NIEUWSBRIEF. 02 Editoriaal. Onze zorg en talent voor iedere patiënt. AZ Heilige Familie Rumst. april 2011

NIEUWSBRIEF AZ Heilige Familie Rumst

april 2011

Onze zorg en talent voor iedere patiënt

02

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 1

Editoriaal

03

De verhuis van geriatrie en onze andere bouwplannen

03

Onze grote huisartsenenquête: wat zien we in deze spiegel?

04

Het vijfde symposium Rupelstreek: Rundskop, van Alpha tot Omega

05

Ongemakken in de zwangerschap en mogelijke medicatie

07

Nieuwe gezichten in ons ziekenhuis

08

Agenda

5/04/11 08:56

NIEUWSBRIEF AZ Heilige Familie Rumst

april 2011

Onze zorg en talent voor iedere patiënt

02

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 1

Editoriaal

03

De verhuis van geriatrie en onze andere bouwplannen

03

Onze grote huisartsenenquête: wat zien we in deze spiegel?

04

Het vijfde symposium Rupelstreek: Rundskop, van Alpha tot Omega

05

Ongemakken in de zwangerschap en mogelijke medicatie

07

Nieuwe gezichten in ons ziekenhuis

08

Agenda

5/04/11 08:56

2

Editoriaal ’s Herenbaan 172 2840 Rumst Verantwoordelijke uitgever Boudewijn Michielsens Redactiecomité Michel Craninx Stefan De Groof Philippe Lebrun Ludwig Marchal Erika Saenen Jan Van Beirendonck Tel. 03 880 90 11 Fax 03 880 95 95 03 844 50 50

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 2

Dr. B. Michielsens, hoofdgeneesheer

Er is in de wereld veel veranderd de laatste weken en maanden. De Arabische omwen­ teling, de eurocrisis … In ons land lijkt er weinig te veranderen – we zoeken nog altijd naar een regering. Maar dat wil niet zeggen dat wij, in het ziekenhuis, bij de pakken blijven zitten. Regering of niet, we moeten en willen vooruit. Daarbij bouwen we voort op de informatie die de huisartsen ons via de enquête hebben gegeven. Onze oprechte dank aan allen die meewerkten en ons aldus een spiegel voorhielden: wie zijn we, wat is er goed en wat niet? De resultaten, die je verderop kan lezen, zijn voor ons onmisbaar om een goed beleid op verder te bouwen. Van bouwen gesproken: elke Belg heeft een baksteen in de maag en dus gaan ook wij weer aan het verbouwen.

De dienst geriatrie is verhuisd naar een splinternieuwe afdeling, er komt nu ruimte voor vernieuwing van een dienst inwendige ziekten, en dan kunnen we eindelijk beginnen aan het grote doel: één operatiekwartier voor het ganse zieken­ huis, met nieuwe sterilisatie en alles erop en eraan. We hopen dat dit eind 2014 klaar is, en dan kunnen we weer verder puzzelen. Het is verbazingwekkend om te zien wat van­ daag hypermodern is, morgen al voorbij­ gestreefd is. Continu vernieuwen en verbeteren, dat is dus de boodschap. Maar de wetenschap staat ook niet stil. Zo leren we over recente ver­ anderingen in de zwangerschapsbegeleiding. En de oogartsen zorgen ervoor dat we het allemaal wat beter zien zitten. Zo zie je dat we graag dynamisch blijven en alle mogelijkheden aanwenden om op de steeds wijzigende noden van de gezondheidszorg in de regio te kunnen inspelen. Niet alleen op een eiland, maar met alle andere zorg­ verleners uit de omgeving. Want samen met jou kunnen we veel meer. Doe je mee?

5/04/11 08:57

3

De verhuis van geriatrie en onze andere bouwplannen Dr. P. De Winter

In de leegstaande dienst op de derde verdieping van onze nieuwbouw (J3) waren een tiental burelen gevestigd, samen met het Geriatrisch Daghospitaal. Deze dienst was eveneens onze favoriete plaats voor brandoefeningen.

Tijdens de maand januari werden door firma De Meeuw een 12­tal duurzame bureelcontainers naast het ziekenhuis geplaatst, waarna de Technische Dienst de burelen van deze 3de verdieping deels verhuisde naar de containers. De dienst J3 was ontworpen voor 30 éénpersoonskamers, maar werd na een grondige studie door het bouwteam (bestaande uit de directie, architectenbureau A4 en ingenieursbureaus RCR en TDEC) omgetoverd naar een dienst met 24 bedden. Hierbij werden van 6 eenpersoonskamers 3 tweepersoonskamers gemaakt. Deze kamers werden voorzien

van een zeer ruime, rolstoeltoegankelijke badkamer met aangepaste toilethoogte en verschuifbare spiegel. De vierpersoons­ kamers behoren nu definitief tot het verleden. De vroegere medicatieruimte werd verplaatst naar een lokaal naast de verpleegpost en is – als extra beveiliging – enkel te betreden met een badgesysteem. Er werd een ruim ergo­/fysiolokaal centraal naast de dienstkeuken voorzien. Op de dienst bevinden zich eveneens 2 isolatiekamers, waarvan 1 uitgerust is met een douche. Door deze maatregelen kan nog een betere infectiebeheersing geschieden. Wegloopge­ drag bij patiënten kan worden tegengegaan door een alarmsysteem dat aan de uitgang van de dienst werd geplaatst. Door al deze aanpassingen hopen wij nog meer tegemoet te komen aan de noden van de geriatrische patiënten. De verhuis heeft plaatsgevonden

Dhr. J. Hofmans

dd. 15.02.2011. Onze oude geriatrie gaat nu volledig onder de sloophamer. Hier werd ook tijdelijk een modelkamer ingericht om technische en bouwkundige problemen vooraf te kunnen inschatten. De werken zullen ongeveer 1 jaar in beslag nemen. De nieuwe dienst zal uiteindelijk bestaan uit 29 bedden en zal de thuishaven worden van de afdeling Inwendige Ziekten (Gastro­ Enterologie, Pneumologie, Neurologie, …), die zich zolang nog op de 4de verdieping bevindt. De 4de verdieping zal dan nadien worden verbouwd tot Operatiekwartier en Centrale Sterilisatie. Wij proberen met een

minimale ingreep en met zo weinig moge­ lijk overlast voor de andere gebruikers van het ziekenhuis de verbouwingen te reali­ seren.Wij houden u op de hoogte van de verdere evolutie van de renovatiewerken!

Onze grote huisartsenenquête: wat zien we in deze spiegel? Kort voor de zomer viel er een uitge­ breide vragenlijst in uw bus. We wilden weten hoe huisartsen naar ons zieken­ huis kijken, wat ze als sterke en zwakke punten beschouwen, om daaruit te vertrek­ ken met ‘verbeteracties’. We ontvingen 14 % antwoorden – volgens deskundigen – een normaal cijfer bij dergelijke enquêtes. De respondenten zijn verspreid over de gan­ se regio, de meesten zijn regelmatige ver­ wijzers. Soms zijn er duidelijke tendensen herkenbaar en is dit uiteraard zeer nuttig voor ons, soms zijn de antwoorden erg di­

vers en is het moeilijk om een juiste con­ clusie te trekken. Er werd enerzijds gepeild naar de dienstverlening in het algemeen, anderzijds werden de diverse specialismen en diensten onder de loep genomen. Uit de algemene vragen leiden we af dat communicatie via Medibridge (nu MediMail) zeer gegeerd is. De tevredenheid over deze service ligt hoog. Ook de flashberichten bij opname worden goed onthaald, maar men vraagt wel snellere feedback bij opname en de ontslaginstructies aan de patiënt zou­

den duidelijker kunnen. Er is weinig vraag van huisartsen om elektronisch met het ziekenhuis te communiceren. Opvallend is ook dat huisartsen blijkbaar weinig op zoek zijn naar door het ziekenhuis geor­ ganiseerde zorgpaden en zorgtrajec­ ten. Toch wel vreemd, omdat bijna alle ziekenhuizen daar intensief mee bezig zijn: misschien meer voor de interne organisatie van belang dan voor de trans­ murale zorg? vervolg op pagina 4 Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 3

5/04/11 08:57

4

Ook multidisciplinaire diensten krijgen glo­ baal weinig steun – op de geheugenkliniek na – moeten we hier dezelfde conclusie trekken? Over de receptie, de toegankelijk­ heid, … heerst globaal grote tevredenheid, maar we moeten proberen om het per­ soonlijk contact met de huisartsen nog te verbeteren. Het is uiteraard erg delicaat om dienstspecifieke informatie hier publiek kenbaar te maken. Hier en daar wordt niet goed gescoord – dat moeten we toegeven – en dat wordt ook met de individuele be­ trokkenen besproken. Maar we willen van deze nieuwsbrief geen schandpaal maken en houden dit daarom liever discreet. Toch kunnen we hier en daar een toelichting geven. Het palliatief team haalt op diver­ se vragen een lage score, maar dit is niet onlogisch vermits het een interne dienst is. Het gaat hier niet om een organisatie voor transmurale of extramurale pallia­ tieve zorg, maar om een interne dienst die de palliatieve zorgen organiseert bin­ nen het ziekenhuis en waar nodig contact

zal leggen met externe diensten voor pal­ liatieve thuiszorg of palliatieve opname­ diensten. We nemen zeker wel de bood­ schap mee dat hun informatie ook voor de huisarts van groot belang is en bekijken hoe we de communicatie kunnen verbete­ ren. Psychiatrie geeft ook de indruk van een zwakke dienst, maar ook hierbij past een woordje uitleg: reeds meer dan 10 jaar houden we vrij strak de lijn aan dat we – bij gebrek aan een psy­ chiatrische afdeling – geen psychiatrische patiënten hospitaliseren. De psychiater heeft dus in hoofdzaak een liaisonfunctie met betrekking tot de gehospitaliseerden en wie naar spoedgevallen komt wordt doorverwezen indien nodig of naar de ambulante zorg verwezen indien mogelijk en verantwoord. Natuurlijk blijft spoedge­ vallen een dienst die moeilijk ligt bij vele collega’s. Er werd ondertussen wel geïn­ vesteerd in kwaliteitsverbetering bij de artsen en ook vanuit het ziekenhuis blijven we dit nauwgezet bewaken. We zijn er ons

immers van bewust dat deze dienst, zoals overal, een sleutelpositie inneemt in het zorgproces van steeds meer patiënten en het mag zeker niet de zwakke schakel in dit proces worden. Deze rondvraag was erg boeiend – ze bood ons een spiegel waarin we ons vaak wel goed herkenden – soms kwamen er verras­ singen naar boven. De organisatie lag bij een externe consultant die de anonimiteit van de respondenten blijft garanderen. Dit werd door velen wel duidelijk geapprecieerd. Hij heeft ons ook begeleid bij de inter­ pretatie van de resultaten, zowel in een overleg met de kringvoorzitters als in de medische raad van het ziekenhuis. De bal ligt nu in ons kamp. Een ziekenhuis is een dynamische organisatie, daar is altijd veel werk aan de winkel, maar nu is voor ons ook nog eens duidelijk gesteld wat we bovenaan onze agenda moeten zetten. Aan de slag dus!

Het vijfde symposium Rupelstreek: Rundskop, van Alpha tot Omega Op zondag 13 februari was het weer zover … ik was voor de 41ste maal jarig: er werd een super­verjaardagsfeestje georganiseerd, vele van mijn vrienden waren erbij!!!

Dr. M. Craninx

eerste 3D­ervaring voor velen en een gesmaakte kinderfilm! Voor de groteren onder ons was het wel een zwaarder hoofd­ menu: “Rundskop” is blijkbaar een zeer goede Vlaamse film, doch wat zwaarder te verteren op een zondagmorgen. Alvast kregen we achteraf enkel enthousiaste commentaren: smaakt naar meer? Omdat het een lustrum betrof en om eens te breken met de vorige – ietwat droge – wetenschappelijke symposia werd dit jaar geopteerd voor een ludieke samenkomst met onze eerstelijns collega­verwijzers. Venue was Metropolis te Antwerpen alwaar de Hollywoodzaal voor ons was gereser­ veerd: een uitgebreide brunch met gele­ genheid om elkaar nieuwjaarswensen over te brengen en een informele babbel te

kunnen slaan. Dat allemaal met vele van onze kinderen erbij, zodat het een zeer gezellige manier was om elkaar terug te zien. De kinderen konden zich verblijden op het springkasteel, tattoo’s laten plaatsen of geschminkt worden als barbie of dieren allerhande. Na een inleiding van de hoofd­ geneesheer als aperitief was het hoofd­ menu een filmvoorstelling: voor de kin­ deren was er “Alpha en Omega”, een heuse

AZ Heilige Familie • Rumst

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 4

5/04/11 08:57

5

Ongemakken in de zwangerschap en mogelijke medicatie Een zwangerschap is geen ziekte, maar toch duiken af en toe (min of meer ernstige) kwaaltjes of complicaties op waarvoor bepaalde medicatie nuttig of noodzakelijk is. In de zwangerschap en lactatieperiode dienen we echter niet enkel de efficiëntie en toxiciteit voor de moeder na te gaan; ook de veiligheid voor de foetus is belangrijk. Aangezien er maar weinig studies bestaan over geneesmiddelen tijdens de zwangerschap (wegens onbetaalbare verzekeringen) is de algemene regel zoveel mogelijk medicatie te mijden. Soms wacht men beter spontaan af of raadpleegt men toch beter een arts bij twijfel.

Dr. A. Lust

Hieronder vindt u één van de meest gehanteerde internationale classificaties voor veiligheid van medicatie.

FOOD AND DRUG ADMINISTRATION (FDA) Categorie A Gecontroleerde studies bij zwangere vrouwen hebben geen risico voor de foetus in het eerste trimester van de zwangerschap kunnen aantonen. De kans op schadelijke effecten op de foetus is klein. Categorie B Studies bij dieren geven geen aanwijzingen voor een risico op een schadelijk effect voor de foetus en gecontroleerde studies bij de mens zijn niet beschikbaar of studies bij dieren hebben een schadelijk effect op de foetus bewezen maar gecontroleerde studies bij zwangere vrouwen hebben geen foetaal risico kunnen aantonen. Categorie C Studies hebben aangetoond dat dit geneesmiddel bij dieren teratogene en foetotoxische effecten heeft, maar er zijn geen gecon­ troleerde studies bij de mens beschikbaar; of er zijn geen studies uitgevoerd, bij dieren noch bij mensen. Categorie D Het is bewezen dat dit geneesmiddel een risico voor de foetus kan inhouden, maar ondanks dit risico kunnen de voordelen ervan soms het gebruik verantwoorden (vb. in levensbedreigende situaties of wanneer andere veiligere geneesmiddelen niet kunnen worden gebruikt of niet werkzaam zijn). Categorie X Het risico van gebruik van dit geneesmiddel is duidelijk groter dan het eventuele positief effect. Studies bij mens of dier hebben foetale misvormingen aangetoond en/of het risico voor de foetus is bewezen op basis van ervaring bij mensen.

Het tijdstip in de zwangerschap en de foe­ tale concentratie zijn zeer belangrijk. Men neemt aan dat de eerste twee weken na de conceptie het embryo relatief weerstandig is aan allerlei externe factoren. De meeste medicatie gaat transplacentair (tenzij te groot moleculair volume of te weinig vetoplosbaar). De organogenese, die ongeveer vanaf dag 17 tot dag 60­70 na de conceptie plaatsvindt, is één van de meest kwetsbare periodes voor de foetus. Bijzondere waakzaamheid in het eerste trimester is nodig. Mogelijke schadelijke effecten kunnen tijdens de zwangerschap reeds duidelijk zijn (congenitale afwijkin­ gen, groeiachterstand, …). Er bestaat echter ook evidentie dat intel­

lectuele, sociale en fysieke ontwikkeling eveneens kunnen worden beïnvloed door intra­uteriene blootstelling aan bepaal­ de middelen en dat is soms pas op latere leeftijd detecteerbaar. Hieronder vindt u een niet­limitatieve lijst van enkele van de meest frequente kwaaltjes met enkele suggesties voor therapie. In een tweede deel (september) zullen enkele ernstiger zwangerschapscomplicaties met hun moge­ lijke therapie worden besproken. 1. Zwangerschapsbraken Hyperemesis gravidarum Algemene maatregelen die kunnen wor­ den getroffen zijn het frequent eten van kleine hoeveelheden (geen lege maag, ook niet voor het slapengaan), vermijden van geuren en voedsel die nausea uitlokken,

drinken van koolzuurhoudende dranken na de maaltijd (bevordert de vertering). Vaak is echter medicatie nodig. Postafene® is een vaak gebruikt preparaat in de zwan­ gerschap. Het bevat meclozine (een anti­ histaminicum). Andere antihistaminica hebben vermoede­ lijk ook geen teratogeen effect, doch de gegevens zijn beperkter. Soms is het nuttig de medicatie onder de vorm van een suppo te geven (vb. Paranausine®) of intraveneus (vb. Phenergan®). Een andere goede en vaak gebruikte keuze is metoclopramide (vb. Primperan®). Pyridoxine (vitamine B6) is eveneens veilig tijdens de zwangerschap, vervolg op pagina 6 Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 5

5/04/11 08:57

6

doch het effect op nausea is twijfelachtig. Voor domperidone (vb. Motilium®, No­ seum®), corticosteroïden en ondansetron (Zofran®) zijn de gegevens te beperkt. Deze middelen worden dan ook niet aan­ geraden. Bij braken dat pas optreedt in de tweede of derde trimester wordt best de gynae­coloog geraadpleegd. 2. Pyrosis Ook bij pyrosis kunnen reeds een aantal een­ voudige maatregelen helpen: vermijden van vetrijk en kruidig voedsel, vermijden van buigen en neerliggen na de maaltijd. Indien onvoldoende effect kunnen als volgende stap antacida (vb. Gaviscon®, Maalox®) worden voor­ gesteld. Ranitidine (Zantac®) en cimitedi­ ne (Tagamet®) zouden ook veilig zijn, al zijn de gegevens nog beperkt (FDA categorie B). Deze producten worden enkel op voorschrift af­ geleverd. 3. Obstipatie Deze frequente klacht kan vaak worden opgelost met eenvoudige, nietmedicamenteuze maatregelen: op­ drijven van voch­ tinname, meer vezels in het dieet en meer beweging. Indien toch laxativa nodig zijn, wordt de voorkeur gegeven aan ‘bulking agents’ (Colofiber®, Nor­ macol®, Spagulax®) en detergenten. Laxativa op basis van zouten en oliën zijn relatief tegenaangewezen, respectieve­ lijk omwille van de mogelijke elektrolie­ tenstoornissen en de interferentie met de absorptie van de vetoplosbare vitami­ nen. Denk eraan dat ijzersupplementen de ob­stipatie bevorderen. Magnesiumsupple­ menten (zie kuitkrampen) kunnen de stoel­ gang verbeteren. 4. Varices - hemorroïden De preventie en behandeling van hemor­ roïden bestaat eigenlijk voornamelijk uit de preventie en behandeling van consti­ patie. Rutosiden (Venoruton®) zou volgens

een kleine studie veilig zijn en helpen om de symptomen te verlichten; ook Daf­ lon®, Scheriproct®, Trianal® en Cose-Anal® kunnen lokaal aangebracht worden. 5. Asthma - luchtwegen Duovent® (fenoterol - ipratropiumbromide) en Ventolin® (salbutamol) zijn toegelaten. Inhalatiesteroiden (Pulmicort®, Flixotide®) en langwerkende inhalators (Seretide®, Symbicort®) behoren tot klasse B3 (niet 100 % veiligheid gegarandeerd) en mogen enkel worden gebruikt als het niet anders kan en de dosis zo laag mogelijk wordt gehouden. 6. Kuitkrampen Alhoewel er weinig studies zijn gebeurd, worden magnesiumsupplementen vaak ge­ bruikt en algemeen aanvaard (Magnetop®, Promagnor®). Een bijkomend voordeel is dat hiermee de stoelgang vaak wordt bevorderd. 7. Rugklachten Deze kwaal kan worden verholpen door o.a. regelmatig een bekkenkanteling uit te voeren (eventueel een kinesist raad­ plegen voor het aanleren van oefeningen), langdurig rechtstaan vermijden, regelmatig te gaan zwemmen. Liefst geen medicatie, zeker geen NSAID. 8. Slaapproblemen Uitleg over lage bloeddruk en verlaagd Hb kan al helpen de vermoeidheid aanvaar­ den. Best bij begin van de zwangerschap de Hb-status en schildklierfunctie nagaan en eventueel substitueren. Sedinal®-druppels worden al eens voorge­ schreven, alhoewel ook hier de gegevens beperkt zijn. 9. Jeuk Uitgesproken jeuk optredend tijdens het tweede of het derde trimester van de zwan­ gerschap moet steeds worden nagezien door de gynaecoloog. De differentieeldiag­ nose bevat immers enkele ernstige ziekte­ beelden zoals zwangerschapscholestase en impetigo herpetiformis. Meestal wordt de jeuk echter veroorzaakt door zwangerschapsgebonden huiduitslag (vb. PUPPP), die symptomatisch wordt be­

handeld met in de eerste plaats menthol­ poeder. Aanvullend worden af en toe een antihis­ taminicum of topische corticoïden toege­ voegd. Bij de keuze van een antihistamini­ cum worden bij voorkeur de oudste, best gekende gebruikt, bijvoorbeeld feniramine (Polaramine®) of een combinatiepreparaat Caladryl®. 10. Vaccinaties Vaccins op basis van toxines worden alge­ meen als veilig beschouwd tijdens de zwan­ gerschap. Indicaties voor het toedienen van een te­ tanosvaccin bij een zwangere vrouw zijn dan ook net dezelfde als buiten de zwan­ gerschap. Vaccins op basis van een levend afgezwakt virus zijn afgeraden tijdens de zwangerschap. Het rubellavaccin bevat het rubel­la­virus, weliswaar afgezwakt, wat een teratogene werking heeft. Vrouwen die worden ingeënt tegen rubella krijgen dan ook het advies om drie maan­ den anticonceptie te gebruiken. Ondanks het theoretisch risico zijn er echter nog geen gevallen beschreven van congenitale rubella na vaccinatie. Een ‘accidentele’ zwangerschap binnen de drie maanden na vaccinatie hoeft dus niet om deze reden te worden afgebroken. Bij verre reizen tijdens de zwangerschap kan best het advies van een arts ingewon­ nen voor richtlijnen in verband met vacci­ naties en malariapreventie. Zwangeren zijn ook een risicopopulatie voor de griep. Algemeen wordt aanvaard dat men dan ook best een griepvaccin toedient na het eerste trimester (in de praktijk vaak vanaf 16 weken - het vaccin bevat een geïnactiveerd virus maar er zijn nog onvoldoende gegevens bekend over het gebruik ervan in het eerste trimester). Het frequenter voorkomen van kinkhoest maakt dat een extra boost gewenst is bij vrouwen ouder dan 25 (en laatste boost meer dan 10 jaar geleden) die willen zwan­ ger worden.

AZ Heilige Familie • Rumst

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 6

5/04/11 08:57

7

Nieuwe gezichten in ons ziekenhuis

Dr. Filip Thiessen heeft collega Tondu vervoegd om samen de plastische en reconstruc­ tieve heelkunde verder uit te bouwen. Hij studeerde aan de Universi­ teit van Antwerpen, en specialiseerde in ZNA Middelheim, UZ Gent en in het Hospital for Sick Children, Great Ormond Street, London (UK). Hij volgde cursussen aan diverse buitenlandse universiteiten en publiceerde in tijdschriften en boeken, o.a. over reconstructieve technieken. Aldus kan hij het brede terrein van zijn specialiteit volledig bestrijken. Dr. Filip Thiessen

Dr. Geoffrey Lesage is neurochirurg en komt naar ons ziekenhuis om samen met collega Van den Bossche rugchirurgie te verzorgen. Hij studeerde aan de Vrije Universiteit Brussel en specialiseerde in ZNA Middelheim, Elisabeth Hospitaal Tilburg en UZ Brussel, waarna nog een fellowship in Montpellier, Frankrijk volgde. Hij won diverse wetenschappelijke prijzen met studies over lumbale discus­ prothese. Voor craniale ingrepen werkt hij in het O.L.Vrouwziekenhuis te Aalst. Dr. Geoffrey Lesage

Dr. Els Leys behaalde haar artsdiploma aan de Universiteit van Antwerpen en werd algemeen chirurg na opleidingen in Veurne, Mechelen, Venlo, Gasthuisberg Leuven, St.Truiden en UZA. Daar behaalde ze ook de bijkomende beroepstitel urgentiegeneeskunde. Ze versterkt ons team van spoedartsen.

Dr. Els Leys

Dr. An De Roeck studeerde eveneens geneeskunde aan de Universiteit van Antwerpen, en werd chirurg met training in Stellenbosch (Zuid­Afrika), ZNA Middelheim en UZA, met nadruk op de spoeddiensten. Zodra ze uit zwangerschapsverlof terugkeert ver voegt ze eveneens de spoedartsen.

Dr. An De Roeck

Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 7

5/04/11 08:57

8

Agenda

• MOC  elke donderdag om 12 uur in de vergaderzaal op niveau 1 (aan radiologie) Contact: Yolanda Willems, 03/880.91.91, ook om patiënten via de huisarts op MOC te laten voorstellen

• Informatieavonden Kind & Gezin voor aanstaande ouders  6 april, 1 juni, 3 augustus, 5 oktober & 7 december 2011: Informatieavond (deel 1) Deze avond bevat volgende onderwerpen: 1. Zwangerschap en bevalling door de gynaecoloog 2. Sociaal aspect van de zwangerschap door de regioverpleegkundige van K&G 3. Rondleiding op de Materniteit  13 april, 8 juni, 10 augustus, 12 oktober & 14 december 2011: Informatieavond (deel 2) Deze avond bevat volgende onderwerpen: 1. Het onderzoek en de voeding van de pasgeborene door de kinderarts 2. Het verblijf in de Materniteit door de vroedvrouw 3. Praktische tips voor thuis door de regioverpleegkundige van K&G De infoavond start om 19.30u in de vergaderzaal van het ziekenhuis. Voor meer informatie kan u terecht op het tel. 03 880 90 11

• Prenatale informatie rond borstvoeding  elke eerste vrijdag van de maand van 13.30u tot 15.30u. Wij bieden informatie over de vele voordelen van borstvoeding en antwoorden op uw vragen rond borstvoeding. Info en inschrijvingen: Materniteit, A.Z. Heilige Familie, 03 880 93 99

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 8

5/04/11 08:57

2

Editoriaal ’s Herenbaan 172 2840 Rumst Verantwoordelijke uitgever Boudewijn Michielsens Redactiecomité Michel Craninx Stefan De Groof Philippe Lebrun Ludwig Marchal Erika Saenen Jan Van Beirendonck Tel. 03 880 90 11 Fax 03 880 95 95 03 844 50 50

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 2

Dr. B. Michielsens, hoofdgeneesheer

Er is in de wereld veel veranderd de laatste weken en maanden. De Arabische omwen­ teling, de eurocrisis … In ons land lijkt er weinig te veranderen – we zoeken nog altijd naar een regering. Maar dat wil niet zeggen dat wij, in het ziekenhuis, bij de pakken blijven zitten. Regering of niet, we moeten en willen vooruit. Daarbij bouwen we voort op de informatie die de huisartsen ons via de enquête hebben gegeven. Onze oprechte dank aan allen die meewerkten en ons aldus een spiegel voorhielden: wie zijn we, wat is er goed en wat niet? De resultaten, die je verderop kan lezen, zijn voor ons onmisbaar om een goed beleid op verder te bouwen. Van bouwen gesproken: elke Belg heeft een baksteen in de maag en dus gaan ook wij weer aan het verbouwen.

De dienst geriatrie is verhuisd naar een splinternieuwe afdeling, er komt nu ruimte voor vernieuwing van een dienst inwendige ziekten, en dan kunnen we eindelijk beginnen aan het grote doel: één operatiekwartier voor het ganse zieken­ huis, met nieuwe sterilisatie en alles erop en eraan. We hopen dat dit eind 2014 klaar is, en dan kunnen we weer verder puzzelen. Het is verbazingwekkend om te zien wat van­ daag hypermodern is, morgen al voorbij­ gestreefd is. Continu vernieuwen en verbeteren, dat is dus de boodschap. Maar de wetenschap staat ook niet stil. Zo leren we over recente ver­ anderingen in de zwangerschapsbegeleiding. En de oogartsen zorgen ervoor dat we het allemaal wat beter zien zitten. Zo zie je dat we graag dynamisch blijven en alle mogelijkheden aanwenden om op de steeds wijzigende noden van de gezondheidszorg in de regio te kunnen inspelen. Niet alleen op een eiland, maar met alle andere zorg­ verleners uit de omgeving. Want samen met jou kunnen we veel meer. Doe je mee?

5/04/11 08:57

3

De verhuis van geriatrie en onze andere bouwplannen Dr. P. De Winter

In de leegstaande dienst op de derde verdieping van onze nieuwbouw (J3) waren een tiental burelen gevestigd, samen met het Geriatrisch Daghospitaal. Deze dienst was eveneens onze favoriete plaats voor brandoefeningen.

Tijdens de maand januari werden door firma De Meeuw een 12­tal duurzame bureelcontainers naast het ziekenhuis geplaatst, waarna de Technische Dienst de burelen van deze 3de verdieping deels verhuisde naar de containers. De dienst J3 was ontworpen voor 30 éénpersoonskamers, maar werd na een grondige studie door het bouwteam (bestaande uit de directie, architectenbureau A4 en ingenieursbureaus RCR en TDEC) omgetoverd naar een dienst met 24 bedden. Hierbij werden van 6 eenpersoonskamers 3 tweepersoonskamers gemaakt. Deze kamers werden voorzien

van een zeer ruime, rolstoeltoegankelijke badkamer met aangepaste toilethoogte en verschuifbare spiegel. De vierpersoons­ kamers behoren nu definitief tot het verleden. De vroegere medicatieruimte werd verplaatst naar een lokaal naast de verpleegpost en is – als extra beveiliging – enkel te betreden met een badgesysteem. Er werd een ruim ergo­/fysiolokaal centraal naast de dienstkeuken voorzien. Op de dienst bevinden zich eveneens 2 isolatiekamers, waarvan 1 uitgerust is met een douche. Door deze maatregelen kan nog een betere infectiebeheersing geschieden. Wegloopge­ drag bij patiënten kan worden tegengegaan door een alarmsysteem dat aan de uitgang van de dienst werd geplaatst. Door al deze aanpassingen hopen wij nog meer tegemoet te komen aan de noden van de geriatrische patiënten. De verhuis heeft plaatsgevonden

Dhr. J. Hofmans

dd. 15.02.2011. Onze oude geriatrie gaat nu volledig onder de sloophamer. Hier werd ook tijdelijk een modelkamer ingericht om technische en bouwkundige problemen vooraf te kunnen inschatten. De werken zullen ongeveer 1 jaar in beslag nemen. De nieuwe dienst zal uiteindelijk bestaan uit 29 bedden en zal de thuishaven worden van de afdeling Inwendige Ziekten (Gastro­ Enterologie, Pneumologie, Neurologie, …), die zich zolang nog op de 4de verdieping bevindt. De 4de verdieping zal dan nadien worden verbouwd tot Operatiekwartier en Centrale Sterilisatie. Wij proberen met een

minimale ingreep en met zo weinig moge­ lijk overlast voor de andere gebruikers van het ziekenhuis de verbouwingen te reali­ seren.Wij houden u op de hoogte van de verdere evolutie van de renovatiewerken!

Onze grote huisartsenenquête: wat zien we in deze spiegel? Kort voor de zomer viel er een uitge­ breide vragenlijst in uw bus. We wilden weten hoe huisartsen naar ons zieken­ huis kijken, wat ze als sterke en zwakke punten beschouwen, om daaruit te vertrek­ ken met ‘verbeteracties’. We ontvingen 14 % antwoorden – volgens deskundigen – een normaal cijfer bij dergelijke enquêtes. De respondenten zijn verspreid over de gan­ se regio, de meesten zijn regelmatige ver­ wijzers. Soms zijn er duidelijke tendensen herkenbaar en is dit uiteraard zeer nuttig voor ons, soms zijn de antwoorden erg di­

vers en is het moeilijk om een juiste con­ clusie te trekken. Er werd enerzijds gepeild naar de dienstverlening in het algemeen, anderzijds werden de diverse specialismen en diensten onder de loep genomen. Uit de algemene vragen leiden we af dat communicatie via Medibridge (nu MediMail) zeer gegeerd is. De tevredenheid over deze service ligt hoog. Ook de flashberichten bij opname worden goed onthaald, maar men vraagt wel snellere feedback bij opname en de ontslaginstructies aan de patiënt zou­

den duidelijker kunnen. Er is weinig vraag van huisartsen om elektronisch met het ziekenhuis te communiceren. Opvallend is ook dat huisartsen blijkbaar weinig op zoek zijn naar door het ziekenhuis geor­ ganiseerde zorgpaden en zorgtrajec­ ten. Toch wel vreemd, omdat bijna alle ziekenhuizen daar intensief mee bezig zijn: misschien meer voor de interne organisatie van belang dan voor de trans­ murale zorg? vervolg op pagina 4 Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 3

5/04/11 08:57

4

Ook multidisciplinaire diensten krijgen glo­ baal weinig steun – op de geheugenkliniek na – moeten we hier dezelfde conclusie trekken? Over de receptie, de toegankelijk­ heid, … heerst globaal grote tevredenheid, maar we moeten proberen om het per­ soonlijk contact met de huisartsen nog te verbeteren. Het is uiteraard erg delicaat om dienstspecifieke informatie hier publiek kenbaar te maken. Hier en daar wordt niet goed gescoord – dat moeten we toegeven – en dat wordt ook met de individuele be­ trokkenen besproken. Maar we willen van deze nieuwsbrief geen schandpaal maken en houden dit daarom liever discreet. Toch kunnen we hier en daar een toelichting geven. Het palliatief team haalt op diver­ se vragen een lage score, maar dit is niet onlogisch vermits het een interne dienst is. Het gaat hier niet om een organisatie voor transmurale of extramurale pallia­ tieve zorg, maar om een interne dienst die de palliatieve zorgen organiseert bin­ nen het ziekenhuis en waar nodig contact

zal leggen met externe diensten voor pal­ liatieve thuiszorg of palliatieve opname­ diensten. We nemen zeker wel de bood­ schap mee dat hun informatie ook voor de huisarts van groot belang is en bekijken hoe we de communicatie kunnen verbete­ ren. Psychiatrie geeft ook de indruk van een zwakke dienst, maar ook hierbij past een woordje uitleg: reeds meer dan 10 jaar houden we vrij strak de lijn aan dat we – bij gebrek aan een psy­ chiatrische afdeling – geen psychiatrische patiënten hospitaliseren. De psychiater heeft dus in hoofdzaak een liaisonfunctie met betrekking tot de gehospitaliseerden en wie naar spoedgevallen komt wordt doorverwezen indien nodig of naar de ambulante zorg verwezen indien mogelijk en verantwoord. Natuurlijk blijft spoedge­ vallen een dienst die moeilijk ligt bij vele collega’s. Er werd ondertussen wel geïn­ vesteerd in kwaliteitsverbetering bij de artsen en ook vanuit het ziekenhuis blijven we dit nauwgezet bewaken. We zijn er ons

immers van bewust dat deze dienst, zoals overal, een sleutelpositie inneemt in het zorgproces van steeds meer patiënten en het mag zeker niet de zwakke schakel in dit proces worden. Deze rondvraag was erg boeiend – ze bood ons een spiegel waarin we ons vaak wel goed herkenden – soms kwamen er verras­ singen naar boven. De organisatie lag bij een externe consultant die de anonimiteit van de respondenten blijft garanderen. Dit werd door velen wel duidelijk geapprecieerd. Hij heeft ons ook begeleid bij de inter­ pretatie van de resultaten, zowel in een overleg met de kringvoorzitters als in de medische raad van het ziekenhuis. De bal ligt nu in ons kamp. Een ziekenhuis is een dynamische organisatie, daar is altijd veel werk aan de winkel, maar nu is voor ons ook nog eens duidelijk gesteld wat we bovenaan onze agenda moeten zetten. Aan de slag dus!

Het vijfde symposium Rupelstreek: Rundskop, van Alpha tot Omega Op zondag 13 februari was het weer zover … ik was voor de 41ste maal jarig: er werd een super­verjaardagsfeestje georganiseerd, vele van mijn vrienden waren erbij!!!

Dr. M. Craninx

eerste 3D­ervaring voor velen en een gesmaakte kinderfilm! Voor de groteren onder ons was het wel een zwaarder hoofd­ menu: “Rundskop” is blijkbaar een zeer goede Vlaamse film, doch wat zwaarder te verteren op een zondagmorgen. Alvast kregen we achteraf enkel enthousiaste commentaren: smaakt naar meer? Omdat het een lustrum betrof en om eens te breken met de vorige – ietwat droge – wetenschappelijke symposia werd dit jaar geopteerd voor een ludieke samenkomst met onze eerstelijns collega­verwijzers. Venue was Metropolis te Antwerpen alwaar de Hollywoodzaal voor ons was gereser­ veerd: een uitgebreide brunch met gele­ genheid om elkaar nieuwjaarswensen over te brengen en een informele babbel te

kunnen slaan. Dat allemaal met vele van onze kinderen erbij, zodat het een zeer gezellige manier was om elkaar terug te zien. De kinderen konden zich verblijden op het springkasteel, tattoo’s laten plaatsen of geschminkt worden als barbie of dieren allerhande. Na een inleiding van de hoofd­ geneesheer als aperitief was het hoofd­ menu een filmvoorstelling: voor de kin­ deren was er “Alpha en Omega”, een heuse

AZ Heilige Familie • Rumst

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 4

5/04/11 08:57

5

Ongemakken in de zwangerschap en mogelijke medicatie Een zwangerschap is geen ziekte, maar toch duiken af en toe (min of meer ernstige) kwaaltjes of complicaties op waarvoor bepaalde medicatie nuttig of noodzakelijk is. In de zwangerschap en lactatieperiode dienen we echter niet enkel de efficiëntie en toxiciteit voor de moeder na te gaan; ook de veiligheid voor de foetus is belangrijk. Aangezien er maar weinig studies bestaan over geneesmiddelen tijdens de zwangerschap (wegens onbetaalbare verzekeringen) is de algemene regel zoveel mogelijk medicatie te mijden. Soms wacht men beter spontaan af of raadpleegt men toch beter een arts bij twijfel.

Dr. A. Lust

Hieronder vindt u één van de meest gehanteerde internationale classificaties voor veiligheid van medicatie.

FOOD AND DRUG ADMINISTRATION (FDA) Categorie A Gecontroleerde studies bij zwangere vrouwen hebben geen risico voor de foetus in het eerste trimester van de zwangerschap kunnen aantonen. De kans op schadelijke effecten op de foetus is klein. Categorie B Studies bij dieren geven geen aanwijzingen voor een risico op een schadelijk effect voor de foetus en gecontroleerde studies bij de mens zijn niet beschikbaar of studies bij dieren hebben een schadelijk effect op de foetus bewezen maar gecontroleerde studies bij zwangere vrouwen hebben geen foetaal risico kunnen aantonen. Categorie C Studies hebben aangetoond dat dit geneesmiddel bij dieren teratogene en foetotoxische effecten heeft, maar er zijn geen gecon­ troleerde studies bij de mens beschikbaar; of er zijn geen studies uitgevoerd, bij dieren noch bij mensen. Categorie D Het is bewezen dat dit geneesmiddel een risico voor de foetus kan inhouden, maar ondanks dit risico kunnen de voordelen ervan soms het gebruik verantwoorden (vb. in levensbedreigende situaties of wanneer andere veiligere geneesmiddelen niet kunnen worden gebruikt of niet werkzaam zijn). Categorie X Het risico van gebruik van dit geneesmiddel is duidelijk groter dan het eventuele positief effect. Studies bij mens of dier hebben foetale misvormingen aangetoond en/of het risico voor de foetus is bewezen op basis van ervaring bij mensen.

Het tijdstip in de zwangerschap en de foe­ tale concentratie zijn zeer belangrijk. Men neemt aan dat de eerste twee weken na de conceptie het embryo relatief weerstandig is aan allerlei externe factoren. De meeste medicatie gaat transplacentair (tenzij te groot moleculair volume of te weinig vetoplosbaar). De organogenese, die ongeveer vanaf dag 17 tot dag 60­70 na de conceptie plaatsvindt, is één van de meest kwetsbare periodes voor de foetus. Bijzondere waakzaamheid in het eerste trimester is nodig. Mogelijke schadelijke effecten kunnen tijdens de zwangerschap reeds duidelijk zijn (congenitale afwijkin­ gen, groeiachterstand, …). Er bestaat echter ook evidentie dat intel­

lectuele, sociale en fysieke ontwikkeling eveneens kunnen worden beïnvloed door intra­uteriene blootstelling aan bepaal­ de middelen en dat is soms pas op latere leeftijd detecteerbaar. Hieronder vindt u een niet­limitatieve lijst van enkele van de meest frequente kwaaltjes met enkele suggesties voor therapie. In een tweede deel (september) zullen enkele ernstiger zwangerschapscomplicaties met hun moge­ lijke therapie worden besproken. 1. Zwangerschapsbraken Hyperemesis gravidarum Algemene maatregelen die kunnen wor­ den getroffen zijn het frequent eten van kleine hoeveelheden (geen lege maag, ook niet voor het slapengaan), vermijden van geuren en voedsel die nausea uitlokken,

drinken van koolzuurhoudende dranken na de maaltijd (bevordert de vertering). Vaak is echter medicatie nodig. Postafene® is een vaak gebruikt preparaat in de zwan­ gerschap. Het bevat meclozine (een anti­ histaminicum). Andere antihistaminica hebben vermoede­ lijk ook geen teratogeen effect, doch de gegevens zijn beperkter. Soms is het nuttig de medicatie onder de vorm van een suppo te geven (vb. Paranausine®) of intraveneus (vb. Phenergan®). Een andere goede en vaak gebruikte keuze is metoclopramide (vb. Primperan®). Pyridoxine (vitamine B6) is eveneens veilig tijdens de zwangerschap, vervolg op pagina 6 Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 5

5/04/11 08:57

6

doch het effect op nausea is twijfelachtig. Voor domperidone (vb. Motilium®, No­ seum®), corticosteroïden en ondansetron (Zofran®) zijn de gegevens te beperkt. Deze middelen worden dan ook niet aan­ geraden. Bij braken dat pas optreedt in de tweede of derde trimester wordt best de gynaecoloog geraadpleegd. 2. Pyrosis Ook bij pyrosis kunnen reeds een aantal een­ voudige maatregelen helpen: vermijden van vetrijk en kruidig voedsel, vermijden van buigen en neerliggen na de maaltijd. Indien onvoldoende effect kunnen als volgende stap antacida (vb. Gaviscon®, Maalox®) worden voor­ gesteld. Ranitidine (Zantac®) en cimitedi­ ne (Tagamet®) zouden ook veilig zijn, al zijn de gegevens nog beperkt (FDA categorie B). Deze producten worden enkel op voorschrift af­ geleverd. 3. Obstipatie Deze frequente klacht kan vaak worden opgelost met eenvoudige, niet­ medicamenteuze maatregelen: op­ drijven van voch­ tinname, meer vezels in het dieet en meer beweging. Indien toch laxativa nodig zijn, wordt de voorkeur gegeven aan ‘bulking agents’ (Colofiber®, Nor­ macol®, Spagulax®) en detergenten. Laxativa op basis van zouten en oliën zijn relatief tegenaangewezen, respectieve­ lijk omwille van de mogelijke elektrolie­ tenstoornissen en de interferentie met de absorptie van de vetoplosbare vitami­ nen. Denk eraan dat ijzersupplementen de obstipatie bevorderen. Magnesiumsupple­ menten (zie kuitkrampen) kunnen de stoel­ gang verbeteren. 4. Varices - hemorroïden De preventie en behandeling van hemor­ roïden bestaat eigenlijk voornamelijk uit de preventie en behandeling van consti­ patie. Rutosiden (Venoruton®) zou volgens

een kleine studie veilig zijn en helpen om de symptomen te verlichten; ook Daf­ lon®, Scheriproct®, Trianal® en Cose­Anal® kunnen lokaal aangebracht worden. 5. Asthma - luchtwegen Duovent® (fenoterol ­ ipratropiumbromide) en Ventolin® (salbutamol) zijn toegelaten. Inhalatiesteroiden (Pulmicort®, Flixotide®) en langwerkende inhalators (Seretide®, Symbicort®) behoren tot klasse B3 (niet 100 % veiligheid gegarandeerd) en mogen enkel worden gebruikt als het niet anders kan en de dosis zo laag mogelijk wordt gehouden. 6. Kuitkrampen Alhoewel er weinig studies zijn gebeurd, worden magnesiumsupplementen vaak ge­ bruikt en algemeen aanvaard (Magnetop®, Promagnor®). Een bijkomend voordeel is dat hiermee de stoelgang vaak wordt bevorderd. 7. Rugklachten Deze kwaal kan worden verholpen door o.a. regelmatig een bekkenkanteling uit te voeren (eventueel een kinesist raad­ plegen voor het aanleren van oefeningen), langdurig rechtstaan vermijden, regelmatig te gaan zwemmen. Liefst geen medicatie, zeker geen NSAID. 8. Slaapproblemen Uitleg over lage bloeddruk en verlaagd Hb kan al helpen de vermoeidheid aanvaar­ den. Best bij begin van de zwangerschap de Hb­status en schildklierfunctie nagaan en eventueel substitueren. Sedinal®­druppels worden al eens voorge­ schreven, alhoewel ook hier de gegevens beperkt zijn. 9. Jeuk Uitgesproken jeuk optredend tijdens het tweede of het derde trimester van de zwan­ gerschap moet steeds worden nagezien door de gynaecoloog. De differentieeldiag­ nose bevat immers enkele ernstige ziekte­ beelden zoals zwangerschapscholestase en impetigo herpetiformis. Meestal wordt de jeuk echter veroorzaakt door zwangerschapsgebonden huiduitslag (vb. PUPPP), die symptomatisch wordt be­

handeld met in de eerste plaats menthol­ poeder. Aanvullend worden af en toe een antihis­ taminicum of topische corticoïden toege­ voegd. Bij de keuze van een antihistamini­ cum worden bij voorkeur de oudste, best gekende gebruikt, bijvoorbeeld feniramine (Polaramine®) of een combinatiepreparaat Caladryl®. 10. Vaccinaties Vaccins op basis van toxines worden alge­ meen als veilig beschouwd tijdens de zwan­ gerschap. Indicaties voor het toedienen van een te­ tanosvaccin bij een zwangere vrouw zijn dan ook net dezelfde als buiten de zwan­ gerschap. Vaccins op basis van een levend afgezwakt virus zijn afgeraden tijdens de zwangerschap. Het rubellavaccin bevat het rubellavirus, weliswaar afgezwakt, wat een teratogene werking heeft. Vrouwen die worden ingeënt tegen rubella krijgen dan ook het advies om drie maan­ den anticonceptie te gebruiken. Ondanks het theoretisch risico zijn er echter nog geen gevallen beschreven van congenitale rubella na vaccinatie. Een ‘accidentele’ zwangerschap binnen de drie maanden na vaccinatie hoeft dus niet om deze reden te worden afgebroken. Bij verre reizen tijdens de zwangerschap kan best het advies van een arts ingewon­ nen voor richtlijnen in verband met vacci­ naties en malariapreventie. Zwangeren zijn ook een risicopopulatie voor de griep. Algemeen wordt aanvaard dat men dan ook best een griepvaccin toedient na het eerste trimester (in de praktijk vaak vanaf 16 weken ­ het vaccin bevat een geïnactiveerd virus maar er zijn nog onvoldoende gegevens bekend over het gebruik ervan in het eerste trimester). Het frequenter voorkomen van kinkhoest maakt dat een extra boost gewenst is bij vrouwen ouder dan 25 (en laatste boost meer dan 10 jaar geleden) die willen zwan­ ger worden.

AZ Heilige Familie • Rumst

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 6

5/04/11 08:57

7

Nieuwe gezichten in ons ziekenhuis

Dr. Filip Thiessen heeft collega Tondu vervoegd om samen de plastische en reconstruc­ tieve heelkunde verder uit te bouwen. Hij studeerde aan de Universi­ teit van Antwerpen, en specialiseerde in ZNA Middelheim, UZ Gent en in het Hospital for Sick Children, Great Ormond Street, London (UK). Hij volgde cursussen aan diverse buitenlandse universiteiten en publiceerde in tijdschriften en boeken, o.a. over reconstructieve technieken. Aldus kan hij het brede terrein van zijn specialiteit volledig bestrijken. Dr. Filip Thiessen

Dr. Geoffrey Lesage is neurochirurg en komt naar ons ziekenhuis om samen met collega Van den Bossche rugchirurgie te verzorgen. Hij studeerde aan de Vrije Universiteit Brussel en specialiseerde in ZNA Middelheim, Elisabeth Hospitaal Tilburg en UZ Brussel, waarna nog een fellowship in Montpellier, Frankrijk volgde. Hij won diverse wetenschappelijke prijzen met studies over lumbale discus­ prothese. Voor craniale ingrepen werkt hij in het O.L.Vrouwziekenhuis te Aalst. Dr. Geoffrey Lesage

Dr. Els Leys behaalde haar artsdiploma aan de Universiteit van Antwerpen en werd algemeen chirurg na opleidingen in Veurne, Mechelen, Venlo, Gasthuisberg Leuven, St.Truiden en UZA. Daar behaalde ze ook de bijkomende beroepstitel urgentiegeneeskunde. Ze versterkt ons team van spoedartsen.

Dr. Els Leys

Dr. An De Roeck studeerde eveneens geneeskunde aan de Universiteit van Antwerpen, en werd chirurg met training in Stellenbosch (Zuid­Afrika), ZNA Middelheim en UZA, met nadruk op de spoeddiensten. Zodra ze uit zwangerschapsverlof terugkeert ver voegt ze eveneens de spoedartsen.

Dr. An De Roeck

Nieuwsbrief maart 2011

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 7

5/04/11 08:57

8

Agenda

• MOC  elke donderdag om 12 uur in de vergaderzaal op niveau 1 (aan radiologie) Contact: Yolanda Willems, 03/880.91.91, ook om patiënten via de huisarts op MOC te laten voorstellen

• Informatieavonden Kind & Gezin voor aanstaande ouders  6 april, 1 juni, 3 augustus, 5 oktober & 7 december 2011: Informatieavond (deel 1) Deze avond bevat volgende onderwerpen: 1. Zwangerschap en bevalling door de gynaecoloog 2. Sociaal aspect van de zwangerschap door de regioverpleegkundige van K&G 3. Rondleiding op de Materniteit  13 april, 8 juni, 10 augustus, 12 oktober & 14 december 2011: Informatieavond (deel 2) Deze avond bevat volgende onderwerpen: 1. Het onderzoek en de voeding van de pasgeborene door de kinderarts 2. Het verblijf in de Materniteit door de vroedvrouw 3. Praktische tips voor thuis door de regioverpleegkundige van K&G De infoavond start om 19.30u in de vergaderzaal van het ziekenhuis. Voor meer informatie kan u terecht op het tel. 03 880 90 11

• Prenatale informatie rond borstvoeding  elke eerste vrijdag van de maand van 13.30u tot 15.30u. Wij bieden informatie over de vele voordelen van borstvoeding en antwoorden op uw vragen rond borstvoeding. Info en inschrijvingen: Materniteit, A.Z. Heilige Familie, 03 880 93 99

9303_externe_nieuwsletter_8pag.indd 8

5/04/11 08:57