N IEUWSBRIEF C OMENIUS
Dece mbe r 2013 Jaargang 7 nr. 2
Comenius Vereniging voor Neerlandistiek in Centraal-Europa http://comenius.ned.univie.ac.at
Woord vooraf Met veel excuses voor de laattijdigheid ontvangen jullie nog net binnen het jaar 2013 deze tweede nieuwsbrief van jaargang 7 als kerstgeschenk. Ik zou een lange opsomming van oorzaken kunnen geven waarom jullie zolang op jullie honger hebben moeten blijven zitten, maar ik maak liever gebruik van de gelegenheid om een vreugdevol jaar vol inspiratie toe te wensen in 2014. Uit de ontvangen jaarverslagen blijkt dat neerlandici in Centraal-Europa een heel actief 2013 achter zich laten, en het komende jaar heeft eveneens heel wat in petto. In mei 2014 zien we elkaar op het DOHa-colloquium in Boedapest waar ook de Algemende Vergadering plaatsvindt. Eveneens tijdens het DOHA-colloquium worden scriptieprijzen (BA en MA!) uitgereikt. Er is nog een maand, tot en met 1 februari, om kanshebbende scripties te versturen. Aansluitend op het DoHa-colloquium gaat internationale 'CODL workshop Boedapest' van het project An International Network Studying the Circulation of Dutch Literature (CODL)door. De zomercursus van 2014 wordt door de collega’s van Bratislava georganiseerd. Als Vlaming blijf ik na 8 jaar engagement in de neerlandistiek extra muros vol bewondering over het feit dat zovele enthousiaste neerlandici actief blijven meedraaien in vaak heel moeilijke werk- en leefomstandigheden. Omdat het me boeiend leek om te horen hoe andere Vlamingen of Nederlanders hun extra-murosengagement ervaren
In dit nummer Woord vooraf Jaarverslag 2013 van vakgroepen uit de regio 1. Bratislava (Slowakije) 2. KGRE Boedapest (Hongarije) 3. ELTE Boedapest (Hongarije) 4. Wrocław (Polen) 5. Zagreb (Kroatië) 6. Debrecen (Hongarije) 7. Lublin (Polen) 8. Wenen (Oostenrijk) Impressie Zomercursus Belgrado 2013 Interview met een moedertaalspreker “extra-muros”: Ilka Proot Nieuws/geplande activiteiten DO-Ha Boedapest: 2014 Zomercursus Bratislava juli 2014 Oproep Oproep lidmaatschap Comenius Scriptiewedstrijd Comparatieve neerlandistiek CALL FOR PAPERS: Acta Neerlandica (AN) van de Vakgroep Nederlands in Debrecen Colofon
heb ik het idee ontwikkeld om af en toe een moedertaalspreker te interviewen. In deze bijdrage is Ilka Proot aan het woord. Tot slot nog een zeer uitdrukkelijke oproep aan iedereen, docenten en studenten, alle neerlandici uit de regio te overtuigen van het belang om lid te worden van onze vereniging. De vele argumenten werden in deze nieuwsbrief overzichtelijke op een rijtje gezet.
Jaarverslag 2013 van diverse vakwerkgroepen uit de regio 1. Comenius Universiteit te Bratislava (Benjamin Bossaert) Het afgelopen semester was in Bratislava alweer een korter semester, wegens de organisatie van eindexamens; in het academiejaar 2012 – 2013 mochten we dan ook een generatie masterstudenten uitzwaaien. Zij zijn gewapend voor de arbeidsmarkt met een diploma Vertalen en Tolken Nederlands en Duits. In totaal haalden dertien mensen de eindmeet. Nieuw is ook dat bij de generatie bachelors de eerste generatie studenten onze joint bachelor degree DCC, Dutch in Central European context, met succes afgerond hebben, dus ook proficiat aan deze ´pioniers´. De studie vertaler – tolk wordt in Bratislava slecht om de twee jaar geopend, dus het academiejaar 2013-2014 telt slechts tweedejaars en vierdejaars. Voor volgend jaar is een accreditatie gepland en zijn combinaties vertalen – tolken Duits – Nederlands, Slowaaks – Nederlands en Dutch in Central European Context aangevraagd. Activiteiten Onze activiteiten op vlak van vertalen en tolken gaan onverminderd verder. Na het experiment met de poëzievertalingen van Anton Korteweg willen we ook verder voor een Slowaaks literair tijdschrift workshops poëzievertalen organiseren. Verder zijn de bijdragen geleverd voor de publicatie van onze bundel over vertaaltraditie en – receptie in Centraal – Europa ondertussen in redactie en wordt daarvoor dit najaar de publicatie verwacht. Een grote eer was voor ons het bezoek van de schrijver Thomas Rosenboom op 16 april 2013 naar onze afdeling, dit naar aanleiding van de vertaling van Publieke werken door prof. dr. Adam Bžoch in het Slowaaks. Thomas Rosenboom vond de tijd om op vragen van de studenten te antwoorden in een gemodereerd panelgesprek, op dezelfde dag nog vond voor de eerstejaars en alle geïnteresseerden in Bratislava de boekvoorstelling plaats van Publieke werken in het Slowaaks. Na de organisatie van de CNaVT – examens vertrokken we gezwind naar Poznań met presentaties en lezingen op het Regionaal colloquium neerlandicum. Kort daarvoor, van 6 tot 8 mei 2013 was Marketa Štefková te gast in Wrocław, waar zij enkele lezingen rond vaktaal, terminologie, consecutief tolken en juridisch vertalen verzorgde. Naar aanleiding van de troonsafstand van zowel Koningin Beatrix als Koning Albert werd onze afdeling door nieuwszender TA3 gevraagd om deskundig commentaar te leveren in de studio als gast. Benjamin Bossaert, Marketa Štefková en Jozef Csáder brachten hiermee onze neerlandistiek ook eens op een andere manier in Slowakije in de belangstelling. Leuk als toemaatje!
Gastdocenten en gastlezingen Op 8 april 2013 hadden we, op uitnodiging van het Tsjechisch en Slowaaks docentenplatform ONETS, de Vlaamse redacteur van Van Dales Woordenboek der Nederlandse taal Ruud Hendrickx te gast in Bratislava. Mijnheer Hendrickx is tevens taaladviseur van de VRT en verblijdde onze studenten met lezingen over taalpolitiek en lexicologie. Verder kwam er nog het halfjaarlijkse bezoek van mevrouw de ambassadeur H.E. Daphne Bergsma. Zij had het over de koninklijke familie en de troonswissel. We verwachten nog dit najaar de komst van professor Kris Humbeeck, eminent Louis Paul Boonkenner van de Universiteit Antwerpen, en een tweede docent in het voorjaar. Promoties Lucia Brezániová verdedigde met glans haar proefschrift De multiculturaliteit in het Nederlandse taalgebied vanuit translatologisch perspectief op donderdag 4 juli 2013, waarmee zij de tweede promovenda wordt die in het vakgebied vertaalkunde neerlandistiek de titel van doctor haalt, zowaar een puike prestatie. Verder verwachten we dit najaar ander groot nieuws van Marketa Štefková, die in de eindfase beland is van haar habilitaat, waardoor zij volgend jaar de titel van docent zal aannemen. Zij publiceert op het vakgebied van juridisch vertalen en haar proefschrift zal dit najaar verschijnen. Verdere activiteiten voor komend academiejaar Professor Jana Rakšányiová, Marketa Štefková en Lucia Brezániová (als projectmedewerker) hebben hun schouders gezet onder een wetenschappelijk project rond juridisch vertalen. Het betreft hier een samenwerking tussen twee Slowaakse universiteiten en een team onderzoekers van 5 verschillende talen. Daarnaast bevestigen we ook alvast onze aanwezigheid op het Do-Ha Colloquium in Boedapest 2014 met enkele bijdragen en de lustrumviering van 5 jaar Taaluniecentrum NVT van november dit jaar in Brussel. Een andere, wellicht onze grootste uitdaging van dit jaar, wordt de organisatie van de Comenius Zomercursus 2014 op locatie in Bratislava. Benjamin Bossaert was reeds aanwezig op werkbezoek deze zomer in Belgrado en bedankt de collega´s voor de prachtige organisatie van de zomercursus; onze studenten zijn met heel wat positieve ervaringen terug gekomen, wat veel inspiratie geeft om er met volle kracht aan te beginnen. Wij houden de afdelingen via mailing op de hoogte.
2. Boedapest (Károli Gáspár Református Egyetem) Het afgelopen academisch jaar (2012-2013) was voor de neerlandistiek aan de KRE in Boedapest niet alleen qua groei van de studentenaantallen - ruim twintig eerstejaars hoofdvakstudenten en veertien minors - een succes, maar zeker ook wat betreft extra activiteiten. Zowel in academisch als in cultureel opzicht bloeit de neerlandistiek, zoals mag blijken uit onderstaand beknopt verslag. Wat het culturele aspect aangaat moeten we eerst een stapje terug in de tijd. In 2009 werd aan de vakgroep het Vertaalatelier gesticht, waarbinnen allerlei activiteiten rondom literair vertalen georganiseerd worden. In 2012 en 2013 vonden onder meer plaats:
de publicatie & presentatie van de Hongaarse vertaling van het Middelnederlandse Beatrijsverhaal: Beatrijs. Het verhaal van een non, op 21 maart 2013 in boekhandel Írók bolt. Deze publicatie is het resultaat van Beatrijs Internationaal, een project van onze vakgroep in samenwerking met de ELTE; het bezoek aan onze afdeling van literair vertaler László Márton; onder leiding van literair vertaler en vertaaldocent dr. TamásBalogh werd de ondertiteling voor de Nederlandse film Karakter (naar het boek van F. Bordewijk) door onze studenten gemaakt, waarna de film met deze ondertiteling vertoond werd in bioscoop Cirko-Gejzir op 11 april 2012. Daarna werd er gewerkt aan de ondertiteling van de film Kaas, naar het beroemde boek van Willem Elsschot; de conferentie voor literair vertalers 'Miért Szép?' ('Waarom mooi?') in oktober 2012, georganiseerd door literair vertaler en vertaaldocent dr. Tamás Balogh; een groepsvertaling van Bart Moeyaerts autobiografische jeugdroman Broere, door onze studenten onder leiding van literair vertaler en vertaaldocent Veronika Máthé. In oktober van dit jaar zal de auteur te gast zijn in Boedapest om in samenwerking met de Vlaamse Vertegenwoordiging intensief met de studenten te werken aan de vertaling. het werken door onze MA-studenten aan een groepsvertaling van het Middelnederlandse Reynaert-epos, onder leiding van dr. Anikó Daróczi.
Tevens hadden we het afgelopen studiejaar drie Nederlandstalige gastschrijvers op bezoek, wier werk tot het curriculum van de vertaalcolleges behoorde:
de Vlaamse auteur Peter Terrin, onder meer bekend van De Bewaker (2009, European Union Prize for Literature) en Post Mortem (2012). De bewaker is inmiddels ook in Hongaarse vertaling verschenen (Az őr), vertaald door dr. Tamás Balogh; de Nederlandse Rebekka W.R. Bremmer, wier debuutroman Eb (2012) aanleiding vormde voor Veronika Máthé haar uit te nodigen; de Vlaamse Bouke Billiet, die in 2012 zijn romandebuut schreef met In de naam van TienKamelen, en in Boedapest verbleef in het kader van gastlessen aan de KRE en een gastauteurschap op de Nederlandse Boekendag (waarover meer hieronder).
Hiermee is echter nog lang niet alles gezegd over de Nederlands(talig)e cultuur aan de KRE. Wederom een klein stapje terug in de tijd: in het academisch jaar 2011-2012 zijn de zogeheten Mercatoravonden van start gegaan: een initiatief van de vakgroep om Nederlandse/Vlaamse cultuur beter zichtbaar te maken binnen de faculteit. Er werden en worden thema-avonden georganiseerd die slechts gedeeltelijk bij het curriculum aansluiten, zowel in het Hongaars (gericht op collega's van de faculteit) als in het Nederlands (vooral voor studenten). Zo werd op 15 februari 2012 een
barokconcert georganiseerd rondom het Vlaamse klavecimbel dat de vakgroep in bezit heeft, en enkele dagen later, op 19 februari, een lezing (in het Hongaars) door graficus en schrijver Istvan Oros, getiteld 'Benaderingen'. Op 11 april van dat jaar werd in de bioscoop Cirko-Gejzir de film Karakter vertoond, waarvoor de Hongaarse ondertiteling door onze masterstudenten gemaakt werd. Het afgelopen studiejaar stonden de volgende onderdelen op het programma:
25 en 26 september 2012: opening van de Mercatorsessies door prof. dr. Frits van Oostrom; 13 februari 2013: lezing van gastauteur Peter Terrin; 1 maart 2013: barokconcert, Nederlandse werken uit de zeventiende en achttiende eeuw; 9-11 april 2013: bezoek van gastdocent Taalkunde prof. dr. Jacques van Keymeulen; 15-19 april 2013: bezoek van gastdocent Middelnederlandse letterkunde prof. dr. Paul Wackers; 18 april 2013: lezing van gastauteur Rebekka Bremmer; 7-16 mei 2013: Mercatorweken ter afsluiting van het studiejaar met lezingen en workshops. Centraal stonden literatuur & muziek uit het Vlaanderen van de Middeleeuwen en het finde-siècle. Vaste gastdocenten en letterkundigen dr. Clara Strijbosch (Middeleeuwen) en René van der Kraats (moderne tijd) verzorgden een groot deel van dit project.
Niet alleen op het gebied van de cultuur gebeurde er een hoop: ook de wetenschappelijke kant van de neerlandistiek blijft niet achter. Dit uit zich onder meer via de in 2011 op initiatief van dr. Anikó Daróczi opgerichte onderzoeksgroep rondom mystieke tradities. Het doel hiervan is het onderzoek dat op dit gebied door verschillende disciplines - letteren, communicatiewetenschap, psychologie uitgevoerd wordt te coördineren, conferenties te organiseren en bronnen, vertalingen en edities te publiceren in de reeks Károli Könyvek. De onderzoeksgroep wordt onder meer financieel gesteund door OTKA (de Hongaarse NWO). Op 17 en 18 mei van afgelopen jaar werd in het kader van deze onderzoeksgroep de conferentie 'Reflections on the Immediate Experience of God' aan onze faculteit georganiseerd, met vele Hongaarse en buitenlandse sprekers. Daarnaast nemen leden van onze vakgroep regelmatig deel aan wetenschappelijke conferenties in binnen- en buitenland. Een chronologisch overzicht:
Dr. Anikó Daróczi, 'Hadewijch Companion – Performing the Word', Universiteit van Antwerpen, juli 2012; Dr. Balázsi Júlia Albertné, 'Meervoudige negatie in het Nederlands en het Hongaars', IVNcongres Antwerpen, augustus 2012; Dr. Anikó Daróczi, 'Zingbaar vertalen', IVN-congres Antwerpen, augustus 2012 (tevens deelname aan workshop); Jaap Faber, 'Islamrepresentaties in contemporain Nederlands proza', IVN-congres Antwerpen, augustus 2012; Dr. Balázsi Júlia Albertné, 'Negatie in het Nederlands en Hongaars', conferentie Hongaarse linguistiek, Universiteit van Miskolc, september 2012; Dr. István Németh, 'Repräsentant eines neuen Sammlertypus. Leben und Sammeltätigkeit des legendären ungarischen Kunstfreundes Marczell von Nemes', conferentie Kunst ohne Geschichte? „Asthetisch motiviertes Sammeln in Europa und in Amerika”, Zwitserland, september 2012; Dr. Tamás Balogh, 'Over Schaduwkind', 'Miért Szép?', oktober 2012; Dr. Anikó Daróczi, 'Over het vertalen van Middeleeuwse gedichten', 'Miért Szép?', oktober 2012; Eszter Zelenka, 'De opmars van cultuur in het taalonderwijs', studiedag Hongaarse neerlandistiek in Debrecen, oktober 2012;
Veronika Máthé, 'Boeddha's in het westen, nieuwe bijna-Boeddha's in het oosten', conferentie 'Mythen in de moderne tijd', november 2012; Dr. Balázsi Júlia Albertné, 'In verscheidenheid verenigd – eenheid in het Engels?', Comenius regionaal colloquium neerlandicum, Poznan, mei 2013; Dr. Réka Eszenyi,'Vertaaloperaties in literair vertalen– het verschil tussen keuzes gemaakt door studenten en de professionele vertaler', Comenius regionaal colloquium neerlandicum, Poznan, mei 2013; Jaap Faber, 'Nederlandse taal door cultuur - een eerste aanzet tot een integratie van taalen cultuuronderwijs', Comenius regionaal colloquium neerlandicum, Poznan, mei 2013; Dr. Anikó Daróczi, 'The Birth of the Mystical Word. Carl Albrecht', KRE-conferentie 'Mystiek' (zie boven), mei 2013; Veronika Máthé, 'Waar de consumptiemaatschappij en het Boeddhisme elkaar kruisen', Symbiose-conferentie, mei 2013; Eszter Zelenka, 'Teaching Culture through Dutch as a Foreign Language to Hungarian University Students', TABU-dag, Groningen, juni 2013.
Om het niveau van het onderwijs te verbeteren nemen onze docenten ook regelmatig deel aan de verschillende door het Taaluniecentrum aangeboden docentennascholingen. In september 2012 nam Eszter Zelenka deel aan het seminarium NVT (Antwerpen/Amsterdam), en in augustus 2013 volgde zij samen met dr. Krisztina Soós - die een jaar daarvoor al 'Van didactiek tot toetsing. Alles over het vak Nederlands' in Leuven gevold had - de cursus 'Allemaal taal' in Amsterdam. Afgelopen september nam Veronika Máthé deel aan het NVT-seminarium. Niet alleen voor onderwijs zijn onze collega's in de lage landen te vinden, ook voor (zomer)verblijf in vertalershuizen. Elk jaar krijgen zeker twee collega's een beurs voor een verblijf in Antwerpen of Amsterdam. De afgelopen jaren hebben zowel dr. Anikó Daróczi, dr. Tamás Balogh als Veronika Máthé enkele weken tot een maand in het Vertalershuis in Amsterdam doorgebracht. Onze inmiddels vertrokken collega Ilka Proot zette kort voor haar afscheid nog de jaarlijkse zomercursus van Comenius op poten. Van 1-12 juli 2012 namen ruim veertig studenten uit Hongarije en omringende landen deel aan deze door de Taalunie gefinancieerde cursus deel. Als besluit nog enkele wetenswaardigheden van het afgelopen jaar. Zowel eind november als eind mei kreeg onze vakgroep bezoek van voormalig minister-president Jan Peter Balkenende. Balkenende (zelf afkomstig uit de wetenschap en in het bezit van een eredoctoraat van onze universiteit) ging in gesprek met studenten Nederlands en anderen. Op 4 mei 2013 vond in de ruimtes van de Vlaamse Vertegenwoordiging in Boedapest de derde Nederlandstalige boekendag plaats: 'Lees de taal van de Noordzee'. Dit evenement, op initiatief van journalist Tom de Smet, werd mede georganiseerd door onze collega dr. Krisztina Soós. Tijdens de dag werden workshops vertalen (Jip & Janneke) gehouden door Veronika Máthé, werd onze gastauteur Bouke Billiet geinterviewd door Jaap Faber, en hebben onze studenten de gehele dag (en de dagen voorafgaand) vrijwillig meegewerkt om alles goed te laten verlopen. Alle collega's en studenten uit de Comenius-regio zijn volgend jaar van harte welkom op de vierde editie...
3. Boedapest (ELTE) Activiteiten in het voorbije semester Derde Elckerlijc-avond 21 maart 2013. Venue: Írók Boltja [Schrijvers Boekhandel], Andrássy út 45, Boedapest. Deelnemers: Anikó Daróczi (neerlandica, vertaler), Ádám Nádasdy (taalkundige, Anglist, dichter, vertaler van oudere literatuur (o.a. Van Shakespeare en Dante), Zsuzsa Rakovszky (schrijver, dichter, vertaler), Levenete Seláf (mediëvist), Orsolya Réthelyi (neerlandica, mediëvist). Moderator: Judit Gera (neerlandica, vertaler)
Op de Elckerlijc-avonden staan Nederlandstalige boeken in Hongaarse vertaling centraal. Het doel van deze reeks gesprekken is de Nederlandstalige literatuur bekend te maken zowel onder Hongaarse critici als onder het brede lezerspubliek. De eerste keer ging het over Tirza van Arnon Grunberg die voor het Internationale Boekfestival 2012 verscheen in de vertaling van Szabolcs Wekerle.
De tweede keer ging het over de Helaasheid der dingen van de Vlaamse auteur, Dimitri Verhulst in Hongaarse vertaling, vertaald door Szilvia Szita. Deze keer was de auteur persoonlijk aanwezig op de bijeenkomst. De derde keer stond de Hongaarse vertaling van de middelnederlandse Beatrijs centraal. Het werk werd door uitgeverij L'Harmattan prachtig uitgegeven. Het is het eerste deel van de reeks ‘Minden madár / Olla vogala’ Oudere Nederlandstalige literatuur waarvan Anikó Daróczi en Orsolya Réthelyi de redacteurs zijn. De Elckerlijc-avonden zijn georganiseerd door Judit Gera en Orsolya Réthelyi en mede mogelijk gemaakt door de Stichting Pro Nederlandistica. We zijn dank verschuldigd voor de financiële steun van de afdeling Arnhem van de Orde van den Prince.
Gastlezingen Prof. Dr. Vincent van Heuven 15-19 april 2013
Tussen 15 en 19 april heeft Vincent van Heuven, hoogleraar fonetiek aan de Universiteit Leiden, lid van de KNAW, een reeks gastlezingen gegeven over de fonetiek van het Nederlands aan de Vakgroep Nederlands op de ELTE. 15 april: Introductie: fonetiek en fonologie 16. april: Intensieve cursus fonetiek 1-2. 17. april: Intensieve cursus fonetiek 3., Forensische fonetiek 18. april: Intensieve cursus fonetiek 4-5 19. april: Workshop over het gebruik van programma Praat
Prof. Dr. Paul Wackers 16-18 april 2013 Professor Paul Wackers (Universiteit Utrecht) heeft een gastlezing gehouden over ’Marieken van Nieumeghen’ en ’Van den Vos Reynaerde’. Dr. Katalin Balogh 24-26 april 2013. Katalin Balogh (Lessius KU-Leuven) heeft een gastlezing gegeven met de titel Juridisch tolken: Internationaal project ImPLI (Improving Police en Legal Interpreting), en heeft workshops tolktechniek (Nederlands-Hongaars, Hongaars-Nederlands) gehouden zowel in de groepen MA als BA. Dr. Femke Kramer 30 april-3 mei 2013 Dr. Femke Kramer (RUG) is gekomen om een toneelworkshop te geven voor de studenten groep BA3 'Toneel in de Middeleeuwen en de Gouden Eeuw'. Zij heeft over de theoretische en praktische aspecten van de enscenering van de Middelnederlandse klucht Lippijn gehad.
Prof. Dr. Luc van Dorslaer 7-8 mei 2013 Luc van Dorslaer (Lessius KU-Leuven) heeft drie gastlezingen gehouden met de titels: De relatie taalvertaling-media in de Lage Landen, Vertaling als beperking, vertaling als verruiming, Sportjournalistiek op televisie: vooral sport of vooral journalistiek? Györgyi Dandoy 14 mei 2013 Györgyi Dandoy vertaalster (Amsterdam) heeft een workshop gehouden over de Nederlandse vertaling van de roman Azarel van Károly Pap. Vertaalwedstrijd voor studenten neerlandistiek MA De vakgroep ELTE heeft een vertaalwedstrijd georganiseerd voor Master-studenten Neerlandistiek in Hongarije. De candidaten moesten het verhaal Bekentenis van Belcampo vertalen. Deadline was 31 maart 2013. De jury bestond uit docenten van de drie vakgroepen Neerlandistiek in Hongarije: Dr. Orsolya Varga (ELTE), Dr. Anikó Daróczi (KRE), Dr. Gábor Pusztai (Debrecen) en als voorzitter van de jury Prof. Dr. Judit Gera (ELTE). Op 15 mei werden de resultaten van de vertaalwedstrijd bekendgemaakt en de prijzen uitgereikt. Geplande activiteiten academisch jaar 2013/2014 Gastlezingen 14-18 oktober Prof. Dr. Michiel van Kempen (Universiteit van Amsterdam) 6-9 november Prof. Dr. Jan van Coillie (Hogeschool-Universiteit Brussel) Van zedenspiegel tot Leven als loser. Geschiedenis van de jeugdliteratuur in Nederland en Vlaanderen Van Quidditch tot zwerkbal: jeugdliteratuur vertalen als uitdaging Wordt het kinderboek doodgechat? Recente trends in de kinder- en jeugdliteratuur, vanuit de functies ervan 8-14 november Dr. Petra Broomans (Universiteit Groningen) Elck syn waerom workshop-colleges
25 september Drs. Gert Loosen (ELTE) Bijnaamgeving aan oudere personen in Hombeek: een onderzoek in onomastiek. 2 oktober Dr. István Németh (KRE) Valse spiegels van het leven: het valse realisme van de 17de eeuwse Nederlandse schilderkunst 9 oktober Dr. Erika Gúti (PTE) De taalpolitiek in de Republiek Zuid-Afrika 16 oktober Prof. Dr. Michiel van Kempen (UVA) Problemen van canonisatie in de West-Indische literatuur. 6 november Prof. Dr. Jan van Coillie (HUB) Wordt het kinderboek doodgechat? Recente trends in de kinder- en jeugdliteratuur, vanuit de functies ervan. 13 november Dr. Petra Broomans (RUG) Literatuursociologie: een veld in beweging. En waarover schrijft de recensent, wat vertaalt de vertaler? 20 november Prof. Dr. Kinga Klaudy (ELTE) Culturele assimetrie en de vertaling van realia 27 november Dr. Saskia Kersenboom (UVA) De Grenzen van Taal: woorden, geluiden en beelden. 4 december Prof. Dr. Remco Sleiderink (HUB) Passie op de planken. Het toneel van de Brusselse rederijkers (ca. 1500) Vertaalatelier op Locatie 18-19-20 oktober wordt door studenten Nederlands van ELTE, KGRE en Debreceni Egyetem in Debrecen gewerkt aan de vertaling van Barbara Stok’s stripverhaal ‘Vincent’. Een initiatief van de gezamenlijke Hongaarse neerlandistiek, gecoördineerd door lector Gert Loosen. Met de steun van het Expertisecentrum Literair Vertalen.
Als ik jou' Peter Schoenaerts en groep komen hun poëzievoorstelling 'Als ik jou' opvoeren in Hongarije voor studenten en liefhebbers van Nederlands en de Laaglanders in Budapest en Debrecen. Precieze datum (eind november, begin december) wordt later bekendgemaakt. Vierde Elckerlijc-avond over de roman Contrapunt van Anna Enquist 5 december 2013 De vierde keer gaat het over de Hongaarse vertaling van de roman Contrapunt van Anna Enquist. Deelnemers: György Kálmán C. (literatuurwetenschapper), Miklós Preiszner (muzicoloog), Anna Varga (psycholoog), Orsolya Varga (vertaler, neerlandica). Moderator: Orsolya Réthelyi (neerlandica). De reeks is georganiseerd en mede mogelijk gemaakt door de Stichting Pro Nederlandistica.
CODL mini-workshop over De Leeuw van Vlaanderen 8 november 2013 Op 8 november 2013 vindt in Boedapest een mini-workshop plaats over De Leeuw van Vlaanderen. Petra Broomans, Roberto Dagnino, Wilken Engelbrecht, Judit Gera, Christine Hermann, Marcin Lipnicki, Orsi Réthelyi en Jan Van Coillie zullen hier spreken over eigen en gezamenlijk onderzoek in het kader van CODL. De organisatie is in handen van Judit Gera. Zie: http://www.codl.nl/event/mini-workshop-in-boedapest-over-de-leeuw-van-vlaanderen/
DoHa Colloquium in Boedapest 7-8 mei 2014 Op 7 en 8 mei 2014 vindt er een Doctoranden-Habilitanden colloquim (DoHa) plaats aan de ELTE Universiteit. Het colloquium biedt plaats aan lezingen in de taal-, en letterkunde-, vertaal- en cultuurkunde en geschiedenis. Elke lezing duurt maximaal 20 minuten (plus 10 minuten discussie) en moet een goed beeld geven van het thema van de dissertatie. Er zijn in beginsel geen thematische beperkingen. Een aantal docenten uit de intramurale en extramurale neerlandistiek zullen fungeren als opponenten voor de doctorandi en habilitandi die hun onderzoek tijdens dit colloquium presenteren. De bijdragen van vergelijkende aard kunnen aan het elektronische tijdschrift Comparatieve Neerlandistiek aangeboden worden. De beste lezingen worden in het elektronische tijdschrift Comparative Neerlandistiek of elders gepubliceerd.
Tweede workshop Circulation of Dutch Literature (CODL) in Boedapest 9-10 mei
Op 9 en 10 mei 2014 houden we de tweede CODL workshop in Boedapest aan de ELTE. De call for papers, gericht aan deelnemers aan CODL wordt in november verspreid. (Zie: http://www.codl.nl/)
Projecten Vertaalwedstrijd voor studenten Neerlandistiek Hongarije Dit jaar organiseert de vakgroep ELTE weer een vertaalwedstrijd voor studenten Neerlandistiek in Hongarije. Deze keer mogen zowel BA als MA studenten meedoen. De candidaten moeten het verhaal Bloed van Gerard Reve vertalen. De jury bestaat uit docenten van de drie vakgroepen Neerlandistiek in Hongarije: Dr. Orsolya Varga (ELTE), Dr. Anikó Daróczi (KRE), Dr. Gábor Pusztai (Debrecen) en als voorzitter van de jury Prof. Dr. Judit Gera (ELTE).
CODL project - Het is niet onopgemerkt gebleven. An International Network Studying the Circulation of Dutch Literature (CODL) Eind 2012 is het NWO-project Het is niet onopgemerkt gebleven. An International Network Studying the Circulation of Dutch Literature (CODL) van start gegaan. Het loopt tot 2015. De projectleiding is in handen van het Centre for Reception Studies (CERES) van de HogeschoolUniversiteit Brussel (HUB), de Eötvös Loránd Universiteit Boedapest in samenwerking met COMENIUS (Vereniging voor Neerlandistiek in Centraal Europa) en het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (Huygens ING) in Den Haag. CODL kent zowel een infrastructurele als een inhoudelijke doelstelling. Het wil ten eerste het netwerk van de internationale neerlandistiek consolideren, versterken en uitbreiden. Dit interdisciplinaire netwerk bestaat hoofdzakelijk uit onderzoekers en vertalers van Nederlandse literatuur, verbonden aan afdelingen neerlandistiek binnen en buiten het Nederlandse taalgebied. Daarnaast participeren vertegenwoordigers van andere disciplines, zoals vertaalwetenschap, vergelijkende literatuurwetenschap, culturele studies, theaterwetenschap en film- en mediastudies. CODL probeert Europese fondsen te verwerven voor voortgezette samenwerking en vervolgonderzoek. Ten tweede wil het project toewerken naar een geschiedenis van de internationale verspreiding van Nederlandse literatuur. Hiermee hangt enerzijds een literairhistorische doelstelling samen, anderzijds een theoretische en methodologische. Wat betreft zijn literair-historische doelstelling streeft CODL niet naar een uitputtende inventaris van vertalingen en bewerkingen van Nederlandse literatuur. Het concentreert zich op enkele sleutelteksten vanaf de Middeleeuwen tot nu en onderzoekt hun verspreidingsgeschiedenis in ruime zin, dus inclusief hun vertalingen en bewerkingen, zowel binnen als buiten het Nederlandse taalgebied. Hiervoor zijn een tiental gecanoniseerde teksten uit de Nederlandse literatuur geselecteerd, teksten die verschillende periodes en genres vertegenwoordigen. Deelnemers aan CODL worden uitgenodigd om ook andere geschikte casussen voor te stellen. CODL start tien groepen op die elk de circulatie van één werk uit de Nederlandse literatuur bestuderen in vertalingen, bewerkingen of andere vormen. We willen alle belangstellenden uitnodigen om aan één van die groepen deel te nemen. Je werkt dan samen met een internationale en interdisciplinaire groep rond één casus. Je post vertalingen en bewerkingen op de virtual collaboratory, je discussieert over je onderzoek naar de verspreiding van het gekozen boek, je bereidt samen een presentatie of panel voor op één van de workshops, je draagt bij aan een gemeenschappelijke publicatie (en/of deelpublicaties in open access op de website) etc. Je kan ook deelnemen aan het project door met een vertaalgroep aan de hand van de bij het project behorende ‘Reader voor CODL vertaalgroepen’ een selectie teksten met studenten en docenten te vertalen in je
eigen taal. Voor elke groep zal er één voorzitter zijn, die de werkgroep coördineert. Het project loopt drie jaar. Het koppelen van CODL aan andere initiatieven en groepen moedigen we aan en ondersteunen we waar mogelijk, evenals nevenprojecten zoals het maken van een nieuwe vertaling of theatervoorstelling (met je studenten) of het houden van workshops. Een uitgebreidere projectbeschrijving vind je op www.codl.nl Elke Brems,
[email protected] Ton van Kalmthout,
[email protected] Orsi (Orsolya) Réthelyi,
[email protected] Boedapest – Brussel – Den Haag, november 2012
Pas verschenen Judit Gera: 'Beatrijs en haar latere zusters. Narratieve structuren van de vrouwelijke ontwikkelingsverhalen'. In: Ton van Kalmthout, Orsolya Réthelyi, Remco Sleiderink (red): Beatrijs de wereld in. Vertalingen van het Middelnederlandse verhaal. Lage Landen Studies 6. Gent: Academia Press 2013, pp. 369-384. Judit Gera: 'De eigentijdse receptie van de Hongaarse roman De straat van de vissende kat door Jolán Földes in Hongarije, Nederland en Vlaanderen'. In: Kris Van Heuckelom, Dieter De Bruyn, Carl De Stryker (red): Van Eeden tot heden. Literaire dwarsverbanden tussen Midden-Europa en de Lage Landen. Lage Landen Studies 5. Gent: Academia Press 2013, pp. 199-218. Judit Gera: Neerlandistiek in Hongarije. Neerlandia/Nederlands van Nu. Nederlands-Vlaams Tidschrift voor Taal, Cultuur en Maatschappij. (2013) 117/3 pp. 34-40. Orsolya Varga: ’Twee vertalingen van Journey of the Magi van T.S. Eliot: door Martinus Nijhoff en István Vas’. In: La In: Kris Van Heuckelom, Dieter De Bruyn, Carl De Stryker (red): Van Eeden tot heden. Literaire dwarsverbanden tussen Midden-Europa en de Lage Landen. Lage Landen Studies 5. Gent: Academia Press 2013, pp. 81-94. Annie M.G. Schmidt: Titi a parkban [Pluk van de Petteflet]. Budapest: Pagony, 2013. Vertaald door Orsolya Varga Annie M.G. Schmidt: Titi megmenti az állatokat [Pluk redt de dieren]. Budapest: Pagony, 2013. Vertaald door Orsolya Varga Ton van Kalmthout, Orsolya Réthelyi, Remco Sleiderink (Eds.): Beatrijs de wereld in. Beatrijs de wereld in. Vertalingen van het Middelnederlandse verhaal. Lage Landen Studies 6.Gent: Academia Press, 2013. 416 pages.
Ton van Kalmthout, Orsolya Réthelyi, Remco Sleiderink. “Beatrijs de wereld in. Inleiding”. In Ton van Kalmthout, Orsolya Réthelyi, Remco Sleiderink (Eds.), 5-18. Beatrijs de wereld in. Vertalingen van het Middelnederlandse verhaal. Lage Landen Studies 6.Gent: Academia Press, 2013. Orsolya Réthelyi: “Beatrijzen op de planken. Nederlandstalige toneelbewerkingen van het Beatrijsverhaal in de eerste helft van de twintigste eeuw”. In Ton van Kalmthout, Orsolya Réthelyi, Remco Sleiderink (Eds.), 263-295. Beatrijs de wereld in. Vertalingen van het Middelnederlandse verhaal. Lage Landen Studies 6.Gent: Academia Press, 2013. Orsolya Réthelyi. “De alchemie van transnationale neerlandistiek Beatrijs Internationaal en verder”. Neerlandia/Nederlands van Nu. Nederlands-Vlaams tijdschrift voor Taal, Cultuur en Maatschappij. (2013) 117/2, pp. 20-23.
Böröczky Tamás (szerk.). ’Beszélgetés Dimitri Verhulst regényeiről.’ [Gesprek over de romans van Dimitri Verhulst] Deelnemers van het gesprek: György Kálmán C., Gábor Németh, Szilvia Szita, Orsolya Réthelyi en Krisztina Noémi Törő. Élet és Irodalom. LVII. évfolyam, 4. szám, 2013. január 25, p.7. Böröczky Tamás és Gera Judit (szerk.). ’Beatrijs – Egy apáca története. [Beatrijs. Het verhaal van een non.] Beszélgetés az Írók Boltjában.’ A beszélgetés résztvevői: Daróczi Anikó, Gera Judit, Nádasdy Ádám, Rakovszky Zsuzsa, Réthelyi Orsolya, Seláf Levente. Élet és Irodalom. LVII. évfolyam, 25. szám, 2013. június 21, p.7.
4. Erasmus Leerstoel voor Nederlandse Filologie van de Universiteit van Wrocław Erasmus Leerstoel voor Nederlandse Filologie van de Universiteit van Wrocław – Voorbije activiteiten en plannen Festival van de Lage Landen De Wrocławse Vakgroep Nederlands samen met het Centrum voor Cultuur van de Lage Landen hebben dit jaar een grootschalig cultureel evenement georganiseerd. Het Festival van de Cultuur uit de Lage Landen heeft tussen 24 en 27 april 2013 in Wrocław plaatsgevonden. Het was een unieke belevenis vanwege zijn bereik en de verscheidenheid aan thematiek. Het vierdaagse evenement werd geopend met de openluchttentoonstelling Wonderlijk Natuurlijk met foto’s van laaglandse landschappen genomen door Lucy Hooft en Paul Ridderhof, één van de topfotografen van Nederland. Deze expositie werd vorig jaar in de Botanische Tuin van Universiteit Utrecht tentoongesteld. Het programma van het Festival bevatte ook een paneldiscussie rondom burgerlijke initiatieven en de rol van de stadsdichters met deelname van Annemarth Idenburg, Manu Claeys, Joke van Leeuwen en Menno Wigman. Een ander onderdeel vormden populariserende lezingen met een uitstap door het stadscentrum langs de Nederlandse en Vlaamse sporen in Wrocław. Het Groot Dictee van de Nederlandse Taal, een ander deelevenement van het festival, is door de Wrocławse vakgroep nu voor de vierde keer georganiseerd. Dit jaar hebben studenten neerlandistiek uit Lublin, Poznań, Warschau en Wrocław deelgenomen. De dicteetekst werd speciaal voor deze gelegenheid door Luuk Gruwez geschreven die zelf ooit de tweede plaats in het Nederlandse Groot Dictee gewonnen heeft. Hij heeft ook de tekst in Wrocław voorgelezen. De landelijke winnaar was de masterstudente Agata Stawczyk van de Universiteit Wrocław. Ze zal tijdens de jaarlijkse Dag van de Poolse Neerlandici met de landelijke prijs worden onderscheiden, die om beurten door de Nederlandse Ambassade en door de Vlaamse Vertegenwoordiging wordt uitgereikt. De poëzieavond met deelname van en Joke van Leeuwen, Luuk Gruwez en Menno Wigman werd met veel enthousiasme niet alleen door de neerlandici maar ook door veel bewoners van Wroclaw en de regio ontvangen. De gedichten zijn door de dichters voorgedragen en de Poolse vertalingen van Barbara Kalla en Adam Wiedemann verschenen tegelijkertijd op een scherm. Daarnaast vonden ook verschillende voorleesronden met vertaalde kinder- en jeugdliteratuur plaats. Jongere bewoners van onze stad hadden de gelegenheid de kinderboekenauteurs Joke van Leeuwen, Bibi Dumon Tak en Anne Provoost in de Stadsbibliotheek en in de Wrocławse scholen te ontmoeten. Het Festival werd afgesloten met het optreden van de internationale muziekgroep Très.be.
Joke van Leeuwen, Bibi Dumon Tak en Anne Provoost in de Wrocławse Stadsbibliotheek Conferentie over Poolse emigratie naar Nederland en België De Wetenschappelijke Kring Studenten Neerlandistiek heeft op vrijdag 24 mei 2013 een landelijke conferentie georganiseerd over de Poolse emigratie naar Nederland en België („Polska emigracja w Belgii i Holandii”). Het programma van de conferentie werd gesplitst in twee onderdelen. In de voormiddag hebben deskundigen uit Amsterdam, Poznań, Warszawa en Wrocław plenaire lezingen gegeven over verschillende aspecten van migratie. Dit gedeelte werd afgesloten met een paneldiscussie. In de namiddagsessie hebben de studenten uit de universiteiten in Lublin, Warszawa en Wrocław hun bijdrage geleverd. Deze in alle opzichten geslaagde bijeenkomst opent een reeks studentencongressen ‘Neerlandistiek Interdisciplinair’. Ze is bedoeld als een integrerend platform voor alle Poolse studenten en jonge wetenschappers die zich in hun onderzoek met de problematiek van Nederland en België (meer specifiek Vlaanderen) bezighouden of gewoon zich voor deze landen interesseren.
Cursus Zakelijk Nederlands Op 8-20 juli heeft aan de Universiteit Wrocław een cursus plaatsgevonden waarin studenten Nederlands uit Lublin en Wrocław een belangrijke rol hebben gespeeld: een cursus onder de auspiciën van het Europese LLP-programma, onder de titel “Taal in zaken. Zaken in taal”. Er zijn in totaal 35 studenten bij elkaar gekomen – Poolse neerlandici en Nederlandstalige slavisten uit Leuven en Amsterdam – om samen te leren hoe je taal in de zakenwereld gebruikt. Niet echt een cursus zakelijke taal dus, in ieder geval niet op de taalkneepjes gericht, maar een cursus taal in zaken. De taal (of eigenlijk de beide talen, Nederlands en Pools) werden niet als een doel beschouwd, maar als een instrument dat je handig leert gebruiken. De intensieve cursus (ca. 8 uur college per dag, inclusief zaterdag) bevatte zowel theorie als veel praktijkgerichte oefeningen. De deelnemers, in groepen ingedeeld, hebben een fictief bedrijf zich voor de Nederlandstalige markt laten ontwikkelen. Met vergaderingen, notulen, strategieën, zakelijke briefwisseling en een website van het bedrijf in kwestie en nog veel meer. Allemaal onder toezicht van deskundigen op het gebied van zakelijke communicatie en van docenten van de
deelnemende universiteiten. Op zondag was er ruimte voor een excursie naar Świdnica en de Vredeskerk aldaar. Verder mochten de deelnemers een culturele activiteit in Wrocław kiezen. De cursus is bedoeld als een eerste editie in de reeks; volgend jaar wordt er een soortgelijke cursus in Leuven georganiseerd. De deelnemers hebben onze cursus over het algemeen erg positief beoordeeld; het is dus absoluut de moeite waard om het idee voort te zetten!
Gastcolleges Een goede traditie van de Erasmus-Leerstoel zijn gastcolleges die deze keer het kalenderjaar hebben geïntroduceerd. Op 5 en 6 maart 2013 was Ellen Krol van de Praagse Kareluniversiteit bij ons te gast. Ze vertelde in een reeks lezingen over de Nederlandse imagologie en het werk van Charlotte Dematons. Marketa Štefková, een gast van de Comeniusuniversitiet te Bratislava, heeft in Wrocław op 7 en 8 mei 2013 valkuilen bij vakvertalingen besproken. In haar werkcolleges focuste ze ook over de tolktechnieken en problemen bij juridisch vertalen. Arie Gelderblom van de Universiteit Utrecht heeft in de collegereeks ‘Nederlandse emblematiek’ op 23 mei 2013 een college geven over Jan Luyken als emblematicus. Bijeenkomsten in de reeks “Onze alumni” Dit jaar hebben twee van onze alumni gastcolleges gegeven: Dr. Iwona Guść van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies heeft op 21 mei 2013 een lezing gehouden over de eerste Nederlandse geluidsfilm „Willem van Oranje” uit 1934. De lezing werd gevolgd door een vertoning van de film. Op 27 mei 2013 was prof. dr. hab. Jerzy Koch van de Adam Mickiewicz Universiteit te Poznań bij ons te gast. Hij heeft een lezing gehouden over hoe literair vertalen gedoceerd kan worden. Dit kalenderjaar zullen nog twee soortgelijke bijeenkomsten georganiseerd worden, o.a. met onze ex-studente Agnieszka Patała die ons over de schildersfamilie Breughel zal vertellen en over de coulissen achter de fascinerende Breugheltentoonstelling die de voorbije zomer in Het Stedelijk Museum van Wrocław plaats heeft gevonden.
Filmavonden De Wetenschappelijke Kring van Studenten Nederlands heeft het afgelopen jaar diverse activiteiten georganiseerd, waaronder een reeks bijeenkomsten rond de geschiedenis van de Nederlandse film. Behalve de al eerder genoemde vertoning van de eerste Nederlandse geluidsfilm „Willem van Oranje”, werd onder meer de film „Vallen” bekeken, gebaseerd op het bekende boek van Anne Provoost met dezelfde titel. De studenten hebben daarnaast vier workshops geleid bij filmvertoningen in het kader van het internationale filmfestival NOWE HORYZONTY (www.nowehoryzonty.pl) waar ook Nederlandse films voor kinderen en jeugd werden gepresenteerd. Op de website van KFN staat een fotoverslag van dit evenement (http://www.kfn.uni.wroc.pl/VARIA/2013/NH_2013/NH_2013.htm).
Vertaalproject De studenten uit de Wetenschappelijke Kring zijn ook bezig met de vertaling van de oorlogsherinneringen van Kees Borstlap die als dwangarbeider de laatste oorlogsmaanden o.a. in Neder-Silezië heeft doorgebracht. Inmiddels is het eerste deel van de vertaling al klaar!
Misdaadverhalen In het kader van de colleges ‘Nederlandse misdaadverhalen’ hebben de derdejaars studenten hun eigen verhalen geschreven die op de website van de vakgroep gelezen kunnen worden (http://www.kfn.uni.wroc.pl/VARIA/2013/Strefa_literacka/opowiadania/index_o.htm).
5. Vakgroep Universiteit van Zagreb (Željana Pancirov Cornelisse) In het studiejaar 2012-2013 ging de vakgroep Nederlandse taal- en cultuurkunde door met de twee generaties studenten, in totaal 30 toekomstige neerlandici. Alle studenten volgden de lessen op het Masterniveau. De eerste studenten zijn op dit moment met hun scriptie bezig en zij gaan binnenkort afstuderen. Net als elk jaar hebben wij gasten uit het buitenlang verwelkomd: 1) december 2012 en mei 2013 – dr. J.G.A.M. Jacobs (Universiteit Leiden) – docent voor het verplichte MA college Nederlands kolonialisme en een deel van het verplichte MA college Sociolinguïstiek; 2) april 2013 – drs. Myra Arends (Universiteit Leiden) – docent voor het verplichte MA college Sociolinguïstiek (een deel van het college); 3) 17 mei 2013 - Maarten Inghels (http://www.maarteninghels.be/) naar aanleiding van het 8ste internationale festival van de hedendaagse poëzie (17-19 mei 2013) – in samenwerking met de vertaalster Romana Perečinec die een interview met M. Inghels deed.
In het studiejaar 2013-2014 gaat de vakgroep Nederlandse taal- en cultuurkunde door met de vijfdejaars studenten en, voor de eerste keer na jaren, 16 eerstejaars studenten. De belangstelling voor onze studie was groot. We hadden zelfs 311 aanmeldingen voor de 16 plaatsen. In oktober 2013 staan gastcolleges in het Nederlands en het Engels van prof. dr. Geert E. Booij (Universiteit Leiden) op onze agenda. Tijdens het studiejaar gaan onze vaste gasten dr. J.G.A.M. Jacobs en drs. Myra Arends (Universiteit Leiden) weer het verplichte college Sociolinguïstiek geven. Hier stoppen we natuurlijk niet. Wij gaan ons best doen om nog meer activiteiten voor onze studenten te organiseren.
19
6. Debrecen Informatie over de vakgroepsamenstelling: De staf van de Vakgroep Nederlands bleef in het academisch jaar 2012/2013 onveranderd: dr. Gábor Pusztai Ph.D. hoofd van de Vakgroep drs. Márta Kántor-Faragó Ph.D. hoofdassistent dr. Réka Bozzay Ph.D. hoofdassistent drs. Zsuzsa Tóth assistent drs. Gert Loosen lector drs. Éva Gombár taaldocent Informatie over studentenaantallen: Vier opleidingsvormen parallel (BA, minor, voortgezette vakopleiding en specialisatie) A, aantal studenten Nederlands BA (major) per studiejaar - eerstejaars: 19 personen - tweedejaars: 16 personen - derdejaars: 9 personen BA in totaal: 44 personen B, aantal studenten Nederlands minor per studiejaar - eerstejaars: 20 personen - tweedejaars: 14 personen minor in totaal: 34 personen C, voortgezette vakopleiding (felsőfokú szakképzés, FSZ) - 3 personen D, specialisatie Nederlands (hoofdvak Duits) - 1 persoon Opleidingen A-D in totaal: 82 personen Evenementen in het wintersemester 2013 13 februari: deelname van de Vakgroep op de Dag van de Talen in de Méliusz Bibliotheek in Debrecen (http://www.hbmk.hu/web/guest/regirendezvenyeink?p_p_id=LastNewsViewer_WAR_Portal24_LastNewsViewer_INSTANCE_sc1L&p _p_lifecycle=0&p_p_state=maximized&p_p_mode=view&group-id=10157&articleid=46746&version=1.0) 19-20 februari: Gastcolleges van Andrea Prostyák (oud-student Nederlands-Duits MA, Europees Parlement) april: gastcolleges van dr. Ula Topolska (Poznan) 9 april: gastcollege van Éva Simon (oud-student Nederlands-Duits MA, Europese Commissie, Brussel) 24 april: jobbeurs voor (oud-)studenten Nederlands (www.hallgato.com/allasborze) 20
30 april: deelname op de receptie ter gelegenheid van de inhuldiging van Koning Willem Alexander 13-17 mei: CNaVT examens in Debrecen (www.cnavt.org) 17-20 juli: deelname van de Vakgroep op de Campus Festival (www.campusfestival.hu) Vastgelegde projecten voor het volgende academiejaar (wintersemester 2013/2014): 27 september 2013: Nacht van de Wetenschappers (www.kutatokejszakaja.hu) 18-20 oktober: Vertaalatelier op Locatie (in samenwerking met de ELTE en de KRE) 6 december 2013: deelname van studenten op de Studiedag KRE informatie over de Vakgroep: http://nederlandisztika.arts.unideb.hu onze Vakgroep op Facebook: Nederlands in Debrecen
receptie ter gelegenheid van de inhuldiging van Koning Willem Alexander op de residentie van de Nederlandse Ambassadeur in Boedapest
21
7. Leerstoel voor Nederlandse Taal en Literatuur Lublin (Rinaldo Neels)
In juni 2013 studeerden de eerste masterstudenten in Lublin af. Het hele BA-MA-curriculum werd daarmee een feit, de bekroning van een jarenlange inzet van een heel team dat vaak met tegenwerkende krachten had af te rekenen: geld, weinig ter plaatse wonende docenten en dus een groot aantal mobiele kaderleden, een heel bureaucratisch systeem waar de subtiele literaire beschrijvingen in Voskuils zevendelige romancyclus “Het bureau” in de verste verte niet aan kan tellen! Maar de hele studierichting Nederlandse filologie staat er met net geen 100 studenten! Jaarlijks zijn er voor het eerste jaar meer kandidaten dan plaatsen! Dit was dan ook het grote thema van de dag van het Nederlands op 12/10/2013 die volgende op de 2 de uitgave van de conferentie “Lage Landen” met als thema “Nederlands in de praktijk. In december was Sinterklaas de eregast samen met zijn zwarte Pieten die in Polen nog steeds van harte welkom blijven!
22
8. Vakgroep neerlandistiek, universiteit Wenen (academiejaar 2012/2013) De vakgroep neerlandistiek in Wenen telde in het afgelopen academisch jaar allen bij elkaar genomen 16 medewerkers en medewerksters, drie tutors en drie studieassistenten. Verder kwamen in het afgelopen jaar drie stagiairs ons team tijdelijk versterken. Onze vakgroep telt op dit moment ietsje meer dan 600 studenten. Meer dan de helft zijn bijvakstudenten – kennis van de Nederlandse taal en cultuur blijkt dus sterk in trek te zijn bij studenten van andere studierichtingen. Soms beginnen studenten met een taalcursus en kiezen later ervoor om over te stappen naar Nederlands als hoofdvak. Verder zijn er op dit moment 4 promovendi bezig met hun proefschrift. Mobiliteit: De afdeling coördineert al enkele jaren het CEEPUS netwerk 'Language and literature in a Central European context' met 18 partners. In het kader van dit netwerk konden in het afgelopen academiejaar 226 beursmaanden worden verdeeld. Dutch++: In het verlengde van het NEVA-project dat in 2009 werd afgerond, heeft de afdeling Nederlands van de universiteit van Wenen, samen met de universiteit van Tilburg, Thomas More Kempen (voorheen K.H. Kempen), de FU Berlin en het IOL in Paramaribo ('Third Country Partner' tot begin 2013), een EU-project op poten gezet: Dutch++. Dit project, dat in januari 2012 van start is gegaan, wordt gesubsidieerd in het kader van het 'Lifelong Learning Programme' (Talen (KA2, Multilaterale Projecten)). Het doel van Dutch++ is de ontwikkeling van een online leerplatform. Daarmee willen we, vanuit een functioneel perspectief, de competentie in gesproken taal bevorderen, met bijzondere aandacht voor regionale en sociale variatie binnen het Nederlandse taalgebied. Inmiddels zijn we meer dan halverwege de projectperiode en is het leerplatform al ver gevorderd! Project 'Cultuur en Taal': Met subsidie van de Nederlandse Taalunie ontwikkelden we in het projectjaar 2012 e-learning modules (OER) 'taalverwerving met cultuuroverdracht'. De thematische vertrekpunten zijn: Oranje, 17de eeuwse Nederlandse schilderkunst en Suriname. Zie ook: https://neva.ned.univie.ac.at/node/106. DCC: De joint bachelor-studie DCC (Dutch language, literature and culture in a Central European context) bestaat inmiddels vijf jaar. De opleiding heeft een sterke internationale dimensie en e-learning neemt binnen DCC een cruciale rol in. De partners die DCC gezamenlijk hebben opgericht, organiseren en begeleiden e-learning-modules rond de thema's literatuur, taal en cultuur en ontvangen in het kader van de studentenmobiliteit studenten van andere vakgroepen Nederlands in 23
Midden-Europa. Er wordt dus niet alleen gezamenlijk lesmateriaal ontwikkeld, nog nooit tevoren werden er zoveel studenten en docenten uitgewisseld als nu. En we kunnen tevreden zijn: In Wenen konden we van de bachelor-studie DCC en de gewone BA Nederlands succesvol een gemeenschappelijke studie met twee takken maken die in het wintersemester 2013/14 van start zal gaan. Curriculum: Het einde van de diplomastudie Nederlands in april 2013 was voor een groot aantal studenten een motivatie om hun studie nog in het oude studieprogramma af te ronden. Om deze reden hadden wij in de lente van 2013 een record aan aantal afgestudeerden. Vanaf het wintersemester 2013 staat voor onze studenten een splinternieuw curriculum te wachten dat onze nationale en internationale bachelorprogramma’s (de BA-DCC en de gewone BA Nederlands) samenbrengt in één gemeenschappelijk curriculum. In het nieuwe curriculum kunnen studenten, naast de gemeenschappelijke inleidende studiefase, kiezen tussen twee takken (de 'Weense' of de DCC tak). Het nieuwe curriculum omvat colleges taalverwerving of taalbeheersing, literatuur-, taal en cultuurwetenschap. In het curriculum is daarenboven nog steeds zowel een stage als een beroepsvoorbereidend project opgenomen.
Meer informatie over de vakgroep Nederlands in Wenen vindt U op: https://www.ned.univie.ac.at/.
24
Een impressie van de Comenius Zomercursus 2013 in Belgrado door Paul Öfner Dit jaar werd de Comenius zomercursus van zondag 7 juli tot en met woensdag 17 juli georganiseerd in Belgrado. Vijftig Neerlandici in de dop werden tien dagen lang ondergedompeld in de Nederlandse taal en raakten opgetogen bij de ontdekking dat het Nederlands gedurende die dagen als een heuse ‘lingua franca’ fungeerde. Vier deelnemers van verschillend niveau vertellen hier wat hun verwachtingen waren en wat daar uiteindelijk van is gerealiseerd. Anita Borwin uit Poznan en Ádám Gyarmati uit Boedapest zijn beiden eerstejaarsstudenten, Anita studeert Nederlands als hoofdvak, Ádám als bijvak. Tijdens de cursus zaten beiden in niveaugroep 2. Kaja Zupanič is tweedejaars en studeert Nederlands als bijvak in Ljubljana. Ivan Pavlović is eerstejaars en studeert Nederlands als hoofdvak in Belgrado. Beiden zaten in groep 4, het hoogste niveau. Wat zijn nu aan het begin van de cursus jullie verwachtingen? Anita: “ Ik wil graag de kans benutten om het spreken te oefenen omdat ik daar thuis minder gelegenheid voor krijg en hoop daardoor meer moed te krijgen om vrijelijk te praten zonder lange denkpauzes. Ook wil Ik vertrouwder worden met het accent van het Nederlands en het beter leren verstaan, want in Poznan krijgen we vooral Vlaams als spreektaal.” Ádám: “Ik wil graag mijn woordenschat uitbreiden en mijn spreekvaardigheid verbeteren. Ik word nu gedwongen om alleen Nederlands te praten en hoop dat het daardoor na deze cursus makkelijker gaat. De grammatica is voor mij geen probleem, maar het snel toepassen van de grammaticale regels tijdens een gesprek is toch nog moeilijk. Het snel reageren gaat nog niet vanzelf.” Kaja: “Omdat ik Nederlands als bijvak doe (Nederlands als hoofdvak wordt bij ons in Ljubljana niet gegeven) krijg ik heel weinig mogelijkheden om Nederlands te praten. Als ik wat extra’s wil leren moet ik het helemaal alleen doen. Hier zijn vier Nederlandstalige docenten en cursisten uit allemaal andere landen en daarmee krijg ik nu ineens heel veel kansen om te praten. Naast mijn spreekvaardigheid wil ik ook vooral mijn uitspraak van het Nederlands verbeteren. Mijn professor in Ljubljana spreekt Nederlands en ik heb ook alleen maar Nederlandse vrienden, geen Vlaamse. Ik ben dus niet vertrouwd met het Vlaams en vind het dus heel fijn dat er twee Vlaamse docenten zijn. Zelf vind ik tot nu toe het Nederlands toch mooier.” Ivan: “Ik wil me deze tien dagen helemaal onderdompelen in het Nederlands en elk moment benutten om met anderen Nederlands te praten. Maar ik verheug me ook op het kennismaken met studenten uit andere landen. Ik wil graag van ze horen hoe er bij hen Nederlands wordt onderwezen. Verder wil ik graag leren van de eigen cultuur van mijn medecursisten en vooral ook een goeie tijd hier hebben met iedereen en op die manier tegelijkertijd mijn Nederlands verbeteren, want dat blijft natuurlijk de hoofdzaak.”
25
Kaja Zupanič Hoe wordt er bij jullie op je eigen faculteit aan de spreekvaardigheid gewerkt? Anita: “We kijken en luisteren naar Nederlandse tv- en radioprogramma’s, maar zelf praten doen we niet zo vaak. In het eerste jaar staat bij ons vooral het lezen en schrijven centraal en pas in het tweede en derde jaar wordt dat anders.” Ádám: “De nadruk ligt bij ons in het eerste jaar op de grammatica. Er zijn wel spraakoefeningen en die zijn gericht op het Vlaams. Wel hebben we een Nederlandse studentenassistent, met wie we als we willen een afspraak kunnen maken, ook om te praten. Verder worden er veel filmavonden georganiseerd, waarop Nederlandse en Vlaamse films worden vertoond, die dan Nederlands ondertiteld zijn. Maar ik herinner me een Belgische film waarin West-Vlaams werd gesproken en dat was zelfs met ondertiteling nog erg moeilijk te volgen.” Kaja: “Als bijvakstudent heb ik in Ljubljana heel weinig gelegenheid om iets aan spreekvaardigheid te doen. Ik moet het dus hebben van deze cursus en van het contact met mijn Nederlandse vrienden.” Ivan: “We hebben hele goede leerboeken en dito docenten. Viermaal in de week volg ik colleges Nederlands en thuis luister ik zoveel mogelijk naar Radio 1 (een Nederlands radiostation) en vergelijk dan het accent dat ze daar hebben met dat van mijn docenten en ik moet zeggen dat dat bijna identiek is.”
26
Anita Borwin Wat willen jullie met je kennis van het Nederlands in de toekomst gaan doen? Anita: “Ik studeer naast Nederlands ook nog Economie en wil graag die twee combineren door te werken voor een Nederlandse firma of voor een bedrijf waar kennis van het Nederlands vereist is.” Ádám: “Mijn hoofdvak is Engels en ik wil eigenlijk vertaler worden, maar ik denk van mezelf dat ik geen talent heb om literatuur te vertalen…” Anita, spontaan:” Maar zo’n talent kun je toch ook later nog ontwikkelen!” Kaja: “Zelf weet ik nog niet wat ik met het Nederlands kan doen. Ik houd gewoon van talen en vind Nederlands de mooiste taal van de wereld. Als ik het hoor krijg ik een warm gevoel van binnen. Misschien komt dat ook omdat ik veel Nederlandse vrienden heb, die open en vriendelijk zijn.” Ivan: “Germaanse talen hebben een soort kracht en het Nederlands vind ik van die taalgroep het mooiste. Ik ben zeven dagen in Nederland geweest en wilde er meteen voor de rest van mijn leven blijven. Zo behulpzaam en aardig was iedereen. Het liefst wil ik me helemaal concentreren op het Nederlands en mijn droom is om hier aan deze faculteit professor Nederlands te worden.” Jullie benadrukken steeds dat Nederlanders zo vriendelijk en open zijn, maar veel buitenlanders vinden hen juist lomp en bot. Kaja: “Ja, die directheid ken ik wel van mijn Nederlandse vrienden, maar het gaat om de intentie en zelf ben ik ook heel direct. Een Nederlandse vriend zei tegen me: ‘Goh Kaja, je bent veel dikker geworden, goed zeg!’ en hij had gelijk, maar hij bedoelde er niks vervelends mee, daar gaat het om.”
De organisatie van de zomercursus was geheel in handen van vier lokale docenten, Lada Vukomanović, Bojana Budimir, Tamara Britka en Mirko Cvetković, allen verbonden aan de vakgroep Neerlandistiek in Belgrado. Mirko Cvetković:”We hebben hier ook het regionale Colloquium in mei 2010 georganiseerd en dat smaakte naar meer. We hebben ons eigenlijk spontaan bij Comenius aangemeld in de overtuiging dat 27
we dat met z’n vieren als team aan zouden kunnen. Wel ben ik vorig jaar toen de zomercursus in Boedapest georganiseerd werd, daar een kijkje achter de schermen gaan nemen en heb daar hele waardevolle tips gekregen van Ilka Proot, die daar de organisatie voor haar rekening nam. En ook in Zeist, waar ik betrokken ben geweest met de zomercursus heb ik me georiënteerd en kleine praktische dingen geleerd waar je op moet letten. Bij voorbeeld; kijk wie er jarig zijn en zorg dan voor een cadeautje en zing ze toe op hun verjaardag.” Wat beogen jullie met zo’n zomercursus? Mirko Cvetković:”We streven drie doeleinden na. Het belangrijkste doel blijft vanzelfsprekend het bijspijkeren van de taalvaardigheid van diegenen die vanwege hun net ontoereikende taalniveau niet in aanmerking komen voor de zomercursussen in Gent en Zeist, want daar moet je minstens B1 scoren. We doen dat, zoals altijd, met vier docenten, twee uit Vlaanderen en twee uit Nederland, zodat het Vlaams en het Nederlands in gelijke mate aan bod komen. Een tweede doel is het optimaliseren van de mogelijkheden voor de studenten om elkaar te leren kennen. Op hun eigen faculteiten vormen ze vaak een kleine minderheid en blijven ze vaak zitten met problemen die ze niet zo makkelijk kunnen delen met vakgenoten. Bijvoorbeeld twijfel of ze met een studie Nederlands eigenlijk wel de goede keus gemaakt hebben of twijfelen aan het nut van een taalstudie in het algemeen; ‘had ik niet beter een taalcursus kunnen doen en iets anders studeren?’. Dat soort kwesties kunnen ze hier naar hartenlust met elkaar delen, naast een haast vanzelfsprekende cultuuruitwisseling. Binnen onze regio wordt niet zoveel gereisd. Als ze de kans krijgen om te reizen dan liggen hun reisdoelen juist buiten de regio. Het is hier dus ook een belangrijke kans om netwerken te vormen en misschien zelfs vriendschappen te sluiten met toekomstige Neerlandici in je eigen regio. Daarmee geven ze tegelijkertijd ook vorm en inhoud aan de Vereniging Comenius, als vrienden en collega’s van de toekomst. Een derde doel is het leren kennen van het ontvangende land en de lokale vakgroep. Met dat oogmerk hebben we een zo veelzijdig mogelijk programma voor de cursisten gemaakt om zoveel mogelijk facetten aan bod te laten komen. We bezoeken ook Novi Sad, de tweede stad van Servië en met een fietstocht door Belgrado slagen we er zelfs in om een combinatie van Servische en Nederlandse cultuur te bieden.”
Ádám Gyarmati 28
Anita, Ádám en Kaja, wat zijn jullie eerste indrukken van Belgrado? Anita: “De stad is volgens mij gehavend door de oorlog en het is interessant om te zien wat er allemaal gebeurd is. De sfeer hier vind ik heel goed; de mensen zijn erg vriendelijk en hulpvaardig.” Ádám: “Ik vind de binnenstad leuk, vooral Kalemegdan, maar de rest is echt minder vergeleken met Boedapest. Maar net als Anita al zei; tegen de achtergrond van de geschiedenis is dat begrijpelijk en ook zeker interessant. Ik wil Servië graag leren kennen want ik was er nog nooit geweest. De mensen zijn hier ontzettend aardig en het is grappig dat je meteen als Hongaar herkend wordt, waarschijnlijk door de taal.” Ivan: “Ik woon hier nu tien maanden en kom uit een klein stadje 80 km ten zuiden van Belgrado. Voor die tijd kende ik Belgrado niet zo goed, maar ik denk dat ik inmiddels hier een hele goede gids kan zijn voor mijn medecursisten.” Kaja: “Sorry Ivan, ik vind het moeilijk om te zeggen, maar ik vind Belgrado zo vies.” Ivan, lachend: “ Ik vind het heel grappig dat je dat opmerkt en ik moet je gelijk geven. Zelf vind ik ook dat er nog veel herinnert aan de communistische tijd.” Kaja: “Ik dacht altijd…. Belgrado is groot en wit en een historische stad. Mijn vader werkt veel in Servië, ook in Belgrado en hij gaf altijd hoog op van Belgrado als een grote, mooie, historische stad. Hij maakte echt reclame voor Belgrado en daardoor waren mijn verwachtingen hoog gespannen. Het is hier echt heel anders dan in Ljubljana, maar zo anders dat het weer interessant is. Maar wat mijn vader vertelde over de mensen hier klopt wel; ze zijn echt heel warm, open en vriendelijk. Zelf verwachtte ik dat Belgrado veel meer op Ljubljana zou lijken.”
Mirko Cvetković, waarom kiezen jullie in de Comenius zomercursus, anders dan in Gent en Zeist, voor een opzet waarin de vier docenten elkaar steeds afwisselen? Mirko Cvetković:”Voordeel voor de docenten is dat je alle cursisten leert kennen en het voordeel voor de studenten is dat ze al in dit vroege stadium van hun studie meteen met beide varianten van het Nederlands in gelijke mate kennis kunnen maken.” Wat is de betekenis van deze zomercursus voor jullie eigen faculteit? Bojana Budimir:”Het betekent promotie voor zowel onze faculteit als onze vakgroep in de regio. Het is goed voor onze afdeling dat door de organisatie van deze Comenius zomercursus er hier meer aandacht voor en bekendheid van het Nederlands ontstaat. En dat blijkt te werken, want we hebben zelfs aanmeldingen gehad van studenten die helemaal geen Nederlands studeren.”
29
Ivan Pavlović De cursus loopt nu op z’n eind. Hoe hebben jullie als cursisten het gevonden? Ivan en Kaja, beiden:”Leuk en leerzaam!” Anita:”Het is nog steeds super!” In koor:”Zo jammer dat het al weer bijna voorbij is. De cursus zou een hele maand mogen duren!” Wat is er van jullie verwachtingen uitgekomen? Kaja: “Ik vond Vlaams hiervoor niet mooi en onduidelijk, maar Vlaams is door onze docenten een stuk dichterbij gekomen. Voor mijn gevoel ben ik op alle fronten vooruit gegaan. Van onze docent Anita heb ik opgestoken om niet bang te zijn om fouten te maken, daar leer je juist van. Dat staat haaks op de Sloveense mentaliteit; daar worden de meeste docenten boos als je fouten maakt. Ik studeer ook Duits vertalen en bij die docent word ik wekelijks depressief, zo negatief is hij als je een fout maakt.” Anita:”Ik heb hier heel veel interessante mensen leren kennen en ik heb hier de mogelijkheid gekregen om mijn kennis in praktijk te brengen.” Ádám:”Ik ga me zeker volgend jaar weer opgeven.” Anita:”Ik ook!.” Anita:”Ik wilde onder andere mijn uitspraak verbeteren en dat is gelukt dankzij onze hele goede docentes. Ik heb echt meer zelfvertrouwen gekregen, al vind ik het nog steeds vervelend als ik een grammaticale fout maak.” Ádám:”Het is voor mij één groot succes geworden; ik ben niet meer bang om Nederlands te spreken en ook niet meer bang voor langere gesprekken. Ik realiseer me nu hoe leerzaam het is om fouten te durven maken en dat wil ik thuis in Boedapest ook volhouden. Trouwens ook voor een docent is dat beter, want dan kan die beter zien wat je zwakke en wat je sterke punten zijn.” Anita:”Ik denk dat ik nu de moed heb om tegen mijn docent te zeggen;’wees niet boos als ik fouten maak want daar leer ik van’.”
30
Ivan:”Wat ik hier nu hoor lijkt heel erg op de Servische situatie; als we denken dat we het niet helemaal goed kunnen zeggen, houden we onze mond. Als ik hier op onze faculteit in Belgrado tijdens onze colleges iets niet weet kunnen we even in het Servisch onderling overleggen, maar dat kan tijdens de zomercursus niet. Hier moet alles in het Nederlands, dat is het mooie. Ik woon hier, maar ben zoveel mogelijk in het hostel van onze cursisten geweest om maar zoveel mogelijk te kunnen praten. Ik heb met bijna iedereen gepraat.” Denken jullie dat je hier contacten hebt opgedaan die je ook na de cursus gaat onderhouden via Facebook of e-mail? Kaja:”Ik vond onze groep super! En er zijn zeker een paar mensen met wie ik contact wil blijven houden. Er waren drie meisjes uit Slowakije die heel levendig en extravert waren, heel anders dan wij Slovenen.” Ivan:”Ik vond de Hongaren heel grappig, met hen heb ik heel veel tijd doorgebracht net als met de Polen, die heel beleefd en vriendelijk zijn. Met sommigen van hen zal ik zeker in contact blijven.” Ádám:”Ik heb hier vier interessante Hongaren leren kennen van andere universiteiten die ik zeker niet uit het oog zal verliezen, net als een aantal buitenlandse cursisten.” Tamara, Bojana, Lada en Mirko, zijn jullie als organisatoren ook zo tevreden over het resultaat? Mirko Cvetković:”Waar we best trots op zijn is dat Belgrado 2013 de eerste Comenius zomercursus is waarin een eigen website een belangrijke rol speelt. Vroeger ging alles met papieren formulieren en per gewone post, terwijl dit keer alles online gebeurde. Verder hebben onze Belgradose studenten met speldenkoppen op Google maps hun favoriete plek in Belgrado kenbaar gemaakt aan de cursisten. Diezelfde studenten hebben we ook ingeschakeld bij de ontvangst van de cursisten en zij zullen ook weer van de partij zijn op de slotavond. Ook zijn we er trots op dat we dit keer voor het eerst vijftig cursisten in plaats van veertig hebben kunnen ontvangen en dat we die twee in plaats van één maaltijd hebben kunnen aanbieden.” Bojana Budimir:”Ook op de boekenbeurs van tweedehands boeken, die we hebben ingezameld bij de Nederlanders in Belgrado, zijn we trots. Het idee is weliswaar overgenomen van de zomercursus van vorig jaar in Boedapest, maar we kunnen de cursisten nu Nederlandse boeken aanbieden voor een symbolische prijs, terwijl ze normaliter heel moeilijk of alleen voor veel geld te bemachtigen zijn. Er zitten boeken van Wolkers en Louis Paul Boon tussen, maar bijvoorbeeld ook Joe Speedboat van Tommy Wieringa.” Mirko en Bojana unisono:”Jammer dat de tijd zo snel omgaat. Waarom duurt zo’n cursus niet een hele maand? Het was veel werk, maar we genieten ook met volle teugen van het resultaat. We hebben dit alleen maar met z’n vieren uit de grond kunnen stampen omdat we niet alleen collega’s, maar ook vrienden z
31
Interview met een moedertaalspreker “extra-muros”: Ilka Proot Dag Ilka, Mag ik allereerst een paar persoonlijke gegevens vragen: iets over je studies, je belangrijkste wetenschappelijke interesses, waar woon en werk je op dit moment? Ik heb Germaanse talen Nederlands-Duits gestudeerd. Mijn voornaamste taalkundige interesses gaan naar sociolinguïstiek, vakdidactiek taalverwerving Nederlands, vertaaltheorieën en vertaalpraktijk. Ik woon in Brugge en werk aan de unversiteit Lille 3 als ‘maître de langue’. Welke engagementen heb je als moedertaalspreker in de wereld van de neerlandistiek extra muros achter de rug?
3 jaar Hongarije: KRE als lectrice en 1 jaar Lille aan Université Lille 3: maître de langue Vlaanderen/Nederland reis voor studenten uit Midden-Europa. Organisatie van CZC 2012 : Boedapest. Docente CZC2013 Servië, Belgrado. Docente Zomercursus Gent 2013 2 bijscholingscursussen Taalunie: Amsterdam en Leuven 2 x deelname aan colloquia: Belgrado en Antwerpen
Hoe ben je er bij gekomen om zo’n engament(en) aan te gaan? [was dat een doelbewuste keuze, of ben je eerder “toevallig” in de wereld van de neerlandistiek extra muros terechtgekomen?] Dat was in het begin eerder toevallig maar later heb ik heel doelbewust meegewerkt aan projecten. Wat zijn voor jou de meest unieke ervaringen geweest die je bijblijven?
het lesgeven op de KRE het organiseren van de zomercursus in Boedapest de fantastische samenwerking en de contacten met de collega’s in Centraal-Europa.
Welke zijn de grootste moeilijkheden geweest waarmee je hebt moeten kampen? Het niet hebben van een goed statuut als lector, lectoren zouden met een duidelijk contract vanuit Vlaanderen en Nederland uitgezonden moeten worden. De administratie is zeer ingewikkeld bij aankomst en nog meer bij het verlaten van het land. Er is ook geen werkzekerheid. Op die manier kun je als moedertaalspreker geen carrière uitbouwen. Zo verliezen de vakgroepen mensen met ervaring.
32
Heb je het gevoel dat je als mens “veranderd” bent door je ervaringen in het buitenland? Indien ja, in welke zin? Het leven in het buitenland was niet nieuw voor mij toen ik in de neerlandistiek extra-muros stapte. Ik ben altijd internationaal minded geweest. Als docente heb ik bijzonder veel bijgeleerd van mijn collega’s, verder ook door de bijscholingscursussen en door de kansen die ik gekregen heb van de Taalunie om uitdagende en boeiende projecten te verwezenlijken zoals de zomercursus en de reis. Zou je één of meerdere concrete suggesties kunnen doen voor wat betreft het beleid van de neerlandistiek extra-muros?
materiaalontwikkeling voor de taalverwervingslessen extra-muros.: handboeken zijn voor de meeste studenten extra-muros onbetaalbaar. Met goed uitgewerkte cursussen zouden de studenten een correct en gelijk niveau kunnen halen. duidelijke contracten van x-tal jaar voor de lectoren in de plaats van beurzen met elk jaar wisselende voorwaarden .
Van harte bedankt!
33
Nieuws van Comenius
DO-Ha colloquium ELTE Budapest: 7-8 mei 2014
Aansluitend op het DoHa-colloquium zal de internationale 'CODL workshop Boedapest' van het project An International Network Studying the Circulation of Dutch Literature (CODL) georganiseerd worden aan de ELTE op vrijdag 9 mei en zaterdag 10 mei. Voor meer informatie hieromtrent, kijk op www.codl.nl . De volgende zomercusus wordt door de collega’s van Bratislava georganiseerd en gaat door van 6 juli tot 17 juli 2014. Er is plaats voor veertig studenten uit de regio.
34
Oproep Oproep lidmaatschap Comenius: Aan alle studenten en docenten Nederlandse filologie extra muros, je wordt van hare uitgenodigd om lid te worden van Comenius, Vereniging voor Neerlandistiek in Centraal-Europa. Het Comeniuslidmaatschap staat in principe open voor iedereen: studenten neerlandistiek uit de regio betalen 5 EUR, docenten neerlandistiek uit de regio betalen 10 EUR en alle andere sympathisanten betalen 30 EUR. o
Directe voordelen:
Wat je als actief lid terugkrijgt is een veelvoud van het lidmaatschapsbedrag:
o
Studenten neerlandistiek uit de regio krijgen als lid de mogelijkheid om zich in te schrijven voor de jaarlijks georganiseerde zomercursus. Voor de geselecteerde kandidaten is deelname volledig gratis. Logements- en vervoersonkosten vallen (tot onder een bepaald maximumbedrag) onder de verantwoordelijkheid van de organisatie. Jaarlijks wordt door Comenius een masterscriptiegeldprijs overhandigd aan de student uit de regio die volgens een onafhankelijke jury de beste masterscriptie van het jaar heeft geschreven. De prijs wordt steeds op het door Comenius georganiseerde colloquium officieel overhandigd. De gelauwerde student wordt op dat colloquium uitgenodigd en logements- en vervoersonkosten vallen (tot onder een bepaald maximumbedrag) onder de verantwoordelijkheid van de organisatie. NIEUW: Jaarlijks wordt door Comenius een bachelorscriptiegeldprijs overhandigd aan de student uit de regio die volgens een onafhankelijke jury de beste bachelorscriptie van het jaar heeft geschreven. Een electronische nieuwsbrief wordt 2x per jaar naar het emailadres van alle leden toegestuurd. Als lid heb je de mogelijkheid om een stuk tekst, een verzoek, een commentaar, ... in de nieuwsbrief te publiceren. Alle docenten uit de regio krijgen de mogelijkheid als lid om gratis deel te nemen aan het periodiek georganiseerde regionale colloquium. Logements- en vervoersonkosten vallen (tot onder een bepaald maximumbedrag) onder de verantwoordelijkheid van de organisatie. Alle docenten uit de regio hebben tevens stemrecht op de Algemene Ledenvergadering. Alle doctorandi en habilitandi uit de regio krijgen de mogelijkheid als lid om gratis deel te nemen aan het periodiek georganiseerde DO-HA colloquium. Logements- en vervoersonkosten vallen (tot onder een bepaald maximumbedrag) onder de verantwoordelijkheid van de organisatie.
Indirecte voordelen:
Comenius wordt zowel financieel als logistiek vooral gesteund door de Nederlandse Taalunie. Logischerwijze wordt het toegende financieringsbedrag bepaald door de activiteitsgraad van de vereniging. Een groot aantal actieve leden is een belangrijke parameter voor deze activiteitsgraad. Dankzij de steun van de Nederlandse Taalunie is Comenius in staat om nog heel wat zaken aan te bieden die een indirecte steun betekenen voor iedereen die met de Neerlandistiek extra muros betrokken is. Bedenk voor jezelf wat je zou missen indien de volgende zaken niet zouden worden aangeboden:
35
o
Een regelmatig geactualiseerde website met informatie over activeiten in de regio: https://comenius.ned.univie.ac.at/ Het digitaal tijdschrift Comparatieve Neerlandistiek dat de mogelijkheid biedt om artikels te publiceren: https://comenius.ned.univie.ac.at/cn Het is de bedoeling om van de digitaal gepubliceerde artikels periodiek een bundel te publiceren. Comenius biedt logistieke ondersteuning aan alle activiteiten die in de regio worden georganiseerd. Comenius spant zich als organisatie in om een actieve rol te spelen voor wat betreft de integratie van de academische wereld van de neerlandistiek intra-muros, de academische wereld van de neerlandistiek extra-muros, het bedrijfsleven, culturele organisaties en officiële instanties.
Conclusie: betaal nog voor 1 februari 2014 je lidmaatschapsbijdrage en je bent lid vanaf dat moment tot en met 31 december 2014. Het inschrijvingsformulier en het rekeningnummer kan je terugvinden op de website: https://comenius.ned.univie.ac.at/node/11165
Het Comeniusbestuur
Scriptieprijzen Tijdens het DOHA-colloquium in mei 2014 te Boedapest zullen de scriptieprijzen uitgereikt worden. Per vakgroep zijn er maximaal vier aanmeldingen: twee bachelorscripties (2012 en 2013) en twee masterscripties (2012 en 2013). De voorwaarden voor deelname: - de deelnemende scripties moeten in het Nederlands zijn geschreven. - elke winnaar ontvangt een bedrag van 150 euro - deadline aanmeldingen: 1 februari 2014 - de beoordeling wordt gedaan door de CN-redactie - de scripties kunnen gemaild worden naar
[email protected]
Comparatieve neerlandistiek Artikelen kunnen uitsluitend per mail gestuurd worden naar:
[email protected] . De aangeboden stukken worden voorgelegd aan twee anonieme reviewers uit de redactie, die elk een leesrapport opstellen. Indien noodzakelijk zal een beroep gedaan worden op externe expertise. CN richt zich uitsluitend op comparatieve studies waarbij de Nederlandse (ver)taal-, letter- en cultuurkunde primum comparandum is. De taal, literatuur of cultuur die als secundum comparatum wordt opgevoerd, kan maar behoeft niet per se Centraal-Europees te zijn. CALL FOR PAPERS: Acta Neerlandica (AN) van de Vakgroep Nederlands in Debrecen : De volgende Acta Neerlandica (AN) van de Vakgroep Nederlands in Debrecen zal gaan over de 36
receptie van Nederlandstalige literatuur in onze regio. Het is niet de bedoeling een alomvattend beeld te geven van de receptie van de Nederlandstalige literatuur in MiddenEuropa; de redactie wil veeleer met dit nummer verder onderzoek in deze richting stimuleren. Wij hebben de laatste jaren ervaren dat dit onderwerp veel collega’s in de regio boeit. Uit congressen (bv Midden-Europa&de Nederlanden in Brussel 2011), lezingen en projecten (zoals CODL) bleek dat velen van ons met het onderwerp bezig zijn. In dit themanummer van AN wordt in de breedste zin aan receptie gedacht. Er is geen tijdsbeperking. Receptiegeschiedenis van middeleeuwse werken is net zo interessant voor de bundel als een stuk over de 21ste eeuw. Receptiegeschiedenis van afzonderlijke werken of auteurs zijn even welkom als theoretische stukken. Mogelijke vragen zijn: wat voor werken en wat voor auteurs werden door de eeuwen heen vertaald en waarom juist zij? Langs welke (directe of indirecte) weg bereiken Nederlandstalige literaire werken het lezerspubliek in Centraal-Europa? Wat is hierbij de rol van vertalers en uitgevers? Wat voor andere factoren beïnvloeden de verspreiding van de Nederlandse literatuur in onze regio? Het zijn natuurlijk maar enkele van de vele mogelijke kwesties. Andere vragen binnen het onderwerp receptie zijn uiteraard ook mogelijk. Stukken van alle geïnteresseerden zijn welkom! De taal van de publicaties is het Nederlands. Volgens plan verschijnt het nummer van AN in de loop van 2014. Daarom willen wij de geïnteresseerde auteurs vragen ons hun titel en een kort abstract van 200 woorden vóór 1 september 2013 toe te sturen. Wij willen graag de uitgewerkte bijdragen vóór 1 februari 2014 ontvangen. Alle artikels worden door onafhankelijke reviewers beoordeeld. In de naam van de redactie: Gábor Pusztai & Zsuzsa Tóth
37
Colofon Bestuur Comenius:
Voorzitter
Prof. dr Wilken Engelbrecht (Olomouc)
[email protected]
Secretaris
Drs Jo Stercx (Poznań)
[email protected]
Penningmeester
Dr Urszula Topolska (Poznań)
[email protected]
Webbeheerder
Dr Rinaldo Neels (Lublin)
[email protected]
Hoofdredacteur CN
Dr Gheorghe Nicolaescu (Boekarest)
[email protected]
Secretariaatsadres :
Drs Jo Sterckx Zakład Studiów Niderlandzkich i Południowoafrykańskich; Wydział Anglistyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza al. Niepodległości 4 61-874 Poznań Polska
Website: http://comenius.ned.univie.ac.at IVN Webplatform: http://www.ivnnl.com/gebruikersgroep/detail.php?c=21 Lidmaatschap Een Comeniuslidmaatschap staat open voor docenten en studenten Neerlandistiek alsmede voor andere belangstellenden. Comenius kent drie soorten leden met de volgende jaarcontributie: studentenleden (5 Euro), volle leden (10 Euro) en buitengewone leden (30 Euro).
38
