M
Nummer 15 | juni 2013
CCA MM CCA
S E N E TEWX EPREKR TC IUSLETNU EU TRWE DE UR CK A TCIUE L T U U R E D U C A T I E
C
Keizersgracht Baarsjesweg 224 1058 AA Amsterdam T 020 - 620 T 020 - 620 9567 |
[email protected] www.mocca-amsterdam.nl | www.cultuurkaartamsterdam.nl
[email protected] | w
MOCCA Over Cultuureducatie voor culturele instellingen en kunstenaars
Nieuwsbrief voor Culturele Instellingen
Convenant Basispakket Kunst- en Cultuureducatie In dit convenant worden de gezamenlijke ambities en afspraken vastgelegd over de invoering van het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie in het primair en speciaal onderwijs tussen de convenantpartners – de centrale stad, stadsdelen en schoolbesturen van Amsterdam. Namens de gemeente Amsterdam
Namens de schoolbesturen
Carolien Gehrels, wethouder Kunst en Cultuur
Diane Middelkoop, ASKO
Simone Kukenheim, portefeuillehouder
Samenwerkingspartners
Cultuur en Onderwijs stadsdeel Zuid
Jet de Ranitz, Stichting Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
Marjan Freriks, Universiteit van Amsterdam / Hogeschool van Amsterdam
M CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
Spiegelgracht 14-16 1017 JR Amsterdam T 020 - 620 9567 |
[email protected] www.mocca-amsterdam.nl | www.cultuurkaartamsterdam.nl
Basispakket Kunst- en Cultuureducatie Met de zon warm op mijn rug stond ik afgelopen woensdag 5 juni voor de Van Eesterenzaal aan de Jan Tooropstraat in West. In deze ruimte organiseerden we een miniconferentie over het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie. Dat is het pakket van regelingen waarmee de gemeente Amsterdam de verankering van cultuureducatie in het basisonderwijs wil ondersteunen.
Dankzij de reacties op de presentaties weten we steeds beter waar we helder over moeten zijn. Bijvoorbeeld over het feit dat scholen zelf kiezen voor welke discipline zij een lange leerlijn willen opzetten. En dat dit dus muziek, theater, erfgoededucatie, beeldend onderwijs, dans of een andere kunstdiscipline kan zijn. MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
Wat we ook niet vaak genoeg kunnen zeggen, is dat scholen en besturen natuurlijk de vrije keuze houden over de besteding van de vouchergelden of van de 10,90 euro aan cultuureducatieve projecten. Of dat nu wordt ingezet voor museumbezoek, een kunstenaar op school of een voorstelling in een theater: de school beslist dat zelf, dat verandert niet. En wil je weten hoe jouw projecten en lessen aansluiten bij de leerlijnen die scholen gaan opstellen? Kijk dan naar de informatie over raamleerplannen en leerlijnen op de Moccawebsite www.mocca-amsterdam.nl/basispakket.
Agenda
• 20 juni: Het Fonds voor Cultuurparticipatie organiseert een participatiepicknick. Kom brainstormen, ontmoet mensen en praat met medewerkers van het fonds. Molenpark, Utrecht • 20 en 21 juni: Community Arts Lab FESTIVAL! Kunst in de frontlinie, CALXL, Utrecht • 25 juni: Informatiebijeenkomst Basispakket Kunst- en cultuureducatie, MoccaAcademie, Amsterdam • 11 en 12 juli: Outside IN! Summer school kunsteducatie voor bijzondere doelgroepen, AHK, Amsterdam
Oproep
Voor de bijeenkomsten binnen de MoccaAcademie zijn we altijd op zoek naar nieuwe trainers of workshopleiders. Geeft u zelf workshops of trainingen of kent u iemand die workshops of trainingen op het gebied van cultuureducatie geeft, laat dit dan weten. Heeft u andere vragen, opmerkingen of tips? stuur een e-mail naar:
[email protected]
En bel of mail ons met je vragen over cultuureducatie en het Basispakket, daar zijn we voor! Peggy Brandon Directeur Mocca 1
M
M CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
Vier vragen over het Basispakket
M CCA
(Bijna) alles wat je wilt weten over het 440 Basispakket Keizersgracht 1016 GD Amsterdam
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Tijdens ‘Cultuureducatie in Amsterdam 2013’ is door schoolbesturen en de gemeente het Convenant Basispakket ondertekend. Het Basispakket Cultuureducatie start in september 2013. Maar wat betekent dat nu eigenlijk voor culturele instellingen en kunstenaars? Hoog tijd om een aantal vragen te beantwoorden over het Basispakket.
© Anouck Wolf
Wat is het Convenant Basispakket? In het convenant hebben Amsterdamse basisscholen en de gemeente Amsterdam met elkaar afgesproken om elk Amsterdams kind drie uur per week cultuureducatie te geven. Lees de samenvatting op de volgende pagina of de volledige tekst op www.mocca-amsterdam.nl/basispakket-landingspagina. Drie uur per week cultuureducatie, is dat niet wat veel voor scholen? Drie uur cultuureducatie per week is de ambitie van de gemeente Amsterdam en de schoolbesturen die het convenant ondertekend hebben. Veel scholen geven nu al drie uur per week cultuureducatie. Als alle activiteiten bij elkaar op worden geteld, zoals een kwartiertje tekenen tussendoor, de schoolmusical, of aandacht voor erfgoed tijdens geschiedenis, dan komen scholen al snel aan Ondertekening Convenant drie uur. Het verschil is dat door middel van Basispakket coaching van leerkrachten en het opstellen MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM van leerlijnen het cultuuronderwijs meer structuur krijgt. Wat betekent het Basispakket voor de scholen? Voor alle disciplines waar de school voor kiest, wordt een leerlijn opgesteld. Daarvoor krijgt de school kosteloos onder-
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
steuning van Mocca en van disciplinedeskundigen, onafhankelijke specialisten in een kunstdiscipline. Als een school aan een leerlijn muziek wil werken en een tweede leerlijn in een andere discipline, dan krijgt de school krijgt dertien uur muziekles. Eerst in alle groepen 3 en 4 en in de komende jaren ook voor de andere groepen. Daarnaast worden de groepsleerkrachten 10 uur gratis gecoacht en getraind in het geven van muziek. Ook kan de klas er vaker op uit met de Cultuurbus. Dat maakt het gemakkelijker om met de klas erfgoedinstellingen te bezoeken.
Wat verandert er door het Basispakket? Niet zo veel. Scholen blijven het budget voor Voucherbeheer vrij besteden naar eigen keuze. Dat kan theaterbezoek zijn of een kunstenaar op school of elk ander cultuureducatief project. Ook de € 10,90 uit de prestatiebox blijft vrij beschikbaar voor cultuureducatie. Wat wel verandert, is dat door het opstellen van leerlijnen de focus verschuift van ad-hocprojecten naar meer samenhang en kwaliteit in het cultuurprogramma. Instellingen en kunstenaars krijgen een vaste plek in het programma door langdurige samenwerkingen met scholen aan te gaan. Peggy Brandon
Wat betekent het Basispakket voor jouw instelling? Kom naar de MoccaAcademie informatiebijeenkomst Basispakket Kunst- en cultuureducatie voor culturele instellingen en kunstenaars. 2
M
M CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
Convenant Basispakket Kunst- of Cultuureducatie:
M CCA
• Biedt een kader voor het invullen van de landelijke kerndoe- Keizersgracht • Per dertien uur gratis muziekles 440 groep 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 len voor cultuureducatie voor muziek, beeldend onderwijs per jaar, te beginnen in schooljaar EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl en cultureel erfgoed, en sluit aan bij het landelijk beleidspro2013-2014 in groep 3 en 4, op voorgramma Cultuureducatie met Kwaliteit. waarde dat een school minstens twee • Biedt drie uur cultuureducatie per week: één uur muziek, één leerlijnen voor cultuureducatie wil uur beeldend onderwijs of erfgoededucatie en één uur vrij in ontwikkelen. te vullen. • Faciliteiten voor de ontwikkeling van • Gaat niet alleen over kennismaken, maar ook over het doorgaande leerlijnen van groep 1 tot ontwikkelen en verdiepen binnenschools. en met groep 8 voor muziek, beeldend • Start in het schooljaar 2013-2014. onderwijs en erfgoededucatie.
Het Convenant Basispakket Kunst- en Cultuureducatie: • Is een formalisering van de samenwerking tussen de centrale stad, de stadsdelen en de schoolbesturen van het primair onderwijs over de invoering van het Basispakket. • Heeft een looptijd van tien jaar en wordt na vijf jaar geëvalueerd. In het Convenant leggen de schoolbesturen vast dat zij: • Voldoende (docent)uren zullen vrijmaken om het Basispakket in te voeren. • Op elke school een doorgaande leerlijn zullen invoeren in ten minste twee cultuureducatieve disciplines. • De rijksbijdrage uit de prestatiebox van € 10,90 per leerling per jaar volledig zullen inzetten voor cultuureducatie. • Randvoorwaarden zullen bieden voor scholing. • Betrokkenheid van ouders zullen stimuleren. In het Convenant biedt de gemeente: • In de schoolcarrière van een leerling zes gratis ritten naar culturele instellingen, waarbij de school kan kiezen uit zeventien culturele instellingen. • Voor groepsleerkrachten jaarlijks tien uur gratis training en coaching op het gebied van muziek.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
Mocca: • Begeleidt de scholen bij het maken van de keuzes voor leerlijnen. • Biedt raamleerplannen voor muziek, beeldend onderwijs en erfgoed educatie. • Zet onafhankelijke deskundigen in voor muziek, beeldend onderwijs en erfgoededucatie. Wat is er anders dan nu? • Het Basispakket is gericht op de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen. • Het Basispakket is gericht op structurele relaties met aanbieders, er wordt dus minder ‘projectmatig’ gewerkt. • Schoolbesturen moeten de rijksbijdrage uit de prestatiebox van € 10,90 volledig inzetten voor cultuureducatie (project-, programma- en entree kosten). Wat verandert er niet? • De cultuurvouchers van 20 euro per leerling van de gemeente.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
3
M
M CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
Beleid Belicht
Bouwen aan Muziekeducatie op de Willibrordschool in IJburg
M CCA
Een nieuwe muziekleerlijn op de Willibrordschool in IJburg Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
De Willibrordschool is een school voor ontwikkelingsgericht september is de leerlijn muziekeducatie onderwijs. Brigitte Stal is hier leerkracht in groep 5. Ze geeft van start gegaan. Michael houdt frequent een half uur per week beeldende vorming aan de contact met Brigitte, komt bovenbouw en is cultuurcoördinator. Hoe zorgt de naar lessen kijken en neemt “Hoe kunnen Wilibrordschool ervoor dat de leerlingen in aanraking evaluaties af. Vervolgens zijn we het profiel komen met kunst en cultuur? We vroegen het aan ze samen aan de slag gegaan Brigitte, een bevlogen leerkracht met hart voor van de school met het schoolmaatplan. “Hoe cultuur. kunnen we het profiel van de inpassen in het programma school inpassen in het proDe Willibrord geeft vorm aan cultuureducatie met gramma van een aanbieder?” van een behulp van thema’s. Een thema geeft de school richtluidde de vraag van Brigitte. aanbieder?” lijnen voor de uiteindelijke samenwerking met een De Willibrord geeft cultuureduaanbieder, maar het kan ook beperkingen veroorzacatie graag vorm met behulp ken. Het is daarom telkens weer een uitdaging om een van thema’s en zoekt daarom goede match te kunnen maken met het aanbod van de aanbieders die thema’s ook centraal stelculturele instellingen len. Brigitte ging op zoek naar een instelen de wensen van de ling die paste bij de wens van de school: school. Brigitte: “De “We hebben uiteindelijk gekozen voor de hobbels in de beginbeproefde lange leerlijn ‘Zing zo’ van de fase maken een goede Muziekschool.” De thema’s van de Muziekaansluiting tussen de school verschilden van de thema’s van school en de instelling de Willibrordschool. Dit maakte de match tot de grootste uitdaen samenwerking tussen instelling en ging. Het is een proces de school vaak tot een pittige uitdaging. dat gelukkig in de loop Maar door onderling voldoende te comder tijd steeds beter municeren over elkaars verwachtingen verloopt.” kwamen ze uiteindelijk tot het gewenste Muziekdocent Merel van de Muziekschool MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM resultaat. Brigitte heeft er vertrouwen Een leerlijn muziekeducatie, hoe regel je die? in dat de match naarmate de tijd vordert Brigitte legde eerst contact met Michael Hesselink, een van de steeds beter zal worden. muziekeducatiedeskundigen van de pilot Muziekeducatie. Een jaar geleden kwamen Michael en Brigitte met elkaar in conLoraine Montroos tact, en samen hebben ze het beleidsplan opgezet. Afgelopen
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
4
M
M CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
Evalueren doet begeren
M CCA
project: In ‘Evalueren doet begeren’ publiceren we steeds een project Keizersgracht 440 1016Omschrijving GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 is door een leerkracht. Leerlingen worden voorbereid op een E X P E Rdat T I S Egeëvalueerd N E T W E R K C U en L T Uuitvoerig U R E D U C A Ttoegelicht IE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl kijkje achter de boekenkast. Speciaal Op de Mocca-website kunnen scholen projecten evalueren. Op voor groep 8 zijn er afwisselende werkdeze manier wordt voor andere scholen duidelijk hoe het provormen met historische foto’s en is er ject of de samenwerking met een culturele instelling is bevallen. een overzichtelijke tijdbalk om over de Leerkrachten kunnen de link naar het evaluatieformulier opvraTweede Wereldoorlog en de Jodenvervolgen via onze website: http://cultuuraanbod.mocca-amsterging te leren. Het programma is afgestemd op het niveau en de leeftijd van dam.nl/evaluatie/aanvragen. In deze rubriek publiceren we een recent geëvalueerd project. de leerlingen. Vooraf ontvangt de school lesbrieven en een docentenhandleiding, Dit keer is de beurt aan: waarmee twee voorbereidende lessen te geven zijn. Aanmelden kan via www.annefrank.org; klik door naar Wie: Het Anne Frank Museum onderwijs. Welk project: Een Duits meisje in Nederland, educatief programma voor groep 8 door het Anne Frank Huis
Evaluaties kunnen alleen door scholen worden ingevuld via een speciale, besloten link. Als de school waarmee je werkt de link naar het evaluatieformulier niet meer heeft, kun je ze verwijzen naar deze link op de Mocca-website:
www.mocca-amsterdam.nl/evaluatie/ aanvragen, of stuur een e-mail naar
[email protected] met de MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
informatie van de school.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
5
M
M CCA
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Mocca Nieuwsflitsen
M CCA
Informatiebijeenkomst over het Basispakket Kunst- Keizersgracht en Cultuureducatie 440 1016 GD Amsterdam Wat houdt conE X P E R Thet I S E Basispakket N E T W E R K C U LKunstT U U R E en D U CCultuureducatie ATIE creet in? Wat voor consequenties heeft dit voor cultuureducatie op de scholen? Wat zijn de stappen die de instelling of kunstenaar kan nemen? Wat voor ondersteuning krijg je hierin? Wat is de rol van Mocca? Ter informatie en om vragen te beantwoorden nodigen wij jullie van harte uit voor deze informatiebijeenkomst over
- 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] BasispakketT 020 Kunsten Cultuureducatie. | www.mocca-amsterdam.nl Wanneer: dinsdag 25 juni van 15.00 tot 16.15 uur Waar: Amsterdam (locatie wordt bepaald n.a.v. interesse) Voor wie: educatiemedewerkers culturele instellingen, kunstenaars Aantal plekken: maximaal 120 deelnemers Deelname is gratis na aanmelding.
Tweede ronde aanvragen ‘Jij maakt het mee’ Het Fonds voor Cultuurparticipatie is gestart met een tweede ronde van het online interactieve subsidieplatform ‘Jij maakt het mee’. Dit is een platform voor vernieuwende kunstprojecten in de vrije tijd waarbij het subsidieproces online en openbaar plaatsvindt. Aanvragers kunnen online
advies over projectplannen inwinnen, zelf tips geven en subsidie aanvragen. ‘Jij maakt het mee’ staat van 21 mei tot en met 1 juli open voor projectaanvragen. Er is een budget van 100.000 euro, waarbij projecten maximaal 5.000 euro subsidie aan kunnen vragen.
Publicatie Kunst versterkt
Symposium en Festival Lof der Zichtbaarheid
De samenleving bruist van ideeën, van creativiteit en nieuwe culturele initiatieven. Miljoenen Nederlanders doen aan amateurkunst of zijn vrijwilliger in de erfgoedsector. Wat drijft al deze actieve mensen? Welke bindende rol spelen zij? Welke bruggen slaan zij naar andere domeinen als welzijn, zorg, wonen, verantwoord ondernemen en duurzaamheid? Maar ook: hoe beïnvloedt de economische crisis hun activiteiten? In de bundel Kunst versterkt presenteren het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Landelijk Kennisinstituut Kunsten Cultuureducatie portretten van initiatiefrijke en actieve mensen die de kracht van actieve cultuurparticipatie MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM hebben leren kennen door samen te werken met kunst- en cultuurorganisaties. www.lkca.nl/downloads/AK_2013_
De ontmoeting met mensen met ‘speciale wensen’ vormt de basis voor een inspirerende dag vol kennisdeling en podiumkunst, georganiseerd door Special Arts en het Kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool Utrecht. In de ochtend vindt het symposium Lof der Zichtbaarheid plaats, onder leiding van Inge Diepman. Daarna volgen diverse (theater)workshops en voorstellingen. Datum: 14 juni. Locatie: Hogeschool Utrecht. Kijk voor meer informatie op:
www.lofderzichtbaarheid.hu.nl
Kunst_Versterkt.pdf
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
6
M
M CCA
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Nummer 15 | juni 2013
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
C
Mocca Nieuwsflitsen
M CCA
Tweedaagse Community Arts Lab Festival Op de eerste dag onderzoeken Nederlandse kunstenaars X P E R T I S Evan N E T over W E R Kde C Uhele L T U Uwereld R E D U C Awat T I E hen verbindt. De met Ecollega’s focus ligt op kunstenaars die in soms heftige conflictsituaties en met gevaar voor eigen leven door middel van kunst het verschil maken in de wederopbouw van verwoeste samenlevingen. De tweede dag staat de Nederlandse community-artspraktijk centraal. Samen met collega’s uit
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam het buitenland wordt onderzocht wat de bijzondere kracht T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl van community arts in Nederland is. Datum: 20 en 21 juni. Locatie: Stadsschouwburg Utrecht. Meer informatie: www.vredevanutrecht2013.nl/en/
programmes/conferences
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
7