je kunt je eigen ideeën toetsen aan die van anderen. Natuurlijk zal ik best eens mijn tong moeten afbijten, maar per saldo zal de kwaliteit van beslissingen toenemen.” ■
Besteden door besparen Onder het motto ‘besteden door besparen’ hoopt Tennis Factory ook aan het financiële
Lang en zwaar
front stappen te maken. De samensmelting
Ad Luttikhuis: “De weg naar de tennistop is sowieso lang en zwaar. Oneindig veel moeilijker dan de weg naar de voetbaltop. Als je nummer 45 op de vaderlandse tennisranglijst bent, verdien je niets, heb je geen enkele status. Ben je nummer 45 op de denkbeeldige lijst van Nederlandse voetballers, dan verdien je een kapitaal, speel je op het internationale podium en sta je in het brandpunt van de aandacht.” Robert-Jan Luttikhuis: “Wij zorgen ervoor dat tennissers zich helemaal kunnen focussen op hun ontwikkeling, zonder gek te worden gemaakt door de buitenwereld. Want er heerst veel negativisme. Verkerk, Krajicek, Sluiter: de meeste mensen zijn de successen alweer vergeten. Als een Djokovic op zijn 20ste de finale van de US Open haalt, wordt hij te snel als graadmeter gebruikt. Dan zeggen ze tegen een talent ‘goh, jij bent ook 20, je bent nog lang niet zover, stop er maar mee’. Terwijl de gemiddelde leeftijd van spelers in de top honderd op 27 ligt.” Ad Luttikhuis: “Je krikt het niveau op door meer
van twee tennisscholen (lees: begrotingen) kan niet anders dan tot kostenbesparing leiden. Roland van Leeuwen, trainer en een van de participanten, omschrijft het als volgt: “We zijn vijf idealistische tennisidioten die nooit oog hebben gehad voor winstoogmerk, er moest altijd geld bij. Dat moet nu anders worden.” Robert-Jan Luttikhuis voegt toe: “In mijn eentje nam ik altijd ad hoc-beslissingen, zeven jaar lang, en die kosten per definitie geld. Nu maken we weloverwogen keuzes en dat moet een flinke kostenbesparing opleveren. De bedoeling is om de begroting van Tennis Factory kostendekkend te krijgen. Het geld dat overblijft, herinvesteren we in het product waar we voor staan.”
39
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | werving en selectie
U weet niet wat u wilt! U weet niet wat u wilt. Of weet u niet wat u nodig heeft? Of weet u dit niet goed onder woorden te brengen? Of weet u dat wel maar begrijpen anderen het niet goed? Of ontbreekt het u aan tijd om dit duidelijk onder woorden te brengen? Stuk voor stuk vragen waarvan u misschien denkt: waar wil hij nou naartoe? Dat zal ik vertellen.
Toch vroegen beide klanten ons om een ‘Hoofd Verkoop Binnendienst’. In een derde geval bleek de persoon helemaal geen hiërarchisch leiding te geven. Hij zou meer bezig zijn met het uiteenrafelen en verbeteren van processen in het bedrijf waarin de commerciële binnendienst centraal staat. Toch vroeg ook deze klant om een ‘Hoofd Commerciële Binnendienst’.
Verkooptechnieken
Dom dom dom
Het is ons vak om commerciële mensen te werven & selecteren en te coachen. Dat kan u niet ontgaan zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat je hiervoor commercieel bloed in de aderen moet hebben stromen. Vandaar dat we zelf ook een uitgebreide commerciële achtergrond hebben. Eén van de belangrijkste technieken die een verkoper in de praktijk moet kunnen toepassen is dat hij zich goed kan inleven in de (behoeftes en wensen van de) klant. Zonder goede inventarisatie weet de verkoper niet wat de klant nodig heeft. Gulden regel in de hedendaagse ‘consultative selling’ is dat de klant dit eigenlijk zelf vaak niet weet. De verkoper is de specialist op zijn eigen vakgebied. Hij kan goed actief luisteren (inventariseren) en analyseren waar de behoefte ligt. Wij zijn hiermee opgevoed en passen diezelfde technieken dan ook toe in ons vak. Sommigen noemen dit beroepsdeformatie. Wij doen er echter ook dagelijks ons voordeel mee.
Zijn onze klanten dan zo dom? Nee, integendeel. Ergens zijn ze tot de conclusie gekomen dat het inschakelen van een specialist noodzakelijk is. Je kunt immers niet alles zelf weten. Er is veel wijsheid en moed voor nodig om dit te aanvaarden. Zij hebben veel verstand van hun eigen corebusiness en kiezen ervoor om daar hun energie aan te besteden. Sommigen zien dit eerder in dan anderen. Maar een bekend spreekwoord luidt niet voor niets: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Niet verder kijken dan je neus lang is en ‘dom’ door blijven gaan op hetzelfde spoor, daar red je het niet mee. Albert Einstein zei ooit: hoe kan een mens zo dom zijn om iets voor een tweede keer exact hetzelfde te doen en te verwachten dat de uitkomst anders zal zijn!
Inventariseren Zo komen we regelmatig bij klanten die op zoek zijn naar commercieel personeel. Sommigen van hen weten prima wat ze zoeken. Bijvoorbeeld de klant die op zoek is naar een Hoofd Verkoop Binnendienst. Voordat u verder leest: vraag uzelf eens af wat u onder een dergelijke functie verstaat. We hebben recent meerdere klanten gesproken die een vacature met deze omschrijving hadden openstaan. Maar geloof maar niet dat dit ook betekent dat de kandidaten voor deze vacatures uiteindelijk onderling uitwisselbaar zouden zijn. De vacatures zijn onderling namelijk totaal verschillend. Twee functies behelsden daadwerkelijk leiding geven aan ‘de verkoop binnendienst’. Echter die afdelingen zagen er totaal verschillend uit en bovendien stonden zij voor een totaal andere taak. De ene afdeling was met name administratief ondersteunend voor de commerciële buitendienst. Terwijl de andere binnendienst erg veel klantcontact onderhield en meer sturend was voor de buitendienst. Twentevisie 08/2007
lende servers nodig te hebben voor wat we wilden. Tsja, dat stond er op internet niet bij. Gelukkig hadden we een goede verkoper tegenover ons gehad die ons heeft behoed voor verkeerde keuzes.
Schoenmaker blijf bij je leest Dat gaat ons niet weer gebeuren. Een volgende keer - als we weer eens iets hebben dat simpel lijkt, maar het mogelijk niet is – gaan we onszelf veel tijd en kosten besparen. We laten meteen een eigenwijze verkoper komen. Eigenlijk best wel aardige jongens. Tsja, als we zelf niet goed weten wat we willen, is een beetje hulp welkom. ■
Eigenwijze verkoper We kunnen er nog wel een ander voorbeeld van geven uit de praktijk dat wij als klant in dezelfde valkuil zijn gestapt. Enige tijd geleden ontstond de behoefte om onze ICT anders in te richten. We hadden er zelf wel verstand van. Dachten we. Het oude peer to peer netwerk hadden we immers ook zelf aan elkaar geknoopt en dat werkte prima. Dachten we. Dus werden er offertes opgevraagd. Eerst de zaken goed uitgezocht via internet, geweldig medium om de benodigde informatie te verzamelen. Dachten we. En dan offertes opvragen. Via internet leveranciers, daar is de prijs lekker scherp. En natuurlijk - volgens een goed Twents principe bij een klant van ons. Begint die eigenwijze verkoper toch te inventariseren… Allerlei lastige vragen waar we het antwoord op dachten te weten. Dachten. Vertelt die verkoper me ook nog eens dat zijn belangrijkste concurrent ‘het mannetje’ is dat bij de klant werkt en denkt er verstand van te hebben. We hadden de jongeman zelf bemiddeld, dus het was wel een open gesprek, vandaar. Uiteindelijk bleek er toch wel wat meer bij te komen kijken. We dachten met een small business server klaar te zijn. Dachten we….. Bleken we twee verschil-
Steven Duinhouwer en Marc Bekker Directeuren bij Visie: specialisten in commerciële toppers
41
Almelose SpeelGroep ziet kansen in groeiende markt speeltoestellen
interview | buitenspelen
Griekse speeltoestellen via Twente de markt op (door Martin Steenbeeke) Op de markt van outdoor-speeltoestellen zijn de marges klein en het aantal aanbieders groot. Toch werpt de SpeelGroep uit Almelo zich erop. Met in het assortiment glijbanen en wipkippen uit Griekenland en China. “Gemeenten zijn blij dat ze wat te kiezen hebben.” Het kost de fotograaf geen enkele moeite om de directeuren van de SpeelGroep de glijbaan af te krijgen of capriolen in een van de andere toestellen uit te halen. In iedere volwassene schuilt een kind, zeggen Remko ten Donkelaar en Igor Noltes, de directeuren van de SpeelGroep uit Almelo. Laatstgenoemde spreekt het meest uit ervaring want als directeur van het overdekte speelparadijs Kids City in Borne zit hij al acht jaren tussen de spelende kinderen en hun ouders. Kids City draait goed, zegt Noltes, en er was dan ook geen noodzaak om naast deze onderneming een nieuwe op te zetten. Het is dat Athletico, een Griekse fabrikant van speeltoestellen, hem via een wederzijdse relatie benaderde om het importeurschap voor België, Duitsland en Nederland op zich te nemen. Noltes zei eerst nee, maar hapte even later toch toe. En dan vooral omdat hij en zijn compagnon Remko ten Donkelaar al tijden het idee hadden om samen een eigen zaak op te zetten. Ten Donkelaar, eerder werkzaam als commercieel manager bij voetbalclub Heracles, heeft zijn baan als salesmanager bij incasso- en deurwaarderskantoor Tijhuis & Partners opgezegd. Nu zetelt hij samen met Noltes op een industrieterrein in Almelo, met aan de achterkant een loods met glijbanen, klauterconstructies, wipkippen en andere outdoor-toestellen.
Goedkoper Behalve Griekse zijn er ook Chinese speeltoestellen in het assortiment opgenomen. “Dat ligt gevoelig,” weet Noltes, verwijzend naar de commotie die er deze zomer was rond het gebruik van giftige materialen in Chinese producten. “Wij moeten ons uiteraard houden aan alle veiligheidseisen. We zijn maanden bezig geweest om de toestellen te testen en zijn ervan overtuigd dat we kwalitatief goede producten hebben.” Behalve met kwaliteit probeert de Speelgroep op prijs een plek te bemachtigen in de drukbezette markt. De Griekse en Chinese speeltoestellen zijn 20-40 procent goedkoper dan de gemiddelde speeltoestellen. “Professionele speeltoestellen zijn verschrikkelijk duur,” weet Ten Donkelaar. “Wij Twentevisie 08/2007
In iedere volwassene schuilt een kind, zeggen Remko ten Donkelaar en Igor Noltes, de directeuren van de SpeelGroep uit Almelo.
zijn structureel goedkoper. Gemeenten zijn erg blij dat ze wat te kiezen hebben.” De SpeelGroep wil zich daarnaast onderscheiden door niet alleen de speeltoestellen te plaatsen, maar ook de hele inrichting van de speelplaats te verzorgen. Dat betekent dat ook de (kunstgras)ondergrond, straatverlichting, zitbanken en prullenbakken geleverd kunnen worden.
Veiligheid Speeltoestellen moeten als gevolg van een nieuwe wet voldoen aan strengere veiligheidseisen. De regelgeving is “een beetje doorgeslagen,” vindt Noltes. “Het is goed dat er wordt gelet op beklemminggevaar maar nu mag een traptrede geen centimeter te hoog zijn. Ik merk bij Kids City dat kinderen het juist leuk vinden om spannende dingen te doen, waar een beetje risico aan zit.” Door de strengere veiligheidsregels zijn de afgelopen jaren verschillende speelplaatsen versneld heringericht. De SpeelGroep heeft die slag net gemist, maar er blijft sprake van een groeiende
markt. “De trend is dat bewoners steeds meer inspraak krijgen en dat er op elke hoek van de straat een speeltoestel moet komen,” zegt Noltes. En ook de horeca ziet steeds vaker het belang van goede speeltoestellen. “Je kunt echt niet meer aankomen met een wip-wap en een zandbak. Mooi grote, kleurige speeltoestellen werken omzetverhogend.” De doelstelling om in het eerste jaar een omzet van zes ton te halen, wordt volgens de beide directeuren behaald. En dat terwijl de acquisitie zich voornamelijk heeft beperkt tot Twente. De rest van Nederland, België en Duitsland volgen in een later stadium. “Acquisitie in München is nu nog niet aan de orde,” zegt Ten Donkelaar. De eerste opdrachten van scholen, horecabedrijven en gemeenten vloeien met name voort uit hun netwerk. “Gemeenten hebben vaak dertig tot veertig mappen van aanbieders in de kast staan. Wij proberen in eerste instantie via ons lokale netwerk binnen te komen. Tukkers onder elkaar,” zegt Ten Donkelaar. ■
43
vastgoed | transacties
Vastgoed transacties Almelo u Aan de Grotestraat 88 is een winkelpand met bovenwoning verhuurd aan een damesmodezaak. De huurprijs bedraagt € 65.000,- per jaar. Kamphuis Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder. u Kamphuis Bedrijfsmakelaars heeft collegiaal met
DTZ Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verhuur van ‘De Kleine Bunder’ aan de Twentepoort Oost 1a. De huurder is Reclamebureau DeNK en de huursom bedraagt € 25.000,- per jaar. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de verhuurder,
een bouwbedrijf , een verhuurtransactie tot stand gebracht voor het pand aan de Twentepoort Oost 50-54. Het totale object is circa 3.000 m² groot en bestaat uit diverse kantoorruimtes en bedrijfsruimte. De huurder is PBF Group, een internationaal opererende onderneming die zich bezig houdt met het ontwikkelen en produceren van hoogwaardige technische producten. Een huurprijs werd niet bekend gemaakt.
Broekhoekweg 20
Adhesie GGZ Midden-Overijssel. Kamphuis Bedrijfsmakelaars uit Almelo trad op namens de verhuurder. u Kamphuis Bedrijfsmakelaars bracht de transac-
tie tot stand van een vrijstaand multifunctioneel kantoorgebouw aan de Zeearend 10. De koopsom is niet bekend gemaakt.
u DTZ Zadelhoff heeft namens Schroder Vastgoed
bemiddeld bij de verhuur van een verdieping van circa 520 m² in het net opgeleverde kantoorgebouw Magna Porta aan de Twentepoort West aan de gemeente Almelo. De huurprijs bedraagt € 79.950,- per jaar.
Enschede u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar een bedrijfsruimte van circa 235 m² aan de Chroomsteden 26 verhuurd aan O.V.I. Enschede. De huurprijs bedraagt € 15.000,- per jaar.
u Twentepoort Vastgoed B.V. heeft het kantoor-
u DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de huurder
pand met 297 m² verhuurbaar vloeroppervlak aan de Twentepoort Oost 2 verhuurd aan DeNK B.V. Kamphuis Makelaars uit trad op namens de verhuurder.
Handpak Holding B.V. bij de aanhuur van een bedrijfspand van circa 8.300 m² op een perceel van 18.822 m² aan de Lenteweg 21-25 op het bedrijventerrein Euregio. De huurprijs werd niet bekend gemaakt.
u Bonmaitre B.V. heeft het kantoorgebouw met
circa 625 m² verhuurbaar vloeroppervlak aan het Stationsplein verhuurd aan Stichting
u Namens de eigenaar, een particuliere belegger,
pand aan de Gasfabriekstraat 27 verhuurd aan Automobielbedrijf Reinbergen. Het object is circa 350 m² groot en bestaat uit een bedrijfshal met kantoorruimte. De huurprijs bedraagt € 22.500,- per jaar. u N amens Woningcorporatie Domijn heeft
DTZ Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verhuur van circa 104 m² kantoorruimte aan de Deurningerstraat 147. De huurder is Paul de Jong Hypotheken v.o.f. en de huursom bedraagt € 17.000,- per jaar. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft bemiddeld bij de
verhuur van de eerste verdieping van de M.H. Tromplaan 9. De huurder is Secretary Plus Beheer en de huursom bedraagt € 21.500,- per jaar. u D TZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens Cocon
Vastgoedmanagement bemiddeld bij de verhuur van twee kantoorunits in het AOC Twente. De huurders zijn startende ondernemers in de zakelijke dienstverlening en ICT.
heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft het bedrijfsu Namens een particuliere belegger heeft DTZ
Zadelhoff bemiddeld bij de verhuur van circa 330 m² in het kantoorgebouw aan Pantheon 6-8 aan CCE. De huurprijs bedraagt € 50.280,per jaar. u DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere
belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 480 m² kantoorruimte aan het Colosseum 20-22. De huurder is Vitae Nederland en de huurprijs bedraagt € 64.030,- per jaar. u DTZ Zadelhoff heeft namens een institutionele
belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 283 m² in de Stadspoort aan de Piet Heinstraat 7-21. De huurder is Muze en de huurprijs bedraagt € 35.375,- per jaar. De kantoorruimte aan het Colosseum 20-22 is gehuurd door Vitae Nederland.
Twentevisie 08/2007
Enter u N amens de Regiopolitie Twente heeft DTZ Zadelhoff bemiddeld bij verkoop van het voor-
45
›
vastgoed | transacties
malige politiebureau aan de Reggestraat 99 aan een particulier. De verkoopprijs is niet bekend gemaakt. De regiopolitie huurt tijdelijk nog een deel van het gebouw. Haaksbergen u Aan de Elektrostraat 4b heeft T-M Components circa 515 m² bedrijfsruimte met circa 53 m² kantoorruimte gehuurd. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar. De huurprijs bedraagt € 32.000,-. Hengelo u Per 1 oktober a.s. is aan de Granaatstraat 55 circa 555 m² bedrijfsruimte met circa 95 m² kantoorruimte verhuurd aan Rocar-Tech Garage Equipment. Met deze transactie is een huurprijs gemoeid van € 32.500,-. Euverman Temmink & Partners bracht deze transactie tot stand namens de verhuurder.
Hanzepoort 1a
particuliere belegger, bij de verhuur van circa 386 m² kantoorruimte in kantoorgebouw ‘De Kaemer’ aan de Enschedesestraat 47. u D TZ Zadelhoff v.o.f. heeft collegiaal met
u Een particuliere belegger heeft het kantoor-
gebouw met een oppervlakte van circa 353 m², aan de Lintelerweg 35 gekocht. De koopsom is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de verkoper, Zorgbureau Holding B.V. u Namens de eigenaar, een particuliere belegger,
heeft DTZ Zadelhoff v.o.f een bedrijfsunit van circa 150 m² aan de Kanaalstraat 29 op het Kanaalkwartier verhuurd aan S. van Smirren Plisseerbedrijf en Dienstverlening. De huurprijs werd niet bekend gemaakt. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens Uni-Invest
bemiddeld bij de verhuur van circa 409 m² kantoorruimte aan de Steenbakkersweg 25. De huurder is Logitime en de huurprijs bedraagt € 34.765,- per jaar. u Euverman Temmink & Partners & DTZ Zadelhoff
v.o.f. hebben collegiaal bemiddeld, namens een
De Linteler weg 35 in Hengelo.De Broekhoekweg 20 is gekocht door Uitvaar tver zor ging Luttikhuis B.V. Het dienstencentrum Hanzepoor t in Oldenzaal.
Twentevisie 08/2007
Dekkers Garantiemakelaars namens een particuliere belegger bemiddeld bij de verhuur van de Enschedesestraat 68. De huurder is de Dr. Schaepmanstichting en de huursom bedraagt € 29.000,- per jaar. Losser u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens de curator het kantoorobject van 518 m² verdeeld over 2 bouwlagenn aan de Broekhoekweg 20 verkocht. De koper is Uitvaartverzorging Luttikhuis B.V. De koopsom is niet bekend gemaakt. Nijverdal u L evite Makelaars B.V. verkocht namens de eigenaar vier nog te bouwen bedrijfsunits van totaal 560 m² inclusief 55 m² kantoorruimte op de begane grond en 55 m² op de 1e verdieping aan de Energiestraat 23 aan een particuliere belegger. De koopprijs bedraagt naar verluidt € 475.000,- v.o.n.
Oldenzaal u A an de Textielstraat 20A is circa 327 m² bedrijfsruimte met circa 124 m² kantoorrruimte verkocht aan Vos Energie Groep. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars bracht deze transactie tot stand namens de opdrachtgever. De koopsom is niet bekend gemaakt. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar
een bedrijfsruimte van circa 65 m² aan de Edisonstraat 20 verhuurd aan HWH Europe. De huurprijs bedraagt € 6.000,- per jaar. u DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere
belegger bemiddeld bij de verkoop van het dienstencentrum Hanzepoort aan Heisterkamp Transport Vastgoed B.V.. De koopsom bedroeg € 2.075.000,-. u Namens een particuliere belegger heeft DTZ
Zadelhoff bemiddeld bij de verhuur van circa 550 m² in het kantoorgebouw gelegen aan de Eektestraat 8 aan Eshuis Accountants en Belastingadviseurs. De huurprijs bedraagt € 60.500,- per jaar. Ootmarsum u Het bedrijfspand aan de Eerste Stegge 56 is door Tel Holding verkocht aan een particuliere belegger. Het totale pand omvat circa 8.730 m² waarvan circa 650 m² kantoorruimte. Het pand is volledig verhuurd aan de volgende ondernemingen: Masterfoam BV en Imbema Kunststoftechniek BV. De huuropbrengst van het object bedraagt circa € 250.000,- per jaar. Een koopsom werd niet bekend gemaakt. DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de verkopende partij. Wierden u D TZ Zadelhoff heeft namens ING Real Estate bemiddeld bij de verkoop van de Violierstraat 1. De koper is Nijhoff Korfker Architecten. De koopsom wordt niet bekend gemaakt.
47
actueel | personeelstransfers
“Als je kwaliteit hebt, durf je mensen de ruimte te geven.” (Guus Hiddink)
Mens en organisatie Voor de maand september werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). Bert Nijboer (45), een van de twee oprichters van NykampNyboer te Oldenzaal, treedt toe tot de directie van Reggefiber. Reggefiber (140 medewerkers) is een dochterbedrijf van Reggeborgh en is gespecialiseerd in het leggen en beheren van glasvezelnetwerken. Daarnaast blijft Bert Nijboer actief bij Nystaete (vastgoedbeheer en beleggingen in onroerend goed).
Bert Nijboer Jos Vlecken (45) is per 1 juni 2007 aangesteld als Commercieel Directeur bij YACHT in de Regio Oost. Hiervoor was hij 10 jaar werkzaam als Commercieel Manager bij Capac Inhouse Services in de regio en later als Key Accountmanager voor landelijke en internationale klanten bij Capac.
Jos Vlecken Jaap van de Wal is de nieuwe Algemeen Directeur van Heupink en Bloemen Tabak te Ootmarsum. Van de Wal bekleedde reeds sinds anderhalf jaar de functie van Commercieel Directeur. Jaap van de Wal was hiervoor Commercieel Directeur bij Koninklijke Theodorus Niemeijer te Groningen.
Consultants te Hengelo. Haar belangrijkste taak is het verder professionaliseren van de afdeling HR Nederland. Mariska Kamphuis was hiervoor werkzaam bij IKEA te Hengelo in de functie van Manager P&O.
Mariska Kamphuis. Ronald Reudink uit Oldenzaal is per 1 september op interim basis werkzaam als HR Professional bij Sensata Technologies te Almelo. Hiervoor was Reudink werkzaam als Consultant Oost Nederland bij Young Executive Recruitment. Per 1 september jl. is André Beijers RA (51 jaar) als financieel directeur de directie van ForFarmers komen versterken. André heeft gedurende zijn carrière een brede financiële en internationale ervaring opgebouwd, die uitstekend past bij de internationale ambities van ForFarmers. Danny Pol (36) is sinds kort het nieuwe Hoofd Communicatie en Coöperatiezaken bij ForFarmers. Pol is afkomstig van een communicatieadviesbureau waar hij de laatste 2,5 jaar als vennoot werkzaam was. Daarvoor heeft hij enige jaren in Amsterdam gewoond en gewerkt, onder andere bij Joop van den Ende Theaterproducties en Golden Tulip Hotels. Richard Olde Hartmann is bij Ten Kate & Huizinga in dienst getreden in de functie van Teamleider Finance & Control van het Producten en Dienstencentrum, een nieuwe afdeling in Enschede. Olde Hartmann is aangetrokken om het deel F&C van deze afdeling vorm te gaan geven. De ervaring die hij buiten de accountancybranche (onder meer Koninklijke Auping en Dura Vermeer) heeft opgedaan is voor deze nieuwe functie zeer bruikbaar. Bij Group2000 te Almelo is Richard Coppens is per 1 november aangetrokken voor de functie van Business Unit Manager. Bij Priority Telecom, zijn vorige werkgever, bekleedde hij de functie van Sales Director.
Jaap van de Wal Mariska Kamphuis heeft onlangs de functie van HR Manager Nederland geaccepteerd bij PNO Twentevisie 08/2007
Naam: Marco Stokkers Leeftijd: 39 jaar Burgerlijke staat: gehuwd en vader van 2 kinderen in de leeftijd van 4 en 6 jaar Vorige functie: Logistiek Manager bij Flora Holland Rijnsburg Nieuwe functie: Directeur Betoncentrale Twenthe Credo “Zeg wat je doet en doe wat je zegt!” Van bloemenhandel naar beton? Bij beide organisaties is het logistieke proces van erg groot belang. Zowel bij Flora Holland als bij de betoncentrale Twenthe heb je te maken met een product waarbij de houdbaarheid van groot belang is en dus de planning en logistiek zo efficiënt mogelijk georganiseerd moeten zijn. Het is een uitdaging om dat proces telkens te kunnen verbeteren. En daar is denk ik ook de winst te behalen. Heb je enige affiniteit met deze branche De affiniteit is enkel gelegen in het feit dat ik de laatste jaren ook projectleider ben geweest van een nieuwbouw met een begroting van € 50 miljoen. Aan de klantzijde heb ik die ervaring dus kunnen opdoen. Verder heb ik Bedrijfskunde en Economie gestudeerd in Wageningen. Dat is ook de vraag die de organisatie zichzelf gesteld heeft: zoeken we een algemeen ervaren manager met voldoende logistieke ervaring of een meer technologisch onderlegd persoon. Ze hebben voor het eerste gekozen. Het gaat niet alleen om de Betoncentrale Twenthe? Nee, ik krijg ik mijn nieuwe functie de verantwoordelijkheid over de activiteiten van betoncentrale Twenthe in Hengelo, Betoncentrale Diamant in Hardenberg en Betoncentrale Rijnmond in Rotterdam. Je hebt er veel zin in? Ja, enorm. Ik heb nu 16 jaar bij Flora Holland gewerkt en dat vind ik wel een keertje voldoende. Vooral de laatste zes jaren waren met name intern gericht. De tijd daarvoor reisde ik de hele wereld over om contractonderhandelingen met internationale klanten te voeren. Dat klantencontact ben ik de laatste jaren wel gaan missen. Ik vind het dus erg prettig dat ik die taken ook weer op me kan nemen. Daarnaast wilde ik graag een algemenere managementpositie bekleden in een andere branche, bijvoorbeeld bedrijfsleider of directeur. En ik vind het het een verademing vind dat ik nu weer in de regio werk.
Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.
49
IKT Visie op…
Internationalisering
Minister Plasterk wil kwaliteit 58 Rolph Pagano over 60 coaching Energiecrisis: kansen voor Twente 62 International School Twente 65 IKT-Enschede op de Solex 66 Scope en IKT-nieuws 67 Twente Agenda 68
Twente is hard op weg zich te ontwikkelen tot internationale kennisregio. Het percentage buitenlandse studenten (en vooral promovendi) aan de Universiteit Twente groeit zo snel dat in een aantal onderzoekgroepen en instituten de voertaal inmiddels Engels is geworden. Ook de Saxion Hogeschool trekt steeds meer buitenlandse studenten aan, al ligt daar de nadruk meer op het Duitse grensgebied. Met deze internationalisering van onderzoek en ontwikkeling zal ook de behoefte van het bedrijfsleven aan medewerkers uit het buitenland toenemen; medewerkers die naast hun moedertaal ook vooral Engelstalig zullen moeten zijn. En dan gaat het niet alleen om technici, maar ook om functies in het management, in marketing en in verkoop. Dat heeft vooral te maken met de positie van deze bedrijven in het internationale krachtenveld. De huidige krapte op de arbeidsmarkt heeft de noodzaak van ‘import van kennis’ alleen maar vergroot. De nationale overheid heeft deze noodzaak inmiddels onderkend en wil het eenvoudiger maken om voor hooggeschoolden van buiten de EU een werkvergunning te krijgen. De braindrain van in Nederland opgeleide wetenschappers terug naar hun geboorteland wordt hierdoor mogelijk wat afgeremd. Tegelijkertijd kondigde de Nuffic aan om in het buitenland (Rusland en het verre Oosten) actiever studenten te werven voor ons hoger onderwijs. Wij moeten als regio profiteren van de toenemende aandacht voor buitenlands talent. Sterker nog: we moeten hun in de strijd met andere regio’s in Nederland of elders in Europa goede faciliteiten bieden en een plek waar ze zich thuis voelen zich voor langere termijn in Twente willen vestigen. Naast de combinatie van uitdagend werk en een fraaie natuur, betekent dit huisvesting, werk voor hun partner en goed onderwijs voor hun kinderen. Het Career Center Twente kan bemiddelen bij huisvesting en werk; het aanbod aan erkend internationaal onderwijs zal binnenkort worden ingevuld door een actie van drie ‘particulieren’ met een groot hart voor Twente, die in de Enschedese Prinseschool een internationale afdeling willen starten, waar kwalitatief goed Engelstalig onderwijs voor de jeugd van 6 tot 16 jaar zal worden geboden: van primary school tot highschool. Mogelijk gevolgd door een verdere studie aan de Saxion Hogeschool. Dit is óók een oplossing voor Nederlandse medewerkers van Twentse bedrijven en instellingen, die voor een aantal jaren worden uitgezonden om daarna – met hun schoolgaande kinderen naar Twente terug te keren. Geert de Raad Voorzitter IKT
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985
| Twentevisie | Jaargang 19 | Nummer 8 | Oktober 2007 |
Minister Plasterk w i l d e
Student moet
zelf naar Saxion Hogescholen
uitgedaagd worden Meestal moet er bij de (top)ambtenaren op de ministeries intensief gelobbyd worden om een minister bereid te vinden het academisch jaar te openen. Zo zal het ook wel gegaan zijn toen de Wageningen Universiteit premier Balkenende wilde strikken om daar - een dag later dan de andere universiteiten - het academisch jaar en tegelijkertijd het nieuwe academiegebouw te openen. Zo niet onze kersverse minister van onderwijs, Ronald Plasterk. Hij vroeg zelf of hij naar Enschede mocht komen voor de opening van het studiejaar van de Saxion Hogescholen. Hij sprak overigens over de opening van het academisch jaar van het totale HBO. Zoveel waardering lijkt (of blijkt) hij voor het Nederlandse Hoger Beroeps Onderwijs (en Saxion) te hebben. Op zich vreemd voor een echte wetenschapper als Plasterk. Hij blijkt zich echter in het eerste jaar van zijn ambtstermijn te ontpoppen als een praktisch en gedreven bestuurder, die geen zin heeft in grote veranderingen, maar meer in detail het Nederlandse onderwijs wil verbeteren.
58
uitdagingen aan de studenten om meer te doen dan strikt noodzakelijk om het diploma te halen. Dus wél het totale boek doorworstelen en niet op internet gaan zoeken naar een uittreksel. Het gaat volgens hem om de combinatie van kennis en vaardigheden, waarmee hij onverholen kritiek uitte op de trend om het aanleren van sociale vaardigheden voorop te stellen en het verwerven van kennis daaraan ondergeschikt te maken. “Het is niet zwart/wit, competenties en kennis, maar het is noodzakelijk om daarin een goed evenwicht te vinden.” Cor Boom had eerder, tijdens zijn jaarrede, al aangegeven dat in de eerste studiejaren de nadruk meer en meer komt te liggen op het verwerven van kennis en dat de student meer zal worden aangesproken op de aanwezigheid (minimaal 32 uur per week) en hun individuele prestaties. De student vraagt, volgens Boom, om uitdagingen en die zal de hogeschool moeten bieden. Hij kondigde aan dat excellente en ondernemende studenten de gelegenheid zullen krijgen door het volgen van verbredende en verdiepende vakken en diploma’s kunnen krijgen met extra vermeldingen. “Er mag, nee er moet onderscheid gemaakt kunnen worden tussen de vele talenten van studenten. Dit omdat de maatschappelijke omgeving vraagt om een veelheid aan bekwaamheden, op basis van een goed kennisniveau.
(door Niko Wind)
Bedrijfsleven
Minister Plasterk: “Zet docent weer op voetstuk!”
Hij had de dag ervoor - bij de opening van het academisch jaar van de Universiteit Utrecht - al de nodige publiciteit getrokken door de ‘Balkenende-norm’ op te leggen aan alle leden van de CvB’s in het onderwijs. Minister-president Balkenende zelf trok op 4 september jl. de aandacht van de media door zich af te zetten tegen de middelmaat en de zesjesmentaliteit van de studenten. Plasterk ging in Enschede dieper en fundamenteler in op de - in zijn ogen - te lage kwaliteit van de afgestudeerden van WO en HBO. Die hartenkreet kwam echter niet verder dan ons ‘eigen’ TC Tubantia.
Zowel Plasterk als Boom hamerden op een hechte samenwerking met het bedrijfsleven en op praktijkgerichte opleidingen. De hulp van het regionale bedrijfsleven is daarbij onmisbaar. Dat het Cor Boom ernst is, blijkt uit het streven van Saxion om in 2012 de helft van de docenten óók werkzaam te laten zijn in de beroepspraktijk. Intussen wil hij de huidige docenten erop aanspreken dat zij de ontwikkelingen in hun beroeps- en vakgebied beter gaan bijhouden. Het instellen van lectoren vanuit de beroepspraktijk is volgens hem én de minister een belangrijke stap om het hoger beroeps onderwijs beter te laten aansluiten op het beroep dat de afgestudeerden zullen gaan uitoefenen.
Good Goan
Op een voetstuk
Het ministerie van Onderwijs blijkt ook een Tukker als ghostwriter in dienst te hebben, want minister Plasterk begon met de eerste regels van het beroemde gedicht van Willem Wilmink over Enschede, de laatste halte van de trein, de plaats waar niemand wil zijn… Hij eindigde zelfs met een persoonlijk woord in het Twents aan het adres van Cor Boon die per 1 januari a.s. vertrekt als voorzitter CvB van Saxion: “Good goan en hènig an!” Die trein naar Enschede had hij overigens niet genomen. Ook per auto bleek het te ver. Hij kwam per helikopter en moest zich nog haasten omdat de Tweede Kamer hem voor het vragenuurtje had opgeroepen. Dat Twente ver van Den Haag ligt, liet hij een aantal keren duidelijk blijken, maar ook dat de regio zich na de teloorgang van de textielindustrie had ontwikkeld tot een belangrijke kennisregio. Met dank aan de UT, maar vooral ook aan Saxion die onder het bewind van Cor Boom is uitgegroeid tot een voorbeeldhogeschool.
Beide sprekers legden de nadruk op kwaliteit. Minister Plasterk voegde daar nog een element aan toe: de kleinschaligheid. De instellingen zijn in zijn ogen zo groot geworden dat de positie (en de macht) van de docent te sterk is verzwakt. Hij pleitte voor kleinschaligheid binnen de grote onderwijsinstellingen en meer ‘macht’ voor de goede docenten. “Het management moet de docenten dienen en niet omgekeerd.” Mede hierdoor kan de docent terugkeren op het voetstuk waarop hij thuishoort. Excellente docenten moeten beloond worden met extra salaris. En dat is nu juist óók een van de onderdelen van het strategisch plan van Saxion. Al wil de hogeschool dit niet alleen laten afhangen van de vakkennis van de docent, maar ook van andere extra prestaties. Over het extra geld dat nodig is om (goede) docenten aan te trekken en het vak van leraar weer aantrekkelijk te maken, sprak minister Plasterk daarna nog bij vele gelegenheden. Hij kreeg daarbij steun van de commissie Rinnooy Kan. Het dreigende tekort aan docenten in het voortgezet en hoger onderwijs kan volgens deze commissie alleen gestopt worden door de docent veel meer centraal te stellen in het onderwijsproces en hem (of haar) beter te belonen. Uit de op Prinsjesdag gepresenteerde rijksbegroting 2008 was niet op te maken of minister Plasterk daadwerkelijk (een fors deel van) de gevraagde 1,1 miljard euro zal krijgen. ■
Uitdagingen Minister Plasterk roemde het plan van Saxion om de studiedruk in de eerste jaren te verhogen en het aantal ‘contacturen’ tussen de student en de docent te vergroten. Hij had het echter vooral over het bieden van
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
www.ikt.nl
59
Coaching-goeroe Rolph Pa g a n o
Afstand nemen en 60
Coachen is ‘hot’; ook in het bedrijfsleven. Dat bleek wel uit de grote belangstelling voor de lezing van coaching-goeroe Rolph Pagano. Tijdens de IKT-bijeenkomst op 17 september jl. zaten er bijna 250 belangstellenden in de zaal, waaronder opvallend veel coaches en mensen die coaches aansturen. Een P&O-onderwerp in optima forma omdat het er bij coaching om gaat de mensen weer ‘goed in de geest’ te laten zitten. Bij het enorme aantal (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten als gevolg van stress en conflicten op het werk is dit geen overbodige luxe. In hoeverre al die coaches ook professioneel zijn, valt te betwijfelen want er zit, volgens Pagano, veel kaf onder het koren. Mensen die zijn weggesaneerd en dan maar voor zichzelf beginnen en zich opwerpen als coach. (door Niko Wind)
“Coaching past in de toegenomen zorg voor het welbevinden van de werknemers en het groeiende besef dat een organisatie niet meer is dan een toevallige samenklontering van mensen. En dat deze mensen er uiteindelijk voor zorgen dat het bedrijf draait en dat er winst wordt gemaakt. De ARBO-dienst zorgt voor de fysieke werkomstandigheden, maar op het mentale terrein werd tot voor kort amper wat gedaan. De bedrijfsarts volstond in veel gevallen met het advies om zich bij stress of andere problemen op het werk maar ziek te melden. Het gevolg was vaak een neerwaartse spiraal en uiteindelijk de WAO.” Rolph Pagano en andere coaches proberen - soms met een wat andere werkwijze - de mentale gezondheid van de mensen te verbeteren. Iets wat zij niet in enkele weken voor elkaar krijgen. Een coachingstraject kost tijd en tussen de twee en drie duizend euro. Coaching voorkomt niet alleen uitval door stress, maar bevordert ook de persoonlijke ontwikkeling en is een prima instrument voor teambuilding. In de praktijk van Rolph’s bureau Pagano&Schouten vragen werkgevers ook vaak hulp van een coach bij recuperatie en re-integratie. “Vooral bij terugkeer in het arbeidsproces is het goed om te weten wie je eigenlijk bent en waarom het de vorige keer mis is gegaan.”
Inzicht in jezelf Rolph Pagano gaf een fraai overzicht van de ontwikkeling van de arbeidsverhoudingen door de eeuwen heen. Van heer en horige - via baas en werknemer - tot leidinggevende en medewerker. Overigens zal het woord leidingnemende zal in Nederland nooit ingang vinden omdat niemand zo duidelijk erkennen dat hij leiding nodig heeft. Deze evolutie van verticale naar bijna horizontale arbeidsverhoudingen heeft geleid tot het wangedrocht van de coachende leidinggevende. “Dit is een onmogelijke combinatie omdat zowel leiding geven als coachen een aparte activiteit is die aparte doelen nastreeft. Een leidinggevende heeft duidelijk belang bij zijn activiteiten, maar een coach niet. Dat is een buitenstaander die helpt een proces te sturen.” Voordat Rolph Pagano vertelde wat volgens hem coaching is, gaf hij eerst aan wat het niet is. Geen adviseren, want dan zeg je als expert wat iemand moet doen; niet helpen, want dan neem je een deel van de verantwoordelijkheid over, en niet trainen, want dan probeer je iemand gedrag aan
laat mensen ‘goed in zijn geest’ zitten
in de spiegel kijken
te leren. “Coachen is in onze ogen het bevorderen van autonomie door (zelf)inzicht te laten vergroten. Het gaat erom dat iemand de eigen verantwoordelijkheid pakt en inziet waarom hij dat niet doet. Een coach heeft geen eigen agenda, maar moet zijn cliënt helpen zichzelf beter te leren kennen.” Volgens Pagano is voor veel mensen een coach een ideaal middel om ‘beter in je geest’ komen te zitten. “Coaching is voor mensen die latent weten wat ze moeten, maar dat niet doen; voor mensen die hun eigen gebreken wel kennen, maar niet weten hoe ze die kunnen aanpakken.”
61
Aanloop tot een depressie We hebben het allemaal over een gezonde leefstijl: veel bewegen, niet te vet eten, matig met alcohol en geen nicotine. Maar over de mentale leefstijl praten we weinig. Voor Rolph Pagano is die echter van essentieel belang om goed te kunnen functioneren. “We kennen allemaal de uitvluchten dat we iets niet kunnen, terwijl we bedoelen dat we er geen zin in hebben. ‘Nee’ zeggen is voor veel mensen erg moeilijk. Je kunt je dan ook niet verantwoordelijk voelen voor je eigen leven. Je wordt onmachtig en dat leidt tot uitspraken als ‘ik moet nog zes jaar’. Het begin van een depressie - of zoals dat nu heet - een burn-out.” Slecht in je geest zitten betekent ook dat je de schuld geeft aan de buitenwacht of aan je persoonlijkheid. De kreet ‘zo ben ik nu eenmaal’ is volgens Pagano de grootste dooddoener in de coachingspraktijk. “De mensen vergeten dat hun zwakte ook een kracht kan zijn.” Ambitie is een van de kenmerken van een gezonde geest. Mensen die vinden dat het glas half leeg is en er nog veel gedaan kan worden om het vol te maken, zijn veel gezonder dan iemand die met een half vol glas al lang tevreden is. Het gaat bij Pagano om het nemen van de verantwoordelijkheid voor de eigen daden. Dus ook om het verlies nemen. “Als je dat niet doet, blijf je in een kringetje ronddraaien.”
Afstand nemen De essentie van coaching is dat een coach bezig is met iets in je persoonlijkheid dat jezelf niet ziet. Daarvoor is afstand nodig en overzicht, maar we kunnen nu eenmaal niet voldoende afstand van onszelf nemen om ons zelf te bekijken. We zien veel gebreken bij anderen, maar hebben geen eerlijk beeld van onszelf. Voor mensen die willen groeien is het noodzakelijk om echt in de spiegel te kijken en te ontdekken wat zijn of haar zwakke punten zijn. Dat spiegelen kun je niet zelf, maar moet je uitbesteden aan een coach. Je kunt immers je eigen karakter niet objectief bezien en écht naar binnen kijken. Het bijzondere van een coach is dat deze je vertelt wat je zelf al wist, maar wat je niet wilde horen; wat niemand tegen je zei of wat je altijd hebt weggedrukt. “De coach geeft je feedback, maar je moet wel beseffen dat de feedback altijd de projectie is van iemand anders, van je coach.” De vier trefwoorden bij feedback zijn volgens Rolph Pagano consistentie, congruentie, routines (dus onbewuste competenties) en overtuigingen. “Uitgesproken normen en waarden kunnen een essentieel onderdeel vormen van je gedrag. Wat die normen zijn en hoe je daar op reageert, is niet belangrijk. Je moet weten dat je op een bepaalde manier handelt en waarom.” Hij vindt drijfveren belangrijker dan gedrag, “Iedereen heeft andere motieven om bijvoorbeeld conflicten te mijden. De eigen normen, angst voor represailles of angst voor de escalatie binnen de organisatie. ■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Rolph Pagano: “Coaching verdient zich snel terug.”
www.ikt.nl
Van den Berg en Beun e z i e n
Energiecrisis vraagt
k a n s e n v o o r Tw e n t s b e d r i j f s l e v e n
om industriële aanpak ook nog eens veel schoon water nodig is. Op die manier wordt de reeds aanwezige schaarste aan voedingsmiddelen en water verder versterkt. De voedselprijzen zullen verder stijgen, wat de armoedeproblematiek verhevigt.” De bestaande hoeveelheid biomassa is, volgens Jan van den Berg, voldoende om in de huidige vraag van de olie-industrie en de farmacie te kunnen voorzien. Grootschalige inzet hiervan wordt echter belemmerd door problemen van logistieke en politieke aard en regelgeving. “Zo mag in Nederland GFTafval niet worden gebruikt voor energie-opwekking omdat dit onder de afvalstoffenwet valt en er voor het verbranden van biomassa strengere regels gelden dan voor rookgasreiniging,”
62
Onafhankelijkheid versus rendement De dreigende schaarste aan energie is structureel en vraagt, volgens Van den Berg, een andere benadering dan de huidige, waarbij alleen wordt gekeken naar rendementen en terugverdientijden. De onvoorspelbaarheid van prijsontwikkelingen in de oliemarkt èn de zekerheid dat fossiele brandstof eindig is, maken het zo goed als onmogelijk om een inschatting te maken van de terugverdientijden van de huidige investeringen in alternatieve energie. “Daarnaast wordt ten onrechte gekeken naar het rendement. Immers een rendementseis is alleen noodzakelijk indien er sprake is van schaarste en ruimtegebrek. Daar is bij duurzame energiedragers geen sprake van. We moeten ons dan ook concentreren op technische haalbaarheid en vergroting van onze onafhankelijkheid van onze huidige leveranciers die zich voor een groot deel bevinden in explosieve gebieden als het Midden-Oosten.” Het probleem is echter, volgens Van den Berg, dat de betrouwbaarheid en de levensduur van de huidige alternatieve oplossingen nog niet voldoende zijn. “De oplossing voor deze problematiek kan gevonden worden in een industriële aanpak. Geen innovatie, maar het verbeteren van reeds bestaande producten en processen. Dit zal leiden tot vergroting van de levensduur en reductie van de kostprijs. Om de marktintroductie te versnellen, moeten we bij de alternatieve energieomzettingen het accent dus verleggen van rendement naar levensduur en kostprijs. En vooral naar de mate van onafhankelijkheid die kan worden bereikt."
Koopman en dominee
Ton Beune (l) en Jan van den Berg willen een Twentse aanpak.
De vraag naar energie stijgt snel - mede door opkomende economieën als China, India en Brazilië. De landen van de OPEC draaien op een maximale capaciteit en nu al wordt al meer olie en gas geproduceerd dan er nieuwe voorraden worden gevonden. Onze energievraag overstijgt dus nu al het aanbod, wat automatisch zal leiden tot uitputting. Europa verkeert daarbij ook nog in de ongunstige positie dat het binnenkort voor meer dan 70% afhankelijk is van import. De reserve aan steenkool is nog voldoende voor 100 jaar en alleen kernenergie lijkt de beste optie voor de korte termijn. Voor twee IKT-ers (Jan van den Berg en Ton Beune) reden om een andere benadering van
de problematiek te presenteren en aan te geven welke enorme kansen er liggen voor het Twentse bedrijfsleven om ‘winst’ te halen uit de dreigende crisis.
(door Niko Wind)
De reactie komt, volgens Jan van den Berg (lid van het TEG en vennoot van Inno Impulse), veel te langzaam op gang en in een aantal gevallen ook nog op de verkeerde manier. ”Zo is de extra aanplant van biomassa voor de productie van biobrandstof absurd. Zeker als hiervoor voedingsmiddelen worden gekozen waarvoor
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Ton Beune (directeur van de Raedthuys Groep) hekelde de dubieuze rol van de overheid in de energie- en klimaatdiscussie. “Typisch de strijd tussen de koopman en de dominee: de dominee wil zuinig zijn op wat we hebben, maar de koopman heeft al ons gas onder onze voeten al verkocht, waardoor we nu voor 80% van onze energiedragers afhankelijk zijn van import. En om die afhankelijkheid te vergroten gaan we vier nieuwe kolencentrales bouwen, terwijl we vanaf volgend jaar een netto exporteur van elektriciteit zullen zijn. Om de risico’s af te dekken zullen we dus langlopende leveringscontracten met het buitenland moeten afsluiten. Zij hebben dan de energie en wij zitten met de CO²-uitstoot.” De ondergrondse opslag ziet Beune op korte termijn niet als een oplossing. “Volgens Shell duurt het nog minimaal 10 jaar voordat we die technologie onder de knie hebben. Een CO ²-reductie van 30% in 2020 zit er op deze manier niet in!”
www.ikt.nl
Energie- of inkomenspolitiek De Raedthuys Groep (een onafhankelijke ontwikkelaar en exploitant van duurzame energie) heeft 75 MW opgesteld windvermogen op land. In het noorden van het land lijkt uitbreiding er voorlopig niet in te zitten. Door de bouw van twee kolencentrales in de Eemshaven wordt het transportnet zo zwaar belast dat er ten noorden van Zwolle geen plaats meer is voor windmolenparken. “De overheid steunt de ontwikkeling van duurzame energie nog teveel met de mond. De Nederlandse burger betaalt jaarlijks € 2,7 miljard aan Regulerende Energiebelasting. Geld dat voor het overgrote deel wordt gebruikt voor de inkomenspolitiek.” Beune becijferde dat het realiseren van 4.000 MW windenergie op zee en een even grote capaciteit op land tot 2020 slechts € 2,4 miljard zal kosten. “De doelstelling voor duurzame energie kan dus uit één jaar REB worden betaald!” Het is volgens hem belangrijk dat investeerders zekerheid wordt geboden dat de reële maatschappelijke kosten (bv. de vervuiling door centrales) worden toegerekend aan energiedragers en dat gekeken wordt naar de maatschappelijke opbrengsten. “In Duitsland lukt dat wel. Ost Friesland is dankzij de windenergie welvarend geworden, terwijl Oost-Groningen nog steeds in de lappenmand zit.” Hij hoopt dat Minister Cramer actiever gebruik gaat maken van haar aanwijzingsbeleid, waardoor de procedures voor de bouw van windmolens tot normale proporties kunnen worden teruggebracht.
Kansen voor Twente Van den Berg en Beune zien enorme kansen voor Twente. Er is wind, zon en aardwarmte genoeg om onafhankelijk te kunnen worden van de fossiele brandstoffen. We hebben veel technologie in huis en er zijn veel bedrijven die op dit terrein actief zijn. “Waarom slaan we de handen niet ineen en realiseren we als pilot niet samen een energieneutraal bedrijventerrein, met bijvoorbeeld een combinatie van actief asfalt, zonnecellen, zonnecollectoren, windenergie, aardwarmte, warmtepompen, vergisting van GFT, etc.? Als ons dat lukt, kunnen we dit concept daarna vermarkten in Nederland en Europa.” Hét probleem lijkt de rol van de overheid te zijn, die bijvoorbeeld verbiedt om GFT te gebruiken voor energie-opwekking én die een uiterst onbetrouwbare partner is als het gaat om subsidies en andere middelen. In een aantal gevallen zorgt ook de Europese toetsing voor lange vertragingen. Een tweede ‘hobbel’ voor energie-innovatie is de rol van de banken. Sinds vorig jaar moeten de Europese banken (krachtens Basel II) erg terughoudend zijn in het verstrekken van leningen voor nieuwe technologieën. In het plan van Van den Berg is echter sprake van bewezen technologie en is daarmee het risicoprofiel aanzienlijk lager. “Er ligt dus een schone taak voor het bestaande bedrijfsleven om deze ontwikkeling snel van de grond te trekken. Zij kunnen deze nieuwe marktniches snel betreden en eventueel noodzakelijke investeringen op de normale wijze en binnen de bestaande bedrijfsvoering realiseren.” Clustervorming en samenwerking tussen grote en kleine ondernemingen zijn dus ook hier weer de sleutelwoorden. ■
63
S n e l l e a c t i e l e idt tot start bij volgend schooljaar
International School Twente 65
Willy Ophuis: “Over een jaar wordt hier écht internationaal onderwijs gegeven.”
Er is in Twente al enige jaren sprake van tweetalig onderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs, maar zonder een internationaal erkend curriculum. Erkenning is echter van wezenlijk belang voor de internationalisering van de regio en om drempels in de economische ontwikkeling en het vestigingsklimaat weg te nemen. In mei van dit jaar startte oud-ondernemer (en 100% Tukker) Willy Ophuis samen met Arjan Kraaks, (Grolsch) en Albert Koop (Ernst & Young) daarom een actie om een extra impuls te geven aan internationaal erkend onderwijs in Twente. Hun Stichting Internationaal Onderwijs Twente (SIO) belegde medio september een conferentie die resulteerde in de vaste overtuiging dat Twente bij de start van het schooljaar 2008-2009 een internationale basisschool rijk zal zijn. En als het een beetje meezit óók internationaal erkend voortgezet onderwijs.
(door Niko Wind)
De Prinseschool in Enschede - waar nu al tweetalig onderwijs wordt gegeven - zal vrijwel zeker de eerste internationaal georiënteerde basisschool (IGBO-school) gaan herbergen. De start zal nog bescheiden zijn, maar over enkele jaren moet deze school zeker 100 leerlingen gaan tellen. Het fraaie van de Twentse opzet is dat docenten van de internationale school hun expertise zullen aanbieden aan de basisscholen in Twente die tweetalig onderwijs willen geven. En dat geldt óók voor het voortgezet onderwijs. Willy Ophuis heeft globaal berekend dat hij de eerste vijf jaar zo’n € 150.000,- per jaar nodig zal hebben om de scholen ‘op stoom’ te laten komen: geld voor een Engelstalige bibliotheek, ICT-infrastructuur, het aantrekken van native speakers, etcetera. Voor de geprognosticeerde bijdragen van het bedrijfsleven (40%) heeft hij al veel toezeggingen en ook de sponsors (20%) staan bijkans in de rij. Bij de derde partner (de overheden) duurt het uiteraard wat langer, maar gezien het enthousiasme en de medewerking (en de al toegezegde startsubsidie van € 50.000,- van de Provincie) kan ook dat niet mis gaan.
www.ikt.nl
Essentieel voor internationalisering Ze waren er allemaal. Van gedeputeerde Carry Abbenhues, Wilma van Ingen (KvK) en Ton van Asseldonk (Oost NV) tot en met de voorzitters van de RvB’s van de UT en Saxion. Het voortgezet onderwijs was aanwezig èn de Regio en de gemeenten. Belangrijker nog was de komst van de topmannen van de grote Twentse internationaal opererende bedrijven. De geplande ‘discussie’ over nut en noodzaak werd in feite al voor de bijeenkomst afgeblazen. Iedereen was ‘voor’ en iedereen was bereid om de portemonnee te trekken voor dit essentiële stukje Twentse infrastructuur. Want, zo redeneerde voorzitter Ophuis: internationaal onderwijs komt 100% ten goede aan ons eigen bedrijfsleven en kennisinstellingen als de UT, Saxion en het ITC en daarmee aan de economie van Twente. “Economisch is het zeker zo belangrijk als de, helaas door het kabinet op de lange baan geschoven, verbreding van de A-1, de verbetering van het Twentekanaal en het open houden van de luchthaven. Overijssel is qua internationaal onderwijs karig bedeeld. Naast een particuliere school in Ommen is er in onze provincie niets. En dat terwijl onze bedrijven steeds meer internationaal gaan opereren en ook het personeelsbestand steeds internationaler wordt. “Voor deze mensen is een Nederlandstalige school - en ook een die voor 20% Engelstalig is - niet interessant. Zij keren na een aantal jaren terug naar hun moederland en vragen dus om écht internationaal onderwijs voor hun kinderen, dus 80% Engelstalig. Dat kan overal in Nederland, behalve in Friesland en Overijssel. Terwijl Twente zich wil profileren als internationale kennisregio!” Aan de andere kant worden steeds meer werknemers van Twentse ondernemingen voor een aantal jaren uitgezonden naar het buitenland. Hun kinderen vinden bij terugkeer geen aansluiting bij het Nederlandse onderwijs. De aanpak van Willy Ophuis en zijn medebestuursleden was simpel: stap over van aanbod- naar vraaggestuurd. Dus inventariseer de vraag naar internationaal onderwijs en benader de werkgevers voor een bijdrage. De reactie was massaal en zo positief, dat Willy’s agenda in een hoog tempo volloopt. Hij hoeft nergens de argumenten te noemen: het afremmen van de braindrain, het gemakkelijker binnenhalen van internationale werknemers en dus het versterken van de internationale positie van de regio. Verder verwijst hij graag naar de website www.siotwente.nl.” ■
Een middagje plezier voor IKT-En s c h e d e
Allemaal op de solex Veel uitleg over de verschillende vogels én fraaie demonstraties.
66
Met z’n allen op de solex..
De jaarlijkse ‘informele bijeenkomst’ van IKT-Enschede was weer een happening van formaat. De ‘crew’ van de Methoeve in Weerselo liet zien dat het een meer dan geweldige locatie is. Bovendien is de event-afdeling van de Methoeve in staat om fantastische feesten en evenementen te organiseren. Niet alleen in Weerselo maar ook op andere plaatsen in binnen- en buitenland. Het werd géén totaal verzorgde meerdaagse reis naar Malta, maar een tochtje per solex door het fraaie Twentse land. Voor de toevallige passant moet het een koddig gezicht zijn geweest: twee keer een groep van ruim veertig mannen en vrouwen, gehuld in fel gekleurde oranje hesjes, die probeerden snelheid te halen uit de oervorm van de bromfiets: de solex. De verkeersleider bij de start was uiteraard scheidend directeur Jan Pieter Loppersum. Zijn solex was echter zo traag dat hij in de achterhoede terugkeerde.
pen van je voorganger. Het was ook genieten van de natuur, de cultuur en de geschiedenis van een speciaal stukje Twente: het Stift. Het was - evenals tijdens vorige happeningen bij de Methoeve - gelukkig nét droog geworden. Het was wel koud, waardoor veel rijders in de tweede groep zich na binnenkomst om de open haard verdrongen om weer op temperatuur te komen.
Roofvogels
(door Niko Wind)
Gezien de omvang van het gezelschap was er een dubbelprogramma: de helft reed op de solex terwijl de andere helft kon genieten van een demonstratie met roofvogels en vervolgens omgekeerd. Dat leek saai, maar het bleek boeiend en spectaculair: veel uitleg over de verschillende vogels én fraaie demonstraties. De IKT-ers konden letterlijk kennismaken met haviken, verschillende soorten uilen en een buizerd en ze leerden dat roofvogels van nature lui zijn. Als ze genoeg gegeten hebben, kunnen ze rustig twee dagen in een boom gaan zitten slapen. Ze weten nu ook dat je aan de kleur van de ogen kunt zien of het dag-, schemer- of nachtjagers zijn.
De tocht was meer dan rijden op een stukje nostalgie, genieten van het gepruttel van de motoren en het opsnuiven van de benzinedam-
De IKT-ers bleken schemerjagers. Want zij stortten zich bij het vallen van de avond op een prima verzorgd warm/koud buffet. ■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Scope Nieuwe deelnemers
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.
IKT-Almelo
Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.
FIMON Wedderborg 15 7608 DB Almelo Contactpersoon: de heer R. von Rotz MBA Ekelenkamp B.V. Postbus 65 7440 AB Nijverdal Contactpersoon: de heer H.M. Boerrigter
IKT-Enschede
67
Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE
Tel. 053 – 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail
[email protected]
Touché Training en Coaching Oldenzaalsestraat 76 7581 AW Losser Contactpersoon: mevrouw A. Sterenberg
De Australische partner van TenCate, Sports Technology International, heeft de opdracht gekregen voor levering van de kunstgrasvelden waarop in Beijing de Olympische hockeywedstrijden gespeeld zullen worden.
IKT-Haaksbergen
Nido in Holten, specialist in gladheidbestrijding en straatreiniging, gaat voor de invulling van zijn gevarieerde personeelsbehoeften samenwerken met HR-dienstverlener Adecco.
Dactylo Haaksbergen Eibergsestraat 17 7481 HE Haaksbergen Contactpersoon: mevrouw B. van Maastrigt Ook deelnemer geworden van IKT-Berkelland
IKT-Hengelo
Proviel B.V. Postbus 960 7550 AZ Hengelo Contactpersoon: de heer ing. R.M. ter Horst
IKT-Oldenzaal
HP Valves Oldenzaal B.V. Postbus 151 7570 AD Oldenzaal Contactpersoon: de heer drs. ing. M.J. Hinsenveld Stafflease B.V. Zutphenstraat 18 7571 EJ Oldenzaal Contactpersoon: de heer P.A. Scholten Linde A&T Kerkstraat 6a 7571 EE Oldenzaal Contactpersoon: mevrouw M.J. Dettingmeijer
George Parker.
In memoriam Op 26 september 2007 is Mike Bakker op 80-jarige leeftijd plotseling overleden. Velen zullen hem nog hebben ontmoet tijdens de ontbijtbijeenkomst van KPMG van dit jaar, waar hij nog heel vitaal aanwezig was. Mike Bakker is in de periode 1984 - 1994 directeur/secretaris geweest van de stichting Industriële Kring Twente. Mede door zijn inzet is toen de matrixstructuur van IKT met de (zeven) kringen en werkgroepen gerealiseerd. Op basis hiervan is IKT inmiddels uitgegroeid tot een bloeiende en nog steeds groeiende organisatie van rond de 1200 aangesloten ondernemingen. Wij zullen ons de markante persoonlijkheid van Mike Bakker blijven herinneren. Hoofdbestuur van IKT
Kwaliteitsdag met topspreker
Emotie als informatiedrager De Stichting Kwaliteitsmanagement Twente heeft voor haar kwaliteitsdag een topper in huis gehaald: George Parker. Hij zal onder de titel ‘Emotie is de beste informatiedrager die we hebben’ in een combinatie van hoogwaardige inhoud en aanstekelijk entertainment zijn visie geven op de wijze waarop de kwaliteit van organisaties kan worden verbeterd. Hij put zijn diepgaande kennis en ervaring uit zijn eigen carrières in de gezondheidszorg, ITC en management consulting & training. Als auteur van succesvolle boeken en vele optredens, overal ter wereld, verdiept hij zijn kennis nog iedere dag. De kwaliteitsdag Twente met daarin de ‘lecture-show’ van George Parker wordt gehouden op woensdag 7 november in het Ondernemingshuis Twente. Aanvang 15.30 uur. Aanmelden kan bij de Kamer van Koophandel: tel. 053- 48 49 783; fax 053-48 49 899. In de Stichting Kwaliteitsmanagement Twente (SKT) participeren de Industriële Kring Twente, de Kwaliteits Kring Twente, de Kamer van Koophandel Oost Nederland en de Universiteit Twente.
www.ikt.nl
Twente Agenda 2007
68
Datum
Aanvang
Onderwerp
23 okt. 30 okt. 01 nov. 05 nov. 07 nov. 10 nov. 15 nov. 16 nov. 20 nov. 21 nov. 26 nov. 28 nov. 06 dec. 10 dec. 12 dec. 13 dec.
16.00 uur 16.30 uur 18.00 uur 16.00 uur 15.30 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 15.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie IKT Bedrijfsbezoek Dock 36 en voorzitterswisseling VNO-NCW Twente Twente Concert IKT Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie IKT Kwaliteitsdag Twente SKT Interregionaal Klootschiet Toernooi IKT Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek, & Techniek IKT Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen IKT Business Meeting Twente; grensoverschrijdend zakendoen VNO-NCW Twente Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland IKT Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie IKT Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo IKT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo IKT
Organisatie
2008 Datum
Aanvang
Onderwerp
Organisatie
11 jan. 16 jan. 19 jan. 31 jan. 07 febr. 14 febr. 19 febr. 03 mrt. 04 mrt. 11 mrt. 17 mrt. 19 mrt. 28 mrt. 31 mrt. 07 apr. 16 apr. 19 apr. 07 mei 29 mei 03 juni 03 juni 05 juni 09 juni 11 juni 12 juni
12.00 uur 19.00 uur 16.00 uur 18.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 15.30 uur 09.30 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur
Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Haaksbergen Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Berkelland Nieuwsjaarbijeenkomst Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-West Twente Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Thema-bijeenkomst Logistieke processen Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Financien & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Lunchbijeenkomst/jaarvergadering IKT-Haaksbergen Thema-bijeenkomst netwerken: Hoe Lobbyt Twente in Den Haag Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek/jaarvergadering IKT-West Twente Klootschiettoernooi IKT Haaksbergen Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bedrijfsbezoek Heutink Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financien & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West Twente Bedrijfsbezoek IKT-Enschede
IKT IKT VNO-NCW IKT IKT IKT VNO-NCW IKT IKT IKT IKT IKT IKT VNO-NCW IKT IKT IKT IKT IKT IKT VNO-NCW IKT IKT IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT SKT VNO-NCW Twente
tel. 053 - 484 99 80 tel. 053 - 484 97 83 tel. 055 - 522 26 06
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen