Beste collega’s en oud collega’s genodigden Het is bijna op de kop af 5 jaar geleden dat Kerobei is ontstaan als een fusie tussen AgorA en Fundare. Een mooie vaststelling van dit heuglijk feit. En het is helemaal mooi, dat we dit mogen doen in dit fantastisch nieuwe gebouw van Basisschool Natuurlijk!. De kernwaarde Eigenaarschap van Kerobei bevat Natuurlijk Leren, een voortdurende zoektocht naar ontwikkeling. In relatie tot dit gebouw is de naam “Op Expeditie” dan ook zeer treffend. Hier bij dit Nieuwjaarstreffen heeft Rendiz er alles aan gedaan om cradle tot cradle te werken, waardoor de naam Natuurlijk! nog meer wordt geduid. In ons beleidsplan Beagle 2 is het vergelijk tussen de ontwikkeling en de evolutietheorie van Darwin beschreven. Darwin heeft bij de ontwikkeling van zijn theorie vele dieren onderzocht, ondermeer kleine kevertjes die in het engels Beatles worden genoemd. De gelijknamige popgroep The Beatles – die 50 jaar had kunnen bestaan – heeft een grote bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de muziek. In hun nummer A day in the life staat het al vernoemd: “I heard the news today oh boy, about a lucky man who made the grade”. Symbolisch gezien zijn wij met de 5 jaar de lucky man. 50 jaar Beatles, 5 jaar Kerobei en nu 5 maanden dit mooie nieuwe gebouw. Het kan geen toeval zijn dat de teksten die in dit gebouw op de muren zijn aangebracht zo mooi zijn vertaald in een lied voor de school Natuurlijk! In het gebouw op Expeditie. Hier zullen jullie straks meer van horen. De wereld die Darwin voor ons open maakt, is een wereld vol verrassingen maar ook – doordat we steeds meer komen te weten – van vaste structuren en patronen waarin planten en bomen bloeien, groeien. Waarbij ze mooier worden, groter worden met als doel een bijdrage te leveren aan de overleving van de soort. Het individuele
plantje, de individuele soort doet er niet toe. Bovendien wordt een plantje nooit een boom of andersom, behalve als de soort evolueert. En de soort op zichzelf kan uiteindelijk zelfs helemaal verdwijnen. Misschien zijn wij mensen, een uitzondering, want wij zijn een wel heel bijzondere soort. We hebben niet alleen de behoefte om te overleven als soort, maar ook om ons te laten zien met alles wat we in huis hebben. Daarvoor hebben wij vooral dankzij ons brein denkkracht gekregen. Denkkracht die het mogelijk maakt om het overleven ook betekenis te geven en te sturen. In letterlijke zin was het overleven voor het onderwijs en Kerobei de laatste jaren – vooral in financiële zin – heel erg lastig. Het was geen vetpot, er kwam steeds minder geld beschikbaar en alles werd ook nog eens duurder. In liedjes van The Beatles hadden we soms “Eight days a week” nodig om te overleven. Maar we bleven volhouden “We can work it out”. Dit volhouden heeft er uiteindelijk toe geleid dat het Rijk dat ook heeft ingezien en ons zeer onlangs extra middelen ter beschikking heeft gesteld. Hierdoor heeft het begin van de tweede 5-jaar Kerobei aanmerkelijk betere vooruitzichten. Het beste moet dus nog komen. Uit het feit, dat ik The Beatles ten tonele voer mogen jullie afleiden dat ik muziekfan ben en zelfs een enorme passie voor muziek heb. Daarnaast heb ik ook een sterke wil om muziek te willen maken. Het lijkt me fantastisch in een band of orkest te spelen en daar een geluid in te brengen waarbij alle geluiden vrij natuurlijk, samen een harmonieus geheel vormen. Maar helaas passie en de wil om iets te doen zijn niet genoeg. Het ontbreekt mij eenvoudigweg aan talent om een instrument te spelen, te zingen, de maat te houden en alles wat nodig is om mee te mogen spelen. Ik heb zelfs zo weinig talent dat er ook niets te compenseren of aan te passen is. Gelukkig heb ik nog wel ontdekt dat er ook andere manieren zijn om met muziek bezig te zijn en een bijdrage te leveren. Je hebt immers ook mensen nodig die luisteren naar een gekochte CD of live in een theater of café. Je hebt ook mensen nodig die bijdragen leveren aan het tot stand komen van
concerten of verwijzingen gebruiken in hun nieuwjaarsspeech. Talent is er altijd en het heeft verschillende verschijningsvormen. Deze diversiteit aan talent, is een absolute noodzaak. Bij Kerobei is dit meegenomen in de vertaling naar eigenaarschap. Jij doet er toe. Wij doen er toe. Dit is nog nooit zo mooi en treffend opgeschreven als door Bram Vermeulen in een liedje: “Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde. Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten, ik leverde het bewijs van mijn bestaan. Omdat, door het verleggen van die ene steen de stroom nooit meer hetzelfde zal gaan.” Jij doet er toe, wij doen er toe. De denkkracht en de individuele talenten hebben we nodig om het onderwijs binnen Kerobei verder te ontwikkelen tot een dynamisch geheel. We zitten als samenleving in een periode van de metamorfose van statisch naar dynamisch. Deze transformatie duurt al tientallen jaren en is nog lang niet ten einde. De vaste structuren die de vorige generaties sterk hebben gekenmerkt zullen wijzigen. Snel wijzigen. Het beste is dit te zien aan de automatisering. Computers zijn er vanaf de 80-er jaren, internet vanaf de 90-er jaren en in ons onderwijs is dit in de 21e eeuw binnengekomen. De kinderen van nu zijn niet meer bezig met kennis ontvangen maar kennis zoeken. De kinderen van nu zijn niet meer bezig met kennis te verzamelen maar kennis te delen. De kinderen van nu zijn niet meer bezig om die kennis solitair te gebruiken maar samen op zoek te gaan naar ontwikkeling. In de samenwerking met scholen willen we dit steeds meer vorm geven. We gaan uit van de overeenkomsten, op zoek naar de verschillen. We groeien door te delen. We zijn niet meer van Yesterday of Let it be, maar van de toekomst, de dag van morgen: Hello Goodbye, Good day Sunshine en Here Comes the Sun.
Als we naar de toekomst kijken, is talent alleen niet genoeg. Er moet ook een wil zijn om het anders te doen, anders te willen. De omgeving staat immers ook niet stil. Als het plantje in het veld of de boom in het bos zich niet aanpast kan de bloei en groei zomaar tot stilstand komen. Iedereen heeft het in zich om zijn eigen talenten verder uit te bouwen op te bouwen of te compenseren Of je moet net als ik – met mijn tekort aan muzikaal talent – ontdekken dat je het anders moet gaan aanpakken. Binnen Kerobei hebben we dit nodig omdat we erin geloven dat de werkelijke kracht van de organisatie in ons allemaal als individu zit. De laatste jaren zijn we steeds meer in de praktijk aan het brengen, dat hij of zij die er verstand van heeft mag zeggen wat er gebeurt. Dat klinkt makkelijk, maar blijkt in de praktijk moeilijk, doordat we te maken hebben met complexe processen en omstandigheden. Doordat we met veel zaken tegelijk zijn begonnen, kregen we situaties dat we al met het volgende bezig waren voordat het vorige af was, dat niet meer alles voorbereid is maar juist dat alles open is en dat de keuze van de juiste man of vrouw op de juiste plaats aan de ene kant een vraag van mobiliteit is en aan de andere kant een vraag naar specifieke kwaliteit is. In de dagelijkse praktijk geeft dit soms een onoverzichtelijk beeld. Dit herkennen we wel uit de natuur. De natuur kan heel wild worden maar blijft altijd harmonieus. Wij hebben daarvan geleerd, dat we de structuur die ook in de natuur zit moeten zien te realiseren. Dat betekent dat we in 2014 verder gaan werken met het aanbrengen van meer duidelijkheid en structuur, zodat we niet van google maps of een Tomtom afhankelijk zijn om onze weg te vinden. We willen graag van te voren weten welke koers we varen en door de structuur en resultaten tijdige signalen krijgen om bij te sturen. Het inzetten van talenten waar ze nodig zijn is daarbij een absolute must.
Maar omdat de praktijk veel en vaak wijzigt, hebben we naast volgers trekkers en remmers ook dromers nodig. Dromers die feitelijk gezien de context kunnen laten zien waarin de talenten kunnen gedijen. Dromers die – op enig moment - meer zien dan anderen. We hebben dromers nodig met fantasie zoals bijvoorbeeld Jules Verne en Salvadore Dali. We hebben dromers nodig die technisch zien wat er met nieuwe middelen en inzichten gedaan kan worden zoals baron Pierre de Coubertin die geïnspireerd door oude wijsheden de moderne Olympische Spelen nieuw vuur heeft gegeven. Of Leonardo da Vinci die zijn technisch vernuft en kunstzinnig Multi talent kon omzetten naar ideeën die later nagenoeg allemaal zijn uitgeprobeerd en gebruikt. Tot slot hebben we mensen nodig die dromen over technische mogelijkheden. In 1962 kon alleen Kuifje naar de maan en toch gaf J.F. Kennedy aan dat de VS over enkele jaren naar de maan zouden gaan. Het werd uiteindelijke “a small step for man and a giant leap for mankind”.Tussen de inauguratie speech van JF Kennedy en de maanlanding speelde The Beatles: We are all-in a yellow submarine. En wie heeft die ooit gezien? Maar als we werkelijk een nieuw toekomstbeeld willen krijgen en realiseren, hebben we mensen nodig die juist zorgen voor verbinding van mensen. Mensen die de liefde voor de medemens, het kind, voorop stellen en niet het eigen belang of materieel gewin. Mensen als de pas overleden Nelson Mandela die een groot deel van zijn leven in vrijheid heeft opgeofferd voor zijn droom en het uitdragen van verdraagzaamheid. Of moeder Teresa, die als symbool voor alle mensen die zichzelf belangeloos beschikbaar stellen aan de medemens, die daarvoor haar hele leven heeft gegeven. Of mensen als Martin Luther King, die zijn dromen met zijn leven moest bekopen. Zij hebben allemaal bijgedragen aan een menswaardiger bestaan voor de medemens. Zij hadden een rotsvast geloof in het doel dat ze willen bereiken, zonder dat ze dat wisten waar het zou eindigen. Ergens “Geloven in”, is dan ook heel erg belangrijk. In een interview met het
Dagblad voor Noord Limburg net voor Kerstmis 2013 gaf liedjeszanger Paul van Loo aan: “geloven is twijfelen. Anders zou het niet geloven zijn, maar weten”.
De natuur heeft er miljarden jaren over gedaan om te ontwikkelen naar wat het nu is. Voordat alles was geëvolueerd tot een nieuw geheel, een nieuwe context. Wat iedere keer weer blijkt – vooral op basis wat onderzoekers ons hebben laten zien – is een vaste structuur en een heel harmonieus geheel. Wij mensen hebben de natuur 95% van de verstreken tijd z’n gang laten gaan. En alles ging heel erg langzaam tot wij mensen kwamen. Voor de mensen gaat alles daarom ook verschrikkelijk snel, want voor ons is 95% van de ontwikkeling in 5% van de tijd gebeurd. Soms deden we dat individueel, dan weer met groepen dan weer individueel. Ook een soort van patroon. In het hier en nu is er sprake van een individualisering, maar door de snelle ontwikkeling zien we ook een groeiende afhankelijkheid en dat voelt goed. “Help” zongen de Beatles al “Help, I need somebody’s help”. Door hun liedjes “Come together” en “All together now” hebben ze min of meer een soort van startsein gegeven in de ontwikkeling naar de nieuwe collectiviteit. Een nieuwe collectiviteit van onderlinge afhankelijkheid. We hebben elkaar nodig. Niet alleen bij Kerobei, maar overal. Zodat bijvoorbeeld Afrika dat vroeger ver weg was, door vliegtuigen, tv, telefoon en internet heel dichtbij is gekomen, maar nu weer ver weg lijkt, omdat we er maar niet in slagen een nieuw natuurlijk evenwichtige aanpak te realiseren. Door dit anders te bekijken gaat dat zeker lukken Hoeveel dromers er in Afrika zijn weet ik niet. Maar ook hun dromen zullen in de toekomst uitkomen met behulp van mensen die wij onderwijs kunnen geven. Onderwijs waarbij ontwikkelen van je talent, inzetten van je talent als je dat gevraagd wordt, opkomen voor je eigen wil en het delen van je dromen een vanzelfsprekendheid zijn.
Mijn droom daarbij is dat het onderwijs van de toekomst een heel interactief beeld geeft, waarbij kinderen kunnen opkomen voor hun eigen ontwikkeling en in staat zijn dit goed te kunnen overbrengen naar hun begeleiders in een soort van gezel/meester relatie, waarmee maar aangetoond is dat werkbare oude structuren nooit zullen verdwijnen maar altijd worden getransformeerd naar de nieuwe context. In mijn droom worden allerlei registraties van vorderingen overgenomen door nieuwe vormen van het afleveren van het meesterwerk of daar waar dat niet anders mogelijk is in een geautomatiseerde vorm met menselijke maat. Ik kan geen volksomwenteling realiseren als Nelson Mandela, of Martin Luther King, niet tekenen als Dali, schrijven als Jules Verne, ontwerpen als Leonardo da Vinci, zingen als the Beatles. Sterker nog, zowel in jaren als in belang kan ik niet eens in de schaduw van deze mensen staan, maar ze zijn voor mij wel een voorbeeld op grond waarvan ik kan uitspreken, dat ik hoop dat mijn dromen ooit uit zullen komen.
Tot slot wil ik iedereen van basisschool Natuurlijk! bedanken voor hun gastvrijheid. De talenten van Natuurlijk! zijn natuurlijk talrijk maar zien we bijvoorbeeld terug in Hans Gooren die al dromend over wat er kan met ICT, ook heeft waargemaakt. Geïnteresseerden kunnen dit terugzien in dit boek of de website. Waarbij naast Hans ook enkele andere dromers hun bijdrage hebben geleverd. Verder wil ik de mensen van Rendiz en de Bekkerie bedanken voor hun hartelijke ontvangst en goede zorgen. Bij binnenkomst hebben jullie kunnen genieten van een Peeljuweel die nu al legendarisch zijn en waarvan het geheim niet wordt prijsgegeven. Als jullie straks weggaan, krijg je je jas terug, maar daarbij ook een attentie van Rendiz en de Bekkerie. Ik ben blij dat jullie bij Kerobei’s got talent aanwezig zijn en wens jullie een fantasievolle droom-toekomst, waarbij we geleid door onze
eigen dromen een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van de kinderen op onze scholen. Ik wens jullie tevens een fantastisch, goed maar vooral gezond 2014 toe.
