Hoorn
NIEUWSBRIEF NIEUWSBRIEF 2 - FEBRUARI 2009
Beste collega’s
Vooruitkijkend: er is nog veel te doen, zoals u in deze
Terugblikkend: op 7 oktober
We bereiden een raadsvoorstel voor over de bouwkos-
heeft de gemeenteraad
ten van de nieuwe kazerne op de Oude Veiling. Met de
het organisatieplan van de
Veiligheidsregio zijn we in gesprek over de stalling van
brandweer goedgekeurd.
regio- en rijksmaterieel in deze kazerne. Er is overleg met
Weliswaar met veel schor-
de Veiligheidsregio en de Brandraad over de mogelijkheden
singen en een moeizame
voor zaterdagkazernering met aanvullende consignatie.
besluitvorming, maar geluk-
We werken consignatiemodellen uit. Bij dit alles komt in 2009
kig was men het wél eens
ook nog eens de vernieuwde Leidraad oefenen. De mate
met de noodzaak om te
van oefenen moet meer in balans worden gebracht met de
veranderen en het einddoel!
persoonlijke prestaties.
nieuwsbrief ook kunt lezen. Peter Kist is teamleider van de vrijwilligers geworden en daarmee hun aanspreekpunt. We gaan de vacature voor de teamleider beroeps invullen.
Voorafgaand aan de raadsvergadering heeft de onder-
De stappen in 2009 maken het mogelijk om vanaf 2010
nemingsraad een positief advies uitgebracht. Zowel de
alle verbeterplannen te kunnen doorvoeren. Komend jaar
gemeenteraad als de ondernemingsraad heeft verhelderende
werken we aan de uiteindelijke overgang naar de nieuwe
vragen gesteld. Met de Veiligheidsregio is na het raadsbesluit
organisatie: De gevraagde kwaliteit van brandweerzorg komt
veelvuldig contact geweest over de voorgenomen plannen.
in evenwicht met onze mogelijkheden en de belasting van
In de dagen en weken erna heb ik aan mijn contacten binnen
alle brandweermensen wordt minder.
brandweer Hoorn overgehouden dat het besluit in meerderheid positief is ontvangen, maar ook dat er nog veel vragen
Ik realiseer mij dat het afgelopen jaar zaken beter hadden
beantwoord moeten worden. Er is wel brede tevredenheid
gekund en gemoeten. Veel is gelukkig ook goed verlopen,
over het feit dat er eindelijk een besluit is genomen en daar-
dankzij úw aller inzet. Ik bedank graag iedereen voor de
mee duidelijkheid is ontstaan.
inzet en betrokkenheid tot nu toe. Ik hoop dat u ook weer in 2009 een bijdrage levert aan het verbeteren van brand-
De Vakvereniging voor Brandweervrijwilligers heeft op haar
weer Hoorn.
website meermalen aandacht geschonken aan onze organisatieplannen. Ik heb de heer Ruud van Vliet van de VBV uitgenodigd voor een gesprek. Dit gesprek heeft bij zowel
Gerard Zomer,
bij hem als bij mijzelf een positieve indruk achtergelaten.
commandant brandweer Hoorn
De besluitvorming tot nu toe De ondernemingsraad heeft op 30 september een positief advies uitgebracht over het organisatieplan. Eerder al was de Veiligheidsregio, net als de OR betrokken bij de planvorming, akkoord. De gemeenteraad heeft op 7 oktober ingestemd met een nieuwe organisatie van de brandweer. De raad ging akkoord met het plan en de locatie voor een nieuwe kazerne, maar besloot, in afwijking van het voorstel van B en W, om nog geen krediet voor de bouw ter beschikking te stellen. Daarover wil de raad op een later moment afzonderlijk beslissen. De raad wil een besluit over het krediet nemen op basis van een uitgewerkt voorstel en een sluitende begroting.
1
Vijf vragen over de veranderingen in de organisatie 1. Waarom kan de brandweer niet blijven zoals ze is?
Arbeidstijdenwet/het Arbeidstijdenbesluit. Er moet meer be-
Het lukt de brandweer slechts met moeite haar paraatheid
roepspersoneel worden aangetrokken om de beroepsmede-
te garanderen. Hiervoor zijn verscheidene oorzaken.
werkers recht op hun pauze te bieden en de continuïteit van
Brandweer Hoorn steunt grotendeels op deeltijdbrandweer-
de beheertaken te kunnen borgen.
mensen. Die werken steeds vaker (ver) buiten de stad. Het lukt hen steeds minder goed om op tijd paraat te zijn voor
3. Hoe zit het met de kazernes?
de brandweer. Ook delen vaker dan vroeger de vrijwilligers
In de eerste fase wordt de afbouw van nevenkazernes voort-
de zorg voor gezin en huishouden met hun partner. De druk
gezet. Hoorn-Noord en Risdam zijn al samengevoegd.
op de vrije tijd van de vrijwilligers neemt toe. Het is passen
Het afbouwen van de brandweerpost Grote Waal gebeurt in
en meten om de brandweer paraat te houden. Té vaak moe-
2009. Gedurende de afbouwperiode kan er omwille van een
ten kazernes zich afmelden wegens tekort aan menskracht.
goede brandweerdekking in de weekenden, bij evenemen-
Nieuwe wetgeving zal in de toekomst nog meer eisen stel-
ten en tijdens feestdagen sprake zijn van een gedeeltelijke
len. Kortom, de organisatie moet veranderen. Hiervoor is
kazernering. Zeker bij evenementen is er meer kans op
een gefaseerd plan opgesteld door adviesbureau AVD, in
incidenten waar de brandweer aan te pas moet komen.
samenspraak met de brandweerorganisatie. De brandweer
In de eerste fase wordt de post Oude Veiling gebouwd,
gaat terug naar drie kazernes: de bestaande in het centrum
als alternatief voor de huidige posten Zwaag en Risdam/
en Blokker en een nieuwe kazerne op de Oude Veiling in
Hoorn-Noord. Het college van Hoorn heeft alvast 25.000
Zwaag. Hoorn-Noord en Risdam zijn afgelopen voorjaar al
euro uitgetrokken om het plan verder uit te werken.
samengevoegd. Er wordt extra beroepspersoneel aangetrokken. Een aantal vrijwilligers krijgt een andere taak binnen
4. Waarom wordt gekozen voor dagdienstploegen?
de brandweer.
Op de centrumkazerne aan de Nieuwe Wal worden twee dagdienstploegen geïntroduceerd. Streefdatum: 1 januari
2. Welke veranderingen zijn het eerst aan de orde?
2010. Met een dubbele dagdienst is het mogelijk gedurende
Eerst wordt ervoor gezorgd dat de huidige beroeps-
een langere tijdsperiode gekazerneerd uit te rukken.
bezetting op de Nieuwe Wal beter voldoet aan de
Hierdoor wordt de brandweerorganisatie in staat gesteld om de spitstijden beter af te dekken, een belangrijk knel-
INFO
punt van nu. Bovendien is er dan voldoende menskracht voorhanden om de beheertaken naar behoren uit te voeren. Om het uitrukken in de weekenden, bij evenementen en tijdens feestdagen te waarborgen, wordt de gedeeltelijke
Deze nieuwsbrief verschaft de achtergrond-
kazernering verder uitgewerkt en toegepast. In de tweede
informatie die u nodig heeft om te begrijpen
fase wordt verder een nieuw roostermodel ingevoerd met
waarom de organisatie van de brandweer
een mix van beroepsmedewerkers en vrijwilligers in de dag-
verandert en hoe dat dan gebeuren gaat.
dienst. In de weekenden kunnen vrijwilligers deelnemen aan
De nieuwsbrief is bovendien een middel om
de partiële kazernering. Nadrukkelijk wordt in de tweede
het thuisfront op de hoogte te brengen. Voor
fase ook gekeken naar de ontwikkeling van de wet- en
persoonlijke vragen kunt u vanzelfsprekend
regelgeving en de bereikte praktijkresultaten wat de brand-
terecht bij uw postcommandant, maar ook bij
weerdekking betreft.
de brandweercommandant.
Alleen als de ontwikkelingen en resultaten daartoe aanleiding geven, zal worden overwogen of een doorgroei naar een voltijds gekazerneerde brandweerorganisatie een wenselijke ontwikkeling is.
2
Hoorn
5. Waarom worden de veranderingen over een langere periode ingevoerd?
tijd en geld om de personele versterkingen en de bouwtechnische veranderingen voor elkaar te krijgen.
‘Tijdens de verbouwing gaat de verkoop door.’ Deze
Bovendien wordt zo tijd ingeruimd om de ontwikkelingen
bekende mededeling van middenstanders geldt zeker
in wet- en regelgeving te volgen en te vertalen naar
voor de brandweer. Die kan niet tussentijds de deuren
nieuw beleid. Ook kunnen op deze manier tussentijds de
sluiten. Daarom kunnen de veranderingen alleen staps-
effecten van de gefaseerde nieuwe inrichting van de
gewijs worden doorgevoerd. Dit zorgt voor voldoende
organisatie in de praktijk worden gemeten.
Gratis en onbeperkt fitnessen Sinds 1 januari 2009 kunnen alle brandweermensen gratis en onbeperkt fitnessen, bij Sportcentrum Hoorn aan de Holenweg. Ze kunnen er alle lessen volgen en van de sauna gebruikmaken. Op deze manier kan iedereen aan zijn of haar eigen conditie werken, of dat nu is door krachttraining of te proberen wat kilo’s kwijt te raken. Alle ambtenaren van de gemeente Hoorn krijgen een fitnessaanbod, tegen gereduceerd tarief. Alleen het brandweerpersoneel krijgt een gratis abonnement. Dat heeft er alles mee te maken dat het bij het bestrijden van een brand of het redden van een slachtoffer op lichamelijke conditie aankomt. Brandweermensen werken altijd samen, en moeten dus niet alleen mentaal, maar ook fysiek aan elkaar gewaagd zijn. De vrijwillige brandweermensen ondergaan nu alleen een medische keuring, waarbij gefietst moet wor-
in het land aan ervaringen is. Ze is in overleg met het
den. Dat vindt de brand-
Coronel Instituut (een afdeling
weerleiding te beperkt.
van het AMC die deskundig is op het gebied van arbeid
Zij vindt een goede conditie
en gezondheid) over een geschikte test die in Hoorn kan
zó belangrijk, dat ze ook de
worden ingevoerd.
vrijwilligers met enige regelmaat daarop wil testen.
‘We willen het werken aan de conditie met het fitness-
Er bestaat in Nederland niet
abonnement stimuleren en aantrekkelijk maken’, aldus
één ‘brandweertest’.
Van Kleef. ‘Het abonnement is individueel, maar los van
Om niet het wiel opnieuw
wat mensen zelf doen, zou een ploeg een avond kunnen
te hoeven uitvinden, is
inplannen om gezamenlijk naar de sportschool te gaan.
Mirjam van Kleef momen-
Als die mensen het blusvoertuig meenemen, zijn ze toch
teel aan het inventariseren
paraat. Op die manier winnen ze tijd en wordt het sporten
wat er op dit gebied elders
nog leuker.’
3
Peter Kist: ‘We willen de vrijwilligers graag aan ons binden’ De veranderingen in de brandweerorganisatie worden niet zomaar ingevoerd. Een strak draaiboek ligt er nog niet, maar de lijnen worden wel steeds duidelijker. Er wordt veel vergaderd en gepraat, niet óver, maar in samenspraak met alle brandweermensen. Peter Kist, teamleider van de vrijwilligers: ‘Logisch. We willen onze vrijwilligers behouden. Dus zijn we zuinig op iedere deeltijder.’ nen en cursussen. Een andere druk is dat de organisatie niet kan rekenen op voldoende paraatheid op het moment dat de werkdag van de beroeps er op zit of op bijvoorbeeld de zaterdag. Veel deeltijdbrandweermensen werken buiten de stad en kunnen niet altijd op tijd thuis zijn. Als ze de zorg voor het gezin en het huishouden met hun partner delen, is het fijn als papa of mama er óók eens op zaterdag voor de kinderen is. Er vallen steeds vaker gaten. Het komt voor dat er onvoldoende mensen aanwezig om een auto volledig te bemannen. Hoe hard de vrijwilligers het ook proberen.’ Kist meldt dat er momenteel 83 inzetbare mensen zijn, van wie 11 beroepskrachten. ‘Dit betekent dat we over 72 inzetbare brandweermensen beschikken. Voor het in dienst houden van alle kazernes hebben we minimaal 100 mensen nodig. Bij drie kazernes zijn minimaal 72 personen nodig. Het beeld is nu Peter, eerst vrijwilliger en vanaf 1993 beroeps, rukt overdag
dat we te weinig personeel hebben en dat is zeer zorgelijk.
met de beroeps niet meer uit, maar vult zijn functie als team-
Om deze zorg te verminderen, willen we zo snel mogelijk
leider vrijwilligers in. Als gevolg van de veranderingen die op
beginnen met de zaterdagkazernering en consignatie.
stapel staan, waaronder de uitbreiding van het aantal
Ook zal het traject voor het werven van nieuwe vrijwilligers
beroepskrachten, zijn nu de taken opgesplitst. Kist behartigt
snel van start gaan.’
de vrijwilligerskant, terwijl in 2009 een teamleider voor beroepsmedewerkers wordt aangeworven. Tot dat moment
Consignatievergoeding
opereert Dick van Roosmalen van Adviesbureau Van Dijke
De organisatie verandert, om de huidige problemen op te los-
(AVD) in die functie. Kist heeft dan wel een bureaufunctie,
sen en de eisen van de toekomst het hoofd te kunnen bieden.
maar naast zijn dagelijks werk op de kazerne aan de Nieuwe
Zo ligt er een voorstel om de vrije instroom in stapjes over te
Wal is hij ook een van de bevelvoerders bij blusgroep Blokker.
laten gaan op consignatie: het paraat zijn volgens een roos-
‘Zo houd ik de feeling.’
ter. Hierdoor weet de brandweerorganisatie dat er altijd voldoende mensen zijn om (op tijd) uit te rukken. Voor de
Grote druk
geconsigneerde vrijwilligers betekent het dat ze weten waar
Hij weet als geen ander wat de deeltijdkrachten bezighoudt,
ze aan toe zijn. Hierdoor is er op de avonden en dagen dat ze
nu de eerste stappen in het verandertraject worden gezet.
niet staan ingepland, niet meer de druk van een pieper die
‘Die veranderingen zijn zeker ook ingegeven door de toe-
kan afgaan. In datzelfde voorstel staat verder dat het de be-
nemende druk op de vrijwilligers. Het systeem van vrije in-
doeling is om kazerne Centrum niet alleen op de werkdagen
stroom geeft geen werkelijke verplichting om paraat te zijn
te bemannen, maar ook op de zaterdag en dan grotendeels
en bij een melding te komen. In de praktijk echter zijn de
door vrijwillige krachten. ‘Daarnaast stellen we voor om op
deeltijders zó betrokken, dat ze zich wel altijd beschikbaar
de zaterdag een tweede blusvoertuig paraat te hebben’, licht
houden. Logisch dat hun gezin dat niet altijd even prettig
Kist toe, ‘waarbij er zes of zeven brandweermensen thuis
vindt. Zeker als je bedenkt dat er veel tijd gaat zitten in oefe-
blijven. Hierdoor lukt het naast de zaterdagkazernering een
4
Hoorn
extra bluswijk ‘gegarandeerd’ paraat te hebben. Bij deze
worden en dat lukt niet. Dus vindt er specialisatie plaats voor
consignatiedienst hoort een passende vergoeding, evenals
sommige vrijwilligers bij blusgroep Centrum. Het kan best
voor de gekazerneerde vrijwilligers op de Nieuwe Wal.’
zijn dat sommige vrijwilligers die vanwege de afstand als
Ook zal de geconsigneerde post (Centrum, Risdam, Zwaag of
brandweerman zouden moeten afvallen, wél op een boot
Blokker) de eerste uitruk behouden in het eigen, vertrouwde
willen werken. Een boot hoeft niet binnen acht minuten
verzorgingsgebied. Kist: ‘We hebben goed geluisterd naar de
paraat te zijn.’
wensen en voorstellen van alle bluswijken en hebben dat meegenomen in het voorstel.’
In de weg Door het nieuwe systeem van kazernering en consignatie zal
Brommer
de druk afnemen. Daarvan is Kist overtuigd. ‘Alles zit
De leiding oriënteert zich op alle mogelijkheden om vrijwil-
elkaar nu een beetje in de weg. Beroeps die overwerk
ligers vast te houden die, bijvoorbeeld vanwege de te grote
uitbetaald krijgen in vrije tijd, kunnen die tijd niet altijd
afstand tussen huis en kazerne, moeilijk ingeroosterd kunnen
opnemen. Bijvoorbeeld omdat hun collega ziek is of op
worden. ‘We willen die mensen voor de organisatie behou-
cursus of omdat er te weinig mensen in dienst zijn om de uit-
den. Een mogelijke oplossing voor dit logistieke probleem zou
ruk te garanderen. Wie voor een reparatie de deur uit moet,
het aanbieden van een brommer kunnen zijn, zodat men tóch
kan niet altijd weg omdat anders de aanrijdtijd wordt over-
snel ter plekke kan zijn. Ook kijken we naar de individuele
schreden. Dat is erg vervelend. Al onze medewerkers, zowel
mogelijkheden en wensen. Het is nu al zo dat vrijwilligers niet
beroeps als vrijwilligers, hebben een gedrevenheid en een be-
én kunnen blussen en hulpverlenen én kunnen duiken én de
trokkenheid waardoor ze die druk voelen. Ze willen optimaal
hoogwerker kunnen bedienen én op de blusboot kunnen zit-
presteren en datgene doen waarvoor ze gekozen hebben: het
ten. Voor elke taak afzonderlijk moet zeer veel geoefend
werk van brandweerman of -vrouw.’
Het nieuwe chemiepak Het nieuwe chemiepak komt er aan. Chemiepakken worden (over de bluskleding heen) aangetrokken bij ongevallen met stoffen die beperkt gevaarlijk zijn. De huidige chemiepakken zijn zo lang in gebruik geweest dat ze aan vervanging toe zijn. Ze zijn erg stug en mede daardoor kun je ze niet snel aantrekken. Voor de vervanging is het oog gevallen op het model Microgard Microchem 4000’. Iedere post heeft het pak de afgelopen maanden geprobeerd en goed bevonden. Daarom is in samenspraak met de Veiligheidsregio besloten tot aanschaf over te gaan. Door de bescherming die het pak nu eenmaal moet bieden, is ook het nieuwe model niet soepel om aan te trekken. En het maakt kraakgeluiden bij het lopen. Het nieuwe pak is zuur- en loogbestendig. Het biedt bescherming tegen vaste en vloeibare gevaarlijke stoffen en zelfs een stof als anthrax. Na elk gebruik wordt het vervangen door een nieuw pak. Per voertuig komen er vier complete sets van chemiepak, laarzen en handschoenen.
5
Uit de Brandraad
Het tijdsschema
In de Brandraad van 23 januari is
Per 1 januari 2009
vanuit de Veiligheidsregio een
- Voldoen aan de eisen van Arbeidstijdenwet/
toelichting gegeven met nieuwe ‘plaatjes’ voor de zaterdag. Hiermee werd duidelijk wat het maximaal mogelijke is met een gekazerneerde ploeg vanuit de locatie Nieuwe Wal, een geconsigneerde post van Risdam, Zwaag, Blokker of blusgroep Centrum. Ook kwam de mogelijkheid aan bod om een derde bluswagen op straat te krijgen vanuit vrije instroom (korpsalarm). De leden van de Brandraad dragen de plannen in de eigen blusgroep uit. De commandant en teamleider vrijwilligers Peter Kist bezoeken de komende weken alle posten om eventueel nadere uitleg te geven. Het voornemen is om de zaterdagkazernering en –consignatie rond april/mei in te laten gaan.
De rechtspositieregeling De rechtspositieregeling is van toepassing op alle brandweervrijwilligers. Hierin worden zaken vastgelegd over vergoedingen, verzekeringen, aanstelling, ontslag en onderlinge verplichtingen. De huidige
Arbeidstijdenbesluit - Verkennen zaterdagdiensten door middel van kazernering en consignatie April/mei 2009 - Zaterdagdiensten kazernering In 2009 - Definitief sluiten post Grote Waal 2010-2011 - Opening Oude Veiling (samenvoegen Zwaag en Risdam/Hoorn-Noord) Per 1 januari 2010 - Start dubbele dagdienst 2009-2011 - Monitoren wet- en regelgeving en praktijk brandweerdekking Per 1 januari 2012 - Alléén als de resultaten en ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, 24-uurs kazernering
regeling is verouderd en wordt aangepast. In de nieuwe regeling krijgt de ongevallenverzekering (ook voor zelfstandigen) de nodige aandacht. De gemeente Hoorn heeft haar vrijwilligers verzekerd tegen ongevallen. Vrijwilligers die tevens zelfstandig ondernemer zijn, komen
Colofon
niet onder de sociale paraplu waaronder wel vrijwilligers met
Deze nieuwsbrief wordt u aangeboden door het
een dienstverband bij een werkgever vallen. Ofschoon de on-
gemeentebestuur van Hoorn.
gevallenverzekering ook op vrijwilligers/ondernemers van toepassing is en zij hier aanspraak op kunnen maken, is het
Tekst: Mirjam Scholten Teksten, in samenwerking
technisch niet mogelijk om voor hen een verzekering af te
met bureau Communicatie gemeente Hoorn
sluiten die hun risico’s volledig dekt. De brandweerleiding
Vormgeving: Two Do design, Zaandam
zal, in overleg met de afdeling verzekeringen van de
Foto’s: gemeente Hoorn
gemeente, de zelfstandigen binnenkort nader informeren. Bovendien wordt het consignatieprofiel dan duidelijk neer-
Voor meer informatie: Gerard Zomer, commandant
gezet, met name om de consignatiediensten aan te laten
brandweer, telefoon: 0229 276802
sluiten bij de vergoeding piketdienst beroepspersoneel uit hoofdstuk 20 van de CAR-UWO. 6
