Nr. 2008-014
Houten, 8 april 2008
Aan de gemeenteraad Onderwerp: Speelnatuurgebied Nieuw Wulven Beslispunten: 1. In te stemmen met het ontwerp van het Speelnatuurgebied Nieuw Wulven. 2. In te stemmen met de start van de realisatie van het speelnatuurgebied, onder voorwaarde dat alle geprognosticeerde subsidiebedragen zijn toegekend en voldoende budget voor onderhoud en beheer door alle betrokken partijen beschikbaar is gesteld. 3. Nadat alle geprognosticeerde subsidiebedragen zijn toegekend en de beheerbudgetten beschikbaar zijn gesteld, een krediet ad. € 585.000 ter beschikking te stellen. Inleiding: De gemeenten Houten en Bunnik hebben samen met Staatsbosbeheer (SBB) en Dienst Landelijk Gebied (DLG) het initiatief genomen tot realisatie van een speelnatuurgebied in bosgebied Nieuw Wulven ten noorden van Houten. Natuurlijk ingerichte speelplekken zijn een landelijke tendens. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van speelaanleidingen. Dit zijn niet per definitie speeltoestellen, maar uitdagingen die de fantasie van een kind prikkelen. Een op deze manier ingerichte speelplek geeft meer en andere speelmogelijkheden. “Speelbos” is een concept dat Staatsbosbeheer sinds 1997 toepast om kinderen gelegenheid te geven in contact met de natuur te komen. Een speelbos is een natuurlijke speeltuin, maar er staan geen schommels of klimrekken. Je kunt er wel in bomen klimmen en over slootjes springen. Boomhutten en bruggetjes bouwen. Verstoppertje spelen of vlag veroveren. Natuur waar je buiten de paden mag komen en waar je je lekker kunt uitleven. Korte terugblik Begin 2006 is er door de initiatiefgroep een start gemaakt met de planvoorbereiding voor het project. Omdat het in de praktijk goed blijkt te werken om een thema aan een speelnatuurgebied te koppelen zijn er voor een 4-tal bedachte thema’s (rivierengebied, Romeinen, Hollandse Waterlinie en Wulven) sfeerbeelden samengesteld. Door de ligging (NHW) en de overlap van de thema’s “water” en “vechten” is een combinatie van de thema’s Hollandse Waterlinie en Romeinen als uitgangspunt genomen voor het schetsontwerp. In een workshop met belanghebbende partijen (o.a. provincie, gemeente Bunnik, DLG, SBB en projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie) zijn wensen, eisen en ideeën voor het speelnatuurgebied in kaart gebracht. In een speciale kinderworkshop zijn de wensen, ideeën en fantasieën van de kinderen geïnventariseerd. Klimbomen, hutten bouwen, touwbruggen als ook verstoppen en bloemen plukken waren erg favoriet. Op basis van de verzamelde wensen en eisen voor zowel spelen, natuur als praktische eisen is een schetsontwerp gemaakt. Het schetsontwerp is als uitgangspunt gebruikt om de financiële haalbaarheid te onderzoeken. Stand van zaken In maart 2008 is het schetsontwerp verder uitgewerkt en is de begroting aangepast. Met deze nieuwe gegevens kunnen in april 2008 de subsidies en vergunningen worden aangevraagd. In mei wordt het bestek opgesteld en wordt een start gemaakt met het voorbereiden van de aanbesteding en gunning. Dit traject start na de zomervakantie. Wij hopen aan het eind van het jaar te kunnen starten met de aanleg van het speelnatuurgebied, zodat tegen de zomer van 2009 afgerond kan worden. Activiteiten worden zoveel mogelijk, zo ook dit bestuurlijk traject, gelijktijdig in gang gezet om de uiteindelijke doorlooptijd zo kort mogelijk te houden.
-2Beoogd effect: Realisatie van een speelnatuurgebied in bosgebied Nieuw-Wulven. Daarmee wordt een mogelijkheid voor buitenspelen, speelnatuur, natuur- en milieueducatie en een natuurgericht recreatiegebied voor inwoners van Houten, Bunnik en zeker ook de omliggende regio gecreëerd. Argumenten: 1.1 Speelnatuurgebied past binnen beleid gemeente In het actieprogramma 2006-2010 heeft het college de ambitie opgenomen om het speelnatuurgebied snel te realiseren. Daarnaast past het speelnatuurgebied ook binnen de Ruimtelijke Visie 2015 (meer mogelijkheden voor recreatie) en het Landschapsbeleidsplan Houten (versterken recreatieve uitloopmogelijkheden). 1.2 Buitenspelen draagt bij aan evenwichtige ontwikkeling kinderen Op dit moment blijkt dat kinderen steeds minder buiten spelen. Buiten spelen draagt bij aan een evenwichtige ontwikkeling van kinderen. Het gaat hierbij om: - de lichamelijke ontwikkeling en gezondheid. Kinderen bewegen tijdens het spelen. Op die manier ontwikkelen ze hun spieren en oefenen ze hun behendigheid. Vooral buiten spelen is gezond voor kinderen. Ze komen veel in de frisse lucht en krijgen via het zonlicht veel vitamine D binnen. Dat laatste is nodig voor sterke botten. - de cognitieve ontwikkeling. Spel bevordert probleemoplossend gedrag, logisch denken, taalen betekenisverwerving. - de sociale ontwikkeling. Door samenspel leren kinderen met elkaar om te gaan, rekening met elkaar te houden, grenzen aan te geven. - de creatieve ontwikkeling. Kinderen beschikken al over fantasie. Spel geeft hen de gelegenheid om deze te gebruiken en te ontwikkelen in een dagelijkse situatie. 1.3 Voor kinderen van alle leeftijden een leuk gebied Het ontwerp van het speelnatuurgebied is duidelijk gericht op een zo groot mogelijke groep kinderen en jongeren. Voor alle kinderen van 2 tot 14 jaar (en ouder) heeft het speelnatuurgebied wat te bieden. 1.4 In nabijheid van de stad Utrecht zijn nog geen speelbossen. Speelnatuur is een landelijke trend. Staatsbosbeheer en het ministerie van LNV willen vooral in de nabijheid van grote steden speelbossen realiseren. Speelnatuurgebied Nieuw Wulven zou het eerste speelbos zijn in de nabijheid van de stad Utrecht. 1.5 Aantrekkelijke recreatieve voorziening dicht bij Houten Voor natuurgerichte recreatie zijn bewoners van Houten voor een deel aangewezen op verder gelegen gebieden, zoals de Utrechtse Heuvelrug. Ontwikkeling van bos Nieuw Wulven met daarin het speelnatuurgebied draagt bij aan een verbetering van de recreatieve waarde van het buitengebied van Houten en Bunnik. Het speelnatuurgebied wordt zichtbaar vanuit Fort Vechten, dat onderdeel is van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze voorzieningen kunnen elkaar versterken. 1.6 Speelnatuurgebied versterkt aantrekkingskracht van bos Nieuw Wulven Bos Nieuw Wulven is mede ontwikkeld om de recreatieve druk op Amelisweerd en Rijnauwen te ontlasten. Door de ontwikkeling van het speelnatuurgebied zal bos Nieuw Wulven extra aantrekkelijk worden voor bezoekers uit de regio. Op basis van ervaringscijfers van Staatsbosbeheer bij andere bosgebieden zijn in het speelnatuurgebied 30.000 bezoekers per jaar te verwachten. 1.7 Speelnatuurgebied draagt bij mogelijkheden voor natuur- en milieueducatie In het actieprogramma van het college is de ambitie opgenomen om aandacht voor natuur- en milieueducatie (NME) te intensiveren. De uitwerking hiervan is vastgelegd in het beleidsplan natuur- en milieueducatie dat het college op 13 maart 2007 heeft vastgesteld. Eén van de doelstellingen uit dit plan is “aanbieden van natuur- en milieuactiviteiten in de directe leefomgeving van kinderen en nabij scholen”. Het speelnatuurgebied kan en zal hierin een belangrijke rol vervullen. Bij ontwikkeling van het speelnatuurgebied kan een educatief lesprogramma worden ontwikkeld dat opgenomen wordt in het gemeentelijke NME-programma voor basisscholen.
-3Basisscholen kunnen daarmee het speelnatuurgebied bezoeken in het kader van hun natuuronderwijs. 1.8 Belanghebbende partijen zijn enthousiast over het plan Het schetsontwerp is gepresenteerd aan een groot aantal belanghebbende partijen, waar onder provincie Utrecht, gemeente Bunnik, Staatsbosbeheer, Dienst Landelijk Gebied en Projectbureau Hollandse Waterlinie. Alle betrokkenen zijn enthousiast over het plan en het ontwerp voor het gebied. 2.1 Beheerkosten zo goed als rond Het speelnatuurgebied moet beheerd worden. Voor deze jaarlijks terugkerende kosten zijn geen subsidies beschikbaar. Deze kosten worden gedragen door een aantal betrokken partijen. De totale beheerkosten bedragen zo’n € 55.000 per jaar. Het voorstel is om de bijdrage van de gemeente Houten in de beheerkosten, een bedrag ad. € 22.500, te betrekken bij de integrale afweging die plaatsvindt voor de Perspectiefnota 2009. Dit bedrag is noodzakelijk om het speelnatuurgebied duurzaam te onderhouden en veilig te kunnen gebruiken. Als dit bedrag niet wordt toegekend, dan kan de realisatie van het speelnatuurgebied (voorlopig) niet doorgaan. 3.1 Aanleg kan volledig worden gefinancierd uit subsidies De totale kosten voor aanleg van het speelnatuurgebied worden geraamd op € 585.000. Vanuit diverse subsidieverlenende organen is enthousiast gereageerd op het schetsontwerp en men wil graag een financiële bijdrage leveren. Naar verwachting kan de aanleg volledig worden gefinancierd uit subsidies. Voor een verdere toelichting zie het kopje “financiën”. Communicatie: Het raadsbesluit wordt gepubliceerd op de website en Houten Actueel. Verder vinden in het traject van realisatie van het speelnatuurgebied een aantal communicatie- en interactiemomenten plaats, o.a. : - Tijdens de opening van bos Nieuw Wulven in mei 2008 wordt rond de realisatie van het speelnatuurgebied een informatieactiviteit georganiseerd. Op locatie kunnen mensen informatie krijgen over het toekomstige speelnatuurgebied. - In het speelnatuurgebied wordt een aantal torens of oriëntatiepunten geplaatst. Ook wordt gebruik gemaakt van speciaal voor het speelnatuurgebied ontwikkelde oriëntatieborden en bewegwijzering. Samen met een kunstenaar en een groep toekomstige gebruikers worden deze in een interactief traject ontwikkeld. - Er wordt gekeken naar het betrekken van de toekomstige gebruikers bij de realisatie van het speelnatuurgebied. Een van deze activiteiten zou het aanplanten van wilgenbosjes in het fort kunnen zijn. Plannen voor het optimaal betrekken van de toekomstige gebruikers bij het speelnatuurgebied worden in overleg met BCJ en de betrokken partijen verder uitgewerkt. Financiën: De aanleg kan volledig gefinancierd worden uit subsidiegelden. De beheerkosten en zorgplicht worden gedragen door de initiatiefnemers. Kosten aanleg Kosten Bedrag Deelgebied Het grote fort € 168.203 Deelgebied Vliegerweide € 3.280 Deelgebied Romeinse notenakker € 20.550 Deelgebied Het verdronken bos € 81.563 Deelgebied Nieuwe Wulvense Waterlinie € 87.425 Deelgebied Het kleine dwaalbos € 2.850 Kunstobjecten/oriëntatiepunten en communicatie € 95.000 Algemene werkzaamheden € 47.750 Subtotaal € 506.621 Onvoorzien 10% € 50.662 Subtotaal € 557.283 Indexering van 5% t.o.v. prijspeil 2006 € 27.864 Totaal ex btw € 585.147
-4Dekking benodigde financiële middelen aanleg bedrag (€) status/opmerking € 285.000,00 Gereserveerd
Subsidieregeling RSP groenprogramma 2005-2010
organisatie Bestuur Regio Utrecht
Agenda Vitaal Platteland Leader
Provincie Utrecht
Nationale Postcodeloterij
Landschapbeheer Utrecht (voor realisatie Romeinse notenakker)
€ 285.000,00 Positief advies Plaatselijke Groep Leader € 15.000,00 Zeker; overeengekomen voor 2008
€ 585.000,00
Totaal Dekking beheerkosten per jaar Kosten speeltoestellen (inspectie, onderhoud en afschrijving) speelaanleidingen (inspectie, onderhoud en afschrijving) overige objecten (inspectie, onderhoud en afschrijving)
Bedrag
€ 26.246,00
subtotaal 1
Dekking door
Gewenste dekking € 22.500 Gemeente Houten; nog te dekken € 3.746 *
algemene zorgplicht speelnatuurgebied (kosten per jaar) subtotaal 2
€ 18.360,00
Staatsbosbeheer
€ 7.920,00
Staatsbosbeheer
terreinbeheer (kosten per jaar) subotaal 3
totaal
€ 54.990,00
* Wij zijn met gemeente Bunnik nog in overleg over hun financiële bijdrage.
Kanttekening: Op dit moment gaan wij er vanuit dat het totale subsidiebedrag wordt toegekend. Mochten de uiteindelijke subsidiebedragen lager uitvallen dan zullen we een pas op de plaats moeten maken. Bij het ontwerp is al rekening gehouden met een mogelijke fasering van het plan. Deze zal op dat moment verder uitgewerkt moeten worden. Burgemeester en wethouders van Houten, de secretaris,
de burgemeester,
J. Wiegel
C.H.J. Lamers
Bijlagen die voor de leden van de raad ter inzage liggen op de gebruikelijke wijze: Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: - projectbeschrijving speelnatuurgebied Nieuw Wulven
Nr. 2008-014 De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 april 2008, nr. 2008-014 gelezen en besluit; 1. In te stemmen met het ontwerp van het Speelnatuurgebied Nieuw Wulven. 2. In te stemmen met de start van de realisatie van het speelnatuurgebied, onder voorwaarde dat alle geprognosticeerde subsidiebedragen zijn toegekend en voldoende budget voor onderhoud en beheer door alle betrokken partijen beschikbaar is gesteld. 3. Nadat alle geprognosticeerde subsidiebedragen zijn toegekend en de beheerbudgetten beschikbaar zijn gesteld, een krediet ad. € 585.000 ter beschikking te stellen.
Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op
De raad van de gemeente Houten, de griffier,
de voorzitter,
P.M.H. van Ruitenbeek
C.H.J. Lamers
