JAARGANG 3-NR. 1-MAART 2014
Nieuws uit de Metropoolregio Amsterdam
Fragiel herstel economie MRA
Terugblik op MRA Conferentie:
Ewout Cassee:
Media Valley
‘Alle hens aan dek’
“Samenwerking goed regelen
in vogelvlucht
in coalitieakkoorden”
korte berichten
>>
Almere en Rijk starten Woningbouwatelier
De gemeente Almere heeft met minister Blok voor Wonen en Rijksdienst afspraken gemaakt over de start van een gezamenlijk Woningbouwatelier. Hierin worden innovatieve ideeën en experimen ten op het gebied van wonen ontwikkeld en in praktijk gebracht. Doel is het aanjagen van dynamiek in de woningmarkt. Het Woning bouwatelier is een van de eerste uitwerkingen van de in november gemaakte afspraken om op organische wijze de stad met – in principe – 60.000 extra woningen uit te breiden.
Nieuwe zeesluis stap dichterbij
Het ontwerp-Provinciaal Inpassingsplan (PIP) en het Milieueffectrapport (MER) voor
de nieuwe grote zeesluis in IJmuiden liggen tot 1 april ter inzage. Hiermee is een nieuwe stap gezet in het proces van de aanleg van de nieuwe zeesluis. Het PIP beschrijft de invulling van het gebied op en rond het sluizen complex. Belangrijke aandachts punten zijn leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit.
Topdrukte op Zaanse Schans De Zaanse Schans is in 2013 door ongeveer 1,5 miljoen bezoekers be zocht. Dat is maar liefst 300.000 meer dan in 2011. De topdrukte heeft helaas ook een negatieve uitwas. Zij leidt namelijk tot een mindere beleving van bezoekers en geeft druk op de leefbaarheid voor de bewoners. Eén van de oplossingen is meer spreiding van het bezoek aan de Zaanse Schans. Het strategisch Marketingplan dat
Burger, kennis en kapitaal
‘Overlegcultuur vaak sta in de weg voor innovatie’
2 Podium 3 | 1
Om de toenemende concurrentie het hoofd te bieden, moet Nederland zich onderscheiden. Kernwoorden hierbij zijn individualisme, creativiteit en kennis. Combineer je deze drie kenmerken, dan kom je uit bij innovatie als strategie. De zwakte van Nederland ligt in de wijze waarop deze sterke kanten worden ontwikkeld. Met vergaderen en het schrijven van rapporten worden onze sterke kanten niet beter. Sinds 2011 maak ik deel uit van de Amsterdam Economic Board. Ik ben daar verantwoordelijk voor het onderwijs- en arbeidsmarktprogramma. Regioregie vormt hiervan de kern. Ben ik nu ook bezig om met vergaderen en rapporten de metropool Amsterdam op te stoten in ‘de vaart der volkeren’? Regioregie is een concept waar ik in geloof. Het past in het nieuwe paradigma dat de economische vooruitgang van een land afhangt van een netwerk van metropoolsteden zoals New York, Berlijn, Amsterdam en Rotterdam of innovatieve regio’s zoals Eindhoven, Boston en Sillicon Valley.
in het voorjaar gereed komt, geeft handvatten hiervoor. Informatie: www.dezaanseschans.nl
Jaaroverzicht Stadsloods
‘Amsterdam bruist!’ is de titel van het Jaaroverzicht Stadsloods 2013. De stad trekt aan. Dat blijkt uit de hoeveelheid en aard van de ruimte zoekers die zich bij de Stadsloods melden. De diversiteit in de meer dan 300 aanvragen is groot: van meubelmakers tot app- ontwikke laars en van stadslandbouw tot theatermakers. Opvallend is de toename van de vraag naar tijde lijke huisvesting en de groei van het aantal initiatieven op het gebied van voedselproductie en duurzaamheid. De stadsloods is ook trekker van een regionaal ambtelijk netwerk dat initiatieven in de MRA faciliteert. Informatie: www.amsterdam.nl/stadsloods
Henriëtte Maassen van den Brink, lid Amsterdam Economic Board, hoogleraar onderwijs en arbeidseconomie Universiteit van Amsterdam Er ligt nu een regioregieprogramma ‘Ontwikkelen en werk maken van talent’, opgesteld door veel te praten met alle belanghebbenden. Menigmaal ondervond ik daarbij dat de overlegcultuur een sta in de weg is voor innovatie. Maar het resultaat mag er zijn. ‘Ontwikkelen en werk maken van talent’ zal de positie van Amsterdam als metropoolregio versterken door innovatieve projecten, zoals flexibel praktijk leren, werkend leren, bedrijfsscholen openbaar, internationaal talent, MBO-excellentie en de ZZP-vloot. Bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid zijn gezamenlijk op de goede weg. We brengen burger, kennis en kapitaal bij elkaar. Wat Angela Blanchaard ooit zei over Houston, geldt ook voor de Metropoolregio Amsterdam: “If you’re poor, you want to be poor in Houston because there’s a ladder here, what we were doing is to provide the rungs of the ladder”. Dát is wat we doen met het Human Capital Programma van de Board.
VU-hoogleraar Henri de Groot: “Bedrijven vinden de MRA een prettige regio om in te starten of uit te breiden”
FOTO: MICHIEL WIJNBERGH
Fragiel herstel economie MRA
De economie van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) lijkt de ‘dubbele dip’ van 2009 en 2012 achter zich te laten. Dit is de belangrijkste conclusie van de Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2014. Het herstel van de MRA is echter fragiel.
De Economische Verkenningen bieden een analyse van de actuele economische ontwikkeling van de MRA. De bevindingen zijn voorzichtig hoopvol, met een verwachte groei van het bruto regionaal product van 0,5 procent in 2014.
Veel onzekerheden
Hoogleraar Henri de Groot van de Vrije Universiteit, één van de opstellers, benadrukt dat het voorzichtige herstel plaatsvindt tegen een achtergrond vol onzekerheden. “Technologische ontwikkeling ver groot de concurrentie met betrekking tot de locatie van productieprocessen. De onrust op de financiële markten creëert eveneens onzekerheid. Tot slot zor gen de ingezette decentralisaties en bezuinigingen voor roerige tijden.” Mede door deze ontwikkelingen verliest de MRA haar groeivoorsprong ten opzichte van Nederland als geheel. Het herstel van de econo mie is ook minder snel dan in veel andere Europese metropolen, zoals Stockholm, Frankfurt, Londen en Parijs. “De MRA heeft sterk geprofiteerd van de opkomst van ICT, maar de relatieve voordelen hier van drogen op.” Ander punt van zorg is de oplopende werkloosheid die voor de grote recessie “uniek laag” was. “Met name het middensegment van de arbeids markt wordt geraakt door globalisering. Deze groep verdient extra aandacht.”
Veerkracht
Om mee te kunnen blijven draaien in de top vijf van sterke Europese metropolen dient de MRA alles uit
de kast te halen. Kansen liggen er met name in het nog meer verbeteren van de bedrijvendynamiek. “De MRA is en blijft een aantrekkelijke vestigings plaats voor bedrijven. Vergeleken met andere delen van het land doen investeringen het in deze regio relatief goed. Bovendien zorgt de gediversifieerde structuur voor veerkracht bij economische tegenslag. Bedrijven vinden de MRA een prettige regio om te starten of uit te breiden, omdat ze van vele markten worden bediend. Ook voor hoogopgeleiden blijft de MRA met zijn goede voorzieningen een aan trekkelijke vestigingsplaats.” Al met al heeft de MRA veel potentieel om zich verder te ontwikkelen als een ‘lerende economie’. “Juist daar zal elke metropool het in de toekomst van moeten hebben”, aldus de hoogleraar. “Ik hoop dat de Economische Verkenningen MRA 2014 een waardevolle basis vormt om verdere plannen voor deze prachtige regio uit te werken.” De Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2014 is een uitgave van de dienst Economische Zaken van de gemeente Amsterdam en de Kamer van Koophandel Amsterdam. Opdrachtgever voor het rapport is het Platform Regionale Economische Structuur (PRES). Het onderzoek is uitgevoerd door TNO, EY en de Vrije Universiteit Amsterdam. Meer informatie: zie de MRA-website onder de knop ‘Documenten’.
3 | 1 Podium 3
FOTO’S: MICHIEL WIJNBERGH
Lijsttrekkersdebat met v.l.n.r. Arjen Verkaik, Jan Willem Groot, Jeroen Olthof, Jan-Bert Vroege, Frits Huis, en Jan Kastje
Alle hens aan dek voor een top 5 positie Onder het motto ‘Alle hens aan dek voor een top 5 positie!’ vond op vrijdagmiddag 7 februari in Hilversum de MRA Conferentie 2014 plaats. De actuele economische ontwikkeling stond, samen met de toekomst van MRA-samenwerking, centraal tijdens de bijeenkomst.
Tijdens de conferentie is de voorlopige balans opgemaakt van de metropoolsamenwerking tot dusver en vooruitgeblikt naar de opgaven die wachten. Maarten van Poelgeest, voorzitter van het MRA-Platform Ruimtelijke Ordening is optimistisch ten aanzien van de toekomst van de metropoolregio. “In veel opzichten gaat het ons goed. Dat heeft met name te maken met de historie, de rijkdom aan ver schillende woonmilieus, het goede OV-netwerk, het mooie landschap en een relatief goed voorzieningen niveau. Juist dié kwaliteiten moeten we in stand houden en verbeteren, dat maakt deze metropool bijzonder en mooi.”
Prachtige resultaten
Dat de samenwerking vruchten afwerpt, staat volgens Carolien Gehrels, voorzitter van het MRA-platform Economie, buiten kijf. Als voorbeeld noemde zij het succes van Amsterdam Marketing, dat sinds enige tijd helemaal regionaal werkt.
4 Podium 3 | 1
“Met als resultaat dat het aantal toeristen dat ons bezoekt fors toeneemt, evenals het regionale bezoek vanuit Amsterdam aan de regio. Dit laatste is vooral te danken aan het project Amsterdam Bezoeken Holland Zien. Zo trekt het Muiderslot sinds het Amsterdam Castle heet - tweemaal zoveel bezoekers. Om dezelfde reden afficheert Zandvoort zich als Amsterdam Beach. Dat zijn prachtige resultaten.” Gedeputeerde Elisabeth Post, voorzitter van het MRA-platform Bereikbaarheid, belichtte het belang van de samenwerking vanuit een andere invalshoek. “Door samen te werken weten we veel meer bij de rijksoverheid te bereiken dan andere regio’s. Neem het verbeteren van het traject van SchipholAmsterdam-Almere-Lelystad. Hierin wordt door het Rijk maar liefst 1,4 miljard geïnvesteerd. Dat is geen sinecure, daar mogen we echt trots op zijn.”
Doorgaan
Maar ondanks deze en andere successen is er geen tijd voor achteroverleunen. Post: “De economie is het hart van onze samenwerking. Als je dat kloppend wilt houden, dan is er nog het nodige te doen.” VU-hoogleraar Henri de Groot benadrukte eveneens dat er werk aan de winkel is om mee te kunnen blijven in de top vijf van sterke Europese metropolen. Hij presenteerde tijdens de conferentie het rapport ‘Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2014’ (zie pag. 3 voor de hoofdlijnen).
Huis legt de prioriteit bij het omscholen van de eigen beroepsbevolking. “Almere kampt met 12 procent werkloosheid en dit betekent dat we fors moeten investeren in scholing en omscholing. Daarbij moeten we elkaar iets gunnen, zonder dat het lokale wordt verwaarloosd.” De Groot onderschrijft zijn pleidooi. “Met name in het verbeteren van het opleidings niveau liggen kansen om de flexibiliteit en het innovatievermogen te vergroten. Startende onder nemingen volgen dan wel.”
Volgens Van Poelgeest blijkt uit de uitkomsten van de Economische Verkenningen dat het zaak is om vooral door te gaan op de ingeslagen weg. “De regio wordt dé relevante schaal. Het zal me niets verbazen als de nationale economie steeds meer plaats gaat maken voor regionale economieën.” Voor Van Poelgeest is duidelijk wat de koers voor de komende jaren moet zijn. “De uitdaging is om nog meer samen te doen. Ik hoop vooral dat de nieuwe bestuurders straks doorgaan op de weg die we zijn ingeslagen.”
Bereikbaarheid
Voor het verbeteren van de bereikbaarheid levert volgens Kastje slim investeren in OV-knooppunten het meeste rendement op. “De metropool kenmerkt zich door oases van groen tussen de steden. Als je daar trots en zuinig op wilt zijn, ligt er een grote bin nenstedelijke opgave. Dit betekent dat OV veel aan dacht moet krijgen, juist bij knooppunten.” Vroege riep aanvullend op de OV-lijnen regionaler te maken. Groot herkent dit. “Men moet sneller en beter vanuit de regio naar de stad en vice versa.”
Lijsttrekkersdebat
Woningmarkt
Belangrijk onderdeel van de conferentie vormde een debat tussen zes lijsttrekkers: Arjen Verkaik (Velsen, VVD), Jan Willem Groot (Amstelveen, CDA), Jeroen Olthof (Zaanstad, PvdA), Frits Huis (Leefbaar Almere), Jan-Bert Vroege (Amsterdam, D66) en Jan Kastje (Hilversum, GroenLinks). Centraal tijdens het debat stonden vier thema’s: werkloosheid, bereikbaarheid, woningmarkt en duurzaamheid.
Werkloosheid
De werkloosheid loopt volgens de jongste prognoses op tot mogelijk tien procent. Wat betekent dit voor de MRA en wat doet een plaatselijke wethouder hier aan? Volgens Verkaik gaat het bij het stimuleren van werkgelegenheid in de eerste plaats om het verbinden van onderwijs en bedrijfsleven. “In IJmond heb ik een 100% baangarantie voor hoogopgeleid technisch personeel.” Olthof is het met zijn Velsense collega eens. “Je moet de beste mensen en opleidin gen kunnen bieden, anders ben je niet aantrekkelijk voor startende bedrijven.”
Om de situatie op de woningmarkt te verbeteren voelt Olthof het meest voor het ondersteunen van het middensegment huren. “Juist hier zit de markt vast vanwege een groot tekort.” Verkaik legt de prioriteit bij het bouwen van woningen voor binnenen buitenlands talent. Wel is het voor hem nog maar de vraag of alle benodigde woningen in de metropoolregio zelf moeten komen. Volgens Groot gaat het vooral om het bereiken van een evenwich tige woningmarkt, met nadrukkelijk aandacht voor de mensen die al in de metropool wonen.
Van boven naar beneden: Maarten van Poelgeest, Carolien Gehrels, Elisabeth Post
Duurzaamheid
Het debat werd afgesloten met een discussie over duurzaamheid. Vroege ziet veel kansen in het bevor deren van de circulaire economie, ook uit werkgele genheidsoogpunt. Olthof is het met hem eens. “Een circulaire economie trekt hoog opgeleide mensen aan. We moeten goed kijken waar we over een jaar of twintig op dit terrein willen staan, niet in de laatste plaats om de concurrentie met andere metropolen aan te kunnen.”
Terugkijken naar de cartoon van Bas Köhler 3 | 1 Podium 5
Doorgeven MRA-stokje Doorbouwen op het fundament
Metropool in transitie
Met het oog op de komende bestuurs wisseling heeft de Metropoolregio Amsterdam ‘Doorbouwen op het fundament’ gepubliceerd. De brochure is opgesteld voor de vele nieuwe bestuurders die na de gemeenteraadsverkiezingen ‘het MRA stokje’ gaan overnemen. De Metropoolregio Amsterdam is met stip de sterkste economische regio van het land, met als belangrijke kenmerken een hoge bevolkingsconcentratie, veel internationale bedrijvigheid en een dicht netwerk van internationale verbindingen via land, lucht en zee. De wereld om ons heen verandert echter snel. De economie stokt en vraagt om een stevige inzet om deze weer goed draaiend te krijgen. Daar komt bij dat de komende decennia een grote bevolkings toename wordt verwacht in de MRA, terwijl
de woningmarkt momenteel op slot zit. Aandacht vraagt verder het op termijn schaarser en duurder worden van grond stoffen en energie. Om adequaat in te spelen op zowel de kan sen als de bedreigingen is ook de komende periode een gerichte inzet nodig. Het over drachtsdocument ‘Doorbouwen op het fundament’ schetst voor de nieuwe raads leden en bestuurders die na de gemeente raadsverkiezingen aantreden de inzet op het niveau van de MRA die nodig is op de belangrijkste terreinen. Een pdf van ‘Doorbouwen op het fundament’ staat op de MRA-website. Gedrukte exemplaren zijn op te vragen bij Guus Knibbeler,
[email protected]
38 Europese metropoolregio’s onderzocht Juist metropoolregio’s zijn in staat zijn om problemen grensoverschrijdend, gezamenlijk en geïntegreerd aan te pakken. Dit blijkt uit de Europese studie Metropolitan areas in action (MAIA). In het kader van de Europese studie zijn in totaal 38 metropoolregio’s in Europa onderzocht. De studie is uitgevoerd door de werkgroep Metropolitan Areas van EUROCITIES met medewerking van METREX, het netwerk van Europese metropoolregio’s. De studie toont aan dat in heel Europa samenwerking op de schaal van stedelijke gebieden in opmars is en ook significante voordelen biedt. Voorbeelden van goed functione rende regionale autoriteiten zijn die van Stockholm en Stuttgart. Beide metropoolregio’s hebben een wettelijk ingestelde mogelijkheid om eigen inkomsten te verwerven. Recente ontwikkelingen in Polen, Frankrijk en in Italië bevestigen deze opmars. Warschau werkt pas sinds kort op metropolitane schaal samen en gebruikt voor deze samenwerking middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Ook Italië en Frankrijk hervormen hun bestuurlijk stelsel, waarbij meer bevoegdheden bij metropoolregio’s komen te liggen. Uit de studie blijkt verder dat metropoolregio’s in geheel Europa effectief opereren. De schaalvoordelen die de samenwerking oplevert zorgen voor een uitgebalanceerde, samenhangende ontwikkeling van de gehele regio. Gemiddeld tellen de metropoolregio’s 70% meer inwoners dan de kernstad. Deze verdeling geldt ook voor de MRA. Het beschikbare budget van de Europese metropoolregio’s loopt flink uiteen, van vrijwel niets tot meerdere miljoenen euro’s. Gevolg is dat de aansturing varieert van een lichte coördinatie tot een gemeenschappelijk kantoor of zelfs uitvoeringsorganisatie. Belangrijk leerpunt, ook voor de MRA, is dat samenwerking gebaseerd is op vertrouwen en langs de lijnen van de inhoud het meeste oplevert. Contactpersoon: Juliane Kürschner,
[email protected]
stuttgart
stockholm
wenen
amsterdam
brussel
boedapest
Het urbanisatiepatroon en de samenwerkingsverbanden van Stuttgart, Stockholm, Wenen, Amsterdam, Brussel, Boedapest SCHAAL: 100 x 100 km
6 Podium 3 | 1
FOTO: MICHIEL WIJNBERGH
Het regionale hotelteam, v.l.n.r. René van Schie, Martijn Kooijman, Nanette Schippers, Esther IJland, Maaike van Buuren, Sabine ten Brinke en Gerben Enserink
Regionaal team zet schouders onder verbeteren hotelcapaciteit De toeristische sector in de MRA groeit en bloeit. Alle reden dus om te investeren in het verbeteren van de hotelcapaciteit. Op basis van de regionale hotelstrategie 2016-2022 timmert een regionaal team aan de weg. Tot dusver was het hotelbeleid sterk gericht op het halen van een kwantitatief doel, namelijk het voor 2016 realiseren van 15.000 extra hotelkamers, waarvan 9.000 in Amsterdam. “Het gaat inderdaad lukken om dit doel volgend jaar te bereiken”, vertelt René van Schie. Als hotelloods is hij verantwoordelijk voor de uitvoering. “De inhaalslag heeft inmiddels geleid tot een gezonde en, ook in internationaal opzicht, concurrerende hotelmarkt. Dit biedt de regio kansen om haar internationale positie voor het aantrekken van toeristen en bezoekers voor congressen te versterken.”
Nieuwe strategie
Voor het maken van de regionale hotelstrategie hebben de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam het voortouw genomen. Dit resulteerde eind 2013 in een gezamenlijk eind product. Een zevenkoppig regionaal team, bestaande uit medewerkers van beide gemeenten, werkt sindsdien aan de uitrol van de nieuwe strategie. Het team fungeert als expertiseen informatieloket voor gemeenten en de markt. Dit betekent onder meer het toetsen van nieuwe initiatieven aan de beleidsuitgangspunten en hierover, indien gewenst, adviseren aan gemeentebesturen. De MRA gemeenten krijgen hierdoor inzicht in welke ontwikkelingen er al zijn, wat de marktruimte is en waar behoefte aan is. Het team richt zich met name op de vraag waar nieuwe hotels moeten komen. “Dit betekent vooral heel duidelijk communi ceren en in gesprek gaan met alle belanghebbenden”, vertelt Nanette Schippers.
Waardetoevoeging
In de nieuwe strategie is de lijn van MRA-brede stimulering los gelaten. In plaats daarvan ligt de focus op hotelontwikkelingen die zorgen voor optimale waardetoevoeging. Opmerkelijk is dat de strategie met name focust op de ontwikkelingen in Amsterdam en Haarlemmermeer. “Hier is een logische verklaring voor”, aldus Ester IJsland. “In de andere MRA-gemeenten is geen sprake van onbalans, gewoon omdat er weinig marktvraag is.” De samen werking tussen Amsterdam en Haarlemmermeer verloopt vlekkeloos. “Die is zo vanzelfsprekend dat gemeentegrenzen op dit gebied nauwelijks meer bestaan”, zegt Maaike van Buuren.
Goede balans
Belangrijkste uitdaging is volgens Sabine ten Brinke de sector gezond te houden. “De hotelmarkt heeft nog steeds veel groeipotentie. Rol van de overheid is die ontwikkeling dus danig stimuleren dat er een goede balans tussen vraag en aanbod blijft.” Daarom zet het team in op ‘het juiste hotel op de juiste plek’, vertelt Gerben Enserink: “Dit betekent in de eerste plaats het intensief bijhouden van de ontwikkelingen op de hotelmarkt. Denk aan het volgen van het aantal plannen en de concreetheid van initiatieven.”
Kansenkaart
De vragen aan het team hebben vooral betrekking op waar de MRA graag hotels wil hebben. Martijn Kooijman: “Meer van hetzelfde op dezelfde plekken is niet wat we willen. Om dit te voorkomen, maken we gebruik van de kansenkaart - een plattegrond met de voorkeursgebieden. Vervolgens beoordelen we initiatieven op hun waarde, waarbij we rekening houden met de omvang en de regionale spreiding.” Contactpersoon: Nanette Schipper,
[email protected] 3 | 1 Podium 7
Media Valley in vogelvlucht
FOTO: VIA DRUPSTEEN
8 Podium 3 | 1
Media Valley De gemeente Hilversum staat met beide benen in de Media Valley, met belangrijke ambities op het gebied van de creatieve industrie. Niet zo vreemd, want maar liefst 1.600 bedrijven met in totaal circa 12.000 werknemers zijn aan de media gerelateerd. De brutoomzet bedraagt maar liefst 2,5 miljard euro. De komende jaren wil de gemeente verder investeren in de levendigheid van het Media Park. Het moet een gebied worden waar je niet alleen komt om te werken, maar ook om te wonen, sporten en te leren. Ook samen werking met bedrijven uit Almere, Amersfoort, Utrecht of Amsterdam is van groot belang om de creatieve industrie in Hilversum te versterken. Bekijk de foto 360° in het rond op de MRA-website!
3 | 1 Podium 9
Wethouder Ewout Cassee:
“Samenwerking goed regelen in coalitieakkoorden”
Ewout Cassee: “De MRA moet zich ontwikkelen tot een gezaghebbend orgaan, daarin ligt de kracht”
Wethouder Ewout Cassee van Haarlem heeft ervoor gezorgd dat de regio Zuid-Kennemerland nadrukkelijk bij de metropool samenwerking is betrokken. “De gemeenten hebben tegenwoordig een gezamenlijke inbreng in de Metropoolregio Amsterdam. Niet alleen afwachtend, maar ook agenderend.” Om te voorkomen dat de meerwaarde hiervan teloor gaat na de gemeenteraads verkiezingen, is de visie MRA West gemaakt. “Hiermee sporen we de raden mede aan om de metropoolsamenwerking goed te regelen in de nieuwe coalitieakkoorden.”
Sinds zijn aantreden als wethouder vertegen woordigt Ewout Cassee de regio Zuid-Kennemerland in de Metropoolregio Amsterdam. “ In de praktijk vond dit plaats zonder voorbereiding en ruggespraak met de eigen regio en bleef het bij een paar keer per jaar bijwonen van het MRA-portefeuillehouder overleg. Dat vond ik onvoldoende. Of je gaat er vol voor, of je doet het niet. Ik heb gekozen voor de eerste optie. Vanwege de democratische legitimiteit moet je de MRA-agenda vanuit je eigen regio opbouwen.” Sindsdien heeft Haarlem fors geïnvesteerd in de voorbereiding van MRA-onderwerpen, met als spil een ambtelijk coördinator, in de persoon van Steef de Looze.
Regionaal netwerk
Belangrijk aspect van de MRA-samenwerking vindt Cassee dat een partij met het ene onderwerp intensiever mee kan doen dan met het andere. “Dit betekent dat je je kunt concentreren op de zaken die er voor jou toe doen. Maar dat schept wel de verplichting om daarbij ook de belangen van je buurgemeenten te betrekken. Burgers trekken zich immers niets aan van gemeentegrenzen. Toeristen ook niet en hetzelfde geldt voor onder nemers. Je moet dus samen optrekken.” Dit gegeven was voor Cassee vier jaar terug aan leiding om voor Zuid-Kennemerland een regionaal netwerk op te richten. Tien keer per jaar komen de bestuurders aan het eind van de middag een paar uur bij elkaar om actuele onderwerpen te bespreken. “Informeel, want dat werkt beter”, benadrukt Cassee. “Sindsdien laten we als
10 Podium 3 | 1
FOTO’S: MICHIEL WIJNBERGH
regio een veel duidelijker geluid in MRA-verband horen. Niet alleen afwachtend, maar ook agenderend.” Het regionale bestuurdersoverleg werd al snel aangevuld met gezamenlijke bijeenkomsten van de raden. “Dat doen we drie- tot viermaal per jaar met toenemend succes.” Bijzonder is dat begin april een bijeenkomst plaatsvindt voor de nieuw gekozen raadsleden. “De dan demissionaire wethouders van Zuid-Kennemerland gaan uitleg
‘Betrek Zuid-Kennemerland bij de vestiging van
een nieuw hoofdkantoor op de Zuidas’
geven over nut en noodzaak van de metropool regio. Op die manier zijn de raden vanaf dag één op de hoogte van wat we doen. De MRA is dus ingebed in het inwerkprogramma.”
Visie MRA West
Er is Cassee veel aan gelegen om de verworvenheden vast te houden, ook na de gemeenteraadsverkiezin gen. “Voordat je het weet vallen er sleutelfiguren uit, terwijl continuïteit belangrijk is om de vaart erin te houden. Om die reden is de visie MRA West gemaakt, waarin in kaart is gebracht wat Zuid-Kennemerland, IJmond en
Haarlemmermeer voor de metropoolregio kunnen betekenen. Tegelijkertijd is het een legitimatie met betrekking tot de regionale MRA-activiteiten voor de raden.” “Het document benoemt de onderwerpen die we belangrijk vinden”, aldus Cassee. “Leidend voor onze regio is bijvoorbeeld het feit dat we hierin aangeven dat Zuid-Kennemerland, samen met het Gooi, hét hoogwaardige woonmilieu voor de MRA is. Dat is cruciaal. Hiermee zeggen we dus ‘Geen nieuwe hoofdkantoren op de Zuidas zonder Bloemendaal, Aerdenhout en Heemstede hierbij te betrekken’. Neem de verplaatsing van het Philipshoofdkantoor van Eindhoven naar de Zuidas: toen lagen er vijftig zoekopdrachten voor huizen van boven de miljoen euro. Vrijwel de hele top kwam bij ons wonen. Dit heeft consequenties voor je beleid op het gebied van cultuur, hoger onderwijs, landschap enzovoorts. Deze keuze betekent ook dat Haarlem geen zware industrie gaat aan trekken op de Waarderpolder. Voor Zandvoort, Amsterdam Beach, geldt weer een ander leit motief: toerisme, toerisme, toerisme. Al het beleid van de gemeente wordt daaraan getoetst. Draagt het bij aan het stimuleren van het toerisme, dan doen we het en anders wordt het een nee.”
Ruimtelijke afwegingen
Een razend actueel onderwerp voor de komende bestuursperiode noemt Cassee de woningbouwopgave. De MRA blijft immers volgens alle prognoses de komende decennia fors groeien. Gezamenlijk zijn inmiddels afspraken gemaakt waar gebouwd kan worden en waar niet, ook in relatie tot andere ruimtelijke opgaven. “Dit is met stip de grootste uitdaging. We kunnen immers nooit alle ruimteclaims die op ons afkomen
honoreren. Je kunt niet 300.000 huizen bouwen en ook nog eens groeien naar 600.000 vlieg bewegingen, meer recreatie faciliteren en minder fijnstof uitstoten. Dat kan gewoon niet allemaal en zeker niet ongebreideld. Dit betekent dat er keuzes nodig zijn. Bijvoorbeeld een serieus deel
‘Voor Amsterdam Beach geldt nog maar één
leitmotief: toerisme, toerisme, toerisme’
van de vliegtuigen naar Lelystad verplaatsen, maar dan wel ervoor zorgen dat je in twintig minuten met de trein van Schiphol op Vliegveld Lelystad bent. Het gaat erom dat we consequent zijn in dit soort keuzes, zonder verborgen agenda’s.”
Minister Plasterk
Het mag duidelijk zijn dat de meerwaarde van de MRA-samenwerking voor Cassee buiten kijf staat. Om die reden heeft hij minister Plasterk opgeroepen per direct een streep door zijn plan voor een superprovincie te halen. “Wat de minister wil, is organisch al gegroeid. Dat is namelijk de MRA. Sluit u daarbij aan. Maar noch hij, noch zijn ambtenaren hebben hier blijkbaar oren naar. Jammer, want het is veel effectiever om de structuur die er is optimaal te benutten in plaats van de hele boel ondersteboven te gooien. Mijn stelling is dat je structuren kunt verzinnen tot je groen en geel ziet, maar daar komt helemaal niets van terecht als het ontbreekt aan wederzijds vertrouwen en respect. Hoe meer je over macht praat, hoe minder gezag je hebt. De kracht van de MRA is juist dat de metropoolregio zich aan het ontwikkelen is tot een gezaghebbend orgaan. Hierdoor ontstaat als vanzelf doorzettingsmacht.” Aandachtspunt is wel de democratische legiti matie van de besluiten. “Formeel zou die in de gemeenteraden moeten plaatsvinden. Maar dat is ondoenlijk met zoveel gemeenten, dan krijg je onherroepelijk op ieder onderwerp een stapel amendementen om de oren en kun je weer van voren af aan beginnen.” Om daar een mouw aan te passen, pleit Cassee voor MRA-besluitvorming in kleiner regionaal verband, de weg dus die in Zuid-Kennemerland is bewandeld. “De raden kunnen dan op hoofdlijnen de regionale MRAspeerpunten vaststellen. De uitvoeringsbesluiten neemt men vervolgens een stuk sneller.” Aanvullend kunnen er regelmatig raads conferenties plaatsvinden. “Waar het om gaat, is dat we goed uitleggen wat we doen.”
3 | 1 Podium 11
Economie Figuur 1. Economische groei in de Metropoolregio Amsterdam (brp, bruto regionaal product), Nederland en de EU28 (bbp, bruto binnenlands product) in procenten* 6 4 2 0 Metropoolregio Amsterdam Nederland
-2
EU28
-4 96
97
98
99
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
*Prognose 2013 en 2014
Bron: CBS (bewerking en prognose TNO)
Figuur 2. Economische groei naar deelregio van de Metropoolregio Amsterdam -2
-1
0
1
2
3
4
5
Tabel 1. Werkloosheid Metropoolregio Amsterdam naar regio
2012
6
2010
2011
2012
2013*
2014*
x 1.000 % NEDERLAND
NEDERLAND
512
5,4
5,4
6,4
8,5
9,3
METROPOOLREGIO AMSTERDAM
80
5,6
5,7
6,7
8,8
9,1
12
6,9
7,1
8,8
11,6
12,4
5
4,2
4,0
5,3
7,0
7,3
AMSTERDAM
34
6,7
7,1
7,9
10,4
10,5
WATERLAND
4
3,8
4,1
4,7
6,4
6,9
OVERIG AMSTEL-MEERLANDEN
4
5,2
5,0
6,8
8,9
9,6
IJMOND
5
4,4
5,6
5,4
7,6
8,6
ZAANSTREEK
5
5,2
5,2
6,6
8,1
9,3
GOOI EN VECHTSTREEK
5
4,4
4,5
4,4
5,2
4,8
REGIO HAARLEM
6
4,8
3,8
5,8
7,9
7,5
ALMERE EN LELYSTAD
METROPOOLREGIO AMSTERDAM
REGIO HAARLEMMERMEER
ALMERE EN LELYSTAD
REGIO HAARLEMMERMEER
AMSTERDAM
*Prognose Bron: CBS (bewerking en prognose TNO) WATERLAND
Figuur 1 laat zien dat de Nederlandse economie in de neer gaande conjunctuur van 2001-2002 harder werd getroffen dan de 28 EU-lidstaten . Door de zeer sterke krimp elders in Europa is de dip in het crisisjaar 2009 in Nederland en de MRA relatief iets minder. De hogere groei van de MRA ten opzichte van de rest van Nederland, kenmerkend voor de tweede helft van de jaren negentig en het begin van de 21e eeuw, is na de grote recessie grotendeels verdwenen.
OVERIG AMSTEL-MEERLANDEN
IJMOND
ZAANSTREEK
Figuur 2 toont de gemiddelde groei in de verschillende deel regio’s van de MRA. Opmerkelijk is dat in Almere/Lelystad, ondanks de stijgende werkloosheid, de hoogste groei wordt verwacht. De regio Haarlemmermeer doet het ook goed. De vooruitzichten voor de regio’s Haarlem en Gooi en Vecht streek zijn juist aan de lage kant. De vooruitzichten voor Amstel-Meerlanden en IJmond zijn nog slechter.
GOOI EN VECHTSTREEK
REGIO HAARLEM
1995-2008
12 Podium 3 | 1
2009-2012
Bron: CBS (bewerking en prognose TNO)
2013 (prognose)
Waar in deze figuur de kleur ontbreekt is
2014 (prognose)
de groeiprognose 0%
Uit tabel 1 blijkt dat de werkloosheid (als percentage van de beroepsbevolking) in 2014 overal nog stijgt, met uitzondering van de regio’s Haarlem en Gooi en Vechtstreek. Het sterkst is de stijging in de regio Almere/Lelystad; de werkloosheid loopt hier dit jaar nog op naar 12,4%.
>> Urban Greeners
FOTO: GEMEENTE ALMERE
Almere profileert zich als ‘Green City’ In 2022 vindt in Almere de Floriade plaats. Tijdens dit mega-evenement wil de gemeente zich profileren als Green City in de unieke groene metropoolregio. Het programma Growing Green Cities geeft hier invulling aan.
De verwachting is dat in 2022 drie miljoen mensen uit binnen- en buitenland een bezoek brengen aan de Floriade. Voor de metropool regio betekent dit een enorme economische impuls: veel van de gasten zullen in de regio overnachten en voor het internationale bedrijfsleven is de mondiale tuinbouwten toonstelling een prachtig podium om haar expertise te showen, te netwerken en te ondernemen.
is voor de generaties na ons. Daarom krijgt de jeugd van vandaag van het begin af een prominente rol. Dat gebeurt met de Jeugd Floriade en wordt gedragen door ‘Urban Greeners’: ondernemende, creatieve jongeren met verschillende opleidingen en achter gronden, die tot doel hebben de wereld om zich heen groener te maken. De eerste tien Urban Greeners zijn inmiddels aan de slag om op een andere manier om te gaan met water, energie, voedsel, verkeer of ruimtelijke orde ning. Daarbij zullen ze zoeken naar nieuwe vormen van partnerschap. Elk jaar worden er weer tien nieuwe Urban Greeners aangesteld - elk met hun eigen netwerk - zodat de Floriade ook een event voor de jongeren kan worden.
Groene kwaliteiten
Regionale uitrol
Een belangrijk uitgangspunt van Almere is dat de Floriade voortbouwt op de groene kwali teiten van de stad en de regio. In de aanloop naar 2022 is daar onder de noemer Growing Green Cities nu al een start mee gemaakt. De naam verwijst naar een beweging die het leven van stadsbewoners in alle opzichten duurzamer, gezonder en aantrekkelijker moet maken. Het Almeerse gemeentebestuur heeft de ambitie om met het programma - nationaal en mondiaal - een toonaangevende rol te gaan spelen in het samenbrengen en uitwisselen van ‘groene’ kennis en kunde. Het programma gaat ondernemers, burgers, instellingen en over heden verleiden tot het nemen van initiatieven.
JeugdFloriade
Growing Green Cities is een beweging die weliswaar nú start, maar vooral van betekenis
Met de provincie Flevoland en het Flevolandse bedrijfsleven vindt inmiddels intensieve samenwerking plaats. Verder is onlangs een start gemaakt met het organiseren van de beweging in de regio. De regio Gooi en Vechtstreek heeft een propositie opgesteld voor samenwerking. In de overige delen van de Metropoolregio Amsterdam volgen in de loop van het jaar de eerste stappen. Belangrijkste vraag daarbij is hoe de MRA en Almere ervoor kunnen zorgen dat de Floriade een wereldexpositie wordt van en voor de metropoolregio. Suggesties hiervoor zijn welkom op ‘www.floriade.nl’. Contactpersonen: Joe van der Veen (Growing Green Cities),
[email protected] Henk Meijer (Floriade),
[email protected]
korte berichten Duurzaam Bouwen Award
De gemeente Haarlemmermeer is uitgeroepen tot winnaar van de nationale Duurzaam Bouwen Award voor samenwerking op Lokaal Niveau. Directe aanleiding is de duurzame ontwikkeling van Park 20/20. Informatie: www.duurzaambouwenawards.nl
Transformatie Hembrugterrein
De transformatie van Hembrug, één van de grootste herontwikkelings locaties in Nederland, zit in een stroomversnelling. Het terrein van de voormalige Rijks Artillerie Inrichtingen ontwikkelt zich tot een bruisende plek voor ambachtelijke, creatieve en innovatieve bedrijven. Onlangs is het militaire Hembrug terrein in Zaanstad teruggegeven aan de stad. Na de eerste pioniers vestigen zich nu ook nieuwe bedrijven op Hembrug. Sinds kort heeft het publiek er overdag vrije toegang. Informatie: www.hembrugontwikkelt.nl
Flevokust maakt doorstart
Er gloort weer hoop voor Flevokust, de overslaghaven met container terminal en industrieterrein ten noorden van Lelystad. Eind vorig jaar zette een nipte meerderheid van de gemeenteraad van Lelystad een streep door de realisatie van het project. Recent heeft de raad echter verzocht een plan te maken dat wel voldoende draagvlak heeft. De provincie heeft daarop direct de handschoen weer opgepakt. Informatie: www.flevokust.nl
Cultuur en OV op één smartcard
De Iamsterdam City Card 2014 geeft voortaan toegang tot cultuur en openbaar vervoer. Hiermee heeft Amsterdam een wereldprimeur. De City Card is er in drie varianten, voor 24, 48 en 72 uur. De 72-uurs card geeft toegang tot openbaar vervoer en museumbezoek in de hele metropoolregio.
3 | 1 Podium 13
Studio’s voor studenten in het voormalig GAK gebouw langs de A10 west
Amsterdam legt nadruk op transformatie De Metropoolregio Amsterdam is in trek. Gevolg is dat tot 2040 ongeveer 300.000 nieuwe woningen nodig zijn, waarvan een flink deel in Amsterdam. De urgentie om werk te maken van deze opgave dient zich nu al aan: Amsterdam groeit met meer dan 10.000 inwoners per jaar. En ieder jaar vestigen zich ruim 100 internationale bedrijven in de stad. Om al die nieuwkomers ruimte te kunnen bieden heeft de gemeente samen met investerende partijen een strategisch plan gemaakt: ‘Amsterdam maakt mogelijk’.
De voorbije crisisjaren hebben ook in de stedelijke ontwikkeling van Amsterdam hun sporen nagelaten. De grootschalige woningbouwproductie in de stad is stil gevallen. Investerende partijen hebben minder te besteden. En door ontwikkelingen als het nieuwe werken, de bezuinigingen op de zorg en internet winkelen neemt de leeg stand in de stad toe. ‘Amsterdam maakt mogelijk’ geeft antwoord op de vraag hoe met minder middelen, zowel publiek als privaat, toch de ruimtelijke en economische ambities uit de Structuurvisie van Amsterdam kunnen worden gerealiseerd.
Focus op bestaande stad
Thema’s
‘Amsterdam maakt mogelijk’ onderscheidt zes thema’s die de komende tien jaar van belang zijn voor de stedelijke ontwikkeling: 1 2 3 4
focus op een nieuwe stedelijke economie, het aantrekken van talent, het tegengaan van tweedeling, een goede balans tussen bereikbaarheid en een aantrekkelijke openbare ruimte, 5 een gezonde stad, 6 de energie- en grondstoffentransitie. Informatie: www.amsterdam.nl/amsterdammaaktmogelijk
14 Podium 3 | 1
In ‘Amsterdam maakt mogelijk’ verschuift de rol van de overheid van een sterke sturende overheid naar een overheid die ontwikkelingen mogelijk maakt. Omdat er minder middelen voorhanden zijn kiest Amsterdam voor het zo goed mogelijk benutten van gedane investeringen en het bundelen en concentreren van nieuwe investeringen. Uit ‘Amsterdam maakt mogelijk’ blijkt dat kansen voor het toevoegen van nieuwe woon- en werkmilieus met name liggen in transformatie van de bestaande stad. In plaats van het accent te leggen op groot schalige uitleg of sloop en nieuwbouw, wordt de aandacht gericht op kwaliteits
FOTO: MARJOLIJN POKORNY
verbetering van de openbare ruimte en groen. Kansen liggen verder in het trans formeren van gebouwen en gebieden naar aantrekkelijke stedelijke milieus. Afhankelijk van de marktdynamiek en de opgaven en kansen verschilt de rol en inzet van de gemeente per gebied. De focus van de ruimtelijke ontwikkeling ligt de komende jaren op de goed bereikbare Ringzone. Hier is ruimte voor nieuwe stedelijke woon milieus en is het grootste maatschappelijke rendement te behalen. Met name in het gebied buiten de Ring liggen grote kansen voor innovatie en experiment. Het gebied binnen de Ring is al uitermate succesvol. Hier gaat het erom dit succes te verzilveren en het mogelijk maken van initiatieven.
Stadsexpedities
Begin februari trokken investeerders, beleidsmakers en initiatiefnemers samen met bestuurders en politici de stad in langs plekken waar de thema’s en dilemma’s uit ‘Amsterdam maakt mogelijk’ tastbaar zijn. Deze expedities bleken een goede formule om met elkaar in gesprek te gaan over de opgaven en kansen voor stedelijke ontwikke ling. Het stadsbestuur roept op om ook in de komende bestuursperiode in gesprek te blijven en samen te werken met de partners in de stad en in de metropoolregio.
Innovatief op weg
Rob Meerhof, Wethouder Muiden
Innovatief gebruik van technologieën in de auto en langs de weg zijn in opmars. De Metropoolregio Amsterdam speelt op die ontwikkeling in om files in de regio te verminderen. Een actueel voorbeeld is de Praktijkproef Amsterdam. De Praktijkproef Amsterdam (PPA) is een proef om opstoppingen in de regio Amsterdam in omvang en aantal terug te dringen. Het bijzondere is dat het gaat om een grootschalig programma met innovatief gebruik van technologieën in de auto en op de weg.
Grootschalige proef
Weggebruikers in de regio Amsterdam krijgen persoon lijke reisinformatie in de auto om zelf de beste reiskeuze te maken. Dit deel van de proef start medio 2014 met naar verwachting dertigduizend deelnemers. Twee consortia bieden de diensten daarvoor aan: Arcadis/VID en ARS/TNO. Langs de weg reageren verkeerslichten en toeritdoseer lichten gecoördineerd op voorspellingen van files. Dit gebeurt op de A10 West richting Coentunnel, vanaf de S107 tot en met de S101. Zo komen weggebruikers sneller op hun bestemming en kunnen zij rekenen op een betrouwbare reistijd.
Volgende stap
De volgende stap van de Praktijkproef Amsterdam is een integratie van het InCar-systeem en het wegkant gedeelte van de proef. Indien de proef resulteert in duidelijke kostenreducties zijn er mogelijkheden voor nationale en internationale toepassingen, met kansen dus voor het Nederlandse bedrijfsleven. PPA is een project van de gemeente Amsterdam, de provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en de Stadsregio Amsterdam samen. Het maakt onderdeel uit van een programma waarbij overheid, markt en weten schap op een innovatieve manier samenwerken aan oplossingen voor betere bereikbaarheid in drukke regio’s. Tijdens de Intertraffic Amsterdam (25 t/m 28 maart) kan de bezoeker zien hoe de Praktijkproef precies werkt (zie pag. 16). Contactpersoon: Joke Medemblik,
[email protected]
FOTO: BART HOMBURG
Coalities smeden
Mijn dagelijkse reis van MRA-toegangspoort IJmuiden, mijn woonplaats, naar de Vechtstad Muiden is een levende agenda voor de Metropoolregio Amsterdam. Buitenhaven, visserij, hoogovens, apparatenbouwers, havens, recreatiegebied Spaarnwoude, OV-knooppunten, stad Amsterdam, veenweidegebied, stad Muiden en even voorbij Muiderberg de Media Valley. De reis voert door en langs nogal wat gemeenten van heel verschillende omvang. Gemeenten die vanwege de grote decentralisatieoperatie in het sociale domein intensief met structuren en schaalvergroting bezig zijn. Die nadenken over hoe je essentiële taken voor burgers toch nog onder controle houdt van de gemeenteraden. Je zou willen dat je voor deze taken een vergelijkbare aanpak als die van de MRA kon kiezen: een agenda, een groep bestuurders die met ondernemers en anderen de zaak trekken en koersen op resultaat. Dit alles nog steeds staande onder lokale verantwoording en controle. Want dat is het bijzondere van de MRA-aanpak: grote en kleine gemeenten, plus een grote en een kleinere provincie, die coalities smeden rond duidelijke agenda’s. Zo is voor de kwaliteit van de metropoolregio als vestigingsgebied een coalitie tussen landschap en economie essentieel. Want hoe behoud je anders de kwaliteit van een gebied als dat tussen Amsterdam en Almere? Hier spelen meerdere grote projecten: het aquaduct voor de A1, de nieuwe spoorbrug, de A6, een nieuwe lokale brug en ook nog eens woongebieden als Bloemendaler Polder en de Krijgsman op het KNSF-terrein. Dat kan alleen als er geïnvesteerd wordt in behoud van bestaande kwaliteiten. De polders en zichtlijnen, het vrije zicht op het IJmeer de vestingstructuur met straks twee UNESCO-stellingen en de groene Vechtoevers. Maar ook behoud van waardevol groen, juist in en rond de bouwlocaties, waaronder het KNSF-terrein. In het verlengde hiervan ligt er nog een andere opgave die een coalitie verdient: ervoor zorgen dat het regionale aanbod van woningen, zeker ook in het Gooi, voor alle inkomenscategorieën toegankelijk blijft.
3 | 1 Podium 15
A G E N D A
MAART
17/03 NETWERKBIJEENKOMST VERSTEDELIJKING 25/03 INTERTRAFFIC AMSTERDAM 2014 Van 25 t/m 28 maart vindt de Intertraffic Amsterdam 2014 in de Amsterdamse RAI plaats. In het Smart Mobility Center op de beurs is de MRA aanwezig met een stand. Daar wordt onder meer getoond hoe de Praktijkproef Amsterdam over innovatief gebruik van technologiën in de auto precies werkt (zie ook pag. 15). Ook biedt de MRA-stand informatie over de werking van de drie virtueel gekoppelde verkeerscentrales in de regio. 27/03 BESTUURSPLATFORM NOORDZEEKANAALGEBIED*
Economie
APRIL
11/04 ELECTRIC VEHICLES AND GREEN GROWTH Op vrijdag 11 april vindt in Londen het congres ‘Elecric vehicles and green growth: solutions for Green Growth’ plaats. 16/04 PLATFORM BEREIKBAARHEID MRA*
COLOFON
De Metropoolregio Amsterdam is het samenwerkingsverband van lokale en regionale overheden in het noordelijke deel van de Randstad. Deelnemers zijn de gemeenten Aalsmeer, Almere, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Beverwijk, Blaricum, Bloemendaal, Bussum, Diemen, Edam-Volendam, Haarlem, HaarlemmerliedeSpaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Lelystad, Muiden, Naarden, Oostzaan, OuderAmstel, Purmerend, Uitgeest, Uithoorn, Velsen, Waterland, Weesp, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad, Zandvoort, Zeevang, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam.
MEI
8/05 CIRCULAR ENERGY BOOSTCAMP Na het succes van de eerste editie in 2013 zal op 8, 9 en 10 mei opnieuw de Circular Economy BOOSTcamp ‘14 plaatsvinden. Drie dagen lang verkennen professionals, experts en jonge talenten uit het bedrijfsleven wat er nodig is om een circulaire stad te realiseren. De Metropoolregio Amsterdam staat daarbij centraal. 13/05 SMART CITY EVENT 2014 AMSTERDAM Op 13 en 14 mei is in Amsterdam ArenA het Smart City Event 2014. 23/05 SRA RAADSLEDENDAG De Stadsregio Amsterdam informeert nieuwe bestuurders en raadsleden in Pakhuis de Zwijger. 28/05 SYMPOSIUM DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN IN NOORD-HOLLAND Momenteel is er sprake van groei en krimp, vergrijzing en ontgroening. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor verschillende beleidsterreinen? Die vraag staat centraal tijdens het symposium.
MRA Podium is het kwartaalblad van de Metropoolregio Amsterdam
Verstedelijking
Bereikbaarheid
WEBSITE
www.metropoolregioamsterdam.nl REDACTIERAAD
Louisan Pot, Debbie Lieuw-On, Jan de Graaf en Guus Knibbeler
JUNI
3/06 PROVADA 0 06/06 CATCH UP BOARD 12/06 KENNISDAG RUIMTELIJKE SECTOR VAN DE GEMEENTE AMSTERDAM Op donderdag 12 juni is de jaarlijkse Kennisdag voor ambtenaren in de ruimtelijke sector. Een dag vol informatie, inspiratie en netwerken. Dit jaar is het thema de ‘Slimme stad’. 18/06 PLATFORM BEREIKBAARHEID MRA* 20/06 PLATFORM REGIONALE ECONOMISCHE STRUCTUUR*
CORRESPONDENTEN
Landschap
Germa Bakker, Martin Bekker, Jacqueline Bouwmans, Jan Heijink, Steef de Looze, Lotte Volz en Harry Zondag EINDREDACTIE EN PRODUCTIE
DG Communicatie
HOOFDFOTO VOORPAGINA
Michiel Wijnbergh ONTWERP
www.co3.org, Irma Bannenberg
DRUK
KDR Company
*Bestuurlijk overleg – op uitnodiging
OPLAGE
2300 exemplaren
M E E R I N FOR M AT I E
Actueel nieuws, ook over de agenda, vindt u op de MRAwebsite. Via de website kunt u zich ook abonneren op de maandelijkse digitale MRA-nieuwsbrief. Het adres is: WWW.METROPOOLREGIOAMSTERDAM.NL Volg MRA ook op Twitter: @MRA_online
REDACTIEADRES
Duurzaamheid
Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam t.a.v. Guus Knibbeler Postbus 2758 1000 CT Amsterdam 020-2551582
[email protected]