Noorden moet uitgaan van eigen kracht. Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012

I

NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012

‘Noorden moet uitgaan van eigen kracht’ Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala

> Ondernemers in Hallum: groeien of vertrekken > Prinsjesdagdiner in teken van nieuwe kabinet > Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven > ondernemers zijn de pioniers in elektrisch rijden

Koninklijke Van Gorcum Duurzaam drukwerk van hoge kwaliteit

het hele jaar rond Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: 0592 379 555 [email protected] [email protected]

010-12

Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e] [email protected] [i] www.vangorcum.nl

1

Inhoud NoordNieuws 4 > 2012

2

Terugblik op Ondernemersgala

6

Ondernemers in Hallum: groeien of vertrekken

12

Prinsjesdagdiner in teken van nieuwe kabinet

Verder in dit nummer:

Voorwoord Met alweer de zeventiende editie van het VNO-NCW Noord Ondernemersgala is het verenigingsjaar traditiegetrouw bruisend van start gegaan. Zo’n duizend genodigden konden genieten van een mooie voorstelling van het NNO, maar kregen ook een inhoudelijke boodschap mee: “het Noorden moet meer vertrouwen op haar eigen kracht.” Hoe het Noorden er in de toekomst uit kan zien, werd geschetst in een video met een ‘boodschap vanuit de toekomst’, waarin vanuit 2030 wordt teruggekeken naar het heden. Zowel de noordelijke voorzitter Bert van der Haar als landelijk voorzitter Bernard Wientjes waren van mening dat het Noorden haar doelen alleen kan bereiken als het minder bescheiden wordt. Noord-Nederland heeft veel kwaliteit aan boord en blinkt uit binnen Topsectoren als energie, water, lifesciences, chemie en agrifood. Zoals u van ons mag verwachten, organiseert VNO-NCW Noord in het komende verenigingsjaar vele bijeenkomsten

waarbij we op deze thema’s zullen inhaken. In dit nummer vindt u naast een terugblik op het Ondernemersgala ook terugblikken op twee andere geslaagde bijeenkomsten: het Prinsjesdagdiner en het bezoek aan de nieuwe energiecentrale van RWE/Essent in de Eemshaven. Naast deze eigen activiteiten staat NoordNieuws deze keer in het teken van duurzaamheid met artikelen over elektrisch rijden, de Clean Campagne van de Energy Valley Topclub en een onderzoek naar een regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei, uitgevoerd in opdracht van VNO-NCW Noord. Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via [email protected] Namens de redactie, Lex Kloosterman

rd

Tw

oo

p g @ ons VN o O ok NCWN o

9 Column Lambert Zwiers 20 VNO-NCW Noord in beeld: bezoek RWE/Essent 28 JNO in the picture – interview Dirk-Jan Huizingh 34 Welkom nieuwe leden 36 Nieuwe leden stellen zich voor 40 Agenda

Vo l

Vaste rubrieken:

itt

er

:

Actueel: 10 NoordNieuws in ’t kort 15 Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven 27 Clean Campagne van Energy Valley Topclub 31 VNO-NCW en MKB: voorkom jeugdwerkloosheid Praktijk: 16 GIDS: een eerste aanzet naar gedragsverandering 22 Geert Kuiper: van Euroborg naar Martinikerk 24 Handelsacademie volgt de Hanzegedachte 32 Ondernemers zijn de pioniers in elektrisch rijden

2

NoordNieuws oktober 2012

Lex Kloosterman [email protected]

Foto’s: Koos Boertjens en JAV Studio’s, Assen

Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala

Noorden moet uitgaan van eigen kracht Vrijdag 7 september vond in Martiniplaza in Groningen het VNO-NCW Noord Ondernemersgala plaats. Zo’n 1.000 genodigden genoten van een voorstelling van het NNO, dat zowel klassieke stukken als bekende Beatles nummers ten gehore bracht. Maar er was ook een inhoudelijke component: het Noorden moet uitgaan van eigen kracht.

Traditiegetrouw is het verenigingsjaar van VNO-NCW Noord op de eerste vrijdag van september van start gegaan met het Ondernemersgala. Met een boodschap vanuit de toekomst ging de avond op ludieke wijze van start. In een video werd vanuit 2030 teruggekeken op het heden, waardoor we de keuzes waar we nu voor staan in het perspectief van de toekomst kunnen plaatsen. Sommige zaken kun je relativeren, maar omgekeerd wordt met zo’n blik juist duidelijk waar Noord-Nederland het van moet hebben en waar we nú in moeten investeren om klaar te zijn voor de toekomst. De boodschap van de film was helder: het Noorden moet vertrouwen hebben in eigen kracht. Zowel VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar als landelijk

Bert van der Haar reikt de VNO-NCW Noordvaas uit aan Bernard Wientjes

VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes onderstreepte deze stelling. Het Noorden heeft veel kwaliteit aan boord en blinkt uit binnen Topsectoren als energie, water, lifesciences, chemie en agrifood. “Om het Noorden nog sterker te maken moeten dan ook minder bescheiden zijn en uitgaan van de vele kwaliteiten die we hebben”, aldus Van der Haar. Bernard Wientjes ging ook in op de verkiezingen die toen nog voor de deur stonden en het belang voor ondernemers om tot een stabiel middenkabinet te komen dat het hopelijk vier jaar volhoudt. Wientjes: “We zijn als ondernemers blij dat de gang naar de flanken in de politiek beëindigd lijkt te zijn. Ondernemers zijn gebaat bij rust en voorspelbaarheid. Daarom is het nodig dat we toegaan

3

naar een stabiliteit die we in dit land hard nodig hebben. Daarna is het aan de ondernemers om te zorgen voor economische groei en ik ben er van overtuigd dat de kansen voor het Noorden nog nooit zo goed zijn geweest als nu.”

Elske Tiben en het NNO met het Noordelijk volkslied

Na de video en de inhoudelijke beschouwingen van de twee voorzitters was het tijd voor muziek van het Noord Nederlands Orkest, dat de zaal met schitterende klassieke stukken en aansprekende Beatles nummers meer dan enthousiast kreeg. Ook het Noordelijk volkslied, dat vorig jaar bij het Ondernemersgala werd geïntroduceerd, werd door velen in de zaal uit volle borst meegezongen. Tussen de bedrijven door werd de VNONCW Noord Talent Award door Bert van der Haar uitgereikt aan gitarist Adetayo Olugbenga Adedeji (zie kader).

ACTUEEL

Deji winnaar VNO-NCW Noord Talent Award 2012 Gitarist Adetayo Olugbenga Adedeji (roepnaam Deji) is de winnaar van de VNO-NCW Noord Talent Award 2012. De 31-jarige Deji, afkomstig uit Nigeria, ontving deze prijs tijdens het jaarlijkse Ondernemersgala uit handen van Bert van der Haar, voorzitter VNO-NCW Noord. Deji is een zeer getalenteerde Afrikaanse gitarist (en zanger) die sinds 2012 jazz studeert aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Joris Teepe, hoofd van de jazzafdeling: “Bij zijn toelatingsexamen was direct duidelijk dat Deji een natuurtalent is. Hij speelt gitaar met veel emotie en overtuigingskracht. Gezien het jaarlijks groeiend aantal aanmeldingen voor gitaar en het beperkt aantal plekken moet men van goede huize komen om direct in het eerste jaar te worden geplaatst. Deji zorgde er echter voor dat er geen moment van twijfel mogelijk was.” Winfred Buma, hoofdvakdocent Jazzgitaar: “Deji is een getalenteerd en inmiddels ervaren musicus, die zijn liefde voor jazz combineert met zijn Afrikaanse roots. Hij onderscheidt zich als mens en student door zijn

aimabele en bescheiden persoonlijkheid, maar op het podium door zijn aanstekelijke en expressieve performance.” Deji is inmiddels ook toegelaten tot de zangopleiding van het Prins Claus Conservatorium en heeft recent een cd uitgebracht met eigen werk. Naast een trofee en een oorkonde, ontvangt Deji van VNO-NCW Noord een studiebeurs ter waarde van € 2.500. VNO-NCW Noord reikt de Talent Award jaarlijks uit aan een jong talent uit

Noord-Nederland dat uitblinkt op het gebied van muziek of dans. Het koesteren van cultureel talent is volgens VNO-NCW Noord essentieel voor een gezonde en bloeiende regio. Met de award en de studiebeurs willen wij hieraan een steentje bijdragen en de horizon van een groot talent verbreden. Wilt u meer weten over de winnaar van de Talent Award? Luister zijn muziek en bestel zijn cd op www.adedejiadetayo.com/

»

4


De drie leadzangers van het NNO, Erik Mesie, Syb van der Ploeg en Chris Zegers

Een uitgebreid buffet na afloop van de galavoorstelling

De zaal doet enthousiast mee met de laatste Beatles nummers

V.l.n.r. Agnes Wolbert (PvdA Kamerlid), Diana Monissen (De Friesland Zorgverzekeraar), Elly van ‘t Hof (Rabobank Leeuwarden), Anja Kanters (Donkergroen) en Ingeborg Walinga (NNO)

Het bleef nog lang gezellig in de Theaterfoyer van Martiniplaza

V.l.n.r. burgemeesters Peter Rehwinkel (Groningen), Sicko Heldoorn (Assen), Ferd Crone (Leeuwarden), Karel Loohuis (Hoogeveen) en Max van den Berg, Commissaris van de Koningin Groningen

5

Deji bewees zijn talent door samen met het NNO een schitterend nummer te spelen, waarbij jazz en klassieke muziek moeiteloos met elkaar werden gecombineerd. Na afloop van de voorstelling werd er nog lang gegeten en gedronken in de foyer van Martiniplaza en zorgde Chris Jagger (de broer van...) met zijn band voor een swingende afsluiting van de avond.

Chris Jagger, de broer van, verzorgde het slotakkoord van de avond

Op onze website www.vno-ncwnoord.nl vindt u meer foto’s van het Ondernemersgala. Via www.youtube.com/vnoncwnoord vindt u een videoimpressie van de avond en de video ‘Bericht uit de toekomst’. U kunt ook de QR-code scannen om deze video’s te bekijken.

Het Ondernemersgala werd mede mogelijk gemaakt door:

Iets te vieren? De muzikale verzorging van het Ondernemersgala was in handen van het Noord Nederlands Orkest, dat dit jaar 150 jaar bestaat. 2012 –2013 is dus een jubileumseizoen en daarom heeft het NNO een extra feestelijk programma bij deze editie van NoordNieuws laten meezenden. Heeft u ook iets te vieren? Een jubileum, bedrijfsuitje of een relatie-evenement? Kom het vieren bij het NNO! Het NNO is hèt symfonieorkest van het Noorden en speelt in alle grote theaters. Het NNO is herkenbaar door de verrassende en brede programmering, van puur en onversneden klassiek tot cross-overs en populaire muziek. U bereikt er op een stijlvolle wijze uw relaties mee. Het NNO speelt de mooiste muziek op het hoogste niveau, biedt u de beste plaatsen en zorgt dat uw gezelschap op gepaste wijze wordt ontvangen met catering op maat. Concertbezoek, een locatieconcert of symfonisch gala, alles is mogelijk. We geven alle bedrijfsjubilea tot 25 jaar in het seizoen 2012-2013 een korting van 25 procent op de kaartprijs. Bestaat uw bedrijf nog langer? Neem contact op voor een scherpe aanbieding via 050-3695804 of [email protected]

6


Akke Groenewoud [email protected]

Foto: Het Hoge Noorden

Ondernemers in Hallum:

Het College van B&W van Ferwerderadiel frustreerde lange tijd de groeiambities van het bedrijfsleven in het Friese Hallum. Door geen toekomstvisie te ontwikkelen en een objectief onderzoek te negeren, leek de regio € 50 miljoen aan investeringen mis te lopen en honderden arbeidsplaatsen te verliezen. Na oproepen van VNO-NCW Noord, de betrokken ondernemers en de provincie Fryslân sommeerde de gemeenteraad het College haar huiswerk opnieuw te maken. Wat is er in Hallum aan de hand? Sinds oktober 2011 zijn in Ferwerderadiel ondernemers, gemeente, provincie en VNO-NCW Noord met elkaar in gesprek over de toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein aan de Doniaweg in Hallum. Zowel in milieutechnisch als infrastructureel opzicht is het voor de hier gevestigde bedrijven niet mogelijk om verder te groeien. Aan de Doniaweg zijn niet de minste bedrijven gevestigd. De vijf grootste werkgevers, bakkersbedrijven Helwa, Hellema en Van der Meulen, transportbedrijf De Vries en metaalverwerker

Oreel, bieden rechtstreeks werk aan 800 mensen. Voorzichtige ramingen geven aan dat er indirect nog eens vier- tot zeshonderd banen afhankelijk zijn van deze werkgevers. Afgelopen maand negeerde het college van B&W van de gemeente Ferwerderadiel, waar Hallum onder valt, zonder reden van opgave de plannen om hun groeiambities te realiseren en liet de bedrijven hiermee in de kou staan. VNO-NCW Noord heeft vervolgens samen met de betrokken ondernemers een dringend beroep op de gemeenteraad van Ferwerderadiel gedaan om het collegebesluit te verwerpen en haar verantwoordelijkheid te nemen, zodat de werkgelegenheid in deze regio voor toekomstige generaties behouden blijft. En met succes.

Doniaweg Het bedrijventerrein Hallum is jaren geleden ontwikkeld om het dorp te ontlasten en de bedrijven naar een locatie buiten het dorp te verplaatsen waar nog voldoende ruimte was. Binnen het dorp waren er voor de bedrijven geen uitbreidingsmogelijkheden meer. Destijds is er voor de Doniaweg gekozen vanwege de goede ontsluiting richting Leeuwarden. Er is echter niet voorzien dat door de steeds strenger wordende milieueisen en de steeds groter wordende bedrijven op termijn problemen zouden kunnen ontstaan voor de omgeving. In de loop der jaren is het bedrijventerrein steeds verder uitgebreid en vol

“De ijle economische structuur van dit deel van Friesland kan een eventueel banenverlies niet opvangen”

ACTUEEL

Miljoeneninvesteringen en honderden banen op het spel

7

groeien of vertrekken gebouwd en zijn de grenzen van de mogelijkheden bereikt. Op het bedrijventerrein Hallum zijn 25 verschillende bedrijven gevestigd. De bedrijven hebben zich op de huidige locatie sterk ontwikkeld en vormen een belangrijke bron van werkgelegenheid voor de regio. De werkgelegenheid op ‘Hallum-West’ ontwikkelt zich bovengemiddeld, zowel provinciaal als landelijk beschouwd. Veruit het grootste deel (circa 80%) van de werkgelegenheid wordt geleverd door de genoemde grote werkgevers. Aangezien de potentiële beroepsbevolking in Hallum uit circa 1.900 mensen bestaat, kan in theorie ruim één op de drie arbeidsactieven in Hallum een baan hebben op Hallum-West. Het bedrijventerrein heeft hiermee een belangrijke werkgelegenheidsfunctie voor inwoners uit Hallum, maar ook voor omliggende kernen en de regio.

Uitbreiden Een aantal van de bedrijven, authentieke familiebedrijven en sinds meer dan 150 jaar aan Hallum verbonden, wil op langere

of kortere termijn uit gaan breiden. Uitbreiding van deze bedrijven heeft gevolgen voor de omgeving, op zowel milieu- en verkeerstechnisch als maatschappelijk gebied. Om als gemeente mee te kunnen werken aan uitbreiding zoals de bedrijven deze willen realiseren, moeten er beslissingen worden genomen om de toekomst van de industrie in Hallum veilig te stellen. Hierbij moet er rekening gehouden worden met de belangen van de bedrijven en de omwonenden. Het bedrijventerrein staat dichtbij een bewoond gebied, is op sommige plaatsen zelfs fysiek tegen de woonpercelen aangebouwd. Als alles blijft zoals het nu is en de gemeente geen toekomstvisie ontwikkelt, is het wachten totdat de milieugrenzen van het bedrijventerrein bereikt zijn en verkeersmogelijkheden niet meer toereikend. VNO-NCW Noord maakt zich grote zorgen over de impact die een gedwongen vertrek van de bedrijven op termijn zou krijgen. De ijle economische structuur van dit deel van Friesland kan een eventueel banenverlies niet

www.afier.com

Verder denken brengt je verder............ Als je werkt met de nodige diepgang….

Een accountant moet ‘Verderdenken’: meer op actualiteit en toekomst gericht zijn. Wij zijn accountants gericht op diepgang. Geef ons een uitdaging en wij gaan er voor. Accountants én adviseurs, denken verder en doen verder. Voor beide moet u bij Afier zijn. Voor meer info over verderdenken: Mr. André Kool FB Mr. Erik Stuut Drs. Erik-Jan Kreuze RE RA Drs. Marc Oegema RA

Verderdenken, verder doen

Handelsweg 16c Tynaarlo T (0592) 53 09 53

»

Danna Paternotte Student aan het door GasTerra gesponsorde Prins Claus conservatorium

Vioolspelen is wat ik het allerliefste doe. Dat is mijn passie. Alleen in de oefenruimte op het Conservatorium, maar ook graag met anderen. Zo leer je nieuwe mensen, nieuwe muziek en ook nieuwe opvattingen over muziek kennen. En ben je onderdeel van een mooi totaal. Voor GasTerra is dat niet anders. Wij streven naar een duurzame samenleving, waarin schone energiebronnen optimaal tot hun recht komen. Als de wind of de zon het dan even laten afweten, vormt aardgas een verantwoorde aanvulling. Zo zijn wij onderdeel van de oplossing. www.iampartofthesolution.nl

“College moet opnieuw met ondernemers om tafel om te onderzoeken hoe het bedrijventerrein toekomstbestendig kan worden gemaakt” opvangen. Want hoewel de Hallumer familiebedrijven gehecht zijn aan hun regio en willen investeren in hun bedrijf, zullen ze vertrekken als het ondernemen hen onmogelijk wordt gemaakt. Dan zijn ze feitelijk gedwongen om buiten de provincie te investeren.

Onderzoek Vanaf het begin is er overleg geweest tussen de gemeente, de provincie en VNO-NCW Noord omdat de belangen die op het spel staan, groot zijn. Naar de situatie in Hallum is het afgelopen jaar objectief onderzoek gedaan door DHV, mede in opdracht van de gemeente. Uit dit onderzoek komen meerdere opties naar voren om de toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein te garanderen, bijvoorbeeld door de aanleg van een nieuwe toevoerroute of door (een deel van) de woningen aan de Doniaweg te slopen. Het college van B&W negeerde in eerste instantie dit onderzoek zonder enige toelichting. Dit besluit om feitelijk niets te doen aan de situatie rondom het bedrijventerrein aan de Doniaweg schoot in het verkeerde keelgat bij alle betrokkenen. Besefte het college welke impact een gedwongen vertrek van de bedrijven op termijn zou krijgen? Als zij eenmaal elders investeren, zullen ze dat blijven doen. Hallum raakt dan op den duur uit zicht, wat de gemeente op termijn honderden banen gaat kosten. Dit zal grote gevolgen hebben voor de hele omgeving als het gaat om de woningmarkt, verenigingsleven, middenstand, etc. VNO-NCW Noord heeft daarom samen met de betrokken ondernemers een dringend beroep op de gemeenteraad van Ferwerderadiel gedaan om het collegebesluit te verwerpen en haar verantwoordelijkheid te nemen, zodat de werkgelegenheid in deze regio voor toekomstige generaties behouden blijft. Tot ieders opluchting sommeerde de gemeenteraad eind september het college van B&W van Ferwerderadiel haar huiswerk over te doen en samen met ondernemers te zoeken naar uitbreidingsmogelijkheden. Het enige voorstel van het college, om woningen aan de Doniaweg beter te isoleren tegen geluidsen geuroverlast, werd van tafel geschoven.

Weer om tafel De gemeenteraad wil dat het college met de provincie Fryslân en de betrokken ondernemers opnieuw om tafel gaat om te onderzoeken hoe het bedrijventerrein toekomstbestendig kan worden gemaakt door de bedrijven meer ruimte te bieden. Er wordt met name gekeken naar de mogelijkheden die er zijn om de woningen of een deel daarvan te slopen, zodat de € 4 miljoen kostende nieuwe ontsluitingsweg er niet eens hoeft te komen. De mogelijkheid dat de provincie Fryslân financieel zou willen bijspringen was voor de gemeenteraad een belangrijk argument om niet in te stemmen met het collegevoorstel. <

COLUMN

9

Politiek: niet goed, geld weg? Jarenlang heeft VNO-NCW Noord zich hard gemaakt voor de Zuiderzeelijn van Groningen naar de Randstad. Toen die er uiteindelijk niet kwam, kreeg het Noorden een compensatiepakket van meer dan € 2 miljard; het Regio Specifiek Pakket. Geld dat mede dankzij de inspanningen van VNO-NCW Noord is binnengehaald en bestemd is voor de versterking van onze infrastructuur. Bekende infrastructurele projecten binnen dit RSP zijn de spoorlijn Groningen-Drachten-Heerenveen, de regiotram Groningen, de Zuidelijke Ringweg Groningen, de Haak om Leeuwarden en Knooppunt Joure. Maar er staat nog veel meer op de agenda voor de komende jaren (zie www.rsp-projecten.nl), waarbij aangetekend moet worden dat we vaart moeten maken: diverse projecten moeten voor 2020 worden uitgevoerd, want dan loopt de bestuursovereenkomst met het Rijk af. Niet alleen wachten we te lang met de uitvoering van het RSP, ook zijn sommige projecten inmiddels afgeblazen (spoorlijn Groningen-Drachten-Heerenveen) of staan zij op het punt om afgeblazen te worden (regiotram Groningen). Hoewel VNO-NCW Noord nog steeds van mening is dat de spoorlijn het meest structuurversterkende project van de regio is, moet je je er soms bij neerleggen dat de betrokken overheden tot andere inzichten komen. De projecten worden voor een groot deel betaald uit rijksgelden, maar provincies en gemeenten leveren ook een eigen bijdrage. Als in het geval van Groningen blijkt dat een regiotram financieel niet verantwoord is, kun je er voor kiezen om deze bij nader inzien niet aan te leggen. Wat vervolgens essentieel is, en dat geldt voor alle projecten binnen het RSP, is dat de middelen die vrijkomen wél worden gebruikt voor verbetering van de bereikbaarheid en andere economische structuurversterkingen. Het kan niet zo zijn dat het geld, bestemd voor versterking van de infrastructuur, wordt gebruikt om gaten in de eigen begroting te dichten of aan natuurbeleid wordt uitgegeven, zoals momenteel in Friesland gebeurt. Het besluit over de spoorlijn is nauwelijks genomen of de honderden miljoenen zijn al aan andere (niet-infrastructurele) zaken uitgegeven. Voor VNO-NCW Noord is dit onacceptabel. Nieuwe inzichten mogen er niet toe leiden dat de middelen van het RSP worden verkwanseld en gebruikt voor doeleinden anders dan versterking van onze infrastructuur. Dergelijk wanbeleid zorgt ervoor dat in Den Haag de indruk kan ontstaan dat we hier in het Noorden geen raad weten met het compensatiepakket. Iets wat het Rijk in de huidige tijd van bezuinigingen wél zal weten. Besteed het geld voor infrastructuur daarom altijd aan infrastructuur, ook als de plannen wijzigen. Lambert Zwiers directeur VNO-NCW Noord

10


Noordnieuws in 't kort Slimmer Werken Week: met menskracht de crisis uit De Slimmer Werken Week stimuleert innovatie. Van 5 t/m 9 november veranderen noordelijke mkb’ers een dag van werkplek. Ze wisselen kennis en ervaring uit en doen ideeën op voor hun eigen organisatie. Daarmee laat de Slimmer Werken Week zien dat innovatie vooral mensenwerk is. Door te investeren in mensen komt een enorm potentieel aan ‘menskracht’ vrij: de basis van succesvolle innovatie en beter presterende bedrijven. Doel van de grootscheepse uitwisseling is het mkb in Friesland, Groningen en Drenthe een positieve stimulans te geven op het gebied van sociale innovatie. Bewustwording, inspiratie en leren van

elkaar staan daarbij centraal. De meeste innovaties komen namelijk voort uit de medewerkers zelf. Het blijkt dat bedrijven beter presteren met medewerkers die zich prettig voelen en de kans krijgen met verbetervoorstellen te komen. Dat dit werkt bewijst het feit dat het alweer de derde keer is dat Syntens, Unique en Kamer van Koophandel Noord-Nederland het evenement organiseren (i.s.m. VNO-NCW Noord). De drie noordelijke hogescholen ondersteunen het project, waardoor er nog meer kennis beschikbaar is en er extra wisselmogelijkheden ontstaan.

De Slimmer Werken Week maakt deel uit van de Maand van de Sociale Innovatie. Thema’s zijn het benutten van de talenten van de medewerkers, het ontwikkelen van innovatieve ideeën en het optimaal benutten van netwerken. Een ander onderdeel is het evenement So!Innovatief – De kracht van Sociale Innovatie, op 6 november. Workshops over slim organiseren en innoveren in de huidige arbeidsmarkt maken deel uit van het programma. Kijk op www.slimmerwerken8.nl voor aanmelden voor de Slimmer Werken Week en meer informatie.

Onderzoek: Kansen voor Kansarmen Kansen voor Kansarmen is een explorerend onderzoek naar de werkgelegenheid voor mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt in NoordNederland. VNO-NCW Noord verleent haar medewerking aan het onderzoek van Quality Coaching en roept haar leden op de digitale vragenlijst in te vullen. Met het onderzoek kunnen de volgende vragen beantwoorden: > Hoofdvraag: Wat is de opnamebereidheid van werkgevers voor mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt, in Noord-Nederland? > Welke motivaties hebben werkgevers om mensen met een grote afstand tot de

arbeidsmarkt in dienst te nemen? > Welke belemmeringen ervaren werkgevers om mensen uit deze doelgroep in dienst te nemen? > Welke voorwaarden stellen werkgevers bij het in dienst nemen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? > In hoeverre is de werkgever op de hoogte van de regelgeving en stimulerende maatregelen omtrent het in dienst nemen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? De Wet werken naar vermogen is weliswaar op 5 juni 2012 controversieel verklaard, maar het is zeer waarschijnlijk dat de kern van het wetsvoorstel in

een nieuw kabinet gehandhaafd blijft. De uitvoering van de Wet werken naar vermogen valt of staat met de arbeidsmogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt. Een terugkerende vraag daarbij is of werkgevers in staat en/of bereid zijn om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt een kans te bieden. De meningen daarover zijn sterk verdeeld en dat is onwenselijk voor het ontwikkelen van een goed re-integratiebeleid. Deelnemen Kijk op www.qualitycoaching.nl om mee te doen aan het onderzoek. Namens Quality Coaching zijn wij u alvast dankbaar voor de genomen moeite.

’t Feithhuis heeft lekkerste koffie van het Noorden De espresso en cappuccino van Stadscafé-Restaurant ’t Feithhuis in Groningen is uitgeroepen tot beste van Noord Nederland. Dit is de uitkomst van de koffie top 100 die is uitgevoerd door vakblad Misset Horeca. Een testpanel onderzocht in opdracht van Misset Horeca de kwaliteit van koffie bij de 230 beste koffieschenkers van Nederland. Hierbij kwam ‘t Feithhuis als beste van Noord-Nederland uit de test

en eindigde als tweede in de landelijke ranking. De test richtte zich niet alleen op de technische bereiding en smaak van koffie, maar hield ook rekening met het gastvrijheidsaspect van koffie. “Koffie is een visitekaartje”, zo zegt ’t Feithhuiseigenaar Keimpe Postema. “Als koffie met aandacht is bereid, voel je je welkom. Dat is onze filosofie in ’t Feithhuis”, aldus de voorzitter van JNO.

11

WTC Leeuwarden begint Business Academy

noordnieuws in 't kort

Het WTC in Leeuwarden begint een eigen serie cursussen, gericht op internationaal zakendoen. Hiertoe is de WTC Business Academy opgericht, die vanaf oktober meerdaagse Executive Courses en eendaagse trainingen biedt voor internationaal opererende bedrijven en bedrijven met internationale ambities. Het doel is zowel de kennis van het internationaal zakendoen up to date te houden als het internationale netwerk van het noordelijk bedrijfsleven te versterken. “Wij denken dat ondernemers veel meer kunnen profiteren van de netwerken die via de WTC’s beschikbaar zijn. Het zou me niet verbazen als dit concept op termijn wereldwijd wordt

gekopieerd,” zegt directeur Evert Jan Schouwstra van WTC Leeuwarden. Deelnemers krijgen een schat aan informatie over alle aspecten van internationalisering, aldus Schouwstra. “En verzorgd door vooraanstaande experts

uit de universitaire en HBO-wereld én het bedrijfsleven. De kennis over het wereldwijd zaken doen wordt bovendien versterkt door het netwerk van de mondiale WTC-organisatie. Ook daar kunnen deelnemers van profiteren.” De Executive Courses en trainingen van WTC Business Academy zijn in eerste instantie bedoeld voor internationaal opererende bedrijven en voor bedrijven met internationale ambities. Maar zij staan ook open voor iedereen die zichzelf wil ontwikkelen op het gebied van internationalisering. Meer informatie over WTC Business Academy is te vinden op www.wtcbusinessacademy.com

DOC Kaas neemt CheesePartners Holland over DOC Kaas in Hoogeveen is voornemens om de belangen van Westland en Rouveen in CheesePartners Holland VOF over te nemen en zo enige eigenaar te worden van CheesePartners Holland. De transactie zal worden aangemeld bij de mededingingsautoriteiten. Onder voorbehoud van goedkeuring door de mededingingsautoriteiten, verwachten de partijen dat de overname over een aantal maanden kan worden geëffectueerd. CheesePartners Holland verzorgt wereldwijd de distributie van Hollandse

directeur-bestuurder van het grensoverschrijdende samenwerkingsverband EUREGIO, een functie die zij per 1 januari 2013 zal gaan invullen. Op dit moment is Schwenzow nog werkzaam als hoofd van de Stafafdeling van de Kreis Borken. Tot maart 2011 was zij directeur van het vliegveld Stadtlohn-Vreden. Daarvoor werkte Schwenzow onder andere bij de regionale ontwikkelingsmaatschappij (Wirtschaftsförderungsgesellschaft) van de Kreis Borken en heeft daar veel ervaring opgedaan in de Nederlands-Duitse samenwerking.

Met het 100% belang in CheesePartners Holland zet DOC een verdere stap in de richting van de markt. Dit past in het traject van het versterken van de commerciële infrastructuur, zoals dat een aantal jaren geleden is ingezet. Westland trekt zich terug en gaat zich met name focussen op de verkoop en marketing van kaasmerken in binnen en buitenland. CheesePartners Holland blijft als zelfstandig bedrijf op de markt acteren met een breed assortiment kaas.

Marco Meijer is benoemd als Algemeen Directeur van Energiewacht. Hij neemt hiermee de functie over van interimdirecteur Tom de Witt Hamer. Door zijn ervaring als directeur van HomeTeam, een serviceorganisatie voor onderhoud aan vastgoed, is Meijer bekend met de denkwijze van een organisatie waar service hoog in het vaandel staat. Energiewacht is als franchisenemer aangesloten bij de landelijke serviceorganisatie van Essent.

KNAW en heeft op grond van de Wet op het Waddenfonds tot taak het ontwikkelen van een duurzame kennishuishouding ten aanzien van het waddengebied. Prof. dr. Van Dijk was vanaf de start in 2008 lid van het bestuur als portefeuillehouder Ruimtelijke en Sociale Economie en is nu voor twee dagen per week verbonden aan de Waddenacademie. Daarnaast is Van Dijk als hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse en voorzitter van de Vakgroep Economische Geografie verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en maakt hij als deskundig lid Arbeidsmarkt en Scholing deel uit van de Sociaal Economische Raad Noord-Nederland.

Jouke van Dijk is door de KNAW benoemd als voorzitter en directeur van de Waddenacademie. De Waddenacademie is in 2008 ingesteld als instituut van de

Personalia

Elisabeth Schwenzow is benoemd tot

kaas voor de retail, voedingsindustrie en groothandel. Sinds de oprichting in 1999 door Westland, DOC Kaas en Rouveen Kaaspecialiteiten, heeft CheesePartners Holland zich ontwikkeld tot een professionele speler op de internationale markt voor Hollandse kaas.

12



Foto’s: JAV Studio’s, Assen

Prinsjesdagdiner in

Hoogleraar Flip de Kam

Het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van VNO-NCW Noord, KPMG en Deutsche Bank trok dit jaar zo’n 200 ondernemers naar Martiniplaza. Hoewel Prinsjesdag dit jaar minder nieuwswaardig was dan anders, werd het toch een interessante bijeenkomst. “Nederland is toe aan een verlicht despoot”. Dagvoorzitter Aize Bouma sprak bij de introductie van het jaarlijkse Prinsjesdagdiner in het Groninger Martiniplaza over een zinloze avond. Met een demissionair kabinet, een nieuwe Tweede Kamer en de formatieperiode van een nieuw kabinet voor de deur was Prinsjesdag dit jaar immers minder nieuwswaardig dan ooit. Zeker ook omdat de meeste maatregelen, vastgelegd in het bekende Lenteakkoord van CDA, D66, GroenLinks, VVD en ChristenUnie, al voor de zomer bekend waren. Ondanks al deze elementen werd het jaarlijkse Prinsjesdagdiner van VNO-NCW Noord, KPMG en Deutsche Bank tóch een zinvolle bijeenkomst met een helder betoog van hoogleraar Flip de Kam, een levendige paneldiscussie en een agenda voor Noord-Nederland in Den Haag.

Somber beeld Flip de Kam, Honorair Hoogleraar Overheidsfinanciën aan de RUG, trok zich niets aan van de stelling van Bouma

dat het een zinloze Rijksbegroting was die demissionair De Jager op Prinsjesdag presenteerde. “De begroting is een serieus en somber document, aangezien er voor iedereen lastenverzwaringen zijn”, aldus De Kam. Door de belangrijkste cijfers overzichtelijk te presenteren, schetste hij een pessimistisch beeld dat uit de begroting naar voren komt. Zo is het volgens de hoogleraar zorgwekkend dat de consumptie van de Nederlandse bevolking niet op gang komt, het BBP krimpt, de zorguitgaven sterk groeien en de werkloosheid stijgt. “De oorzaak voor dit laatste punt is somber: we zien de werkgelegenheid afkalven”, aldus De Kam. De hoogleraar ging ook in op de formatieperiode, waarbij VVD en PvdA de lead

“Een nieuw kabinet moet de banenmachine weer op gang krijgen”

hebben. De Kam voorziet problemen: beide partijen vinden elkaar in de wens om het begrotingstekort terug te dringen, maar willen dat ieder op hun eigen manier bereiken. Op thema’s als gezondheidszorg, Defensie, de woningmarkt en ontwikkelingshulp zijn grote verschillen. Omdat veel mensen volgens De Kam voor VVD of PvdA hebben gekozen om deze de grootste partij te maken, zal het voor deze kiezers tot een teleurstelling leiden wanneer zij samen gaan regeren. De Kam: “Wat er ook voor bundeling aan compromissen uit komt, voor deze mensen leidt het tot een combinatie met een partij waar ze zich tegen keerden en dus wordt het een teleurstelling.” Zijn conclusie: Paars komt er niet.

Paars kabinet De tijd zal het leren of de hoogleraar gelijk krijgt of niet. Burgemeester van Leeuwarden Ferd Crone, één van de vier panelleden, dacht er in ieder geval anders over. Hij stelde dat een Paars kabinet straks net als eerdere Paarse kabinetten “de banenmachine weer op gang moet krijgen” om Nederland uit de economische crisis te krijgen. Ook Crone waagde zich aan een blik in de glazen bol. Volgens hem hebben we op 16 november 2012 een nieuw kabinet van VVD en PvdA.

13

teken van nieuwe kabinet De andere deelnemers aan de paneldiscussie waren Anne-Christine Dreue (directeur Dutch Flight Academy), Geert Graaf (Raad van Bestuur Gasunie) en Martin Sitalsing (directeur/bestuurder Bureau Jeugdzorg Groningen). Sitalsing was net als Crone niet zo somber gestemd over een Paars kabinet. “Het zou een goed kabinet voor de jeugdzorg kunnen zijn, als het beste van twee werelden erin naar voren komt: een combinatie van het liberale, vrije denken en een sociaal gezicht.”

ACTUEEL

Verlicht despoot Anne-Christine Dreue, half Frans, half Noors, maar inmiddels Nederlandse, kreeg de lachers op haar hand met haar suggestie dat Nederland toe is aan een ‘verlicht despoot’ om eindelijk eens duidelijke beslissingen te nemen “zonder met zestien andere partijen te hoeven overleggen”. Gevraagd naar de maatregelen die zij in die positie zou nemen, noemde Dreue focus op onderwijs en versoepeling van het ontslagrecht. “Dan moeten we deze despoot dus wel makkelijk kunnen ontslaan”, voegde Crone met een knipoog aan het betoog van Dreue toe. Geert Graaf waagde zich niet aan politieke voorspellingen, maar ging in op de ontwikkelingen op het gebied van groene energie. “Iedereen is voor de opkomst en verdere ontwikkeling van duurzame energiebronnen. Fossiele brandstoffen als gas hebben echter een belangrijke brugfunctie in de transitieperiode naar duurzame energie.” Graaf erkent dat deze boodschap niet goed voor het voetlicht is gebracht door de gasindustrie. “We dachten: gas verkoopt zichzelf wel. Gas is nog steeds een belangrijke brandstof en essentieel in de langetermijnvisie op het gebied van duurzame energie.”

Noordelijke agenda Doel van de avond was om te komen tot een lijstje van prioriteiten waarmee het Noorden naar Den Haag kan. Lambert Zwiers, directeur VNO-NCW Noord, pleitte voor een focus op infrastructuur. Het Noorden moet vaart maken met de investeringen van het Regiospecifiek

“In barre tijden moeten we onze lichtpunten koesteren”

Pakket, meer dan € 2 miljard dat NoordNederland mag investeren na het afblazen van de Zuiderzeelijn in 2007. “Door te vaart te maken met deze investeringen stimuleren we de bouw, wat toch de smeerolie van de economie is”, aldus Zwiers. Ferd Crone onderstreepte het belang om haast te maken met het RSP. “Als we de plannen hiervoor niet stevig indienen, schuiven ze deze in Den Haag op de lange baan.” In de paneldiscussie werd niet alleen over investeringen in fysieke infrastructuur gesproken, maar ook over de sociale infrastructuur: meer scholing van het personeel, ook door bedrijven. Daarnaast moeten we in het Noorden vaker zeggen waar we goed in zijn. Bedrijven en kennisinstellingen moeten met goede voorstellen in Den Haag aankomen om geld vrij te krijgen voor het Noorden, aldus Crone. Geert Graaf onderstreepte deze visie: “In barre tijden moeten we onze lichtpunten koesteren. Daarom is het erg belangrijk om bijvoorbeeld onze Energy Valley verder uit te bouwen.” De conclusies van het Prinsjesdagdiner? De Rijksbegroting stemt tot somberheid; er is een Paars kabinet op 16 november aanstaande met een liberaal en sociaal gezicht, dat liefhebbers van het politieke midden tevreden zal stemmen en de strategische stemmers teleurstelt; Nederland is toe aan verlicht despoot; het Noorden moet vaart maken met investeringen op het gebied van infrastructuur en we moeten vaker zeggen waar we goed in zijn. Koester de lichtpunten. <

Martin Sitalsing

Ferd Crone

Anne-Christine Dreue

Geert Graaf

Al uw financiële producten op één adres geregeld. Dat is het idee. U heeft het al druk genoeg met ondernemen. Daarom moeten de dagelijkse financiële zaken gewoon gestroomlijnd zijn. Zodat het betalingsverkeer soepel verloopt, de kredieten op maat zijn en de bedrijfsrisico's afgedekt. De accountmanager van de Rabobank begrijpt dat. Wilt u ook dat de dagelijkse financiële zaken soepel lopen? Neem dan contact op met de Rabobank.

Uw business gaat altijd verder, ons commitment ook. Rabobank. Een bank met ideeën.

www.rabobank.nl/zakelijk

15

Lambert Zwiers [email protected]

Strijd tegen laaggeletterdheid binnen bedrijven

ACTUEEL

Het Alfa-college is de campagne Beter lezen + Beter schrijven = Pure Winst gestart. Samen met de gemeente Groningen, VNO-NCW Noord en het Ondernemerstrefpunt wordt hiermee laaggeletterdheid binnen het bedrijfsleven aangepakt. Ook uw organisatie kan eenvoudig aan de slag met dit probleem. In Nederland hebben meer dan anderhalf miljoen volwassenen zoveel lees- en schrijfproblemen, dat zij niet goed kunnen functioneren in onze maatschappij en op de werkvloer. Eén op de vijftien werknemers kan bijvoorbeeld geen personeelsblad, werkrooster of bestelformulier lezen. Onderzoek wijst uit dat meer dan vijftig procent van de laaggeletterden in Nederland een betaalde baan heeft. Het is dus goed mogelijk dat ook één van uw werknemers of collega’s laaggeletterd is. Een groot probleem is dat laaggeletterden hun handicap vaak goed weten te verbergen door lees- en schrijfsituaties op het werk te vermijden. ‘Dat formulier vul ik thuis wel in’, ‘Ik ben mijn bril vergeten’, ‘Ik dacht dat de afspraak morgen was’ en ‘Kunt u dat even voor mij invullen’ zijn veel gehoorde uitspraken.

Convenant Om de problematiek van laaggeletterdheid op de werkvloer aan te pakken, heeft het Alfa-college samen met de gemeente Groningen, het Ondernemerstrefpunt en VNO-NCW Noord aan het begin van dit studiejaar een convenant ondertekend. De vier partijen willen allemaal een aanjagersrol spelen waar het gaat om bewustwording en het bespreekbaar maken van laaggeletterdheid. In de komende drie jaar

VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers en wethouder Ton Schroor (Groningen) tekenen het convenant. willen we zoveel mogelijk werkgevers enthousiast maken om zich aan te sluiten bij dit bondgenootschap. Het doel van het project is jaarlijks vijftig werkgevers in Groningen deel te laten nemen aan de campagne opdat zij laaggeletterdheid herkennen binnen hun bedrijf. Dit moet ertoe leiden dat honderd werkende laaggeletterden per jaar een cursus lezen en schrijven volgen. Het gaat hierbij niet alleen om basisvaardigheden van lezen en schrijven, maar ook om digitale vaardigheden.

Consequenties Laaggeletterde mensen hebben door hun beperkte taalvaardigheden grote moeite om volledig te participeren in de moderne samenleving. Een en ander heeft grote consequenties voor zowel werkgevers als werknemers. Zo kunnen bedrijven veiligheidsrisico’s lopen wanneer werknemers de veiligheidsinstructies niet kunnen lezen. Maar denk ook aan: meer kosten door ziekteverzuim en productieverlies; minder gemotiveerd personeel; inflexibiliteit; onvoldoende benutting van het arbeidspotentieel en beperkte mogelijkheden voor bij- en omscholing van deze laaggeletterde werknemers. Om werkgevers te helpen met de aanpak van laaggeletterdheid op hun werkvloer zijn een plan van aanpak en een

stappenplan ontwikkeld, waarmee de omvang van het probleem in kaart kan worden gebracht, bewustwording kan worden gecreëerd en het probleem concreet kan worden aangepakt.

Concreet Met de cursus Taalondersteuning op de werkvloer biedt het Alfa-college u als werkgever de kans om uw werknemers werkinstructies en roosters beter te laten begrijpen. De cursus helpt hen om beter met u, collega’s en klanten te communiceren. Bij voorkeur vindt de cursus om het taalniveau te verbeteren op de eigen werkplek plaats, omdat zij erop gericht is op taal en communicatie die de werknemer nodig heeft op het werk.

Bijeenkomst U bent van harte uitgenodigd voor een informatieve ontbijtbijeenkomst in het kader van Beter lezen + Beter schrijven = Pure Winst. Deze vindt plaats op 7 november 2012. De ontbijtsessie met daarin een masterclass over Laaggeletterdheid, met name voor medewerkers van P&O, is op 29 november. U kunt zich opgeven bij het Alfa-college via de mail ([email protected]) of telefonisch (0800-8100). <

16


Gabriëlla Dekker [email protected]

GIDS: een eerste aanzet naar gedragsverandering Regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei

In opdracht van VNO-NCW Noord heeft Gabriëlla Dekker als onderdeel van de Bachelor Sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar een regionaal meetinstrument voor duurzame ontwikkeling en groei. Hier is het rapport “Gidsend Instrument inzake Duurzame Samenleving (GIDS)” uit voortgekomen. Hoe meet je duurzame economische ontwikkeling en welke indicatoren zijn hierbij van belang? Naar het onderwerp duurzaamheid zijn vele onderzoeken gedaan; verschillende meetinstrumenten zijn verschenen waarin economische, sociale en ecologische waarden zijn opgenomen. Het vernieuwende aan dit onderzoek is echter dat duurzaamheid op een andere manier wordt gedefinieerd, waardoor het meetinstrument een andere invalshoek heeft.

Begrip duurzaamheid Iedereen spreekt over duurzaamheid, maar waar staat dit begrip voor? Sinds de introductie van de definitie van duurzaamheid van de commissie Brundtland in 1987 wordt duurzaamheid beschouwd

me ontwikkeling wanneer wordt uitgegaan van de conventionele definitie.

Onuitputtelijke ambities Het bereiken van een duurzame samenleving naar de randvoorwaarden als gesteld door Brudtland wordt in het onderzoek “Gidsend Instrument inzake Duurzame Samenleving” (GIDS) bekritiseerd. Immers, het natuurlijke kapitaal (zoals schoon drinkwater, landbouwgronden, bewoonbaar grondgebied en een

als een situatie waarbij de huidige generatie kan voldoen in de eigen behoeftevervulling en in het nastreven van eigen ambities, terwijl tegelijkertijd de behoeftevervulling van de toekomstige generaties niet wordt belemmerd. Over het algemeen beoogt duurzaamheid iets uit te drukken van een verantwoorde omgang met kapitaalvoorraden, hetzij met economische, natuurlijke of sociale kapitaalvoorraden; dit zijn de zogenaamde dimensies die een rol spelen bij het duurzaamheidsvraagstuk. In figuur 1 is inzichtelijk gemaakt hoe deze drie dimensies elkaar zouden moeten Figuur 1 ‘overlappen’ in een situatie van duurza-

17

schone atmosfeer) dat nodig is om zowel huidige generaties te bedienen in hun behoeftevoorziening en ambitievervulling, als om de behoeftevoorziening van toekomstige generaties te garanderen, is uitputtelijk. De eindigheid van deze kapitalen staat in schril contrast met de vrijwel onuitputtelijke ambities die mensen in het algemeen hebben. Hoe dienen we om te gaan met deze uitputtelijke kapitalen zodat toekomstige generaties kunnen voortbestaan? Wanneer is een regio duurzaam ontwikkeld?

PRAKTIJK

Hierarchisering In het onderzoek GIDS wordt een samenleving als duurzaam beschouwd, wanneer de natuurlijke hulpbronnen (het ‘natuurlijk kapitaal’) ten minste op gelijk niveau blijven, terwijl het ecologische welzijn, het menselijke welzijn en de overige sociale en economische waarden op een dusdanig niveau zijn, dat er voldoende draagvlak is om het natuurlijke kapitaal in stand te houden. Daarbij wordt gesteld dat er in een meetinstrument voor duurzame ontwikkeling een hierarchie dient te worden aangebracht, waarbij de ecologische waarden boven de andere worden gesteld. Dit dient te geschieden door een weging aan te brengen, waarbij de ecologische waarden die betrekking hebben op de lange termijn (natuurlijk kapitaal), zwaarder zouden moeten wegen dan de sociale en economische waarden.

“De eindigheid van het natuurlijk kapitaal staat in schril contrast met de vrijwel onuitputtelijke ambities die mensen in het algemeen hebben” Lindenberg. Deze theorie spreekt van drie zogenaamde overkoepelende doelframes waarvan het menselijk gedrag en het zelfreguleringsproces afhankelijk is: het hedonische doelframe, het winstdoelframe en het normatieve doelframe. Wanneer het hedonische doelframe geactiveerd is, is men gericht op het verbeteren van het gevoel dat men op dat moment heeft, op de korte termijn dus.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan het eten van een ijsje; dit levert een direct genot op. Wanneer men vanuit het winstdoelframe handelt, is men gericht op het verbeteren van de (individuele) positie die men heeft op langere termijn. Denk hierbij aan het volgen van een studie om je plek op de arbeidsmarkt te verbeteren. Tenslotte kan het normatieve doelframe leidend zijn. Dit maakt dat men handelt conform de sociale normen; zoals het

Door de dimensies die van nature slechter presteren op duurzame ontwikkeling een zwaarder gewicht toe te kennen, wordt het negatieve signaal dat dient uit te gaan bij een slechte prestatie bekrachtigd. Zodoende kan de uitkomst van dit meetinstrument beleidsmakers een sterkere impuls tot interveniëren geven. De van nature minst krachtige dimensie wordt dan extra kracht bij gezet.

Gedragstheorie Voor de aansturing van het gedrag zijn de ecologische waarden waarschijnlijk het zwakst, de economische (materiële) waarden het sterkst, gevolgd door de sociale waarden. Deze verwachting vindt theoretische ondersteuning in de zogenaamde doelframe-theorie van

Figuur 2

»

Hoe groen is gas?

De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze ﬂexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertiﬁceerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.

Met aardgas naar een groenere toekomst.

19

hoort en zoals verwacht of gewenst is. Een voorbeeld hierbij is dat men in een overvolle bus de zitplaats afstaat aan een ouder persoon, die anders zou moeten staan. De doelframes kunnen allen afwisselend leidend zijn, maar zijn a priori verschillend in sterkte; het hedonische is dominant, gevolgd door het winst-doelframe. Het normatieve doelframe is het minst sterk volgens Lindenberg. Om duurzaam gedrag tot stand te laten komen is het juist belangrijk dat het normatieve doelframe leidend is, omdat duurzaam gedrag vaak geen direct of persoonlijk nut oplevert en dus afhankelijk is van ons gevoel van sociale verantwoordelijkheid.

Relevante waarden Om de relevante waarden voor duurzame ontwikkeling in kaart te brengen, is er onderzoek gedaan naar eerder verschenen rapporten over (de metho-

den voor) instrumenten voor duurzame (economische) ontwikkeling. Deze ‘duurzaamheidsindexen’ zijn ontwikkeld in verschillende contexten en zijn gericht op verschillende meetoriëntaties. Ze zijn opgesteld om duurzame ontwikkeling te meten op Globaal, Europees, Nationaal of Regionaal niveau. Voor het vaststellen van de waarden is er onderzocht hoe deze in eerder verschenen meetinstrumenten elkaar overlappen en waarin zij verschillen. Hieruit werd een selectie gemaakt van waarden die door de verschillende bestudeerde meetinstrumenten werden aangedragen. Bij de selectie van deze waarden werden de volgende criteria gesteld: de waarden dienen aanstuurbaar te zijn op maatschappelijke niveau en betrekking te hebben op de langere termijn. Daarnaast dienen ze in overeenstemming te zijn met de aanbevelingen van commissie Stiglitz et al. (2010), een gezaghebbend

rapport dat opgesteld werd in opdracht van de toenmalige Franse president Sarkozy. In figuur 2 is het resultaat van het onderzoek naar de selectie van de waarden inzichtelijk gemaakt. Voor het uiteindelijke meetinstrument ‘GIDS’, dat bedoeld is om duurzame ontwikkeling voor de drie Noordelijke Provincies: Groningen, Friesland en Drenthe (op macroniveau) te meten, is vervolgonderzoek nodig. Er dient te worden onderzocht hoe de waarden cijfermatig kunnen worden uitgedrukt en er dient een wegingsbepaling te worden gedaan van de verschillende waarden. Het is tijd voor een andere kijk op wat duurzame ontwikkeling inhoudt en wat we hiervoor dienen te meten. Met het ‘Gidsend Instrument voor Duurzame ontwikkeling’ is er een eerste stap gezet om gedragsverandering ten bate van een duurzamere samenleving in NoordNederland te stimuleren. <

Nieuw bij VNO-NCW Noord Mijn naam is Hester Joustra en op 1 september 2012 ben ik gestart als beleidsmedewerker bij VNO-NCW Noord. Vanuit deze rol ben ik onder andere verantwoordelijk voor het functioneren van de Noordgangen. Ik hoop u daar de komende tijd dan ook vaak te treffen. Hoewel mijn achternaam wellicht een Friese achtergrond doet vermoeden, kom ik oorspronkelijk uit de Flevopolder. Geboren in Lelystad, opgegroeid in Zeewolde. Na het afronden van het VWO in Harderwijk ben ik naar Groningen verhuisd om Nederlands Recht te studeren. Een opleiding waarop ik op jonge leeftijd al mijn zinnen had gezet en die ik met veel enthousiasme heb gevolgd. Gedurende mijn studietijd ben ik actief geweest in verschillende verenigingen en betrokken geweest bij de lokale politiek. Ook heb ik een semester vakken gevolgd aan Griffith University in Australië. Ik ben afgestudeerd in zowel het privaatrecht als het staatsen bestuursrecht. Het raakvlak tussen overheid en maatschappij/bedrijfsleven heeft altijd mijn belangstelling gehad. Mijn

afstudeerscriptie heb ik daarom geschreven over de vrijheid van meningsuiting versus het belang van bescherming van staatsgeheimen in het kader van klokkenluidersorganisatie WikiLeaks. Binnen VNO-NCW Noord zal ik me met diverse projecten bezighouden. Ik ben ervan overtuigd dat ik een uitdagende en leerzame tijd tegemoet ga.

20

Foto’s: JAV Studio’s Assen


VNO-NCW Noord in beeld: bezoek RWE/Essent bouwt in de Eemshaven aan een nieuwe elektriciteitscentrale, die vanaf 2014 elektriciteit zal leveren aan tweeënhalf miljoen huishoudens. In de zeer moderne en efficiënte elektriciteitscentrale kunnen zowel kolen als biomassa worden gestookt. De centrale heeft een vermogen van 1.600 megawatt, een zeer flexibel regelvermogen en een hoog rendement, waardoor minder brandstof nodig is om dezelfde hoeveelheid energie te produceren. Daarom is hij veel schoner en zuiniger dan oudere centrales. Hiermee draagt RWE/Essent bij aan een duurzame, betaalbare en betrouwbare

energievoorziening in Nederland. En dat niet alleen. Met de bouw van deze centrale, die tientallen jaren meegaat, heeft RWE/Essent zich als het ware verankerd in de regio. Het bedrijf investeert daarom veel in de omgeving: in duurzame relaties, maar ook in kennis & innovatie, natuur & milieu en sport & cultuur. VNONCW Noord mocht een kijkje nemen in de in aanbouw zijnde centrale op 27 september 2012. Een unieke kans, omdat er straks na de bouwperiode veel minder te zien is dan nu. Voor wie de bijeenkomst heeft moeten missen: in het voorjaar van 2013 gaan we nogmaals op bezoek bij de energiecentrale. <

21

energiecentrale RWE/Essent

22



Geert Kuiper schrijft en dirigeert kerstoratorium

Van Euroborg naar Martinikerk Geert Kuiper blijkt van vele markten thuis. Naast zijn werk bij FC Groningen heeft hij een kerstoratorium geschreven: Es ist ein Ros entsprungen. Op 21 en 22 december aanstaande voeren een door hem samengesteld koor, orkest en solisten dit stuk uit in de Groningse Martinikerk, met Kuiper als dirigent. “Maar”, benadrukt hij, “Het moet geen Geert Kuiper-show worden”.

Muziek is universeel en brengt mensen bij elkaar, net als voetbal. De twee werelden hebben dan ook meer gemeen dan je in eerste instantie zou denken. Voor beide geldt dat er lang geoefend en gerepeteerd moet worden om de top te bereiken, dat het draait om samenspel tussen mensen en dat passie en beleving essentieel zijn. De combinatie van beide werelden is niet alledaags, en zeker niet de combinatie van klassieke muziek en voetbal. Bij Geert Kuiper komen beide echter samen. Het maakt Kuiper tot een man met uiteenlopende passies. Waar de meeste mensen hem kennen als bevlogen salesmanager van FC Groningen, liggen zijn wortels eigenlijk in de wereld van de (klassieke) muziek. “Ik ben in 1986 afgestudeerd als dirigent aan het conservatorium”, vertelt Kuiper. “Vervolgens moest ik in militaire dienst en ben ik uit de muziek geraakt.” Via enige omzwervingen belandde Kuiper na zijn diensttijd in de verzekeringswereld, waarin hij al snel voor zichzelf begon als assurantie tussenpersoon.

In 1998 verkocht Kuiper zijn goed lopende bedrijf. Het ging in die tijd erg slecht met FC Groningen, de club was net gedegradeerd naar de eerste divisie. Het weerhield Kuiper er als ras-Groninger echter niet van om bij de club in nood aan te kloppen. “Ik wilde wat doen voor FC Groningen, de boer op.” Hoewel hij er niemand kende en de club eigenlijk geen geld had, wist Kuiper met zijn fanatisme en passie toch binnen te komen bij FC Groningen. Het sloeg aan en samen met onder andere algemeen directeur Hans Nijland werkte hij als commercieel manager het afgelopen decennium mee aan de wederopbouw van de club tot aan de subtop in de eredivisie.

Innerlijke drang De passie voor FC Groningen had in die tijd de overhand en muziek werd een hobby. Kuiper bleef echter muzikaal actief. “Zo heb ik onder andere het Nederlands fanfareorkest opgericht en vele muzikale avonden georganiseerd.” Kuiper bleef ook muziek schrijven, vaak in de nachtelijke uren, “domweg omdat het in je kop zit”. Het meest omvangrijke stuk dat hij heeft geschreven is een

23

‘Es ist ein Ros entsprungen’

Kerstoratorium van

kerstoratorium, genaamd Es ist ein Ros entsprungen. Kuiper: “Ik schrijf muziek omdat ik een innerlijke drang voel om dit te doen, het moet er gewoon uit.”

PRAKTIJK

Het stuk is een paar jaar geleden viermaal uitgevoerd door muziekvereniging De Bazuin in Winsum, waar Kuiper woont. “Door tijdgebrek is het daarbij gebleven, maar het was wel een groot succes. De zaal zat alle keren tot de nok toe vol”, vertelt Kuiper. Oudejaarsnacht 2011 kwam Kuiper tot een goed voornemen voor 2012. “Ik hikte er al heel lang tegenaan om meer te doen met het kerstoratorium en besloot om het dit jaar op te pakken.” Zo gezegd, zo gedaan. Op 21 en 22 december aanstaande staat Kuiper als dirigent voor een door hem samengesteld koor, orkest en kwartet solisten in de Groningse Martinikerk, waar hij wederom voor volle zalen gaat. Nu kunnen er echter 1.100 man in. Een hele onderneming, om deze twee uitvoeringen te organiseren. En dan moet Kuiper dit ook nog eens doen in combinatie met de zware baan die hij heeft bij FC Groningen. Kuiper: “Ik ben iemand die graag zaken combineert. Doordat ik dit nu doe, gaan er weer nieuwe deuren open, worden contacten uitgediept en dat leidt weer tot nieuwe initiatieven. Het geeft me veel voldoening en energie.”

Sponsors Het is ook juist de combinatie van de twee werelden die Kuiper verder helpt. Hij benutte zijn goede contacten in het bedrijfsleven en wist al gauw liefst negentig sponsors te regelen. “Je moet je altijd verplaatsen in de ander en je afvragen: is dit voor hen interessant? Wat ik die bedrijven te bieden heb, is een prachtige avond en een goede ontmoetingsplek.” In de technische groothandel Lasaulec en Scholma Druk heeft Kuiper zijn hoofdsponsors gevonden en hij kan het niet laten hen even in het zonnetje te zetten. “Lasaulec wil verbonden zijn met vooruitstrevende projecten en is maatschappelijk betrokken. Hetzelfde geldt voor Scholma Druk, dat dit jaar 75 jaar bestaat en voor ons onder andere een schitterend programmaboek maakt.” Kuiper heeft inmiddels het zakelijke deel van het project helemaal op orde. Niet alleen heeft hij vele sponsors geregeld,

ook kreeg hij het voor elkaar dat deze op het provinciehuis worden ontvangen door Commissaris van de Koningin Max van den Berg. Daarnaast heeft Kuiper met JNO-voorzitter Keimpe Postema geregeld dat de mensen voorafgaand aan beide concerten voor slechts twintig euro een kerstdiner kunnen nuttigen in zijn restaurant ’t Feithhuis, direct gelegen tegenover de Martinikerk. Om de zaken goed aan te kunnen pakken, richtte Kuiper een stichting op. “Er komt zoveel kijken bij de organisatie van twee grote voorstellingen. Ik ben daarom erg blij dat John Baron als projectmanager mij alle randzaken uit handen neemt.”

Geert Kuiper:

Solisten

Roelien van Wagenin gen, Sopraan Femke de Boer, Alt

Koor & Orkest o.l.v. Geert Kuiper

Jelle Leistra, Teno r Luuk Tuinder, Bas Verteller

Roel Dijkhuis

Vrijdag 21 & Zaterdag 22 decem ber

Martinikerk Gron

2012

ingen

Hoofd spons ors

Aanvang 20.15 uur

Toegangsprijs zaal Voorverkoopprijs € 17,50 € 15,00 Voorverkoop Wins um:

Hijlkema Binnen G Reindersstraat 2 Voorverkoop Gron ingen: Alle JUMBO supermark ten in de stad Groningen

Mede mogelijk gemaakt door: Administratiekantoo r Rossing | Afier Bedrijfsad viseurs | AG Ems Asbest Adviesbur Nederland BV | Aksos eau Wierenga | Autobedri Accountants BV | jf Velting | Autolease Bos Incasso | Breman Al-ko Luchttechniek Groningen | Bang Meppel | Broekveld BV | André Brontsem & Olufsen | Bendit t BV | Bureau Meestersc Gebouwenbeheer a Training, Organista Isolatietechniek BV hap | Buss Office BV | Dassen BV | tie en Presentatie | Bikkel Dienstver Solutions BV | CiCom De Oliehoorn BV | lening | Bloemsier Beauty | Geo Plus | Dizain | Double Projectmanagement kunst De Anjer | BV | GGN Tijhuis & U | Dousma & Dousma / Advies | Conveno Blokzijl Advocaten Partners | Grand Café | Drenthe Tours | Invraplus | J.H. Bakker | Functioneringsadvis ‘t Lokaal | Hairpoint Elting BV Stukadoo eurs | Cordial | Dalkia Holding BV | JUMBO | Harvie | Hattrick’s rs en Afbouwbedrijf Supermarkten Groningen Club | Heineken Brouwerije Groningen | Mijn | Elzinga Groep | Secretariaat | Mulder-St | Kostwinder Schildersg n Noord-Nederland Energiewacht | Foola eendam Peugeot HOC Opleiding & roep | Lingbeek Products Distributie Noord Dealer | MW Bedrijfskle Training BV | Hunter BV | Orangegas | | Lodewijktenhave.nl Select | Idéfix | ding | Nord Delta Pass Toegangssystemen | Lukkien & Schultinga SNS Bank | TDC Groep Solutions Leek | Notariskan | Plas Bossinade | Marico | Media Markt | Terpstra Groningen Advocaten NV | Prinsen toor Tjeerd Smid BV | Trippel AAA VisionFood | Vleesbedr | Novema / Het Ondernem Beheer Zuidlaren | UninU | UNO Bedrijfsad BV | Rabobank Stad ijf De Vries | Waterborg ers Belang | Olie viseurs BV | Van der en Midden Groningen | Welzorg Groningen | SID Incasso Maas & Verhoog Advocaten Nederland BV | Wigcherin | SLV Concept | | Van der Molen Autogroep g Investment BV | Wijnne & Barends | Van Lanschot Bankiers | Zameco LTD | ZorgBedri | jf | Zuidlaarder Beheer Groep |

en via www.einro

s.nl

Design by Brenda Alting

Zelf kan Kuiper zich vanaf nu concentreren op het muzikale gedeelte. Dit doet hij samen met zijn zus Janneke, die ook koordirigente is. “Inmiddels zijn het orkest en het koor samengesteld. Verder zijn er vier solisten van Capella Frisiae is voormalig RTV-Noord directeur Roel Dijkhuis gestrikt als verteller.” Begin oktober zijn de repetities begonnen. Es ist ein Ros entsprungen is volgens Kuiper “een afwisselend en toegankelijk klassiek stuk met hedendaagse elementen”.

maken en om het publiek dat een mooie avond moet hebben.” De twee avonden zullen echter wel bijzonder worden voor Kuiper. Het is een droom die uit komt om zijn zelf geschreven kerstoratorium in de Martinikerk uit te voeren. Kuiper: “Ik heb hier gestudeerd en vaak in deze kerk gespeeld. Dat we een kerstdiner hebben kunnen organiseren in ’t Feithhuis maakt de cirkel helemaal rond; dit was vroeger het conservatorium waar ik mijn diploma heb gehaald.”

Cirkel is rond Hoewel Kuiper natuurlijk de drijvende kracht achter de twee voorstellingen is, het stuk heeft geschreven en gaat dirigeren, benadrukt hij dat het “absoluut geen Geert Kuiper show moet worden”. Kuiper: “Het gaat om de muziek, de sponsors die het allemaal mogelijk

Kaartverkoop Es ist ein Ros entsprungen wordt op 21 en 22 december 2012 uitgevoerd in de Martinikerk in Groningen, aanvang 20.15 uur. Kaarten kosten €17,50, in de voorverkoop €15,-. Kaarten zijn te koop via www.einros.nl <

Proeven bij FC Groningen Geert Kuiper nodigt alle leden van VNO-NCW Noord niet alleen uit om naar zijn kerstoratorium te komen, ook het stadion van FC Groningen ziet hij uiteraard graag vol met noordelijke ondernemers. Om u de sfeer te laten proeven, zodat u geheel vrijblijvend kunt kijken of het bij u en uw bedrijf past, biedt FC Groningen voor €750 een ‘proeverij’ aan. Kuiper: “De actie houdt in dat bedrijven een drietal aaneengesloten wedstrijden van FC Groningen kunnen proeven en hierdoor kunnen kennismaken met onze Businessclub in de uiterst fraai verbouwde Businesslounge van FC Groningen. Ze ontvangen twee luxe business-seats op het Lasaulec Ereterras, één parkeerkaart en een uitnodiging voor een netwerk-clublunch. Verder maken alle deelnemers kans op twee gratis business-seats voor het seizoen 2013-2014.” Geïnteresseerd in de mogelijkheden? Neem dan contact op met Geert Kuiper via [email protected]

24



Handelsacademie volgt de Hanzegedachte Bestuursportret Vereeniging van Handelaren

Leergang voor commerciële toppers in het Noorden Drie jaar geleden richtte de Vereeniging van Handelaren de Handelsacademie op. Vanuit de Hanzegedachte van samen zaken doen en commerciële winst behalen is de opleiding Strategic Business Sales ontwikkeld. Inmiddels hebben de eerste groepen deze commerciële leergang met succes afgerond en de deelnemers zijn enthousiast. Van de geschiedenis… Op 29 maart 1847 werd de noordelijke Vereeniging van Handelaren opgericht. Het doel van deze vereniging was het bevorderen van sociaaleconomische contacten tussen enerzijds leden onderling en anderzijds tussen leden en derden, die in de economische activiteiten van NoordNederland een bepalende rol spelen. In haar 165-jarige bestaan is de Vereeniging bij vele belangrijke ontwikkelingen betrokken geweest, zoals de

opening van de spoorlijn GroningenLeeuwarden in 1866, de oprichting van de Groninger-Rotterdammer Stoomvaartmaatschappij De Hunze in 1876 en de totstandkoming van de eerste interlokale telefoonlijn naar Groningen in 1890. De Vereeniging was destijds een belangrijke vraagbaak; in een tijd waarin met betrekking tot arbeidsverhoudingen en sociale voorzieningen niets was geregeld, speelde de Vereeniging een vooraanstaande rol.

...naar het heden Tot zover de geschiedenis, terug naar het heden. De Vereeniging van Handelaren bestaat anno 2012 namelijk nog steeds en telt zo’n 150 leden: de captains of industry in Noord-Nederland, ondernemersgerichte mensen die hun roots in het Noorden hebben. Eind 2008 werd de Vereeniging van Handelaren benaderd door de provincie Groningen met het verzoek initiatieven te ontplooien op het terrein van de

25

arbeidsmarkt en de noordelijke economie. Een eigen opleiding was hierbij een eerste stap: een leergang gericht op versterking van de commerciële slagkracht van het management van de leden, die meteen bijdraagt aan de uitstraling van de deelnemende bedrijven op de arbeidsmarkt. Dit leidde uiteindelijk tot een commerciële leergang: de Handelsacademie. De Handelsacademie is gericht op het ontwikkelen en behouden van commercieel talent in het Noorden, vertelt Harm Jan Bouwmeester van de AOG School of Management uit Groningen. Samen met dit instituut is de postacademische commerciële opleiding Strategic Business Sales ontwikkeld als eerste opleiding van deze Handelsacademie. Een concreet initiatief om de noordelijke economie te versterken.

eigen inbreng van de deelnemers. Samen leren en leren van elkaar. De universitas gedachte vormt de basis van de leergang.

anders slaat de discussie dood”- volgden zij de leergang Strategic Business Sales, die uit acht modules bestaat.

Strategic Business Sales

“Van netwerk naar kennisnetwerk”, dat is de beste typering van de leergang”, aldus Willem Hein van Beljon+Westerterp. “De leergang was uitmuntend in het aanreiken van theoretische en praktische kennis en het leren van elkaar stond centraal. Een aantal deelnemers kende ik al, maar daarnaast heb ik mijn commerciële netwerk in het Noorden weer sterk uitgebreid. Ik kan iedereen deze leergang aanbevelen.”

PRAKTIJK

Commerciële toppers Ieder bedrijf wil de kwaliteit van haar personeel op een hoog niveau houden. Dat betekent goede mensen vasthouden en verder laten ontwikkelen. De leergang Strategic Business Sales is dan ook gericht op commerciële toppers die op boardroom niveau actief moeten kunnen zijn. Hierbij is de Vereeniging van Handelaren bewust de samenwerking aangegaan met een noordelijke partner. De AOG School of Management heeft ruime ervaring met leergangen op het gebied van marketing en management. De samenwerking is al snel tot de Handelsacademie omgedoopt, met de Hanzesteden als een belangrijke inspiratiebron voor deze leergang. Bouwmeester stelt: dit Middeleeuws stedenverbond, dat ontstond vanuit samenwerking tussen handelaren, is een prachtig voorbeeld van succesvol grensoverschrijdende samenwerking die alle deelnemers ten goede komt. Vanuit de Hanzegedachte van samen zaken doen en commerciële winst behalen is de opleiding ontwikkeld. Hoogwaardige docenten van universiteiten, best practices en sales experts spelen tijdens het programma een belangrijke rol, maar niet minder belangrijk is de

Met de Handelsacademie heeft de Vereeniging van Handelaren een stevig ambitieniveau. De toelatingseisen zijn minimaal tien jaar relevante werkervaring en een bewezen trackrecord. De opleiding is gericht op zaken doen op boardroom niveau, aldus Bouwmeester. De deelnemers ontwikkelen strategisch inzicht in het belang van een klant en het vermogen om daar zakelijk op aan te sluiten. De doelstelling van de Handelsacademie is dat de deelnemer zich ontwikkelt tot een salesstrateeg, een ambassadeur van zijn bedrijf die het speelveld kan overzien. Dit kan zowel in de rol van accountmanager zijn als in de rol van businessmanager of commercieel manager. Maar alleen begrip is niet voldoende, aldus Bouwmeester: het gaat ook om toewijding, leiderschap en durf. Persoonlijkheidsontwikkeling krijgt ruim aandacht tijdens het programma.

Praktijk De Handelsacademie bestaat inmiddels drie jaar en de deelnemers van de eerste twee groepen zijn volgens Bouwmeester onverdeeld enthousiast. In groepen van ongeveer 12 man –“niet te omvangrijk,

Vele noordelijke bedrijven hebben inmiddels al besloten te investeren in hun medewerkers via de leergang van de Handelsacademie. Hiervoor hoeft u overigens geen lid te zijn van de Vereeniging van Handelaren.

Meer informatie Wilt u meer weten over de Handelsacademie? Neem dan contact op met Harm Jan Bouwmeester van de AOG School of Management via [email protected] of 06-54940777 <

‘Opereren in een internationale setting’ Wubbo Everts Projectmanager Foreign Direct Investments (FDI)

‘Noord-Nederland staat op de kaart, ook internationaal. Kijk naar wat er gebeurt in de Eemshaven, het ‘stopcontact’ van Noordwest-Europa. Dit beeld wordt ook in het buitenland steeds bekender, mede door onze inspanningen. Grote spelers weten ons in toenemende mate te vinden. We hebben al internationale parels binnen onze regionale grenzen, maar er is altijd ruimte voor meer. En met die bedrijven mag ik aan de slag. Dan is werken geen opgave, maar wordt het een hobby.’

Kerntaak van NOM-FDI is het acquireren en verankeren van investeerders in Noord-Nederland, waarvan een groot deel uit het buitenland komt. Geïnteresseerde bedrijven doen we een aanbod, daarbij nemen we vanzelfsprekend onze kennis van vestigingslocaties en het vestigingsklimaat mee. We kennen de noordelijke ondernemers en zijn daardoor als geen ander in staat de voordelen van vestigen in het Noorden aan anderen duidelijk te maken. Meer weten? Bel ons of kijk op www.nvnom.com.

FDI

2008-2011: 47 projecten (vestiging, behoud en uitbreiding) in NNL ++ goed voor meer dan 2.100 arbeidsplaatsen waarvan

Actueel

bijna de helft nieuw ++ meer dan 600 buitenlandse bedrijven gevestigd in NNL ++ € 2,5 miljard aan nieuwe investeringen

N.V. NOM • Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland

Paterswoldseweg 810 • Postbus 424 • 9700 AK Groningen T (050) 521 44 44 • F (050) 521 44 00 • E [email protected] • I www.nvnom.com • www.nom.nl

27


Clean Campagne voor duurzame topprestaties

ACTUEEL

Ondersteuning voor MKB bij realiseren duurzaamheidsambities

Eind dit jaar is de officiële aftrap van de ‘Clean’ campagne, waarmee ondernemers worden gestimuleerd hun bedrijf te verduurzamen door zoveel mogelijk energie te besparen. Deelnemende bedrijven krijgen actieve ondersteuning van een ‘Clean Coach’ en worden in de schijnwerpers gezet bij sportclubs die zijn aangesloten bij de Energy Valley TopClub, zoals FC Groningen, GasTerra Flames, NIC en Lycurgus. Sporters en ondernemers hebben veel gemeen: zij kennen het spel van winnen en verliezen, zijn ambitieus en gedreven en weten wat het is om door te zetten als het tegenzit. Samenwerken, combinaties maken en elkaar de bal toespelen is in het bedrijfsleven net zo belangrijk als in de sport. Met deze overeenkomsten als achtergrond wil Clean samenwerking tussen het MKB en de topclubs bewerkstelligen: hoe meer u als ondernemer bespaart, hoe meer aandacht u krijgt bij de topclubs. Dit kan variëren van naamsvermelding op de shirts van spelers tot een interview in clubbladen. Daarnaast zorgen duurzame aanpassingen bij on-

“Hoe meer u als ondernemer bespaart, hoe meer aandacht u krijgt bij de topclubs”

Ondertekening CleanCampagne met v.l.n.r. Owen Huisman (Energy Valley), Carlien Hoedemaker-Bos (Natuur en Milieufederatie Groningen) en Jeroen Koekoek (SynerMediaGroep)

dernemers ook nog eens voor een lagere energierekening. Martin Kloet van MKB Nederland Green Deal is enthousiast over het initiatief: “Als we de handen ineenslaan, kunnen ondernemers in Groningen door slimmer gebruik te maken van groene technologie al snel tot één miljoen euro besparen en een aanzienlijke CO2-reductie realiseren”.

Inspiratie Clean richt zich niet alleen op de 1500 businesspartners van de vier grote sportclubs, maar daagt alle Groningse bedrijven uit om mee te doen. De deelnemende bedrijven aan Clean krijgen een eigen digitale community. Zo kunnen ondernemers ook onderling hun groene diensten en producten aanbieden. Zoals een winnende topclub sporters inspireert, zo hoopt Clean met zijn deelnemende bedrijven het MKB te inspireren om voor duurzaamheid te kiezen. Daarnaast is er, net zoals bij sport, sprake van competitie waarbij gekeken wordt welke ondernemer het hoogste scoort op het gebied van energiebesparing.

Partners De initiatiefnemers van de Clean Campagne zijn Energy Valley Topclub, Natuur en Milieufederatie Groningen, SynerMediaGroep, Provincie Groningen en Gemeente Groningen in samenwerking met het Energie Convenant Groningen en MKB Nederland Green Deal. De Clean Campagne maakt onderdeel uit van het uitvoeringsprogramma van de Energy Valley Topclub. Met de Energy Valley Topclub heeft een groot aantal partijen hun krachten gebundeld als groenpartner van een viertal vooraanstaande sportclubs in Groningen. Doel daarvan is om nieuwe groene business te creëren en het promoten van groene energie bij het brede publiek, vooral bij de jeugd en het MKB.

Nadere informatie Eind 2012 vindt de officiële aftrap van de Clean Campagne plaats. Eind oktober is de website online: www.cleancampagne.nl. Voor nadere informatie kan contact worden opgenomen met Carlien Hoedemaker-Bos via 050-3130800 of [email protected] <

28


Ingrid Dragtstra [email protected]

JNO in the picture: interview Dirk-Jan Huizingh

Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) is een netwerk van VNO-NCW Noord voor leden onder de 40 jaar. JNO zit vol ideeën en ziet overal kansen. In deze rubriek aandacht voor leden en bijeenkomsten van JNO. Deze keer: Dirk-Jan Huizingh, mede-eigenaar van Peperzaken en genomineerde voor de Jonge Ondernemersprijs 2012.

Dirk-Jan was 23 toen hij vanuit zijn bestaan als freelance-projectmanager op het gebied van e-commerce in contact kwam met zijn huidige compagnon, Joshua Peper. Deze was al in 2003 gestart met het bedrijf Peperzaken en richtte zich op het bouwen van websites en het ontwikkelen van een innovatief e-commerce platform. Begin 2008 werd een samenwerking aangegaan en stapte het duo in de mobiele markt als ontwikkelaar van applicaties voor mobiele telefoons, op vrijwel hetzelfde moment dat de iPhone in Nederland werd geïntroduceerd. De kansen die deze ontwikkeling bood, greep Peperzaken met beide handen aan.

@

Vo l

“Een hiërarchische cultuur is killing voor je organisatie”

g

JN

O be oo st k o uu p rJN Tw O itt er

Hoewel ze weinig tot geen ervaring hadden met mobile development, hadden Joshua en Dirk-Jan al snel iets gemaakt dat leek op de apps die we tegenwoordig kennen. Ze bouwden een mobiele website van NU.nl zonder storende reclamebanners en optimaliseerden deze voor de iPhone. Dit bleek een groot succes, want binnen enkele weken had de app 20.000 unieke bezoekers gegenereerd. Ook betekende dit een telefoontje van de advocaat van Sanoma Media, waar Nu.nl onderdeel van is, die sommeerde dat er gestopt zou worden met het reproduceren van hun content via de app van Peperzaken.

:

NU.nl

29

Only dead fish go with the flow Het eigengereide antwoord luidde: “Prima, we stoppen ermee, zodra jullie met een eigen app komen.” Drie weken later werd een deal tussen Peperzaken en NU.nl beklonken. Het betekende het begin van het succes van Peperzaken. Terugkijkend op de eerste stappen van Peperzaken in de wereld van mobiele applicaties zegt Dirk-Jan: “Achteraf gezien waren we zo groen als gras. We hadden meteen moet voorstellen een app voor NU.nl te maken en hadden het tienvoudige van het betaalde bedrag kunnen vragen. Ik ben er van overtuigd dat we dat hadden gekregen. Maar het was natuurlijk een prachtige opstap, mensen weten ons nu te vinden omdat we die app gemaakt hebben!”

JNO

Eigenwijsheid Inmiddels is Peperzaken in vier jaren tijd uitgegroeid tot een top-5 speler in de Nederlandse markt. Maar volgens Dirk-Jan kan het nog veel succesvoller en hij is van plan dit op eigen kracht voor elkaar te krijgen. “Als je kijkt naar de top vijf, dan zijn twee bedrijven de afgelopen tijd overgenomen door grote ICT-clubs. Wij gaan dat niet doen. Dat is een stukje eigenwijsheid, maar wij gaan dat puzzeltje zelf oplossen.” Dat dit op persoonlijk vlak ook wat aanpassingen vergt, vindt Dirk-Jan niet meer dan logisch. “We zijn jonge jongens, maar het bedrijf wordt groter en professioneler. Dat betekent dat je zelf ook mee moet groeien met de organisatie.” Ook al is professionalisering van belang, een stukje eigenwijsheid blijft altijd de identiteit van Peperzaken bepalen en typeert ook de manier waarop Dirk-Jan zijn bedrijf aanstuurt. “Een hiërarchische cultuur is killing voor je organisatie. Ik wil het hele team bij het bedrijf betrekken en ik daag mensen ook uit om mij terug te fluiten als ik dingen niet goed gedaan heb.” Ook gelooft Dirk-Jan niet in een strikte scheiding tussen werk en privé. “Als iemand privé even moeilijk zit, dan weet ik dat dat invloed heeft op zijn werk. Ik vind dat je daar als werkgever dan ook flexibel in moet zijn. De inspanning die iemand in het bedrijf inbrengt, vind ik veel belangrijker dan dat iemand een keer een uurtje weggaat.” Dat een dergelijke benadering ook nieuwe uitdagingen met zich mee brengt, is iets waar Dirk-Jan zich terdege van bewust is, maar hij peinst er niet over hierin iets te veranderen. “Natuurlijk komt het wel eens voor dat zo’n systeem bij iemand niet werkt. Dan kun je de conclusie trekken

dat je het anders had moeten doen, omdat de rest het allemaal zo doet en je dan in de pas had gelopen. Of je denkt ‘Dit is me nu overkomen en daar deal ik mee.’ En dan ik kies ik voor het laatste, want ik ben eigenwijs!”

JOP Dit jaar is Dirk-Jan genomineerd voor de Jonge Ondernemers Prijs, wat betekent dat er een heel traject doorlopen moet worden op weg naar de finale op 19 november 2012. Hierin is DirkJan naar eigen zeggen super fanatiek. Voor het bezoek van de JOP-jury bereidde hij alles tot in de puntjes voor. “Wanneer het vuurtje in mij begint te branden dan vind ik het geen probleem om even zestig uren te knallen en dan staat alles er mooi. Als je zover bent gekomen, wil je natuurlijk winnen ook. Ik doe het niet voor minder. Zo ben ik dan ook wel weer.” De JOP-jury beoordeelt elke deelnemer op een aantal punten, waaronder durf, visie, creativiteit en doorzettingsvermogen. Over de vraag op welk punt Dirk-Jan verwacht het hoogst te scoren, hoeft hij niet lang na te denken. “Sowieso op durf. Toen ik begon, vond ik het af en toe best eng. Je hebt ineens een eigen bedrijf en een financiële verantwoordelijkheid die tien keer groter is dan ik ooit had kunnen beseffen. Maar nu ik dat heb losgelaten, zie ik dat we als bedrijf meer vrijheid gekregen hebben en dat we tot meer dingen in staat zijn. Nu investeer ik gewoon, ook na een minder goede maand. Dat had ik vroeger niet gedaan. En we gaan daarbij altijd tegen de stroom in, want als je je niet conformeert aan de rest ben je bijzonder!”

Doorzetten Doorzettingsvermogen vindt Dirk-Jan ook erg belangrijk. Hij is er van overtuigd dat je succesvol kunt zijn, als je het maar echt wilt en er voor gaat. “Gewoon doorzetten, niet opgeven. En een economisch slechte tijd is alleen maar mooi, want dat betekent dat iedereen kansen krijgt. Als je maar durf en doorzettingsvermogen toont.” Dirk-Jan is van plan in de toekomst jonge ondernemers hierbij te ondersteunen. Hij herinnert zich levendig een situatie uit zijn beginperiode als ondernemer: “Er is eens een AH-app aan onze neus voorbij gegaan, omdat we nog niet genoeg body hadden. Ahold was er van overtuigd dat wij de beste oplossing hadden, maar ze durfden het nog niet aan. Het was een enorm leermoment. Daarom wil ik andere jonge ondernemers helpen dat anders aan te pakken.” <

“We gaan altijd tegen de stroom in, want als je je niet conformeert aan de rest ben je bijzonder”

advertentie

Met Robidus krijgt en houdt u controle op uw verzuim!

De Wet Verbetering Poortwachter verplicht zowel

binnen de organisatie veel onduidelijkheid over

te pakken bij re-integratie. Ook vanuit het UWV

geen onderlinge afstemming om het verzuim-

werknemers als werkgevers een intensievere rol

wordt de druk opgevoerd door steeds strengere

beoordeling van de re-integratie inspanningen van werkgever én werknemer met mogelijke loonsanctie als gevolg.

rollen en verantwoordelijkheden en is er weinig of

beleid ook daadwerkelijk te effectueren. Een integrale verzuimaanpak ontbreekt, er is geen

regie. Organisaties die het verzuim integraal benaderen blijken flink te kunnen besparen op de totale verzuimkosten

Veel bedrijven hebben naar aanleiding van deze

Verzuimbeleid met focus en regie

wetgeving hun verzuimbeleid ingericht. Er zijn

De vertaalslag naar de praktijk is vaak met weinig

sluitend verzuimbeleid met bijbehorend verzuim-

1. Zorg dat het vigerende verzuimbeleid ook

vaak grote bedragen geïnvesteerd om een goed protocol te krijgen, met het doel aan de wettelijke

verplichtingen te voldoen en tot een significante

reductie van de verzuimkosten te komen door het

aanpassingen snel te bereiken:

daadwerkelijk past bij de kennis en kunde van

de organisatie en houd dit up-to-date door het regelmatig op de agenda te plaatsen.

verzuimpercentage en het aantal instromers in de

2. Zorg voor een duidelijke integrale aanpak, die

Tot zover de theorie. De praktijk laat echter vaak

een organisatorische inbedding heeft op zowel

WGA te verlagen.

een ander beeld zien. Een frustrerend feit! Verzuimbeleid leeft niet

Organisaties hebben een gedegen verzuimbeleid opgesteld en geïmplementeerd.

Echter, in de

praktijk blijkt de vertaling naar de daadwerkelijke uitvoering niet plaats te vinden. Vaak bestaat er

naast de financiële impact van verzuim, ook

beleid, proces, administratie als kennis.

2. Maak de rollen en verantwoordelijkheden van

alle betrokken partijen duidelijk en streef naar een eenduidige, uniforme werkwijze.

3. Benut de schadebeperkende regelgeving zo optimaal mogelijk en kijk kritisch naar de effectiviteit van in te zetten interventies.

www.robidus.nl/verzuimcontrol

Lambert Zwiers [email protected]

31

VNO-NCW en MKB: voorkom jeugdwerkloosheid

In een pamflet aan het bedrijfsleven hebben VNO-NCW en MKB-Nederland in de persoon van beide voorzitters, Bernard Wientjes en Hans Biesheuvel, het bedrijfsleven opgeroepen om in actie te komen tegen jeugdwerkloosheid. Door meer stageplekken en leerbanen te creëren, kunnen we gezamenlijk de instroom van

ACTUEEL

jongeren op de arbeidsmarkt bevorderen. Het aanbod van MBO-stageplaatsen en leer/werkbanen loopt in een aantal sectoren terug. Vooral in de bouw en infra en de transport- en logistieksector blijft het aantal plaatsen achter. Instroom van jongeren in alle bedrijfstakken is echter van groot belang. Jeugdwerkloosheid en schooluitval dreigen door het ontbreken van praktijkplaatsen. Jong talent loopt het gevaar verloren te gaan, iets wat we ons als bedrijfsleven niet kunnen permitteren. U kunt dit voorkomen door een stage of leerbaan aan te (blijven) bieden.

Voordelen Stages en leerbanen zijn niet alleen belangrijk voor jongeren, maar ook voor uw bedrijf. Investeren in jongeren is een investering in de toekomst van uw onderneming. Een dynamisch bedrijf vaart er wel bij om jongeren binnen te halen die de nieuwste inzichten op hun vakgebied hebben geleerd.

Fiscaal Uit onderzoek blijkt dat stages en leerbanen de beste manier zijn om nieuw personeel te werven. De kwaliteit van werk gaat vooruit zodra een bedrijf leerbedrijf is. Voor jongeren die worden opgeleid in een bedrijf vervullen de overige medewerkers een voorbeeldfunctie. Dat leidt tot kennisoverdracht, minder fouten en een hogere productie, zo blijkt uit het onderzoek. Bovendien krijgt uw bedrijf er een maatschappelijke functie bij, wat waardering door uw omgeving met zich meebrengt. Voor de naam van het bedrijf en zijn concurrentiepositie is de status van leerbedrijf gunstig.

“Een dynamisch bedrijf vaart er wel bij om jongeren binnen te halen die de nieuwste inzichten op hun vakgebied hebben geleerd”

Het Ministerie van Financiën waardeert leerbedrijven ook met een fiscale tegemoetkoming (Wet vermindering afdracht loonbelasting WVA). U kunt € 2753 krijgen bij een dienstverband voor een student-werknemer van 36 uur en meer. Is uw bedrijf nog geen leerbedrijf? De erkenning als leerbedrijf is eenvoudig aan te vragen via een aanmelding op www. stagemarkt.nl. Het kenniscentrum van de branche waarin uw bedrijf werkzaam is, neemt contact op en regelt de erkenning binnen twee weken. Daarnaast kan het kenniscentrum advies geven over het begeleiden en opleiden van leerlingen in het leerbedrijf. VNO-NCW en MKB-Nederland doen graag een beroep op hun achterban. In uw belang en in het belang van de jongeren, want een verloren generatie jongeren is voor ons allemaal slecht. <

32



Ondernemers zijn de pioniers in elektrisch rijden Elektrisch rijden is niet alleen goed voor het milieu, maar ook nog eens erg voordelig, met name voor ondernemers. In Friesland wordt elektrisch rijden en varen gestimuleerd door het samenwerkingsverband Drive4Electric. “Steeds meer ondernemers maken de stap en gaan over op elektrisch rijden.”

Dat het anders moet met het beheer van de wereld is voor veel mensen inmiddels wel duidelijk. Op het gebied van mobiliteit staan we volgens Maarten van Asperen van Drive4Electric (zie kader) aan de vooravond van een ‘stille revolutie’: “Op veel plaatsen in de wereld wordt concreet gewerkt aan schonere technieken. Aanvankelijk werd de omslag vooral ingezet door overheden, maar inmiddels komt ook de industrie met tal van innovaties en modellen. En: steeds meer ondernemers maken de stap en gaan over op elektrisch rijden.” Idealistisch? Ja, maar daarnaast is het vooral ook heel erg economisch, zo leert een rekensommetje. Rob Visschedijk, directeur van Trustus Capital Management in Joure en sinds kort bezitter van een Opel Ampera vertelt. “Mijn motivatie om over te stappen op een elektrische auto is tweeledig. In de eerste plaats is het natuurlijk fijn dat je in een auto rijdt waarmee het milieu wordt gespaard. Dat begint nu toch echt wel belangrijk te worden, vind ik. Maar ook het economische voordeel is fors. Je kunt de auto heel goed zakelijk gebruiken. Ik heb een Opel Ampera gekocht. Een mooie auto, vind ik. En dan die fiscale voordelen. Geen bijtelling, geen wegenbelasting; noem maar op. Vergeleken bij mijn vroegere auto scheelt het me vierhonderd euro per maand.” Ziet Visschedijk ook nadelen? “Weinig. Natuurlijk, de range is beperkt. Maar de benzinetank heeft een actieradius van vijfhonderd kilometer. Je kunt dus altijd vier uur rijden zonder naar een pomp of een laadstation te moeten.”

Financiële voordelen Het voorbeeld van Rob Visschedijk illustreert hoe er steeds meer ondernemers overstappen op elektrisch rijden. In Nederland geldt een aantal stimuleringsmaatregelen die het rijden in een elektrische auto voor ondernemers ook vanuit financieel oogpunt buitengewoon aantrekkelijk maakt. Door gebruik te maken van MIA, KIA en Vamil (raadpleeg voor meer informatie de website van de Belastingdienst) kunnen de netto kosten van een auto met cataloguswaarde van € 35.000,- bijvoorbeeld voor een ZZP-er uitkomen op € 7.339,-. Ook voor andere ondernemingsvormen is via de stimuleringsmaatregelen veel voordeel te behalen. Daarnaast zijn de kosten voor elektriciteit per gereden kilometer veel lager dan de kosten

Rob Visschedijk voor benzine of diesel. Tevens geldt 0% bijtelling voor de berijder en vrijstelling van wegenbelasting. Al met al genoeg redenen voor ondernemers om ook met het oog op de financiën elektrisch te gaan rijden. Zoals gezegd waren het aanvankelijk overheden die wereldwijd fors inves-

Over Drive4Electric Drive4Electric is een publiek-private samenwerking, opgericht in 2008 met als doel elektrisch rijden en varen in Fryslân te stimuleren. Drive4Electric wordt ondersteund door de volgende partners: Provincie Fryslân, Gemeente Leeuwarden, Alliander, Essent, NOM, EnergyValley, SEFF en NHL Hogeschool. Naast het stimuleren van schoner en stiller vervoer is het scheppen van werkgelegenheid een belangrijk onderdeel van de doelstelling. Zie voor meer info www.drive4electric.nl

33

teerden in elektrisch rijden. “China is een mooi voorbeeld. De Chinese overheid geeft alle voorrang aan elektrisch rijden”, aldus Hans Verwijs, directeur van Drive4Electric. “Ik was er eind 2010 en zag dat de schaalgrootte van de inspanningen daar enorm is. Men is echt bezig met een omslag in het denken. Je kunt natuurlijk je bedenkingen hebben bij het politieke systeem, maar wanneer je het tempo er in wil houden bij zo’n transitie, dan is het wel handig dat je niet eerst maandenlang hoeft te polderen voordat je tot de uitrol van besluiten komt.”

Meer oplaadpunten Ook in Nederland is de overheid actief. Zoals Visschedijk heeft ervaren zijn de fiscale voordelen aanzienlijk. Maar ook het uitbreiden van laadpunten is een speerpunt. Verwijs: “De Provincie Fryslân heeft eind 2011 met de Rijksoverheid een Green Deal Elektrisch Vervoer getekend. Een van doelstellingen is dat er in 2015 meer dan 2000 elektrisch aangedreven auto’s, bussen, steps en scooters op de Friese wegen rijden. Een dekkend netwerk van laadpunten is daarbij cruciaal.”

En het varen? Naast elektrisch rijden is er ook op het gebied van varen een “stille” revolutie aan de gang. Deze revolutie vindt voor een belangrijk deel plaats in Fryslân, waar een aantal innovatieve bedrijven zit dat zich vol enthousiasme bezig houdt met elektrisch en hybride varen. Stifting Elektrysk Farre Fryslân (SEFF) speelt hier een coördinerende rol. Ook de Provincie Fryslân ondersteunt deze ontwikkeling met als doel een schoner milieu en meer rust op het water. Er zijn subsidies beschikbaar voor aanschaf en ombouw van elektrische boten en ook voor oplaadpunten, kijk hiervoor op www.seff.nu

Drive4Electric bedrijven en particulieren die een oplaadpunt plaatsen op hun (privaat) terrein een korting van 500 euro. Om voor de 500 euro korting in aanmerking te komen moet voldaan worden aan een aantal voorwaarden, zo legt Verwijs uit. “Het oplaadpunt moet op privaatterrein in Fryslân geplaatst worden. De eigenaar moet gebruik maken van groene stroom en het oplaadpunt moet voldoen aan bepaalde IEC-normen. Wie meer wil weten nodig ik van harte uit om op de website Drive4Electric te kijken.”

Zien is geloven

PRAKTIJK

Om er voor te zorgen dat er meer oplaadpunten in Fryslân komen biedt

Voor bedrijven is elektrisch rijden erg interessant door de vele stimulerings-

maatregelen waarvan gebruik gemaakt kan worden. Maar vaak geldt: ‘zien is geloven’ . Of eigenlijk, niet zien, maar vooral uitproberen en dan niet vijf minuten, maar een aantal dagen lang. Zo kan ervaren worden hoe het écht is om elektrisch te rijden. Heeft u interesse in een proefrit? Dat kan! Drive4Electric biedt in samenwerking met verschillende Friese EV dealers ondernemers in Fryslân de mogelijkheid om een aantal dagen proef te rijden in een elektrische auto. Neemt u hiervoor contact op met Maarten van Asperen op 06-24659847 of [email protected] <

34


Welkom nieuwe leden De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen F. Alkemade PendraCare, Leek S. Benus Simon Benus Bouw, Stadskanaal E.J.W. de Bie TKP Pensioenen BV, Groningen Mw A.N.B. Blaauw De Oosterpoort en de Stadsschouwburg, Groningen drs. E. ter Borg Atos Nederland B.V., Groningen J.M. Bouma Smurfit Kappa Solid Board B.V., Nieuweschans Mw W. Brouwer AIESEC, Groningen R. Dongstra TKP Pensioenen BV, Groningen J. Duursma Smart Social Media, Groningen Mw I. Ebbinge Ina Ebbinge Commercieel Consultant, Groningen Mw E. van der Giezen Adecco Top Secretaries, Groningen C. Groot AIESEC, Groningen drs. R. Haan Cicirrus Financieel Management, Zuidhorn E. van Hierden Stichting Provinciaal Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen, Groningen C. Holthausen Holthausen Gasbenodigdheden BV, Hoogezand ing. E. Koops Flexibility, Leek Mw T. Kors Flexibility, Boijl M. van de Kreeke Groningen Airport Eelde NV, Paterswolde Mw J. Meindertsma Randstad, Groningen Mw drs. S. Mulder Stichting Provinciaal Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen, Groningen Mw G. Notebomer Notebomer’s Bouwbedrijf, Grootegast F. Potze Collicare Logistics BV, Zuidhorn K. van Raan AIESEC, Groningen Mw S. Schram HKB Stedenbouwkundigen, Groningen J. Steenmeijer Eemsdelta College, Delfzijl S. Tel Lefier StadGroningen, Groningen Mw J. Teunis Precare bv, Groningen Mw drs. L. Veenstra Lindaden, Marum drs. K. Zijlstra ASQA Subsidies, Sappemeer Friesland ing. Q.G. Adema CEW Centre of Expertise Water Technology, Leeuwarden R.J. Beuker Meijer Plaatbewerking, Sint Annaparochie G. de Boer De Boer & De Groot Civiele Werken, Harlingen Mw I. de Boer Voice to voice, Lemmer

Mw A.G.M. Bouwens Oostvogel Mieke Bouwens Opleidingsbureau, Giekerk Mw S. Brinksma Brinksma Organisatie en Advies, Donkerbroek Mw H. van den Broek Comfortzorg, Heerenveen H. Drijfhout Noordelijke hogeschool Leeuwarden, Leeuwarden Mw drs. G.B. Duursma-Dijkstra Fergees Horeca B.V., Burgum A. Gielen Arno Gielen Innovatie Projectontwikkeling en Projectbegeleiding, Goutum dr. J.H. de Graaf Dokterswerk, Oosterwolde H. Hessels SMST Designers & Constructors B.V., Drachten Mw mr. E.E. van ‘t Hof MBA Rabobank Leeuwarden Noordwest Friesland, Leeuwarden Mw A. Jager Vision Assist, Sneek W. Jongsma Ekwadraat, Oosterwolde W.F.J.M. Juurlink Stichting Talant, Heerenveen Mw R.C.M. Kamsma Rotshuizen Geense Advocaten BV, Leeuwarden S.G. Kijlstra Kijlstra Ambulancegroep Fryslân B.V., Drachten Mw P. Lubbinge Clafis Amdico, Heerenveen D. Muskee Brinksma Organisatie en Advies, Donkerbroek B. Posthumus Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen U.A., Leeuwarden S. Rienks De Friese Wouden Huishoudelijke Hulp B.V., Drachten Mw I. Rietsema Designstijl, Surhuisterveen G. van der Schaaf Bureau Benedictus BV, Garijp Mw A. Schouw Schouw Assurantiën, Harlingen drs. ing. R.C. Schuddebeurs Rabobank Heerenveen-Gorredijk, Heerenveen Kolonel Vlieger G.G. Verhaaf Vliegbasis Leeuwarden / Koninklijke Luchtmacht, Leeuwarden W. de Vries FC Cenes Holding BV, Drachten Mw G. Zoodsma werken aan resultaat, Harlingen Drenthe drs.ir. G. Breedveld Breedveld Interim & Project Management, Meppel A. Hendriks Pandriks, Meppel A.J. Kingma Syntri ERP B.V., Roden Mw I. Koning Chalcedoon Zorg, Smilde D. Kor Florijn Incasso, Assen J.H. Niezen Cugel BV, Noordlaren ir. L.G.E.J. van Nisselroy vanNisselroy Interim I Consultants, Roden drs. E.W.J. Roelofs RA KroeseWevers Accountants en Belastingadviseurs, Emmen A. Schipper RA Countus Accountants en Adviseurs, Zwolle H.R. Tupan Drents Museum, Assen Mw I. Warmelts Provincie Drenthe, Assen J.B. van der Wijk MME Alfa College, Hoogeveen Lr. D. Wood Art Fair International, Assen

50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis

36



‘Waarom moeten leden u bellen?’ Nieuw bij VNO-NCW Noord:

Bedrijf: Schouw Assurantiën Naam: Anne Schouw Functie: eigenaar/directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Bedrijf: Werken aan resultaat Naam: Gerlinde Zoodsma Functie: trainer/coach Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Bedrijf: Designstijl Naam: Inge Rietsema Functie: eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Wat doet uw bedrijf? Schouw Assurantiën is gevestigd in het historische centrum van Harlingen. Ik adviseer en regel verzekeringen voor bedrijven in Noord-Nederland. Dat doe ik al ruim vijf jaar en heb inmiddels een diversiteit aan bedrijven in de boeken voor wie ik hun verzekeringen heb geregeld. Toch is er wel een aantal specialismen binnen mijn kantoor te noemen: horeca en zakelijke dienstverlening.

Wat doet uw bedrijf? ‘Werken aan resultaat’ staat voor praktisch en doelgericht werken aan de ontwikkeling van mens en bedrijf. Mijn partner Dreas Hermans is bedrijfskundig interimmanager en adviseur. Hij houdt zich bezig met het stroomlijnen van processen, organisatieontwikkeling en resultaatverbetering. Ik werk als trainer en coach voor leiderschap en persoonlijke groei.

Wat doet uw bedrijf? Designstijl is een communicatiebureau en levert visuele communicatie voor bedrijven en organisaties. Vanuit strategie, creatie en realisatie wordt gewerkt aan het ontwikkelen en restylen van corporate identities en overige communicatie- uitingen in zowel gedrukte als digitale media. In combinatie met vakkundige partners is Designstijl in staat om flexibel te werken en een oplossing te bieden voor alle vraagstukken, groot of klein.

Wat is uw ambitie? Van belang vind ik dat mijn relaties een eerlijk, duidelijk en begrijpelijk advies krijgen. Een goede persoonlijke band met elkaar is daarom zeer belangrijk. Temeer daar het mijn uitgangspunt is om een langdurige zakelijke relatie met elkaar aan te gaan en niet een snelle (eenmalige) oplossing te bieden. Hierbij past ook mijn kernwaarde totaal advies: alleen wanneer je elkaar vertrouwt en inzage hebt in de gehele bedrijfssituatie, kom je tot een gedegen advies. Waarom moeten leden u bellen? Leden die zich kunnen vinden in mijn benadering en willen weten of zij hun bedrijfsverzekeringen goed op orde hebben, zijn van harte welkom. Graag kom ik bij hen langs om nader kennis te maken! Contactgegevens Noordijs 21 8861 AB HARLINGEN T: 0517-433038 www.schouwassurantien.nl

Wat is uw ambitie? Internationaal wonen en werken. In Nederland blijven we werken onder de naam ‘werken aan resultaat’. We zijn bezig met een nieuwe merknaam waarmee we internationaal gaan. Met ons varend kantoor, het zeiljacht ‘El Galante’, willen we naar Spaanstalige gebieden. Waarom moeten leden u bellen? Talentanalyses, trainingen en coaching rondom leiderschap en persoonlijke groei. Maar natuurlijk ook om mee te denken, te sparren. Ik ben altijd in voor nieuwe ontmoetingen. Bedrijven en mensen ontmoeten geeft inspiratie en de mogelijkheid om van elkaar te leren. Contactgegevens a/b zeiljacht El Galante, ligplaats F1 Zuiderhaven - HARLINGEN T: 06-52382245 www.werkenaanresultaat.nl

Wat is uw ambitie? Meer bedrijven en organisaties laten floreren door ze te voorzien van juiste communicatiemiddelen. Waarom moeten leden u bellen? Om kennis te maken met Designstijl, de expertise en heldere werkwijze en te profiteren van de mogelijkheden van goede communicatie. Contactgegevens Wildveld 17 9231 LS SURHUISTERVEEN T: 0512-363924 www.designstijl.nl

37

Bedrijf: ASQA Subsidies Naam: Klaas Zijlstra Functie: eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Bedrijf: Adecco Top Secretaries Naam: Ellen van der Giezen Functie: manager Noordoost-Nederland Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-08-2012

Bedrijf: Notebomer’s Bouwbedrijf Naam: Guurtje Notebomer Functie: algemeen directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 30-08-2012

Wat doet uw bedrijf? ASQA Subsidies is gespecialiseerd in het uitvoeren van subsidiediensten met hoge kwaliteit. Ons doel is het benutten van de subsidiekansen en een subsidietraject tot een goed einde brengen. Onze organisatie beschikt over uitgebreide kennis en ervaring op het gebied van het verwerven van subsidies, fiscale faciliteiten en innovatiekredieten.

Wat doet uw bedrijf? Top Secretaries – onderdeel van de Adecco Group – is de specialist op het gebied van management ondersteunend personeel. Onderscheidend door onze kwaliteit van dienstverlening, kennis van zaken over management ondersteunend personeel en organisatievraagstukken. Concrete dienstverlening: detachering, werving & selectie, consultancy en InCompany workshops en trainingen.

Wat doet uw bedrijf? Ons familiebedrijf bouwt en verbouwt al sinds 1890 woningen, stallen, bedrijfs- en overheidsgebouwen.

Wat is uw ambitie? Onze ambitie is het initiëren van uitdagende projecten met een realistische haalbaarheid. Wij willen de innoverende ondernemer helpen zijn toekomstplannen te realiseren. Als sparringpartner op strategisch niveau zijn wij graag betrokken bij het maken van de plannen en denken wij mee over de financieringsmogelijkheden voor innovatie. Waarom moeten leden u bellen? Professionele ondersteuning bij het aanvragen en verwerven van subsidies is geen overbodige luxe. Wij zijn u graag van dienst bij het optimaal verwerven van subsidies voor uw organisatie. ASQA Subsidies kan u snel, effectief en kosteloos een inschatting geven van de subsidiemogelijkheden. Contactgegevens Buitensingel 52 9611 DH SAPPEMEER T: 0598-853903 www.asqasubsidies.nl

Wat is uw ambitie? Mijn ambitie is dé specialist te zijn in de markt voor vraagstukken op secretaressegebied. Bruggen bouwen is één ding, maar het fundament stevig houden en verbeteren vereist meer kennis. Ik wil graag die brug slaan tussen directie en secretariaat en het secretaressevak professioneel op de kaart zetten. Waarom moeten leden u bellen? Als het gaat over management ondersteunend personeel ben ik altijd geïnteresseerd, dat spreekt voor zich. Maar als HR-specialist zijn wij vooral geïnteresseerd in wat er speelt binnen organisaties. Leren van elkaar, visies delen en blikken verbreden. Daarvoor kun je mij en mijn team altijd bellen Contactgegevens Hereplein 1 9711 GA GRONINGEN T: 050-3028727 www.topsecretaries.nl

Wat is uw ambitie? Ons bedrijf levert maatwerk. Wij besteden veel tijd en aandacht aan het luisteren en vertalen van de wensen van de klant, wij doen dit al meer dan honderd jaar en wij doen dit graag. Mijn ambitie is dat mensen dit ook weten. Wij zijn bescheiden en daardoor weet niet iedereen waar wij goed in zijn. Ik denk dat het goed is om bescheiden te zijn, maar ook realistisch; dus aangeven waar je goed in bent en eerlijk zijn over waar je niet goed in bent. Wij zijn goed in maatwerk, voor grote seriematige bouw verwijs ik u graag naar een collega aannemer. Waarom moeten leden u bellen? Als u wilt bouwen of verbouwen en u wilt graag dat dit met zorg gebeurt dan moet u ons bellen. Wij bouwen graag voor u. Contactgegevens De Wieren 18 9866 AK LUTJEGAST T: 0594-612651 www.notebomersbouwgroep.nl

38


Bedrijf: Vision Assist Naam: Andrea Jager Functie: eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Bedrijf: Cicirrus Financieel Management Naam: Ronald Haan Functie: directeur/eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 30-08-2012

Bedrijf: Voice to voice Naam: Irene de Boer Functie: directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012

Wat doet uw bedrijf? Vision Assist biedt professionele projecten managementondersteuning en is actief op de terreinen communicatie, P&O en office. Flexibel inzetbaar, alleen wanneer dat nodig is. Een dienstverlening die met name bedoeld is voor middelgrote onderne mingen die tijdelijk extra projectcapaciteit nodig hebben of zelf geen communicatieof P&O medewerker in dienst willen nemen.

Wat doet uw bedrijf? Cicirrus is een financieel advies- en belastingkantoor; een full-service kantoor voor MKB klanten op financieel gebied. Bij Cicirrus kunnen MKB-bedrijven en MKBondernemers terecht voor belastingadvies, administraties, pensioenadvies, hypotheekadvies en verzekeringsadvies.

Wat doet uw bedrijf? B2B Telemarketing, Training en Telefoonservice. Ofwel: wij zorgen voor een goed gevulde salesagenda, trainen u ter voorbereiding op het gesprek en nemen de telefoon aan als u onderweg bent naar die afspraak. Zeer diverse activiteiten die allemaal bijdragen aan uw commerciële succes.

Wat is uw ambitie? Een flexibele en praktische dienstverlening voor MKB bedrijven in Noord-Nederland neerzetten met een team allround professionals. Via Advitmo en VNO-NCW Noord het netwerk verder uitbouwen van ons relatiebestand en netwerk met gespecialiseerde zzp’ers. Waarom moeten leden u bellen? Wanneer ondernemingen flexibele ondersteuning nodig hebben van allround professionals. Onze projectleiders zijn sterk in communicatie, P&O, office en projecten. Alle met een praktische ‘doen! Instelling’. Vision Assist staat voor (met) beleid doen! Contactgegevens Duiker 3 8604 DD SNEEK T: 06-22494764 www.visionassist.nl

Wat is uw ambitie? Mijn ambitie is om MKB ondernemingen en ondernemers te ontzorgen op financieel en fiscaal gebied. Waarom moeten leden u bellen? Leden van VNO-NCW Noord kunnen mij bellen, uiteraard, om klant te worden. Maar u kunt mij ook bellen om te kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen. Cicirrus gelooft in het principe van ‘geven loont’. Dit kan dus zijn om te spiegelen over allerlei zaken, maar ook voor kruisbestuiving of openstellen van het netwerk van Cicirrus. Contactgegevens Oeverkruid 12 9738 AK GRONINGEN T: 050-3113519 www.cicirrus.com

Wat is uw ambitie? Fantastische en langdurige klant–bedrijfsrelaties (op)bouwen voor ondernemingen in de B2B door echte, goede en leuke memorabele gesprekken. Op een fundament van techniek, inhoud en kwaliteit werken wij met zoveel plezier en energie dat we maximale interactie realiseren. Omdat werk wel degelijk ook pret is! Waarom moeten leden u bellen? Met de toenemende communicatiedruk, ‘horen’ mensen alleen nog informatie die hen raakt. Het wordt dus steeds moeilijker om mensen op traditionele wijze te bereiken en ‘beraken’. Ondernemingen schakelen ons in omdat ze daadwerkelijk resultaat willen, maar ook omdat ze plezier hebben in de samenwerking. Geen snelle jongens, wel frisse topmeiden! Contactgegevens Vuurtorenweg 17e 8531 HJ LEMMER T: 088-8440844 www.voicetovoice.nl

39

Bedrijf: Atos Nederland BV Naam: Edwin ter Borg Functie: directeur technology services noord Lid van VNO-NCW Noord sinds: 27-07-2012 Wat doet uw bedrijf? Atos is een internationale IT-dienstverlener met 75.000 werknemers in 48 landen. Wereldwijd levert Atos aan haar klanten hi-tech transactieservices, advies en technologie, systeemintegratie en managed services. Vanuit onze vestiging in Groningen detacheren wij 400 professionals bij ondernemingen in Noord Nederland. Wat is uw ambitie? Mijn ambitie is om Atos bij ondernemers in Noord Nederland top-of-mind te krijgen: dat zij Atos zien als de partner in het oplossen van uitdagingen in hun business en IT. Waarom moeten leden u bellen? Voor advies of flexibele inzet van ITprofessionals. Dat kan betrekking hebben op projecten en beheer in uw IT-omgeving, maar ook in uw eigen business: het ontwikkelen van mobile apps, toepassen van Het Nieuwe Werken, hoe kom ik van mail-terreur af (“Zero-Email”), wat zijn de kansen van Big Data etc. Contactgegevens Eemsgolaan 5 9727 DW Groningen 06-51835972 www.atos.net

Bedrijf: CMO Groningen Naam: Sjikke Mulder Functie: directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 01-07-2012

Bedrijf: Mieke Bouwens Opleidingsbureau Naam: Mieke Bouwens-Oostvogel Functie: directeur/eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 01-09-2012

Wat doet uw bedrijf? CMO Groningen onderzoekt, vernieuwt en verbetert de maatschappelijke sector in Groningen, maar ook buiten de provincieen landsgrenzen. Dat doen we door onderzoeken en projecten uit te voeren voor en advies te geven aan overheden en instellingen. Bijvoorbeeld over jeugd, onderwijs, wonen, welzijn en zorg.

Wat doet uw bedrijf? Opleidingsbureau Mieke Bouwens ontwerpt succesvolle trainingen en seminars voor organisaties en hun medewerkers. Het opleidingsbureau is een begrip voor veel bedrijven en instellingen boven de grote rivieren. Dit voorjaar ben ik met Nienke Schaap van Inukzoek het samenwerkingsverband ‘Bruisende Medewerkers’ aangegaan. Tevens ben ik lid van DCCF, VNO-NCW Noord en Partner van Healthy Ageing Network NoordNederland, HANNN.

Wat is uw ambitie? Een betere samenleving door optimale burgerparticipatie en goede oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Met onderzoek, beleidsontwikkeling en projectuitvoering zet CMO Groningen zich hiervoor in. Waarom moeten leden u bellen? Omdat CMO Groningen ontzettend veel weet van het sociale domein en eigenlijk iedereen zijn voordeel kan doen met die kennis. Of je nu in de zorg werkt of bij een woningbouwcorporatie, ambtenaar bent bij een gemeente of op zoek bent naar Europese financiering voor een bijzonder project. Maar ook omdat we een netwerk hebben tot in de haarvaten van de provincie Groningen. Wij kennen zowel de beleidsmakers als de burgers en weten wat hen beweegt. Contactgegevens Wegalaan 3-5 9704 CG Groningen T 050-5770101 www.cmogroningen.nl

Wat is uw ambitie? Organisaties helpen hun effectiviteit te vergroten door aansprekende programma’s te ontwerpen. Met toewijding werk ik aan de versterking van organisaties. Ik verstevig fundamenten. Ik bouw aan kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen. Zo krijg je organisaties en mensen die staan als een huis. Waarom moeten leden u bellen? Wanneer bedrijven hun omzet willen vergroten, zowel in mentale slagkracht, als in creatieve besluitvorming en qua op brengsten, moeten ze mij bellen. Contactgegevens Giekerkerhoeke 47 9061 AX GIEKERK T: 058-2998267 www.miekebouwens.nl

40


Colofon NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord verschijnt vijf maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen. Jaargang 17 nummer 4 Oktober 2012 Oplage 2.000 exemplaren

Donderdag 18 oktober 2012 THEMALUNCH KENNISVALORISATIE VNO-NCW Noord en de Rijksuniversiteit Groningen bieden u de mogelijkheid om tijdens een lunch van gedachten te wisselen over kennisvalorisatie. Want kennis komt pas echt goed tot zijn recht als het tot economische en maatschappelijke waarde gebracht wordt. Plaats: Hanze Sociëteit, Groningen Ontvangst: 11.45 uur Einde: 14.00 uur Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden.

Redactie Lex Kloosterman (hoofdredacteur) Ingrid Dragtstra Akke Groenewoud Hester Joustra Jan-Willem Lobeek Lambert Zwiers [email protected]

Dinsdag 30 oktober 2012 WOMEN IN BUSINESS Drie genomineerde zakenvrouwen gaan live strijden om de titel ‘Zakenvrouw van het Noorden 2012’. Plaats: Martiniplaza, Groningen Ontvangst: 19.00 uur Einde: 22.00 uur

Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl

Dinsdag 30 oktober 2012 DGA BIJEENKOMST Speciale ledenbijeenkomst voor DGA’s, met als spreker Peter Swinkels.

Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren

Plaats: NH Hotel, Groningen Ontvangst: 18.30 uur Einde: 21.00 uur

Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen

Woensdag 7 november 2012 BEZOEK MEYER WERFT IN PAPENBURG Bezoek aan een van de grootste Duitse scheepswerven. Plaats: Papenburg, Duitsland Ontvangst: 13.30 uur Einde: 17.45 uur

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.

Woensdag 14 november 2012 NOORD NEDERLANDS TONEEL Bezoek aan het NNT, inclusief diner, toegang tot de voorstelling Don Juan en een nagesprek met de acteurs. Plaats: Theater De Machinefabriek, Groningen Ontvangst: 16.00 uur Einde: 22.30 uur Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden Donderdag 22 november 2012 BUSINESS BREAKFAST Onder de noemer “Business Breakfast” biedt VNO-NCW Noord u de mogelijkheid om tijdens het ontbijt op informele wijze te netwerken. Plaats: Van der Valk, Zuidbroek Ontvangst: 07.45 uur Einde: 09.00 uur Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden Woensdag 28 november 2012 NIEUWE LEDENBIJEENKOMST Informele bijeenkomst om nieuwe leden de kans te bieden om zowel onze vereniging als elkaar beter te leren kennen. Plaats: Infrahuis, Groningen Ontvangst: 16.00 uur Einde: 18.30 uur Woensdag 12 december 2012 ALV / EINDEJAARSRECEPTIE Algemene ledenvergadering van VNO-NCW Noord, gevolgd door de Eindejaarsreceptie. Plaats: De Nieuwe Kolk, Assen Ontvangst: 17.00 uur Einde: 20.00 uur

Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? Neem dan contact op met de redactie via [email protected]. Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt u ons via dit e-mailadres bereiken.

© 2011 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.

Uw Voorcontactpersonen meer informatie: bij kpmg.nl KPMG Groningen Willemina Feenstra en Rudi Kleinhuis 050 522 21 11 Voor meer informatie: kpmg.nl

Noorden moet uitgaan van eigen kracht. Feestelijke aftrap verenigingsjaar met Ondernemersgala MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 4 > 2012

Recommend Documents